Passief en (zeer) lage energie - Globale aanpak - …...2015/04/02 · OPLEIDING "DUURZAAM GEBOUW:...
Transcript of Passief en (zeer) lage energie - Globale aanpak - …...2015/04/02 · OPLEIDING "DUURZAAM GEBOUW:...
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW
PASSIEF EN (ZEER)
LAGE ENERGIE
LENTE 2015
Dag 72
Globale aanpak
Muriel BRANDT
eacutecorce sprl
infoecorcebe ndash wwwecorcebe
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
DOELSTELLING(EN) VAN DE PRESENTATIE
Belichting van het belang van een globale aanpak bij het
ontwerpen van een duurzaam gebouw
Presentatie van de mogelijke wisselwerkingen tussen de energie en
de andere parameters van een gebouw
Presentatie van de verschillende bestaande labels
2
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
INHOUDSOPGAVE
DUURZAME AANPAK
WISSELWERKINGEN
BESTAANDE LABELS
TOEKOMSTIG LABELhellip
3
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
DUURZAME AANPAK
4
Bron wwwsupervaltechcom
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
DUURZAME AANPAK
Waarom
N Integratie van de globale milieu-impact van de bouw
N Om van een lsquoduurzaam gebouwrsquo te kunnen spreken dienen tal van
aspecten behandeld te worden
httpgidsduurzamegebouwenleefmilieubrusselbe
5
Bron leefmilieubrussel Gids Duurzame Gebouwen
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
INHOUDSOPGAVE
DUURZAME AANPAK
WISSELWERKINGEN
BESTAANDE LABELS
TOEKOMSTIG LABELhellip
6
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
Energie = een aspect van het gebouw
Onvermijdelijke wisselwerkingen met andere parametershellip
7
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
8
ENERGIE vs STADSPLANNING
Optimale orieumlntatie NZ Bestaande stadsstructuur
Verkeerswegen
Natuurlijke elementen
Beheer van de warmtetoevoer door zoninstraling
(zonweringen hellip) Patrimonium (beschermde gevel stijl van de wijk hellip)
Maximale beperking van thermische bruggen
(buitenisolatie) Patrimonium (beschermde gevel stijl van de wijkhellip)
Geveluitlijning
Compactheid Bestaand gebouw bebouwde oppervlakte
034
099
014
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
9
ENERGIE vs VISUEEL COMFORT
Beheer van de openingen overeenkomstig de orieumlntatie Verdeling van de natuurlijke verlichting
Kleine openingen op het noorden (verliezen beperken) Zicht naar buiten
Autonomie van het daglicht (DLF)
Constant licht Grote openingen op het zuiden (gebruik maken van
warmtetoevoer door zoninstraling) Verblinding contrasten vermoeidheid
Zonweringen Autonomie van het daglicht (DLF)
023
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
10
ENERGIE vs THERMISCH COMFORT
Winter gebruik maken van gratis warmtetoevoer Zorgen voor de vereiste comforttemperatuur voor de lucht
Zomer warmtetoevoer door zoninstraling beperken
(zonweringen) Zorgen voor de vereiste comforttemperatuur voor de lucht
Minimale ventilatie (warmteverliezen beperken) Eventuele nachtelijke koeling
Temperatuur van de wanden (correct geiumlsoleerde wanden)
Bron Matriciel
Thermische uitwisselingen Temperatuur van de
wanden
Temperatuur van de
lucht
Snelheid van de
lucht
Vochtigheid
Metabolisme
Kleding
Voedselinname
Straling
Geleiding
Convectie
Verdamping
Energievraag ndash gecumuleerd profiel volgens de buitentemperatuur
Warmtevraag ndash lage energie
Koudevraag ndash lage energie
Warmtevraag ndash passief
Koudevraag ndash passief
8-13 C binnen
4-17 C buiten
Bron energie+
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
11
ENERGIE vs MILIEU-IMPACT
Dikkere isolatie
raamwerk met grotere secties composiethellip
Beperking van de verbruikte hoeveelheid materialen
(grijze energie)
Beperking van de afvalstoffen
Bron Matriciel
Jaarlijks PE-verbruik
(primaire kWhmsup2vloer jaar)
ENERGIE exploitatie primaire kWhmsup2
GRIJZE ENERGIE kWhmsup2
Reglementair-Cc Lage energie-Cc Lage energie-Dd Zeer lage energie-Dd Passief-Dd
(zwaar)
Passief-Dd
(licht)
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
12
ENERGIE vs VERONTREINIGINGGEZONDHEID
Goede isolatie met +- performante materialen
(PUREPSXPShellip)
Beperking van het gebruik van verontreinigende
materialen (CFK HCFKhellip)
Minimale ventilatie (warmteverliezen beperken) Binnenlucht verversen (goede luchtkwaliteit verzekeren)
Bron httpairsoft-airconditioningcom Bron lemondefr
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
13
ENERGIE vs BRAND
Goede isolatie met +- performante materialen
(PUREPSXPShellip)
Beperking van de stoffen die bij brand tot verontreiniging
leiden
Hoge luchtdichtheid (gangbare opvatting) risico van flashoverbackdraft
Niet-brandbare
gassen
ENERGIE (warmte)
BRANDSTOF (polymeer)
OXIDANS (zuurstof)
Brandbare gassen
+ oxidans (O2)
+ energie
Bron cfbt-uscom Bron clubquomodocom
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
14
ENERGIE vs KOSTEN
Gebruik van extra materialen GMVhellip Directe (bouw)kosten beperken
Exploitatiekosten beperken
Wat kan er best worden voorzien voor een budget van 800
euroappartement
N Regenwaterrecuperatietank
N 4 cm gevelisolatie extra
N HSB ipv een zware structuur
N Specifiek type sanitair toestel
Bron Matriciel
WKK gas
Klimaatregeling op zonne-energie
Fotovoltaiumlsche zonnepanelen
Thermische zonnecollectoren
Geothermische warmtepomp
Verlichting van de werkvlakken en detectiehellip
lsquoPassieversquo isolatie in plaats van lsquoLErsquo-isolatie
lsquoPassieversquo isolatie in plaats van reglementaire isolatie
lsquoLErsquo-isolatie in plaats van hellip
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
15
ENERGIE vs ADEMHALINGSCOMFORT
Geavanceerde luchtdichtheid Minimumverversing van de binnenlucht
GMV Kwaliteit van de ingeblazen lucht
(onderhoud van de filters doeltreffend materieel)
Minimumventilatie (warmteverliezen) Verversing van de binnenlucht (goede luchtkwaliteit
verzekeren)
ENERGIE vs SOCIALE IMPACT
Aanzienlijke isolatiedikte
(met identieke grondinneming) Gemaximaliseerde nettogebruiksoppervlakte
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
INHOUDSOPGAVE
DUURZAME AANPAK
WISSELWERKINGEN
BESTAANDE LABELS
TOEKOMSTIG LABELhellip
16
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
BESTAANDE LABELS ndash Breeam
BREEAM
N Building Research Establishment Environmental Assessment
Method (de meest verspreide)
N Engels
N 1990
N 10 categorieeumln ndash nauwkeurige criteria lsquocreditsrsquo
bull Management
bull Gezondheid en comfort
bull Energie
bull Transport
bull Water
bull Afvalstoffen
bull Verontreiniging
bull Ruimtelijke ordening en ecologie
bull Materialen
bull Innovatie
N lsquoZwakke plekrsquo
N httpbreeamorg
17
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
BESTAANDE LABELS ndash VALIDEO
Valideo
N Belgisch
N 2009
N Beoordelingsschema volgens bestemming
N wwwvalideoorg
18
Totaliteit
Waardecreatie Langetermijnvisie
Evolutie
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
INHOUDSOPGAVE
DUURZAME AANPAK
WISSELWERKINGEN
BESTAANDE LABELS
TOEKOMSTIG LABELhellip
Waarom
Uitdagingen
Haalbaarheidsstudie in het BHG
19
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Waarom
Talrijke lsquoduurzamersquo projecten
N Ecobouw
N Greenbuildings
N Groene gebouwen
N hellip
Maarhellip
N marketingargument gtlt echte overtuiging
N soms aanspraak zonder referentie of technische validatie
N vaak sterk varieumlrende definities van wat duurzaam is
N lsquogroenrsquo gtlt lsquolichtgroenrsquo
N beperkte reikwijdte
Sinds 2007 voorbeeldgebouwen maar alleen in het BHG
20
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Uitdagingen
Antwoord op een vraag van de sector
Voor alle gebouwen
Samenhang met het gewestelijke beleid reglementeringen
planningen premies tools en vrijwillige acties projectoproepenhellip
Objectief en geloofwaardig systeem milieulogica (versus
economische logica)
Redelijke labelingkosten (ongeacht het projecttype)
Federale reikwijdte gewenst (voor internationale erkenning)
Label aangepast aan de Belgische reglementaire context en aan
de Belgische goede praktijken van de bouwsector
N Rekening houden met de bestaande tools
Grote ambitie
Compatibiliteit met internationaal label
21
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Haalbaarheidsstudie in BHG
Geanalyseerde systemen benaderingen en referentiesystemen
22
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Haalbaarheidsstudie in BHG
Nader belichte systemen benaderingen en referentiesystemen
N Voorbeeldgebouw
N Maatstaf
N Breeam
N Valideo
N Waalse ambities
23
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Haalbaarheidsstudie in BHG
Geselecteerde principes
N Interventies van alle actoren op verschillende niveaus
N Verschillende types
bull Certificatie (grote gebouwen)
bull Labeling (middelgrote gebouwen)
bull Zelfevaluatie (voorafgaande stap)
N Beheer via vzw
bull Organisatie ndash update - promotie
bull Via de Local Green Building Council
bull Verschillende ledenniveaus
Wanneer
N Meer informatie volgthellip
24
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
OM TE ONTHOUDEN VAN DE PRESENTATIE
Het is belangrijk alle aspecten te integreren bij de realisatie van
een duurzaam project
De parameter lsquoenergiersquo is niet altijd afgestemd op de andere
parameters van het gebouw
25
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOOLS EN REFERENTIES
Nuttige hulpmiddelen websites enz
N wwwvalideoorg
N wwwbreeamorg
Referentie Gids duurzame gebouwen en andere bronnen
N Gids duurzame gebouwen
httpgidsduurzamegebouwenleefmilieubrusselbe
Facilitator Duurzame gebouwen
N Info
N Tel 0800 85 775
N E-mail facilitatorenvironnementirisnetbe
26
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
CONTACT
Muriel BRANDT
Directrice en projectverantwoordelijke
042269160
infoecorcebe
27
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
28
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
29
DANK U VOOR UW AANDACHT
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
DOELSTELLING(EN) VAN DE PRESENTATIE
Belichting van het belang van een globale aanpak bij het
ontwerpen van een duurzaam gebouw
Presentatie van de mogelijke wisselwerkingen tussen de energie en
de andere parameters van een gebouw
Presentatie van de verschillende bestaande labels
2
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
INHOUDSOPGAVE
DUURZAME AANPAK
WISSELWERKINGEN
BESTAANDE LABELS
TOEKOMSTIG LABELhellip
3
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
DUURZAME AANPAK
4
Bron wwwsupervaltechcom
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
DUURZAME AANPAK
Waarom
N Integratie van de globale milieu-impact van de bouw
N Om van een lsquoduurzaam gebouwrsquo te kunnen spreken dienen tal van
aspecten behandeld te worden
httpgidsduurzamegebouwenleefmilieubrusselbe
5
Bron leefmilieubrussel Gids Duurzame Gebouwen
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
INHOUDSOPGAVE
DUURZAME AANPAK
WISSELWERKINGEN
BESTAANDE LABELS
TOEKOMSTIG LABELhellip
6
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
Energie = een aspect van het gebouw
Onvermijdelijke wisselwerkingen met andere parametershellip
7
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
8
ENERGIE vs STADSPLANNING
Optimale orieumlntatie NZ Bestaande stadsstructuur
Verkeerswegen
Natuurlijke elementen
Beheer van de warmtetoevoer door zoninstraling
(zonweringen hellip) Patrimonium (beschermde gevel stijl van de wijk hellip)
Maximale beperking van thermische bruggen
(buitenisolatie) Patrimonium (beschermde gevel stijl van de wijkhellip)
Geveluitlijning
Compactheid Bestaand gebouw bebouwde oppervlakte
034
099
014
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
9
ENERGIE vs VISUEEL COMFORT
Beheer van de openingen overeenkomstig de orieumlntatie Verdeling van de natuurlijke verlichting
Kleine openingen op het noorden (verliezen beperken) Zicht naar buiten
Autonomie van het daglicht (DLF)
Constant licht Grote openingen op het zuiden (gebruik maken van
warmtetoevoer door zoninstraling) Verblinding contrasten vermoeidheid
Zonweringen Autonomie van het daglicht (DLF)
023
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
10
ENERGIE vs THERMISCH COMFORT
Winter gebruik maken van gratis warmtetoevoer Zorgen voor de vereiste comforttemperatuur voor de lucht
Zomer warmtetoevoer door zoninstraling beperken
(zonweringen) Zorgen voor de vereiste comforttemperatuur voor de lucht
Minimale ventilatie (warmteverliezen beperken) Eventuele nachtelijke koeling
Temperatuur van de wanden (correct geiumlsoleerde wanden)
Bron Matriciel
Thermische uitwisselingen Temperatuur van de
wanden
Temperatuur van de
lucht
Snelheid van de
lucht
Vochtigheid
Metabolisme
Kleding
Voedselinname
Straling
Geleiding
Convectie
Verdamping
Energievraag ndash gecumuleerd profiel volgens de buitentemperatuur
Warmtevraag ndash lage energie
Koudevraag ndash lage energie
Warmtevraag ndash passief
Koudevraag ndash passief
8-13 C binnen
4-17 C buiten
Bron energie+
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
11
ENERGIE vs MILIEU-IMPACT
Dikkere isolatie
raamwerk met grotere secties composiethellip
Beperking van de verbruikte hoeveelheid materialen
(grijze energie)
Beperking van de afvalstoffen
Bron Matriciel
Jaarlijks PE-verbruik
(primaire kWhmsup2vloer jaar)
ENERGIE exploitatie primaire kWhmsup2
GRIJZE ENERGIE kWhmsup2
Reglementair-Cc Lage energie-Cc Lage energie-Dd Zeer lage energie-Dd Passief-Dd
(zwaar)
Passief-Dd
(licht)
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
12
ENERGIE vs VERONTREINIGINGGEZONDHEID
Goede isolatie met +- performante materialen
(PUREPSXPShellip)
Beperking van het gebruik van verontreinigende
materialen (CFK HCFKhellip)
Minimale ventilatie (warmteverliezen beperken) Binnenlucht verversen (goede luchtkwaliteit verzekeren)
Bron httpairsoft-airconditioningcom Bron lemondefr
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
13
ENERGIE vs BRAND
Goede isolatie met +- performante materialen
(PUREPSXPShellip)
Beperking van de stoffen die bij brand tot verontreiniging
leiden
Hoge luchtdichtheid (gangbare opvatting) risico van flashoverbackdraft
Niet-brandbare
gassen
ENERGIE (warmte)
BRANDSTOF (polymeer)
OXIDANS (zuurstof)
Brandbare gassen
+ oxidans (O2)
+ energie
Bron cfbt-uscom Bron clubquomodocom
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
14
ENERGIE vs KOSTEN
Gebruik van extra materialen GMVhellip Directe (bouw)kosten beperken
Exploitatiekosten beperken
Wat kan er best worden voorzien voor een budget van 800
euroappartement
N Regenwaterrecuperatietank
N 4 cm gevelisolatie extra
N HSB ipv een zware structuur
N Specifiek type sanitair toestel
Bron Matriciel
WKK gas
Klimaatregeling op zonne-energie
Fotovoltaiumlsche zonnepanelen
Thermische zonnecollectoren
Geothermische warmtepomp
Verlichting van de werkvlakken en detectiehellip
lsquoPassieversquo isolatie in plaats van lsquoLErsquo-isolatie
lsquoPassieversquo isolatie in plaats van reglementaire isolatie
lsquoLErsquo-isolatie in plaats van hellip
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
15
ENERGIE vs ADEMHALINGSCOMFORT
Geavanceerde luchtdichtheid Minimumverversing van de binnenlucht
GMV Kwaliteit van de ingeblazen lucht
(onderhoud van de filters doeltreffend materieel)
Minimumventilatie (warmteverliezen) Verversing van de binnenlucht (goede luchtkwaliteit
verzekeren)
ENERGIE vs SOCIALE IMPACT
Aanzienlijke isolatiedikte
(met identieke grondinneming) Gemaximaliseerde nettogebruiksoppervlakte
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
INHOUDSOPGAVE
DUURZAME AANPAK
WISSELWERKINGEN
BESTAANDE LABELS
TOEKOMSTIG LABELhellip
16
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
BESTAANDE LABELS ndash Breeam
BREEAM
N Building Research Establishment Environmental Assessment
Method (de meest verspreide)
N Engels
N 1990
N 10 categorieeumln ndash nauwkeurige criteria lsquocreditsrsquo
bull Management
bull Gezondheid en comfort
bull Energie
bull Transport
bull Water
bull Afvalstoffen
bull Verontreiniging
bull Ruimtelijke ordening en ecologie
bull Materialen
bull Innovatie
N lsquoZwakke plekrsquo
N httpbreeamorg
17
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
BESTAANDE LABELS ndash VALIDEO
Valideo
N Belgisch
N 2009
N Beoordelingsschema volgens bestemming
N wwwvalideoorg
18
Totaliteit
Waardecreatie Langetermijnvisie
Evolutie
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
INHOUDSOPGAVE
DUURZAME AANPAK
WISSELWERKINGEN
BESTAANDE LABELS
TOEKOMSTIG LABELhellip
Waarom
Uitdagingen
Haalbaarheidsstudie in het BHG
19
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Waarom
Talrijke lsquoduurzamersquo projecten
N Ecobouw
N Greenbuildings
N Groene gebouwen
N hellip
Maarhellip
N marketingargument gtlt echte overtuiging
N soms aanspraak zonder referentie of technische validatie
N vaak sterk varieumlrende definities van wat duurzaam is
N lsquogroenrsquo gtlt lsquolichtgroenrsquo
N beperkte reikwijdte
Sinds 2007 voorbeeldgebouwen maar alleen in het BHG
20
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Uitdagingen
Antwoord op een vraag van de sector
Voor alle gebouwen
Samenhang met het gewestelijke beleid reglementeringen
planningen premies tools en vrijwillige acties projectoproepenhellip
Objectief en geloofwaardig systeem milieulogica (versus
economische logica)
Redelijke labelingkosten (ongeacht het projecttype)
Federale reikwijdte gewenst (voor internationale erkenning)
Label aangepast aan de Belgische reglementaire context en aan
de Belgische goede praktijken van de bouwsector
N Rekening houden met de bestaande tools
Grote ambitie
Compatibiliteit met internationaal label
21
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Haalbaarheidsstudie in BHG
Geanalyseerde systemen benaderingen en referentiesystemen
22
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Haalbaarheidsstudie in BHG
Nader belichte systemen benaderingen en referentiesystemen
N Voorbeeldgebouw
N Maatstaf
N Breeam
N Valideo
N Waalse ambities
23
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Haalbaarheidsstudie in BHG
Geselecteerde principes
N Interventies van alle actoren op verschillende niveaus
N Verschillende types
bull Certificatie (grote gebouwen)
bull Labeling (middelgrote gebouwen)
bull Zelfevaluatie (voorafgaande stap)
N Beheer via vzw
bull Organisatie ndash update - promotie
bull Via de Local Green Building Council
bull Verschillende ledenniveaus
Wanneer
N Meer informatie volgthellip
24
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
OM TE ONTHOUDEN VAN DE PRESENTATIE
Het is belangrijk alle aspecten te integreren bij de realisatie van
een duurzaam project
De parameter lsquoenergiersquo is niet altijd afgestemd op de andere
parameters van het gebouw
25
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOOLS EN REFERENTIES
Nuttige hulpmiddelen websites enz
N wwwvalideoorg
N wwwbreeamorg
Referentie Gids duurzame gebouwen en andere bronnen
N Gids duurzame gebouwen
httpgidsduurzamegebouwenleefmilieubrusselbe
Facilitator Duurzame gebouwen
N Info
N Tel 0800 85 775
N E-mail facilitatorenvironnementirisnetbe
26
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
CONTACT
Muriel BRANDT
Directrice en projectverantwoordelijke
042269160
infoecorcebe
27
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
28
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
29
DANK U VOOR UW AANDACHT
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
INHOUDSOPGAVE
DUURZAME AANPAK
WISSELWERKINGEN
BESTAANDE LABELS
TOEKOMSTIG LABELhellip
3
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
DUURZAME AANPAK
4
Bron wwwsupervaltechcom
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
DUURZAME AANPAK
Waarom
N Integratie van de globale milieu-impact van de bouw
N Om van een lsquoduurzaam gebouwrsquo te kunnen spreken dienen tal van
aspecten behandeld te worden
httpgidsduurzamegebouwenleefmilieubrusselbe
5
Bron leefmilieubrussel Gids Duurzame Gebouwen
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
INHOUDSOPGAVE
DUURZAME AANPAK
WISSELWERKINGEN
BESTAANDE LABELS
TOEKOMSTIG LABELhellip
6
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
Energie = een aspect van het gebouw
Onvermijdelijke wisselwerkingen met andere parametershellip
7
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
8
ENERGIE vs STADSPLANNING
Optimale orieumlntatie NZ Bestaande stadsstructuur
Verkeerswegen
Natuurlijke elementen
Beheer van de warmtetoevoer door zoninstraling
(zonweringen hellip) Patrimonium (beschermde gevel stijl van de wijk hellip)
Maximale beperking van thermische bruggen
(buitenisolatie) Patrimonium (beschermde gevel stijl van de wijkhellip)
Geveluitlijning
Compactheid Bestaand gebouw bebouwde oppervlakte
034
099
014
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
9
ENERGIE vs VISUEEL COMFORT
Beheer van de openingen overeenkomstig de orieumlntatie Verdeling van de natuurlijke verlichting
Kleine openingen op het noorden (verliezen beperken) Zicht naar buiten
Autonomie van het daglicht (DLF)
Constant licht Grote openingen op het zuiden (gebruik maken van
warmtetoevoer door zoninstraling) Verblinding contrasten vermoeidheid
Zonweringen Autonomie van het daglicht (DLF)
023
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
10
ENERGIE vs THERMISCH COMFORT
Winter gebruik maken van gratis warmtetoevoer Zorgen voor de vereiste comforttemperatuur voor de lucht
Zomer warmtetoevoer door zoninstraling beperken
(zonweringen) Zorgen voor de vereiste comforttemperatuur voor de lucht
Minimale ventilatie (warmteverliezen beperken) Eventuele nachtelijke koeling
Temperatuur van de wanden (correct geiumlsoleerde wanden)
Bron Matriciel
Thermische uitwisselingen Temperatuur van de
wanden
Temperatuur van de
lucht
Snelheid van de
lucht
Vochtigheid
Metabolisme
Kleding
Voedselinname
Straling
Geleiding
Convectie
Verdamping
Energievraag ndash gecumuleerd profiel volgens de buitentemperatuur
Warmtevraag ndash lage energie
Koudevraag ndash lage energie
Warmtevraag ndash passief
Koudevraag ndash passief
8-13 C binnen
4-17 C buiten
Bron energie+
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
11
ENERGIE vs MILIEU-IMPACT
Dikkere isolatie
raamwerk met grotere secties composiethellip
Beperking van de verbruikte hoeveelheid materialen
(grijze energie)
Beperking van de afvalstoffen
Bron Matriciel
Jaarlijks PE-verbruik
(primaire kWhmsup2vloer jaar)
ENERGIE exploitatie primaire kWhmsup2
GRIJZE ENERGIE kWhmsup2
Reglementair-Cc Lage energie-Cc Lage energie-Dd Zeer lage energie-Dd Passief-Dd
(zwaar)
Passief-Dd
(licht)
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
12
ENERGIE vs VERONTREINIGINGGEZONDHEID
Goede isolatie met +- performante materialen
(PUREPSXPShellip)
Beperking van het gebruik van verontreinigende
materialen (CFK HCFKhellip)
Minimale ventilatie (warmteverliezen beperken) Binnenlucht verversen (goede luchtkwaliteit verzekeren)
Bron httpairsoft-airconditioningcom Bron lemondefr
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
13
ENERGIE vs BRAND
Goede isolatie met +- performante materialen
(PUREPSXPShellip)
Beperking van de stoffen die bij brand tot verontreiniging
leiden
Hoge luchtdichtheid (gangbare opvatting) risico van flashoverbackdraft
Niet-brandbare
gassen
ENERGIE (warmte)
BRANDSTOF (polymeer)
OXIDANS (zuurstof)
Brandbare gassen
+ oxidans (O2)
+ energie
Bron cfbt-uscom Bron clubquomodocom
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
14
ENERGIE vs KOSTEN
Gebruik van extra materialen GMVhellip Directe (bouw)kosten beperken
Exploitatiekosten beperken
Wat kan er best worden voorzien voor een budget van 800
euroappartement
N Regenwaterrecuperatietank
N 4 cm gevelisolatie extra
N HSB ipv een zware structuur
N Specifiek type sanitair toestel
Bron Matriciel
WKK gas
Klimaatregeling op zonne-energie
Fotovoltaiumlsche zonnepanelen
Thermische zonnecollectoren
Geothermische warmtepomp
Verlichting van de werkvlakken en detectiehellip
lsquoPassieversquo isolatie in plaats van lsquoLErsquo-isolatie
lsquoPassieversquo isolatie in plaats van reglementaire isolatie
lsquoLErsquo-isolatie in plaats van hellip
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
15
ENERGIE vs ADEMHALINGSCOMFORT
Geavanceerde luchtdichtheid Minimumverversing van de binnenlucht
GMV Kwaliteit van de ingeblazen lucht
(onderhoud van de filters doeltreffend materieel)
Minimumventilatie (warmteverliezen) Verversing van de binnenlucht (goede luchtkwaliteit
verzekeren)
ENERGIE vs SOCIALE IMPACT
Aanzienlijke isolatiedikte
(met identieke grondinneming) Gemaximaliseerde nettogebruiksoppervlakte
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
INHOUDSOPGAVE
DUURZAME AANPAK
WISSELWERKINGEN
BESTAANDE LABELS
TOEKOMSTIG LABELhellip
16
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
BESTAANDE LABELS ndash Breeam
BREEAM
N Building Research Establishment Environmental Assessment
Method (de meest verspreide)
N Engels
N 1990
N 10 categorieeumln ndash nauwkeurige criteria lsquocreditsrsquo
bull Management
bull Gezondheid en comfort
bull Energie
bull Transport
bull Water
bull Afvalstoffen
bull Verontreiniging
bull Ruimtelijke ordening en ecologie
bull Materialen
bull Innovatie
N lsquoZwakke plekrsquo
N httpbreeamorg
17
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
BESTAANDE LABELS ndash VALIDEO
Valideo
N Belgisch
N 2009
N Beoordelingsschema volgens bestemming
N wwwvalideoorg
18
Totaliteit
Waardecreatie Langetermijnvisie
Evolutie
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
INHOUDSOPGAVE
DUURZAME AANPAK
WISSELWERKINGEN
BESTAANDE LABELS
TOEKOMSTIG LABELhellip
Waarom
Uitdagingen
Haalbaarheidsstudie in het BHG
19
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Waarom
Talrijke lsquoduurzamersquo projecten
N Ecobouw
N Greenbuildings
N Groene gebouwen
N hellip
Maarhellip
N marketingargument gtlt echte overtuiging
N soms aanspraak zonder referentie of technische validatie
N vaak sterk varieumlrende definities van wat duurzaam is
N lsquogroenrsquo gtlt lsquolichtgroenrsquo
N beperkte reikwijdte
Sinds 2007 voorbeeldgebouwen maar alleen in het BHG
20
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Uitdagingen
Antwoord op een vraag van de sector
Voor alle gebouwen
Samenhang met het gewestelijke beleid reglementeringen
planningen premies tools en vrijwillige acties projectoproepenhellip
Objectief en geloofwaardig systeem milieulogica (versus
economische logica)
Redelijke labelingkosten (ongeacht het projecttype)
Federale reikwijdte gewenst (voor internationale erkenning)
Label aangepast aan de Belgische reglementaire context en aan
de Belgische goede praktijken van de bouwsector
N Rekening houden met de bestaande tools
Grote ambitie
Compatibiliteit met internationaal label
21
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Haalbaarheidsstudie in BHG
Geanalyseerde systemen benaderingen en referentiesystemen
22
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Haalbaarheidsstudie in BHG
Nader belichte systemen benaderingen en referentiesystemen
N Voorbeeldgebouw
N Maatstaf
N Breeam
N Valideo
N Waalse ambities
23
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Haalbaarheidsstudie in BHG
Geselecteerde principes
N Interventies van alle actoren op verschillende niveaus
N Verschillende types
bull Certificatie (grote gebouwen)
bull Labeling (middelgrote gebouwen)
bull Zelfevaluatie (voorafgaande stap)
N Beheer via vzw
bull Organisatie ndash update - promotie
bull Via de Local Green Building Council
bull Verschillende ledenniveaus
Wanneer
N Meer informatie volgthellip
24
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
OM TE ONTHOUDEN VAN DE PRESENTATIE
Het is belangrijk alle aspecten te integreren bij de realisatie van
een duurzaam project
De parameter lsquoenergiersquo is niet altijd afgestemd op de andere
parameters van het gebouw
25
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOOLS EN REFERENTIES
Nuttige hulpmiddelen websites enz
N wwwvalideoorg
N wwwbreeamorg
Referentie Gids duurzame gebouwen en andere bronnen
N Gids duurzame gebouwen
httpgidsduurzamegebouwenleefmilieubrusselbe
Facilitator Duurzame gebouwen
N Info
N Tel 0800 85 775
N E-mail facilitatorenvironnementirisnetbe
26
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
CONTACT
Muriel BRANDT
Directrice en projectverantwoordelijke
042269160
infoecorcebe
27
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
28
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
29
DANK U VOOR UW AANDACHT
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
DUURZAME AANPAK
4
Bron wwwsupervaltechcom
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
DUURZAME AANPAK
Waarom
N Integratie van de globale milieu-impact van de bouw
N Om van een lsquoduurzaam gebouwrsquo te kunnen spreken dienen tal van
aspecten behandeld te worden
httpgidsduurzamegebouwenleefmilieubrusselbe
5
Bron leefmilieubrussel Gids Duurzame Gebouwen
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
INHOUDSOPGAVE
DUURZAME AANPAK
WISSELWERKINGEN
BESTAANDE LABELS
TOEKOMSTIG LABELhellip
6
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
Energie = een aspect van het gebouw
Onvermijdelijke wisselwerkingen met andere parametershellip
7
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
8
ENERGIE vs STADSPLANNING
Optimale orieumlntatie NZ Bestaande stadsstructuur
Verkeerswegen
Natuurlijke elementen
Beheer van de warmtetoevoer door zoninstraling
(zonweringen hellip) Patrimonium (beschermde gevel stijl van de wijk hellip)
Maximale beperking van thermische bruggen
(buitenisolatie) Patrimonium (beschermde gevel stijl van de wijkhellip)
Geveluitlijning
Compactheid Bestaand gebouw bebouwde oppervlakte
034
099
014
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
9
ENERGIE vs VISUEEL COMFORT
Beheer van de openingen overeenkomstig de orieumlntatie Verdeling van de natuurlijke verlichting
Kleine openingen op het noorden (verliezen beperken) Zicht naar buiten
Autonomie van het daglicht (DLF)
Constant licht Grote openingen op het zuiden (gebruik maken van
warmtetoevoer door zoninstraling) Verblinding contrasten vermoeidheid
Zonweringen Autonomie van het daglicht (DLF)
023
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
10
ENERGIE vs THERMISCH COMFORT
Winter gebruik maken van gratis warmtetoevoer Zorgen voor de vereiste comforttemperatuur voor de lucht
Zomer warmtetoevoer door zoninstraling beperken
(zonweringen) Zorgen voor de vereiste comforttemperatuur voor de lucht
Minimale ventilatie (warmteverliezen beperken) Eventuele nachtelijke koeling
Temperatuur van de wanden (correct geiumlsoleerde wanden)
Bron Matriciel
Thermische uitwisselingen Temperatuur van de
wanden
Temperatuur van de
lucht
Snelheid van de
lucht
Vochtigheid
Metabolisme
Kleding
Voedselinname
Straling
Geleiding
Convectie
Verdamping
Energievraag ndash gecumuleerd profiel volgens de buitentemperatuur
Warmtevraag ndash lage energie
Koudevraag ndash lage energie
Warmtevraag ndash passief
Koudevraag ndash passief
8-13 C binnen
4-17 C buiten
Bron energie+
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
11
ENERGIE vs MILIEU-IMPACT
Dikkere isolatie
raamwerk met grotere secties composiethellip
Beperking van de verbruikte hoeveelheid materialen
(grijze energie)
Beperking van de afvalstoffen
Bron Matriciel
Jaarlijks PE-verbruik
(primaire kWhmsup2vloer jaar)
ENERGIE exploitatie primaire kWhmsup2
GRIJZE ENERGIE kWhmsup2
Reglementair-Cc Lage energie-Cc Lage energie-Dd Zeer lage energie-Dd Passief-Dd
(zwaar)
Passief-Dd
(licht)
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
12
ENERGIE vs VERONTREINIGINGGEZONDHEID
Goede isolatie met +- performante materialen
(PUREPSXPShellip)
Beperking van het gebruik van verontreinigende
materialen (CFK HCFKhellip)
Minimale ventilatie (warmteverliezen beperken) Binnenlucht verversen (goede luchtkwaliteit verzekeren)
Bron httpairsoft-airconditioningcom Bron lemondefr
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
13
ENERGIE vs BRAND
Goede isolatie met +- performante materialen
(PUREPSXPShellip)
Beperking van de stoffen die bij brand tot verontreiniging
leiden
Hoge luchtdichtheid (gangbare opvatting) risico van flashoverbackdraft
Niet-brandbare
gassen
ENERGIE (warmte)
BRANDSTOF (polymeer)
OXIDANS (zuurstof)
Brandbare gassen
+ oxidans (O2)
+ energie
Bron cfbt-uscom Bron clubquomodocom
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
14
ENERGIE vs KOSTEN
Gebruik van extra materialen GMVhellip Directe (bouw)kosten beperken
Exploitatiekosten beperken
Wat kan er best worden voorzien voor een budget van 800
euroappartement
N Regenwaterrecuperatietank
N 4 cm gevelisolatie extra
N HSB ipv een zware structuur
N Specifiek type sanitair toestel
Bron Matriciel
WKK gas
Klimaatregeling op zonne-energie
Fotovoltaiumlsche zonnepanelen
Thermische zonnecollectoren
Geothermische warmtepomp
Verlichting van de werkvlakken en detectiehellip
lsquoPassieversquo isolatie in plaats van lsquoLErsquo-isolatie
lsquoPassieversquo isolatie in plaats van reglementaire isolatie
lsquoLErsquo-isolatie in plaats van hellip
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
15
ENERGIE vs ADEMHALINGSCOMFORT
Geavanceerde luchtdichtheid Minimumverversing van de binnenlucht
GMV Kwaliteit van de ingeblazen lucht
(onderhoud van de filters doeltreffend materieel)
Minimumventilatie (warmteverliezen) Verversing van de binnenlucht (goede luchtkwaliteit
verzekeren)
ENERGIE vs SOCIALE IMPACT
Aanzienlijke isolatiedikte
(met identieke grondinneming) Gemaximaliseerde nettogebruiksoppervlakte
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
INHOUDSOPGAVE
DUURZAME AANPAK
WISSELWERKINGEN
BESTAANDE LABELS
TOEKOMSTIG LABELhellip
16
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
BESTAANDE LABELS ndash Breeam
BREEAM
N Building Research Establishment Environmental Assessment
Method (de meest verspreide)
N Engels
N 1990
N 10 categorieeumln ndash nauwkeurige criteria lsquocreditsrsquo
bull Management
bull Gezondheid en comfort
bull Energie
bull Transport
bull Water
bull Afvalstoffen
bull Verontreiniging
bull Ruimtelijke ordening en ecologie
bull Materialen
bull Innovatie
N lsquoZwakke plekrsquo
N httpbreeamorg
17
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
BESTAANDE LABELS ndash VALIDEO
Valideo
N Belgisch
N 2009
N Beoordelingsschema volgens bestemming
N wwwvalideoorg
18
Totaliteit
Waardecreatie Langetermijnvisie
Evolutie
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
INHOUDSOPGAVE
DUURZAME AANPAK
WISSELWERKINGEN
BESTAANDE LABELS
TOEKOMSTIG LABELhellip
Waarom
Uitdagingen
Haalbaarheidsstudie in het BHG
19
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Waarom
Talrijke lsquoduurzamersquo projecten
N Ecobouw
N Greenbuildings
N Groene gebouwen
N hellip
Maarhellip
N marketingargument gtlt echte overtuiging
N soms aanspraak zonder referentie of technische validatie
N vaak sterk varieumlrende definities van wat duurzaam is
N lsquogroenrsquo gtlt lsquolichtgroenrsquo
N beperkte reikwijdte
Sinds 2007 voorbeeldgebouwen maar alleen in het BHG
20
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Uitdagingen
Antwoord op een vraag van de sector
Voor alle gebouwen
Samenhang met het gewestelijke beleid reglementeringen
planningen premies tools en vrijwillige acties projectoproepenhellip
Objectief en geloofwaardig systeem milieulogica (versus
economische logica)
Redelijke labelingkosten (ongeacht het projecttype)
Federale reikwijdte gewenst (voor internationale erkenning)
Label aangepast aan de Belgische reglementaire context en aan
de Belgische goede praktijken van de bouwsector
N Rekening houden met de bestaande tools
Grote ambitie
Compatibiliteit met internationaal label
21
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Haalbaarheidsstudie in BHG
Geanalyseerde systemen benaderingen en referentiesystemen
22
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Haalbaarheidsstudie in BHG
Nader belichte systemen benaderingen en referentiesystemen
N Voorbeeldgebouw
N Maatstaf
N Breeam
N Valideo
N Waalse ambities
23
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Haalbaarheidsstudie in BHG
Geselecteerde principes
N Interventies van alle actoren op verschillende niveaus
N Verschillende types
bull Certificatie (grote gebouwen)
bull Labeling (middelgrote gebouwen)
bull Zelfevaluatie (voorafgaande stap)
N Beheer via vzw
bull Organisatie ndash update - promotie
bull Via de Local Green Building Council
bull Verschillende ledenniveaus
Wanneer
N Meer informatie volgthellip
24
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
OM TE ONTHOUDEN VAN DE PRESENTATIE
Het is belangrijk alle aspecten te integreren bij de realisatie van
een duurzaam project
De parameter lsquoenergiersquo is niet altijd afgestemd op de andere
parameters van het gebouw
25
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOOLS EN REFERENTIES
Nuttige hulpmiddelen websites enz
N wwwvalideoorg
N wwwbreeamorg
Referentie Gids duurzame gebouwen en andere bronnen
N Gids duurzame gebouwen
httpgidsduurzamegebouwenleefmilieubrusselbe
Facilitator Duurzame gebouwen
N Info
N Tel 0800 85 775
N E-mail facilitatorenvironnementirisnetbe
26
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
CONTACT
Muriel BRANDT
Directrice en projectverantwoordelijke
042269160
infoecorcebe
27
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
28
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
29
DANK U VOOR UW AANDACHT
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
DUURZAME AANPAK
Waarom
N Integratie van de globale milieu-impact van de bouw
N Om van een lsquoduurzaam gebouwrsquo te kunnen spreken dienen tal van
aspecten behandeld te worden
httpgidsduurzamegebouwenleefmilieubrusselbe
5
Bron leefmilieubrussel Gids Duurzame Gebouwen
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
INHOUDSOPGAVE
DUURZAME AANPAK
WISSELWERKINGEN
BESTAANDE LABELS
TOEKOMSTIG LABELhellip
6
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
Energie = een aspect van het gebouw
Onvermijdelijke wisselwerkingen met andere parametershellip
7
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
8
ENERGIE vs STADSPLANNING
Optimale orieumlntatie NZ Bestaande stadsstructuur
Verkeerswegen
Natuurlijke elementen
Beheer van de warmtetoevoer door zoninstraling
(zonweringen hellip) Patrimonium (beschermde gevel stijl van de wijk hellip)
Maximale beperking van thermische bruggen
(buitenisolatie) Patrimonium (beschermde gevel stijl van de wijkhellip)
Geveluitlijning
Compactheid Bestaand gebouw bebouwde oppervlakte
034
099
014
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
9
ENERGIE vs VISUEEL COMFORT
Beheer van de openingen overeenkomstig de orieumlntatie Verdeling van de natuurlijke verlichting
Kleine openingen op het noorden (verliezen beperken) Zicht naar buiten
Autonomie van het daglicht (DLF)
Constant licht Grote openingen op het zuiden (gebruik maken van
warmtetoevoer door zoninstraling) Verblinding contrasten vermoeidheid
Zonweringen Autonomie van het daglicht (DLF)
023
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
10
ENERGIE vs THERMISCH COMFORT
Winter gebruik maken van gratis warmtetoevoer Zorgen voor de vereiste comforttemperatuur voor de lucht
Zomer warmtetoevoer door zoninstraling beperken
(zonweringen) Zorgen voor de vereiste comforttemperatuur voor de lucht
Minimale ventilatie (warmteverliezen beperken) Eventuele nachtelijke koeling
Temperatuur van de wanden (correct geiumlsoleerde wanden)
Bron Matriciel
Thermische uitwisselingen Temperatuur van de
wanden
Temperatuur van de
lucht
Snelheid van de
lucht
Vochtigheid
Metabolisme
Kleding
Voedselinname
Straling
Geleiding
Convectie
Verdamping
Energievraag ndash gecumuleerd profiel volgens de buitentemperatuur
Warmtevraag ndash lage energie
Koudevraag ndash lage energie
Warmtevraag ndash passief
Koudevraag ndash passief
8-13 C binnen
4-17 C buiten
Bron energie+
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
11
ENERGIE vs MILIEU-IMPACT
Dikkere isolatie
raamwerk met grotere secties composiethellip
Beperking van de verbruikte hoeveelheid materialen
(grijze energie)
Beperking van de afvalstoffen
Bron Matriciel
Jaarlijks PE-verbruik
(primaire kWhmsup2vloer jaar)
ENERGIE exploitatie primaire kWhmsup2
GRIJZE ENERGIE kWhmsup2
Reglementair-Cc Lage energie-Cc Lage energie-Dd Zeer lage energie-Dd Passief-Dd
(zwaar)
Passief-Dd
(licht)
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
12
ENERGIE vs VERONTREINIGINGGEZONDHEID
Goede isolatie met +- performante materialen
(PUREPSXPShellip)
Beperking van het gebruik van verontreinigende
materialen (CFK HCFKhellip)
Minimale ventilatie (warmteverliezen beperken) Binnenlucht verversen (goede luchtkwaliteit verzekeren)
Bron httpairsoft-airconditioningcom Bron lemondefr
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
13
ENERGIE vs BRAND
Goede isolatie met +- performante materialen
(PUREPSXPShellip)
Beperking van de stoffen die bij brand tot verontreiniging
leiden
Hoge luchtdichtheid (gangbare opvatting) risico van flashoverbackdraft
Niet-brandbare
gassen
ENERGIE (warmte)
BRANDSTOF (polymeer)
OXIDANS (zuurstof)
Brandbare gassen
+ oxidans (O2)
+ energie
Bron cfbt-uscom Bron clubquomodocom
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
14
ENERGIE vs KOSTEN
Gebruik van extra materialen GMVhellip Directe (bouw)kosten beperken
Exploitatiekosten beperken
Wat kan er best worden voorzien voor een budget van 800
euroappartement
N Regenwaterrecuperatietank
N 4 cm gevelisolatie extra
N HSB ipv een zware structuur
N Specifiek type sanitair toestel
Bron Matriciel
WKK gas
Klimaatregeling op zonne-energie
Fotovoltaiumlsche zonnepanelen
Thermische zonnecollectoren
Geothermische warmtepomp
Verlichting van de werkvlakken en detectiehellip
lsquoPassieversquo isolatie in plaats van lsquoLErsquo-isolatie
lsquoPassieversquo isolatie in plaats van reglementaire isolatie
lsquoLErsquo-isolatie in plaats van hellip
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
15
ENERGIE vs ADEMHALINGSCOMFORT
Geavanceerde luchtdichtheid Minimumverversing van de binnenlucht
GMV Kwaliteit van de ingeblazen lucht
(onderhoud van de filters doeltreffend materieel)
Minimumventilatie (warmteverliezen) Verversing van de binnenlucht (goede luchtkwaliteit
verzekeren)
ENERGIE vs SOCIALE IMPACT
Aanzienlijke isolatiedikte
(met identieke grondinneming) Gemaximaliseerde nettogebruiksoppervlakte
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
INHOUDSOPGAVE
DUURZAME AANPAK
WISSELWERKINGEN
BESTAANDE LABELS
TOEKOMSTIG LABELhellip
16
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
BESTAANDE LABELS ndash Breeam
BREEAM
N Building Research Establishment Environmental Assessment
Method (de meest verspreide)
N Engels
N 1990
N 10 categorieeumln ndash nauwkeurige criteria lsquocreditsrsquo
bull Management
bull Gezondheid en comfort
bull Energie
bull Transport
bull Water
bull Afvalstoffen
bull Verontreiniging
bull Ruimtelijke ordening en ecologie
bull Materialen
bull Innovatie
N lsquoZwakke plekrsquo
N httpbreeamorg
17
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
BESTAANDE LABELS ndash VALIDEO
Valideo
N Belgisch
N 2009
N Beoordelingsschema volgens bestemming
N wwwvalideoorg
18
Totaliteit
Waardecreatie Langetermijnvisie
Evolutie
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
INHOUDSOPGAVE
DUURZAME AANPAK
WISSELWERKINGEN
BESTAANDE LABELS
TOEKOMSTIG LABELhellip
Waarom
Uitdagingen
Haalbaarheidsstudie in het BHG
19
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Waarom
Talrijke lsquoduurzamersquo projecten
N Ecobouw
N Greenbuildings
N Groene gebouwen
N hellip
Maarhellip
N marketingargument gtlt echte overtuiging
N soms aanspraak zonder referentie of technische validatie
N vaak sterk varieumlrende definities van wat duurzaam is
N lsquogroenrsquo gtlt lsquolichtgroenrsquo
N beperkte reikwijdte
Sinds 2007 voorbeeldgebouwen maar alleen in het BHG
20
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Uitdagingen
Antwoord op een vraag van de sector
Voor alle gebouwen
Samenhang met het gewestelijke beleid reglementeringen
planningen premies tools en vrijwillige acties projectoproepenhellip
Objectief en geloofwaardig systeem milieulogica (versus
economische logica)
Redelijke labelingkosten (ongeacht het projecttype)
Federale reikwijdte gewenst (voor internationale erkenning)
Label aangepast aan de Belgische reglementaire context en aan
de Belgische goede praktijken van de bouwsector
N Rekening houden met de bestaande tools
Grote ambitie
Compatibiliteit met internationaal label
21
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Haalbaarheidsstudie in BHG
Geanalyseerde systemen benaderingen en referentiesystemen
22
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Haalbaarheidsstudie in BHG
Nader belichte systemen benaderingen en referentiesystemen
N Voorbeeldgebouw
N Maatstaf
N Breeam
N Valideo
N Waalse ambities
23
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Haalbaarheidsstudie in BHG
Geselecteerde principes
N Interventies van alle actoren op verschillende niveaus
N Verschillende types
bull Certificatie (grote gebouwen)
bull Labeling (middelgrote gebouwen)
bull Zelfevaluatie (voorafgaande stap)
N Beheer via vzw
bull Organisatie ndash update - promotie
bull Via de Local Green Building Council
bull Verschillende ledenniveaus
Wanneer
N Meer informatie volgthellip
24
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
OM TE ONTHOUDEN VAN DE PRESENTATIE
Het is belangrijk alle aspecten te integreren bij de realisatie van
een duurzaam project
De parameter lsquoenergiersquo is niet altijd afgestemd op de andere
parameters van het gebouw
25
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOOLS EN REFERENTIES
Nuttige hulpmiddelen websites enz
N wwwvalideoorg
N wwwbreeamorg
Referentie Gids duurzame gebouwen en andere bronnen
N Gids duurzame gebouwen
httpgidsduurzamegebouwenleefmilieubrusselbe
Facilitator Duurzame gebouwen
N Info
N Tel 0800 85 775
N E-mail facilitatorenvironnementirisnetbe
26
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
CONTACT
Muriel BRANDT
Directrice en projectverantwoordelijke
042269160
infoecorcebe
27
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
28
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
29
DANK U VOOR UW AANDACHT
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
INHOUDSOPGAVE
DUURZAME AANPAK
WISSELWERKINGEN
BESTAANDE LABELS
TOEKOMSTIG LABELhellip
6
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
Energie = een aspect van het gebouw
Onvermijdelijke wisselwerkingen met andere parametershellip
7
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
8
ENERGIE vs STADSPLANNING
Optimale orieumlntatie NZ Bestaande stadsstructuur
Verkeerswegen
Natuurlijke elementen
Beheer van de warmtetoevoer door zoninstraling
(zonweringen hellip) Patrimonium (beschermde gevel stijl van de wijk hellip)
Maximale beperking van thermische bruggen
(buitenisolatie) Patrimonium (beschermde gevel stijl van de wijkhellip)
Geveluitlijning
Compactheid Bestaand gebouw bebouwde oppervlakte
034
099
014
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
9
ENERGIE vs VISUEEL COMFORT
Beheer van de openingen overeenkomstig de orieumlntatie Verdeling van de natuurlijke verlichting
Kleine openingen op het noorden (verliezen beperken) Zicht naar buiten
Autonomie van het daglicht (DLF)
Constant licht Grote openingen op het zuiden (gebruik maken van
warmtetoevoer door zoninstraling) Verblinding contrasten vermoeidheid
Zonweringen Autonomie van het daglicht (DLF)
023
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
10
ENERGIE vs THERMISCH COMFORT
Winter gebruik maken van gratis warmtetoevoer Zorgen voor de vereiste comforttemperatuur voor de lucht
Zomer warmtetoevoer door zoninstraling beperken
(zonweringen) Zorgen voor de vereiste comforttemperatuur voor de lucht
Minimale ventilatie (warmteverliezen beperken) Eventuele nachtelijke koeling
Temperatuur van de wanden (correct geiumlsoleerde wanden)
Bron Matriciel
Thermische uitwisselingen Temperatuur van de
wanden
Temperatuur van de
lucht
Snelheid van de
lucht
Vochtigheid
Metabolisme
Kleding
Voedselinname
Straling
Geleiding
Convectie
Verdamping
Energievraag ndash gecumuleerd profiel volgens de buitentemperatuur
Warmtevraag ndash lage energie
Koudevraag ndash lage energie
Warmtevraag ndash passief
Koudevraag ndash passief
8-13 C binnen
4-17 C buiten
Bron energie+
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
11
ENERGIE vs MILIEU-IMPACT
Dikkere isolatie
raamwerk met grotere secties composiethellip
Beperking van de verbruikte hoeveelheid materialen
(grijze energie)
Beperking van de afvalstoffen
Bron Matriciel
Jaarlijks PE-verbruik
(primaire kWhmsup2vloer jaar)
ENERGIE exploitatie primaire kWhmsup2
GRIJZE ENERGIE kWhmsup2
Reglementair-Cc Lage energie-Cc Lage energie-Dd Zeer lage energie-Dd Passief-Dd
(zwaar)
Passief-Dd
(licht)
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
12
ENERGIE vs VERONTREINIGINGGEZONDHEID
Goede isolatie met +- performante materialen
(PUREPSXPShellip)
Beperking van het gebruik van verontreinigende
materialen (CFK HCFKhellip)
Minimale ventilatie (warmteverliezen beperken) Binnenlucht verversen (goede luchtkwaliteit verzekeren)
Bron httpairsoft-airconditioningcom Bron lemondefr
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
13
ENERGIE vs BRAND
Goede isolatie met +- performante materialen
(PUREPSXPShellip)
Beperking van de stoffen die bij brand tot verontreiniging
leiden
Hoge luchtdichtheid (gangbare opvatting) risico van flashoverbackdraft
Niet-brandbare
gassen
ENERGIE (warmte)
BRANDSTOF (polymeer)
OXIDANS (zuurstof)
Brandbare gassen
+ oxidans (O2)
+ energie
Bron cfbt-uscom Bron clubquomodocom
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
14
ENERGIE vs KOSTEN
Gebruik van extra materialen GMVhellip Directe (bouw)kosten beperken
Exploitatiekosten beperken
Wat kan er best worden voorzien voor een budget van 800
euroappartement
N Regenwaterrecuperatietank
N 4 cm gevelisolatie extra
N HSB ipv een zware structuur
N Specifiek type sanitair toestel
Bron Matriciel
WKK gas
Klimaatregeling op zonne-energie
Fotovoltaiumlsche zonnepanelen
Thermische zonnecollectoren
Geothermische warmtepomp
Verlichting van de werkvlakken en detectiehellip
lsquoPassieversquo isolatie in plaats van lsquoLErsquo-isolatie
lsquoPassieversquo isolatie in plaats van reglementaire isolatie
lsquoLErsquo-isolatie in plaats van hellip
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
15
ENERGIE vs ADEMHALINGSCOMFORT
Geavanceerde luchtdichtheid Minimumverversing van de binnenlucht
GMV Kwaliteit van de ingeblazen lucht
(onderhoud van de filters doeltreffend materieel)
Minimumventilatie (warmteverliezen) Verversing van de binnenlucht (goede luchtkwaliteit
verzekeren)
ENERGIE vs SOCIALE IMPACT
Aanzienlijke isolatiedikte
(met identieke grondinneming) Gemaximaliseerde nettogebruiksoppervlakte
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
INHOUDSOPGAVE
DUURZAME AANPAK
WISSELWERKINGEN
BESTAANDE LABELS
TOEKOMSTIG LABELhellip
16
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
BESTAANDE LABELS ndash Breeam
BREEAM
N Building Research Establishment Environmental Assessment
Method (de meest verspreide)
N Engels
N 1990
N 10 categorieeumln ndash nauwkeurige criteria lsquocreditsrsquo
bull Management
bull Gezondheid en comfort
bull Energie
bull Transport
bull Water
bull Afvalstoffen
bull Verontreiniging
bull Ruimtelijke ordening en ecologie
bull Materialen
bull Innovatie
N lsquoZwakke plekrsquo
N httpbreeamorg
17
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
BESTAANDE LABELS ndash VALIDEO
Valideo
N Belgisch
N 2009
N Beoordelingsschema volgens bestemming
N wwwvalideoorg
18
Totaliteit
Waardecreatie Langetermijnvisie
Evolutie
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
INHOUDSOPGAVE
DUURZAME AANPAK
WISSELWERKINGEN
BESTAANDE LABELS
TOEKOMSTIG LABELhellip
Waarom
Uitdagingen
Haalbaarheidsstudie in het BHG
19
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Waarom
Talrijke lsquoduurzamersquo projecten
N Ecobouw
N Greenbuildings
N Groene gebouwen
N hellip
Maarhellip
N marketingargument gtlt echte overtuiging
N soms aanspraak zonder referentie of technische validatie
N vaak sterk varieumlrende definities van wat duurzaam is
N lsquogroenrsquo gtlt lsquolichtgroenrsquo
N beperkte reikwijdte
Sinds 2007 voorbeeldgebouwen maar alleen in het BHG
20
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Uitdagingen
Antwoord op een vraag van de sector
Voor alle gebouwen
Samenhang met het gewestelijke beleid reglementeringen
planningen premies tools en vrijwillige acties projectoproepenhellip
Objectief en geloofwaardig systeem milieulogica (versus
economische logica)
Redelijke labelingkosten (ongeacht het projecttype)
Federale reikwijdte gewenst (voor internationale erkenning)
Label aangepast aan de Belgische reglementaire context en aan
de Belgische goede praktijken van de bouwsector
N Rekening houden met de bestaande tools
Grote ambitie
Compatibiliteit met internationaal label
21
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Haalbaarheidsstudie in BHG
Geanalyseerde systemen benaderingen en referentiesystemen
22
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Haalbaarheidsstudie in BHG
Nader belichte systemen benaderingen en referentiesystemen
N Voorbeeldgebouw
N Maatstaf
N Breeam
N Valideo
N Waalse ambities
23
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Haalbaarheidsstudie in BHG
Geselecteerde principes
N Interventies van alle actoren op verschillende niveaus
N Verschillende types
bull Certificatie (grote gebouwen)
bull Labeling (middelgrote gebouwen)
bull Zelfevaluatie (voorafgaande stap)
N Beheer via vzw
bull Organisatie ndash update - promotie
bull Via de Local Green Building Council
bull Verschillende ledenniveaus
Wanneer
N Meer informatie volgthellip
24
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
OM TE ONTHOUDEN VAN DE PRESENTATIE
Het is belangrijk alle aspecten te integreren bij de realisatie van
een duurzaam project
De parameter lsquoenergiersquo is niet altijd afgestemd op de andere
parameters van het gebouw
25
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOOLS EN REFERENTIES
Nuttige hulpmiddelen websites enz
N wwwvalideoorg
N wwwbreeamorg
Referentie Gids duurzame gebouwen en andere bronnen
N Gids duurzame gebouwen
httpgidsduurzamegebouwenleefmilieubrusselbe
Facilitator Duurzame gebouwen
N Info
N Tel 0800 85 775
N E-mail facilitatorenvironnementirisnetbe
26
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
CONTACT
Muriel BRANDT
Directrice en projectverantwoordelijke
042269160
infoecorcebe
27
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
28
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
29
DANK U VOOR UW AANDACHT
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
Energie = een aspect van het gebouw
Onvermijdelijke wisselwerkingen met andere parametershellip
7
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
8
ENERGIE vs STADSPLANNING
Optimale orieumlntatie NZ Bestaande stadsstructuur
Verkeerswegen
Natuurlijke elementen
Beheer van de warmtetoevoer door zoninstraling
(zonweringen hellip) Patrimonium (beschermde gevel stijl van de wijk hellip)
Maximale beperking van thermische bruggen
(buitenisolatie) Patrimonium (beschermde gevel stijl van de wijkhellip)
Geveluitlijning
Compactheid Bestaand gebouw bebouwde oppervlakte
034
099
014
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
9
ENERGIE vs VISUEEL COMFORT
Beheer van de openingen overeenkomstig de orieumlntatie Verdeling van de natuurlijke verlichting
Kleine openingen op het noorden (verliezen beperken) Zicht naar buiten
Autonomie van het daglicht (DLF)
Constant licht Grote openingen op het zuiden (gebruik maken van
warmtetoevoer door zoninstraling) Verblinding contrasten vermoeidheid
Zonweringen Autonomie van het daglicht (DLF)
023
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
10
ENERGIE vs THERMISCH COMFORT
Winter gebruik maken van gratis warmtetoevoer Zorgen voor de vereiste comforttemperatuur voor de lucht
Zomer warmtetoevoer door zoninstraling beperken
(zonweringen) Zorgen voor de vereiste comforttemperatuur voor de lucht
Minimale ventilatie (warmteverliezen beperken) Eventuele nachtelijke koeling
Temperatuur van de wanden (correct geiumlsoleerde wanden)
Bron Matriciel
Thermische uitwisselingen Temperatuur van de
wanden
Temperatuur van de
lucht
Snelheid van de
lucht
Vochtigheid
Metabolisme
Kleding
Voedselinname
Straling
Geleiding
Convectie
Verdamping
Energievraag ndash gecumuleerd profiel volgens de buitentemperatuur
Warmtevraag ndash lage energie
Koudevraag ndash lage energie
Warmtevraag ndash passief
Koudevraag ndash passief
8-13 C binnen
4-17 C buiten
Bron energie+
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
11
ENERGIE vs MILIEU-IMPACT
Dikkere isolatie
raamwerk met grotere secties composiethellip
Beperking van de verbruikte hoeveelheid materialen
(grijze energie)
Beperking van de afvalstoffen
Bron Matriciel
Jaarlijks PE-verbruik
(primaire kWhmsup2vloer jaar)
ENERGIE exploitatie primaire kWhmsup2
GRIJZE ENERGIE kWhmsup2
Reglementair-Cc Lage energie-Cc Lage energie-Dd Zeer lage energie-Dd Passief-Dd
(zwaar)
Passief-Dd
(licht)
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
12
ENERGIE vs VERONTREINIGINGGEZONDHEID
Goede isolatie met +- performante materialen
(PUREPSXPShellip)
Beperking van het gebruik van verontreinigende
materialen (CFK HCFKhellip)
Minimale ventilatie (warmteverliezen beperken) Binnenlucht verversen (goede luchtkwaliteit verzekeren)
Bron httpairsoft-airconditioningcom Bron lemondefr
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
13
ENERGIE vs BRAND
Goede isolatie met +- performante materialen
(PUREPSXPShellip)
Beperking van de stoffen die bij brand tot verontreiniging
leiden
Hoge luchtdichtheid (gangbare opvatting) risico van flashoverbackdraft
Niet-brandbare
gassen
ENERGIE (warmte)
BRANDSTOF (polymeer)
OXIDANS (zuurstof)
Brandbare gassen
+ oxidans (O2)
+ energie
Bron cfbt-uscom Bron clubquomodocom
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
14
ENERGIE vs KOSTEN
Gebruik van extra materialen GMVhellip Directe (bouw)kosten beperken
Exploitatiekosten beperken
Wat kan er best worden voorzien voor een budget van 800
euroappartement
N Regenwaterrecuperatietank
N 4 cm gevelisolatie extra
N HSB ipv een zware structuur
N Specifiek type sanitair toestel
Bron Matriciel
WKK gas
Klimaatregeling op zonne-energie
Fotovoltaiumlsche zonnepanelen
Thermische zonnecollectoren
Geothermische warmtepomp
Verlichting van de werkvlakken en detectiehellip
lsquoPassieversquo isolatie in plaats van lsquoLErsquo-isolatie
lsquoPassieversquo isolatie in plaats van reglementaire isolatie
lsquoLErsquo-isolatie in plaats van hellip
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
15
ENERGIE vs ADEMHALINGSCOMFORT
Geavanceerde luchtdichtheid Minimumverversing van de binnenlucht
GMV Kwaliteit van de ingeblazen lucht
(onderhoud van de filters doeltreffend materieel)
Minimumventilatie (warmteverliezen) Verversing van de binnenlucht (goede luchtkwaliteit
verzekeren)
ENERGIE vs SOCIALE IMPACT
Aanzienlijke isolatiedikte
(met identieke grondinneming) Gemaximaliseerde nettogebruiksoppervlakte
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
INHOUDSOPGAVE
DUURZAME AANPAK
WISSELWERKINGEN
BESTAANDE LABELS
TOEKOMSTIG LABELhellip
16
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
BESTAANDE LABELS ndash Breeam
BREEAM
N Building Research Establishment Environmental Assessment
Method (de meest verspreide)
N Engels
N 1990
N 10 categorieeumln ndash nauwkeurige criteria lsquocreditsrsquo
bull Management
bull Gezondheid en comfort
bull Energie
bull Transport
bull Water
bull Afvalstoffen
bull Verontreiniging
bull Ruimtelijke ordening en ecologie
bull Materialen
bull Innovatie
N lsquoZwakke plekrsquo
N httpbreeamorg
17
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
BESTAANDE LABELS ndash VALIDEO
Valideo
N Belgisch
N 2009
N Beoordelingsschema volgens bestemming
N wwwvalideoorg
18
Totaliteit
Waardecreatie Langetermijnvisie
Evolutie
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
INHOUDSOPGAVE
DUURZAME AANPAK
WISSELWERKINGEN
BESTAANDE LABELS
TOEKOMSTIG LABELhellip
Waarom
Uitdagingen
Haalbaarheidsstudie in het BHG
19
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Waarom
Talrijke lsquoduurzamersquo projecten
N Ecobouw
N Greenbuildings
N Groene gebouwen
N hellip
Maarhellip
N marketingargument gtlt echte overtuiging
N soms aanspraak zonder referentie of technische validatie
N vaak sterk varieumlrende definities van wat duurzaam is
N lsquogroenrsquo gtlt lsquolichtgroenrsquo
N beperkte reikwijdte
Sinds 2007 voorbeeldgebouwen maar alleen in het BHG
20
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Uitdagingen
Antwoord op een vraag van de sector
Voor alle gebouwen
Samenhang met het gewestelijke beleid reglementeringen
planningen premies tools en vrijwillige acties projectoproepenhellip
Objectief en geloofwaardig systeem milieulogica (versus
economische logica)
Redelijke labelingkosten (ongeacht het projecttype)
Federale reikwijdte gewenst (voor internationale erkenning)
Label aangepast aan de Belgische reglementaire context en aan
de Belgische goede praktijken van de bouwsector
N Rekening houden met de bestaande tools
Grote ambitie
Compatibiliteit met internationaal label
21
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Haalbaarheidsstudie in BHG
Geanalyseerde systemen benaderingen en referentiesystemen
22
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Haalbaarheidsstudie in BHG
Nader belichte systemen benaderingen en referentiesystemen
N Voorbeeldgebouw
N Maatstaf
N Breeam
N Valideo
N Waalse ambities
23
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Haalbaarheidsstudie in BHG
Geselecteerde principes
N Interventies van alle actoren op verschillende niveaus
N Verschillende types
bull Certificatie (grote gebouwen)
bull Labeling (middelgrote gebouwen)
bull Zelfevaluatie (voorafgaande stap)
N Beheer via vzw
bull Organisatie ndash update - promotie
bull Via de Local Green Building Council
bull Verschillende ledenniveaus
Wanneer
N Meer informatie volgthellip
24
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
OM TE ONTHOUDEN VAN DE PRESENTATIE
Het is belangrijk alle aspecten te integreren bij de realisatie van
een duurzaam project
De parameter lsquoenergiersquo is niet altijd afgestemd op de andere
parameters van het gebouw
25
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOOLS EN REFERENTIES
Nuttige hulpmiddelen websites enz
N wwwvalideoorg
N wwwbreeamorg
Referentie Gids duurzame gebouwen en andere bronnen
N Gids duurzame gebouwen
httpgidsduurzamegebouwenleefmilieubrusselbe
Facilitator Duurzame gebouwen
N Info
N Tel 0800 85 775
N E-mail facilitatorenvironnementirisnetbe
26
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
CONTACT
Muriel BRANDT
Directrice en projectverantwoordelijke
042269160
infoecorcebe
27
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
28
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
29
DANK U VOOR UW AANDACHT
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
8
ENERGIE vs STADSPLANNING
Optimale orieumlntatie NZ Bestaande stadsstructuur
Verkeerswegen
Natuurlijke elementen
Beheer van de warmtetoevoer door zoninstraling
(zonweringen hellip) Patrimonium (beschermde gevel stijl van de wijk hellip)
Maximale beperking van thermische bruggen
(buitenisolatie) Patrimonium (beschermde gevel stijl van de wijkhellip)
Geveluitlijning
Compactheid Bestaand gebouw bebouwde oppervlakte
034
099
014
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
9
ENERGIE vs VISUEEL COMFORT
Beheer van de openingen overeenkomstig de orieumlntatie Verdeling van de natuurlijke verlichting
Kleine openingen op het noorden (verliezen beperken) Zicht naar buiten
Autonomie van het daglicht (DLF)
Constant licht Grote openingen op het zuiden (gebruik maken van
warmtetoevoer door zoninstraling) Verblinding contrasten vermoeidheid
Zonweringen Autonomie van het daglicht (DLF)
023
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
10
ENERGIE vs THERMISCH COMFORT
Winter gebruik maken van gratis warmtetoevoer Zorgen voor de vereiste comforttemperatuur voor de lucht
Zomer warmtetoevoer door zoninstraling beperken
(zonweringen) Zorgen voor de vereiste comforttemperatuur voor de lucht
Minimale ventilatie (warmteverliezen beperken) Eventuele nachtelijke koeling
Temperatuur van de wanden (correct geiumlsoleerde wanden)
Bron Matriciel
Thermische uitwisselingen Temperatuur van de
wanden
Temperatuur van de
lucht
Snelheid van de
lucht
Vochtigheid
Metabolisme
Kleding
Voedselinname
Straling
Geleiding
Convectie
Verdamping
Energievraag ndash gecumuleerd profiel volgens de buitentemperatuur
Warmtevraag ndash lage energie
Koudevraag ndash lage energie
Warmtevraag ndash passief
Koudevraag ndash passief
8-13 C binnen
4-17 C buiten
Bron energie+
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
11
ENERGIE vs MILIEU-IMPACT
Dikkere isolatie
raamwerk met grotere secties composiethellip
Beperking van de verbruikte hoeveelheid materialen
(grijze energie)
Beperking van de afvalstoffen
Bron Matriciel
Jaarlijks PE-verbruik
(primaire kWhmsup2vloer jaar)
ENERGIE exploitatie primaire kWhmsup2
GRIJZE ENERGIE kWhmsup2
Reglementair-Cc Lage energie-Cc Lage energie-Dd Zeer lage energie-Dd Passief-Dd
(zwaar)
Passief-Dd
(licht)
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
12
ENERGIE vs VERONTREINIGINGGEZONDHEID
Goede isolatie met +- performante materialen
(PUREPSXPShellip)
Beperking van het gebruik van verontreinigende
materialen (CFK HCFKhellip)
Minimale ventilatie (warmteverliezen beperken) Binnenlucht verversen (goede luchtkwaliteit verzekeren)
Bron httpairsoft-airconditioningcom Bron lemondefr
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
13
ENERGIE vs BRAND
Goede isolatie met +- performante materialen
(PUREPSXPShellip)
Beperking van de stoffen die bij brand tot verontreiniging
leiden
Hoge luchtdichtheid (gangbare opvatting) risico van flashoverbackdraft
Niet-brandbare
gassen
ENERGIE (warmte)
BRANDSTOF (polymeer)
OXIDANS (zuurstof)
Brandbare gassen
+ oxidans (O2)
+ energie
Bron cfbt-uscom Bron clubquomodocom
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
14
ENERGIE vs KOSTEN
Gebruik van extra materialen GMVhellip Directe (bouw)kosten beperken
Exploitatiekosten beperken
Wat kan er best worden voorzien voor een budget van 800
euroappartement
N Regenwaterrecuperatietank
N 4 cm gevelisolatie extra
N HSB ipv een zware structuur
N Specifiek type sanitair toestel
Bron Matriciel
WKK gas
Klimaatregeling op zonne-energie
Fotovoltaiumlsche zonnepanelen
Thermische zonnecollectoren
Geothermische warmtepomp
Verlichting van de werkvlakken en detectiehellip
lsquoPassieversquo isolatie in plaats van lsquoLErsquo-isolatie
lsquoPassieversquo isolatie in plaats van reglementaire isolatie
lsquoLErsquo-isolatie in plaats van hellip
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
15
ENERGIE vs ADEMHALINGSCOMFORT
Geavanceerde luchtdichtheid Minimumverversing van de binnenlucht
GMV Kwaliteit van de ingeblazen lucht
(onderhoud van de filters doeltreffend materieel)
Minimumventilatie (warmteverliezen) Verversing van de binnenlucht (goede luchtkwaliteit
verzekeren)
ENERGIE vs SOCIALE IMPACT
Aanzienlijke isolatiedikte
(met identieke grondinneming) Gemaximaliseerde nettogebruiksoppervlakte
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
INHOUDSOPGAVE
DUURZAME AANPAK
WISSELWERKINGEN
BESTAANDE LABELS
TOEKOMSTIG LABELhellip
16
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
BESTAANDE LABELS ndash Breeam
BREEAM
N Building Research Establishment Environmental Assessment
Method (de meest verspreide)
N Engels
N 1990
N 10 categorieeumln ndash nauwkeurige criteria lsquocreditsrsquo
bull Management
bull Gezondheid en comfort
bull Energie
bull Transport
bull Water
bull Afvalstoffen
bull Verontreiniging
bull Ruimtelijke ordening en ecologie
bull Materialen
bull Innovatie
N lsquoZwakke plekrsquo
N httpbreeamorg
17
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
BESTAANDE LABELS ndash VALIDEO
Valideo
N Belgisch
N 2009
N Beoordelingsschema volgens bestemming
N wwwvalideoorg
18
Totaliteit
Waardecreatie Langetermijnvisie
Evolutie
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
INHOUDSOPGAVE
DUURZAME AANPAK
WISSELWERKINGEN
BESTAANDE LABELS
TOEKOMSTIG LABELhellip
Waarom
Uitdagingen
Haalbaarheidsstudie in het BHG
19
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Waarom
Talrijke lsquoduurzamersquo projecten
N Ecobouw
N Greenbuildings
N Groene gebouwen
N hellip
Maarhellip
N marketingargument gtlt echte overtuiging
N soms aanspraak zonder referentie of technische validatie
N vaak sterk varieumlrende definities van wat duurzaam is
N lsquogroenrsquo gtlt lsquolichtgroenrsquo
N beperkte reikwijdte
Sinds 2007 voorbeeldgebouwen maar alleen in het BHG
20
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Uitdagingen
Antwoord op een vraag van de sector
Voor alle gebouwen
Samenhang met het gewestelijke beleid reglementeringen
planningen premies tools en vrijwillige acties projectoproepenhellip
Objectief en geloofwaardig systeem milieulogica (versus
economische logica)
Redelijke labelingkosten (ongeacht het projecttype)
Federale reikwijdte gewenst (voor internationale erkenning)
Label aangepast aan de Belgische reglementaire context en aan
de Belgische goede praktijken van de bouwsector
N Rekening houden met de bestaande tools
Grote ambitie
Compatibiliteit met internationaal label
21
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Haalbaarheidsstudie in BHG
Geanalyseerde systemen benaderingen en referentiesystemen
22
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Haalbaarheidsstudie in BHG
Nader belichte systemen benaderingen en referentiesystemen
N Voorbeeldgebouw
N Maatstaf
N Breeam
N Valideo
N Waalse ambities
23
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Haalbaarheidsstudie in BHG
Geselecteerde principes
N Interventies van alle actoren op verschillende niveaus
N Verschillende types
bull Certificatie (grote gebouwen)
bull Labeling (middelgrote gebouwen)
bull Zelfevaluatie (voorafgaande stap)
N Beheer via vzw
bull Organisatie ndash update - promotie
bull Via de Local Green Building Council
bull Verschillende ledenniveaus
Wanneer
N Meer informatie volgthellip
24
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
OM TE ONTHOUDEN VAN DE PRESENTATIE
Het is belangrijk alle aspecten te integreren bij de realisatie van
een duurzaam project
De parameter lsquoenergiersquo is niet altijd afgestemd op de andere
parameters van het gebouw
25
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOOLS EN REFERENTIES
Nuttige hulpmiddelen websites enz
N wwwvalideoorg
N wwwbreeamorg
Referentie Gids duurzame gebouwen en andere bronnen
N Gids duurzame gebouwen
httpgidsduurzamegebouwenleefmilieubrusselbe
Facilitator Duurzame gebouwen
N Info
N Tel 0800 85 775
N E-mail facilitatorenvironnementirisnetbe
26
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
CONTACT
Muriel BRANDT
Directrice en projectverantwoordelijke
042269160
infoecorcebe
27
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
28
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
29
DANK U VOOR UW AANDACHT
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
9
ENERGIE vs VISUEEL COMFORT
Beheer van de openingen overeenkomstig de orieumlntatie Verdeling van de natuurlijke verlichting
Kleine openingen op het noorden (verliezen beperken) Zicht naar buiten
Autonomie van het daglicht (DLF)
Constant licht Grote openingen op het zuiden (gebruik maken van
warmtetoevoer door zoninstraling) Verblinding contrasten vermoeidheid
Zonweringen Autonomie van het daglicht (DLF)
023
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
10
ENERGIE vs THERMISCH COMFORT
Winter gebruik maken van gratis warmtetoevoer Zorgen voor de vereiste comforttemperatuur voor de lucht
Zomer warmtetoevoer door zoninstraling beperken
(zonweringen) Zorgen voor de vereiste comforttemperatuur voor de lucht
Minimale ventilatie (warmteverliezen beperken) Eventuele nachtelijke koeling
Temperatuur van de wanden (correct geiumlsoleerde wanden)
Bron Matriciel
Thermische uitwisselingen Temperatuur van de
wanden
Temperatuur van de
lucht
Snelheid van de
lucht
Vochtigheid
Metabolisme
Kleding
Voedselinname
Straling
Geleiding
Convectie
Verdamping
Energievraag ndash gecumuleerd profiel volgens de buitentemperatuur
Warmtevraag ndash lage energie
Koudevraag ndash lage energie
Warmtevraag ndash passief
Koudevraag ndash passief
8-13 C binnen
4-17 C buiten
Bron energie+
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
11
ENERGIE vs MILIEU-IMPACT
Dikkere isolatie
raamwerk met grotere secties composiethellip
Beperking van de verbruikte hoeveelheid materialen
(grijze energie)
Beperking van de afvalstoffen
Bron Matriciel
Jaarlijks PE-verbruik
(primaire kWhmsup2vloer jaar)
ENERGIE exploitatie primaire kWhmsup2
GRIJZE ENERGIE kWhmsup2
Reglementair-Cc Lage energie-Cc Lage energie-Dd Zeer lage energie-Dd Passief-Dd
(zwaar)
Passief-Dd
(licht)
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
12
ENERGIE vs VERONTREINIGINGGEZONDHEID
Goede isolatie met +- performante materialen
(PUREPSXPShellip)
Beperking van het gebruik van verontreinigende
materialen (CFK HCFKhellip)
Minimale ventilatie (warmteverliezen beperken) Binnenlucht verversen (goede luchtkwaliteit verzekeren)
Bron httpairsoft-airconditioningcom Bron lemondefr
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
13
ENERGIE vs BRAND
Goede isolatie met +- performante materialen
(PUREPSXPShellip)
Beperking van de stoffen die bij brand tot verontreiniging
leiden
Hoge luchtdichtheid (gangbare opvatting) risico van flashoverbackdraft
Niet-brandbare
gassen
ENERGIE (warmte)
BRANDSTOF (polymeer)
OXIDANS (zuurstof)
Brandbare gassen
+ oxidans (O2)
+ energie
Bron cfbt-uscom Bron clubquomodocom
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
14
ENERGIE vs KOSTEN
Gebruik van extra materialen GMVhellip Directe (bouw)kosten beperken
Exploitatiekosten beperken
Wat kan er best worden voorzien voor een budget van 800
euroappartement
N Regenwaterrecuperatietank
N 4 cm gevelisolatie extra
N HSB ipv een zware structuur
N Specifiek type sanitair toestel
Bron Matriciel
WKK gas
Klimaatregeling op zonne-energie
Fotovoltaiumlsche zonnepanelen
Thermische zonnecollectoren
Geothermische warmtepomp
Verlichting van de werkvlakken en detectiehellip
lsquoPassieversquo isolatie in plaats van lsquoLErsquo-isolatie
lsquoPassieversquo isolatie in plaats van reglementaire isolatie
lsquoLErsquo-isolatie in plaats van hellip
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
15
ENERGIE vs ADEMHALINGSCOMFORT
Geavanceerde luchtdichtheid Minimumverversing van de binnenlucht
GMV Kwaliteit van de ingeblazen lucht
(onderhoud van de filters doeltreffend materieel)
Minimumventilatie (warmteverliezen) Verversing van de binnenlucht (goede luchtkwaliteit
verzekeren)
ENERGIE vs SOCIALE IMPACT
Aanzienlijke isolatiedikte
(met identieke grondinneming) Gemaximaliseerde nettogebruiksoppervlakte
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
INHOUDSOPGAVE
DUURZAME AANPAK
WISSELWERKINGEN
BESTAANDE LABELS
TOEKOMSTIG LABELhellip
16
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
BESTAANDE LABELS ndash Breeam
BREEAM
N Building Research Establishment Environmental Assessment
Method (de meest verspreide)
N Engels
N 1990
N 10 categorieeumln ndash nauwkeurige criteria lsquocreditsrsquo
bull Management
bull Gezondheid en comfort
bull Energie
bull Transport
bull Water
bull Afvalstoffen
bull Verontreiniging
bull Ruimtelijke ordening en ecologie
bull Materialen
bull Innovatie
N lsquoZwakke plekrsquo
N httpbreeamorg
17
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
BESTAANDE LABELS ndash VALIDEO
Valideo
N Belgisch
N 2009
N Beoordelingsschema volgens bestemming
N wwwvalideoorg
18
Totaliteit
Waardecreatie Langetermijnvisie
Evolutie
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
INHOUDSOPGAVE
DUURZAME AANPAK
WISSELWERKINGEN
BESTAANDE LABELS
TOEKOMSTIG LABELhellip
Waarom
Uitdagingen
Haalbaarheidsstudie in het BHG
19
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Waarom
Talrijke lsquoduurzamersquo projecten
N Ecobouw
N Greenbuildings
N Groene gebouwen
N hellip
Maarhellip
N marketingargument gtlt echte overtuiging
N soms aanspraak zonder referentie of technische validatie
N vaak sterk varieumlrende definities van wat duurzaam is
N lsquogroenrsquo gtlt lsquolichtgroenrsquo
N beperkte reikwijdte
Sinds 2007 voorbeeldgebouwen maar alleen in het BHG
20
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Uitdagingen
Antwoord op een vraag van de sector
Voor alle gebouwen
Samenhang met het gewestelijke beleid reglementeringen
planningen premies tools en vrijwillige acties projectoproepenhellip
Objectief en geloofwaardig systeem milieulogica (versus
economische logica)
Redelijke labelingkosten (ongeacht het projecttype)
Federale reikwijdte gewenst (voor internationale erkenning)
Label aangepast aan de Belgische reglementaire context en aan
de Belgische goede praktijken van de bouwsector
N Rekening houden met de bestaande tools
Grote ambitie
Compatibiliteit met internationaal label
21
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Haalbaarheidsstudie in BHG
Geanalyseerde systemen benaderingen en referentiesystemen
22
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Haalbaarheidsstudie in BHG
Nader belichte systemen benaderingen en referentiesystemen
N Voorbeeldgebouw
N Maatstaf
N Breeam
N Valideo
N Waalse ambities
23
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Haalbaarheidsstudie in BHG
Geselecteerde principes
N Interventies van alle actoren op verschillende niveaus
N Verschillende types
bull Certificatie (grote gebouwen)
bull Labeling (middelgrote gebouwen)
bull Zelfevaluatie (voorafgaande stap)
N Beheer via vzw
bull Organisatie ndash update - promotie
bull Via de Local Green Building Council
bull Verschillende ledenniveaus
Wanneer
N Meer informatie volgthellip
24
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
OM TE ONTHOUDEN VAN DE PRESENTATIE
Het is belangrijk alle aspecten te integreren bij de realisatie van
een duurzaam project
De parameter lsquoenergiersquo is niet altijd afgestemd op de andere
parameters van het gebouw
25
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOOLS EN REFERENTIES
Nuttige hulpmiddelen websites enz
N wwwvalideoorg
N wwwbreeamorg
Referentie Gids duurzame gebouwen en andere bronnen
N Gids duurzame gebouwen
httpgidsduurzamegebouwenleefmilieubrusselbe
Facilitator Duurzame gebouwen
N Info
N Tel 0800 85 775
N E-mail facilitatorenvironnementirisnetbe
26
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
CONTACT
Muriel BRANDT
Directrice en projectverantwoordelijke
042269160
infoecorcebe
27
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
28
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
29
DANK U VOOR UW AANDACHT
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
10
ENERGIE vs THERMISCH COMFORT
Winter gebruik maken van gratis warmtetoevoer Zorgen voor de vereiste comforttemperatuur voor de lucht
Zomer warmtetoevoer door zoninstraling beperken
(zonweringen) Zorgen voor de vereiste comforttemperatuur voor de lucht
Minimale ventilatie (warmteverliezen beperken) Eventuele nachtelijke koeling
Temperatuur van de wanden (correct geiumlsoleerde wanden)
Bron Matriciel
Thermische uitwisselingen Temperatuur van de
wanden
Temperatuur van de
lucht
Snelheid van de
lucht
Vochtigheid
Metabolisme
Kleding
Voedselinname
Straling
Geleiding
Convectie
Verdamping
Energievraag ndash gecumuleerd profiel volgens de buitentemperatuur
Warmtevraag ndash lage energie
Koudevraag ndash lage energie
Warmtevraag ndash passief
Koudevraag ndash passief
8-13 C binnen
4-17 C buiten
Bron energie+
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
11
ENERGIE vs MILIEU-IMPACT
Dikkere isolatie
raamwerk met grotere secties composiethellip
Beperking van de verbruikte hoeveelheid materialen
(grijze energie)
Beperking van de afvalstoffen
Bron Matriciel
Jaarlijks PE-verbruik
(primaire kWhmsup2vloer jaar)
ENERGIE exploitatie primaire kWhmsup2
GRIJZE ENERGIE kWhmsup2
Reglementair-Cc Lage energie-Cc Lage energie-Dd Zeer lage energie-Dd Passief-Dd
(zwaar)
Passief-Dd
(licht)
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
12
ENERGIE vs VERONTREINIGINGGEZONDHEID
Goede isolatie met +- performante materialen
(PUREPSXPShellip)
Beperking van het gebruik van verontreinigende
materialen (CFK HCFKhellip)
Minimale ventilatie (warmteverliezen beperken) Binnenlucht verversen (goede luchtkwaliteit verzekeren)
Bron httpairsoft-airconditioningcom Bron lemondefr
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
13
ENERGIE vs BRAND
Goede isolatie met +- performante materialen
(PUREPSXPShellip)
Beperking van de stoffen die bij brand tot verontreiniging
leiden
Hoge luchtdichtheid (gangbare opvatting) risico van flashoverbackdraft
Niet-brandbare
gassen
ENERGIE (warmte)
BRANDSTOF (polymeer)
OXIDANS (zuurstof)
Brandbare gassen
+ oxidans (O2)
+ energie
Bron cfbt-uscom Bron clubquomodocom
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
14
ENERGIE vs KOSTEN
Gebruik van extra materialen GMVhellip Directe (bouw)kosten beperken
Exploitatiekosten beperken
Wat kan er best worden voorzien voor een budget van 800
euroappartement
N Regenwaterrecuperatietank
N 4 cm gevelisolatie extra
N HSB ipv een zware structuur
N Specifiek type sanitair toestel
Bron Matriciel
WKK gas
Klimaatregeling op zonne-energie
Fotovoltaiumlsche zonnepanelen
Thermische zonnecollectoren
Geothermische warmtepomp
Verlichting van de werkvlakken en detectiehellip
lsquoPassieversquo isolatie in plaats van lsquoLErsquo-isolatie
lsquoPassieversquo isolatie in plaats van reglementaire isolatie
lsquoLErsquo-isolatie in plaats van hellip
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
15
ENERGIE vs ADEMHALINGSCOMFORT
Geavanceerde luchtdichtheid Minimumverversing van de binnenlucht
GMV Kwaliteit van de ingeblazen lucht
(onderhoud van de filters doeltreffend materieel)
Minimumventilatie (warmteverliezen) Verversing van de binnenlucht (goede luchtkwaliteit
verzekeren)
ENERGIE vs SOCIALE IMPACT
Aanzienlijke isolatiedikte
(met identieke grondinneming) Gemaximaliseerde nettogebruiksoppervlakte
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
INHOUDSOPGAVE
DUURZAME AANPAK
WISSELWERKINGEN
BESTAANDE LABELS
TOEKOMSTIG LABELhellip
16
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
BESTAANDE LABELS ndash Breeam
BREEAM
N Building Research Establishment Environmental Assessment
Method (de meest verspreide)
N Engels
N 1990
N 10 categorieeumln ndash nauwkeurige criteria lsquocreditsrsquo
bull Management
bull Gezondheid en comfort
bull Energie
bull Transport
bull Water
bull Afvalstoffen
bull Verontreiniging
bull Ruimtelijke ordening en ecologie
bull Materialen
bull Innovatie
N lsquoZwakke plekrsquo
N httpbreeamorg
17
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
BESTAANDE LABELS ndash VALIDEO
Valideo
N Belgisch
N 2009
N Beoordelingsschema volgens bestemming
N wwwvalideoorg
18
Totaliteit
Waardecreatie Langetermijnvisie
Evolutie
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
INHOUDSOPGAVE
DUURZAME AANPAK
WISSELWERKINGEN
BESTAANDE LABELS
TOEKOMSTIG LABELhellip
Waarom
Uitdagingen
Haalbaarheidsstudie in het BHG
19
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Waarom
Talrijke lsquoduurzamersquo projecten
N Ecobouw
N Greenbuildings
N Groene gebouwen
N hellip
Maarhellip
N marketingargument gtlt echte overtuiging
N soms aanspraak zonder referentie of technische validatie
N vaak sterk varieumlrende definities van wat duurzaam is
N lsquogroenrsquo gtlt lsquolichtgroenrsquo
N beperkte reikwijdte
Sinds 2007 voorbeeldgebouwen maar alleen in het BHG
20
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Uitdagingen
Antwoord op een vraag van de sector
Voor alle gebouwen
Samenhang met het gewestelijke beleid reglementeringen
planningen premies tools en vrijwillige acties projectoproepenhellip
Objectief en geloofwaardig systeem milieulogica (versus
economische logica)
Redelijke labelingkosten (ongeacht het projecttype)
Federale reikwijdte gewenst (voor internationale erkenning)
Label aangepast aan de Belgische reglementaire context en aan
de Belgische goede praktijken van de bouwsector
N Rekening houden met de bestaande tools
Grote ambitie
Compatibiliteit met internationaal label
21
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Haalbaarheidsstudie in BHG
Geanalyseerde systemen benaderingen en referentiesystemen
22
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Haalbaarheidsstudie in BHG
Nader belichte systemen benaderingen en referentiesystemen
N Voorbeeldgebouw
N Maatstaf
N Breeam
N Valideo
N Waalse ambities
23
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Haalbaarheidsstudie in BHG
Geselecteerde principes
N Interventies van alle actoren op verschillende niveaus
N Verschillende types
bull Certificatie (grote gebouwen)
bull Labeling (middelgrote gebouwen)
bull Zelfevaluatie (voorafgaande stap)
N Beheer via vzw
bull Organisatie ndash update - promotie
bull Via de Local Green Building Council
bull Verschillende ledenniveaus
Wanneer
N Meer informatie volgthellip
24
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
OM TE ONTHOUDEN VAN DE PRESENTATIE
Het is belangrijk alle aspecten te integreren bij de realisatie van
een duurzaam project
De parameter lsquoenergiersquo is niet altijd afgestemd op de andere
parameters van het gebouw
25
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOOLS EN REFERENTIES
Nuttige hulpmiddelen websites enz
N wwwvalideoorg
N wwwbreeamorg
Referentie Gids duurzame gebouwen en andere bronnen
N Gids duurzame gebouwen
httpgidsduurzamegebouwenleefmilieubrusselbe
Facilitator Duurzame gebouwen
N Info
N Tel 0800 85 775
N E-mail facilitatorenvironnementirisnetbe
26
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
CONTACT
Muriel BRANDT
Directrice en projectverantwoordelijke
042269160
infoecorcebe
27
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
28
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
29
DANK U VOOR UW AANDACHT
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
11
ENERGIE vs MILIEU-IMPACT
Dikkere isolatie
raamwerk met grotere secties composiethellip
Beperking van de verbruikte hoeveelheid materialen
(grijze energie)
Beperking van de afvalstoffen
Bron Matriciel
Jaarlijks PE-verbruik
(primaire kWhmsup2vloer jaar)
ENERGIE exploitatie primaire kWhmsup2
GRIJZE ENERGIE kWhmsup2
Reglementair-Cc Lage energie-Cc Lage energie-Dd Zeer lage energie-Dd Passief-Dd
(zwaar)
Passief-Dd
(licht)
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
12
ENERGIE vs VERONTREINIGINGGEZONDHEID
Goede isolatie met +- performante materialen
(PUREPSXPShellip)
Beperking van het gebruik van verontreinigende
materialen (CFK HCFKhellip)
Minimale ventilatie (warmteverliezen beperken) Binnenlucht verversen (goede luchtkwaliteit verzekeren)
Bron httpairsoft-airconditioningcom Bron lemondefr
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
13
ENERGIE vs BRAND
Goede isolatie met +- performante materialen
(PUREPSXPShellip)
Beperking van de stoffen die bij brand tot verontreiniging
leiden
Hoge luchtdichtheid (gangbare opvatting) risico van flashoverbackdraft
Niet-brandbare
gassen
ENERGIE (warmte)
BRANDSTOF (polymeer)
OXIDANS (zuurstof)
Brandbare gassen
+ oxidans (O2)
+ energie
Bron cfbt-uscom Bron clubquomodocom
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
14
ENERGIE vs KOSTEN
Gebruik van extra materialen GMVhellip Directe (bouw)kosten beperken
Exploitatiekosten beperken
Wat kan er best worden voorzien voor een budget van 800
euroappartement
N Regenwaterrecuperatietank
N 4 cm gevelisolatie extra
N HSB ipv een zware structuur
N Specifiek type sanitair toestel
Bron Matriciel
WKK gas
Klimaatregeling op zonne-energie
Fotovoltaiumlsche zonnepanelen
Thermische zonnecollectoren
Geothermische warmtepomp
Verlichting van de werkvlakken en detectiehellip
lsquoPassieversquo isolatie in plaats van lsquoLErsquo-isolatie
lsquoPassieversquo isolatie in plaats van reglementaire isolatie
lsquoLErsquo-isolatie in plaats van hellip
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
15
ENERGIE vs ADEMHALINGSCOMFORT
Geavanceerde luchtdichtheid Minimumverversing van de binnenlucht
GMV Kwaliteit van de ingeblazen lucht
(onderhoud van de filters doeltreffend materieel)
Minimumventilatie (warmteverliezen) Verversing van de binnenlucht (goede luchtkwaliteit
verzekeren)
ENERGIE vs SOCIALE IMPACT
Aanzienlijke isolatiedikte
(met identieke grondinneming) Gemaximaliseerde nettogebruiksoppervlakte
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
INHOUDSOPGAVE
DUURZAME AANPAK
WISSELWERKINGEN
BESTAANDE LABELS
TOEKOMSTIG LABELhellip
16
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
BESTAANDE LABELS ndash Breeam
BREEAM
N Building Research Establishment Environmental Assessment
Method (de meest verspreide)
N Engels
N 1990
N 10 categorieeumln ndash nauwkeurige criteria lsquocreditsrsquo
bull Management
bull Gezondheid en comfort
bull Energie
bull Transport
bull Water
bull Afvalstoffen
bull Verontreiniging
bull Ruimtelijke ordening en ecologie
bull Materialen
bull Innovatie
N lsquoZwakke plekrsquo
N httpbreeamorg
17
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
BESTAANDE LABELS ndash VALIDEO
Valideo
N Belgisch
N 2009
N Beoordelingsschema volgens bestemming
N wwwvalideoorg
18
Totaliteit
Waardecreatie Langetermijnvisie
Evolutie
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
INHOUDSOPGAVE
DUURZAME AANPAK
WISSELWERKINGEN
BESTAANDE LABELS
TOEKOMSTIG LABELhellip
Waarom
Uitdagingen
Haalbaarheidsstudie in het BHG
19
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Waarom
Talrijke lsquoduurzamersquo projecten
N Ecobouw
N Greenbuildings
N Groene gebouwen
N hellip
Maarhellip
N marketingargument gtlt echte overtuiging
N soms aanspraak zonder referentie of technische validatie
N vaak sterk varieumlrende definities van wat duurzaam is
N lsquogroenrsquo gtlt lsquolichtgroenrsquo
N beperkte reikwijdte
Sinds 2007 voorbeeldgebouwen maar alleen in het BHG
20
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Uitdagingen
Antwoord op een vraag van de sector
Voor alle gebouwen
Samenhang met het gewestelijke beleid reglementeringen
planningen premies tools en vrijwillige acties projectoproepenhellip
Objectief en geloofwaardig systeem milieulogica (versus
economische logica)
Redelijke labelingkosten (ongeacht het projecttype)
Federale reikwijdte gewenst (voor internationale erkenning)
Label aangepast aan de Belgische reglementaire context en aan
de Belgische goede praktijken van de bouwsector
N Rekening houden met de bestaande tools
Grote ambitie
Compatibiliteit met internationaal label
21
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Haalbaarheidsstudie in BHG
Geanalyseerde systemen benaderingen en referentiesystemen
22
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Haalbaarheidsstudie in BHG
Nader belichte systemen benaderingen en referentiesystemen
N Voorbeeldgebouw
N Maatstaf
N Breeam
N Valideo
N Waalse ambities
23
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Haalbaarheidsstudie in BHG
Geselecteerde principes
N Interventies van alle actoren op verschillende niveaus
N Verschillende types
bull Certificatie (grote gebouwen)
bull Labeling (middelgrote gebouwen)
bull Zelfevaluatie (voorafgaande stap)
N Beheer via vzw
bull Organisatie ndash update - promotie
bull Via de Local Green Building Council
bull Verschillende ledenniveaus
Wanneer
N Meer informatie volgthellip
24
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
OM TE ONTHOUDEN VAN DE PRESENTATIE
Het is belangrijk alle aspecten te integreren bij de realisatie van
een duurzaam project
De parameter lsquoenergiersquo is niet altijd afgestemd op de andere
parameters van het gebouw
25
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOOLS EN REFERENTIES
Nuttige hulpmiddelen websites enz
N wwwvalideoorg
N wwwbreeamorg
Referentie Gids duurzame gebouwen en andere bronnen
N Gids duurzame gebouwen
httpgidsduurzamegebouwenleefmilieubrusselbe
Facilitator Duurzame gebouwen
N Info
N Tel 0800 85 775
N E-mail facilitatorenvironnementirisnetbe
26
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
CONTACT
Muriel BRANDT
Directrice en projectverantwoordelijke
042269160
infoecorcebe
27
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
28
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
29
DANK U VOOR UW AANDACHT
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
12
ENERGIE vs VERONTREINIGINGGEZONDHEID
Goede isolatie met +- performante materialen
(PUREPSXPShellip)
Beperking van het gebruik van verontreinigende
materialen (CFK HCFKhellip)
Minimale ventilatie (warmteverliezen beperken) Binnenlucht verversen (goede luchtkwaliteit verzekeren)
Bron httpairsoft-airconditioningcom Bron lemondefr
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
13
ENERGIE vs BRAND
Goede isolatie met +- performante materialen
(PUREPSXPShellip)
Beperking van de stoffen die bij brand tot verontreiniging
leiden
Hoge luchtdichtheid (gangbare opvatting) risico van flashoverbackdraft
Niet-brandbare
gassen
ENERGIE (warmte)
BRANDSTOF (polymeer)
OXIDANS (zuurstof)
Brandbare gassen
+ oxidans (O2)
+ energie
Bron cfbt-uscom Bron clubquomodocom
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
14
ENERGIE vs KOSTEN
Gebruik van extra materialen GMVhellip Directe (bouw)kosten beperken
Exploitatiekosten beperken
Wat kan er best worden voorzien voor een budget van 800
euroappartement
N Regenwaterrecuperatietank
N 4 cm gevelisolatie extra
N HSB ipv een zware structuur
N Specifiek type sanitair toestel
Bron Matriciel
WKK gas
Klimaatregeling op zonne-energie
Fotovoltaiumlsche zonnepanelen
Thermische zonnecollectoren
Geothermische warmtepomp
Verlichting van de werkvlakken en detectiehellip
lsquoPassieversquo isolatie in plaats van lsquoLErsquo-isolatie
lsquoPassieversquo isolatie in plaats van reglementaire isolatie
lsquoLErsquo-isolatie in plaats van hellip
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
15
ENERGIE vs ADEMHALINGSCOMFORT
Geavanceerde luchtdichtheid Minimumverversing van de binnenlucht
GMV Kwaliteit van de ingeblazen lucht
(onderhoud van de filters doeltreffend materieel)
Minimumventilatie (warmteverliezen) Verversing van de binnenlucht (goede luchtkwaliteit
verzekeren)
ENERGIE vs SOCIALE IMPACT
Aanzienlijke isolatiedikte
(met identieke grondinneming) Gemaximaliseerde nettogebruiksoppervlakte
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
INHOUDSOPGAVE
DUURZAME AANPAK
WISSELWERKINGEN
BESTAANDE LABELS
TOEKOMSTIG LABELhellip
16
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
BESTAANDE LABELS ndash Breeam
BREEAM
N Building Research Establishment Environmental Assessment
Method (de meest verspreide)
N Engels
N 1990
N 10 categorieeumln ndash nauwkeurige criteria lsquocreditsrsquo
bull Management
bull Gezondheid en comfort
bull Energie
bull Transport
bull Water
bull Afvalstoffen
bull Verontreiniging
bull Ruimtelijke ordening en ecologie
bull Materialen
bull Innovatie
N lsquoZwakke plekrsquo
N httpbreeamorg
17
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
BESTAANDE LABELS ndash VALIDEO
Valideo
N Belgisch
N 2009
N Beoordelingsschema volgens bestemming
N wwwvalideoorg
18
Totaliteit
Waardecreatie Langetermijnvisie
Evolutie
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
INHOUDSOPGAVE
DUURZAME AANPAK
WISSELWERKINGEN
BESTAANDE LABELS
TOEKOMSTIG LABELhellip
Waarom
Uitdagingen
Haalbaarheidsstudie in het BHG
19
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Waarom
Talrijke lsquoduurzamersquo projecten
N Ecobouw
N Greenbuildings
N Groene gebouwen
N hellip
Maarhellip
N marketingargument gtlt echte overtuiging
N soms aanspraak zonder referentie of technische validatie
N vaak sterk varieumlrende definities van wat duurzaam is
N lsquogroenrsquo gtlt lsquolichtgroenrsquo
N beperkte reikwijdte
Sinds 2007 voorbeeldgebouwen maar alleen in het BHG
20
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Uitdagingen
Antwoord op een vraag van de sector
Voor alle gebouwen
Samenhang met het gewestelijke beleid reglementeringen
planningen premies tools en vrijwillige acties projectoproepenhellip
Objectief en geloofwaardig systeem milieulogica (versus
economische logica)
Redelijke labelingkosten (ongeacht het projecttype)
Federale reikwijdte gewenst (voor internationale erkenning)
Label aangepast aan de Belgische reglementaire context en aan
de Belgische goede praktijken van de bouwsector
N Rekening houden met de bestaande tools
Grote ambitie
Compatibiliteit met internationaal label
21
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Haalbaarheidsstudie in BHG
Geanalyseerde systemen benaderingen en referentiesystemen
22
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Haalbaarheidsstudie in BHG
Nader belichte systemen benaderingen en referentiesystemen
N Voorbeeldgebouw
N Maatstaf
N Breeam
N Valideo
N Waalse ambities
23
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Haalbaarheidsstudie in BHG
Geselecteerde principes
N Interventies van alle actoren op verschillende niveaus
N Verschillende types
bull Certificatie (grote gebouwen)
bull Labeling (middelgrote gebouwen)
bull Zelfevaluatie (voorafgaande stap)
N Beheer via vzw
bull Organisatie ndash update - promotie
bull Via de Local Green Building Council
bull Verschillende ledenniveaus
Wanneer
N Meer informatie volgthellip
24
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
OM TE ONTHOUDEN VAN DE PRESENTATIE
Het is belangrijk alle aspecten te integreren bij de realisatie van
een duurzaam project
De parameter lsquoenergiersquo is niet altijd afgestemd op de andere
parameters van het gebouw
25
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOOLS EN REFERENTIES
Nuttige hulpmiddelen websites enz
N wwwvalideoorg
N wwwbreeamorg
Referentie Gids duurzame gebouwen en andere bronnen
N Gids duurzame gebouwen
httpgidsduurzamegebouwenleefmilieubrusselbe
Facilitator Duurzame gebouwen
N Info
N Tel 0800 85 775
N E-mail facilitatorenvironnementirisnetbe
26
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
CONTACT
Muriel BRANDT
Directrice en projectverantwoordelijke
042269160
infoecorcebe
27
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
28
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
29
DANK U VOOR UW AANDACHT
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
13
ENERGIE vs BRAND
Goede isolatie met +- performante materialen
(PUREPSXPShellip)
Beperking van de stoffen die bij brand tot verontreiniging
leiden
Hoge luchtdichtheid (gangbare opvatting) risico van flashoverbackdraft
Niet-brandbare
gassen
ENERGIE (warmte)
BRANDSTOF (polymeer)
OXIDANS (zuurstof)
Brandbare gassen
+ oxidans (O2)
+ energie
Bron cfbt-uscom Bron clubquomodocom
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
14
ENERGIE vs KOSTEN
Gebruik van extra materialen GMVhellip Directe (bouw)kosten beperken
Exploitatiekosten beperken
Wat kan er best worden voorzien voor een budget van 800
euroappartement
N Regenwaterrecuperatietank
N 4 cm gevelisolatie extra
N HSB ipv een zware structuur
N Specifiek type sanitair toestel
Bron Matriciel
WKK gas
Klimaatregeling op zonne-energie
Fotovoltaiumlsche zonnepanelen
Thermische zonnecollectoren
Geothermische warmtepomp
Verlichting van de werkvlakken en detectiehellip
lsquoPassieversquo isolatie in plaats van lsquoLErsquo-isolatie
lsquoPassieversquo isolatie in plaats van reglementaire isolatie
lsquoLErsquo-isolatie in plaats van hellip
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
15
ENERGIE vs ADEMHALINGSCOMFORT
Geavanceerde luchtdichtheid Minimumverversing van de binnenlucht
GMV Kwaliteit van de ingeblazen lucht
(onderhoud van de filters doeltreffend materieel)
Minimumventilatie (warmteverliezen) Verversing van de binnenlucht (goede luchtkwaliteit
verzekeren)
ENERGIE vs SOCIALE IMPACT
Aanzienlijke isolatiedikte
(met identieke grondinneming) Gemaximaliseerde nettogebruiksoppervlakte
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
INHOUDSOPGAVE
DUURZAME AANPAK
WISSELWERKINGEN
BESTAANDE LABELS
TOEKOMSTIG LABELhellip
16
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
BESTAANDE LABELS ndash Breeam
BREEAM
N Building Research Establishment Environmental Assessment
Method (de meest verspreide)
N Engels
N 1990
N 10 categorieeumln ndash nauwkeurige criteria lsquocreditsrsquo
bull Management
bull Gezondheid en comfort
bull Energie
bull Transport
bull Water
bull Afvalstoffen
bull Verontreiniging
bull Ruimtelijke ordening en ecologie
bull Materialen
bull Innovatie
N lsquoZwakke plekrsquo
N httpbreeamorg
17
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
BESTAANDE LABELS ndash VALIDEO
Valideo
N Belgisch
N 2009
N Beoordelingsschema volgens bestemming
N wwwvalideoorg
18
Totaliteit
Waardecreatie Langetermijnvisie
Evolutie
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
INHOUDSOPGAVE
DUURZAME AANPAK
WISSELWERKINGEN
BESTAANDE LABELS
TOEKOMSTIG LABELhellip
Waarom
Uitdagingen
Haalbaarheidsstudie in het BHG
19
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Waarom
Talrijke lsquoduurzamersquo projecten
N Ecobouw
N Greenbuildings
N Groene gebouwen
N hellip
Maarhellip
N marketingargument gtlt echte overtuiging
N soms aanspraak zonder referentie of technische validatie
N vaak sterk varieumlrende definities van wat duurzaam is
N lsquogroenrsquo gtlt lsquolichtgroenrsquo
N beperkte reikwijdte
Sinds 2007 voorbeeldgebouwen maar alleen in het BHG
20
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Uitdagingen
Antwoord op een vraag van de sector
Voor alle gebouwen
Samenhang met het gewestelijke beleid reglementeringen
planningen premies tools en vrijwillige acties projectoproepenhellip
Objectief en geloofwaardig systeem milieulogica (versus
economische logica)
Redelijke labelingkosten (ongeacht het projecttype)
Federale reikwijdte gewenst (voor internationale erkenning)
Label aangepast aan de Belgische reglementaire context en aan
de Belgische goede praktijken van de bouwsector
N Rekening houden met de bestaande tools
Grote ambitie
Compatibiliteit met internationaal label
21
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Haalbaarheidsstudie in BHG
Geanalyseerde systemen benaderingen en referentiesystemen
22
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Haalbaarheidsstudie in BHG
Nader belichte systemen benaderingen en referentiesystemen
N Voorbeeldgebouw
N Maatstaf
N Breeam
N Valideo
N Waalse ambities
23
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Haalbaarheidsstudie in BHG
Geselecteerde principes
N Interventies van alle actoren op verschillende niveaus
N Verschillende types
bull Certificatie (grote gebouwen)
bull Labeling (middelgrote gebouwen)
bull Zelfevaluatie (voorafgaande stap)
N Beheer via vzw
bull Organisatie ndash update - promotie
bull Via de Local Green Building Council
bull Verschillende ledenniveaus
Wanneer
N Meer informatie volgthellip
24
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
OM TE ONTHOUDEN VAN DE PRESENTATIE
Het is belangrijk alle aspecten te integreren bij de realisatie van
een duurzaam project
De parameter lsquoenergiersquo is niet altijd afgestemd op de andere
parameters van het gebouw
25
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOOLS EN REFERENTIES
Nuttige hulpmiddelen websites enz
N wwwvalideoorg
N wwwbreeamorg
Referentie Gids duurzame gebouwen en andere bronnen
N Gids duurzame gebouwen
httpgidsduurzamegebouwenleefmilieubrusselbe
Facilitator Duurzame gebouwen
N Info
N Tel 0800 85 775
N E-mail facilitatorenvironnementirisnetbe
26
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
CONTACT
Muriel BRANDT
Directrice en projectverantwoordelijke
042269160
infoecorcebe
27
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
28
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
29
DANK U VOOR UW AANDACHT
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
14
ENERGIE vs KOSTEN
Gebruik van extra materialen GMVhellip Directe (bouw)kosten beperken
Exploitatiekosten beperken
Wat kan er best worden voorzien voor een budget van 800
euroappartement
N Regenwaterrecuperatietank
N 4 cm gevelisolatie extra
N HSB ipv een zware structuur
N Specifiek type sanitair toestel
Bron Matriciel
WKK gas
Klimaatregeling op zonne-energie
Fotovoltaiumlsche zonnepanelen
Thermische zonnecollectoren
Geothermische warmtepomp
Verlichting van de werkvlakken en detectiehellip
lsquoPassieversquo isolatie in plaats van lsquoLErsquo-isolatie
lsquoPassieversquo isolatie in plaats van reglementaire isolatie
lsquoLErsquo-isolatie in plaats van hellip
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
15
ENERGIE vs ADEMHALINGSCOMFORT
Geavanceerde luchtdichtheid Minimumverversing van de binnenlucht
GMV Kwaliteit van de ingeblazen lucht
(onderhoud van de filters doeltreffend materieel)
Minimumventilatie (warmteverliezen) Verversing van de binnenlucht (goede luchtkwaliteit
verzekeren)
ENERGIE vs SOCIALE IMPACT
Aanzienlijke isolatiedikte
(met identieke grondinneming) Gemaximaliseerde nettogebruiksoppervlakte
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
INHOUDSOPGAVE
DUURZAME AANPAK
WISSELWERKINGEN
BESTAANDE LABELS
TOEKOMSTIG LABELhellip
16
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
BESTAANDE LABELS ndash Breeam
BREEAM
N Building Research Establishment Environmental Assessment
Method (de meest verspreide)
N Engels
N 1990
N 10 categorieeumln ndash nauwkeurige criteria lsquocreditsrsquo
bull Management
bull Gezondheid en comfort
bull Energie
bull Transport
bull Water
bull Afvalstoffen
bull Verontreiniging
bull Ruimtelijke ordening en ecologie
bull Materialen
bull Innovatie
N lsquoZwakke plekrsquo
N httpbreeamorg
17
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
BESTAANDE LABELS ndash VALIDEO
Valideo
N Belgisch
N 2009
N Beoordelingsschema volgens bestemming
N wwwvalideoorg
18
Totaliteit
Waardecreatie Langetermijnvisie
Evolutie
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
INHOUDSOPGAVE
DUURZAME AANPAK
WISSELWERKINGEN
BESTAANDE LABELS
TOEKOMSTIG LABELhellip
Waarom
Uitdagingen
Haalbaarheidsstudie in het BHG
19
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Waarom
Talrijke lsquoduurzamersquo projecten
N Ecobouw
N Greenbuildings
N Groene gebouwen
N hellip
Maarhellip
N marketingargument gtlt echte overtuiging
N soms aanspraak zonder referentie of technische validatie
N vaak sterk varieumlrende definities van wat duurzaam is
N lsquogroenrsquo gtlt lsquolichtgroenrsquo
N beperkte reikwijdte
Sinds 2007 voorbeeldgebouwen maar alleen in het BHG
20
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Uitdagingen
Antwoord op een vraag van de sector
Voor alle gebouwen
Samenhang met het gewestelijke beleid reglementeringen
planningen premies tools en vrijwillige acties projectoproepenhellip
Objectief en geloofwaardig systeem milieulogica (versus
economische logica)
Redelijke labelingkosten (ongeacht het projecttype)
Federale reikwijdte gewenst (voor internationale erkenning)
Label aangepast aan de Belgische reglementaire context en aan
de Belgische goede praktijken van de bouwsector
N Rekening houden met de bestaande tools
Grote ambitie
Compatibiliteit met internationaal label
21
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Haalbaarheidsstudie in BHG
Geanalyseerde systemen benaderingen en referentiesystemen
22
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Haalbaarheidsstudie in BHG
Nader belichte systemen benaderingen en referentiesystemen
N Voorbeeldgebouw
N Maatstaf
N Breeam
N Valideo
N Waalse ambities
23
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Haalbaarheidsstudie in BHG
Geselecteerde principes
N Interventies van alle actoren op verschillende niveaus
N Verschillende types
bull Certificatie (grote gebouwen)
bull Labeling (middelgrote gebouwen)
bull Zelfevaluatie (voorafgaande stap)
N Beheer via vzw
bull Organisatie ndash update - promotie
bull Via de Local Green Building Council
bull Verschillende ledenniveaus
Wanneer
N Meer informatie volgthellip
24
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
OM TE ONTHOUDEN VAN DE PRESENTATIE
Het is belangrijk alle aspecten te integreren bij de realisatie van
een duurzaam project
De parameter lsquoenergiersquo is niet altijd afgestemd op de andere
parameters van het gebouw
25
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOOLS EN REFERENTIES
Nuttige hulpmiddelen websites enz
N wwwvalideoorg
N wwwbreeamorg
Referentie Gids duurzame gebouwen en andere bronnen
N Gids duurzame gebouwen
httpgidsduurzamegebouwenleefmilieubrusselbe
Facilitator Duurzame gebouwen
N Info
N Tel 0800 85 775
N E-mail facilitatorenvironnementirisnetbe
26
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
CONTACT
Muriel BRANDT
Directrice en projectverantwoordelijke
042269160
infoecorcebe
27
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
28
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
29
DANK U VOOR UW AANDACHT
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
WISSELWERKINGEN
15
ENERGIE vs ADEMHALINGSCOMFORT
Geavanceerde luchtdichtheid Minimumverversing van de binnenlucht
GMV Kwaliteit van de ingeblazen lucht
(onderhoud van de filters doeltreffend materieel)
Minimumventilatie (warmteverliezen) Verversing van de binnenlucht (goede luchtkwaliteit
verzekeren)
ENERGIE vs SOCIALE IMPACT
Aanzienlijke isolatiedikte
(met identieke grondinneming) Gemaximaliseerde nettogebruiksoppervlakte
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
INHOUDSOPGAVE
DUURZAME AANPAK
WISSELWERKINGEN
BESTAANDE LABELS
TOEKOMSTIG LABELhellip
16
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
BESTAANDE LABELS ndash Breeam
BREEAM
N Building Research Establishment Environmental Assessment
Method (de meest verspreide)
N Engels
N 1990
N 10 categorieeumln ndash nauwkeurige criteria lsquocreditsrsquo
bull Management
bull Gezondheid en comfort
bull Energie
bull Transport
bull Water
bull Afvalstoffen
bull Verontreiniging
bull Ruimtelijke ordening en ecologie
bull Materialen
bull Innovatie
N lsquoZwakke plekrsquo
N httpbreeamorg
17
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
BESTAANDE LABELS ndash VALIDEO
Valideo
N Belgisch
N 2009
N Beoordelingsschema volgens bestemming
N wwwvalideoorg
18
Totaliteit
Waardecreatie Langetermijnvisie
Evolutie
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
INHOUDSOPGAVE
DUURZAME AANPAK
WISSELWERKINGEN
BESTAANDE LABELS
TOEKOMSTIG LABELhellip
Waarom
Uitdagingen
Haalbaarheidsstudie in het BHG
19
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Waarom
Talrijke lsquoduurzamersquo projecten
N Ecobouw
N Greenbuildings
N Groene gebouwen
N hellip
Maarhellip
N marketingargument gtlt echte overtuiging
N soms aanspraak zonder referentie of technische validatie
N vaak sterk varieumlrende definities van wat duurzaam is
N lsquogroenrsquo gtlt lsquolichtgroenrsquo
N beperkte reikwijdte
Sinds 2007 voorbeeldgebouwen maar alleen in het BHG
20
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Uitdagingen
Antwoord op een vraag van de sector
Voor alle gebouwen
Samenhang met het gewestelijke beleid reglementeringen
planningen premies tools en vrijwillige acties projectoproepenhellip
Objectief en geloofwaardig systeem milieulogica (versus
economische logica)
Redelijke labelingkosten (ongeacht het projecttype)
Federale reikwijdte gewenst (voor internationale erkenning)
Label aangepast aan de Belgische reglementaire context en aan
de Belgische goede praktijken van de bouwsector
N Rekening houden met de bestaande tools
Grote ambitie
Compatibiliteit met internationaal label
21
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Haalbaarheidsstudie in BHG
Geanalyseerde systemen benaderingen en referentiesystemen
22
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Haalbaarheidsstudie in BHG
Nader belichte systemen benaderingen en referentiesystemen
N Voorbeeldgebouw
N Maatstaf
N Breeam
N Valideo
N Waalse ambities
23
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Haalbaarheidsstudie in BHG
Geselecteerde principes
N Interventies van alle actoren op verschillende niveaus
N Verschillende types
bull Certificatie (grote gebouwen)
bull Labeling (middelgrote gebouwen)
bull Zelfevaluatie (voorafgaande stap)
N Beheer via vzw
bull Organisatie ndash update - promotie
bull Via de Local Green Building Council
bull Verschillende ledenniveaus
Wanneer
N Meer informatie volgthellip
24
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
OM TE ONTHOUDEN VAN DE PRESENTATIE
Het is belangrijk alle aspecten te integreren bij de realisatie van
een duurzaam project
De parameter lsquoenergiersquo is niet altijd afgestemd op de andere
parameters van het gebouw
25
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOOLS EN REFERENTIES
Nuttige hulpmiddelen websites enz
N wwwvalideoorg
N wwwbreeamorg
Referentie Gids duurzame gebouwen en andere bronnen
N Gids duurzame gebouwen
httpgidsduurzamegebouwenleefmilieubrusselbe
Facilitator Duurzame gebouwen
N Info
N Tel 0800 85 775
N E-mail facilitatorenvironnementirisnetbe
26
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
CONTACT
Muriel BRANDT
Directrice en projectverantwoordelijke
042269160
infoecorcebe
27
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
28
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
29
DANK U VOOR UW AANDACHT
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
INHOUDSOPGAVE
DUURZAME AANPAK
WISSELWERKINGEN
BESTAANDE LABELS
TOEKOMSTIG LABELhellip
16
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
BESTAANDE LABELS ndash Breeam
BREEAM
N Building Research Establishment Environmental Assessment
Method (de meest verspreide)
N Engels
N 1990
N 10 categorieeumln ndash nauwkeurige criteria lsquocreditsrsquo
bull Management
bull Gezondheid en comfort
bull Energie
bull Transport
bull Water
bull Afvalstoffen
bull Verontreiniging
bull Ruimtelijke ordening en ecologie
bull Materialen
bull Innovatie
N lsquoZwakke plekrsquo
N httpbreeamorg
17
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
BESTAANDE LABELS ndash VALIDEO
Valideo
N Belgisch
N 2009
N Beoordelingsschema volgens bestemming
N wwwvalideoorg
18
Totaliteit
Waardecreatie Langetermijnvisie
Evolutie
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
INHOUDSOPGAVE
DUURZAME AANPAK
WISSELWERKINGEN
BESTAANDE LABELS
TOEKOMSTIG LABELhellip
Waarom
Uitdagingen
Haalbaarheidsstudie in het BHG
19
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Waarom
Talrijke lsquoduurzamersquo projecten
N Ecobouw
N Greenbuildings
N Groene gebouwen
N hellip
Maarhellip
N marketingargument gtlt echte overtuiging
N soms aanspraak zonder referentie of technische validatie
N vaak sterk varieumlrende definities van wat duurzaam is
N lsquogroenrsquo gtlt lsquolichtgroenrsquo
N beperkte reikwijdte
Sinds 2007 voorbeeldgebouwen maar alleen in het BHG
20
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Uitdagingen
Antwoord op een vraag van de sector
Voor alle gebouwen
Samenhang met het gewestelijke beleid reglementeringen
planningen premies tools en vrijwillige acties projectoproepenhellip
Objectief en geloofwaardig systeem milieulogica (versus
economische logica)
Redelijke labelingkosten (ongeacht het projecttype)
Federale reikwijdte gewenst (voor internationale erkenning)
Label aangepast aan de Belgische reglementaire context en aan
de Belgische goede praktijken van de bouwsector
N Rekening houden met de bestaande tools
Grote ambitie
Compatibiliteit met internationaal label
21
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Haalbaarheidsstudie in BHG
Geanalyseerde systemen benaderingen en referentiesystemen
22
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Haalbaarheidsstudie in BHG
Nader belichte systemen benaderingen en referentiesystemen
N Voorbeeldgebouw
N Maatstaf
N Breeam
N Valideo
N Waalse ambities
23
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Haalbaarheidsstudie in BHG
Geselecteerde principes
N Interventies van alle actoren op verschillende niveaus
N Verschillende types
bull Certificatie (grote gebouwen)
bull Labeling (middelgrote gebouwen)
bull Zelfevaluatie (voorafgaande stap)
N Beheer via vzw
bull Organisatie ndash update - promotie
bull Via de Local Green Building Council
bull Verschillende ledenniveaus
Wanneer
N Meer informatie volgthellip
24
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
OM TE ONTHOUDEN VAN DE PRESENTATIE
Het is belangrijk alle aspecten te integreren bij de realisatie van
een duurzaam project
De parameter lsquoenergiersquo is niet altijd afgestemd op de andere
parameters van het gebouw
25
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOOLS EN REFERENTIES
Nuttige hulpmiddelen websites enz
N wwwvalideoorg
N wwwbreeamorg
Referentie Gids duurzame gebouwen en andere bronnen
N Gids duurzame gebouwen
httpgidsduurzamegebouwenleefmilieubrusselbe
Facilitator Duurzame gebouwen
N Info
N Tel 0800 85 775
N E-mail facilitatorenvironnementirisnetbe
26
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
CONTACT
Muriel BRANDT
Directrice en projectverantwoordelijke
042269160
infoecorcebe
27
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
28
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
29
DANK U VOOR UW AANDACHT
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
BESTAANDE LABELS ndash Breeam
BREEAM
N Building Research Establishment Environmental Assessment
Method (de meest verspreide)
N Engels
N 1990
N 10 categorieeumln ndash nauwkeurige criteria lsquocreditsrsquo
bull Management
bull Gezondheid en comfort
bull Energie
bull Transport
bull Water
bull Afvalstoffen
bull Verontreiniging
bull Ruimtelijke ordening en ecologie
bull Materialen
bull Innovatie
N lsquoZwakke plekrsquo
N httpbreeamorg
17
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
BESTAANDE LABELS ndash VALIDEO
Valideo
N Belgisch
N 2009
N Beoordelingsschema volgens bestemming
N wwwvalideoorg
18
Totaliteit
Waardecreatie Langetermijnvisie
Evolutie
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
INHOUDSOPGAVE
DUURZAME AANPAK
WISSELWERKINGEN
BESTAANDE LABELS
TOEKOMSTIG LABELhellip
Waarom
Uitdagingen
Haalbaarheidsstudie in het BHG
19
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Waarom
Talrijke lsquoduurzamersquo projecten
N Ecobouw
N Greenbuildings
N Groene gebouwen
N hellip
Maarhellip
N marketingargument gtlt echte overtuiging
N soms aanspraak zonder referentie of technische validatie
N vaak sterk varieumlrende definities van wat duurzaam is
N lsquogroenrsquo gtlt lsquolichtgroenrsquo
N beperkte reikwijdte
Sinds 2007 voorbeeldgebouwen maar alleen in het BHG
20
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Uitdagingen
Antwoord op een vraag van de sector
Voor alle gebouwen
Samenhang met het gewestelijke beleid reglementeringen
planningen premies tools en vrijwillige acties projectoproepenhellip
Objectief en geloofwaardig systeem milieulogica (versus
economische logica)
Redelijke labelingkosten (ongeacht het projecttype)
Federale reikwijdte gewenst (voor internationale erkenning)
Label aangepast aan de Belgische reglementaire context en aan
de Belgische goede praktijken van de bouwsector
N Rekening houden met de bestaande tools
Grote ambitie
Compatibiliteit met internationaal label
21
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Haalbaarheidsstudie in BHG
Geanalyseerde systemen benaderingen en referentiesystemen
22
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Haalbaarheidsstudie in BHG
Nader belichte systemen benaderingen en referentiesystemen
N Voorbeeldgebouw
N Maatstaf
N Breeam
N Valideo
N Waalse ambities
23
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Haalbaarheidsstudie in BHG
Geselecteerde principes
N Interventies van alle actoren op verschillende niveaus
N Verschillende types
bull Certificatie (grote gebouwen)
bull Labeling (middelgrote gebouwen)
bull Zelfevaluatie (voorafgaande stap)
N Beheer via vzw
bull Organisatie ndash update - promotie
bull Via de Local Green Building Council
bull Verschillende ledenniveaus
Wanneer
N Meer informatie volgthellip
24
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
OM TE ONTHOUDEN VAN DE PRESENTATIE
Het is belangrijk alle aspecten te integreren bij de realisatie van
een duurzaam project
De parameter lsquoenergiersquo is niet altijd afgestemd op de andere
parameters van het gebouw
25
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOOLS EN REFERENTIES
Nuttige hulpmiddelen websites enz
N wwwvalideoorg
N wwwbreeamorg
Referentie Gids duurzame gebouwen en andere bronnen
N Gids duurzame gebouwen
httpgidsduurzamegebouwenleefmilieubrusselbe
Facilitator Duurzame gebouwen
N Info
N Tel 0800 85 775
N E-mail facilitatorenvironnementirisnetbe
26
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
CONTACT
Muriel BRANDT
Directrice en projectverantwoordelijke
042269160
infoecorcebe
27
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
28
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
29
DANK U VOOR UW AANDACHT
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
BESTAANDE LABELS ndash VALIDEO
Valideo
N Belgisch
N 2009
N Beoordelingsschema volgens bestemming
N wwwvalideoorg
18
Totaliteit
Waardecreatie Langetermijnvisie
Evolutie
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
INHOUDSOPGAVE
DUURZAME AANPAK
WISSELWERKINGEN
BESTAANDE LABELS
TOEKOMSTIG LABELhellip
Waarom
Uitdagingen
Haalbaarheidsstudie in het BHG
19
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Waarom
Talrijke lsquoduurzamersquo projecten
N Ecobouw
N Greenbuildings
N Groene gebouwen
N hellip
Maarhellip
N marketingargument gtlt echte overtuiging
N soms aanspraak zonder referentie of technische validatie
N vaak sterk varieumlrende definities van wat duurzaam is
N lsquogroenrsquo gtlt lsquolichtgroenrsquo
N beperkte reikwijdte
Sinds 2007 voorbeeldgebouwen maar alleen in het BHG
20
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Uitdagingen
Antwoord op een vraag van de sector
Voor alle gebouwen
Samenhang met het gewestelijke beleid reglementeringen
planningen premies tools en vrijwillige acties projectoproepenhellip
Objectief en geloofwaardig systeem milieulogica (versus
economische logica)
Redelijke labelingkosten (ongeacht het projecttype)
Federale reikwijdte gewenst (voor internationale erkenning)
Label aangepast aan de Belgische reglementaire context en aan
de Belgische goede praktijken van de bouwsector
N Rekening houden met de bestaande tools
Grote ambitie
Compatibiliteit met internationaal label
21
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Haalbaarheidsstudie in BHG
Geanalyseerde systemen benaderingen en referentiesystemen
22
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Haalbaarheidsstudie in BHG
Nader belichte systemen benaderingen en referentiesystemen
N Voorbeeldgebouw
N Maatstaf
N Breeam
N Valideo
N Waalse ambities
23
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Haalbaarheidsstudie in BHG
Geselecteerde principes
N Interventies van alle actoren op verschillende niveaus
N Verschillende types
bull Certificatie (grote gebouwen)
bull Labeling (middelgrote gebouwen)
bull Zelfevaluatie (voorafgaande stap)
N Beheer via vzw
bull Organisatie ndash update - promotie
bull Via de Local Green Building Council
bull Verschillende ledenniveaus
Wanneer
N Meer informatie volgthellip
24
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
OM TE ONTHOUDEN VAN DE PRESENTATIE
Het is belangrijk alle aspecten te integreren bij de realisatie van
een duurzaam project
De parameter lsquoenergiersquo is niet altijd afgestemd op de andere
parameters van het gebouw
25
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOOLS EN REFERENTIES
Nuttige hulpmiddelen websites enz
N wwwvalideoorg
N wwwbreeamorg
Referentie Gids duurzame gebouwen en andere bronnen
N Gids duurzame gebouwen
httpgidsduurzamegebouwenleefmilieubrusselbe
Facilitator Duurzame gebouwen
N Info
N Tel 0800 85 775
N E-mail facilitatorenvironnementirisnetbe
26
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
CONTACT
Muriel BRANDT
Directrice en projectverantwoordelijke
042269160
infoecorcebe
27
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
28
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
29
DANK U VOOR UW AANDACHT
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
INHOUDSOPGAVE
DUURZAME AANPAK
WISSELWERKINGEN
BESTAANDE LABELS
TOEKOMSTIG LABELhellip
Waarom
Uitdagingen
Haalbaarheidsstudie in het BHG
19
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Waarom
Talrijke lsquoduurzamersquo projecten
N Ecobouw
N Greenbuildings
N Groene gebouwen
N hellip
Maarhellip
N marketingargument gtlt echte overtuiging
N soms aanspraak zonder referentie of technische validatie
N vaak sterk varieumlrende definities van wat duurzaam is
N lsquogroenrsquo gtlt lsquolichtgroenrsquo
N beperkte reikwijdte
Sinds 2007 voorbeeldgebouwen maar alleen in het BHG
20
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Uitdagingen
Antwoord op een vraag van de sector
Voor alle gebouwen
Samenhang met het gewestelijke beleid reglementeringen
planningen premies tools en vrijwillige acties projectoproepenhellip
Objectief en geloofwaardig systeem milieulogica (versus
economische logica)
Redelijke labelingkosten (ongeacht het projecttype)
Federale reikwijdte gewenst (voor internationale erkenning)
Label aangepast aan de Belgische reglementaire context en aan
de Belgische goede praktijken van de bouwsector
N Rekening houden met de bestaande tools
Grote ambitie
Compatibiliteit met internationaal label
21
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Haalbaarheidsstudie in BHG
Geanalyseerde systemen benaderingen en referentiesystemen
22
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Haalbaarheidsstudie in BHG
Nader belichte systemen benaderingen en referentiesystemen
N Voorbeeldgebouw
N Maatstaf
N Breeam
N Valideo
N Waalse ambities
23
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Haalbaarheidsstudie in BHG
Geselecteerde principes
N Interventies van alle actoren op verschillende niveaus
N Verschillende types
bull Certificatie (grote gebouwen)
bull Labeling (middelgrote gebouwen)
bull Zelfevaluatie (voorafgaande stap)
N Beheer via vzw
bull Organisatie ndash update - promotie
bull Via de Local Green Building Council
bull Verschillende ledenniveaus
Wanneer
N Meer informatie volgthellip
24
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
OM TE ONTHOUDEN VAN DE PRESENTATIE
Het is belangrijk alle aspecten te integreren bij de realisatie van
een duurzaam project
De parameter lsquoenergiersquo is niet altijd afgestemd op de andere
parameters van het gebouw
25
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOOLS EN REFERENTIES
Nuttige hulpmiddelen websites enz
N wwwvalideoorg
N wwwbreeamorg
Referentie Gids duurzame gebouwen en andere bronnen
N Gids duurzame gebouwen
httpgidsduurzamegebouwenleefmilieubrusselbe
Facilitator Duurzame gebouwen
N Info
N Tel 0800 85 775
N E-mail facilitatorenvironnementirisnetbe
26
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
CONTACT
Muriel BRANDT
Directrice en projectverantwoordelijke
042269160
infoecorcebe
27
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
28
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
29
DANK U VOOR UW AANDACHT
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Waarom
Talrijke lsquoduurzamersquo projecten
N Ecobouw
N Greenbuildings
N Groene gebouwen
N hellip
Maarhellip
N marketingargument gtlt echte overtuiging
N soms aanspraak zonder referentie of technische validatie
N vaak sterk varieumlrende definities van wat duurzaam is
N lsquogroenrsquo gtlt lsquolichtgroenrsquo
N beperkte reikwijdte
Sinds 2007 voorbeeldgebouwen maar alleen in het BHG
20
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Uitdagingen
Antwoord op een vraag van de sector
Voor alle gebouwen
Samenhang met het gewestelijke beleid reglementeringen
planningen premies tools en vrijwillige acties projectoproepenhellip
Objectief en geloofwaardig systeem milieulogica (versus
economische logica)
Redelijke labelingkosten (ongeacht het projecttype)
Federale reikwijdte gewenst (voor internationale erkenning)
Label aangepast aan de Belgische reglementaire context en aan
de Belgische goede praktijken van de bouwsector
N Rekening houden met de bestaande tools
Grote ambitie
Compatibiliteit met internationaal label
21
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Haalbaarheidsstudie in BHG
Geanalyseerde systemen benaderingen en referentiesystemen
22
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Haalbaarheidsstudie in BHG
Nader belichte systemen benaderingen en referentiesystemen
N Voorbeeldgebouw
N Maatstaf
N Breeam
N Valideo
N Waalse ambities
23
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Haalbaarheidsstudie in BHG
Geselecteerde principes
N Interventies van alle actoren op verschillende niveaus
N Verschillende types
bull Certificatie (grote gebouwen)
bull Labeling (middelgrote gebouwen)
bull Zelfevaluatie (voorafgaande stap)
N Beheer via vzw
bull Organisatie ndash update - promotie
bull Via de Local Green Building Council
bull Verschillende ledenniveaus
Wanneer
N Meer informatie volgthellip
24
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
OM TE ONTHOUDEN VAN DE PRESENTATIE
Het is belangrijk alle aspecten te integreren bij de realisatie van
een duurzaam project
De parameter lsquoenergiersquo is niet altijd afgestemd op de andere
parameters van het gebouw
25
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOOLS EN REFERENTIES
Nuttige hulpmiddelen websites enz
N wwwvalideoorg
N wwwbreeamorg
Referentie Gids duurzame gebouwen en andere bronnen
N Gids duurzame gebouwen
httpgidsduurzamegebouwenleefmilieubrusselbe
Facilitator Duurzame gebouwen
N Info
N Tel 0800 85 775
N E-mail facilitatorenvironnementirisnetbe
26
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
CONTACT
Muriel BRANDT
Directrice en projectverantwoordelijke
042269160
infoecorcebe
27
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
28
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
29
DANK U VOOR UW AANDACHT
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Uitdagingen
Antwoord op een vraag van de sector
Voor alle gebouwen
Samenhang met het gewestelijke beleid reglementeringen
planningen premies tools en vrijwillige acties projectoproepenhellip
Objectief en geloofwaardig systeem milieulogica (versus
economische logica)
Redelijke labelingkosten (ongeacht het projecttype)
Federale reikwijdte gewenst (voor internationale erkenning)
Label aangepast aan de Belgische reglementaire context en aan
de Belgische goede praktijken van de bouwsector
N Rekening houden met de bestaande tools
Grote ambitie
Compatibiliteit met internationaal label
21
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Haalbaarheidsstudie in BHG
Geanalyseerde systemen benaderingen en referentiesystemen
22
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Haalbaarheidsstudie in BHG
Nader belichte systemen benaderingen en referentiesystemen
N Voorbeeldgebouw
N Maatstaf
N Breeam
N Valideo
N Waalse ambities
23
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Haalbaarheidsstudie in BHG
Geselecteerde principes
N Interventies van alle actoren op verschillende niveaus
N Verschillende types
bull Certificatie (grote gebouwen)
bull Labeling (middelgrote gebouwen)
bull Zelfevaluatie (voorafgaande stap)
N Beheer via vzw
bull Organisatie ndash update - promotie
bull Via de Local Green Building Council
bull Verschillende ledenniveaus
Wanneer
N Meer informatie volgthellip
24
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
OM TE ONTHOUDEN VAN DE PRESENTATIE
Het is belangrijk alle aspecten te integreren bij de realisatie van
een duurzaam project
De parameter lsquoenergiersquo is niet altijd afgestemd op de andere
parameters van het gebouw
25
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOOLS EN REFERENTIES
Nuttige hulpmiddelen websites enz
N wwwvalideoorg
N wwwbreeamorg
Referentie Gids duurzame gebouwen en andere bronnen
N Gids duurzame gebouwen
httpgidsduurzamegebouwenleefmilieubrusselbe
Facilitator Duurzame gebouwen
N Info
N Tel 0800 85 775
N E-mail facilitatorenvironnementirisnetbe
26
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
CONTACT
Muriel BRANDT
Directrice en projectverantwoordelijke
042269160
infoecorcebe
27
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
28
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
29
DANK U VOOR UW AANDACHT
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Haalbaarheidsstudie in BHG
Geanalyseerde systemen benaderingen en referentiesystemen
22
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Haalbaarheidsstudie in BHG
Nader belichte systemen benaderingen en referentiesystemen
N Voorbeeldgebouw
N Maatstaf
N Breeam
N Valideo
N Waalse ambities
23
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Haalbaarheidsstudie in BHG
Geselecteerde principes
N Interventies van alle actoren op verschillende niveaus
N Verschillende types
bull Certificatie (grote gebouwen)
bull Labeling (middelgrote gebouwen)
bull Zelfevaluatie (voorafgaande stap)
N Beheer via vzw
bull Organisatie ndash update - promotie
bull Via de Local Green Building Council
bull Verschillende ledenniveaus
Wanneer
N Meer informatie volgthellip
24
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
OM TE ONTHOUDEN VAN DE PRESENTATIE
Het is belangrijk alle aspecten te integreren bij de realisatie van
een duurzaam project
De parameter lsquoenergiersquo is niet altijd afgestemd op de andere
parameters van het gebouw
25
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOOLS EN REFERENTIES
Nuttige hulpmiddelen websites enz
N wwwvalideoorg
N wwwbreeamorg
Referentie Gids duurzame gebouwen en andere bronnen
N Gids duurzame gebouwen
httpgidsduurzamegebouwenleefmilieubrusselbe
Facilitator Duurzame gebouwen
N Info
N Tel 0800 85 775
N E-mail facilitatorenvironnementirisnetbe
26
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
CONTACT
Muriel BRANDT
Directrice en projectverantwoordelijke
042269160
infoecorcebe
27
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
28
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
29
DANK U VOOR UW AANDACHT
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Haalbaarheidsstudie in BHG
Nader belichte systemen benaderingen en referentiesystemen
N Voorbeeldgebouw
N Maatstaf
N Breeam
N Valideo
N Waalse ambities
23
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Haalbaarheidsstudie in BHG
Geselecteerde principes
N Interventies van alle actoren op verschillende niveaus
N Verschillende types
bull Certificatie (grote gebouwen)
bull Labeling (middelgrote gebouwen)
bull Zelfevaluatie (voorafgaande stap)
N Beheer via vzw
bull Organisatie ndash update - promotie
bull Via de Local Green Building Council
bull Verschillende ledenniveaus
Wanneer
N Meer informatie volgthellip
24
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
OM TE ONTHOUDEN VAN DE PRESENTATIE
Het is belangrijk alle aspecten te integreren bij de realisatie van
een duurzaam project
De parameter lsquoenergiersquo is niet altijd afgestemd op de andere
parameters van het gebouw
25
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOOLS EN REFERENTIES
Nuttige hulpmiddelen websites enz
N wwwvalideoorg
N wwwbreeamorg
Referentie Gids duurzame gebouwen en andere bronnen
N Gids duurzame gebouwen
httpgidsduurzamegebouwenleefmilieubrusselbe
Facilitator Duurzame gebouwen
N Info
N Tel 0800 85 775
N E-mail facilitatorenvironnementirisnetbe
26
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
CONTACT
Muriel BRANDT
Directrice en projectverantwoordelijke
042269160
infoecorcebe
27
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
28
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
29
DANK U VOOR UW AANDACHT
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOEKOMSTIG LABEL ndash Haalbaarheidsstudie in BHG
Geselecteerde principes
N Interventies van alle actoren op verschillende niveaus
N Verschillende types
bull Certificatie (grote gebouwen)
bull Labeling (middelgrote gebouwen)
bull Zelfevaluatie (voorafgaande stap)
N Beheer via vzw
bull Organisatie ndash update - promotie
bull Via de Local Green Building Council
bull Verschillende ledenniveaus
Wanneer
N Meer informatie volgthellip
24
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
OM TE ONTHOUDEN VAN DE PRESENTATIE
Het is belangrijk alle aspecten te integreren bij de realisatie van
een duurzaam project
De parameter lsquoenergiersquo is niet altijd afgestemd op de andere
parameters van het gebouw
25
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOOLS EN REFERENTIES
Nuttige hulpmiddelen websites enz
N wwwvalideoorg
N wwwbreeamorg
Referentie Gids duurzame gebouwen en andere bronnen
N Gids duurzame gebouwen
httpgidsduurzamegebouwenleefmilieubrusselbe
Facilitator Duurzame gebouwen
N Info
N Tel 0800 85 775
N E-mail facilitatorenvironnementirisnetbe
26
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
CONTACT
Muriel BRANDT
Directrice en projectverantwoordelijke
042269160
infoecorcebe
27
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
28
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
29
DANK U VOOR UW AANDACHT
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
OM TE ONTHOUDEN VAN DE PRESENTATIE
Het is belangrijk alle aspecten te integreren bij de realisatie van
een duurzaam project
De parameter lsquoenergiersquo is niet altijd afgestemd op de andere
parameters van het gebouw
25
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOOLS EN REFERENTIES
Nuttige hulpmiddelen websites enz
N wwwvalideoorg
N wwwbreeamorg
Referentie Gids duurzame gebouwen en andere bronnen
N Gids duurzame gebouwen
httpgidsduurzamegebouwenleefmilieubrusselbe
Facilitator Duurzame gebouwen
N Info
N Tel 0800 85 775
N E-mail facilitatorenvironnementirisnetbe
26
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
CONTACT
Muriel BRANDT
Directrice en projectverantwoordelijke
042269160
infoecorcebe
27
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
28
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
29
DANK U VOOR UW AANDACHT
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
TOOLS EN REFERENTIES
Nuttige hulpmiddelen websites enz
N wwwvalideoorg
N wwwbreeamorg
Referentie Gids duurzame gebouwen en andere bronnen
N Gids duurzame gebouwen
httpgidsduurzamegebouwenleefmilieubrusselbe
Facilitator Duurzame gebouwen
N Info
N Tel 0800 85 775
N E-mail facilitatorenvironnementirisnetbe
26
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
CONTACT
Muriel BRANDT
Directrice en projectverantwoordelijke
042269160
infoecorcebe
27
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
28
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
29
DANK U VOOR UW AANDACHT
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
CONTACT
Muriel BRANDT
Directrice en projectverantwoordelijke
042269160
infoecorcebe
27
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
28
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
29
DANK U VOOR UW AANDACHT
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
28
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE - BIM - lente 2015
29
DANK U VOOR UW AANDACHT