PAARD EN AANSPRAKELIJKHEID

Samenstelling:

Mr. I. (Ivo) Laseur13 november 2014

2

Inleiding

Paard Letselschade Bent u aansprakelijk?

Aansprakelijkheidsgronden:

Artikel 6:162 BW (Schuld-aansprakelijkheid)

Artikel 6:179 BW (Risico-aansprakelijkheid)

Artikel 6:181 BW

Artikel 7:658 leden 1 en 4 BW

Eigen schuld?

Conclusie

Inhoud

Filmpje!

Paard Letselschade Wie is aansprakelijk?

3

Raadsel

4

Pina Colada

Romeo de l'Eaugrennée

[D] en [L]

Dominant

Bent u aansprakelijk?

Paard Letselschade Bent u aansprakelijk?

Hoofdregel: ieder draagt zijn eigen schade!

Tenzij … grond voor aansprakelijkheid

5

Artikel 6:162 BW

Onrechtmatige daad van de berijder

Schuldaansprakelijkheid

Geen belangrijke rol (betere alternatieven!)

Alleen als dier door mens wordt aangestuurd!

6

Artikel 6:179 BW

Risicoaansprakelijkheid:

Geen onrechtmatige daad en geen schuld vereist bij bezitter

Kwalitatieve aansprakelijkheid:

Aansprakelijk als bezitter van het paard

7

Bezitter

Vereisten 6:179 BW:

Bezitter

Dier

Schade door "onberekenbaar gedrag“ veroorzaakt: "het eigen energie van het dier"(Dus niet bij opvolgen opdracht berijder, dan toets aan art. 6:162 BW!)

‘Tenzij’-formule

8

Bezitter

Tenzij-formule:

De aansprakelijkheid van de bezitter komt te vervallen, indien "de aansprakelijkheid op grond van de vorige afdeling zou hebben ontbroken, indien hij de gedraging van het dier waardoor de schade werd toegebracht in zijn macht zou hebben gehad."

Voorbeeld: inbreker!

(Zou bezitter ook aansprakelijk zijn geweest, indien hij paard in zijn macht zou hebben gehad?)

9

Bezitter

Wie is bezitter?

De zaakwaarnemer?

De vervoerder?

De bewaarder?

De houder van het dierenpension?

10

Bezitter

Zij houden paard niet voor zichzelf, maar voor een ander!

Geen bezitter!!

Wel artikel 6:181 BW mogelijk!!

11

Bezitter

Casus: Bunink/Manege Nieuw Amstelland B.V.

Manege geeft paardrijlessen

Zij organiseert buitenrit

12 leerlingen door Amsterdamse Bos

Paard is eigendom manege

Paard schrikt van derden

Leerling valt daardoor van paard

Is de Manege aansprakelijk?12

Bezitter

JA! Manege als bezitter paard aansprakelijk, want …

oorzaak val onverwachte beweging van het paard

Dit verandert niet, doordat …

paard door ander dan bezitter bereden

vrijwillig

op basis van een overeenkomst met de manege

in het kader van rijlessen

exoneratiebeding?

13

Exoneratiebeding

14

Exoneratiebeding

Het beroep hierop wordt nauwelijks gehonoreerd.

Relevante omstandigheden:

beding in gezamenlijk overleg of eenzijdig opgesteld?

strekking voldoende duidelijk of in algemene termen?

manege wel/niet verzekerd?

15

Eigen Schuld

Maar …

Op basis van aard en strekking overeenkomst en overige omstandigheden kan schade deels voor rekening berijder/leerling blijven!!

Eigen Schuld, want…

noch aan berijder, noch aan bezitter/manege verwijt

deelname les eigen keuze leerling

leerling kent algemeen gevaar onberekenbaar element

16

Eigen Schuld

Aspecten eigen schuld:

wat is leeftijd leerling (jong: beschermen!, oud: kwetsbaarder!)

wie heeft om dit paard gevraagd?

heeft leerling beweging paard veroorzaakt?

voldoet manege/rijbaan aan daarvoor geldende eisen?

voldoet instructrice aan (opleidings)eisen?

heeft instructrice bij les fouten gemaakt?

wat is ernst letsel?

17

Eigen Schuld

Casus (Bokkend paard in manege):

leerling 5 jaar les bij manege

paard eigendom manege

leerling meerdere lessen met dit paard gehad

niet-gediplomeerde instructrice gaf les

instructrice wist dat het een bokkig paard was

3 aansporingen in galop gaan, paard bokt, leerling valt

Wat is een redelijke verdeling?

18

Eigen Schuld

Hof Arnhem: manege 70 % aansprakelijk, leerling 30 % ES

19

Artikel 6:181 BW

Artikel 6:181 BW:

Paard wordt "gebruikt" in uitoefening bedrijf

gevolg: niet bezitter, maar UITSLUITEND bedrijfsmatige gebruiker is aansprakelijk!!

Als bezitter wordt aangesproken, dan wordt vordering eiser afgewezen.

20

Bedrijfsmatige gebruiker

Onduidelijkheid "bedrijfsmatig gebruiken"

I. Wetgever:

Artikel 6:181 BW n.v.t. bij enkel:

bewaren paard (voor een ander)

vervoeren paard (voor een ander)

stallen paard (voor een ander)

Dan blijft bezitter aansprakelijk!

21

Bedrijfsmatige gebruiker

II. Hoge Raad in Loretta-arrest:

10 jarige Marloes in gezicht getrapt door paard

ongeval in "gesloten" bak van Manege

Marloes was bak ingelopen na einde training door werknemer Manege

paard eigendom van derde

paard was tegen betaling ter belering gestald bij Manege

overeenkomst tussen derde en Manege

22

Bedrijfsmatige gebruiker

Manege aansprakelijk voor schade Marloes, ongeacht:

of manege bezitter/eigenaar paard is

of doel gebruik paard (i.c. beleren) bijna is bereikt

of paard duurzaam wordt gebruikt

of paard ten eigen nutte wordt gebruikt

23

Bedrijfsmatige gebruiker

Waarom dan?

manege heeft PROFIJT van gebruik paard

geen problemen bij achterhalen identiteit aan te spreken partij

ook dit bedrijfsrisico kan met één bedrijfsverzekering worden afgedekt

24

Bedrijfsmatige gebruiker

Wetgever versus Hoge Raad

Hoe zit het nu met ...

bedrijfsmatige bewaarder en vervoerder?

stalhouder?

exploitant paardenpension?

manegehouder, die

a. uitsluitend het paard laat stallen voor een ander?b. een beleringsovereenkomst heeft m.b.t. het paard?c. paardrijles geeft met het paard? etc.

25

Artikel 7:658 BW

Werkgeversaansprakelijkheid

Een (manege)houder van paarden kan ook aansprakelijk zijn voor schade door paard toegebracht aan:

eigen werknemer (lid 1)

uitzendkracht (lid 4)

vrijwilliger (lid 4)

ingeschakelde zzp'er (lid 4)

26

Werkgeversaansprakelijkheid

Vereisten toepassing 7:658 BW

wn.: schade "in de uitoefening van de werkzaamheden" geleden

wg.: werkgever is aansprakelijk, tenzij:

zij aan zorgplicht heeft voldaan

schade ook ontstaan als wel aan zorgplicht zou zijn voldaan (geen c.v.) of

opzet/bewuste roekeloosheid werknemer

27

Werkgeversaansprakelijkheid

Wat is het voordeel voor de werknemer/vrijwilliger etc.?

Er is maar een zeer beperkt ES-verweer mogelijk!!

28

Combi-casus

Climax: Combi-casus

Werkneemster manege loopt polsblessure op bij lossen paard

Ongeval op terrein manege

Paard van een derde

Paard in vrachtauto van en door chauffeur van manege aangevoerd

Voor filmsessie op terrein manege t.b.v. veiling manege

Wie is aansprakelijk?29

Combi-casus

Artikel 6:181 BW van toepassing, want niet enkel vervoeren/bewaren, maar ook profijt!!

Artikel 6:179 BW daarmee niet van toepassing!!

Maar bewijsprobleem slachtoffer: geen getuige dat letsel is ontstaan door onverhoedse beweging paard!Wat is oplossing?

30

Combi-casus

De manegehouder is als werkgever aansprakelijk op grond van 7:658 BW!!

In dat geval draagt niet werkneemster, maar werkgeefster/manegehouder bewijsrisico dat de precieze toedracht van het ongeval niet vaststaat!

31

Conclusie

Vele gronden voor aansprakelijkheid!

Niet/nauwelijks uit te sluiten!

Ontsnapmogelijkheid: als niet bedrijfsmatige gebruiker, maar u als bezitter wordt aangesproken!

32

Conclusie

Controleer goed:

Dekking van eventuele verzekering (op/buiten eigen terrein, eigen werknemers/vrijwilligers etc.)?

Welke (contractuele) afspraken maakt u met derden?

33

Advies voor Sinterklaas

34

Vragen?

Schenkeveld Advocaten N.V. heeft deze kennisbijeenkomst op zorgvuldige wijze samengesteld.

Het is desalniettemin niet uit te sluiten dat de verstrekte informatie onjuistheden bevat. Schenkeveld Advocaten N.V. aanvaardt hiervoor geen aansprakelijkheid.

35