Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

148
Wet op de aanvullende pensioenen

description

Vanaf 2007 kunnen de pensioenen en de sociale uitkeringen aan de welvaart gekoppeld worden. Een belangrijk principe dat we, dankzij onze betogingen, eerst in Brussel, daarna in Oostende, afgedwongen hebben. Maar er is geld nodig als men wil dat de welvaartskoppeling werkelijkheid wordt, dat de stijgende kosten van de gezondheidszorg terugbetaald blijven, dat de laagste sociale uitkeringen verhoogd worden, dat een einde gemaakt wordt aan de onrechtvaardige situatie van de samenwonenden (die gestraft worden omdat ze gewerkt hebben en met z’n twee sociale bijdragen betaald hebben). Dat geld zal er niet in voldoende mate zijn als er geen herfinanciering van de sociale zekerheid komt. Voor het ABVV is en blijft dit een fundamentele, prioritaire eis ! --- Juni 2004. ABVV

Transcript of Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

Page 1: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

Wet op de aanvullende pensioenen

Page 2: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen
Page 3: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

■ Wet op de aanvullende pensioenen

Page 4: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

4

MANNEN - VROUWENVerwijzingen naar personen of functies (zoals ‘werknemer’, ‘adviseur’, …)hebben betrekking op vrouwen en mannen.

Page 5: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

5

Voorwoord

Nu zowel de wet op de aanvullende pensioenen als de uitvoeringsbesluiten in het Staatsbladgepubliceerd werden kan er gewerkt worden aan de democratisering van de tweedepensioenpijler. Tot nog toe waren aanvullende pensioenen vooral een zaak van werknemersuit grote bedrijven en van kaderleden.

Reeds in 2001 ondertekende het ABVV samen met de andere sociale partners en de ministervan Sociale Zaken en Pensioenen een gezamenlijke verklaring “tot bevordering van deaanvullende pensioenen als onderdeel van een sociaal pensioenbeleid”. In deze verklaring“roepen de interprofessionele sociale partners de verantwoordelijken in de sectoren op omsectorale pensioenplannen in te voeren in zoveel mogelijk sectoren (….)”.

Met deze gemeenschappelijke verklaring wordt een nieuwe kijk op aanvullende pensioenengeofficialiseerd. De vakbonden steunen de uitbouw van sectorale pensioenfondsen énwerkgevers en regering erkennen de sociale superioriteit van het wettelijk pensioenstelselwaarvan de betaalbaarheid via het Zilverfonds moet gewaarborgd worden en dat aantrekkelijkmoet gehouden worden door toepassing van het principe van de welvaartsvastheid vanprestaties en het berekeningsplafond. Aanvullende pensioenen kunnen volgens dezeverklaring slechts als een aanvulling of nog beter een supplement op het wettelijk stelselgezien worden en de organisatie op het vlak van de sectoren moet bijdragen tot eendemocratisering.

De tweede pensioenpijler is geen eenvoudige onderhandelingsmaterie. Deze brochure wil eenhulpmiddel aanreiken om zich in te werken in de materie en biedt heel wat links naarbijkomende informatiebronnen voor diegenen die nog dieper willen graven.

Veel leesgenot!

André MORDANT Mia DE VITSAlgemeen Secretaris Voorzitter

Page 6: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

6

Page 7: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

7

DE NIEUWE WETGEVING OP DE TWEEDE PENSIOENPIJLER . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11

1. Goedkeuring van de wet op de aanvullende pensioenen: context . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122. Het Belgisch pensioenlandschap – Inleiding en algemene begrippen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

A. De diverse pensioenstelsels in België . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13B. Het wettelijk pensioen – Krachtlijnen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13C. De 2e pijler – Krachtlijnen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14

a) Doel? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14b) Soorten aanvullende pensioenregelingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14c) Soorten aanvullende pensioenplannen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15d) Korte historiek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17

3. Standpunt van het ABVV . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18

4. De wet op de aanvullende pensioenen (WAP) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22

A. Toepassingsgebied. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22

a) De gewone aanvullende pensioentoezeggingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22b) Sociale aanvullende pensioentoezeggingen (sociale 2e pijler) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23

1) Principes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 232) Sociaal aanvullend pensioenplan: erkenningsvoorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 233) Solidariteitsluik / Pensioenluik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25

B. Collectieve aanvullende pensioenregelingen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28

a) Invoering van een pensioentoezegging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28b) Toetredingsvoorwaarden (art. 13 tot 16) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30c) Verworven reserves en prestaties (art. 17 tot 28) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31d) Inspraak van de werknemers – paritair beheer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33

1) In de klassieke bedrijfsgebonden pensioenregelingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 332) Voor sectorale pensioenregelingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33

e) Transparantie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35f) Uittreding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36g) Verandering van pensioeninstelling. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37h) Uitbetaling van het aanvullend pensioen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37

1) Kapitaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 372) Rentes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38

Page 8: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

8

i) Overgangsbepalingen i.v.m. de collectieve pensioentoezeggingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39

1) Algemene overgangsbepaling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 392) Overgangsbepalingen voor de bestaande regelingen, d.w.z. de

regelingen die bestaan op de datum dat de wet in werking treedt . . . . . . . . . . . . . . 39

i. Gemeenschappelijke bepalingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39ii. Specifieke bepalingen voor de regelingen die op 1 januari 1996. . . . . . . . . . 40iii. Sectorplannen beheerd in een Fonds voor

BestaansZekerheid (FBZ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40

C. Individuele pensioentoezeggingen aan werknemers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41

a) Wat is een individuele pensioentoezegging? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41b) Toekenningsvoorwaarden van een individuele

pensioentoezegging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41

1) Algemene overgangsbepaling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 422) Bijzondere overgangsbepalingen voor pensioenregelingen

die op de datum van inwerkingtreding bestonden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 433) Bijzondere overgangsbepalingen voor individuele

pensioentoezeggingen die na de datum van inwerkingtreding worden toegekend . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43

D. Fiscale bepalingen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43

a) Fiscale krachtlijnen van de WAP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44b) Inzake collectieve pensioentoezeggingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44c) Inzake individuele pensioentoezeggingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45d) Aanvullende verzekeringen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46e) Wijzigingen voor de werkgevers i.v.m. de aftrekbaarheid

van de bijdragen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46f) Verzekeringstaks: wijzigingen en nieuwigheden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47g) Samenvattende tabellen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48

Page 9: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

9

VRAGEN I.V.M. DE HUIDIGE WETGEVING OP DEAANVULLENDE PENSIOENEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53

1. Wat is het belang van een aanvullend pensioen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 542. Welke zijn de verschillende aanvullende pensioenregelingen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 543. Welke aanvullende pensioenregeling kiezen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 554. Welke zijn de soorten voordelen van het aanvullend pensioen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 565. Onder welke vorm kan u uw aanvullend pensioen ontvangen?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 566. Hoe worden die verschillende pensioenvormen bij de uitkering

ervan belast? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 577. Welke zijn de soorten aanvullende pensioenplannen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 588. Waarom een tweede sectorale pijler invoeren?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 599. Wie beslist om een pensioentoezegging in te voeren? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5910. Wanneer is een CAO verplicht op ondernemingsniveau?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6011. Wat moet de CAO tot invoering van een sectorale

pensioentoezegging bevatten? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6012. Hoe een sectorale pensioentoezegging wijzigen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6013. Wat bevat het pensioenreglement of de ensioenovereenkomst? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6114. Hoe worden de sectorfondsen beheerd? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6115. Voorwaarden om als sociaal aanvullend pensioenplan

erkend te worden?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6116. Kan er een tweede bedrijfspijler bestaan daar waar er

een sectoraal systeem bestaat? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6217. Wat is opting out? Wanneer kan het en wanneer niet?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6218. Kan mijn bedrijf een gunstiger pensioenplan dan de

sectorregeling voorstellen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6219. Wat is opting up? Wanneer kan het en wanneer niet?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6320. Kan de werkgever de pensioentoezegging zelf uitvoeren? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6321. Wat is een individuele pensioentoezegging? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6422. Voorwaarden en nadere regels i.v.m. individuele

pensioentoezeggingen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6423. Welke procedure moet worden nageleefd als er geen

vakbondsafvaardiging is? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6624. Wat omvat het solidariteitsluik van de sociale tweede pijler ?

Welke solidariteitsprestaties kunnen voorzien worden? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6725. Wie beheert de solidariteitstoezegging en wie voert ze uit? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6726. Hebben de werknemers inspraak in het beheer van

het solidariteitsfonds? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6727. Is mijn werkgever verplicht om mij te laten deelnemen

aan een aanvullend pensioenplan? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6828. Kan ik verplicht worden om vóór mijn aansluiting een

geneeskundig onderzoek te ondergaan?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6829. Mag mijn werkgever een onderscheid maken tussen werknemers? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6830. Wat is een ongeoorloofd onderscheid? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68

Page 10: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

10

31. Kunnen deeltijdsen uitgesloten worden van een aanvullendepensioenregeling? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69

32. Kan ik weigeren om bij de pensioentoezegging aan te sluiten? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7033. Kan een werknemer een wijziging van zijn pensioentoezegging

weigeren? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7034. Wat zijn de gevolgen van de wijziging van de pensioentoezegging? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7035. Welke informatie wordt verstrekt via de overlegorganen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7136. Op welke informatie hebben de werknemers individueel recht? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7137. Vanaf welk moment heeft de werknemer verworven rechten? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7238. Hoe worden de verworven reserves berekend?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7339. Is er een gewaarborgd minimumrendement voor de aangesloten

werknemer? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7440. Wat gebeurt er wanneer het pensioenplan wordt opgeheven? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7541. Wat gebeurt er als een werknemer zijn bedrijf verlaat ?

Treedt hij dan uit het pensioenplan? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7542. Wat gebeurt er wanneer een werknemer zijn onderneming

of de sector verlaat? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7643. Welke mogelijkheden zijn er voor een werknemer die

de pensioeninstelling verlaat? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7644. Wat zijn mijn rechten bij uittreding? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7645. Moet men bij de uittreding op bijzondere punten letten? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7746. Welke procedure dient gevolgd bij uittreding? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7747. Kan een werknemer de pensioentoezegging individueel voortzetten

nadat hij de onderneming verlaten heeft? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7848. Wat gebeurt er bij verandering van pensioeninstelling? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7949. Wat gebeurt er met mijn pensioentoezegging in geval van

overgang van onderneming? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7950. Wat in geval van verandering van paritair comité? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7951. Wanneer kan een werknemer zijn verworven reserves afkopen

of de uitbetaling van de prestaties verkrijgen? Wat gebeurt erals hij op brugpensioen vertrekt? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80

52. Moet de pensioeninstelling een jaarverslag opstellen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80

BIJLAGE 1: WET BETREFFENDE DE AANVULLENDE PENSIOENENEN HET BELASTINGSTELSEL VAN DIE PENSIOENEN ENVAN SOMMIGE AANVULLENDE VOORDELEN INZAKE SOCIALE ZEKERHEID: Samenvatting + tekst. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81

BIJLAGE 2: WOORDENLIJST . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 139

BIJLAGE 3: WETTELIJKE REFERENTIES . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 142

BIJLAGE 4: ENKELE INTERESSANTE SITES . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143

Page 11: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

11

■ DEEL 1

De nieuwe wetgeving op de tweede pensioenpijler

Page 12: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

12

1. Goedkeuring van de wet op de aanvullende pensioenen: context

De wet op de aanvullende pensioenen (WAP) is eigenlijk de uitvoering van een punt uit deregeringsverklaring van Verhofstadt I. Daarin was sprake van de goedkeuring van eenwetgevend kader en werd gesteld dat "de bij sectorale CAO opgerichte pensioenfondsen in detweede pijler moeten worden aangemoedigd door ze ook buiten de loonnorm toe te laten".

De bedoeling was te komen tot een democratisering van de aanvullende pensioenen. Diemochten niet enkel meer gelden voor enkele werknemers, hoofdzakelijk kaderleden enbedienden, vooral uit de grootste ondernemingen, maar moesten ingevoerd worden voor allewerknemers, dus ook voor de arbeiders, en ook in de KMO's.

De nieuwe wetgeving gaat dus uit van een geïntegreerde tweede pijler. In principe vallen allecollectieve vormen van aanvullende pensioenen en alle individuele pensioentoezeggingen, dievoortvloeien uit een individuele of een collectieve arbeidsovereenkomst, onder hettoepassingsgebied van de wet. De keuze voor een geïntegreerde tweede pijler betekent tevensdat er in de regelgeving geen afzonderlijk luik voorzien wordt voor sectoralepensioenregelingen en individuele pensioentoezeggingen.

Omwille van de vele onontbeerlijke wijzigingen werd ervoor gekozen de bestaande wet van 6april 1995 i.v.m. de aanvullende pensioenregelingen (de zogenaamde Wet-Colla) volledig tevervangen. Tegelijkertijd werden een aantal bepalingen van die wet die in de praktijk totinterpretatie- of toepassingsproblemen leidden, aangepast.

Samengevat zijn de krachtlijnen van de nieuwe wetgeving de volgende:

- De ontwikkeling van de aanvullende pensioenen inpassen in een langetermijnvisie in diezin dat het aanvullend pensioen ook daadwerkelijk een aanvulling op het wettelijkpensioen moet zijn. In die optiek moet dan ook het in de WAP opgenomen verbod gezienworden om na een overgangsperiode het kapitaal of de rente van een aanvullend pensioenvóór de leeftijd van 60 jaar te innen. De wet wil tevens de uitbetaling van het aanvullendpensioen in de vorm van een rente aanmoedigen door onder meer de fiscale discriminatievan de uitbetaling in rente t.o.v. de uitbetaling in kapitaal weg te werken.

- De democratisering van het aanvullend pensioen, onder meer via sectorale regelingen,waardoor ook de werknemers uit de KMO's ervan zullen kunnen genieten. Bovendienvoorziet de nieuwe WAP in een grotere inspraak van de werknemers bij de invoering ende opvolging van een aanvullende pensioenregeling (groter paritair beheer). Individueletoezeggingen voor kaderleden alleen worden niet langer mogelijk omdat individuelepensioentoezeggingen nog slechts toegelaten worden als er voor alle werknemers eencollectieve regeling bestaat.

Page 13: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

- De ontwikkeling van "sociale" aanvullende pensioenplannen met een pensioenluik en eensolidariteitsluik. Dit laatste moet een minimum aantal solidaire rechten omvatten (dekkingvoor het aanvullend pensioen van inactiviteitperiodes ten gevolge van ziekte ofwerkloosheid, dekking bij faillissement van de onderneming, uitkering voorinkomensverlies bij arbeidsongeschiktheid, zware ziekte…).

- Een betere spreiding van de risico's met een beter gegarandeerd rendement en een groteretransparantie, onder meer door de verplichting de werknemers passende informatie tebezorgen.

2. Het Belgisch pensioenlandschap – Inleiding en algemenebegrippen

A. De diverse pensioenstelsels in België

Bij de pensioenproblematiek moet men drie pijlers onderscheiden:

� 1e pijler: het wettelijk pensioen is het pensioen dat opgebouwd wordt in het kader van desociale zekerheid

� 2e pijler: het aanvullend pensioen opgebouwd in het kader van de arbeidsovereenkomst(extralegale voordelen, pensioenfondsen, groepsverzekeringen, verzekeringenbedrijfsleiders, individuele toezeggingen)

� 3e pijler: individuele verzekeringen en individueel sparen (vb. levensverzekeringen,pensioensparen) waarvoor belangrijke fiscale incentives gegeven worden

B. Het wettelijk pensioen – Krachtlijnen

Het wettelijk pensioen (de 1e pijler) maakt integraal deel uit van de sociale zekerheid. Devoornaamste kenmerken ervan zijn:

� Werkt op basis van het repartitiestelsel : het zijn de actieven van vandaag die betalen voorde gepensioneerden van vandaag!

� Elk gewerkt jaar geeft recht op 1/45e van het pensioen naar rato van 60% van het loon vandat jaar. Gepensioneerden met hun man of vrouw ten laste krijgen 75% van het loon(gezinspensioen)

� Om het volledig wettelijk pensioen (45/45e) te krijgen moet je dus 45 jaar werken!

� De pensioenleeftijd is echter flexibel en ligt tussen 60 en 65 jaar, maar op voorwaarde datmen een beroepsloopbaan van ten minste 35 jaar kan bewijzen.

� Bruggepensioneerden kunnen niet met pensioen gaan vóór hun 65e!

Page 14: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

14

� Periodes van ziekte, werkloosheid, brugpensioen worden gelijkgesteld met gewerkte jarenvoor de berekening van het pensioen. Die gelijkstelling wordt berekend op het laatstverdiende loon (Ik verdien 30.000 euro bruto in 2003 en ben ziek gedurende heel 2004 :mijn pensioen voor het jaar 2004 wordt berekend op 30.000 euro).

� Het loon dat jaar na jaar in aanmerking wordt genomen voor de berekening van hetwettelijk pensioen is gekoppeld aan de index.

� Het loon dat in aanmerking genomen wordt, is echter begrensd. Die loongrens wordtgeïndexeerd en sinds kort is voorzien dat zij om de twee jaar herzien wordt. Voor deinkomens van 2004 bedraagt de loongrens 39.363 euro, alles inbegrepen (dus maandlonen,vakantiegeld, eindejaarspremie, andere loonbonussen…).

C. De 2e pijler – Krachtlijnen

a) Doel?

Ten gevolge van de berekeningswijze van het wettelijk pensioen (op grond van een begrensdloon) zien de werknemers als ze met pensioen gaan hun beschikbaar inkomen sterker afnemennaarmate hun vroeger loon hoog was. De invoering van een aanvullende pensioenregeling (2e

pensioenpijler) heeft dan ook ten doel het wettelijk pensioen aan te vullen en delevensstandaard van de werknemers na hun pensionering op peil te houden.

Dankzij een aanvullende pensioenregeling kunnen de werkgevers hun werknemers eenextralegaal loonvoordeel invoeren (uitgestelde bezoldiging, aanvullende verzekering…) inruil voor een fiscale en parafiscale (geen sociale bijdragen) gunstregeling.Aanvullende pensioenregelingen zijn bijzonder aantrekkelijk voor de werknemers van wie hetjaarloon hoger is dan de loongrens voor de pensioenberekening.

b) Soorten aanvullende pensioenregelingen

Er bestaan collectieve en individuele aanvullende pensioenregelingen:

� Individuele: de bedrijfsleiderverzekeringen en de individuele pensioentoezeggingen(meestal via een interne provisie op de passiefzijde van de balans).

Page 15: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

15

� Collectieve:

• Groepsverzekeringen: de inrichter tekent een verzekeringscontract met eenverzekeringsmaatschappij om de betrokken werknemers een aanvullend pensioen teverzekeren. Daartoe beheert de verzekeraar de hem betaalde premies (werkgevers-en/of werknemersbijdragen).

• Pensioenfondsen: hier beheert een vzw of een onderlinge verzekeringskas de betaaldepremies met het oog op de betaling van een aanvullend pensioen aan de betrokkenwerknemers. Die vzw's worden vaak paritair beheerd.

c) Soorten aanvullende pensioenplannen

Er bestaan twee grote soorten aanvullende pensioenplannen:

� Plannen van het type "VASTE PRESTATIES" ("defined benefit" of te bereikendoelplannen).Toezeggingen waarbij de inrichter zich ertoe verbindt de werknemer een welbepaaldaanvullend pensioen (in rente of in kapitaal) uit te betalen in functie van eenpensioenformule. Bijvoorbeeld een toezegging om een aanvullend pensioen uit te kerenwaardoor de werknemer, wettelijk pensioen en aanvullend pensioen samen, 75% van zijnlaatste bezoldiging zal trekken.

� Plannen van het type "VASTE BIJDRAGEN" ("defined contribution").Toezeggingen waarbij de werkgever (en eventueel ook de werknemer) een vastepensioenbijdrage betaalt. Bij dit soort plannen belooft de werkgever geen eindresultaat, hijverbindt zich alleen ertoe een vooraf bepaalde bijdrage te storten.Bijvoorbeeld een toezegging van de werkgever in het kader van een groepsverzekering ommaandelijks aan een verzekeringsmaatschappij een bijdrage te storten van 5% van debrutolonen van alle werknemers. Op de pensioengerechtigde leeftijd zal iedere werknemerrecht hebben op een aanvullend pensioen dat het resultaat is van alle gedane stortingen(5% van hun brutoloon) en van het beheer van die gelden.

De jongste jaren waren de meeste aangeboden regelingen van het type "vaste bijdragen" enniet zozeer van het type "vaste prestaties". Waarom? Omdat de risico's (beheer, inflatie,muntontwaarding…) dan gedragen worden door de werknemer, terwijl in de regelingen met"vaste prestaties" het risico gedragen wordt door de werkgever. Die moet dan inderdaadervoor zorgen dat het aanvullend pensioen beantwoordt aan het vastgelegd doel (vb. eenglobaal (wettelijk + aanvullend) pensioen van 75% van de laatste bezoldiging van dewerknemer).

��

Page 16: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

16

Opmerking:

� Bij de plannen van het type "VASTE BIJDRAGEN" kenden de “CAFETARIAPLANNEN”een ruime verspreiding.Waarover gaat het precies?Een cafetariaplan is een collectieve pensioen- of voorzorgsregeling waarbij voorzienwordt in een uniform "premiebudget" voor iedere aangeslotene. Binnen de perken van ditbudget kiest de werknemer de risico's die hij "verzekerd" wil zien (vb. dekking bijoverlijden, arbeidsongeschiktheid, gezondheidskosten, afhankelijkheid, ernstige ziekte…).Het deel van het budget dat niet wordt besteed aan het verzekeren van die risico's wordtgespaard met het oog op de vorming van een rustpensioen.Bij bepaalde cafetariaplannen kan de aangeslotene kiezen op welke wijze de fondsenbelegd zullen worden voor de opbouw van zijn pensioen. De keuzemogelijkheden wordenvastgelegd in een reglement.

Cafetariaplannen zijn in de loop van de jaren '90 overgewaaid uit de Angelsaksischelanden. Het verschijnsel paste in de trend naar een grotere flexibiliteit van arbeids- enloonvoorwaarden.

De basisfilosofie was duidelijk. Als ieder aangeslotene individueel zijn pakketaanvullende voordelen kon samenstellen, dan kon hij ook de te verzekeren voordelen beterop zijn persoonlijke behoeften afstemmen en een hogere graad van tevredenheid bereikenin vgl. met de klassieke plannen waar de werkgever iedereen dezelfde voordelen oplegt.

� Daarnaast heb je ook steeds vaker zogenaamde "CASH BALANCE" plannen.

Bij dit soort plannen wordt een forfaitair spaarbedrag op bepaalde vervaldagen aan deaangeslotene toegewezen. Dit bedrag wordt gekapitaliseerd aan een vooraf vastgelegdrendement. Qua opvatting benaderen die plannen de regelingen van het type "vastebijdragen" met tariefgarantie.

Page 17: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

17

Voor grote ondernemingen wordt vaak GEKOZEN voor “pensioenfondsen” aangezien ineen aantal gevallen de werknemersvertegenwoordigers bij het beheer van de geldenbetrokken worden. Maar de risico's mag men toch niet onderschatten : verduistering(zoals in de zaak Maxwell in Groot-Brittannië) of antisociaal gebruik in naam van hetfinancieel rendement (zoals de Amerikaanse pensioenfondsen die beleggen inondernemingen, ook Europese, en al hun gewicht in de schaal werpen opdat dieondernemingen zo rendabel mogelijk zouden werken, met als gevolg inkrimping van deloonkosten en dus van de tewerkstelling.

In België is het risico op verduistering echter beduidend geringer dan in de zaakMaxwell. Sinds 1985 moet het pensioenfonds namelijk een van de onderneminggescheiden juridische entiteit zijn. De opdracht van de vzw of de onderlingeverzekeringsmaatschappij is beperkt tot de opbouw en het beheer van de fondsen in eenafzonderlijke juridische entiteit.

Noteer dat de beheerders van die fondsen persoonlijk aansprakelijk gesteldkunnen worden bij wanbeheer of fraude.

d) Korte historiek

� Vóór 1996: de aanvullende pensioenregelingen boden de werknemer geen enkelezekerheid in die zin dat, wanneer hij om de een of andere reden het bedrijf verliet, hijgeen enkele wettelijke bescherming had van zijn rechten op een aanvullend pensioendie hij in de loop der jaren bij die werkgever had opgebouwd. De aanvullendepensioenregelingen waren toen dus echt paternalistische systemen die door dewerkgevers zelf beheerd werden.

� Van 1 januari 1996 tot 28 april 2003: dankzij de wet-Colla en bijhorendeomzendbrieven konden een reeks problemen geregeld worden, o.m. in verband met derelatie tussen werkgever en werknemer, de te volgen procedure bij de invoering en dewijziging van een aanvullend pensioenplan, de bescherming van de rechten en deverworven reserves en de inspraak van de werknemers. Die wet betekende eenaanzienlijke vooruitgang, vooral op het vlak van de bescherming van de rechten van dewerknemers als ze de onderneming verlieten.

��

Page 18: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

18

� Sinds 28 april 2003: de aanvullende pensioenen worden geregeld door een nieuwe wet, dezgn. wet-Vandenbroucke op de aanvullende pensioenen. Het uitgangspunt van die wet iseen geïntegreerde tweede pijler. In principe vallen alle collectieve en individueleaanvullende pensioenregelingen die hun grondslag vinden in een individuele of collectievearbeidsovereenkomst, onder het toepassingsgebied van de wet. De keuze voor eengeïntegreerde tweede pijler houdt ook in dat er geen apart luik voor sectoralepensioenregelingen of individuele pensioentoezeggingen in de reglementering voorzienwordt.Omwille van de vele noodzakelijke wijzigingen werd ervoor geopteerd de bestaande wetvan 6 april 1995 betreffende de aanvullende pensioenen volledig te vervangen. Van degelegenheid werd gebruik gemaakt om ook een aantal bepalingen van die wet die in depraktijk voor interpretatie- of toepassingsproblemen zorgden, aan te passen. De nieuwewet wil dus ook de lacunes van de wet-Colla op het vlak van de bescherming van dewerknemers (berekening verworven reserves, inspraak werknemers…) wegwerken.

3. Standpunt van het ABVV

In het debat over de vergrijzing van de bevolking en de gevolgen ervan heeft het ABVVsteeds een grote terughoudendheid aan de dag gelegd ten aanzien van de aanvullendepensioenen. Verscheidene factoren lagen ten grondslag aan dit wantrouwen: de agressievehouding tegen het wettelijk pensioen van de voorstanders en de promotoren van hetaanvullend pensioen (hun tendentieuze informatie, hun paniekzaaiende reclamecampagnesover de betaalbaarheid van de pensioenen…), de ongelijkheid tussen de werknemers tengevolge van de bedrijfsgebonden aanvullende pensioenregelingen (ongelijkheid inzakeparticipatie aan het stelsel en inzake de opname van de fiscale stimuli), de tendens naar eenverschuiving van de risico’s van de werkgever naar de werknemer en de onderontwikkelingvan de sociale omkadering.

Voor het ABVV is en blijft het wettelijk pensioen prioritair!Zo heeft het steeds gesteld dat de tweede pijler geen budgettaire middelen mocht ontnemendie gebruikt konden worden voor de verbetering van de eerste pijler, om te vermijden dat menzou komen aandraven met het argument dat de eerste pijler in de toekomst onbetaalbaar zouworden.N.a.v. de discussie in het verlengde van de paarsgroene regeringsverklaring waarinaangekondigd werd dat men de tweede pijler wilde uitbouwen, heeft het ABVV de voorrangvan het wettelijk pensioen onderstreept. Het stelde daarbij dat de tweede pijler een aanvullingmoest zijn en blijven en van geen extra fiscale of parafiscale stimuli moest genieten.Het vond wel dat de invoering en de uitbouw via CAO van sectorale regelingen een socialecorrectie kon meebrengen op de bedrijfsgebonden regelingen. Maar op voorwaarde dat definanciële en sociale zekerheid van de regelingen verzekerd was en dat de wet-Collaaangepast zou worden om de doeltreffendheid en de effectiviteit ervan te verhogen.

Page 19: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

19

Gemeenschappelijke verklaring…

In juli 2001 ondertekende het ABVV samen met de andere sociale partners en – namens deregering- de toenmalige minister van Sociale Zaken en Pensioenen F. Vandenbroucke eengezamenlijke verklaring “tot bevordering van de aanvullende pensioenen als onderdeel vaneen sociaal pensioenbeleid”. In deze verklaring “roepen de interprofessionele socialepartners de verantwoordelijken in de sectoren op om sectorale sociale pensioenplannen in tevoeren in zoveel mogelijk sectoren, vanaf de volgende onderhandelingsronde, en dezeinvoering vanaf nu voor te bereiden, rekening houdend met de impact op de kosten van debedrijven”.Met deze gemeenschappelijke verklaring wordt een nieuwe kijk op aanvullende pensioenengeofficialiseerd.De vakbonden steunen ondubbelzinnig de uitbouw van sectorale pensioenfondsen, maarwerkgevers en regering erkennen de sociale superioriteit van het wettelijk pensioenstelselwaarvan de betaalbaarheid via het Zilverfonds moet gewaarborgd worden en dat aantrekkelijkmoet gehouden worden door toepassing van het principe van de welvaartsvastheid op deprestaties en het berekeningsplafond. Aanvullende pensioenen kunnen volgens dezeverklaring slechts als een aanvulling op het wettelijk stelsel gezien worden en de organisatieop het vlak van de sectoren moet zorgen voor een democratisering.

… waarom?

De nieuwe wet-Vandenbroucke, dat toen nog een wetsontwerp was, biedt kansen om tewerken aan een evenwichtige uitbouw van aanvullende pensioenregelingen, waaraan devakbonden constructief willen meewerken.

Het terrein werd voorbereid door de oprichting van het Zilverfonds.

Het Zilverfonds: een korte toelichting

Het Zilverfonds werd opgericht in 2001 om tegemoet te komen aan de onvermijdelijkebudgettaire gevolgen van de vergrijzing.Dit fonds heeft als doelstelling om reserves aan te leggen die toelaten om in de periode 2010-2030 de extra uitgaven van de diverse wettelijke pensioenstelsels (nl. de algemenepensioenregeling van werknemers en zelfstandigen en de pensioenstelsels ten laste van dealgemene uitgavenbegroting) ten gevolge van de vergrijzing te betalen. Met het Zilverfondszal dus een demografische reserve voor de pensioenen worden opgebouwd.

De ontvangsten van het Zilverfonds kunnen bestaan uit:

- overschotten van de sociale zekerheid;- begrotingsoverschotten;- éénmalige niet-fiscale ontvangsten;- de opbrengst van de beleggingen.

Page 20: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

20

Om een structurele financiering van het Zilverfonds mogelijk te maken, moet eenbegrotingsbeleid gevoerd worden dat gericht is op het verminderen van de overheidsschuld.De op die manier vrijgemaakte begrotingsmiddelen qua terugbetaling van de intrestlastenmoeten dan naar dit Fonds gaan en niet alleen naar andere beleidsmaatregelen zoals bijv.belastingverminderingen.Door middel van het Zilverfonds moet immers het begrotingsbeleid de komende jaren opstructurele wijze rekening houden met de gevolgen van de vergrijzing. De schuldafbouwkrijgt bijgevolg een doel op zich, nl. de betaalbaarheid van de pensioenen garanderen,zonder de sociale bescherming in gevaar te brengen. De opgebouwde reserves van hetZilverfonds mogen slechts aangesproken worden vanaf 2010 en ten vroegste vanaf hetmoment dat de schuldgraad lager is dan 60%.

Het Zilverfonds is niet alleen belangrijk voor de huidige en toekomstige gepensioneerden -door de betaalbaarheid van de pensioenen te waarborgen – maar ook voor de jongeren: degeleidelijke spreiding in de tijd door de kapitalisatie van reserves kan de neutraliteit van hetbegrotingsbeleid door de tijd heen garanderen; m.a.w. er wordt vermeden dat men in eensituatie terechtkomt van enkele gunstige jaren en daarna een periode van minder gunstigejaren.

In tegenstelling tot wat sommigen beweren is het Zilverfonds geen lege doos: het ontvangtzijn middelen in klinkende munt. In 2002 kreeg het Fonds vb. 438 miljoen euro uit deverkoop van de UMTS-licenties, 177 miljoen euro uit de meerwaarde gerealiseerd bij deverkoop van goudreserves aan de Europese Centrale Bank en 429 miljoen eurouitzonderlijke winsten geboekt door de Nationale Bank van België.De door het Fonds opgebouwde reserves mogen pas vanaf 2010 aangesproken worden voorde financiering van de wettelijke pensioenstelsels.

De uitbouw van een door het ABVV reeds lang gevraagde demografische reserve ontneemtimmers argumenten aan diegenen die paniek creëren inzake de betaalbaarheid van detoekomstige pensioenen. Uiteraard hangt nog veel af van de juiste financieringswijze van hetZilverfonds. Dit zou in de eerste plaats gefinancierd moeten worden vanuit de algemenemiddelen en niet vanuit de overschotten op het budget van de sociale zekerheid. Het moetintegendeel de bedoeling zijn om de besparingen op de uitgaven voor intrestlasten -dievoortvloeien uit de afbouw van de overheidsschuld – voor een deel toe te wijzen aan hetZilverfonds.

Page 21: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

21

De verbetering van de wettelijke pensioenen blijft één van de belangrijke voorwaardenvoor het ABVV om medewerking te verlenen aan de uitbouw van sectorale aanvullendepensioenregelingen.Het behoud voor de berekening van het pensioenbedrag van de gelijkstelling van de dagenwerkloosheid, ziekte en brugpensioen op basis van het laatste geïndexeerde loon; de correctetoepassing van het principe van de welvaartsvastheid; de tweejaarlijkse aanpassing van hetloonplafond aan de ontwikkeling van de reële lonen en de optrekking van de laagstepensioenen blijven prioriteiten en staan vandaag in het centrum van de syndicale actie.

Maar ook bij een door ons gevraagde herwaardering van het loonberekeningsplafond voor dewettelijke pensioenen blijft er nog ruimte voor de uitbouw van aanvullende regelingen om dekloof te verkleinen tussen het pensioen en het laatst verdiende loon. Verbetering van hetwettelijk pensioen en uitbouw van sociale aanvullende pensioenen hoeven niet in concurrentiete treden. In de gemeenschappelijke verklaring werd hierop ingegaan.In een context waarin het duidelijk is dat aanvullende pensioenen een aanvulling en geenalternatief zijn voor een aantrekkelijk wettelijk pensioen, denkt het ABVV dat de uitbouw vansectorale regelingen een meerwaarde kan betekenen in het pensioenlandschap.

Temeer omdat het voorgestelde wettelijke kader met zijn luik "sectorale pensioenfondsen"een sociale correctie aanbrengt op de vandaag vastgestelde ontwikkeling vanbedrijfsgebonden regelingen, die tot meer ongelijkheden heeft geleid. Bovendien biedt hetnieuwe wettelijk kader ook een aantal waarborgen om de financiële en sociale veiligheid vande pensioenregelingen te verbeteren en om een grotere doorzichtigheid te waarborgen (doorde aanpassing van de wet-Colla en de controlewetgeving).

Page 22: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

22

4. De wet op de aanvullende pensioenen (WAP)

A. Toepassingsgebied

Sinds de goedkeuring van de wet onderscheidt men in de tweede pensioenpijler twee soortenpensioentoezeggingen:

1. De gewone regelingen

2. De sociale regelingen

a) De gewone aanvullende pensioentoezeggingen

Die categorie omvat de volgende soorten aanvullende pensioenen:

- aanvullende pensioenregelingen ten gunste van de werknemers zowel op sectoraal als opondernemingsvlak;

- individuele pensioentoezeggingen ten gunste van de werknemers;- de individuele voortzetting van pensioentoezeggingen;- aanvullende pensioenregelingen en individuele pensioentoezeggingen ten gunste van

sommige zelfstandigen (bedrijfsleiders) naast de gekende algemene vrije aanvullendepensioenregeling voor de zelfstandigen.

Kortom, de bestaande regelingen.

Er dient echter wel opgemerkt dat:

- het toepassingsgebied van de WAP van 06/04/1995 nu uitgebreid wordt tot alle collectieveregelingen voor werknemers, dus ook tot de sectorale regelingen die tot dusver niet onderdie wet leken te vallen. De wet-Colla van 1995 organiseerde het sociale kader voor detweede pijler (overdracht van de reserves als de werknemer de onderneming verlaat;verbod op het onwettelijk onderscheid tussen werknemers van een zelfde categorie; geendiscriminatie man-vrouw; geen discriminatie op grond van de leeftijd; proportionelerechten voor deeltijdsen) plus een bescheiden medezeggenschap van de werknemers(CAO indien gemengde financiering en regeling geldend voor alle werknemers);

- individuele pensioentoezeggingen ten gunste van werknemers – waaronder men"toevallige" persoonsgebonden regelingen verstaat – eveneens onder de wet vallen zodatde werknemers eveneens aanspraak op de reeds opgebouwde reserves zullen kunnenmaken als ze het bedrijf verlaten.Maar die regelingen worden sterk beknot:ze kunnen enkel nog voor bedrijfsleiders en op voorwaarde dat er een aanvullendepensioentoezegging ten gunste van alle werknemers van de onderneming bestaat.

Page 23: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

23

b) Sociale aanvullende pensioentoezeggingen (sociale 2e pijler)

1) Principes

De zogenaamde "tweede sociale pensioenpijler" omvat de pensioenstelsels die aan specifiekevoorwaarden voldoen. Zij genieten van een specifieke fiscale stimulans, nl. de vrijstelling vande taks van 4,4% die normaal wordt geïnd op de stortingen en bovendien vallen dergelijkepensioentoezeggingen buiten de loonnorm. Deze bijkomende voordelen hebben tot doel deuitbouw van meer sociale stelsels en voornamelijk van sectorale plannen te bevorderen.

! De sociale tweede pijler kan ingevoerd worden zowel op het vlak van de sector als opdat van de onderneming.

Een aantal voorwaarden zijn gemeenschappelijk voor alle plannen die van die voordelenwensen te genieten. Andere voorwaarden zijn verschillend en houden rekening met de eigenaard van enerzijds de sectorale en anderzijds de ermee gelijkgestelde bedrijfsplannen.

2) Sociaal aanvullend pensioenplan: erkenningsvoorwaarden

Gemeenschappelijke voorwaarden voor sectorale en bedrijfsplannen

� het aanvullend pensioenplan moet op alle werknemers van toepassing zijn;� het aanvullend pensioenplan moet in een luik "pensioen" en in een luik "solidariteit"

voorzien;� het luik "solidariteit" moet een minimum aan solidaire rechten bevatten die minstens

overeenstemmen met het fiscaal voordeel (4,4%) en die bij koninklijk werden vastgelegd(zie kader blz. 26);

� beide luiken moeten volgens paritaire principes beheerd en gecontroleerd worden;� de winsten, na aanleg van alle voorzieningen, moeten worden verdeeld en de kosten

worden beperkt volgens gelijkaardige principes als deze van het KB nr. 50 van 24 oktober1969 (inzake het rust- en overlevingspensioen van de werknemers) datpensioeninstellingen zoals de Integrale regelt.

��

Page 24: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

24

Beperking van de kosten

De wetgever heeft een reeks voorwaarden bepaald waaraan "sociale" aanvullendepensioenregelingen moeten voldoen (art. 4 van het KB van 14/11/03 tot uitvoering van dewet van 28 april 2003 betreffende de aanvullende pensioenen en het belastingstelsel van diepensioenen en van sommige aanvullende voordelen inzake sociale zekerheid).

Eén van deze voorwaarden is dat de kosten die de pensioeninstellingen mogen boeken,beperkt zijn.

De bedoelde kosten dienen per boekjaar op de volgende wijze beperkt te worden:

- 5 pct. van de stortingen verricht gedurende het boekjaar;- 2 pct. van het totaal van de renten betaald gedurende het boekjaar;- 0,05 pct. van de verzekerde overlijdenskapitalen;- 0,1 pct. van de activa die de pensioeninstelling in het begin van het boekjaar aanhoudt

ter dekking van de verplichtingen van het beschouwde stelsel.

Opmerking: die voorwaarde geldt ook voor de instellingen die buiten de instelling van deinrichter de toelating hebben om de verworven reserves van de aangeslotenente beheren in geval van uittreding (Cf. punt 4, B, f, blz 36).

Specifieke voorwaarden

Voor de sectorplannen

� De pensioentoezegging moet van toepassing zijn op alle werknemers die onder het bijCAO ingevoerde stelsel vallen; dit betekent dus dat het mogelijk is dat de regeling enkelvoor de bedienden of enkel voor de arbeiders geldt.

� De CAO i.v.m. de invoering van de pensioenregeling moet in het paritair comité ofsubcomité gesloten zijn.

� De CAO waarbij het pensioenstelsel wordt ingevoerd moet van onbepaalde duur zijn endoor de Koning algemeen bindend verklaard.

� De CAO kan enkel opgezegd worden als 80% van de werkgeversvertegenwoordigers en80% van de werknemersvertegenwoordigers het daarover eens zijn.

Page 25: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

25

� De zogenaamde opting out (waarbij een werkgever de pensioentoezegging zelforganiseert) is mogelijk maar aan strenge voorwaarden onderworpen:

- kan enkel als de sectorale CAO in die mogelijkheid voorziet;- is beperkt tot het luik pensioenen;- moet minimaal in dezelfde rechten als de sectorale regeling voorzien;- opting out is uitgesloten voor de solidariteitstoezegging;- bij opting out kunnen de werknemers genieten van een pensioentoezegging op

ondernemingsniveau en anderzijds van een solidariteitstoezegging op sectorniveau.

� Als 10% van de werkgevers of werknemers van oordeel is dat het pensioenplanondermaats presteert kan de Raad voor Aanvullende Pensioenen ingeschakeld wordenom aanbevelingen (verandering van pensioeninstelling of beheerder (administratief offinancieel)) te doen aan de inrichters.

Voor de bedrijfsplannen

Kunnen enkel wanneer de werkgever onder een paritair (sub)comité valt dat geensectorplan gesloten heeft!

� Het aanvullend pensioenplan moet van toepassing zijn op alle werknemers van dewerkgever.

� Het aanvullend pensioenplan moet door middel van een CAO of, bij gebrek aan eenoverlegstructuur binnen de onderneming, door middel van een bijzondere procedureworden ingevoerd.

� Het pensioenplan kan enkel afgeschaft worden als 80% van de werknemers- enwerkgeversvertegenwoordigers het daarover eens zijn.

3) Solidariteitsluik / Pensioenluik

Het pensioenluik voorziet in waarborgen bij de pensionering.

Het solidariteitsluik daarentegen wil tegemoetkomen aan situaties die niet altijd verzekerdkunnen worden en waarvan de gevolgen door alle aangesloten werknemers gedragen moetenworden:

� solidariteit in de financiering van de opbouw van de pensioentoezegging gedurendebepaalde periodes van inactiviteit zoals werkloosheid of loopbaanonderbreking of bijfaillissement van de werkgever…

� vergoeding van inkomensverlies in bepaalde gevallen zoals blijvendearbeidsongeschiktheid, overlijden tijdens de loopbaan of ernstige ziekte…

� verhoging van lopende uitkeringen.

��

Page 26: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

26

Het luik solidariteit en het luik pensioenen zijn sterk complementair. Bij het invoeren van eenpensioenplan moeten de betrokken partijen een aantal op solidaire basis georganiseerdevoordelen afspreken die in een specifiek reglement moeten worden opgenomen.In een koninklijk besluit werd vastgelegd welke prestaties in de solidariteit begrepen kunnenworden en welke de minimale solidariteit moet zijn (KB van 14 november 2003 totvaststelling van de solidariteitsprestaties verbonden met de sociale aanvullendepensioenstelsels – BS 14 november 2003).

Mogelijke solidariteitsprestaties

De volgende solidariteitsprestaties komen in aanmerking opdat de pensioentoezegging zoukunnen genieten van het bijzonder statuut van sociaal pensioenplan (bedoeld in de artikelen10 en 11 van de wet van 28 april 2003 betreffende de aanvullende pensioenen):

1° financiering van de opbouw van het aanvullend rust- en/of overlijdenspensioen tijdens:

a) de periodes van tijdelijke werkloosheid in de zin van de artikelen 49, 50 en 51 van de wetvan 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten, en de werkloosheid ten gevolgevan overmacht, staking of lockout of ten gevolge van een sluiting wegens jaarlijksevakantie;

b) de periodes van onvrijwillige werkloosheid, beperkt tot 12 maanden;c) de vergoede periodes van arbeidsongeschiktheid wegens ziekte, invaliditeit, bevallings- of

zwangerschapsrust, en de periodes die worden gedekt door een tijdelijkearbeidsongeschiktheid ten gevolge van een arbeidsongeval of een beroepsziekte;

d) de periodes van deelname aan cursussen of studiedagen die gewijd zijn aan socialepromotie;

e) de periodes:

- tijdens dewelke de loopbaan volledig onderbroken geweest is volgens de voorwaardenvan artikel 100 van de wet van 22 januari 1985 of van het koninklijk besluit van 2januari 1991 betreffende de toekenning van onderbrekingsuitkeringen;

- van inactiviteit tijdens dewelke de werknemer vanaf 50 jaar zijn prestaties gedeeltelijkverminderd heeft overeenkomstig de voorwaarden van artikel 102 van de wet van 22januari 1985 of gebruik gemaakt heeft van de bepalingen van het koninklijk besluit van2 januari 1991 betreffende de toekenning van onderbrekingsuitkeringen;

- tijdens dewelke de werknemer zijn arbeidsprestaties geschorst of verminderd heeftovereenkomstig de CAO tot invoering van een regeling inzake tijdskrediet,loopbaanvermindering of halftijdse vermindering van de arbeidsprestaties , met eenmaximum van 12 maanden;

- tijdens dewelke de werknemer zijn prestaties verminderd heeft vanaf 50 jaar op basisvan de CAO tot invoering van een regeling inzake tijdskrediet, loopbaanverminderingof halftijdse vermindering van de arbeidsprestaties;

- van ouderschapsverlof, vaderschapsverlof, verlof om palliatieve verzorging teverstrekken of verlof om een zieke ouder te verzorgen;

Page 27: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

27

f) faillissement van de werkgever tot 6 maand na de faillietverklaring;

2° vergoeding onder vorm van rente van inkomstenverlies bij:

a) permanente arbeidsongeschiktheid van meer van 66 % beperkt tot 25.000 euro per jaar;

b) overlijden tijdens beroepsloopbaan beperkt tot 20.000 euro per jaar;

3° betaling van een rente van maximum 25.000 euro per jaar in geval van ernstige ziekte;

4° verhoging van lopende pensioenrenten of overlevingsrenten.

Er wordt in een minimum aan regels voorzien inzake het beheer en de werking van diesolidariteitsfondsen. Net als de pensioentoezegging dient de uitvoering van desolidariteitstoezegging te worden toevertrouwd aan een afzonderlijke rechtspersoon. De keuzevan rechtspersoon is zeer ruim. Dit kan de pensioeninstelling zelf zijn, dus deverzekeringsonderneming of de voorzorgsinstelling die het pensioenstelsel uitvoert. Hetuitvoeren van de solidariteitstoezegging mag echter ook worden ondergebracht in nog andererechtspersonen zolang ze niet de werkgever zelf zijn, bijvoorbeeld een fonds voorbestaanszekerheid of nog een sociaal fonds onder de vorm van een vzw.Indien ze voor de uitvoering van hun pensioentoezegging gekozen hebben voor eengroepsverzekering zijn de inrichters niet verplicht de ermee verbonden solidariteitstoezeggingin het solidariteitsfonds van hun verzekeraar onder te brengen. Ze mogen de solidariteit zelforganiseren zolang dit maar gebeurt in een afzonderlijke rechtspersoon.Indien het solidariteitsfonds binnen een pensioeninstelling wordt georganiseerd, dan moet erin een afzonderlijk beheer worden voorzien om de verworven rechten van de aangeslotenen inhet luik pensioen te beveiligen.

Ook voor dit luik solidariteit wordt in de nodige inspraak van de werknemers in het beheervoorzien. Voor de instellingen die reeds krachtens andere wettelijke bepalingen op paritairewijze worden beheerd rijst er geen probleem zodat voor deze instellingen geen bijzondereregels worden voorgeschreven.Dit is echter niet het geval voor de verzekeringsondernemingen. Om hieraan een mouw tepassen, wordt in een bijzonder inspraakorgaan voorzien, het zogenaamde toezichtscomité. Ditcomité, dat paritair is samengesteld, ziet toe op de uitvoering van de solidariteitstoezegging enwordt over een aantal aangelegenheden (beleggingsstrategie, het rendement van debeleggingen, de kostenstructuur en de winstdeling) voorafgaandelijk geraadpleegd.

Page 28: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

28

B. Collectieve aanvullende pensioenregelingen

Dit zijn zowel bedrijfs- als sectorale plannen.

a) Invoering van een pensioentoezegging

De beslissing tot invoering, wijziging of opheffing van een pensioentoezegging berust bij deinrichter.

Op het niveau van de onderneming is dit de werkgever.Indien de werkgever echter beslist een regeling in te voeren die in een gemengdefinanciering (werkgever én werknemers) voorziet én bovendien voor alle werknemers in deonderneming geldt, dan moet het pensioenstelsel worden ingevoerd d.m.v. een collectievearbeidsovereenkomst of, in voorkomend geval, d.m.v. een wijziging van hetarbeidsreglement.

Verbetering:

� Als de voorwaarden vervuld zijn, dan moet voortaan ook een CAO gesloten wordenwanneer er een vakbondsafvaardiging in de onderneming aanwezig is

� Aan het criterium "alle werknemers" wordt voldaan zelfs wanneer de pensioentoezeggingin verscheidene pensioenreglementen vastgelegd wordt of wanneer de uitvoering ervanaan verscheidene pensioeninstellingen toevertrouwd wordt

Op het niveau van de bedrijfstak is de inrichter de rechtspersoon die in een CAO door derepresentatieve organisaties van het bevoegde paritair comité of subcomité aangeduid wordt.Op die manier wordt ook de sectorale bevoegdheid erkend.Het zijn dus de representatieve werkgevers- en werknemersorganisaties in de paritaire comitésof subcomités die de inrichter zijn. Maar aangezien die organisaties geenrechtspersoonlijkheid bezitten, moet een paritair samengestelde rechtspersoon als inrichtervan een sectorale pensioenregeling optreden. Die rechtspersoon moet aangesteld worden inhet paritair comité d.m.v. de CAO waarbij de pensioenregeling ingevoerd wordt.

Page 29: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

29

Opmerking: mogelijkheden voor een opting out!

De sectorale CAO kan voorzien in een opting out waardoor een onderneming zelf deuitvoering van een deel of het geheel van de pensioenregeling voor alle of voor een deel vanzijn werknemers kan organiseren.Daartoe kan hij rekening houden met de pensioenregeling die op het niveau van deonderneming bestaat, maar:

� De voordelen mogen in geen geval minder zijn dan wat de sectorregeling voorziet.� Bij opting out moet de werkgever de beslissing, het ontwerp van pensioenreglement en de

keuze van de pensioeninstelling voorafgaandelijk voorleggen aan de OR, bij ontstentenishet CPBW of bij ontstentenis aan de vakbondsafvaardiging. Is er geenvakbondsafvaardiging, dan moeten de werknemers via een bericht verwittigd worden.

� De werkgever deelt het bedrijfsplan mee aan de rechtspersoon die door het paritair comitéof subcomité als inrichter werd aangeduid.

� De sociale partners mogen aan de mogelijkheid van een opting out bijkomende, strengerevoorwaarden opleggen dan voorzien bij de wet.

! Opting out is nooit mogelijk voor de solidariteitsaspecten.

De werkgever mag altijd bijkomende voordelen bovenop de sectorale voordelen toekennen(opting up).

� Elke pensioentoezegging wordt geregeld door een pensioenreglement (collectieveregeling) of een pensioenovereenkomst (individuele pensioentoezegging) waarin allerechten en verplichtingen beschreven worden. Op zijn verzoek kan de aangeslotene eenexemplaar van het pensioenreglement of de pensioenovereenkomst krijgen. Diedocumenten mogen ook elektronisch meegedeeld worden.

� De inrichter is verplicht de uitvoering van zijn pensioentoezegging aan eenpensioeninstelling toe te vertrouwen.Dit kan een voorzorgsinstelling (sectoraal of bedrijfspensioenfonds) zijn of eenverzekeringsmaatschappij als geopteerd wordt voor een groepsverzekering (regeling) ofeen individuele verzekering (individuele pensioentoezegging).Doel is dat alle toezeggingen aan een zelfde controle en een zelfde beschermingonderworpen worden. In de CAO moeten tevens de beheersregels van de pensioenregelingen de keuze van de pensioeninstelling bepaald worden.

��

Page 30: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

30

b) Toetredingsvoorwaarden (art. 13 tot 16)

� De aansluiting is verplicht vanaf 25 jaar (de inrichter mag wel een lagereaansluitingsleeftijd voorzien, maar geen hogere!).

� Geen ongeoorloofd onderscheid tussen werknemers van eenzelfde personeelscategorie:

* Geen onderscheid man-vrouw* Geen voorafgaand geneeskundig onderzoek. Dit mag enkel in twee specifieke

gevallen, nl. wanneer de aangeslotene zelf kan kiezen tussen een pensioendekking eneen overlijdensdekking of wanneer het kapitaal bij overlijden ten minste 50% hoger isdan het kapitaal bij leven

* Geen toekenning afhankelijk van een bijkomende beslissing van de inrichter (= dewerkgever of de pensioeninstelling)

* Geen differentiatie van de pensioentoezegging (of de bijdragen) in functie van deleeftijd

* Geen onderscheid tussen voltijdsen en deeltijdsen (tenzij in verhouding tot dearbeidsduur)

* …

� De werknemers die in dienst zijn op het ogenblik van de invoering van depensioenregeling kunnen niet weigeren toe te treden indien de regeling per CAOingevoerd wordt, tenzij de CAO in de mogelijkheid van een individuele weigeringvoorziet. Met andere woorden, in geval van een sectorale regeling moeten allewerknemers van de sector tot het aanvullend pensioenplan toetreden, behalve wanneer deCAO in de mogelijkheid van een individuele weigering voorziet.

� Als een wijziging van de pensioentoezegging leidt tot zwaardere verplichtingen voor deaangeslotenen, dan kunnen deze laatste vragen om niet langer aan de nieuwe regelingdeel te nemen.Die mogelijkheid bestaat niet wanneer de wijziging bij CAO doorgevoerd wordt, behalvewanneer die CAO uitdrukkelijk in die mogelijkheid voorziet.

Page 31: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

31

c) Verworven reserves en prestaties (art. 17 tot 28)

Inzake de verworven reserves en prestaties werden de principes uit de wet-Colla, mits denodige verbeteringen en aanvullingen, overgenomen.

� Er worden verworven reserves toegekend na één jaar aansluiting (art. 17). Wanneer eenwerknemer overstapt van één plan naar een ander plan bij dezelfde werkgever, moet deperiode van aansluiting bij het eerste plan mee in rekening gebracht worden voor deberekening van dat jaar aansluiting bij het tweede plan (vb. een bediende wordt kaderliden stapt van het bediendeplan over naar het kaderplan).

� In de wet wordt op een gedetailleerde wijze de manier voorgeschreven waarop deminimale verworven reserves berekend moeten worden. (Afzonderlijke bepalingen voorelke soort toezegging: toezeggingen van het type vaste bijdragen en toezeggingen van hettype vaste prestaties).

Opmerking:Er gelden ook specifieke bepalingen voor de zogenaamde "cash balance" plannen.Aangezien die plannen meer aanleunen bij plannen van het type vaste bijdragen mettariefgarantie wordt in de wet verduidelijkt dat de berekening van de minimale verworvenreserves op dezelfde manier moet gebeuren. Die reserves zijn bijgevolg gelijk aan hetresultaat van de kapitalisatie van de reeds toegewezen bedragen.

� Gewaarborgd minimumrendementIn de wet wordt het principe van een gewaarborgd minimumrendement (kapitalisatie aande maximale referentierentevoet voor verzekeringsverrichtingen van lange duur) op depersoonlijke bijdragen van de aangeslotene bevestigd.Daarnaast wordt voor plannen van het type "vaste bijdragen", een gewaarborgdminimumrendement op de werkgeversbijdragen ingevoerd. Die garantieverplichtingenkaderen in een langetermijnvisie; de garanties dienen immers niet elk jaar bereikt teworden maar wel op het ogenblik van de uittreding, de pensionering van de aangesloteneof op het ogenblik van de stopzetting van het plan.Inzake het gewaarborgd minimumrendement op de persoonlijke bijdragen werden tweeverduidelijkingen aangebracht t.o.v. de bestaande tekst:

- enerzijds wordt gepreciseerd dat het over het gedeelte van de persoonlijke bijdragengaat dat niet werd gebruikt voor de dekking van het risico overlijden en invaliditeitvóór de pensionering,

- en anderzijds dat die garantie voor de aangeslotene verworven is op het ogenblik vande uittreding of de pensionering of op het ogenblik van de stopzetting van het plan.Indien de verworven reserves op het ogenblik van de uittreding niet de voornoemdegarantie dekken, dient de vorige inrichter het tekort aan te zuiveren, tenzij de nieuweinrichter het tekort zelf ten laste neemt. Wat in elk geval telt, is dat de aangeslotene bijuittreding, pensionering of stopzetting zijn inzet terugkrijgt, gekapitaliseerd aan derentevoet die voortvloeit uit de toepassing van de reglementering.

Page 32: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

32

� De nieuwe garantieverplichting op de werkgeversbijdragen in het kader van eentoezegging van het type vaste bijdragen en van de reeds geciteerde cash balance plannenwordt gemotiveerd door de bekommernis dat bij die plannen het risico volledig bij deaangeslotenen ligt vermits het bedrag van de prestatie volledig afhankelijk zal zijn van hetbehaalde rendement. Dat wordt nu ten dele verholpen door ook een minimumgarantie opte leggen voor het gedeelte van de werkgeversbijdragen dat niet werd verbruikt voor dedekking van risico’s en kosten.Die garantie wordt als volgt berekend: de netto werkgeversbijdragen (er mag maximum5% kosten aangerekend worden) worden tot op het moment van de pensioneringgekapitaliseerd tegen de maximale referentierentevoet voor verzekeringsverrichtingen vanlange duur min 0,5%.De maximale referentievoet bedraagt vandaag 3,75%, wat betekent dat de gewaarborgdevoet op de werkgeversbijdragen die niet verbruikt worden voor de dekking van de kostenen van andere bestemmingen dan het aanvullend pensioen (bv. overlijdensdekking,hospitalisatie…) 3,25% bedraagt (nl. 3,75 – 0,50%).

Opmerking:In geval van overdracht van de verworven reserves binnen de vijf jaar na aansluiting,wordt die kapitalisatie vervangen door een indexering.

� Pensioenfiche -TransparantieOm ervoor te zorgen dat de aangeslotenen al die bepalingen kunnen controleren, voert dewet de verplichting in tot een regelmatige, nauwkeurige informatie.In het hoofdstuk over de verworven reserves en prestaties voorziet de wet in deinformatieverschaffing t.a.v. de aangeslotenen. Jaarlijks moet de pensioeninstelling aan deaangeslotenen, met uitzondering van de rentegenieters, een pensioenfiche overmaken diegedetailleerde gegevens bevat over de verworven reserves en prestaties van deaangeslotenen.De nieuwe bepaling is een verruiming in vergelijking met de wet-Colla. Zij voorziet in eenmeer volledige informatie die de aangeslotenen toelaat de meegedeelde bedragen tevergelijken met de bedragen van het vorige jaar en tevens de juistheid van de inaanmerking genomen gegevens (bijvoorbeeld de burgerlijke staat, het aantal dienstjaren,het salaris…) te verifiëren.Om de transparantie nog te vergroten wordt tenslotte voorzien dat de aangeslotene opeenvoudig verzoek een historisch overzicht kan krijgen van de verworven reserves enprestaties.

Page 33: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

33

d) Inspraak van de werknemers – paritair beheer

1) In de klassieke bedrijfsgebonden pensioenregelingen

De inspraak in de ondernemingen wordt georganiseerd d.m.v. de klassiekeondernemingsorganen zoals de ondernemingsraad, het comité voor preventie enbescherming op het werk en de vakbondsafvaardiging. Deze moeten verplicht (sanctie =relatieve nietigheid) geraadpleegd worden over de volgende aangelegenheden:

� de financieringswijze van de pensioenregeling en de structurele verschuivingen in diefinanciering;

� de vaststelling van de reserves en de jaarlijkse opgave van de pensioenfiche;� de toepassing, de interpretatie en de wijziging van het pensioenreglement;� de keuze van een pensioeninstelling en de overgang naar een andere

pensioeninstelling, met inbegrip van de eventuele overdracht van reserves.

Indien in een onderneming geen overlegorganen aanwezig, zijn moet de werkgeverperiodiek en individueel aan de werknemers informatie verstrekken. Deze mededelinggaat steeds een eventuele beslissing ten gronde vooraf.Die voorwaarden beantwoorden aan de bepalingen die reeds in de wet-Colla stonden engelden enkel voor bedrijfsgebonden pensioenregelingen.

2) Voor sectorale pensioenregelingen

Opting out, bedrijfsgebonden regelingen in sectoren zonder sectorregeling en inbedrijfsregelingen met gemengde financiering geldt het principe van het paritair beheer.

Opmerking:

Voortaan bestaat de verplichting tot het paritair beheren van het pensioenfonds ookwanneer een pensioenfonds slechts een gedeelte beheert van een pensioenplan waarvoorde wet paritair beheer oplegt.Dit is bijvoorbeeld het geval bij een gemengde financiering waarbij het pensioenfondsenkel het gedeelte van het pensioenplan beheert dat door werkgeversbijdragen wordtgefinancierd en het gedeelte, dat door werknemersbijdragen wordt gefinancierd, in eengroepsverzekering werd ondergebracht.

Page 34: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

34

Er wordt een onderscheid gemaakt tussen de gevallen waarin de pensioenregelingingevoerd is op ondernemingsniveau, op sectorniveau of nog in het kader van die fondsendie pensioentoezeggingen van meerdere inrichters uitvoeren:

� Een sectorpensioenfonds wordt altijd paritair beheerd.

� Voortaan moeten niet alleen de vzw's maar alle voorzorgsinstellingen die eendergelijke regeling beheren, paritair worden beheerd, ongeacht hun juridischevorm.

� Deze regeling geldt nu ook voor de ondernemingen waar geen ondernemingsraadaanwezig is maar wel een comité voor preventie en bescherming op het werk ofeen vakbondsafvaardiging.

� Het paritair beheer geldt dus voor de voorzorgsinstellingen die de volgenderegelingen uitvoeren:

- de regelingen die worden ingevoerd door een werkgever die in het kader vaneen sectoraal stelsel voor opting out heeft gekozen;

- de ondernemingsregelingen die het bijzonder regime van de "sociale"pensioenstelsels genieten;

- de ondernemingsregelingen die in een persoonlijke bijdrage van de werknemervoorzien en wanneer in de onderneming overlegorganen aanwezig zijn.

� De voorzorgsinstellingen die door verschillende inrichters worden opgericht,worden paritair beheerd wanneer minstens één van de pensioenregelingenbeantwoordt aan een geval als bedoeld hierboven onder het eerste of tweede punt.

Tenslotte wordt in een specifieke regeling voorzien voor het geval waar de uitvoering vaneen "sociaal" pensioenplan wordt toevertrouwd aan een pensioeninstelling die niet opparitaire wijze wordt beheerd, in casu een verzekeringsonderneming. In dit geval wordt erin een bijzonder inspraakorgaan opgericht, het zogenaamde toezichtscomité, dat paritairis samengesteld.

Zo'n toezichtscomité moet ook worden ingesteld bij een pensioeninstelling die eenpensioenregeling uitvoert dat aan verschillende ondernemingen gemeenschappelijk is enzelf niet paritair beheerd.

Page 35: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

35

e) Transparantie

De transparantie wordt versterkt

� Verplichting voor de pensioeninstelling een jaarlijks rapport op te stellen.

Dat jaarverslag:

- Wordt ter beschikking gesteld van alle betrokken partijen: inrichter, werkgever enwerknemer (de CAO kan een andere verspreidingswijze voorzien).

- Bevat informatie over:

_ de wijze van financiering en de eventuele wijzigingen;_ de beleggingsstrategie op lange en korte termijn en de sociale, ethische en

leefmilieuaspecten ervan;_ het rendement van de beleggingen;_ de kostenstructuur;_ en de winstdeling.

� Informatieverstrekking aan de aangeslotenen

Jaarlijks moet de pensioeninstelling aan de aangeslotenen een pensioenfiche bezorgen diegedetailleerde gegevens bevat over de verworven reserves en prestaties van deaangeslotenen.Door die informatie moeten de aangeslotenen de meegedeelde bedragen kunnenvergelijken met de bedragen van het vorige jaar en tevens de juistheid van de inaanmerking genomen gegevens (bijvoorbeeld de burgerlijke staat, het aantal dienstjaren,het salaris…) verifiëren.

� Op eenvoudig verzoek kan de aangeslotene een historisch overzicht kan krijgen van deverworven reserves en prestaties.

Page 36: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

36

f) Uittreding

� In de eerste plaats wordt een nieuw begrip ingevoerd, met name de "uittreding".Dit begrip dekt twee situaties omdat een onderscheid gemaakt moet worden tussenondernemingspensioenen en sectorpensioenen:

∗ Bij een ondernemingspensioenplan gebeurt de uittreding wanneer dearbeidsovereenkomst bij de werkgever die het plan inricht, beëindigd wordt.

∗ Bij sectorplannen daarentegen kan men slechts van uittreding spreken wanneer dewerknemer het toepassingsgebied van de sectorale collectieve arbeidsovereenkomstdie het pensioenstelsel regelt verlaat, dus meestal wanneer hij de sector verlaat.

� Op het ogenblik van de uittreding mag geen enkele vergoeding of verlies vanwinstdeling ten laste van de aangeslotene worden gelegd of van de verworven reservesafgetrokken. Voorts moet de inrichter bij uittreding de eventuele tekorten van deverworven reserves aanzuiveren.

� De wet regelt ook de uittredingsprocedure (in geval van een sectorale regeling beschiktde inrichter over een jaar om de pensioeninstelling te informeren) en beschrijft demogelijkheden waarover de aangeslotene beschikt om zijn verworven reserves over tedragen (aan de pensioeninstelling van de nieuwe werkgever, de nieuwe rechtspersoon ofeen pensioeninstelling naar keuze).

� Wanneer de aangeslotene de pensioeninstelling verlaat heeft hij diversekeuzemogelijkheden:

• kan hij zijn verworven reserves, desgevallend vermeerderd tot de gewaarborgdebedragen, overdragen naar de pensioenstelling:

◊ hetzij van de nieuwe werkgever met wie hij een arbeidsovereenkomst geslotenheeft in de mate dat hij bij de pensioentoezegging van die werkgever isaangesloten

◊ hetzij van het nieuwe paritair orgaan waaronder de werkgever met wie hij eenarbeidsovereenkomst gesloten heeft ressorteert, in de mate dat hij bij depensioentoezegging van die werkgever is aangesloten

• kan hij zijn verworven reserves, desgevallend vermeerderd tot de gewaarborgdebedragen, overdragen naar een pensioenstelling die de totale winst onder deaangeslotenen in verhouding tot hun reserves verdeelt en de kosten beperkt volgens debij KB bepaalde regels;

• kan hij zijn verworven reserves, desgevallend vermeerderd tot de gewaarborgdebedragen, bij de pensioeninstelling van de vorige inrichter te laten en naar keuze:

◊ zonder wijziging van zijn pensioentoezegging,◊ in een onthaaltructuur wanneer het pensioenreglement of de

pensioenovereenkomst dit voorziet.

Page 37: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

37

� mag hij zelf verder instaan voor de financiering van zijn extralegaal pensioen. Dit kanslechts onder bepaalde strikte voorwaarden (42 maanden voorafgaande aansluitingsduur,fiscale voordelen beperkt tot 1.500 EUR (vóór indexering) per jaar, alleen in het gevalwaar er bij de nieuwe werkgever voor de betrokkene geen pensioentoezegging bestaat).

g) Verandering van pensioeninstelling

De procedure bij verandering van pensioeninstelling, van financieringsvehikel, wordtduidelijk bepaald:

� Verplichting om dezelfde procedures te volgen als bij de wijziging van depensioentoezegging: bevoegdheid van de inrichter en d.m.v. een CAO of eentoetredingsacte.

� De Controledienst voor de verzekeringen moet vooraf geïnformeerd worden.� Een verandering van pensioeninstelling mag geen nadeel berokkenen aan de

aangeslotenen.� Wanneer een werkgever van paritair comité verandert mag dit geen aanleiding geven tot

een vermindering van de pensioenrechten van de werknemers, behoudens anders bepaaldin de beslissing (de beslissing moet wel de procedure volgen: CAO of wijziging van hetarbeidsreglement als er geen overlegstructuur voor de CAO bestaat).

h) Uitbetaling van het aanvullend pensioen

1) Kapitaal

� In het licht van de lange termijnvisie die in de wet wordt nagestreefd, worden naast dehiervoor vermelde garantieverplichting, de afkoop van de verworven reserves of deuitbetaling van de prestatie vóór het bereiken van de leeftijd van 60 jaar, of vóórde pensionering indien de werknemer zijn wettelijk pensioen voor zijn 60e opneemt,verboden. Aldus wordt een einde gesteld aan de praktijk waarbij de aangeslotene bijzijn uittreding zijn verworven reserves kon afkopen.

� Op dit principe wordt één afwijking toegestaan, nl. bij het verwerven van onroerendegoederen voorzover het pensioenreglement of de pensioenovereenkomst dit toestaat.

� De nodige overgangsbepalingen werden voorzien:

* Teneinde zo weinig mogelijk te raken aan bestaande verwachtingen in hoofde vande aangeslotenen, is dit verbod tot 31 december 2009 niet van toepassing op debestaande toezeggingen.

* Tot zes maanden na de publicatie van de wet zijn nog pensioentoezeggingenmogelijk die in een leeftijd vanaf 58 jaar voorzien, met dien verstande dat na 31december 2009 die leeftijdsafwijking geen gevolg meer mag hebben.

Page 38: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

38

2) Rentes

� De uitbetaling in rente wordt aantrekkelijker gemaakt.

* De fiscale behandeling wordt verbeterd in vgl. met de betaling in kapitaal

Vroeger werd de rente die men ontving in het kader van een aanvullend pensioengewoon bij het wettelijk pensioen en/of de andere inkomens gevoegd en tegen demarginale aanslagvoet belast.Wanneer het aanvullend pensioen daarentegen in kapitaal uitbetaald werd, danwerd dit kapitaal eenmalig aan 16,5% belast.Dit percentage blijft hetzelfde in de nieuwe wetgeving (voor nadere details over defiscale behandeling van de aanvullende pensioenen: zie punt 4, D, blz 43).

De nieuwe belastingheffing op de rentes uit een aanvullend pensioen bepaalt dathet kapitaal dat verworven is voor de werknemer en waarop de rente wordtberekend, eerst belast zal worden tegen het tarief van een uitkering in de vorm vankapitaal (16,5%). Daarna wordt de eigenlijke rente niet meer belast. Toch wordt ernog een jaarlijkse belasting van 15% geheven op het fictieve rendement dat hetkapitaal zou hebben opgebracht. Dit fictieve rendement werd bepaald op 3% vanhet verworven kapitaal (Voor nadere details over de belastingheffing op deaanvullende pensioenen, zie punt 4, D, blz 43).

* De nieuwe wetgeving terzake1 bepaalt uitdrukkelijk dat de begunstigde van eenrente uit een aanvullende pensioentoezegging een winstdeelneming krijgt indien naverloop van het boekhoudjaar het saldo van de resultatenrekening positief is. Er iszelfs voorzien dat ten minste 60% van de aldus uitgetrokken winstdeelnemingtoegekend moet worden aan de aangeslotenen die gekozen hebben voor deuitbetaling van hun aanvullend pensioen in de vorm van een rente. Dewinstdeelneming zal dan worden uitbetaald in de vorm van verhoging van delopende rente.

* De inrichter moet de aangeslotenen de mogelijkheid bieden om de uitbetaling in devorm van een rente te krijgen.

* De aangeslotene mag de omzetting in een rente vragen (berekeningswijze tebepalen bij KB).

* De inrichter moet de aangeslotene twee maanden vóór de pensionering op dehoogte van dit recht brengen (of twee weken vóór zijn vervroegde pensionering ofnog informatie van de rechthebbende indien de aangeslotene is overleden).

(1) Artikel 19 van het KB van 14/11/03 (BS 14/11/03 – 2e editie) tot uitvoering van de wet van 28april 2003 betreffende de aanvullende pensioenen en het belastingstelsel van die pensioenen envan sommige aanvullende voordelen inzake sociale zekerheid

Page 39: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

39

i) Overgangsbepalingen i.v.m. de collectieve pensioentoezeggingen

1) Algemene overgangsbepaling

Tot zes maanden na de publicatie van de wet, dwz tot 15 november 2003, zijn nogpensioentoezeggingen mogelijk die in een leeftijd vanaf 58 jaar voorzien, met dienverstande dat na 31 december 2009 die leeftijdsafwijking geen gevolg meer maghebben.

Die bepaling geldt voor alle collectieve aanvullende pensioenregelingen, zowel desectorale als de ondernemingsgebonden, zowel de bestaande als de nieuwe.

2) Overgangsbepalingen voor de bestaande regelingen, d.w.z. de regelingendie bestaan op de datum dat de wet in werking treedt

i. Gemeenschappelijke bepalingen

� Het verbod op afkoop van de verworven reserves of de uitbetaling van deprestatie vóór het bereiken van de leeftijd van 60 jaar, of VÓÓR depensionering indien de werknemer zijn wettelijk pensioen voor zijn 60e opneemtis niet van toepassing tot 31 december 2009.Dit betekent dus dat als de aanvullende pensioenregeling reeds vóór deinwerkingtreding van de nieuwe wet bestond, een werknemer tot 31 december2009 zijn aanvullend pensioen kan innen vóór hij 60 jaar wordt en/of vóór hij zijnwettelijk pensioen neemt.Dankzij die overgangsregeling kan een werknemer die met brugpensioen gaat, zijnaanvullend pensioen uitbetaald krijgen op het moment dat hij met brugpensioengaat.

� Garantie op de bijdragen van de werkgever:

- Die garantie is enkel van toepassing op de stortingen gedaan na de datum vaninwerkingtreding van de WAP.

- Gedurende een termijn van één jaar na de inwerkingtreding van de nieuwe wetmag de inrichter de keuze van de aangeslotenen inzake beleggingen beperkenen het beleggingsbeleid aanpassen aan de garantievereiste op de bijdragen vande werkgever.

Page 40: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

40

� Overeenkomstig de bepalingen van de WAP en het KB van 14 november 20032

moet de formele aanpassing van de aanvullende pensioenregelingen en–overeenkomsten beëindigd zijn tegen uiterlijk 1 januari 2007. De inrichtersmoeten de werknemers vóór 1 juli 2004 op de hoogte brengen van de gevolgenvan de nieuwe WAP op hun rechten. Die informatie moet verstrekt worden d.m.v.een schriftelijke nota aan iedere werknemer (maar waarvan de inhoud nietverplicht gepersonaliseerd moet zijn).

ii. Specifieke bepalingen voor de regelingen die op 1 januari 1996

� Zoals reeds voorzien in de vroegere wet-Colla op de aanvullende pensioenen is ergeen erkenning van de rechten voor het verleden, dus van vóór 1 januari1996, TENZIJ:

� wanneer ze voortvloeien uit het pensioenreglement zelf� wanneer en in de mate dat er op 1 januari 1996 reserves waren opgebouwd

iii. Sectorplannen beheerd in een Fonds voor BestaansZekerheid (FBZ)

� De nieuwe WAP bepaalt dat er geen rechten voor het verleden erkend worden,TENZIJ die rechten die uit het reglement voortvloeien

- Wat dient men te verstaan onder "verleden"?Volgens de WAP gaat het om de periode vóór de datum waarop de wet op dieplannen van toepassing wordt, wetende dat de wet van toepassing wordt op deFBZ 3 jaar na de datum van inwerkingtreding. Die periode van 3 jaar magingekort worden als er ondertussen een CAO in werking is getreden waarbij dein het FBZ voorziene pensioenregeling aangepast wordt aan de nieuwe WAP.

- In verband met de eventuele rechten die voor het verleden bestonden conformde bestaande pensioenregeling,

∗ moet de eventuele berekening van die rechten het voorwerp uitmaken vaneen regeling in de CAO (terzake is geen enkel KB voorzien);

∗ maakt het niet uit of er al dan niet reserves zijn opgebouwd op de datumwaarop de wet op hen van toepassing is geworden.

(1) KB van 14/11/2003 (BS 14/11/03 – 2e editie) tot uitvoering van de wet van 28 april 2003 betr-effende de aanvullende pensioenen en het belastingstelsel van die pensioenen en van sommigeaanvullende voordelen inzake sociale zekerheid

Page 41: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

41

Opmerking: De inrichters van een in een FBZ beheerd sectorplan beschikken over eentermijn van drie jaar na de datum waarop de wet in werking getredenis om de sectorale CAO inzake de pensioenregeling aan de nieuwe wet aante passen. Na het verstrijken van die termijn van drie jaar (dus op 31december 2006) is de wet in ieder geval van toepassing. Als de socialepartners tot een akkoord komen voordat de termijn van driejaar verstrekenis, wordt de wet van toepassing op de regeling op de datum dat diesectorale CAO in werking treedt.Vervolgens beschikt het FBZ over een termijn van één jaar na de datumwaarop de wet in werking getreden is om het in een pensioeninstellingonder te brengen. Aangezien dit artikel van de WAP van kracht wordt op 1januari 2004 betekent dit concreet dat die aanpassing ten laatste op 31december 2007 doorgevoerd moet worden.

C. Individuele pensioentoezeggingen aan werknemers

a) Wat is een individuele pensioentoezegging?

Een individuele pensioentoezegging is een occasionele niet-stelselmatige pensioentoezeggingvan een werkgever aan één werknemer en zijn rechthebbenden. Dit is dus het geval waarbijeen voordeel wordt toegekend aan een welbepaalde persoon, om persoonsgebonden redenen,en niet aan de personeelscategorie waartoe deze persoon behoort. Het betreft hier dus eenindividuele pensioenovereenkomst, zoals bijvoorbeeld een bestaande intern gefinancierdepensioenbelofte.

b) Toekenningsvoorwaarden van een individuele pensioentoezegging

Het wetsontwerp voorziet in een aantal beperkingen op het recht van de inrichter omindividuele pensioentoezeggingen toe te kennen:

� In de onderneming moet er reeds een aanvullende pensioenregeling bestaan voor allewerknemers (die volgens de wet moeten worden aangesloten, bijvoorbeeld niet dewerknemers van minder dan 25 jaar, uitzendkrachten, studenten…).Het is de bedoeling dat een individuele toezegging een aanvulling blijft op een collectiefstelsel. Daarenboven heeft men met deze beperking willen vermijden dat de voorwaardeninzake collectieve regelingen omzeild worden.

� Als overgangbepaling wordt er wel in voorzien dat er tijdens de zes maanden na depublicatie van de wet nog individuele pensioentoezeggingen mogen worden toegestaanzonder dat er in de onderneming een collectief plan aanwezig is. Hierbij mag zelfs eenleeftijd vanaf 58 jaar worden voorzien, met dien verstande dat na 31 december 2009 dieleeftijdsafwijking geen gevolg meer mag hebben.

��

Page 42: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

42

� Een inrichter mag geen individuele pensioentoezegging doen tijdens de laatste 36maanden vóór de pensionering of de brugpensionering of vóór het sluiten van metbrugpensioen gelijkgestelde overeenkomsten (gekend onder de naam "canada dry").

Dit verbod is bedoeld om het oneigenlijk gebruik van een individuele belofte bijafvloeiing van personeel te bemoeilijken.Dergelijke toezeggingen werden in het verleden immers vaak bij een ontslag, zelfs opcollectieve basis, naar aanleiding van een herstructurering gedaan ter vervanging vanopzeg- of verbrekingsvergoedingen.

Opmerking: overtreding van dit verbod wordt bestraft met een administratievegeldboete die gelijk is aan 35 % van het kapitaal of het vestigingskapitaalvan de rente.

� Met het oog op transparantie en toezicht moet de inrichter jaarlijks aan deControledienst der Verzekeringen het aantal individuele pensioentoezeggingen meedelenen het bewijs leveren dat in de onderneming voor alle werknemers een aanvullendepensioenregeling van kracht is.

Opmerking: Aangezien die informatie van economische aard is, zou ze eveneens aan deOndernemingsraad meegedeeld moeten worden.

� De meeste van de voormelde voorwaarden voor de collectieve stelsels zijn ook vantoepassing op de individuele pensioentoezeggingen, uitgezonderd natuurlijk dievoorwaarden die eigen zijn aan collectieve stelsels (vb. de verplichte aansluiting en hetongeoorloofd onderscheid of de specifieke voorwaarden voor de sociale stelsels).

Overgangsbepalingen in verband met individuele pensioentoezeggingen

1) Algemene overgangsbepaling

Tot zes maand na de publicatie van de wet, dwz tot 15 november 2003, mag een individueleaanvullende pensioentoezegging nog in een pensioenleeftijd vanaf 58 jaar voorzien, met dienverstande dat die leeftijdsafwijking na 31 december 2009 geen gevolg meer mag hebben.

Die bepaling geldt voor alle individuele aanvullende pensioenregelingen, zowel de bestaandeals de nieuwe.

��

Page 43: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

43

2) Bijzondere overgangsbepalingen voor pensioenregelingen die op de datumvan inwerkingtreding bestonden

� De nieuwe WAP is niet van toepassing, met uitzondering van de bepalingen i.v.m. deleeftijdseis voor de uitbetaling van het aanvullend pensioen (Zie punt IV, 2, 9, b. i, p. 22).

� De inrichters moeten vóór 30 juni 2004 aan de Controledienst der verzekeringen het aantalindividuele pensioentoezeggingen meedelen dat vóór 1 januari 2004, dus vóór deinwerkingtreding van de nieuwe WAP, werd ingevoerd.

� De formele aanpassing van de aanvullende pensioenplannen met het oog op de opnamevan de individuele toezeggingen dient te zijn beëindigd uiterlijk drie jaar na deinwerkingtreding van de WAP, dus vóór 1 januari 2007.

3) Bijzondere overgangsbepalingen voor individuele pensioentoezeggingendie na de datum van inwerkingtreding worden toegekend

� Tot zes maanden na de publicatie van de wet mogen nog individuelepensioentoezeggingen worden toegekend zonder dat in de onderneming voor allewerknemers een aanvullend pensioenstelsel aanwezig is.

Opmerking: Individuele pensioentoezeggingen die vóór de nieuwe WAP ingevoerdwerden, moeten niet noodzakelijk extern gefinancierd worden. Hetgeenbetekent dat de vroegere financieringswijzen (voorzieningen op depassiefzijde van de balans – gratis pensioen –, bedrijfsleidersverzekering)voortgezet mogen worden.

D. Fiscale bepalingen

Inzake het fiscaal luik van de nieuwe WAP werd een globale regeling uitgewerkt. Ditbetekent dat niet enkel de pensioenvoordelen, maar ook andere uitkeringen die voortvloeienuit bepaalde collectieve verzekeringen (bv. invaliditeit, hospitalisatieverzekering) en uitcafetariaplannen worden aangepakt.

In dit hoofdstuk behandelen we eerst de krachtlijnen van het fiscale luik van de WAP.Daarna behandelen we met behulp van samenvattende tabellen de belastingregeling die geldtvoor de aanvullende pensioenen en bepaalde extralegale voordelen die in bepaaldeaanvullende pensioenregelingen zijn opgenomen.

��

Page 44: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

44

a) Fiscale krachtlijnen van de WAP

Inzake de inkomstenbelasting werd de situatie op een aantal punten uitgeklaard. Debedoeling was een grotere rechtszekerheid tot stand te brengen

� voordeel van alle aard: de premies of bijdragen die een werkgever betaalt in het kadervan een aanvullende pensioentoezegging worden in hoofde van de rechthebbende niet alseen voordeel van alle aard beschouwd en worden dus ook niet meer als zodanig belast.Inzonderheid zullen de individuele aanvullende pensioentoezeggingen niet meer belastworden als voordelen van alle aard wanneer de werknemer onmiddellijk als begunstigdewordt aangeduid;

� rente: één van de basisbeginselen van het ontwerp is het aanmoedigen van de uitbetalingin rente. Om dit te bereiken wordt een gelijke fiscale behandeling tussen de uitbetaling inkapitaal en in rente ingesteld door het belasten van het vestigingskapitaal van de rente :16,5 % (deel werkgeversbijdragen) of 10 % (deel werknemersbijdragen), plus 3,55 %ZIV-inhouding en maximum 2 % solidariteitsinhouding.Achteraf wordt op de rente zelf elk jaar 15 % op 3 % van het kapitaal geheven. Om tevermijden dat de rente achteraf zou worden belast tegen het marginaal tarief, dient eenafzonderlijke akte van afstand van kapitaal te worden opgesteld.Deze regel geldt natuurlijk niet voor de reeds lopende rentes, maar enkel voor de rentesdie na de inwerkingtreding van de wet openvallen;

� overdracht van reserves: voortaan zal eender welke overdracht van kapitalen ofafkoopwaarden op het moment van de overdracht niet worden belast zolang het gaat omeen overdracht naar een soortgelijke overeenkomst of reglement. De bestaande wettekstvoldeed niet helemaal omdat de overdracht naar een overeenkomst afgesloten door eennieuwe werkgever bij dezelfde verzekeringsonderneming als een belastbare betaling oftoekenning moest worden beschouwd.

b) Inzake collectieve pensioentoezeggingen

De geldende voorwaarden en grenzen blijven bestaan voor de collectieve pensioenplannen,hetgeen betekent dat de regel van 80% hier duidelijk van toepassing is. Die regel kan alsvolgt samengevat worden: de bijdragen betaald in het kader van een aanvullendepensioentoezegging mogen niet tot gevolg hebben dat het totale pensioen van de begunstigdemeer dan 80% van zijn laatste brutoloon zou bedragen. Dit betekent dat zowel de collectieveals de individuele pensioentoezegging meetellen voor de berekening van die 80%.

Page 45: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

45

De volgende nieuwigheden worden doorgevoerd:

� Sociale plannen: bijdragen die betaald worden in het kader van het luik "solidariteit"volgen op fiscaal vlak dezelfde regels als diegene die van toepassing zijn op de bijdragendie gestort worden in het kader van het luik "aanvullend pensioen", met dien verstande datde grens van 80 % geldt voor elke aanvullende verzekering;

� Individuele voortzetting: onder bepaalde strenge voorwaarden kan een werknemer nadathij zijn werkgever heeft verlaten, zelf verder instaat voor de financiering van zijnextralegaal pensioen. Deze individuele spaarvorm blijft deel uitmaken van de tweedepijler en dus genieten van de op de tweede pijler van toepassing zijnde fiscale voordelendie echter worden beperkt tot 1.500 EUR (te indexeren) per belastbaar tijdperk.

c) Inzake individuele pensioentoezeggingen

De geldende voorwaarden en grenzen (80 % regel) blijven bestaan voor de individuelepensioentoezeggingen.

De volgende nieuwigheden worden doorgevoerd:

� Individuele toezegging voor werknemersOm aftrekbaar te zijn moet de individuele pensioentoezegging absoluut voldoen aan devoorwaarden van de WAP, o.a:

- dat er in de onderneming reeds voor alle werknemers een aanvullendepensioenregeling bestaat,

- dat er geen individuele pensioentoezegging doorgevoerd wordt tijdens de laatste 36maanden vóór de pensionering of brugpensionering.

De aftrekbaarheid van de premies is beperkt tot 1.800 EUR per jaar (te indexeren).

� Individuele toezegging voor zelfstandige bedrijfsleidersDe limiet van 1.800 EUR geldt niet.Enkel voor zelfstandige mandatarissen zijn in de toekomst nog interne voorzieningen opde balans van de onderneming toegelaten. Voor de andere categorieën moeten depensioentoezeggingen extern worden gefinancierd.

Page 46: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

46

d) Aanvullende verzekeringen

De nieuwe fiscale wetgeving op de aanvullende pensioenen werd ook gewijzigd op het vlakvan in sommige collectieve pensioentoezeggingen opgenomen aanvullende verzekeringen.

� Inzake de inkomensvervangende verzekeringen (vb. beroepsgebonden invaliditeit enarbeidsongeschiktheid)De werkgever mag de premie aftrekken, maar de rechthebbende wordt dan wel belast opde uitkering.De 80 % grens is van toepassing op elke aanvullende dekking.

� I n z a k e schadeverzekeringen en hospitalisatieverzekeringen (vb. zorg- ofafhankelijkheidsverzekering)De premie is voor de werkgever niet aftrekbaar.De uitkeringen worden niet belast in hoofde van de werknemer ; de premiebetaling wordtniet aangemerkt als een voordeel van alle aard.

� Inzake de cafetariaplannenDe onduidelijk situatie is nu opgelost. De hierboven opgesomde regels worden toegepastnaargelang de voordelen waarvoor wordt geopteerd.

e) Wijzigingen voor de werkgevers i.v.m. de aftrekbaarheid van de bijdragen

� Inzake de verzekeringen voor aanvullende pensioenen en arbeidsongeschiktheid

Werkgeversbijdragen en premies, gestort ter uitvoering van collectievepensioentoezeggingen inzake rust- en overlevingspensioen met het oog op de vorming vaneen rente of een kapitaal bij leven of overlijden zijn aftrekbaar binnen dezelfde grenzen(80%-grens) en voorwaarden als nu het geval is.Bijdragen die gestort worden in het kader van het luik “solidariteit” van de socialepensioentoezeggingen of in het kader van aanvullende verzekeringen bijarbeidsongeschiktheid volgen op het fiscale vlak dezelfde regels als diegene die vantoepassing zijn op de bijdragen die betaald worden in het kader van het luik “aanvullendpensioen”, met dien verstande dat elke aanvullende verzekering arbeidsongeschiktheidwordt beperkt tot de normale bruto jaarbezoldiging (100%-grens).Er werd ook beslist dat de zogenaamde "gratis kapitalen" bij arbeidsongeschiktheid dierechtstreeks door de werkgever aan de werknemer worden betaald, niet meer door dewerkgever als beroepskost aftgetrokken mogen worden.

Ook voor alle individuele pensioentoezeggingen kunnen de kosten verder afgetrokkenworden, met dien verstande dat met betrekking tot werknemers:

- individuele pensioentoezeggingen afgesloten vanaf de inwerkingtreding van hetsociale luik, slechts mogelijk zijn binnen de voorwaarden van de sociale wetgeving.Dit wil ondermeer zeggen dat er ook een collectieve pensioentoezegging voor allewerknemers moet bestaan;

Page 47: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

47

- de werkgeversbijdrage of premie niet meer mag bedragen dan 1.525 euro (teindexeren) per jaar (van toepassing vanaf de inwerkingtreding van het sociale luik);

- de individuele pensioentoezegging (beperkt tot 1.525 euro per jaar) ook inaanmerking genomen wordt voor de berekening van de 80 %-grens.

� Inzake verzekeringen voor medische kosten

De werkgever kan de premies voor toezeggingen in verband met medische kosten(hospitalisatie, dagverpleging en palliatieve thuiszorg) niet aftrekken als beroepskosten.Anderzijds moet de werknemer geen belastingen betalen op de uitkeringen van dezeverzekering. De premiebetaling wordt niet beschouwd als ‘een voordeel van alle aard’voor de werknemers als er in de onderneming een collectieve toezegging bestaat die opeen zelfde en niet-discriminerende wijze toegankelijk is voor alle werknemers of eenbijzondere categorie ervan.

f) Verzekeringstaks: wijzigingen en nieuwigheden

� Vrijstelling sociale pensioenstelsels

De sociale pensioenplannen worden vrijgesteld van de verzekeringstaks voorzover ze aanalle in de WAP gestelde voorwaarden voldoen (Cf. punt 4, A, b, 2, blz 23).

� Verzekeringstaks van 4,4%

Deze taks is van toepassing op de verzekeringspremies en stortingen aan pensioenfondsenvoor de volgende voordelen:

- Pensioen (behalve sociale plannen);- overlijden;- invaliditeit;- arbeidsongeschiktheid;- andere inkomensvervangende uitkeringen waarvan alle werknemers genieten.

� Verzekeringstaks van 9,25%

Deze taks is van toepassing op alle andere aanvullende verzekeringen.

Page 48: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

48

g) S

amen

vatte

nde

tabe

llen

HUI

DIG

E SI

TUAT

IENI

EUW

STE

LSEL

Fisc

aal s

telse

l inz

ake d

e pre

statie

sto

egek

end

in h

et k

ader

van

een

AP:

∗ on

der d

e vor

m v

an ee

n ka

pita

al

∗ on

der d

e vor

m v

an ee

n re

nte

• 16

,5%

op

het k

apita

al op

gebo

uwd

dank

zijwe

rkge

versb

ijdra

gen

• 10

% o

p he

t kap

itaal

opge

bouw

d da

nkzij

perso

onlij

ke b

ijdra

gen

• Mar

gina

le aa

nslag

voet

• 16

,5%

op

het k

apita

al op

gebo

uwd

dank

zijwe

rkge

versb

ijdra

gen

• 10

% o

p he

t kap

itaal

opge

bouw

d da

nkzij

per

soon

lijke

bijd

rage

n

• Al

s het

regl

emen

t enk

el de

mog

elijk

heid

van

een

rent

evo

orzie

t: m

argi

nale

aans

lagvo

et•

Als h

et re

glem

ent d

e keu

ze tu

ssen

rent

e en

kapi

taal

voor

ziet:

16,5

% (o

f 10%

) op

het k

apita

al, h

etaf

gesta

ne k

apita

al na

bela

sting

wor

dt im

mer

son

mid

delli

jk o

mge

zet i

n re

nte,

de re

nte w

ordt

belas

t vol

gens

de f

orm

ule:

15%

op

3% v

an h

etaf

gesta

ne k

apita

al

Para

fisca

al st

elsel

op d

e pre

statie

sto

egek

end

in h

et k

ader

van

een

AP•

3,55

% R

IZIV

-bijd

rage

n•

8,86

% b

ijzon

dere

socia

le-ze

kerh

eidsb

ijdra

ge•

max

. 2%

solid

arite

itsbi

jdra

ge

• 3,

55%

RIZ

IV-b

ijdra

gen

• 8,

86%

bijz

onde

re so

ciale-

zeke

rheid

sbijd

rage

• m

ax. 2

% so

lidar

iteits

bijd

rage

Page 49: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

49

HUI

DIG

E SI

TUAT

IENI

EUW

STE

LSEL

Aftr

ekba

arhe

id v

an d

e bijd

rage

n vo

orAP

Aftre

kbaa

r voo

r het

gede

elte d

at wa

arbo

rgt d

at de

pres

tatie

van

AP te

r aan

vulli

ng v

an h

et we

ttelij

kpe

nsio

en la

ger b

lijft

dan

80 %

van

het

laatst

e nor

male

jaarli

jkse

bru

to-in

kom

en

Aftre

kbaa

r voo

r het

gede

elte d

at wa

arbo

rgt d

at de

pre

statie

van

AP te

r aan

vulli

ng v

an h

et we

ttelij

k pe

nsio

en la

ger

blijf

t dan

80

% v

an h

et laa

tste n

orm

ale ja

arlij

kse b

ruto

-in

kom

en

Verz

eker

ings

heffi

ng o

p de

AP-

bijd

rage

n4,

4% o

p de

ges

torte

pre

mies

4,4%

op

de g

esto

rte p

rem

ies

Uitz

onde

ring

inza

ke A

P-re

glem

ente

ring:

• So

ciale

(sect

oral

e) p

lann

en v

an A

P

• In

divi

duele

toez

eggi

ngen

voo

r AP

• In

divi

duele

voo

rtze

tting

van

een

AP

• Ge

en sp

ecifi

ek st

elsel

• De

gre

ns v

an 8

0% is

niet

van

toep

assin

g op

de

bijd

rage

n di

e ero

p ge

richt

zijn

een

Ap te

waar

borg

en v

oor d

e voo

rgaa

nde j

aren

(bac

k-se

rvice

)

• M

omen

teel n

iet m

ogeli

jk

• Vr

ijstel

ling

van

4,4%

bela

sting

op

de v

erze

kerin

gen

opde

ges

torte

pre

mies

• Vo

or d

e loo

ntre

kken

den,

bep

erki

ng to

t € 1

.800

per

jaar (

te in

dexe

ren)

Voor

de l

eider

s van

zelfs

tandi

ge b

edrij

ven,

toep

assin

gva

n de

gre

ns v

an 8

0%, b

ack-

serv

ice in

begr

epen

!

• M

ogeli

jkhe

id m

et ee

n m

axim

um v

an €

1.5

00 p

er ja

ar(te

inde

xere

n)

Page 50: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

50

HUI

DIG

E SI

TUAT

IENI

EUW

STE

LSEL

Verz

eker

ings

heffi

ng o

p de

bijd

rage

nvo

or a

anvu

llend

e ver

zeke

ringe

n•

4,4%

op

de p

rem

ies en

bijd

rage

n vo

orlev

ensv

erze

kerin

gen

(ove

rlevi

ngsv

erze

kerin

g) en

de v

erze

kerin

gen

die e

rmee

ver

band

hou

den

(maa

ron

zeke

rheid

ove

r dit

laatst

e pun

t)

• 9,

25%

ove

r de a

nder

e aan

vulle

nde v

erze

kerin

gen

• 9,

25%

op

alle v

erze

kerin

gen

UITG

EZON

DERD

:-

4,4%

op

de p

rem

ies en

bijd

rage

n vo

orlev

ensv

erze

kerin

gen

(ove

rlevi

ngsv

erze

kerin

gen)

,in

valid

iteits

verz

ekeg

ing

of v

erze

kerin

g vo

orar

beid

song

esch

ikth

eid-

4,4%

op

de p

rem

ies en

bijd

rage

n vo

orve

rzek

erin

gen

die b

edoe

ld zi

jn o

m ee

n in

valid

iteit

van

een

ande

re aa

rd o

f een

ande

re b

ijdra

ge al

sve

rvan

ging

sinko

men

te w

aarb

orge

n op

voo

rwaa

rde

dat d

eze v

erze

kerin

g op

uni

form

e wijz

e wor

dtto

egep

ast o

p all

e wer

knem

ers

Colle

ctiev

e aan

vulle

nde v

erze

kerin

gen

en ‘c

afet

aria

plan

’•

Colle

ctiev

e aan

vulle

nde v

erze

kerin

gen:

- Bi

jdra

gen

en p

rem

ies af

trekb

aar d

oor d

ewe

rkge

ver

- Vo

or b

epaa

lde v

erze

kerin

gen,

de p

rem

iesbe

lastb

aar v

oor d

e wer

knem

er al

s voo

rdee

lva

n en

iger

lei aa

rd-

Voor

de a

nder

e wor

den

de p

resta

ties

ontv

ange

n do

or d

e wer

knem

ers

(teru

gbeta

linge

n, v

ergo

edin

gen…

) als

een

inko

men

bela

st•

‘Caf

etaria

’: on

zeke

rheid

en v

age s

ituati

e

• Sc

hade

verz

eker

inge

n en

hos

pital

isatie

verz

eker

inge

n:-

De p

rem

ies en

bijd

rage

n zij

n ni

et lan

ger a

ftrek

baar

door

de w

erkg

ever

- De

pre

mies

beta

ald d

oor d

e wer

kgev

er en

de

pres

taties

beta

ald aa

n de

wer

knem

er(te

rugb

etalin

gen,

ver

goed

inge

n...)

zijn

niet

belas

tbaa

r doo

r de w

erkn

emer

• Ve

rzek

erin

gen

die e

en in

kom

ensv

erlie

s of e

enve

rvan

ging

sinko

men

dek

ken:

- De

pre

mies

en b

ijdra

gen

blijv

en af

trekb

aar d

oor d

ewe

rkge

ver

- De

pre

statie

s ont

vang

en d

oor d

e wer

knem

ers

(teru

gbeta

linge

n, v

ergo

edin

gen.

..) b

lijve

n va

n de

werk

nem

ers

Page 51: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

51

Aftr

ek r

echt

stre

ekse

wer

kgev

ersb

ijdra

gen:

wijz

igin

gen

in h

oofd

e va

n de

wer

kgev

er:

a) c

olle

ctie

ve to

ezeg

ging

en

VR

OEG

ERE

SITU

ATI

EN

IEU

WE

REG

ELIN

G

Pens

ioen

Aftr

ekba

re b

eroe

psko

st v

oor d

ew

erkg

ever

indi

en d

e w

ette

lijke

en

extra

wet

telij

ke u

itker

inge

n ni

et m

eer

bedr

agen

dan

80

% v

an d

e la

atst

eno

rmal

e br

uto

jaar

bezo

ldig

ing.

Aftr

ekba

re b

eroe

psko

st v

oor d

e w

erkg

ever

voo

r zov

er d

e w

ette

lijke

en e

xtra

wet

telij

ke u

itker

inge

n ni

et m

eer b

edra

gen

dan

80 %

van

de

laat

ste

norm

ale

brut

o ja

arbe

zold

igin

g.

Solid

arite

itspr

esta

ties

Nih

ilA

ftrek

bare

ber

oeps

kost

voo

r de

wer

kgev

er v

oor z

over

de

wet

telij

keen

ext

raw

ette

lijke

uitk

erin

gen

niet

mee

r bed

rage

n da

n 80

% v

an d

ela

atst

e no

rmal

e br

uto

jaar

bezo

ldig

ing

(voo

r pen

sioe

n- e

nov

erlij

dens

dekk

inge

n) o

f 100

% v

an d

e no

rmal

e br

uto

jaar

bezo

ldig

ing

(voo

r dek

king

en a

rbei

dson

gesc

hikt

heid

)Ar

beid

song

esch

ikth

eid

inge

volg

e (a

rbei

ds)o

ngev

al o

f(b

eroe

ps)z

iekt

e

Aftr

ekba

re b

eroe

psko

st v

oor d

ew

erkg

ever

Aftr

ekba

re b

eroe

psko

st v

oor d

e w

erkg

ever

voo

r zov

er d

e w

ette

lijke

en e

xtra

wet

telij

ke u

itker

inge

n ni

et m

eer b

edra

gen

dan

de n

orm

ale

brut

o ja

arbe

zold

igin

g (1

00%

-gre

ns)

Med

ische

kos

ten

(hos

pita

lisat

ie, d

agve

rple

ging

,er

nstig

e aa

ndoe

ning

en…

)

Aftr

ekba

re b

eroe

psko

st v

oor d

ew

erkg

ever

Nie

t aftr

ekba

ar v

oor d

e w

erkg

ever

Page 52: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

52

b) i

ndiv

idue

le to

ezeg

ging

en

VR

OEG

ERH

UID

IGE

REG

ELIN

G

Pens

ioen

Aftr

ekba

re b

eroe

psko

stvo

or d

e w

erkg

ever

indi

ende

wet

telij

ke e

nex

traw

ette

lijke

uitk

erin

gen

niet

mee

r bed

rage

n da

n 80

% v

an d

e la

atst

e no

rmal

ebr

uto

jaar

bezo

ldig

ing

Aftr

ekba

re b

eroe

psko

st v

oor d

e w

erkg

ever

voo

r zov

er d

e w

ette

lijke

en

extra

wet

telij

keui

tker

inge

n ni

et m

eer b

edra

gen

dan

80 %

van

de

laat

ste

norm

ale

brut

o ja

arbe

zold

igin

g.D

e in

divi

duel

e pe

nsio

ento

ezeg

ging

(bep

erkt

tot 1

.525

EU

R) w

ordt

eve

neen

s in

aanm

erki

ng g

enom

en v

oor d

e be

reke

ning

van

die

80%

-gre

ns.

Arbe

idso

nges

chik

thei

din

gevo

lge

(arb

eids

)ong

eval

of

(ber

oeps

)zie

kte

Aftr

ekba

re b

eroe

psko

stvo

or d

e w

erkg

ever

Aftr

ekba

re b

eroe

psko

st v

oor d

e w

erkg

ever

voo

r zov

er d

e w

ette

lijke

en

extra

wet

telij

keui

tker

inge

n ni

et m

eer b

edra

gen

dan

de n

orm

ale

brut

o ja

arbe

zold

igin

g (1

00%

-gre

ns)

Med

ische

kos

ten

(hos

pita

lisat

ie,

dagv

erpl

egin

g, e

rnsti

geaa

ndoe

ning

en…

)

Aftr

ekba

re b

eroe

psko

stvo

or d

e w

erkg

ever

Nie

t aftr

ekba

ar v

oor d

e w

erkg

ever

O

pmer

king

: D

it st

else

l va

n in

divi

duel

e to

ezeg

ging

en i

s oo

k va

n to

epas

sing

op

de z

ogen

aam

de c

afet

aria

plan

nen.

Dit

is e

envo

orzo

rgsr

egel

ing

waa

rbij

iede

re a

ange

slot

ene

zelf

binn

en h

et d

oor d

e w

erkg

ever

vas

tgel

egde

pre

mie

budg

et in

divi

duee

l kan

kiez

en tu

ssen

de

aang

ebod

en ri

sico

’s e

n de

kkin

gen.

��

Page 53: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

53

■ DEEL 2

Vragen in verband met de huidige wetgevingop de aanvullende pensioenen

Page 54: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

54

Hierna vind je een reeks "vragen en antwoorden". De bedoeling is de wetgeving duidelijk toete lichten en je in staat te stellen snel een antwoord op de meest gestelde vragen te vinden.

1. Wat is het belang van een aanvullend pensioen?

Het is de bedoeling om het wettelijk pensioen aan te vullen en, in het bijzonder voorwerknemers die meer verdienen dan het loonplafond voor de berekening van het wettelijkpensioen, de levensstandaard na de pensionering te behouden. De bijdragen die voor hetwettelijk pensioen worden betaald, worden immers berekend op gedeplafonneerde lonen,terwijl de bedragen van het pensioen worden berekend op geplafonneerde lonen (die nietregelmatig worden aangepast aan de inkomensevolutie «aanpassing aan de welvaart». Ditleidt tot een inkomensverlies dat aanzienlijk kan zijnVanuit het standpunt van de werkgever kan de invoering van een aanvullende-pensioenregeling als argument dienen om het personeel te motiveren terwijl men toch van eengunstig fiscaal systeem geniet.

Dit alles belet niet dat regelmatige verhoging van het plafond waarmee rekening wordtgehouden voor de berekening van het wettelijk pensioen en een regelmatige koppelinghiervan aan de inkomensevolutie (welvaartsvastheid) noodzakelijk is, aanvullend pensioen ofniet.

2. Welke zijn de verschillende aanvullende pensioenregelingen?

Voor werknemers met een arbeidscontract zijn er twee mogelijke systemen: hetpensioenfonds en de groepsverzekering. Deze twee systemen kunnen recht geven opdezelfde soort extralegale voordelen wat de prestaties betreft. Bovendien worden ze geregelddoor analoge wettelijke bepalingen betreffende de berekening van de reserves en debeleggingsregels.

Groepsverzekering: het bedrijf ondertekent een verzekeringscontract met een verzekeraarom zijn werknemers (of categorie werknemers) een bijkomend pensioen te waarborgen. Deverzekeraar beheert de bedragen (premies) die hem worden toevertrouwd, maar de wetbeperkt de rendementswaarborg van de kapitalen tot 3.75%. De verzekeringsmaatschappijenwillen dit minimumpercentage verlagen, gelet op de algemene verlaging van de intrestvoeten.

Pensioenfonds: dit is een vzw of onderlinge verzekeringsmaatschappij, die de verzameldefondsen beheert. Het rendementspercentage is variabel en over het algemeen hoger dan ditvan de groepsverzekering, maar zonder gewaarborgd minimum (behoudens bijdragen). Dievzw's worden paritair beheerd.

Page 55: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

55

3. Welke aanvullende pensioenregeling kiezen?

Bij grote ondernemingen wordt vaak gekozen voor pensioenfondsen aangezien dewerknemersvertegenwoordigers dan bij het beheer betrokken worden.Het paritair beheer is dus gemakkelijker in het kader van een pensioenfonds dan van eengroepsverzekering.Een g r o e p s v e r z e k e r i n g is enkel een overeenkomst onder vele bij eenverzekeringsmaatschappij en bijgevolg is paritair beheer hier niet echt mogelijk. Alsoplossing daarvoor voorziet de WAP in de oprichting van een bijzonder inspraakorgaan, hettoezichtcomité . Dit is paritair samengesteld en controleert de uitvoering van depensioentoezegging (klassiek of solidair). Het wordt vooraf geraadpleegd over een aantalmateries, zoals de beleggingsstrategie, het rendement van de beleggingen, de kostenstructuuren de winstparticipatie.

Maar de risico's mag men toch niet onderschatten : verduistering (zoals in de zaak Maxwellin Groot-Brittannië) of antisociaal gebruik in naam van het financieel rendement (zoals deAmerikaanse pensioenfondsen die beleggen in ondernemingen, ook Europese, en al hungewicht in de schaal werpen opdat die ondernemingen zo rendabel mogelijk zouden werken,met als gevolg inkrimping van de loonkosten en dus van de tewerkstelling).

In België is het risico op verduistering echter beduidend geringer dan in de zaak Maxwell.Sinds 1985 moet het pensioenfonds namelijk een van de onderneming gescheiden juridischeentiteit zijn. De opdracht van de vzw of de onderlinge verzekeringsmaatschappij is beperkt totde opbouw en het beheer van de fondsen in een afzonderlijke juridische entiteit.

Noteer dat de beheerders van die fondsen persoonlijk aansprakelijk gesteldkunnen worden bij wanbeheer of fraude!

��

Page 56: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

56

4. Welke zijn de soorten voordelen van het aanvullend pensioen?

De extralegale voordelen die een klassieke aanvullende pensioenregeling biedt zijn:

- ofwel een ouderdomspensioen (onder de vorm van rente of kapitaal);- ofwel een overlevingspensioen voor de weduwen en wezen (ingeval van overlijden van de

begunstigde vóór of na de pensioenleeftijd);- ofwel een invaliditeitspensioen.

De waaier aan extralegale voordelen toegekend in het kader van het aanvullend pensioen isfors toegenomen, meer bepaald in het kader van de zogenaamde cafetariaplannen. In denieuwe soorten contracten wordt een soort "verzekering" voorzien" voor andere risico's, vb.dekking bij overlijden, arbeidsongeschiktheid, gezondheidskosten, afhankelijkheid, ernstigeziekte…

5. Onder welke vorm kan u uw aanvullend pensioen ontvangen?

Het aanvullend pensioen kan op twee manieren worden uitgekeerd:

- onder de vorm van kapitaal, in één keer: je bent dan zelf verantwoordelijk voor hetbeheer van je kapitaal;

- onder de vorm van rente: deze wordt ontvangen ter aanvulling van het wettelijk pensioen.Deze vorm wordt sterk aanbevolen door de nieuwe wet op de aanvullende pensioenen.Die bepaalt ondermeer dat de inrichter de leden verplicht de mogelijkheid moet geven omde betaling in rente te verkrijgen en dat hij de aangeslotene twee maanden vóór zijnpensionering van dit recht op de hoogte moet brengen (of twee weken voor zijnvervroegde pensionering of informatie van de rechthebbende bij overlijden van deaangeslotene.De wet bepaalt eveneens dat de begunstigde van een rente uit een aanvullendepensioentoezegging een winstdeelneming krijgt indien na verloop van het boekhoudjaarhet saldo van de resultatenrekening positief is. Er is zelfs voorzien dat ten minste 60% vande aldus uitgetrokken winstdeelneming toegekend moet worden aan de aangeslotenen diegekozen hebben voor de uitbetaling van hun aanvullend pensioen in de vorm van eenrente. De winstdeelneming zal dan worden uitbetaald in de vorm van verhoging van delopende rente.

Page 57: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

57

6. Hoe worden die verschillende pensioenvormen bij de uitkeringervan belast?

� Als je opteert voor de uitbetaling in kapitaal, dan bedraagt de belasting:

- 16,5% op het kapitaal opgebouwd uit de werkgeversbijdragen- 10% op het kapitaal opgebouwd uit de persoonlijke bedragen

� De betaling in rente werd aantrekkelijker gemaakt: het fiscaal statuut werd verbeterdt.o.v. de betaling in kapitaal (voor meer details over de fiscale behandeling van deaanvullende pensioenen: zie punt 4, D op pagina ???).De nieuwe belastingregeling van de rentes bepaalt:

- in de eerste plaats dat het kapitaal dat verworven is voor de werknemer en in eenrente werd omgezet, eerst belast zal worden tegen het tarief van een uitkering in devorm van kapitaal: 16,5% op het deel opgebouwd uit de werkgeversbijdragen, 10% ophet deel opgebouwd uit de persoonlijke bijdragen (na inhouding van de ZIV-bijdragevan 3,55% en een solidariteitsbijdrage van maximum 2% op de pensioenen).

- Daarna wordt de eigenlijke rente niet meer belast.- Toch wordt er nog een jaarlijkse belasting van 15% geheven op het fictieve

rendement dat het kapitaal zou hebben opgebracht. Dit fictieve rendement werdbepaald op 3% van het verworven kapitaal. Noteer dat die jaarlijkse heffing van15% overeenkomt met de bedrijfsvoorheffing die logischerwijze geïnd wordt op deintrest die het geld op een bankrekening opbrengt.

Voorbeeld:

Luc gaat met pensioen op 65-jarige leeftijd. Bij zijn werkgever had hij een aanvullendepensioenregeling. Hij heeft gekozen voor de uitbetaling van zijn aanvullend pensioen inrente. Als directeur heeft hij een verworven kapitaal van 250.000 euro, opgebouwd voor 80%uit werkgevers- en uit 20% uit werknemersbijdragen.Van die 250.000 euro wordt een ZIV-inhouding van 8.875 euro afgetrokken (3,55%).

Page 58: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

58

Het belastbaar bedrag is dus gelijk aan 241.125 euro dat als volgt wordt belast:

- 80% van dit bedrag (192.900 euro) wordt belast tegen 16,5%: resultaat 31.828,50 euro- 20% van dit bedrag (48.225 euro) wordt belast tegen 10%: resultaat 4.822,50 euro

Het verworven kapitaal dat Luc na belasting "afstaat" bedraagt dus 204.474 euro.Dankzij dit bedrag zal Luc een jaarlijkse rente uitbetaald krijgen van 15.000 euro (????) dieniet meer aangegeven moet worden (ook niet in zijn belastingaangifte).De belastingen zullen wel elk jaar het "afgestane" kapitaal op de volgende manier belasten:

- Bepaling van het fictieve rendement van het afgestane kapitaal: 3% van 204.474 euro =6.134,22 euro

- Verschuldigde belasting: 15% van 6.134,22 euro = 920,13 euroDit betekent dus dat Luc elk jaar 920,13 euro belastingen zal moeten betalen.

7. Welke zijn de soorten aanvullende pensioenplannen?

Er bestaan twee grote soorten van aanvullende pensioenplannen:

- plannen met «te bereiken doel»;- plannen met «vaste bijdragen».

� Plannen met «te bereiken doel» («defined benefit» of «vastgelegd voordeel»)

In dit soort plan belooft de werkgever een eindresultaat voor het pensioen (rente of kapitaal),gekoppeld aan de evolutie van de welvaart. De bijdragen die door de werkgever wordengestort, zijn niet op voorhand vastgelegd. De hoogte ervan varieert naargelang van hetbeloofde pensioen.

Voorbeelden van plan met «te bereiken doel»

N/40 x (25%L1 + 75%L2)Volgens deze formule bedraagt het beloofde voordeel 25% van het loon onder eenbepaald plafond (L1), plus 75% van het loon boven dit plafond (L2), naargelang van hetaantal anciënniteitsjaren (N). Het verkregen resultaat is identiek aan dat van hetvoorgaande resultaat. Het wettelijk pensioen is hierin opgenomen, ingeval dit 50 % vanhet loon onder het plafond bedraagt.

Page 59: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

59

� Plannen met «vaste bijdragen» («defined contribution» of «vastgelegde bijdrage»)

In dit soort plan belooft de werkgever geen eindresultaat. Hij verbindt zich ertoe een bijdragete storten waarvan het bedrag op voorhand is vastgelegd.

Voorbeeld:

- Werkgeversbijdrage = 3% van het bruto jaarloon- Werknemersbijdrage = 1% van het bruto jaarloon

Voor meer details: zie punt 2, C, c, blz 14

8. Waarom een tweede sectorale pijler invoeren?

Dit soort pensioen zal de solidarisering binnen de sector mogelijk maken tussen de bedrijvendie op syndicaal vlak het sterkst staan en de bedrijven waar geen enkele syndicalevertegenwoordiging kon worden georganiseerd.

9. Wie beslist om een pensioentoezegging in te voeren?

a. Op sectoraal vlak?

De beslissing om een pensioentoezegging in te voeren behoort tot de bevoegdheid van deinrichter, d.w.z. de rechtspersoon, aangeduid via de CAO die het pensioenstelsel op(sub)sectoraal vlak invoert.Op die manier wordt ook de sectorale bevoegdheid erkend.Het zijn dus de representatieve werkgevers- en werknemersorganisaties in de paritaire comitésof subcomités die de inrichter zijn. Maar aangezien die organisaties geenrechtspersoonlijkheid bezitten, moet een paritair samengestelde rechtspersoon als inrichtervan een sectorale pensioenregeling optreden. Die rechtspersoon moet aangesteld worden inhet paritair comité d.m.v. de CAO waarbij de pensioenregeling ingevoerd wordt.Deze stelsels zijn gebaseerd op de solidariteit tussen bedrijven van éénzelfde sector.

De CAO die bindend is verklaard bij Koninklijk Besluit, is een dwingende rechtsbronvoor alle werkgevers van de sector of subsector.

b. Op ondernemingsniveau?

Op het niveau van de onderneming is dit de werkgever.

��

Page 60: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

60

10. Wanneer is een CAO verplicht op ondernemingsniveau?

Een aanvullende pensioenregeling moet via CAO ingevoerd worden als de werkgever beslistom een stelsel in te voeren dat:

• een gemengde financiering voorziet van de werkgever en de werknemers (duswerkgevers- en werknemersbijdragen)

en• bovendien voor alle werknemers van het bedrijf geldt.

Opmerking:

� Als de voorwaarden vervuld zijn, dan moet voortaan ook een CAO gesloten wordenwanneer er een vakbondsafvaardiging in de onderneming aanwezig is

� Aan het criterium "alle werknemers" wordt voldaan zelfs wanneer depensioentoezegging in verscheidene pensioenreglementen vastgelegd wordt ofwanneer de uitvoering ervan aan verscheidene pensioeninstellingen toevertrouwdwordt

11. Wat moet de CAO tot invoering van een sectoralepensioentoezegging bevatten?

Die CAO:

- duidt de inrichter van de pensioentoezegging aan;- legt het pensioenreglement vast (collectief stelsel);- legt de regels vast betreffende het beheer van het pensioenstelsel en de keuze van de

pensioeninstelling;- legt de datum van inwerkingtreding van het pensioenstelsel vast, met dien verstande dat

de datum niet later mag zijn dan één jaar na het sluiten van de CAO;- kan een werkgever toestaan om zelf geheel of gedeeltelijk de uitvoering te organiseren

van de pensioentoezegging voor het geheel of een deel van het personeel (opting out – zievragen 16 en 17 + punt 4,B, a, blz 28 + woordenlijst). Het staat de werkgever bovendienvrij om zijn werknemers bijkomende voordelen toe te kennen die de sectorale voordelenoverschrijden (opting up – zie vragen 18 en 19 + punt 4,B, a, blz 28 + woordenlijst);

- bepaalt de procedure die moet worden gevolgd in geval van uittreding van een lid.

De aangeslotene kan op eenvoudig verzoek een exemplaar van het pensioenreglement of vande pensioenovereenkomst verkrijgen.

12. Hoe een sectorale pensioentoezegging wijzigen?

De werkgevers en de inrichter kunnen het sectoraal pensioenreglement niet unilateraalwijzigen. Om dit laatste te wijzigen, is er immers een CAO vereist.

Page 61: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

61

13. Wat bevat het pensioenreglement of de ensioenovereenkomst?

Het pensioenreglement of de pensioenovereenkomst legt de regels vast voor de bepaling vande pensioenrechten bij de afschaffing van de pensioentoezegging. Ze bepalen deberekeningswijze van de pensioenrechten van elk lid in functie van de reserves dievoorhanden zijn op het moment van de afschaffing. De verdeling van de reserves waarborgtvoor elk individueel lid de verworven reserves die hij heeft aangelegd, desgevallend verhoogdmet gewaarborgde bedragen (zie punt gewaarborgde bedragen).

14. Hoe worden de sectorfondsen beheerd?

Voortaan moet het beheer van een sectorpensioenfonds toevertrouwd worden aan eenpensioeninstelling, nl. een voorzorgsinstelling of een verzekeringsmaatschappij.

De Fondsen voor Bestaanszekerheid mogen dus niet langer instaan voor de uitvoering vande extralegale pensioenen. Er werd wel in een overgangsperiode voorzien: de FBZbeschikken over een termijn van drie jaar na de datum waarop de wet in werkinggetreden is om de sectorale CAO inzake de pensioenregeling aan de nieuwe wet aan tepassen. Na het verstrijken van die termijn van drie jaar (dus op 31 december 2006) is de wetin ieder geval van toepassing. Als de sociale partners tot een akkoord komen voordat determijn van driejaar verstreken is, wordt de wet van toepassing op de regeling op de datumdat die sectorale CAO in werking treedt.Vervolgens beschikt het FBZ over een termijn van één jaar na de datum waarop de wet inwerking getreden is om het in een pensioeninstelling onder te brengen.

15. Voorwaarden om als sociaal aanvullend pensioenplan erkend teworden?

De zogenaamde "tweede sociale pensioenpijler" omvat de pensioenstelsels die aan zeerspecifieke voorwaarden moeten voldoen.

De sociale tweede pijler kan ingevoerd worden zowel op het vlak van de sector als op dat vande onderneming. Een aantal voorwaarden zijn gemeenschappelijk voor alle plannen die vandie voordelen wensen te genieten. Andere voorwaarden zijn verschillend en houden rekeningmet de eigen aard van enerzijds de sectorale en anderzijds de ermee gelijkgesteldebedrijfsplannen.Op die specifieke voorwaarden wordt nader ingegaan in punt 4, A, b, 1 tot 3, blz 23 tot 27).

Page 62: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

62

16. Kan er een tweede bedrijfspijler bestaan daar waar er eensectoraal systeem bestaat?

De sectorale CAO, die bij Koninklijk Besluit algemeen verbindend is verklaard, is eenbindende rechtsbron voor alle werkgevers van de sector of de subsector.Opdat een bedrijfsregeling zou kunnen bestaan daar waar er al een sectoraal stelselvoorhanden is, moet de sectorale CAO de mogelijkheid van Opting out voorzien.

17. Wat is opting out? Wanneer kan het en wanneer niet?

Er wordt van opting out gesproken in het kader van sociale aanvullendepensioentoezeggingen op (sub)sectoraal vlak.Dit soort tweede pijler bestaat uit een pensioen- en een solidariteitsluik. Opting out is dan ookde mogelijkheid voor de werkgever uit een sector om de uitvoering van het pensioenstelselgeheel of gedeeltelijk zelf te organiseren, via een pensioenstelsel op ondernemingsvlak.Die opting out kan, maar is onderworpen aan heel strenge voorwaarden:

- Kan enkel als de sectorale CAO die mogelijkheid voorziet;- Kan enkel voor het pensioenluik;- Moet minstens dezelfde rechten en voordelen als de sectorregeling voorzien;- Opting out is uitgesloten voor het solidariteitsluik! De werkgever moet dus blijven

bijdragen aan de sectorale solidariteitstoezegging;- Bij opting out moet de werkgever de beslissing, het ontwerp van pensioenreglement en de

keuze van de pensioeninstelling voorafgaandelijk voorleggen aan de OR, bij ontstentenishet CPBW of bij ontstentenis aan de vakbondsafvaardiging. Is er geenvakbondsafvaardiging, dan moeten de werknemers via een bericht verwittigd worden;

- De werkgever deelt het bedrijfsplan mee aan de rechtspersoon die door het paritair comitéof subcomité als inrichter werd aangeduid;

- De sociale partners mogen aan de mogelijkheid van een opting out bijkomende, strengerevoorwaarden opleggen dan voorzien bij de wet;

- Het bedrijfspensioenplan moet het toepassingsgebied van het sectorplan volgen en dusgelden voor alle werknemers (of een categorie ervan) die onder het toepassingsgebied vande sectorale CAO vallen;

- Bij opting out kunnen de werknemers genieten van een pensioentoezegging opondernemingsniveau enerzijds (waarvan de inhoud op zijn minst gelijkwaardig moet zijnals die van het sectorplan) en anderzijds van een solidariteitstoezegging op sectorniveau.

18. Kan mijn bedrijf een gunstiger pensioenplan dan desectorregeling voorstellen?

Ja. Men noemt dit de opting up.

Page 63: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

63

19. Wat is opting up? Wanneer kan het en wanneer niet?

De werkgever kan bovendien bovenop de sectorale voordelen nog bijkomende voordelen aanzijn werknemers toekennen. De procedureregels die van toepassing zijn in het geval vanopting out zijn hier eveneens van toepassing, behalve voor het deel van het plan dat devoordelen van het sectoraal plan overschrijdt. Opting up is zowel voor het solidariteitsluik alsvoor het gewone luik mogelijk.

Samengevat,

Er bestaat een pensioenregelingbinnen de sector

Er bestaat geen aanvullendpensioen binnen de sector

K a n m e n e e nbedrijfsregeling hebben?

- Als de sectorale CAO ditvoorziet, OK voor de optingout voor het pensioenluikmaar n ie t voor hetsolidariteitsluik

- Als de CAO niets voorziet =geen opting out mogelijk

- - OK voor opting up zowelvoor het solidariteitsluik alsvoor het «gewone» luik

OK voor het bedrijfsstelsel,zowel voor het pensioenaspectals voor het solidariteitsaspect

20. Kan de werkgever de pensioentoezegging zelf uitvoeren?

De inrichter is verplicht de uitvoering van zijn pensioentoezegging toe te vertrouwen aan eenpensioeninstelling. Dit kan een voorzorgsinstelling (sectoraal of bedrijfspensioenfonds) ofeen verzekeringsonderneming zijn, als men geopteerd heeft voor een groepsverzekering(stelsel) of voor een individuele verzekering (individuele pensioenbelofte).

Individuele pensioentoezeggingen die vóór de nieuwe WAP ingevoerd werden, moeten echterniet noodzakelijk extern gefinancierd worden. Hetgeen betekent dat de vroegerefinancieringswijzen (voorzieningen op de passiefzijde van de balans – het zgn. “gratispensioen” –, bedrijfsleidersverzekering) voortgezet mogen worden.

Page 64: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

64

21. Wat is een individuele pensioentoezegging?

Een individuele pensioentoezegging is een occasionele niet stelselmatige pensioentoezeggingvan een werkgever aan één werknemer en zijn rechthebbenden. Dit is dus het geval waarbijeen voordeel wordt toegekend aan een welbepaalde persoon, om persoonsgebonden redenen,en niet aan de personeelscategorie waartoe deze persoon behoort. Het betreft hier dus eenindividuele pensioenovereenkomst.

22. Voorwaarden en nadere regels i.v.m. individuelepensioentoezeggingen?

Naast het occasionele en niet stelselmatige karakter van individuele pensioentoezeggingen ishet ook zo dat die aan strenge voorwaarden onderworpen zijn:

� In de onderneming moet er reeds een aanvullende pensioenregeling bestaan voor allewerknemers (die volgens de wet moeten worden aangesloten.Het is de bedoeling dat een individuele toezegging een aanvulling blijft op een collectiefstelsel.

Als overgangbepaling wordt er wel in voorzien dat er tijdens de zes maanden na depublicatie van de wet nog individuele pensioentoezeggingen mogen worden toegestaanzonder dat er in de onderneming een collectief plan aanwezig is. Hierbij mag zelfs eenleeftijd vanaf 58 jaar worden voorzien, met dien verstande dat na 31 december 2009 dieleeftijdsafwijking geen gevolg meer mag hebben.

� Een inrichter mag geen individuele pensioentoezegging doen tijdens de laatste 36maanden vóór de pensionering of de brugpensionering of vóór het sluiten van metbrugpensioen gelijkgestelde overeenkomsten (gekend onder de naam "canada dry").

Dit verbod is bedoeld om het oneigenlijk gebruik van een individuele belofte bijafvloeiing van personeel te bemoeilijken.Dergelijke toezeggingen werden in het verleden immers vaak bij een ontslag, zelfs opcollectieve basis, naar aanleiding van een herstructurering gedaan ter vervanging vanopzeg- of verbrekingsvergoedingen.

Opmerking: overtreding van dit verbod wordt bestraft met een administratievegeldboete die gelijk is aan 35 % van het kapitaal of het vestigingskapitaalvan de rente.

� Met het oog op transparantie en toezicht moet de inrichter jaarlijks aan deControledienst der Verzekeringen het aantal individuele pensioentoezeggingen meedelenen het bewijs leveren dat in de onderneming voor alle werknemers een aanvullendepensioenregeling van kracht is.

Page 65: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

65

Opmerking: Aangezien die informatie van economische aard is, zou ze eveneensaan de Ondernemingsraad meegedeeld moeten worden.

� Instemming van de werknemer indien hij een persoonlijke bijdrage betaaltIndien een individuele pensioentoezegging, bij de invoering of op een later tijdstip, in eenpersoonlijke bijdrage van de werknemer in de financiering van de pensioentoezeggingvoorziet, wordt, ongeacht of de pensioentoezegging is vastgelegd in verschillendepensioenovereenkomsten of de uitvoering ervan aan verschillende pensioeninstellingen istoevertrouwd, de beslissing met instemming van de betrokken werknemer genomen.

� Opstellen van een pensioenovereenkomst vereistElke pensioentoezegging wordt geregeld door een pensioenovereenkomst waarin derechten en verplichtingen van de werkgever, de aangeslotene en zijn rechthebbendenworden vastgesteld, alsook de regels met betrekking tot de uitvoering van de individuelepensioentoezegging.

� Verplichting tot externe financieringInterne financiering is niet langer toegestaan voor nieuwe individuelepensioentoezeggingen. De werkgever moet de individuele pensioentoezegging financierenin een externe pensioeninstelling die onder het toezicht staat van de Controledienst voorde Verzekeringen.

- De aldus bedoelde instellingen zijn de pensioenfondsen (voorzorgsinstellingen) of delevensverzekeringsmaatschappijen.

- In dat kader wordt de individuele levensverzekering in het onmiddellijk enrechtstreeks voordeel van de werknemer gesloten. Het is niet langer mogelijk om eenberoep te doen op een bedrijfsleidersverzekering die ten gunste van de ondernemingwordt afgesloten en waarin deze als exclusieve begunstigde wordt aangewezen.Hetzelfde geldt voor een interne financiering door middel van een voorziening op debalans van de vennootschap.

� Fiscale beperkingEr wordt ook een fiscale beperking ingevoerd: de aftrek van de premie die verband houdtmet de individuele toezegging is beperkt tot 1.525 EUR (te indexeren).

��

Page 66: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

66

23. Welke procedure moet worden nageleefd als er geenvakbondsafvaardiging is?

Het ontwerp van pensioenreglement en de keuze van de pensioeninstelling worden naar keuzevan de werkgever, ofwel schriftelijk ofwel via aanplakking ter kennis van de betrokkenwerknemers gebracht. Elke werknemer kan op eenvoudig verzoek een afschrift verkrijgen vande tekst van het ontwerp van reglement.Binnen vijftien dagen, te rekenen vanaf de dag van de kennisgeving, houdt de werkgever eenbijzonder register ter beschikking van de werknemers waarin zij hun opmerkingen kunnenoptekenen. Bij het verstrijken van die termijn zendt de werkgever het register ter inzage aande door de Koning aangewezen ambtenaar.Bij het verstrijken van de termijn worden deze opmerkingen onmiddellijk via aanplakking terkennis van de betrokken werknemers gebracht. De door de Koning aangewezen ambtenaarpoogt de uiteenlopende standpunten te verzoenen.Bij overeenstemming treedt de pensioentoezegging in werking de achtste dag na die van deverzoening, tenzij het pensioenreglement een andere datum bepaalt. Die datum valt uiterlijkéén jaar na de verzoening.Indien de door de Koning aangewezen ambtenaar daarin niet slaagt, verstuurt hij onmiddellijkeen afschrift van het proces-verbaal van niet-verzoening aan de voorzitter van het bevoegdeparitair comité. Het proces-verbaal vermeldt verplicht de door de werkgever aangevoerderedenen voor de invoering van de pensioentoezegging enerzijds, en de opmerkingen van dewerknemers zoals opgetekend in het bijzonder register anderzijds.Tijdens een eerstvolgende vergadering doet het paritair comité een laatste verzoeningspoging.Indien het paritair comité daarin niet slaagt, wordt de pensioentoezegging niet ingevoerd.Als voor een bedrijfstak geen paritair comité bestaat, maakt de door de Koning aangewezenambtenaar de zaak aanhangig bij de Nationale Arbeidsraad. Die wijst, om de uiteenlopendestandpunten te verzoenen, het paritair comité aan waaronder de ondernemingen ressorterendie een soortgelijke activiteit hebben.Binnen acht dagen wordt het resultaat van de verzoening zoals vastgesteld door het paritaircomité door de secretaris van het betrokken paritair comité ter kennis van de werkgevergebracht.Bij niet-overeenstemming worden de werknemers door aanplakking of schriftelijk ingelichtvolgens de in § 2 ingestelde procedure.Bij overeenstemming treedt de pensioentoezegging de achtste dag na die van de verzoening inwerking, tenzij het pensioenreglement in een andere datum voorziet. Die datum valt uiterlijkéén jaar na de verzoening.Wanneer geen enkele opmerking werd meegedeeld, treedt de pensioentoezegging in werkingop de vijftiende dag na die van de kennisgeving, tenzij het pensioenreglement in een anderedatum voorziet. Die datum valt uiterlijk één jaar na de kennisgeving.

Page 67: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

67

24. Wat omvat het solidariteitsluik van de sociale tweede pijler ?Welke solidariteitsprestaties kunnen voorzien worden?

Het solidariteitsluik wil tegemoetkomen aan situaties die niet altijd verzekerd kunnenworden en waarvan de gevolgen door alle aangesloten werknemers gedragen moeten worden.

Voor meer details verwijzen we naar punt 4, A, b, 3, blz 25 en volgende.

25. Wie beheert de solidariteitstoezegging en wie voert ze uit?

Er wordt in een minimum aan regels voorzien inzake het beheer en de werking van diesolidariteitsfondsen.Net als de pensioentoezegging dient de uitvoering van de solidariteitstoezegging te wordentoevertrouwd aan een afzonderlijke rechtspersoon. De keuze van rechtspersoon is zeerruim. Dit kan de pensioeninstelling zelf zijn, dus de verzekeringsonderneming of devoorzorgsinstelling die het pensioenstelsel uitvoert.Het uitvoeren van de solidariteitstoezegging mag echter ook worden ondergebracht in nogandere rechtspersonen zolang ze niet de werkgever zelf zijn, bijvoorbeeld een fonds voorbestaanszekerheid of nog een sociaal fonds onder de vorm van een vzw.Indien de inrichters voor de uitvoering van hun pensioentoezegging gekozen hebben voor eengroepsverzekering zijn ze niet verplicht de ermee verbonden solidariteitstoezegging in hetsolidariteitsfonds van hun verzekeraar onder te brengen. Ze mogen de solidariteit zelforganiseren zolang dit maar gebeurt in een afzonderlijke rechtspersoon.Indien het solidariteitsfonds binnen een pensioeninstelling wordt georganiseerd, dan moet erin een afzonderlijk beheer worden voorzien om de verworven rechten van de aangeslotenenin het pensioenluik te beveiligen.

26. Hebben de werknemers inspraak in het beheer van hetsolidariteitsfonds?

Ook voor dit solidariteitsluik wordt in de nodige inspraak van de werknemers in het beheervoorzien. Voor de instellingen die reeds krachtens andere wettelijke bepalingen op paritairewijze worden beheerd, stelt er zich geen probleem zodat voor deze instellingen geenbijzondere regels worden voorgeschreven.Dit is echter niet het geval voor de verzekeringsondernemingen. Om hieraan een mouw tepassen, wordt in een bijzonder inspraakorgaan voorzien, het zogenaamde toezichtscomité. Ditcomité, dat paritair is samengesteld, ziet toe op de uitvoering van de solidariteitstoezegging,en wordt over een aantal aangelegenheden (beleggingsstrategie, het rendement van debeleggingen, de kostenstructuur en de winstdeling) voorafgaandelijk geraadpleegd.

Page 68: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

68

27. Is mijn werkgever verplicht om mij te laten deelnemen aan eenaanvullend pensioenplan?

De aansluiting bij een pensioenstelsel gebeurt onmiddellijk en is verplicht voor dewerknemers die ten minste de leeftijd van 25 jaar bereikt hebben.In de praktijk kan de inrichter een leeftijd voorzien lager dan 25 jaar, maar niet hoger dan 25jaar.

28. Kan ik verplicht worden om vóór mijn aansluiting eengeneeskundig onderzoek te ondergaan?

Een geneeskundig onderzoek mag enkel onder welbepaalde voorwaarden worden opgelegd:

- wanneer de aangeslotene de vrijheid krijgt om de omvang van de overlijdensdekking zelfte kiezen,

of- indien het kapitaal bij overlijden ten minste 50 % hoger is dan het kapitaal bij levenof- indien er tien werknemers of minder zijn aangesloten bij het pensioenstelsel.

De aansluiting mag niet afhankelijk worden gesteld van het resultaat van datgeneeskundig onderzoek.

29. Mag mijn werkgever een onderscheid maken tussenwerknemers?

Het principe is dat er geen ongeoorloofd onderscheid tussen werknemers gemaakt magworden.

30. Wat is een ongeoorloofd onderscheid?

De wet zegt: « Elk onderscheid dat niet berust op een objectief criterium en niet redelijkverantwoord is, wordt als ongeoorloofd beschouwd».Hierbij wordt rekening gehouden met de beoogde doelstelling, het objectief karakter en degevolgen van het gemaakte onderscheid. Het gemaakte onderscheid mag niet onevenredig zijnten opzichte van het beoogde geoorloofde doel.

��

Page 69: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

69

Is onder meer een ongeoorloofd onderscheid

� het toekennen van overlevingspensioenen aan mannelijke of vrouwelijke begunstigdenalleen;

� het afhankelijk maken van de toekenning van de pensioentoezegging van een bijkomendebeslissing van de inrichter, de werkgever of de pensioeninstelling;

� een differentiatie van de pensioentoezegging in functie van de leeftijd.

Voor de pensioentoezeggingen van het type «vaste bijdragen» is evenwel eendifferentiatie in functie van de leeftijd toegelaten op voorwaarde dat het percentageom de bijdrage te bepalen dat wordt toegepast op het loon op een bepaalde leeftijdniet lager ligt dan het percentage op een latere leeftijd, geactualiseerd tegen eenjaarlijkse rentevoet van 4%, op de periode die zich tussen de twee leeftijdenuitstrekt. Indien de differentiatie in trappen gebeurt, wordt die vergelijking gemaakttussen de leeftijden die overeenstemmen met het begin van elke trap.

� een onderscheid tussen VOLTIJDSE en DEELTIJDSE WERKNEMERS op het vlakvan de aansluiting.Nochtans is een differentiëring op basis van de arbeidstijd wel toegestaan.

� Wat de dienstjaren gepresteerd na 17 mei 1990 betreft, mag de pensioentoezegging geendiscriminatie bevatten tussen mannen en vrouwen. Alleen verschillen inzake aanvullendpensioen gegrond op de respectieve levensverwachtingen van mannen en vrouwen zijntoegelaten.

� De pensioentoezeggingen van het type «vaste bijdragen» mogen geen onderscheid makentussen mannen en vrouwen bij de bepaling van het niveau van de bijdragen.

� Geen voortzetting van het vroeger aanvullend pensioen voor de aangeslotenen diegeweigerd hebben toe te treden tot een nieuwe formule die een verhoging van hunpersoonlijke bijdragen tot gevolg had.

31. Kunnen deeltijdsen uitgesloten worden van een aanvullendepensioenregeling?

Op het vlak van de aansluiting bij een pensioenstelsel is elk onderscheid tussen deeltijdse envoltijdse werknemers ongeoorloofd en dus verboden. Voor de werknemers die niet voltijdszijn tewerkgesteld, gelden dezelfde pensioenrechten als voor voltijdse werknemers, maarrekening houdend met de vermindering van arbeidsduur. Hun rechten zullen dus inverhouding staan tot hun arbeidsduur.

��

Page 70: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

70

32. Kan ik weigeren om bij de pensioentoezegging aan te sluiten?

� De werknemers die op het ogenblik waarop het pensioenstelsel wordt ingevoerd reeds indienst zijn, kunnen, tenzij het pensioenstelsel bij collectieve arbeidsovereenkomst werdingevoerd, niet worden verplicht om tot het stelsel toe te treden.

� De werknemers die in dienst zijn op het ogenblik van de invoering van depensioenregeling kunnen niet weigeren toe te treden indien de regeling per CAOingevoerd wordt, tenzij de CAO in de mogelijkheid van een individuele weigeringvoorziet. Als de werknemer weigert, dan heeft de inrichter geen enkele verplichting op hetvlak van het aanvullend pensioen ten aanzien van de betrokken werknemer.Met andere woorden, in geval van een sectorale regeling moeten alle werknemers van desector tot het aanvullend pensioenplan toetreden, behalve wanneer de CAO in demogelijkheid van een individuele weigering voorziet.

33. Kan een werknemer een wijziging van zijn pensioentoezeggingweigeren?

Ja, indien deze wijziging van de pensioentoezegging leidt tot een vermeerdering van zijnverplichtingen, kan de werknemer verzoeken om niet deel te nemen aan de wijziging.

We wijzen erop dat het voor de inrichter bv. ongeoorloofd is de pensioentoezegging vanwerknemers die beslissen niet tot een gewijzigde pensioentoezegging toe te treden, niet voortte zetten. Voor die werknemers moet hij dus de pensioentoezegging voortzetten tegen devroegere voorwaarden. Wel is de inrichter t.a.v. de aangeslotenen vrijgesteld van elkeaanvullende verplichting ten gevolge van de wijziging van de pensioentoezegging.

Die mogelijkheid bestaat niet wanneer de wijziging bij CAO doorgevoerd wordt,behalve wanneer die CAO uitdrukkelijk in die mogelijkheid voorziet.

34. Wat zijn de gevolgen van de wijziging van depensioentoezegging?

De wijziging van de pensioentoezegging mag in geen geval een vermindering van deverworven prestaties of van de verworven reserves voor verlopen dienstjaren tot gevolghebben.

��

Page 71: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

71

35. Welke informatie wordt verstrekt via de overlegorganen?

Naast de bepalingen betreffende de invoering, wijziging of opheffing van de toezegging geeftde ondernemingsraad of, bij ontstentenis ervan, het comité voor preventie en bescherming ophet werk, of bij ontstentenis ervan, de vakbondsafvaardiging voorafgaand advies over devolgende aangelegenheden:

� de wijze van financiering van de pensioenregeling en de structurele verschuivingen in diefinanciering;

� de vaststelling van de reserves en de jaarlijkse opstelling van de pensioenfiche;� de toepassing, de interpretatie en de wijziging van het pensioenreglement;� de keuze van een pensioeninstelling en de overgang naar een andere pensioeninstelling,

met inbegrip van de eventuele overdracht van reserves.

Opmerking: Indien de pensioenregeling tot een deel van de werknemers van de ondernemingwordt beperkt, wordt deze bevoegdheid uitgeoefend door de leden van de raad,het comité of de vakbondsafvaardiging die de werknemers vertegenwoordigenwaarvoor het pensioenstelsel geldt, op voorwaarde dat ten minste 10 % van diewerknemers hierom verzoekt.

De beslissingen van de inrichter met betrekking tot de hierboven genoemdeaangelegenheden kunnen binnen het jaar worden nietig verklaard indien de proceduresniet werden gevolgd.

36. Op welke informatie hebben de werknemers individueel recht?

a. Bij ontstentenis van een ondernemingsraad, comité voor preventie en beschermingop het werk of vakbondsafvaardiging moet de werkgever periodiek en individueelaan de werknemers waarvoor de collectieve pensioenregeling geldt, informatieverstrekken. Deze mededeling gaat steeds een eventuele beslissing ten gronde voorafen gaat over de volgende materies:

� de wijze van financiering van de pensioenregeling en de structureleverschuivingen in die financiering;

� de vaststelling van de reserves en de jaarlijkse opstelling van de pensioenfiche;� de toepassing, de interpretatie en de wijziging van het pensioenreglement;� de keuze van een pensioeninstelling en de overgang naar een andere

pensioeninstelling, met inbegrip van de eventuele overdracht van reserves.

De beslissingen van de inrichter met betrekking tot de hierboven genoemdeaangelegenheden kunnen binnen het jaar worden nietig verklaard indien de proceduresniet werden gevolgd.

b. In geval van individuele pensioentoezegging verstrekt de werkgever periodiekinformatie aan de betrokken werknemer over de hierboven genoemde aangelegenheden.Deze mededeling gaat steeds een eventuele beslissing ten gronde vooraf.

��

��

Page 72: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

72

c. De pensioenfiche

De pensioeninstelling deelt ten minste éénmaal per jaar aan de aangeslotenen,behalve aan de rentegenieters, een pensioenfiche mee waarop ten minste volgendegegevens worden vermeld:

� het bedrag van de verworven reserves met vermelding van de bedragen bedoeldin artikel 24 (gewaarborgd rendement in het stelsel van de vaste bijdragen);

� het bedrag van de verworven prestaties en de datum waarop deze opeisbaar zijn;� de variabele elementen waarmee bij de berekening van de bedragen van de

verworven reserves en van de verworven prestaties wordt rekening gehouden;� het bedrag van de verworven reserves van het vorige jaar.

Daarnaast deelt de pensioeninstelling ten minste om de vijf jaar, vanaf de leeftijdvan 45 jaar, het bedrag van de te verwachten rente bij pensionering, zonder aftrekvan de belastingen, mee.

De aangeslotene kan, op eenvoudig verzoek, het pensioenreglement of depensioenovereenkomst verkrijgen bij de persoon die daartoe in het reglement of deovereenkomst is aangeduid, met name de inrichter, de werkgever (wanneer deze nietde inrichter is) of de pensioeninstelling.

De aangeslotene kan eveneens, op eenvoudig verzoek, een historisch overzicht vande verworven reserves, de verworven prestaties en de waarborgen verkrijgen.

d. De inrichter moet de aangeslotene, of, in geval van overlijden zijn rechthebbenden, demogelijkheid bieden om het uitgekeerde kapitaal in een rente om te vormen. Deaangeslotene moet van deze mogelijkheid op de hoogte worden gebracht twee maandenvóór zijn pensionering of, wanneer hij beslist om vervroegd op pensioen te gaan (nietbrugpensioen), binnen de twee weken nadat de inrichter van zijn beslissing op de hoogteis gebracht. In geval van overlijden moeten zijn rechthebbenden van deze mogelijkheidop de hoogte worden gebracht binnen de twee weken na kennisneming van hetoverlijden.

37. Vanaf welk moment heeft de werknemer verworven rechten?

Een werknemer kan zijn rechten op de verworven reserves laten gelden na één jaaraansluiting.Wanneer een lid van het ene naar het andere plan overstapt bij een zelfde werkgever, moet deperiode van aansluiting bij dit eerste plan in rekening gebracht worden voor de berekeningvan dit jaar aansluiting bij het tweede plan (vb. wanneer een bediende kaderlid wordt enovergaat van het bedienden- naar het kaderplan.

Page 73: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

73

38. Hoe worden de verworven reserves berekend?

In artikel 19 van de wet wordt op een gedetailleerde wijze de manier voorgeschreven waaropde minimale verworven reserves dienen berekend te worden.Rekening houdend met de vele interpretatieproblemen die de bepalingen uit de wet van 6 april1995 in de praktijk stelden en met de technische verschillen tussen toezeggingen van het type«vaste bijdragen» en toezeggingen van het type «vaste prestaties», werd in de wet voor elktype toezegging in afzonderlijke bepalingen voorzien.

� Voor een toezegging van het type vaste bijdragen, zijn de verworven reserves gelijk aan dereserves die krachtens de uitvoeringsbesluiten van de wet van 9 juli 1975 betreffende decontrole op de verzekeringsondernemingen moeten worden opgebouwd.

� Voor een toezegging van het type vaste prestaties, zijn de verworven reserves gelijk aan desom van de actuele waarden van de prestaties met betrekking tot het rustpensioenenerzijds, en/of overlevingspensioen bij overlijden na de pensionering anderzijds. De wetregelt de berekeningswijze van deze verworven reserves in detail.

Op te merken valt dat uitdrukkelijk wordt verboden om de toezegging op een dergelijke wijzete omschrijven dat het resultaat van de berekening van de verworven reserves na een jaaraansluiting nul is. Bijvoorbeeld door de aftrek van het wettelijk pensioen verplicht te maken,wat tot een negatief resultaat zou kunnen leiden voor een aangeslotene die geen volledigeloopbaan heeft.

� Verder werden ook specifieke bepalingen gewijd aan de zogenaamde «cash balance»plannen. Deze plannen kennen de laatste tijd een grote opgang. In dit soort plannen wordteen forfaitair spaarbedrag op bepaalde vervaldagen aan elke aangeslotene toegewezen. Ditbedrag wordt gekapitaliseerd aan een vooraf vastgelegd rendement. Aangezien dieplannen meer aanleunen bij plannen van het type « vaste bijdragen » met tariefgarantie,werd verduidelijkt dat de berekening van de verworven reserves op dezelfde manier moetgebeuren. Die reserves zijn bijgevolg gelijk aan het resultaat van de kapitalisatie van dereeds toegewezen bedragen.

Page 74: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

74

39. Is er een gewaarborgd minimumrendement voor de aangeslotenwerknemer?

� In de wet wordt het principe van een gewaarborgd minimumrendement (kapitalisatieaan de maximale referentierentevoet voor verzekeringsverrichtingen van lange duur (3,75%)) op de persoonlijke bijdragen van de aangeslotene bevestigd.We verduidelijken:

- dat dit gewaarborgd minimumrendement over het gedeelte van de persoonlijkebijdragen gaat dat niet werd gebruikt voor de dekking van het risico overlijden eninvaliditeit vóór de pensionering

- en anderzijds dat die garantie voor de aangeslotene verworven is op het ogenblikvan de uittreding of de pensionering of op het ogenblik van de stopzetting van hetplan.Indien de verworven reserves op het ogenblik van de uittreding niet devoornoemde garantie dekken, dient de vorige inrichter het tekort aan te zuiveren,tenzij de nieuwe inrichter het tekort zelf ten laste neemt.Wat in elk geval telt, is dat de aangeslotene bij uittreding, pensionering ofstopzetting zijn inzet terugkrijgt, gekapitaliseerd aan de rentevoet die voortvloeituit de toepassing van de reglementering.

� Ook voor de werkgeversbijdragen is een minimumrendement gewaarborgd in hetkader van een toezegging van het type «vaste bijdragen». Die verplichting past in eenlangetermijnvisie. Het gaat dus om een doel dat niet elk jaar, maar wel bij de uittreding,pensionering of bij opheffing van de pensioentoezegging bereikt moet worden.Die garantie wordt als volgt berekend: de netto werkgeversbijdragen (er mag maximum5% kosten aangerekend worden) worden tot op het moment van de pensioneringgekapitaliseerd tegen de maximale referentierentevoet voor verzekeringsverrichtingen vanlange duur min 0,5%.De maximale referentievoet bedraagt vandaag 3,75%, wat betekent dat de gewaarborgdevoet op de werkgeversbijdragen die niet verbruikt worden voor de dekking van de risico'sen kosten 3,25% bedraagt (nl. 3,75 – 0,50%).

Opmerking:

* In geval van overdracht van de verworven reserves binnen de vijf jaar naaansluiting, wordt die kapitalisatie vervangen door een indexering.

* Een Cash Balance plan is een pensioenstelsel waarvan de prestatie wordt omschreventen opzichte van een forfaitair netto spaarbedrag dat op bepaalde vervaldagen aan elkeaangeslotene wordt toegekend (zonder dat het noodzakelijkerwijs wordt gestort). Hetbedrag wordt gekapitaliseerd volgens een theoretisch rendement dat in hetpensioenreglement of de pensioenovereenkomst wordt vastgesteld. De werkgever stortwat nodig is om die prestatie te bereiken en dit op basis van het werkelijk verkregenrendement.Deze plannen moeten hetzelfde gewaarborgd rendement halen als pensioenstelselsvan het type «vaste bijdragen».

Page 75: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

75

40. Wat gebeurt er wanneer het pensioenplan wordt opgeheven?

Het pensioenreglement of de pensioenovereenkomst bepaalt de regels voor de vaststelling vande pensioenrechten bij de opheffing van de pensioentoezegging. Zij stellen deberekeningswijze van de pensioenrechten van elke aangeslotene vast in functie van de op hetogenblik van de opheffing aanwezige reserves. De verdeling van de reserves waarborgt aaniedere individuele aangeslotene de door hem opgebouwde verworven reserves, desgevallendaangevuld tot de gewaarborgde bedragen voorzien door de wet.

41. Wat gebeurt er als een werknemer zijn bedrijf verlaat ? Treedthij dan uit het pensioenplan?

Neen. Het hangt ervan af of hij in een bedrijfsgebonden of een sectorgebonden aanvullendpensioenplan zit.Bij een ondernemingspensioenplan gebeurt de uittreding door de beëindiging van dearbeidsovereenkomst bij de werkgever die het plan inricht (gekregen of gegeven ontslag…).Bij sectorplannen daarentegen kan men slechts van uittreding spreken wanneer dewerknemer het toepassingsgebied van de sectorale collectieve arbeidsovereenkomst die hetpensioenstelsel regelt verlaat, dus meestal wanneer hij de sector verlaat.

Voorbeelden:

� De werknemer verlaat zijn werkgever, maar blijft in dezelfde sector werken waar eensectoraal pensioenplan bestaat. Hij hoeft dus niet ‘uit te treden’, want hij blijft in hetpensioenstelsel van dezelfde inrichter. Hij kan naar de nieuwe werkgever overstappen metbehoud van zijn pensioenrechten.

Opgelet wanneer de werknemer in zijn onderneming een ander pensioenstelsel ofbijkomende pensioenvoordelen geniet als gevolg van de hierboven beschreven principesvan «opting out» of «opting up». Deze andere of verschillende pensioenrechten werdenimmers ingericht door een andere «inrichter». De overdracht van deze pensioenrechtenis onderworpen aan dezelfde regels als bij uittreding.

� De werknemer blijft in dezelfde sector werken waar er echter geen sectoraal pensioenplanbestaat. In dit geval is er «wettelijk» sprake van uittreding.

� De werknemer gaat in een onderneming van een andere sector werken. In dit geval is er«wettelijk» sprake van uittreding.

��

Page 76: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

76

42. Wat gebeurt er wanneer een werknemer zijn onderneming of desector verlaat?

Er werd voorzien dat werknemers na hun uittreding onder bepaalde voorwaarden hunpensioenvoordelen in het kader van de tweede pijler verder kunnen opbouwen.Voor meer uitleg: zie vragen 43 en 47.

43. Welke mogelijkheden zijn er voor een werknemer die depensioeninstelling verlaat?

1 . Hij kan zijn verworven reserves, desgevallend vermeerderd tot de gewaarborgdebedragen, overdragen naar de pensioenstelling:

◊ hetzij van de nieuwe werkgever met wie hij een arbeidsovereenkomst geslotenheeft in de mate dat hij bij de pensioentoezegging van die werkgever isaangesloten.

◊ hetzij van het nieuwe paritair orgaan waaronder de werkgever met wie hij eenarbeidsovereenkomst gesloten heeft ressorteert, in de mate dat hij bij depensioentoezegging van die werkgever is aangesloten.

2 . Hij kan zijn verworven reserves, desgevallend vermeerderd tot de gewaarborgdebedragen, overdragen naar een pensioenstelling die de totale winst onder de aangeslotenenin verhouding tot hun reserves verdeelt en de kosten beperkt volgens de bij KB bepaalderegels;

3 . Hij kan zijn verworven reserves, desgevallend vermeerderd tot de gewaarborgdebedragen, bij de pensioeninstelling van de vorige inrichter te laten en naar keuze:

◊ zonder wijziging van zijn pensioentoezegging;◊ in een onthaalstructuur wanneer het pensioenreglement of de

pensioenovereenkomst dit voorziet.

44. Wat zijn mijn rechten bij uittreding?

Op het ogenblik van de uittreding mag geen enkele vergoeding of verlies van winstdelingten laste van de aangeslotene worden gelegd, of van de verworven reserves wordenafgetrokken.Verder dient de inrichter bij uittreding de eventuele tekorten van de verworven reservesaan te zuiveren. Gelet op de nieuwe garantieverplichtingen inzake de bijdragen moet deinrichter in voorkomend geval ook de tekorten ten opzichte van die garanties aanzuiveren,behalve wanneer de nieuwe inrichter die waarborg voor zijn rekening neemt zonderbijkomende storting.In fine is dus de inrichter van de pensioentoezegging verantwoordelijk. In het geval van eensectoraal pensioenstelsel dient onderstreept te worden dat de sectorale CAO nader zal moetenbepalen wat er gebeurt bij eventuele tekorten: moet de werkgever bij wie de aangesloteneweggaat, bijpassen, wordt het tekort verdeeld onder alle werkgevers, komt hetsolidariteitsfonds tussen, enz.

Page 77: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

77

45. Moet men bij de uittreding op bijzondere punten letten?

De aandacht dient erop gevestigd te worden dat in veel gevallen de pensioentoezeggingbetrekking heeft op een luik pensioen, d.w.z. de prestaties inzake rust- en/ofoverlevingspensioen na pensionering en op een luik overlijden vóór pensionering.Vaak valt die laatste overlijdensdekking weg bij de uittreding van een aangeslotene. Dewet voorziet immers niet in minimale verworven reserves voor die prestaties en erkent dusgeen verworven rechten terzake. Dit betekent dat een uitgetreden aangeslotene enkel rechtheeft op de pensioenprestaties wanneer hij in leven is op de datum van de pensionering en datzijn erfgenamen geen enkel recht kunnen laten gelden in het geval hij vóór die datum sterft.De aangeslotene kan er echter ook voor kiezen om zijn reserves in de onthaalstructuur vanzijn vroegere inrichter onder te brengen om een dekking overlijden of invaliditeit te kunnenbehouden.

46. Welke procedure dient gevolgd bij uittreding?

Na de uittreding van een werknemer stelt de inrichter uiterlijk binnen dertig dagen depensioeninstelling hiervan schriftelijk in kennis.

De pensioeninstelling deelt uiterlijk binnen dertig dagen na de kennisgeving aan de inrichterde volgende gegevens mee:

� het bedrag van de verworven reserves, desgevallend aangevuld tot de gewaarborgdebedragen (zie punt over verworven reserves, verworven prestaties en waarborgen);

� het bedrag van de verworven prestaties;� de verschillende keuzemogelijkheden voor de uittredende werknemer, met vermelding dat

de overlijdensdekking al dan niet behouden blijft.

De inrichter stelt de aangeslotene hiervan onmiddellijk in kennis. Deze kennisgeving gebeurtschriftelijk of langs elektronische weg.Indien de inrichter van de pensioentoezegging een rechtspersoon is, dan wordt de procedurebij uittreding geregeld in de sectorale collectieve arbeidsovereenkomst waarbij depensioentoezegging wordt ingevoerd. In dit geval mag de periode van kennisgeving bijafwijking tot ten hoogste één jaar worden verlengd. Binnen diezelfde periode kan deaangeslotene evenwel zelf de pensioeninstelling van zijn uittreding in kennis stellen.Binnen diezelfde periode van kennisgeving kan de aangeslotene de pensioeninstellingmeedelen dat hij bij dezelfde pensioentoezegging aangesloten blijft.

Page 78: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

78

47. Kan een werknemer de pensioentoezegging individueelvoortzetten nadat hij de onderneming verlaten heeft?

Nadat de werknemer zijn werkgever heeft verlaten, kan hij de financiering van zijnextralegaal pensioen verzekeren door een inhouding op zijn loon die door de nieuwewerkgever wordt uitgevoerd.

Hij moet daartoe een aantal voorwaarden vervullen:

• De nieuwe arbeidsovereenkomst moet zijn gesloten bij een nieuwe werkgever bij wie ergeen pensioentoezegging bestaat;

• Hij was ten minste 42 maanden aangesloten bij het pensioenplan van zijn vroegerewerkgever.

De inhouding mag niet hoger zijn dan € 1.500 (dit bedrag wordt geïndexeerd). Dat bedragwordt verminderd naar rato van de dagen van aansluiting bij een pensioenstelsel tijdenshetzelfde jaar.

Op te merken valt dat de nieuwe werkgever dan verplicht is om de premiebedragen in tehouden op het loon van de werknemer en ze te storten aan de door de werknemer gekozenpensioeninstelling.

Deze individuele voortzetting vormt vanuit het standpunt van de werknemer eenpensioentoezegging van de 2e pijler. Dit betekent dat hij hier recht heeft op de fiscale aftrekvan de bedragen die hij als persoonlijke bijdragen betaald heeft voor de opbouw van eenextralegaal pensioen van de 2e pijler.

Ze vormt evenmin een beletsel voor een mogelijkheid die dezelfde werknemer al langgeboden wordt: hij kan ten persoonlijke titel premies blijven storten in het vroegere stelsel,zonder tussenkomst van de nieuwe werkgever. De toezegging die door dergelijke premieswordt gefinancierd, vormt dan een toezegging van de 3e pijler, met alle fiscale implicaties dieermee samenhangen.

Page 79: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

79

48. Wat gebeurt er bij verandering van pensioeninstelling?

De problematiek inzake verandering van pensioeninstelling, het financieringsinstrument en deermee verbonden overdracht van reserves wordt voortaan op dezelfde wijze geregeld voorzowel groepsverzekeringen als pensioenfondsen.Er wordt gebruik gemaakt van dezelfde procedures als deze die van toepassing zijn bijwijziging van de pensioentoezegging en die een akkoord van de werknemers veronderstellen.Dit impliceert dat het actueel vereiste individuele akkoord van de aangeslotenen in veelgevallen zal worden vervangen door het sluiten van een CAO, een wijziging van hetarbeidsreglement of nog door het volgen van de procedure van de toetredingsakte.Het vereiste advies van de ondernemingsraad blijft behouden.

Verder wordt in de nodige informatieverplichtingen t.a.v. de aangeslotenen en deControledienst voor de Verzekeringen voorzien.

Een verandering van pensioeninstelling mag geen nadeel berokkenen aan de aangeslotenen.Geen enkele vergoeding of verlies van winstdelingen mag ten laste gelegd worden van deaangeslotene of van de actuele waarde van de op het ogenblik van de overdracht verworvenreserves worden afgetrokken.

De inrichter of de in de collectieve arbeidsovereenkomst of het pensioenreglement aangeduidepersoon licht de aangeslotenen in over iedere verandering van pensioeninstelling en over deeventuele overdracht van de reserves die daaruit voortvloeit.

De inrichter of de in de collectieve arbeidsovereenkomst of het pensioenreglement aangeduidepersoon licht de Controledienst voor de Verzekeringen voorafgaandelijk in over deverandering van pensioeninstelling en over de eventuele overdracht van de reserves.

49. Wat gebeurt er met mijn pensioentoezegging in geval vanovergang van onderneming?

De overgang van een onderneming, een vestiging of een gedeelte van een onderneming ofvestiging naar een andere onderneming of vestiging als gevolg van een conventioneleoverdracht of een fusie mag in geen geval leiden tot een vermindering van de op hetogenblik van de overdracht verworven reserves van de aangeslotenen.

50. Wat in geval van verandering van paritair comité?

De verandering van paritair comité of subcomité mag geen vermindering van depensioentoezegging inhouden.

Page 80: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

80

51. Wanneer kan een werknemer zijn verworven reserves afkopenof de uitbetaling van de prestaties verkrijgen? Wat gebeurt erals hij op brugpensioen vertrekt?

Krachtens de nieuwe wet op de aanvullende pensioenen is de afkoop van de verworvenreserves of de uitbetaling van de prestatie vóór het bereiken van de leeftijd van 60jaar, of vóór de pensionering indien de werknemer zijn wettelijk pensioen voor zijn60e opneemt, verboden.

� Er bestaan twee afwijkingen op dit verbod:

∗ voorschotten op prestaties en inpandgevingen van pensioenrechten zijn toegestaanvoor het waarborgen van een lening om de aangeslotene in staat te stellen op hetgrondgebied van de Europese Unie onroerende goederen die belastbare inkomstenopbrengen te verwerven, te bouwen, te verbeteren, te herstellen of te verbouwen. Dievoorschotten en leningen moeten worden terugbetaald zodra die goederen uit hetvermogen van de aangeslotene verdwijnen.

∗ overdrachten van reserves in het kader van een uittreding worden niet gelijkgesteldmet een afkoop, ook al zijn ze dat technisch gezien wel.

� Twee overgangsmaatregelen temperen dit verbod op afkoop vóór 60 jaar:

∗ Voor pensioentoezeggingen gesloten vóór de datum van inwerkingtreding van ditverbod of die voortvloeien uit de verlenging van een vóór die datum geslotencollectieve arbeidsovereenkomst, is het pas vanaf 31 december 2009 onmogelijkom de reserves af te kopen of de uitbetaling van de prestaties vóór de leeftijd van60 jaar te verkrijgen;

∗ Pensioentoezeggingen die in een pensioenleeftijd vanaf 58 jaar voorzien, kunnenworden ingevoerd tot 15 november 2003.

52. Moet de pensioeninstelling een jaarverslag opstellen?

De pensioeninstelling of de in de CAO of in het pensioenreglement aangeduiderechtspersoon moet inderdaad jaarlijks een verslag opstellen voor de inrichters. Opeenvoudig verzoek moet de inrichter dit verslag aan de aangeslotenen bezorgen.

Dit jaarverslag moet informatie bevatten over:

- de wijze van financiering van de pensioentoezegging en de eventuele wijzigingen ervan;- de beleggingsstrategie op lange en korte termijn en de sociale, ethische en

leefmilieuaspecten ervan;- het rendement van de beleggingen;- de kostenstructuur;- en de eventuele winstdeling.

Page 81: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

81

BIJLAGE 1: WET BETREFFENDE DE AANVULLENDE PENSIOENENEN HET BELASTINGSTELSEL VAN DIE PENSIOENENEN VAN SOMMIGE AANVULLENDE VOORDELENINZAKE SOCIALE ZEKERHEID: Samenvatting + tekst

A. Samenvatting

Titel I: Algemene bepaling

Art. 1 Verwijzing naar de grondwet

Titel II: Aanvullende pensioenen

Hoofdstuk I: Doel, toepassingsgebied en definities

Art. 2 DoelArt. 3 DefinitiesArt. 4 Personeel toepassingsgebied

Hoofdstuk II: Invoering, wijziging en opheffing van een pensioentoezegging

Afdeling I: Algemene bepalingen

Art. 5 § 1 Beslissing is bevoegdheid inrichter§ 2 Pensioenreglement en –overeenkomst§ 3 Uitvoering door pensioeninstelling

Art. 6 Individuele pensioentoezegging enkel mogelijk indien er een stelsel voorAlle werknemers bestaat, en niet tijdens 36 maanden voor pensioen

Art. 7 Pensioenstelsel met eigen bijdrage: cao of arbeidsreglementArt. 8 Sectorstelsel: caoArt. 9 Opting out in sectorstelsel

Afdeling II: Bijzondere bepalingen inzake de sociale pensioenstelsels

Onderafdeling I De rechtspersoon bedoeld in artikel 3, § 1, 5°, a), als inrichter

Art. 10 Voorwaarden voor de sectorale cao en toegekende voordelen

Onderafdeling II De werkgever als inrichter

Art. 11 Voorwaarden en toegekende voordelenArt. 12 Procedure bij de invoering

Page 82: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

82

Hoofdstuk III: Toetredingsvoorwaarden

Art. 13 Aansluiting vanaf 25 jaar, medische onderzoekenArt. 14 § 1 Verbod op ongeoorloofd onderscheid

§ 2 Definitie van ongeoorloofd onderscheid§ 3 Soorten ongeoorloofd onderscheid, o.m. leeftijd§ 4 Geslachtsdiscriminatie§ 5 Deeltijds-voltijds

Art. 15 Verplichting tot toetreding bij een stelselArt. 16 § 1 Wijziging van de pensioentoezegging

§ 2 Een wijziging mag geen vermindering van verworven reserves ofprestaties meebrengen

Hoofdstuk IV: Verworven reserves, verworven prestaties en waarborgen

Art. 17 Verworven rechten na 1 jaarArt. 18 Verworven reserves bij “vaste bijdragen”Art. 19 Verworven reserves bij “vaste prestaties”Art. 20 Vaste prestaties bij verschillende pensioeninstellingenArt. 21 Cash balance stelselsArt. 22 Samenloop vaste bijdrage en vaste prestatieArt. 23 Pensioentoezegging zonder verworven rechten is verbodenArt. 24 § 1 Minimumrendement voor persoonlijke bijdragen

§ 2 Minimumrendement voor werkgeversbijdrage in vaste bijdrage§ 3 Wijziging rentevoet minimumrendement enkel op toekomst

Art. 25 Vaststellen van de rechten bij opheffing van de toezeggingArt. 26 § 1 Pensioenfiche

§ 2 Aangeslotene heeft recht op een historisch overzicht van de rechten§ 3 Vanaf 45 jaar moet de verwachte rente meegedeeld worden

Art. 27 § 1 Geen recht op afkoop voor 60 jaar§ 2 Voorschotten en inpandgevingen

Art. 28 § 1 Recht op omvorming van kapitaal in rente§ 2 Renten van minder dan € 500 mogen in kapitaal uitgekeerd worden

Hoofdstuk V: Uittreding

Art. 29 Bij uittreding mag geen enkele vergoeding gevraagd wordenArt. 30 Bij uittreding moet de inrichter eventuele tekorten aanzuiverenArt. 31 Procedure bij uittredingArt. 32 § 1 Keuzemogelijkheden van de aangeslotene bij uittreding

§ 2 Onthaalstructuur§ 3 Recht op overdracht van reserves§ 4 Modaliteiten van overdracht worden geregeld bij KB

Art. 33 Persoonlijk verderzetten van een pensioenstelsel tot € 1.500

Page 83: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

83

Hoofdstuk VI: Verandering van pensioeninstelling en overdrachten

Art. 34 § 1 Procedures bij overdracht, geen individueel akkoord nodig§ 2 De aangeslotene mag geen verlies lijden

Art. 35 Inlichtingen aan de aangeslotene over de overdrachtArt. 36 Voorafgaande informatie aan de ControledienstArt. 37 Geen vermindering van verworven rechten bij overgang van

onderneming of PCArt. 38 Onderzoek van ondermaats rendement van een sectorstelsel door de Raad

voor Aanvullende Pensioenen

Hoofdstuk VII: Inspraak van de werknemers

Afdeling I: Verplichte raadpleging en kennisgeving

Art. 39 § 1 Voorafgaand advies door OR, CVPW of vakbondsafvaardiging§ 2 Voorafgaand advies bij collectieve toezegging aan deel van dewerknemers§ 3 Periodieke individuele informatie bij gebrek aan inspraakorganen§ 4 Beslissingen kunnen binnen 1 jaar nietig verklaard worden bij nietnaleven van de inspraakprocedure

Art. 40 Informatie bij een individuele pensioentoezegging

Afdeling II: Paritair beheer - Toezichtscomité

Art. 41 § 1 Gevallen waar paritair beheer in de pensioeninstelling vereist wordt§ 2 Gevallen waarin een toezichtscomité mag opgericht worden

Hoofdstuk VIII: Transparantie

Art. 42 Beheersverslag

Hoofdstuk IX: Solidariteit

Art. 43 § 1 Bevoegdheid van de Koning om de solidariteitsprestaties tedefiniëren§ 2 Het solidariteitsreglement

Art. 44 Bevoegdheid van de inrichter om een solidariteitsreglement in te voerenArt. 45 § 1 Inhoud van de sectorale cao m.b.t. solidariteit

§ 2 verplichting om de procedures van art. 12 te volgenArt. 46 Bevoegdheid van de Koning om de regels voor financiering en beheer

van de solidariteitstoezegging te bepalenArt. 47 Afzonderlijk Beheer van de solidariteitstoezegging

Paritair beheer of toezichtscomitéArt. 48 Bepalingen van deze wet die op de solidariteitstoezeggingen van

toepassing zijn

Page 84: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

84

Hoofdstuk X: Toezicht

Art. 49 Toezicht door Controledienst der Verzekeringen en AanvullendePensioenen

Art. 50 De CDVAP stelt per sectorstelsel een tweejaarlijks rapport opArt. 51 Erkende commissarissen en aangeduide actuarissen hebben

meldingsplicht, en zijn dan ontheven van aansprakelijkheidArt. 52 Raad voor aanvullende pensioenenArt. 53 Commissie voor aanvullende pensioenen

Hoofdstuk XI: Strafbepalingen

Art. 54 Gevangenisstraffen en geldboeten voor beheerders, zaakvoerders enlasthebbers van pensioeninstellingen die geen inlichtingen aan de CDAVverstrekken, voor beheerders, commissarissen, aangeduide actuarissen,directeurs, zaakvoerders en lasthebbers van pensioeninstellingen en deinrichters en werkgevers die meegewerkt hebben aan de uitvoering vanniet correcte pensioentoezeggingen

Hoofdstuk XII: Verjaring

Art. 55 De vordering wegens niet betalen van de bijdrage verjaart na 3 jaar

Hoofdstuk XIII: Overgangsbepalingen

Art. 56 Op basis van deze wet kunnen geen reserves en prestaties geëist wordenmet betrekking tot dienstjaren voor 1996

Art. 57 § 1 De wet is niet van toepassing op bestaande individuelepensioenbeloften, tenzij wat betreft het afkooprecht Het aantal voor dewet bestaande individuele pensioenbeloften moet aan de CDVAPmeegedeeld worden§ 2 Tot 6 maanden na publicatie van de wet mag een individuele beloftetoegekend worden zonder dat er een pensioenstelsel voor allewerknemers bestaat

Art. 58 De wet is na 3 jaar van toepassing op sectorstelsels beheerd in een fondsvoor bestaanszekerheid

Art. 59 Sectorstelsels beheerd in een fonds voor bestaanszekerheid moeten éénjaar later in een pensioeninstelling ondergebracht zijn

Art. 60 Het minimumrendement op werkgeversbijdragen in een vastebijdragestelsel geldt enkel vanaf de ingang van dit artikel

Art. 61 § 1 Het afkoopverbod vóór 60 jaar geldt tot 31 december 2009 niet voorbestaande toezeggingen§ 2 Tot 6 maanden na publicatie van de wet mogen toezeggingen nog eenafkoop op 58 jaar voorzien

Art. 62 De inrichter mag gedurende één jaar de keuzes in tak 23 verzekeringenbeperken

Art. 63 Pensioenreglementen en –overeenkomsten moeten na 3 jaar formeelaangepast zijn

Page 85: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

85

Titel III: Wijzigingsbepalingen

Hoofdstuk I: Wijziging aan de hypotheekwet van 16 december 1851

Art. 64 Pensioen- en solidariteitsinstellingen worden toegevoegd aan de rangordevan de voorrechten in de hypotheekwet

Hoofdstuk II: Wijzigingen aan de wet van 12 juli 1957 betreffende het rust- enoverlevingspensioen voor bedienden en aan de wet van 9 juli 1975betreffende de controle der verzekeringsondernemingen

Art. 65 De Koning kan het KB69 aanpassen

Hoofdstuk III: Wijziging aan de wet van 9 juli 1975 betreffende de controle derverzekeringsondernemingen

Art. 66 Individuele pensioentoezeggingen aan werknemers ensectortoezeggingen moeten geëxternaliseerd worden

Art. 67 De rechtspersonen die de pensioentoezeggingen mogen beherenArt. 68 De CDV verandert van naam in Controledienst voor de Verzekeringen en

de Aanvullende PensioenenArt. 69 De Koning mag de terminologie van de Controlewet aanpassenArt. 70 De controlekosten die door de gecontroleerde ondernemingen en

instellingen worden gedragen omvatten de werkingskosten van de Raadvoor aanvullende pensioenen en de Commissie voor aanvullendepensioenen

Titel IV: Wijzigingen aan de fiscale wetgeving

Hoofdstuk I: Wijzigingen van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992

Art. 72-97 Wijzigingen aan het WIB92

Hoofdstuk II: Wijzigingen van het Wetboek der met het zegel gelijkgesteldetaksen

Afdeling I: Jaarlijkse taks op de verzekeringscontracten

Art. 98-104 Wijzigingen aan de premietaks

Afdeling II: Jaarlijkse taks op de winstdeelnemingen

Art. 105-107 Wijzigingen aan de taks op winstdeelnemingen

Page 86: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

86

Titel V: Diverse en slotbepalingen

Art. 108 De wet is niet van toepassing op gedetacheerde werknemers

Art. 109 Bevoegdheden van de Koning om de KB69 regeling aan te passen en uitte breiden tot zelfstandigen

Art. 110 Bevoegdheden van de Koning voor de uitvoeringsbesluiten bij de wet

Art. 111 Bevoegdheden van de Koning om het kader van de CDVAP uit tebreiden

Art. 112 Opheffing van de wet-Colla

Art. 113 Overgangsperiode van 5 jaar voor niet toepassen van het 4,4% tariefpremietaks op bestaande plannen

Art. 114 Inwerkingtreding van de wet

Page 87: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

87

B. Tekst

Wet van 28 april 2003 betreffende de aanvullende pensioenen en het belastingstelselvan die pensioenen en van sommige aanvullende voordelen inzake sociale zekerheid

1. Algemene bepaling

Artikel 1

Deze wet regelt een aangelegenheid als bedoeld in artikel 78 van de Grondwet.

2. Aanvullende pensioenen

A. Doel, toepassingsgebied en definities

Artikel 2

Deze titel beoogt de betrekkingen te regelen inzake aanvullende pensioenen, metinbegrip van de eventuele solidariteitsprestaties, tussen de werkgever, de inrichter, dewerknemer, de aangeslotene en zijn rechthebbenden, de pensioeninstelling en derechtspersoon belast met de uitvoering van de solidariteitstoezegging, de procedurevast te leggen die bij de invoering, de wijziging of de opheffing van een aanvullendpensioen in een bedrijfstak of in een onderneming moet worden gevolgd, depensioenrechten en -reserves te beschermen die voor de aangeslotenen en hunrechthebbenden worden opgebouwd en de doorzichtigheid voor de werknemers tevergroten.

Artikel 3

� § 1. Voor de toepassing van deze titel en zijn uitvoeringsbesluiten wordtverstaan onder:

- aanvullend pensioen: het rust- en/of overlevingspensioen bij overlijden van deaangeslotene vóór of na pensionering, of de ermee overeenstemmendekapitaalswaarde, die op basis van de in een pensioenreglement of eenpensioenovereenkomst bepaalde verplichte stortingen worden toegekend teraanvulling van een krachtens een wettelijke socialezekerheidsregelingvastgesteld pensioen;

- pensioentoezegging: de toezegging van een aanvullend pensioen door eeninrichter aan één of meerdere werknemers en/of hun rechthebbenden;

- pensioenstelsel: een collectieve pensioentoezegging;- individuele pensioentoezegging: een occasionele, niet-stelselmatige

pensioentoezegging aan één werknemer en/of zijn rechthebbenden;

Page 88: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

88

- inrichter:

• de rechtspersoon, paritair samengesteld, aangeduid via een collectievearbeidsovereenkomst door de representatieve organisaties van een paritaircomité of subcomité, opgericht volgens hoofdstuk III van de wet van 5december 1968 betreffende de collectieve arbeidsovereenkomsten en deparitaire comités, dat een pensioenstelsel invoert;

• een werkgever die een pensioentoezegging doet;

- onderneming: de technische bedrijfseenheid zoals omschreven in artikel 14 vande wet van 20 september 1948 houdende organisatie van het bedrijfsleven;

- werknemer: de persoon die in uitvoering van een arbeidsovereenkomst istewerkgesteld;

- aangeslotene: de werknemer die behoort tot de categorie van het personeelwaarvoor de inrichter een pensioenstelsel heeft ingevoerd en die aan deaansluitingsvoorwaarden van het pensioenreglement voldoet, of aan wie deinrichter een individuele pensioentoezegging heeft gedaan en de gewezenwerknemer die nog steeds actuele of uitgestelde rechten geniet overeenkomstighet pensioenreglement of de pensioenovereenkomst;

- pensioenreglement: het reglement waarin de rechten en de verplichtingen vande inrichter, van de werkgever, de aangeslotenen en van hun rechthebbenden,de aansluitingsvoorwaarden en de regels inzake de uitvoering van hetpensioenstelsel worden bepaald;

- pensioenovereenkomst: de overeenkomst waarin de rechten en deverplichtingen van de werkgever, van de aangeslotene en zijn rechthebbendenen de regels inzake de uitvoering van de individuele pensioentoezeggingworden bepaald;

- uittreding:

• wanneer de inrichter een rechtspersoon bedoeld in 5°, a) is : de beëindigingvan de arbeidsovereenkomst, anders dan door overlijden of pensionering,voorzover de werknemer geen nieuwe arbeidsovereenkomst heeft geslotenmet een werkgever die onder het toepassingsgebied van hetzelfdepensioenstelsel valt als dat van zijn vorige werkgever;

• wanneer de inrichter een werkgever is: de beëindiging van dearbeidsovereenkomst, anders dan door overlijden of pensionering;

- verworven prestaties: de prestaties waarop de aangeslotene aanspraak kanmaken overeenkomstig het pensioenreglement of de pensioenovereenkomst,indien hij bij zijn uittreding zijn verworven reserves bij de pensioeninstellinglaat;

- verworven reserves: de reserves waarop de aangeslotene op een bepaaldogenblik recht heeft overeenkomstig het pensioenreglement of depensioenovereenkomst;

- toezegging van het type «vaste bijdragen»: de verbintenis tot het betalen vanvooraf vastgestelde bijdragen;

- toezegging van het type «vaste prestaties»: de verbintenis tot het uitkeren vaneen bepaa lde p re s t a t i e i n r en t e o f i n kap i t aa l ;

Page 89: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

89

- pensioeninstelling: een instelling bedoeld in artikel 2, § 1 of § 3 van de wet van9 juli 1975, die wordt belast met de uitvoering van de pensioentoezegging;

- solidariteitstoezegging: de toezegging van solidariteitsprestaties door eeninrichter aan de werknemers en/of hun rechthebbenden;

- solidariteitsreglement: het reglement waarin de rechten en de verplichtingenvan de inrichter, van de werkgever, van de aangeslotenen en/of hunrechthebbenden, de aansluitingsvoorwaarden en de regels inzake de uitvoeringvan de solidariteitstoezegging worden bepaald;

- wet van 9 juli 1975: de wet van 9 juli 1975 betreffende de controle derverzekeringsondernemingen;

- Controledienst voor de Verzekeringen: de openbare instelling opgericht bijartikel 29 van de wet van 9 juli 1975.

� § 2. Voor de toepassing van deze titel en zijn uitvoeringsbesluiten op depensioentoezeggingen van publiekrechtelijke rechtspersonen worden volgendewoorden als volgt gelezen:

- «onderneming» als «publiekrechtelijke rechtspersoon»;- «paritair comité of subcomité» als «bevoegd onderhandelingscomité»;- «ondernemingsraad» als «basis- of tussenoverlegcomité»;- «collectieve arbeidsovereenkomst» als «protocol gesloten in het bevoegde

onderhandelingscomité»;- «Nationale Arbeidsraad» als «Comité A».

Artikel 4

Deze titel is van toepassing op de werkgevers, de inrichters, de werknemers, deaangeslotenen en hun rechthebbenden, de pensioeninstellingen betrokken bij eenpensioentoezegging en de rechtspersonen betrokken bij de uitvoering van eensolidariteitstoezegging alsook op de commissarissen en de actuarissen, die bijvoormelde instellingen en rechtspersonen zijn aangeduid.

B. Invoering, wijziging en opheffing van een pensioentoezegging

I Algemene bepalingen

Artikel 5

� § 1. De beslissing tot invoering, wijziging of opheffing van eenpensioentoezegging behoort tot de uitsluitende bevoegdheid van de inrichter.

Page 90: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

90

� § 2. Elke pensioentoezegging wordt beheerst door een pensioenreglement ofeen pensioenovereenkomst.

De tekst van het pensioenreglement of de pensioenovereenkomst wordt opeenvoudig verzoek aan de aangeslotene verstrekt. Het pensioenreglement of depensioenovereenkomst bepaalt of de inrichter, de werkgever of depensioeninstelling daarmee wordt belast.

� § 3. De uitvoering van een pensioentoezegging wordt toevertrouwd aan eenpensioeninstelling.

Het eerste lid is niet van toepassing op de pensioentoezeggingen van depubliekrechtelijke rechtspersonen die niet onderworpen zijn aan de wet van 17 juli1975 met betrekking tot de boekhouding van ondernemingen en van de door deKoning aangeduide publiekrechtelijke rechtspersonen, die onderworpen zijn aan debovengenoemde wet van 17 juli 1975 en voor zover ze zelf niet de last van detoegekende voordelen dragen.

Artikel 6

� § 1. Een individuele pensioentoezegging mag enkel worden toegestaan opvoorwaarde dat in de onderneming voor alle werknemers een aanvullendpensioenstelsel bestaat. Een inrichter mag geen individuele pensioentoezeggingdoen tijdens de laatste 36 maanden vóór de pensionering, de brugpensionering ofhet sluiten van elke volgens artikel 268, § 1, tweede lid van de programmawet van22 december 1989 houdende sociale bepalingen, daarmee gelijkgesteldeovereenkomst. De Controledienst voor de Verzekeringen legt een inrichter, die hetverbod bedoeld in het tweede lid niet naleeft een administratieve geldboete op, diegelijk is aan 35% van het kapitaal of het vestigingskapitaal van de rente. Diegeldboete wordt ten voordele van de Schatkist geïnd. De inrichter deelt jaarlijks aande Controledienst voor de Verzekeringen het aantal individuelepensioentoezeggingen per categorie van werknemers mee en het bewijs dat in deonderneming voor alle werknemers een aanvullend pensioenstelsel bestaat.

� § 2. Indien een individuele pensioentoezegging, bij de invoering of op een latertijdstip, in een persoonlijke bijdrage van de werknemer in de financiering van depensioentoezegging voorziet, wordt, ongeacht of de pensioentoezegging isvastgelegd in verschillende pensioenovereenkomsten of de uitvoering ervan aanverschillende pensioeninstellingen is toevertrouwd, de beslissing in afwijking vanartikel 5, § 1, met instemming van de betrokken werknemer genomen.

Page 91: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

91

Artikel 7

Indien een pensioenstelsel dat door een werkgever op het niveau van de ondernemingwordt ingevoerd, bij de invoering of later in een persoonlijke bijdrage van dewerknemer in de financiering van de pensioentoezegging voorziet en die toezeggingvoor alle werknemers in de onderneming geldt, wordt, ongeacht of depensioentoezegging is vastgelegd in verschillende pensioenreglementen of deuitvoering ervan aan verschillende pensioeninstellingen is toevertrouwd, de beslissingin afwijking van artikel 5, § 1, genomen:

- bij collectieve arbeidsovereenkomst wanneer in de onderneming eenondernemingsraad, een comité voor preventie en bescherming op het werk of eenvakbondsafvaardiging bestaat;

- door middel van een wijziging van het arbeidsreglement in de andere gevallen.

Artikel 8

De sectorale collectieve arbeidsovereenkomst waarbij een sectoraal pensioenstelselwordt ingevoerd, stelt het pensioenreglement vast en bevat onder meer regels inzakehet beheer van het pensioenstelsel en de keuze van de pensioeninstelling.Het pensioenstelsel treedt in werking op de datum vastgesteld in de collectievearbeidsovereenkomst en uiterlijk één jaar na de datum van sluiting ervan.

Artikel 9

De sectorale collectieve arbeidsovereenkomst kan aan een werkgever de mogelijkheidbieden om de uitvoering van het pensioenstelsel voor alle of een deel van zijnwerknemers geheel of gedeeltelijk zelf te organiseren in een pensioenstelsel op hetniveau van de onderneming, dat, tenzij anders bepaald in deze titel, de regels moetvolgen die gelden voor ondernemingspensioenstelsels. Bij de invoering van dit stelselkan rekening worden gehouden met een pensioenstelsel dat reeds bestaat op het niveauvan de onderneming.Bij een pensioenstelsel van het type «vaste bijdragen» mogen de stortingen niet lagerzijn dan de stortingen bepaald bij het sectoraal pensioenstelsel. Bij een pensioenstelselvan het type «vaste prestaties» mogen de verworven reserves op geen enkel ogenbliklager zijn dan de verworven reserves die voortvloeien uit het sectoraal pensioenstelsel.Wanneer een werkgever gebruik maakt van die mogelijkheid, legt hij, onverminderd detoepassing van de procedures bedoeld in de artikelen 7 en 11, die beslissing, hetontwerp van pensioenreglement en de keuze van de pensioeninstellingvoorafgaandelijk voor advies voor aan de ondernemingsraad of, bij ontstentenis, aanhet comité voor preventie en bescherming op het werk, of bij ontstentenis, aan devakbondsafvaardiging. Bij ontstentenis van een vakbondsafvaardiging worden dewerknemers voorafgaandelijk op de hoogte gebracht door middel van aanplakking.De werkgever deelt het pensioenreglement mee aan de rechtspersoon bedoeld in artikel3, § 1, 5°, a), vóór het pensioenstelsel van toepassing wordt.

Page 92: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

92

II Bijzondere bepalingen inzake de sociale pensioenstelsels

a. De rechtspersoon bedoeld in artikel 3, § 1, 5°, a), als inrichter

Artikel 10

� § 1. Genieten van het bijzonder statuut, vastgesteld in artikel 1762, 4°bis, van hetWetboek van met zegel gelijkgestelde taksen en in artikel 10 van de wet van 26 juli1996 tot bevordering van de werkgelegenheid en tot preventieve vrijwaring van hetconcurrentievermogen, de sectorale pensioenstelsels die aan de volgendevoorwaarden voldoen:

- de pensioentoezegging geldt voor alle werknemers die onder de in de sectoralecollectieve arbeidsovereenkomst vastgestelde pensioentoezegging vallen;

- een solidariteitstoezegging, zoals bedoeld in hoofdstuk IX, is aan depensioentoezegging verbonden;

- de sectorale collectieve arbeidsovereenkomst, waarbij een sectoraalpensioenstelsel wordt ingevoerd, is van onbepaalde duur en door de Koningalgemeen verbindend verklaard. Voorafgaandelijk aan de opzegging van decollectieve arbeidsovereenkomst moet het paritair orgaan, waarin dezeovereenkomst werd gesloten, de beslissing nemen om het pensioenstelsel op teheffen. De beslissing tot opheffing van een sectoraal pensioenstelsel is enkelgeldig wanneer zij 80 % van de stemmen van de, in het paritair orgaanbenoemde, gewone of plaatsvervangende leden die de werkgeversvertegenwoordigen en 80 % van de stemmen van de, in het paritair orgaanbenoemde, gewone of plaatsvervangende leden die de werknemersvertegenwoordigen, heeft behaald;

- de totale winst moet onder de aangeslotenen in verhouding tot hun reservesworden verdeeld en de kosten moeten worden beperkt volgens de regelsvastgesteld door de Koning.

� § 2. De sectorale collectieve arbeidsovereenkomst waarbij het pensioenstelselwordt ingevoerd, vermeldt uitdrukkelijk dat zij werd gesloten met toepassing vandit artikel en in uitvoering van de beslissing van de representatieve organisaties inhet paritair comité of subcomité en als enig onderwerp de invoering van eensectoraal pensioenstelsel heeft. De sectorale collectieve arbeidsovereenkomst magniet bepalen dat een werkgever de uitvoering van de op sectoraal niveau ingevoerdesolidariteitstoezegging zelf mag organiseren.

b. De werkgever als inrichter

Page 93: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

93

Artikel 11

� § 1. Wanneer een werkgever behoort tot een paritair comité of subcomité op hetniveau waarvan geen sectoraal pensioenstelsel zoals bedoeld in artikel 10 werdingevoerd, kan deze werkgever, op het niveau van de onderneming, eenpensioenstelsel invoeren, dat het bijzonder statuut geniet, vastgesteld in artikel1762, 4°bis van het Wetboek van met zegel gelijkgestelde taksen en in artikel 10van de wet van 26 juli 1996 tot bevordering van de werkgelegenheid en totpreventieve vrijwaring van het concurrentievermogen, indien dat stelsel aan devolgende voorwaarden voldoet:

- de pensioentoezegging geldt voor alle werknemers van eenzelfde werkgevermet dien verstande dat rekening mag worden gehouden met bestaandepensioenstelsels;

- de pensioentoezegging wordt ingevoerd bij collectieve arbeidsovereenkomst,die het pensioenreglement vaststelt en onder meer regels bevat inzake hetbeheer van de pensioentoezegging en de keuze van de pensioeninstelling, of, inondernemingen zonder vakbondsafvaardiging, volgens de bijzondere procedurebepaald in artikel 12. De beslissing tot opheffing van de pensioentoezeggingwordt volgens dezelfde procedures genomen. Indien deze beslissing doormiddel van een collectieve arbeidsovereenkomst wordt genomen, is zij maargeldig indien zij genomen is met 80% van de stemmen van devertegenwoordigers van de werknemers in de onderneming en, in voorkomendgeval, met 80% van de stemmen van vertegenwoordigers van de werkgever;

- een solidariteitstoezegging als bedoeld in hoofdstuk IX is aan depensioentoezegging verbonden;

- de totale winst moet onder de aangeslotenen in verhouding tot hun reservesworden verdeeld en de kosten moeten worden beperkt volgens de regelsvastgesteld door de Koning.

� § 2. Wanneer een werkgever overeenkomstig artikel 9 de uitvoering van eensectoraal pensioenstelsel als bedoeld in artikel 10 zelf organiseert, met uitzonderingvan de solidariteitstoezegging bedoeld in § 1, 2°, van dat artikel, kan datpensioenstelsel genieten van het bijzonder statuut bedoeld in § 1 indien het voldoetaan de voorwaarden bedoeld in § 1, 2° en 4°. Wanneer een werkgever eenpensioenstelsel inricht, dat voordelen toekent, die de voordelen van een sectoraalpensioenstelsel, als bedoeld in artikel 10, aanvullen, dan kan dat stelsel voor dieaanvullende voordelen genieten van het bijzonder statuut bedoeld in § 1 indien hetvoor die voordelen voldoet aan de voorwaarden bedoeld in § 1. Daarenboven moethet niveau van de voordelen, die van het sectoraal stelsel inbegrepen, tenminstehetzelfde zijn voor alle werknemers van de werkgever.

Page 94: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

94

Artikel 12

� § 1. Bij de invoering van een pensioentoezegging bedoeld in artikel 11 in eenonderneming zonder vakbondsafvaardiging, wordt de procedure bedoeld in ditartikel gevolgd.

� § 2. Het ontwerp van pensioenreglement en de keuze van de pensioeninstellingworden naar keuze van de werkgever, ofwel schriftelijk ofwel via aanplakking terkennis van de betrokken werknemers gebracht. Elke werknemer kan op eenvoudigverzoek een afschrift verkrijgen van de tekst van het ontwerp van reglement.

� § 3. Binnen vijftien dagen, te rekenen vanaf de dag van de kennisgeving, houdt dewerkgever een bijzonder register ter beschikking van de werknemers waarin zij hunopmerkingen kunnen optekenen. Bij het verstrijken van die termijn zendt dewerkgever het register ter inzage aan de door de Koning aangewezen ambtenaar.

� § 4. Bij het verstrijken van de termijn worden deze opmerkingen onmiddellijk viaaanplakking ter kennis van de betrokken werknemers gebracht. De door de Koningaangewezen ambtenaar poogt de uiteenlopende standpunten te verzoenen. Bijovereenstemming treedt de pensioentoezegging in werking de achtste dag na dievan de verzoening, tenzij het pensioenreglement een andere datum bepaalt. Diedatum valt uiterlijk één jaar na de verzoening. Indien de door de Koningaangewezen ambtenaar daarin niet slaagt, verstuurt hij onmiddellijk een afschriftvan het proces-verbaal van niet-verzoening aan de voorzitter van het bevoegdeparitair comité. Het proces-verbaal vermeldt verplicht de door de werkgeveraangevoerde redenen voor de invoering van de pensioentoezegging enerzijds, en deopmerkingen van de werknemers zoals opgetekend in het bijzonder registeranderzijds. Tijdens een eerstvolgende vergadering doet het paritair comité eenlaatste verzoeningspoging. Indien het paritair comité daarin niet slaagt, wordt depensioentoezegging niet ingevoerd.

� § 5. Als voor een bedrijfstak geen paritair comité bestaat, maakt de door de Koningaangewezen ambtenaar de zaak aanhangig bij de Nationale Arbeidsraad. Die wijst,om de uiteenlopende standpunten te verzoenen, het paritair comité aan waaronderde ondernemingen ressorteren die een soortgelijke activiteit hebben.

� § 6. Binnen acht dagen wordt het resultaat van de verzoening zoals vastgesteld doorhet paritair comité door de secretaris van het betrokken paritair comité ter kennisvan de werkgever gebracht. Bij niet-overeenstemming worden de werknemers dooraanplakking of schriftelijk ingelicht volgens de in § 2 ingestelde procedure. Bijovereenstemming treedt de pensioentoezegging de achtste dag na die van deverzoening in werking, tenzij het pensioenreglement in een andere datum voorziet.Die datum valt uiterlijk één jaar na de verzoening.

� § 7. Wanneer geen enkele opmerking werd meegedeeld, treedt depensioentoezegging in werking op de vijftiende dag na die van de kennisgeving,tenzij het pensioenreglement in een andere datum voorziet. Die datum valt uiterlijkéén jaar na de kennisgeving.

Page 95: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

95

C. Toetredingsvoorwaarden

Artikel 13

De aansluiting bij een pensioenstelsel gebeurt onmiddellijk voor de werknemers die tenminste de leeftijd van 25 jaar bereikt hebben.Een geneeskundig onderzoek mag enkel worden opgelegd wanneer de aangeslotene devrijheid krijgt om de omvang van de overlijdensdekking zelf te kiezen of indien hetkapitaal bij overlijden ten minste 50 % hoger is dan het kapitaal bij leven of indien ertien werknemers of minder zijn aangesloten bij het pensioenstelsel. De aansluiting magniet afhankelijk worden gesteld van het resultaat van dat geneeskundig onderzoek.

Artikel 14

� § 1. Elke inrichter die een pensioenstelsel invoert mag tussen de werknemers geenongeoorloofd onderscheid maken.

� § 2. Elk onderscheid dat niet berust op een objectief criterium en niet redelijkverantwoord is, wordt als ongeoorloofd beschouwd. Hierbij wordt rekeninggehouden met de beoogde doelstelling, het objectief karakter en de gevolgen vanhet gemaakte onderscheid. Het gemaakte onderscheid mag niet onevenredig zijn tenopzichte van het beoogde geoorloofde doel.

� § 3. Is onder meer een ongeoorloofd onderscheid:

- het toekennen van overlevingspensioenen aan mannelijke of vrouwelijkebegunstigden alleen;

- het afhankelijk maken van de toekenning van de pensioentoezegging van eenbijkomende beslissing van de inrichter, de werkgever of de pensioeninstelling;

- onverminderd de toepassing van artikel 13, een differentiatie van depensioentoezegging in functie van de leeftijd.

In afwijking van punt 3° is voor de pensioentoezeggingen van het type, vastebijdragen, een differentiatie in functie van de leeftijd toegelaten op voorwaarde dathet percentage om de bijdrage te bepalen dat wordt toegepast op het loon op eenbepaalde leeftijd niet lager ligt dan het percentage op een latere leeftijd,geactualiseerd tegen een jaarlijkse rentevoet van 4%, op de periode die zich tussende twee leeftijden uitstrekt. Indien de differentiatie in trappen gebeurt, wordt dievergelijking gemaakt tussen de leeftijden die overeenstemmen met het begin vanelke trap.

Page 96: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

96

� § 4. Wat de dienstjaren gepresteerd na 17 mei 1990 betreft mag depensioentoezegging geen discriminatie bevatten tussen mannen en vrouwen. Alleenverschillen inzake aanvullend pensioen gegrond op de respectievelevensverwachtingen van mannen en vrouwen zijn toegelaten. Depensioentoezeggingen van het type «vaste bijdragen» mogen geen onderscheidmaken tussen mannen en vrouwen bij de bepaling van het niveau van de bijdragen.

� § 5. Op het vlak van de aansluiting bij een pensioenstelsel is elk onderscheid tussendeeltijdse en voltijdse werknemers ongeoorloofd. Voor de werknemers die nietvoltijds zijn tewerkgesteld, gelden dezelfde pensioenrechten als voor voltijdsewerknemers, maar rekening houdend met de vermindering van arbeidsduur.

Artikel 15

De werknemers die op het ogenblik waarop het pensioenstelsel wordt ingevoerd reedsin dienst zijn, kunnen, tenzij het pensioenstelsel bij collectieve arbeidsovereenkomstwerd ingevoerd, niet worden verplicht om tot het stelsel toe te treden. Behoudenswanneer het pensioenreglement in de mogelijkheid voorziet om de toetreding uit testellen, ontslaat de weigering van de werknemer de inrichter, en, ingeval de inrichtereen rechtspersoon, bedoeld in artikel 3, § 1, 5°, a), is, ook zijn werkgever, van iedere inhet kader van het pensioenstelsel bestaande verplichting ten aanzien van de betrokkenwerknemer.

Artikel 16

� § 1. Iedere wijziging van de pensioentoezegging die tot een vermeerdering van deverplichtingen van de aangeslotene leidt, ontslaat hem indien hij daarom verzoekt,van deelname aan de wijziging van de toezegging, tenzij ze bij collectievearbeidsovereenkomst werd ingevoerd. Het is niet geoorloofd de pensioentoezeggingvan de werknemers, die op basis van het eerste lid beslissen niet toe te treden tot dewijziging van de pensioentoezegging, niet verder te zetten. De inrichter, en, ingevalde inrichter een rechtspersoon, bedoeld in artikel 3, § 1, 5°, a), is, ook zijnwerkgever, worden ten aanzien van de betrokken aangeslotene evenwel ontslagenvan iedere bijkomende verplichting die voortvloeit uit de wijziging van depensioentoezegging.

� § 2. De wijziging van de pensioentoezegging mag in geen geval een verminderingvan de verworven prestaties of van de verworven reserves voor verlopendienstjaren tot gevolg hebben. De Koning stelt de berekeningswijze vast.

Page 97: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

97

D. Verworven reserves, verworven prestaties en waarborgen

Artikel 17

De aangeslotene kan na één jaar aansluiting bij een pensioentoezegging aanspraakmaken op verworven reserves en prestaties overeenkomstig het pensioenreglement ofde pensioenovereenkomst.Indien de werknemer op het ogenblik van de aansluiting reeds aangesloten was bij eenandere pensioentoezegging van dezelfde inrichter, wordt voor de toepassing van heteerste lid de periode van aansluiting bij die toezegging in aanmerking genomen.

Artikel 18

Wanneer de pensioentoezegging met betrekking tot de rust- en/ofoverlevingspensioenen bij overlijden na de pensionering van het type «vaste bijdragen»is, zijn de minimale verworven reserves gelijk aan de reserves die krachtens deuitvoeringsbesluiten van de wet van 9 juli 1975 moeten worden opgebouwd.

Artikel 19

� § 1. Wanneer de pensioentoezegging met betrekking tot de rust- en/ofoverlevingspensioenen bij overlijden na de pensionering van het type «vasteprestaties» is, zijn de minimale verworven reserves gelijk aan de som van deactuele waarden van de prestaties met betrekking tot het rust- en/ofoverlevingspensioen bij overlijden na de pensionering, zoals gedefinieerd in §§ 2en 3. De actuele waarde van de prestaties met betrekking tot hetoverlevingspensioen bij overlijden na de pensionering wordt echter maar inaanmerking genomen indien er op het ogenblik van de vaststelling van de minimaleverworven reserves een rechthebbende bestaat overeenkomstig hetpensioenreglement of de pensioenovereenkomst.

� § 2. De prestaties met betrekking tot het rustpensioen die op ieder ogenblik alsbasis dienen voor de berekening van de minimale verworven reserves, zijn gelijkaan het grootste van de volgende twee bedragen:

∗ de prestatie met betrekking tot het rustpensioen, die in aanmerking genomenwordt voor de berekening van de minimumreserve zoals die vastgesteld is in deuitvoeringsbesluiten van de wet van 9 juli 1975;

∗ het rustpensioen dat vastgesteld is overeenkomstig het pensioenreglement of depensioenovereenkomst, rekening houdend met de gegevens op dat moment.

Page 98: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

98

� § 3. De prestaties met betrekking tot het overlevingspensioen bij overlijden na depensionering die op ieder ogenblik als basis dienen voor de berekening van deminimale verworven reserves, zijn gelijk aan het grootste van de volgende tweebedragen:

∗ de prestatie met betrekking tot het overlevingspensioen bij overlijden na depensionering, die in aanmerking genomen wordt voor de berekening van deminimumreserve zoals die vastgesteld is in de uitvoeringsbesluiten van de wetvan 9 juli 1975;

∗ het overlevingspensioen bij overlijden na de pensionering, dat vastgesteld isovereenkomstig het pensioenreglement of de pensioenovereenkomst, rekeninghoudend met de gegevens op dat moment.

� § 4. De actualisatieregels, die vermeld zijn in het pensioenreglement of in depensioenovereenkomst en die gebruikt worden voor de berekening van de actuelewaarden bedoeld in § 1, mogen geen resultaat opleveren dat kleiner is dan hetresultaat dat men zou behalen met de actualisatieregels die in uitvoering van de wetvan 9 juli 1975 zijn opgelegd voor de berekening van de minimumreserve op hetogenblik van de uittreding. Indien de pensioentoezegging betrekking heeft op debetaling van een rente, maar voorziet in de mogelijkheid om deze rente op hetogenblik van de pensionering geheel of gedeeltelijk te vereffenen in de vorm vaneen kapitaal, mag de omzettingscoëfficiënt niet verschillen van de coëfficiënt dieverkregen wordt met de actualisatieregels die in het reglement of in deovereenkomst zijn vastgesteld voor de berekening van de actuele waarden bedoeldin § 1.

� § 5. Wanneer, in het kader van § 1, de toezegging met betrekking tot de rust- en/ofoverlevingspensioenen bij overlijden na de pensionering voorziet in de betaling vanvaste prestaties die met een vast bedrag overeenstemmen, waarbij geen rekeninggehouden wordt met de gepresteerde dienstjaren of met het loon van deaangeslotene, zijn de prestaties die op ieder ogenblik als basis dienen voor deberekening van de minimale verworven reserves, gelijk aan dat bedrag.

Artikel 20

Wanneer de pensioentoezegging bedoeld in artikel 19 gefinancierd wordt bijverschillende pensioeninstellingen, zijn de bepalingen van dat artikel van toepassing opde volledige toezegging.

Artikel 21

Wanneer de pensioentoezegging met betrekking tot de rust- en/ofoverlevingspensioenen bij overlijden na de pensionering betrekking heeft op eenbedrag dat verkregen wordt op basis van de bedragen die aan de aangeslotenen zijntoegekend op vervaldagen die vastgesteld zijn in het pensioenreglement of in depensioenovereenkomst, zijn de minimale verworven reserves, in afwijking van artikel19, gelijk aan het resultaat van de kapitalisatie van de reeds toegekende bedragen,berekend overeenkomstig het pensioenreglement of de pensioenovereenkomst.

Page 99: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

99

Artikel 22

Wanneer de pensioentoezegging met betrekking tot de rust- en/ofoverlevingspensioenen bij overlijden na de pensionering bestaat uit een toezegging vanhet type «vaste prestaties» en een toezegging van het type «vaste bijdragen», zonderdat die bijdraagt in de financiering van de toezegging van het type «vaste prestaties»,worden de bepalingen van de artikelen 18 en 19 afzonderlijk toegepast op de tweetoezeggingen.

Artikel 23

Het is verboden een pensioentoezegging op een dergelijke wijze te omschrijven datvoor een aangeslotene de bepalingen van artikel 17 zonder gevolg blijven.

Artikel 24

� § 1. Wanneer de pensioentoezegging in de betaling voorziet van een persoonlijkebijdrage door de aangeslotene, heeft deze bij zijn uittreding, pensionering of bijopheffing van de pensioentoezegging, niettegenstaande artikel 17, eerste lid, rechtop het gedeelte van die bijdrage, dat niet verbruikt werd voor de dekking van hetoverlijdens- en invaliditeitsrisico vóór de pensionering, gekapitaliseerd tegen demaximale referentierentevoet voor verzekeringsverrichtingen van lange duur, dievastgesteld is in de uitvoeringsbesluiten van de wet van 9 juli 1975.

� § 2. Wanneer de pensioentoezegging van het type vaste bijdragen is of een toezeggingis zoals bedoeld in artikel 21, heeft de aangeslotene bij zijn uittreding, pensionering ofbij opheffing van de pensioentoezegging, zonder afbreuk te doen aan artikel 17, eerstelid, recht op het gedeelte van de bijdrage, dat niet door hem werd gedragen en dat nietverbruikt werd voor de dekking van het overlijdens- en invaliditeitsrisico vóór depensionering en voor de dekking van de kosten beperkt tot 5 % van de stortingen, ofhet gedeelte van de toegekende bijdragen, gekapitaliseerd tegen de maximalereferentierentevoet voor verzekeringsverrichtingen van lange duur die vastgesteld is inde uitvoeringsbesluiten van de wet van 9 juli 1975, verminderd met 0,5 %. In afwijkingvan het eerste lid wordt, bij uittreding, pensionering of bij opheffing van hetpensioenstelsel binnen vijf jaar na de aansluiting, de kapitalisatie tegen de maximalereferentierentevoet vervangen door een indexering van die bijdrage overeenkomstig debepalingen van de wet van 2 augustus 1971 houdende inrichting van een stelsel waarbijde wedden, lonen, pensioenen, toelagen en tegemoetkomingen ten laste van deopenbare schatkist, sommige sociale uitkeringen, de bezoldigingsgrenzen waarmeerekening dient gehouden bij de berekening van sommige bijdragen van de socialezekerheid der arbeiders, alsmede de verplichtingen op sociaal gebied opgelegd aan dezelfstandigen. Die afwijking is niet van toepassing indien het resultaat van deberekening hoger is dan het resultaat dat voortvloeit uit de berekening bedoeld in heteerste lid. Het eerste en het tweede lid zijn niet van toepassing op het gedeelte van debijdragen, dat niet door de aangeslotene werd gedragen, en dat bijdraagt tot definanciering van een pensioentoezegging van het type vaste prestaties met betrekkingtot een rust- en/of overlevingspensioen bij overlijden na de pensionering. Detoezegging van het type vaste prestaties moet een aanvullend effect hebben bij detoezegging van het type vaste bijdragen.

Page 100: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

100

� § 3. Voor de berekening van de minima bedoeld in §§ 1 en 2 wordt, in geval vanwijziging van de vermelde rentevoet, op de bijdragen, die voor die wijzigingwerden gestort, de oude rentevoet toegepast tot op het ogenblik van die wijzigingen vanaf de wijziging, de nieuwe rentevoet.

Artikel 25

Het pensioenreglement of de pensioenovereenkomst bepaalt de regels voor devaststelling van de pensioenrechten bij de opheffing van de pensioentoezegging. Zijstellen de berekeningswijze van de pensioenrechten van elke aangeslotene vast infunctie van de op het ogenblik van de opheffing aanwezige reserves. De verdeling vande reserves waarborgt aan iedere individuele aangeslotene de door hem opgebouwdeverworven reserves, desgevallend aangevuld tot de bedragen gewaarborgd mettoepassing van artikel 24.

Artikel 26

� § 1. De pensioeninstelling deelt ten minste éénmaal per jaar aan de aangeslotenen,behalve aan de rentegenieters, een pensioenfiche mee waarop ten minste volgendegegevens worden vermeld:

- het bedrag van de verworven reserves, in voorkomend geval met vermeldingvan het bedrag dat overeenstemt met de waarborgen bedoeld in artikel 24;

- behalve voor de pensioentoezeggingen van het type vaste bijdragen zondertariefgarantie, het bedrag van de verworven prestaties en de datum waaropdeze opeisbaar zijn;

- de variabele elementen waarmee bij de berekening van de bedragen onder 1°en 2° wordt rekening gehouden;

- het bedrag van de verworven reserves van het vorige jaar. Bij dezegelegenheid deelt de pensioeninstelling de aangeslotene mee dat de tekst vanhet reglement op eenvoudig verzoek kan worden verkregen bij de persoon diedaartoe overeenkomstig het reglement is aangeduid.

� § 2. De pensioeninstelling deelt op eenvoudig verzoek aan de aangeslotene eenhistorisch overzicht van de gegevens bedoeld in § 1, 1° en 2° mee. Dit overzichtkan worden beperkt tot de periode van aansluiting bij de pensioeninstelling en totde periode na 1 januari 1996.

Page 101: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

101

� § 3. De pensioeninstelling deelt ten minste om de vijf jaar het bedrag van de teverwachten rente bij pensionering, zonder aftrek van de belastingen, mee aan alleaangeslotenen vanaf de leeftijd van 45 jaar. Daarbij wordt uitgegaan van devolgende hypotheses:

- voor de actieve werknemers:

• de stortingen blijven doorlopen;• voor de toezeggingen van het type vaste prestaties wordt rekening gehouden

met de beloofde prestaties;• voor de toezeggingen van het type vaste bijdragen worden de verworven

reserves en de nog te storten bijdragen gekapitaliseerd aan de rentevoetbedoeld in artikel 24, § 2 , eerste lid.

- voor de gewezen werknemers:

• voor de toezeggingen van het type vaste prestaties, indien de aangeslotenegekozen heeft voor de mogelijkheid bedoeld in artikel 32, § 2, 3°, a) wordter rekening gehouden met de gereduceerde prestaties;

• voor de toezeggingen van het type vaste bijdragen en de toezeggingen ineen onthaalstructuur worden de verworven reserves gekapitaliseerd aan derentevoet bedoeld in artikel 24, § 2 , eerste lid.

Artikel 27

� § 1. Behalve in de gevallen bedoeld in § 2 en voor de overdracht van reservesbedoeld in artikel 32, kan de aangeslotene het recht op afkoop van zijn reservesenkel uitoefenen of de uitbetaling van zijn prestaties verkrijgen op het ogenblik vanzijn pensionering of vanaf het ogenblik waarop hij de leeftijd van 60 jaar heeftbereikt.

� § 2. Voorschotten op prestaties, inpandgevingen van pensioenrechten voor hetwaarborgen van een lening en de toewijzing van de afkoopwaarde aan dewedersamenstelling van een hypothecair krediet mogen enkel worden toegestaanom de aangeslotene in staat te stellen op het grondgebied van de Europese Unieonroerende goederen die belastbare inkomsten opbrengen te verwerven, te bouwen,te verbeteren, te herstellen of te verbouwen. Die voorschotten en leningen moetenworden terugbetaald zodra die goederen uit het vermogen van de aangesloteneverdwijnen. Indien het pensioenreglement of de pensioenovereenkomst invoorschotten op prestaties of inpandgevingen van pensioenrechten of in demogelijkheid tot toewijzing van de afkoopwaarde aan de wedersamenstelling vaneen hyptohecair krediet voorziet, dienen de beperkingen vermeld in het eerste liduitdrukkelijk in het pensioenreglement of in de pensioenovereenkomst te wordenvermeld.

Page 102: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

102

Artikel 28

� § 1. Wanneer de prestatie uitgekeerd wordt als een kapitaal, heeft de aangeslotene,of, in geval van overlijden zijn rechthebbenden, het recht om de omvorming in eenrente te vragen. De Koning stelt de berekeningswijze terzake vast. De inrichterbrengt de aangeslotene van dit recht op de hoogte twee maanden vóór depensionering of binnen de twee weken nadat hij van de vervroegde pensionering opde hoogte is gebracht. In geval van overlijden van de aangeslotene brengt deinrichter de rechthebbenden van dit recht op de hoogte binnen de twee weken nadathij van het overlijden op de hoogte is gebracht. De collectieve arbeidsovereenkomstof het pensioenreglement kan een andere persoon met deze kennisgeving belasten.

� § 2. Wanneer het jaarlijks bedrag van de rente bij de aanvang ervan minder dan ofgelijk aan 500 euro bedraagt, wordt het kapitaal uitbetaald. Het bedrag van 500euro wordt geïndexeerd volgens de bepalingen van de wet van 2 augustus 1971,houdende inrichting van een stelsel waarbij de wedden, lonen, pensioenen, toelagenen tegemoetkomingen ten laste van de openbare schatkist, sommige socialeuitkeringen, de bezoldigingsgrenzen waarmee rekening dient gehouden bij deberekening van sommige bijdragen van de sociale zekerheid der arbeiders, alsmedede verplichtingen op sociaal gebied opgelegd aan de zelfstandigen.

E. Uittreding

Artikel 29

Op het ogenblik van de uittreding mag geen enkele vergoeding of verlies vanwinstdelingen ten laste worden gelegd van de aangeslotene, of van de verworvenreserves worden afgetrokken.

Artikel 30

De inrichter is ertoe gehouden bij de uittreding de tekorten van de verworven reservesaan te zuiveren alsook de tekorten ten opzichte van de garanties, bedoeld in artikel 24.

Artikel 31

� § 1. Na de uittreding van een werknemer stelt de inrichter uiterlijk binnen dertig dagende pensioeninstelling hiervan schriftelijk in kennis. De pensioeninstelling deelt uiterlijkbinnen dertig dagen na de kennisgeving aan de inrichter de volgende gegevens mee:

- het bedrag van de verworven reserves, desgevallend aangevuld tot de bedragengewaarborgd met toepassing van artikel 24;

- het bedrag van de verworven prestaties;- de verschillende keuzemogelijkheden bedoeld in artikel 32, § 1, met vermelding

dat de overlijdensdekking al dan niet behouden blijft.

De inrichter stelt de aangeslotene hiervan onmiddellijk in kennis. Deze kennisgevinggebeurt schriftelijk of langs elektronische weg.

Page 103: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

103

� § 2. Indien de inrichter van de pensioentoezegging een rechtspersoon, bedoeld inartikel 3, § 1, 5°, a), is, dan dient de procedure bij uittreding te worden geregeld inde sectorale collectieve arbeidsovereenkomst waarbij de pensioentoezegging wordtingevoerd. In afwijking van § 1, eerste lid, mag de periode van kennisgeving tot tenhoogste één jaar worden verlengd. Binnen diezelfde periode kan de aangesloteneevenwel zelf de pensioeninstelling van zijn uittreding in kennis stellen. Na dezekennisgeving door de aangeslotene zijn de bepalingen van § 1, tweede lid en derdelid van toepassing. Binnen diezelfde periode van kennisgeving kan de aangeslotenede pensioeninstelling meedelen dat hij bij dezelfde pensioentoezegging aangeslotenblijft. In dat geval is de procedure bedoeld in artikel 32 niet van toepassing.

Artikel 32

� § 1. Bij uittreding heeft de aangeslotene de keuze tussen de volgendemogelijkheden:

- de verworven reserves, desgevallend aangevuld tot de bedragen gewaarborgdmet toepassing van artikel 24, overdragen naar de pensioeninstelling van:

• ofwel de nieuwe werkgever met wie hij een arbeidsovereenkomst heeftgesloten, indien hij wordt aangesloten bij de pensioentoezegging van diewerkgever;

• ofwel de nieuwe rechtspersoon, bedoeld in artikel 3, § 1, 5°, a), waaronderde werkgever ressorteert met wie hij een arbeidsovereenkomst heeftgesloten, indien hij wordt aangesloten bij de pensioentoezegging van dierechtspersoon.

- de verworven reserves, desgevallend aangevuld tot de bedragen gewaarborgdmet toepassing van artikel 24, overdragen naar een pensioeninstelling die detotale winst onder de aangeslotenen in verhouding tot hun reserves verdeelt ende kosten beperkt volgens de regels vastgesteld door de Koning;

- de verworven reserves desgevallend aangevuld tot de bedragen gewaarborgdmet toepassing van artikel 24, bij de pensioeninstelling laten en naargelang zijnkeuze:

• zonder wijziging van de pensioentoezegging;• in de onthaalstructuur, bedoeld in § 2 indien het pensioenreglement of de

pensioenovereenkomst erin voorziet.

Wanneer de aangeslotene voor de mogelijkheid bedoeld onder 1° kiest, moeten denieuwe inrichter en de pensioeninstelling van de nieuwe inrichter de overgedragenreserves aanvaarden, en dat zonder kosten aan te rekenen voor de overdracht.De overdrachten bedoeld in 1°, 2° en 3°, b) worden beperkt tot het gedeelte van dereserves waarop geen voorschot of inpandgeving werd gedaan of dat niet werdtoegewezen in het kader van de wedersamenstelling van een hypothecair krediet.

Page 104: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

104

� § 2. Het pensioenreglement of de pensioenovereenkomst kan bepalen dat dereserves van de aangeslotenen die hebben gekozen voor de mogelijkheid bedoeld in§ 1, 3°, b) en de overgedragen reserves van de pas aangeworven werknemers diehebben gekozen voor de mogelijkheid bedoeld in § 1, 1°, worden ondergebracht ineen onthaalstructuur. De onthaalstructuur neemt de vorm aan van eenverzekeringsovereenkomst, onderschreven door de inrichter of van een bijzonderreglement binnen een voorzorgsinstelling, bedoeld in artikel 2, § 3, 6°, van de wetvan 9 juli 1975. De eventuele in de onthaalstructuur voorziene keuzemogelijkhedenvoor de aangeslotene dienen duidelijk in het pensioenreglement of depensioenovereenkomst te zijn bepaald.

� § 3. De aangeslotene dient binnen 30 dagen na de in artikel 31, § 1, derde lid,bedoelde mededeling aan de inrichter of, indien zo bepaald in hetpensioenreglement of de pensioenovereenkomst, aan de pensioeninstelling die hijverlaat, mee te delen welke van de mogelijkheden, bedoeld in § 1, hij kiest.Wanneer de aangeslotene de in het eerste lid bedoelde termijn heeft latenverstrijken, wordt hij verondersteld te hebben gekozen voor de mogelijkheidbedoeld in § 1, 3°, a). Na het verstrijken van de in het eerste lid bedoelde termijnvan dertig dagen kan de aangeslotene te allen tijde vragen om zijn reserves over tedragen naar een pensioeninstelling bedoeld in § 1, 1°, 2° of 3°, b).

� § 4. De Koning stelt de modaliteiten van de overdrachten vast.

Artikel 33

Na uittreding uit een pensioenstelsel, waarbij de werknemer ten minste 42 maandenwas aangesloten, kan hij van zijn nieuwe werkgever eisen dat deze bedragen van zijnloon inhoudt en die doorstort aan de pensioeninstelling die hij daartoe heeft aangeduid,voorzover bij die werkgever geen pensioentoezegging bestaat.Deze stortingen mogen niet meer bedragen dan 1.500 EUR per jaar. Dit bedrag wordtgeïndexeerd volgens de bepalingen van artikel 178 van het Wetboek van deinkomstenbelastingen 1992.Dat bedrag wordt verminderd pro rata van de dagen van aansluiting bij eenpensioenstelsel tijdens hetzelfde jaar.De krachtens het eerste lid gedane stortingen mogen niet afgetrokken worden van hetloon van de aangeslotene voor de toepassing van Deel Vijf, Titel 1, Hoofdstuk V vanhet Gerechtelijk Wetboek.

Page 105: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

105

F. Verandering van pensioeninstelling en overdrachten

Artikel 34

� § 1. De procedures bedoeld in de artikelen 6, § 2, 7, 8 en 11, § 1, 2°, zijn vantoepassing wanneer de inrichter beslist om voor de financiering van depensioentoezegging een andere pensioeninstelling te kiezen en/of de reserves overte dragen. Wanneer de procedures worden toegepast vervangen zij het individueelakkoord van de aangeslotenen.

� § 2. Geen enkele vergoeding of verlies van winstdelingen mag ten laste wordengelegd van de aangeslotenen, of van de op het ogenblik van de overdrachtverworven reserves worden afgetrokken.

Artikel 35

De inrichter of de in de collectieve arbeidsovereenkomst of het pensioenreglementaangeduide persoon licht de aangeslotenen in over iedere verandering vanpensioeninstelling en over de eventuele overdracht van de reserves die daaruitvoortvloeit.

Artikel 36

De inrichter of de in de collectieve arbeidsovereenkomst of het pensioenreglementaangeduide persoon licht de Controledienst voor de Verzekeringen voorafgaandelijk inover de verandering van pensioeninstelling en over de eventuele overdracht van dereserves.

Artikel 37

� § 1. Onverminderd de toepassing van de artikelen 34 tot 36 mag de overgang vaneen onderneming, een vestiging of een gedeelte van een onderneming of vestigingnaar een andere onderneming of vestiging als gevolg van een conventioneleoverdracht of een fusie in geen geval leiden tot een vermindering van de op hetogenblik van de overdracht verworven reserves van de aangeslotenen.

� § 2. De verandering van paritair comité of subcomité mag geen vermindering vande pensioentoezegging inhouden tenzij een andersluidende beslissing wordtgenomen overeenkomstig de procedures bepaald bij artikel 7.

Artikel 38

Bij een sectoraal pensioenstelsel kunnen 10 % van de werkgevers of werknemersvragen dat de Raad voor Aanvullende Pensioenen de uitvoering van het stelselonderzoekt. In geval het rendement ondermaats is, kan de Raad voor AanvullendePensioenen aanbevelen van pensioeninstelling te veranderen of het beheer geheel ofgedeeltelijk uit te besteden aan andere beheerders.

Page 106: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

106

G. Inspraak van de werknemers

I Verplichte raadpleging en kennisgeving

Artikel 39

� § 1. Wanneer de inrichter van een pensioenstelsel een werkgever is, geeft deondernemingsraad of, bij ontstentenis ervan, het comité voor preventie enbescherming op het werk, of bij ontstentenis ervan, de vakbondsafvaardigingvoorafgaand advies over de volgende aangelegenheden, onverminderd debepalingen van hoofdstuk II:

- de wijze van financiering van het pensioenstelsel en de structureleverschuivingen in die financiering;

- de vaststelling van de reserves en de jaarlijkse opstelling van de pensioenfiche,bedoeld in artikel 26;

- de toepassing, de interpretatie en de wijziging van het pensioenreglement;- de keuze van een pensioeninstelling en de overgang naar een andere

pensioeninstelling, met inbegrip van de eventuele overdracht van reserves.

� § 2. Indien het pensioenstelsel tot een deel van de werknemers van de ondernemingwordt beperkt, wordt de in § 1 bedoelde bevoegdheid uitgeoefend door de ledenvan de raad, het comité of de vakbondsafvaardiging die de werknemersvertegenwoordigen waarvoor het pensioenstelsel geldt, op voorwaarde dat tenminste 10 % van die werknemers hierom verzoekt.

� § 3. Bij ontstentenis van een overeenkomstig § 1 bevoegde ondernemingsraad,comité voor preventie en bescherming op het werk of vakbondsafvaardiging, moetde werkgever periodiek en individueel aan de werknemers waarvoor hetpensioenstelsel geldt, informatie verstrekken over de in § 1 bedoeldeaangelegenheden. Deze mededeling gaat steeds een eventuele beslissing ten grondevooraf.

� § 4. De beslissingen van de inrichter met betrekking tot de in § 1 bedoeldeaangelegenheden kunnen binnen het jaar worden nietig verklaard indien de in ditartikel vermelde procedures niet werden gevolgd.

Artikel 40

Bij een individuele pensioentoezegging verstrekt de werkgever periodiek aan debetrokken werknemer informatie over de in artikel 39, § 1, bedoelde aangelegenheden.Deze mededeling gaat steeds een eventuele beslissing ten gronde vooraf.

Page 107: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

107

II Paritair beheer - Toezichtscomité

Artikel 41

� § 1. Wanneer de uitvoering van een pensioenstelsel wordt toevertrouwd aan eenvoorzorgsinstelling bedoeld in artikel 2, § 3, 6° van de wet van 9 juli 1975, wordt inde volgende gevallen de raad van bestuur van die voorzorgsinstelling voor de helftsamengesteld uit leden die het personeel vertegenwoordigen:

- wanneer het pensioenstelsel door een rechtspersoon, bedoeld in artikel 3, § 1,5°, a), wordt ingevoerd overeenkomstig artikel 8, tenzij de collectievearbeidsovereenkomst er anders over beschikt;

- wanneer het pensioenstelsel door een werkgever wordt ingevoerdovereenkomstig artikel 9 of 11 of wanneer de pensioentoezegging eenfinanciële bijdrage van de aangeslotene inhoudt en er in de onderneming eenondernemingsraad of, bij ontstentenis ervan, een comité voor preventie enbescherming op het werk aanwezig is, tenzij deze organen er anders overbeschikken, of bij ontstentenis van voormelde organen er in de ondernemingeen vakbondsafvaardiging aanwezig is tenzij er in gemeen overleg tussen dewerkgever en die afvaardiging anders wordt over beschikt.

De vertegenwoordigers van het personeel worden in het geval bedoeld in het eerstelid, 1°, aangeduid door de werknemersafvaardiging in de rechtspersoon, bedoeld inartikel 3, § 1, 5°, a), onder de rechtverkrijgenden van het pensioenstelsel en in degevallen bedoeld in het eerste lid, 2°, door de werknemersafvaardiging in deondernemingsraad of, bij ontstentenis ervan, in het comité voor preventie enbescherming op het werk, of bij ontstentenis ervan, door de vakbondsafvaardiging,onder de rechtverkrijgenden van het pensioenstelsel.De bepalingen van het eerste en tweede lid zijn eveneens van toepassing op devoorzorgsinstellingen die door verschillende inrichters worden opgericht wanneerten minste één van de pensioenstelsels beantwoordt aan een geval bedoeld in heteerste lid. De vertegenwoordigers van het personeel worden in onderling overlegdoor de werknemersafvaardigingen van de verschillende inrichters aangewezen.

� § 2. Wanneer de uitvoering van een pensioenstelsel, ingevoerd overeenkomstig deartikelen 8, 9 of 11 of gemeenschappelijk aan verschillende ondernemingen, wordttoevertrouwd aan een pensioeninstelling, die niet op paritaire wijze wordt beheerd,wordt er een toezichtscomité opgericht dat voor de helft is samengesteld uit ledendie het personeel vertegenwoordigen, aan wie de toezegging werd gedaan, en dieaangeduid zijn overeenkomstig de regels vastgesteld in § 1, tweede en derde lid.Het toezichtscomité ziet toe op de uitvoering van de pensioentoezegging en wordtin het bezit gesteld van het verslag bedoeld in artikel 42 vóór de mededeling ervanaan de inrichters.

Page 108: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

108

H. Transparantie

Artikel 42

De pensioeninstelling of de in de collectieve arbeidsovereenkomst of hetpensioenreglement aangeduide persoon stelt elk jaar een verslag op over het beheer vande pensioentoezegging. Dit verslag wordt ter beschikking gesteld van de inrichter, diehet op eenvoudig verzoek meedeelt aan de aangeslotenen.Het verslag moet informatie over de volgende elementen bevatten:

- de wijze van financiering van de pensioentoezegging en de structurele wijzigingenin die financiering;

- de beleggingsstrategie op lange en korte termijn en de mate waarin daarbij rekeningwordt gehouden met sociale, ethische en leefmilieuaspecten;

- het rendement van de beleggingen;- de kostenstructuur;- in voorkomend geval de winstdeling.

I. Solidariteit

Artikel 43

� § 1. In geval van invoering van een pensioenstelsel overeenkomstig de artikelen 10en 11 moet verplicht een solidariteitstoezegging worden gedaan. De Koning bepaaltbij een besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad, na advies van de NationaleArbeidsraad, enerzijds, de solidariteitsprestaties die in aanmerking komen,waaronder met name de financiering van de opbouw van de pensioentoezegginggedurende bepaalde periodes van inactiviteit, de vergoedingen vaninkomstenverlies in bepaalde gevallen of de verhoging van lopende uitkeringen en,anderzijds, de minimale solidariteit waaraan de toezegging moet voldoen om tekunnen genieten van het bijzonder statuut, vastgesteld in artikel 1762, 4°bis, vanhet Wetboek van met zegel gelijkgestelde taksen en in artikel 10 van de wet van 26juli 1996 tot bevordering van de werkgelegenheid en tot preventieve vrijwaring vanhet concurrentievermogen.

� § 2. De solidariteitstoezegging wordt beheerst door een solidariteitsreglement,waarvan de tekst op eenvoudig verzoek aan de aangeslotenen wordt verstrekt. Hetsolidariteitsreglement bepaalt of de inrichter, de werkgever of de rechtspersoon, diede solidariteitstoezegging uitvoert, daarmee wordt belast.

Artikel 44

De beslissing tot invoering, wijziging of opheffing van de solidariteitstoezeggingbehoort tot de uitsluitende bevoegdheid van de inrichter.

Page 109: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

109

Artikel 45

� § 1. Bij de invoering van een solidariteitstoezegging verbonden aan eenpensioenstelsel, dat ingevoerd is overeenkomstig artikel 10, stelt de in dat artikelbedoelde sectorale collectieve arbeidsovereenkomst het solidariteitsreglement vasten bevat ze onder meer regels inzake de financiering en het beheer van desolidariteitstoezegging en de keuze van de rechtspersoon, die met de uitvoering vande solidariteitstoezegging zal worden belast.

� § 2. Bij de invoering van een solidariteitstoezegging verbonden aan eenpensioenstelsel, dat is ingevoerd overeenkomstig artikel 11, § 1, zijn devoorwaarden vermeld in dat artikel en in voorkomend geval de procedure vanartikel 12 van overeenkomstige toepassing.

Artikel 46

De Koning bepaalt, na advies van de Nationale Arbeidsraad, nadere regels inzake definanciering en het beheer van de solidariteitstoezegging.

Artikel 47

De uitvoering van de solidariteitstoezegging wordt toevertrouwd aan eenpensioeninstelling of aan een andere van de inrichter onderscheiden rechtspersoon, diede solidariteitstoezegging afgezonderd van zijn andere activiteiten beheert.Indien de uitvoering van de solidariteitstoezegging wordt toevertrouwd aan eenrechtspersoon, die niet op paritaire wijze wordt beheerd, wordt er een toezichtscomitéopgericht dat voor de helft is samengesteld uit leden die het personeelvertegenwoordigen, aan wie de toezegging werd gedaan, en die aangeduid zijnovereenkomstig de regels vastgesteld in artikel 41, § 1, tweede lid. Het toezichtscomitéziet toe op de uitvoering van de solidariteitstoezegging en wordt voorafgaandelijkgeraadpleegd over volgende punten:

- de beleggingsstrategie en de mate waarin daarbij rekening wordt gehouden metsociale, ethische en leefmilieuaspecten;

- het rendement van de beleggingen;- de kostenstructuur;- in voorkomend geval de winstdeling.

Artikel 48

De bepalingen van de hoofdstukken III, VI, VII, afdeling I en hoofdstuk VIII zijn vanovereenkomstige toepassing.Voor de toepassing van die artikelen dient het woord «pensioeninstelling» gelezen teworden als «de rechtspersoon belast met de uitvoering van de solidariteitstoezegging».

Page 110: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

110

J. Toezicht

Artikel 49

Het toezicht op de naleving van de bepalingen van deze titel en zijnuitvoeringsbesluiten wordt toevertrouwd aan de Controledienst voor de Verzekeringen.

Artikel 50

De Controledienst voor de Verzekeringen stelt per sectorstelsel, ingevoerdovereenkomstig artikel 10, een tweejaarlijks rapport op.

Artikel 51

De erkende commissarissen, aangewezen overeenkomstig artikel 38 van de wet van 9juli 1975, en de actuarissen, aangeduid overeenkomstig artikel 40bis van diezelfde wetbrengen de Controledienst voor de Verzekeringen op de hoogte van elk feit of elkebeslissing waarvan zij bij de uitvoering van hun opdracht kennis hebben gekregen endie een inbreuk op de bepalingen van deze titel en zijn uitvoeringsbesluiten uitmaken.Melding te goeder trouw aan de Controledienst voor de Verzekeringen door de erkendecommissarissen en de actuarissen van de in het eerste lid bedoelde feiten ofbeslissingen vormt geen inbreuk op ongeacht welke beperking inzake deopenbaarmaking van informatie, opgelegd op grond van een contract of van eenwettelijke of bestuursrechtelijke bepaling, en leidt voor de betrokken personen tot geenenkele vorm van aansprakelijkheid met betrekking tot de inhoud van die melding.

Artikel 52

Onder de benaming «Raad voor Aanvullende Pensioenen» wordt een orgaan ingestelddat belast wordt met de regelmatige opvolging van de toepassing van de bepalingenvan deze wet en met een periodieke evaluatie hiervan. Hij kan op verzoek of uit eigenbeweging adviezen of aanbevelingen formuleren ter attentie van de Controledienst voorde Verzekeringen of van de bevoegde ministers. Hij wordt daarenboven belast met alletaken die hem krachtens een wet of door de Koning worden toegewezen.De Raad voor Aanvullende Pensioenen is samengesteld uit telkens tweevertegenwoordigers van het ministerie van Tewerkstelling en Arbeid, van hetministerie van Sociale Zaken en van het ministerie van Financiën, aangeduid door derespectieve bevoegde ministers en uit twee vertegenwoordigers van de Controledienstvoor de Verzekeringen, aangeduid door de minister van Economie op voorstel van deRaad van de Controledienst voor de Verzekeringen.De Raad voor Aanvullende Pensioenen stelt zijn huishoudelijk reglement op.

Page 111: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

111

Artikel 53

� § 1. Onder de benaming «Commissie voor Aanvullende Pensioenen», wordt eenadviesorgaan ingesteld met als opdracht advies te verstrekken over de besluiten diein uitvoering van deze titel worden genomen en overleg te plegen omtrent allevragen inzake de toepassing van deze titel en zijn uitvoeringsbesluiten die haardoor de bevoegde ministers, de Raad voor Aanvullende Pensioenen of door deControledienst voor de Verzekeringen worden voorgelegd. De Commissie voorAanvullende Pensioenen kan uit eigen beweging adviezen geven over alleproblemen inzake de toepassing van deze wet en haar uitvoeringsbesluiten.

� § 2. De Commissie voor Aanvullende Pensioenen bestaat uit drieëntwintig leden, tebenoemen door de Koning omwille van hun ervaring op het vlak van de in dezetitel geregelde materies:

- vijf leden worden gekozen om de belangen van de werknemers tevertegenwoordigen, op een dubbele lijst voorgedragen door de meestrepresentatieve beroepsorganisaties;

- vijf leden worden gekozen om de belangen van de werkgevers tevertegenwoordigen, op een dubbele lijst voorgedragen door de meestrepresentatieve beroepsorganisaties;

- vier leden worden gekozen uit de vertegenwoordigers van pensioeninstellingendie in België bedrijvig zijn, op een dubbele lijst voorgedragen door de meestrepresentatieve beroepsorganisaties;

- vier leden worden gekozen uit de vertegenwoordigers van de gepensioneerden,op een dubbele lijst voorgedragen door het Raadgevend Comité derGepensioneerden;

- de overige vijf leden moeten deskundig zijn en blijk geven van ervaring op hetvlak van de in deze titel geregelde materies.

� § 3. De leden van de Commissie voor Aanvullende Pensioenen worden voor zesjaar benoemd; zij zijn herbenoembaar. Uitzonderlijk wordt, bij de eerstebenoeming, het mandaat van zeven door loting aangewezen leden tot twee jaarbeperkt. Het mandaat van zeven andere, eveneens door loting aangewezen ledenwordt tot vier jaar beperkt. De Koning wijst uit de leden de Voorzitter van deCommissie voor Aanvullende Pensioenen aan en bepaalt de vergoedingen die deleden zullen genieten.

� § 4. De Controledienst voor de Verzekeringen neemt het secretariaat van deCommissie voor Aanvullende Pensioenen op zich. De Commissie voorAanvullende Pensioenen stelt haar huishoudelijk reglement op.

Page 112: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

112

K. Strafbepalingen

Artikel 54

Met een gevangenisstraf van een maand tot vijf jaar en met een geldboete van 25 tot250 EUR, of met één van die straffen alleen worden gestraft, de beheerders,zaakvoerders of lasthebbers van pensioeninstellingen en van andere rechtspersonenbelast met de uitvoering van de solidariteitstoezegging en de inrichters en werkgeversof hun lasthebbers die over de toepassing van deze titel wetens en willens onjuisteverklaringen hebben afgelegd aan de Controledienst voor de Verzekeringen of aan dedoor hem gevolmachtigde persoon, of die hebben geweigerd de ter uitvoering van dezetitel of haar uitvoeringsbesluiten gevraagde inlichtingen te verstrekken.Dezelfde straffen zijn van toepassing op de beheerders, commissarissen, aangeduideactuarissen, directeurs, zaakvoerders of lasthebbers van pensioeninstellingen en vanandere rechtspersonen belast met de uitvoering van de solidariteitstoezegging en deinrichters en werkgevers of hun lasthebbers die niet hebben voldaan aan deverplichtingen die hun opgelegd door deze titel of zijn uitvoeringsbesluiten of diehebben meegewerkt aan de uitvoering van pensioentoezeggingen die in strijd zijn metdeze titel of zijn uitvoeringsbesluiten.Alle bepalingen van boek I van het Strafwetboek, hoofdstuk VII en artikel 85 nietuitgezonderd, zijn van toepassing op de misdrijven in deze titel omschreven, zonder dathet bedrag van de geldboete lager mag zijn dan 40 % van de in dit hoofdstuk bepaaldeminimumbedragen.

L. Verjaring

Artikel 55

De vordering wegens het niet betalen van de bijdragen tegen de inrichter of, ingeval deinrichter een rechtspersoon bedoeld in artikel 3, § 1, 5°, a) is, tegen de werkgeververjaart na drie jaar vanaf de datum waarop de bijdrage opeisbaar wordt.

M. Overgangsbepalingen

Artikel 56

De werknemers van wie de rechten betrekking hebben op een pensioentoezegging, diedoor de wet van 6 april 1995 betreffende de aanvullende pensioenen werd beoogd of opeen pensioenstelsel, dat door een sectorale collectieve arbeidsovereenkomst werdingevoerd en niet in een fonds voor bestaanszekerheid, onderworpen aan de wet van 7januari 1958 betreffende fondsen voor bestaanszekerheid, werd beheerd, en die op 1januari 1996 bestonden, kunnen voor de dienstjaren vóór die datum geen prestaties enovereenstemmende reserves eisen behalve die welke voortvloeien uit hetpensioenreglement. Een dergelijke eis is wel mogelijk indien en in de mate dat op diedatum pensioenreserves werden opgebouwd.De Koning bepaalt de wijze van berekening van het deel van de pensioenreserve datwordt toegekend aan de betrokken werknemer.

Page 113: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

113

Artikel 57

� § 1. De bepalingen van deze titel, met uitzondering van de artikelen 27 en 61, zijnniet van toepassing op de individuele pensioentoezeggingen die vóór de datum vaninwerkingtreding van dit artikel zijn toegekend. De inrichters delen binnen zesmaanden na de inwerkingtreding van dit artikel het aantal individuelepensioentoezeggingen die vóór die datum zijn toegekend mee aan deControledienst voor de Verzekeringen.

� § 2. In afwijking van artikel 6, § 1, eerste lid, mag tot zes maand na debekendmaking van deze wet in het Belgisch Staatsblad, een individuelepensioentoezegging worden toegekend zonder dat er in de onderneming voor allewerknemers een aanvullend pensioenstelsel bestaat.

Artikel 58

De bepalingen van deze titel zijn van toepassing op de pensioenstelsels, die wordenbeheerd in een fonds voor bestaanszekerheid, onderworpen aan de wet van 7 januari1958 betreffende de fondsen voor bestaanszekerheid en op de datum vaninwerkingtreding van dit artikel bestaan, drie jaar na de inwerkingtreding van dit artikelof op de datum van inwerkingtreding van de sectorale collectieve arbeidsovereenkomstdie het pensioenstelsel aan deze titel aanpast indien die datum het einde van voormeldetermijn voorafgaat.De werknemers van wie de rechten betrekking hebben op een pensioenstelsel bedoeldin het eerste lid, kunnen geen prestaties en overeenstemmende reserves eisen, behalvedie welke voortvloeien uit de pensioentoezegging, voor de dienstjaren die gelegen zijnvóór de datum waarop deze titel op hen van toepassing wordt overeenkomstig heteerste lid.

Artikel 59

De inrichters van de pensioentoezeggingen bedoeld in artikel 58 beschikken over eentermijn van één jaar vanaf de datum waarop deze titel op hun toezegging vantoepassing is geworden om de uitvoering ervan toe te vertrouwen aan eenpensioeninstelling.De publiekrechtelijke rechtspersonen, andere dan die bedoeld in artikel 5, § 3, tweedelid, beschikken over een termijn die eindigt op 1 september 2005, om de uitvoering vanhun pensioentoezegging aan een pensioeninstelling toe te vertrouwen.

Artikel 60

Artikel 24, § 2, is enkel van toepassing op het deel van de bijdragen dat verschuldigd isna de datum van inwerkingtreding van dat artikel.

Page 114: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

114

Artikel 61

� § 1.Tot 31 december 2009 is artikel 27, § 1, eerste lid, niet van toepassing op depensioentoezeggingen ingesteld door een collectieve arbeidsovereenkomst, eenpensioenreglement of een pensioenovereenkomst gesloten vóór de datum vaninwerkingtreding van dit artikel of die voortvloeien uit de verlenging van een vóórdie datum gesloten collectieve arbeidsovereenkomst en op depensioentoezeggingen bedoeld in § 2. Die uitzondering geldt ook voor individueleovereenkomsten, indien er in dezelfde onderneming tezelfdertijd een gelijkaardigecollectieve arbeidsovereenkomst van toepassing is.

� § 2. In afwijking van artikel 27, § 1, eerste lid, mogen tot zes maand na depublicatie van deze wet in het Belgisch Staatsblad pensioentoezeggingen wordeningevoerd, die in een pensioenleeftijd vanaf 58 jaar voorzien.

Artikel 62

De inrichter mag de keuze van de aangeslotene inzake beleggingen beperken en hetbeleggingsbeleid aanpassen aan de garantievereiste binnen een termijn van één jaar nade inwerkingtreding van artikel 24, § 2.

Artikel 63

De formele aanpassing van de bestaande pensioenreglementen en -overeenkomstendient te zijn beëindigd uiterlijk drie jaar na de datum van inwerkingtreding van ditartikel.

3. Wijzigingsbepalingen

A. Wijziging aan de hypotheekwet van 16 december 1851

Artikel 64

In artikel 19, 4°ter van de hypotheekwet van 16 december 1851, ingevoegd bij de wetvan 18 december 1968 en gewijzigd bij de koninklijke besluiten van nr. 535 van 31maart 1987 en 19 mei 1995 en de wet van 25 januari 1999, worden na de woorden «hetSociaal Fonds voor de diamantarbeiders» de woorden «en aan de pensioeninstellingenen rechtspersonen, belast met de uitvoering van de solidariteitstoezegging, bedoeld inde wet van 28 april 2003 op de aanvullende pensioenen en het belastingstelsel van diepensioenen en van sommige aanvullende voordelen inzake sociale zekerheid»toegevoegd.

Page 115: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

115

B . Wijzigingen aan de wet van 12 juli 1957 betreffende het rust- enoverlevingspensioen voor bedienden en aan de wet van 9 juli 1975 betreffende decontrole der verzekeringsondernemingen

Artikel 65

Artikel 22 van de wet van 12 juli 1957 betreffende het rust- en overlevingspensioenvoor bedienden, gewijzigd bij de wetten van 10 februari 1981 en 22 februari 1998,wordt als volgt gewijzigd:

� § 1wordt opgeheven;

� § 2wordt als volgt vervangen: «§ 2. Op voorstel van de minister van Pensioenen, deminister van Financiën en van de minister van Economie kan de Koning, onder devoorwaarden welke Hij vaststelt, een regeling tot verzekering van buitenwettelijkevoordelen instellen ten voordele van de werknemers bedoeld bij het koninklijkbesluit nr. 50 van 24 oktober 1967 betreffende het rust- en overlevingspensioenvoor werknemers. Bovendien mogen de werknemers of de gewezen werknemers,die niet aangesloten zijn bij een sectoraal- of een ondernemingspensioenstelsel,stortingen doen met het oog op het verkrijgen van buitenwettelijke voordelen. Deverzekeringen van buitenwettelijke voordelen worden gesloten bij eenverzekeringsonderneming of -instelling bedoeld in artikel 2, § 1 en § 3, 5°, van dewet van 9 juli 1975 betreffende de controle der verzekeringsondernemingen, voorzover zij door de Koning zijn erkend volgens de door Hem vastgesteldevoorwaarden. Een verzekeringsonderneming of -instelling, mag te alle tijdenafstand doen van de erkenning bedoeld in het eerste lid mits een andere erkendeverzekeringsonderneming of -instelling haar rechten en haar plichten en haar activaen passiva, wat de verzekering van buitenwettelijke voordelen ingesteld volgens heteerste lid betreft, overneemt».

Artikel 66

In artikel 2, § 3, van de wet van 9 juli 1975 betreffende de controle derverzekeringsondernemingen worden de volgende wijzigingen aangebracht:

- in het eerste lid, worden de woorden «Bij het verstrijken van een termijn van driejaar, te rekenen van de inwerkingtreding van dit artikel, zijn de bepalingen van dezewet» vervangen door de woorden «De bepalingen van deze wet zijn»;

Page 116: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

116

- in het eerste lid wordt punt 6°, vervangen bij de wet van 12 december 1997 engewijzigd bij de wet van 5 juli 1998, vervangen als volgt:

• «6° a) de voorzorgsinstellingen opgericht als afzonderlijke rechtspersonen wierbedrijvigheid bestaat uit:

∗ het opbouwen ten individuele of ten collectieve titel van bovenwettelijkevoordelen inzake pensioen, overlijden en blijvende invaliditeit voor hetpersoneel of de bedrijfsleiders van één of van verschillende privateondernemingen;

∗ het opbouwen ten individuele of ten collectieve titel van wettelijkepensioenen of bovenwettelijke voordelen inzake pensioen, overlijden enblijvende invaliditeit voor het personeel of de bedrijfsleiders van één of vanverschillende publiekrechtelijke rechtspersonen.

• b) de voorzorgsinstellingen die met datzelfde doel zijn opgericht, in de schootvan:

∗ een private onderneming;∗ een fonds voor bestaanszekerheid, onderworpen aan de wet van 7 januari

1958 betreffende de fondsen voor bestaanszekerheid;∗ een publiekrechtelijke rechtspersoon, onderworpen aan de wet van 17 juli

1975 met betrekking tot de boekhouding van de ondernemingen;∗ met uitzondering van:

� de voorzorgsinstellingen van publiekrechtelijke rechtspersonen, bedoeldin het derde streepje hierboven die door de Koning zijn aangeduid envoorzover deze zelf niet de last van de toegekende voordelen dragen;

� de individuele pensioentoezeggingen aan de personen bedoeld in artikel3, § 1, vierde lid, van het koninklijk besluit nr. 38 van 27 juli 1967houdende inrichting van het sociaal statuut der zelfstandigen;

� de individuele pensioentoezeggingen die bestonden op de datum vaninwerkingtreding van de wet van 28 april 2003 betreffende deaanvullende pensioenen en het belastingstelsel van die pensioenen envan sommige aanvullende voordelen inzake sociale zekerheid»;

• C) Tussen het eerste en het tweede lid wordt het volgende lid ingevoegd: «Voorde toepassing van deze bepaling wordt verstaan onder bedrijfsleiders, depersonen bedoeld in artikel 32, eerste lid, 1° en 2°, van het Wetboek van deinkomstenbelastingen 1992.»;

• D) Het vroegere tweede lid, dat het derde lid is geworden, wordt aangevuld alsvolgt: «of krachtens een sectorale collectieve arbeidsovereenkomst».

Page 117: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

117

Artikel 67

Artikel 9, § 2, van dezelfde wet, gewijzigd bij de wetten van 19 juli 1991 en 12december 1997, wordt vervangen als volgt: «§ 2. De in artikel 2, § 3, 6°, bedoeldevoorzorgsinstellingen worden, voor de toepassing van deze wet, alsverzekeringsondernemingen beschouwd. In afwijking van § 1 van dit artikel moeten zeworden toegelaten in de vorm van een vereniging zonder winstoogmerk, van eenonderlinge verzekeringsvereniging of in een andere rechtsvorm die door of krachtenseen wettelijke of reglementaire bepaling met het oog op het uitvoeren van devoorzorgsactiviteit bedoeld in artikel 2, § 3, 6°, wordt toegelaten, indien zij de door deKoning bepaalde voorwaarden vervullen. De publiekrechtelijke rechtspersonen zijngemachtigd om voor het opbouwen van pensioenen zoals bedoeld in artikel 2, § 3, 6°,een afzonderlijke rechtspersoon op te richten die één van de rechtsvormen bedoeld inhet eerste lid moet aannemen. De voorzorgsinstellingen, bedoeld in artikel 2, § 3, 6°,b), zullen over een termijn van één jaar beschikken te rekenen vanaf de datum waaropde bepalingen van de wet op hen van toepassing worden, om een afzonderlijkerechtspersoon op te richten die één van de rechtsvormen bedoeld in het eerste lid moetaannemen. De Koning kan de voormelde voorzorgsinstellingen vrijstellen van deverplichting om een afzonderlijke rechtspersoon op te richten».

Artikel 68

In artikel 29, eerste lid, van dezelfde wet worden de woorden «Controledienst voor deVerzekeringen» vervangen door de woorden « Controledienst voor de Verzekeringenen de Aanvullende Pensioenen».

Artikel 69

De Koning wordt gemachtigd de terminologie van de vigerende wettelijke bepalingenin overeenstemming te brengen met die van art. 68 van deze wet.

Artikel 70

Artikel 36 van de wet van 9 juli 1975 betreffende de controle derverzekeringsondernemingen, vervangen bij de wet van 19 juli 1991, wordt aangevuldmet de volgende zin : «Deze kosten hebben inzonderheid betrekking op dewerkingskosten van de Controledienst voor de Verzekeringen en de AanvullendePensioenen en de Commissie voor de Verzekeringen, bedoeld in respectievelijk deartikelen 29 en 41 van deze wet en van de Raad voor Aanvullende Pensioenen en deCommissie voor Aanvullende Pensioenen, bedoeld in respectievelijk de artikelen 52 en53 van de wet van 28 april 2003 betreffende de aanvullende pensioenen en hetbelastingstelsel van die pensioenen en van sommige aanvullende voordelen inzakesociale zekerheid».

Page 118: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

118

C. Wijziging aan de wet van 26 juli 1996 tot bevordering van de werkgelegenheid entot preventieve vrijwaring van het concurrentievermogen

Artikel 71

In artikel 10 van de wet van 26 juli 1996 tot bevordering van de werkgelegenheid en totpreventieve vrijwaring van het concurrentievermogen wordt een 3° ingevoegd, luidendals volgt: «3° de bijdragen gestort in het kader van de pensioenstelsels die voldoen aande voorwaarden bedoeld in titel II, hoofdstuk II, afdeling II, van de wet van 28 april2003 betreffende de aanvullende pensioenen en het belastingstelsel van die pensioenenen van sommige aanvullende voordelen inzake sociale zekerheid».

4. Wijzigingen aan de fiscale wetgeving

A. Wijzigingen van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992

Artikel 72

Artikel 17, § 1, 4°, van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992, vervangen bijde wet van 22 december 1998, wordt aangevuld als volgt: «De lijfrenten die zijnaangelegd tegen storting met afstand van een kapitaal dat is gevormd met bijdragen ofpremies als bedoeld in artikel 34, § 1, 2°, zijn geen pensioenen».

Artikel 73

In artikel 20 van hetzelfde Wetboek worden tussen de woorden «vermelde lijfrenten»en «zijn aangelegd», de woorden «of tijdelijke renten» ingevoegd.

Artikel 74

Artikel 31, tweede lid, 4°, van hetzelfde Wetboek, wordt vervangen als volgt: «4°vergoedingen verkregen tot volledig of gedeeltelijk herstel van een tijdelijke dervingvan bezoldigingen, daarin begrepen de vergoedingen die worden toegekend inuitvoering van een solidariteitstoezegging als bedoeld in de artikelen 10 en 11 van dewet van 28 april 2003 betreffende de aanvullende pensioenen en het belastingstelselvan die pensioenen en van sommige aanvullende voordelen inzake sociale zekerheid,en de vergoedingen die zijn gevormd door middel van bijdragen en premies als bedoeldin artikel 52, 3°, b, vierde streepje».

Page 119: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

119

Artikel 75

In artikel 34, § 1, van hetzelfde Wetboek, gewijzigd bij de wetten van 28 december1992, 17 mei 2000, 19 juli 2000 en bij de programmawet van 24 december 2002,worden de volgende wijzigingen aangebracht:

- de bepaling onder 2° wordt vervangen als volgt:

«2° kapitalen, afkoopwaarden van levens-verzekeringscontracten, pensioenen,aanvullende pensioenen en renten, die geheel of gedeeltelijk zijn gevormd doormiddel van:

• persoonlijke bijdragen van aanvullende verzekering tegen ouderdom envroegtijdige dood met het oog op het vestigen van een rente of van een kapitaalbij leven of bij overlijden, of werkgeversbijdragen. Wat de in artikel 32, eerstelid, bedoelde bedrijfsleiders betreft die zijn tewerkgesteld buiten eenarbeidsovereenkomst, moet de notie «werkgeversbijdragen» voor de toepassingvan deze bepaling worden vervangen door de notie «bijdragen van deonderneming»;

• bijdragen en premies voor de vorming van een aanvullend pensioen als bedoeldin de wet van 28 april 2003 betreffende de aanvullende pensioenen en hetbelastingstelsel van die pensioenen en van sommige aanvullende voordeleninzake sociale zekerheid, daarin begrepen de aanvullende pensioenen dieworden toegekend in uitvoering van een solidariteitstoezegging als bedoeld inde artikelen 10 en 11 van de genoemde wet en de pensioenen die zijn gevormddoor middel van bijdragen en premies als bedoeld in artikel 38, § 1, eerste lid,18° en 19°;

• bijdragen en premies voor de vorming van een aanvullend pensioen als bedoeldin de onder b vermelde wet wanneer die bijdragen zijn gedaan in het kader vaneen individuele voortzetting van een pensioentoezegging als bedoeld in artikel33 van dezelfde wet;

• bijdragen als vermeld in de artikelen 1451, 2°, en 14517, 1°.Onder aanvullend pensioen als bedoeld in de wet van 28 april 2003 betreffende deaanvullende pensioenen en het belastingstelsel van die pensioenen en van sommigeaanvullende voordelen inzake sociale zekerheid wordt verstaan het rust- en/ofoverlevingspensioen bij overlijden van de aangeslotene vóór of na pensionering, ofde ermee overeenstemmende kapitaalswaarde, die op basis van de in eenpensioenreglement of een pensioenovereenkomst bepaalde verplichte stortingenworden toegekend ter aanvulling van een krachtens een wettelijke socialezekerheidsregeling vastgesteld pensioen».

- In § 1 wordt een 2°bis ingevoegd, luidende: «2°bis aanvullende pensioenen voorzelfstandigen als bedoeld in titel II, hoofdstuk I, afdeling 4, van de programmawetvan 24 december 2002».

Page 120: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

120

Artikel 76

In artikel 38 van hetzelfde Wetboek, gewijzigd bij de wetten van 28 juli 1992, 6augustus 1993, 6 juli 1994 en 21 december 1994, bij het koninklijk besluit van 20december 1996, bij de wetten van 8 augustus 1997, 8 juni 1998 en 7 april 1999, bij hetkoninklijk besluit van 20 juli 2000, bij de wetten van 22 mei 2001 en 10 juli 2001, bijhet koninklijk besluit van 13 juli 2001, bij de wet van 10 augustus 2001 en bij deprogrammawet van 24 december 2002, worden de volgende wijzigingen aangebracht:

- in de bestaande tekst, die § 1 zal vormen, wordt het eerste lid aangevuld als volgt:«18° de voordelen die voor de werknemers die in artikel 30, 1°, bedoeldebezoldigingen verkrijgen, voortvloeien uit de betaling van werkgeversbijdragen en-premies als bedoeld in artikel 52, 3°, b, op voorwaarde, wanneer het eenindividuele toezegging betreft, dat in de onderneming ook een collectievetoezegging bestaat die voor de werknemers of een bijzondere categorie ervan opeenzelfde en niet-discriminerende wijze toegankelijk is; 19° de voordelen die voorde bedrijfsleiders die in artikel 30, 2°, bedoelde bezoldigingen verkrijgen,voorvloeien uit de op de onderneming rustende betaling van bijdragen en premiesdie krachtens artikel 195, § 1, tweede lid, van de bedrijfsresultaten mogen wordenafgetrokken; 20° de voordelen die voor de verkrijgers van bezoldigingen alsbedoeld in artikel 30, 1° en 2°, voortvloeien uit het ten laste nemen, door depersoon die de bezoldigingen verschuldigd is, van de bijdragen of premiesbetreffende collectieve of individuele toezeggingen als bedoeld in § 2, en deuitkeringen gedaan ter uitvoering van die toezeggingen, voorzover dietoezeggingen niet tot doel hebben een inkomensverlies te vergoeden»;

- het artikel wordt aangevuld met een § 2, luidende: «§ 2. De vrijstelling waarin § 1,eerste lid, 20° , voorziet, is eveneens toepasselijk op de bijdragen en premies diedoor de werkgever of de onderneming ten laste worden genomen ten gunste vanwerknemers of bedrijfsleiders met loopbaanonderbreking of tijdskrediet, metbrugpensioen of gepensioneerd of werknemers of bedrijfsleiders die naar eenandere werkgever of naar een andere onderneming zijn overgestapt. De in § 1,eerste lid, 20°, bedoelde collectieve of individuele toezeggingen zijn:

• toezeggingen die uitsluitend tot doel hebben medische kosten te vergoeden dieverband houden met hospitalisatie, dagverpleging, ernstige aandoeningen enpalliatieve thuiszorg van de werknemer of bedrijfsleider en in voorkomendgeval van alle inwonende gezinsleden;

• toezeggingen die uitsluitend tot doel hebben specifieke kosten te vergoeden,veroorzaakt door de afhankelijkheid van de werknemer of bedrijfsleider;

• toezeggingen die uitsluitend voorzien in de uitkering van een rente ingeval dewerknemer of bedrijfsleider het slachtoffer is van een ernstige aandoening;

Page 121: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

121

• andere persoonsverzekeringen of gelijkaardige toezeggingen dan die welkehiervoor en in § 1, eerste lid, 18° en 19°, zijn bedoeld, voor zover dezeverzekeringen of toezeggingen gelijktijdig aan de volgende voorwaardenvoldoen:

∗ de verzekeringscontracten of de toezeggingen kunnen worden beschouwdals een aanvulling van de voordelen toegekend in het kader van dewetgeving inzake de sociale zekerheid;

∗ de contracten en toezeggingen mogen uitsluitend voorzien in uitkeringentijdens het dienstverband van de voornoemde personen. Periodes vanschorsing van het dienstverband worden ook in aanmerking genomen.

Voor de in artikel 30, 1°, bedoelde werknemers en de in 30, 2°, bedoeldebedrijfsleiders die overeenkomstig de bepalingen van artikel 195, § 1, tweede lid,niet regelmatig worden bezoldigd, komt een in het vorige lid bedoelde individueletoezegging slechts voor de vrijstelling als voordeel van alle aard in aanmerking opvoorwaarde dat in de onderneming ook een collectieve toezegging bestaat die opeenzelfde en niet-discriminerende wijze toegankelijk is voor de genoemdewerknemers en bedrijfsleiders of een bijzondere categorie ervan.Voor de toepassing van § 1, eerste lid, 20°, hebben de volgende termen dehiernavolgende betekenis:

� hospitalisatie: elk medisch noodzakelijk verblijf van ten minste één nacht in eeninstelling die wettelijk als ziekenhuisinstelling wordt aangezien;

� dagverpleging: het medisch noodzakelijk verblijf zonder overnachting in eeninstelling die wettelijk als ziekenhuisinstelling wordt aangezien;

� ernstige aandoeningen: aandoeningen die als zodanig door de minister bevoegdvoor Sociale Zaken erkend zijn;

� palliatieve thuiszorg: de behandeling thuis van terminale patiënten die gericht isop de fysische en psychische noden van de patiënt en bijdragen tot het bewarenvan een zekere kwaliteit van het leven;

� afhankelijkheid: de medisch vaststaande nood aan hulp voor het vervullen vangewone en instrumentele activiteiten van het dagelijkse leven.

- het artikel wordt aangevuld met een § 3, luidende: § 3. Wanneer de in § 1, eerstelid, 18° tot 20°, bedoelde voordelen en uitkeringen worden toegezegd in het kadervan een solidariteitstoezegging als bedoeld in de artikelen 10 en 11 van de wet van28 april 2003 betreffende de aanvullende pensioenen en het belastingstelsel van diepensioenen en van sommige aanvullende voordelen inzake sociale zekerheid of inhet kader van een plan met twee of meer toezeggingen, zijn de in § 1, eerste lid, 18°tot 20°, beoogde vrijstellingen slechts van toepassing voor zover diesolidariteitstoezegging of dat plan door de verzekeringsonderneming ofvoorzorgsinstelling op een gedifferentieerde wijze wordt beheerd zodat te allentijde voor elke belastingplichtige of belastingschuldige de toepassing van hetspecifieke regime inzake inkomstenbelastingen en met het zegel gelijkgesteldetaksen kan worden gewaarborgd zowel inzake de behandeling van de bijdragen ofpremies als van de uitkeringen».

Page 122: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

122

Artikel 77

In artikel 39 van hetzelfde Wetboek, gewijzigd bij de wetten van 28 december 1992, 17mei 2000, 19 juli 2000 en de programmawet van 24 december 2002, worden devolgende wijzigingen aangebracht:

- in de aanhef van § 2 worden de woorden «aanvullende pensioenen,» ingevoegdtussen de woorden «Pensioenen,» en de woorden «renten, kapitalen»;

- § 2, 2°, wordt vervangen als volgt:«2° indien ze voortkomen uit een individueellevensverzekeringscontract dat is afgesloten ten gunste van de belastingplichtige ofde persoon van wie hij de rechtverkrijgende is, en:

∗ geen vrijstelling is toegepast overeenkomstig bepalingen die vóór hetaanslagjaar 1993 van toepassing waren en de in de artikelen 1451, 2°, en 14517,1°, vermelde verminderingen niet zijn verleend;

∗ de vrijstelling krachtens artikel 15, eerste lid, van de wet van 13 juli 1959 isgeweigerd;

∗ van de vrijstelling overeenkomstig artikel 15, tweede lid, van de voormelde wetof overeenkomstig artikel 508 afstand is gedaan;

∗ ze niet geheel of gedeeltelijk zijn gevormd door middel vanwerkgeversbijdragen noch van bijdragen die in aanmerking konden komen voorde toepassing van artikel 1451, 1°, noch van bijdragen die, overeenkomstigartikel 52, 7°bis, in aanmerking konden komen als beroepskosten».

Artikel 78

Artikel 40 van hetzelfde Wetboek wordt vervangen als volgt: «Art. 40. —Deelnemingen in de winst ter zake van levensverzekeringscontracten, aanvullendepensioentoezeggingen of van aanvullende pensioenovereenkomsten zijn vrijgesteld opvoorwaarde dat zij gelijktijdig met de uit die contracten, toezeggingen ofovereenkomsten, voortvloeiende pensioenen, aanvullende pensioenen, renten, kapitalenof afkoopvoorwaarden worden vereffend. Onder deelnemingen in de winst worden dedeelnemingen verstaan omschreven in artikel 183bis van het Wetboek der met hetzegel gelijkgestelde taksen, zelfs als die krachtens artikel 183quinquies van hetzelfdeWetboek vrijgesteld zijn van de taks».

Page 123: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

123

Artikel 79

Artikel 52, 3°, van hetzelfde Wetboek wordt vervangen als volgt: «3° de bezoldigingenvan de personeelsleden en de volgende ermee verband houdende kosten:

- de wettelijk verschuldigde sociale lasten;- de werkgeversbijdragen en -premies, gestort ter uitvoering van:

• een aanvullende verzekering tegen ouderdom en vroegtijdige dood voor hetvestigen van een rente of van een kapitaal bij leven of overlijden;

• een collectieve of individuele aanvullende pensioentoezegging inzake een rust-en/of overlevingspensioen, met het oog op de vorming van een rente of van eenkapitaal bij leven of bij overlijden;

• een solidariteitstoezegging als bedoeld in de artikelen 10 en 11 van de wet van28 april 2003 betreffende de aanvullende pensioenen en het belastingstelsel vandie pensioenen en van sommige aanvullende voordelen inzake socialezekerheid;

• een collectieve of individuele toezegging die moet worden beschouwd als eenaanvulling van de wettelijke uitkeringen bij overlijden of arbeidsongeschiktheiddoor arbeidsongeval of ongeval ofwel beroepsziekte of ziekte;

- de bijdragen inzake sociale verzekering of voorzorg die in b) niet worden genoemden die verschuldigd zijn krachtens contractuele verplichtingen».

Artikel 80

Artikel 53 van hetzelfde Wetboek, gewijzigd bij de wetten van 30 maart 1994, 7 april1995 en 20 december 1995, bij het koninklijk besluit van 20 december 1996, bij de wetvan 22 december 1998 en bij de programmawet van 24 december 2002 wordtaangevuld als volgt: «21° de in artikel 38, § 1, eerste lid, 20°, bedoeldewerkgeversbijdragen en -premies; 22° in de mate waarin zij een maximumbedrag van1.525 EUR per jaar overschrijden, de in artikel 52, 3°, b, vermeldewerkgeversbijdragen en -premies die zijn gestort in uitvoering van in artikel 6 van dewet van 28 april 2003 betreffende de aanvullende pensioenen en het belastingstelselvan die pensioenen en van sommige aanvullende voordelen inzake sociale zekerheidbedoelde individuele aanvullende pensioentoezeggingen, gesloten in het voordeel vanpersonen die in artikel 30, 1°, bedoelde bezoldigingen ontvangen; 23° kapitalen die deaard hebben van een vergoeding tot volledig of gedeeltelijk herstel van een bestendigederving van inkomsten bij arbeidsongeschiktheid en die rechtstreeks door de werkgeverof de gewezen werkgever worden uitgekeerd aan personeelsleden of gewezenpersoneelsleden».

Page 124: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

124

Artikel 81

Artikel 59 van hetzelfde Wetboek, gewijzigd bij de wetten van 28 december 1992 en 6juli 1994 en de programmawet van 24 december 2002, wordt vervangen als volgt:

Art. 59.

� § 1. De werkgeversbijdragen en -premies bedoeld in artikel 52, 3°, b, kunnenslechts als beroepskosten worden afgetrokken onder de volgende voorwaarden enbinnen de volgende perken:

- ze moeten definitief worden gestort aan een in België gevestigdeverzekeringsonderneming of voorzorgsinstelling;

- de wettelijke en bovenwettelijke uitkeringen naar aanleiding van depensionering, uitgedrukt in jaarlijkse renten, mogen niet meer bedragen dan 80pct. van de laatste normale brutojaarbezoldiging en moeten worden berekend opbasis van de normale duur van een beroepswerkzaamheid;

- de wettelijke en aanvullende uitkeringen bij arbeidsongeschiktheid, uitgedruktin jaarlijkse renten, mogen niet meer bedragen dan de normalebrutojaarbezoldiging;

- de werkgever moet de bewijsstukken overleggen in de vorm en binnen determijnen die de Koning bepaalt.

� § 2. Een indexering van de renten bedoeld in § 1, 2° en 3°, is toegestaan.� § 3. De begrenzingen genoemd in § 1, 2° en 3°, worden enerzijds toegepast op de

bijdragen en premies die verband houden met aanvullende verzekeringen tegenouderdom en vroegtijdige dood en met aanvullende pensioentoezeggingen en,anderzijds op de bijdragen en premies die verband houden met toezeggingen diemoeten worden beschouwd als een aanvulling van de wettelijke uitkeringen bijoverlijden of arbeidsongeschiktheid door arbeidsongeval of ongeval ofwel doorberoepsziekte of ziekte. Voor de berekening van die begrenzingen worden de inartikel 52, 3°, b, derde streepje, bedoelde bijdragen en premies, gestort teruitvoering van een solidariteitstoezegging, naar gelang van hun aard, omgedeeldover elk van die categorieën.

� § 4. Voor de werkgeversbijdragen en -premies die verband houden met aanvullendeverzekeringen tegen ouderdom en vroegtijdige dood en met aanvullendepensioentoezeggingen, moet de begrenzing tot 80 pct., bedoeld in § 1, 2°, wordenbeoordeeld ten opzichte van het totale bedrag van de wettelijke pensioenen en van deop jaarbasis berekende extrawettelijke pensioenen. De uitkeringen op grond vanpensioensparen en van andere individuele levensverzekeringscontracten dan die welkeworden gesloten ter uitvoering van een individuele aanvullende pensioentoezegginginzake een rust- en/of overlevingspensioen, worden niet in aanmerking genomen.De extrawettelijke pensioenen omvatten inzonderheid de pensioenen:

∗ die met persoonlijke bijdragen als bedoeld in artikel 52, 7°bis, of in artikel 1453zijn gevormd;

∗ die met werkgeversbijdragen zijn gevormd;∗ die door de werkgever ter uitvoering van een contractuele verplichting zijn

toegekend.

Page 125: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

125

Voor de werkgeversbijdragen en -premies die verband houden met toezeggingendie moeten worden beschouwd als een aanvulling van de wettelijke uitkeringen bijoverlijden of arbeidsongeschiktheid door arbeidsongeval of ongeval ofwel doorberoepsziekte of ziekte, moet de begrenzing tot de normale bruto jaarbezoldigingworden beoordeeld ten opzichte van het totale bedrag van de wettelijke uitkeringenbij arbeidsongeschiktheid en van de op jaarbasis berekende extrawettelijkeuitkeringen bij arbeidsongeschiktheid.De extrawettelijke uitkeringen bij arbeidsongeschiktheid omvatten inzonderheid:

∗ de uitkeringen bij arbeidsongeschiktheid die met werkgeversbijdragen zijngevormd;

∗ de uitkeringen die door de werkgever ter uitvoering van een contractueleverplichting zijn toegekend.

� § 5. De Koning bepaalt wat onder «normale bruto jaarbezoldiging», «laatstenormale bruto jaarbezoldiging» en «normale duur van een beroepswerkzaamheid»in de zin van § 1, 2° en 3°, moet worden verstaan. Hij bepaalt de voorwaarden ende wijze van toepassing van deze bepaling en de modaliteiten volgens dewelkevoorschotten op prestaties, inpandgevingen van pensioenrechten voor hetwaarborgen van een lening en de toewijzing van de afkoopwaarde aan dewedersamenstelling van een hypothecair krediet geen beletsel vormen voor dedefinitieve storting van de bijdragen en premies die in § 1, 1°, wordt geëist».

Artikel 82

Artikel 1451, 1°, van hetzelfde Wetboek, ingevoegd bij de wet van 28 december 1992,wordt vervangen als volgt: «1° als in artikel 34, § 1, 2°, eerste lid, a tot c, bedoeldepersoonlijke bijdragen en premies die worden betaald door de werkgever via inhoudingop de bezoldigingen van de werknemer of door de onderneming via inhouding op debezoldigingen van de bedrijfsleider zonder dienstverband».

Artikel 83

In titel II, hoofdstuk III, afdeling I, onderafdeling IIbis, B, van hetzelfde Wetboek,ingevoegd door de wet van 28 december 1992, worden de volgende wijzigingenaangebracht:

- het opschrift wordt vervangen als volgt: «B. Persoonlijke bijdragen en premiesbetaald door de werkgever of de onderneming»;

Page 126: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

126

- in artikel 1453 van hetzelfde Wetboek, ingevoegd bij de wet van 28 december1992, worden de volgende wijzigingen aangebracht:

• in het eerste lid worden de woorden «persoonlijke bijdragen» en de woorden«gevestigde verzekeringsonderneming of instelling voor sociale voorzieningen»respectievelijk vervangen door de woorden «persoonlijke bijdragen en premies»en de woorden «gevestigde verzekeringsonderneming of voorzorgsinstelling»;

• in het tweede lid worden de woorden «artikel 59, derde lid» vervangen door dewoorden «artikel 59, § 4»;

• tussen het tweede en het derde lid wordt het volgende lid ingevoegd: «Wanneerde in artikel 1451, 1°, vermelde persoonlijke bijdragen en premies betrekkinghebben op de individuele voortzetting van een pensioentoezegging als bedoeldin artikel 33 van de wet van 28 april 2003 betreffende de aanvullendepensioenen en het belastingstelsel van die pensioenen en van sommigeaanvullende voordelen inzake sociale zekerheid, mogen de aldus gedanestortingen niet meer bedragen dan 1.500 EUR per jaar. Dat jaarbedrag wordtverminderd in verhouding tot de dagen van aansluiting tijdens hetzelfde jaar bijeen pensioenstelsel als bedoeld in de voornoemde wet»;

• het laatste lid wordt vervangen als volgt: «De Koning bepaalt de voorwaardenen de wijze van toepassing van deze bepaling en de modaliteiten volgensdewelke voorschotten op prestaties, inpandgevingen van pensioenrechten voorhet waarborgen van een lening en de toewijzing van de afkoopwaarde aan dewedersamenstelling van een hypothecair krediet geen beletsel vormen voor dedefinitieve storting van de bijdragen en premies die in het eerste lid wordtgeëist».

Artikel 84

In artikel 146, 3°, van hetzelfde Wetboek, gewijzigd bij de wetten van 30 maart 1994,21 december 1994 en 7 april 1999, worden de woorden «voor het saldo dat overblijftna toepassing van artikel 38, eerste lid, 13°» vervangen door de woorden «voor hetsaldo dat overblijft na toepassing van artikel 38, § 1, eerste lid, 13°».

Artikel 85

Artikel 169, § 1, tweede lid, van hetzelfde Wetboek, gewijzigd bij de wet van 28december 1992 en bij het koninklijk besluit van 13 juli 2001, wordt vervangen alsvolgt: «Hetzelfde omzettingsstelsel is van toepassing op de eerste schijf van 50.000EUR van het kapitaal of van de afkoopwaarde van een aanvullend pensioen als bedoeldin artikel 34, § 1, 2°, eerste lid, a tot c, waarop voorschotten op prestaties zijnopgenomen of dat heeft gediend voor het waarborgen van een lening of het wedersamenstellen van een hypothecair krediet, in zover die voorschotten verleend of dieleningen gesloten zijn voor het bouwen, het verwerven, het verbouwen, het verbeterenof het herstellen van de in België gelegen enige woning die uitsluitend bestemd is voorhet persoonlijk gebruik van de leningnemer en zijn gezinsleden».

Page 127: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

127

Artikel 86

In artikel 171 van hetzelfde Wetboek, gewijzigd bij de wetten van 28 juli 1992, 28december 1992, 24 december 1993, 30 maart 1994, 6 juli 1994 en 20 december 1995,bij het koninklijk besluit van 20 december 1996, bij de wetten van 25 januari 1999, 10maart 1999, 4 mei 1999 en 6 april 2000, bij het koninklijk besluit van 20 juli 2000 enbij de programmawet van 24 december 2002, worden de volgende wijzigingenaangebracht:

- de bepaling onder 1°, d, wordt vervangen als volgt: «d) kapitalen en afkoopwaardenals vermeld in 4°, f, in zover zij door persoonlijke bijdragen als vermeld in artikel1451, 1°, zijn gevormd en niet worden vereffend in omstandigheden als bedoeld in4°, f»;

- de bepaling onder 1°, e, wordt opgeheven;- de bepaling onder 1° wordt aangevuld als volgt: «h) de in 4°, g, bedoelde kapitalen

geldend als pensioen wanneer die kapitalen in omstandigheden als bedoeld in 4°, g,door de werkgever of de onderneming worden uitgekeerd aan een anderebegunstigde dan degene die is bedoeld in 4°, g, zonder dat zij met voorafgaandestortingen zijn gevormd»;

- de bepaling onder 2°, b, wordt vervangen als volgt: «b) kapitalen en afkoopwaardenals vermeld in 4°, f, in zover zij door persoonlijke bijdragen als vermeld in artikel1451, 1°, zijn gevormd en worden vereffend in omstandigheden als bedoeld in 4°,f»;

- de bepaling onder 2°, c, wordt opgeheven;- de bepaling onder 2°, d, wordt vervangen als volgt: «d) kapitalen en afkoopwaarden

van de levens-verzekeringscontracten bedoeld in artikel 1451, 2°, indien diekapitalen worden vereffend bij overlijden van de verzekerde of bij het normaleverstrijken van het contract, of indien die afkoopwaarden worden vereffend in éénvan de 5 jaren die aan het normale verstrijken van het contract voorafgaan, voorzover die kapitalen en afkoopwaarden niet dienen voor de wedersamenstelling ofhet waarborgen van een hypothecaire lening. Hierin zijn eveneens begrepen dekapitalen en afkoopwaarden die worden toegekend aan een werknemer of aan eenniet in artikel 195, § 1, bedoelde bedrijfsleider en die voortvloeien uit eenindividuele aanvullende pensioentoezegging wanneer:

∗ voor die werknemer gedurende de looptijd van die individuele aanvullendepensioentoezegging in de onderneming geen collectieve aanvullendepensioentoezegging bestaat of heeft bestaan;

∗ die bedrijfsleider gedurende de looptijd van die individuele aanvullendepensioentoezegging tijdens geen enkel belastbaar tijdperk regelmatig bezoldigdis»;

Page 128: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

128

- de bepaling onder 4°, f, wordt vervangen als volgt: «f) kapitalen en afkoopwaardendie inkomsten vormen zoals bedoeld in artikel 34, § 1, 2°, eerste lid, a tot c,wanneer ze niet belastbaar zijn overeenkomstig artikel 169, § 1, en ze aan debegunstigde worden uitgekeerd naar aanleiding van zijn pensionering of vanaf deleeftijd van 60 jaar, of naar aanleiding van het overlijden van de persoon van wiehij de rechtverkrijgende is, met uitzondering van:

∗ kapitalen of afkoopwaarden die gevormd zijn door persoonlijke bijdragen alsvermeld in artikel 1451, 1°;

∗ kapitalen en afkoopwaarden die krachtens een individuele aanvullendepensioentoezegging, als bedoeld in de wet van 28 april 2003 betreffende deaanvullende pensioenen en het belastingstelsel van die pensioenen en vansommige aanvullende voordelen inzake sociale zekerheid, worden toegekendofwel aan een werknemer als bedoeld in artikel 31 wanneer er gedurende delooptijd van die individuele aanvullende pensioentoezegging in de onderneminggeen collectieve aanvullende pensioentoezegging bestaat die beantwoordt aande voorwaarden van de voornoemde wet, ofwel aan een bedrijfsleider alsbedoeld in artikel 32 die, gedurende de looptijd van die individuele aanvullendepensioentoezegging, geen bezoldigingen heeft gekregen die beantwoorden aande voorwaarden van artikel 195, § 1, tweede lid»;

- de bepaling onder 4°, g, wordt vervangen als volgt: «g) kapitalen geldend alspensioenen wanneer die kapitalen door de onderneming worden uitgekeerd aan dein artikel 32, eerste lid, 1°, bedoelde bedrijfsleider die het statuut van zelfstandigeheeft en die is bedoeld in artikel 3, § 1, vierde lid, van het koninklijk besluit nr. 38van 27 juli 1967, ten vroegste naar aanleiding van zijn pensionering op de normaledatum of in één van de 5 jaren die aan die datum voorafgaan of naar aanleiding vanhet overlijden van de persoon van wie hij de rechtverkrijgende is, zonder dat zij metvoorafgaande stortingen zijn gevormd».

Artikel 87

Artikel 195, § 2, van hetzelfde Wetboek, gewijzigd bij het koninklijk besluit van 20december 1996, wordt vervangen door de volgende bepaling: «§ 2. Behalve indien deovereenkomsten enkel voorzien in voordelen bij overlijden, worden de premies vanlevensverzekeringen betreffende overeenkomsten die in het voordeel van deonderneming zijn gesloten, met de in § 1, tweede lid, vermelde bijdragen gelijkgestelden zijn zij slechts aftrekbaar, onder de voorwaarden en binnen de begrenzing diedienaangaande is vastgesteld in deze titel, indien deze overeenkomsten werden geslotenop het hoofd van een bedrijfsleider als bedoeld in artikel 32, eerste lid, 1°, entewerkgesteld zonder dienstverband. Om het aftrekbare deel van de premies te bepalen,komen uitsluitend de in § 1, tweede lid, omschreven bezoldigingen in aanmerking».

Page 129: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

129

Artikel 88

In artikel 205, § 2, van hetzelfde Wetboek, vervangen door het koninklijk besluit van20 december 1996, worden de volgende wijzigingen aangebracht:

- de bepaling onder 2° wordt vervangen als volgt: «2° de in artikel 53, 6° tot 11°, 14°en 21° tot 23°, vermelde kosten»;

- de bepaling onder 5° wordt vervangen als volgt: «5° de bijdragen en premies alsbedoeld in artikel 52, 3°, b, en de ermee gelijkgestelde premies van bepaaldelevensverzekeringen, voor zover die bijdragen en premies niet voldoen aan devoorwaarden en de begrenzingen gesteld in de artikelen 59 en 195, alsmede depensioenen, aanvullende pensioenen, renten en als zodanig geldende toelagen voorzover die sommen niet voldoen aan de voorwaarden en de grens gesteld in artikel60».

Artikel 89

Artikel 223, 2°, van hetzelfde Wetboek wordt door de volgende bepaling vervangen:«2° de werkgeversbijdragen en -premies vermeld in artikel 52, 3°, b, in zover zij nietvoldoen, ofwel aan de grens vermeld in artikel 53, 22°, ofwel aan de voorwaarden vanen de grens bedoeld in artikel 59, de pensioenen, renten en andere als zodanig geldendetoelagen vermeld in artikel 52, 5°, in zover zij niet voldoen aan de voorwaarden van ende begrenzing bedoeld in artikel 59 en de in artikel 53, 23°, bedoelde kapitalen».

Artikel 90

In artikel 225, tweede lid, 5°, van hetzelfde Wetboek worden de woorden «tegen hettarief van 39 pct.» vervangen door de woorden «tegen het tarief vermeld in artikel 215,eerste lid».

Artikel 91

Artikel 234, 3°, van hetzelfde Wetboek wordt door de volgende bepaling vervangen:«3° op de werkgeversbijdragen en -premies vermeld in artikel 52, 3°, b, in zover zijniet voldoen, ofwel aan de grens vermeld in artikel 53, 22°, ofwel aan de voorwaardenvan en de grens bedoeld in artikel 59, op de pensioenen, renten en andere als zodaniggeldende toelagen vermeld in artikel 52, 5°, in zover zij niet voldoen aan devoorwaarden van en de grens bedoeld in artikel 59 en op de in artikel 53, 23°, bedoeldekapitalen».

Page 130: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

130

Artikel 92

Artikel 364ter van hetzelfde Wetboek, ingevoegd bij de wet van 28 december 1992 engewijzigd bij de programmawet van 24 december 2002, wordt vervangen als volgt:«Art. 364ter. — Wanneer kapitalen of afkoopwaarden die gevormd zijn door in artikel52, 7°bis, of in artikel 1451, 1°, vermelde persoonlijke bijdragen, doorwerkgeversbijdragen of door bijdragen van de onderneming, door devoorzorgsinstelling of de verzekeringsonderneming waarbij ze zijn gevestigd, ten batevan de begunstigde of van zijn rechtverkrijgenden worden overgedragen naar eensoortgelijke pensioentoezegging of pensioenovereenkomst, wordt deze verrichting nietals een betaling of toekenning aangemerkt, zelfs als die overdracht op verzoek van debegunstigde geschiedt, onverminderd het recht van belastingheffing bij de laterebetaling of toekenning door de instellingen of ondernemingen aan de begunstigde. Heteerste lid is niet van toepassing bij overdracht van het kapitaal of de afkoopwaarde naareen in het buitenland gevestigde voorzorgsinstelling of verzekeringsonderneming».

Artikel 93

In hetzelfde Wetboek wordt een artikel 515quater ingevoegd, luidende: «Art.515quater. — § 1. Wat de pensioentoezeggingen betreft, ingesteld door een collectievearbeidsovereenkomst, een pensioenreglement of een pensioenovereenkomst geslotenvóór de datum van inwerkingtreding van artikel 86 van de wet van 28 april 2003betreffende de aanvullende pensioenen en het belastingstelsel van die pensioenen envan sommige aanvullende voordelen inzake sociale zekerheid of die voortvloeien uit deverlenging van een vóór die datum gesloten collectieve arbeidsovereenkomst zijn, inafwijking van de artikelen 130 tot 168, afzonderlijk belastbaar, behalve wanneer dealdus berekende belasting, vermeerderd met de belasting betreffende de andereinkomsten, meer bedraagt dan die welke zou voortvloeien uit de toepassing van devermelde artikelen op het geheel van de belastbare inkomsten:

- tegen een aanslagvoet van 33 pct. : kapitalen en afkoopwaarden als vermeld in 3°,in zover zij door persoonlijke bijdragen als vermeld in artikel 1451, 1°, zijngevormd en niet worden vereffend in omstandigheden als bedoeld in 3°;

- tegen een aanslagvoet van 10 pct. : kapitalen en afkoopwaarden als vermeld in 3°,in zover zij met persoonlijke bijdragen als vermeld in artikel 1451, 1°, zijngevormd en worden vereffend in omstandigheden als bedoeld in 3°;

Page 131: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

131

- tegen een aanslagvoet van 16,5 pct. : niet volgens artikel 169, § 1, belastbarekapitalen en afkoopwaarden als bedoeld in artikel 34, § 1, 2°, eerste lid, a tot c, inzover die kapitalen of afkoopwaarden niet zijn gevormd door persoonlijkebijdragen als vermeld in artikel 1451, 1°, en wanneer die kapitalen of dieafkoopwaarden tot uiterlijk 31 december 2009 aan de rechthebbende wordenuitgekeerd:

• wat de kapitalen en afkoopwaarden van een verzekeringscontract betreft:

∗ bij het normale verstrijken van het contract;∗ bij het overlijden van de verzekerde;∗ naar aanleiding van de pensionering of brugpensionering van de verzekerde;∗ in een der 5 jaren vóór het normaal verstrijken van het contract;∗ op de normale leeftijd waarop de verkrijger zijn beroepswerkzaamheid uit

hoofde waarvan het kapitaal is gevormd, volledig en definitief stopzet;

• wat de andere kapitalen en afkoopwaarden betreft:

∗ ten vroegste naar aanleiding van zijn pensionering op de normale datum ofin één van de 5 jaren die aan die datum voorafgaan;

∗ naar aanleiding van zijn brugpensionering;∗ naar aanleiding van het overlijden van de persoon van wie hij de

rechtverkrijgende is;∗ op de normale leeftijd waarop de verkrijger zijn beroepswerkzaamheid uit

hoofde waarvan het kapitaal is gevormd, volledig en definitief stopzet.

Het vorige lid is tevens van toepassing op de niet volgens artikel 169,

� § 1. belastbare kapitalen en afkoopwaarden van aanvullende pensioentoezeggingendie vóór de inwerkingtreding van het artikel 86 van de wet van 28 april 2003betreffende de aanvullende pensioenen en het belastingstelsel van die pensioenenen van sommige aanvullende voordelen inzake sociale zekerheid zijn gesloten tengunste van bedrijfsleiders als bedoeld in artikel 32, eerste lid, 1°, die bezoldigingenhebben genoten waarop de wetgeving betreffende de sociale zekerheid van dezelfstandigen is toegepast en die daardoor niet onder het toepassingsgebied van degenoemde wet vallen.

� § 2. V o o r de pensioentoezeggingen ingesteld door een collectievearbeidsovereenkomst, een pensioenreglement of een pensioenovereenkomst geslotengedurende zes maanden vanaf de datum van bekendmaking in het Belgisch Staatsbladvan de wet van 28 april 2003 betreffende de aanvullende pensioenen en hetbelastingstelsel van die pensioenen en van sommige aanvullende voordelen inzakesociale zekerheid, worden in artikel 171, 4°, f, de woorden «naar aanleiding van zijnpensionering of vanaf de leeftijd van 60 jaar of naar aanleiding van het overlijden vande persoon van wie hij de rechtverkrijgende is» vervangen door de woorden «naaraanleiding van zijn pensionering of vanaf de leeftijd van 58 jaar of naar aanleiding vanhet overlijden van de persoon van wie hij de rechtverkrijgende is».

Page 132: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

132

Artikel 94

In hetzelfde Wetboek wordt een artikel 515quinquies ingevoegd, luidende: «Art.515quinquies. — De artikelen 52, 3°, b, en 195, § 2, zoals ze bestonden vóórdat zedoor de artikelen 79 en 87 van de wet van 28 april 2003 betreffende de aanvullendepensioenen en het belastingstelsel van die pensioenen en van sommige aanvullendevoordelen inzake sociale zekerheid werden gewijzigd, blijven van toepassing op delevensverzekeringspremies met betrekking tot contracten die werden gesloten vóór deinwerkingtreding van de genoemde wet in het voordeel van de onderneming op hethoofd van de bedrijfsleiders».

Artikel 95

In hetzelfde Wetboek wordt een artikel 515sexies ingevoegd, luidende: «Art. 515sexies.— In geval van overdracht van kapitalen of afkoopwaarden gevormd door middel vanlevensverzekeringspremies als bedoeld in artikel 195, § 2, die worden gelijkgesteld metbijdragen als bedoeld in artikel 195, § 1, tweede lid, zoals ze bestonden vooraleer zedoor artikel 87 van de wet van 28 april 2003 betreffende de aanvullende pensioenen enhet belastingstelsel van die pensioenen en van sommige aanvullende voordelen inzakesociale zekerheid werden gewijzigd, die wordt verricht door deverzekeringsonderneming bij dewelke deze kapitalen of afkoopwaarden werdengevormd, teneinde deze te bestemmen voor de uitvoering van een aanvullendepensioentoezegging inzake rust- en/of overlevingspensioen, uitsluitend in het voordeelvan een bedrijfsleider op wiens hoofd een contract werd gesloten, is artikel 38, § 1,eerste lid, 19°, van toepassing op de sommen die naar aanleiding van zulk eenverrichting zijn overgedragen, in zover is voldaan aan de volgende voorwaarden:

- de overdracht vindt plaats binnen een termijn van 3 jaar welke aanvangt vanaf deinwerkingtreding van de genoemde wet;

- de voorwaarden van en de begrenzing gesteld in artikel 195 werden nageleefd totop het ogenblik van de overdracht;

- en de aanvullende pensioentoezegging, onderschreven door de onderneming in hetvoordeel van de betrokken bedrijfsleider, wordt ten laatste op het ogenblik vanoverdracht van de kapitalen of afkoopwaarden aangepast.

Voor de toepassing van het vorige lid, wordt met een overdracht van kapitalen ofafkoopwaarden gelijkgesteld, de toewijzing van de hoedanigheid van begunstigde vanhet contract van bedrijfsleiderverzekering uitsluitend in het voordeel van de verzekerdebedrijfsleider.Bovendien wordt die verrichting niet als de betaling of toekenning van een pensioenaangemerkt, zelfs als die overdracht op verzoek van de bedrijfsleider geschiedt,onverminderd het recht van belastingheffing bij de latere betaling of toekenning doorde instellingen of ondernemingen aan de bedrijfsleider.Het vorige lid is niet van toepassing bij overdracht van het kapitaal of de afkoopwaardenaar een in het buitenland gevestigde voorzorgsinstelling ofverzekeringsonderneming».

Page 133: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

133

Artikel 96

In hetzelfde Wetboek wordt een artikel 515septies ingevoegd, luidende: «Art.515septies. — Wanneer kapitalen die, voor de inwerkingtreding van de wet van 28april 2003 betreffende de aanvullende pensioenen en het belastingstelsel van diepensioenen en van sommige aanvullende voordelen inzake sociale zekerheid, in deschoot van de onderneming gevormd zijn ten bate van de begunstigde of van zijnrechtverkrijgenden, worden overgedragen naar een voorzorgsinstelling of eenverzekeringsonderneming, dan wordt die verrichting niet als de betaling of toekenningvan een pensioen aangemerkt, zelfs als die overdracht op verzoek van de begunstigdegeschiedt, onverminderd het recht van belastingheffing bij de latere betaling oftoekenning door de instellingen of ondernemingen aan de begunstigde. Het eerste lid isniet van toepassing bij overdracht van het kapitaal naar een in het buitenlandgevestigde voorzorgsinstelling of verzekeringsonderneming. Op de sommen die bij diegelegenheid worden overgedragen, worden bovendien de bepalingen van artikel 38, §1, eerste lid, 18° en 19°, toegepast voor zover de voorwaarden van en de begrenzinggesteld in de artikelen 59 en 195 zijn nageleefd tot op het ogenblik van de overdracht».

Artikel 97

In hetzelfde Wetboek wordt een artikel 515octies ingevoegd, luidende: «Art. 515octies.— Artikel 171, 4°, g, zoals het bestond vooraleer het werd gewijzigd door artikel 86van de wet van 28 april 2003 betreffende de aanvullende pensioenen en hetbelastingstelsel van die pensioenen en van sommige aanvullende voordelen inzakesociale zekerheid, blijft van toepassing op de in artikel 171, 1°, h, bedoelde kapitalengeldend als pensioenen wanneer die kapitalen worden uitgekeerd in uitvoering van eencontractuele verbintenis die is gesloten voor de inwerkingtreding van de genoemdewet».

B. Wijzigingen van het Wetboek der met het zegel gelijkgestelde taksen

I Jaarlijkse taks op de verzekeringscontracten

Artikel 98

Artikel 174 van het Wetboek der met het zegel gelijkgestelde taksen, vervangen bij dewet van 13 augustus 1947 en gewijzigd bij de wet van 28 december 1992, wordtvervangen als volgt: «Art. 174. — Worden met de verzekeringen gelijkgesteld, decontracten van lijfrente of tijdelijke renten gesloten met een verzekeringsondernemingevenals elke verbintenis aangegaan door de pensioeninstellingen en de rechtspersonenbelast met de uitvoering van de solidariteitstoezegging bedoeld in de wet van 28 april2003 betreffende de aanvullende pensioenen en het belastingstelsel van die pensioenenen van sommige aanvullende voordelen inzake sociale zekerheid».

Page 134: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

134

Artikel 99

Artikel 1751 van hetzelfde Wetboek, ingevoegd bij de wet van 13 augustus 1947 engewijzigd bij de wetten van 27 juli 1953, 14 februari 1961 en 27 december 1965, hetkoninklijk besluit nr. 13 van 18 april 1967, de wetten van 22 december 1977, 8 augustus1980 en 28 december 1992, wordt vervangen als volgt:

Art. 1751.

� § 1. Het tarief van de taks bedraagt 9,25%.� § 2. Dit tarief wordt verminderd tot 4,40 % wat betreft:

- de verzekeringen in geval van leven;- de verzekeringen in geval van overlijden;- de contracten van lijfrente of tijdelijke renten gesloten met een

verzekeringsonderneming;- de collectieve toezeggingen die moeten worden beschouwd als een aanvulling van de

wettelijke uitkeringen bij arbeidsongeschiktheid door arbeidsongeval of ongevalofwel beroepsziekte of ziekte, indien ze worden uitgevoerd door deverzekeringsondernemingen bedoeld in artikel 2, § 1, van de wet van 9 juli 1975betreffende de controle der verzekeringsondernemingen en door depensioeninstellingen bedoeld in artikel 2, § 3, van dezelfde wet, en indien dezecollectieve toezeggingen op eenzelfde en niet-discriminerende wijze toegankelijkzijn voor alle aangeslotenen, zijnde alle werknemers of regelmatig bezoldigdebedrijfsleiders van eenzelfde onderneming of een bijzondere categorie ervan;

- de pensioentoezeggingen die worden uitgevoerd door de verzekeringsondernemingenbedoeld in artikel 2, § 1, van de wet van 9 juli 1975 betreffende de controle derverzekeringsondernemingen en door de pensioeninstellingen bedoeld in artikel 2, § 3,van dezelfde wet;

- de individuele voortzetting van pensioentoezeggingen als bedoeld in artikel 33 vande wet van 28 april 2003 betreffende de aanvullende pensioenen en hetbelastingstelsel van die pensioenen en van sommige aanvullende voordelen inzakesociale zekerheid.

� § 3. Elke toezegging begrepen in de plannen die worden uitgevoerd door deverzekeringsondernemingen bedoeld in artikel 2, § 1, van de wet van 9 juli 1975betreffende de controle der verzekeringsondernemingen en door depensioeninstellingen bedoeld in artikel 2, § 3, van dezelfde wet, wordt onderworpenaan het tarief dat op die bepaalde toezegging van toepassing is overeenkomstig § 1 en §2, indien:

- het collectief plan en de eventueel voorziene alternatieve individuelekeuzemogelijkheden, op eenzelfde en niet-discriminerende wijze toegankelijk zijnvoor alle aangeslotenen, zijnde alle werknemers of regelmatig bezoldigdebedrijfsleiders van eenzelfde onderneming of een bijzondere categorie ervan, en

- de eventuele toezegging bij overlijden van de aangeslotene, de eventuele toezeggingbij arbeidsongeschiktheid van de aangeslotene en de eventuele toezegging medischekosten van de aangeslotene, kan onderschreven worden zonder uitsluiting op basisvan een medisch onderzoek indien meer dan tien personen bij dat collectief plan zijnaangesloten, en

Page 135: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

135

- dat plan door de verzekeringsonderneming of pensioeninstelling op eengedifferentieerde wijze wordt beheerd zodat te allen tijde voor elke belastingplichtigeof belastingschuldige de toepassing van het specifieke regime inzakeinkomstenbelastingen en met het zegel gelijkgestelde taksen kan wordengewaarborgd, zowel inzake de behandeling van de bijdragen of premies als van deuitkeringen.

In geval van een collectief plan waarbij voor alle aangeslotenen in een globaalpremiebudget wordt voorzien en iedere aangeslotene zelf vrij de aanwending vandit premiebudget mag invullen en ventileren over de verschillende in het planaangeboden dekkingen, moet er in een standaard toezegging worden voorzien. Inafwachting van een keuze of indien de aangeslotene geen keuze maakt, wordt destandaard toezegging voor deze aangeslotene toegepast. Voor elke dekking wordt ineen standaard dekking voorzien. Het verbod van uitsluiting op grond van eenmedisch onderzoek geldt zowel voor deze standaard dekking als de standaardtoezeggingen; de standaard dekkingen en de standaard toezegging moeten in hetreglement worden omschreven en een betekenisvolle inhoud hebben.

� § 4. Bij niet-naleving van één van de in § 3 vermelde voorwaarden wordt op alletoezeggingen begrepen in een in § 3 bedoeld plan, het in § 1 bepaalde tarieftoegepast».

Artikel 100

In artikel 1762, eerste lid, van hetzelfde Wetboek, ingevoegd bij het koninklijk besluitnr. 63 van 28 november 1939 en gewijzigd bij de wetten van 17 juli 1963, 24 december1963, 28 december 1983, 7 december 1988, 28 december 1992, 5 juli 1998 en 4 maart1999, wordt een 4°bis ingevoegd, luidende: «4°bis. elke verbintenis aangegaan, zoweldoor de verzekeringsondernemingen bedoeld in artikel 2, § 1, van de wet van 9 juli1975 betreffende de controle der verzekeringsondernemingen en door depensioeninstellingen bedoeld in artikel 2, § 3, van dezelfde wet, als door derechtspersonen belast met de uitvoering van de solidariteitstoezegging, in het kader vande pensioenstelsels die voldoen aan de voorwaarden bepaald in titel II, hoofdstuk II,afdeling II, van de wet van 28 april 2003 betreffende de aanvullende pensioenen en hetbelastingstelsel van die pensioenen en van sommige aanvullende voordelen inzakesociale zekerheid, voor zover die verbintenissen door de verzekeringsonderneming ofvoorzorgsinstelling op een gedifferentieerde wijze worden beheerd zodat te allen tijdevoor elke belastingplichtige of belastingschuldige de toepassing van het specifiekeregime inzake inkomstenbelastingen en met het zegel gelijkgestelde taksen kan wordengewaarborgd, zowel inzake de behandeling van de bijdragen of premies als van deuitkeringen».

Page 136: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

136

Artikel 101

Artikel 177, 1°, van hetzelfde Wetboek, gewijzigd bij de wet van 28 december 1992,wordt vervangen als volgt: «1° door de genootschappen, kassen, verenigingen ofverzekeringsondernemingen, de pensioeninstellingen en de rechtspersonen belast metde uitvoering van de solidariteitstoezegging bedoeld in de wet van 28 april 2003betreffende de aanvullende pensioenen en het belastingstelsel van die pensioenen envan sommige aanvullende voordelen inzake sociale zekerheid, alsmede door alleandere verzekeraars, wanneer ze in België hun hoofdinrichting, een agentschap, eenbijhuis, een vertegenwoordiger of enige zetel voor hun verrichtingen hebben».

Artikel 102

Artikel 178, eerste lid, van hetzelfde Wetboek, gewijzigd bij de wet van 28 december1992, wordt vervangen als volgt: «De genootschappen, verenigingen,pensioeninstellingen en de rechtspersonen belast met de uitvoering van desolidariteitstoezegging bedoeld in de wet van 28 april 2003 betreffende de aanvullendepensioenen en het belastingstelsel van die pensioenen en van sommige aanvullendevoordelen inzake sociale zekerheid alsmede alle in het vorige artikel bedoelde overigeberoepsverzekeraars, mogen pas hun verrichtingen aanvangen wanneer zij, vooraf, eenberoepsaangifte hebben neergelegd op het daartoe aangewezen kantoor van registratie.Hetzelfde geldt voor de makelaars en alle andere personen die tussentreden bij hetsluiten van verzekeringen met vreemde verzekeraars die de in het tweede lid bedoeldeaansprakelijke vertegenwoordiger niet hebben».

Artikel 103

In artikel 1791, tweede lid, van hetzelfde Wetboek worden de woorden «1751, eerstelid» vervangen door de woorden «1751, § 1».

Artikel 104

Artikel 183, eerste lid, van hetzelfde Wetboek, gewijzigd bij de wetten van 22 maart1965 en 28 december 1992, wordt vervangen als volgt: «De Belgische verzekeraars, depensioeninstellingen en de rechtspersonen belast met de uitvoering van desolidariteitstoezegging bedoeld in de wet van 28 april 2003 betreffende de aanvullendepensioenen en het belastingstelsel van die pensioenen en van sommige aanvullendevoordelen inzake sociale zekerheid alsmede de vertegenwoordigers in België van devreemde verzekeraars, alsmede de makelaars zijn gehouden hun repertoria, registers,boeken, polissen, contracten en alle andere stukken, zonder verplaatsing, mede te delenop elk aanzoek der aangestelden van de administratie van de belasting over detoegevoegde waarde, registratie en domeinen die ten minste de graad van adjunct-verificateur hebben».

Page 137: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

137

II Jaarlijkse taks op de winstdeelnemingen

Artikel 105

Artikel 183bis van hetzelfde Wetboek, ingevoegd bij de wet van 7 december 1988,wordt vervangen als volgt: «Art. 183bis. — De sommen verdeeld als winstdeelnemingdie betrekking hebben op levensverzekeringen, op contracten van lijfrente of tijdelijkerenten, of op aanvullende pensioenen die op een andere wijze worden opgebouwd dandoor middel van een levensverzekering, gesloten met een beroepsverzekeraar of eenpensioeninstelling, die in België zijn hoofdinrichting, een agentschap, een bijhuis, eenvertegenwoordiger of om het even welke zetel van verrichtingen heeft, zijnonderworpen aan een jaarlijkse taks».

Artikel 106

In artikel 183sexies van hetzelfde Wetboek, ingevoegd bij de wet van 7 december1988, worden tussen de woorden «verenigingen» en «of verzekeringsondernemingen»de woorden «pensioeninstellingen» ingevoegd».

Artikel 107

In artikel 183undecies van hetzelfde Wetboek, ingevoegd bij de wet van 7 december1988 en gewijzigd bij de wetten van 22 december 1989 en 22 juli 1993, worden dewoorden «De Belgische verzekeraars en vertegenwoordigers in België» vervangendoor de woorden «De Belgische verzekeraars en pensioeninstellingen, alsmede devertegenwoordigers in België».

5. Diverse en slotbepalingen

Artikel 108

Titel II van deze wet is niet van toepassing op de pensioentoezeggingen betreffende dein België gedetacheerde werknemers in de zin van de bepalingen van titel II van deverordening (EEG) nr. 1408/71 van de Raad van 14 juni 1971 betreffende detoepassing van de sociale zekerheidsregelingen op loontrekkende en hun gezinnen, diezich binnen de Gemeenschap verplaatsen.

Artikel 109

De Koning kan onder de voorwaarden die Hij vaststelt een regeling instellen:

- van aanvullende verzekeringen aanvullend bij de regeling van buitenwettelijkevoordelen, die Hij heeft ingesteld krachtens artikel 22, § 2, van de wet van 12 juli1957 betreffende de rust- en overlevingspensioenen voor bedienden;

- van buitenwettelijke pensioenvoordelen en aanvullende verzekeringen voor depersonen bedoeld in artikel 32, eerste lid, 1° en 2° van het Wetboek vaninkomstenbelastingen 1992.

Page 138: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

138

Artikel 110

De Koning neemt, op gezamenlijke voordracht van de minister van Pensioenen en deminister van Economie, en na advies van de Raad voor aanvullende pensioenen en deControledienst voor de verzekeringen en de aanvullende pensioenen, de besluiten dievoor de uitvoering van deze wet nodig zijn.

Artikel 111

Met het oog op de goede uitvoering van de opdrachten die door deze wet aan deControledienst voor de Verzekeringen worden toegekend, breidt de Koning hetorganiek kader van het personeel van de Controledienst voor de Verzekeringen, zoalsvastgesteld in uitvoering van artikel 34, eerste lid van de wet van 9 juli 1975, uit binneneen termijn van één jaar vanaf de inwerkingtreding van dit artikel.

Artikel 112

De wet van 6 april 1995 betreffende de aanvullende pensioenen wordt opgeheven.

Artikel 113

De voorwaarden voor de toepassing van het verminderd tarief van 4,40 % gesteld inartikel 1751, § 2, 4°, en § 3, van het Wetboek der met het zegel gelijkgestelde taksenzijn pas van toepassing op de toezeggingen en plannen die bestaan op de datum vaninwerkingtreding van artikel 99 zodra een termijn van 5 jaar te rekenen vanaf diedatum verstreken is».

Artikel 114

De Koning bepaalt de datum waarop de bepalingen van deze wet in werking treden,behalve voor de artikelen 57, § 2, 61, § 2, 64 tot 70, 110 tot 112 en 114, die in werkingtreden de dag waarop deze wet in het Belgisch Staatsblad wordt bekendgemaakt.

Page 139: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

139

BIJLAGE 2: WOORDENLIJST

Sectoraal Pensioenstelsel

Een collectieve pensioentoezegging op sectorvlak

Pensioeninstelling

De instelling die krachtens een CAO, pensioenreglement, beheersovereenkomst belast wordtmet de organisatie van het luik 'pensioen' binnen het sectorplan

Solidariteitsinstelling

De instelling die krachtens een CAO, pensioenreglement, beheersovereenkomst belast wordt metde organisatie van het luik 'solidariteit' binnen het sociaal sectorplan

Derde pijler

Het individuel sparen met het oog op het pensioen (individuele levensverzekering,pensioensparen, pensioenverzekering)

Tweede pijler

De pijler van de aanvullende pensioenen georganiseerd op bedrijfsvlak of sectorvlak (WAP)onder de vorm van groepsverzekeringen of pensioenfondsen. Het doel ervan is het verschil tussenhet wettelijk pensioenbedrag en het laatste loon uit te vlakken om zo de gepensioneerde tebehoeden voor een plotselinge daling van de levens- standaard.

Tak 23

Levensverzekering gekoppeld aan een beleggingsfonds (een niet-fiscaal beleggingsproduct onderde vorm van een verzekeringscontract). Dit verzekeringsproduct biedt geen gewaarborgdrendement, enkel een middelenverbintenis om de gestorte premies naar best vermogen te beheren.

Tak 21

Een verzekeringsproduct dat een rendementsgarantie biedt van 3,25% op werkgeverspremies +een winstdeelname ofwel gerealiseerd binnen een gecantonneerd fonds ofwel binnen het resultaatvan de verzekeraar. De gerealiseerde en uitgekeerde winstdeelname is steeds vrij vaneindbelasting.

Aangeslotene

De werknemer die behoort tot de categorie van personeel waarvoor de inrichter een pensioenplanheeft ingevoerd en die aan de aansluitingsvoorwaarden van het plan voldoet + de gewezenwerknemer die nog steeds actuele of uitgestelde rechten geniet overeenkomstig hetpensioenreglement.

Page 140: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

140

Toezichtscomité

Het comité binnen de pensioen(solidariteits)instelling opgericht dat voor de helft is samengestelduit leden die het personeel vertegenwoordigen aan wie een pensioen(solidariteits)toezegginggedaan werd en voor de andere helft uit werkgevers. Het ziet toe op de goede uitvoering van depensioen(solidariteits)- toezegging door de pensioen(solidariteits)instelling.

Werknemers Buiten het toepassingsveld

De werknemers die verbonden zijn met een werkgever die valt onder het P.(s).C. maar nietworden verbonden door de CAO die de invoering van het sectorplan regelt.

Werknemers Opting Out

De werknemers die verbonden zijn met een werkgever die valt onder het P.(s).C. en onder deCAO die de invoering van het sectorplan 'solidariteit regelt, maar die wat de organisatie van hetluik 'pensioen' aangaat gebonden zijn door het bedrijfsplan.

Pensioentoezegging

De toezegging van een aanvullend pensioen gedaan door de inrichter aan de aangeslotenen en/ of hun rechthebbende(n) in uitvoering van een CAO.

Solidariteitstoezegging

De toezegging binnen het luik 'solidariteit' van een sociaal sectorplan dat bijv. voorziet in definanciering van de pensioentoezegging op momenten van inactiviteit, het toekennen van eenoverlijdensrente... en welke aanleiding geeft tot de vrijstelling van de 4,4% verzekeringstaks.

Begunstigde

Ingeval van leven op de pensioenleeftijd is de aangeslotene de rechthebbende van hetaanvullend pensioen. Ingeval van vóóroverlijden (overlijden van de aangeslotene vóór hetbereiken van de eindleeftijd) zijn diens erfgenamen de rechthebbenden van diens aanvullendpensioen.

Uittreding (op sectorvlak)

De beëindiging van een arbeidsovereenkomst anders dan door overlijden of pensionering,voorzover de werknemer geen nieuwe AO heeft afgesloten met een werkgever die eveneensbehoort tot het ressort van een P.(s).C. die daarenboven niet wist te opteren voor opting out.

Transparantieverslag

Het jaarlijks opgesteld verslag door de pensioeninstelling of een andere derde over het doorhaar gevoerde beheer van ofwel de pensioen- of solidariteitstoezegging welke na raadplegingdoor het toezichtscomité op eenvoudig verzoek ter beschikking is van de aangeslotene.

Page 141: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

141

Cafetariaplannen

Een cafetariaplan is een collectieve pensioen- of voorzorgsregeling waarbij voorzien wordt in eenuniform "premiebudget" voor iedere aangeslotene. Binnen de perken van dit budget kiest dewerknemer de risico's die hij "verzekerd" wil zien (vb. dekking bij overlijden,arbeidsongeschiktheid, gezondheidskosten, afhankelijkheid, ernstige ziekte…). Het deel van hetbudget dat niet wordt besteed aan het verzekeren van die risico's wordt gespaard met het oog opde vorming van een rustpensioen.Bij bepaalde cafetariaplannen kan de aangeslotene kiezen op welke wijze de fondsen belegdzullen worden voor de opbouw van zijn pensioen. De keuzemogelijkheden worden vastgelegd ineen reglement.

Cafetariaplannen zijn in de loop van de jaren '90 overgewaaid uit de Angelsaksische landen. Hetverschijnsel paste in de trend naar een grotere flexibiliteit van arbeids- en loonvoorwaarden.

De basisfilosofie was duidelijk. Als ieder aangeslotene individueel zijn pakket aanvullendevoordelen kon samenstellen, dan kon hij ook de te verzekeren voordelen beter op zijn persoonlijkebehoeften afstemmen en een hogere graad van tevredenheid bereiken in vgl. met de klassiekeplannen waar de werkgever iedereen dezelfde voordelen oplegt.

Page 142: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

142

BIJLAGE 3: WETTELIJKE REFERENTIES

• Wet van 28 april 2003 betreffende de aanvullende pensioenen en het belastingstelselvan die pensioenen en van sommige aanvullende voordelen inzake sociale zekerheid(B.S. 15 mei 2003, erratum B.S. 26 mei 2003)

• Koninklijk besluit van 14 november 2003 tot uitvoering van de wet van 28 april 2003betreffende de aanvullende pensioenen en het belastingstelsel van die pensioenen envan sommige aanvullende voordelen inzake sociale zekerheid en het bijhorendverslag aan de Koning (B.S. 14 november 2003)

• Koninklijk besluit van 14 november 2003 tot vaststelling van desolidariteitsprestaties verbonden met de sociale aanvullende pensioenstelsels en hetbijhorend verslag aan de Koning (B.S. 14 november 2003)

• Koninklijk besluit van 14 november 2003 tot vaststelling van de regels inzake definanciering en het beheer van de solidariteitstoezegging en het bijhorend verslag aande Koning (B.S. 14 november 2003)

• Koninklijk Besluit van 14 november 2003 betreffende de toekenning vanbuitenwettelijke voordelen aan de werknemers bedoeld bij koninklijk besluit nr. 50van 24 oktober 1967 betreffende het rust- en overlevingspensioen voor werknemersen aan de personen bedoeld in artikel 32, eerste lid, 1° en 2° van het Wetboek vanInkomstenbelastingen 1992, tewerkgesteld buiten een arbeidsovereenkomst (B.S. 14november 2003)

• Koninklijk besluit van 14 november 2003 tot vaststelling van deerkenningsvoorwaarden van de verzekeringsondernemingen en -instellingen met hetoog op het uitoefenen van de verzekeringsverrichtingen bedoeld in het koninklijkbesluit van 14 november 2003 betreffende de toekenning van buitenwettelijkevoordelen aan de werknemers bedoeld bij het koninklijk besluit nr. 50 van 24 oktober1967 betreffende het rust- en overlevingspensioen voor werknemers en aan depersonen bedoeld in artikel 32, eerste lid, 1° en 2° van het Wetboek van deInkomstenbelastingen 1992, tewerkgesteld buiten een arbeidsovereenkomst (B.S. 14november 2003)

• Koninklijk besluit van 14 november 2003 tot wijziging van het koninklijk besluit van14 mei 1985 tot toepassing op de voorzorgsinstellingen van de wet van 9 juli 1975betreffende de controle der verzekeringsondernemingen en het bijhorend verslag aande Koning (B.S. 14 november 2003)

• Koninklijk besluit van 14 november 2003 betreffende de levensverzekeringsactiviteiten het bijhorend verslag aan de Koning

Page 143: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

143

BIJLAGE 4: ENKELE INTERESSANTE SITES

Hierna volgen enkele interessante websites met info over de aanvullende pensioenen, ondermeer websites m.b.t. de reeds bestaande aanvullende sectorale pensioenstelsels.

A. Huidige aanvullende sectorale pensioenstelsels + website

1. Sectorale Pensioenstelsels voor de Ondernemingen van het Garagebedrijf, het Koetswerk& de Metaalhandel.

http://www.sefocam.be/

De v.z.w. Sefocam is een vereniging voor de sectorale pensioenstelsels voor deondernemingen van de sector ‘ Garagebedrijf, Koetswerk & Metaalhandel’.De vereniging SEFOCAM heeft tot doel op een paritair samengestelde wijze gestalte te gevenaan de aanvullende pensioenstelsels voor de arbeiders die vanaf 1 januari 2002 tewerkgesteldzijn binnen een onderneming die ressorteert onder het P.C. 112 voor het Garagebedrijf, hetP.s.C. 149.02 voor het Koetswerk & het P.s.C. 149.04 voor de Metaalhandel.De vertegenwoordigers van de werkgevers en de vakbonden uit de sector van hetGaragebedrijf (PC 112), het Koetswerk (P.s.C. 149.02) en de Metaalhandel (P.s.C. 149.04)zijn n.a.v. het Nationaal Akkoord 2001-2002 overeengekomen om in een aanvullend pensioente voorzien voor alle arbeiders. Met ingang van 01/01/2002 genieten aldus zo’n 50.000arbeiders van de betrokken sectoren een aanvullend pensioen. Dit aanvullend pensioenvoorziet in de uitkering van een éénmalig kapitaal (of jaarlijkse levenslange rente) bij levenvan de aangeslotene op de wettelijke-, vervroegde- of brugpensioenleeftijd en eentegemoetkoming bij overlijden van de aangeslotene vóór de pensioenleeftijd.

2. De website ‘Pensioenfonds Metaal’ voor arbeiders uit de metaalverwerkende nijverheid,in bedrijven die ressorteren onder het PC 111

http:www.pfondsmet.be/

Deze website is in de eerste plaats bestemd voor al de arbeiders uit de metaalverwerkendenijverheid, tewerkgesteld binnen een onderneming die ressorteert onder het paritair comité111. De inhoud van deze website vormt de samenvatting van het pensioenfondsreglementsamen met andere praktische informatie.

Page 144: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

144

subcomité van de elektriciens (PSC 149.01)

http://www.fbz-fse-elec.be/

Met ingang van 1 januari 2002 werd een sectoraal pensioenfonds opgericht voor allewerknemers onder het Paritair Subcomité van de elektriciens, installatie en distributie (P.s.C.149.01).Dit pensioenstelsels wordt georganiseerd door het Fonds voor Bestaanszekerheid van desector dat, naast een reeks aanvullende vergoedingen (bijv. bij werkloosheid, ziekte…), ookelk jaar een eindejaarspremie uitbetaalt aan de meeste arbeiders uit deze sector.

4 . Aanvullend sectoraal pensioenplan voor de bedienden uit de metaalverwerkendenijverheid – paritair comité 209

De gemeenschappelijke verzekeringskas Integrale werd door de sociale gesprekspartnersaangeduid als instelling die een sectoraal pensioenplan uitvoert voor de bedienden uit demetaalverwerkende nijverheid (PC 209). Hieronder het adres van de Integrale.

5. Sectoraal Fonds voor de tweede pijler voor de arbeiders uit de voedingsnijverheid -Paritair Comité 118

http://www.viafonds.be/

Vanaf 1 april 2004 verwerven alle arbeiders uit de voedingsnijverheid het recht op een sociaalaanvullend pensioen. Dit sectoraal pensioen zal georganiseerd worden via het fonds voorbestaanszekerheid en de uitvoering ervan wordt toevertrouwd aan eenverzekeringsmaatschappij die onder het KB van 69 valt (verplichte winstverdeling onder deaangeslotenen).

Page 145: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

145

B. Andere interessante websites

1. De controledienst voor Verzekeringen (CDV)

http://www.cdv-oca.be/

De Controledienst voor de Verzekeringen, instelling van openbaar nut, werd opgericht doorde wet van 9 juli 1975 betreffende de controle der verzekeringsondernemingen en wordtbeheerst door hoofdstuk IV van de wet van 2 augustus 2002 betreffende het toezicht op definanciële sector en de financiële diensten.Naast de controle op de verzekeringsondernemingen oefent de Controledienst het toezicht uitover de hypotheekondernemingen, de voorzorgsinstellingen (pensioenfondsen), demaatschappijen voor onderlinge borgstelling, de instellingen van openbaar nut voorgemeenschappelijk vervoer, de kapitalisatieondernemingen en de tussenpersonen bijverzekeringen.

Op deze website staat een afdeling gewijd aan de ‘tweede pijler’ waarin zowel de wettekstenm.b.t. de aanvullende pensioenen als de samenvattingen van deze wetgeving opgenomenwerden.

2. Integrale

http://www.integrale.be/

Integrale, een gemeenschappelijke verzekeringskas met een uniek concept, werd in 1925 dooreen aantal ondernemingen en hun werknemers opgericht als “gemeenschappelijkeverzekeringskas”om hun pensioenen te beheren.“Gemeenschappelijk” wil zeggen dat de kas eigendom is van alle verzekerden samen. Zijwordt beheerd door verkozen afgevaardigden van zowel de werkgevers als de werknemers.Die zijn paritair vertegenwoordigd in de Raad van Bestuur.Het unieke bij Integrale is echter dat de Raad bestaat uit mensen die zelf belang hebben bijeen goede werking van hun verzekeringskas, en niet uit private aandeelhouders. Dit maakt dater geen dividend moet betaald worden aan zo’n aandeelhouders.

Alle winsten vloeien terug naar de verzekerden en naar hen alleen. Vandaar komt ook denaam: de “integrale” winst wordt verdeeld. Maak zelf maar eens de vergelijking tussen wat deverzekerden bij Integrale de afgelopen jaren aan rendement kregen, en wat anderepensioenverzekeraars gaven.

Page 146: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

146

Page 147: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen
Page 148: Pensioenen en sociale uitkeringen moeten de lonen volgen

■ Voor meer info:

ABVV | Hoogstraat 42 | 1000 BrusselTel: +32 (0)2 506.82.11 | Fax: +32 (0)2 506.82.29E-mail: [email protected] | Website: www.abvv.be

Lay-out: ABVV | Foto: ABVV

© December 2003

Volledige of gedeeltelijke overname of reproductie van de tekst uit dezebrochure mag alleen met duidelijke bronvermelding.

Verantwoordelijke uitgever: Mia De Vits

■ Deze brochure werd gerealiseerd met steun van het Europees SociaalFonds en de FOD-Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg.