Faculteit)Psychologie)en)Pedagogische)Wetenschappen)Departement)Pedagogische)Wetenschappen)3de)bachelor)pedagogische)wetenschappen)Academiejaar)2017@2018)) )) ))

!!

!!

!|P0S68a|Projectonderwijs!arbeidspedagogiek!

Student!Career!Center!!

De!transitie!naar!de!arbeidsmarkt!bij!laatstejaarsstudenten!

)

)

)

)

)

)

)

)

)

Hannah)Boeckmans)@)r0625257)Katie)Bolle)@)r0620375)

Elien)Huybrechts)@)r0631343)Valerie)Pauwels)@)r0627070)

Raf)Tubbax)@)r0637067)

)

)Stafcoaches:))Ilke)Grosemans))Katrien)Vangrieken))Praktijkcoaches:))Ellen)Demarsin)Wendy)Frederickx)Valérie)Jochems)

)

)Student!Career!Center!)

!

! !

! 1!

Voorwoord!Dit! project! kadert! binnen! het! opleidingsonderdeel! Projectonderwijs! Arbeidspedagogiek!

[P0S68a].!Het!opleidingsonderdeel!is!deel!van!de!derde!bachelor!pedagogische!wetenschappen,!

optie!onderwijsB!en!opleidingskunde!aan!de!KU!Leuven.!We!hadden!dit!project!nooit!tot!een!goed!

einde! kunnen! brengen! zonder! de! hulp! van! enkele! mensen.! We! zouden! hen! dan! ook! graag!

bedanken.

Allereerst! zouden! we! graag! onze! twee! stafcoaches! bedanken.! Ilke! Grosemans! om! elke! week!

aanwezig!te!zijn!bij!onze!vergaderingen,!om!ons!procesmatig!te!begeleiden!en!om!ons!gegevens!

uit!het!FLOWBonderzoek!te!verschaffen.!Katrien!Vangrieken!om!steeds!feedback!te!geven!op!onze!

tekst.! Hun! begeleiding! zorgde! ervoor! dat! het! project! naar! een! hoger! niveau! getild!werd.! Ten!

tweede! zouden! we! graag! professor! Eva! Kyndt! willen! bedanken! voor! de! overkoepelende!

ondersteuning.!Ten!derde!willen!we!ook!nog!het!Student!Career!Center,!onze!praktijkorganisatie,!

bedanken!en!in!het!bijzonder!onze!praktijkcoaches!Valérie!Jochems,!Ellen!Demarsin!en!Wendy!

Frederickx.!Dankzij!hen!hebben!we!dit!leuke!project!kunnen!verwezenlijken.!Ze!stonden!steeds!

open!voor!onze!vragen!en!deden!suggesties!ter!verbetering.!Tot!slot!gaat!onze!dank!ook!uit!naar!

alle! geïnterviewde! studenten! die! tijd! voor! ons! hebben! vrijgemaakt! en! ons! zo! extra! inzichten!

geboden!hebben!in!de!vraag!welke!stappen!studenten!reeds!ondernemen!in!hun!transitie!naar!de!

arbeidsmarkt.

!

! !

! 2!

Abstract!Dit!project!werd!uitgevoerd!in!opdracht!van!het!Student!Career!Center!en!ging!op!zoek!naar!hun!

rol!in!de!transitie!van!laatstejaarsstudenten!naar!de!arbeidsmarkt.!Het!Student!Career!Center!is!

een! organisatie! die! studenten! hierin! ondersteunt! door! middel! van! een! online! aanbod,!

verschillende!evenementen!en!individuele!begeleiding.!Hun!grootste!evenement!is!de!Jobinfodag.!

Hier! zijn! echter! weinig! studenten! aanwezig! in! vergelijking! met! het! aantal! afstudeerders.!

Daarnaast!heeft!het!Student!Career!Center!geen!zicht!op!wie!er!al!dan!niet!komt!en!stelde!de!vraag!

om!dit!verder! te!onderzoeken.!Dit!werd!vertaald!naar!een!probleemstelling!die!ook!de!andere!

initiatieven! van! het! Student! Career! Center! mee! in! rekening! brengt,! namelijk! Wat$ doen$

laatstejaarsstudenten$ om$ hun$ overgang$ naar$ de$ arbeidsmarkt$ voor$ te$ bereiden,$ welke$ stappen$

ondernemen$ze$al$en$welke$rol$ spelen$de$ initiatieven$van$het$Student$Career$Center$hierin?$Deze!

onderzoeksvraag!vormt!de!basis!voor!het!hele!project.!

Om! deze! onderzoeksvraag! verder! te! analyseren,! werd! een! literatuurstudie! uitgevoerd.! De!

transitie! naar! de! arbeidsmarkt! en! loopbaanleren! zijn! de! twee! hoofdthema’s! in! dit! theoretisch!

kader.!Deze!transitie!bestaat!uit!vier!stadia!waarbij!in!dit!project!de!focus!ligt!op!het!preparation!

stadium.! Binnen! loopbaanleren! komen! generiekeB! en! loopbaancompetenties! aan! bod.!

Loopbaanleren!is!onder!andere!het!werken!aan!deze!competenties.!Verder!in!de!literatuurstudie!

wordt! er! toegespitst! op! enkele! faciliterende! activiteiten! van! loopbaanleren,! namelijk!

loopbaanbegeleiding,!stage!en!(studierelevante)!bijbanen.!Daarna!volgde!het!kwalitatieve!luik!van!

het!onderzoek.!Er!werden!tien!studenten!geïnterviewd!om!een!beeld!te!kunnen!schetsen!van!wat!

studenten! doen! om! hun! overstap! naar! de! arbeidsmarkt! voor! te! bereiden.! Deze!

laatstejaarsstudenten!werden!bevraagd!over!de!stappen!die!ze!ondernemen!in!hun!transitie.!De!

concepten!uit!de!literatuurstudie!vormden!de!basis!voor!het!opstellen!van!de!interviewleidraad!

en!codeboom.!Uit!de!interviews!blijkt!onder!meer!dat!alle!respondenten!wel!nadenken!over!hun!

overstap!naar!de!arbeidsmarkt,!maar!niet!allemaal!concrete!stappen!ondernemen.!Degenen!die!

dat!wel!doen,!hebben!het!vooral!over!het!opstellen!van!een!cv!of!LinkedInBprofiel!en!solliciteren.!

Om!te!weten!te!komen!wat!de!rol!is!van!de!initiatieven!van!het!Student!Career!Center!werd!een!

kwantitatief!onderzoek!uitgevoerd.!Hiervoor!werden!de!data!uit!het!FLOW!onderzoek!gebruikt.!

Er!werd!onderzocht!of!er!verschillen!zijn!in!de!scores!op!loopbaancompetenties!tussen!studenten!

die!al!dan!niet!hadden!deelgenomen!aan!één!of!meerdere!initiatieven.!Hetzelfde!werd!getest!voor!

studenten!die!al!dan!niet!aanwezig!waren!op!de!Jobinfodag!en!bij!studenten!die!!al!dan!niet!stage!

of!een!(studenten)job!hadden.!Uit!dit!deel!van!het!onderzoek!bleek!dat!er!zowel!studenten!die!

goed! als! minder! goed! scoorden! op! loopbaancompetenties! deelnamen! aan! de! verschillende!

initiatieven.!Verrassend!is!dat!studenten!die!stage!hebben!gehad!niet!significant!beter!scoren!op!

! 3!

loopbaancompetenties!dan!studenten!die!geen!stage!hebben!gehad.!Voor!studentenjobs!werden!

geen!significante!verschillen!gevonden.!

Op!basis!van!de!literatuur!en!de!resultaten!van!zowel!het!kwalitatief!als!kwantitatief!onderzoek!

werd!het!arbeidspedagogisch!product!vormgegeven.!Dit!zijn!vijf!suggesties!waarmee!het!Student!

Career!Center!aan!de!slag!kan!om!haar!aanbod!te!optimaliseren.!Eén!van!deze!suggesties!werd!

concreet! uitgewerkt.! Zo! werd! een! flyer! gemaakt! met! tips! om! de! Jobinfodag! te! overleven.! De!

arbeidspedagogische!actie!was!een!presentatie!van!het!project!bij!het!Student!Career!Center.!De!

resultaten! van! het! onderzoek!werden! geduid! en! de! suggesties!werden! voorgelegd! aan! enkele!

medewerkers! van! het! Student! Career! Center.! Daarna! werd! elke! suggestie! samen! met! hen!

besproken!om!deze!nog!verder!te!kunnen!optimaliseren.!

! !

! 4!

Inhoudstafel!Voorwoord&......................................................................................................................................&1!

Abstract&..........................................................................................................................................&2!

1! Organisatieanalyse&..................................................................................................................&6!

1.1! Structuur(..................................................................................................................................(6!

1.2! Stakeholders(............................................................................................................................(7!

1.3! Werking(...................................................................................................................................(8!

1.3.1! Online!aanbod!.................................................................................................................!8!

1.3.2! Infosessies!en!workshops!................................................................................................!8!

1.3.3! Individuele!begeleiding!...................................................................................................!9!

2! Probleemanalyse&...................................................................................................................&10!

3! Literatuurstudie&.....................................................................................................................&12!

3.1! Transitie(van(hoger(onderwijs(naar(de(arbeidsmarkt(............................................................(12!

3.2! Loopbaanleren(.......................................................................................................................(13!

3.2.1! Definitie!loopbaanleren!.................................................................................................!13!

3.2.2! Belang!loopbaanleren!....................................................................................................!14!

3.2.3! Uitkomsten!loopbaanleren!............................................................................................!14!

3.2.4! Moeilijkheden!bij!loopbaanleren!..................................................................................!17!

3.2.5! Faciliterende!activiteiten!van!loopbaanleren!................................................................!17!

4! Onderzoeksvragen&en&hypothesen&.........................................................................................&21!

5! Methode&................................................................................................................................&24!

5.1! Literatuurstudie(.....................................................................................................................(24!

5.2! MixedFmethod(onderzoek(......................................................................................................(25!

5.2.1! Dataverzameling!............................................................................................................!25!

5.2.2! DataIanalyse!..................................................................................................................!27!

6! Resultaten&kwalitatief&onderzoek&..........................................................................................&29!

6.1! Transitie(van(hoger(onderwijs(naar(de(arbeidsmarkt(............................................................(29!

6.2! Loopbaancompetenties(.........................................................................................................(30!

6.3! Faciliterende(activiteiten(.......................................................................................................(31!

6.3.1! Loopbaanbegeleiding!....................................................................................................!31!

6.3.2! Praktijkervaring!.............................................................................................................!33!

7! Resultaten&kwantitatief&onderzoek&........................................................................................&36!

! 5!

8! Conclusie&en&discussie&............................................................................................................&39!

8.1! Transitie(van(hoger(onderwijs(naar(de(arbeidsmarkt(............................................................(39!

8.2! Loopbaanleren(.......................................................................................................................(39!

8.2.1! Loopbaancompetenties!.................................................................................................!39!

8.3! Faciliterende(activiteiten(.......................................................................................................(40!

8.3.1! Loopbaanbegeleiding!....................................................................................................!40!

8.3.2! Praktijkervaring!.............................................................................................................!42!

8.4! Limitaties(...............................................................................................................................(43!

9! Suggesties&..............................................................................................................................&46!

9.1! Suggestie(1:(Bewustmaking(loopbaanleren(..........................................................................(46!

9.2! Suggestie(2:(Belang(van(motievenreflectie(............................................................................(47!

9.3! Suggestie(3:(KwaliteitenF(en(motievenreflectie(tijdens(stage(................................................(48!

9.4! Suggestie(4:(Netwerken(stimuleren(.......................................................................................(50!

9.5! Suggestie(5:(Voorbereiding(op(Jobinfodag(............................................................................(51!

10! Arbeidspedagogisch&product&en&arbeidspedagogische&actie&...............................................&53!

10.1! Arbeidspedagogisch(product(.................................................................................................(53!

10.2! Arbeidspedagogische(actie(....................................................................................................(53!

11! Groepsleerverslag&..............................................................................................................&55!

12! Individuele&leerverslagen&...................................................................................................&59!

12.1! Individueel(leerverslag(Hannah(.............................................................................................(59!

12.2! Individueel(leerverslag(Katie(..................................................................................................(63!

12.3! Individueel(leerverslag(Elien(..................................................................................................(67!

12.4! Individueel(leerverslag(Valerie(...............................................................................................(72!

12.5! Individueel(leerverslag(Raf(....................................................................................................(76!

13! Referentielijst&....................................................................................................................&81!

14! Bijlagen&..............................................................................................................................&86!

14.1! Bijlage(1:(Interviewleidraad(...................................................................................................(86!

14.2! Bijlage(2:(Codeboom(..............................................................................................................(90!

14.3! Bijlage(3:(Flyer(.......................................................................................................................(92!

14.4! Bijlage(4:(Presentatie(.............................................................................................................(93!

!

! !

! 6!

1! Organisatieanalyse!Het!Student!Career!Center!is!een!organisatie!die!studenten!kosteloos!adviseert!en!begeleidt!in!de!

overstap!naar!de!arbeidsmarkt!en!bij!extracurriculaire!praktijkervaring.!Dit!gaat!van!het!geven!

van! advies! over! bijvoorbeeld! een! vrijwillige! stage! tot! het! opmaken! van! contracten! voor! een!

studentenjob.!Ze!willen!de!transitie!van!student!naar!werknemer!vergemakkelijken!en!trachten!

daarom!ook!studenten!meer!in!contact!te!brengen!met!bedrijven.!Het!Student!Career!Center!is!een!

nonBprofit! organisatie,! wat! betekent! dat! ze! geen! winst! willen! maken! met! de! diensten! die! ze!

aanbieden!(Student!Career!Center,!n.d.).!Verder!in!deze!analyse!zullen!de!verschillende!diensten!

binnen! het! Student! Career! Center! worden! besproken.! Daarna! wordt! overgegaan! tot! een!

bespreking!van!de!doelgroepen!en!het!aanbod!wat!betreft!de!overstap!naar!de!arbeidsmarkt.!

!

1.1! Structuur!Het!Student!Career!Center! is!een!koepelorganisatie!die!opgericht! is! in!november!2016!en!deel!

uitmaakt!van!de!KU!Leuven.!Voordien!bestonden!de!zes!verschillende!diensten!reeds!als!aparte!

organisaties.!De!Jobdienst,!Dienst!Studieadvies!voor!uitstroom,!Dienst!Project!Vrijwilligerswerk!

en!Juridische!Dienst!Studenten!behoorden!voor!de!oprichting!van!het!Student!Career!Center!tot!

de! brede! waaier! aan! studentenvoorzieningen! van! de! KU! Leuven.! Daarnaast! bestaan! Leuven!

Community! for! Innovation!driven!Entrepreneurship!(Lcie)!en!Randstad!op!zichzelf,!maar!deze!

organisaties! werken! nauw! samen! met! de! andere! diensten! en! worden! zo! beschouwd! als!

volwaardige!onderdelen!van!het!Student!Career!Center.!

Allereerst! is! er! de! Jobdienst! waar! studenten! terecht! kunnen!wanneer! het! gaat! om! specifieke!

vragen!over!studentenjobs!en!administratieve!zaken,!zoals! loonvoorwaarden,!belastingen,...!Op!

de!website!van!het!Student!Career!Center!kunnen!studenten!in!de!databank!Student$Job$Shop!op!

zoek!gaan!naar!een!geschikte!studentenjob!(Student!Career!Center,!n.d.).!

Met!Dienst!Studieadvies!voor!uitstroom!wil!het!Student!Career!Center!zich!specifiek!richten!tot!

laatstejaarsstudenten.! Dit! omwille! van! het! feit! dat! binnen! Dienst! Studieadvies! de! focus!

voornamelijk! lag!op! inB! en!doorstroom.! In!het!kader!van!uitstroombegeleiding!voorzag!Dienst!

Studieadvies!reeds!de!Jobinfodag!en!loopbaanadvies,!maar!dit!was!eerder!beperkt!in!vergelijking!

met! de! initiatieven! voor! inB! en! doorstroombegeleiding.! Om! die! reden!werd! beslist! om!Dienst!

Studieadvies!voor!uitstroom!apart!onder!te!brengen!binnen!het!Student!Career!Center.!

Verder!voorziet!Dienst!Project!Vrijwilligerswerk!de!databank!Student$Job$Shop!waar!studenten!

vrijwilligerswerk! kunnen! vinden.! Voor! studenten! die! binnen! de! KU! Leuven! vrijwilligerswerk!

! 7!

doen,!bestaat!er!sinds!vorig!jaar!de!mogelijkheid!om!een!IBportfolio!aan!te!vragen.!Dit!is!een!attest!

om!het!informeel!leren!en!het!engagement!naast!de!studies!te!erkennen.!Een!IBportfolio!kan!een!

waardevolle!toevoeging!aan!je!diploma!zijn!(Student!Career!Center,!n.d.).!

De!Juridische!Dienst!Studenten!bestaat!nog!steeds!als!autonome!studentenvoorziening,!maar!is!

deels! ook! opgenomen! binnen! het! Student! Career! Center.! Deze! dienst! heeft! een! eigen!

coördinerende!functie!waarbij!studenten!met!juridische!vragen!terecht!kunnen.!

De! werking! van! deze! vier! diensten! wordt! nog! aangevuld! door! Lcie! en! Randstad.! Deze! twee!

organisaties!werken!nauw!samen!met!het!Student!Career!Center,!maar!blijven!op!zichzelf!bestaan.!

Randstad!wordt!onder!andere!ingeschakeld!bij!studierelevante!bijbanen!en!cvBscreening.!Twee!

werknemers!van!Randstad!hebben!hun!bureau!bij!het!Student!Career!Center.!In!tegenstelling!tot!

Randstad,! heeft! Lcie! geen! bureau! bij! het! Student! Career! Center.! Bij! vragen! in! verband! met!

ondernemingszin!of!vragen!rond!ondernemerschap!schakelt!het!Student!Career!Center!Lcie! in.!

Ook! onderzoekers,! professoren! en! alumni! van! de! KU! Leuven! kunnen! met! hun! vragen! rond!

ondernemerschap! bij! Lcie! terecht.! Lcie! wil! innovatieve! ideeën! en! startende! ondernemingen!

kansen! bieden! door! advies! te! geven,! de! juiste!mensen!met! elkaar! in! contact! te! brengen,! hun!

netwerk!aan!te!spreken,...!(Lcie,!n.d.).! !

Over!deze!zes!verschillende!onderdelen!heen!zijn!zestien!medewerkers!tewerkgesteld,!sommigen!

voltijds,!anderen!deeltijds.!Zij!vormen!een!team!van!adviseurs!en!loopbaanbegeleiders!dat!onder!

leiding!staat!van!één!coördinator.!Verder!is!er!geen!hiërarchie!tussen!de!werknemers.! !

1.2! Stakeholders!Het!Student!Career!Center!werkt!samen!met!drie!groepen:!studenten,! faculteiten!en!bedrijven,!

waarbij! de! focus! voornamelijk! ligt! op! studenten.! Bedrijven! en! faculteiten! kunnen! eerder! als!

partners! gezien! worden.! Het! Student! Career! Center! is! wegens! een! beperkt! budget! deels!

afhankelijk!van! faculteiten!voor!het!verwerven!van!bekendheid.!Ook!werkt!het!Student!Career!

Center!samen!met!faculteiten!bij!het!organiseren!van!workshops!en!vergaderen!ze!enkele!keren!

per!jaar!met!hen.!Naast!de!faculteiten,!werkt!het!Student!Career!Center!samen!met!bedrijven.!Dit!

doen!ze!om!een!voldoende!groot!aanbod!aan!(vakantie)jobs!te!kunnen!aanbieden!aan!studenten.!

Het! Student! Career! Center! richt! zich! tot! studenten! via! allerlei! initiatieven! die! hieronder!

verduidelijkt!worden.

!

!

! 8!

1.3! Werking!Het! Student! Career! Center! heeft! twee! grote! doelstellingen.! Enerzijds! het! promoten! van!

extracurriculaire! praktijkervaring! en! anderzijds! het! begeleiden! van! de! overstap! naar! de!

arbeidsmarkt!(Student!Career!Center,!2017).!Om!deze!doelen!te!verwezenlijken!ondernemen!ze!

heel! wat! acties.! De! visie! op! loopbaanbegeleiding! vanuit! het! Student! Career! Center! is! een!

trechtermodel.!Bovenaan!staat!het!online!aanbod,!daarna!versmalt!de!trechter!in!infosessies!en!

workshops!en!in!de!punt!staat!het!individueel!begeleidingsaanbod.!

!

1.3.1! Online!aanbod!Met!het!online!aanbod!tracht!het!Student!Career!Center!de!grootste!groep!studenten!te!bereiken.!

Dit!doen!ze!op!verschillende!manieren.!Eerst!en!vooral!zijn!er!twee!databanken!die!samenhangen!

met!hun!twee!grote!doelstellingen,!deze!zijn!beide!te!vinden!op!de!website!van!het!Student!Career!

Center.! In! de! eerste! databank! Student$ Job$ Shop! kunnen! studenten! enerzijds! op! zoek! naar!

studentenjobs,! anderzijds! naar! vrijwilligerswerk! (Student! Career! Center,! n.d.).! ! De! tweede!

databank!LoopbaanLift! richt! zich! tot! laatstejaarsstudenten! en! alumni! van! de! KU! Leuven.! Hier!

kunnen! ze! terecht! voor! startersjobs,! stageplaatsen,! projecten,...! (LoopbaanLift! aan!KU!Leuven,!

n.d.).! Daarnaast! is! er! op! de!website! van! het! Student! Career! Center! informatie! te! vinden! over!

studentenjobs,! vrijwillige! studiestage,! vrijwilligerswerk,! IBportfolio,! overstap! naar! de!

arbeidsmarkt!en!ondernemerschap.!Studenten!kunnen!er!in!eerste!instantie!antwoorden!vinden!

op!vragen!hieromtrent!(Student!Career!Center,!n.d.).!Als!laatste!heeft!het!Student!Career!Center!

ook!een!Facebookpagina!waarop!reclame!gemaakt!wordt!voor!hun!aanbod.!Bij!elke!Facebookpost!

is!een!link!naar!hun!website!te!vinden.!!

!

1.3.2! Infosessies!en!workshops!Verder! organiseert! het! Student! Career! Center! verschillende! evenementen,! workshops! en!

infosessies.! Deze! zijn! vooral! gericht! op! het! begeleiden! van! studenten! in! de! overstap! naar! de!

arbeidsmarkt.!Als!eerste!wordt,!in!samenwerking!met!de!verschillende!faculteiten,!de!workshop!

‘Bijna! afgestudeerd,! wat! nu?’! georganiseerd.! Dit! om! studenten! bewust! te! maken! dat! ze! bijna!

afstuderen! en! op! zoek! moeten! gaan! naar! een! geschikte! job.! Vervolgens! vindt! de! infosessie!

‘Sollicitatieproces!van!A!tot!Z’!plaats.!Dit!is!een!puur!informatieve!sessie!waarbij!studenten!allerlei!

info!krijgen!rond!het!opstellen!van!een!cv,!hoe!ze!zich!geschikt!voorstellen,…!Hierop!volgt!het!

evenement! ‘Talentival’,!een!gelegenheid!waarbij!studenten!zichzelf!beter!kunnen! leren!kennen!

door!middel!van!kwaliteitenB!en!motievenreflectie.!Deze!workshop!wordt!gekoppeld!aan!‘Elevator!

Pitch’.!Hierin!krijgen!studenten!twee!uur!de!kans!om!hun!persoonlijke!pitch!op!te!stellen.!Dit!is!

een!korte!voorstelling!van!ongeveer!één!à!twee!minuten!waarin!een!werknemer!zich!probeert!te!

verkopen!aan!een!werkgever!door!aan!te!geven!waar!hij!goed!in!is!en!wat!hij!zoekt.!Studenten!

! 9!

krijgen!hierbij!ondersteuning!van!de!werknemers!van!Randstad!die!zetelen!bij!het!Student!Career!

Center.!

Na!deze!workshops!zouden!studenten!beter!gewapend!moeten!zijn!om!in!gesprek!te!gaan!met!een!

potentiële!werkgever!op!de!Jobinfodag!en!op!facultaire! jobevents.!Op!deze! jobbeurzen!kunnen!

studenten!hun!netwerk!uitbouwen! en! aan!werkexploratie! doen.!De! Jobinfodag! is! het! grootste!

evenement!van!het!Student!Career!Center.!Studenten!krijgen!er!de!kans!om!kennis!te!maken!met!

verschillende!bedrijven.!Op!die!manier!krijgen!ze!een!beeld!van!het!aanbod!op!de!arbeidsmarkt!

en! kunnen! ze! hun! netwerk! uitbreiden.! De! Jobinfodag! bestaat! uit! een! infomarkt! en! enkele!

infosessies! en! workshops! (Student! Career! Center,! n.d.).! Daarnaast! kunnen! de! studenten!

persoonlijk!advies!inwinnen!over!hun!cv!of!via!Pitch$Perfect,$een!skypegesprek!met!een!VDABB

werknemer,! hun! netwerkvaardigheden! verbeteren.! Op! de! infomarkt! staan! een! tachtigtal!

bedrijven!die!op!zoek!zijn!naar!meerdere!profielen.!Elk!van!deze!profielen!heeft!een!kleurcode!die!

ophangt! bij! de! standen! van! de! bedrijven.! Studenten! krijgen! op! basis! van! dezelfde! profielen!

eveneens!een!kleur.!Op!die!manier!is!het!voor!hen!duidelijk!bij!welke!bedrijven!ze!best!langsgaan.!

De! infosessies! zijn! eerder! informatief! bedoeld.! Hierin!wordt! onder! andere! ingezoomd! op! het!

sociaal!statuut!als!afstuderende,!je!rechten!en!plichten!als!werkende,!werken!in!het!buitenland!of!

bij!de!Vlaamse!overheid.!Tot!slot!organiseren!ze!een!solliciteerweek!waar!studenten!zich!kunnen!

verdiepen!in!het!sollicitatieproces!en!hun!sollicitatievaardigheden!kunnen!oefenen.

Bovenstaand! begeleidingsaanbod! voor! de! overstap! naar! de! arbeidsmarkt! vindt! plaats! in! een!

weloverwogen! volgorde! zodat! studenten! de! kans! krijgen! om! hun! loopbaancompetenties! te!

optimaliseren!(Student!Career!Center,!n.d.).!Dit!zijn!kennis!en!vaardigheden!die!een!rol!spelen!in!

de! loopbaanontwikkeling! en! ervoor! zorgen! dat!mensen! een! goede! start! kunnen!maken! op! de!

arbeidsmarkt!(Akkermans,!Brenninkmeijer,!&!Blonk,!2015).!

!

1.3.3! Individuele!begeleiding!De!ondersteuning!waarmee!het!Student!Career!Center!de!kleinste!doelgroep!aanspreekt,!is!faceB

toBface! ondersteuning.! Elke! student! die! dit! wenst,! kan! een! afspraak! maken! voor! advies! of!

informatie! over! studentenjobs,! vrijwilligerswerk,! ondernemerschap! of! de! overstap! naar! de!

arbeidsmarkt.!Werknemers!van!het!Student!Career!Center!gaan!dan!met!de!student!in!gesprek!en!

kunnen! op! basis! van! hun! expertise! advies! op! maat! geven.! Sinds! dit! jaar! experimenteert! het!

Student!Career!Center!met!laagdrempeliger!advies!in!de!vorm!van!een!wekelijkse!zitdag!waarbij!

een!medewerker! naar! leercentrum!Agora! en! de! Faculteit! BioBingenieurswetenschappen! komt.!

Studenten!kunnen!dan!binnen!en!buiten!wandelen!en!snel!antwoord!krijgen!op!hun!vraag!of!naar!

de!juiste!persoon!doorverwezen!worden!(Student!Career!Center,!n.d.).!!

! 10!

2! Probleemanalyse!!Veel!afgestudeerde!studenten!staan!na!het!behalen!van!hun!diploma!voor!dezelfde!opdracht.!Ze!

moeten!voor!de!eerste!keer!hun!weg!vinden!naar!de!arbeidsmarkt.!Om!te!voorkomen!dat!ze!hier!

helemaal!in!verdwalen!en!overrompeld!worden!door!de!hoeveelheid!mogelijkheden!of!net!geen!

idee!hebben!waar!de!zoektocht!zou!moeten!beginnen,!is!het!belangrijk!dat!studenten!tijdens!het!

studeren!al!bezig!zijn!met!de!overgang!naar!de!arbeidsmarkt!(Nicholson,!1990).!Aangezien!elke!

student!verschillend!is,!zal!iedereen!hierin!een!andere!aanpak!hanteren.!De!KU!Leuven,!met!name!

het! Student! Career! Center,! biedt! studenten! hierin! ondersteuning.! Het! Student! Career! Center!

bestaat! uit! een! team! van! loopbaanbegeleiders! en! organiseert! verschillende! evenementen! om!

studenten!onder!andere!te!ondersteunen!in!hun!transitie!naar!de!arbeidsmarkt.

De! transitie! naar! de! arbeidsmarkt! bestaat! uit! vier! stadia! (Nicholson,! 1990).! Het! preparation,!

encounter,!adjustment! en! stabilisation$stadium.!Wij! focussen! enkel! op!het! eerste! (preparation)!

stadium!omdat!dit!stadium!enorm!belangrijk!is!voor!de!drie!volgende.!Dit!stadium!vindt!plaats!

tijdens!de!opleiding!en!vóór!het!vinden!van!een!eerste!job.!Het!is!belangrijk!dat!studenten!reeds!

in!deze!fase!aandacht!hebben!voor!hun!loopbaancompetenties!om!zo!een!duurzame!transitie!te!

kunnen!doorlopen.!Dit!houdt! in!dat!ze!vlot!de!verschillende!stadia!kunnen!doorlopen,!dat!hun!

transitie! dus! een! duurzaam! karakter! heeft.! Loopbaancompetenties! zijn! een! verzameling! van!

kennis! en! vaardigheden! die! belangrijk! zijn! voor! de! loopbaanontwikkeling! van! een! individu!

(Akkermans,!Brenninkmeijer,!&!Blonk,!2015).!Het!Student!Career!Center!gebruikt!de!theorie!van!

Kuijpers!(2005)!als!basis!voor!het!vormgeven!van!hun!evenementen.!Deze!theorie!hanteert!de!

volgende!competenties:!motievenreflectie,!kwaliteitenreflectie,!werkexploratie,!loopbaansturing!

en!netwerken.!

Bij!de!overgang!van!hoger!onderwijs!naar!de!arbeidsmarkt!stoten!studenten!ook!op!barrières!of!

maken!ze!zich!zorgen!over!hun!toekomstige!carrière.!Deze!zogenaamde!career$concerns!komen!

ook!aan!bod!binnen!ons!project.!Er!zijn!meerdere!faciliterende!activiteiten!voor!loopbaanleren.!

Als!eerste! is!er! loopbaanbegeleiding,!hierop!zet!het!Student!Career!Center! in!door! infosessies,!

workshops,!de!Jobinfodag,…!Daarnaast!is!er!praktijkervaring!waaronder!stages!en!studentenjobs.!

Het! is!echter!niet!duidelijk!of! studenten!die!al!dan!niet!deelnemen!aan!de! initiatieven!van!het!

Student!Career!Center,!verschillen!in!hun!score!op!loopbaancompetenties,!of!praktijkervaring!een!

invloed!heeft!op!de!score!op! loopbaancompetenties,...!Bovendien!weten!we!niet!wat!studenten!

verder!nog!ondernemen!in!hun!transitie!naar!de!arbeidsmarkt.!Daarom!maken!we!ook!gebruik!

van!een!kwalitatief!onderzoek!om!hier!een!beter!zicht!op!te!krijgen!en!een!kwantitatieve!dataB

analyse.! Onze! probleemstelling! luidt! dus! als! volgt:$ Wat$ doen$ laatstejaarsstudenten$ om$ hun$

! 11!

overgang$ naar$ de$ arbeidsmarkt$ voor$ te$ bereiden,$welke$ stappen$ ondernemen$ ze$ al$ en$welke$ rol$

spelen$de$initiatieven$van$het$Student$Career$Center$hierin?$

Met!dit!project!trachten!we!het!aanbod!van!Student!Career!Center!te!verbeteren.!We!zullen!enkele!

concrete!suggesties!geven!waarmee!ze!hun!aanbod:!hun!evenementen,!zoals!de!Jobinfodag!en!hun!

algemene!werking!kunnen!optimaliseren.

!

! !

! 12!

3! Literatuurstudie!Om!onze!probleemstelling!verder!uit!te!breiden!hebben!we!de!literatuur!hieromtrent!onderzocht.!

Deze! bestaat! uit! drie! hoofdthema’s:! de! transitie! van! hoger! onderwijs! naar! de! arbeidsmarkt,!

loopbaancompetenties! en! faciliterende! activiteiten! om! deze! loopbaancompetenties! te!

ontwikkelen.!Het!is!echter!belangrijk!in!rekening!te!brengen!dat!de!thema’s!met!elkaar!verweven!

zijn.!We!starten!met!de!transitie!naar!de!arbeidsmarkt!in!het!algemeen.!Hierbinnen!komen!de!vier!

stadia!van!Nicholson!die!je!gedurende!je!loopbaan!doorloopt!en!het!doel!van!deze!transitie!aan!

bod.! Verder! bespreken! we! de! loopbaancompetenties! die! je! nodig! hebt! om! vlot! te! kunnen!

navigeren!binnen!het!arbeidsveld.!Daarbinnen!bespreken!we!specifiek!de!theorie!van!Kuijpers,!

het! model! waar! ook! het! Student! Career! Center! gebruik! van! maakt.! Er! zijn! echter! ook!

moeilijkheden! waarmee! studenten! worstelen,! de! zogenaamde! career$ concerns! zullen! ook!

besproken! worden.! Als! laatste! komen! de! faciliterende! activiteiten! aan! bod.! Dit! zijn!

loopbaanbegeleiding!en!praktijkervaring!(inclusief!stages!en!studentenjobs).!

!

3.1! Transitie!van!hoger!onderwijs!naar!de!arbeidsmarkt!We!hebben!te!maken!met!een!snel!veranderende!arbeidsmarkt!als!gevolg!van!de!overgang!van!

onze!maatschappij!van!een!industriële!naar!een!kenniseconomie!(Danziger!&!Ratner,!2010;!Elias,!

2015).!Zo!is!er!een!gebrek!aan!werkgelegenheid!en!een!aanhoudende!groei!van!het!aanbod!binnen!

hoger! onderwijs! wat! zorgt! voor! instabiliteit! op! de! arbeidsmarkt! (Jackson! &! Wilton,! 2017).!

Afgestudeerden!hebben!steeds!meer!vaardigheden!nodig!om!hun!(steeds!complexere)!loopbaan!

effectief!te!kunnen!beheren!en!dit!al!vanaf!het!begin!van!de!overgang!van!schoolloopbaan!naar!

loopbaan!(Jackson!&!Wilton,!2017;!Nicholson,!1990).!!

Nicholson!(1990)!heeft!vier!stadia!geïdentificeerd!om!de!transitie!naar!de!arbeidsmarkt!weer!te!

geven.!Deze!zijn!het!preparation,$encounter,$adjustment$en$stabilisation!stadium.!Het!preparation$

stadium! vindt! plaats! tijdens! de! opleiding! en! vóór! het! vinden! van! een! eerste! job! en! dus! naar!

aanleiding!van!een!moment!van!verandering!(Grosemans,!Coertjens,!&!Kyndt,!2017;!Nicholson,!

1990).!Bij!het!voorbereiden!op!de!arbeidsmarkt!is!het!belangrijk!dat!studenten!in!dit!stadium!zicht!

hebben! op! hun! eigen! verwachtingen! en!motieven! (Grosemans! et! al.,! 2017).! Daarop! volgt! het!

encounter$stadium,!waarin!de!nieuwe!werknemers!hun!eerste!dagen!of!weken!al!achter!de!rug!

hebben.!Assimilatie!is!een!centraal!begrip!binnen!deze!fase!(Grosemans!et!al,!2017).!De!nieuwe!

werknemer! ondergaat! hierbij! een! socialisatieproces! waarbij! hij! zich! aanpast! aan! de!

werkomgeving.!Hier! komen!verschillende!nieuwe! ervaringen! en! emoties! bij! kijken! (Nicholson!

1990).!Het! derde,!adjustment$ stadium,! gaat! samen!met! een!periode!waarin!psychologische! en!

persoonlijke!verandering!plaatsvindt!(Nicholson,!1990).!In!deze!fase!staat!de!relatie!tussen!jezelf!

! 13!

en!de!organisatie!centraal!waarbij!het!gaat!over!het!opbouwen!van!relaties!en!het!ontwikkelen!

van!je!rol!(Nicholson,!1990).!Het!laatste!stadium!is!het!stabilisation$stadium!waarbij!effectiviteit!

van! je! werk,! vertrouwen! en! toewijding! met! de! taak! en! andere! werknemers! voorop! staan!

(Nicholson,!1990).!

Over!het!algemeen!wordt!er! in!onderzoek!voornamelijk!aandacht!besteed!aan!het!stabilisation!

stadium,!maar!de!transitie!gaat!duidelijk!ruimer!dan!enkel!deze!laatste!fase!(Nicholson,!1990).!Er!

komen!veel!moeilijkheden!voor! tijdens!de!stadia!na!het!preparation$stadium!en!daarom! is!het!

belangrijk!om!hier!reeds!vanaf!het!eerste!stadium!op! in! te!spelen.!De!verschillende!stadia!zijn!

echter!onderling!afhankelijk!(Nicholson,!1990)!en!daarom!is!het!interessant!deze!fasen!toch!even!

kort!te!duiden!om!een!volledig!beeld!omtrent!de!transitie!te!vormen.!Naast!de!moeilijkheden!in!

de!latere!stadia!blijken!veel!jongeren!die!aan!het!begin!van!hun!loopbaan!staan,!en!zich!dus!in!het!

preparation$ stadium! bevinden,! problemen! te! ondervinden! op! de! complexe! arbeidsmarkt!

(Koivisto,!Vuori,!&!Nykyri,!2007;!Koivisto,!Vuori,!&!Vinokur,!2010).!Binnen!ons!onderzoek!leggen!

we!daarom!de!focus!op!dit!eerste!stadium.

3.2! Loopbaanleren!Een! belangrijke! eigenschap! van! de! transitie! naar! de! arbeidsmarkt! is! dat! deze! een! duurzaam!

karakter!heeft.!Dit!houdt!in!dat!studenten!voldoende!competenties!hebben!ontwikkeld!en!deze!

kunnen! inzetten! in! hun! verdere! loopbaan! en! zichzelf! daarin! ook! blijven! bijschaven! (Kuijpers,!

2005;!Selingo,!2016).!Pas!afgestudeerden!hebben!een!groter!risico!om!in!jobs!terecht!te!komen!

die!slechts!tijdelijk!zijn,!geen!voldoening!geven!of!zich!niet!op!hetzelfde!niveau!bevinden!als!het!

diploma! dat! behaald! is! (Koivisto,! Vuori,! &! Nykyri,! 2007;! Koivisto,! Vuori,! &! Vinokur,! 2010).!

Wanneer!een! job!niet!van!hetzelfde!niveau! is!als!het!behaalde!diploma!kan!er! sprake!zijn!van!

zowel!overeducation!als!undereducation.! Indien!het!niveau!van!de!opleiding!hoger!is!dan!nodig!

voor!het!uitvoeren!van!de!job!(wanneer!men!bijvoorbeeld!een!masterdiploma!behaald!heeft,!maar!

een! job! uitvoert! waar! een! bachelordiploma! voldoende! is)! spreekt! men! van! overeducation.!

Omgekeerd! is!er!sprake!van!undereducation! (Grosemans,!Coertjens,!&!Kyndt,!2017).!Om!dit! te!

vermijden! en! een! geschikte! job! te! kunnen! vinden! en! behouden,! moeten! (toekomstige)!

werknemers!hun!loopbaan!leren!organiseren.!Dit!noemen!we!loopbaanleren!(Kuijpers!&!Meijers,!

2012).!

3.2.1! Definitie!loopbaanleren!Loopbaanleren!gaat!over!het!organiseren!of!ontwikkelen!van!de! loopbaan!(Kuijpers!&!Meijers,!

2012).!Onder!loopbaan!verstaan!we!alles!vanaf!de!overgang!van!schoolloopbaan!naar!loopbaan!

bij! laatstejaarsstudenten! tot! en! met! de! uiteindelijke! loopbaancarrière.! (Toekomstige)!

! 14!

werknemers!moeten!in!staat!zijn!hun!eigen!loopbaan!richting!te!geven.!Zo!is!het!bijvoorbeeld!van!

belang!dat! ze!betekenisvolle! informatie! in! verband!met!hun! loopbaan!kunnen!verzamelen!om!

deze! te! gebruiken! bij! het! vormgeven! van! hun! loopbaan.! Dit! is! nodig! vanaf! het! begin! van! de!

loopbaan! om! een! succesvolle! start! op! de! arbeidsmarkt! te! kunnen! nemen! en! vlot! te! kunnen!

navigeren!in!de!verdere!loopbaan!(Akkermans,!Brenninkmeijer,!&!Blonk,!2015).!Vlot!navigeren!

gaat!over!het!in!staat!zijn!om!je!loopbaan!zelfstandig!te!sturen!zodat!zo!weinig!mogelijk!problemen!

ondervonden!worden!op!de!arbeidsmarkt.

3.2.2! Belang!loopbaanleren!!Loopbaanleren! heeft! vele! voordelen.! Het! verhoogt! de! gepercipieerde! inzetbaarheid! van! het!

individu!(Jackson!&!Wilton,!2017).!Dit!is!het!geloof!van!het!individu!dat!hij!effectief!in!staat!is!zich!

vlot!een!weg!te!banen!op!de!complexe!en!competitieve!arbeidsmarkt!en!het!geloof!de!huidige!job!

te!kunnen!behouden!of!snel!een!evenwaardige!of!zelfs!betere! job!te!vinden!(Jackson!&!Wilton,!

2017).! Een! hogere! gepercipieerde! inzetbaarheid! hangt! onder! andere! samen! met! algemeen!

welzijn,! een! gevoel! van! voldoening! en!meer! betrokkenheid! en! inzet! bij! het!werk! (De! Cuyper,!

BernhardBOettel,!Berntson,!DeWitte,!&!Alarco,!2008).!Verder!heeft!het!succesvol!organiseren!van!

de! loopbaan! een! positief! effect! op! loopbaansucces! en! inzetbaarheid! op! de! arbeidsmarkt!

(Akkermans! &! Tims,! 2016;! Kuijpers,! Schyns,! &! Scheerens,! 2006).! Heslin! (2005)! maakt! een!

onderscheid!tussen!objectief!en!subjectief!loopbaansucces.!Objectief!succes!gaat!over!meetbare!

verworvenheden,! bijvoorbeeld! loon.! Subjectief! succes! is! een! reactie! van! een! individu! op!

ervaringen!in!zijn!carrière,!dit!wordt!meestal!gemeten!aan!de!hand!van!jobsatisfactie.!

!

3.2.3! Uitkomsten!loopbaanleren!!Concreet!kan!je!je!loopbaan!organiseren!door!te!werken!aan!loopbaanB!en!generieke!competenties!

(Kuijpers!&!Meijers,!2012).!Beide!elementen!worden!hieronder!besproken.

!

3.2.3.1! Generieke+competenties+Generieke! competenties! zijn! een! cruciaal! element! om! gedurende! je! verdere! loopbaan! vlot! te!

kunnen!navigeren!op!de!arbeidsmarkt.!Generieke!competenties!kunnen!doorheen!verschillende!

contexten!en!jobs!gebruikt!worden!(Young!&!Chapman,!2010).!Young!en!Chapman!(2010)!halen!

aan! dat! deze! competenties! geclusterd! kunnen! worden! in! vijf! categorieën:! basisvaardigheden!

(bijvoorbeeld! het! gebruik! van! technologie,! geletterdheid! en! gecijferdheid),! conceptuele!

vaardigheden! (zoals! plannen,! het! nemen!van!beslissingen! en!probleemoplossen),! persoonlijke!

vaardigheden! (bijvoorbeeld! zelfvertrouwen,! ambitie,! motivatie! en! work$ life$ balance),!

omgangsvaardigheden! (zoals! communicatie! en! leiderschap)! en! zakelijke! vaardigheden! (onder!

andere!verkoop!en!ondernemerschap).!

! 15!

Het!is!belangrijk!om!generieke!competenties!te!ontwikkelen!gedurende!de!schoolloopbaan!omdat!

deze!de!basis!vormt!van!de!latere!loopbaan!(Evers!&!Rush,!1996).!Binnen!de!studies!van!Jackson!

en! Hancock! (2010)! en! Star! en! Hammer! (2009)! wordt! gesteld! dat! instellingen! voor! hoger!

onderwijs! verantwoordelijk! zijn! voor! de! ontwikkeling! van! deze! competenties! bij! studenten.!

Studenten! geven! zelf! ook! aan! dat! universiteiten! hen! zouden! moeten! ondersteunen! bij! het!

ontwikkelen!van!deze!vaardigheden!(Jackson!&!Hancock,!2010).!Wanneer!onderwijs!zich!richt!tot!

generieke!competenties!zou!dit!studenten!helpen!om!te!reflecteren!op!hun!eigen!prestaties!en!

kritisch!om!te!gaan!met!hun!leerproces!(Star!&!Hammer,!2009).!Hoewel!het!belangrijk!is!om!deze!

competenties! te!ontwikkelen! in!het!hoger!onderwijs,! zien!studenten!het!belang!hiervan!pas! in!

nadat!ze!afgestudeerd!zijn!(Chan,!Fong,!Luk,!&!Ho).!Niet!enkel!het!onderwijs!is!van!belang!voor!

het!ontwikkelen!van!deze!competenties,!maar!ook!de!nabije!omgeving!van!familie!en!vrienden.!

Studenten!wiens! omgeving! hen! steunt! bij! hun! opleiding,! ervaren!meer! het! nut! van! generieke!

competenties!en!rapporteren!het!gevoel! te!hebben!dat!ze!deze!vaardigheden!meer!ontwikkeld!

hebben!ten!opzichte!van!studenten!wiens!omgeving!hen!niet/minder!steunt!(Natoli,!Beverley,!&!

Lalith,!2014).

3.2.3.2! Loopbaancompetenties++

3.2.3.2.1! Definitie$

Loopbaancompetenties! zijn! het! geheel! van! kennis! en! vaardigheden! die! centraal! staan! bij! het!

ontwikkelen! en! sturen! van! de! loopbaan! en! kunnen! ontwikkeld! worden! door! het! individu!

(Akkermans,!Brenninkmeijer,!Huibers,!&!Blonk,!2012).!Algemeen!gaat!het!over!de!vaardigheden!

om!over!de!eigen!kwaliteiten!en!motieven!na!te!denken,!om!te!netwerken!en!om!de!loopbaan!vorm!

te!geven!op!basis!van!het!verkennen!van!de!mogelijkheden!en!het!sturen!van!de!leerprocessen!

(Elias,!2015).!Het!zijn!competenties!die!relevant!zijn!voor!elke!werknemer!zijn!loopbaan!ongeacht!

de! specifieke! job! (Kuijpers,! 2005).! Loopbaancompetenties! zijn! dus! te! onderscheiden! van!

werkgerelateerde! competenties! (competenties! die! noodzakelijk! zijn! om! een! specifieke! job! te!

kunnen!uitoefenen)!en!van!competenties!die!nodig!zijn!om! in!het!algemeen!nieuwe!kennis!en!

vaardigheden! te!verwerven!zoals! generieke! competenties! (Akkermans!et! al.,! 2015;!Kuijpers!&!

Scheerens,!2006;!Young!&!Chapman,!2010).!

!

3.2.3.2.2! Vijf$loopbaancompetenties$

Loopbaancompetenties! zijn! sinds! de! jaren! negentig! van! de! vorige! eeuw! onderzocht! vanuit!

verschillende!perspectieven!(Akkermans!et!al.,!2015).!Er!bestaan!bijgevolg!meerdere!theorieën!

over!welke!specifieke!loopbaancompetenties!er!onderscheiden!kunnen!worden.!Akkermans!et!al.!

(2015)!hebben!de!verschillende!theorieën!rond!loopbaancompetenties!proberen!te!vatten!in!één!

algemeen! kader.! Daarbij! formuleren! ze! zes! loopbaancompetenties,! één!meer! dan!waaruit! het!

! 16!

model!van!Kuijpers!(2005)!bestaat!dat!we!in!deze!studie!hanteren.!Het!model!van!Kuijpers!(2005)!

bestaat! uit! vijf! verschillende! competenties! namelijk! motievenreflectie,! kwaliteitenreflectie,!

werkexploratie,!loopbaansturing!en!netwerken.!We!maken!gebruik!van!dit!model!omdat!hier!de!

extra!omschreven! loopbaancompetentie! zelfprofilering!vanuit!het!model! van!Akkermans!et! al.!

(2015)! samengenomen! wordt! onder! de! loopbaancompetentie! netwerken! waarvoor! Kuijpers!

(2005)!een!bredere!definitie!hanteert.!

Motievenreflectie.!Het! reflecteren! op! of! nadenken! over! waarden! en! wensen! die! van!

belang!zijn!voor! je!eigen! loopbaan!wordt!omschreven!als!motievenreflectie! (Akkermans!et!al.,!

2012;!Kuijpers,!2005).!Het!gaat!niet!over!vakkennis,!maar!over!inzicht!in!wat!je!belangrijk!vindt!

in!het!leven!en!wat!je!nodig!hebt!om!aangenaam!te!kunnen!werken!(Elias,!2015).!Als!je!dit!weet,!

kan! je! werk! vinden! dat! hierop! aansluit! en! kan! je! er! voldoening! uithalen! (Kuijpers,! 2005).!!

! Kwaliteitenreflectie.!Kwaliteitenreflectie!gaat!over!inzicht!in!je!sterktes!en!zwaktes.!Je!

reflecteert! over! je! eigen! kennis! en! vaardigheden! en! denkt! na! hoe! je! deze! kan! gebruiken! in! je!

loopbaan!(Kuijpers,!2005).!Het!is!noodzakelijk!om!zowel!je!kwaliteiten!als!je!leerpunten!te!kunnen!

benoemen!om!je!te!profileren!op!de!arbeidsmarkt.!Dit!inzicht!zal!je!eveneens!helpen!bij!het!vinden!

van! werk! dat! bij! je! past! (Akkermans! et! al.,! 2012;! Kuijpers,! 2005).!!

! Werkexploratie.!Het! actief! zoeken! naar! kansen! op! de! arbeidsmarkt! wordt! begrepen!

onder!werkexploratie!(Kuijpers,!2005).!Het!gaat!niet!louter!om!het!bekijken!van!vacatures,!maar!

vooral!om!het!onderzoeken!van!je!eigen!normen,!waarden!en!verwachtingen!rond!je!werk.!Alsook!

om!het!onderzoeken!waar!de!kansen!binnen!een!job!of!in!het!veranderen!van!werk!liggen!en!wat!

een!job!juist!inhoudt.!Op!die!manier!kan!je!werk!vinden!dat!aansluit!bij!je!persoonlijke!normen!en!

waarden!en!waar!je!je!kwaliteiten!ten!volle!kan!benutten!(Akkermans!et!al.,!2012;!Kuijpers,!2005).!

! Loopbaansturing.!Dit!is!het!nemen!van!initiatief!rond!het!plannen!van!leren!en!werken!

in!je!loopbaan!(Akkermans!et!al.,!2012;!Kuipers,!2005).!Dit!zorgt!ervoor!dat!je!werk!kan!aansluiten!

bij!je!eigen!motieven!en!kwaliteiten.!Je!kan!in!je!loopbaan!onmogelijk!alles!controleren,!maar!je!

kan! wel! richting! geven! binnen! de! mogelijkheden! die! er! zijn! (Kuijpers,! 2005).!

! Netwerken.! Het! opbouwen! en! onderhouden! van! contacten! op! de! arbeidsmarkt!wordt!

omschreven!als!netwerken!(Kuijpers,!2005).!Netwerken!heeft!meerdere!doelen.!Je!kan!je!netwerk!

gebruiken!om!werk!te!vinden,!maar!ook!om!op!de!hoogte!te!blijven!van!ontwikkelingen!in!het!

werkveld!of! iets! te! leren!over! jezelf.!Bovendien! leidt!netwerken! tot! loopbaansucces! (Kuijpers,!

2005).!Aan!dit! loopbaansucces!kan!al!gewerkt!worden!tijdens!het!studeren!via!netwerken!(De!

Vos,!De!Clippeleer,!&!Dewilde,!2009).!Wanneer!studenten!tijdens!het!laatste!jaar!van!hun!studies!

netwerken,!zullen!ze!dat!ook!meer!en!beter!doen!in!de!eerst!jaren!van!hun!carrière!(De!Vos!et!al.,!

2009).! Hieronder! is! dus! ook! de! loopbaancompetentie! zelfprofilering! te! herkennen! die! door!

Akkermans! et! al.! (2012)! apart! gedefinieerd!wordt! als! het! presenteren! en! communiceren! van!

persoonlijke!kennis!en!vaardigheden!op!de!arbeidsmarkt.!

! 17!

3.2.4! Moeilijkheden!bij!loopbaanleren!!Het!werken!aan!onze!loopbaan!loopt!niet!altijd!vanzelf.!Bij!de!overgang!van!het!hoger!onderwijs!

naar!de!arbeidsmarkt! stoten! studenten!geregeld!op!barrières!of! zorgen!over!hun! toekomstige!

carrière.! Deze!worden! in! onderzoek! career$ concerns$ genoemd! (Creed,! Fallon,! &! Hood,! 2009).!

Volgens!Creed!et!al.!(2009)!kunnen!deze!bezorgdheden!en!problemen!te!maken!hebben!met!stress!

of! angst! om! aankomende! taken! in! de! transitie! naar! de! arbeidsmarkt! niet! goed! te! kunnen!

uitvoeren.!Deze!taken!kunnen!volgens!Busacca!en!Wester!(2006)!bestaan!uit!het!kiezen!van!een!

specialisatie!en!richting!die!je!uit!wil!in!het!arbeidsveld,!het!zoeken!van!een!job!of!het!plannen!van!

een!carrière.!Ook! is!het!voor!studenten!vaak!moeilijk!om!hun!opvattingen!over!zichzelf!aan! te!

passen.! Ze!moeten! zichzelf! niet!meer! als! student! zien,!maar! als!werknemer!met! een!bepaalde!

functie.!Zowel!Busacca!en!Wester!(2006),!als!Creed!et!al.!(2009)!gingen!in!hun!onderzoek!op!zoek!

naar! de! samenhang! tussen! de! hoeveelheid! ervaren! career$ concerns! en! persoonsgebonden!

factoren.! Creed! et! al.! (2009)! gingen! in! hun! studie! op! zoek! naar! samenhang! tussen! career$

adaptability$en!career$concerns.!Career$adaptability$(aanpassingsvermogen!binnen!een!carrière)!

werd!in!deze!studie!opgedeeld!in!plannen,!ontdekken!en!beslissingen!maken.!Uit!het!onderzoek!

kwam!naar!voren!dat!het!minder!goed!zijn!in!beslissingen!maken,!samenhangt!met!meer!career$

concerns.!Daarnaast!vonden!ze!ook!een!negatief!verband!tussen!zelfexploratie!en!career$concerns.!

Zo!kan!weinig!zelfexploratie!leiden!tot!impulsieve!carrièrekeuzes!of!moeilijkheden!met!het!zich!

thuis!voelen!in!een!job!en!er!zich!settelen.!Dit!vonden!Busacca!en!Wester!(2006)!ook!in!hun!studie.!

Zij! voegen! daar! nog! eens! aan! toe! dat! niet! alleen! intrapersoonlijke! exploratieve! taken,! zoals!

zelfexploratie,! maar! ook! omgevingsexploratieve! taken,! zoals! werkexploratie,! indicatoren! zijn!

voor!het!al!dan!niet!ervaren!van!barrières!of!problemen.!Hierbij!komt!duidelijk!het!belang!van!

loopbaancompetenties!naar!voren!waarbij!een!betere!ontwikkeling!van! loopbaancompetenties!

kan!leiden!tot!het!ervaren!van!minder!career$concerns.!Verder!stellen!Busacca!en!Wester!(2006)!

in! hun! studie! dat! de! druk! en! verwachtingen! van! familieleden,! scholen! en! peers! mogelijke!

oorzaken!van!career$concerns!zijn.!

3.2.5! Faciliterende!activiteiten!van!loopbaanleren!!Om!aan!loopbaancompetenties!te!werken!en!zo!career$concerns!te!overkomen!kunnen!studenten!

beroep!doen!op!verschillende!ondersteuningsvormen!(Merkac!Skok!&!Dolinsek,!2013).!Hierbij!

worden!loopbaanbegeleiding,!stages!en!studentenjobs!aangehaald.!

3.2.5.1! Loopbaanbegeleiding+

3.2.5.1.1! Definitie$$

Het!ontwikkelen!van!een!loopbaan!gebeurt!door!een!individu!zelf,!maar!het!is!belangrijk!om!hierin!

ondersteund!te!worden!(Merkac!Skok!&!Dolinsek,!2013).!Loopbaanbegeleiding!wordt!beschreven!

! 18!

als!een!zeer!ruim!concept!en!er!zijn!tal!van!mogelijkheden!om!dit!vorm!te!geven!in!de!praktijk.!

Het! gaat! niet! enkel! om! het! ondersteunen! van! mensen! tijdens! hun! verdere! loopbaan,! maar!

loopbaanbegeleiding!heeft!ook!als!doel!mensen!de!beste!mogelijkheden!te!bieden!voor!een!goede!

start!van!hun!loopbaan!(Litoiu,!2015).!Hier!gaan!we!voornamelijk!verder!met!dit!laatste!element!

door!de!focus!te!leggen!op!loopbaanbegeleiding!gericht!op!studenten!aangezien!het!van!belang!is!

om!reeds!vanaf!het!begin!(preparation$stadium)!te!focussen!op!loopbaanleren!(Kuijpers!&!Meijers,!

2012;!Nicholson,!1990).!Zo!wordt!een!goede!weergave!van!de!eigen!sterktes!en!zwaktes!en!de!

loopbaaninteresses! van! studenten! gezien! als! een! belangrijke! factor! om! zicht! te! krijgen! op!

loopbaanmogelijkheden.! Hier! wordt! dan! ook! het! startpunt! van! loopbaanbegeleiding! gelegd!

(Merkac!Skok!&!Dolinsek,!2013).!Merkac!Skok!en!Dolinsek!(2013)!beschrijven!vier!onderdelen!

die! aan! de! basis! van! dit! startpunt! liggen,! namelijk! het! kritisch! nadenken! over! de! eigen!

capaciteiten,!het!ontdekken!van!verschillende!mogelijkheden!van!de!persoonlijke!ontwikkeling,!

het! stellen! van! persoonlijke! ontwikkelingsdoelen! en! het! opmaken! van! een! plan! om! deze!

persoonlijke!ontwikkelingsdoelen!te!bereiken.!Loopbaanbegeleiding!focust!op!het!begeleiden!en!

stimuleren!bij!deze!vier!onderdelen!(Litoiu,!2015;!Merkac!Skok!&!Dolinsek,!2013).

!

Hoe! loopbaanbegeleidingscentra! de! begeleiding! van! studenten! bij! hun! transitie! naar! de!

arbeidsmarkt!vormgeven,!verschilt!op!vlak!van!vier!specifieke!elementen,!namelijk!de!populatie,!

de! diensten,! de! gehanteerde!methode! en! de! betrokkenheid! van! de! omgeving! (Merkac! Skok!&!

Dolinsek,! 2013).! In! hun! onderzoek! onderscheidden! Merkac! Skok! en! Dolinsek! (2013)! 15!

verschillende! diensten! die! geboden! kunnen! worden! door! loopbaanbegeleidingscentra! (zoals!

informatie!over!studeren,!inzetbaarheid!en!cv,!verbeteren!van!management$skills,!sociaal!netwerk!

en!beurzen)!en!zeven!verschillende!methodes!die!gehanteerd!kunnen!worden!(zoals!individueel!

advies,!groepsbegeleiding!en!workshops).!

Vervolgens!wordt! benadrukt! dat! het! de! taak! is! van! universiteiten! om! loopbaanbegeleiding! te!

voorzien.!Kuijpers!en!Meijers!(2012)!geven!aan!dat!universiteiten!namelijk!gefinancierd!worden!

door!de!overheid!en!dat!op!die!manier!er!van!universiteiten!verwacht!wordt!dat!ze!studenten!

klaarstomen!om!hun!weg!te!gaan!in!de!samenleving!en!dus!ook!specifiek!binnen!de!arbeidsmarkt.!

Daarnaast! worden! universiteiten! als! dé! plaats! gezien! voor! het! organiseren! van!

loopbaanbegeleiding.!Er!wordt!gesteld!dat!er!op!deze!plaatsen!het!meeste!kennis!beschikbaar!is!

in!verband!met!de!transitie!naar!de!arbeidsmarkt,!terwijl!bedrijven!of!organisaties!hier!minder!

van! op! de! hoogte! zijn! en! ervan! uitgaan! dat! hun!werknemers! klaar! zijn! voor! de! arbeidsmarkt!

(Kuijpers!&!Meijers,!2012).

! 19!

3.2.5.1.2! Belang$

Naast!de!verschillende!manieren!om!loopbaanbegeleiding!vorm!te!geven,!wordt!het!belang!ervan!

langs! vele! kanten! benadrukt.! Zo! wordt! loopbaanbegeleiding! gezien! als! een! belangrijk! aspect!

binnen! het! kader! van! levenslang! leren! en! werden! er! in! 2008! door! de! EU! Resolution! van! de!

Education!Council!enkele!principes!voor!levenslang!leren!voorgesteld!waarop!de!landen!die!deel!

uitmaken!van!deze!raad!zich!kunnen!baseren!(Litoiu,!2015).!Het!belangrijkste!onderdeel!van!deze!

principes! is! de! ontwikkeling! van! loopbaancompetenties.! Doordat! de! arbeidsmarkt! sterk!

verandert,! staat! levenslang! leren! vandaag! centraal! (Selingo,! 2016).! Hierdoor! wordt! er! van!

studenten!verwacht!dat!ze!leren!hoe!ze!hun!eigen!leren!kunnen!sturen!tijdens!hun!loopbaan!en!

dat!ze!zelf! in!staat!zijn!hun!loopbaan!vorm!te!geven.!Op!basis!daarvan!stelt!Selingo!(2016)!dat!

loopbaanbegeleidingscentra!zich!hierop!moeten!baseren!en!dat!het!van!belang!is!dat!studenten!

wel!degelijk!ondersteund!worden!bij!de!transitie!naar!de!arbeidsmarkt.!Het!is!namelijk!hier!dat!

verwacht!wordt!dat!studenten!de!transfer!maken!van!de!geleerde!kennis!uit!hun!opleiding!naar!

de! werkomgeving.! Verder! worden! de! effecten! van! loopbaanbegeleiding! steeds! positief!

geëvalueerd! (Litoiu,! 2015).! Dit! zowel! objectief! via! onderzoek! naar! de! ontwikkeling! van!

loopbaancompetenties!bij!studenten,!als!subjectief!via!de!mening!van!die!studenten!zelf!(Litoiu,!

2015).!

Ondanks!het!algemeen!bevestigde!belang!van!loopbaanbegeleiding!blijkt!dat!veel!studenten!zelf!

niet! op! de! hoogte! zijn! van! de! verdiensten! van! loopbaanbegeleiding! (Litoui,! 2015).! Studenten!

blijken!wel!te!weten!dat!loopbaanbegeleiding!bestaat,!maar!wat!het!effectief!te!bieden!heeft,!blijkt!

niet!zo!algemeen!geweten!te!zijn.!Litoiu!(2015)!stelt!dat!het!daarom!van!groot!belang!is!dat!men!

studenten! hier! meer! en! meer! bewust! van! maakt.! Dit! element! zorgt! ervoor! dat!

loopbaanbegeleiding!in!zekere!zin!beperkt!blijft!en!nog!niet!volledig!ten!dienste!van!studenten!

kan!staan.!!

!

3.2.5.2! Praktijkervaring+Naast!professionele!begeleiding!kan!ook!praktijkervaring!bijdragen!aan!het!ontwikkelen!van!de!

loopbaan! (Elias,!2015).!We!maken!een!onderscheid! tussen! twee!vormen!van!praktijkervaring,!

namelijk!stages!en!studentenjobs.!

!

3.2.5.2.1! Stages$

Zoals!reeds!vermeld!hebben!veranderingen!in!de!arbeidsmarkt!een!invloed!op!de!transitie!van!

onderwijs! naar! deze! arbeidsmarkt,! er! wordt! namelijk! steeds! meer! en! meer! verwacht! van!

werknemers!waarbij! levenslang! leren! centraal! staat! (Jackson! &!Wilton,! 2017;! Selingo,! 2016).!

Werknemers!moeten!in!staat!zijn!hun!loopbaan!zelf!te!sturen.!Belangrijk!hierbij!is!het!feit!dat!er!

! 20!

een!verschil! is! tussen!het! soort!kennis!dat!opgedaan!wordt! tijdens!een!opleiding!en!het! soort!

kennis! dat! ontwikkeld! wordt! op! de! werkvloer! (Gibbons! et! al.,! 1994).! De! transitie! naar! de!

arbeidsmarkt!kan!op!die!manier!gezien!worden!als!het!vertalen!van!kennis!en!vaardigheden!die!

opgedaan!worden!binnen!een!opleiding!naar!specifieke!loopbaancompetenties.!Een!stage!wordt!

door!Elias! (2015)!geformuleerd!als!de! ideale! context!om!deze!omzetting! te! faciliteren.!Bij! een!

stage!gaat!het!over!leren!op!de!werkvloer!waarbij!langs!de!ene!kant!de!kennis!en!vaardigheden!

vanuit!een!opleiding!toegepast!kunnen!worden!op!een!specifieke!werkvloer!en!langs!de!andere!

kant! er! op! die! specifieke! werkvloer! ook! nieuwe! kennis! en! vaardigheden! opgedaan! kunnen!

worden! (Elias,! 2015).! Dit! stageproces!wordt! gezien! als! het!werkveld!waarbij! de! transfer! van!

kennis!en!vaardigheden!naar!loopbaancompetenties!kan!plaatsvinden.!Zo’n!werkveld!dient!een!

krachtige! leeromgeving! te! zijn! indien! men! wil! komen! tot! het! ontwikkelen! van!

loopbaancompetenties!(Meijers,!Kuijpers,!&!Bakker,!2006).!In!de!context!van!stages!voorziet!een!

krachtige!leeromgeving!studenten!contact!met!de!echte!beroepswereld!en!is!er!dus!sprake!van!

een!loopbaangerichte!leeromgeving!als!krachtige!leeromgeving.!Algemeen!wordt!een!stage!gezien!

als!een!middel!om!praktijkervaring!op!te!doen!en!van!daaruit!de!link!te!leggen!tussen!de!theorie!

en!de!praktijk,!een!belangrijke!stap!binnen!de!transitie!naar!de!arbeidsmarkt!(Elias,!2015).

3.2.5.2.2! Studentenjobs$

Een!tweede!manier!om!ervaring!op!te!doen!tijdens!je!studententijd!is!een!studentenjob.!Studenten!

nemen!er!tijdens!hun!studies!soms!een!(partBtime)job!bij!(Holden!&!Hamblett,!2007).!De!motieven!

hiervoor! kunnen! verschillend! zijn! (Grosemans,! Hannes,! Neyens,! &! Kyndt,! 2017).! Over! het!

algemeen!zijn!er!twee!grote!motieven!terug!te!vinden.!Een!studentenjob!als!een!manier!om!geld!

te! verdienen! dat! de! student! kan! gebruiken! om! zijn! studies! en! vrijetijdsbestedingen! mee! te!

bekostigen.! Daarnaast! kan! het! ook! dienen! om! extra! ervaring! op! te! doen! in! het! werkveld! om!

steviger!in!zijn!schoenen!te!staan!tijdens!de!overstap!naar!de!arbeidsmarkt.!In!dit!geval!spreek!je!

van!een!studierelevante!bijbaan!(Grosemans,!et!al.,!2017).!Over!de!twee!motieven!heen!zijn!er!

positieve!gevolgen!voor!je!verdere!carrière!(Pacurari!&!Nechita,!2013).!Zo!is!de!kans!op!een!fullB

time! job! vlak! na! het! afstuderen! groter! voor! studenten! die! tijdens! hun! studententijd! gewerkt!

hebben.! Ze! werken! aan! hun! loopbaancompetenties! aangezien! een! studentenjob! goed! is! voor!

werkexploratie,!motievenB!en!kwaliteitenreflectie.!Studenten!leren!veel!over!zichzelf!en!maken!

kennis! met! de! arbeidsmarkt! (Holden! &! Hamblett,! 2007).! Ze! werken! ook! aan! hun! generieke!

competenties! (Young! &! Chapman,! 2010).! Zo! leren! ze! op! de! werkvloer! vaardigheden! die! niet!

meteen!op!school!aangeleerd!worden,!maar!waarvan!werknemers!wel!verwachten!dat!men!ze!

beheerst!(Pacurari!&!Nechita,!2013).!

!

! 21!

4! Onderzoeksvragen!en!hypothesen!In!de!voorgaande!literatuurstudie!hebben!we!kennis!gemaakt!met!de!centrale!begrippen!van!onze!

probleemstelling.!Voorgaand!onderzoek!werd!gelezen!en!theoretische!kaders!werden!bekeken.!

Na! het! opstellen! van! ons! theoretisch! kader! kunnen! we! verdergaan! met! het! opstellen! van!

onderzoeksvragen.!Enkel!het!theoretisch!kader!geeft!ons!niet!genoeg!informatie!om!het!probleem!

aan! te! pakken.! Daarom! is! verder! onderzoek! nodig.! We! zullen! onderzoek! uitvoeren! om! een!

duidelijker!beeld!te!krijgen!van!wat!er!nu!net!tijdens!die!transitie!naar!de!arbeidsmarkt!gebeurt,!

want! daar! is! de! literatuur! niet! duidelijk! over.! Ook! over! de! impact! van! de! verschillende!

faciliterende!activiteiten!vonden!we!in!de!literatuur!geen!duidelijkheid.!Daarom!zullen!we!zowel!

een! kwalitatief! als! een! kwantitatief! onderzoek! voeren.! Met! het! kwalitatieve! luik! van! ons!

onderzoek!willen!we!een!antwoord!bieden!op!de!eerste!vraag:!“Wat!doen!laatstejaarsstudenten!

om!hun!overgang!naar!de!arbeidsmarkt!voor!te!bereiden!en!welke!stappen!ondernemen!ze!al?”!

Uit!de!literatuurstudie!blijkt!dat!afgestudeerden!steeds!meer!vaardigheden!nodig!hebben!om!hun!

(steeds! complexere)! loopbaan! effectief! te! kunnen! beheren! en! dit! al! vanaf! het! begin! van! de!

overgang! van! schoolloopbaan! naar! loopbaan! (Jackson!&!Wilton,! 2017;!Nicholson,! 1990).! ! Het!

werken! aan! loopbaancompetenties! is! een! belangrijke! factor! voor! een! vlotte! overstap! naar! de!

arbeidsmarkt! en! de! vaardigheid! om! de! verdere! loopbaan! vlot! te! kunnen! sturen! (Akkermans,!

Brenninkmeijer,!Huibers,!&!Blonk,!2012).!Er!zijn!een!aantal!activiteiten!die!het!werken!aan!deze!

loopbaancompetenties! kunnen! ondersteunen! namelijk! loopbaanbegeleiding,! stages! en!

studentenjobs!(Merkac!Skok!&!Dolinsek,!2013).!We!willen!weten!waar!studenten!allemaal!mee!

bezig! zijn! in! hun! voorbereiding! op! de! arbeidsmarkt,! hoe! studenten! al! concreet! aan! hun!

loopbaancompetenties!werken!en!wat!de! rol! van!de! faciliterende!activiteiten!hierin! is.!Hieruit!

volgen!dan!volgende!onderzoeksvragen!voor!het!kwalitatieve!luik:!

1.! "Wat!geven!studenten!zelf!aan!reeds!te!doen!in!hun!overstap!naar!de!arbeidsmarkt?"!

2.! “Hoe!werken!deze!laatstejaarsstudenten!aan!hun!loopbaancompetenties?”!

3.! “Wat!is!de!rol!van!faciliterende!activiteiten!voor!loopbaanleren!op!hun!loopbaan?”!

Het! volgende! deel! van! ons! onderzoek! is! een! kwantitatief! onderzoek.! Hierbij! is! gezocht! naar!

verschillen!in!loopbaancompetenties!van!laatstejaarsstudenten!op!verschillende!meetmomenten.!

Meerbepaald!naar!verschillen!op!loopbaancompetenties!tussen!studenten!die!al!dan!niet!hebben!

deelgenomen! aan! activiteiten! georganiseerd! door! het! Student! Career! Center.! Dit! zowel! in!

november!als!in!mei!om!ook!naar!de!verschillen!in!vooruitgang!te!kijken.!Ook!werd!er!specifiek!

gekeken!naar!het!verschil!in!scores!op!de!loopbaancompetenties!netwerken!en!werkexploratie!en!

deelname! aan! de! Jobinfodag.! We! kijken! specifiek! naar! de! Jobinfodag! omdat! dit! het! grootste!

evenement! is! van! het! Student! Career! Center! en! daarbij! specifiek! naar! die! twee!

loopbaancompetenties!omdat!volgens!het!theoretisch!kader!van!het!Student!Career!Center!deze!

! 22!

twee!competenties!geoefend!worden!op!de!Jobinfodag.!Als!laatste!werd!ook!het!verschil!in!scores!

op! loopbaancompetenties! tussen! laatstejaarsstudenten! die! al! dan! niet! een! stage! hadden!

doorlopen!of!een!(studierelevante)!studentenjob!hebben!gedaan!om!te!kijken!naar!de!invloed!van!

praktijkervaring.!De!concrete!onderzoeksvragen!zijn!dus:!

1.! “Zijn! er! significante! verschillen!op!de! loopbaancompetenties! tussen! studenten!die!niet!

hebben!deelgenomen!aan!activiteiten!van!het!Student!Career!Center!en!studenten!die!deel!

hebben!genomen!aan!één!of!meerdere!activiteiten?”!!

Hierbij!wordt!gekeken!naar!verschillen!tussen!studenten!aan!het!begin!en!het!einde!van!

het!jaar!om!te!kunnen!kijken!naar!enige!voorB!of!achteruitgang.!

2.! “Zijn!er!significante!verschillen!op!netwerken!en!werkexploratie!tussen!studenten!die!al!

dan!niet!deelnamen!aan!de!Jobinfodag?”!

Hier!wordt!ook!weer!gekeken!naar!scores!voor!en!na!het!evenement.!!

3.! “Zijn! er! significante! verschillen! tussen! studenten! die! tijdens! hun! opleiding!

praktijkervaring!hebben!opgedaan!en!studenten!die!dat!niet!hadden?”!

De!twee!mogelijkheden!om!praktijkervaring!op!te!doen!die!hier!besproken!worden!zijn!

stage!en!studentenjobs.!

Om!een!antwoord!te!krijgen!op!deze!onderzoeksvragen!en!dus!een!beeld!te!krijgen!van!verschillen!

op!loopbaancompetenties!tussen!studenten!die!al!dan!niet!hebben!deelgenomen!aan!activiteiten!

van!het!Student!Career!Center!en!om!te!kijken!naar!de!impact!van!de!faciliterende!factoren!stelden!

we!volgende!hypotheses!op:!

1.! Studenten!die!deelnamen!aan!de! initiatieven!van!het!Student!Career!Center!maken!

meer!vooruitgang!dan!studenten!die!niet!deelnamen.!!

Deze!hypothese!werd!opgesteld!door!de!literatuur!die!zegt!dat!studenten!die!zich!laten!begeleiden!

in!hun!loopbaan!verbeteren!in!hun!loopbaancompetenties!(Litoiu,!2015).

2.! Studenten! die! deelnamen! aan! de! Jobinfodag! vertonen! meer! vooruitgang! op! de!

loopbaancompetenties!netwerken!en!werkexploratie!dan!studenten!die!hier!niet!aan!

deelnamen.!!

Deze!hypothese!volgt!dezelfde!denkwijze!als!de!vorige!hypothese,!maar!dan! toegespitst!op!de!

Jobinfodag!en!de!bijbehorende!loopbaancompetenties!werkexploratie!en!netwerken.

3.! Laatstejaarsstudenten!die!een!stage!hebben!doorlopen,!scoren!significant!hoger!op!de!

verschillende!loopbaancompetenties!dan!laatstejaarsstudenten!die!geen!stage!hebben!

gedaan.!

! 23!

Deze! hypothese! is! onder! andere! gebaseerd! op! het! onderzoek! van! Elias! (2015).! Daarin!wordt!

gezegd! dat! stage! de! ideale! gelegenheid! is! om! aan! verschillende! competenties! te! werken! en!

loopbaancompetenties!zijn!daar!een!voorbeeld!van!(Elias,!2015).!Daarnaast!werd!door!studenten!

zelf! ook! aangehaald! in! de! kwalitatieve! dataBanalyse,! dat! een! stage! bijdraagt! aan! de!

loopbaancompetenties!netwerken,!werkexploratie!en!kwaliteitenreflectie.!

4.! Laatstejaarsstudenten!die!tijdens!het!moment!van!afname!aan!het!werk!zijn!(zowel!

studentenjobs! als! werkstudenten),! scoren! hoger! op! de! loopbaancompetenties!

werkexploratie! en! kwaliteitenreflectie! dan! studenten! die! geen! niet! aan! het! werk!

waren!op!het!moment!van!afname.!

De! laatste! hypothese! komt! ook! voort! uit! onderzoek,! waaruit! bleek! dat! studentenjobs! nuttig!

kunnen! zijn! voor! de! loopbaancompetenties! werkexploratie,! motievenB! en! kwaliteitenreflectie!

(Holden! &! Hamblett,! 2007;! Grosemans,! Hannes,! Neyens,! &! Kyndt,! 2017).! Aangezien! we! geen!

gegevens!hebben!over!de!loopbaancompetentie!motievenreflectie!wordt!deze!niet!vernoemd!in!

de!hypothese.!

!

! !

! 24!

5! Methode!De! probleemstelling! die! we! voor! ons! onderzoek! hebben! opgesteld! en! waaruit! bovenstaande!

onderzoeksvragen!onder!andere!zijn!afgeleid,!luidt!dus!als!volgt:!“Wat!doen!laatstejaarsstudenten!

om!hun!overgang!naar!de!arbeidsmarkt!voor!te!bereiden!en!welke!stappen!ondernemen!ze!al?!

Welke!rol!spelen!de!initiatieven!van!het!Student!Career!Center!daarin?”!Om!een!eerste!verkenning!

te! doen! binnen! dit! probleem,! voerden!we! een! literatuurstudie! uit.! Om! het! antwoord! op! deze!

vragen!daarna!verder!uit!te!diepen,!voerden!we!zowel!kwalitatief!als!kwantitatief!onderzoek!uit.

!

5.1! Literatuurstudie!!Om!inzicht!te!krijgen!in!het!gedrag!van!laatstejaarsstudenten!naar!aanloop!van!de!transitie!naar!

de!arbeidsmarkt!zijn!we!gestart!met!een!literatuurstudie!om!bekend!te!raken!met!de!bestaande!

theorieën! en! theoretische! concepten.! Hiervoor! zijn!we! systematisch! te!werk! gegaan! via! Limo!

Libis.!We! hebben! gekeken! naar! de! thema’s! die! belangrijk! waren! bij! het! verwerken! van! onze!

probleemstelling:! transitie! naar! de! arbeidsmarkt,! loopbaanleren,! loopbaancompetenties! en!

loopbaanbegeleiding.! We! besloten! ook! te! zoeken! op! de! Engelse! varianten! van! deze! termen:!

transition! to! labo(u)r! market,! career! learning,! career! competenc(i)es! and! career! counseling.!

Aangezien! het! onderzoeksveld! naar! deze! thema’s! groot! is! en! ons! onderzoek! zich! toespitst! op!

hoger!onderwijs,!voegden!we!hoger!onderwijs!of!higher!education!aan!onze!zoektermen!toe.!Dit!

zorgde! ervoor! dat! er! meer! relevante! informatie! naar! boven! kwam! bij! de! zoekresultaten.!We!

schatten!artikels!relevant!op!basis!van!de!titel!en!het!abstract!en!zijn!zo!tot!een!eerste!selectie!

artikels! gekomen.! Tijdens! het! lezen! van! de! geselecteerde! artikels! kwamen!we! regelmatig! tot!

nieuwe!inzichten!waarover!we!dan!nog!extra!literatuur!gingen!opzoeken.!Verder!hebben!we!ook!

gebruik!gemaakt!van!de!backward$snowballing$technique$(Janssens,!1998).!Zo!bestudeerden!we!

bij! relevante! artikels! de! referentielijst! wat! ons! soms! tot! nieuwe! literatuur! bracht! die! tevens!

relevant!leek!in!het!kader!van!onze!onderzoeksvragen.!Door!gebruik!te!maken!van!deze!methode!

doken! er! soms! ook! nieuwe! concepten! op! die!we! daarna! verder! bestudeerden,! een! voorbeeld!

hiervan!zijn!de!verschillende!stadia!binnen!de!transitie!naar!de!arbeidsmarkt!volgens!Nicholson!

(1990).!Na!dit!ruime!verzamelproces!hebben!we!ons!verdiept! in!de! literatuur!om!een!beeld!te!

krijgen!van!de!verschillende!thema’s.!Op!basis!van!deze!grondige!studie!werd!er!een!structuur!

opgebouwd!van!waaruit!een!geïntegreerd!verhaal!geschreven!kon!worden.!De!bronnen!die!we!

gebruikt! hebben,! zijn! voornamelijk! wetenschappelijke! artikels!met! online! toegang.! Daarnaast!

maakten!we!ook!gebruik!van!twee!academische!boeken!en!één!praktijkgericht!boek,!die!te!vinden!

zijn!in!de!stadsbibliotheek!van!Leuven,!de!bibliotheek!van!de!campus!Sociale!Wetenschappen!van!

de!KU!Leuven!en!de!bibliotheek!UCLL!Hertogstraat.

! 25!

5.2! MixedQmethod!onderzoek!Na!de!literatuurstudie!zijn!we!zelf!aan!de!slag!gegaan!met!onderzoek!en!hebben!we!een!onderzoek!

uitgevoerd.!Zoals!eerder!al!werd!aangehaald!bestond!het!onderzoek!uit! twee!delen.!Zowel!een!

kwalitatief! als! een! kwantitatief! deel.!Het! kwalitatief! onderzoek!werd! eerst! uitgevoerd!om!een!

beeld!te!schetsen!van!het!transitiegedrag!van!laatstejaarsstudenten!die!de!overstap!zullen!maken!

naar!de!arbeidsmarkt.!Door!middel!van!interviews!kan!een!ruim!beeld!opgesteld!worden!van!de!

gedragingen!die!studenten!stellen.!Het!kwantitatieve!luik!van!het!onderzoek!dient!om!verschillen!

te!zoeken!en!statistisch!bewijs!te!leveren.!!

!

5.2.1! Dataverzameling!In!het!kwalitatieve!onderzoek!kozen!we!voor!semiBgestructureerde!interviews!om!de!opvattingen!

van! studenten! rond! hun! transitie! naar! de! arbeidsmarkt! te! kunnen! bevragen.! Door! de! semiB

gestructureerde!opzet!kwamen!alle!thema’s!waarover!we!informatie!wilden!zeker!aan!bod!en!kon!

de! interviewer! inspelen! op! de! antwoorden! van! de! respondent.! De! interviews!werden! bij! tien!

laatstejaarsstudenten!faceBtoBface!afgenomen.!De!interviews!werden!opgenomen!om!ze!achteraf!

te! kunnen! transcriberen.! De! respondenten! werden! hier! op! voorhand! over! geïnformeerd! en!

verklaarden! zich! hiermee! akkoord.!We! selecteerden! enkel! studenten! die! overwogen! of! zeker!

wisten!dat!ze!na!dit! jaar!zouden!gaan!werken.!Studenten!die!reeds!zeker!waren!dat!ze!zouden!

verder!studeren!hebben!we!niet!bevraagd!aangezien!zij!de!overstap!naar!de!arbeidsmarkt!nog!

niet!zullen!maken!in!de!nabije!toekomst.!We!contacteerden!de!deelnemers!enerzijds!via!ons!eigen!

netwerk!en!anderzijds!via!enkele!evenementen!van!het!Student!Career!Center.!Studenten!die!daar!

aanwezig!waren!konden!op!de!aanwezigheidslijst!aangeven!of!ze!bereid!waren!om!deel!te!nemen.!

Op!die!manier!verkregen!we!de!contactgegevens!van!zes!studenten,!waarvan!er!uiteindelijk!vier!

effectief!deelgenomen!hebben.!Daardoor!waren!we!zeker!dat!er!enkele!participanten!het!Student!

Career!Center!reeds!kenden!en!reeds!hadden!deelgenomen!aan!minstens!één!initiatief.!We!hebben!

bovendien!geprobeerd!om!studenten!te!vinden!uit!verschillende!studierichtingen.!Tabel!1!geeft!

hier!een!overzicht!van.

!

!

!

!

!

!

!

!

! 26!

Tabel!1

Overzicht$van$de$Respondenten

Student!X M/V Bereikt!via!Student!Career!

Center!(SCC)!of!eigen!netwerk

Studierichting

Student!1 V Eigen!netwerk Pedagogische!wetenschappen!–!

orthopedagogiek!

Student!2 M Eigen!netwerk Toegepaste!economische!

wetenschappen

Student!3 V Eigen!netwerk Biomedische!wetenschappen

Student!4 M SCC Handelsingenieur

Student!5 M SCC Fysica!–!theoretische!fysica

Student!6 M SCC Sterrenkunde

Student!7 V SCC Biochemie

Student!8 V Eigen!netwerk Rechten

Student!9 V Eigen!netwerk Revalidatiewetenschappen!en!

kinesitherapie

Student!10 V Eigen!netwerk Logopedische!en!audiologische!

wetenschappen

We!stelden! een! interviewleidraad! (zie!bijlage!1)! op!die!de!basis! vormt!voor! elk! interview.!De!

leidraad! werd! opgesteld! aan! de! hand! van! onze! onderzoeksvragen! en! thema’s! uit! de!

literatuurstudie.!De!eerste!vragen!waren!zeer!algemeen!(bv.!“In!welke!mate!denk!je!al!na!over!

jouw!overstap!naar!de!arbeidsmarkt?”).!Hierna!gingen!we!dieper!in!op!enkele!aspecten!die!uit!de!

literatuur! belangrijk! bleken,! namelijk! loopbaancompetenties! en! de! faciliterende! activiteiten:!

loopbaanbegeleiding!en!praktijkervaring.!Van!de!leidraad!kon!dus!afgeweken!worden!om!dieper!

in!te!gaan!op!bepaalde!thema’s!of!om!extra!vragen!te!stellen!wanneer!dit!relevant!was.!Gemiddeld!

duurde!een!interview!twintig!minuten.!

!

In!de!kwantitatieve!dataBanalyse!zijn!de!gebruikte!data!afkomstig!uit!het!FLOWBonderzoek.!De!

data!zijn!verzameld!door!middel!van!een!survey.!Er!werden!gegevens!verzameld!over!algemene!

! 27!

kenmerken!(leeftijd,!geslacht!en!studierichting)!en!over!loopbaanspecifieke!zaken!(werkervaring,!

loopbaancompetenties,! stages,!perceived!employability,...).! In!het!FLOWBonderzoek!konden!we!

alle! variabelen! terugvinden! die! naar! voren! kwamen! uit! het! literatuuronderzoek! en! de!

kwalitatieve! dataBanalyse,! behalve! de! loopbaancompetentie! motievenreflectie.! Deze!

loopbaancompetentie!kan!dus!niet!besproken!worden!in!onderstaand!onderzoek.

De!survey!werd! in! totaal!afgenomen!bij!1280!deelnemers!op! twee!meetmomenten.!Het!eerste!

meetmoment! vond! plaats! in! november! 2016,! het! tweede!meetmoment! in!mei! 2017.! Niet! alle!

deelnemers! hebben! aan! beide! onderzoeksmomenten! deelgenomen.! Aan! het! meetmoment! in!

november! namen! 912! studenten! deel,! in! mei! vulden! 711! studenten! de! vragenlijst! in.! Alle!

deelnemers!waren!laatstejaarsstudenten!van!verschillende!faculteiten.!Er!namen!in!totaal!meer!

vrouwen!mee!dan!mannen.!Over!de!twee!meetmomenten!heen!vulden!855!vrouwen!de!vragenlijst!

in!en!425!mannen.

!

5.2.2! DataQanalyse!Om! de! interviews! in! de! kwalitatieve! analyse! te! kunnen! analyseren!werden! ze! eerst! letterlijk!

getranscribeerd.!Stopwoorden!of!andere!nonBverbale!acties!namen!we!niet!op!in!de!transcripties.!

Vervolgens!werden!deze!met!behulp!van!een!codeboom!(zie!bijlage!2)!gecodeerd.!Deze!stelden!

we! op! aan! de! hand! van! de! literatuurstudie,! onderzoeksvragen! en! de! interviewleidraad.! Zo!

kwamen! we! tot! een! codeboom! die! in! drie! grote! delen! was! opgedeeld! namelijk! transitie!

arbeidsmarkt,! loopbaancompetenties! en! faciliterende! activiteiten.! Onder! elk! van! deze! delen!

brachten!we!verschillende!codes!onder.!De!codes!werden!op!voorhand!opgesteld!en!op!basis!van!

de!interviews!werden!geen!codes!meer!toegevoegd.!We!hebben!dus!deductief!gecodeerd!(SavinB

Baden!&!Howell!Major,!2013).!Het!coderen!gebeurde!via!het!computerprogramma!NVivo.!

De! kwantitatieve! data! werden! geanalyseerd! met! behulp! van! het! programma! SPSS! statistics!

(versie! 25).! Er! werden! verschillende! tBtoetsen! uitgevoerd! op! de! verschillende! scores! op!

loopbaancompetenties! om! te! kijken! of! er! significante! verschillen! zijn! tussen! verschillende!

groepen! studenten.! De! eerste! twee! vergeleken! groepen! zijn! studenten! die! één! of! meerdere!

activiteiten! van! het! Student! Career! Center! hebben! gevolgd! en! studenten! die! dat! niet! hebben!

gedaan.!Om!de!scores!aan!het!begin!en!het!einde!van!het!jaar!te!kunnen!vergelijken,!voerden!we!

enkel! tBtoetsen! uit! op! de! scores! van! studenten! die! zowel! voor! het! eerste! als! het! tweede!

meetmoment!een!score!hadden!voor!de!verschillende! loopbaancompetenties.!Concreet!zijn!dit!

dan!243!studenten!die!geen!activiteiten!van!het!student!career!center!volgden!en!198!studenten!

die!wel!deelnamen!aan!één!of!meerdere!activiteiten.!Daarna!worden!ook!studenten!die!wel!een!

stage!gehad!hebben!en!studenten!die!er!geen!hadden!en!studenten!die!wel!een!(studenten)job!

! 28!

hadden!tijdens!hun!opleiding!en!studenten!die!dat!niet!hadden.!Om!een!algemeen!beeld!van!de!

data!te!verkrijgen!bekeken!we!ook!frequenties,!gemiddelden!en!standaardafwijkingen.!

Over! het! gehele! project! wordt! verwezen! naar! de! deelnemende! studenten! (zowel! aan! het!

kwalitatieve! als! het! kwantitatieve! deel)! als! ‘de! student’! en! ‘hij’,! hiermee! bedoelen! we! zowel!

mannelijke!als!vrouwelijke!studenten.

!

! !

! 29!

6! Resultaten!kwalitatief!onderzoek!!6.1! Transitie!van!hoger!onderwijs!naar!de!arbeidsmarkt!Alle!respondenten!geven!aan!dat!ze!op!één!of!andere!manier!hun!overgang!naar!de!arbeidsmarkt!

al!voorbereiden.!Ze!denken!na!over!hoe!je!het!best!solliciteert,!wat!de!mogelijkheden!aan!het!einde!

van!hun!studie!zijn,!welke!soort!jobs!er!zijn,...!Bij!drie!studenten!blijft!het!bij!het!opzoeken!van!

informatie,!maar!het!niet!ondernemen!van!concrete!actie.!Een!student!geeft!als!reden!aan!dat!ze!

nog!geen!concrete!stappen!durft!ondernemen!omdat!ze!haar!diploma!nog!niet!in!handen!heeft.!

Nog!een!andere!student!krijgt!stress!door!zijn!omgeving!die!hem!constant!vragen!stelt!over!of!hij!

al!weet!welke!job!hij!wil!doen.!Omdat!hij!het!nog!niet!goed!weet!en!het!onderwerp!liever!uit!de!

weg! gaat! stelt! hij! het! ondernemen! van! concrete! acties! uit.! Anderen! (zeven! van! de! tien!

geïnterviewden)!ondernemen!al!wel!concretere!stappen!zoals!het!zoeken!van!informatie!en!het!

aanwezig! zijn! op! jobbeurzen! en! infosessies.! Sommigen! zijn! ook! al! bezig!met! het! zoeken! naar!

specifieke!jobs.

De!respondenten!denken!bij!het!nemen!van!stappen!omtrent!hun!loopbaan!over!het!algemeen!

spontaan!aan!een!cv!opstellen,!een!LinkedInBprofiel!aanmaken,!solliciteren!of!naar!jobbeurzen!en!

infosessies! gaan.! De! helft! van! de! respondenten! heeft! reeds! een! cv! opgesteld! en! drie! van! hen!

hebben!al!gesolliciteerd.!Een!student!geeft!ook!aan!dat!hij!eerst!zijn!stage!gaat!afwachten!voordat!

hij!effectief!gaat!solliciteren:

!

Aangezien!het!in!onze!richting!vaak!zo!is!dat!als!je!stages!gedaan!hebt,!je!daar!soms!een!

job!aangeboden!krijgt!en!tijdens!je!stages!merk!je!waar!je!naartoe!wilt.!Dus!ik!wil!eerst!

mijn!stages!doen!en!kijken!wat!mij!ligt!en!waar!ik!wil!werken!voor!ik!ga!solliciteren

!

Verder!zijn!er!studenten,!die!door!naar!jobbeurzen!te!gaan,!in!contact!zijn!gekomen!met!specifieke!

bedrijven.!De!jobbeurs!is!dan!een!goede!opstap!geweest!om!naar!evenementen!van!bedrijven!zelf!

te!gaan.!Zo!zijn!er!bijvoorbeeld!bedrijven!die!speciaal!voor!potentiële!nieuwe!werknemers!hun!

bedrijf!voorstellen.!Dit!gaven!twee!geïnterviewde!studenten!aan.

!

Zeven! geïnterviewde! laatstejaarsstudenten! hebben! nog! plannen! om! in! de! toekomst! aan! hun!

loopbaan! te!werken.! Twee! van!hen!hebben!nog! een! gesprek! bij! Randstad! gepland.!De! andere!

studenten!hebben!het!vooral!over!het!blijven!gaan!naar!jobbeurzen!om!zo!informatie!op!te!doen,!

maar!ook!om!hun!netwerk!uit!te!breiden.!Ook!het!meer!informatie!opzoeken!over!welke!kanten!

ze!allemaal!uit!kunnen,!zijn!nog!plannen!die!geïnterviewde!studenten!hebben.

! 30!

6.2! Loopbaancompetenties!Negen! studenten! gaven! aan! reeds! nagedacht! te! hebben! over! hun! sterktes! en! zwaktes.! Deze!

sterktes!en!zwaktes!peilden!naar!de!loopbaancompetentie!kwaliteitenreflectie.!Redenen!waarom!

ze! al! nagedacht!hebben!over!hun! sterktes! en! zwaktes! zijn! stage,! familie,! studentenvereniging,!

studentenjobs!en!sollicitaties.!Studenten!gaven!aan!dat!ze!op!hun!stage!verplicht!werden!om!na!

te!denken!over!hun!sterktes!en!zwaktes:!“Door$stages,$word$je$er$eigenlijk$toe$verplicht$om$over$na$

te$denken$waar$je$sterk$in$bent$en$waar$je$slecht$in$bent”.$Tijdens!sollicitatiegesprekken!wordt!vaak!

gepeild!naar!sterktes!en!zwaktes.!Als!voorbereiding!op!deze!gesprekken,!denken!studenten!hier!

reeds!over!na.!

Alle! ondervraagde! studenten! gaven! aan! dat! ze! al! nagedacht! hadden! over! hun! interesses! en!

ambities,!dit!peilde!naar!de!loopbaancompetentie!motievenreflectie.!Ze!gaven!hierbij!vaak!aan!dat!

hun!interesses!duidelijk!zijn,!maar!dat!ze!geen!specifiek!pad!voor!ogen!hebben,!dit!sluit!aan!bij!de!

loopbaancompetentie! loopbaansturing.! Loopbaansturing! werd! niet! expliciet! bevraagd! in! de!

interviews,!maar!kwam!dus!wel!naar!voren!bij!het!spreken!over!de!toekomst.!Hun!ambities!zijn!

vaak!minder!vastliggend!dan!hun!interesses.!Hun!interesses!ontstaan!dankzij!familie,!vrienden,!

lessen! aan! de! KU! Leuven,! stages! en! facultaire! evenementen! zoals! een! jobbeurs.! De!

loopbaancompetentie! loopbaansturing! is! niet! rechtstreeks! bevraagd,!maar! uit! de! vragen! rond!

motievenreflectie!blijkt!wel!dat!de!geïnterviewde!studenten!het!moeilijk!vinden!om!hun!carrière!

te!plannen.

Bij! de! loopbaancompetentie! netwerken! heeft! de! helft! van! de! studenten! het! gevoel! reeds! een!

netwerk!opgebouwd!te!hebben!in!het!domein!waarin!men!wil!werken.!Dit!netwerk!bestaat!uit!

zowel!toekomstige!werkgevers!(dit!netwerk!heeft!men!opgebouwd!via!LinkedIn!en!jobbeurzen)!

als!om!werknemers!in!bedrijven!waar!de!geïnterviewde!studenten!willen!werken.!Hun!netwerk!

is!ontstaan!door!stages,!evenementen!(zoals!jobbeurzen),!familie!en!vrienden.!Sommige!van!de!

respondenten!laten!het!‘krijgen!van!een!netwerk’!op!hun!afkomen,!anderen!gaan!actief!op!zoek!

naar!toekomstige!werkgevers.!Dit!blijkt!ook!uit!volgend!citaat!van!een!student:!“Dat$is$iets$waar$ik$

dit$jaar$heel$hard$mee$bezig$ben.$Door$naar$alle$events$te$gaan$probeer$ik$altijd$aan$de$werknemers$

te$vragen$of$ik$hen$mag$toevoegen$op$LinkedIn.$Mijn$profiel$is$wel$echt$in$orde.”!De!andere!helft!van!

de!respondenten!vindt!dat!ze!nog!geen!netwerk!heeft!in!de!sector!waarin!men!wil!werken!of!dat!

dit!netwerk!onvoldoende!is.!Dit!komt!omdat!ze!niemand!kennen!binnen!deze!sector!en!er!niet!

actief!naar!op!zoek!gaan.!Op!de!vraag!wat!een!goed!netwerk!moet!hebben,!kwamen!verschillende!

antwoorden.!Studenten!vonden!deze!vraag!moeilijk!en!hadden!er!vaak!nog!niet!over!nagedacht.!

Vijf!respondenten!gaven!wel!aan!dat!hun!netwerk!divers!moet!zijn.!Hiermee!bedoelen!ze!dat!hun!

kennissen!uit!verschillende!vakgebieden!en/of!bedrijven!moeten!komen.!De!respondenten!willen!

! 31!

tevens!dat!hun!netwerk!interessante!vacatures!doorstuurt,!zodat!ze!snel!op!de!hoogte!zijn!van!

nieuwe!jobs.

Voor! de! loopbaancompetentie! werkexploratie$ hebben! we! de! vraag! gesteld! of! studenten! een!

duidelijk!beeld!hebben!van!de!richtingen!die!ze!na!hun!richting!uit!kunnen!en!hoe!ze!(eventueel)!

gezocht!hebben!naar! jobs.! !De!antwoorden!van!respondenten!zijn!gelijk!verdeeld!tussen!reeds!

gezocht!en!nog!niet!gezocht!naar!jobs.!De!vijf!studenten!die!aangaven!reeds!gezocht!te!hebben,!

deden!dit!online.!Een!enkeling!zette!zijn!zoektocht!ook!verder!via!een!jobbeurs.!Zeven!studenten!

gaven!wel!aan!dat!ze!duidelijk!weten!waar!ze!terecht!kunnen!als!ze!afgestudeerd!zijn.!Dit!beeld!

verkregen!ze!via! jobbeurzen!en! stages.! Studenten!die!nog!niet!weten!waar!ze! terecht!kunnen,!

zeggen! dat! dit! komt! omdat! hun! studierichting! zo! ruim! is.! Een! mogelijke! oplossing! voor! dit!

probleem!zou!volgens!een!student!rechten!zijn!dat!faculteiten!meer!infosessies!organiseren:!“Ja$

we$hebben$echt$al$met$veel$mensen$gezegd,$dat$ze$gewoon$eens$een$infosessie$zouden$moeten$doen.$

Gewoon$ over$ ‘Wat$ kan$ je$ doen$ met$ rechten$ buiten$ de$ advocatuur’.”$ De! loopbaancompetentie!

werkexploratie! verschilt! hierin! van! loopbaansturing! omdat! het! bij! werkexploratie! gaat! om!

theoretisch! de! verschillende! mogelijkheden! te! kennen,! terwijl! bij! loopbaansturing! veel! meer!

gesproken!wordt!over!praktisch!en!concreet!weten!welke!richting!de!student!uit!wilt,!hoe!hij!daar!

moet!geraken!en!welke!acties!hij!zal!ondernemen.

6.3! Faciliterende!activiteiten!6.3.1! Loopbaanbegeleiding!De!meeste!studenten!kennen!het!Student!Career!Center!nog!niet.!Wanneer!studenten!aangaven!

deze!organisatie!te!kennen,!vroegen!we!naar!wat!ze!er!reeds!over!weten.!Vaak!bleek!dat!ze!geen!

idee!hadden!wat!het!Student!Career!Center!deed!of!ze!hadden!hier!een!onvolledig!beeld!van:!“Ja,$

maar$ik$ben$wel$nog$niet$gaan$opzoeken$wat$die$doen$ofzo,$maar$ik$heb$die$naam$wel$al$gehoord.”!

Het!Student!Career!Center!is!bekend!bij!vier!van!de!tien!studenten.!Zo!kende!één!student!dit!via!

zijn!vriendin,!drie!andere!studenten!via!mail:! “Ja,$als$die$ (Avicennafonds1$n.v.d.r.)$mij$geen$mail$

hadden$ gestuurd,$ was$ ik$ daar$ nooit$ binnengewandeld.$ Dat$ wil$ ik$ u$ op$ een$ blaadje$ geven.”! De!

studenten!die!het!Student!Career!Center!reeds!kenden,!hebben!tevens!gebruik!gemaakt!van!hun!

aanbod.!Drie!studenten!hebben!‘Sollicitatieproces!van!A!tot!Z’!gevolgd,!één!respondent!heeft!reeds!

twee!loopbaangesprekken!achter!de!rug.!Hij!heeft!ook!‘Sollicitatieproces!van!A!tot!Z’,!Talentival!

en!Elevator!Pitch!gevolgd.!

!

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!1!Avicennafonds!is!een!fonds!van!de!KU!Leuven!voor!studenten!met!een!migratieachtergrond.!

! 32!

De! studenten! die! nog! niet! gehoord! hadden! van! Student! Career! Center,! dachten! Bna! een! korte!

beschrijving!van!wat!de!organisatie!doetB!wel!gebruik!te!maken!van!hun!aanbod!of!zich!verder!te!

informeren!over!het!bestaande!aanbod.!De!respondenten!zouden!dan!bijvoorbeeld!gebruik!maken!

van!het!Student!Career!Center!wanneer!het!solliciteren!niet!vlot!verloopt!en!het!zoeken!naar!een!

job!moeizaam!verloopt:!“Dat$hangt$er$een$beetje$van$af$hoe$die$sollicitaties$gaan$lopen.$Misschien$

als$ dat$allemaal$niet$ zo$ vlot$ gaat,$wil$ ik$wel$hulp$ zoeken.”,! in!het! zoeken!van!een! studentenjob!

(indien! de! respondent! het! Student! Career! Center! vroeger! zou! kennen)! of! deelnemen! aan! hun!

evenementen.!

Slechts! twee! studenten! hebben! van! andere! vormen! van! professionele! ondersteuning! gebruik!

gemaakt!die!geen!activiteit!is!van!het!Student!Career!Center.!Eén!student!heeft!vrijwillig!van!twee!

initiatieven!gebruikt:!een! loopbaangesprek!met!Randstad!(onder!andere!voorbereiding!op!een!

jobinterview)!en!Crossbridge.!Ze!hielpen!de!student!met!bijvoorbeeld!het!opstellen!van!een!cv,!

LinkedInBprofiel.!De!student!kwam!bij!Crossbridge!terecht!via!het!management$skills$program$van!

de! faculteit! economie! die! bestaat! uit! vijf! workshop,! waarvan! één! ging! over! bovenstaand!

onderwerp.!Een!andere!student!heeft!reeds!gebruik!gemaakt!van!zijn!facultair!aanbod:!gaande!

van!sollicitatiegesprekken!op!de!faculteit!tot!een!jobbeurs.!Dit!was!voor!hem!heel!leerrijk.!

6.3.1.1! Jobbeurzen+De! meerderheid! van! de! geïnterviewde! studenten! vindt! een! jobbeurs! een! goede! manier! van!

loopbaanbegeleiding.!Op!een!jobbeurs!komen!studenten!in!aanraking!met!de!bedrijfswereld:!wat!

een!heel!andere!wereld!voor!hen!is.!Dit!vinden!ze!een!positief!punt!aangezien!ze!veel! leren!uit!

gesprekken!met!mensen!uit!het!arbeidsveld.!Ze!kunnen!er!ook!terecht!voor!concrete!vragen!zoals!

“Heb!je!een!plaats!voor!mij!en!kan!ik!daarvoor!solliciteren?”!!

Er! wordt! ook! door! een! student! aangehaald! dat! dit! een! goede! plek! is! om! aan! de!

loopbaancompetentie! netwerken! te! werken.! Wat! voor! studenten! belangrijk! is,! is! dat! er! veel!

variatie!is!en!er!dus!verschillende!soorten!bedrijven!staan.!Eén!van!de!studenten!verwoordde!dit!

als!volgt:!

Ik!verwacht!een!heel!breed!aanbod.!Dus!heel!veel!verschillende!jobs!en!bedrijven!die!jobs!

en!vacatures!hebben.!Maar!ook!meer!specifieke!informatie.!Niet!alleen!jobs!aanbieden,!ook!

informatie! over! hoe! je! moet! solliciteren,! wat! het! precies! inhoudt,…! Echt! duidelijk!

informatie!zodat!je!daarna!terug!naar!huis!kan!gaan!en!kan!denken:!“Ahja,!dit!is!iets!dat!ik!

wil!doen!ja!of!neen!en!niet!dit!is!een!mogelijkheid.”

!

! 33!

De! meeste! geïnterviewde! studenten! vinden! het! ook! belangrijk! dat! een! jobbeurs! niet! te!

hoogdrempelig!is,!dat!er!een!hoge!toegankelijkheid!is.!Een!student!geeft!aan!dat!hij!op!een!beurs!

voor! zomerstages! was! en! het! gevoel! had! dat! hij! op! een! catwalk! liep! en! door! iedereen! werd!

aangestaard.!

Ik!verwacht!dat!bedrijven!zelf!initiatief!nemen!om!veel!te!vertellen.!In!het!begin!is!het!echt!

moeilijk!om!naar!een!bedrijf!te!stappen.!Je!gaat!soms!naar!bedrijven!gaan!waar!je!eerst!

dacht!niet!naartoe!gaan!en!dan!heb!je!ook!geen!vragen.!Als!het!bedrijf!zelf!niet!de!leiding!

neemt! om! uitleg! te! geven! ga! je! er! snel! weggaan! omdat! je! niets! meer! te! zeggen! hebt.!

In! de! antwoorden! van! de! geïnterviewde! studenten! kunnen! we! afleiden! dat! ze! het! specifieke!

aspect,!waarbij!de!jobbeurs!volledig!aansluit!bij!hun!studierichting!belangrijk!vinden.!Dat!je!echt!

de!mogelijkheid!hebt!om!er!een!job!te!vinden!die!je!voor!ogen!hebt!en!de!bedrijven!een!antwoord!

kunnen!bieden!op!je!vragen.

6.3.1.1.1! Jobinfodag$

De!meerderheid!van!de!geïnterviewde!studenten!heeft!nog!nooit!gehoord!van!de!Jobinfodag!(zes!

van! de! tien! geïnterviewde! laatstejaarsstudenten).! Van! de! vier! anderen! zijn! er! drie! die! ervan!

gehoord! hebben,! maar! niet! weten! wat! het! precies! inhoudt.! Negen! studenten! denken! dat! de!

Jobinfodag! nuttig! kan! zijn! omdat! het! een! breder! aanbod! heeft! dan! een! facultaire! jobbeurs! en!

overwegen!dan!ook!naar!de!Jobinfodag!komen!(als!de!datum!hen!uitkomt).!Drie!studenten!geven!

aan! dat! de! Jobinfodag! nuttig! kan! zijn! doordat! ze! zo! in! aanraking! komen!met! andere! soorten!

bedrijven! dan! op! hun! facultaire! jobbeurs.! Een! voorbeeld! hiervan! is! een! student! die! rechten!

studeert!en!het!jammer!vindt!dat!het!op!de!VRGBjobbeurs!enkel!over!advocatuur!en!magistratuur!

ging.!Op!een!Jobinfodag!zouden!er!misschien!ook!bedrijfsjuristen!gezocht!worden.!Verder!geven!

twee! studenten! nog! aan! dat! ze! het! handig! zouden! vinden! als! ze! op! voorhand! weten! welke!

bedrijven!er!voor!hun!specifieke!afstudeerrichting!zouden!zijn.!Ze!zouden!deze!lijst!dan!doorlopen!

voor!hun!bezoek!aan!de!Jobinfodag.!

Eén!student!vond!de!Jobinfodag!niet!zo!nuttig,!al!ging!het!bij!hem!niet!over!het!concept,!maar!over!

het!feit!dat!het!aanbod!van!initiatieven!en!jobbeurzen!voor!een!handelsingenieur!al!vrij!groot!is.!

Hij!heeft!geen!nood!aan!andere/meer!initiatieven.

6.3.2! Praktijkervaring!De!meerderheid!van!de!respondenten!gaf!aan!dat!ze!voldoende!praktijkervaring!bezitten!om!de!

overstap!naar!de! arbeidsmarkt! te!maken! (zeven!van!de! tien! geïnterviewden).!Bij! degenen!die!

! 34!

vinden!dat!ze!niet!genoeg!praktijkervaring!bezitten,!is!dit!te!wijten!aan!het!niet!gedaan!hebben!

van!een!stage.!Ze!denken!dat!ze!zich!meer!klaar!zouden!voelen!om!de!overstap!te!maken!wanneer!

ze!wel!een!stage!hadden!gedaan.

!

6.3.2.1! Stages+Zes!van!de!tien!geïnterviewden!heeft!reeds!een!stage!gedaan.!Ondanks!het!feit!dat!sommigen!dit!

nog!niet!hadden!gedaan!vond!iedereen,!op!één!na,!dat!stage!bijdraagt!aan!je!loopbaan.!Er!kwamen!

verschillende!argumenten!naar!voor!waarom!een!stage!nuttig!zou!zijn!(wanneer!we!niet!kijken!

naar! alle! inhoudelijke! kennis! die! je! er! opdoet).! Zo! zou! je! er! volgens! de! geïnterviewde!

laatstejaarsstudenten!leren!waar!je!al!dan!niet!goed!in!bent,!wat!je!graag!of!niet!graag!doet!en!dus!

waar! je! later! al! dan! niet! in! tewerkgesteld! wil! worden.! Een! student! maakt! nog! een! verdere!

bedenking!bij!het!leren!van!waar!je!al!dan!niet!goed!in!bent:!!“Wil$ik$de$dingen$die$ik$niet$goed$kan$

meer$ontwikkelen$of$ niet?”!Wanneer!hij! een!andere!periode!opnieuw!een! stage!heeft!denkt!hij!

verder!na!over!aan!welke!competentie!hij!deze!periode!wil!werken.$“Op$stage$leer$je$al$stilstaan$

van$‘ik$kan$dit$nu,$maar$volgend$semester$wil$ik$dat$kunnen’.”!Hij!vindt!het!fijn!dat!stage!je!helpt!om!

stil!te!staan!bij!deze!dingen.

Verder!leren!de!geïnterviewde!studenten!op!hun!stageplaats!plannen!en!organiseren,!zelfstandig!

zijn! en! duidelijk! communiceren.!Wanneer! je! stage! doet! in! een! bedrijf!waar! je! ook! zou!willen!

starten,!leer!je!er!al!de!cultuur,!de!manier!van!werken,...!kennen.!Het!is!volgens!een!interviewee!

een!goede!overgang!van!het!studentenleven!naar!de!arbeidsmarkt.! Je! leert!nog!enorm!veel!bij,!

maar!je!hebt!toch!al!het!gevoel!dat!je!aan!het!werk!bent!als!beginnende!werknemer!in!een!bedrijf.!

Door!de!werkervaring!die!studenten!binnen!een!stage!opdoen,!voelen!ze!zich!minder!“de$baas$die$

het$voor$het$zeggen$heeft,$maar$niets$van$de$praktijk$afweet”.!Dit!maakt!studenten!zelfverzekerder.!

Een! stage! is! ook! positief! voor! je! netwerk! en! voor! je! toekomstige! werkgever.! Volgens! een!

geïnterviewde!student!vragen!werknemers!regelmatig!of!je!al!dan!niet!een!stage!hebt!gedaan.!Eén!

student!vond!dat! stage!niet!bijdraagt!aan! je! loopbaan.!Hij! interpreteert! stage!meer!vanuit! een!

opstap!voor!het!vinden!van!een!job.

!

6.3.2.2! (Studierelevante)+bijbanen+Op!één!student!na!vindt!iedereen!dat!een!studentenjob!bijdraagt!aan!je!loopbaan.!Van!de!zeven!

studenten! die! ooit! al! een! vakantiejob! hebben! gedaan,! is! er!maar! één! die! een! studierelevante!

studentenjob!heeft!gedaan.!Argumenten!waarom!een!studentenjob!aan!je!loopbaan!kan!bijdragen!

zijn!gelijkaardig!met!deze!van!een!stage:!je!leert!er!zelfstandig!zijn,!onderhandelen,!met!mensen!

omgaan,...!“Om$te$tonen$dat$ik$in$de$vakantie$niet$zomaar$op$mijn$gat$zit$en$niks$zit$te$doen$maar$

! 35!

dat$ ik$ gemotiveerd$ ben$ om$ te$ werken.”! Daarom! zetten! studenten! ook! nietBstudiegerelateerde!

bijbanen!op!hun!cv.!Het!toont!dat!ze!gemotiveerd!zijn!te!werken.

!

!

!

! !

! 36!

7! Resultaten!kwantitatief!onderzoek!Om!meer!vat!te!krijgen!op!de!data!zullen!we!eerst!algemene!beschrijvende!gegevens!meegeven.!

In! tabel! 2! staan! de! gemiddelden! en! standaardafwijkingen! van! de! vier! gemeten!

loopbaancompetenties! op! meetmoment! één! en! meetmoment! twee.! Wat! opvalt! zijn! de! lagere!

gemiddelden! en! grotere! standaardafwijkingen! bij! de! loopbaancompetenties! netwerken! en!

loopbaansturing.! Met! een! standaardafwijking! bij! netwerken! van! twee! keer! rond! .75! en! bij!

loopbaansturing! van! bijna! .90! is! de! spreiding! van! de! studenten! vrij! breed! voor! deze!

loopbaancompetenties.! We! zien! de! grootste! absolute! groei! bij! de! loopbaancompetenties!

werkexploratie!en!carrièreplanning.!Een!groei!van!respectievelijk!0.16!en!0.20.!

Tabel!2

Loopbaancompetenties$

! MM1 MM2

! Mean SD Mean SD !

Kwaliteitenreflectie 3.90 0.48 3.93 0.46 !

Netwerken 3.07 0.76 3.17 0.72 !

Werkexploratie 3.66 0.65 3.82 0.56 !

Loopbaansturing 3.01 0.89 3.21 0.89 !

Hypothese!1:!“Studenten+die+deelnamen+aan+de+initiatieven+van+het+Student+Career+Center+

maken+meer+vooruitgang+dan+studenten+die+niet+deelnamen.”! Om!deze!eerste!hypothese!te!testen!werd!een!tBtoets!uitgevoerd!op!de!scores!op!de!verschillende!

loopbaancompetenties! van! het! eerste! en! het! tweede! meetmoment.! Hierbij! werd! telkens! het!

verschil!gemeten!tussen!studenten!die!aan!één!of!meerdere!activiteiten!van!het!Student!Career!

Center!hebben!deelgenomen!en!studenten!die!dat!niet!hebben!gedaan!(enkel!bij!studenten!die!

zowel! op! het! eerste! als! op! het! tweede!meetmoment! een! score! hebben! voor! de! verschillende!

loopbaancompetenties).! De! resultaten! hiervan! bevestigden! deels! de! hypothese.! Zo! was! er! in!

! 37!

november! een! significant! verschil! in! scores! op! kwaliteitenreflectie! tussen! studenten! die! niet!

hebben! deelgenomen! aan! initiatieven! van! het! Student! Career! Center! (M=3.94;SD=0.48)! en!

studenten!die!wel!hebben!deelgenomen!(M=3.84;SD=0.46)!(t(470)=2.71;!p<.05).!Dit!betekent!dat!

studenten!die!niet!deelnamen!aan!initiatieven!significant!hoger!scoorden!dan!studenten!die!wel!

hebben!deelgenomen.!Hoewel!het!verschil!op!vlak!van!kwaliteitenreflectie!significant!bleek,!is!het!

werkelijke!verschil!in!gemiddelden!klein!(0,1).!Dit!verschil!moet!dus!niet!ontkend!worden,!maar!

de! grootte! ervan! moet! wel! gerelativeerd! worden.! ! Bij! het! uitvoeren! van! de! tBtesten! over! de!

verschillende!loopbaancompetenties!in!mei!bleek!dat!geen!van!de!toetsen!meer!een!significant!

verschil! opleverde.! Het! verschil! tussen! de! studenten! op! de! loopbaancompetentie!

kwaliteitenreflectie!in!november!is!in!mei!dus!grotendeels!weggewerkt.!We!kunnen!dit!besluiten!

omdat! het! over! dezelfde! studenten! gaat! die! nu! niet! meer! verschillen.! Het! verschil! tussen! de!

gemiddelden!was!slechts!beperkt,!maar!het!is!uiteindelijk!wel!weggewerkt.!We!kunnen!echter!niet!

concluderen!dat!dit!volledig!te!wijten!is!aan!de!diensten!van!het!Student!Career!Center.!Er!werd!

niet!alleen!gekeken!naar!de!significante!verschillen!tussen!groepen,!maar!ook!naar!of!het!verschil!

binnen!de!groep!tussen!de!twee!meetmomenten!significant!was.!De!groei!van!de!studenten!die!

één!of!meerdere!keren!deelnamen!aan!initiatieven!van!het!Student!Career!Center!vertoonden!een!

significante!groei:!t(197)=B2.108;!p!<!0,05.!De!groei!van!de!nietBdeelnemers!is!niet!significant.

Hypothese!2:!“Studenten+die+deelnamen+aan+de+Jobinfodag+vertonen+meer+vooruitgang+op+de+

loopbaancompetenties+ netwerken+ en+ werkexploratie+ dan+ studenten+ die+ hier+ niet+ aan+

deelnamen.” Ook! hier! werden! weer! tBtoetsen! uitgevoerd! op! scores! aan! het! begin! en! het! einde! van! het!

academiejaar.! Op! de! loopbaancompetentie! werkexploratie! scoorden! laatstejaarsstudenten! die!

deelnamen!aan!de!Jobinfodag!(M=3.53;SD=0.62)!voor!het!evenement!plaatsvond!niet!significant!

hoger!dan!studenten!die!niet!gingen!(M=3.70;SD=0.65).!Integendeel,!de!studenten!die!niet!gingen,!

scoorden! significant! hoger! (t(442);! p<.05).!Het! verschil! tussen! de! gemiddelden! is! zoals! bij! de!

vorige!toetsen!weer!erg!klein.!Bij!de!meting!op!het!einde!van!het!jaar!was!er!voor!werkexploratie!

geen!significant!verschil!meer!te!vinden!tussen!studenten!die!wel!of!niet!hadden!deelgenomen!

aan!de!Jobinfodag.!Dit!betekent!weer!dat!het!initiële!verschil!grotendeels!is!weggewerkt!in!de!loop!

van! het! jaar.! Ook! hier! werd! weer! gekeken! naar! de! groei! binnen! de! groepen! tussen! de! twee!

meetmomenten.!Voor!beide!groepen!was!er!een!significant!verschil.!Zowel!de!studenten!die!niet!

aan! de! jobinfodag! hebben! deelgenomen! (t(337)=B4.297;! p! <! 0.001)! als! de! studenten! die! wel!

deelnamen!(t(105)=B3.674;!p!<!0.001)!vertoonden!significante!groei!op!de!loopbaancompetentie!

werkexploratie!tussen!november!en!mei.!

Voor!netwerken!werd!op!geen!enkel!meetmoment!een!significant!verschil!gevonden.!

! 38!

Hypothese!3A:+ “Laatstejaarsstudenten+die+een+stage+hebben+doorlopen,+ scoren+significant+

hoger+op+de+verschillende+loopbaancompetenties+dan+laatstejaarsstudenten+die+geen+stage+

hebben+gedaan.”

De!hypothese!dat!studenten!op!verschillende!loopbaancompetenties!beter!zullen!scoren!wanneer!

ze! een! stage! gedaan! hebben,! werd! niet! helemaal! bevestigd! wanneer! er! gekeken! werd! naar!

verschillen! tussen! groepen! op! de! verschillende! meetmomenten! en! binnen! groepen! tussen!

verschillende!meetmomenten.!Aan!het!begin!van!het!academiejaar!hadden!de!studenten!die!een!

stage! zullen! opnemen! of! al! hadden! opgenomen! een! kleine,! maar! significante! voorsprong! op!

studenten! die! geen! stage! hebben! gehad! of! geen! stage! zullen! opnemen! op! de!

loopbaancompetenties!netwerken!en! loopbaansturing.!Op!de! loopbaancompetentie!netwerken!

scoorden! studenten! zonder! stage! (M=2.97;! SD=0.77)! in! november! dus! significant! lager! dan!

studenten! met! stage! (M=3.17;SD=0.74),! t(455)=2.77;! p! <! 0.01.! Voor! loopbaansturing! geldt!

hetzelfde.! Studenten! zonder! stage! (M=2.93;SD=0.91)! scoorden! hier! ook! significant! lager! dan!

studenten!met!een!stage!(M=3.10;SD=0.86),!t(455)=1.99;!p!<!0.05.!Op!het!einde!van!het!jaar!zijn!

deze! verschillen! er! niet! meer.! Dit! is! niet! alleen! in! tegenspraak! met! de! literatuur,! ook! de!

geïnterviewde!studenten!haalden!bij!het!onderwerp!stages!een!brede!waaier!van!voordelen!aan!

en!ze!dachten!niet!dat!studenten!zonder!stage!sterker!zouden!groeien!dan!studenten!zonder!stage.!

De!resultaten!moeten!dan!ook!met!de!nodige!voorzichtigheid!benaderd!worden!omdat!er!geen!

rekening!wordt!gehouden!met!het!moment!waarop!de!stage!plaatsvind!en!de!duur!van!de!stage.!

Het!onderscheid!dat!gemaakt!werd!tussen!de!twee!groepen!studenten!

Hypothese!3B:+“Laatstejaarsstudenten+die+tijdens+het+moment+van+afname+aan+het+werk+zijn+

(zowel+studentenjobs+als+werkstudenten),+zullen+hoger+scoren+op+de+loopbaancompetenties+

werkexploratie+en+kwaliteitenreflectie.”+

De!statistische!testen!spreken!hier!ook!weer!de!gevonden!literatuur!en!de!bevindingen!van!de!

geïnterviewde! studenten! sterk! tegen.!Er!werden!geen! significante! verschillen! gevonden!op!de!

loopbaancompetenties!tussen!studenten!met!en!zonder!werkervaring.

!

! !

! 39!

8! Conclusie!en!discussie!In! dit! project! onderzochten! we! wat! laatstejaarsstudenten! aan! de! KU! Leuven! doen! om! hun!

overgang!naar!de!arbeidsmarkt!voor!te!bereiden,!welke!stappen!ze!reeds!ondernemen!en!wat!de!

rol!van!initiatieven!van!het!Student!Career!Center!hierin!is.!Na!een!literatuurstudie,!een!kwalitatief!

en! een! kwantitatief! onderzoek! uit! te! voeren,! worden! de! resultaten! hiervan! samengelegd! en!

vergeleken!in!de!conclusie!en!discussie.!

!

8.1! Transitie!van!hoger!onderwijs!naar!de!arbeidsmarkt!De! ondervraagde! studenten! gaven! aan! allemaal! wel! bezig! te! zijn! met! hun! transitie! naar! de!

arbeidsmarkt,!maar! toch! ondernamen! sommigen! nog! geen! concrete! stappen.! Dit! kan! dus! nog!

beter,! aangezien! er! uit! de! literatuurstudie! naar! voren! komt! dat! er! al! vanaf! het! begin,! het!

preparation$stadium,!gewerkt!moet!worden!aan!de!loopbaan!(Nicholson,!1990).!Ook!de!stappen!

die!ze!ondernemen!zijn!nogal!eenzijdig:!ze!stellen!hun!cv!op,!maken!een!LinkedIn!profiel!aan!en!

sommigen!durven!al!solliciteren.!Allemaal!taken!die!belangrijk!zijn,!maar!ze!dekken!slechts!een!

deel! van! het! concept! loopbaanleren.! Wie! zich! goed! voorbereidt,! denkt! aan! de! verschillende!

competenties!die!later!nuttig!kunnen!zijn!en!dat!gaat!verder!dan!enkel!doen!wat!nodig!is!om!een!

eerste!job!te!vinden!(Akkermans,!Brenninkmeijer,!&!Blonk,!2015).!Zo!moet!er!ook!gereflecteerd!

worden!over!zichzelf,!moet!er!een!duidelijk!plan!opgesteld!worden!over!stappen!die!genomen!

kunnen!worden!en!verschillende!loopbaancompetenties!die! ingezet!kunnen!worden.!(Kuijpers,!

2005).!We!kunnen!dus!stellen!dat!studenten!voornamelijk!!bezig!met!‘harde’,!concrete!taken!in!

hun!overgang!zoals!in!het!kwalitatieve!onderzoek!beschreven!staat!en!minder!met!‘zachte’!taken!

zoals! zelfreflectie.! Deze! taken!worden! door! studenten! ook! eerder! aangehaald! als! er! gevraagd!

wordt!naar!stappen!die!kunnen!genomen!worden!in!de!transitie.!Ze!laten!zich!ook!eerder!in!deze!

harde! taken! begeleiden! en! ondersteunen.! Als! er! gekeken! wordt! naar! de! kwantitatieve!

onderzoeksresultaten! kan! er! wel! vastgesteld! worden! dat! de! studenten! over! de! verschillende!

loopbaancompetenties!heen!vooruit!gaan!gedurende!hun!laatste!jaar.!Dit!is!een!goed!begin,!maar!

hierbij! is!zeker!nog!ruimte!voor!verbetering.!We!kunnen!uit!dit!alles!meenemen!dat!studenten!

zich!bewuster!moeten!zijn!van!de!veelzijdigheid!van!de!overgang!naar!de!arbeidsmarkt!en!dat!ze!

aangemoedigd!moeten!worden!om!hun!denken!ook!in!doen!om!te!zetten.!

!

8.2! Loopbaanleren!!8.2.1! Loopbaancompetenties!Uit! de! literatuurstudie! blijkt! dat! loopbaancompetenties! belangrijk! zijn! in! de! transitie! naar! de!

arbeidsmarkt.! Ze! zijn! een!uitkomst! van! loopbaanleren!en! zorgen!voor! een!duurzame! transitie!

naar!de!arbeidsmarkt,!waarin!je!als!werknemer!actief!richting!kan!geven!aan!je!carrière!(Kuijpers,!

! 40!

2005;!Selingo,!2016).!Tijdens!ons!kwalitatief!en!kwantitatief!onderzoek!lag!daarom!de!focus!op!

deze!competenties.

Studenten!hebben!het!moeilijk!met!netwerken.!Uit!het!kwalitatieve!onderzoek!blijkt!dat!de!helft!

van! de! respondenten! vindt! dat! ze! een! goed! netwerk! opgebouwd! hebben.! Ook! vinden! ze! het!

moeilijk!om!aan!te!geven!wat!een!goed!netwerk!volgens!hen!juist! inhoudt.!Uit!het!kwantitatief!

onderzoek! blijkt! tevens! dat! de! gemiddelde! score! op! netwerken! bij! studenten! lager! is! dan! het!

gemiddelde! van! de! loopbaancompetenties! kwaliteitenreflectie! en! werkexploratie.!We! kunnen!

hieruit!niet!besluiten!dat!netwerken!moeilijker!is,!maar!door!de!informatie!uit!het!kwalitatieve!

onderzoek,!kunnen!we!deze!vooronderstelling!wel!maken.!Uit!de!literatuurstudie!blijkt!nochtans!

dat!netwerken!tot!carrièresucces!leidt!(Kuijpers,!2005).!Volgens!De!Vos,!De!Clippeleer!en!Dewilde!

(2009)!doen!studenten!die!tijdens!hun!studies!reeds!netwerken!het!beter!in!de!eerste!jaren!van!

hun!carrière.!Hieruit!kan!geconcludeerd!worden!dat!het!belangrijk!is!om!nog!meer!in!te!zetten!op!

netwerken,!zodat!studenten!tijdens!de!eerste!jaren!van!hun!carrière!een!groter!succes!ervaren.!

Het!is!nog!niet!geheel!duidelijk!waarom!netwerken!voor!studenten!zo’n!struikelblok!vormt.!Dit!

kan!een!interessant!onderwerp!zijn!voor!verder!onderzoek.!

De! tweede! loopbaancompetente! waarbij! er! opvallende! resultaten! te! vinden! waren,! is!

loopbaansturing.! Uit! het! kwalitatief! onderzoek! blijkt! dat! studenten! reeds! nadenken! over! hun!

kwaliteiten,!maar!weinig!over!hun!toekomst!en/of!ambities.!Ze!blijken!een!toekomstperspectief!

te!missen,!het!is!voor!de!studenten!moeilijk!om!concrete!volgende!stappen!op!te!stellen.!Dit!blijkt!

tevens! uit! het! kwantitatief! onderzoek! waarbij! het! gemiddelde! op! de! loopbaancompetentie!

loopbaansturing!het!laagst!is,!net!zoals!bij!netwerken!is!dit!geen!sluitend!bewijs,!maar!door!de!

informatie!uit!het!kwalitatieve!onderzoek!is!dit!een!relevante!bevinding.!Loopbaansturing!zorgt!

ervoor!dat!je!werk!kan!aansluiten!bij!je!motieven!en!kwaliteiten!(Kuijpers,!2005).!Hieruit!kan!met!

enige! voorzichtigheid! geconcludeerd! worden! dat! loopbaansturing! kan! verbeteren! indien!

motievenreflectie!verbetert.!Inzetten!op!motievenreflectie!kan!volgens!ons!veelbetekenend!zijn!

voor! loopbaansturing.! Door! duidelijkere! interesses! en! ambities! te! formuleren,! kan! het!

makkelijker!zijn!om!een!toekomstplan!op!te!stellen!en!te!weten!wat!er!nog!kan!en!moet!gebeuren.!

Bij!de!andere!loopbaancompetenties!werden!geen!opvallende!resultaten!gevonden.!

8.3! Faciliterende!activiteiten!8.3.1! Loopbaanbegeleiding!De! eerste! faciliterende! activiteit! die! besproken! wordt,! is! loopbaanbegeleiding.! In! zowel! het!

kwalitatief! als! het! kwantitatief! onderzoek! werd! loopbaanbegeleiding! geoperationaliseerd! als!

deelname!aan!activiteiten!van!het!Student!Career!Center.!Loopbaanleren!is!iets!dat!een!individu!

! 41!

zelf!moet!doen,!maar!het!is!wel!belangrijk!dat!men!zich!hierin!laat!ondersteunen!(Merkac!Skok!&!

Dolinsek,! 2013).! Uit! het! kwalitatieve! onderzoek! kwam! echter! dat! de! meerderheid! van! de!

ondervraagde!studenten!het!Student!Career!Center!niet!kenden!en!zich!daarnaast!ook!niet!lieten!

begeleiden! in!hun!overstap!naar!de!arbeidsmarkt.! Sommigen!gingen!wel!naar!een! jobbeurs!of!

hadden!een!gesprek!gepland!met!Randstad.!Ze!zouden!zich!ook!eerder!laten!ondersteunen!in!de!

concrete!stappen,!zoals!eerder!omschreven,!dan!in!de!meer!reflectieve!taken.!Dit!is!volgens!ons!te!

wijten!aan!het!feit!dat!studenten!deze!reflectieve!taken!niet!meteen!zien!als!taken!die!relevant!zijn!

voor! de! overstap! naar! de! arbeidsmarkt.! Wanneer! er! hen! gevraagd! werd! welke! stappen! ze!

ondernamen,!werd! er! door! niemand! een! ‘zachte’! taak! aangehaald.! ! Nadat! studenten! de! uitleg!

hadden!gehoord!over!het!Student!Career!Center,! zag!de!meerderheid!het!nut!er!wel!van! in!en!

gaven!ze!aan!dat!ze!zich!wel!zouden!laten!ondersteunen,!indien!nodig.!Ook!in!de!kwantitatieve!

studie!was!de!groep!die!nooit!had!deelgenomen!aan!een!activiteit!van!het!Student!Career!Center!

groter!dan!de!groep!die!aan!één!of!meerdere!activiteiten!had!deelgenomen.!Het!verschil!kan!ons!

geen!sluitende!informatie!geven!over!de!bekendheid!van!het!Student!Career!Center,!maar!geeft!

wel! aan! dat! minder! dan! de! helft! van! de! studenten! gebruik! maakte! van! hun! ondersteunende!

diensten.! !We!kunnen!hieruit!weer! concluderen!dat! het! belangrijk! is! om! studenten!bewust! te!

maken!van!het!belang!van!loopbaanleren!en!bovendien!ook!nog!van!het!nut!van!ondersteuning!in!

de!transitie!naar!de!arbeidsmarkt.!

Er!is!niet!alleen!gekeken!naar!het!gebruikmaken!van!loopbaanbegeleiding,!in!het!kwantitatieve!

onderzoek!werd!ook!gekeken!naar!het!effect!van!loopbaanbegeleiding.!Uit!de!analyses!bleek!dat!

het! Student! Career! Center! een! breed! publiek! aansprak! dat! vrij! verschillend! scoorde! op! de!

verschillende!loopbaancompetenties.!Enkel!op!de!competentie!kwaliteitenreflectie!scoorden!de!

studenten!die!één!of!meerdere!keren!deelnamen!aan!initiatieven!van!het!Student!Career!Center!

significant!lager!dan!de!studenten!die!niet!deelnamen.!Dit!verschil!was!er!op!het!begin!van!het!

jaar!en!was!niet!meer!te!vinden!op!het!einde!van!het!jaar.!Dit!zou!deels!verklaard!kunnen!worden!

door!de!invloed!van!het!Student!Career!Center.!Het!gevonden!verschil!was!echter!klein!en!moet!

gerelativeerd!worden.!Wat!hier!wel!kan!geconcludeerd!worden!is!dat!het!Student!Career!Center!

een!divers!publiek!bereikt.

8.3.1.1! Jobinfodag+Uit!de!literatuur!kwam!naar!voren!dat!het!voor!studenten!vaak!moeilijk!is!om!hun!opvattingen!

over!zichzelf!aan!te!passen!(Busacca!&!Wester,!2006).!Ze!moeten!zichzelf!niet!meer!als!student,!

maar!als!werknemer!met!bepaalde!functie!zien.!Ook!dit!zagen!we!terugkomen!in!de!interviews.!

De!geïnterviewde!studenten!gaven!aan!dat!ze!op!een!jobbeurs!in!aanraking!komen!met!voor!hen!

een!heel!andere!wereld!en!dat!dit!een!hele!aanpassing!is!waaruit!ze!nog!veel!kunnen!leren.

! 42!

De!studenten!gaven!in!het!kwalitatieve!onderzoek!ook!aan!dat!het!een!goede!gelegenheid!is!om!

aan! je! netwerk! te! werken.! Het! is! dan! ook! het! doel! van! het! Student! Career! Center! om! op! de!

Jobinfodag! de! loopbaancompetenties! netwerken! en! werkexploratie! te! stimuleren.! Uit! de!

kwantitatieve!dataBanalyse!kwam!dit!slechts!gedeeltelijk!naar!voren.!De!studenten!die!deelnamen!

aan!de!Jobinfodag!scoorden!aan!het!begin!van!het!jaar!lager!op!werkexploratie!dan!studenten!die!

hier!niet!aan!deelnamen.!Dit!verschil!bleek!ook!weer!weggewerkt!op!het!einde!van!het!jaar.!Hieruit!

kunnen!we! voorzichtig! concluderen! dat! studenten! die! lager! scoren! op!werkexploratie! sneller!

geneigd!zijn!om!naar!de!Jobinfodag!te!gaan!dan!studenten!die!beter!scoren.!Dit!zou!een!goede!zaak!

zijn,!want!zij!kunnen!nog!harder!groeien.!De!conclusie!is!voorzichtig,!aangezien!het!maar!over!een!

klein!verschil!gaat!en!we!niet!met!zekerheid!kunnen!zeggen!dat!de!Jobinfodag!de!grotere!groei!

heeft!veroorzaakt.!

8.3.2! Praktijkervaring!Praktijkervaring!opdoen!is!de!tweede!grote!faciliterende!activiteit!die!in!de!literatuur!omschreven!

wordt!(Elias,!2015).!In!het!kwalitatief!onderzoek!werd!gevraagd!aan!de!studenten!of!ze!het!gevoel!

hadden!genoeg!praktijkervaring!te!bezitten!om!in!het!arbeidsveld!aan!de!slag!te!kunnen.!Over!het!

algemeen!heerste!wel!het!gevoel!dat!ze!genoeg!praktijkervaring!hadden!opgedaan.!De!studenten!

die! dat! gevoel! niet! hadden,! benoemden! het! ontbreken! van! een! stage! in! hun! opleiding! als! de!

grootste!oorzaak!hiervan.!Het!is!dus!duidelijk!dat!een!stage!en!bij!uitbreiding!praktijkervaring!erg!

belangrijk! is! voor! laatstejaarsstudenten! die! de! overstap! naar! de! arbeidsmarkt! zullen! maken.!

Naast! stages! kwamen! uit! de! literatuur! ook! nog! (studierelevante)! bijbanen! naar! voren! als!

mogelijke!manieren!om!praktijkervaring!op!te!doen

!

8.3.2.1! Stage+Een!stage!is!volgens!Elias!(2015)!de!ideale!context!om!de!kennis!en!vaardigheden!die!opgedaan!

worden!binnen!een!opleiding!te!vertalen!naar!specifieke!loopbaancompetenties.!Ook!studenten!

gaven!tijdens!de!interviews!aan!dat!ze!denken!dat!een!stage!bijdraagt!aan!hun!loopbaan.!Het!zou!

zowel!de!generieke!als!de!loopbaancompetenties!van!studenten!verbeteren.!Uit!het!kwantitatief!

onderzoek!blijkt!echter!dat!stage!niet!bijdraagt!aan!alle!loopbaancompetenties.!De!hypothese!dat!

studenten! beter! zullens! scoren! op! verschillende! loopbaancompetenties!wanneer! ze! een! stage!

doorlopen! hebben,! werd! slechts! deels! bevestigd! wanneer! er! gekeken! werd! naar! verschillen!

tussen! groepen! op! verschillende! meetmomenten! en! naar! verschillen! binnen! groepen! tussen!

verschillende!meetmomenten.!Op!de!loopbaancompetenties!netwerken!en!loopbaansturing!is!er!

op!meetmoment!een!klein,!maar!significant!verschil:!studenten!die!een!stage!doorlopen!of!zullen!

doorlopen!hadden!een!voorsprong!op!de!studenten!die!geen!stage!(zullen)!doen.!Aan!het!einde!

! 43!

van!het!jaar!was!dit!verschil!weggewerkt.!Dit!resultaat!is!dus!verrassend.!Uit!de!literatuur!blijkt!

dat!stage!belangrijk! is.!Ook!tijdens!de! interviews!gaven!studenten!aan!dat!ze!denken!dat!stage!

belangrijk!is!en!dat!dit!bijdraagt!aan!hun!generieke!en!loopbaancompetenties.!Toch!blijkt!uit!het!

kwantitatieve! onderzoek! dat! stage! geen! effect! heeft! op! de! loopbaancompetenties.! Het! is! niet!

duidelijk!waarom! loopbaancompetenties! niet! belangrijk! blijven! in! het! kwantitatief! onderzoek.!

Generieke!competenties!hebben!we!in!het!kwantitatieve!luik!niet!gemeten.! !We!kunnen!hieruit!

concluderen!dat!er!meer!ingezet!moet!worden!op!loopbaancompetenties!tijdens!stages.

!

8.3.2.2! Studentenjob+Uit!de!kwalitatieve!studie!blijkt!dat!studenten!denken!dat!!een!studentenjob!bijdraagt!aan!zowel!

loopbaancompetenties! als! generieke! competenties.! Hierbij! gaat! het! tevens! over! zowel!

studierelevante!als!nietBrelevante!studentenjobs.!Het!kwantitatief!onderzoek!spreekt!net!zoals!bij!

het! aspect! ‘stage’! het! kwalitatief! onderzoek! tegen.! Er! werden! geen! significante! verschillen!

gevonden! op! loopbaancompetenties! tussen! studenten! die! al! dan! niet! een!

(studierelevante)bijbaan!gedaan!hadden.!Op!basis!van!literatuur!omtrent!studentenjobs!zouden!

we!eerder!resulaten!verwachten!in!de!lijn!van!het!kwalitatieve!onderzoek.!Pacurari!en!Nechita!

(2013)!vonden!een!positieve!bijdrage!van!een!studentenjob!voor!je!verdere!carrière.!Dit!gaat!over!

zowel! studierelevante! bijbanen! als! studentenjobs! die! niets! met! je! studies! te! maken! hebben.!

Daarnaast!stellen!Holden!en!Hamblett!(2007)!dat!de!kans!op!een!fullBtime!job!vlak!na!afstuderen!

groter!is!bij!studenten!die!een!studentenjob!gedaan!hebben.!Een!studentenjob!helpt!volgens!hen!

namelijk! bij! het! werken! aan! de! loopbaancompetenties! werkexploratie,! motievenB! en!

kwaliteitenreflectie!(Holden!&!Hamblett,!2007).!De!tegenstrijdige!resultaten!uit!het!kwantitatief!

onderzoeken!zouden!te!wijten!kunnen!zijn!aan!het! feit!dat!er!geen!onderscheid!werd!gemaakt!

tussen!een!studentenjob!en!fullBtime!of!partBtime!aan!het!werk!zijn.

!

8.4! Limitaties!Dit!onderzoek!kent!enkele!beperkingen.!Ten!eerste!kent!het!kwalitatief!onderzoek!een!erg!kleine!

steekproef!(tien!respondenten)!en!bovendien!is!het!geen!enkelvoudige!aselecte!steekproef.!Indien!

dit!het!geval!was!geweest,!hadden!we!at!random!tien!studenten!moeten!selecteren!uit!een!lijst!van!

alle!laatstejaarsstudenten!aan!de!KU!Leuven!die!volgend!jaar!de!overstap!naar!de!arbeidsmarkt!

zullen!maken.!Hierbij!zouden!dan!vijf!studenten!wel!hebben!deelgenomen!aan!één!of!meerdere!

activiteiten!van!het!Student!Career!Center!en!vijf!studenten!niet.!Omdat!de!steekproef!dus!niet!

aselect!was,!zijn!de!resultaten!minder!representatief!voor!de!grotere!populatie.!De!respondenten!

zijn! verzameld! via! ons! eigen! netwerk! en! via! de! infosessie! van! het! Student! Career! Center!

‘Sollicitatieproces!van!A!tot!Z’.!Dit!kan!mogelijk!tot!vertekening!leiden!aangezien!het!doelpubliek!

voor! elke! activiteit! anders! is.!Wanneer!we! studenten! die! deelgenomen! hebben! aan! Talentival!

! 44!

zouden!interviewen,!kan!dit!mogelijks!tot!andere!conclusies!leiden.!Talentival!zet!namelijk!in!op!

motievenB! en! kwaliteitenreflectie,! terwijl! een! infosessie! enkel! dient! om! te! informeren.! De!

beslissing! om! studenten! te! contacteren! vanuit! deze! infosessie! is! genomen! vanuit! praktische!

overwegingen.!Het!was!namelijk!de!enige!activiteit!van!het!Student!Career!Center!die!plaatsvond!

tijdens!de!opstart!van!ons!kwalitatief!onderzoek.!

Een!tweede!limitatie!bevindt!zich!in!het!luik!van!het!kwantitatief!onderzoek.!Om!scores!aan!het!

begin!van!het!jaar!te!kunnen!vergelijken!met!scores!aan!het!einde!van!het!jaar,!werd!in!de!analyse!

enkel! rekening! gehouden! met! studenten! waarvan! er! een! score! was! voor! alle!

loopbaancompetenties! op! de! twee! meetmomenten.! Dit! zorgde! ervoor! dat! er! veel! minder!

resultaten! konden! vergeleken! worden.! Studenten! die! tweemaal! alle! vragen! over! de!

loopbaancompetenties! hebben! ingevuld,! zouden! ook! nauwkeuriger! en! gemotiveerder! kunnen!

zijn.!Dit!zou!voor!vertekening!kunnen!zorgen,!zo!is!dit!‘type’!student!dan!oververtegenwoordigd!

in!de!steekproef.!

Ten! derde! hebben!we! in! dit! onderzoek! het! aspect!werkloosheid$niet! in! acht! genomen.! Goede!

loopbaancompetenties!zijn!namelijk!geen!garantie!voor!het!vinden!van!een!job.!Als!we!dit!element!

wilden!meenemen,!hadden!we!er!een!onderdeel!van!moeten!maken!in!onze!literatuurstudie!en!

hadden!we!in!onze!interviews!vragen!kunnen!stellen!over!werkloosheid.!Daarnaast!hadden!we!

ook! vervolgonderzoek! moeten! doen! met! de! participanten! van! het! FLOWBonderzoek,! om! te!

kunnen!kijken!in!welke!mate!de!loopbaancompetenties!voorspellers!waren!voor!het!vinden!van!

een!job.

Een! vierde! limitatie! betreft! het! feit! dat! we! in! de! kwalitatieve! bevraging! naar! de!

loopbaancompetenties!eerder!oppervlakkig!gebleven!zijn.!Er!is!steeds!gevraagd!‘hoe’!studenten!

hun!activiteiten!omtrent!een!loopbaancompetentie!reeds!vormgaven.!Hierbij!is!echter!niet!altijd!

voldoende! informatie! naar! boven! gekomen.! Bij! het! verwerken! van! de! kwalitatieve! analyse!

ondervonden!we!ook!dat!er!in!het!algemeen!niet!voldoende!doorgevraagd!is.!!We!bleven!vaak!met!

‘waarom’Bvragen!zitten!en!zouden!dan!ook,!indien!we!de!interviews!opnieuw!zouden!afnemen,!

meer!vragen!stellen!over!loopbaancompetenties!en!er!dieper!op!ingaan.

Verder!onderzoek!naar!wat!laatstejaarsstudenten!doen!om!hun!overgang!naar!de!arbeidsmarkt!

voor! te! bereiden! en! de! stappen! die! ze! reeds! ondernemen! is! dus! zeker! vereist,! alsook! verder!

onderzoek!naar!de!rol!van!initiatieven!van!het!Student!Career!Center!in!deze!overgang.!Zo!haalden!

we!hierboven!al!aan!dat!het!interessant!kan!zijn!om!te!kijken!waarom!netwerken!moeilijk!is!voor!

studenten.!Ook!beter!en!genuanceerder!onderzoek!over!de!impact!van!loopbaancompetenties!op!

! 45!

stages! is! aangeraden.! Daarin! zou! dan! meer! rekening! gehouden! kunnen! worden! met! de!

verschillende!soorten!stages!en!de!momenten!waarop!deze!stages!plaatsvinden.!Verder!kan!dan!

gekeken! worden! naar! meer! competenties! dan! enkel! loopbaancompetenties.! Een! derde!

mogelijkheid! is! onderzoek! voeren! naar! de! invloed! van! studentenjobs,! hier! waren! onze!

kwantitatieve! resultaten!ook!verrassend!en! in! tegenspraak!met! eerder!onderzoek.!Er! zou!ook!

meer!rekening!gehouden!kunnen!worden!met!de!verschillende!soorten!van!tewerkstelling!en!met!

de!relevantie!van!de!bijbaan!voor!de!opleiding!van!de!student.

!

!

! !

! 46!

9! Suggesties!9.1! Suggestie!1:!Bewustmaking!loopbaanleren!Vanuit!onze!hoofdonderzoeksvraag!voor!het!kwalitatieve!onderzoek!kwam!naar!voren!dat!veel!

van!de!ondervraagde!studenten!al!concrete!stappen!hadden!ondernomen!om!hun!overstap!naar!

de!arbeidsmarkt!voor!te!bereiden.!Wat!opviel,!was!dat!niet!alle!aspecten!van!de!transitie!naar!de!

arbeidsmarkt! aan!bod!kwamen!en!dat! studenten!vooral! gericht!waren!op!het! vinden!van!hun!

eerste!job.!Hierbij!werd!maar!weinig!gedacht!aan!de!duurzaamheid!van!hun!overgang.!Ze!kenden!

het!Student!Career!Center!maar!weinig!of!niet,!wat!kan!betekenen!dat!ze!niet!actief!op!zoek!zijn!

naar!ondersteuning!in!hun!overgang!en!zo!vast!blijven!in!hun!“tunnelvisie”!naar!hun!eerste!job.!

Wie!wel!al!heeft!deelgenomen!aan!een!activiteit!van!het!Student!Career!Center!leerde!daar!dat!die!

overgang! over! meer! gaat! dat! alleen! een! job! vinden.! Het! gaat! ook! over! loopbaanleren:!

loopbaancompetenties! ontwikkelen! die! je! nadien! kunnen! helpen! om! je! weg! te! vinden! in! het!

arbeidsveld.!Het!probleem!dat! zich!hier!nu!stelt,! is!dat!er!maar!een!beperkte!groep!studenten!

deelneemt!aan!die!activiteiten!en!dat!anderen!dus!niet!zo!makkelijk!te!horen!krijgen!dat!het!om!

meer!gaat!dan!het!vinden!van!een!eerste!job!alleen.!

Daarom!moeten!studenten!bewust!gemaakt!worden!van!het!belang!van!loopbaanleren.!Dit!kan!op!

verschillende!manieren.!Twee!mogelijkheden!zijn!een!verplichte!infosessie!of!het!inbouwen!van!

een! lessenpakket! “loopbaanleren”! in! het! curriculum.! Een! verplichte! infosessie! voor!

laatstejaarsstudenten!over!het!belang!van!loopbaanleren!aan!het!begin!van!het!academiejaar!kan!

interessant!zijn!omdat!studenten!dan!al!weten!dat!er!naast!het!student!zijn,!in!het!laatste!jaar!nog!

een!taak!belangrijker!wordt,!namelijk!overgaan!van!de!universiteit!naar!de!arbeidsmarkt.!Deze!

infosessie! kan! gegeven!worden! per! faculteit,! richting! of! studiedomein.! In! de! infosessie!wordt!

informatie!gegeven!over!de!breedheid!van!loopbaanleren,!het!belang!van!op!tijd!beginnen!en!de!

verschillende! loopbaancompetenties.! Het! student! Career! Center! geeft! al! een! infosessie! ‘Bijna!

afgestudeerd,! wat! nu?’! waar! het! belang! van! loopbaanleren! wordt! aangehaald.! Dit! kan! als!

beginpunt!dienen!om!de!infosessie!vorm!te!geven.!Het!Student!Career!Center!kan!eventueel!op!

het!einde!van!de!infosessie!hun!verschillende!diensten!meedelen!en!een!korte!duiding!geven!bij!

de!geplande!activiteiten.!De! infosessie!moet!een!bewustmakingsmoment!zijn.!Na!de! infosessie!

zouden! de! studenten!moeten!weten!wat! loopbaanleren! is,! hoe! ze! dit! kunnen! doen! en!wat! de!

mogelijkheden!tot!ondersteunen!zijn.!Om!de!infosessie!te!kunnen!verplichten!zou!deze!gegeven!

kunnen!worden! als! deel! van! een! opleidingsonderdeel! of! infosessie! dat! reeds! verplicht! is.! Een!

voorbeeld! hiervan! is! een! proefproject! aan! de! faculteit! Letteren,! waarbij! de! workshop! ‘Bijna!

afgestudeerd,!wat!nu?’!gegeven!werd!als!deel!van!een! infosessie!over!de!masterproef.!Door!de!

infosessie!verplicht!te!maken!voor!iedereen,!is!de!kans!op!een!eenzijdige!visie!op!de!transitie!naar!

! 47!

de!arbeidsmarkt!bij!studenten!veel!kleiner.!In!de!interviews!merkten!we!ook!dat!als!studenten!op!

de!hoogte!worden!gesteld!van!de!werking!van!het!Student!Career!Center,!ze!er!het!nut!zeker!van!

inzien! en! het! zien! zitten! gebruik! te! maken! van! hun! aanbod.! Dit! zou! op! grote! schaal! kunnen!

gebeuren!tijdens!deze!infosessie.!

!

Het!Student!Career!Center!zou!er!ook!voor!kunnen!kiezen!om!te!ijveren!naar!een!inwerking!van!

loopbaanleren! in! het! curriculum.! Zo! zou! er! in! elke! masteropleiding! een! verplicht!

opleidingsonderdeel!kunnen!zitten!waarin!het!belang!van!loopbaanleren!wordt!uitgelegd!en!er!

ook!gewerkt!wordt!aan!de!overstap!naar!de!arbeidsmarkt.!Het!Student!Career!Center!zou!hun!

expertise!van!hun!activiteiten!kunnen!gebruiken!om!lessen!en!practica!op!te!stellen!waarin!er!dan!

aan!loopbaanbegeleiding!gedaan!wordt.!Het!is!niet!haalbaar!voor!het!Student!Career!Center!om!al!

deze!lessen!zelf!te!geven,!dus!zou!er!eerder!een!lessenpakket!moeten!opgesteld!worden!dat!kan!

gegeven!worden! door! een!medewerker! van! de! faculteit.! In! de! colleges! zouden! studenten! dan!

inzicht!verwerven!in!wat!loopbaanleren!en!loopbaancompetenties!zijn!en!hoe!hieraan!gewerkt!

kan!worden.!In!de!practica!kunnen!studenten!dan!oefenen!en!zelf!aan!hun!loopbaan!werken.!Er!

bestaat!een!opleidingsonderdeel!“Loopbaanontwikkeling”!dat!reeds!aan!de!KU!Leuven!campus!

Antwerpen!in!de!studierichting!“Handelswetenschappen”!gegeven!wordt.! In!dit!vak!verwerven!

studenten!inzicht!in!loopbanen!en!inzetbaarheid,!in!de!eigen!loopbaan!en!werken!ze!hier!ook!zelf!

aan! met! het! oog! op! het! maken! van! een! eigen! loopbaanplan! (KU! Leuven,! n.d.).! Dit!

opleidingsonderdeel!zou!eventueel!uitgebreid!kunnen!worden!naar!heel!de!KU!Leuven.!!We!zijn!

ons!bewust!van!het!feit!dat!deze!verandering!niet!snel!en!makkelijk!is.!Om!die!reden!lijkt!het!ons!

op!korte!termijn!een!betere!optie!om!te!kiezen!voor!de!infosessie.

9.2!Suggestie!2:!Belang!van!motievenreflectie!In! verband! met! de! loopbaancompetentie! motievenreflectie! zien! we! vanuit! het! kwalitatief!

onderzoek!dat!de!ondervraagde!studenten!vaak!aangaven!dat!hun!interesses!wel!duidelijk!zijn,!

maar!dat!ze!nog!geen!specifiek!pad!voor!ogen!hebben.!Zo!blijken!hun!ambities!minder!vastliggend!

te!zijn!dan!hun!interesses.!We!kunnen!dus!stellen!dat!de!geïnterviewde!studenten!wel!nadenken!

over!hun!interesses!en!ambities,!maar!dat!ze!vaak!nog!geen!idee!hebben!van!de!volgende!stappen!

en!dat!ze!een!echt!toekomstperspectief!lijken!te!missen.!De!meerderheid!gaf!ook!aan!dat!ze!nog!

geen! plannen! hadden! om! in! de! toekomst! aan! hun! loopbaan! te! werken.! Daarnaast! blijken! de!

studenten!meer!te!hebben!stilgestaan!bij!hun!sterktes!en!zwaktes,!iets!waar!ze!tijdens!stages!toe!

verplicht!worden! en! zich! ook! ter! voorbereiding! van! sollicitatiegesprekken!mee! bezig! houden.!

Vanuit! de! kwantitatieve! dataBanalyse! zien! we! dat! studenten! het! laagst! scoren! op! de!

loopbaancompetentie! loopbaansturing.! Dit! kunnen! we! linken! aan! het! missen! van! het!

toekomstperspectief!bij!motievenreflectie.

! 48!

Op!basis!hiervan!lijkt!het!ons!nodig!dat!studenten!zich!meer!bewust!worden!van!het!belang!van!

de!loopbaancompetenties!motievenreflectie!en!loopbaansturing!en!dat!ze!hierin!begeleid!worden.!

Het!Student!Career!Center!organiseert!twee!workshops!tijdens!het!Talentival.!We!volgden!deze!

mee! en! ondervonden! zo! dat! hier! onder! andere! de! focus! werd! gelegd! op! motievenreflectie.!

Aangezien!studenten!hier!zelf!nog!minder!mee!bezig!zijn,!is!het!een!goede!aanpak!van!het!Student!

Career!Center!om!studenten!via!deze!workshops!te!begeleiden.!Deze!workshops!moeten!dus!zeker!

behouden!worden!in!het!aanbod!van!het!Student!Career!Center.!Er!zou!echter!nog!meer!de!nadruk!

gelegd!kunnen!worden!op!de!ambities!van!studenten!en!op!hun!toekomstperspectief.!Hier!wordt!

reeds!op!ingegaan,!maar!aangezien!dit!een!moeilijkheid!lijkt!te!zijn!bij!studenten!kan!extra!nadruk!

en!begeleiding!hen!hierin!verder!helpen.!Een!oefening!die!we!voorstellen!is:!“Denk!even!na!over!

je! ideale! carrière! voor! de! komende! vijf! à! tien! jaar.”! Nadat! de! studenten! hierover! hebben!

nagedacht,!kunnen!ze!het!eventueel!voorleggen.!Nadien!moeten!ze!proberen!concrete!stappen!te!

bedenken!om!te!beginnen!aan!die!ideale!carrière.!Er!wordt!de!studenten!dan!de!vraag!gesteld!of!

het!ook!haalbaar!is!om!deze!stappen!te!ondernemen.!Indien!dit!niet!het!geval! is,!kunnen!ze!op!

zoek! gaan! naar! een! realistisch! alternatief.! Een! andere! concrete! oefening! die! op! Talentival!

toegevoegd!zou!kunnen!worden!is!een!oefening!waarbij!studenten!moeten!nadenken!over!wat!zij!

ambiëren! in! een! job! en! leren! dat! niet! iedereen! dezelfde! ambities! heeft.! De! ene! persoon! is!

bijvoorbeeld!bereid!om!hard! te!werken!om!zeer!veel!geld! te!verdienen,! terwijl! iemand!anders!

misschien!liever!nog!veel!vrije!tijd!overhoudt!en!het!met!minder!geld!kan!stellen.!Om!de!oefening!

te! maken! krijgen! studenten! een! lijst! met! kenmerken! die! een! job! kan! hebben.! Ze! krijgen! de!

opdracht!om!voor!elk!van!deze!kenmerken!enkele!redenen!te!geven!waarom!dit!voor!hen!al!dan!

niet! belangrijk! is.! De! kenmerken! zijn:! zelfstandigheid,! uitdagende! functie,! afwisselend! werk,!

doorgroeimogelijkheden,! onder! stress! of! tijdsdruk! werken,! teamwork,! goed! salaris,! goede!

secundaire!arbeidsvoorwaarden,!economische!zekerheid,!opleidingsmogelijkheden,!werktijden,!

reizen!en!engagement,!betrokkenheid!bij!de!maatschappij.!Wanneer!alle!studenten!dit!ingevuld!

hebben,! kan! dit! in! de! groep! besproken! worden! zodat! studenten! leren! wat! andere! studenten!

belangrijk!vinden!en!waarom.!Hier!krijgen!ze!misschien!argumenten!te!horen!waar!ze!zelf!niet!

aan!gedacht!hadden!en!zien!ze!in!dat!anderen!misschien!totaal!andere!ambities!hebben!(Grit,!Guit,!

&!van!der!Sijde,!2012).!

9.3! Suggestie!3:!KwaliteitenQ!en!motievenreflectie!tijdens!stage!Uit!ons!kwantitatief!onderzoek!blijkt!dat!laatstejaarsstudenten!die!een!stage!hebben!gehad!niet!

significant! hoger! scoren! op! de! verschillende! loopbaancompetenties! (uitgezonderd! de!

loopbaancompetentie! ‘loopbaansturing’)! dan! studenten! die! geen! stage! hebben! gehad.! Uit! de!

literatuur! blijkt! echter! dat! stages! de! loopbaancompetenties! helpen! ontwikkelen.! Uit! de!

! 49!

kwalitatieve! bevraging! kwam!naar! voor! dat! studenten! vooral! door! stages! nadenken! over! hun!

sterktes!en!zwaktes.!Stage!zou!ook!een!reden!zijn!om!na!te!denken!over!interesses!en!ambities.!

Op!basis! van!de! literatuurstudie! en!de! kwalitatieve!bevraging! zouden!we!dus! verwachten!dat!

studenten! die! een! stage! hebben! gehad! beter! zouden! scoren! op! de! loopbaancompetenties!

kwaliteitenB!en!motievenreflectie!dan!studenten!die!geen!stage!hebben!gehad.!Deze!verwachting!

werd!echter!niet! ingelost.!Om!dit! trachten!op!te! lossen,!stellen!we!twee!mogelijke!oplossingen!

voor.

Als! eerste! suggereren! we! om! voor! alle! studenten! die! stage! hebben! een! terugkomdag! te!

organiseren.! Hier! kan! de! nadruk! gelegd! worden! op! kwaliteitenB! en!motievenreflectie.! Op! die!

manier! is! de! kans! groter!dat! studenten!hun! stage! aangrijpen!om!effectief! te!werken! aan!deze!

loopbaancompetenties.!Terugkomdagen!voor!stages!worden!door!sommige!faculteiten!reeds!zelf!

georganiseerd.!De!inhoud!hiervan!verschilt!van!richting!tot!richting.!Het!Student!Career!Center!

zou!kunnen!helpen!om!deze! terugkomdagen!vorm!te!geven.!Zij!hebben!echter!weinig!zicht!op!

welke! richtingen! al! dan! niet! stage! hebben! of! welke! faculteiten! reeds! terugkomdagen!

organiseren.! ! Een! concrete! samenwerking! met! de! faculteiten! is! daarom! eerder! moeilijk.! Het!

Student! Career! Center! zou! echter!wel!materiaal! kunnen! voorzien!waar! de! faculteiten! gebruik!

kunnen!van!maken!om!deze!terugkomdagen!vorm!te!geven.!Door!de!inbreng!van!deze!expertise!

kunnen!de!terugkomdagen!optimaal!inspelen!op!loopbaanleren!en!meerbepaald!de!ontwikkeling!

van! de! loopbaancompetenties! kwaliteitenB! en! motievenreflectie.! Faculteiten! zouden! ook!

aangespoord!kunnen!worden!om!deze!terugkomdagen!in!te!voeren!(indien!dit!nog!niet!het!geval!

was).!Wanneer!een! faculteit!dan!voor!het!eerst!een! terugkomdag!organiseert,! zou!het!Student!

Career!Center!deze!dag!samen!met!de!faculteit!kunnen!vormgeven.!

Een!tweede!suggestie!is!het!promoten!van!praktijkervaring.!Uit!de!literatuur!komt!namelijk!dat!

werkervaring! in! de! vorm! van! stages! en! studentenjobs! bijdragen! aan! het! ontwikkelen! van! de!

loopbaan.!Ook!studenten!zelf!geven!aan!dat!stages!en!studentenjobs!bijdragen!aan!je!loopbaan!

omwille! van! verschillende! redenen.! De!meerderheid! van! de! respondenten! in! het! kwalitatieve!

onderzoek! vindt! dat! ze! over! voldoende! praktijkervaring! beschikken! om! de! overstap! naar! de!

arbeidsmarkt!te!maken.!De!studenten!die!dit!niet!vinden,!hebben!geen!stage!gedaan!en!denken!

dat!een!stage!hen!hier!wel!bij!zou!helpen.!Ondanks!het!feit!dat!het!kwantitatieve!onderzoek!geen!

bevestiging! leverde! dat! stages! een! betere! ontwikkeling! van! loopbaancompetenties! met! zich!

meebrengen,! kunnen! we! toch! stellen,! op! basis! van! de! literatuur! en! de! percepties! van! de!

geïnterviewde! laatstejaarsstudenten,! dat! stages! een! goede! opstap! zijn! in! de! transitie! naar! de!

arbeidsmarkt.!Zo!geven!studenten!aan!dat!stages!een!goede!overgang!zijn!van!het!studentenleven!

naar!de!arbeidsmarkt!en!dat!er!naast!inhoudelijke!kennis!bijvoorbeeld!ook!geleerd!wordt!om!te!

! 50!

plannen!en!te!organiseren.!Studenten!geven!aan!dat!je!met!stages!en!studentenjobs!je!generieke!

competenties!oefent.!Ondanks!deze!opvattingen!van!studenten!over!stages!en!studentenjobs!en!

de! literatuur! die! dit! onderbouwt,! blijken! toch! niet! alle! studenten! uit! de! steekproef! van! ons!

kwalitatief!onderzoek!een!stage!en/of!studentenjob!te!hebben!gedaan.!Zo!zijn!studenten!zonder!

stage!ook!niet!op!zoek!gegaan!naar!vrijwillige!stages.!We!suggereren!daarom!om!praktijkervaring!

in!de!vorm!van!(vrijwillige)!stages!en!(studierelevante)!studentenjobs!meer!te!promoten!en!te!

betrekken!bij!het!aanbod!van!het!Student!Career!Center!in!de!transitie!naar!de!arbeidsmarkt.!Het!

Student!Career!Center!heeft!al!een!aanbod!rond!(vrijwillige)!stages!en!studentenjobs,!maar!dit!

blijft!beperkt!tot!informatie!waar!je!bijvoorbeeld!een!studentenjob!kan!vinden!en!het!opmaken!

van!contracten.!Er!zou!dus!nog!meer!kunnen!ingezet!worden!op!de!bewustmaking!van!het!belang!

hiervan.!Dit!zou!het!Student!Career!Center!kunnen!doen!door!dit!te!benadrukken!in!hun!andere!

evenementen!of!praktijkervaring!te!promoten!op!hun!facebookpagina.!

9.4! Suggestie!4:!Netwerken!stimuleren!In!ons!kwalitatief!onderzoek!is!naar!voren!gekomen!dat!slechts!de!helft!van!de!respondenten!het!

gevoel!heeft!een!netwerk!opgebouwd!te!hebben!in!het!domein!waarin!men!wil!werken.!Hierbij!

aansluitend!vonden!de!studenten!het!moeilijk!eigenschappen!van!een!goed!netwerk!te!formuleren!

omdat!ze!er!vaak!nog!niet!over!nagedacht!hadden.!Daarnaast! is! in!ons!kwantitatief!onderzoek!

naar! voren! gekomen! dat! netwerken,! één! van! de! loopbaancompetenties! die! op! de! Jobinfodag!

beoefend! kan! worden,! nog! meer! in! de! verf! gezet! kan! worden.! Het! gemiddelde! op! deze!

loopbaancompetentie! is! namelijk! lager! dan! het! gemiddelde! op! de! loopbaancompetenties!

werkexploratie! en!kwaliteitenreflectie.!Op!basis! van!deze!bevindingen! stellen!we!de! suggestie!

voor!om!een!extra!evenement! in!de!vorm!van!een! infosessie!of!workshop! te! lanceren!waarbij!

studenten! geïnformeerd! worden! over! wat! netwerken! juist! inhoudt,! hoe! ze! dit! zelf! kunnen!

aanpakken!en!waar!ze!ook!gestimuleerd!worden!om!hier!verder!mee!aan!de!slag!te!gaan.!Idealiter!

vindt!het!evenement!plaats!vlak!voor!de!aanvang!van!de!Jobinfodag!zodat!studenten!dit!meteen!

als!een!plek!kunnen!zien!waar!ze!de!informatie!vanuit!het!evenement!concreet!in!praktijk!kunnen!

omzetten! en! de! kans! ook! groter! is! dat! studenten! tijd! hebben! om! zowel! naar! de! infosessie! of!

workshop!als!naar!de!Jobinfodag!zelf!te!gaan!aangezien!deze!samen!plaatsvinden.!Als!dit!mogelijk!

is,!kan!het!nieuwe!evenement!zowel!gezien!worden!als!een!stimulatie!voor!netwerken!als!een!

concrete!voorbereiding!op!de!Jobinfodag.!De!tips!bij!suggestie!vijf!kunnen!ook!in!dit!evenement!

aan!bod!komen!en!aan!de!deelnemers!voorgelegd!worden.!De!workshop!“Elevator!pitch”!zou!een!

deel! kunnen! zijn! van! deze! workshop,! zo! leren! studenten! zich! kort! en! krachtig! voorstellen.!

Enerzijds!is!het!goed!om!deze!workshop!nog!eens!te!herhalen!zodat!studenten!beter!voorbereid!

zijn!op!de! Jobinfodag.!Met!dit! evenement!kan!het!Student!Career!Center! laatstejaarsstudenten!

extra! ondersteunen! bij! de! loopbaancompetentie! netwerken! én! ervoor! zorgen! dat! ze! goed!

! 51!

voorbereid!zijn!om!ten!volle!gebruik!te!maken!van!de!Jobinfodag.!Anderzijds!staat!dit!ook!haaks!

op!het!traject!van!de!verschillende!evenementen!die!het!Student!Career!Center!organiseert.!De!

workshop!herhalen!zou!een!‘beloning’!kunnen!zijn!voor!studenten!die!te!laat!beginnen!aan!het!

werken!aan!hun!loopbaan.!Op!de!Jobinfodag!is!er!ook!een!“Pitch!perfect”.!Studenten!kunnen!zich!

via!een!online!gesprek!voorstellen!aan!een!medewerker!van!de!VDAB.!Die!geeft!dan!feedback!op!

de!‘pitch’!van!de!studenten.!Dit!kan!studenten!ook!helpen!om!beter!te!netwerken.!We!suggereren!

dan!ook!om!deze!mogelijkheid!meer!in!de!verf!te!zetten.

!

9.5! Suggestie!5:!Voorbereiding!op!Jobinfodag!Over!de!Jobinfodag!kwam!zowel!uit!het!kwalitatief!als!uit!het!kwantitatief!onderzoek!informatie.!

Om! te! weten! te! komen! welke! rol! de! Jobinfodag! kan! spelen,! werd! er! gevraagd! naar! eerdere!

deelnames!aan!jobbeurzen!en!naar!eigenschappen!van!een!goede!jobbeurs.!Meerdere!studenten!

hadden!al! deelgenomen!aan!een! jobbeurs! en!vonden!dit! nuttig.! Ze!haalden!aan!dat! een!breed!

aanbod!aan!werkgevers!een!groot!pluspunt!is!op!een!jobbeurs.!!Het!aanbod!van!bedrijven!op!de!

Jobinfodag!is!al!erg!uitgebreid!en!gevarieerd,!dit!zit!dus!al!goed.!Ze!kunnen!eventueel!hun!ruime!

aanbod!wel!nog!meer!in!de!verf!zetten.!De!deelnemende!bedrijven!staan!nu!al!allemaal!op!de!site,!

geordend!per!studiedomein,!maar!op!het!facebookevenement!staat!er!nu!enkel!een!link!naar!de!

site!en!wordt!er!niet!direct!naar!de!bedrijven!verwezen.!Een!suggestie!kan!hier!dus!zijn!om!enkele!

weken!op!voorhand!een!aantal!bedrijven!aan!te!kondigen!op!het!facebookevenement!en!zo!het!

evenement!levend!kunnen!houden.!Dit!kunnen!eventueel!de!bedrijven!zijn!die!op!de!site!ook!extra!

aandacht! krijgen.! Als! studenten! op! voorhand! beter! weten! wie! er! komt! kunnen! ze! zich!

voorbereiden!en!zal!de!drempel!ook!lager!zijn!om!bedrijven!aan!te!spreken!en!vragen!te!stellen!

(Brustein,!2014).!Bij!het!kiezen!van!de!bedrijven!die!gedeeld!zullen!worden!op!de!facebookpagina!

moet!rekening!gehouden!worden!met!de!verschillende!profielen!waar!die!bedrijven!naar!op!zoek!

zijn.!Studenten!gaven!namelijk!aan!dat!ze!een!jobbeurs!nuttig!vinden!als!het!aanbod!specifiek!voor!

hun!studierichting!nuttig!is.!Het!Student!Career!Center!zou!ervoor!kunnen!kiezen!om!per!groep!

(humane!wetenschappen,!biomedische!wetenschappen!en!wetenschap!en!technologie)!een!aantal!

bedrijven!in!de!verf!te!zetten.

Daarnaast! moet! een! jobbeurs! voor! de! ondervraagden! ook! zo! laagdrempelig! mogelijk! zijn.!

Studenten!vinden!het!soms!moeilijk!om!de!bedrijven!aan!te!spreken!en!hebben!misschien!het!idee!

dat! ze! zelf! niet! zo! veel! kunnen! bieden.! Daarom! zouden! studenten! goed! voorbereid! naar! de!

Jobinfodag!moeten!komen.!Een!tweede!suggestie!die!we!daarom!maken!is!om!de!studenten!tips!

aan!te!bieden!die!hen!kunnen!helpen!in!de!voorbereiding!naar!de!Jobinfodag!en!op!de!Jobinfodag!

zelf.!Deze!tips!zouden!op!voorhand!op!het!facebookevenement!gedeeld!kunnen!worden!en!in!het!

! 52!

boekje!van!de!Jobinfodag!geplaatst!worden,!zodat!studenten!de!tips!op!het!evenement!zelf!ook!

kunnen!raadplegen.!

We!hebben!enkele!tips!opgesteld!waar!studenten!mee!aan!de!slag!kunnen.!Elke!tip!wordt!kort!

uitgelegd!en!er!wordt!meegegeven!hoe!je!de!tip!concreet!kan!toepassen.!De!tips!zijn!opgesteld!op!

basis!van!enkele!websites!en!een!artikel!(Ansmann!et!al.,!2014;!Brustein,!2014;!Shiflett,!n.d.;!VDAB,!

n.d.)!Onderstaande!tips!zijn!ook!te!vinden!in!bijlage!3!als!flyer.

1.! Stel!duidelijke!doelen!op!!Weet!wie!er!komt,!wie!je!wil!bezoeken!en!wat!je!hen!wil!vragen.!

Laat! je! daarnaast! ook! verrassen!door! onverwachte! ontdekkingen.!Hoe?!Volg! bedrijven!

waarvoor!je!interesse!hebt!op!sociale!media.!Zo!blijf!je!makkelijk!op!de!hoogte.!

2.! Ken!en!wees!jezelf!!Werkgevers!moeten!weten!met!wie!ze!praten.!Weet!wie!je!bent,!wat!je!

te!bieden!hebt!en!hoe!je!jezelf!kan!voorstellen.!Hoe?!Denk!na!over!je!sterktes!en!zwaktes.!

Oefen!je!pitch!op!voorhand!en!kom!hem!eens!testen!bij!de!‘pitch!perfect’!stand.!!!

3.! Netwerken!is!geven!en!nemen!!Een!netwerkrelatie!werkt!in!twee!richtingen.!Luisteren!is!

een!goed!begin!maar!probeer!er!ook!voor!te!zorgen!dat!je!zelf!iets!kan!aanbieden.!Hoe?!

Stel!je!open!en!leergierig!op.!Dit!maakt!zeker!een!goede!indruk.!!

4.! Stress!niet!te!hard!!De!Jobinfodag!is!nieuw!voor!de!meeste!studenten.!Het!is!normaal!dat!

je!wat! zenuwachtig! bent.! Hoe?! Gebruik! deze! tips! om! je! goed! voor! te! bereiden! en! gun!

jezelf!!wat!pauze!op!de!Jobinfodag.!

5.! Niet!gevonden!wat!je!wil!op!de!Jobinfodag?!Geen!probleem!!Je!hebt!geoefend!en!oefenen!

is!een!goede!manier!om!te!leren.!!

!

! !

! 53!

10!Arbeidspedagogisch!product!en!arbeidspedagogische!actie!10.1!Arbeidspedagogisch!product!De!concrete!inhoud!van!de!suggesties!werden!eerder!al!toegelicht,!hier!zullen!we!verder!ingaan!

op!hoe!we!tot!deze!suggesties!gekomen!zijn.!!We!kozen!ervoor!om!verschillende!suggesties!op!te!

stellen!omdat!onze!onderzoeksvraag!niet!meteen!een!eenduidig!antwoord!heeft.!Met!ons!mixedB

method! onderzoek! gaven! we! een! antwoord! op! onze! onderzoeksvraag! over! de! stappen! die!

laatstejaarsstudenten!ondernemen!om!hun!transitie!naar!de!arbeidsmarkt!voor!te!bereiden!en!

welke!rol!de!activiteiten!van!het!Student!Career!Center!hierin!spelen.!We!stelden!op!basis!van!de!

gevonden!resultaten!suggesties!op!om!deze!rol!van!het!Student!Career!Center!te!optimaliseren.!

We!kozen!er!ook!voor!om!één!van!de!suggesties!helemaal!uit!te!werken!tot!een!meteen!bruikbaar!

product.!De!andere! suggesties! zijn!eerder!algemeen!geformuleerd!en!geeft!het!Student!Career!

Center!een!basis!waarvan!ze!de!concrete!invulling!zelf!nog!vorm!kunnen!geven.!De!suggestie!die!

we!hebben!uitgewerkt!is!de!flyer!met!“tips!om!de!Jobinfodag!te!overleven”.!We!kozen!ervoor!om!

deze!suggestie!uit!te!werken,!omdat!deze!zich!toespitste!op!de!Jobinfodag,!het!grootste!evenement!

van!het!Student!Career!Center!en!ook!het!evenement!van!waaruit!de!originele!vraag!kwam.!We!

stelden! de! suggesties! op! gebaseerd! op! zowel! wetenschappelijke! literatuur! als! professionele!

websites!(zoals!de!website!van!VDAB),!die!zich!toespitsen!op!mensen!die!op!zoek!zijn!naar!een!

job.!We!hebben!geprobeerd!om!de!tips!zo!bruikbaar!mogelijk!te!maken!door!telkens!een!concrete!

actie! te!geven!die!de!student!kan!ondernemen!om!zich!voor! te!bereiden!op!de! Jobinfodag.!We!

kozen!voor! een! flyer!omdat!deze!op!verschillende!manieren!kan!gebruikt!worden.!Hij! kan! als!

afbeelding!gedeeld!worden!op!het!Facebookevenement!van!de! Jobinfodag,!als!bijlage!gestuurd!

worden!bij!de! infomail!over!de! Jobinfodag!en!hij!kan! in!de! folder,!die!studenten!krijgen!bij!de!

aanvang! van! het! evenement,! gezet!worden! om! studenten! daar! last!minute! nog! enkele! tips! te!

geven.! De!medewerkers! van! het! Student! Career! Center! zouden! de! flyer! ook! eventueel! willen!

gebruiken! bij! een! promotiedag! in! leercentrum! AGORA.! De! andere! suggesties! werden! dus!

opgesteld!op!basis!van!inzichten!uit!de!onderzoeken!en!onze!deelname!aan!evenementen!van!het!

Student!Career!Center!(Sollicitatieproces!van!A!tot!Z,!Talentival!en!Elevator!Pitch).!Zo!zagen!we!

bijvoorbeeld! door! het! volgen! van! Talentival! dat! er! te! weinig! gewerkt! werd! op! het!

toekomstperspectief!van!studenten.

10.2!Arbeidspedagogische!actie!Op!vrijdag!15!december!vond!in!het!Student!Career!Center!een!eindpresentatie!plaats!waar!de!

resultaten!van!ons!onderzoek!toegelicht!werden!en!waar!de!hierboven!uitgeschreven!suggesties!

als!arbeidspedagogisch!product!werden!voorgesteld.!We!gebruikten!hiervoor!een!PowerPoint!om!

het!zo!overzichtelijk!mogelijk!te!houden.!Alle!stappen!die!we!in!ons!onderzoek!gemaakt!hebben!

! 54!

werden!toegelicht.!Zo!begonnen!we!met!onze!probleemstelling!voor! te! leggen,! lichtten!we!ons!

theoretisch! kader! toe,! stelden! we! onze! onderzoeksresultaten! voor! en! ten! slotte! werd! ons!

arbeidspedagogisch!product! in!de!vorm!van!de!verschillende!suggesties!op! tafel!gelegd.!Na!de!

presentatie!werd!op!basis!van!opmerkingen!van!de!medewerkers!van!het!Student!Career!Center!

het!arbeidspedagogisch!product!verder!geoptimaliseerd.!De!medewerkers!van!het!Student!Career!

Center!waren!zeer!enthousiast!over!zowel!de!suggesties!als!de!flyer.!De!suggesties!sluiten!over!

het!algemeen!goed!aan!bij!de!moeilijkheden!die!zij!als!organisatie!ervaren.!We!hebben!samen!met!

hen!elke!suggestie!besproken.!Op!basis!van!hun!opmerkingen!hebben!we!de!suggesties!nog!verder!

geoptimaliseerd.

!

! !

! 81!

13!Referentielijst!!

Akkermans,!J.,!Brenninkmeijer,!V.,!&!Blonk,!R.!W.!B.!(2015).!Een!nieuwe!kijk!op!het!werk!

en!de!loopbaan!van!jonge!werknemers.$Gedrag$en$Organisatie,$28,$220!B!242.!

doi:10.5553/GenO/092150772015028003002!

Akkermans,!J.,!Brenninkmeijer,!V.,!Huibers,!M.,!&!Blonk,!R.W.B.!(2012).!Competencies!for!

the!contemporary!career:!Development!and!preliminary!validation!of!the!Career!

Competencies!Questionnaire.!Journal$of$Career$Development,$40,!245B267.!

doi:10.1177/0894845312467501 !

Akkermans,!J.!&!Tims,!M.!(2016).!Crafting!your!Career:!How!Career!Competencies!

Relate!to!Career!Success!via!Job!Crafting.!Applied$Psychology:$an$International$

Review,$66,!168B195.!doi:!10.1111/apps.12082!

Ansmann,!L.,!Flickinger,!T.,!Barello,!S.,!Kunneman,!M.,!Mantwill,!S.,!Quilligan,!S.,!Zanini,!C.,!

&!Aelbrecht,!K.,!(2014).!Career!development!for!early!career!academics:!Benefits!of!

networking!and!the!role!of!professional!societies.$Patient$Education$and$Counseling$97.$

132B134.!doi:!10.1016/j.pec.2014.06.013

Brustein,!D.!(2014)!17$Tips$to$Survive$your$next$networking$event.!Retrieved!from!

https://www.forbes.com/sites/yec/2014/07/22/17BtipsBtoBsurviveByourBnextB

networkingBevent/#34bcdeee7cd4!

Busacca,!L.!&!Wester,!K.!(2006).!Career!Concerns!of!Master'sBLevel!Community!and!School!

Counselor!Trainees.!The$Career$Development$Quarterly,!55,$179B190.!

Creed,!P.,!Fallon,!T.,!&!Hood,!M.!(2009).!The!relationship!between!career!adaptability,!

person!and!situation!variables,!and!career!concerns!in!young!adults.$Journal$of$

Vocational$Behavior,$74,!219B229.!doi:!10.1016/j.jvb.2008.12.004

! 82!

Danziger,!S.,!&!Ratner,!D.!(2010).!Labor!market!outcomes!and!the!transition!to!adulthood.!The$

future$of$children,$20,!pp.!133B158.!

De!Vos,!A.,!De!Clippeleer,!I.,!&!Dewilde,!T.!(2009).!Proactive!career!behaviors!and!career!success!

during!the!early!career.!Journal$of$Occupational$and$Organizational Psychology,$82,!761B

777.!doi:10.1348/096317909X471013

Elias,!K.!(2015).!Stages$in$het$hoger$onderwijs.$Opstap$naar$loopbaancompetenties.$

Antwerpen:!Garant.

Gibbons,!M.!Limoges,!C.,!Nowotny,!H.,!Schwartzman,!S.,!Scott,!P.,!Trow,!M.!(1994). The$new$

production$of$knowledge:$the$dynamics$of$science$and$research$in$contemporary$societies.$

London:!Sage.

Grosemans,!I.,!Coertjes,!L.,!&!Kyndt,!E.!(2017).!Exploring!learning!and!fit!in!the!transition! from!

higher!education!to!the!labour!market:!A!systematic!review.$Educational$Research$Review,$

21,!67B84.!doi:!10.1016/j.edurev.2017.03.001$

Grosemans,!I.,!Hannes,!K.,!Neyens,!J.,!&!Kyndt,!E.!(2017).!Emerging!adults!embarking on!their!

careers:!Job!and!identity!explorations!in!the!transition!to!work.!Manuscript!submitted!for!

publication.

Heslin,!P.!A.!(2005).!Conceptualizing!and!evaluating!career!success.!Journal!of organizational!

Behavior,!26,!113B136.!doi:!10.1002/job.270

Holden,!R.,!&!Hamblett,!J.!(2007).!The!transition!from!higher!education!into!work:!Tales!of!

cohesion!and!fragmentation.$Education$+$Training,!49,!516B585.!

doi:10.1108/00400910710832014

Jackson,!D.!&!Wilton,!N.!(2017)!Perceived!employability!among!undergraduates!

and!the!importance!of!career!selfBmanagement,!work!experience!and!individual!

characteristics.!Higher$Education$Research$&$Development,$36,!747B762.

doi:10.1080/07294360.2016.1229270!

! 83!

Janssens,!J.M.A.M.!(1998).!Ogen$doen$onderzoek.!Amsterdam:!Pearson!Benelux!B.V.

Koivisto,!P.,!Vuori,!J.,!&!Nykyri,!E.!(2007).!Effects!of!the!schoolBtoBwork!group!method!

among!young!people.!Journal$of$Vocational$Behavior,$70,!277–296.!

doi:10.1016/j.jvb.2006.12.001

Koivisto,!P.,!Vuori,!J.,!&!Vinokur,!A.!D.!(2010).!Transition!to!work:!Effects!of!preparedness!

and!goal!construction!on!employment!and!depressive!symptoms.!Journal$of$

Research$on$Adolescence,$20,!869–892.!doi:10.1111/j.1532B7795.2010.00667.x

KU!Leuven.!(n.d.).!Onderwijsaabod:!loopbaanontwikkeling.!Retrieved!December!16,!2017,!from!

https://onderwijsaanbod.kuleuven.be/syllabi/n/Y05079N.htm#activetab=doelstellingen_

idm11026768!

Kuijpers,!M.!(2005).!Breng!beweging!in!je!loopbaan:!vijf!loopbaancompetenties!voor!waardevol!

werk.!Den!Haag:!Academic!Service.

Kuijpers,!M.!&!Meijers,!F.!(2012).!Learning!for!now!or!later?!Career!competencies!among!

students!in!higher!vocational!education!in!the!Netherlands.!Studies$in$Higher$

Education,$37,!449B467.!doi:!10.1080/03075079.2010.523144

Kuijpers,!M.,!&!Scheerens,!J.!(2006).!Career!competencies!for!the!modern!career.!Journal$of$

Career$Development,$32,!303B319.!doi:10.1177/0894845305283006

Kuijpers,!M.,!Schyns,B.,!&!Scheerens,!J.!(2006).!Career!competencies!for!career!success.!Career$

Development$Quarterly,$55,!168–178.!doi:10.1002/j.2161B0045.2006.tb00011.x

Lcie.!(n.d.).!Retrieved!October!5,!2017,!from!http://lcie.be/nl

LoopbaanLift!aan!KU!Leuven.!(n.d.).!Retrieved!October!5,!2017,!from!

https://loopbaanlift.kuleuven.be/nl

Litoiu,!N.!(2015).!Career!counseling!B!the!solution!for!bridging!the!gap!between!education!and!

labour!market.!Journal$of$Educational$Sciences$and$Psychology,$5,!66B77.

! 84!

Meijers,!F.,!Kuijpers,!M.,!&!Bakker,!J.!(2006).!Over$leerloopbanen$en$loopbaanleren.$

Loopbaancompetenties$in$het$(v)mbo.$Het!Platform!Beroepsonderwijs.

Merkac!Skok,!M.!&!Dolinsek,!T.!(2013).!Some!findings!on!career!counselling!in!higher!education.!

Journal$of$Enterprising$Communities:$People$and$Places$in$the$Global$Economy,$7,$81B94.!doi:!

10.1108/17506201311315635

Nicholson,!N.!(1990).!The!transition!cycle:!Causes,!outcomes,!processes!and!forms.!In!S.!Fisher,!

&!C.!L.!Cooper!(Eds.),!On$the$move:$The$psychology$of$change$and$transition (pp.!83B108).!

Chichester:!Wiley.

Pacurari,!D.,!&!Nechita,!E.!(2013).!Transition!from!education!to!the!active!life!for!accounting!

graduates.!A!grounded!theory!study.!Revista!de!Cercetare!si!Interventie!Sociala,!40,!94B

106.

SavinBBaden,!M.,!&!Major,!C.!H.!(2013).!Qualitative!research:!the!essential!guide!to!theory!and!

practice.!London,!United!Kingdom:!Routledge.

Scoren!op!een!jobbeurs.!(n.d.)!Retrieved!December,!13,!2017,!from!

https://www.vdab.be/werkinzicht/jobbeurs.shtml

Selingo,!J.!J.!(2016,!October!23).!Colleges!must!reinvent!career!counseling.!The$Chronicle$of$

Higher$Education.$Retrieved!October!27,!2017,!from!

http://www.lexisnexis.com/hottopics/lnacademic/?verb=sr&csi=171267&sr=HEADLINE

%28Colleges+must+reinvent+career+counseling%29+AND+DATE+IS+2016

Shiflett,!A.!(n.d.).!How$to$Succeed$at$your$next$Jobevent$or$Hiring$Event.!Retrieved!December!13,!

2017,!from!ttps://www.snagajob.com/resources/howBtoBsucceedBatByourBnextBjobBfair/

Star,!C.,!&!Hammer,!S.!(2008).!Teaching!generic!skills:!Eroding!the!higher!purpose!of!

universities,!or!an!opportunity!for!renewal?$Oxford$Review$of$Education,$34,$237B251.!doi:!

10.1080/03054980701672232

Student!Career!Center.!(n.d).!Retrieved!October!4,!2017,!from!

! 85!

https://www.kuleuven.be/studentenvoorzieningen/studentcareercenter

Student!Career!Center.!(2017).!Student!Career!Center.!Projectonderwijs!arbeidspedagogiek!

[PowerPointBpresentatie].!Retrieved!from!https://p.cygnus.cc.kuleuven.be

Young,!J.,!&!Chapman,!E.!(2010).!Generic!competency!frameworks:!A!brief!historical!overview.$

Education$Research$and$Perspectives,$37,$1B24.!

!

! !

! 86!

14!Bijlagen!14.1!!Bijlage!1:!Interviewleidraad!!

Inleiding!

In!het!kader!van!Projectonderwijs!Arbeidspedagogiek!zal!je!geïnterviewd!worden!over!je!transitie!

naar!de!arbeidsmarkt.!Met!dit!interview!zouden!we!graag!opvattingen!van!laatstejaarsstudenten!

te!weten!komen!die!aan!het!einde!van!dit!academiejaar!de!overstap!naar!de!arbeidsmarkt!zullen!

maken.!We!vragen!ons!af!of!jij!als!laatstejaarsstudent!al!bezig!bent!met!je!loopbaan?!Hieronder!

verstaan!wij!zowel!het!zoeken!naar!een!eerste! job,!als!de!voorbereiding!hierop!en!het!verdere!

verloop!van!je!carrière.!We!willen!een!beeld!krijgen!van!hoe!en!waarom!je!dit!doet.!!

!

Transitie!naar!de!arbeidsmarkt!!

!

1.! In!welke!mate!denk!je!al!na!over!jouw!overstap!naar!de!arbeidsmarkt?!

2.! Heb!je!al!concrete!stappen!ondernomen!om!te!werken!aan!je!loopbaan?!!

Zo!ja,!Welke?!!

Zo!nee,!waarom!niet?!!

!

3.! Heb!je!concrete!plannen!om!in!de!toekomst!nog!aan!je!loopbaan!te!werken?!!

Zo!ja,!Welke?!!

Zo!nee,!waarom!niet?!

Loopbaancompetenties!!!We!gaan!nu!over!naar!een!paar!vragen!over!concretere!competenties!die!uit!onderzoek!

belangrijk!blijken!tijdens!je!loopbaan.!!

!

Kwaliteitenreflectie+

1.! Heb!je!al!stilgestaan!bij!je!eigen!sterktes!en!zwaktes!en!hoe?!!

(In!functie!van!loopbaan?!Op!welke!manier?!In!welke!context?!Alleen/in!

loopbaangesprek,!professioneel!ondersteund?)!

Motievenreflectie+

2.! Heb!je!al!stilgestaan!bij!je!eigen!interesses!en!ambities!en!hoe?!

!

! 87!

3.! Heb!je!een!duidelijk!beeld!van!wat!je!na!je!studies!wil!doen?!!

4.! Hoe!ben!je!daar!op!gekomen?!(interesse/iemand!met!voorbeeldfunctie/inspiratie…)!!

Werkexploratie+

5.! Heb!je!het!gevoel!dat!je!een!duidelijk!beeld!hebt!van!richtingen!die!je!na!je!opleiding!uit!

kan?!!

Zo!nee,!ben!je!hier!zelf!naar!op!zoek!gegaan?!!

Zo!ja,!hoe!ben!je!hier!achter!gekomen?!

!

6.! Hoe!heb!je!al!gezocht!naar!jobs?!!

!

Netwerken+

7.! Denk!je!dat!je!een!netwerk!hebt!binnen!het!domein!waarin!je!wil!werken?!

!

8.! Hoe!heb!je!dit!netwerk!opgebouwd?!(Directe!omgeving!of!professioneel!netwerk,!zoals!

bv!het!netwerken!op!een!jobbeurs)!

9.! Wat!zijn!volgens!jou!eigenschappen!van!een!goed!netwerk?!

!

Facilitators!!!

Loopbaanbegeleiding++

1.! Ken!je!het!Student!Career!Center?!

Zo!ja!

a.! Hoe!ken!je!het!Student!Career!Center?!

!

b.! Heb!je!al!gebruik!gemaakt!van!hun!aanbod?!

Zo!ja,!welke!en!heb!je!het!gevoel!dat!het!nuttig!was?!

!

c.! Heb!je!nog!concrete!plannen!om!van!hun!aanbod!gebruik!te!maken?!Waarom!

wel/niet?!

!

Zo!nee!

Tekst!over!Student!Career!Center!voorlezen! !

Het$Student$Career$Center$is$een$dienst$van$de$KU$Leuven$waar$je$gratis$gebruik$van$kan$maken.$Zij$

helpen$ je$ onder$ andere$ aan$ een$ studierelevante$ bijbaan$ en$ bij$ een$ vrijwillige$ studiestage.$ Ook$

! 88!

begeleiden$ze$je$in$de$overstap$naar$de$arbeidsmarkt.$Deze$begeleiding$is$er$in$verschillende$vormen:$

gesprekken$op$maat,$infosessies,$workshops$en$een$jobbeurs.

a.! Nu!je!dit!gehoord!hebt:!Denk!je!dat!dit!nuttig!kan!zijn!voor!jou?!Waarom!wel/niet?

b.! Heb! je! behalve! het! Student! Career! Center! nog! van! andere! diensten! gebruik!

gemaakt!om!je!loopbaan!professioneel!te!ondersteunen?

!

c.! Ben!je!ooit!al!eens!naar!een!jobbeurs!geweest?!

Zo!ja!

a.! Naar!welke!jobbeurs!ben!je!geweest? b.! Wat!heb!je!hier!geleerd?!Was!het!nuttig? c.! Ken!je!de!Jobinfodag?!!

(indien!nee:!uitleggen!wat!Jobinfodag!is)

De$Jobinfodag$is$een$jobbeurs$die$centraal$georganiseerd$wordt$door$het$Student$Career$Center.$Deze$

vindt$donderdag$22$februari$plaats$in$gebouw$De$Nayer.$Op$deze$beurs$staan$verschillende$bedrijven$

die$op$zoek$zijn$naar$verschillende$profielen$(bv.$ingenieur,$econoom,$psycholoog…).$Je$kan$bij$hen$

dan$langsgaan$en$een$gesprek$voeren$met$de$vertegenwoordigers$van$het$bedrijf,$alsook$je$cv$afgeven$

of$spontaan$solliciteren.$$

d.! Zou!je!het!overwegen!om!naar!de!Jobinfodag!te!gaan?!Waarom!wel/niet? e.! Wat!verwacht!je!van!een!goede!jobbeurs?

Zo nee

a.! Ben!je!van!plan!om!naar!een!jobbeurs!te!gaan?

b.! Heb!je!ooit!al!gehoord!van!de!Jobinfodag?!!

(indien!nee:!uitleggen!wat!Jobinfodag!is)

De$Jobinfodag$is$een$jobbeurs$die$centraal$georganiseerd$wordt$door$het$Student$Career$Center.$Deze$

vindt$donderdag$22$februari$plaats$in$gebouw$De$Nayer.$Op$deze$beurs$staan$verschillende$bedrijven$

die$op$zoek$zijn$naar$verschillende$profielen$(bv.$ingenieur,$econoom,$psycholoog…).$Je$kan$bij$hen$

dan$langsgaan$en$een$gesprek$voeren$met$de$vertegenwoordigers$van$het$bedrijf,$alsook$je$cv$afgeven$

of$spontaan$solliciteren.$$

c.! Spreekt!de!Jobinfodag!je!aan?

! 89!

d.! Wat!verwacht!je!van!een!goede!Jobinfodag?

Praktijkervaring!

1.! Heb!je!het!gevoel!dat!je!na!je!opleiding!over!voldoende!praktijkervaring!beschikt!om!de!

overstap!naar!de!arbeidsmarkt!te!maken?!!

Stage++

2.! Heb!je!een!stage!gedaan?!!

Zo!nee,!heb!je!in!de!toekomst!nog!een!(vrijwillige)!stage!gepland?!

Zo!neen:!!heb!je!een!vrijwillige!studiestage!overwogen?!

3.! Denk!je!dat!een!stage!bijdraagt!aan!je!loopbaan?!!(indien!er!niets!gezegd!wordt!over!nietB

inhoudelijke!elementen:!Draagt!het!ook!iets!bij!buiten!inhoudelijke!kennis?)!!

(Studierelevante)+bijbanen+

4.! Heb!je!ooit!een!studentenjob!gedaan?!!

Zo!ja,!Was!die!inhoudelijk!relevant!bij!je!studies?!

5.! Denk!je!dat!een!studentenjob!iets!kan!bijdragen!aan!je!loopbaan?!(Indien!er!alleen!gepraat!

wordt! over! studierelevante! bijbanen,! ook! vragen! naar! nut! van! nietBstudierelevante!

bijbanen).!!

!

6.! Praktische!vragen!!

Studierichting!!

Vooropleidingen!

Leeftijd!

Bedankt!voor!je!medewerking!aan!het!interview.!Heb!je!nog!vragen!of!opmerkingen?!Wil!je!nog!

iets!toevoegen!over!dit!onderwerp?!

!!

! !

! 90!

14.2!Bijlage!2:!Codeboom!

Transitie!arbeidsmarkt!

Mee!bezig!

Stappen!verleden!!

Stappen!toekomst!

Loopbaancompetenties!

Kwaliteitenreflectie!

Motievenreflectie!

Loopbaansturing!

Netwerken!

Eigen!netwerk!

Kwaliteiten!netwerk!

Werkexploratie!

Jobzoektocht!

Bewustzijn!richtingen!

Faciliterende!activiteiten!

Loopbaanbegeleiding!

Nut!SCC!

Gebruik!SCC!

Andere!diensten!

Nut!jobbeurs!

Gebruik!jobbeurs!

Jobinfodag!

Eigenschappen!

Praktijkervaring!

Perceived!employability!

!Stage!

Stage!

! 91!

Nut!stage!

Studentenjob!

Studentenjob!

Nut!studentenjob!

! !

! 92!

14.3!Bijlage!3:!Flyer!!

! !

! 93!

14.4!Bijlage!4:!Presentatie!

!

!

Student'Career'CenterProjectonderwijs-arbeidspedagogiek

Hannah,'Katie,'Elien,'Valerie'en'Raf

15'december'2017 2

• Probleemstelling

• Literatuurstudie

• Resultaten'kwalitatief'onderzoek

• Resultaten'kwantitatief'onderzoek

• Suggesties

Inhoud

3

Wat$doen$laatstejaarsstudenten$om$hun$overgang$naar$

de$arbeidsmarkt$voor$te$bereiden,$$welke$stappen$

ondernemen$ze$al$en$welke$rol$spelen$de$initiatieven$van$

het$Student$Career$Center$hierin?

Probleemstelling

4

• Verschillende'stadia'binnen'de'transitie'van'hoger'

onderwijs'naar'de'arbeidsmarkt

→'Focus'eerste'stadium

• Loopbaanleren'

• Duurzaam'karakter

• Generieke'competenties

• Loopbaancompetenties

Literatuurstudie

5

Faciliterende'activiteiten

• Loopbaanbegeleiding

• Praktijkervaring

• Stages• Krachtige'leeromgeving'voor'het'ontwikkelen'van'

loopbaancompetenties

• Studentenjobs'• Goed'voor'werkexploratie,'motievenQ en'

kwaliteitenreflectie'+'generieke'competenties

Literatuurstudie

6

Wat doen laatstejaarsstudenten om hun overgang naar de

arbeidsmarkt voor te bereiden en welke stappen ondernemen

ze al?

1. "Wat'geven'studenten'zelf'aan'reeds'te'doen'in'hun'

overstap'naar'de'arbeidsmarkt?"

2. “Hoe'werken'deze'laatstejaarsstudenten'aan'hun'

loopbaancompetenties?”

3. “Wat'is'de'rol'van'faciliterende'activiteiten'voor'

loopbaanleren'op'hun'loopbaan?”

Onderzoeksvragen

! 94!

!

!

!

!

7

Welke' rol' spelen' de' initiatieven' van' het' Student' Career' Center' in' de'

transitie?

1. Zijn er significante verschillen op de loopbaancompetenties tussen

studenten die niet hebben deelgenomen aan activiteiten van het Student

Career Center en studenten die deel hebben genomen aan één of

meerdere activiteiten?

2. Zijn er significante verschillen op netwerken en werkexploratie tussen

studenten die al dan niet deelnamen aan de Jobinfodag?

3. Zijn er significante verschillen tussen studenten die tijdens hun opleiding

praktijkervaring hebben opgedaan en studenten die dat niet hadden?

Onderzoeksvragen

8

Kwalitatief'onderzoek

9

• Beeld'schetsen

• 10'studenten

• 4'via'‘Sollicitatieproces'van'AQZ’

• 6'via'eigen'netwerk

• Verschillende'profielen'

Kwalitatief'onderzoek'

10

• Wel'nadenken,'niet'altijd'actie“Ik$probeer$daar$toch$wel$al$een$beetje$over$op$te$zoeken.$Wat$zijn$de$mogelijkheden$volgend$jaar,$maar$nog$niet$echt$concrete$dingen.”

• Weinig'ondersteuning'gezocht“Dat$hangt$er$een$beetje$van$af$hoe$die$sollicitaties$gaan$lopen.$Misschien$als$dat$allemaal$niet$zo$vlot$gaat,$wil$ik$wel$hulp$zoeken.”

• Denken'spontaan'aan'cv'opstellen,'solliciteren,'...

Waar'denken'studenten'zelf'aan?'

11

Kwaliteitenreflectie'“Door$stages,$word$je$er$eigenlijk$toe$verplicht$om$over$na$te$denken$waar$je$sterk$in$bent$en$waar$je$slecht$in$bent”

Motievenreflectie• Interesses'duidelijk,'ambities'niet'

Netwerken• Helft'respondenten'heeft'het'gevoel'een'goed'netwerk'te'hebben

Werken'aan'loopbaancompetenties

12

Werkexploratie• Meerderheid'weet'waar'men'terecht'kan

Loopbaansturing• Moeilijk'om'de'loopbaan'te'plannen

Werken'aan'loopbaancompetenties'(2)

! 95!

!

!

!

!

13

• Loopbaanbegeleiding

• Student'Career Center'weinig'bekend

• Wel'geloof'in'nut'Student'Career Center• Hulp'bij'sollicitatieproces

• Zoeken'naar'studentenjob

• Andere'vormen'professionele'ondersteuning• bv.'gesprek'Randstad

Faciliterende'activiteiten

14

Jobbeurs

• Variatie'van'soorten'bedrijven

• Laagdrempelig“Ik verwacht dat bedrijven zelf initiatief nemen om veel te vertellen. In

het begin is het echt moeilijk om naar een bedrijf te stappen. Je gaat

soms naar bedrijven gaan waar je eerst dacht niet naartoe gaan en dan

heb je ook geen vragen. Als het bedrijf zelf niet de leiding neemt om

uitleg te geven ga je er snel weggaan omdat je niets meer te zeggen

hebt.”

Jobinfodag'→''weinig'bekend

Faciliterende'activiteiten'(2)

15

Praktijkervaring

• Stage

• Bijdrage'aan'loopbaan

• Netwerken'en'kwaliteitenreflectie• “Al$die$theoretische$kennis,$eigenlijk$ben$je$daar$niet$zoveel$

mee.”$

• (Studierelevante)'bijbaan

• Algemene'bijdrage'aan'loopbaan

Faciliterende'activiteiten'(3)

16

Kwantitatief'onderzoek

17

• Verschillen'deelnemers'vs.'niet'deelnemers

• Algemeen

• Jobinfodag'

• Invloed'van'stage'en'studentenjob'op'

loopbaancompetenties'

Kwantitatief'onderzoek:'FLOW

18

Kwantitatief'onderzoek:'resultaten

! 96!

!

!

!

!

19

Loopbaancompetenties:'deelnemers'vs.'nietQdeelnemers

20

Verschillen'in'netwerken'en'werkexploratie'na'Jobinfodag

21

Loopbaancompetenties:'Stage'vs.'geen'stage

22

Loopbaancompetenties:'Stage'vs.'geen'stage'(2)

23

• Geen'significante'verschillen'gevonden

Loopbaancompetenties:'(Studenten)job'vs.'geen'(studenten)job

24

Suggesties

! 97!

!

!

!

!

25

Bevindingen'onderzoek:

• Niet'altijd'concrete'stappen'ondernemen,'eenzijdig

• Weinig'ondersteuning'gezocht

• Weinig'bekendheid'Student'Career Center

Suggestie:

• Verplichte'infosessie'voor'laatstejaars:'

• Belang'loopbaanleren,'loopbaancompetenties,'

mogelijkheid'tot'ondersteuning

• Inbouwen'in'curriculum

1.Bewustmaking'loopbaanleren

26

Bevindingen'onderzoek:• Eigen'interesses'duidelijk'voor'studenten• Ambities'minder'duidelijk,'wel'over'nagedacht• Missen'van'toekomstperspectief→' Bewustwording'belang'motievenreflectie'en'loopbaansturing

Suggestie:• motievenreflectie'op'Talentival• Meer'nadruk'op'toekomstperspectief

2.'Focus'op'motievenreflectie'en'loopbaansturing

27

Bevindingen'onderzoek:• Geen'significant'verschil'op'loopbaancompetenties'tussen'stage'en'geen'stage

• Kwalitatief'onderzoek:'nadenken'over'sterktes'en'zwaktes'+'interesses'en'ambities'door'stage→'KwaliteitenQ en'motievenreflectie'

Suggestie:• Terugkomdag'voor'stage

• Nadruk'op'kwaliteitenQ en'motievenreflectie• Samenwerking'Student'Career Center'met'faculteit

• Promoten'praktijkervaring

3.'KwaliteitenQ en'motievenreflectie'tijdens'stage

28

Bevindingen'onderzoek:• Helft'van'de'interviewees geen'goed'netwerk• Gemiddelde'netwerken'lager'dan'gemiddelde'kwaliteitenreflectie'en'werkexploratie

Suggestie:• Extra'infosessie/workshop'voor'Jobinfodag• Wat'is'netwerken?• Hoe'pak'ik'dit'aan?• Stimuleren'• Theorie'→'Praktijk• Goede'voorbereiding'Jobinfodag

4.'Netwerken'stimuleren

29

Bevindingen'onderzoek:

• Breed'aanbod

• Laagdrempelig'

Suggestie:

• Op'voorhand'bedrijven'delen'op'Facebook

• Netwerken'en'werkexploratie'meer'in'de'verf:'

• 4'tips'om'de'Jobinfodag'te'overleven:'

• Op'Facebook'delen'en'in'boekje'zetten'

5.'Voorbereiding'op'Jobinfodag Tips%om%de%Jobinfodag%te%overlevenStel%duidelijkedoelen%op!

Ken%en%weesjezelf!

Stress%niet%te%hard!

Netwerken%is%geven%en nemen!

Weet%wie%er%komt,%wie%je%wil%bezoeken%en%wat%je%hen%wil%vragen.%Laat%je%daarnaast%ook%verrassen%door%onverwachte%ontdekkingen.

HOE?%Volg%bedrijven%waarvoor%je%interesse%hebt%op%sociale%media.%Zo%blijf%je%makkelijk%op%de%hoogte.

Werkgevers%moeten%weten%met%wie%ze%praten.%Weet%wie%je%bent,%wat%je%te%bieden%hebt%en%hoe%je%jezelf%kan%voorstellen.

HOE?%Denk%na%over%je%sterktes%en%zwaktes.%Volg%de%workshop%Elevator%Pitch.

Niet%gevonden%wat%je%wil%op%de%Jobinfodag?%Geen%probleem!Je%hebt%geoefend%en%oefenen%is%een%goede%manier%om%te%leren.

Een%netwerkrelatie%werkt%in%twee%richtingen.%Luisteren%is%een%goed%begin%maar%probeer%er%ook%voor%te%zorgen%dat%je%zelf%iets%kan%aanbieden.

HOE?%Stel%je%open%en%leergierig%op.%Dit%maakt%zeker%een%goede%indruk.

De%Jobinfodag%is%nieuw%voor%de%meeste%studenten.%Het%is%normaal%dat%je%wat%zenuwachtig%bent.

HOE?Gebruik%deze%tips%om%je%goed%voor%te%bereiden%en%gun%jezelf%%wat%pauze%op%de%Jobinfodag.

! 98!

!

Bespreking'suggesties

31

1. Bewustmaking'loopbaanleren

2. Focus'op'motievenreflectie'en'loopbaansturing

3. Netwerken'stimuleren

4. KwaliteitenQ en'motievenreflectie'tijdens'stage

5. Voorbereiding'op'Jobinfodag

32