PENOZA-SPECIAL

VOORWOORD

Niet lang na mijn terugkeer als hoofdredac-

teur van Crimezone.nl in de zomer van 2010

vond ik een stapel A4’tjes op mijn bureau,

met in vette letters PENOZA erop gedrukt.

Het was een drukproef van het debuut van

scenarioschrijver Pieter Bart Korthuis. En er

zou ook een tv-serie komen, stond erbij ge-

krabbeld. Moet je echt lezen, Sander! Een pol-

dermaffiathriller was nu niet direct het type

boek waar mijn hart een sprongetje van

maakte, maar op een of andere manier was

ik toch getriggerd. Ik las het boek in een

avond en een nacht uit. Het maakte indruk.

Hetzelfde deed, een paar weken later, de tv-serie. Het

werd on-Nederlands goed genoemd, wat natuurlijk een

belediging is voor vele andere producties, maar eer-

lijk gezegd dekte het wel de lading. Zelden zag ik zo’n

rauwe, strak op de huid gefilmde en geloofwaardige

misdaadserie. En dat van Nederlandse bodem. ‘Groot

worden kan iedereen,’ zei Frans van Walraven, neer-

gezet door Thomas Acda (zijn kortste rol ooit, denk ik),

‘het is de kunst om klein te blijven.’ En dat is precies

waarmee de makers van Penoza hun doel bereikten,

klein blijven, dicht bij huis en met een onbetwiste in-

tensiteit. Niemand had kunnen vermoeden dat Penoza

zou uitgroeien tot iets veel groters. Dat er een tweede

en zelfs een derde seizoen zou komen, kwam in het

draaiboek van de makers niet voor. Dat het buitenland

stond te trappelen remakes te produceren al helemaal

niet. Niet voor niets werd Penoza door de bezoekers

van Crimezone.nl verkozen tot Beste Nederlandse

Misdaadserie van de afgelopen tien jaar. Met Penoza

III in aantocht genoeg redenen voor een mooie special

over deze succesreeks. Veel plezier met Penoza!

Sander Verheijen

hoofdredacteur crimezone

PeNoZA III - HET VERHAAL c Nadat Carmen verschillende aanslagen op haar leven heeft overleefd, heeft ze om haar fa-milie te beschermen zich een weg naar de top van het Amsterdamse misdaadmili-eu gevochten. Inmiddels staat ze aan het hoofd van een goed geoliede criminele or-ganisatie die, in samenwerking met een Mexicaanse drugskartel, verantwoordelijk is voor de invoer van honderden kilo’s co-caïne. De zaken gaan zo goed dat Carmen denkt dat de tijd gekomen is om met ‘pen-sioen’ te gaan. Ze heeft haar geld in een vastgoedproject van haar financiële man Simon Zwart geïnvesteerd en wil stapsge-wijs alle verantwoordelijkheid voor haar il-legale praktijken overdragen aan haar vroe-gere vijand, Berry, die inmiddels de tweede man in haar imperium is geworden.

Samen met John, met wie ze nu een jaar getrouwd is, woont Carmen in een grote zwaarbeveiligde villa aan het water. John is tegen wil en dank huisman geworden en zorgt, met hulp van schoonmoeder Fiep, voor Irwan junior en de twee puberzonen Boris en Koen. Natalie en Lucien zijn in-middels het huis uit en delen een woning in de stad.

Hoewel ze denkt volledig in controle te zijn, zitten officier van justitie Justine de Heer en rechercheur Jim Leeflang Carmen nog steeds op de hielen. Met de arrestatie van een geldrunner met drie miljoen euro op zak, hopen ze de onttakeling van Car-mens zorgvuldig opgebouwde netwerk in te luiden.

Vanaf dit moment rommelt het ook binnen Carmens eigen gelederen: Berry waant zich onaantastbaar en haalt zich de woede op de hals van een concurrerende Joegoben-de onder leiding van de wispelturige crimi-neel Nikolai Zarko. Simon Zwart komt in problemen als zijn vrouw Louise dreigt de vuile was buiten te hangen als hij zijn bui-tenechtelijke relatie met Sandrina niet be-eindigt. De samenwerking met de boven-wereldse vastgoedmagnaat Jack van Zon, bedoeld om Carmen een legaal gezicht te verschaffen, wreekt zich als Van Zon er een geheime agenda op na blijkt te houden. Als dan ook nog een megatransport van zes-honderd kilo cocaïne in handen valt van justitie is de ellende voor Carmen niet te overzien. Carmen verdenkt het nieuwe hulpje van Berry, Storm, ervan een poli-tie-infiltrant te zijn, maar komt voor een onmogelijk dilemma te staan als Natalie zich in een relatie met deze zelfde jongen heeft gestort.

Naarmate ze dieper in de problemen komt, wordt het moeilijker voor Carmen om vol te houden dat ze in de misdaad zit om haar familie te beschermen. Als Boris en Koen met de politie in aanraking komen, Lucien dreigt af te glijden in het misdaadmilieu en zelfs John vuile handen moet maken om Carmen te redden, beseft ze dat er maar één mogelijke uitweg is. Ze neemt opnieuw de teugels stevig in handen nemen om haar organisatie, haar huwelijk en haar gezin te redden van de totale ondergang.

DEZE ACTIE IS AFGELOPEN.

penoza.kro.nl

Mogelijk gemaakt door

Boven: Penoza-bedenker Pieter Bart Korthuis. Hij schreef het scenario van elf afleveringen en is als eindredacteur verantwoordelijk voor alle scripts. Rechts: Regisseur Diederik van Rooijen en hoofdrolspeelster Monic Hendrickx tijdens de perspresentatie van Penoza III.

TEKST & FOTO’S Sander Verheijen en kro

‘Lieverds, als jullie dit zien... dan is het allemaal anders gelopen dan ik dacht.’

Crimezone Magazine sprak de makers en de hoofdrolspeelster van Penoza

Het is 3 september. Terwijl de

zomer een slotoffensief heeft

ingezet met de warmste week in

vele decennia, betreden wij de

kleine filmzaal van het Ketelhuis

voor de allereerste aflevering

van Penoza III. Ik zie daar al een

paar dagen naar uit. Voor zover

het in Nederland mogelijk is,

heeft de serie in twee jaar tijd

een bijzonder soort cultstatus

verworven.

‘Penoza is niet gewoon goed,’ zou pro-

ducent Alain de Levita even later in zijn

welkomstwoord voor een handje vol

journalisten, een aantal acteurs en me-

dewerkers zeggen. ‘Penoza is fantastisch.

Ik ken niemand die het gewoon goed

vindt. Het is altijd fantastisch. En Penoza

III is nog beter.’

Het zijn natuurlijk de woorden van een

trotse producent die zijn derde Penoza

aan het selecte gezelschap aflevert en

geniet van het mooie succes van de Ne-

derlandse misdaadserie. Ook internati-

onaal, want er zijn inmiddels remakes

van de serie in de VS, Polen en Rusland.

Na de veelbelovende woorden van De

Levita gaat het licht uit en zien we een

aangeslagen Carmen van Walraven te-

gen een webcam praten. ‘Lieverds, als

jullie dit zien… dan… dan is het allemaal

anders gelopen dan ik dacht. Dan is het

fout gegaan,’ zegt ze met haar inmiddels

bekende Amsterdamse tongval.

Het verhaal verplaatst zich direct naar

twee weken daarvoor. Geen flashbacks

naar eerdere seizoenen. We worden zon-

der oponthoud getrakteerd op een knal-

lende rollercoaster, waarin de ene plot-

lijn na de andere wordt uitgerold. Een

snelle mix van spanning, actie en seks

en waarin – zoals Eric Corton, die de

echtgenoot van Carmen speelt, later te-

gen een journalist van de Amsterdamse

tv-zender AT5 zou zeggen – ook de liefde

niet ontbreekt.

Zo’n vijftig minuten later hebben we wel

een klein beetje een idee dat het enorm

fout zal gaan met Carmen. En ik wil maar

één ding, of eigenlijk negen: de andere

afleveringen van Penoza III. Mijn geduld

zal nog een aantal weken behoorlijk op

de proef worden gesteld…

SOFTDe makers van Penoza hadden ook wel

wat goed te maken, met de seizoensope-

ning van de derde reeks. Het mierzoete

einde van seizoen twee, de bruiloft van

John en Carmen, was volgens vele fans

(inclusief mijzelf) een keiharde breuk in

de herkenbare rauwe stijl

van de reeks. Toch een klein

beetje een koude douche.

Pieter Bart Korthuis begrijpt

de kritiek wel een beetje: ‘Je

kunt een bruiloft natuurlijk

op vele manieren filmen.

De muziek bepaalt daarin

de sfeer en door deze keuze

(dezelfde muziek wordt ge-

bruikt in de slotscène van

Love Actually, red.) heeft de “feel good”

de overhand. Er zijn mensen die ervan

houden en er zijn mensen die het niks

vinden. Je kunt het zien als een vette

knipoog naar al het voorgaande, maar

het had wat mij betreft ook iets minder

zoet gekund.’

UITDAGINGHet grote verschil tussen Penoza en Peno-

za II is dat er bij het tweede seizoen wel

rekening gehouden werd met een ver-

volg. De lijntjes van het eerste seizoen

waren keurig afgesloten en een aantal

hoofdpersonages haalden de eindstreep

niet eens. Er was geen vervolg voorzien.

Pieter Bart: ‘Dáár zat voor mij ook de

grote uitdaging bij Penoza II. Hoe konden

we een tweede reeks beginnen zonder

dat het de eerste reeks zou ontkrachten.

Dat was best even puzzelen. En ook al

hadden we opdracht voor een derde sei-

zoen nog niet, ik wilde voorkomen dat

we bij Penoza II in dezelfde valkuil zou-

den stappen als bij het eerste seizoen. Je

kunt Carmen niet elke keer op de vlucht

laten slaan, dan wordt het wel heel erg

ongeloofwaardig, om niet te zeggen saai.’

Wat was dan de grootste uitdaging voor

Penoza III?

Pieter Bart: ‘Daar was het, denk ik, Car-

men zelf. Zij is een andere persoon aan

het worden. Vroeger was ze alleen maar

op de vlucht voor kwade krachten die

het haar moeilijk maakten. Nu begint

ze op een ander punt. Ze maakt nu zelf

deel uit van de misdaad. Carmen is echt

niet meer onschuldig. En hoe krijg je het

voor elkaar dat de kijker toch nog mee-

gaat met Carmen en haar problemen

interessant blijft vinden. Dat is de grote

uitdaging.’

CarmenZoals gezegd, Carmen ondergaat een

behoorlijke verandering gedurende de

seizoenen Penoza. In een interview op

de vpro-site vertelt actrice Monic Hend-rickx dat Carmen in het begin behoorlijk

Pieter Bart Korthuis:

‘Carmen is echt niet meer onschuldig.’

ver van haar af stond: ‘Ze was niet ie-

mand die ik zomaar even uit mijn mouw

schudde, met die Amsterdamse tongval

en die wereld waarin ze leeft die ik he-

lemaal niet ken. Carmen zit weliswaar

tegen wil en dank in de criminaliteit, ze

is niet alleen maar een brave moeder

die het beste voor haar kinderen wil. Ze

vindt het ook best wel kicken om dat cri-

minele pad op te gaan.’

Hoe is dat voor de actrice, nu ze voor de

derde keer in de huid van Carmen is ge-

kropen?

Monic: ‘Ja, Carmen ontwikkelt zich wel.

Maar voor mij is dat niet zo moeilijk. De

kleding doet veel, de make-up, het ac-

cent – haar tongval – dat zorgt er alle-

maal voor dat ik er weer snel in zit. En

na twee seizoenen is het ook wel een

geoliede machine geworden. Je plukt de

vruchten van het langere samenwerken.

Ik merk dat ik daar goed bij gedij.’

In een eerder artikel las ik dat Monic

er flink van baalde dat de Amerikaanse

producenten haar niet hebben gevraagd

om de rol van Carmen in de remake (Red

widow) te spelen. Was dat echt zo?

Monic: ‘Ik snapte natuurlijk wel dat het

geen optie was. De mensen kennen mij

daar niet. Maar het voelde wel een beet-

je alsof ze mijn rol afpakten. En dan krij-

gen ze er daar ook nog eens veel meer

geld voor dan wij hier, terwijl wij het na-

tuurlijk veel beter doen, haha.’

SnelkoOkpan (1)‘Als je het vergelijkt met film, dan is

het maken van een serie veel meer een

snelkookpan. Het moet allemaal sneller

en goedkoper. Het zorgt weer voor een

bepaalde flow, maar ik had bij het eerste

seizoen echt moeite om het allemaal bij

te benen. Ik was dat natuurlijk helemaal

niet gewend. Dat gaat me nu allemaal

een stuk gemakkelijker af.’

Hoewel Monic de remake nooit heeft ge-

zien, begrijpt ze wel waarom de serie in

Amerika is stopgezet na één seizoen. ‘Ik

heb de trailer gezien. Ze hebben het veel

te glad willen maken, dat werkt niet.’

Penoza III wordt door Monic samengevat

in drie zinnen: ‘Carmen probeert een

easy way-out. Maar daar worden stokjes

voor gestoken. Er liggen aardig wat be-

ren op de weg.’

Monic HendricKx:

‘Als je het vergelijkt met film, dan is het maken van een serie veel meer een snelkookpan.’

Van BinNeNuitAl in de eerste aflevering wordt duide-

lijk dat die beren op de weg in het leven

van Carmen niet alleen door haarzelf en

externe factoren worden veroorzaakt,

maar nu ook van binnenuit haar gezin

komen. Pieter Bart: ‘Dat klopt. Meer dan

in de eerste seizoenen spelen de kinde-

ren van Carmen en John een belangrijke

rol in het verhaal. Toen waren het veel

meer twee aparte werelden. De misdaad

had z’n effect op het privéleven, maar

nu pas komt tot uiting wat daarvan het

effect is geweest op de andere gezinsle-

den. Daardoor werkt het nu een beetje

andersom: de kinderen zorgen voor pro-

blemen die het zakenleven van Carmen

beïnvloeden.’

Ook Pieter Bart zag de aflevering van

Penoza III vandaag voor het eerst. ‘Ik heb

echt zitten genieten. Zo’n eerste afleve-

ring is echt het leukst om te schrijven,

omdat je dan zo’n berg lijnen opengooit,

die allemaal een betekenis krijgen. Als

scenarioschrijver weet je precies waar

ze naartoe lopen, maar ik vind dat je ook

open moet blijven staan voor input van

anderen. Dat kunnen de andere scena-

rioschrijvers zijn, maar ook de regisseur

natuurlijk. Die kan zelfs op de draai-

dag nog een ingeving krijgen, waardoor

er iets verandert. Dat kan ook noodge-

dwongen, bijvoorbeeld omdat hij een

scène niet heeft kunnen opnemen. Dan

zal hij een andere verbinding moeten

maken.’

Papier is GedulDIGHeeft Diederik je nog ergens mee verrast

in de eerste aflevering?

Pieter Bart: ‘Mijn taak ligt natuurlijk al

weer een tijd achter me, waardoor je er

toch met iets meer afstand naar kunt

kijken. Ik ben zeker positief verrast.

Kijk, papier is geduldig, je hebt voor je-

zelf wel een beeld maar je weet natuur-

lijk niet hoe het er in het echt uit gaat

zien. Ik had bijvoorbeeld een studenten-

huis beschreven, een antikraakwoning,

waar Natalie en Lucien zouden zitten.

Dat is – zag ik net – een leegstaande ka-

thedraal geworden. Woow. Dat zijn on-

gelofelijke cadeautjes. Ik wist ook niets

van die aanrijding. Ik had een politiefuik

beschreven, dus het was voor mij een

verrassing om te zien dat er soms toch

meer mogelijk is dan dat ik vooraf durf

te bedenken. Ik ben superblij.’

Regisseur Diederik van Rooijen ontbrak

tijdens de persvoorstelling, maar hij had

een goede reden.

Diederik: ‘Ik ben nog druk aan het mon-

teren. We zijn nu bij aflevering vijf en zes.

Ik heb ongeveer een week per aflevering.

Het wordt flink doorhalen anders ga ik

het niet redden.’

Diederik van Rooijen:

‘Het geweld moet kort zijn, en hard. Niet John Woo. Niet Tarantino. Niet Guy Ritchie. Niet nep, maar gewoon lomp en kort.’

Bij het monteren wordt hij geholpen

door twee editors. Zij maken de ruwe

versies van de afleveringen en zijn daar-

mee al twaalf dagen bezig. ‘Die eerste

versie duurt ongeveer een uur en moet

terug naar vijftig minuten. Dat is dan

echt boetseren tot het resultaat is wat ik

voor ogen heb. Elke seconde wordt be-

keken en afgewogen. Ik draai heel veel.

Veel verschillende opties, maar ook scè-

nes op verschillende manieren. Het is

echt een hele klus om daar het beste uit

te zoeken.’

Is er een typische Diederik van Rooij-

en-handtekening?

Diederik: ‘Bij Penoza heb ik gekozen voor

veel handheld, dicht bij de personages.

Het geweld moet kort zijn, en hard. Niet

John Woo. Niet Tarantino. Niet Guy Rit-

chie. Niet nep, maar gewoon lomp en

kort. Iedereen heeft het altijd over de

gewelddadigheid in Penoza, maar het is

maar twee minuten op een hele afleve-

ring. Maar blijkbaar werkt het en blijft

het goed hangen.’

SnelKoOKpan (2)De snelkookpan waar Monic het eerder

over had, komt in andere bewoordingen

ook terug in mijn gesprek met Diederik.

Tijd is kort, het budget beperkt.

‘Ik heb dat een beetje mijn kracht ge-

maakt. Ik kan een dictator zijn, als we

aan het draaien zijn. Ik zit erbovenop.

Ik wil alles weten, ik ben overal bij. Dat

moet ook, want anders halen we het

niet om tien pagina’s per dag te filmen.

En dat er weinig geld is, zorgt ervoor dat

je creatiever moet zijn. Ik ben daar mee

opgegroeid. Ik weet niet beter dan dat

we niet zoveel geld hebben.’

Pieter Bart vertelde mij al dat Diederik

een vrij autonome regisseur is, die op

een draaidag nog dingen kan verande-

ren. De regisseur lacht, als ik hem dat

vertel. ‘Dat klopt. Als ik het zelf niet ge-

loof, of niet vet vind, dan zal het anders

moeten.’

DurfEen van de dingen die de Penoza-reeks

karakteriseert is dat er nogal onvoor-

zichtig met belangrijke personages

wordt omgesprongen. Na het eerste sei-

zoen konden we al afscheid nemen van

een handvol bepalende personages. Dat

had nog een zekere logica, omdat Peno-

za toen nog als een ‘stand alone’ seizoen

werd gezien. Maar bij seizoen twee was

het niet anders, ook al was daar wel zicht

op een derde reeks.

Diederik van Rooijen:

‘Ik weet niet beter dan dat we niet zoveel geld hebben.’

‘Je moet gewoon durven,’ legt Diederik

uit. ‘De “new school” Amerikaanse se-

ries doen het ook. Die durven halverwe-

ge ook een hoofdpersoon af te schieten.

Dat is goed, want als je alleen maar be-

zig bent met het volgende seizoen wordt

het er niet beter door. Ook in Penoza III gaan er personages dood en dat gaan

mensen heel erg vinden. Echt dat ze zul-

len denken: “hoe kunnen ze dat doen?”.

We zijn niet minder rücksichtslos ge-

worden omdat we weten dat er kans is

op een volgend seizoen.’

Dat Penoza III het laatste seizoen van de

succesreeks zou zijn, werd al door Kort-

huis genuanceerd. ‘Het is niet gezegd

dat er geen vierde reeks komt,’ aldus de

bedenker. ‘Kijk, als de kro weer een op-

dracht geeft, dan zal die er zeker komen.

Zij houden alle opties open. De vraag is

wel of ik me er dan nog mee ga bemoei-

en.’

Diederik: ‘Ik zeg verder niks... haha, want

ik weet hoe Penoza III eindigt. Heel hard

ook. Ik ga niemand teleurstellen.’

DE P

ENOZ

A-FI

LES

Penoza werd door de bezoekers van Crimezone

overtuigend verkozen tot de Beste Nederlandse

Misdaadserie van de afgelopen 10 jaar. ‘De kro wilde geen

langlopende serie, maar een eenmalige dramareeks,’ zo

vertelde bedenker/scenarioschrijver Pieter Bart Korthuis,

die eigenlijk een Nederlandse Sopranos in gedachten had.

Maar het ongekende en misschien zelfs onverwachte

succes van Penoza zorgde voor nieuwe kansen. Het

derde seizoen gaat eind september van start en de serie

is een van de weinige Nederlandse producties met zo

veel internationale remakes. Crimezone Magazine zet in de

penoza-files leuke wetenswaardigheden over de populaire

misdaadserie op een rijtje.

DE PENOZA-FILES

TEKST Sander Verheijen FOTO’S Dinand van der Wall en Victor Arnolds

Een eerdere versie van De Penoza-files werd gepubliceerd in Crimezone Magazine 3, maart 2013.

De ervaren Raymond Thiry (1959) speelt de rol van lijfwacht – en huisvriend – Nicolaas Luther. Hij werd genomineerd voor een Gouden Kalf voor zijn rol in de arthousefilm Langer Licht (2006) van David Lammers. Drie jaar later wint hij het Gouden Kalf voor beste mannelijke bijrol in de speelfilm Oorlogswinter. Naast zijn rol van Luther is hij ook te zien in de jeugdserie Docklands, en recentelijk in de bioscoophit Sonny Boy en de spannende tv-serie De geheimen van Barslet. In het najaar van 2013 is Raymond te zien op het Nederlands Filmfestival, onder andere in de hoofdrol van A Long Story, in de one night stand Onder invloed en in de misdaadfilm Wolf.

langlopende misdaadserie c In een interview met Crimezone vertelt be-

denker/scenarioschrijver Pieter Bart Korthuis dat hij eigenlijk een idee had voor

een langlopende Nederlandse maffiaserie. Die zou er ook zijn gekomen als Talpa

niet vlak voor de productie ter ziele zou zijn gegaan. Korthuis had al voor vier af-

leveringen scripts liggen. De kro wilde geen langlopende serie. ‘Ik moest mijn

hele beeld kantelen,’ zo vertelt Korthuis. ‘Want ineens is het niet meer een ver-

haal waarvan je heel veel lijntjes opzet en kijkt wanneer je welk lijntje gaat af-

ronden. Het moest een verhaal zijn dat veel meer als één epos verteld zou wor-

den. En de kro gaf direct aan dat ze geen interesse hadden in een tweede seizoen.’

Inmiddels zijn de opnamen voor Penoza III achter de rug. De eerste aflevering wordt

uitgezonden op 29 september 2013 om 20.30 uur op Nederland 3.

DE PENOZA-FILES

tot de dood ons scheidt c Ondanks

dat hij alleen in de allereerste afleve-

ring van Penoza meespeelt, is Frans van

Walraven de oorzaak van de problemen

die zich voor het gezin Van Walraven op-

stapelen. Het is voor Thomas Acda, die

de rol speelt, niet voor het eerst dat hij

vroegtijdig afscheid neemt van de set.

In de populaire tv-serie All Stars over-

lijdt zijn personage, Willem, ook in de

eerste aflevering (van seizoen 2). In de

speelfilm In Oranje (2004) haalt hij ook

het einde niet. En, hoewel minder expli-

ciet, krijgt Acda ook in de met Gouden

Kalveren overladen film Lek (2000) een

niet-vrijwillig afscheid.

what’s in a name c De titel Penoza

werd bedacht door producent Johan Nij-

enhuis. Deze zogenaamd vrouwelijke

vorm van het woord penoze is een knip-

oog naar het feit dat een vrouw zich op-

werkt in de door mannen gedomineerde

onderwereld.

DE PENOZA-FILES

Sigrid ten Napel (19 februari 1993) speelt Natalie, de dochter van Frans en Carmen van Walraven. De jonge actrice timmert hard aan de weg. Voor haar rollen in de tv-series Overspel en Lijn 32 werd ze genomineerd voor de Gouden Notenkraker, een prijs die wordt toegekend door musici en acteurs. Je kunt Sigrid ook gezien hebben in de videoclip van Hoe, de zomerhit van Nielson en Miss Montreal.

Regisseur Diederik van Rooijen neemt, samen met acteur Raymond Thiry, de Crimezone Award of Honor in ontvangst voor beste Nederlandse misdaadserie van de laatste tien jaar. De thrillersite organiseerde de verkiezing ter gelegen-heid van haar tienjarige bestaan.

prijzen en nominaties c Penoza werd

genomineerd voor de Beeld en Geluid

Award 2010 in de categorie Fictie: bes-

te programma. Monic Hendrickx won

de Beeld en Geluid Award voor Beste

Actrice. De serie werd tevens genomi-

neerd voor de LIRA Scenarioprijs 2011

en de Zilveren Krulstaart 2011. Pieter

Bart Korthuis’ gelijknamige boek stond

in 2010 op de shortlist voor de Crime-

zone Award voor Beste Debuut. Penoza

werd twee jaar later door de bezoekers

van Crimezone verkozen tot Beste Ne-

derlandse misdaadserie 2002-2012.

DE PENOZA-FILES

DE PENOZA-FILES

déjà vu c Tom Jansen (André de Rue) en Fedja van Huêt (Irwan de

Rue) speelden eerder vader en zoon in Baantjer, in de aflevering De Cock

en de moord om de moord (1997). Beiden zullen overigens niet meer te-

rugkeren in Penoza III.

te kOop c De prachtige villa van de

familie Van Walraven werd tijdens de

draaiperiode van Penoza II te koop ge-

zet. Dit zorgde voor een flinke extra druk

op de ketel voor de productie omdat het

huis niet langer be-

schikbaar zou zijn. De

villa komt dan ook niet

meer terug in het derde

seizoen.

IN Cijfers c Penoza heeft gemid-

deld per seizoen een cast van 25 acteurs

en meer dan 400 figuranten. De serie

wordt opgenomen in 60 draaidagen op

zo’n 30 verschillende locaties. De tota-

le crew bestaat uit circa 60 mensen. In-

clusief de herhalingen werd Penoza II bekeken door 1 miljoen mensen. Over

het productiebudget wordt door de film-

maatschappij liever gezwegen, maar op

Twitter, in een discussie over succesvol-

le televisieseries uit onder andere Dene-

marken, reageert Pieter Bart Korthuis:

‘Denen maken 1 grote serie per jaar,

budget 1 miljoen per aflevering. Penoza

doet het met een vijfde daarvan.’

Over de GRens c Ondanks de Ne-

derlandse setting reikt het succes van

Penoza tot ver over de grens. Zo zijn er

al remakes gemaakt in Polen (krewzkr-

wi), de Verenigde Staten (Red Widow) en

zelfs in Rusland. Producent Alain de Le-

vita: ‘Ik had nooit durven dromen ooit

een serie te maken die zowel in Ame-

rika als Rusland een remake krijgt. Het

markeert het internationale succes van

Penoza. Ook andere grote landen hebben

hun interesse in de serie getoond.’ Het

Amerikaanse scenario werd geschreven

door Melissa Rosenberg, bekend van on-

der andere Dexter en de Twilight Saga. De

serie ging op 3 maart 2013 op televisie-

zender abc van start. Enkele weken later

werd al bekend dat er geen tweede sei-

zoen van Red Widow te verwachten is.

Actrice Monic Hendrickx heeft echter

een dubbel gevoel over de Amerikaan-

se remake. Ze zegt in het Algemeen Dag-

blad: ‘Aan de ene kant ben ik trots. Het

gebeurt niet elke dag dat Hollywood een

Nederlandse productie zo waardeert en

koopt. Ze hebben het gezien en ze von-

den het goed. An-

derzijds heb je ook

het idee: dit is ons

kind en het wordt

een beetje van je

afgepakt. Ik ben de

enige echte Car-

men! En wat ik echt

minder vind: Red

Widow blijkt veel

gladder dan Penoza. Het mist dat rauwe

dat ik nou juist zo sterk vind.’

De cast van de Amerikaanse remake Red Widow met o.a. Radha Mitchell (Marta Walraven), Sterling Beaumon (Gabriel Walraven), Clifton Collins Jr. (fbi-agent James Ramos) en Luke Goss (Luther). De serie ging in maart 2013 in première.

Monic Hendrickx speelt de hoofdrol als Carmen van Walraven-De Rue. Monic werd op 3 december 1966 geboren in ‘De Zandloper’, een houten huisje aan de Kloosterstraat in Stevensbeek. Van haar derde tot haar zevende woont ze in Paramaribo, daarna keert ze terug naar Nederland. Haar eerste grote filmrol speelt ze pas op haar 31ste in De Poolse bruid (regie Karim Traïdia). Het betekende direct haar grote doorbraak. Daarna speelde ze onder andere in Nynke, Zus & Zo, Het Zuiden, Diep, De uitverkorene, Unfinished sky en Stellenbosch. Ze won driemaal een Gouden Kalf voor beste actrice (De Poolse bruid, Nynke en Het Zuiden). Voor haar rol in Penoza werd ze onderscheiden met de Beeld en Geluid Award 2010.

DE PENOZA-FILES

OnverwAchtE WENDING c Een groot

aantal personages sneuvelde al in het

eerste seizoen, onder wie de echtgenoot

van Carmen en haar zus. Dat bracht

scenarioschrijver Pieter Bart Korthuis in

de problemen, zo vertelt hij in een inter-

view met de Avrobode. Hij had nooit ge-

rekend op een vervolg op Penoza. ‘Had

ik geweten dat er een tweede seizoen

kwam, dan had ik meer mensen van de

vaste cast laten leven,’ aldus Korthuis.

ScENARio c De scripts voor seizoen

3 worden geschreven door Pieter Bart

Korthuis, Franky Ribbens, Karin van der

Meer en Philip Delmaar. De filmopna-

men begonnen in maart 2013. Penoza III wordt vanaf 29 september a.s. door de

kro op Nederland 3 uitgezonden.

31

Cast en crewPenoza I telt acht afleveringen die door de kro werden uitgezonden vanaf 12 september 2010. De tien afleveringen van Penoza II werden uitgezonden vanaf 25 november 2012. Penoza III bestaat uit tien afleveringen van elk 50 minuten en start op 29 september 2013.

Penoza IMonic Hendrickx - Carmen van Walraven-de RueRaymond Thiry - Nicolaas LutherTom Jansen - André de RueNiels Gomperts - Lucien van WalravenSigrid ten Napel - Natalie van WalravenStijn Taverne - Boris van WalravenPeggy Jane de Schepper - HannekeLoek Peters - BerryHajo Bruins - Jim LeeflangFedja van Huêt - Irwan de RueOlga Zuiderhoek - Fiep HomoetMedina Schuurman - Sandrina BreusinkThomas Acda - Frans van WalravenMarcel Hensema - Steven BreusinkJohnny de Mol - Johan Kruimel

Maartje Remmers - Marleen Kruimel-de RueChico Kenzari - MoesFilip Peeters - Christian SchillerDenise Rebergen - JipRosa Reuten - FelicityReinout Bussemaker - Bob de Baas

Penoza II (nieuwe personages) Eric Corton - John de WeerdtJoost Koning - Koen de WeerdtMarcel Musters - Simon ZwartWillem Nijholt - Henk OomsJacqueline Blom - Justine de HeerPieter van der Sman - Stefan (‘de snor’)Eva van de Wijdeven - ReinaGustav Borreman - Dwayne

Bob Schrijber - lijfwacht Mads Wittermans - Speedy Eva Duijvestein - Pamela Ooms Gabriel Aquilera - Rosales Kuno Bakker - Nico Nanette Edens - advocaat Thomas Dudkiewicz - huurmoordenaar Hannah van Lunteren - psychiater Isis Cabolet - Joyce

Penoza III (nieuwe personages)Peter Blok - Jack van ZonGijs Naber - StormMedina Schuurman - Sandrina

RegieDiederik van Rooijen

ScenarioPieter Bart KorthuisFranky Ribbens Karin van der Meer Maarten Lebens Elbe Stevens Philip Delmaar

CameraWillem Helwig

MuziekBart Westerlaken

MontageMoek de GrootStanley Kolk

Producentnl-film

Johan NijenhuisAlain de LevitaSabine Brian

Hoofd Drama (KRO)Brigitte Baake

DistibutieJust Bridge

Na een bescheiden rol in het eerste seizoen is Loek Peters (1974) in zijn rol van crimineel Berry uitgegroeid tot een van de belangrijkste personages in de serie. Loek speelde in populaire tv-series als Spangen, Spoorloos verdwenen, Flikken Maastricht, De geheimen van Barslet en Toren C. Voor zijn filmrol in Robert Jan Westdijks Het echte leven werd hij in 2008 genomineerd voor een Gouden Kalf. Meest recent speelde hij in de jeugdfilms Achtste-groepers huilen niet en Oorlogsgeheimen (najaar 2014), beide gebaseerd op de boeken van Jacques Vriens. In 2011 speelde hij de hoofdrol in het toneelstuk Blind vertrouwen, waarvoor thrillerschrijver Charles den Tex het scenario schreef.

Eric Corton (1969) is vooral bekend door zijn presentatiewerk op radio en tv en zijn bijdragen aan 3FM Serious Request als ambassadeur van het Rode Kruis. Maar Eric begon zijn toneelopleiding aan de Toneelschool Maastricht en maakte deze af aan de Toneelschool Amsterdam. Hij stond vier seizoenen op het toneel in de muzikale cabaretgroep Purper. Hij speelde gastrollen in onder andere IC, Baantjer en Sam Sam en had een vaste rol in Rozengeur & Wodka Lime. Naast presenteren, acteren en muziek maken, kan Eric ook schrijven. Zijn nieuwste boek, Auto-biografie, een kofferbak vol levensverhalen, verschijnt in oktober 2013.

Ander VerHaAl c Nog voordat

Penoza zich op de buis bewezen had,

lag het gelijknamige boek al in de win-

kel. Pieter Bart Korthuis werkte er bijna

een jaar aan. Aanvankelijk nam hij de

scripts bij de hand om het verhaal erom-

heen te kunnen vertellen, maar al gauw

kwam hij erachter dat dit toch niet zo

fijn werkte. ‘De grootste worsteling was

dat er acht scenario’s lagen met elk een

eigen spanningsboog, met heel duidelij-

ke cliffhangers. Een boek moet één grote

spanningsboog hebben. Op televisie kun

je het verhaal vertellen vanuit verschil-

lende personages. Je loopt even mee

met die, dan met die. Dat maakt niet uit.

In het boek breekt dat direct de verhaal-

lijn. Dus daar moest ik andere keuzes

maken. Ik heb een aantal verhaallijnen

uit de serie niet overgenomen, sommige

stip ik een heel klein beetje aan. Ik heb

twee afleveringen niet eens gebruikt in

het boek. Maar daarnaast, en daarom

vond ik het ook zo mooi dat ik ook het

boek ging schrijven, was er heel veel ma-

teriaal dat geen plek meer kreeg in de

tv-serie. Echt vette ideeën die ik nu wel

kon gebruiken. Het uiteindelijke verhaal

van het boek wijkt daarom behoorlijk af

van de tv-versie.’

Het boek Penoza verscheen in 2010 bij

uitgeverij Anthos en werd genomineerd

voor de Crimezone Thriller Award voor

Beste Debuut.

De Penoza SpecialEen uitgave van Crimezone Magazine.

tekstSander Verheijen

fotografiekro, Dinand van der Wall, Victor Arnoldsen Sander Verheijen.

eindredactieJean-Paul Colin

vormgeving twelph.com

© 2013 Crimezone Magazine

Met dank aan kro.

CRIMEZONE Magazineverschijnt

vier keer per jaar en is verkrijgbaar

in de crimezonemagazine-app

en op crimezoneshop.nl