Hét blad voor dicht-bij-huis-toerisme

Heerlijk herfstLangs burchten en wijnbergen tussen Koblenz en Mainz

+ Hiken in de Highlands / Vader en zoon naar het Zwarte Woud / Shakespeare’s Way

Zwitserland

de leukSte to do’S in September11 blz. agenda

aan de Rijn

Nazomeren in

Genk▶ Italiaanse Vespa▶ Turkse pizza▶ Griekse souvlaki

Reis Rond de weReld

#09 -septem

ber 2014afgiftekantoor gent x

001 0914.indd 12 13/08/14 15:34

6 PASAR SePtembeR 2014

september

40Nazomeren in Zwitserland

Hiken in de HighlandsThe Great Glen Way

Fietsen in Picardisch Wallonië

GenkReis rond de wereld

Duitsland: heerlijk herfst aan de Rijn

Stappen langs sporen van de Groote Oorlog

88

64

80

14Coverfoto Michaël Dehaspe

op de cover

006-007 0914.indd 6 13/08/14 16:10

7PASAR SEPTEMBER 2014

september

VERDER IN DIT NUMMER

8 ¿Qué Pasar?Elke maand de laatste Pasar-nieuwtjes, jullie vragen en de leukste nieuwigheden

35 Weekendje wegCitytrip naar Canet-en-Roussillon, in Frans-Catalonië

47 AgendaEvenementen, Pasar-activiteiten, festivals, expo’s

72 Vader en zoon naar het Zwarte Woud6 x dolle pret voor de hele familie

76 Pasar-ledenvoordelenLid van Pasar? Trek eropuit met korting!

87 Corsendonk & fietsen rond Retie

95 Kompas Camping & een Lichtfront ter herdenking van WO I

97 Camping in de kijker

99 Colofon & abonneren

100 Volgende maand in Pasar

Ontdek de ledenvoordelen van Pasar

Buur NatuurFestival of Plants in Heers

Fietsen in Picardisch Wallonië

Duitsland: heerlijk herfst aan de Rijn

Cultuur

Stappen langs sporen van de Groote Oorlog

24

64

6038

2fi ets- &wandelfi ches

Shakespeare’s Way

EXTRA

30

Mauritshuis Den Haag

006-007 0914.indd 7 13/08/14 16:11

V

18 pasar september 2014

Vieruurtje voor het plukkersteam van Matthias Müller. Wijngaardbenen vereist om rechtop te blijven op de steile Bacharacher Hahn!

Theresa Breuer en haar plukkers moeten trappen lopen in de wijnterrassen van Rüdesheim. Let vooral op dat je emmer de helling niet afrolt...

014-023 0914 bis.indd 18 13/08/14 17:47

Bacharach is het ultieme wijnstadje. Vakwerkhuizen hokken samen op een klein stuk land tussen de Rijn en de rotswand. De burcht kijkt uit over de leistenen daken; de gevels zijn versierd met wijnspreuken en levenswijsheden. De familie Jost woont in de hoofdstraat. Cecilia heeft de leiding over het wijnbedrijf onlangs overgenomen van haar vader Peter, maar ze werken nauw samen. Haar uitdaging? ‘Dat mijn vader van mijn wijn houdt. Ik zet de stijl van het huis voort.’ Haar succes dankt Cecilia aan passie, kennis, controle en… de wijnberg. De Bacharacher Hahn heeft maar één gebrek: hij kijkt niet uit op het stadje. Verder is het een wijnberg zoals een kind uit de streek hem zou tekenen. Een steile leisteenhelling, dicht bij de Rijn, die het weerkaatste zonlicht en de warmte van het water opneemt als een spons, en waar de rieslingdruif zich geweldig in haar element voelt. Vijf generaties heeft de familie gewerkt om de hele wijnberg te bezitten. Aan Cecilia om de traditie te eren, jaar in, jaar uit.Wijngoed Toni Jost, Oberstraße 14, 55422 Bacharach, www.tonijost.de. Verkoop: op afspraak.

De Bopparder Hamm is de grootste meander van de Rijn. In de binnenbocht leefde het dorpje Osterspai eeuwenlang van de kersenteelt. Net zoals op de Bacharacher Hahn kan je er heerlijk wandelen. Ook Matthias Müller houdt daarvan. Samen met zijn vrouw Marianne heeft hij het wijn- en fruitbedrijfje van zijn vader in twintig jaar uitgebouwd tot een topwijnhuis. Zijn filosofie getuigt van respect en liefde voor de natuur. Forceer niets, oefen geduld, soigneer de druif. Wijngoed Matthias Müller, Mainzer Straße 45, 56322 Spay, www.weingut-matthiasmueller.de. In de hypermoderne Vinothek kan je elke dag wijn kopen, hoofd zakelijk riesling.

Müller en Jost werken in het wijngebied Mittelrhein. In Rüdesheim wordt de Rijnvallei breder en zijn de wijnhellingen doorgaans minder steil. Niet zo op Berg Schlossberg, de trots van de familie Breuer. Vroeger was de steile helling ingedeeld in smalle terrassen met lage muurtjes, wat erg onpraktisch was. Vandaag houden grote, tot tien meter hoge muren de bodem vast. Dat betekent trappen lopen voor Theresa Breuer en haar team. Op de hoogste trappen geven de plukkers de druiven zelfs door. Maar Berg Schlossberg is een juweel. Steil afdalende druivenrijen met een burchtruïne op de achtergrond. Elk jaar nodigt de familie Breuer een artiest uit om het wijnetiket te ontwerpen. Jan Fabre schreef voor de jaargang 2002 zelfs een spreuk met zijn eigen bloed.Wijngoed Georg Breuer, Grabenstraße 8, 65385 Rüdesheim am Rhein, www.georg-breuer.com. Dagelijkse verkoop in de vinotheek.

1

2

3

wijnbergRiesling is de koningin van de witte druiven omdat ze het terroir zo sterk uitdrukt. In de wijn proef je elk verschil in de bodem of de omgeving. De trots van een wijnboer aan de Rijn is zijn wijnberg, en deze drie families bezitten een prachtexemplaar.

Drie familiesen hun

V

19PASAR SePtembeR 2014

Bacharach, het mooiste wijnstadje.

Zelfs in oktober is de wijnberg nog zomers warm. Bopparder Hamm: een gouden sikkel van wijngaarden.

014-023 0914 bis.indd 19 13/08/14 17:47

Bacharach is het ultieme wijnstadje. Vakwerkhuizen hokken samen op een klein stuk land tussen de Rijn en de rotswand. De burcht kijkt uit over de leistenen daken; de gevels zijn versierd met wijnspreuken en levenswijsheden. De familie Jost woont in de hoofdstraat. Cecilia heeft de leiding over het wijnbedrijf onlangs overgenomen van haar vader Peter, maar ze werken nauw samen. Haar uitdaging? ‘Dat mijn vader van mijn wijn houdt. Ik zet de stijl van het huis voort.’ Haar succes dankt Cecilia aan passie, kennis, controle en… de wijnberg. De Bacharacher Hahn heeft maar één gebrek: hij kijkt niet uit op het stadje. Verder is het een wijnberg zoals een kind uit de streek hem zou tekenen. Een steile leisteenhelling, dicht bij de Rijn, die het weerkaatste zonlicht en de warmte van het water opneemt als een spons, en waar de rieslingdruif zich geweldig in haar element voelt. Vijf generaties heeft de familie gewerkt om de hele wijnberg te bezitten. Aan Cecilia om de traditie te eren, jaar in, jaar uit.Wijngoed Toni Jost, Oberstraße 14, 55422 Bacharach, www.tonijost.de. Verkoop: op afspraak.

De Bopparder Hamm is de grootste meander van de Rijn. In de binnenbocht leefde het dorpje Osterspai eeuwenlang van de kersenteelt. Net zoals op de Bacharacher Hahn kan je er heerlijk wandelen. Ook Matthias Müller houdt daarvan. Samen met zijn vrouw Marianne heeft hij het wijn- en fruitbedrijfje van zijn vader in twintig jaar uitgebouwd tot een topwijnhuis. Zijn filosofie getuigt van respect en liefde voor de natuur. Forceer niets, oefen geduld, soigneer de druif. Wijngoed Matthias Müller, Mainzer Straße 45, 56322 Spay, www.weingut-matthiasmueller.de. In de hypermoderne Vinothek kan je elke dag wijn kopen, hoofd zakelijk riesling.

Müller en Jost werken in het wijngebied Mittelrhein. In Rüdesheim wordt de Rijnvallei breder en zijn de wijnhellingen doorgaans minder steil. Niet zo op Berg Schlossberg, de trots van de familie Breuer. Vroeger was de steile helling ingedeeld in smalle terrassen met lage muurtjes, wat erg onpraktisch was. Vandaag houden grote, tot tien meter hoge muren de bodem vast. Dat betekent trappen lopen voor Theresa Breuer en haar team. Op de hoogste trappen geven de plukkers de druiven zelfs door. Maar Berg Schlossberg is een juweel. Steil afdalende druivenrijen met een burchtruïne op de achtergrond. Elk jaar nodigt de familie Breuer een artiest uit om het wijnetiket te ontwerpen. Jan Fabre schreef voor de jaargang 2002 zelfs een spreuk met zijn eigen bloed.Wijngoed Georg Breuer, Grabenstraße 8, 65385 Rüdesheim am Rhein, www.georg-breuer.com. Dagelijkse verkoop in de vinotheek.

1

2

3

wijnbergRiesling is de koningin van de witte druiven omdat ze het terroir zo sterk uitdrukt. In de wijn proef je elk verschil in de bodem of de omgeving. De trots van een wijnboer aan de Rijn is zijn wijnberg, en deze drie families bezitten een prachtexemplaar.

Drie familiesen hun

V

19PASAR SePtembeR 2014

Bacharach, het mooiste wijnstadje.

Zelfs in oktober is de wijnberg nog zomers warm. Bopparder Hamm: een gouden sikkel van wijngaarden.

014-023 0914 bis.indd 19 13/08/14 17:47

Overheerlijk, de paella in Altas Torres. Ober Zorlu in Taverne Cocktail.

De moskee van Sledderlo, de eerste met een minaret in Genk.

80 PASAR SePtembeR 2014

080-085 0914.indd 80 13/08/14 15:54

Overheerlijk, de paella in Altas Torres. Ober Zorlu in Taverne Cocktail.

De moskee van Sledderlo, de eerste met een minaret in Genk.

80 PASAR SePtembeR 2014

080-085 0914.indd 80 13/08/14 15:54

TeksT eRik bRuSten - FoTo’s michAël DehASPe

LEGENDE

Je zou het niet zeggen, maar in 1900 had Genk slechts 2.500 inwoners. In nauwelijks een eeuw tijd ontwikkelde het plattelandsdorpje zich tot de derde industriepool in Vlaanderen.

De ontsluiting via de trein bracht in de negentiende eeuw al gegoede stadsburgers en schilders naar Oost-Limburg. Hun werk hangt in het Van Doren-museum en toont dat oude Genk. Landschappen en mensen uit een andere tijd.In 1902 werd er steenkool ontdekt. Het duurde nog ruim een decennium tot de eerste kolen ook echt werden opgehaald. Het was juni 1914, twee maanden later zou de Eerste Wereldoorlog uitbreken, maar het dorp was voorgoed veranderd. In sneltreinvaart verrezen er drie mijnen: Winterslag, Waterschei en Zwartberg. De nieuwe industrie zocht dringend arbeidskrachten en vond ze noodgedwongen ook buiten onze landsgrenzen. Daar liggen de wortels van het huidige multiculturele Genk. Drie grote migratie-golven (uit Polen en Oekraïne, uit Italië, Spanje, Portugal en Griekenland, en vanaf 1964 uit Turkije en Marokko) deden het bevolkingsaantal oplopen tot 65.000 inwoners. De nieuwkomers brachten hun geloof, hun gewoontes, hun verenigingen en hun winkels mee. Welkom in het rijke, gevarieerde Genk dat wij willen ontdekken. Of het samenleven er altijd over rozen gaat? ‘Genk bestaat uit 29 gehuchten’, zegt stadsgids Johan Timmers. ‘Het zwaartepunt van het sociale leven ligt bij de gemeenschappen in de cités, bij vrienden en buren. Dat ze eilandjes vormen, is niet erg. Zolang je als stad maar investeert in bruggen’.

De mijnen zijn gesloten, maar de mensen zijn gebleven. Ze hebben 105 nationaliteiten en leven verspreid over 29 gehuchten en cités. De reis van Polen naar Turkije duurt in Genk nog geen kwartier, en je snort natuurlijk met Italiaanse flair rond op de Vespa. Avanti, de halve wereld wacht!Wereldreis

Wij hebben alvast zin in een dagje multicultureel eilandhoppen. Andiamo!

Turks ontbijtGenk is uitgestrekt. Het ideale vervoermiddel om de stad te doorkruisen is, heel toepasselijk, van Italiaanse makelij. Op onze Vespa’s snorren we naar de vierde cité in Winterslag. Na de Tweede Wereld-oorlog werden er vooral Italiaanse mijnwerkers gehuisvest. Intussen zijn er ook andere nationaliteiten neergestreken. Yilmaz Kurtal herinnert zich de begindagen van de Turkse gemeenschap. ‘Mijn mama en onze Italiaanse buurvrouw spraken mekaars taal niet’, zegt ze, ‘maar toch verstonden ze elkaar. De eerste generatie die hier aankwam, dacht op termijn terug te keren naar Turkije. Maar we zijn gebleven. Nu zijn we hier thuis.’ Fatih Camii was in 1976 de eerste van de drie Turkse moskeeën in Genk. Het gebedshuis blijft een ankerpunt in de wijk. Dat bewijzen ook de nieuwbouwplannen die de fiere ondervoorzitter ons toont. ‘De eerste steen is gelegd voor de nieuwe moskee. Ik ben de uitbreidingsplannen aan iedereen in de wijk gaan uitleggen. We voorzien ook een buurtcentrum. De meesten hier hebben een mijn werkersverleden; iedereen is welkom’.Ook wij voelen ons meer dan welkom. De dames van de vrouwenwerking hebben zelfs een copieus ontbijt klaarstaan, met onder meer zelfgemaakte kazen, Turkse sigaretten, dolma’s en confituren. ‘We organi-seren iedere maandag een ontbijt en op vrijdag ben je welkom voor pizza’, klinkt het in feilloos Nederlands.

in één stad

>>>

Genk

81PASAR SePtembeR 2014

080-085 0914.indd 81 13/08/14 15:55

Door weer en wind in de eenzaamheid van de Schotse Hooglanden, de tent op de rug en geen levende ziel om je heen. Puur genieten! The Great Glen Way slingert zich 127 kilometer lang door het hart van de Highlands van Fort William naar Inverness, langs de oevers van Loch Ness en het Caledonian Canal.

TeksT & foTo’s Bart Claes

3 schapen1 monsteren

Berlijn

GRAUBÜNDEN

Bern

ZWITSERLAND

DUITSLANDBerlijn

DUITSLAND

BADEN-WÜRTTEMBERG

RIJNLAND-PALTS

Rijn

Rijn

GROOT- BRITTANNIËIERLAND

Londen

Fort William

Inverness

SCHOTLAND

IERLAND

GROOT- BRITTANNIË

Londen

Stratford-upon-Avon

ENGELAND

SHAKESPEARE’SWAY

GREATGLEN WAY

ZWARTEWOUD

LANGUEDOC-ROUSSILLON

FRANKRIJK

Parijs

Canet-en-Roussillon

88 Pasar sePtemBer 2014

088-092 0914.indd 88 13/08/14 16:46

LEGENDE

‘Drumnadrochit is een toeristische hotspot voor iedereen die hoopt een glimp van Nessie op te vangen. Toch is het er gezellig.’

Dag 1: auto, trein, vliegtuig en bus

Van een uithoek in Vlaams-Brabant naar Fort William in het Schotse hoogland. Het vergt een autorit naar het station, twee treinen, een vliegtuig en twee bussen. Het hele traject heb ik nauwgezet met de hulp van het internet in elkaar gepuzzeld, geboekt en betaald. Hopelijk vallen vandaag alle stukjes op hun plaats. Dat valt mee, de trein van 11.04 uur loopt netjes op tijd het station van Tienen binnen. In Antwer-pen staat de Thalys al klaar die me in minder dan een uurtje naar Schiphol brengt. De lagekostenmaat-schappij Flybe vliegt van hier rechtstreeks naar Inverness, meteen in het hoge noorden van Schotland. Met een uur vertraging – ‘Sorry for the delay, we had to run a motor check’ – gaat het kleine tweemotorige toestel de lucht in en twee uur later landen we op de petieterige luchthaven van Inverness. Ik ben er nog niet: eerst de luchthavenbus naar het stadscentrum en dan de bus op naar Fort William. Twee uur duurt de busrit, ik zal er straks vijf dagen over doen om weer in Inverness te raken. Het geeft me de kans alvast wat van het landschap op te pikken. Stevige heuvels vol bossen rijzen op van de waterspiegel van Loch Ness. Halverwege de rit duikt de nog besneeuwde top van Ben Nevis op, met zijn 1.344 meter de hoogste berg van Schotland.De eerste nacht in Fort William zet ik de tent nog niet op. Het is al 21 uur en ik heb op voorhand een bed geboekt in de Bank Street Lodge. Een beproefd en niet te duur adres in het centrum van het charmante stadje, waar hikers thuis zijn. >>>

Aan de oever van Loch Lochy is het heerlijk vrij kamperen. Journalist Bart bij het eindpunt van The Great Glen Way. Hoe het hier gesteld is met zijn voeten? Lees vooral verder!

89PASAR SePtembeR 2014

088-092 0914.indd 89 13/08/14 16:46

PASAR #10 VERSCHIJNT OP 3 OKTOBER

Mountainbiken in Piemonte

Freiburg: ecologische hoofdstad

The Roman Emperors’ Trail

Wandelen in het land van 1001 vijvers

Stonehenge: de prehistorie vernieuwd

Kampeertocht langs de Ierse kust

▶ ▶

▶ ▶

▶ ▶

EN OOK NOG...

VOLGENDE MAAND

100 PASAR SEPTEMBER 2014

Ik heb een boom voor jou

MIC

HAË

L DE

HAS

PE

In oktober is het weer Week van het Bos! Journalist Herman Dierickx en fotograaf Michaël Dehaspe gingen daarom op zoek naar boomliefhebbers die een boon hebben voor een heel bijzondere boom. Waarom die groene jongens en knoestige kanjers een knuffel waard zijn, lees je volgende maand in Pasar. Hou tussen 12 en 19 oktober in elk geval plaats in je agenda voor een herfstwandeling!

100 0914.indd 100 13/08/14 17:56