pantheon// 2009- dark

44
tweemaandelijkse uitgave van d.b.s.g. stylos / nummer 4 / jaargang 2009 pantheon// stylos // grote reis 2009 "’s Avonds hebben we het Mariinsky theater bezocht..." dark // why architects wear black "Onder stressomstandigheden werkt zwart" stylos // Stylos 116 "bouwkunde groen gekleurd" dark 09 // piece of Bouwkunde winners // Chepos // SASBE winners // sustainablabla programma // Stylos 116 mended reading // why do architects wear black? // dark resort // blacklist amongst cities // enge gebouw d beton // freedom by vertigo // just graduated // op avontuur in Suriname // give me a break // story abro

description

pantheon// is een twee maandelijkse uitgave van de Bouwkundige studievereniging D.B.S.G. Stylos in Delft.

Transcript of pantheon// 2009- dark

Page 1: pantheon// 2009- dark

tweemaandelijkse uitgave van d.b.s.g. stylos / nummer 4 / jaargang 2009

pantheon//

stylos // grote reis 2009

"’s Avonds hebben we het Mariinsky theater

bezocht..."

dark // why architects wear black

"Onder stressomstandigheden

werkt zwart"

stylos // Stylos 116

"bouwkunde groen gekleurd"

dark

SteeOwee 2009 // piece of Bouwkunde winners // Chepos // SASBE winners // sustainablabla programma // Stylos 116 // grote reis 2009 // recommended reading // why do architects wear black? // dark resort // blacklist amongst cities // enge gebouwen // tussen afdruk en glad beton // freedom by vertigo // just graduated // op avontuur in Suriname // give me a break // story abroad

Page 2: pantheon// 2009- dark

Citterio

Gubi

Iduna

Prooff

Orangebox

Unifor

Orangebox Boundary ontwerp Orangebox Design TeamProoff Worksofa ontwerp Studio Makkink & Bey

SV Lounges ontwerp Bonnema architecten concept Veldhoen & Company SV Lounges ontwerp SV concept Veldhoen & Company

Prooff Oorstoel ontwerp Jurgen Bey

Rotterdam

t +31 (0)10 211 20 50

Amstelveen

t +31 (0)20 347 21 30

www.sv.nl

Brussel

t +32 (0)2 531 13 50

www.sv.be

4.2_NL_SVLounge_240x310_Pantheon.indd 1 28-04-2009 11:41:41

Page 3: pantheon// 2009- dark

tweemaandelijkse uitgave van d.b.s.g. stylos / nummer 4 / jaargang 2009

pantheon//

stylos // grote reis 2009

"’s Avonds hebben we het Mariinsky theater

bezocht..."

dark // why architects wear black

"Onder stressomstandigheden

werkt zwart"

stylos // Stylos 116

"bouwkunde groen gekleurd"

dark

SteeOwee 2009 // piece of Bouwkunde winners // Chepos // SASBE winners // sustainablabla programma // Stylos 116 // grote reis 2009 // recommended reading // why do architects wear black? // dark resort // blacklist amongst cities // enge gebouwen // tussen afdruk en glad beton // freedom by vertigo // just graduated // op avontuur in Suriname // give me a break // story abroad

colofonjaargang 13, editie 4, oktober 2009 oplage: 2200Stylosleden en vrienden van de Stylos Stichting ontvangen pantheon//vijf maal per jaar

redactieadresBG. midden 110Julianalaan 132-1342628 BL [email protected]

hoofdredactieRosemarie KrautheimNina Verkerk

redactieMinck SimonisTosja BackerDaphne BakkerTomas DirrixXin DogteromLiselotte van der A - articles 'checkedbyliselotte'

aan dit nummer werkten meeBestuur 115, Bestuur 116, Daan van den Berg, Tim Eichhorn, Regien Kroeze, Marcello Soeleman, Hens Zoet, grote reis commissie, de piece of Bouwkunde winners, de SASBE workshop winners, Ina-Marie Kapitola, Inge de Boer, Aimée de Back

advertenties0 | SV15 | Heraklith26 | Groen Beton30 | Desso37 | NBDkaft | Continu Engineering

omslagRosemarie Krautheim

van de redactieDaphne Bakker en Minck Simonis

Hier zitten we dan, één uur 's nachts, de zomermaanden achter

de rug. De wind waait om het huis, het kwik is tot 4 graden

gedaald en onze zomerkleren zijn de enige herinnering aan betere

tijden. “Donkere” tijden wachten ons op. Invoering van de harde

knip, het bindend studieadvies en mogelijke bevriezing van de

studiefinanciering zal minder vrijheid betekenen in termen van

tijd en “cold hard cash”. Niet de meest ideale periode om aan een

studie te beginnen.

Om aan te tonen dat het altijd slechter kan hebben wij in deze

editie van de pantheon// een black list van steden waar het nog

veel erger is. Een collage met enge gebouwen om aan te tonen dat

jouw studentenkamer helemaal niet zo slecht is. En ten slotte om

warm en modieus de winter door te komen doen wij suggesties

voor de outfits voor komend seizoen.

Here we are, one o’clock at night, the summer months behind us. The

wind howls along the house, the mercury has dropped to 4 degrees

and our summer clothes are all we have left to remind us of better

times. “Dark” times await us. Introduction of the “harde knip”, the

binding study advice and the possible freeze on study financing

will mean less freedom in terms of time and “cold hard cash”. Not

the most ideal period to start your university career.

In this issue of the pantheon// we’ve compiled a blacklist of the worst

cities to remind us that things can always be worse. A collage of

creepy buildings will help you realise your studentroom isn’t all that

bad. And, in conclusion, we’ve made a few wardrobe suggestions

to help you stay warm and fashionable this winter.

Het Delftsch Bouwkundig Studenten Gezelschap Stylos werd in 1894 opgericht terbehartiging van studie- en studentenbelangen van studenten aan de faculteitBouwkunde van de TU Delft.

bestuur 116 D.B.S.G. Stylosvoorzitter: Simon Tiemersmasecretaris: Nina Verkerkonderwijs/penningmeester: Peter Oosterbaanonderwijs: Josiena Simonianpublic relations: Michael Tjiaevenemtenen: Jimmy Verhoeven

adresBG. midden 110Julianalaan 132-1342628 BL [email protected]

telefoonnummersbestuur 015 2783697secretariaat 015 2781369

internetwww.stylos.nl

lidmaatschap Stylos10 euro per jaargironummer 296475

Stylos StichtingDe Stylos Stichting vervult een vliegwielfunctie ter stimulering van initiatievenvan en voor studenten van de faculteit Bouwkunde van de TU Delft. Zij kunnenbij het bestuur van de Stylos Stichting terecht voor financiële en inhoudelijkeondersteuning van hun project. Om u hiervan op de hoogte te houden ontvangt uelke 2 weken B-nieuws en 5 maal per jaar de pantheon//.Wij vragen om een donatie van 45 euro per jaar (pas afgestudeerden betalen deeerste twee jaar 10 euro). Aan bedrijven vragen wij 90 euro.gironummer 1673413

disclaimerAll photos are (c) the property of their respective owners. We are a non-profit organisation and we thank you for the use of these pictures.

the cover by Rosemarie Krautheim "The night sky in the world"

pantheon//bimonthly edition of the study association Stylosfaculty of Architecture, TU Delft always 100 % lighting up the darkness

Page 4: pantheon// 2009- dark

2 i n h o u d s o p g a v e

3

stylos4 van de voorzittersAlexandra de Jong en Simon Tiemersma

4 SteeOwee 2009Daan van den Berg

6 piece of Bouwkunde winnerseditorial team

7 Harbourcitiespagina uitwisseling - Cheops Eindhoven

8 SASBE winners Marcello Soeleman

9 sustainablabla 2009 programmaMarcello Soeleman

10 Stylos 116bestuur 116

12 grote reis 2009 Hens Zoet

15 club excursie Rotterdam

Jimmy Verhoeven

dark16 recommended reading redactie

18 why do architects wear black?Nina Verkerk

20 dark resortXin Dogterom

21 blacklist among citiesXin Dogterom

22 enge gebouwenLiselotte van der A

24 tussen afdruk en glad betonTomas Dirrix

4 7

9

12

10

20

6

Page 5: pantheon// 2009- dark

3i n h o u d s o p g a v e

34

31

28

algemeen28 freedom by vertigoRegien Kroeze

31 just graduated Rosemarie Krautheim

34 op avontuur in SurinameDaphne Bakker

38 give me a break!Tosja Backer

39 story abroadTosja Backer & Tim Eichhorn

40 get inspired

41 agenda

22 24

Page 6: pantheon// 2009- dark

vrijdag: zelf geknutselde maskers voor het gemaskerd bal

Daar stond ik dan, dinsdag 15 september. Net als een jaar eerder,

voor een zaaltje met leden, oud-bestuursleden, familie en vrienden.

Maar dit keer zou ik niet worden aangesteld, het was tijd voor mijn

uittreerede en het ontslag van het 115e bestuur. Ik moest denken aan

hoe het vorig jaar was. Hoe ik heel snel in de tenten van het bk city

terrein nog wat punten op had geschreven die ik wilde vertellen in

mijn intreerede. Hoe ik ijsberend over het gras van de rugbyvelden

aan het oefenen was. Hoe we met een powerpoint die nog maar net

af was iets te laat in de Julianalaan aan kwamen. Een leeg gebouw

waar muren nog geverfd moesten worden en vloeren nog gelegd.

Op de eerste verdieping, in een zaaltje dat voor de gelegenheid was

uitgerust met een beamer en wat zelfs al bijna af leek, zouden wij

als eerste gebruik gaan maken van het nieuwe bouwkundegebouw.

Het was rustig, bestuur 114 was er natuurlijk, Maria, bestuur 113 en

een paar anderen. De meesten kende ik wel, behalve één of ander

enthousiast maar verder nog onbekend styloslid die ook al op een

reis mee was geweest en die we volgens Koen moesten koesteren.

Ik kende hem niet, maar zou hem snel leren kennen. Hij heette

Simon.

En nu, een jaar later, stond ik er weer. Aan mijn linkerkant Koen

en Romy, aan mijn rechterkant Janneke, Yannick en Hens. Voor de

laatste keer als bestuur samen… een beetje emotioneel was t wel.

Gelukkig werd ik een heel stuk vrolijker toen bleek dat het lintje van

Koens penning wat krap was (of was zijn hoofd wat te groot?) en ik

hem dus bijna niet kon ontslaan als penningmeester. Maar met een

beetje duw- en trekwerk lukte het toch. Al mijn bestuursleden waren

ontslagen uit hun functie en de tijd was daar om het stokje door te

geven. Dezelfde Simon als een jaar geleden stond voor me, klaar om

voorzitter te worden van het 116e bestuur van Stylos.

Stylos 115 is niet meer, het 116e Stylosjaar is aangebroken. Een nieuw,

fris groen jaar! Bij deze wil ik het 115e bestuur heel erg bedanken voor

het bijzondere jaar. Ik wens 116 heel veel succes, geniet ervan!

Daar ik, als verse voorzitter van het 116e bestuur van Stylos, niet

veel woorden over heb, wordt mijn onderschrift als volgt: dankjewel

Alexandra (en honderdvijftien) en hup honderdzestien! //

115 en hup...van de voorzittersAlexandra de JongSimon Tiemersma

zaterdag:

zondag: sport en spelletjes bij het sportcentrum van de TU

zaterdag: stille disco met koptelefons

Page 7: pantheon// 2009- dark

5s t y l o s / / d a r k / / a l g e m e e n

De nieuwe eerstejaars bouwkundestudenten zijn alweer een tijdje aan de slag. Maar de glorieuze tijd van de SteeOwee zullen we niet vergeten.

Daan van den Berg - SteeOwee commissie 2009

SteeOwee 2009

Het is nu ongeveer anderhalve maand geleden dat de nieuwe

eerstejaars Bouwkunde voor het eerst een stap zetten op de treden

van de mooiste faculteit van de TU Delft. ‘Villa Bouwkunde’ wordt

voor minimaal de komende vijf jaar hun thuis en dat begint nu toch

wel echt bij ze door te dringen. Op 14 augustus jl. begon voor hen

het grote avontuur dat studeren heet. Met nog enigszins angstige

gezichten stonden 300 aankomend eerstejaars te popelen om te

beginnen aan het eerstejaarsweekend van Bouwkunde, de SteeOwee.

Ieder jaar weer maakt een groep actieve Stylosleden zich op om van

dit weekend een onvergetelijke tijd te maken. Zo ook dus dit jaar. Met

als thema ‘BKdent’ (want Bouwkunde studeren doe je namelijk in stijl

en met klasse) werd de toon al snel gezet. Het moest een weekend

worden vol decadentie en design dat aansloot bij de uitstraling van

onze nieuwe faculteit.

En daar staan we dan, voor 300 jongens en meisjes die allemaal

verwachtingsvol hun ogen op ons gericht houden. Wij zijn degenen

die ze moeten gaan vertellen wat ze moeten gaan doen, bij enkele

valt het woord ‘middelbare school’ zelfs nog van de gezichten te

lezen. Maar dit zal na het weekend wel anders zijn. Wij weten wat

er gaat gebeuren, zij nog niet. Bouwkundeliederen worden ingezet

door het nieuwe Stylosbestuur en de SteeOweeCommissie springt

ze bij, er wordt raar gekeken en bepaalde blikken van de eerstejaars

spreken boekdelen. Dit hadden ze niet verwacht. Ze hebben echter al

gauw door dat ze allemaal in hetzelfde schuitje zitten, schaamte wordt

opzij gezet en wij weten dat het wel goed komt maandagochtend

als ze daadwerkelijk moeten laten horen wie ze zijn en waar ze voor

staan.

Het is nog vroeg in de middag, maar de creativiteit van de eerstejaars

wordt al meteen op de proef gesteld. Er moet een masker gemaakt

worden van een brilmontuur dat ze van huis hebben meegenomen.

Met beperkt materiaal wordt er van ze verwacht dat ze toch als

groep een eenheid creëren in stijl. De maskers zijn bedoeld voor het

gemaskerd bal, wat ’s avonds in het centrum van Delft zal losbarsten.

Tijdens het avondeten pakken wij even onze rust, de eerstejaars zijn

onder de hoede bij de mentoren en wij steken even de koppen bij

elkaar. Het gaat goed, luidt de conclusie. Maar we weten dat het nog

beter wordt en kijken elkaar grijnzend aan.

Wat hadden we een geluk met het weer. Regenplannen waren

al gemaakt, poncho’s besteld en iedereen zag de bui al hangen.

Gelukkig regende het in het weekend alleen zonnestralen. Det

traditionele fietstocht ging dit jaar naar Rotterdam waar de eerste

aanraking met architectuur werd gemaakt door middel van een

vossenjacht langs enkele in het oog springende architectonische

hoogtepunten van de stad. Dit terwijl het hoogtepunt van de

SteeOwee nog moest komen. Terwijl iedereen hard op zoek was naar

vossen als ‘de Golfer’ (die met een grasmat van twee bij vier meter in

de koopgoot stond) of ‘de piraten’ (die in een bootje dreven in een

binnenhaven naast de Westermeijer), waren wij namelijk bezig met

het opbouwen van het feest in de Zuidserre van de faculteit.

Om negen uur barst het feest in stilte los. Vierhonderd koptelefoons

zorgen ervoor dat de eerstejaars, mentoren en organisatie zonder

geluidsoverlast kunnen genieten van hun favoriete meezingers op

kanaal één of los kunnen gaan op de beats van de aanwezige dj’s op

kanaal twee. Wat een feest!

De zon blijft ook tijdens de sportdag een actieve deelnemer. Wij

genieten nog even van het weer en kijken om ons heen om te zien

dat iedereen hetzelfde doet. Niemand houdt zich aan het opgestelde

spelschema, maar op zo’n moment geeft dat ook niet meer. De eerste

kennismaking is gemaakt en de eerste vriendschappen zijn gesloten.

De weg er naartoe ging niet altijd over rozen. het heeft ons een deel

van ons leven gekost, maar het was het waard. We kijken er zeker met

een voldaan gevoel op terug. We weten dat we een groot beroep

hebben gedaan op de mentale en fysieke gesteldheid van de nieuwe

eerstejaars, en niet te vergeten die van onszelf. Maar trots zijn we

zeker. Laat het nog één keer horen... ‘Bouwkunde o Bouwkunde, de

mooiste van het land’. //

SteeOwee Commissie 2009

Page 8: pantheon// 2009- dark

piece of Bouwkunde winners

In the pantheon// parodie, the second pantheon of our team we asked for entries for the 'win a piece of Bouwkunde' contest. During the Midzomernachtsfeest the winners received their 'Berlageweg rock' on stage. And the winning text pieces get published here.

the editroial team

Best over all

Yan Shi: A Beautiful Secret The shocking news reached me the second day after the calamitous earthquake occurred in my hometown in China. According to traditional saying, the year

of 2008 is an unlucky year for people of my age. But I have never ever imagined it would be as that unlucky as the destroying of my loving hometown and my

dreaming faculty.

However, I still decided to come. Upon arriving, the first thing was to see the building myself. She was there standing in the rain. The gloomy sky rendered

an air of tragedy. But in the following months, I had heard a lot of jokes about the old building from friends, Chinese and Dutch, from other faculties. A PHD

working on the 13th floor in EWI building told me they were sitting there sipping coffee, while watching the building being burnt, and counted:” Oh it is the

5th floor, now…”; another PHD in Applied Science said to me:” Hey, congratulations! It is the ugliest building in the campus!” However, whenever I asked a

friend from Boukunde, I was told how he missed the old building! While recalling the memory, they would unconsciously face the direction of the old site,

describing to me the real coffee in the Espresso bar, the large open space where they working together…. Every one of them looked so proud as they have

ever studied there. As a master student of the year 2008/2010, the building at Julianalaan would accompany me for the entire two years. Therefore the old

building stays a beautiful secret to me. I could ask about it, google it, see it on pictures but I could never ever experience it. Well, to me, the pity serves more

as an imaginary field than something really depressing. I always like hearing different stories about the old BK, which makes me feel we are more connected.

The old Bk, it is a mutual memory shared by all BK friends.

Funniest of all

Peter Rosmulder: Opdat we niet vergetenHet mag dan dertien maanden geleden zijn dat bouwkunde afbrandde, persoonlijk word ik een beetje moe van alle aandacht voor het oude gebouw. Op

dertien mei van dit jaar was ik op excursie en heb ik er niet bij stil gestaan wat er twaalf maanden terug gebeurde. Zes maanden daarvoor, een half jaar na

de brand, was ik gewoon aan het werk in de tijdelijke bibliotheek. Life goes on, zeker op bouwkunde. Natuurlijk heb ik wel eens teruggedacht aan het oude

gebouw. Hoe je altijd drie kwartier voor de liften stond te wachten, of helemaal naar de andere kant van het gebouw moest om ‘even’ iets te printen. Ook denk

ik soms aan het telefoontje dat ik die ochtend kreeg: “bouwkunde staat in de fik, 8e t/m de 12e verdieping.” Dan vraag ik me af of het toeval was, dat ik die

ochtend niet op de 10e zat omdat ik besloten had een ontwerples over te slaan. Als ik nu stil sta bij de gebeurtenis en de gevolgen daarvan, dan mis ik maar

een ding: de tenten. Het bollen van het tentzeil als de wind aantrok, het tikken van de regen. De serene rust als de airco’s een pauze namen en de hittegolf die

daarop volgde. Een ontwerples aan de campingtafels van de bouwpub, die afgesloten werd met een drankje in de zon. De spontane initiatieven; de een ging

wat papier uit de printer van de buren halen, de ander zorgde voor een stekkerdoos. En dat alles terwijl je op de achtergrond het gruis van de gevelplaten

naar beneden hoorde komen onder de druk van de sloopkogel.

Daar zouden ze eens bij stil moeten staan: het is alweer een half jaar geleden dat de tenten werden afgebroken. Moeten we daar niet eens een ‘open story

contest’ aan wijden?

Best writing style

Pieter EismaToen in februari het toestel van Turkish Airlines bij Schiphol neerstortte, werd dat als eerste bekend via Twitter. Ook de gebeurtenissen na de verkiezingen in

Iran konden via Twitter en Youtube naar buiten worden gebracht.

Hoewel de brand van Bouwkunde niet te vergelijken is met zulke rampen, ben ik daardoor wel in aanraking gekomen met journalisten die “nieuwe” media

gebruiken voor hun berichtgeving. Een dag na de brand kreeg ik namelijk een mailtje via Hyves. Het was van een journaliste van de Leeuwarder Courant,

de regionale krant van Friesland, waar ik ben opgegroeid. Zij was op zoek naar mensen die een persoonlijk verhaal over de brand hadden. Door te zoeken

op mensen in Delft die in Leeuwarden op school hadden gezeten, was ze onder andere bij mij gekomen. Ze wilde weten of ik de brand van dichtbij had

meegemaakt en of ik nog spullen was kwijtgeraakt. Door verschillende mensen te interviewen zou ze dan een verhaal schrijven over “Friezen en de brand”.

Nadat ik had geantwoord, werd ik een dag later gebeld en werd het interview gehouden. Jazeker, ik had de brand van dichtbij meegemaakt. Ik zat al met mijn

groep te werken op Bouwkunde, boven de bibliotheek. Eerst was het plan om op de 11e verdieping te werken, maar de liften deden het toen al niet meer door

de lekkage. Toen het brandalarm ging, heb ik mijn spullen gepakt en ben naar buiten gegaan, zodat ik gelukkig niets kwijt ben geraakt. Wel heb ik nog een

paar dagen op mijn fiets moeten wachten, die stond vlak bij het gebouw. Het artikel heb ik nog wel ergens in de kast liggen. Maar in het kader van de nieuwe

media is het ook te lezen in het digitale archief van de Leeuwarder Courant. Google maar op “Nooit meer in geliefd studiegebouw”.

Page 9: pantheon// 2009- dark
Page 10: pantheon// 2009- dark

8 s t y l o s / / d a r k / / a l g e m e e n

SASBE winners

From 15th to 19th of June in the central Aula, TU Delft, the conference SASBE2009 took place. On Wednesday 17th June 2009, Stylos was also present, with a workshop: Sustain BK City!

Marcello Soeleman

In this workshop, students were asked to design small interventions

in about 7 hours to make the Faculty of Architecture, BK City, more

sustainable. The results are presented here. The students also present

their plans at the upcoming conference, Sustainablabla!?2009

Rolf van der Leeuw, Charlotte Heesbeen, Marije van der Laag, Joris Hoogeboom

[email protected], [email protected], [email protected], [email protected]

Sustainablabla Student Workshop

Implementation

Sustainable Concepts

Green Balance

Green balanceWe devided the experience of the Architecture building in two categories:

Problems:Waste of paper, model material, prints, restaurantClimate convenience in computer labSun shading in work areasAir qualityWater and energy useNo indoor green

AmbianceDesign structureInnovative interiorDiversity of spacesFootprint size

By combining the two categories we noticed that the gain of green vegetation within the area of the buildings exterior, buildings envelope and the build-ings interior would solve a lot of problems. It’s a fast and feasible solution for either climate control and energy use.

The vegetation could be closing a biological cycle within the use of the building. Biodegradable waste could be foot for the green plants and the plants could help the atmosphere to be more convenient in many expects. For example: sound absorbing plants for better acoustics. Plants that give bet-ter humidity to a space. Plants with big leaves that give protection to sunlight. Vegetable or fruit plants that supply us with food. Above all the indoor green vegetation would give a better working environ-ment.

1e prijs: Green balancewritten by Marije van der Laag

The building of the faculty of Architecture gives us space. Space

created by a solid floor, a roof and walls. Space that we use to travel

through, to communicate in, to learn and teach in, to eat and drink in,

to leave our waste in, to relax and to study in, to live in.

Whether we do this in a good or bad way is partially constructed by the

experience of this space. The building has done it's job by providing us

her space for us to live in. What can we, users, give the building

back to make her space live? Maybe this question is quickly to be

answered. To make her space live, we should live in this space.

Let's breath the air, let's climb the walls, let's consume the light, let's

absorb the acoustics, let's adjust the temperature, let's grow energy, let's

use the energy. What, besides we, human, can do all these activities?

….....Green!

Let 's take a look at the experience of the space in the

building. We, users, divided the experience of the architecture

b u i l d i n g i n t w o c a t e g o r i e s , p r o b l e m s a n d b e n e f i t s .

Problems:

• Waste of paper, prints, model material

• Waste from the restaurant

• Climate inconvenience in computer lab

• Lack of sun shading in work areas

• Air quality

• Quantity of water and energy use

• Lack of indoor green

Benefits:

• Ambiance

• Design structure

• Innovative interior

• Diversity of spaces

• Footprint size

The problems are mainly taking place on a natural level, the biological

cycle. The benefits are mainly taking place on a structural level, the

technological cycle. By looking at the two categories we noticed that

Page 11: pantheon// 2009- dark

Stylos conferentie 2009 programma

Woensdag 30 septemberopeningslezing van Andy van den Dobbelsteen en presentatie

van de SASBE workshop winnaars. Daarna kan je even tot rust

komen bij het filmtje 'the circle of blame'.

Donderdag 1 oktober (Berlagzezaal)

Thema Water9.00 Plenaire lezing van Mindert de Vries9.45 Plenaire lezing van Koen Olthuis, Waterstudio10.30 koffie- en theepauze

Thema Materiaal11.00 Plenaire lezing Michiel Haas11.45 Plenaire lezing Bob Ursem12.30 Lunch

13.30 Parallelsessies Thema WaterBerlagezaal 1: Toekomst van water in de stad Nico Tillie en Florian BoerBerlagezaal 2: Water en de gebouwde omgeving volgens de student Alexia Luising Afstudeerders 15.30 koffie- en theepauze

Parallelsessies Thema MateriaalBerlagezaal 1: Duurzaam hergebruik van materialen Hans Köhne, Jos de KriegerBerlagezaal 2: Innovaties in duurzaam materiaalgebruik Pieter Lanser Huub van Laarhoven, Rinske Wessels

Vrijdag 2 oktober (Berlagzezaal)

Thema Energie

9.00 Plenaire lezing van Baldiri T. Salcedo

9.45 Plenaire lezing Ernest Israëls

10.30 koffie- en theepauze11.00 Plenaire lezing Mark Notenboom & Jaap Dijkgraaf 11.45 Plenaire lezing Anke van Hal12.30 Lunch

13.30 Parallelsessies Thema EnergieZaal F: Duurzaam Wonen voor starters van D.M.P van de Merwe,

M.J.C. Blom

Zaal F: 'Sustain the Campus' Niek Stukje en Anke van Hal15.30 koffie- en theepauze16.00 Slotdebat met Liesbeth van der Pol, Jo Coenen en Bas van de Griendt. Debatleider Kees Duijvestein

the biological cycle in the field of use is not continuous. There is no balance within the use. The

technological cycle seems to be intact.

The addition of green vegetation within the area of the building's exterior, the building's

envelope and the building's interior can solve the problems in the biological cycle and this

way creating Green Balance.

The addition is a fast and feasible adjustment to change the building's climate and energy

use. The green vegetation will be closing a biological cycle within the use of the building. The

biodegradable waste from the restaurant can be food for the green vegetation. This vegetation

can help the atmosphere to be more convenient for the users in many ways. The vegetation then

again provide food, like strawberries, mint, basil or tomatoes, for the restaurant.

More adjustments are made possible by the addition of green in the building. For example:

• Sound absorbing plants for better acoustics.

• Green that gives a better humidity quality to space.

• Plants that clear the air from dust and fine particles.

• Plants with big leaves that give protection from sunlight and warmth.

• Vegetable or fruit plants that supply us with food.

• Plants that consume the biodegradable waste from the restaurant.

• Trees that provide leaves or twigs for model material or to make energy.

• An ivy that grows along the walls, for either acoustics reasons or to hang exhibition material

on. Above all, the indoor green vegetation will create a better experience of the space and will

therefor help us to study, work and live better.

plaatjes pagina links boven: 1. green balance, beneden: 2. access to naturedeze pagina: 3.'open book': Raising the awareness among students of the benefits of a sustainable building by providing information about the measures like an ‘open book’.

Implementation

Sustainable Concepts

Architecture students should be INSPIRED to designsustainable buildings. By studying in a sustainablebuilding, full of examples and information, the gap between sustainable blabla and producing sustainable desings will be smaller.

Conversation about sustainability should be stimulated,ideas from students should be taken seriously. The subject should always be on the mind of the students.

BKcity as an opportunity to experiment with sustaina-bility ideas.

Act Now!

“BKcity as an educational exhibition todemonstrate different sustainablemethods”

Sustainable building and sustainable learningBKcity as ‘open book’

B. Dankers, P. Mostert, T. Nouws, E. van Winsen

GOALS

[email protected], [email protected]@student.tudelft.nl, [email protected]

1. Reduce the energy, water and material use in the building by introducing basic sustainable measures.

2. Raising the awareness of the bene� ts of a sustainable building by providing informationabout the measures like an ‘open book’.

Sustainablabla Student Workshop

In BKcity there will be several basic sustainable measures taken. At these ‘sustainability spots’ information will be pro-vided about the measures. Technical information, sections, drawings and information about the bene� ts of the mea-sure; how much energy will be saved? What is the new situation compared to the old situation? Why is it better?

For example; there will be stairs to the roof to show stu-dents how the roof is made, detailed and what layers it consists of. The information will be right next to it.

To raise awareness among students, energy use will be displayed in the central hall. Whenever a student enters or leaves the building, he or she will be aware of the daily use of water and energy.

Better use of the roof;

solar cells & rainwater

collection and storage

Keep track of your energy-use

Sustainability spots with infor-

mation; explore the building to

find out more about sustain-

ability measures

Implementation

Sustainable Concepts

Architecture students should be INSPIRED to designsustainable buildings. By studying in a sustainablebuilding, full of examples and information, the gap between sustainable blabla and producing sustainable desings will be smaller.

Conversation about sustainability should be stimulated,ideas from students should be taken seriously. The subject should always be on the mind of the students.

BKcity as an opportunity to experiment with sustaina-bility ideas.

Act Now!

“BKcity as an educational exhibition todemonstrate different sustainablemethods”

Sustainable building and sustainable learningBKcity as ‘open book’

B. Dankers, P. Mostert, T. Nouws, E. van Winsen

GOALS

[email protected], [email protected]@student.tudelft.nl, [email protected]

1. Reduce the energy, water and material use in the building by introducing basic sustainable measures.

2. Raising the awareness of the bene� ts of a sustainable building by providing informationabout the measures like an ‘open book’.

Sustainablabla Student Workshop

In BKcity there will be several basic sustainable measures taken. At these ‘sustainability spots’ information will be pro-vided about the measures. Technical information, sections, drawings and information about the bene� ts of the mea-sure; how much energy will be saved? What is the new situation compared to the old situation? Why is it better?

For example; there will be stairs to the roof to show stu-dents how the roof is made, detailed and what layers it consists of. The information will be right next to it.

To raise awareness among students, energy use will be displayed in the central hall. Whenever a student enters or leaves the building, he or she will be aware of the daily use of water and energy.

Better use of the roof;

solar cells & rainwater

collection and storage

Keep track of your energy-use

Sustainability spots with infor-

mation; explore the building to

find out more about sustain-

ability measures

Sustainablabla!?

Page 12: pantheon// 2009- dark

10 s t y l o s / / d a r k / / a l g e m e e n

Stylos bestuur 116 is niet te missen. De afgelopen weken is de faculteit bouwkunde aan de TUDelft groen gekleurd. Wat is het verhaal achter deze ontwikkeling?

Nina Verkerk namens het 116e bestuur

Stylos 116Het is jullie vast niet ontgaan dat Stylos dit jaar groen kleurt! Na een

jaar brandweerwagenrood groeit Stylos als een jonge plant uit de

as van de brand van vorig jaar. Het 115e bestuur heeft het grootste

deel van de erfenis van de brand verwerkt en ons een goede basis

voor vooruitgang gegeven. Met een mooie plek naast de ingang van

het nieuwe gebouw, een wand vol flyers en posters en een groen

geverfde muur is Stylos zichtbaarder dan ooit. Als het goed is hebben

jullie ons de afgelopen weken in onze groene pakken rond zien lopen

door heel bouwkunde.

Er zijn natuurlijk nog talloze uitdagingen om Stylos sterker te

maken. We willen dit jaar de activiteiten die Stylos organiseert

nog zichtbaarder en meer toegankelijk maken voor de leden. Dit

jaar komen er minimaal zestien oude en nieuwe commissies die

verschillende activiteiten voor alle Stylosleden zullen organiseren.

De commissies zijn gevuld met jullie: enthousiaste leden die van

aanpakken weten en meer dan alleen studeren willen. Er zijn

commissies die je kennis betreft bouwkunde kunnen verbreden,

zoals lezingen, excursies, reizen, workshops en de pantheon//.

Maar er zijn ook gezelligheidscommissies, zoals de BkBeats

commissie, Midzomernacht en de nieuwe LUDIC commissie, die de

sfeer in bouwkunde hoog moeten houden. Dit jaar is er ook een

OudBesturenCommissie die het oud-bestuursledenbestand van

Stylos weer compleet maakt en de oud-bestuursleden uitnodigt

voor de borrel. Stylos staat altijd open voor nieuwe ideeën van

studenten.

Daarnaast willen we dit jaar de samenwerking tussen Stylos

en verschillende instanties nog meer versterken. Er zijn talloze

verenigingen en instanties binnen de faculteit, samen kunnen we

efficiënt werken en nog meer teweeg brengen. Het afgelopen jaar

is de band tussen Stylos en de bouwpub al sterker geworden, en we

zullen dit jaar nog meer gaan samenwerken.

Ondanks onze mooie plek in dit gebouw, zijn er nog wel wat

erfenissen van de brand. Ons ledenbestand is tot op heden nog

niet compleet, waardoor we een grote groep leden niet kunnen

bereiken. Ontvang jij geen ledenmail of heb je het afgelopen jaar

geen lidmaatschap betaald en wil je nog wel lid zijn van Stylos? Geef

ons dan je informatie door een mail aan [email protected] te sturen. Een

ander probleem blijft de verspreiding van de bachelorstudenten. Dit

semester werken studenten op de Drebbelweg, andere faculteiten of

zelfs in het buitenland vanwege een minor. Als je ons nu niet gezien

hebt de afgelopen tijd, maar je wilt toch meer weten kom dan gerust

langs of bezoek onze site www.stylos.nl!

Het 116e bestuur van Stylos gaat samen met jullie een heel mooi

jaar tegemoet. We hebben zoals eerder genoemd, weer interessante

lezingen, verbredende workshops en hilarische feesten voor jullie

in het verschiet. Daarnaast gaan we met het oog op onderwijs het

huidige studieleven op bouwkunde flink onder de loep nemen. De

Sustainablabla is net geweest en was nog een groter succes dan

verwacht. Op 14 oktober hebben we alweer een kersverse workshop

‘Street Art vs Architecture’ voor jullie. Binnenkort kunnen jullie je weer

inschrijven voor nieuwe tijdschriftabonnementen bij de Bookshop. Er

zullen weer interessante tijdschriften tegen flinke kortingen te koop

zijn en uitgegeven worden op Stylos. Kortom, genoeg te doen wat

je niet mag missen. Tot ziens bij BG.Midden.110!

Page 13: pantheon// 2009- dark

11s t y l o s / / d a r k / / a l g e m e e n

Stylos is … top // Lime groen is … een

frisse, heldere, herkenbare, net-niet-

irriterende, niet-appeltjesgroen-zijnde

kleur // De allermooiste commissie

is … de leuke dingen commissie //

Bouwkunde is … mijn 3e en grappigste

studie // Het interessantste project

is … het levensproject, met al haar tegenstellingen, rijk en arm,

haat en liefde, zin en onzin en daarom het meest interessant en

onvoorspelbaar // De mooiste ruimte is … het universum // Mijn

toekomst is … mijn heden van straks // Mijn levensmotto is … wie

geluk wil oogsten, moet humor zaaien.

Stylos is … een gezellige vereniging

die veel bereikt // Lime groen is …

de kleur die goed bij mijn haar past

// De allermooiste commissie is …

de pantheon//, alles is mogelijk //

Bouwkunde is … haat – liefde

Het interessantste project is … bk4000,

De voorzitter is …

Simon Aiso Tiemersma

De secretaris is …

Nina Verkerk

druk maar heel leerzaam // De mooiste ruimte is … het commissiehok

// Mijn toekomst is … de ene dag anders dan de andere // Mijn

levensmotto is … als het leven je citroenen geeft, maak er dan

limonade van.

Stylos is …verbreding en verdieping //

Lime groen is … de kleur van frisheid

en vernieuwing // De allermooiste

commissie is … de excursiecommissie

// Bouwkunde is … mijn passie // Het

interessantste project is … bouwkunde

De Penningmeester én Commissaris

Onderwijs is …

Peter Oosterbaan

// De mooiste ruimte is … De espressobar // Mijn toekomst is …

dynamisch // Mijn levensmotto is ….god is in the details.

Stylos is … veelzijdig en gezellig // Lime

groen is … een perfecte combinatie

in allerlei mixen // De allermooiste

commissie is … creatief, op reis en

kritisch // Bouwkunde is … overal en

altijd om ons heen // Het interessantste

project is … studeren is combineren

De Commissaris Onderwijs is …

Josiena Simonian

// De mooiste ruimte is … de Stylos Lounge // Mijn toekomst is …

mysterieus, uitdagend en continu in beweging // Mijn levensmotto

is … Altijd blijven lachen!

Stylos is … een vereniging die openstaat

voor ideeën // Lime groen is … fris // De

allermooiste commissie is … multimedia

en SteeOwee // Bouwkunde is … breed

// Het interessantste project is … ze

zijn allemaal interessant! // De mooiste

ruimte is … BG.Midden.110 // Mijn

De Commissaris Public Relations is …

Michael Tjia

toekomst is … nu // Mijn levensmotto is … Less is a bore.

Stylos is … veel! // Lime groen is …

lekker opvallend // De allermooiste

commissie is … BkBeats // Bouwkunde

is … druk, maar fantastisch // Het

interessantste project is … bsc 6 hybrid

buildings // De mooiste ruimte is … de

Bk Bibliotheek // Mijn toekomst is … zie

De Commissaris Evenementen is …

Jimmy Verhoeven

ik dan wel weer // Mijn levensmotto is … Hakuna Matata.

Page 14: pantheon// 2009- dark

12 s t y l o s / / d a r k / / a l g e m e e n

De grote reis van 2009 ging dit jaar naar Helsinki, Sint Petersburg, Tallinn en Riga. Van zondag 12 juli tot maandag 27 juli zijn we met 20 studenten en een docent op reis gegaan om onder andere te kijken naar de invloed van het communisme op de architectuur in deze steden.

Hens Zoet

grote reis 2009

Helsinki

Na het inchecken in ons hostel in het Olympisch stadium konden

we de stad gaan verkennen. De eerste dagen waren goed voor

een rondleiding door de Finladia hal van Alvar Aalto en een

bezoek aan de imposante Temppeliaukionkirkko (Rotskerk).

Ook hebben we de opzet van het Kaivopuistopark bekeken en

was er gelegenheid tot bezoek van de designwijk van Helsinki.

Sint Petersburg

Na een indrukwekkende treinreis (waar we uitvoerig gecontroleerd

worden door de Russische douane) kwamen we aan in Rusland. Een

tripje met de metro later (de diepste van de wereld!) kwamen we

aan in het hostel.

Op de tweede dag in Sint Petersburg bezochten we de Petrus en

Paulus vesting. Op deze vesting, gebouwd door Peter de Grote, ligt

onder andere de kerk waar de Tsaren zijn begraven.

Op de dag dat we de faculteit Bouwkunde van de universiteit daar

gingen bezoeken hebben we ons erg vaak verbaast. We waren al

helemaal enthousiast geworden van Rusland en begonnen over een

leuke minor te denken in Sint Petersburg, maar er werd flink roet in

het eten gegooid. Zo'n vervallen onderwijsgebouw hebben velen

van ons nog nooit gezien. Het tegenovergestelde van een mooie

design faculteit! Geen verlichting op de gangen, liften kapot, geen

stopcontacten op ateliers en geen internet. Wat blijkt, ondanks de

faciliteiten, is dat het onderwijs in opbouw veel op elkaar lijkt en de

resultaten (de belabberde detailleer kwaliteiten daargelaten) veel

op onze presentaties lijken. In Sint Petersburg hechten ze echter nog

wel waarde aan de kwaliteit van het onderwijs en de studenten, wat

resulteert in een strenge toelatingstest. ’s Avonds namen de Russische

studentes ons mee het nachtleven van Sint Petersburg in.

Bij een bezoek aan een architectenbureau werd ons uitgelegd hoe

het bouwproces in Rusland nou eigenlijk verloopt. We waren vooral

verbaasd dat architecten eigenlijk niet zoveel bewegingsvrijheid

hebben. Ze bouwen vooral wat het stadsbestuur mooi vindt en

laten hun eigen smaak achterwege. Ook is het zeer gebruikelijk dat

de aannemer of projectontwikkelaar zijn eigen plan trekt en het hele

ontwerp omgooit zonder tussenspraak van de architect. We moesten

eerlijk zijn tegen de architect toen hij ons vroeg wat we van zijn

“moderne” winkelcentrum vonden. Erg slecht gedetailleerd en veel

te veel verkeersruimte was het antwoord. Grappig genoeg was hij

het wel met ons eens, maar bleek het te komen door de aannemers;

hij was al lang blij dat zijn ontwerp toch redelijk goed tot uitvoering

was gekomen. ’s Avonds hebben we het Mariinsky theater bezocht,

waar een prachtige voorstelling van het Spaans nationaal ballet te

zien was.

Op de themadag gingen we architectuur uit de Sovjet-tijd bekijken.

We begonnen in het Kirovsky District: een gebied bij een fabriek

waar gezorgd werd voor behuizing van de arbeiders, evenals

faciliteiten. Na dit gebied hebben we een stuk van de Moskovskiy

Page 15: pantheon// 2009- dark

13s t y l o s / / d a r k / / a l g e m e e n

Prospect afgelopen. De langste straat in Sint Petersburg, speciaal

ontworpen als nieuwe "centrum" van de stad. Dus voor iedereen

makkelijk bereikbaar en met indrukwekkende gebouwen als

een nieuw stadhuis en fabrieken. Deze dag gaf velen toch wel

het beeld wat ze van Rusland hadden verwacht: strenge Sovjet

architectuur. Een dag hadden we gereserveerd voor het bezoek

aan de Hermitage. Iedereen had voor zichzelf uitgezocht wat te

gaan bekijken dus waren we elkaar snel kwijt in dit grote museum.

Naast de prachtige leefruimtes van de Tsaren hangt hier natuurlijk

ook enorm veel kunst. Genoeg om de hele dag mee zoet te zijn.

's Avonds gingen we naar het station voor ons vertrek naar Riga.

Uitgezwaaid door de Russische studenten kwamen we terecht in een

slechte trein. Een trein die je verwacht op de steppes van Mongolië

en niet een verbinding tussen wereldstad en een EU hoofdstad.

Riga

Hier hebben we onder andere het huis van de zwartkoppen, de oude

vestingen en de dom met het grootste orgel ter wereld gezien. Wat

vooral op viel in Riga was de positieve en vrolijke uitstraling na het

grauwe Sint Petersburg.

Op de tweede dag stond Jugendstil deskundige Janis Krastins voor

ons klaar om ons veel van de Jugendstil gebouwen van Riga te

laten zien. Een prachtige en indrukwekkende rondleiding. ‘s Avonds

hebben we met de hele groep gegeten op het gezellige marktplein.

Tallinn

Na een busreis door het mooie landschap van Letland en Estland

kwamen we aan in Tallinn. De middag hebben we gebruikt voor een

rondleiding in het oude centrum.

Op de themadag in Estland gingen we een Sovjet-spookstad

bekijken, namelijk het kustplaatsje Paldiskiy. In dit oorspronkelijke

vissersdorpje is in de Sovjet periode een grote marinestad ontstaan,

met behuizing voor de mariniers en grote loodsen voor het bouwen

van geheime onderzeeërs. Na de Sovjet periode is de stad echter

geheel verlaten en dat is nu nog terug te zien. Helaas hebben

we niet enorme verlaten woonwijken gezien, wel wat kleinere

stukjes die volkomen overgroeid en vervreemd in de omgeving

staan. 's Middags was het tijd voor vermaak in Tallinn. De meesten

maakten de stadswandeling van de dag ervoor af en grepen de

kans om nog wat moderne architectuur in Tallinn te bekijken.

Page 16: pantheon// 2009- dark

Helsinki

Op vrijdag 24 juli was het weer tijd om terug te keren naar de

beginstad: Helsinki. Na een heerlijke bootreis van twee uurtjes

kwamen we aan in de haven van Helsinki.

De themadag in Helsinki was een Alvar Aalto dag. We begonnen

's ochtends vroeg met een bezoek aan de vroegere studio en het

woonhuis van Alvar Aalto. 's Middags hebben we de boot gepakt

naar het eiland Suomenlinna, een oud forteiland voor de kust van

Helsinki. Hier waren we getuige van een kleine voorstelling van Finse

mariniers in opleiding – de marineschool staat op het eiland – en

hebben we even op de rotsen genoten van het uitzicht op de stad.

Daarna hebben we een wandeling gemaakt door de forten.

We hadden ook in Helsinki een museumdag. Reden voor bezoek

aan het Finse architectuurmuseum, het designmuseum en het

indrukwekkende museum voor moderne kunst: het Kiasma van

architect Steven Holl. ’s Avonds hebben we een orgelconcert bezocht

in de witte kathedraal door orgelist Istvat Ban.

Op de laatste dag hadden we een afspraak met een Fins

architectenbureau, namelijk ALA architects. Dit jonge bureau heeft

al verscheidene prijsvragen in Noorwegen en Finland gewonnen

en het was erg leuk en leerzaam om te zien hoe het ontwerpen in

Finland in de praktijk gaat.

Helaas was het hierna alweer tijd om terug te gaan naar Nederland,

na een lunch op de esplanade en het kopen van de laatste souvenirs

hebben we de tassen opgehaald in het hostel en de bus gepakt naar

het vliegveld. De vliegreis verliep erg voorspoedig en bij de landing

kwamen we door de regenwolken terug in het vertouwde Nederland.//

Met dank aanCollege van bestuurfonds TU Delft en EFL Stichting, en Universiteitsfonds Delft

foto's van Peter Rosmulder, Hens Zoet, Veerle Hisken, Erik Burgmeijer pagina 12 Hermitage in Sint Petersburg met deelnemers van de reis, tekening door Martin Fiala van het centraal station in Helsinki pagina 13 Moskovsky prospect, Sint Petersburg pagina 14 van boven na beneden facade in Riga, Atelier van Alvar Aalto in Helsinki, Hermitage bij nacht in Sint Petersburg,

Page 17: pantheon// 2009- dark

Jimmy Verhoeven

club excursiee

Na een succesvolle clubexcursie naar Amsterdam in

2008, bezochten 20 Stylos leden dit jaar de clubs in

Rotterdam.

Clubs zijn een architectuursoort apart. Om deze

architectuur met eigen ogen te kunnen zien,

organiseerde de excursie commissie op 18 september

een excursie naar de clubs van Rotterdam.

Ondanks dat omstandigheden (denk aan trein,

versperring, vertraging) de opkomst laag hielden,

begonnen we om 3 uur aan een rondleiding door Club

WATT op de West-Kruiskade. Gelanceerd als de eerste

sustainable danceclub inclusief sustainable dancefloor!

Spijtig genoeg hebben weinigen die ooit kunnen

bewonderen, hij is al een tijdje op wereldreis en het is

de vraag of hij daadwerkelijk in de praktijk toegepast

kan worden. In de centrale hal is duidelijk te zien dat

het gebouw vroeger allemaal verschillende gebouwen

waren: een oude bioscoop, woonhuizen en een chinees

restaurant. Alle onderdelen zijn vertegenwoordigd

en er is geen poging gedaan om deze te verstoppen.

Doordat het oude stucwerk verwijderd is krijgt de straat

een erg stads karakter, en in de muur zijn zelfs stukken

van oude leidingen te zien. Erg mooi!

Na Club WATT sloot de rest van de groep aan, waardoor

we met een volle bezetting konden vertrekken richting

WORM, experimenteel podium/productiehuis voor

beeld en geluid. WORM is gevestigd in oud pakhuis dat

onderhanden is genomen door 2012 Architecten. Alles

in het gebouw is gemaakt van hergebruikte materialen

en hangt of staat los in het gebouw. Inclusief een bar

van sloophout en een douche van een melkbus!

Als laatst stond op het programma een bezoek aan hotel

restaurant Stroom van Robert Winkel, Mei Architecten.

Robert kwam ons persoonlijk een rondleiding geven,

door de kamers die bijzonder waren ingericht. Alle

kamers hadden een prominente badkamer en een

indrukwekkende multimedia installatie ingebouwd. Als

kers op de taart nam de architect ons ook mee naar zijn

eigen appartement om de hoek: een appartement op

de bovenste verdieping van de Schiecentrale.

Dit architecturale hoogtepunt sloten we af met

een diner in de Stroom en een avondje stappen in

Rotterdam.

Voor plafondisolatie zijn Heraklith Kombi-isolatieplaten de perfecte oplossing. Ze bieden een uitstekende thermische isolatie en geluids absorptie. De handzame platen zijn bovendien snel en makkelijk te verwerken. U kunt kiezen uit drie isolatie-uitvoeringen in vier structuren: superfine, fine, plain en micro. Prachtig in RAL-kleuren te spuiten. Heraklith Kombi-isolatieplaten: optimaal comfort en een feest voor oog en oor.

Heraklith Nederland B.V.,

Centuurbaan 150, 1403 AJ Bussum, Postbus 142, 1400 AC Bussum

Telefoon: 035 693 60 96, Fax: 035 691 68 64, E-mail: [email protected]

www.heraklith.nl

Betrouwbaar comfort in z’n mooiste vorm.

Kombiplaat met EPSOnze Kombiplaat met EPS heeft een hoge isolatie waarde gecombineerd met een licht gewicht, te monteren met mechanische bevestiging en onze gegarandeerde verlijmingmethode. Eenvoudige ver-werking, uniek geschikt voor vochtigere ruimtes met hoge esthetische waarde gecombineerd met geluid

absorberende eigenschappen maakt dit product tot de meest toegepaste constructie voor parkeergarages.

Het oppervlak is niet alleen esthetisch maar tevens stootvast en eenvoudig te onderhouden en in later stadium eenvoudig overschilderbaar. Tevens is EPS volledig recyclebaar en van brandvertragende kwaliteit.

Kombiplaat met SteenwolOnze Kombiplaat met steenwol als isolatiemateriaal heeft een zeer hoge brandwerendheid en beschikt over nog betere akoestische eigenschappen. De Kombiplaat met steenwol is mechanisch te bevestigen.

Kombiplaat met ResolIndien de hoogte beperkt is, is onze Kombiplaat met Resol de beste oplossing. De eigenschappen zijn wederom indentiek als de andere Kombiplaten met als specifiek voordeel de beperkte hoogte in combinatie met hoge thermische waarden.

Al onze Kombiplaten zijn al jaren toegepast in Parkeergarages, balkon- of gevel- overkragingen, bordessen, entrees kortom toepassingen waarbij esthetisch plafond afwerking met hoge eisen van toepassing zijn. Eisen op thermisch, akoestisch, esthetisch, hoge relatieve luchtvochtigheid, brandwerendheid, duurzaam gebied en eenvoudig te verwerken en te onderhouden.

13979 Adv Heraklith 110x340 Def.indd 1 24-02-2009 11:03:37

Page 18: pantheon// 2009- dark

r e c o m m e n d e d r e a d i n g16

About// Tanizaki created a personal reflection of traditional Japanese aesthetics in contrast with change. Written

in 1933 in the Japanese language and translated into English in 1977 Tanizaki envisions the future and discusses

the influence of technology in respect of Eastern and Western customs and the effects of Westernization.

Tanizaki's controversial argumentation is ranging between convincing and absurd. Comparisons of light with

darkness are used to contrast Western and Asian cultures. The West, in its striving for progress, is presented as

continuously searching for light and clarity, the subtle and subdued forms of oriental art and literature as an

appreciation of shadow and subtlety. Tanizaki also considers the layered tones of kinds of shadow and its power

to reflect low sheen materials. The text covers topics as diverse as architecture and its fittings, crafts, finishes,

jade, food, cosmetics and wabi-sabi (the art of impermanence). From// page 26 “It has been said of the Japanese

food that it is a cuisine to be looked at rather than eaten. I would go further and say that it is to be meditated

upon, a kind of silent music evoked by the combination of lacquerware and light of a candle flickering in the

dark. // page 32 “A Japanese room might be likened to an ink-wash painting, the paper-paneled shoji being

expanse where the ink is thinnest, and the alcove where it is darkest.”by // Junichiro Tanizaki was an eminent

Japanese novelist who wrote numerous books, including ‘The Makioka Sisters’ and ‘Naomi: A Novel’

About//’The Constant’ shows a dialogue between an architect and a mathematician, presenting examples of

architectural system-forms that originate in various scientific fields as well as mathematical abstractions that

are translated into three dimensional diagrams. By bridging the gap of art, science and technology via the

Science of Systems, Catalano simplifies architecture into a universal concept: Generic Architecture. From//

page 1 The call “Often have I thought that my work even as abstract as it is, becomes more concrete through

my contact with Durek.” // page 8 The first day “The origin and perception of structure and space are as

inseparable as fire and its light. That relationship is the constant of architecture.” by // Eduardo Catalano was

born in Buenos Aires, Argentina and studied architecture and taught later at the Architectural Association

and at the School of Design in Raleigh, University of North Carolina. He published several books including

‘Structure and Geometry’.

More to read...“Why do Architects wear black?” by Codula Rau (Nov 21, 2008)

“White Papers, Black Marks: Architecture, Race, Culture” by Lesley Naa Norle Lokko (Nov 1, 2000)

“The Crisis of the African-American Architect: Conflicting Cultures of Architecture and (Black) Power” by Melvin Mitchell (Nov 19, 2002)

“Polyphilo or The Dark Forest Revisited: An Erotic Epiphany of Architecture” by Alberto Perez-Gomez (Mar 29, 1994)

In the praise of shadow Junichiro Tanizaki Leete'S Island Books (December 1, 1977), 56 pages

The Constant: Dialogues on Architecture in Black and WhiteEduardo CatalanoCambridge Architectural Press (March 20, 2000), 256 pages

recommended reading

Page 19: pantheon// 2009- dark

dark

Darkness (also called lightlessness) is the absence of light. Scientifically

it is only possible to have a reduced amount of light. The emotional

response to an absence of light has inspired metaphor in literature,

symbolism in art, and emphasis.

Scientific

A dark object reflects fewer visible photons than other objects, and

therefore appears dim in comparison. For example, matte black paint

does not reflect visible light and appears dark.

A dark area has limited light sources. Exposure to alternating light and

darkness (night and day) has caused several evolutionary adaptations

to darkness. When a vertebrate, like a human, enters a dark area, its

iris dilates, allowing more light to enter the eye and improving night

vision.

Poetic

As a poetic term, darkness can also mean the presence of shadows,

evil, or depression. Darkness can have a strong psychological impact. It

can cause depression in people with seasonal affective disorder, fear in

nyctophobics, comfort in lygophilics, or attraction as in gothic fashion.

These emotions are used to add power to literary imagery.

Artistic

Caravaggio's The Calling of St Matthew uses darkness for its chiaroscuro

effects. Artistically, darkness can also be used to emphasize or contrast

with light. See chiaroscuro for a discussion of the uses of such contrasts

in visual media.

thema //

Page 20: pantheon// 2009- dark

18 s t y l o s / / d a r k / / a l g e m e e n

Een zwarte koltrui, een zwarte broek met als accessoire een rond, zwart brilletje. Waarom is de 'Harry Potter'-dracht’ zo’n typische outfit voor een architect? En waarom zwart?

Nina Verkerk

why do architects wear black?

Het zwarte gewaad schijnt de typische architectenoutfit te zijn, maar

is dit wel een typische klederdracht voor een architect? Of is er slechts

een kleine groep die deze kleding draagt? Zijn het de grote en bekende

architecten die deze kleding dragen of dragen studenten aan onze

eigen faculteit ook zwart? Zijn architecten misschien hele sombere

mensen? Wat zijn dit voor vooroordelen over architecten? Waarom

zouden architecten zwart dragen?

Wat ze uitstralen

De eerste associatie van zwart is droefheid en dood, als bij een

begrafenis. Maar zwart wordt ook geassocieerd met illegaliteit als bij

de zwarte markt of bij zwartwerken. Bij geloofsovertuigingen wordt

ook zwart gedragen, zoals de priesters en de kloosterlingen. Willen

architecten zichzelf hiermee identificeren? Want daar wordt vaak bij

het vak architectuur over nagedacht. De ontwerpers brainstormen

over concepten, verbanden tussen aspecten en identificatie. Dus

juist deze groep mensen moet zich bewust zijn van zijn uitstraling.

Wellicht moet er dieper gekeken worden, niet alleen naar de groepen

mensen die tevens zwart dragen, maar ook naar wat déze mensen

willen uitstralen. Bij begrafenissen wil men haar verdriet maar ook

respect tegenover de overledene uitstralen. Priesters hebben gezag

in hun gemeenschap en kloosterlingen tonen hun respect tegenover

God. Een zwart pak op een gala straalt klasse, netheid en gezag uit. De

diepe kleur zwart straalt duidelijk een zekere soberheid en elegantie

uit. Dan is het opeens niet meer zo vreemd dat architecten zichzelf

hiermee wilt identificeren. De architect vindt zichzelf geniaal, briljant

en stijlvol. Wanneer de architect zwarte sobere kledij draagt, zal deze

hiermee willen verwijzen naar zijn genialiteit en stijl.

Een grote naam is natuurlijk Le Corbusier. Hij heeft een enorme invloed

gehad op het denken over architectuur en het zou dan ook zeker niet

vreemd zijn, als nieuwe generaties (aankomende) architecten op Le

Corbusier zouden willen lijken door hem als groot voorbeeld te nemen.

De ronde, zwarte bril die altijd op zijn neus heeft gestaan, zou dan ook

zeker hierdoor als typisch architect kunnen overkomen.

Wat ze vinden

Meer mensen vragen zich af waarom de architect zwarte kleding

draagt. Cordula Rau, tevens architect, heeft een boek gemaakt waarin

ze verschillende architecten dezelfde vraag liet beantwoorden:

‘why do architects wear black?’. De antwoorden van de architecten

verschillen in extreme mate. Sommige architecten zijn sarcastisch en

ontkennen het feit dat ze regelmatig zwart dragen, waarom zouden

zij meer zwart dragen dan andere mensen? Met dit antwoord willen zij

waarschijnlijk voorkomen in een hokje geplaatst te worden. Ze willen

zichzelf loskoppelen van de massa en opvallen.

Peter Eisenman: ‘I don’t wear black.’

Rem Koolhaas: ‘I never wear black!’

Het dragen van zwart kan juist ook gebruikt worden om niet in een

hokje geplaatst te worden. Draagt een ontwerper een duidelijke

stijl waarmee hij zijn eigen standpunten stiekem toont, kan de

opdrachtgever door de uitstraling van de kleding beïnvloed worden

op zijn architectenkeuze.

Andreas Schulz: ‘I think, because they don’t want to be put in a box, “they” don’t want to define, neutralise, themselves …’

Amandus Sattler: ‘Black the coolest colour for architects!? With black clothing, the architect avoids any kind of definition – or would you have your house built by an architect with a yellow-dotted tie.’

Natuurlijk lijkt niet iedere architect een serieus antwoord te geven. Maar

na enkele momenten van overdenking kunnen juist deze antwoorden

als inspiratievol en diepzinnig gezien worden. Architectuur wordt de

studenten geleerd als wetenschappelijk vak, maar lijkt regelmatig op

een kunstzinnig vak. Voel met de uitspraken van de architecten mee

en begrijp wat er bedoeld wordt.

Hani Rashid: ‘To disappear into space.’

Wolf D. Prix: ‘Because they fear for their future.’

Andere antwoorden lijken een grap te zijn, maar raken tevens een punt

van waarheid. Als architect ben je dagen achtereen aan het ontwerpen.

In tijden van stress en deadlines kan het zeker voorkomen dat er twintig

uur op een dag gewerkt moet worden. Door de overuren wordt er nog

wat geld verdiend, maar een vetpot is het niet. Heb je op een moment

Page 21: pantheon// 2009- dark

19s t y l o s / / d a r k / / a l g e m e e n

als deze behoefte aan het nutteloze dilemma van kleding? Of pak je

het liefste kleding die lekker zit en waarvan je zeker bent dat je er goed

in uitziet? Onder stressomstandigheden werkt zwart.

Arno Lederer: ‘Because architects have little money + black goes with everything and be slightly dirty + still looks elegant.’

Franziska Ullmann: ‘If you wear only black clothes, you can stop thinking about it, as they always go together. It stopped doing it, though, because I couldn’t distinguish what was in my closet and I prefer dark blue.’

Een andere groep architecten geeft een serieus antwoord waarom

er waarschijnlijk onder de ontwerpers meer zwart gedragen wordt.

Argumenten als identificatie en klassiekheid worden hier genoemd.

Identificatie is voor ontwerpers erg belangrijk omdat hier regelmatig

volledige concepten op gebaseerd worden.

Meinhard von Gerkan: ‘Black is timeless, like architecture should be.

Kees Christiaanse: Probably because they are do-gooders and moralists, or maybe just because they think of it as pure.’

Christoph Mäckler: ‘Because they think they have to isolate themselves from the middle-class society they come from in order to become real “artist”.’

Op de TU Delft

Als architecten over het algemeen zwart dragen, hoe zit het dan met

de aankomend architecten die op onze faculteit rondlopen? Om deze

vraag te kunnen beantwoorden moest er een kijkje genomen worden

op de verschillende afdelingen van Bouwkunde. Helaas was het

resultaat minder dan verwacht. De eerstejaarsstudenten die de hele

bovenverdieping bewonen trekken zich niets aan van dit vooroordeel.

Hoezo, moet er zwart gedragen worden? De verse studenten die

pas vier weken in de bouwkunde wereld zitten dragen ‘gewone’

kleding. Ook de rest van de bachelorstudenten gaat grotendeels

gehuld in spijkerbroek met shirt, vest of nonchalante trui. Er is bij de

bachelorstudenten in ieder geval nog geen elegantie en soberheid te

vinden in kledingstijl. De masterstudenten zijn natuurlijk verdeeld in

verschillende afdelingen. De afdeling architectuur is de juiste plek om

aankomend architect te onderzoeken. Maar ook hier valt het gehalte

zwarte gewaden reuze mee. Op een groepje uitwisselingsstudenten

na loopt het grootste deel ook hier in gekleurde kledij.

Hoe kan het dat de studenten op de TU Delft zo kleurrijk zijn? Kijk

nu eens om je heen als je de nieuwe faculteit van bouwkunde

bereikt en je tocht naar je studieplek gaat. Zie je hier ook maar enig

zwart en somberheid? Het begint al met de gekleurde ramen van

de buitenzijde. De vloerbedekking van de verdiepingen zijn rood

of paars of iets ertussenin. De rode trap is een centraal punt waar

mensen elkaar ontmoeten. En alle stoelen en loungeplekken? Ook

hier ontbreekt geen kleur. Behalve de zwarte kamer in het ketelhuis

en enkele overlegplekken waar de stoelen afgebrand lijken, is er

geen depressiviteit te ontdekken. De faculteit Bouwkunde aan de TU

Delft gaat volledig gehuld in kleur. Misschien dat de studenten zich

onbewust hier iets van aantrekken.

Het vooroordeel ontkracht

Vooroordelen komen voort uit een kleine groep mensen die typerend

voor een grote groep lijken te zijn. Een opvallende eigenschap van

iemand, die zowel positief of negatief kan zijn, kan een stempel

drukken op een ander. Of het feit dat men denkt dat architecten over

het algemeen gehuld gaan in een zwarte koltrui met een grote bril

met zwart montuur op hun neus, nu positief of negatief is, is een eigen

keuze. Er zijn in ieder geval genoeg redenen te bedenken waarom een

architect zwart zou kunnen dragen. Architect zijn kan een behoorlijke

druk geven. Er gaan redelijk wat uurtjes ontwerpen van de normale

uren slaap af, waardoor de neutraliteit van zwart uitkomst kan bieden.

De neutraliteit van zwart kan tevens meewerken de opdrachtgever

niet af te leiden van het geniale ontwerp wat het architectenteam

bedacht heeft. De neutrale soberheid, klassiekheid en elegantie van

zwart past perfect bij het concept architect. En zeg nu zelf, als jij voor

een nette en representatieve uitstraling gaat, kies je toch ook niet voor

een ratjetoe aan kleur en materiaal?//

Bronnen:‘Why do architects wear black?’ Cordula Rau (E.d.)http://blog.miragestudio7.com/tag/architects-outfit/

Page 22: pantheon// 2009- dark

20 s t y l o s / / d a r k / / a l g e m e e n

Xin Dogterom

Manhattan, the glamorous and financial heart of New York City, hides a place that it rather does not want to be associated with, yet is inevitably present in almost every metropolis. Caution is advised and do not expect to find the Jet Set out here…

dark resort

When the train tunnel was completed in 1930 under supervision of

Robert Moses, it was only used for a short period of time, despite

the long-term intentions of the city government. As a result the

tunnel was left empty and unused, until the homeless gave it a new

destination. Over hundreds of people started to accumulate there,

leading to the emergence of a whole community. With all kinds of

improvised housing, people settled alongside the abandoned train

tracks or in niches high above the tracks, which required a dangerous

climb. Some of the first settlers were able to occupy sheds that were

used by the railroad staff. Supplied with electricity tapped illegally

from the streetlight network and water from the underground

pipelines of the city, they were self-sufficient with amenities as

cooking plates, television and even pets (rats excluded). It is a reality

that contradicts the common assumptions of the homeless life.

The documentary “Dark Days” by Marc Singer shows exactly the daily

survival under rough circumstances. With a simple 16mm camera he

captured the lives and stories of the people, in the two years that

he spent living among them. Singer befriended many inhabitants,

who not only appeared in the film but were actually the film crew.

The result is a black and white film revealing a gloomy world of a

close-knit community.

As he became part of the underground life, Singer learned about the

residents’ perception of ‘the outside’. By living down there, they have

become alienated from the ‘real world’ as they consider it merely

as a place to obtain an income. In an effort to make money, they

stroll around collecting items for selling purposes. Singer discovers

that “one of the other sad parts about being homeless is that it's

fucking boring as hell, you don't have the freedom to do anything

else apart from survive. And surviving is very basic: food, shelter

and hygiene.”

When after several decades of neglect, Amtrak started to clear the

tunnels in order to re-use the tracks, the inhabitants were forced

to move out from their settlements. Singer dedicated himself, with

help from photographer Margaret Morton and the Coalition for the

Homeless, to arrange decent housing for the evicted. They succeeded

to provide single-person apartments, where the former tunnel

residents could start a new life. Eventually, the film was widely praised

and received several awards after its release in 2000.

Welcome to Manhattan’s dark secret between 72nd and 125th Street,

better known as the Freedom Tunnel. Named after graffiti artist

Christian “Freedom” Pape – who started tagging trains and subways

with the word ‘freedom’ in 1974 – this train tunnel is a four kilometers

long playground for artists who can express their critics in graffiti or

painted artworks. Some of Christian Pape’s most important artworks

done in the 1980s are displayed here, including his “self-portrait”

(depicting himself with a spray can as a head) and his own versions

of the Venus of Milo and the David of Michelangelo.

Located underneath Riverside Park, the dark tunnel is only provided

with daylight seeping through grates from the sidewalks above. This

magic lighting, together with the desolated character, offer an ideal

place to work freely and undisturbed by local authorities.

In fact, it is perfect for all kinds of activities that can not stand

daylight. The tunnel especially attracts homeless, desperately in

need of a safe haven.

Supplied with electricity tapped illegally from the streetlight network and water from the underground pipelines of the city, they were self-sufficient with amenities as cooking plates, television and even pets (rats excluded).

Page 23: pantheon// 2009- dark

21s t y l o s / / d a r k / / a l g e m e e n

Although the story of Dark Days ended here, the Freedom Tunnel

continued to exist as a refuge for homeless, to a lesser extent

however. Many of them even prefer sleeping in the tunnel over

shelters, because they consider them as unsafe and like a prison.

Nowadays, it is quite popular among and ‘urban explorers’ to visit

this dodgy place and its notable artworks. New artworks are still

being created, but out of respect for legendary artists, the 'classic

pieces' are left untouched. Amongst others are reinterpretations of

Goya’s Third of May and Dali’s surrealistic watches. In memory to the

history of the tunnel, Christian Pape has created a mural painting

in dedication to the evicted homeless by parodying the Coca-Cola

advertisement “There’s no way like the American way”.//

Xin Dogterom

black list of cities

Tips from a homeless

Carry a light at all times •

Anything you need can be found in the garbage •

Always have more than one place to stay•

Check out housing on rainy days, since it is good way to •

immediately discover the water leaks

More to read

"The Mole People: Life in the Tunnels Beneath New York City" by •

Jennifer Toth (Oct 1, 1995)

"The Tunnel: The Underground Homeless of New York City" by •

Margaret Morton (Nov 29, 1995)

"Pitch Black: Don’t Be Skerd" by Youme Landown (Oct 1, 2008)•

1. Baghdad - Iraq

2. Brazzaville - Republic of Congo

3. Baku - Azerbaijan

4. Mogadishu - Somalia

5. Chernobyl - Ukraine

6. Banqui - Central African Republic

7. Lin Fen - China

8. Norilsk - Russia

9. Pointe Noire - Republic Congo

10. Bogotá - Columbia

The pantheon// wants to warn you about the worst cities in the

world. This black list is assembled by assessing the cities on the

criteria danger, pollution and worst standards of living. It is not

based on a thorough research, but we still strongly suggest you

to avoid any of these ten places.

from left to right: Baghdad - Mogadishu - Brazzaville - Baku

Page 24: pantheon// 2009- dark

22 s t y l o s / / d a r k / / a l g e m e e n

Liselotte van der A

Donkere ramen met flikkerende lichtjes. Steegjes die leiden naar een vervallen gebouw. Wat voor duistere verhalen zouden er schuil gaan achter deze gebouwen...?

enge gebouwen

Page 25: pantheon// 2009- dark

23s t y l o s / / d a r k / / a l g e m e e n

Page 26: pantheon// 2009- dark

24 s t y l o s / / d a r k / / a l g e m e e n

Het binnenstappen in een bibliotheek geeft mij altijd een gevoel alsof

ik in een oude Chesterfield fauteuil ga zitten. Een ietwat muffige geur

stijgt op, alles is zwaar en je voelt je opeens heel erg klein. Maar het

lijkt vooral alsof iemand de dimstand van de lampen ietwat heeft

verhoogt. De Universiteitsbibliotheek van Wiel Arets lijkt deze aspecten

overhoop te gooien.

Bij het openen van de deuren slaat ruimtelijkheid me om oren,

zonder een enkel boek in de nabijheid van waaruit een muffe geur

zou kunnen opstijgen. De duizenden kilo’s papier die in het gebouw

opgeslagen liggen, zijn wel overal voelbaar, maar tegelijkertijd lijken

deze allemaal te zweven. Je voelt je niet klein maar nietig, als een

hoopje mens op een gigantische betonnen vloer. Het gebouw is niet

donker maar zwart, pikzwart.

In 1986 kreeg OMA/Rem Koolhaas de opdracht om een

stedenbouwkundig ontwerp te maken de Universiteitscampus in

Utrecht, dat in verschillende fases uitgevoerd is. Het plan bestaat uit

bebouwing langs beide kanten van de groene Heidelberglaan en

bevat gebouwen van vooraanstaande architecten. De opdracht voor

Wiel Arets was tweedelig; het ontwerpen van een bibliotheek en een

parkeergarage voor 450 auto’s. Deze onderverdeling in het programma

is uitgevoerd in twee losstaande volumes gescheiden door een tuin,

ontworpen door het bureau West8.

De bibliotheek van Wiel Arets ligt als een zwarte doos midden op

de Uithof. De rechthoekige vorm van het gebouw verraadt niets van

het spectaculaire ‘Piranesische’ interieur van het gebouw. Als een

monoliet waarin alle kennis veilig is opgeslagen, zoals een ‘Black

Box’ van een vliegtuig waarin alle informatie van de vlucht en elke

beweging wordt opgeslagen. Iedere fout wordt geregistreerd zodat

een situatie kan worden gereconstrueerd na een vliegramp. Zoals een

boek kennis achterlaat, zodat wij nieuwe wetenschappelijke verhalen

kunnen scheppen. De gebruiker moet kleur geven aan het gebouw

met enorme collectie boeken als gereedschap, als een blackboard dat

smacht naar een veegje bordkrijt.

De gevelbekleding van het gebouw bestaat uit twee materialen: glas

en beton. Beide zijn uitgevoerd in elementen van dezelfde afmeting,

een gevelstramien van 1400mm en een hoogte van 3424mm. De

opvallendste eigenschap is het plantenmotief op de glazen façade en

ook voor een groot deel op de betonnen panelen. De connectie van

het plantenmotief met de groene boulevard, die voor de bibliotheek

langs loopt, kan gemakkelijk gemaakt worden. Maar deze keuze

heeft voornamelijk een technisch doel, namelijk dat het invallend

zonlicht weert. Interessanter is echter het tektonische karakter van

deze toevoeging. De foto van de fotograaf Kim Zwarts verbeeldt een

fragment van wilgentakken. Het geeft een suggestie van een gebouw,

bekleed met takken en bladeren.

Tomas Dirrix

Het gebouw is niet donker maar zwart, pikzwart. Als een 'blackboard' dat smacht naar een veegje bordkrijt.

Tussen afdruk en glad beton

Page 27: pantheon// 2009- dark

25s t y l o s / / d a r k / / a l g e m e e n

De print lijkt hiermee te refereren naar de Caribische Hut zoals Gottfried

Semper deze gezien heeft op de ‘Great Exibition’ in 1851 en een

belangrijke rol speelt in zijn verhandeling over architectuur en haar

tektoniek. Frank Lloyd Wright was iemand die Semper’s theorie over

‘Bekleidung’ een architectonisch gezicht gaf, zonder hier wellicht zelf

weet van te hebben. In zijn conceptie over het ‘textile block’ bepleitte

hij de tektoniek van het van motieven voorziene betonnen blok, dat

in een aaneenschakeling een geweven patroon vormde.

Arets is in zijn bibliotheek, bewust dan wel onbewust, op eenzelfde

manier omgegaan met de textuur van de afdruk. De gravering in het

beton en de diepte in de print van de voor elkaar langs lopende twijgen

vermijden dat de elementen vlak en te dun worden. Tevens heeft de

uitsnede in het midden een verdichting van bladeren en takken wat

de afdruk een middelpunt geeft. Hierdoor ontstaat in de gevel door

repetitie van deze panelen een zeker ritme. Hetgeen de gevel van het

platte vlak losmaakt en een spel in diepte ontstaat.

In het ontwerp van Arets vormt de glazen façade een scherm tussen

de levendige campus en de geconcentreerde atmosfeer van de

studieruimtes. Wanneer de gevel uit volledig transparante glaspanelen

zou bestaan, zou het niet meer dan een klimatologische scheiding zijn

en visueel ontkennen dat er een medium is. Net als een spiegelglad

wateroppervlak veel minder een vloeibare uitstraling heeft dan

wanneer een lichte rimpeling haar aanwezigheid verraadt. Door de

afdruk op het glas ontstaat een membraan dat meer weg heeft van

een huid, het is namelijk juist de print op het glas die de gevel tot een

filter maakt. Het articuleert de aanwezigheid van het glas. Het oog van

de toeschouwer op straat focust, probeert naar binnen te kijken, maar

wordt onderweg onderschept door het membraan.

Toch wilde Wiel Arets voor de studenten en medewerkers in de

bibliotheek momenten creëren waar er ongehinderd naar buiten kon

worden gekeken. Hiertoe werden volledig transparante elementen

toegepast, die aan de buitenzijde bedekt werden met beweegbare

schermen, voorzien met hetzelfde plantenmotief. Deze kunnen

handmatig onder een hoek van 90 graden geopend worden. In de

het gevelbeeld levert dit een dynamische verschijning op en vanuit

de studie zalen ontstaat een uitzicht dat ingekaderd wordt door de

iets minder doorzichtige elementen. Deze ‘gaten’ in het membraan

laten zien hoe essentieel de print is maar verraden tegelijkertijd haar

kwetsbaarheid en geven een glimp van hoe naakt het gebouw zou

zijn zonder het bedrukte glas. Opvallend is echter dat het ‘enclosing

membrane’ niet het gehele gebouw omhuld. Op enkele plekken is het

glas vervangen door betonnen panelen. Het spel tussen deze twee

materialen verraadt de achterliggende functie: het beton markeert de

opslagruimtes die gesloten zijn voor het publiek. Het zou een leugen

zijn om de zwevende zwarte boekendozen aan de buitenkant dezelfde

expressie te geven als het atrium en de overige vrije ruimtelijkheid

van het gebouw.

In het interieur van de bibliotheek vormen de vloervelden, de

draagconstructie en de scheidende wanden een spectaculair

schouwspel met elkaar. De duizenden kilo’s papier en miljoenen

letters die rusten op de zwevende vloervelden, geven het interieur

een magische zwaarte. Door Aaron Betsky ook wel als ‘dark clouds of

knowledge’ beschreven. Om deze betovering niet te verbreken is het

‘framework’ als constructief element uit het ontwerp weggelaten. Een

atektonische beslissing die het gebouw juist tektonischer maakt. Het

verplaatst visueel alle kracht naar het beton. Het beton dat tevens

zwart is gemaakt om de expressiviteit van de kracht uit te stralen.

Alle elementen zijn in het werk gestort, hierdoor lijken ze gelijkwaardig

aan elkaar. De vloer kan nog worden onderscheiden doordat

deze in horizontale, en dus andere richting, overspant. Maar de

draagconstructie en wanden lijken volledig versmolten in het zelfde

vlak. Hierdoor is het moeilijk te onderscheiden welke element draagt

en welk element scheidt. Wat is muur en wat is wand? Dit zou doen

vermoeden dat het gebouw ontologisch niet oprecht zou zijn. Maar

Wiel Arets heeft deze combinatie van tektoniek en stereometrie visueel

leesbaar gemaakt en van elkaar weten te scheiden.

Daar waar het zwarte beton een dragende functie heeft is het beton

glad en waar het overwegend een ruimte scheidende functie heeft is

het voorzien van de afdruk met het plantenmotief.

We zien telkens aan de onderrand van een dichte betonnen wand

een rand van ongeveer zestig centimeter hoog uitgevoerd in glad

beton. Deze rand suggereert de dragende functie van de rest van de

betonnen wand met de afdruk van het plantenmotief. Echter beide

zijn tegelijkertijd gestort, even dik en bestaan uit hetzelfde materiaal,

waardoor er in constructief opzicht geen onderscheid bestaat. De

representatieve functie van ‘de afdruk’ tegenover de ontologische

‘gladheid’ zijn dus in wezen allebei hoofdzakelijk expressief gebruikt.

Dit tektonische onderscheid zorgt dat het gebouw echter geen

surrealistisch karakter krijgt. Doordat er nergens kolommen zijn en

al het beton dezelfde dikte heeft, zou het een abstract spel worden

van enorme overspanningen, zonder dat duidelijk zou worden hoe

de krachten zouden lopen.

Hoewel we niet weten of Arets vertrouwd is met de theorieën van

Semper, lijkt hij op zeer bewuste manier te zijn omgegaan met

de tektoniek van het gebouw. De wijze waarop de functie van elk

materiaal gearticuleerd wordt is bijna ‘Semperiaans’ . Op deze wijze

representeert Wiel Arets de ontologie van het gebouw en maakt ook hij

net als Semper een onderscheid tussen wand en muur, tussen dragen

en scheiden, tussen de afdruk en het gladde beton.//

Page 28: pantheon// 2009- dark

Groen Beton Ideeënprijsvraag 2009

www.indekiemgescoord.nl

Innovatie stimulerenDe prijsvraag is een initiatief van het Cement&BetonCentrum,bedoeld om innovatie in beton te stimuleren. Het thema, denaam van de wedstrijd zegt het al, is Groen beton.

Milieuwinst laten zienElke inzending moet bij minstens een van de ‘levensfasen’ vanbeton milieuwinst laten zien. Dat kan zijn bij de winning van de grondstoffen, maar bijvoorbeeld ook bij de productie, hetgebruik en de sloop of het hergebruik. De winst hoeft niet inexacte cijfers te worden uitgedrukt. Een indicatie, mét onder-bouwing, is genoeg.

Inzendingen via websiteHeb jij een innovatief idee voor groene betontoepassingen? Doe dan mee. Ga naar www.indekiemgescoord.nl voor alleinformatie. De inzendingen moeten uiterlijk op 30 oktober2009 binnen zijn. De bekendmaking van de winnaar is drieweken later, op 19 november, tijdens de jaarlijkse Betondag.

JuryDe inzendingen worden beoordeeld door een vakkundige jury bestaande uit:• prof.dr.ir. Michiel Haas, TU-Delft / Nibe, voorzitter• ir. Caroline Kruit, dax-magazine, secretaris• prof.dr.ir. Jos Lichtenberg, TU-Eindhoven• ir. John Mak, W/E adviseurs• dr. Gert van der Wegen M.Sc., Intron

Kun jij beton vergroenen?Energiezuiniger werken, minderafval produceren, meer hergebruikmogelijk maken en slimmer omgaanmet capaciteit en kwaliteit. Hoegrijs de kleur van beton ook is, hetproduct wordt steeds groener. Benjij professional of student die hetleuk vindt om met beton te werkenof daarin geïnteresseerd is? Geef die vergroening dan een impuls.Kom met ideeën voor duurzamerebetontoepassingen, nieuwe produc-ten of verbetering van bestaandeproducten en systemen en doe meeaan de ideeënprijsvraag Groenbeton.

Het beste idee wordt beloond met5.000 euro voor onderzoek of adviesvoor verdere ontwikkeling.

adv groen beton spread 14-08-2009 10:30 Pagina 1

Page 29: pantheon// 2009- dark

Groen Beton Ideeënprijsvraag 2009

www.indekiemgescoord.nl

Innovatie stimulerenDe prijsvraag is een initiatief van het Cement&BetonCentrum,bedoeld om innovatie in beton te stimuleren. Het thema, denaam van de wedstrijd zegt het al, is Groen beton.

Milieuwinst laten zienElke inzending moet bij minstens een van de ‘levensfasen’ vanbeton milieuwinst laten zien. Dat kan zijn bij de winning van de grondstoffen, maar bijvoorbeeld ook bij de productie, hetgebruik en de sloop of het hergebruik. De winst hoeft niet inexacte cijfers te worden uitgedrukt. Een indicatie, mét onder-bouwing, is genoeg.

Inzendingen via websiteHeb jij een innovatief idee voor groene betontoepassingen? Doe dan mee. Ga naar www.indekiemgescoord.nl voor alleinformatie. De inzendingen moeten uiterlijk op 30 oktober2009 binnen zijn. De bekendmaking van de winnaar is drieweken later, op 19 november, tijdens de jaarlijkse Betondag.

JuryDe inzendingen worden beoordeeld door een vakkundige jury bestaande uit:• prof.dr.ir. Michiel Haas, TU-Delft / Nibe, voorzitter• ir. Caroline Kruit, dax-magazine, secretaris• prof.dr.ir. Jos Lichtenberg, TU-Eindhoven• ir. John Mak, W/E adviseurs• dr. Gert van der Wegen M.Sc., Intron

Kun jij beton vergroenen?Energiezuiniger werken, minderafval produceren, meer hergebruikmogelijk maken en slimmer omgaanmet capaciteit en kwaliteit. Hoegrijs de kleur van beton ook is, hetproduct wordt steeds groener. Benjij professional of student die hetleuk vindt om met beton te werkenof daarin geïnteresseerd is? Geef die vergroening dan een impuls.Kom met ideeën voor duurzamerebetontoepassingen, nieuwe produc-ten of verbetering van bestaandeproducten en systemen en doe meeaan de ideeënprijsvraag Groenbeton.

Het beste idee wordt beloond met5.000 euro voor onderzoek of adviesvoor verdere ontwikkeling.

adv groen beton spread 14-08-2009 10:30 Pagina 1

Page 30: pantheon// 2009- dark

28 s t y l o s / / d a r k / / a l g e m e e n

freedom by vertigo

Are you acquainted with the principle of a ‘flash mob’? It is the sudden

gathering of a group of people in public spaces, where they show

unexpected behavior. After a short period of time the group dissolves

as quickly as it came together.1 For a few moments, the rhythm of

everyday life is denied and then comes back as if nothing has ever

happened. The result of those ‘flash mobs’ is a friendlier atmosphere

where strangers, who did not even acknowledge each other, make

contact by laughing, meeting eyes or even having a conversation

about the situation. This shows that when the unexpected happens,

people seek social encounter to share the new experience.

This gained feeling of freedom provokes social encounter between people, as people apparently need this feeling before they take the step to come in contact with each other.

In this example the action is created by the behavior of a group of

people, but the same principle can be created by architectural shapes.

What happens in a ‘flash mob’ is the moment of losing grip on life. As

a result people sense adventure and have the feeling of exploring the

unknown, which automatically feels like being freed from everyday

life. This gained feeling of freedom provokes social encounter between

people, as people apparently need this feeling before they take the

step to come into contact with each other. The trigger to stimulate this

social contact can also be encouraged by the surrounding environment

in the form of architecture. To achieve the same reaction of the crowd

after a ‘flash mob’, architects have to combine the unexpected and the

adventure in architectural shapes.

Experiencing full freedom by designed space does not exist. This is

because of many reasons, for example “since personal rules are highly

susceptible to external influences like political regimes,”2 but also

because physical borders deny freedom of movement. This is not a

problem, though: most important is that people think they are free

and that they experience being liberated. Conclusion: this freedom

is all we need to gain success. But how can we design this type of

‘imaginary’ freedom?

An example of imaginary freedom in life can be found in the virtual

world of ‘Second Life’. Everybody can become part of this world

by downloading the program and designing their preferred and

dreamed virtual character. Next to that, the background of this virtual

life can be created by one’s own desire. It seems that one is free of

making choices; who to be, how to behave, where to go to and who

to talk to. Characters in this game think they are free, but they are

in fact not. The virtual world is created as well, because its base is

pre-programmed by game developers. It is created by providing a

set of pre-programmed choices; tools to shape the character and

its world with. It is the endless number of different combinations of

these choices, which lead to the unpredictability of the results and

thus behavior of the characters in this virtual world. It seems that only

the combination and order of making choices make the result of the

one character differ from the other.3

The philosophy behind the making of individual choices on a pre-

created base of the virtual world can also be used in designing

physical space. The architect can create a spectrum of ‘binary’ choices

as well, which provokes free behavior of the user.

The principle of Parc de la Villette of Bernard Tschumi does meet

this theory by giving a series of choices to the user. “The goal of this

organization of the program was to come up with a system that was

without a centre of hierarchy, existing independently of its future

use.”4 In order to spatially organise the park, a point grid was applied.

With this grid Bernard Tschumi introduced a tool that suppressed the

meaning people give to a park: it is regular in all directions and totally

anonymous towards any possible public. The public is gathered in a

space that is an ‘empty’ form, merely consisting of the superposition

of a system of lines, surfaces and points. These points, created by

the crossing lines of the rectangular grid, are emphasized with red

pavilions. This superimposition of a very limited set of systems has

resulted in a park that can be interpreted in a completely different

way every time it is visited.5 Bernard Tschumi calls this free use of

space ‘violence’, as people desire to give one’s own interpretation

to the use of space; I rather call it ‘playful behavior’.

Though unintended, the Holocaust Memorial by Peter Eisenmann in

Berlin meets this theory of freedom by playing even better, because

of its abstract appearance and small scale. As Parc de la Villette

exposes free behavior in a set of different scales, the smallest scale

still does not really relate to the human scale. As people walk ‘through’

the designed park spaces and do not ‘rule’ those spaces with their

own body or use them by their own imagination, the Holocaust

Memorial allows people do to just that. This monument consists

of concrete square-shaped blocks, positioned closely together in

Regien Kroeze

The graduation studio of Public Realm 2009 discusses the use and experience of public space in urban neighbourhoods. In this studio it was investigated* how well designed public space has the potential to evoke social encounters; by the feeling of individual freedom and thus by playing.

Page 31: pantheon// 2009- dark

29s t y l o s / / d a r k / / a l g e m e e n

a grid system; there is only just enough space to move through.

The length of the blocks varies and the further to the centre, the

higher the blocks become. The monument, meant to mourn for the

victims of World War II, seems unintentionally to be a well working

‘playground’ for all age groups as well. According to Quentin Stevens,

the playful behavior is attributed to the abstract and simple shape

of the monument which maximises the usefulness. “The expansive,

complex filed of stele enables a wide range of secondary, unplanned,

yet-to-be-discovered uses. Its loose fit accommodates visitors’ varied

poses, actions and interests, and their varying enthusiasm for risk.”6

The secret to this is the addition of small scale props to the

environment. One quality of these props is that they meet the

purpose of being play elements. According to the theory of Huizinga’s

Homo Ludens, playful behavior reaches many goals for provoking

social encounter. “Playing is universal because it is not bound to

one form of civilization or one world vision. It makes interaction

between individuals possible, it is the opposite of seriousness, so

all issues and troubles which can disperse are out of sight.”7 Most of

all, playing is important because it provokes adventurous behavior

as I have mentioned before. Playing can be divided in four forms:

competitive play, simulation, chance events en vertigo. The most

important form of play which meets adventure is the form of vertigo.

The play form of vertigo invites people to test and experiences their

body’s own motion on those small scale props, by showing behavior

such as climbing, sliding, jumping and spinning. This stimulates

the creative motion of the brain as it seeks for sensory intensity,

disorientation, disorder and risk. Next to that, other people like to

watch this spectacle and transform themselves imaginary into this

role. Through this free thinking, they as well will feel freed. And as

I have said before, a free mind gives free way for social encounters.

As a conclusion, it can be stated that people have to feel free before

they seek contact with others. The freedom can be evoked by playful

behavior. This can be done by using the criteria for a well working vital

public space. Firstly, designing a background is important to create a

frame for the possibility to make choices. Secondly, in this frame, small

props have to be added to give rise to bodily exploration as generating

forms of play like vertigo. With this in mind, the combination of large

and small scales together, positioned in an architectural shape, has

to evoke the feeling of exploring and adventure. The formula gives

opportunity for strangers to react to each other, as people show

behavior which is not ordinary.

The combination of large and small scales together, positioned in an architectural shape, has to evoke the feeling of exploring and adventure.

For the graduation studio of Public Realm 2009, which discusses the

quality of the public space of the ‘Krachtwijk’ Transvaal in The Hague,

this theory was leading for reconsidering a new urban plan** for the

existing urban tissue of Transvaal North.

The neighbourhood Transvaal lacks social cohesion because of the

variety of backgrounds, ethnicity and religion. The analyses of the two

projects mentioned in the text gave perfect inspiration for a solution

how to provoke social encounters in public space. When using

housing blocks as a point grid and by using roads as a superposition

of a system of lines and surfaces, new added small scale props can

complete the neighbourhood. By adding various small scale props

to the neighbourhood, it can theoretically become a place which

provokes playful behavior and for that, gives a feeling of freedom with

the result of a better atmosphere for seeking social encounters.//

*Investigation by Regien Kroeze en Sander Janssen**The urban plan of Regien Kroeze en Sander Janssen - MSC 3, studio Public Realm 2009, tutors Klaske Havik, Susanne Komossa en Nicolas Marzot.

1 http://nl.wikipedia.org/wiki/Flash_mob (conferted on 25-08-2009)2 Isaiah Berlin, Two concepts of liberty, orginally pulished in Four essays on liberty, Oxford: University Press, 1985 p.1213 Discribing of the virtual world inspired by Sander Janssen, Control: liberty in physical and virtual space, 2009, p.24 Bernard Tschumi, Abstract Mediation of Strategy, published in Architecture and disjunction, cambridge Mass./ London, 1994, p.1935 Bernard Tschumi, Abstract Mediation of Strategy, published in Architecture and disjunction, cambridge Mass./ London, 1994, p.2036 Stevens, Q. Why berlin’s holocaust memorial is such a populair playground, into the open, oase 77, NAI publishers, 2009 p.797 J. Huizinga, Homo Ludens, proeve ener bepaling van het spelelement der cultuur, H.D.Tjeenk Willink, Groningen, 1974

Page 32: pantheon// 2009- dark

The Floor is Yours

Een gesloten kringloop voor tapijt

Desso, de toonaangevende Europese tapijtfabrikant, heeft tijdens

de zomer haar ‘Cradle to Cradle’ doelstellingen voor 2009 bereikt.

Hiermee ligt de tapijtfabrikant op koers om in 2020 volledig

volgens deze duurzame filosofie te produceren.

Omvangrijke operatie

Naast de ‘Pallas’ en de ‘Torso’ tegel, die eerder dit jaar werden

vernieuwd met 60 kleuren, heeft Desso nog zeven andere

productielijnen weten te certificeren; Flavia, Flux, Palatino, Penta,

Trapez, Tempra en Madison, waarmee het totaal op negen komt (=

22%). Een omvangrijke operatie, aangezien elk onderdeel van het

productieproces aan de ‘Cradle to Cradle’ standaarden moet voldoen.

Daarnaast moeten alle leveranciers stoffen gebruiken die binnen de

bepalingen van het certificaat vallen.

Certificering

De certificaten worden getest op vijf verschillende elementen.

Allereerst wordt de producttransparantie onderzocht. Gekeken

wordt naar de grondstoffen waaruit een product bestaat en de

Een gesloten kringloop

effecten daarvan op de gezondheid en het milieu. Daarnaast wordt

geanalyseerd of de verschillende grondstoffen herbruikbaar, of nog

beter, ‘upcyclebaar’ zijn. Vervolgens wordt de hoeveelheid energie en

water in kaart gebracht die nodig zijn voor het productieproces en tot

slot wordt onderzocht welke ethiek de organisatie nastreeft.

Hergebruik van garen en rug

Desso heeft de afgelopen jaren veel tijd en energie geïnvesteerd

om te voldoen aan deze vijf elementen. Zo zijn alle grondstoffen

van de tapijttegels onafhankelijk getest door de Environmental

Protection and Encouragement Agency (EPEA). Inmiddels is Desso

zo ver dat het garen en de rug van de tapijttegels steeds opnieuw

kunnen worden gebruikt, zonder kwaliteit of waarde te verliezen.

100% Veilig voor mens en omgeving

In het Cradle to Cradle traject wat in samenwerking met EPEA

van Michael Braungart wordt gerealiseerd, gaat het echter niet

alleen om hoogwaardig hergebruik van alle grondstoffen, maar

ook om producten die 100% veilig zijn voor mens en omgeving.

Dit betekent dat producten gemaakt moeten zijn van zuivere

grondstoffen die oneindig hergebruikt kunnen worden. Desso

ontwikkelt, in het kader van deze Cradle to Cradle certificering van

al haar producten, een alternatieve tapijttegelrug. De huidige, op

bitumen gebaseerde, rug is een bewezen en uitontwikkeld concept

met zeer bijzondere eigenschappen waar het gaat om maatvastheid

en vlak blijven liggen. Echter is de samenstelling van bitumen niet

volledig constant, waardoor niet exact kan worden aangegeven wat

de ingrediënten zijn. Om deze reden is bitumen niet geschikt om te

gebruiken in tapijttegels die 100% Cradle to Cradle moeten zijn. In

samenwerking met de specialisten van EPEA is als alternatief voor

bitumen Polyolefine gekozen. Dit materiaal is volledig veilig, bevat

geen weekmakers en is oneindig her te gebruiken. De expertise van

Desso als tapijttegelspecialist heeft er voor gezorgd dat de tegels

met deze revolutionaire rug dezelfde eigenschappen hebben als

de traditionele tegels van Desso die een jarenlange perfecte vloer

garanderen. Het streven is om nog dit jaar de keuze te kunnen

bieden tussen de traditionele tapijttegelrug en de Cradle to Cradle

rug. Met deze ontwikkeling wordt een nieuwe mijlpaal bereikt in de

uiteindelijke doelstelling: een gesloten kringloop

Kortom Desso wordt de Cradle to Cradle tapijtfabrikant met

producten met een zeer gevarieerde uitstraling. Hierdoor worden

de keuzemogelijkheden om een Cradle to Cradle vloer toe te passen

sterk uitgebreid, en dit alles in een tempo wat menigeen niet voor

mogelijk hield.

MATERIALS

REUTILIZATION

separation

recycling

DREAM PROTOYPE: CARPET TILE

PA 6 yarn

Positive defined dyestuff

PES/PA primary backing

Hotmelt + stabiliser

Polyolefins backing + stabiliser

collection

Polyole�ns

Positive de�ned material input

PES/Polyamide

Backing

usage

Copyright 2008 EPEA GmbH

Yarn

Page 33: pantheon// 2009- dark

31s t y l o s / / d a r k / / a l g e m e e n

just graduated Een gesloten kringloop

Ina-Marie Kapitola, Germany

Graduated at the AA School of Architecture, London in 2009

pantheon// Why did you choose to study at the AA?

After graduating from the PBSA (Peter Behrens School of Architecture,

Düsseldorf) in Interior Architecture I felt a strong desire and curiosity

to further educate myself in various, especially experimental and

conceptual realms of architectural knowledge.

My decision to apply to the AA was based on several, different

criteria.

First of all being located in London the school seemed to offer

an amazing, cosmopolitan background setting that alone was

stimulation enough for new inspiration and impulse. (especially

regarding cultural and interdisciplinary topics)

On top of that the AA is one of the world's most international schools

of architecture, attracting students and staff from more than 60

countries worldwide (wiki), which I thought of as very challenging and

inspiring aside of any architectural style or specific agenda.

Refering back to the schools agenda, I got especially attracted by

its progressive character and the offical claim the school has never

been about a school style. It seemed to offer (from the outside) space

and forum for the students and the architectural experiment of a

participatory democracy- especially manifested in the Unit System

and the chance to delve into different architectural agendas in great

depth for a whole academic year.

Brett Steele (chairman, elected 2005) also underlined his commitment

to ensuring the AA retained its focus on the experimental and

academic aspects of architecture. “We will not let the expectations

and demands of the office shape the pedagogy of the school” he

said. “We need to create people that challenge the expectations of

offices.”

These claims left a lasting impression on me, even though I could

not quite understand what they meant in reality. Last but not least

the schools legendary aura of fame of the 70s and its broad offer of

lectures, talks, exhibitions, trips and juries influenced my choice as

well and after sorting out the “money” problem by promised DAAD

scholarship and AA bursary my endeavour AA Diploma took shape.

pantheon// What was your graduation project about?

For my final year at the AA I decided to join Diploma Unit 9 with their

topic “Iconic Architecture”.

The brief was to formulate a very unique and personal standing

towards the Iconic Building today (triggered by its overuse thus

disappearance in cities like Dubai and Beijing) expressed in a

In the summer 2009, Ina-Marie Kapitola graduated at the Architectural Association and Inge de Boer at the TU Delft. Read about their graduation projects and about their future plans.

Rosemarie Krautheim

Page 34: pantheon// 2009- dark

32 s t y l o s / / d a r k / / f r e e l a n c e

manifesto to frame the individual design agenda for the year ahead.

The Iconic Building was to be reinvented.

My project developed around the notion of an Iconic Anarchitecture

and was synthesised in a manifesto for A white building on white

ground.

Iconic architecture usually presents itself as purely self-referential and

denies a contextual reading in favour of the expressive iconographical

form. The relationship between the self-referential expressive

object on the one hand and the presumably generic, uniform city

background on the other hand became the starting point for my

project’s investigation, whereas I was not interested at designing

a contextual project. For me it was more interesting to look at the

question of context in a more dialectical, perhaps abstract manor.

This is when the architecture of Mies van der Rohe became interesting

to look at especially his latest, perhaps clearest building the New

National Gallery in Berlin.

On the one hand because Mies’s architecture remains completely

self-referential in its modernist minimalist approach, self-referential

like the Iconic Building and on the other hand because it operates

with such a minimal formal expression that it literally and figuratively

makes space for the figures of people so that it becomes the

background itself. Through its presence the background gets literally

emphasized and framed.

Consequently the choice of site became a major act of the actual

design process –

My projects notion of an architecture that merges with the

background operates on an urban level by redrawing and designing

the perimeter of an urban block in Barcelona whereas the Cerda grid

operates as background.

By erasing the volume of one city block and replacing it with a wide

span structure that only touches the ground at the exact perimeter of

the original block outline the ground gets emptied out and remains

un-programmed to create an urban clearing.

My project proposal operates in a constant reference to Mies, and I

want it to be read like this but it also strongly claims to become its

own design position through the introduction of the contemporary

building type notion of the building envelope. Whereas with Mies

the modernist notion of separated and arranged parts prevails - the

interplay between column, wall, and horizontal plane-my white

building-in contrast-operates as a 3-dimensional system where the

structural logic of the frame takes over all functions at the same

time. As a consequence the envelope itself becomes performative

and more then just a roofing or cover but also contains a gallery

space inside its roof structure and the circulation inside its walls. The

gallery space is literally located inside the white cube and resembles

an antithesis to Mies’s National Gallery.

Its formal language was driven by the structural system of the frame

for wide span and was further developed by taking the surrounding

block facades composition as a template that got further modified

according to technical, programmatic and compositional criteria.

In my concept of the white building the material differentiation is

abolished in favor of the self referential character of the envelope–the

envelope is supposed to shine in its whiteness and therefore creating

difference in the uniform city grid of Barcelona. An iconic building

that emphasizes the background

An ICONIC ANARCHITECTURE, that is a white building on white ground !

pantheon// Any future plans?

My future plans are rather diffuse at the moment. Even though

the current crisis suggests a radical re-thinking of the traditional

profession of the architect I’m still very much tempted to stick to

the classical way. (this might be very german too) At the moment

I’m updating my CV and portfolio and consider applying to various

practices around the world. (Whereas London has no urgent priority.)

I think further sticking around the school’s context and hoping to

be upgraded into any teaching/ assistant position is an escape from

taking responsibility for ones own development. It’s always good to

be exposed to the unpredictable.

Page 35: pantheon// 2009- dark

33s t y l o s / / d a r k / / f r e e l a n c e

Inge de Boer, The Netherlands

Graduated at the TU Delft in June 2009

pantheon// What did you like best about your studies?

What I really enjoyed was the contacts I made during my year in

the board of Stylos. I didn’t exactly know what to expect from this

year before I started it, but the good thing was that I met a lot of

people. Moreover I learned that architecture is not only designing.

Architecture can be enjoyed in many different ways, for example by

organizing lectures and workshops. During that year at one moment

I was talking with the dean, mostly about our strategic plan, money

and the plans of Stylos and those from the faculty in which we agreed

or disagreed. Next moment we were talking with the people from

the Facility Management on a more practical level: how can we make

sure that BK Beats will be a success on all levels!

This year also gave me the possibility to be part of the board and

organization of the Designers of the Future lectures, which takes place

every October. On top of that I did get my job as a student assistant

at the Architecture Collections project where I worked 3 years on

a database and website for all the models made for architectural

research in our faculty. Because of the fire, the site still needs to be

launched. All this gave me a lot of experience which I can now use.

pantheon// What was your graduation project about?

I graduated in Architecture and Modernity, Public Realm. My teachers

were Susanne Komossa and Nicola Marzot.

Our task was to design a public building on the Schiekadeblok, near

Rotterdams Central station. A area which is under construction and

should become the business centre of the city. We started the project

with an 8 weeks research on the city level of, where all 10 people in the

group participated in. After that, my group mate and I made an urban

scenario for the direct surroundings, it was scale 1:1000 and 1:500.

After three months we started to look individually for a theme for our

building. Since our urban scenario had performing arts as a theme,

I looked for a function related to this, keeping in mind that public

domain needed to be created as well.

Based on some research, a theatre turned out to offer the best chance

to create this. A lot of people are involved with theatre. The problem

with existing theatre buildings is that they are not open and inviting

at all. There is a very clear division between actor and spectator. My

goal was to create an open theatre. As I said during my graduation

presentation:

“I’ve been looking for a place where people get the chance to not only

passively look at the activities but also participate and where people

from different social backgrounds are interested in.

Theatre seems the ultimate answer to this. Within a theatre there

are a lot of different disciplines, activities and targets which you can

reach while participating. Besides that, Rotterdam already has a lot

of amateur theatre groups. In this building they will get a place with

all the facilities they will need!”

I tried to literally open up the building by cutting through a predefined

shape which I placed in the inner court of the existing building

block. One part contains the main theatre room and all its needs,

like storage, dressing rooms, rehearsal space etc. This is called the

cube. The other part of the building- the backbone- houses all the

preparations. Rehearsal spaces, workshops, a décor and clothes

atelier, offices etc.

The covered street should invite passersby to walk through,

spectators to see the active part of the theatre and users- people

using workshop spaces, ateliers, etc. and staff- should see their final

goal, namely the theatre itself.

What I hoped to have reached with this design is that people using the

building share the common experience of theatre making or enjoying

and will forget about the difference between them!

pantheon// Any future plans?

After my graduation and a few weeks of holiday I could immediately

start to work at the ‘Stimuleringsfonds voor Architectuur’. We have

funds for architecture, urbanism and landscape related researches,

events, publications etc. With my colleagues I am going to help

the people who apply for funds. We try to make them fill in the

applications forms as clear as possible. A committee meets 4 or 5

times a year and advises the board of our Fund to accept or to refuse

the application. After this decision we get in touch with the people

who applied for a fund and give them the good or bad news.

When I am used to this part of the job, I will probably get some

extra tasks. I still have to learn a lot, so I would like to stay there for

a while.

At this moment I don’t feel like working as a designer. This has nothing

to do with the financial crisis we live in. It is not something I aspire

to at this moment.

In the near future I will probably do some smaller architectural

competitions, just for fun and just to do some designing. Furthermore

I want to get through my architecture books, like ‘Delirious New York’.

This will be for the long winternights!//

Page 36: pantheon// 2009- dark

34 s t y l o s / / d a r k / / a l g e m e e n

op avontuur in SurinameDaphne Bakker

In 2008 richtte Aimée de Back, samen met Christian Smith, het architectenbureau Atlantic Architects op in Paramaribo, de hoofdstad van Suriname. In een gesprek met haar vertelt zij ons over haar ervaringen in de voormalige Nederlandse kolonie.

Waarom heeft u voor Suriname gekozen?

Ik kan niet echt precies aanwijzen waarom. Wij hadden eigenlijk

gewoon heel veel zin om een tijdje ergens anders te gaan werken.

Suriname leek ons gewoon interessant. Chris was daar al eerder

geweest. Vijftien jaar geleden had hij daar stage gelopen. Hij was

toen al heel erg weg van het land. Daarna is hij niet meer terug

geweest tot vijf jaar geleden een vriend van ons, Gunnar Gullit,

erna toe ging om te wonen en een nieuw leven op te bouwen als

architect in Suriname. Hij was daar nog geen jaar toen zijn Chris en

ik hem even gaan opzoeken. Dat was mijn eerste keer in Suriname.

Ik heb het land kunnen zien, veel trips kunnen maken. Ja echt wel

een goede kennismaking met Suriname gehad. Ik had niet gelijk iets

van “Oh, hier zou ik graag willen wonen”, maar ik was wel heel erg

onder de indruk van de oude gebouwen. Er is hier heel veel te doen

in restauratie werk en monumentenzorg.

Wij waren erop ingesteld dat wij anytime iets anders konden doen

en de koffers konden pakken om te gaan. Wij dachten laten wij een

jaar kijken of er daar werk is, of het realistisch is. Er zijn niet veel

architecten, maar er is ook niet heel veel werk voor architecten. Er

wordt wel veel gebouwd, maar niet met architecten.

Wij hebben met Gunnar de koppen bij elkaar gestoken en hebben

besloten om voor een jaar met zijn drieën onder één naam te werken,

dat is Gullit & Partners Architecten gaan heten. Het ging eigenlijk

heel goed, maar binnen het bureau had iedereen toch hun eigen

projecten. Toen hebben wij na een jaar besloten om daarmee te

stoppen, om het op te knippen. Chris had toch wel behoefte om

een bedrijf in Suriname te hebben, want hij had via kennissen en

netwerken toch wel allerlei mogelijke opdrachtjes. Toen hebben wij

anderhalf jaar geleden Atlantic Architects opgericht als NV en ons

ingeschreven in de Kamer van Koophandel.

Wat was uw eerste project?

De villa ontworpen door Arie Verkuijl aan de Edisonstraat [in

Paramaribo]. Het renoveren en het compleet vernieuwen van het

interieur. Dat heeft twee jaar geduurd.

Het was voor een echtpaar die eigenlijk in Amsterdam wonen, maar

zo vaak in Suriname zijn dat ze daar ook een huis wilden kopen. Toen

hebben zij dat huis gekocht. Het was heel erg slecht onderhouden.

Het prachtige mooie houtenvloer, daar was vloerbedekking overheen

gelijmd en gespijkerd, en het was helemaal donker met verlaagde

plafonds. Alles was donker en bruin.

Het was een heel leuke opdracht want ik kon gelijk beginnen. Het

huis stond er natuurlijk al en zij wilden het gewoon zo snel mogelijk

gerenoveerd hebben. De aannemer heb ik geselecteerd in overleg

met hen en toen kon het werk gelijk beginnen.

Ik deed de directievoering. Dat was wel heel intensief. Want het zijn

wel producten uit Nederland, bijvoorbeeld badkamer elementen.

Ook hadden ze marmer uit Griekenand, graniet uit China en

natuursteen. Voor een deel kwam het dan kapot aan, dus dan was

het wel wel flink vertraging.

"Veel nieuwe gebouwen in Suriname zijn van steen, staan op de grond, plat, vet, met kleine ramen en airconditioning"

Was het een hele omschakeling om te ontwerpen voor

Suriname?

Ja. Aan de ene kant is het makkelijker als je het met Nederland

vergelijkt, want wat je in Nederland allemaal moet doen om

een bouwvergunning te krijgen. Het gaat heel erg ver met de

regelgeving. Daardoor is het heel erg lastig geworden om een

gebouw te ontwerpen dat een beetje leuk en mooi is en ook nog

voldoet aan alle regels. In Suriname moet je wel een bouwvergunning

aanvragen, maar dan wordt er alleen gekeken naar de constructieve

kwaliteiten. In Suriname is er geen welstand toets, wat voorheen de

Schoonheidscommissie was. Er is evenmin een bestemmingsplan.

Dat is niet altijd even goed, maar het geeft daarmee wel heel veel

vrijheid voor de bouwwensen van mensen.

Villa aan de Edisonstraat in Paramaribo

Page 37: pantheon// 2009- dark

35s t y l o s / / d a r k / / a l g e m e e n

Wat het moeilijk maakt zijn andere beperkingen. Niet alle materialen

zijn voor handen, het klimaat stelt bepaalde eisen aan het ontwerp. Wij

geloven in het specifiek bouwen op de tropen, dat je gebruik maakt

van de wind om het gebouw te koelen, in plaats van airconditioning

te gebruiken. Je ziet dat veel nieuwe gebouwen in Suriname van steen

zijn, staan op de grond, plat, vet, met kleine ramen en airconditioning.

Dat is heel erg de Amerikaanse manier van bouwen, denk ik. Terwijl

voorheen met hout werd gebouwd. Suriname heeft de mooiste hout

van de hele wereld. Als bouwmateriaal is het heel erg geschikt, maar

mensen zijn heel erg bang geworden van hout omdat je het moet

onderhouden. Daarom is er een wens om “modern” te bouwen en

dan wordt er naar het Amerikaanse model gekeken, terwijl het veel

logischer is en consequent om locale materialen toe te passen en om

van de speciale eigenschappen van de locatie gebruik te maken om

een goed ontwerp te bedenken.

Waaraan moest jij je aanpassen in Suriname?

De communicatie, afspraken maken, dat soort dingen. Ik was onder

de veronderstelling dat als je negen uur ergens afspreekt dat de

partijen met wie je de afspraak heb gemaakt ook wel aanwezig zullen

zijn, maar dat bleek niet het geval. Twee maanden lang zat ik dus heel

vaak te wachten. Toen maakte ik op een tijdstip wel drie afspraken

en dan kwam er altijd wel eentje opdagen. Je leert ermee omgaan,

te relativeren en je leert dat, als je het heel belangrijk vind dat een

afspraak doorgaat, dat je het duidelijk maakt.

Ik moest wel streng worden en dat was ik helemaal niet. Op de bouw

moest ik gewoon boos worden op een aannemer als hij iets niet had

gedaan wat wij hadden afgesproken. In Nederland was ik het gewend

om het op een beleefde manier te noemen. Als je de hele tijd aardig

ben tegen een aannemer in Suriname dan nemen zij je helemaal

niet serieus en dan ben ik ook nog een vrouw! Daar wil ik niet mee

schermen, dat dat het moeilijker maakt, maar dan merkte ik dat als

ik de ene week heel erg boos werd, wat mij heel veel moeite kostte,

had het wel effect, dan werd er keihard gewerkt en dan was een week

later alles in orde. Dan was ik blij en zei ik “oh, gelukkig wat goed” en

dan werd er weer een week langzaam gewerkt. Dus de begeleiding

van de uitvoering vond ik wel heel erg zwaar.

"Ik moest wel streng worden en dat was ik helemaal niet"

Verloopt het vergaren van opdrachten moeizaam?

Het is niet echt moeilijker. Voordeel van Suriname is dat het een kleine

maatschappij is. Je komt elkaar makkelijk tegen. Dus als je één, twee

of drie dingen hebt gebouwd en die zijn goed, dan hoort en ziet men

dat. Dus het sociale gebeuren en het feit dat je vaak op straat bent,

vaak mensen op straat tegenkomt en dat veel dingen buitenaf spelen

dat heeft wel een voordeel voor het opbouwen van een netwerk. Dus

als een nieuw, relatief klein bureau in een vreemd land heb je daar

eigenlijk meer kansen dan nu in Nederland.

Hoe bent u op het idee gekomen voor een monumentenkaart?

Ik had er zelf behoefe aan. Ik was nieuwsgierig naar welke gebouwen

eigenlijk monumenten waren. Ik had gelezen dat er wel een

monumentenlijst was, maar die kon ik nergens vinden. Toen heb ik

het via Stichting Gebouwd Erfgoed gekregen. Aan de hand van de

lijst en het boek van Temminck Groll ('De architectuur van Suriname

(1667-1930)') dacht ik “laten wij de monumenten op de kaart zetten’'

om er meer aandacht aan te geven, want het was vrij onzichtbaar

welke gebouw nou monument was en welke niet. Het kaart is goed

voor bezoekers van de stad en bewoners van de stad om daar een

foto overzicht van te hebben.

Plantagewoning te Landgoed Groot Mariënbosch

Page 38: pantheon// 2009- dark

36 s t y l o s / / d a r k / / a l g e m e e n

Merkt u al positieve ontwikkelingen omtrent het beschermen

van de monumenten als gevolg van de publicatie van de

monumentenkaart?

Ik maak mij geen illussies dat het daardoor komt, maar ik zie wel dat

in het afgelopen jaar het lijkt alsof er steeds meer aan restauratie

van gebouwen wordt gedaan. Er lopen allerlei initiatieven door

particulieren en ook de overheid. Ik heb niet de illusie dat het

rechtstreeks komt door de monumentenkaart, maar het is wel op

de juiste moment gekomen. Het valt precies in een periode dat

er al een toenemende aandacht is voor de monumenten en het

gebouwde erfgoed.

Welke andere projecten heeft u op dit moment in Suriname?

Een heel grote opdracht waar wij nu aan werken is dus Mariënbosch.

Het heette oorspronkelijk Plantage Mariënbosch en daarnaast ligt

plantage Guadelupe. Die zijn nu samengevoegd en heet nu Landgoed

Groot Mariënbosch.

Het is een duurzaam, multifunctioneel landgoed wat de

opdrachtegevers voor ogen hebben, waarbij toerisme een

component is en dat is waar het mee zal beginnen eigenlijk. Er zal

een steiger komen met een klein dorpje aan de rivier, met restaurant,

zwembad en de centrale faciliteiten die je nodig hebt voor de lodges

langs het water. Dan is er spa wellness oord, daar kun je baden.

Daarvoor hebben zij een heel mooi programma gemaakt. Deze is

gebaseerd op de verschillende badrituelen binnen Suriname, dus

Javaans, Creools en Hindustaans.

Het is op dit moment het meest interessante project want het is heel

ambitieus en als dit allemaal zo door gaat dan is het echt veel werk

voor langere tijd.

Daarnaast zijn er ook heel leuke kleinere opgaves, bijvoorbeeld

het Kinder Museum. Er is een gebouw beschikbaar gesteld door

de Bisdom. Een loods, Een L-vormig gebouw. Nu staan daar de

kerkbanken opgeslagen. Op een heel respectloze manier zijn die

daar op elkaar gegooid.

Wat zijn uw toekomstplannen?

De naam Atlantic Architects zegt eigenlijk al heel veel. Wij willen

aan twee kanten van het Atlantische Oceaan werken. Dus onze

toekomstplannen zijn om in Nederland, in Suriname en ander mooie

plekken projecten te doen. Voor architectuur, voor monumentenzorg

en eductaie.

Zou je Suriname aanraden aan andere Nederlandse architecten?

Ja, maar dan zou ik toch als advies geven om geen grote verwachtingen

te hebben, je heel flexibel op te stellen, klein beginnen en niet daar

komen en zeggen hoe zij het moeten doen. In het begin had ik er

rekening mee gehouden dat ik werd gezien als een blanke Hollander

en dat dat niet positief zou overkomen, maar dat is mij 100.000 %

meegevallen. Mensen zijn in eertse instantie heel positief, warm,

open en hebben geen vooroordelen dat jij een “bakra” bent die

even komt vertellen hoe zij het moeten doen. Uit idealisme en zin in

avontuur zijn wij naar Suriname gegaan en als je dat duidelijk maakt

dan zijn Suirnamers over het algemeen heel trots, nog trotser op

hun land dan ze al zijn. Suriname is een prachtig land, er is heel veel

moois en er zijn nog veel uitdagingen. Er zijn nog wegen open en

dingen om te doen. Ik zou het dus wel aanraden, maar dan wel met

een brede blik.//

Bezoek onderstaande websites voor meer informatie:

Atlantic Architects - http://www.atlanticarchitects.com/Landgoed Groot Mariënbosch - http://www.landgoedgrootmarienbosch.com/

Renderings van de toekomstige recreatie en wellmess voorzieningen te Landgoed Groot Mariënbosch

Page 39: pantheon// 2009- dark

37s t y l o s / / d a r k / / a l g e m e e n

Gratis en snel vinden wat je zoekt met NBD-online

NBD-online is vernieuwd!

In de nieuwe versie van NBD-online is het nóg makkelijker zoeken, vinden en vergelijken. Door de verbeterde zoekfunctionaliteit en de nieuwe navigatie en structuur komt u sneller bij de gewenste informatie terecht.

De nieuwe NBD-online is zoeken, vinden en vergelijken van bouw- en installatieproducten gekoppeld aan een uitgebreide kennisdatabank. Onmisbaar voor elke bouwprofessional en installateur.

Benieuwd naar de nieuwe NBD-online?Ga snel naar www.nbd-online.nl en schrijf u in voor de vernieuwde gratis e-mailnieuwsbrief.

WWW.NBD-ONLINE.NL

Page 40: pantheon// 2009- dark

Follow an architecture student's daily frustrations here every issue.. this time :In search of the missing element.

Tosja Backer

give me a break!

Page 41: pantheon// 2009- dark

39s t y l o s / / d a r k / / a l g e m e e n

"In Italy for thirty years under the Borgias they had warfare, terror,

murder, bloodshed, but they produced Michelangelo, Leonardo da

Vinci and the Renaissance. In Switzerland they had brotherly love; they

had 500 years of democracy and peace. And what did that produce?

The cuckoo clock."

Orson Welles as Harry Lime, in The Third Man (1949)

Twee studenten delen met ons hun ervaringen in het buitenland. Dit keer: Tim Eichhorn vanuit Zürich, Zwitserland en Tosja Backer vanuit Melbourne, Australië ...

Tosja Backer en Tim Eichhorn

story abroad

Helvetia wordt gesierd

door vele vooroordelen.

Het beeld dat ik zelf had

van Zwitserland waren

bergen met weiden en koeien met koeiebellen, huizen met geraniums

en natuurlijk de chocolade. Waarschijnlijk ingefluisterd door mijn

jeugdhelden Asterix en Obelix, die in de strip Asterix chez les Helvetes

de volgende beschrijving van Zwitsers geven: de Helvetiërs zijn

fanatieke schoonmakers, elk vlekje wordt meteen weggepoetst;

ze zijn het liefst volstrekt neutraal; ze zijn punctueel, alles gebeurt

op tijd. Daarmee samenhangend is er in Helvetia een bloeiende

zandloperindustrie, de Helvetiërs verplegen de oorlogsgewonden

(het Rode Kruis).

Na ongeveer een maand heb ik het idee dat hiermee geen enkel

woord gelogen is. Sterker nog, de stereotypen worden hier met

man en macht in stand gehouden. Elk huis lijkt te beschikken over

een koddige vrouw die de geraniums water geeft (ze schijnt er zelfs

voor betaald te worden door de overheid). Men eet hier gemiddeld

11,3 kilo chocolade per persoon per jaar, wat inderdaad het hoogste

gemiddelde van de wereld is. En in deze zandlopercultuur begint alles

op de seconde af op tijd. Toch kan ik kanttekeningen maken. De in het

begin geciteerde filmpassage uit The Third Man maakt dit duidelijk.

Zwitserland heeft natuurlijk bekende personen voortgebracht zoals

Le Corbusier, Leonard Euler, Paul Klee en Johannes Calvijn. Misschien

leidt de neutraliteit, wel tot valse identiteit. Of sterker nog, bestaat

ze misschien zelfs niet. Waarmee de sieraden van Helvetia van nep

goud blijken te zijn. Tot slot de bekende koekoeksklok, deze komt

oorspronkelijk eigenlijk uit het Zwarte Woud in Duitsland.

Het komende half jaar zal ik verslag doen vanuit Zwitserland en

het ETH. Ik zal proberen te infiltreren in het systeem van tijd en

kaasfondue en zal mij buigen over de ogenschijnlijke paradox die zich

in deze inleiding heeft laten zien: Alles wat men denkt te weten over

Zwitserland is waar. Alles wat waar is over Zwitserland is gelogen.

Ik ben begonnen met het schrijven van

dit stukje op een boot. Om precies te

zijn een groot zeilschip (vol met mensen

tussen de 20 en 30 die van natuur,

reizen en een feestje houden) dat vaart

tussen de bewoonde en onbewoonde

Whitsunday Islands in Queensland,

Noord-Oost Australië. Helaas werd het

papier te nat en moet ik nu thuis verder typen op mijn TU laptopje

in mijn kamertje in Melbourne.

Spring Break is tot zijn einde aan het komen en ik ben net thuis van

een heerlijke vakantie.

Reizen door Australië is alles wat de brochures beloven en meer. Duiken

in de Great Barrier Reef, surfen op de golven in Byron Bay, dolfijnen zien

vanuit een kano, slapen op een onbewoond eiland, roggen aaien en

met alle andere kreeftrode Europeanen cocktails drinken op het strand.

(Ja, dit alles heb ik gedaan in de afgelopen 8 dagen).

Natuurlijk is er ook de studie, die komende week weer begint. De

campus van Melbourne University is heel mooi en statig. Van alle

steden in Australië is Melbourne de “culturele hoofdstad” en dat is

ook te zien aan de architectuur. De universiteitsgebouwen zelf doen

denken aan oude kastelen (of Harry Potter), met torentjes en begroeid

met klimop, allemaal keurig onderhouden.

Er zijn maar een paar gebouwen die niet in het plaatje passen.

En het lelijkste gebouw op de hele campus is verreweg de

Architecture Faculty.

Gelukkig zijn de faciliteiten prima en de ruimten lelijk doch zeer

bruikbaar. Het fijnste is dat je hier 24 uur per dag en 7 dagen per

week de studio in kan. Met je pasje kun je alle deuren openen die

direct erna met een harde “klik” weer dichtvallen. Zelf zit ik vaak in

“Skylab”: een atelier op de 5e verdieping gehuurd door wat mensen

uit mijn ontwerpgroepje. Het is er een gezellige boel. Banken, fietsen,

pizzadozen, iPods, laptops en een enorme hoop karton vult de ruimte

en er zit altijd wel iemand.

Aan het einde van de dag gaan de laptops de kast in, komen de

biertjes te voorschijn en worden er bouwko-verantwoorde spelletjes

zoals Jenga gespeeld.

Het is even wennen om weer in de grote stad te zijn en me weer

te storten op de (hoogstedelijke) ontwerpopgave. Architectuur is

iets prachtigs, maar toch ben ik blij dat Australië nog niet helemaal

volgebouwd is.

Page 42: pantheon// 2009- dark

40 s t y l o s / / d a r k / / a l g e m e e n

This is a recurring page, where you can get inspired, interact and participate. It is acollection of mixed media hints (books, web-pages), that you won't find on your tutor'sliterature list!

Xin Dogterom

get inspired

How to be an Architect

www.howtoarchitect.com

//architecten handleiding

Op deze site kan je van alles vinden wat je nodig hebt om een architect

te worden. Van allerlei handige video's, die uitleggen wat architectuur

inhoudt of hoe je een portfolio moet maken, tot aan boeken en

hulpstukken die via de website besteld kunnen worden.

Architect Commercial

www.youtube.com/watch?v=9hTteyEKWNo

//commercial

Een grappige reclamespotje over het stereotype architect.

Lunch Concert

14 oktober -12:45 - Faculteit TNW

//piano concert

De Studium Generale opent het academisch jaar met een lunch

concert door student en pianist Evert Bouman op de faculteit van

Technische Natuurwetenschappen. Gratis entree inclusief koffie

en thee.

Het Parijs van Winy Maas

www.uitzendinggemist.nl

//tv-programma

Winy Maas is samen met 9 andere prominente architecten door

Sarkozy uitgenodigd om ontwerpvoorstellen te maken voor Grand

Paris, de toekomstige ontwikkeling van Parijs. In het programma

Tegenlicht van de VPRO vertelt Winy Maas over zijn visie op Parijs.

Page 43: pantheon// 2009- dark

agenda

17-10

19-09/07-11

24-09/10-01

07-10

10-10

29-10/01-11

01-11/31-12

04-11/14-02

Architectuur Biënnale Rotterdam locatie: Rotterdam

Excursie Nijmegen locatie: Nijmegen

Street art Vs. architecture locatie: Verkadefabriek Den Bosch

Dutch Design week locatie: Eindhoven

Continuity of the Avant-garde location: amsterdam

Architecture Film Festival Rotterdam location: Rotterdam

Biennale

www.biennalerotterdam.nl

excursie

www.stylos.nl

film

www.bai-denbosch.n

tentoonstelling

www.dutchdesignweek.nl

exhibition

www.arcam.nl

tentoonstelling

www.ahm.nl

exhibition

www.centraalmuseum.nl

De Internationale Architectuur Biënnale Rotterdam (IABR) is een internationale Biënnale gericht op stedelijk onderzoek en opgericht in 2001 in de overtuiging dat architectuur van publiek belang is. Het is een internationaal evenement met tentoonstellingen, conferenties, lezingen en andere activiteiten gewijd aan thema's op het gebied van architectuur en stedenbouw.

Op vrijdag 9 oktober bezoeken we de oudste stad van Nederland, namelijk Nijmegen! Ben je benieuwd hoe deze oude stad met haar oude identietit na de bombardementen van de 2e wereldoorlog omgaat? Of zie je meer in moderne architectuur? Dan moet je mee gaan!

In de film Koolhaas HouseLife zien we het Maison à Bordeaux (1998) van Rem Koolhaas door de ogen van huishoudster Guadalupe Acedo.

Van 17 t/m 25 oktober 2009 vormt Eindhoven voor de achtste keer het podium voor Dutch Design Week, het grootste designevenement van Nederland. Op ongeveer 60 locaties door de hele stad laten zo’n 1500 vormgevers uit binnen- en buitenland hun werk zien op het gebied van industrieel ontwerp, concept design, grafisch ontwerp, textiel & mode, ruimtelijk ontwerp, fooddesign en designmanagement & trends.

‘What is so avant-gardist about Croatian architecture of the 20th and 21st centuries?’, Adolf Stiller (Viennese architect and critic) once asked himself. To answer this question, the exhibition CONTINUITY OF THE AVANT-GARDE was put together in collaboration with the Croatian architecture magazine Oris.

The Architecture Film Festival Rotterdam (AFFR) is a biennial festival of four days with films, debates and lectures. The program clearly shows how closely film and architecture are linked and how they inspire each other.

Expositie over de kunstenaarskolonie Ruigoord even buiten Amsterdam. Door uitbreiding van de haven moest Ruigoord verdwijnen. Kunstenaars verzetten zich tegen de sloop. Woningen hebben plaats gemaakt voor ateliers en decor van diverse evenementen.

With the exhibition 'Unresolved Matters', Utrecht Manifest presents not only a historical or contemporary vision of the social, but at the same time raises the question of why the objects on display can be considered exemplary of a particular social vision.

film festival

www.affrblog.nl

Ruigoord location: Amsterdam

Unresolved Matters location: Nijmegen

15-11 symposium

Een openbaar toegankelijke forumdiscussie onder de titel ‘Networked Cities: Governance, Trust, Design’. Aan dit symposium zullen internationale denkers en professionals vanuit diverse disciplines een bijdrage leveren. Er zal gediscussieerd worden over de manieren waarop lokale overheden gebruik maken van diverse netwerken en over het vertrouwen dat stedelijke bestuurders hebben in samenwerkingsverbanden.

Networked Cities locatie: Utrecht

Page 44: pantheon// 2009- dark