zaterdag 2 februari 2013 BN DeStem

spectrum | 3

Het plan voor de verticale zeeboerderijis gebaseerd op de principes van de ‘bio-based economy’. Daarin worden deafvalstromen van de ene industrie ge-bruikt als grondstoffen voor de andere.Dat heeft tot doel om minder afhanke-lijk te worden van fossiele brandstof-fen. De aardolie- en gasvoorraad is im-mers eindig.Van plantenresten – ofwel biomassa –zoals aardappelschillen en bietenloofvalt tegenwoordig veel meer te makendan compost en biobrandstof. Door zete bewerken met chemische technie-

ken, kunnen er zelfs grondstoffen voorbijvoorbeeld verf, plastic en medicijnenvan worden gemaakt.Dat is niet alleen nodig omdat de aard-olie opraakt, maar ook omdat de wereld-bevolking nog steeds groeit. De aardeheeft nu meer dan zeven miljard bewo-ners. Over twaalf jaar zijn dat er naarverwachting acht miljard. Allemaal ma-gen die gevoed moeten worden. Onder-tussen raakt diezelfde aarde steeds vol-ler, vervuilder en verder uitgeput. Metstijgende grondstoffenprijzen, socialeonrust en voedseltekorten tot mogelijk

gevolg. Eind 2010 waren protesten vanburgers tegen hoge voedselprijzen eenvan de aanleidingen voor de golf vanrevoluties in de Arabische wereld.Onder meer aan de Universiteit Wage-ningen wordt daarom onderzocht hoegewassen en biomassa optimaal kun-nen worden gebruikt en hergebruiktvoor voeding, veevoer, materialen, che-micaliën, energie en brandstof. „Onsadagium is: afval bestaat niet”, zegt on-derzoeker Willem Brandenburg. „Het isalleen iets waarvan we nog niet wetenhoe we het kunnen toepassen.”

Een enorme multifunctio-nele boerderij op zee: eenmegalomaan plan of dé op-lossing voor een serieusprobleem?Willem Brandenburg, on-derzoeker aan de Universi-teit Wageningen en op-richter van de eerste zee-boerderij in Nederland,vindt de plannen van Clau-de Monique Mampaey inAzië ‘heel ambitieus, maarzeker interessant.’Brandenburg experimen-teert zelf met de kweekvan zeewier en zeesla opeen proefboerderij in deOosterschelde. Dat algenbijdragen aan de oplos-sing voor het hongerpro-bleem, daar is hij van over-tuigd. Als bron van koolhy-draten en eiwitten gaathun toepassing veel ver-der dan sushi: algen kun-nen bijvoorbeeld ook pri-ma tot vleesvervangendeburgers worden verwerkt.Brandenburg waarschuwtdat het niet zo makkelijkis om binnen een kas eengesloten voedselkringloopop te tuigen. „Het idee isinteressant, maar het per-petuum mobile in de voe-dingsindustrie is nog nietuitgevonden. Je oogst pro-ducten, dus moet je goedonderzoeken: wat stop jeerin?” Ook in de techni-sche en bedrijfseconomi-sche uitwerking schuilenziet hij risico’s.Dat de eerste megazee-boerderij voor de kust vaneen Aziatische miljoenen-stad moet komen, vindtook hij logisch. „De proble-men rond voedselvoorzie-ning zijn daar veel urgen-ter. Bovendien is daargeld. In Nederland hebbenwe de boot eigenlijk al ge-mist. Op het gebied van in-novatie zijn we als landgeen koploper meer. Deechte vernieuwing komtop dit moment uit hetmkb. Van jonge onderne-mers als Claude MoniqueMampaey, die gericht be-zig zijn met de uitdagin-gen van de toekomst.”

Biobased economie gaat uit van credo ‘afval bestaat niet’

‘Plan is heelambitieus,maar zekerinteressant’

genter zijn dan in Europa. Het plattelandkan de explosie van miljoenensteden, methun enorme vraag naar vlees en groentenniet aan. Zuid-Korea is een klein land, datnog dichter bevolkt is dan Nederland. Inhet noorden grenst het aan een niet al tevriendelijk buurland, aan de overige kan-ten aan zee. Mampaey: „Voor hun voedsel-voorziening wil Zuid-Korea, net als China,niet afhankelijk zijn van andere landen. In

de loop van volgend jaar verwachten weer de eerste deelprojecten te kunnen star-ten.”En wie gaat zo’n megaproject uiteindelijkbetalen? Mampaey heeft geen spaarpotjemet een paar honderd miljoen euro, be-aamt ze, evenmin als de mkb’ers met wieze samenwerkt.„We zijn op zoek naar investeerders. Wewaren al eens bijna rond met een groep in-

vesteerders, maar zij bleken vooral gerichtop de korte termijn. En ja, dan is het inder-daad goedkoper om het afval in zee tedumpen in plaats van het te recyclen.Maar dan moeten ze niet bij ons zijn.We willen lokale overheden bij het projectbetrekken. Uiteindelijk is het de bedoelingdat deelnemende veehouders en telers eendeel van de kasconstructie huren of mede-eigenaar worden.”

Claude Monique Mampaey van Deep Arctic Water met haar adviseur Stef Schreuder in een normale kas in Made. Ze wil een naar Zuid-Koreaom daar een enorm landbouwgebouw op zee te laten drijven. foto Robert van den Berge/het fotoburo

toekomstmuziek meer