Overijssel ‘Veehouders zetten al flinke stappen’ · scherpe bemesting zorgt voor een betere...

1
@ Overijssel | 7 Wilt u reageren? [email protected] of tel. 0314 - 62 64 38 Tekst: Lauk Bouhuijzen Beeld: Lauk Bouhuijzen Melkveehouders: positieve resultaten op gebied bodembenutting, betere lucht en waterkwaliteit. Mineralen verliezen kost geld: je kunt er geen voer of melk van produceren. Positieve resultaten Esther Reinders via Twitter Dit veld bij Deventer is één van de vier proefvelden van Vruchtbare Kringloop Overijssel (archieffoto). kendheid van deze resultaten bij de burger. „Drinkwaterbedrijf Vitens, een partner in dit project, heeft het over vermesting van bodem en grondwater, maar de resultaten van VKO zie ik alleen in de vakpers”, zo vond een kriti- sche veehouder uit Haaksbergen. „Het is lastig om deze resultaten aan het grote publiek uit te leg- gen”, gaf Muller toe. „Maar we zorgen dat deze informatie bij de juiste mensen in de Tweede Ka- mer komt. En Overijsselse Gede- puteerde Hester Maij heeft de re- sultaten in Brussel getoond. Daar waren ze heel erg geïnteresseerd. Dit voorjaar komt een delega- tie vanuit Brussel op bezoek om VKO in de praktijk te bekijken.” om de KringloopWijzer niet in te voeren. „Omdat die fraudege- voelig zou zijn, worden nu BEX en KringloopWijzer in diskrediet gebracht. Alleen, als je fouten maakt – dat gebeurt helaas nog te veel – of bewust gaat romme- len bij het invullen, dan zijn de resultaten voor jouw bedrijf niet zinvol. Dat doe je dus niet.” Volgens projectleider Bert Mul- ler zal VKO komende jaren door- gaan met nieuwe partners. „Denk aan het agrarisch onderwijs voor onderzoeksprojecten over ruw- voer. Denk aan loonwerkers als het gaat om nieuwe technieken en bodemverdichting. We starten ook samen met de Universiteit Twente met speciale bodemsen- soren en gaan drijfmest met com- post vergelijken met bokashi. Met Wageningen UR werken we aan een ‘BedrijfsWaterWijzer’. Die is bijna klaar.” Ondanks alle positieve resulta- ten, klonk er uit de zaal kritiek: niet op VKO, maar op de onbe- bedrijven op klei minder risico’s op uitspoeling lopen dan bedrij- ven met maïs op zand; dat de ver- schillen tussen intensieve en ex- tensieve bedrijven minder groot zijn dan de onderlinge verschil- len in hun eigen categorie; en dat het eigen bedrijfsmanagement de grootste rol speelt. En soms het weer. Gezien tegen deze goede VKO- resultaten, waarin de Kringloop- Wijzer een belangrijke rol speelt, kon onderzoeker en projectbe- geleider Gerjan Hilhorst (WUR) moeilijk leven met het recente besluit van minister Schouten Raalte - De tussenstand van (ruim) drie jaar Vruchtbare Kringloop Overijssel (VKO) is positief. De cijfers van de deelnemende veehouders la- ten zien dat zij flinke stappen hebben gezet die ten goede komen aan water, bodem én portemonnee, zo klonk het op een druk bezochte bijeen- komst in Raalte, maandag. Alleen, hoe zorg je dat die goede resultaten ook bij de burger bekend worden? Resultaten om trots op te zijn van boeren die echt durven te veranderen. Zo omschreef de Achterhoekse voorzitter van de VKO-stuurgroep Henk Jolink (opvolger van de in oktober over- leden Roelof Coster uit IJhorst) de resultaten sinds de start in 2014 tot en met 2016 van het pro- ject Vruchtbare Kringloop Over- ijssel (VKO). Een volle zaal in de Leeren Lampe in Raalte was het met hem eens. De opzet van VKO is duidelijk: er moet minder stikstof en fosfaat in het milieu komen en de boer moet er voordeel van hebben. Dat kan met bijvoorbeeld het sluitend maken van mineralenkringlopen. De meest effectieve maatrege- len blijken het verhogen van de eigen ruwvoeropbrengsten, effi- ciënter bemesten, het aanhouden van minder jongvee en het opti- maliseren van de voerefficiëntie. De veertig studiegroepen met zo’n 430 deelnemers (er kunnen maximaal 500 veehouders mee doen) bewezen al dat er veel te bereiken is. Waarbij veehouder Bram Egberts uit Hoge Hexel relativeerde: „Ik had in 2016 een heel groeizaam jaar met een hele hoge opbrengst van gras en maïs. Dan haal je een stikstofoverschot van twee kilo per hectare. Dat is eigenlijk niet te verbeteren. Daarom moet je kijken naar het gemiddelde resultaat over meer jaren.” Duidelijk is (opnieuw) dat gras- ‘Veehouders zetten al flinke stappen’ Positief effect op bodem, water en portemonnee na drie jaar Vruchtbare Kringloop Overijssel van belang. Bekalken krijgt nog steeds te weinig aandacht. Je kan mest naar de maïs bren- gen door rijenbemesting, maar de maïs ook naar de mest bren- gen door middel van ruitzaai. De scherpe bemesting zorgt voor een betere benutting. Verder krijg je een betere benutting van stikstof als je eerst ploegt en daarna be- mest. Tip 6: Geslaagd vanggewas In augustus stopt de maïs met het opnemen van stikstof. Omdat er in de bodem nog wel stikstof vrij- komt door mineralisatie, is het van belang om een goed geslaagd vanggewas te telen na de maïs. Dit is op zandgrond verplicht. Dit vanggewas houdt stikstof vast. Ook zorgt het voor toevoeging van organische stof. Grasonder- zaai in juni, of een vroeg maïsras telen en het vanggewas vroeg in- zaaien na de maïs, zijn goede me- thoden dit te realiseren. of beperken door te letten op goe- de ontwatering, het juiste gewas op de juiste grond, het gebruik van lichtere machines, sleepslan- gen en bandenspanning. En na- tuurlijk, geduld. Tip 5: Efficiënt bemesten Voor maximale benutting van dierlijke mest is het aan te raden om planmatig te werk te gaan door de bodem en de mest te be- monsteren. Hoeveel stikstof en fosfaat is in de bodem aanwezig en wat heeft het gewas nodig? Aan de hand van de analyse kun je per perceel een match maken van vraag en aanbod. Als de bo- dem goed is, behoeft het maïsper- ceel geen mest na het scheuren. Een melkveehouder geeft aan dat hij zijn maïsland toch nog wat geeft. De studiegroepdeelnemers zijn het er over eens: Het blijkt vooral een kwestie van durven te zijn. Voor optimale opname van de bemesting is een goede pH Maïs vormt als productief ener- giegewas een succesvol duo met de belangrijke eiwitbron gras. De teelt van maïs staat alleen niet bekend om zijn duurzaamheid. Dat komt voornamelijk door het risico op uitspoeling van mest- stoffen. Om het verlies aan nu- triënten én meer regelgeving van de overheid te voorkomen is het belangrijk om het heft in eigen hand te houden en daarom aan de slag te gaan met duurzame teelt. Dit keer, in vervolg op vo- rige week, drie nieuwe tips voor een duurzame maïsteelt. Tip 4: Bodemstructuur Een goede bodemstructuur is be- langrijk voor voldoende zuurstof in de bodem. Zuurstof is essenti- eel voor een actief bodemleven, omdat de nutriënten dan goed be- schikbaar kunnen komen en het gewas deze kan opnemen. De ex- pert vertelt de deelnemers dat je structuurschade kan voorkomen Praktische tips voor een meer duurzame teelt van maïs Wilt u reageren? [email protected] In VKO (Vruchtbare Kringloop Overijssel werken 430 Over- ijsselse melkveehouders aan het verbeteren van de vrucht- baarheid van hun bodem. VKO wil de melkveehouders inspireren en faciliteren om efficiënter met de mineralen op hun bedrijf om te gaan. Meer info op: www.vruchtba- rekringloopoverijssel.nl Bert Muller, projectleider VKO Overijssel PAS-onderzoek Overijssel onderzoekt of boeren, die via het Programma Aanpak Stikstof (PAS) een vergunning kregen, hun ontwikkelingsruimte ook binnen de verplichte twee jaar gebruikt hebben. GS kan niet-gebruikte vergunningen in- trekken, waardoor vrijkomende ruimte beschikbaar komt voor andere ondernemers. Bij uitbrei- ding of wijziging hebben boeren een vergunning nodig op grond van de Wet natuurbescherming. Enschede Natuurlijk Het Platform Natuurlijke Veehou- derij organiseert op 8 maart in de Twentsche Foodhal in Enschede de conferentie ‘Natuurlijke Vee- houderij’. Veehouders, dierenart- sen en adviseurs zijn welkom om kennis en ervaringen over een minimaal gebruik van antibiotica en andere diergeneesmiddelen te delen. Bij deze vorm van veehou- derij wordt gestreefd naar gezon- de dieren op basis van robuuste rassen, gezonde bodem, kruiden in de wei en diergericht manage- ment. Deelname is gratis en aan- melden kan tot 1 maart. Almelo Wolf Een truckchauffeur heeft bij Al- melo een wolf gefotografeerd. Experts van ‘Wolven in Neder- land’ en het Duitse Lupus Institut bevestigen dat het om een wolf gaat. Om de wolf rust te geven wordt de exacte locatie niet vrij- gegeven. Deze Twentse waarne- ming is al de tweede van dit jaar. Rond de jaarwisseling liep een gezenderde wolf door Twente en Salland richting Noord-Brabant. Daarbij werden schapen gedood. Zenderen Twence Overijssel blijft erbij dat het be- lang van een mestvergister bij Twence in Zenderen groot ge- noeg is om die zonder steun van Borne te realiseren met een pro- vinciaal inpassingsplan (PIP). GS schrijft dit op vragen van de PvdA-Statenleden Beukers en Wissink. Deze wezen op de af- wijzing van de plannen door de Raad van State en de protesten in Borne. Volgens GS vindt de Raad alleen dat de bouw niet past in het huidige bestemmingsplan, waardoor een wijziging nodig is. Ook is er een grote groep bewo- ners die neutraal staat tegenover de plannen en zijn organisaties zoals LTO juist heel erg voor. Overijssel Brood en Spelen Overijssel heeft met Gelderland en Noord-Brabant de campagne ‘Brood en Spelen’ opgezet. Het gaat om ideeën voor het platte- land, waar steeds meer agrari- sche gebouwen leeg staan. In de eerste ronde kunnen teams van grondeigenaren, ontwerpers en anderen hun toekomstvisie ge- ven, vertaald in een projectvoor- stel. Uit de inzendingen kiest de jury zestien teams die elk 25.000 euro krijgen om hun plan uit te werken. VEE & GEWAS | nr 5 | zaterdag 24 februari 2018

Transcript of Overijssel ‘Veehouders zetten al flinke stappen’ · scherpe bemesting zorgt voor een betere...

Page 1: Overijssel ‘Veehouders zetten al flinke stappen’ · scherpe bemesting zorgt voor een betere benutting. Verder krijg je een betere benutting van stikstof als je eerst ploegt en

@

Overijssel | 7

Wilt u reageren? [email protected] of tel. 0314 - 62 64 38

Tekst: Lauk BouhuijzenBeeld: Lauk Bouhuijzen

Melkveehouders: positieve resultaten op gebied bodembenutting, betere lucht en waterkwaliteit. Mineralen verliezen kost geld: je kunt er geen voer of melk van produceren.

Positieve resultaten

Esther Reinders via Twitter

Dit veld bij Deventer is één van de vier proefvelden van Vruchtbare Kringloop Overijssel (archieffoto).

kendheid van deze resultaten bij de burger. „Drinkwaterbedrijf Vitens, een partner in dit project, heeft het over vermesting van bodem en grondwater, maar de resultaten van VKO zie ik alleen in de vakpers”, zo vond een kriti-sche veehouder uit Haaksbergen.„Het is lastig om deze resultaten aan het grote publiek uit te leg-gen”, gaf Muller toe. „Maar we zorgen dat deze informatie bij de juiste mensen in de Tweede Ka-mer komt. En Overijsselse Gede-puteerde Hester Maij heeft de re-sultaten in Brussel getoond. Daar waren ze heel erg geïnteresseerd. Dit voorjaar komt een delega-tie vanuit Brussel op bezoek om VKO in de praktijk te bekijken.”

om de KringloopWijzer niet in te voeren. „Omdat die fraudege-voelig zou zijn, worden nu BEX en KringloopWijzer in diskrediet gebracht. Alleen, als je fouten maakt – dat gebeurt helaas nog te veel – of bewust gaat romme-len bij het invullen, dan zijn de resultaten voor jouw bedrijf niet zinvol. Dat doe je dus niet.”Volgens projectleider Bert Mul-ler zal VKO komende jaren door-gaan met nieuwe partners. „Denk aan het agrarisch onderwijs voor onderzoeksprojecten over ruw-voer. Denk aan loonwerkers als het gaat om nieuwe technieken en bodemverdichting. We starten ook samen met de Universiteit Twente met speciale bodemsen-soren en gaan drijfmest met com-post vergelijken met bokashi. Met Wageningen UR werken we aan een ‘BedrijfsWaterWijzer’. Die is bijna klaar.”Ondanks alle positieve resulta-ten, klonk er uit de zaal kritiek: niet op VKO, maar op de onbe-

bedrijven op klei minder risico’s op uitspoeling lopen dan bedrij-ven met maïs op zand; dat de ver-schillen tussen intensieve en ex-tensieve bedrijven minder groot

zijn dan de onderlinge verschil-len in hun eigen categorie; en dat het eigen bedrijfsmanagement de grootste rol speelt. En soms het weer.Gezien tegen deze goede VKO-resultaten, waarin de Kringloop-Wijzer een belangrijke rol speelt, kon onderzoeker en projectbe-geleider Gerjan Hilhorst (WUR) moeilijk leven met het recente besluit van minister Schouten

Raalte - De tussenstand van (ruim) drie jaar Vruchtbare Kringloop Overijssel (VKO) is positief. De cijfers van de deelnemende veehouders la-ten zien dat zij flinke stappen hebben gezet die ten goede komen aan water, bodem én portemonnee, zo klonk het op een druk bezochte bijeen-komst in Raalte, maandag. Alleen, hoe zorg je dat die goede resultaten ook bij de burger bekend worden?

Resultaten om trots op te zijn van boeren die echt durven te veranderen. Zo omschreef de Achterhoekse voorzitter van de VKO-stuurgroep Henk Jolink (opvolger van de in oktober over-leden Roelof Coster uit IJhorst) de resultaten sinds de start in 2014 tot en met 2016 van het pro-ject Vruchtbare Kringloop Over-ijssel (VKO). Een volle zaal in de Leeren Lampe in Raalte was het met hem eens. De opzet van VKO is duidelijk: er moet minder stikstof en fosfaat in het milieu komen en de boer moet er voordeel van hebben. Dat kan met bijvoorbeeld het sluitend maken van mineralenkringlopen. De meest effectieve maatrege-len blijken het verhogen van de eigen ruwvoeropbrengsten, effi-ciënter bemesten, het aanhouden van minder jongvee en het opti-maliseren van de voerefficiëntie. De veertig studiegroepen met zo’n 430 deelnemers (er kunnen maximaal 500 veehouders mee doen) bewezen al dat er veel te bereiken is. Waarbij veehouder Bram Egberts uit Hoge Hexel relativeerde: „Ik had in 2016 een heel groeizaam jaar met een hele hoge opbrengst van gras en maïs. Dan haal je een stikstofoverschot van twee kilo per hectare. Dat is eigenlijk niet te verbeteren. Daarom moet je kijken naar het gemiddelde resultaat over meer jaren.”Duidelijk is (opnieuw) dat gras-

‘Veehouders zetten al flinke stappen’Positief effect op bodem, water en portemonnee na drie jaar Vruchtbare Kringloop Overijssel

van belang. Bekalken krijgt nog steeds te weinig aandacht.Je kan mest naar de maïs bren-gen door rijenbemesting, maar de maïs ook naar de mest bren-gen door middel van ruitzaai. De scherpe bemesting zorgt voor een betere benutting. Verder krijg je een betere benutting van stikstof als je eerst ploegt en daarna be-mest.

Tip 6: Geslaagd vanggewasIn augustus stopt de maïs met het opnemen van stikstof. Omdat er in de bodem nog wel stikstof vrij-komt door mineralisatie, is het van belang om een goed geslaagd vanggewas te telen na de maïs. Dit is op zandgrond verplicht. Dit vanggewas houdt stikstof vast. Ook zorgt het voor toevoeging van organische stof. Grasonder-zaai in juni, of een vroeg maïsras telen en het vanggewas vroeg in-zaaien na de maïs, zijn goede me-thoden dit te realiseren.

of beperken door te letten op goe-de ontwatering, het juiste gewas op de juiste grond, het gebruik van lichtere machines, sleepslan-gen en bandenspanning. En na-tuurlijk, geduld.

Tip 5: Efficiënt bemestenVoor maximale benutting van dierlijke mest is het aan te raden om planmatig te werk te gaan door de bodem en de mest te be-monsteren. Hoeveel stikstof en fosfaat is in de bodem aanwezig en wat heeft het gewas nodig? Aan de hand van de analyse kun je per perceel een match maken van vraag en aanbod. Als de bo-dem goed is, behoeft het maïsper-ceel geen mest na het scheuren. Een melkveehouder geeft aan dat hij zijn maïsland toch nog wat geeft. De studiegroepdeelnemers zijn het er over eens: Het blijkt vooral een kwestie van durven te zijn. Voor optimale opname van de bemesting is een goede pH

Maïs vormt als productief ener-giegewas een succesvol duo met de belangrijke eiwitbron gras. De teelt van maïs staat alleen niet bekend om zijn duurzaamheid. Dat komt voornamelijk door het risico op uitspoeling van mest-stoffen. Om het verlies aan nu-triënten én meer regelgeving van de overheid te voorkomen is het belangrijk om het heft in eigen hand te houden en daarom aan de slag te gaan met duurzame teelt. Dit keer, in vervolg op vo-rige week, drie nieuwe tips voor een duurzame maïsteelt.

Tip 4: BodemstructuurEen goede bodemstructuur is be-langrijk voor voldoende zuurstof in de bodem. Zuurstof is essenti-eel voor een actief bodemleven, omdat de nutriënten dan goed be-schikbaar kunnen komen en het gewas deze kan opnemen. De ex-pert vertelt de deelnemers dat je structuurschade kan voorkomen

Praktische tips voor een meer duurzame teelt van maïs

Wilt u reageren? [email protected]

In VKO (Vruchtbare Kringloop Overijssel werken 430 Over-ijsselse melkveehouders aan het verbeteren van de vrucht-baarheid van hun bodem. VKO wil de melkveehouders inspireren en faciliteren om efficiënter met de mineralen op hun bedrijf om te gaan. Meer info op: www.vruchtba-rekringloopoverijssel.nl

Bert Muller,projectleider VKO

OverijsselPAS-onderzoekOverijssel onderzoekt of boeren, die via het Programma Aanpak Stikstof (PAS) een vergunning kregen, hun ontwikkelingsruimte ook binnen de verplichte twee jaar gebruikt hebben. GS kan niet-gebruikte vergunningen in-trekken, waardoor vrijkomende ruimte beschikbaar komt voor andere ondernemers. Bij uitbrei-ding of wijziging hebben boeren een vergunning nodig op grond van de Wet natuurbescherming.

EnschedeNatuurlijkHet Platform Natuurlijke Veehou-derij organiseert op 8 maart in de Twentsche Foodhal in Enschede de conferentie ‘Natuurlijke Vee-houderij’. Veehouders, dierenart-sen en adviseurs zijn welkom om kennis en ervaringen over een minimaal gebruik van antibiotica en andere diergeneesmiddelen te delen. Bij deze vorm van veehou-derij wordt gestreefd naar gezon-de dieren op basis van robuuste rassen, gezonde bodem, kruiden in de wei en diergericht manage-ment. Deelname is gratis en aan-melden kan tot 1 maart.

AlmeloWolfEen truckchauffeur heeft bij Al-melo een wolf gefotografeerd. Experts van ‘Wolven in Neder-land’ en het Duitse Lupus Institut bevestigen dat het om een wolf gaat. Om de wolf rust te geven wordt de exacte locatie niet vrij-gegeven. Deze Twentse waarne-ming is al de tweede van dit jaar. Rond de jaarwisseling liep een gezenderde wolf door Twente en Salland richting Noord-Brabant. Daarbij werden schapen gedood.

ZenderenTwenceOverijssel blijft erbij dat het be-lang van een mestvergister bij Twence in Zenderen groot ge-noeg is om die zonder steun van Borne te realiseren met een pro-vinciaal inpassingsplan (PIP). GS schrijft dit op vragen van de PvdA-Statenleden Beukers en Wissink. Deze wezen op de af-wijzing van de plannen door de Raad van State en de protesten in Borne. Volgens GS vindt de Raad alleen dat de bouw niet past in het huidige bestemmingsplan, waardoor een wijziging nodig is. Ook is er een grote groep bewo-ners die neutraal staat tegenover de plannen en zijn organisaties zoals LTO juist heel erg voor.

OverijsselBrood en SpelenOverijssel heeft met Gelderland en Noord-Brabant de campagne ‘Brood en Spelen’ opgezet. Het gaat om ideeën voor het platte-land, waar steeds meer agrari-sche gebouwen leeg staan. In de eerste ronde kunnen teams van grondeigenaren, ontwerpers en anderen hun toekomstvisie ge-ven, vertaald in een projectvoor-stel. Uit de inzendingen kiest de jury zestien teams die elk 25.000 euro krijgen om hun plan uit te werken.

VEE & GEWAS | nr 5 | zaterdag 24 februari 2018