1

De kloof tussen cultuur en politiek

Een vergelijking van gemeentelijke modellen

voor de verdeling van cultuursubsidies

Presentatie voor het Paradiso-debat

In opdracht van Kunsten’92, Kunst van Vooruitzien, ACI en Paradiso

Zondag 30 augustus 2009

Bastiaan Vinkenburg

Berenschot heeft de cultuurplannen onderzocht van

10 gemeenten met veel kunst & cultuur

• Amsterdam

• Rotterdam

• Den Haag

• Utrecht

• Eindhoven

• Groningen

• Haarlem

• Arnhem

• Enschede

• Maastricht

Bronnen:

• cultuurplannen

• ambtenaren

2

3

De hoofdlijnen van het cultuurbeleid van de 10

gemeenten betreffen meestal behoud en bereik

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Versterken lokale cultuursector

Vergroten cultuurparticipatie

Culturele marketing en stadspromotie

Behouden en benutten erfgoed

Internationalisering

Cultuur in de wijk

Bevorderen cultuureducatie

Stimuleren van diversiteit

Talentontwikkeling

Ruimte voor excellentie

Spreiding van het aanbod

Innovatie in het aanbod

4

De gemeentelijke hoofdlijnen sluiten sterk aan

bij die van het Rijk in Kunst van Leven

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Versterken lokale cultuursector

Vergroten cultuurparticipatie

Culturele marketing en stadspromotie

Behouden en benutten erfgoed

Internationalisering

Cultuur in de wijk

Bevorderen cultuureducatie

Stimuleren van diversiteit

Talentontwikkeling

Ruimte voor excellentie

Spreiding van het aanbod

Innovatie in het aanbod

Thema in rijkscultuurbeleid

Kunst van Leven (2007)

5

De 10 onderzochte gemeenten geven gezamenlijk

€ 625 mln uit aan kunst en cultuur in 2009

0

20

40

60

80

100

120

140

160€ mln

(2009)

Cultuurbudget inclusief alle subsidies en diensten

(Amsterdam en Rotterdam exclusief stadsdelen)

6

De G4 geven ook per inwoner het meest uit

aan kunst en cultuur in 2009

0

50

100

150

200

250€ per

inwoner

(2009)

Inwoners per 1-1-2009

Bron: CBS

0

1

1

2

2

3

3

4

7

Voor de verdeling van subsidiegelden hanteren de

gemeenten verschillende adviesorganen

Kunstraad

Advies-

commissie

Individu

(makelaar,

scout etc)

8

In de drie grootste gemeenten adviseren de

organen over een groot deel van het cultuurbudget

0

20

40

60

80

100

120

140

160€ mln

Adviesbudget van: Kunstraad Adviescommissie Direct

85

83

53

6,3

0,7 3,2 0,3 0,9 0,0 0,5

Budget waarover

advies is gevraagd

in € mln

In Amsterdam heeft de wethouder het advies in

eerste instantie niet overgenomen

Advies en discussie leiden

tot verhoging van het

cultuurbudget met € 10 mln

In Rotterdam is het stevige advies van de Kunstraad

uiteindelijk gunstig uitgepakt voor de cultuursector

• Amsterdam: nieuw plan op last van wethouder

• Rotterdam: 50% van advies is terzijde geschoven

• H: wethouder heeft adviescommissie naar huis gestuurd

• …

10

Advies en discussie leiden

tot verhoging van het

cultuurbudget met € 13,5 mln

11

Er is weinig geld beschikbaar gekomen

voor nieuwe instellingen en initiatieven

0,0%

0,5%

1,0%

1,5%

2,0%

2,5%

Het budget dat vanaf 2009 beschikbaar is voor

nieuwe culturele instellingen en initiatieven

0,3 0,3

0,1

0,8

0,0

0,22,0 2,1 1,4

1,8Aandeel

in totaal

cultuur-

budget

€ mln

Conclusies uit het onderzoek

De vergelijking van gemeentelijke modellen voor verdeling van cultuursubsidies heeft als inzichten opgeleverd:

Het cultuurbeleid van gemeenten en het rijk komt grotendeels overeen

Daar waar veel discussie over subsidiegelden is, neemt het budget toe

Het beleid en de extra gelden leiden echter niet tot grote vernieuwing

12

Bastiaan Vinkenburg

Managing Consultant Kunst & Cultuur

030 - 2 916 846 / 06 – 513 71 886

b.vinkenburg@berenschot.com

Postbus 8039, 3503 RA Utrecht

www.berenschot.com / K.v.K.-nummer 30046663

13