People, Planet, Potato

28
duurzaamheidsverslag 2011 People, Planet, Potato

Transcript of People, Planet, Potato

duurzaamheidsverslag 2011

People, Planet, Potato

Voorwoord

Over Aviko

Duurzaamheid bij Aviko

Duurzame landbouw

Effi ciënte fabriek

Gezonde consument

Waardevolle medewerker

Colofon

2

3

5

7

11

17

21

25

Vlnr: Peter Dekker, Peter van Tilburg, Dick Zelhorst, Martin van de Ven, Menno Bol - directieteam Aviko Groep.

4

Voorwoord

“De wereldbevolking groeit naar mogelijk 1 miljard in 2 5 . Dat vraagt veel inventiviteit van voedselproducenten en -distributeurs. Zonder te verduurzamen vragen we met elkaar teveel van onze aarde. Aviko wil zijn bijdrage leveren door het realiseren van een duurzame teelt en verwerking van aardappelen.”Martin van de VenChief Executive Officer

0 0 0

Beste lezer,

Waarde creëren met aardappelen: al 50 jaar is dat hét motto van Aviko. We gebruiken vrijwel

alles wat de natuur ons daarbij aanbiedt. Deze efficiënte manier van werken levert winst op

voor mens, milieu en Aviko. Oftewel voor people, planet en potatoes.

Toen we twee jaar geleden voor het eerst onze duurzaamheidactiviteiten in kaart brachten,

zagen we al snel dat Aviko veel initiatieven telt. Op sommige gebieden hadden we heldere

doelstellingen, op andere niet. Maar de goede intenties waren er. In dit eerste Aviko verslag

over maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) leest u onze resultaten tot nu toe.

Aviko is goed op weg. Zo verlaagden we sinds 2005 ons energie- en waterverbruik met

respectievelijk 16% en 17% per kilo product. Inmiddels maken we niet alleen lekkere

aardappelproducten, maar verwerken we ook bijstromen, zoals het zetmeel uit onze

snijsystemen en de kurk uit de schillen, tot nieuwe eindproducten. We zijn bijzonder

trots dat onze fabriek in Duitsland vanaf medio 2012 het gebruik van gas vervangt door

biomassa (waaronder hout) bij de aardappelverwerking tot frites! Tenslotte worden onze

aardappelproducten steeds gezonder. Door het gebruik van gezonde vetten en minder zout

en allergenen past het eten van onze producten prima in een gezond eetpatroon.

En we zien veel mogelijkheden voor de toekomst. Bijvoorbeeld bij het verder verlagen van

het energieverbruik en het uitbreiden van ons verantwoorde productaanbod. Bij de keuze van

initiatieven moeten we goed luisteren naar onze omgeving. Wat verwachten onze buren, de

consument en maatschappelijke organisaties van Aviko? Door hierop aan te sluiten kunnen

we ons voortbestaan zeker stellen en tegelijkertijd een prettige wereld achterlaten voor onze

kinderen en kleinkinderen. Onze focus is dus gericht op de lange termijn.

Wij hopen dat u geïnspireerd zult worden door datgene wat we al doen. Dit handzame en

toegankelijke verslag moet ertoe bijdragen dat we onze activiteiten verder richting geven.

Hierbij houden we een ding altijd voor ogen: het zijn onze medewerkers die invulling geven

aan verantwoord ondernemen, iedere dag weer.

Martin van de Ven

Dick Zelhorst

Menno Bol

Peter Dekker

Peter van Tilburg

5

Het begon in 1962. De aardappeloogsten

waren goed. Te goed zelfs, er waren flinke

overschotten. Een aantal boeren besloot

om gezamenlijk aardappelen te verwerken

om zo de aardappel meer waarde te geven.

Ze richtten de Aardappel Verwerkende

Industrie Keppel en Omstreken op, ofwel

de Aviko Groep (www.aviko.com).

Dat was het begin van een internationaal

succesverhaal.

Onze inspiratie

Aviko maakt veilige, gezonde en lekkere

aardappelproducten. We zien er een

uitdaging in alle bijstromen zo nuttig mogelijk

te gebruiken. In ons handelen geven drie

uitgangspunten ons richting: vertrouwen

waarmaken en verantwoordelijkheid nemen,

inspiratie maakt daarbij het verschil en

ook weten wat de markt beweegt. Het

resultaat is een betrouwbaar, innovatief en

marktgericht bedrijf.

Tevreden klanten

Innovatief en betrouwbaar zijn ook de

waarden die klanten prijzen in onze

klantonderzoeken. Klanten kiezen voor Aviko

vanwege de hoge kwaliteit in producten en

dienstverlening. 80% van hen zou Aviko dan

ook aanbevelen bij anderen. Overall geven

klanten ons het rapportcijfer 8.

Wereldwijd actief

Anno 2011 is Aviko het tweede grootste

aardappelverwerkende bedrijf in

Europa (marktaandeel: 22%) en het

vierde wereldwijd (marktaandeel: 4%).

Ons hoofdkantoor staat in Steenderen.

Aviko levert aan 102 landen.

De verwerking van aardappelen kent

daarbij sinds lange tijd drie hoofdactiviteiten.

De grootste is Aviko Voorgebakken &

Gekookte Aardappelproducten, die zich

bezighoudt met de productie en afzet van

aardappelproducten (www.avikofoodservice.nl).

De tweede activiteit, Aviko Granulaat

& Vlokken, produceert gedroogde

aardappelproducten voor de voedings-

middelenindustrie. Aardappelen en

restanten, veelal afkomstig van onze

divisie Voorgebakken & Gekookte

Aardappelproducten, worden verwerkt

tot puree, daarna gedroogd en volgens

receptuur omgezet naar vlokken of granulaat

(www.rixona.nl).

De derde activiteit Aviko Veevoer &

Zetmeel derivaten produceert zetmeel voor

onder meer de bouw- en papierindustrie

(www.duynieholding.com). De verwerking

van verscheidene bijstromen, zoals

aardappelschillen van verschillende

verwerkende industrieën, is in deze

activiteit ondergebracht. Sinds 2012 is dit

bedrijf, Duynie Holding, organisatorisch

ondergebracht in ons moederbedrijf

Cosun. Wat betreft de kwantitatieve data

rapporteren we in dit verslag dan ook alleen

over de activiteiten van Aviko Voorgebakken

& Gekookte Aardappelproducten en Aviko

Granulaat & Vlokken. Alle cijfers hebben

betrekking op het jaar 2011.

Over Aviko

6

Royal Cosun

Sinds 2002 is Royal Cosun 100% eigenaar van Aviko (www.cosun.nl). Agro-industrieel

concern Royal Cosun bestaat uit bedrijven die agrarische grondstoffen verwerken tot

voedingsproducten en voedingsingrediënten. Naast Aviko zijn dat bijvoorbeeld Suiker Unie,

SVZ en Sensus. Royal Cosun heeft bijna 4.000 medewerkers en een jaaromzet van

€ 1,8 miljard. Met zo’n groot concern achter zich heeft Aviko een sterke positie in de

Europese markt. De Cosun Code of Conduct is voor Aviko een leidraad om elkaar met

respect te behandelen, de klant voorop te stellen en toe te werken naar concrete resultaten.

Dochteronder-nemingen

Aviko Voorgebakken & Gekookte Aardappelproducten

Aviko Granulaat & Vlokken

Producten

Omzet (M€)

Aantal medewerkers

Afnemers

Productielocaties

Verkoopkantoren

Aviko, Aviko Potato, Aviko Poland, Aviko Norden, Aviko Lomm, Aviko Cuijk, Aviko Duitsland, Aviko Eurofreez

Rixona, Aviko Gansu

Cuijk (NL), Lomm (NL), Steenderen (NL), Proven (BE), Rain am Lech (DE), Helsingborg (SE), Laholm (SE), Harpline (SE), Lebork (PL)

Venray (NL), Warffum (NL), Zhangye (CN)

Verkoop in alle landen van Europa met kantoren in: Frankrijk, Spanje, Italië, Tsjechië, Hongarije, Polen, Rusland, Zweden, China, Amerika (Florida), Colombia, Brazilië, Australië (Sydney) en Dubai.

Nederland, China

- Winkelorganisaties ca. 20% - Quick service restaurants ca. 10% - Restaurants / instellingen ca. 70%

- Winkelorganisaties ca. 15% - Voedingsmiddelenindustrie ca. 75% - Restaurants / instellingen ca. 10%

50% diepgevroren frites30% verse frites20% aardappelspecialiteiten

Gedroogde aardappelproducten voor de voedingsmiddelenindustrie(granulaat, vlokken)

500 70

1.322 362

7

Duurzaamheidbij AvikoMet een natuurproduct als de aardappel is

maatschappelijk verantwoord ondernemen

(MVO) een vanzelfsprekendheid. Al in 1985

ontving Aviko de Koning Willem I plaquette

voor Milieu en Energie, voor de pioniersrol

die wij hadden op het gebied van milieu-

vriendelijke productie. We zien dat efficiënte

processen in de fabriek zorgen voor hogere

kwaliteit, kostprijsreductie en milieubewust

handelen. Het is een win-win-winsituatie.

In de afgelopen jaren is de bewustwording

om maatschappelijk verantwoord te

ondernemen verder toegenomen.

Energieschaarste, consumenten met

overgewicht en hogere afvalbergen geven

steeds vaker te denken: hoe zorgen we er in

onze bedrijfsvoering voor dat de wereldwijde

milieu- en gezondheidsproblemen niet groter

worden of liever nog: kleiner worden? Of om

aan te sluiten bij de duurzaamheiddefinitie

van de VN-commissie Brundtland uit 1987:

hoe vervul je de behoeften van het heden

zonder het vermogen van toekomstige

generaties om in hun eigen behoeften te

voorzien in gevaar te brengen?

Doelen

Om de drie P’s van MVO (People, Planet,

Profit) meer in balans te brengen, richtten

we in 2010 een MVO-werkgroep op.

Deze formuleerde de volgende doelen:

€ We creëren verantwoorde waarde

door gezondere vetten te verwerken in

onze producten.

€ We gaan zorgvuldig om met natuurlijke

hulpbronnen en het milieu door in 2012

(ten opzichte van 2008) 10% minder fossiele

brandstoffen per kilo bewerkt product

te gebruiken, 100 liter water te besparen

per ton verwerkte aardappelen en minder

verpakkingsfolie te gebruiken.

€ We handelen als goed werkgever met

meer aandacht voor gezond gedrag en

levensfase bewust personeelsbeleid.

€ We benutten maximaal alle waarden uit

de aardappel.

Overleg met stakeholders

De keuze voor onze MVO-activiteiten

baseren we mede op wat stakeholders van

ons verlangen. We overleggen regelmatig

met de belangrijkste stakeholders: onze

medewerkers, de coöperatieleden van

Royal Cosun, leveranciers, afnemers en

consumenten. Zo neemt onze CEO Martin

van de Ven deel aan het MVO-platform van

Royal Cosun. Dit platform komt twee tot

drie keer per jaar bijeen om MVO-ervaringen

uit te wisselen. Via Royal Cosun overleggen

we in brancheverband over MVO binnen

de Federatie Nederlandse Levensmiddelen

Industrie (FNLI) en de Vereniging voor

Aardappel Verwerkende industrie (VAVI).

Ook is Cosun lid van het Dutch Biorefinery

Cluster, waarin toonaangevende bedrijven

uit de agro-food sector en papierindustrie

kennis, ervaringen en faciliteiten delen om

biomassa vollediger tot waarde te brengen.

Duurzame landbouw

Efficiëntefabriek

Gezonde consument

Waardevollemedewerker

MVO-pijlersIn dit MVO-verslag staat

hoe wij het er vanaf hebben

gebracht. We beschrijven de

resultaten aan de hand van

de volgende vier thema’s:

• Duurzame landbouw

• Efficiënte fabriek

• Gezonde consument

• Waardevolle medewerker

Eigenlijk benoemen we dus

de hele keten: van teelt

via fabriek tot consument.

Onze medewerkers krijgen

daarbij bijzondere aandacht.

Zij zijn immers bij de gehele

keten betrokken en bepalen

het succes van onze MVO-

activiteiten.

8

9

10

Aviko wil bijdragen aan de verduurzaming

van de landbouw. De meeste aandacht gaat

daarbij uiteraard uit naar de aardappel,

die ongeveer 90% van onze inkoop aan

landbouwgewassen vertegenwoordigt

(jaarlijks 1,7 miljoen ton). De overige 10%

komt voor rekening van plantaardige olie

(5%, ongeveer 28.000 ton) en groenten,

vlees, vis en kruiden (5%).

De efficiënte aardappel

De aardappel is een efficiënt landbouwgewas.

Zo gebruiken aardappelen tijdens de teelt

287 liter water per kilo. Een stuk minder

dan bijvoorbeeld rijst dat zo’n 2.497 liter

water per kilo gebruikt. Dat is handig in een

tijd waarin schoon zoet water schaars is.

Daarnaast groeit de aardappel sneller en is

deze meer klimaatbestendig dan de meeste

andere gewassen. Bovendien is 85% van de

plant eetbaar, tegenover 55% bij granen.

Aardappelen nemen tijdens de groei

bovendien CO2 op. Op basis van de

rekenmethode van de FAO (www.fao.org)

berekenden we dat Aviko’s aardappelen

jaarlijks 600.000 ton CO2 aan de lucht

onttrekken. Natuurlijk zorgt de teelt van

aardappelen ook voor de uitstoot van

CO2 bijvoorbeeld tijdens de productie van

kunstmest en bestrijdingsmiddelen. We blijven

rekenen aan de totale uitstoot en opname

in de keten.

Duurzame rassen

De aardappel is dus een efficiënt gewas.

Toch bestaan er verschillen tussen

rassen. Bij de aankoop van nieuwe

soorten hanteert Aviko dan ook speciale

duurzaamheidindicatoren. Zo kiezen

we voor aardappelrassen die minder

bestrijdingsmiddelen nodig hebben of

hogere opbrengsten genereren per

hectare. Hierdoor neemt de milieu-

belasting per hectare af. Ook hier

gaan bedrijfseconomische motieven

en milieuvoordelen hand in hand.

landbouwDuurzame

Aantal liter water

nodig per kg product

2.497

287

1.222

15.415

822

920

Product

Bron: www.waterfootprint.org

“Samenwerking met aardappeltelers, kennis- instituten en andere ketenpartners kan ons heel veel opleveren. Bijvoorbeeld het verhogen van de aardappelopbrengsten terwijl we de milieu-impact verbeteren. Door samenwerking is voordeel voor zowel planet als profit goed haalbaar.”Matthijs MeijerManager agronomie en projecten

11

In overleg met onze telers

Ruim 50% van het totaalvolume aardappelen

dat op onze Nederlandse productielocaties

verwerkt wordt, is geteeld door Cosun

coöperatieleden. Om in overleg te blijven

met de Nederlandse telers richtte Aviko

de aardappeltelerscommissie op.

Deze werkgroep onderhandelt een goede

prijs voor de aardappelen en vormt een

klankbordgroep en raad van advies voor

Aviko. De commissie bestaat uit gemiddeld

acht telers uit verschillende regio’s.

Eens per jaar vindt er een bijeenkomst met

alle telers plaats. In de toekomst willen we

het onderwerp duurzaamheid meer

aandacht geven in deze overleggen.

Hoe kunnen we bijvoorbeeld de bestrijding

van belangrijke ziekten als aardappelmoeheid

en Phytophthora aanpakken op een

milieuvriendelijkere wijze? Onze Chinese

fabriek koopt aardappelen in die geteeld

zijn door de Chinese overheid. Daar is onze

invloed op de teelt dus gering.

Milieueisen van supermarkten

Ongeveer 25% van de Aviko telers heeft

het Global GAP-certificaat. Dat betekent

dat deze telers voldoen aan bovenwettelijke

eisen van supermarktorganisaties op het

gebied van voedselveiligheid, milieu, natuur

en arbeidsomstandigheden.

Telers met een eigen MVO-plan

Aviko is lid van het Sustainable Agriculture

Initiative (SAI) Platform dat internationale

richtlijnen formuleert voor duurzame teelt.

Concreet gezien geven we ons lidmaatschap

invulling door vanaf 2012 deel te nemen aan

twee tot drie studiegroepen met de Stichting

Veldleeuwerik. In deze werkgroepen, waar

10 tot 12 telers en hun afnemers samen-

komen, stelt iedere teler een eigen

MVO-actieplan op.

Samenwerking met McDonalds

Onze boerderij in Polen, waarvan zowel

Aviko als concurrent Farm Frites 50%

eigenaar is, neemt deel aan het Flagship Farm

project van McDonalds. Met dit project

wil McDonalds de duurzame teelt van zijn

voedingsingrediënten bevorderen.

Door goede arbeidsomstandigheden,

verbetering van het bodemgebruik en

waterverbruik en verlaging van het

energieverbruik zal deze boerderij als best

practice fungeren voor andere leveranciers

van McDonalds. Zo gebruikt de boerderij

biologische groeimodellen om te bepalen

hoeveel water nodig is en wat de beste tijd

is om bestrijdingsmiddelen toe te dienen.

Door deze precisielandbouw wordt

zorgvuldig omgegaan met grondstoffen.

Duurzame palmolie

Ook bij andere grondstoffen vinden we

een duurzame teelt belangrijk. Sinds

1 februari 2011 is Aviko, als eerste

zelfstandige aardappelverwerker ter

wereld, lid geworden van de

Roundtable for Sustainable Palm Oil

(www.rspo.org). Deelname betekent dat wij

via het kopen van certificaten de productie

van duurzame palmolie bevorderen in

producerende landen, zoals Maleisië en

Indonesië. Duurzame palmolie komt volgens

de criteria van de RSPO van plantages

waarvoor geen nieuw regenwoud gekapt

is, die de rechten respecteren van lokale

bewoners en werknemers en die de

leefomgeving van bedreigde diersoorten in

stand houden. Het is onze ambitie om in

2015 uitsluitend 100% RSPO-gecertificeerde

palmolie in te kopen.

In 2011 kocht Aviko duurzaamheid-

certificaten die overeenkomen met 13%

van ons totale volume aan palmolie.

Dit verdubbelt in 2012. Palmolie is onze

meest ingekochte olie (80%).

Overige landbouwgrondstoffen

De vis in onze maaltijden is duurzaam

gevangen en heeft daarom het Marine

Stewardship Council-keurmerk. Tot slot

maakt Aviko geen gebruik van genetisch

gemodificeerde grond- of hulpstoffen.

12

13

14

Wanneer de aardappels van het land

komen, worden ze naar de fabriek gebracht.

Het proces van rauwe aardappel tot

eindproduct is behoorlijk geavanceerd en

in het 50-jarig bestaan van het bedrijf

continu geoptimaliseerd. Sinds 2007

gebruikt Aviko Total Productive Maintenance

(TPM). Met dit systeem formuleren we

onze ambitie: nul ongelukken, nul fouten

en nul verliezen. Multidisciplinaire teams

bekijken gezamenlijk welke verbeteringen

aangebracht kunnen worden.

Met resultaat: in 2011 wonnen we in Cuijk

de TPM Excellence Award, categorie A, van

The Japanese Institute of Plant Maintenance.

Het succes van TPM blijkt ook uit het dalende

aantal klachten dat de fabriek in Cuijk

ontvangt uit de omgeving. Aviko gaat serieus

om met klachten. Bij voorkeur gaat iemand

van Aviko persoonlijk langs voor overleg over

de beste oplossing. Na afloop geeft Aviko

een terugkoppeling en vraagt na of de klacht

goed is opgelost.

Energiezuinig

Efficiënt omgaan met energie is ook

een onderdeel van TPM. Dit zorgt voor

kostenbesparingen, maar levert ook

milieuvoordeel op vanwege een lagere CO2-

uitstoot. De grootste energieverbruikers voor

de fritesbedrijven zijn de bakovens. Bij de

vlokken- en granulaatbedrijven verbruiken de

drogers de meeste energie. Alle Nederlandse

vestigingen van zowel de Aviko Voorgebakken

& Gekookte Aardappelproducten als

de Granulaat & Vlokken activiteiten

ondertekenden het Meer Jaren Afspraak

energie-efficiency convenant (MJA). Hiermee

committeren zij zich om in 2020 30%

energie-efficiënter te werken ten opzichte

fabriekEfficiënte

van 2005. Met een energiebesparing van

16% vanaf 2005 komen we ruim boven de

MJA-afspraak van 2% per jaar. Deze besparing

staat gelijk aan het jaarlijks gasverbruik

van 7.000 tot 10.000 huishoudens

(bron: www.nibud.nl). Momenteel werken

we samen met de Wageningen University

om een nieuwe technologie te ontwikkelen

voor energiezuiniger produceren. Aviko

ontvangt daarvoor subsidie van de provincie

Gelderland.

“Verspillen is niet meer van deze tijd. Daarom werken we binnen de productiebedrijven met Total Productive Maintenance. Dit is een manier van werken die onze medewerkers enthousiast maakt om verliezen, op alle vlakken, te zien en weg te nemen. De manier dus voor Aviko om uiteindelijk naar nul verliezen te komen!”Liliane Omari-NemethPlant Manager Aviko Lomm & Cuijk

84

,1%

86

,5%

84

,0%

% Energiegebruik (GJ/ton product)1

00

%

Het energieverbruik van de productie-locaties in Steenderen, Cuijk, Lomm, Proven en Rain am Lech.*

99

,8%

93

,6%

91

,1%

2005 2007 2008 2009 2010 20112006

98

,2%

98

,2%

99

,3%

% Energiegebruik (GJ/ton product)

10

0%

Het energieverbruik van de productie-locaties van Rixona in Warffum en Venray.*

10

3,6

%

10

2,0

%

99

,0%

2005 2007 2008 2009 2010 20112006

* Deze productielocaties gebruiken de meeste energie binnen deze activiteit.

15

Sinds 2005 nam het energieverbruik van

onze productielocaties af met 16% per ton

product. Deze daling is het resultaat van

onder meer een goed monitoringsysteem,

goede isolatie, het hergebruiken van

warmte en het uitschakelen van machines

wanneer er storingen zijn of wanneer ze

niet gebruikt worden. Tijdens de jaarlijkse

energiedag komen de fabrieksmanagers

van alle Aviko bedrijven bijeen voor

de uitwisseling van kennis en ervaring.

Vervolgens wordt een top drie van

kansrijke projecten gemaakt en per

project een trekker benoemd. Onze

energiecoördinator is verantwoordelijk

voor de voortgang van deze projecten.

Duurzame energie

Naast energieverlaging daalt onze CO2-

uitstoot ook doordat we steeds meer

duurzame energie gebruiken. Onze Rixona-

fabriek in Warffum plaatste in 2009 een

biomassaprocessor, waar jaarlijks 20.000

ton bijstromen verwerkt wordt tot warmte

die gebruikt wordt in de fabriek. In Lomm,

Rain, Proven en Steenderen nemen we

biogas af van de zuiveringsinstallaties.

Onze Duitse fabriek neemt in 2012

een biomassastoomketel in gebruik die

biomassa, verzameld in de omgeving van

Rain, omzet in stoom. Daarvoor gebruiken

we geen fossiele brandstoffen meer. Uniek

voor een fritesfabriek! Ook onze Belgische

fabriek in Proven bezit sinds kort een

warmtekrachtinstallatie die gedeeltelijk

aangedreven wordt door biogas.

We verwachten dat de fabriek daarmee

500.000 m3 biogas verbruikt, een besparing

van 400.000 m3 aardgas. Tenslotte heeft

de fabriek van Rixona in Venray concrete

plannen om in 2012 een houtverbrander in

te zetten voor energieopwekking.

Dit hout, ongeveer 40.000 ton per jaar, is

afkomstig van sloop in de bouw en kap.

Naar schatting zal hierdoor het gasverbruik

met 70% dalen. In totaal produceerden we

in de waterzuiveringsinstallaties bijna 4,5

miljoen m3 aan biogas. Dit wordt aangewend

voor warmte- en elektriciteitsopwekking

en komt overeen met het gemiddelde

jaarlijkse gasverbruik van 2.000 tot 3.000

huishoudens. Mede hierdoor heeft Aviko

tot nu toe jaarlijks een overschot aan

CO2-emissierechten (de door de Europese

overheid bepaalde maximum hoeveelheid

CO2 die een bedrijf zonder extra kosten

mag uitstoten). Dit overschot kunnen wij

weer verkopen.

Minder water

In vergelijking met 2005 gebruikten we

in 2011 bijna 17% minder water in de

fabriek per ton product. De grootste

waterverbruikers in de fritesfabrieken

zijn de blancheurs en koelinstallaties.

Bij de vlokken- en granulaatbedrijven zorgt

het koken van de aardappels voor het

meeste waterverbruik. Gemiddeld genomen

is zo’n 75% van het verbruikte water

grondwater, de rest is leidingwater. Het water

van alle vestigingen wordt hergebruikt. Elke

fabriek houdt nauwkeurig het waterverbruik

bij. Zo kan snel gestuurd worden indien het

verbruik omhoog gaat.

81

,2

82

,2%

81

,1%

82

,8%

% Waterverbruik (m3/ton product)

10

0%

Het waterverbruik van de productie-locaties in Steenderen, Cuijk, Lomm, Proven en Rain am Lech.*

91

,7%

89

,4%

85

,6%

2005 2007 2008 2009 2010 20112006

90

,2%

82

,9%

% Waterverbruik (m3/ton product)

10

0%

Het waterverbruik van de productie-locaties van Rixona in Warffum en Venray.*

96

,5%

92

,8%

85

,1%

2005 2007 2008 2009 2010 20112006

* Deze productielocaties gebruiken het meeste water binnen deze activiteit.

81

,2%

16

Bijstromen

Onze belangrijkste bijstromen zijn tarra, stoomschillen, snippers, proceswater en olie. Aviko

heeft zich ten doel gesteld om alle bijstromen maximaal te benutten. In 2011 was slechts 9,8%

van de bijstromen niet geschikt voor hergebruik. Dit afval gaat dan naar de stortplaats

of verbrandingsoven.

Aardappelstoom-schillen en snippers

Belangrijkste bijstromen

Toepassing

Tarra

Frituurolie

Proceswater

Snippers die overblijven na het snijden van de aardappels worden zoveel mogelijk verwerkt in specialiteiten. Wanneer deze niet geschikt zijn, worden ze evenals de aardappelstoomschillen door Duynie Holding afgezet als veevoer. Ook gebakken snippers dienen als energierijke grondstof voor veevoer.

Tarra is het zand dat overblijft na het wassen van de aardappelen. Tarra wordt veelal hergebruikt als schone grond.

De restanten van onze frituurolie worden door externen opgehaald. Zij halen hieruit zoveel mogelijk water, zodat de olie ingezet kan worden als brandstof in bijvoorbeeld warmte-installaties in de tuinbouw.

Op vijf productielocaties wordt het zetmeel uit het proceswater gezuiverd, zodat het door Duynie Holding verwerkt kan worden tot hoogwaardige producten. Al ons proceswater wordt gezuiverd in een afvalwaterzuiveringsinstallatie. De installatie maakt hieruit biogas. Ook legt het de stikstof en het fosfaat uit het water vast in de vorm van struviet, een waardevolle meststof voor de landbouw.

“Maatschappelijk verantwoord ondernemen krijgt pas betekenis als er ook daadwerkelijk inhoud aan wordt gegeven. MVO zit ons bij Duynie in de genen, wij waarderen bijproducten van Aviko en andere levensmiddelenbedrijven op tot waardevolle producten voor veel verschillende toepassingen. Bijproducten zijn voor ons hoofdzaak!”

Peter VerduynOperational ManagerDuynie Holding

17

Verpakkingen

Om de afvalberg te verkleinen maakt Aviko

zijn verpakkingen zo dun mogelijk. In de

afgelopen jaren nam de dikte van de folie van

het overgrote deel van onze verpakkingen

af met bijna 60%. Ook de kartonnen dozen

zijn nu aanmerkelijk dunner maar uiteraard

met behoud van de sterkte en stabiliteit van

de verpakkingen. De hoogste prioriteit blijft

immers de bescherming van de inhoud van

de verpakking.

Door voortdurende verbeteringen van

de doosconstructies blijven met minder

materiaal toch de sterkte-eigenschappen

overeind. Nauwe samenwerking met onze

verpakkingsleveranciers is daarbij belangrijk.

Nog steeds kunnen we zeggen dat wij voor

onze verse frites de lichtste verpakking

in de aardappelindustrie hebben. Al het

overgebleven karton en incourante folies

worden hergebruikt zodat er bijna geen

materialen worden weggegooid.Waardevolle producten uit

bijstromen

Op vijf productielocaties halen we het

zetmeel uit het proceswater. Duynie

Holding zuivert en modificeert het zetmeel

vervolgens zodat het door klanten verwerkt

kan worden tot hoogwaardige producten.

De duizenden tonnen zetmeel zijn geschikt

voor papier en (behang)lijmen. De olie-

industrie gebruikt zetmeel om de boorkop te

smeren, de boorschacht te verstevigen en het

vuil dat naar boven moet worden afgevoerd

te binden. Ook wint Duynie Holding uit de

aardappelstoomschillen aardappelkurk dat in

kassen of boomkwekerijen dient als afdeklaag

om mos- en onkruidgroei te voorkomen.

CO2, gezien als boosdoener

van klimaatverandering, kan

ook nuttig gebruikt worden.

Namelijk als koelmiddel. Sinds

2011 rijden drie vrachtwagens

van Aviko rond met CO2-

koeling. Deze CO2, afkomstig

uit de procesindustrie, wordt

afgevangen, gezuiverd en in

vloeibare vorm opgeslagen.

De CO2-voetafdruk van dit

koelsysteem is drie keer

kleiner dan diesel gekoelde

systemen. Daarnaast werkt

het geluidloos, wat prettig

is voor omwonenden van

leverpunten.

CO2-koeling

Transport

Ons transport kost behoorlijk wat energie. De aardappel

is een zwaar product vanwege de hoeveelheid water

en het transport van onze voorgebakken en gekookte

aardappelproducten vindt gekoeld (25%) of bevroren (75%)

plaats. Samen met onze vaste transporteurs bedenken we

hoe we de logistiek zo efficiënt en milieuvriendelijk mogelijk

kunnen inrichten. Het logistieke hoofdkantoor in Steenderen

verstuurt wekelijks 750 transportopdrachten naar meer dan

70 verschillende vervoerders. Het vervoer binnen Europa

vindt plaats per vrachtwagen (Ierland uitgezonderd) en

verbruikte in 2010 circa 8 miljoen liter dieselolie. Daarnaast

vullen we jaarlijks 4.000 zeecontainers voor intercontinentaal

transport, met ruim 25 ton product per container. In totaal is

ons transport verantwoordelijk voor circa 28.000 ton CO2-

uitstoot. We proberen steeds meer te transporteren via water

omdat dit energie-efficiënter is dan via de weg. Zo is onze

transportmanager momenteel in gesprek met de terminal in

Emmerich over mogelijkheden voor nationaal transport over

rivieren naar Rotterdam voor deepsea transport.

Minder kilometers

In de afgelopen jaren nam Aviko enkele initiatieven om de

transportkilometers te verminderen. Zo startte in 2007 ons

Was & Sorteerbedrijf in Steenderen. Hierdoor worden de

aardappels direct van de telers naar Steenderen vervoerd en

niet meer via een sorteerbedrijf in Swifterbant, 100 kilometer

verderop. Verder worden onze leveranciers zo veel mogelijk

dichtbij gezocht en staan onze fabrieken zo dicht mogelijk bij

de klant. Sinds 2005 worden onze aardappels gemiddeld 10 tot

15 kilometer dichter bij de fabriek geteeld. We streven naar

een maximale afstand van 200 kilometer. De korte afstanden

komt ook de kwaliteit van onze producten ten goede. Ook

denken we creatief na om zoveel mogelijk materiaal op een

pallet te krijgen. Zo worden folie en karton bij voorkeur in

volle vrachtwagens aangeleverd bij onze productielocaties

vanuit een lokale leverancier.

Acties van onze transporteurs

Onze transporteurs timmeren zelf ook aan de weg.

Ze gebruiken LPG-brandstof en voldoen aan de Euro 5 norm

(vanaf 2012 zal Aviko alleen Euro 5 of milieuvriendelijkere

brandstoffen vergoeden), gebruiken lichtere aluminium

trailers en geven trainingen in zuinig rijden. Alle transporteurs

van Aviko letten op optimaal gebruik van de ruimte in

trailers en op pallets. Onze trots van 2011 is de proef met

CO2 gekoeld transport. In 2012 zal Aviko starten met een

vervoerdersoverleg. Doel van dit overleg is om gezamenlijk

met vervoerders en leveranciers van transportmiddelen te

komen tot efficiënter en schoner transport.

18

19

20

Het Aviko assortiment telt zo’n 200

voorgebakken en voorgekookte aardappel-

producten. Dagelijks kiezen 8,5 miljoen

consumenten voor een Aviko product.

Wij voelen ons verantwoordelijk om deze

producten zo gezond mogelijk te maken.

De Richtlijnen Goede Voeding van het

Voedingscentrum zijn dan ook de leidraad

bij het ontwikkelen van nieuwe producten.

Hiermee willen we een bijdrage leveren

aan het tegengaan van welvaartsziektes

als overgewicht en diabetes.

Helaas eten westerse consumenten

momenteel gemiddeld teveel calorieën,

verzadigd vet, zout en te weinig vezels

en bewegen ze te weinig. In Nederland

bijvoorbeeld heeft de helft van de mannen

en vier op de tien vrouwen overgewicht.

Dit aandeel stijgt nog steeds (bron: CBS,

september 2011).

De gezonde aardappel

De aardappel bevat veel gezonde

voedingsstoffen zoals vezels, vitamines en

mineralen. En omdat hij voor 80% uit water

bestaat, levert de aardappel weinig calorieën.

Vergelijk: 200 gram gekookte aardappelen

bevat 160 kcal tegenover 200 gram gekookte

rijst die 300 kcal bevat.

consumentGezonde

“De overgang van palmolie op zonnebloemolie betekent gezondere en duurzamere producten. En ik zie ook genoeg kansen voor de toekomst zoals het verder verlagen van het zoutgehalte, het uitbreiden van het maaltijdensegment en het toevoegen van voedingsvezels.”Frida MiedemaSenior product ontwikkelaar

Calorieën

Vet (totaal)

Verzadigd vet

Vezels

Vitamine C

Vitamine B6

Kalium

IJzer

Portie gekookteaardappelen(200 gram)

Portie Aviko Steamfresh aardappelen (200 gram)

Portie gebakken Aviko frites (200 gram)

Portie gekooktewitte pasta (200 gram)

Portie gekookte witte rijst (200 gram)

8% 8% 23% 14%

0% 0% 24% 0%

0% 0% 12% 0%

20% 16% 20% 11%

23% 20% 18% 0%

22% 29% 85% 3%

25%

10%

34%

7%

43%

14%

5%

10%

15%

0%

0%

6%

0%

3%

2%

3%

Bron: NEVO-tabel; eigen cijfers Aviko

Percentage voedingsstoffen van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid.

21

Gezonde vetten

De hoeveelheid en soort vetten in onze

producten worden bepaald door de

frituuroliekeuze in onze fabriek en bij de

consument thuis. Sinds 2001 gebruiken

wij geen frituurolie meer met transvetten.

Transvetten worden gevormd bij speciale

bereidingen van plantaardige vetten en

zijn in verband gebracht met hart- en

vaatziekten. Volgens de Richtlijnen Goede

Voeding van het Voedingscentrum mogen

aardappelproducten maximaal 0,14 gram

transvet per 100 gram bevatten. Hieraan

voldoen al onze aardappelproducten

ruimschoots. Daarnaast kiezen we vanwege

de gezondere vetzuursamenstelling steeds

vaker voor zonnebloemolie in plaats van

palmolie.

Zo hebben we vanaf 2009 bij alle gesneden

diepvriesspecialiteiten (schijven, partjes,

etc.) palmolie vervangen door 100%

zonnebloemolie. Hierdoor daalde het

percentage verzadigd vet in die producten

met 70%. En bij de frites die wij maken voor

de supermarkt zijn we inmiddels voor

80% overgestapt op zonnebloemolie.

Al met al brengen wij hierdoor

jaarlijks ruim 500 ton minder verzadigd vet

op de markt. Totaal maakt zonnebloemolie

nu 20% uit van ons totale olieverbruik.

Dit zal naar verwachting toenemen in de

komende jaren.

Minder zout en allergenen

Ook verlaagden we de hoeveelheid

zout in onze producten. Zo daalde het

zoutgehalte in onze aardappelschotels

met 16%, in de ovenkroketten met 10%

en in driekwart van onze röstikoeken

met 20%. In totaal betekent dit dat wij

jaarlijks 16 ton minder zout aan onze

producten toevoegen. Alle maaltijdpannetjes

voldoen nu aan de Richtlijnen Goede

Voeding van het Voedingscentrum, vooral

wat betreft zoutgehalte, hoeveelheid

groenten en hoeveelheid verzadigd vet.

Verder verminderen we de hoeveelheid

acrylamide in onze producten en proberen

de hoeveelheid allergenen zoals gluten

te beperken. Alle producten met een

coating, een dun laagje zetmeel, zoals

gekruide partjes, Supercrunch en Fridéaal,

zijn glutenvrij.

Palmolie Zonnebloemolie

Verzadigde (ongezonde) vetten

Enkelvoudig of meervoudig onverzadigde (gezonde) vetten

50% 12%

50% 88%

22

Veilige producten

De veiligheid van producten heeft onze

grootste aandacht. Aviko introduceerde

in 2001 als eerste bedrijf een certificering

voor voedselveiligheid in de aardappelteelt.

Dit certificeringsysteem omvat de teelt,

bewaring van de aardappelen en controle

op het niet overschrijden van normen voor

bestrijdingsmiddelen en meststoffen.

Het is later overgenomen door de Vereniging

voor Aardappel Verwerkende Industrie als

standaard voor de sector. Controle vindt

plaats door een onafhankelijke instantie.

Daarnaast houden we ons productieproces

nauwlettend in de gaten zodat onze

producten veilig geconsumeerd kunnen

worden. Hierdoor kennen we gelukkig geen

voedselveiligheidincidenten.

Informatie voor consumenten

Bij het eten van frites is een groot gedeelte

van onze consumenten niet zo bezig met

gezondheid en duurzaamheid. Het thema

gezondheid ligt gevoelig als het gaat om

frites. De consument wil vooral gewoon

lekker snacken als hij frites eet. Het is daarom

onze overtuiging dat wij achter de schermen

moeten zorgen dat onze producten zo

gezond en duurzaam mogelijk zijn en daarom

communiceren wij daar niet over richting de

consument. Wel hanteren wij een uitgebreide

voedingswaardelijst zodat de consument

kan zien hoeveel calorieën, vezels en

vitamines onze producten bevatten. Verder

onderschrijft Aviko de Nederlandse

Reclame Code waarbij reclame of promoties

niet gericht worden op kinderen onder

de 7 jaar en alleen aangepaste reclame is

toegestaan voor kinderen tot 12 jaar.

In onze marketing richten we ons vooral

op de andere kwaliteiten van onze producten

die aansluiten bij de beleving en wensen

van onze klanten: gemakkelijk en lekker.

Een uitzondering is Fridéaal, speciaal

gemaakt voor de gezondheidsbewuste

consument. Op de verpakking van Fridéaal

prijkt de claim dat de frites maximaal

1,5% verzadigd vet bevatten na afbakken.

Het product draagt bovendien het ‘Vinkje’

(voorheen Ik Kies Bewust-logo). Daarnaast

bevatten ook onze maaltijdpannetjes extra

informatie omtrent de voedingswaarde op

de verpakking.

Vetpercentages palmolie en zonnebloemolie

23

24

Bij Aviko Voorgebakken & Gekookte

Aardappelproducten en Aviko Granulaat &

Vlokken werken ruim 1.800 medewerkers.

Bijna 80% daarvan is man, wat vaak het

geval is bij een productiebedrijf. Ons

personeelsbeleid kent drie pijlers.

Ervaren en gezonde medewerkers

De eerste pijler is duurzame inzetbaarheid.

Uit een meting in 2007 bleek dat in 2012

meer dan de helft van de medewerkers

50+ zou zijn. Om te zorgen dat onze

medewerkers lang inzetbaar zijn en ook

tijdens hun pensioen van een goede

gezondheid genieten, introduceerden

we destijds ons levensfasebewust

personeelsbeleid. Een goede gezondheid

heeft daarbij prioriteit. In 2010 deden 450

medewerkers uit Steenderen mee aan

een gezondheidsonderzoek. Collega’s met

gezondheidsrisico’s boden we vervolgens

een half jaar ondersteuning aan, zoals

begeleiding door een diëtist, vergoeding van

een sportschoolabonnement of deelname

aan een stoppen met roken programma.

Na een jaar bleek dat zo’n 60% van de

deelnemers hun gezonde gedrag had

volgehouden! Vanwege het behaalde succes

introduceerden wij het programma in 2011

ook in Lomm, Dronten en Venray.

Aantrekkelijk voor nieuw talent

Talentmanagement is een tweede speerpunt.

Talent is schaars en dat geldt in het bijzonder

voor technische en salesfuncties. Daarom

bezoeken we scholen en beurzen en

organiseren we open dagen. De meeste

jongeren weten niet hoe een modern

productiebedrijf eruit ziet, dus dat laten we

ze graag zien. We beraden ons momenteel

op nieuw beleid om eenmaal aangenomen

talent nog beter te binden aan Aviko.

Succesvol door de juiste opleiding

De derde pijler is opleiding. Uit ons systeem

voor productiviteitsverhoging (TPM) blijkt

dat onze huidige opleidingen niet voldoende

aansluiten op wat wij vragen van onze

medewerkers. We besteden veel aandacht

aan het opstellen van en het invulling

geven aan zogenaamde Skillmatrixen, die

een overzicht geven van de benodigde

kennis en vaardigheden voor de productie.

Bij de granulaat- en vlokkenfabrieken is

het verminderen van het energie- en

waterverbruik een belangrijk onderdeel

van het opleidingsplan. We organiseren ook

collectieve opleidingen. In 2011 bood Aviko

gemiddeld 1,9 dag opleiding per fte.

Echt tevreden

Uit gesprekken met onze medewerkers over

tevredenheid blijkt dat we op de goede weg

zitten met ons personeelsbeleid. Naast ons

vierjaarlijks medische onderzoek, waarin we

ook vragen naar de tevredenheid van onze

medewerkers, vragen wij nieuwe collega’s

één jaar na binnenkomst waarom ze bij Aviko

zijn komen werken en of die verwachting is

uitgekomen. Medewerkers noemen dan vaak

het internationaal werken, de collegiale sfeer,

de ontplooiingsmogelijkheden en Aviko als

solide en sociaal bedrijf.

medewerkerWaardevolle

“Dat wij met onze programma’s de gezondheid van een deel van onze medewerkers hebben verbeterd maakt mij heel trots. Dat is zowel voor onze medewerkers als voor Aviko een goede zaak. In de toekomst ontplooien we initiatieven om ook de resterende groep medewerkers met gezondheidsrisico’s te motiveren hun gezondheid te verbeteren.”Jan van BrandenburgHRM manager

25

Als medewerkers Aviko verlaten voeren we

een exitgesprek. Een aandachtspunt is dat

mensen op relatief kleine afdelingen zich

onvoldoende kunnen ontplooien. Gelukkig

is het personeelsverloop bij Aviko relatief

laag en vierden we tot nu toe 160 keer in

Steenderen een 25-jarig jubileum. In 2012

komen daar nog 28 jubilea bij.

Laag ziekteverzuim, een fataal

ongeval

In 2011 was het ziekteverzuim bij Aviko 3,6%

oftewel bijna 23.000 verzuimdagen. Onze

doelstelling van 4% is daarmee ruimschoots

gehaald. In 2011 vonden 83 ongevallen met

verzuim plaats waarbij, tot onze grote spijt,

één ongeval met fatale afloop.

Robuust arbobeleid

We doen uiteraard ons uiterste best

om ongevallen te voorkomen en onze

arbeidsomstandigheden te verbeteren.

Zo willen we bijvoorbeeld meer aandacht

voor het melden van bijna-ongevallen

of gevaarlijke situaties, omdat dit echte

ongevallen kan voorkomen. Ook willen

we (vaak oudere) medewerkers met een

medische beperking zo goed mogelijk

inzetten. Concreet gezien stellen we ons van

2011 tot 2013 het volgende ten doel:

€ Vermindering aantal ongevallen met

verzuim en bijna-ongelukken tot minder dan

een VCA frequentie-index van 25 (VCA

betekent Veiligheid Certificaat Aannemers en

is een benchmark. In Nederland hebben we

met elkaar afgesproken dat als je onder de

25 zit, je het goed doet).

€ Verminderen aantal arbo-overtredingen

tot minder dan een VCA frequentie-

index van 100.

€ De uitrol van levensfasebewust

personeelsbeleid.

€ Vermindering van het ziekteverzuim

tot minder dan 4%.

Het formuleren van bovenstaand beleid en

de controle daarop wordt gedaan door de

centrale arbocommissie. Deze komt in ieder

geval jaarlijks bijeen en vaker indien nodig.

Elke productielocatie heeft tevens een eigen

arbocommissie die onder meer arbozaken

vermeldt op de daarvoor bestemde

publicatieborden. Naar aanleiding van een

incident en ter controle op naleving van

vergunningen bezocht de arbeidsinspectie in

2010 een aantal locaties. Hieruit kwam een

aantal verbeterpunten dat vervolgens

is uitgezet.

Onze fabriek in Lomm

vormt een best practice

qua veiligheidsbewustzijn.

Medewerkers aldaar

ontvangen informatie over

ongevallen. Onder meer via

het ongevallenbord. En met de

campagne ‘Dat doe ik wel even’

werden medewerkers in 2010

bewust gemaakt van de risico’s

van te snel en ondoordacht

werken. Inmiddels zijn er

voorbereidingen gestart voor

het gebruik van toolboxen

om medewerkers te trainen

om te gaan met specifieke

veiligheidsaspecten op hun

werkplek.

Een ongeluk zit in een klein hoekje

Maatschappelijke betrokkenheid

Aviko voelt zich betrokken bij

ontwikkelingen in de maatschappij en

sponsort daarom regelmatig sportieve

evenementen, met name voor kinderen.

Bij voorkeur betrekken we hierbij

onze medewerkers. Zo kunnen lokale

sportverenigingen of sportevenementen via

medewerkers om een financiële bijdrage

vragen. Landelijk sponsort Aviko met

€ 70.000,- (inclusief marketingactiviteiten)

één van de drie landelijke organisatoren

van de Avond4Daagse. Bij deze organisator

zijn zo’n 200 gemeenten aangesloten.

In 2011 werden deelnemers aan dit

wandelevenement voor het eerst

gestimuleerd om sponsorgeld op te halen

voor SOS Kinderdorpen. Via reclamespotjes

op Nickelodeon riepen we kinderen op

om mee te wandelen en om tegelijkertijd

sponsors te zoeken. De school die het

meeste geld ophaalde kreeg een frietfeest

aangeboden.

Sinds vier jaar ondersteunt Aviko ook

de Voedselbank, met name in Arnhem.

Wanneer er een fout gemaakt wordt in

de productie, bijvoorbeeld een verkeerde

verpakking, worden deze helemaal goede

producten gekoeld of bevroren geleverd

aan de Voedselbank. Het laatste jaar is dit

wat minder, omdat ons productiesysteem

TPM zijn werk goed doet en er dus minder

fouten gemaakt worden.

Tot slot stelt Aviko elk jaar een bedrag ter

beschikking voor sponsoring van een goed

doel. Ieder jaar kiest een andere vestiging

het goede doel. Over het algemeen heeft

het doel met kinderen en gezondheid te

maken. Zo bepaalde onze Poolse fabriek dat

het bedrag in 2011 gedoneerd werd aan een

kindertehuis in het Poolse Lembork.

26

Colofon

Heeft u vragen over het MVO-verslag van

Aviko? Neem dan contact op met Dick van

der Aart, marketing manager van Aviko, via

[email protected].

Dit verslag is een uitgave van Aviko Group

B.V., Steenderen.

Concept, tekst, redactie en vormgeving:

Schuttelaar & Partners.

Fotografi e: Dik Nicolai.

Mei 2012