Patiëntengarantie: wijze vaststelling schadeloosstelling

Versie 1.0, April 2014© HiiL Innovating Justice

Schadevergoeding geen doel op zich

Onderzoek leert:• Mensen willen vooral: informatie, goed gesprek, goede

behandeling, excuus, verder kunnen in leven, voorkomen van herhaling, weten hoe er geleerd wordt van wat er mis ging

• Schadevergoeding kan soms nodig en zinvol zijn• Als symbool, erkenning of als sanctie• Als vergoeding voor schade aan bezittingen• Als er sprake is van (blijvende) inkomenschade

Uitgangspunten wijze van vaststelling schadeloosstelling

● Op basis van duidelijke prioriteiten● Slimme normering, niet te grof, niet te fijn● Afwijking mogelijk om onrechtvaardigheid te voorkomen● Eenvoudig toe te passen en te berekenen● Faire oplossingen in plaats van alles of niets● Lerend systeem met helpdesk ● Constante toets op hoe rechtvaardig mensen proces en

uitkomst beoordelen

Context● Vaststelling vindt plaats in goed uitgewerkt, stapsgewijs

proces● Tussen partijen als kleinere bedragen● Onder regie van neutrale persoon als het om substantiele

bedragen gaat, of als partijen er niet binnen x maanden uitkomen

● Totale schadelast goed beheerst, acceptabel

Prioriteiten● Belangrijkste posten

o Blijvend verlies inkomsten, kosten aangepast leven● Vergoeding in meest voorkomende situaties

o Overlijden, jong kind, werkende, niet-werkenden, ouderen

● Vergoeding meest urgente schadeo kosten acute, aanvullende zorg richting herstel, kosten

aangepaste leven, blijvend verlies inkomsten

Methodiek schadeloosstellingZo mogelijk objectieve aanknopingspunten, als:● Leeftijd● Gem. verloop inkomen voor referentiegroep● Belastbaar inkomen uit arbeid laatste jaar● Gemiddelde behoefte aan hulp, kosten hulp● Rentevoet, inflatie, etc.● Gebruikelijke uitkering rechter (smartengeld)

Faire oplossingen● Ook compensatie voor blijvende schade uit standaard

ingrepen die vrijwel altijd slagen, maar bij een enkeling misgaan

● Deze ingrepen op lijst brengen● Hier beperken discussie complicatie of fout● Garantie betekent vergoeding eventuele inkomenschade tot

(bijvoorbeeld) 80% norminkomen + opslag extra zorgkosten● Verzekeren van deze schades

Werkenden● Geen arbeid meer mogelijk

o Belastbaar inkomen uit arbeid jaar/jaren voorafgaand is basis + verloop referentiegroep

o Heldere hardheidsclausule met afwijkingen● Wel arbeid mogelijk

o Daling inkomen tov arbeidsinkomen jaar voorafgaando Verminderd arbeidsperspectief bepalen o Salarisontwikkeling referentiegroep als ijkpunt

Jonge kinderen● Op basis gemiddeld inkomensverloop

o Bijv. van referentiegroep ouders● Opslag voor extra zorgkosten

o Vast bedrag + percentage van inkomensschade

Overlijden● Vaste bedragen in tabel

o Hoger naar mate overledene jongero Kring betrokkenen duidelijk afbakenen

Ouders, kinderen, partnerso Analoge vergoeding voor “ingewikkelde” familiebanden

● Aparte tabel voor verlies in gezinsinkomeno Aansluitend aan bestaande normen

De waarde van een patiëntengarantie

Hierna volgen de voordelen voor ieder van de betrokkenen• Waarop wordt ontworpen en gestuurd• Voordelen die steeds concreet en meetbaar zijn• En dus kunnen worden gemonitord• En dus kunnen leiden tot steeds weer verbeterde versies

De cliënt krijgt:

• Zicht op beste behandeling en betere keuzes– Toegang tot gevalideerde informatie over effect, risico’s en

alternatieven voor meest voorkomende behandelingen• Optimale opvang als er iets mis gaat– Emotioneel, persoonlijk, gericht op herstel, zo nodig steun bij

herinrichting leven, ook financiëel• Geen nieuwe zorgen en conflicten– Garantie snelle, neutrale, eerlijke oplossing bij verschil inzicht– Geen pijnlijke en nodeloze polarisatie (fout/complicatie/eigen

rol in herstel)

Ziekenhuizen, GGZ instellingen, praktijken, andere zorgaanbieders krijgen:

• Verhoogd vertrouwen van cliënten • Risicobeheersing– Vermindering reputatierisico, minder crisismanagement

• Effectieve bemiddelings- en beslissingsprocedures – Voor klachten, geschillen, claims en rechtszaken– Prettig vooor cliënten en zorgverleners/personeel– Passend bij aard van probleem en eigen cultuur

• Transparante en beheersbare kosten – Per zaak en jaarlijks voor alle voorzieningen

Artsen en andere zorgverleners krijgen:

• Optimale hulp bij informeren cliënten over behandelingen • Steun, veiligheid en begeleiding als er iets mis gaat– In de communicatie met de cliënt – In de relatie tot collega’s en zorginstelling– Bij het geven van informatie en afleggen verantwoording

• Garantie snelle, neutrale, eerlijke oplossing bij verschil inzicht– Geen polarisatie over fout of complicatie– Bijdrage aan oplossingen en lessen, geen veroordeling– Geen sancties, tenzij excessen of herhaalde fouten

Aansprakelijkheidsverzekeraars krijgen:

• Betere producten die meer premie opbrengen– Die zorgaanbieders meer ontlasten– Meer toegevoegde waarde dan schadeverzekering

• Een constructievere relatie met cliënten– Via effectievere, prettiger procedure bij verschil inzicht– Minder gepolariseerde kwesties

• Beter beheersbare schadelast– Wellicht hogere uitkeringen, maar mechanisme– Lagere transactiekosten

IGZ, tuchtrechter, geschillencommissies, civiele rechter krijgen:

• Optie tot aansluiting op één basisprocedure– Faciliteert partijen in alle geschillen en bepaling gevolgen van

incidenten; past bij behoeften, veilig, fair voor patiënten/zorgverleners

• Met mogelijkheid focus op eigen rol in bepaling gevolgen– Ieder levert gecoordineerde bijdrage: informatie (wat is gebeurd),

erkenning, herstel, evt. schadevergoeding, lering, sancties• Gebouwd op bestaande en bewezen effectieve technieken

– Vroege neutrale (medische) expertise, mediationtechniek, protocollering schadebehandeling, online dispute resolution platforms, IGZ onderzoeken, buitenlandse procedures voor medische fouten, ervaringen Asbestinstituut, civiele comparitie, nieuwe zaaksbehandeling, deelgeschillenrechter