THEATER

Pavel Boyarinov and elephant

1. Wat is theater?Wanneer theater:

• Speelvlak

• Spelers

• Publiek

Waar theater:

• Theaterzaal of schouwburg (lijsttoneel of vlakkevloertheater)

• Theater op locatie

Vlakke vloertheater

Sense Dokkum

Voordelen van een lijsttheater is dat je heel goed kan zorgen dat alles wat niet gezien mag worden (lampen, theatertechnici, decors voor andere

delen van de voorstelling) ook werkelijk niet gezien worden.

Lijsttoneel

Wat is locatietheater?

Theater op locatie

Dogtroep

Dogtroep opgeheven

Theater op locatie

http://www.youtube.com/watch?v=fIyGcbU9hUg

Royal de Luxe

Theater op locatie

Bert Visscher

Reacties

2. Theatrale middelen

SpelMise-en –scène

GrimeKostuums

DecorLicht

Muziek- en geluidseffectenVideo- en filmprojecties

FunctieVerhalende functieSymbolische functie

Functie van theatrale middelen:

• Verhalende functie

invloed op sfeer van de voorstelling en de emoties van het publiek

• Symbolische functie

verwijzen naar een achterliggende betekenis

kostuumontwerper Rien Bekkers

Kostuum voor Klytaimnestra uit toneelstuk Elektra van Sophocles

Kostuum voor Matamore uit toneelstuk Zinsbegoocheling van Pierre Corneille

3. Theatergenres• Toneel tragedie

komedietragikomedie

• Cabaret tekstcabaretfysiek cabaretmuzikaal cabaret

• Muziektheater musicaloperaoperette

• Dans academische dansmoderne dansjazz- en musicalsstreetdance

(grenzen tussen de verschillende genres zijn niet altijd even scherp te trekken)• Totaaltheater= theater+ film+ beeldende kunst

Clipje dansauditie: http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20070901_showdance01

3.1 Toneel

Drie soorten

• Tragedie of treurspel

• Komedie of blijspel

• Tragikomedie

Muziektheater= acteurs zingen of bespelen

instrument

3.1.1 Toneel:hoe wordt het verhaal verteld?

Dramatisch conflict met een handelingsverloop

Verhaal kan op 3 manieren verteld worden:

• Klassiek of traditionele opbouw

• Scenische opbouw

• Absurdische opbouw

wachten op Elmo - sesamstraat

Tryater: theater in Friesland

• Trailer ‘Moaie jun’

• Trailer’De IIsfoarstin’

• Decorproef ‘De Iisfoarstin’

Klassiek of traditionele opbouw

1. Expositie

2. Motorisch moment

3. Ontwikkeling

4. Climax

5. Afloop

3.1.2 Toneel : plot en betekenis• Plot: korte inhoud van het verhaal

Betekenis van voorstelling kun je achterhalen door te kijken naar verwijzingen:

• Ontwikkeling conflict

• Personages

• Tekst

• Spel

• Toneelbeeld: decor, kostuum,

licht, geluid, etc.

3.2 Cabaret

• Tekstcabaret

• Stand-upcomedy

• Fysiek cabaret

• Muzikaal cabaret

• Geëngageerde cabaretiers

3.2.1 cabaret onderwerpen

• Bekende personen

• Actuele gebeurtenissen

• Publiek in de zaal

• Zelfspot

• Taboes en grenzen

Bert Visser

3.3 Muziektheater3.3.1 Musical

Muziek:• Songs,

• Gevoelens

• Orkest

Vormgeving:• In toneelbeeld en spel

• Showelement

• Spectaculaire decors

• Schitterende kostuums

• Gedegen teamwerk (tekstschrijver, componist, arrangeur, choreograaf, vormgevers

• Veelzijdige artiesten: acteren, zingen, dansen

Verhaal: minder belangrijk

Soldaat van Oranje

Soldaat van Oranje – De Musical is gebaseerd op het waargebeurde verhaal van

een van de grootste verzetshelden uit onze vaderlandse geschiedenis:

Erik Hazelhoff Roelfzema.

Aan het begin van de oorlog ontsnapt Erik naar Engeland van waaruit hij

Zendapparatuur naar Nederland smokkelt en als piloot betrokken is bij bombarde-

Ment op Duitsland. Hij was een van de bekendste verzetshelden van Nederland

tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Trailer

Muziektheater• 3.3.2 Opera• Libretto: verhaal in tekstboek

• Onderwerpen uit : mythologie, Bijbel, geschiedenis, het leven

• Muziek en zang

• Aria: een gezongen expressieve melodie

• Vormgeving: spectaculaire decors

lichteffecten

geluidseffecten

• Operaregisseur

• Operazangers: krachtige stem, fabelachtige techniek

• voorbeeld: Luciano Pavarotti

• Componist= belangrijkste!

• Voorbeelden:Verdi, Mozart, Monteverdi, Puccini

Muziektheater3.3.3 Operette

• Eenvoudiger zangspel

• Onderwerpen zijn luchtiger

• Meer gesproken tekst

• Ook gedanst (zoals Weense wals)

3.4 DansSoorten dans:

• Verhalende dans:vertelt verhaal, bv. het Zwanenmeer

• Thematische dans: uiting gevoelens bv. goed en kwaad

• Abstracte dans: pure beweging

• Cultuurdans: dans beleven bv. Voor goden,volksdansen

Ballet van Jiří Kylián

DansChoreograaf

• Kiest verhaal/idee

• Bedenkt danspassen

• Leidt repetities

• Wisselwerking met dansers

• Middelen: beweging dansers

de ruimte

de muziek

Dans• 3.4.2.Dansstijlen

• Academische dans of klassiek ballet

• Moderne dans

• Jazz-en musicaldans

• Streetdance: Hiphop en breakdance

4. De voorstellingRockopera

Voorbeelden:

• Jesus Christ Superstar

• Hair

• The wall, Pinkfloyd

• We will rock you

5. Theater en kunsthistorie

•De oude Grieken: theater in Epidaurus

•http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/2

•0070125_deoudegrieken03

vroegeramfitheater Kenmerken:

•Hoofdgang loopt onder de arena en tribunes, evenwijdig

aan de lange as. Met veel zijgangen en ruimtes voor:

(roof)dieren, ter dood veroordeelden, opslag

materiaal.

•De vloer van de arena was van hout met daar bovenop een

dikke laag zand.

•Tribunes ingedeeld naar status. Hoogwaardigheidsbekleders, gegoede stand, gewone volk.

•De arena werd door een hoge muur gescheiden van de

tribunes, met enkele openingen waardoor kadavers en

geëxcuteerden uit de arena werden gesleept

Een amfitheater is een rond theater dat in de oudheid al gebruikt werd.

Amfi = dubbel

De oorspronkelijke theaters hadden een halfronde vorm.

100 v Christus : houten theaters met een arena.

Pieter Balten (toegeschreven): Vlaamse boerenkermis, waarop de Cluyte van Plaeyerwater wordt opgevoerd. Olieverf op paneel, tweede helft 16e eeuw.

Op de kermis/jaarmarkt werden ‘kluchten’opgevoerd.

niet veel nodig : een verhoogd podium, een gordijn, een stoel en een tafel met wat rekwisieten.

De acteurs geven steeds zelf in hun tekst aan waar ze zich bevinden.

Grote sprongen in ruimte en tijd kunnen gemaakt worden door simpelweg het toneel over te steken.

In de schouwburg: theater voor de gegoede burger

• Rond 1610 verplaatst het theater zich van buiten naar binnen.

• grote financiële tekorten

• binnenskamers optreden: voorstellingen kunnen dan ook bij slecht weer doorgaan en er kan makkelijker entree worden geheven.

• Het succes - en de opbrengst - is groot.

• professionalisering

• op 3 januari 1638 wordt de eerste Nederlandse schouwburg geopend!!!!

Het Toneel en de zaal van de Schouwburg aan de Keizersgracht te

Amsterdam, 1658,

Theater Harmonie in Leeuwarden

De Harmonie: één van de vijf grootste schouwburgen in Nederland.

drie volwaardige theaterzalen: de Aegon-zaal, die plaats biedt aan 1000 gasten, de Friesland Bank zaal met 450 zit of 1000 staanplaatsen ende Deloitte-zaal met 300 stoelen.

drie kleinere zalen twee grote foyers filmhuis

Jaarlijks vinden er meer dan 650 culturele en commerciële activiteiten plaats, die worden bezocht door ruim 250.000 bezoekers.

Missie“Voor een breed publiek een volwaardig theater- en muziekaanbod bieden en plaats bieden aan tal van individuen en instellingen die om de meest uiteenlopende redenen behoefte hebben aan zaalruimte. Daarnaast wil de Harmonie spannend theater zijn, een theater waar verrassende dingen gebeuren.”