1

Het project Zwaluwstaart

Integrale trajectbegeleiding door kiezen en (ver)binden

kansrijke in-, door- en uitstroom van pabostudenten

Mieke Jaspers (Fontys)Margreet Vriesema (HS ZUYD)

2

5Effectmeting

2Beroepsbeeld

Opleidingsbeeld

Naar een

beter rendement

4

Professionalisering

1Integrale diagnose

3

Digitale bronnenbank

6Kennisdisseminatie

3

Naar een beter rendement

Kiezen blijkt een weerbarstig en complex gebeuren en laat zich niet door eenmalige interventies oplossen.

De keuze voor integrale trajectbegeleiding is o.a. gebaseerd op (evidence based) bronnenonderzoek. Deze bronnen zijn: 1.Integrale trajectbegeleiding, proven concept arbeidsre-integratie van Fontys Actief2.Praktijktheorie over aansluitingspraktijken van Roel Van Asselt

4

Zwaluwstaart

Doelstelling van het project is het vergroten van de kansrijkheid van potentiële en eerstejaars pabo- studenten waardoor studiesucces in het hoger onderwijs verbeterd wordt

Met een vroegtijdige integrale aanpak van in-, door- en uitstroom vanuit opleidingsperspectief en studentperspectief

Directe doorstromers vanuit VO / MBO naar HBO en propedeusestudenten van pabo-opleidingen

Het project had een looptijd van 2 jaar en een budget van € 625.000

5

Projectresultaten

Methodiekbeschrijving: integrale werkwijze voor in/door/uitstroom Diagnose-instrument Beeldmaterialen van realistische beelden van opleiding en beroep Professionaliseringsprogramma voor docenten Digitale bronnenbank met achtergrondmateriaal Onderzoek naar beoogde effecten van interventiesKennisdisseminatie

6

Partners

Fontys Hogescholen Fontys PABO Eindhoven/Veghel Fontys Pedagogische opleidingen ’s-Hertogenbosch Fontys PABO Limburg, leslocaties Venlo en Sittard Fontys PABO Tilburg

Hogeschool Zuyd PABO Zuyd met twee leslocaties:

• leslocatie Heerlen• leslocatie Maastricht

Koning Willem I College ’s-Hertogenbosch Opleiding Kinderopvang en Onderwijs

7

Projectmedewerkers

Projectleider: Mieke Jaspers

Projectteam• WP1 – Integrale diagnose Caroline Wijsman• WP2 – Beroeps- opleidingsbeeld Margreet Vriesema• WP3 – Digitale bronnenbank Vic Peeters• WP4 – Professionalisering Marie-Louise v. Lieshout• WP5 – Effectmeting Ellen Rohaan• WP6 – Kennisdisseminatie Mieke Jaspers

8

WP1 Integrale diagnose

Doelstelling• Integrale werkwijze• Kansrijkheid studenten en studiesucces

Deliverables• Beschrijving methodiek integrale

trajectbegeleiding• Instrumentarium:

Diagnose-instrument Gespreksprotocol voor docenten

9

Diagnose-instrument

Integrale trajectbegeleiding voor in-/door-/uitstroom pabo

Fasen Toeleiding Integrale diagnose

Contract-afspraak met pabo

Talentont-wikkeling

Afronding

Laatste jaar vooropleiding

April - augustus Einde kwartaal 1 Kwartaal 2 t/m 4 Einde kwartaal 4 of eventueel

eerder

INSTROOM DOORSTROOM UITSTROOM

10

• Vooropleiding: type opleiding(en), kennis en vaardigheden, profiel, doublures

• Leergeschiedenis:manier van leren, beleving van leren, studiegedrag

• Gezondheidssituatie: energie, fysieke gezondheid, geestelijke gezondheid, hanteerbaarheid eventuele persoonlijke beperkingen

• Netwerk:sociale achtergrond, wonen, gelegenheid om te kunnen studeren, thuistaal

• Houdingsaspecten: betrokkenheid,vertrouwen, omgangsvormen, fysieke houding

• Kijk op de toekomst: opleidings- en beroepsbeeld, instellingskeuzemotief (beeld hogeschool, stad, studentenleven), reële perspectieven, omgaan met regels (ruimte en vrijheid), wensen, motieven,

Criteria voor kansrijkheid

11

Kansrijkheidsprofiel

1. Vooropleiding

type opleiding(en), kennis en vaardigheden, profiel, doublures

weinig kansrijk

Meerdere essentiële lacunes in voorkennis en vaardigheden, bijvoorbeeld zichtbaar in:

- taaltoets en rekentoets ver onder de landelijke norm

- 21+ test met scores onder het gemiddelde

kansrijk, mits

- Lacunes in voorkennis en vaardigheden

- niet aansluitende (mbo)opleiding

- gestapelde opleidingen - taaltoets en rekentoets

onder de landelijke norm

kansrijk - havo of mbo 4 diploma, geen doublures

- taaltoets en rekentoets op de landelijke norm

heel kansrijk

- taaltoets en rekentoets boven landelijke norm

- Afgeronde VWO opleiding, afgeronde HBO opleiding

12

Het kansrijkheidsprofiel als basis voor gesprek en contractafspraak

13

WP2 Beroepsbeeld en opleidingsbeeld

Doelstelling• Verbeteren van voorlichting• Opname van ‘real life’ ontmoetingen

Deliverables• Verzameling van korte films • Opname groepsgesprek• Opname groepsintake• Door studenten bedachte korte films

14

33 video’s verdeeld over vier rubrieken• Beroepsaspect• Beroepsdilemma• Opleidingsbeeld • PABO in beeld

Dvd met ontwikkeld beeldmateriaal

Twee voorbeelden:

Moeilijk volgens eerstejaars studenten Welke skills breng jij mee?

Projectopbrengsten

15

WP3 Digitale bronnenbank

• Oorspronkelijk: Bronnenbank in SURFmedia

• Nu: website met videomateriaal, instrumentarium en documentatie

16

WP4 Professionalisering

Doelstelling• Vergroten handelingsrepertoire van docenten

VO en MBO en van de Pabo-docenten

Deliverables• Training: werken met gespreksprotocol bij

integrale diagnose• Training: ondersteuning talentontwikkeling

studenten bij integrale trajectbegeleiding

17

Productspecificaties

Algemeen• Eigen verantwoordelijkheid leerdynamiek• Eerste hands kennis verwerven• Leerkansen en werken op resultaat• Werkplek-leren

Specifiek• Training on-the-job middels video-interactie en workshadowing

18

12

Intake perspectief kansrijkheid (0 meting)Opstellen traject

TrainingsdagIntake perspectief kansrijkheid

1e gesprek de voorbereiding

Ontwerp in dialoog peers -docent--onderwijs-manager/teamleider ET

1e gesprek

evt. Bijstellen traject

Monitoring peers, docenten, studenten, onderwijsmanager

Evaluatie/bijstelling

2e gesprek evt.Bijstellen traject

3e gesprek

Hands on trainingsdag-deel n.a.v. ervaringen 1e gesprek

Hands on trainingsdag-deel n.a.v. ervaringen 2e gesprek

Hands on trainingsdag-deel n.a.v. ervaringen 3e gesprek

1

2

3

5

1

6

8

9

11

Deskundigheidsbevordering

4 7 10

1919

1. EIGEN VERANTWOORDELIJKHEID LEERDYNAMIEKBewust worden.

>>> leren zoeken en onderzoeken >>> actief zijn en geraakt worden

>>> leren experimenteren>>> eigenaar worden

2. ‘EERSTE HANDS’ KENNIS VERWERVENMet ontwikkelde tools gaan werken. Gaan onderzoeken wat deze tools doen/ inwerken op het leerproces van de student (trainingen).

>>> laten oefenen met kennis >>> onderzoekend werken >>> experimenteren

>>> betekenis geven

Vier ankerpunten

2020

3. LEERKANSEN EN WERKEN OP RESULTAATHoe werken de tools? Toepassen van de tools in werkelijkheid (video interactie). Ervaren van functie van coachend leren.

>>> doelen lokken uit en verleiden tot leren-leren>>> werkresultaten leveren

>>> open leer-ruimte geven>>> nieuwe kennis creëren

4. WERKPLEK-LERENUitvoeren van pilot . Creëren van learning Com. Netwerkleren

>>> leren koppelen aan ‘real life’ beroepscontext>>> eigen(standige) beroepsproducten

>>> zelfstudietijd en actieonderzoek>>> kundig worden

21

Uitwerkingen per fase vanuit de vragen: Wie speelt een rol in het proces? Wat is de essentie van de professionalisering? Wat zijn de doelen van de professionalisering? Hoe kun je die doelen bereiken? Wanneer pilots?

Professionalisering in 5 fasen

22

WP5 Effectmeting

• Doelstelling

• Onderzoek naar effecten van ITB-interventies op vergroten kansrijkheid pabostudenten (=meer doorstroom)

23

Redeneerketen

+

+

+

+

+

+

+

+

Integrale diagnose(voor start studie)

Integrale diagnose(voor start studie)

Binding instituutBinding instituut

StudiekeuzeStudiekeuze

Doorstroom naar 2e studiejaar (van zelfde opleiding)

Doorstroom naar 2e studiejaar (van zelfde opleiding)

Beeld van beroepBeeld van beroep

Beeld van opleidingBeeld van opleiding

24

Beroeps-beeld en opleidingsbeeld

Beroeps- beeld en opleidingsbeeld

Studie-keuze en binding

opleiding

In- en uitstroom

cijfers

In- en uitstroom

cijfers

Studie-succes

en -uitval

Obser-vaties intake-dagen

Sep 2009 Jun 2010 Sep 2010 Jun 2011 Sep 2011

intake

In- en uitstroom

cijfers

+ interviews +vragenlijst

Ervaring-en met ITB van SLB-ers

Tijdpad metingen

25

Onderzoeksgroep

• Drie groepen cohort 2010 (1 pabo: DB):– Vroege inschrijvers (voor 1 april) – Midden inschrijvers (voor 1 juni) – Late inschrijvers (voor 1 augustus)

• Controlegroep (1 pabo:Tilburg): – Pabostudenten cohort 2010 zónder intake

26

Instrumenten en variabelen

Instrumenten Variabelen

BOLB Beroepsbeeld en Opleidingsbeeld

BOSk Binding en Studiekeuze

Interviewprotocol Effect van intake op bovenstaande variabelen

Exitformulieren Redenen voor uitval

Observatie-instr.

Uitvalcijfers

Verloop intakedag

Doorstroom en uitval

27

BOLB en BOSk

• Onderzoeksvragen– In hoeverre is het beroeps- en opleidingsbeeld veranderd door

de intake? Zijn er verschillen tussen vroege, midden en late inschrijvers?

– In hoeverre heeft de intake (integrale diagnose) bijgedragen aan binding en studiekeuze? Zijn er verschillen tussen vroege, midden en late inschrijvers?

• Respondenten– Onderzoeksgroep: studenten Den Bosch (vroeg/midden/laat)– Controlegroep: studenten Tilburg– Referentiegroep BOLB: docenten Den Bosch (n=21)

28

BOLB deel A: beroepsbeeld

• BOLB A invullen

• Eigen scores vergelijken met expertscores

• Resultaten van studenten:

1

1.5

2

2.5

3

3.5

4

4.5

5

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25

experts

vroeg

midden

Schoonhouden eigen

klaslokaal

Vragen voor Citotoets maken

29

Resultaten BOLB

• Maat: samenhang van gemiddelde itemscores met expertscores (Pearson correlation)

• Beroepsbeeld (deel A):

groep voor N na N

vroeg 0,778 53 0,810 60

midden 0,792 26 0,844 28

laat 0,752 31 0,773 18

controle 0,832 42 0,816 71

30

Conclusies BOLB

• De samenhang (gelijkenis) met expertscores neemt toe (oftewel: het beroepsbeeld wordt beter) bij alle groepen die intake hebben gehad en neemt (lichtelijk) af bij controlegroep

• Vooral bij vroege en midden groep is verbetering van beroepsbeeld groot. De late inschrijvers hebben het slechtste beroepsbeeld.

31

Conclusies BOSk

• De mate van binding is voor alle onderzoeksgroepen ongeveer gelijk (gem. itemscore = 4,0) en hoger dan in de controlegroepen (gem. itemscore = 3,8)

• De intake heeft alleen een (significant) effect op binding met het instituut bij vroege inschrijvers

• De intake lijkt weinig tot geen effect te hebben op het studiekeuzegedrag

32

Interviews

• Onderzoeksvraag– In hoeverre heeft de intakedag effect gehad op het beroepsbeeld,

opleidingsbeeld, de binding en studiekeuze? Zijn er verschillen tussen vroege, midden en late inschrijvers?

• Selecte steekproef (5 vroeg, 5 midden, 5 laat); zowel mannen als vrouwen, zowel deeltijders als voltijders

• Follow-up in voorjaar 2011; uitvallers gedurende studiejaar; SLB-ers

33

Conclusies interviews

• Volgens de studenten heeft de intakedag vrijwel niet bijgedragen aan het beroepsbeeld

• Bijna de helft van de studenten geeft aan dat de intakedag effect heeft gehad op het beeld dat ze van de opleiding hebben

• Volgens de studenten heeft de intakedag bijgedragen aan de binding met de opleiding

• Voor ongeveer de helft van de studenten heeft de intakedag gezorgd voor een bevestiging van de studiekeuze

• De intakedag wordt overwegend positief ervaren.

34

WP6 Kennisdisseminatie

Doelstelling• Informeren over de opgeleverde

projectresultaten

Deliverables• Interne publicaties• Congres It takes two to tango (28 april 2011)• Studiedagen (intern en extern)• Implementatieplan• Publicatie Kansrijk: naar een waarderende

aanpak van (PABO) talent

35

Meer informatie?

• Mieke Jaspers – Projectleidingm.jaspers@fontys.nl

• Margreet Vriesema – werkpakketleider

margreet.vriesema@zuyd.nl

• Website: www.fontys.nl/zwaluwstaart