Panda 60 NL

MAGAZINE

Nr 60 FEBRUARI - MAART - APRIL 2012TRIMESTRIEEL - AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL X - P3092902012

Dossier Focus : Klimaattop in Durban WWF en ENECO

HERNIEUWBARE ENERGIE 100% TEGEN 2050

31/03/201220:30 SWITCH OFF THE LIGHTS FOR EARTH HOUR

Panda magazine - Pagina 2

Het thema van de

Jeugdboekenweek

2012 is ‘dieren’. Een

uitstekende kans

voor WWF om onze

liefde voor dieren

te koppelen aan

het plezier van het

lezen. We maakten

een eigen WWF-

selectie en laten

het vervolgens over

aan de kinderen om

zich te verdiepen in

verhalen over hun

favoriete dieren.

Meer info over de

WWF-selectie vind

je op

wwf.be/kids.

Veel leesplezier!

WWF EN DE JEUGDBOEKENWEEK SLAAN DE HANDEN IN ELKAAR

EDITOAMBITIE?

Wie kijkt naar wat er nodig is om

klimaatopwarming op onze planeet

tegen te gaan, kan niet anders dan

besluiten dat de jaarlijkse klimaattop

in Durban een muis heeft gebaard.

OK, er werd overeengekomen dat

er vanaf 2020 een globaal, bindend

klimaatakkoord van kracht zal worden.

Maar we mogen geen tijd verliezen.

Onze wereldleiders moeten meteen

ambitieuze actie ondernemen.

Daarvoor lijken ze echter geen zin te

hebben. De kans bestaat dat het klimaat

zal opwarmen met 4 graden Celsius.

Geloof me, dat is een wereld waarin het

niet aangenaam leven zal zijn.

Volgens WWF is een toekomst met

100% hernieuwbare energie een deel

van de oplossing. In dit nummer kan

u meer lezen over de uitdagingen en

voordelen die dat met zich meebrengt.

Wij zullen in ieder geval niet rusten

voordat onze beleidsmakers dezelfde

ambitie tonen!

Jan Vandermosten,

Climate & Energy policy offi cer

In het kort 4-5

Focus Klimaattop in Durban 6-7

Op het terreinScholen in actie voor onze planeet 9

Eco-consoEcotips: natuurlijk schoonmaken 18

Eco-ontspanning

Getest voor u: Fairtrade chocolade 19

BedrijvenWWF en ENECO 20-21

Eco-shopping 22

INHOUDSTAFEL

Klimaattop in Durban

toont een gebrek aan ambitie

Afgelopen december vond de klimaattop van de

Verenigde Naties plaats in Durban. Onze collega,

Jan Vandermosten, was ter plaatse en

volgde aandachtig de onderhandelingen.

P. 6

Focus

100% HERNIEUWBARE ENERGIE TEGEN 2050

P. 10

COLOFON: Tijdschrift van WWF-Vlaanderen vzw. Alle rechten voorbehouden aan WWF. Het Pandalogo, het woord PANDA en de initialen WWF zijn handelsmerken van WWF. Reproductie van teksten is toegestaan – en wordt zelfs aangemoedigd – mits bronvermelding. • Coördinatie en redactie: Natacha Bertiaux • In samenwerking met: Sarah Beelen, Géraldine Louis, Jan Vandermosten, Sara De Winter, Stijn Sterckx en Maire-Noëlle Collart • Realisatie: www.propaganda.be • Druk: Claes Printing. St-Pieters-Leeuw • Foto voorpagina: Istockphoto • V.U. Damien Vincent, E. Jacqmainlaan 90 – 1000 Brussel


© M

art

in H

arv

ey /

WW

F-C

ano

n©

WW

F-B

elg

ium

IN HET KORT EEN GREENWASHING- CAMPAGNE ONTMASKERDPapierreus Asia Pulp & Paper praatte voluit over de bescherming van het tijgerreservaat Senepis (op Sumatra in Indonesië). Een onderzoek dat wij ter plekke uitvoerden met onze partners bewees echter het tegendeel. In realiteit blijft het bedrijf volop kappen in het leefgebied van olifanten, tijgers en orang-oetans, en zelfs in het reservaat. Veengronden worden drooggelegd om er snelgroeiende plantages aan te leggen, wat een grote negatieve impact heeft op de klimaatverandering. Wij vragen de kopers en investeerders uitdrukkelijk om de activiteiten van APP niet langer te steunen. Het bedrijf draagt immers bij tot de vernietiging van tropisch regenwoud en het leefgebied van de laatste Sumatraanse tijgers.

In 2010 ontdekten wetenschappers niet minder dan 208 nieuwe soorten in de Mekongregio. De meest ver-rassende is een nieuwe soort stomp-neusaap (Rhinopithecus strykeri). Deze aap werd ontdekt in de staat Kachin en steekt zijn hoofd tussen zijn knieën om zijn stompe neus tegen de regen te beschermen. Er werden ook 28 reptielen ont-dekt. Vooral de Leiolepis ngovantrii is speciaal. Deze hagedis is enkel vrouwelijk en plant zich voort door zichzelf te klonen. Geen manne-tjes nodig dus. Stuart Chapman, directeur natuurbehoud in de Mekongregio, blijft realistisch: “Deze ontdekkingen zijn belangrijk voor de wetenschap, maar er zijn nog tal van andere soorten die met uitsterven bedreigd worden. Het is van groot belang dat de overheden van de 6 landen in deze regio van-

daag investeren in de bescherming en het beheer van de biodiversiteit, op een manier die op lange termijn stabiliteit kan verzekeren tijdens de wereldwijde milieuwijzigingen”, besluit hij. Eind december 2011 kwamen de leiders van deze landen samen. Ze spraken af dat ze zich actief zul-len inzetten om de Mekongregio welvarender te maken, met respect voor de natuur. Een stap in de goede richting…

We vroegen onlangs uw mening over de nieuwe versie van ons Panda Magazine. Zoals beloofd in het vorige nummer informeren we u graag over de resultaten van deze enquête. Ongeveer de helft van de respondenten vertelde dat ze het magazine minstens 30 minuten leest. Meer dan 2 op 3 per-sonen bekeken alle pagina’s. 45% van de lezers bewaart het magazine nadat ze het gelezen hebben. U gaf ook aan dat u zich graag zou willen verdiepen in de aangeboden informatie, voorna-melijk met praktische tips of tips waar u meer info kunt vinden… De rubrieken ‘dossier’ en ‘op het ter-rein’ gaf u als favorieten op.

WAT VOND U VAN ONS PANDA MAGAZINE?


In 2010 ontdekten wetenschappers niet minder dan 208 nieuwe soorten in de Mekongregio. De meest ver-rassende is een nieuwe soort stomp-neusaap (Rhinopithecus strykeri). Deze aap werd ontdekt in de staat Kachin en steekt zijn hoofd tussen zijn knieën om zijn stompe neus tegen de regen te beschermen. Er werden ook 28 reptielen ont-dekt. Vooral de Leiolepis ngovantrii is speciaal. Deze hagedis is enkel vrouwelijk en plant zich voort door zichzelf te klonen. Geen manne-tjes nodig dus. Stuart Chapman, directeur natuurbehoud in de Mekongregio, blijft realistisch: “Deze ontdekkingen zijn belangrijk voor de wetenschap, maar er zijn nog tal van andere soorten die met uitsterven bedreigd worden. Het is van groot belang dat de overheden van de 6 landen in deze regio van-

daag investeren in de bescherming en het beheer van de biodiversiteit, op een manier die op lange termijn stabiliteit kan verzekeren tijdens de wereldwijde milieuwijzigingen”, besluit hij. Eind december 2011 kwamen de leiders van deze landen samen. Ze spraken af dat ze zich actief zul-len inzetten om de Mekongregio welvarender te maken, met respect voor de natuur. Een stap in de goede richting…

DAGELIJ KS NIEUWE SOORTEN ONTDEKT IN DE MEKONGREGIO

© David Lawson / WWF-UK

© WWF-Belgium

© WWF-Belgium

Ter gelegenheid van Earth Hour organiseert IKEA een grote recyclageactie voor het aluminium van theelichtjes. Kinderen kunnen deze verzamelen en ze - met wat verbeel-ding - een tweede leven geven. Neem in maart een kijkje op www.ikea.be om meer te weten over deze originele actie.

EEN TWEEDE LEVEN VOOR THEELICHTJES BIJ IKEA

EUROPA ZWICHT VOOR LANDBOUWLOBBY


Wist u dat?

Tijdens de Europese milieuraad van eind december werd een teleurstellend akkoord behaald in de ogen van de milieuorga-nisaties. De ministers moesten er een nieuwe Europese biodi-versiteitstrategie goedkeuren. Helaas blokkeerde Duitsland, onder druk van de landbouwlobby, de inschrijving van speci-fieke beschermende maatregelen voor de biodiversiteit in het Europese landbouwbeleid. Damien Vincent, directeur-gene-raal van WWF-België, reageert: “Het lot van de biodiversiteit ligt nu grotendeels in de handen van de landbouwministers. De sector moet zich realiseren dat de bescherming van de biodiversiteit ook hun verantwoordelijkheid is en dat ze daar overigens voor vergoed kan worden. De biodiver-siteit moet van groot belang zijn voor iedereen en moet zeker worden opgenomen in het hart van de Europese en nationale beleidsmakers.”

We vonden dat we iets moesten doen voor WWF. We dachten aan auto’s wassen, maar zie je ons drieen al auto’s wassen in een straat waar geen kat komt? Dus besloten we om iets te verkopen, wafels bijvoorbeeld. Plots kwamen we op het idee dat we wel eens iets konden doen tijdens Halloween! Wat als we nu eens een omgekeerde Halloween doen? In plaats van dat zij ons iets geven, geven wij hen iets!

We hadden het idee om ‘halloweencakejes’te verkopen, en zo kon het project beginnen.… Het was niet te onderschatten: het versieren van de cakejes duurde meer dan 3u! Cakejes klaar, gezichten eng geschminkt en onze T-shirts van WWF aan: we waren klaar om aan onze Halloweentocht te beginnen. Dankzij de tocht hebben we 50 euro ingezameld!…

Chloë

EEN OMGEKEERDE HALLOWEEN!Chloë, een van onze leden, zamelde in 2011 met haar vriendinnen geld in voor WWF. Zij zijn de ‘Groene Wereldredders’.

© Rob Webster / WWF

© Juan Carlos DEL OLMO / WWF-Spain

© WWF-Belgium

© WWF-Belgium

2050 “Wij willen een duurzame toekomst voor mensen, dieren en de natuur, een toekomst die gebaseerd is op een maatschappij die weinig CO

2 uitstoot om de klimaatverandering tegen te houden.”

Samantha Smith, directrice van het WWF-programma ‘Climate & Energy’

Panda magazine - Pagina 6Panda magazine - Pagina 6

FOCUS

KLIMAATTOP IN DURBAN TOONT EEN GEBREK AAN AMBITIEDurban (Zuid-Afrika) was in december het toneel van

de jaarlijkse klimaattop van de Verenigde Naties. Bijna

tweehonderd landen zochten er naar een globale oplossing

voor de klimaatopwarming. WWF-België was uiteraard ook

van de partij op deze top. Wij ijverden, samen met collega’s

van over de hele wereld, voor een goed resultaat. Het resultaat

van deze klimaattop was jammer genoeg onvoldoende om een

gevaarlijke klimaatopwarming in de toekomst te vermijden.

OP WEG NAAR EEN GLOBAAL, BINDEND KLIMAATAKKOORDTot op heden hebben slechts een handvol ontwikkelde lan-den, waaronder de landen van de EU, zich ertoe verbonden om hun uitstoot van broeikasgassen terug te dringen. Zij doen dat onder het Kyoto Protocol. Andere industriële groot-machten, met de VS als bekend voorbeeld, blijven echter ach-ter. Als we klimaatopwarming echt een halt willen toeroe-pen, dan moeten we dringend extra inspanningen leveren. Ook ontwikkelingslanden en opkomende economieën, zoals China, India en Brazilië, moeten mee in het bad.

© WWF-Belgium © WWF-Belgium


Maar hoe verzoenen we de ver uiteenlopende belangen en visies van bovenstaande landen over hoe zo’n toekomstig klimaatregime er moet uitzien? Dat was de aartsmoeilijke taak die de onderhandelaars in Durban op hun bord kregen. Uiteindelijk kwam men overeen dat men hierover tegen 2015 moet afsluiten. Vanaf 2020 moeten alle landen op onze aard-bol bindende doelstellingen aannemen onder de VN.

OP WEG NAAR 4 GRADEN CELSIUS KLIMAATOPWARMINGMaar wat zijn we met een globaal klimaatakkoord als het er in niet in slaagt om de klimaatopwarming onder de belang-rijke grens van 2 graden Celsius te houden? Dat is een vraag waar de onderhandelaars geen afdoend antwoord op gaven.We kunnen echt niet wachten tot 2020 om ambitieuze actie te ondernemen. In Durban werden er geen beslissingen geno-men om het ambitieniveau op korte termijn op te schroe-ven. Men nam ook geen standpunt in over een doelstelling voor 2050. Dat betekent dat we afstevenen op een wereld van maar liefst 4 graden Celsius klimaatopwarming!WWF zal hoe dan ook de onderhandelaars het vuur aan de schenen blijven leggen! Dat geldt zeker ook voor België. Ons land toonde zich in Durban van zijn goede kant, een hou-ding die nu in de praktijk moet worden omgezet. Het WWF-programma Climate Savers toont trouwens aan dat ook de bedrijfswereld klaar is voor verandering. De economische crisis mag ons dus vooral niet stoppen!

Overeenkomst bereiken over globaal bindend akkoord. 2020: akkoord moet van kracht gaan. Financiering: minimum 100 miljard euro is nodig voor het financieren van klimaatactie in het zuiden.

DURBAN: DE UITKOMST

Wist u dat we onze wereldwijde CO2-uitstoot al vóór 2020 moeten beginnen terugdringen om gevaarlijke klimaatopwarming te vermijden?

Onze medewerker

was niet alleen in

Durban. Een groot

team WWF’ers

werkte dag en nacht

voor een goede

uitkomst.

Wist u dat?

De economische crisis mag ons vooral niet stoppen!

2015

CO2

© WWF-Belgium


OP HET TERREIN

AHA!Ook de Leiepoort Deinze campus Sint-Hendrik zet zich actief in voor het klimaat. De leerlingen van deze school wonnen de eerste prijs in Polar Quest met hun AHA-project. Ze willen zoveel mogelijk mensen overtuigen om over te schakelen van een ‘doemscenario’ naar een ‘doescenario’. Een tijdje geleden kregen de leerlingen van deze school enkele WWF-werknemers op bezoek. Zij gaven meer info over de klimaatverandering en het educatieve materiaal van WWF. Meer info lees je op www.ahaproject.be.

EEN BOEIEND PROJECTWe spraken eerder al over het ambitieuze project van het Nieuwpoortse Centrum Leren & Werken, waar men zonnepaneeltjes van boeien uit de Noordzee recycleerde en op het dak van de school plaatste. Er werd een wedstrijd georganiseerd om te bepalen hoe de installatie er uit zou zien. Ondertussen is het winnende ontwerp bekend. Een aangename verrassing!

ONTDEK CLIMATE CHALLENGEOp deze gloednieuwe website voor leerlingen van de tweede en derde graad secundair onderwijs staan unieke fi lmpjes, achtergrondinformatie en lessen om met de leerlingen een van de grootste uitdagingen van deze tijd, de klimaatverandering, aan te pakken! Neem een kijkje op www.climatechallenge.be

De klimaatverandering is een pro-bleem waar veel mensen wakker van liggen. Ook in de Belgische scholen willen leerlingen de nodige informatie krijgen over de klimaat-verandering. Sommige scholen gaan zelfs nog een stap verder. Zij ondernemen actie en geven zo een mooi voorbeeld aan iedereen.

SCHOLEN IN ACTIE VOOR ONZE PLANEET

Het Sint-Jozefsinstituut in Ternat hecht al langer groot belang aan milieuzorg. De klimaatproblemen zijn er een hot item en komen vaak ter sprake. Maar de school wilde meer doen. Zo’n 17 leerlingen en 3 leerkrachten organiseerden een carwash om geld in te zamelen. Met de opbrengst van hun actie kunnen ze 43 energiezuinige kookvuurtjes in Congo bekostigen. Dankzij deze kookvuurtjes kan de lokale bevol-king tot 50% hout besparen. Op die manier verdwijnt er minder hout uit het Virunga Nationaal Park en draagt de actie van de school ook bij in de strijd tegen de klimaatverandering. Als klap op de vuurpijl keek de school ook naar de impact voor het milieu in België, want de leerlin-gen gebruikten geen leidingwater maar regenwater. Heel milieuvrien-delijk dus, en gratis bovendien.

CARWASH VOOR WWF

© WWF-Belgium

© WWF-Belgium

© WWF-Belgium

© WWF-Belgium

SCHOLEN IN ACTIE VOOR ONZE PLANEET


DOSSIERENERGIE

De verbranding van fossiele brandstoffen zoals olie,

steenkool en gas is de belangrijkste oorzaak van de

klimaatverandering. Toch hebben 1,4 miljard mensen nog

steeds geen toegang tot elektriciteit. Om te koken en zich te

verwarmen zijn ze gedwongen gebruik te maken van hout.

100% hernieuwbare energie tegen 2050

© Martin Harvey / WWF-Canon


In 2011, na twee jaar van gron-dige analyses, hebben we ons ‘Energy Report’ uitgebracht. Dit rapport brengt concrete oplossingen aan om tegen 2050 te voldoen aan de wereldwijde energiebehoefte door vrijwel volledig gebruik te maken van schone, hernieuwbare en zui-nige energie. Uiteraard gaat dit gepaard met uitdagingen voor elk van ons.

Wist u dat?

WAT IS HERNIEUWBARE ENERGIE?Hernieuwbare energie is energie afkomstig van natuurlijke bronnen zoals water, wind, zon, aardwarmte of biomassa. Deze bronnen zijn zo lang beschikbaar als de natuur ze kan produceren. Belangrijk voordeel: als we ons aan de regels houden, vervuilen ze niet.

VAN THEORIE NAAR PRAKTIJK

Volgens het rapport moet de wereldwijde energiebehoefte tegen 2050 verminde-ren met 15% in vergelijking met het hui-dige niveau en dat zonder de groei - zeker die in de ontwikkelingslanden - te stop-pen. Er zijn oplossingen beschikbaar om op een efficiëntere manier om te gaan met energie, maar die moeten op grote schaal toegepast worden.

WWF IN ACTIEAankopen van consumenten en winkeliers kunnen de fabrikanten aanzetten om efficiënter te werken. Om hen te helpen, hebben we Topten gecreëerd (www.topten.info), een website met daarop de meest energie-efficiënte producten beschikbaar op de markt. De consumenten kunnen er een vergelijking maken voor auto’s, kantoorbenodigdheden, huishoudapparaten, verlichting, waterketels, airconditioners… en een weloverwogen keuze maken. Topten is verkrijgbaar in 17 landen in Europa, de Verenigde Staten en China.

• Men moet een globale standaard voor energie-efficiëntie creëren voor al de energieverbruikende producten en deze standaard regelmatig controleren.

• Tijdens elke stap van het ontwikkelingsproces van een product moet men bereid zijn om het energieverbruik te verminderen. Onderdelen moeten zo goed mogelijk hergebruikt of gerecycleerd worden.

• De strenge criteria voor energie-efficiëntie moeten gelden voor de constructie van alle nieuwe gebouwen.

• Om efficiënte alternatieven voor auto’s te bieden, is het belangrijk dat er sterk geïnvesteerd wordt in openbaar vervoer, voornamelijk in de spoorwegen.

Meer doen, minder verbruiken

HOE GAAN WE DEZE UITDAGING AAN?

1

Als iedereen in de wereld zou leven als een gemiddelde Amerikaan, kunnen we nog slechts 10 jaar verder met onze olievoorraad.

© Bill IVY/Ivy Images / WWF-Canada

© Chris Martin Bahr / WWF-Canon


• Door een drastische verhoging van onze productiecapaciteit voor hernieuwbare energie.

• Door samen te werken om het elektriciteitsnet in verschillende landen uit te breiden.

• Auto’s en treinen moeten allemaal op elektriciteit rijden tegen 2050.


WWF IN ACTIEIn gebieden zonder elektriciteit, dicht bij het dorpje Chaurikharka in Nepal, hebben we een kleine waterkrachtcen-trale geïnstalleerd om het intensieve gebruik van hout als brandstof tegen te houden. Water wordt afgeleid om een generator te voeden en wordt daarna terug naar zijn oorsprong geleid. De milieu-impact van dit systeem is mini-maal en kan meer dan 100 families in 6 dorpjes voorzien van elektriciteit! De inwoners kunnen nu koken, zich verwarmen, voedsel opslaan in een koelkast…We hebben nog vier gelijkaardige sys-temen geïnstalleerd in de regio, die het gebruik van een honderdtal ton hout voorkomen en het dagelijkse leven van duizenden mensen verbeteren.

Vandaag is het grootste deel van onze energie afkomstig uit fossiele brand-stoffen of hout. Om ons doel te berei-ken, moeten we inzetten op hernieuw-bare elektriciteitsbronnen zoals wind, zon of aardwarmte. Zo zouden auto’s en treinen volledig elektrisch kunnen rij-den. Maar om te voldoen aan de wereld-wijde energiebehoefte, moeten we in staat zijn om deze elektriciteit op grote schaal op te wekken. Dit vereist enorme investeringen om onze elektriciteitsnet-ten te ontwikkelen en te moderniseren. Tegelijk moet de impact van dit nieuwe materiaal zo klein mogelijk blijven.

Kiezen voor hernieuwbare energie

2

WWF en de andere ngo’s hebben aangetoond dat tal van gemeenschappen hun eigen elektriciteit kunnen opwekken (zie WWF in actie). Overheden,

hulporganisaties en investeerders moeten zorgen voor de nodige financiële steun om dit op grote schaal te herhalen.

KWESTIE VAN VASTBERADENHEID

© Anton Vorauer / WWF-Canon

© Simon de TREY-WHITE / WWF-UK


Bijna een kwart van de wereldbevol-king heeft geen toegang tot elektriciteit. Honderden mensen gebruiken hout als brandstof. Bomen worden aan een onhoudbaar tempo gekapt. De bio-diversiteit gaat op dramatische wijze achteruit en de CO2-uitstoot verhoogt. Meer nog, door het verdwijnen van de bomen die het water tegenhouden, is de lokale bevolking nog kwetsbaarder voor overstromingen. De toegang tot elektriciteit verbetert de levenskwaliteit van mensen: elektri-sche pompen zorgen voor proper water, koelkasten houden voedsel en medicij-nen koel, boerderijen kunnen de pro-ductie verbeteren…In de ontwikkelingslanden is er een groot potentieel voor hernieuwbare energie. Grote centrales op aard-warmte, zonne- of windenergie begin-nen er te verschijnen.

WWF IN ACTIEIn Kenia, bij de uitkijkpost aan de kust van Kingua, steunen we een natuurbe-houdprogramma van een beschermd zeegebied. Er is ter plekke geen enkele toegang tot een elektriciteitsnet, wat het onderzoek vertraagt. In 2009 heb-ben we deelgenomen aan de installa-tie van zonnepanelen en windturbines voor de inwoners van het eiland. Hun levenskwaliteit is aanzienlijk verbeterd: ze kunnen nu vis bewaren in koelkas-ten en hebben elektriciteit voor hun gezondheidscentra.

De wereldwijde consumptie in evenwicht brengen

personen uit ontwikkelingslanden hebben niet de mogelijkheid om proper te koken.

3

WAT IS AARDWARMTE? Men haalt aardwarmte uit de bodem om te gebruiken als verwarming of om in elektriciteit om te zetten. Er is een natuur-lijke geothermische fl ux aan het oppervlak van de aarde, maar die is zo zwak dat we die niet meteen kunnen opslaan. De mens maakt daarom gebruik van de warmte die verzameld en opgeslagen zit in de onder-grond (met water, gas…).

• Ontwikkelde landen moeten ontwikkelingslanden helpen om hun eigen productiecapaciteit van hernieuwbare energie te verhogen, op technologisch of fi nancieel gebied.

• WWF en de andere ngo’s hebben aangetoond dat tal van gemeenschappen hun eigen elektriciteit kunnen opwekken (zie WWF in actie). Overheden, hulporganisaties en investeerders moeten zorgen voor de nodige fi nanciële steun om dit op grote schaal te herhalen.

• We moeten langzaam aan het gebruik van hout als brandstof stoppen.


2,7 miljard

© Brent Stirton / Getty Images / WWF-UK

© Michel Gunther / WWF-Canon

Wist u dat?

Voor de meesten onder ons is energie iets

vanzelfsprekends, maar bijna een kwart van

de wereldpopulatie heeft geen toegang tot

elektriciteit.


In de toekomst zullen we een enorme infrastructuur moeten ontwikkelen voor hernieuwbare energie. Het zal essentieel zijn dat we de juiste techno-logie op de juiste plek gebruiken. We kunnen bijvoorbeeld installaties op zonne-energie in onproductieve woes-tijngebieden plaatsen, maar het is ook belangrijk dat we geen water verspillen om de installatie af te koelen. Het grootste probleem is de rol van bio-energie (de terugwinning van energie uit biomassa om warmte of elektriciteit te produceren). Als we geheel onafhan-kelijk willen worden van fossiele brand-stoffen, moeten we gebruik maken van bio-energie. Op dit moment wordt bio-energie geproduceerd uit orga-nisch afval, uit biomassa van bossen of uit biobrandstoffen gecultiveerd op landbouwgrond. Om meer bio-energie te produceren, moeten we dus meer ruimte hebben. Als de inwoners van de

ontwikkelde landen hun huidige vlees-consumptie halveren, zou er minder grond nodig zijn voor veevoer en begra-zing. Zo zouden we een oppervlakte kunnen vrijmaken om biobrandstof-fen te telen zonder de voedselzekerheid te bedreigen, zonder bossen te kappen en zonder de irrigatie te verhogen of de biodiversiteit in gevaar te brengen. WWF IN ACTIEIn de Braziliaanse streek Ribeirão Perto hebben we de veeproducen-ten aangezet om suikerriet te kweken op een deel van het land dat eer-der gebruikt werd voor begrazing. Suikerriet wordt verkocht om bio-etha-nol te produceren, een extra bron van inkomsten voor de boeren. Het afval van suikerriet kan aan het vee gege-ven worden: een compensatie voor het land dat ze niet kunnen gebruiken voor begrazing.

• Elke keer als er een energie-infrastructuur ontwikkeld wordt, moet de sociale en milieu-impact onafhankelijk geëvalueerd worden.

• Ter bescherming van de leefgebieden, de voedsel- en watervoorziening en de lokale ecosystemen moet de productie van bio-energie op een duurzame manier gebeuren en streng gecontroleerd worden.

• We moeten de groei beperken van de luchtvaartsector en de bedrijfsvoertuigen, ten minste tot we duurzame bio-energie kunnen verzekeren.


Een goed beheer van de nodige ruimte

4

© Jeffrey A. Sayer / WWF-Canon


• Iedereen moet zich bewust worden van de impact van zijn keuzes. Overheden moeten ons hierbij helpen.

• Rijke landen moeten de voedselverspilling tegengaan. Als consument kan u hier aan bijdragen door enkel te kopen wat u nodig hebt.

• Grote investeringen in het openbaarvervoer zijn nodig om een goed alternatief te bieden voor de auto. Daarnaast moeten we beter nadenken over onze verplaatsingen.

• De productie en consumptie van duurzame, gecertificeerde producten - met voorkeur afkomstig uit ontwikkelingslanden - moeten aangemoedigd worden. De voordelen op sociaal vlak en voor het milieu zijn vaak groter dan de milieu-impact van het vervoer.


De overgang maken naar hernieuwbare energie wil niet zeggen dat onze levens-kwaliteit verslechtert, maar we moeten de juiste keuzes maken en daar nu mee beginnen.Als we een groeiende bevolking wil-len voeden en tegelijk voldoende grond willen behouden om te voldoen aan de vraag naar biobrandstoffen, dan moe-ten we ons voedingspatroon aanpas-sen en onze vleesconsumptie in het bijzonder. Door de vleesconsumptie in de OESO-landen te halveren, zijn de armere landen in staat om hun vleesconsump-tie met een kwart te laten stijgen. Een gezonder dieet voor de hele wereld, waardoor meer landbouwgrond vrij-komt voor voeding, biobrandstof of voor de natuur. De vermindering van de transportaf-standen van voedsel en andere mid-delen zorgt ervoor dat we minder bio-brandstof nodig hebben. We verwachten dat de persoonlijke mobiliteit tegen 2050 verdubbelt in de OESO-landen en zelfs verdrievoudigt

in de rest van de wereld. We moeten dus kijken naar efficiëntere transport-middelen: te voet of met de fiets voor korte afstanden, met de bus of de trein voor lange afstanden.Tegelijk zal de ontwikkeling van commu-nicatietechnologieën thuiswerk gemak-kelijker maken, waardoor het dagelijkse woon-werkverkeer vermindert. Dankzij videoconferenties kunnen dan weer veel zakenreizen vermeden worden.

WWF IN ACTIEOm het luchttransport te verminderen, hebben onze collega’s in het Verenigd Koninkrijk een uitdaging gelanceerd voor de zakenwereld. Bedrijven en organisaties gaan de uitdaging aan en zetten zich in om op vijf jaar tijd hun vliegtuigreizen met 20% te verminderen. Een tiental grote werkgevers hebben zich al opgegeven voor het programma, onder hen ook de Schotse regering. Het bedrijf BT - een groot telecombedrijf - schreef zich als eerste in! Een motivatie voor de anderen!

Maak de goede keuze

5

Laat de auto in de garage voor korte afstanden en ga te voet of met de fiets.

Kies de trein voor langere afstanden. Meer tips op www.wwf.be

TIJD VOOR ACTIE

Muren, daken en vloeren beter isoleren, oude ramen vervangen en ventilatiesystemen installeren die warmte behouden, kan zorgen voor een verminder verbruik van de verwarming van 60%.

© Chris Martin Bahr / WWF-Canon

Wist u dat?


De investeringen zullen winstgevend zijn op lange termijn. In 2050 zouden we jaarlijks bijna 4000 miljard euro besparen. Maar om deze voordelen eruit te halen, moeten we vandaag al investeren en steeds meer in de loop van de komende 25 jaar. De besparin-gen zouden de kosten echter al in 2040, of zelfs eerder, moeten overstijgen.Helaas is ons financieel systeem niet

aangepast aan de lange termijn, dus moeten we andere financieringsmodel-len zoeken. Een recent rapport van de OESO schatte de totale waarde van de subsidies voor fossiele brandstoffen op zo’n 700 miljard euro per jaar. Een bedrag dat beter geïnvesteerd zou wor-den in hernieuwbare energie.

WWF IN ACTIEWe hebben het programma ‘Ring of Fire’ ontwikkeld om Indonesië, de Filippijnen, Maleisië en Papoea-Nieuw-Guinea te helpen hun potentieel voor aardwarmte op een duurzame manier verder te ontwikkelen. We willen hun capaciteit verdrievoudigen tegen 2020 via groene investeringen van 18 tot 40 miljard euro. Tegen 2015 worden er 450 000 jobs gecreëerd en 900 000 tegen 2020.

• De beleidsmakers moeten hernieuwbare energie en energie-efficiëntie steunen en een wettelijk kader creëren om het vertrouwen van de investeerders te stimuleren.

• We moeten zo snel mogelijk een economisch systeem creëren dat gunstig is voor hernieuwbare energie en dat rekening houdt met de lange termijnvoordelen. Laten we een einde maken aan de rechtstreekse en verraderlijke steun voor fossiele brandstoffen en de nucleaire sector, zonder de energieprijs te verhogen voor zij die het minst hebben.

• De mondiale klimaatonder-handelingen moeten zich richten op technologische en financiële ondersteuning, om de opkomende landen te helpen hernieuwbare energie op te wekken en hun energie-efficiëntie te verbeteren.

• In huizen, bureaus en gemeentes moet iedereen de mogelijke energiebesparende maatregelen nemen.


De nodige fondsen verzamelen

6

© James W. Thorsell / WWF-Canon

© Edward Parker / WWF-Canon


• Een drastische verhoging van investeringen in onderzoek, ontwikkeling en commercialisering van technologie zal de wereld toelaten over te schakelen op een compleet aanbod van hernieuwbare energie.

• Tegelijkertijd moeten we stoppen ideeën te ontwikkelen die ons afhankelijk maken van niet-duurzame energie.

• We moeten wetenschappers, ingenieurs en andere specialisten opleiden zodat ze een nieuwe energiestructuur kunnen opstellen. Ook ondernemers en innovatieve bedrijven moeten we steunen.


Vandaag besteden

we jaarlijks ongeveer 65 miljard euro aan onderzoek en ontwikkeling voor alternatieve energie. Dat is nauwe-lijks 7,2% van het totale geïnvesteerde bedrag in alle sectoren. Deze inspan-ningen moeten verdubbeld worden in de komende decennia.

WWF IN ACTIEBij innovatie is het soms nodig om naar het verleden te kijken om beter te kunnen bouwen aan de toekomst. In de scheepsvaart zou het gebruik van windkracht ervoor kunnen zorgen dat er veel minder brandstof nodig is. Daarom hebben we de ontwikke-ling van Ecoliner gesteund. Ecoliner is een nieuwe soort hybride vracht-schip, vervaardigd door Fairtransport Shipbrokers (Nederland). Dit schip maakt gebruik van windkracht en heeft motoren die het overnemen als dat nodig is. Gedeeltelijk aangedreven door een enorm zeil kan dit schip trans-Atlantische routes aan en verbruikt het tussen 10 en 35% minder dan een klas-siek schip.

Innoveren7

De totale kost voor verlichting bedraagt meer dan 177 miljard euro per jaar. Door oudere technologie te moderniseren kunnen we tot 60% besparen.Wist u dat?


De toekomst ligt in onze handen Al deze uitdagingen roepen natuur-lijk ook vragen op die we moeten beantwoorden. Het rapport geeft aan dat de oplossingen binnen handbereik liggen. Ieder van ons moet nu, vandaag, reageren.Ontdek wat u kunt doen: elke week stellen we u op onze website een nieuwe ecotip voor. Neem een kijkje op

www.wwf.be

Men geeft jaarlijks 65 miljard euro uit aan de productie van hernieuwbare energie en aan energie-effi ciëntie. We moeten dat bedrag minstens verdubbelen.

65 MILJARD EURO

€


EcotipsNatuurlijk schoonmakenDe lente komt eraan. Een uitstekende gelegenheid om uw huis grondig te verluchten en het winterstof aan te pakken. Bij WWF hebben we hiervoor gelukkig een experte: Anne! Zij geeft ons enkele handige tips om uw huis sprankelend te maken,zonder schade aan het milieu!

ECO-CONSO

ECOLOGISCH POETSENMet de volgende goedkope middeltjes kunt u uw hele huis schoonhouden:

EEN WONDERMIDDEL VOOR DE KEUKENEen recept voor een krachtig middel waarmee u uw keuken en alle appa-raten aan de buitenkant een opsmuk-beurt geeft:

• 2 koffi elepels borax • 125 ml heet water om de borax in op te lossen • 60 ml witte azijn • 125 ml citroensap • 2 koffi elepels vloeibare olijfoliezeep • 6 druppels essentiële olie van sinaas-appel • 6 druppels essentiële olie van citroen • 625 ml water

Giet alles samen in een spuitfl es. Schud goed. Spuit het mengsel op alle keukenapparaten en wrijf ze droog met een schone doek.U kunt dit middel ongeveer 2 weken bewaren in de koelkast! Bij produc-ten die je zelf maakt, kunnen essen-tiële oliën worden toegevoegd om het product een aangename geur te geven. Voeg niet meer druppels toe dan noodzakelijk, want anders wordt het schoonmaakmiddel te vettig!

Azijn is ontvettend en desinfecterend. Het is ook een zeer effi ciënte

ontkalker en een ontgeurder.

Het sap van een citroen breekt vet af en is een mild

bleekmiddel.

Borax verwijdert vlekken en geurtjes

en is een mild bleekmiddel.

Met de volgende goedkope middeltjes

Zuiveringszout verwijdert vlekken

en geurtjes en is een mild schuurmiddel.

Zout is een schuurmiddel

en is bovendien antiseptisch en desinfecterend.

Kristalsoda is een licht bleekmiddel, dat ontvettend en

desinfecterend werkt.

Zuiveringszout en azijn doen wonde-ren in de keuken. Bewaar zuiverings-zout op een droge plaats, strooi het op alle vlekken die ontstaan, bijvoorbeeld in de gootsteen of in de badkamer. Hou een sproeifl es met azijn bij de hand als fi nishing touch om snel vlek-ken weg te vegen.Met zout kunt u uw houten snijplan-ken schuren en desinfecteren. Het

aanrecht kunt u schoonmaken met een vochtige doek met zuiveringszout. De achtergebleven zoutresten veegt u weg met een propere doek met witte azijn.De chromen ringen van de kookpla-ten kunt u een half uur laten weken in een bak met heet water en 2 eetlepels zuiveringszout. Daarna afschrob-ben met een borstel, afspoelen en droogwrijven.Anne, onze schoonmaakspecialist!

© W

WF

-Be

lgiu

m

FAIRT RADE CHOCOLADE

De lente is op komst! We horen al bijna de klokken van Pasen! Het perfecte moment om een nieuwe rubriek voor te stellen: “Getest voor u”!Bij WWF-België zijn we nergens bang voor. We aarzelen niet om tot het uiterste te gaan om u advies te kunnen geven. Het bewijs: we hebben chocolade paaseitjes van Fairtrade getest!

CHOCOLADECHOCOLADE

VERDICTDe reacties zijn unaniem: puur plezier, zonder gevolgen… behalve mis-schien op de weegschaal! Wij berei-den ons al vast voor op de fairetrade-chocolade van Sinterklaas! Deze chocoladen eitjes vindt u terug in de Oxfam Wereldwinkels.Meer info op http://www.oxfamwereld-winkels.be

GETEST VOOR U:

© WWF-Belgium


ECO-ONTSPANNING

INGREDIËNTEN Voor 4 pers.

12 lasagnevellen 500 g tofugehakt 2 uien (versnipperd) 4 tomaten (in stukken) 3 teentjes knofl ook (fi jngesneden) Provençaalse kruiden 2 el tomatenpuree 1 dl groentebouillon 500 ml ongezoete sojamelk 75 g bloem 75 g sojaboter 3 el voedingsgist Peper Zout 1 mespunt nootmuskaat

Verwarm de oven voor op 180°.Maak eerst de tomatensaus: stoof de ui aan samen met de Provençaalse krui-den, de knofl ook en de tomatenpuree. Voeg nu de tomaten, het tofugehakt en de groentebouillon bij de uien en laat het geheel goed doorkoken tot je een saus hebt. Voor de bechamelsaus maak je eerst een roux van de sojaboter en de bloem. Giet in kleine hoeveelheden de sojamelk bij de roux en roer stevig tot je een gladde saus hebt. De saus is beter iets te slap dan te stevig: de lasagnevellen nemen tijdens het garen veel vocht op. Bouw in een ovenschaal de lasagne op: begin met een laag tomatensaus, een laagje lasagnevellen... en eindig met een laag bechamelsaus. Plaats de lasagne dertig tot 40 minuten in de oven.Bron: www.vegetarisme.be

VEGETARISCHE LASAGNE

• Om de planeet te redden: 1/5e van onze wereldwijde broeikasuitstoot wordt veroorzaakt door de vleesindustrie. • Voor een rechtvaardigere wereld: als we minder vlees eten, is er meer grond beschikbaar voor de teelt van landbouw en bio-

brandstof, of gewoon voor de natuur. • Om voor uzelf te zorgen: minder vlees eten is goed voor de gezondheid. • Om nieuwe smaken te ontdekken: ontdek een wereld van nieuwe kookboeken, restaurants…

BEREIDING

WAAROM KIEZEN VOOR FAIRTRADEPRODUCTEN?• U doet een solidaire, eerlijke en

duurzame aankoop: de eerlijke handel geeft prioriteit aan kleine boe-ren in het zuiden. De aankoopprijs garandeert hen een eerlijk inkomen dat hen toestaat om te voldoen aan hun basisbehoeften. In de meeste gevallen wordt de winst terug geïnvesteerd in lokale ontwikkelingsprojecten.

• U draagt bij aan de ontwikkeling van een ethische handel: de eer-lijke handel zorgt ervoor dat de arbeids-

omstandigheden van de werknemers en producenten nageleefd worden. Men strijdt tegen slavernij en kinderarbeid, alsook voor de gelijkheid tussen man en vrouw.

• U draagt bij aan de bescherming van de natuur: Een van de criteria voor eerlijke handel is het bevorderen van het ecologisch gebruik van lokale grondstoffen en een goed beheer van de natuurlijke rijk-dommen. (U kunt de criteria terugvinden op de website van de European Fair Trade Association: http://www.european-fair-trade-association.org)

• U neemt deel aan de herdefi ni-ering van de handel: in eerlijke handel gebeuren de contacten direct, zonder tussenpersoon, met de produ-cent. Door de producten aan te kopen, waardeer je het vertrouwen, de trans-parantie en de duurzaamheid van deze eerlijke handel.

• U kunt genieten van de traditio-nele know-how: de lokale ambacht, het behoud en de ontwikkeling van de traditionele know-how worden verzekerd.

EEN DAG PER WEEK ZONDER VLEES. WAAROM?


BEDRIJVEN

Bij WWF-België voegen we graag de daad bij het woord! Maar nog niet zo lang geleden hadden we nog geen part-ners in de sector van de hernieuwbare energie. Dat is nu eindelijk verleden tijd! We gingen een nieuwe samenwer-king van een jaar aan met Eneco, een nieuwe leverancier en producent van groene energie op de Belgische markt.

WAAROM KOZEN WE ENECO?Eneco is al actief in Nederland, Frankrijk, Duitsland, het Verenigd Koninkrijk en dus nu ook in België. Hun werk in België is misschien recent, maar er zijn al langer contacten tus-sen Eneco en WWF. Twee jaar gele-den voegde Eneco zich bij de ‘Climate Savers’, ons programma voor bedrijven die hun CO2-uitstoot met de helft wil-len verminderen tegen 2013!

WWF EN ENECO : SAMEN VOOR EEN DUURZAME TOEKOMST

Als consument kunt u

veel doen om tegen de

klimaatverandering te

vechten. De overstap naar

groene elektriciteit is

hiervoor een van de meest

eenvoudige manieren.

We zijn ervan overtuigd dat we samen kunnen zorgen voor een duurzamere energievoorziening in België.

WAT ZULLEN WE REALISEREN?Om de Belgische afdeling van Eneco te steunen in hun doel om maatschappe-lijk verantwoord te ondernemen (MVO), bieden we hen onze expertise aan.We helpen hun werknemers ook bij de berekening van hun ecologische voetaf-druk en geven hen raad over hoe ze deze kunnen verkleinen. In 2012 organiseren we een grote wedstrijd om fondsen in te zamelen voor een WWF-project.En last but not least: we gaan deze samenwerking aan om Eneco België te helpen 100% hernieuwbare energie te produceren tegen 2016.


EEN WAARDIGE ‘CLEAN ENERGY AMBASSADOR’Sinds de publicatie van ons Energy Report (zie dossier) zijn we gestart met een groep ambassadeurs, de ‘Clean Energy Ambassadors’. Zij zijn bereid om onze visie te onder-steunen en ons te helpen druk uit te oefenen op de verschillende belang-hebbenden. Op die manier zullen we erin slagen om tegen 2050 aan 100% hernieuwbare energie te gera-ken. Deze groep bevat bedrijven uit de energiesector, deskundigen en vooraanstaande wetenschappers, vertegenwoordigers van internati-onale instellingen en verschillende bedrijven die al lid zijn van ons pro-gramma Climate Savers. Nu kunnen we dus ook rekenen op de steun van Eneco!

TIJD OM IN ACTIE TE SCHIETEN!U wilt overschakelen naar groene elektriciteit, maar u weet niet wat u moet doen? Wij hebben voor u alles even op een rijtje gezet!

WIE MOET IK CONTACTEREN?Eneco is momenteel beschikbaar in Vlaanderen en Wallonië, maar nog niet in Brussel. Om energiele-veranciers in uw regio te vinden die 100% groene energie leveren, surf naar de website van Greenpeace (www.greenpeace.be). N.B.: De beschikbare gegevens date-ren van 2009. Eneco is nog niet inbegrepen in dit klassement omdat deze energieleverancier nog niet actief was op de Belgische markt. Het nieuwe klassement volgt in 2013.

WAAR BEGINNEN?1. Contacteer uw groene leverancier

naar keuze. Zij zullen u een con-tract bezorgen om in te vullen en terug te sturen.

2. Beëindig uw huidig contract via een aangetekende brief (opgelet: kijk heel goed naar de voorwaar-den in uw contract!)

3. Uw nieuwe leverancier zal zorgen voor de overschakeling.

4. Wanneer uw oude contract afloopt, zal de netbeheerder van uw regio uw tellerstand opvragen.

5. U zal vervolgens een afsluitings-factuur ontvangen. Vanaf dat moment is uw stroom afkomstig van uw nieuwe leverancier en zult u in de toekomst rekeningen van hen krijgen.

GROENE ELEKTRICITEIT IS NIET DUURDER!

Het bewijs kan u vinden dank-zij de simulaties op verschillende websites:

Voor Brussel: www.brugel.be Voor Wallonië: www.cwape.be Voor Vlaanderen: www.vreg.be

Wilt u hun tarie-ven kennen? Neem dan onmiddellijk contact op met de leveranciers.

Samen kunnen we het verschil maken!


© WWF/Cathy Bjork

duurzaam. Eneco produceert in België uitsluitend stroom uit duurzame bronnen zoals zonne-energie, windenergie of bio-energie.100%Wist u dat?


Ontdek onze nieuwe collectie T-shirts in biokatoen op www.wwf.be/pandashopen steun onze projecten!

ONS ASSORTIMENT T-SHIRTS WORDT GROTER! ECO-SHOPPING

OM TE BESTELLEN:

• Maak een keuze uit de verschillende modellen (in ecru biokatoen)

• Kies uw gewenste maat

• Bestel uw T-shirt en betaal online

In het kader van onze samenwerking met Danone steunen we hun initiatief om de verpakkingen van de Petit Gervais te her-gebruiken en een nieuw leven te geven.Vanaf maart moedigen wij kinderen aan om deze verpakkingen opnieuw te gebruiken. Wij dagen hen uit om 10 verschillende origamifi guurtjes te maken. Op de website www.danonino.be kun-nen kinderen en hun ouders talrijke origi-

nele ideeën vinden om deel te nemen aan een knutselwedstrijd die van start gaat in maart. Tot het einde van de zomer kunnen kinderen foto’s van hun crea-ties opstu-ren naar de website.

nele ideeën vinden om deel te nemen aan een knutselwedstrijd die van start gaat in maart. Tot het einde van de zomer kunnen

EEN TWEEDE LEVEN VOOR DE VERPAKKINGEN VAN GERVAIS ©

WW

F-B

elg

ium

© W

WF-

Be

lgiu

m

© WWF-Belgium

ONS ASSORTIMENT T-SHIRTS WORDT GROTER!

xxxxxx

Notre raison d’être

Arrêter la dégradation de l’environnement dans le monde et construire un avenir où les êtres humains pourront vivre en harmonie avec la nature.

www.wwf.be

100%RECYCLED

WWF-Belgique • Bd E. Jacqmain 90 • 1000 Bruxelles • Tél. 02 340 09 99 • Fax 02 340 09 33 • [email protected] • Le Centre Info est ouvert du lu au ve de 8h30 à 12h30 et de 13h30 à 16h30.

Een nieuwe afspraak op 31 maart 2012, van 20.30u tot 21.30u.

www.earthhour.be

750 000 Belgische gezinnen…

1 miljard mensen over de hele wereld…

...hebben in 2011 hun lichten uitgeschakeld voor Earth Hour.

671 bedrijven…

134 landen…

Earth Hour in cijfers

Panda 60 NL

Documents

Transcript of Panda 60 NL