Ovidius: Amores III · Latijnse Letterkunde I // 2013-2014 Ovidius – Amores III Emma Vanden...

50
Latijnse Letterkunde I // 2013-2014 Ovidius – Amores III Emma Vanden Berghe Ovidius: Amores III 1. Elegy versus Tragedy incaedua <incaeduus, a, um = niet omgehakt, ongerept illi bij loco: dat. bij inesse (zich bevinden in) fons <fons, fontis, m. = bron pumice <pumex, icis, m. = puimsteen, rotsachtig gesteente spelunca <spelunca, ae, vr. = spelonk, grot in medio + pumice: bij spelunca pendens (= een grot hangend in het midden van de rots) queruntur <queri, or= klagen(d krijsen) spatior <spatiari = wandelen tectus <tectus, a, um = overdekt nemoralibus <nemoralis, is, e = tot het bos behorend, in het bos quod bij opus: vragend moveret <movere, eo = overwegen, ondernemen nexa <nectere, necto = samenknopen, -vlechten decens <decens, decentis = lieflijk, bevallig, mooi vestis <vestis, vestis, vr. = kleding tenuissima <tenuis, is, e = dun, fijn, zacht vultus <vultus, us, m. = (mv.) gezicht amantis = amantes <amans, tis = lief(devol), vriendelijk decoris <decor, oris, m. = bekoorlijkheid torva <torvus, a, um = wild, dreigend palla <palla, ae, vr. = lang overkleed humi locatief: op de grond laeva <laevus, a, um = links, linker late bw. = breed, wijd regale <regalis, is, e = koninklijk vincla <vinclum, i, onz.; vincla pedum = riemen van sandalen / sandalen (meton.); gezegde bij cothurnus cothurnus <cothurnus, i, m. = toneelschoen (van tragediespelers) of tragedie (meton.) ecquis <ecquis, ecquid = (vragend vnw) wel iemand / iets? of soms? wel? amandi GI bij finis (vb. woordenboek: finis vitae of vivendi) argumenti <argumentum, i, onz. = stof, onderwerp, inhoud nequitiam <nequitia, ae, vr. = verdorvenheid, ondeugd vinosa <vinosus, a, um = drankzuchtig, wijn- convivia <convivium, i, onz. = gastmaal, banket, feest of tafelgezelschap, gasten (meton.)

Transcript of Ovidius: Amores III · Latijnse Letterkunde I // 2013-2014 Ovidius – Amores III Emma Vanden...

  • Latijnse Letterkunde I // 2013-2014 Ovidius – Amores III

    Emma Vanden Berghe

    Ovidius: Amores III

    1. Elegy versus Tragedy

    incaedua

  • Latijnse Letterkunde I // 2013-2014 Ovidius – Amores III

    Emma Vanden Berghe

    compita

  • Latijnse Letterkunde I // 2013-2014 Ovidius – Amores III

    Emma Vanden Berghe

    obruit

  • Latijnse Letterkunde I // 2013-2014 Ovidius – Amores III

    Emma Vanden Berghe

    properentur

  • Latijnse Letterkunde I // 2013-2014 Ovidius – Amores III

    Emma Vanden Berghe

    condita

  • Latijnse Letterkunde I // 2013-2014 Ovidius – Amores III

    Emma Vanden Berghe

    saltem tenminste, althans supera

  • Latijnse Letterkunde I // 2013-2014 Ovidius – Amores III

    Emma Vanden Berghe

    victima

  • Latijnse Letterkunde I // 2013-2014 Ovidius – Amores III

    Emma Vanden Berghe

    languidiora

  • Latijnse Letterkunde I // 2013-2014 Ovidius – Amores III

    Emma Vanden Berghe

    ilice

  • Latijnse Letterkunde I // 2013-2014 Ovidius – Amores III

    Emma Vanden Berghe

    puellae dat. compare

  • Latijnse Letterkunde I // 2013-2014 Ovidius – Amores III

    Emma Vanden Berghe

    Danaeius

  • Latijnse Letterkunde I // 2013-2014 Ovidius – Amores III

    Emma Vanden Berghe

    patrui

  • Latijnse Letterkunde I // 2013-2014 Ovidius – Amores III

    Emma Vanden Berghe

    desint ond. = ora tumidis

  • Latijnse Letterkunde I // 2013-2014 Ovidius – Amores III

    Emma Vanden Berghe

    geliefde van Peneus, een riviergod. In een andere mythe is Creusa (een

    mens, geen waternimf) verloofd met Xuthus.

    *Thebe: volgens wikipedia en Greek Mythology was Thebe een dochter

    van Asopos, geen geliefde.

    *Achelous was ook een riviergod, hij streed met Hercules voor Deïaneira,

    tijdens welke strijd hij zichzelf veranderde in een stier met een menselijk

    hoofd, daarna in een slang. Herakles kon ook zijn hoorn veroveren.

    Deïaneira: (wikipedia) “Ze werd de vrouw van Herakles na een worstelgevecht met de riviergod Achelous,

    die ondanks enkele metamorfoses Herakles niet wist te verslaan.

    Ze werd door de centaur Nessos gebruikt om de halfgod Herakles te doden. Toen

    Herakles en Deianeira de rivier de Lykormas wilden oversteken, bood Nessos hulp.

    Hij stelde voor Deianeira op zijn rug naar de overkant te dragen, maar onderweg

    probeerde hij haar te ontvoeren. Herakles schoot daarom een van zijn pijlen,

    gedrenkt in het giftige bloed van de Hydra, op hem af. Nessos nam echter wraak.

    Stervend vroeg hij Deianeira zijn bloed op te vangen, veinzend dat het liefdeskracht

    bezat en gaf haar nog een (goede) raad: Indien ze Herakles ooit verdacht haar

    ontrouw te zijn, moest ze hem een kleed sturen, gedoopt in dat bloed.”

    *Euanthe: moeder van de Chariten.

    *Enipeus: ook een riviergod, wat een verrassing!

    **Deze riviergoden waren allemaal kinderen van Oceanus en Tethys. Hij

    was verliefd op Tyro (een sterfelijke), de dochter van Salmoneus.

    *Ilia = Rhea Silvia: zij was de moeder van Romulus en Remus (de vader

    was Mars), en de dochter van Numitor. Haar oom, Amulius, had Numitor

    afgezet, en haar naar de tempel van Vesta gestuurd zodat zij geen

    kinderen zou krijgen die hem van de troon zouden kunnen stoten.

    7. A problem!

    usus

  • Latijnse Letterkunde I // 2013-2014 Ovidius – Amores III

    Emma Vanden Berghe

    Sithonia

  • Latijnse Letterkunde I // 2013-2014 Ovidius – Amores III

    Emma Vanden Berghe

    opes

  • Latijnse Letterkunde I // 2013-2014 Ovidius – Amores III

    Emma Vanden Berghe

    *Phemius: een dichter die in de Odyssee liederen zingt in Odysseus’ huis

    op Ithaka.

    *Thamyris: een Thracische zanger, die dacht dat hij beter was dan de

    Muzen. Nadat hij in een wedstrijd tegen hen was verloren, maakten ze

    hem blind.

    8. The curse of money

    ingenuas

  • Latijnse Letterkunde I // 2013-2014 Ovidius – Amores III

    Emma Vanden Berghe

    vomere

  • Latijnse Letterkunde I // 2013-2014 Ovidius – Amores III

    Emma Vanden Berghe

    confusa

  • Latijnse Letterkunde I // 2013-2014 Ovidius – Amores III

    Emma Vanden Berghe

    amici = (volgens de vertaling) Caesar

    *Memnon: (Wikipedia) “Memnon trok met een leger naar Troje, om het te steunen in zijn strijd tegen de

    Grieken. Hij doodde Antilochus, de zoon van Nestor. Nestor smeekte toen Achilles

    wraak te nemen, waarna Achilles Memnon doodde. Zijn moeder Eos was hierdoor

    overmand door verdriet, en smeekte Zeus hem de onsterfelijkheid te schenken. Zeus

    deed dit ook. De tranen die zij huilde, werden gezien als de dauw.”

    *Cupido is de soort van halfbroer van Aeneas, aangezien dat de zoon is

    van Venus.

    *Linus van Psamathe (wikipedia) “Men vierde met klaagliederen de vroege dood van de schone herdersknaap. Reeds

    Homerus noemt het linuslied (λίνος / línos), waarvan de meermaals bij de tragici

    voorkomende uitroep van smart (αίλινον / aílinon) een weergalm is.

    Vooral in Argos is de oeroude feestviering van Linus in stand gebleven. Hier werd hij

    gehouden voor een zoon van Apollo en de koningsdochter Psamathe.”

    *Delia: geliefde van Tibullus in zijn eerste boek en in zijn tweede boek

    wordt zij vervangen door Nemesis

    10. No sex – It’s the festival of Ceres

    annua

  • Latijnse Letterkunde I // 2013-2014 Ovidius – Amores III

    Emma Vanden Berghe

    turgescere

  • Latijnse Letterkunde I // 2013-2014 Ovidius – Amores III

    Emma Vanden Berghe

    11a. That’s enough!

    fatigato

  • Latijnse Letterkunde I // 2013-2014 Ovidius – Amores III

    Emma Vanden Berghe

    improba

  • Latijnse Letterkunde I // 2013-2014 Ovidius – Amores III

    Emma Vanden Berghe

    *Enceladus: een gigant

    *Itys: (wikipedia) “ Philomela (Oudgrieks: Φιλομήλη) en Procne (Πρόκνη) waren in de Griekse

    mythologie de dochters van de Atheense koning Pandion I en de bronnimf Zeuxippe.

    Toen Pandion een oorlog tegen de Thebaanse koning Labdacus won dankzij de hulp

    van Tereus, een Thraciër en zoon van de oorlogsgod Ares, gaf hij hem Procne tot

    vrouw. Uit hun huwelijk werd een zoontje geboren, Itys.”

    *Odrysium: (wikipedia) “Het Odrysische koninkrijk was een staat op Thracisch grondgebied.”

    **Ik kan niet meteen een link vinden met Kekrops, en dit is niet de eerste

    keer dat Ovidius namen van verschillende mythes met elkaar in verband

    brengt.

    13. the festival of Juno

    casta

  • Latijnse Letterkunde I // 2013-2014 Ovidius – Amores III

    Emma Vanden Berghe

    auratos

  • Latijnse Letterkunde I // 2013-2014 Ovidius – Amores III

    Emma Vanden Berghe

    deprensa

  • Emma Vanden Berghe

    CATULLUS (les 3)

    Carmen 10

    Catullus gaat samen met zijn vriend Varus bij diens vriendin, ze praten

    over vanalles. Catullus wil indruk maken en maakt hen wijs dat hij acht

    draagstoeldragers heeft. Wanneer het meisje hem vraagt om die eens te

    lenen moet hij snel weer een uitvlucht bedenken en hij beledigt haar.

    Varus Eigennaam Visum + ad en CDO: suos amores Otiosum

  • Emma Vanden Berghe

    Carmen 50

    Catullus verlangt de hele tijd om bij Licinius te zijn, en als Licinius hem

    afwijst, heeft hij een probleem.

    Hesterno

  • Emma Vanden Berghe

  • Emma Vanden Berghe

    CATULLUS (les 4)

    Carmen 70

    Mijn vrouw zegt dat ze niemand anders wil dan mij, maar als een

    vrouw dat zegt, moet je toch niet te naïef zijn (I think dat het zo is).

    Nubere

  • Emma Vanden Berghe

    Carmen 76

    Zijn eigen weldaden maken Catullus niet gelukkig, aangezien zijn

    geliefde hem heeft verlaten. Hij smeekt de goden hem die pijn te

    ontnemen, aangezien hij zelf niets heeft misdaan.

    Qua Op de een of andere manier Divum Verkorte gen. mv.? of waarom acc.? Numine

  • Emma Vanden Berghe

    Carmen 83

    Lesbia spreekt kwaad over Catullus tegen haar echtgenoot.

    Laetitiast = laetitia est Nostri Gen. bij oblita Sana

  • Emma Vanden Berghe

    Carmen 104

    Catullus zou nooit kwaad spreken over zijn geliefde.

    Ambobus Dat. mv. van amb (beide) Perdite Bw. = hopeloos

    Carmen 107

    Catullus is de gelukkigste persoon ter wereld omdat hij Lesbia terug

    heeft.

    Optigit

  • Emma Vanden Berghe

    Gallus op de Helicon (les 5)

    Nequitia

  • Emma Vanden Berghe

    Gallus op de Helicon (les 5)

    Nequitia

  • Emma Vanden Berghe

    Elegische variaties (les 6)

    Tibullus (tekst 20)

    Divitias

  • Emma Vanden Berghe

    Fores

  • Emma Vanden Berghe

    Pocula

  • Emma Vanden Berghe

    Inseruisse

  • Emma Vanden Berghe

    o est qui, sunt qui, reperiuntur qui, habeo quod enz. (soms ind.

    => conj. vager)

    o negatieve wendingen of met negatieve strekking: nemo est

    qui, nihil est quod (“ik heb geen reden om”), quis est qui…

    vaak quin ipv qui non, quae non…

    o na ioneus, aptus, dignus enz.

    later met ut ipv qui of inf.

    o vir bonus est qui: rel. zin. vormt tweede bepaling

    6.2.1.4 combinatie van een nominale kern en participium

    = dominant participium, congruerende dominant (~ab urbe

    condita)

    ipv verbaal subst + vwp-gen

    2.2.1 Indicatief praesens

    tegenwoordig

    o ruimer dan werkelijke, objectieve heden

    o algemene waarheden

    o resultatieve praesens

    historisch praesens

    o levendig

    praesens pro futuro

    o gemeenzaam taalgebruik

    o deliberatieve vragen

    3.1.3 De subjectsinfinitief (=VIS :D)

    ond. van esse of uitdrukkingen met est

    onpersoonlijke werkwoorden

    soms ook GI ipv inf.

    3.5.1 De tijd van de infinitief

    praes.

    perf.

    o Soms perfectum-waarde

    o Soms ook zonder verleden-waarde

    *Animistisch:

  • Emma Vanden Berghe

    Animisme = het geloof dat planten, stenen en natuurlijke fenomenen

    zoals donder enz. ook een ziel of geest hebben.

    * Precessie van de equinoxen (wikipedia)

    De data waarop de winter overgaat in de zomer en omgekeerd, de

    equinoxen, vallen samen met de momenten waarop de aardas noch naar

    de zon toe, noch van de zon af wijst. De dagen en nachten zijn dan overal

    even lang. De verschuiving van deze punten door de precessie van de

    aardas en de precessie van het perihelium heet de precessie van de

    equinoxen.

    Doordat de baan van de aarde om de zon enigszins excentrisch is (tussen

    1 en 6%), betekent die precessie ook dat de lengte van de zomers ten

    opzichte van die van de winters varieert. Tegenwoordig is op het

    Noordelijk halfrond de zomer daardoor 7 dagen langer dan de winter,

    maar over 10.000 jaar is dat als gevolg van de precessie net andersom,

    dan zijn de zomers op het Zuidelijk halfrond juist langer.

    De periode van de precessie van de equinoxen bedraagt ongeveer 26.000

    jaar. Die is als gevolg van de precessie van het perihelium korter dan de

    periode van de precessie van de aardas.

    Propertius (tekst 21)

    Fastus

  • Emma Vanden Berghe

    Pectoris

  • Emma Vanden Berghe

    3.1.5 Gesubstantiveerde infinitieven

    Als S of CDO

    Tijd:

    o Praesens

    o Perfectum

    Perfectum-waarde

    Zonder verleden-waarde

    6.2.2.2.4 Genitivus definitivus of appositivus

    Concurrentie met bijstelling

    Verwant met bezitsgenitief

    Verwant met genitivus inhaerentiae: betekenisverwant subst.

    Ovidius (tekst 22)

    Epigramma ipsius

    Praetulit

  • Emma Vanden Berghe

    Compta

  • Emma Vanden Berghe

    Droom & werkelijkheid (les 7)

    Ovidius (tekst 25)

    Exegerat

  • Emma Vanden Berghe

    7.7.3.5 Consecutieve relatieve zinnen

    betr. bz. in conj.

    soms aangekondigd door tam, talis, tantus, is

    quam qui bij comparatieven (te… om te…)

    versch. categorieën:

    o est qui, sunt qui, reperiuntur qui, habeo quod enz. (soms ind.

    => conj. vager)

    o negatieve wendingen of met negatieve strekking: nemo est

    qui, nihil est quod (“ik heb geen reden om”), quis est qui…

    vaak quin ipv qui non, quae non…

    o na ioneus, aptus, dignus enz.

    later met ut ipv qui of inf.

    o vir bonus est qui: rel. zin. vormt tweede bepaling

    7.4 relatieve zinnen zonder antecedent

    vorm van “is” kan worden bijgedacht (meestal acc. en nom.)

    kan ook worden beschouwd als een C op zich (meestal: “al wie”)

    soms aanvulling van een ac onmogelijk (OL: waarde van si quis)

    Propertius (tekst 26)

    Carina

  • Emma Vanden Berghe

    Prono

  • Emma Vanden Berghe

    Participium futuri

    o Meestal doel

    o (postklassiek Latijn) potentialis of irrealis

    6.2.2.6 geadjectiveerde substantieven

    Kunnen met bijwoorden worden verbonden

    Adverbia kunnen ook met substantieven worden verbonden

    o Tijd & plaats

    o Graad

    o Grecismen

    o Bijwoordelijk accusatieven zoals id genus, id aetatis

    Tibullus (tekst 27)

    Discidium

  • Emma Vanden Berghe

    Verna

  • Emma Vanden Berghe

    *Ovidius, Amores, 3, 11b, 46-49

    Qui dant fallendos se tibi saepe deos,

    Perque tuam faciem, magni mihi numinis instar,

    Perque tuos oculos, qui rapuere meos!

    Quidquid eris, mea semper eris; tu selige tantum,

    by all those gods who so often let you cheat them,

    by your face that to me approaches the divine,

    by those eyes of yours that ravished mine!

    Be what you will, you will be mine for ever:

    http://www.perseus.tufts.edu/hopper/morph?l=Qui&la=la&can=qui0&prior=omnishttp://www.perseus.tufts.edu/hopper/morph?l=dant&la=la&can=dant0&prior=Quihttp://www.perseus.tufts.edu/hopper/morph?l=fallendos&la=la&can=fallendos0&prior=danthttp://www.perseus.tufts.edu/hopper/morph?l=se&la=la&can=se0&prior=fallendoshttp://www.perseus.tufts.edu/hopper/morph?l=tibi&la=la&can=tibi0&prior=sehttp://www.perseus.tufts.edu/hopper/morph?l=saepe&la=la&can=saepe0&prior=tibihttp://www.perseus.tufts.edu/hopper/morph?l=deos&la=la&can=deos0&prior=saepehttp://www.perseus.tufts.edu/hopper/morph?l=Perque&la=la&can=perque0&prior=deoshttp://www.perseus.tufts.edu/hopper/morph?l=tuam&la=la&can=tuam0&prior=Perquehttp://www.perseus.tufts.edu/hopper/morph?l=faciem&la=la&can=faciem0&prior=tuamhttp://www.perseus.tufts.edu/hopper/morph?l=magni&la=la&can=magni0&prior=faciemhttp://www.perseus.tufts.edu/hopper/morph?l=mihi&la=la&can=mihi0&prior=magnihttp://www.perseus.tufts.edu/hopper/morph?l=numinis&la=la&can=numinis0&prior=mihihttp://www.perseus.tufts.edu/hopper/morph?l=instar&la=la&can=instar0&prior=numinishttp://www.perseus.tufts.edu/hopper/morph?l=Perque&la=la&can=perque1&prior=instarhttp://www.perseus.tufts.edu/hopper/morph?l=tuos&la=la&can=tuos0&prior=Perquehttp://www.perseus.tufts.edu/hopper/morph?l=oculos&la=la&can=oculos0&prior=tuoshttp://www.perseus.tufts.edu/hopper/morph?l=qui&la=la&can=qui1&prior=oculoshttp://www.perseus.tufts.edu/hopper/morph?l=rapuere&la=la&can=rapuere0&prior=quihttp://www.perseus.tufts.edu/hopper/morph?l=meos&la=la&can=meos0&prior=rapuerehttp://www.perseus.tufts.edu/hopper/morph?l=Quidquid&la=la&can=quidquid0&prior=meoshttp://www.perseus.tufts.edu/hopper/morph?l=eris&la=la&can=eris0&prior=Quidquidhttp://www.perseus.tufts.edu/hopper/morph?l=mea&la=la&can=mea0&prior=erishttp://www.perseus.tufts.edu/hopper/morph?l=semper&la=la&can=semper0&prior=meahttp://www.perseus.tufts.edu/hopper/morph?l=eris&la=la&can=eris1&prior=semperhttp://www.perseus.tufts.edu/hopper/morph?l=tu&la=la&can=tu0&prior=erishttp://www.perseus.tufts.edu/hopper/morph?l=selige&la=la&can=selige0&prior=tuhttp://www.perseus.tufts.edu/hopper/morph?l=tantum&la=la&can=tantum0&prior=selige