Over hedendaagse vrijwillige inzet meijs

© prof. dr. Lucas C.P.M. Meijs, [email protected]. www.ecsp.nl

prof.dr. Lucas C.P.M. Meijs

Vrijwilligerswerk, Civil Society en OndernemingenStrategic Philanthropy

Over hedendaagseVrijwillige inzet

mailto:[email protected]

http://www.ecsp.nl/


Baren van, E.A., Meijs, L.C.P.M., Roza, L., Metz, J. & Hoogervorst, N. (2011).

ECSP webpublicatie:

Over hedendaagse ‘vrijwillige inzet’ en ‘vrijwilligersmanagement’ als bouwstenen voor

de pedagogische civil society.

http://goo.gl/UN9bG


http://www.ecsp.nl/

http://goo.gl/UN9bG

http://goo.gl/UN9bG

http://goo.gl/UN9bG


Stand vrijwillige inzet NL

• 4.000.000 vrijwilligers • 200 uur per jaar• Ongeveer 500.000 FTE

• 40% organisaties heeft tekort, maar daarvan

heeft 60% geen vacatures (monitor vrijwilligersbeleid)

Tussen 30 tot 40% van 18+ doet vrijwilligerswerk, met een gemiddelde van tussen de 4 en 5 uur per week, per vrijwilliger, ongeveer even veel mannen als vrouwen, gemiddeld ouder, hoger opgeleid, blanker, drukker, ´rijker´ en meer in dorpen.


http://www.ecsp.nl/


Is er een toekomst voor vrijwilligerswerk?

• Misvattingen– Mensen willen niet

meer (% vrijwilligers is nu hoger dan in jaren zeventig)

– Mensen willen tegenwoordig alleen nog maar als ze wat terug krijgen (gaat nog steeds om de doelgroep, rest is tijdelijk voor kleine groepen)

• Correctere verklaringen– De bekende vindplaatsen

en automatismen zijn verdwenen (van kerk naar werk, schoolplein, sportclub)

– Tijd is schaars (goed management en combineren van tijd)

– Identiteit, imago en noodzaak van bepaald vrijwilligerswerk (veranderen aard van werk)


http://www.ecsp.nl/


Uitdagingen in vrijwilligersmanagement

PROBLEMEN• Generatiekloof• Moeder maffia• Drukke agenda’s• Kritische vrijwilligers• Verdwijnen

‘automatisme’• Geen nut

OPLOSSINGEN• Bespreken en splitsen• Omzeilen• Opnemen in leven• Goed organiseren• Roosters maken en

‘free riders’ tegengaan• Toegevoegde waarde

ipv KostenBesparing


http://www.ecsp.nl/


De toekomst…..

• Omgaan met vrijwillige energie– Duurzaamheid– Vrijwilligers-

potentieel

• Verhogen vrijwilligers-potentieel van samenleving– Herembedden– Functioneel en

normatief

• Sturen op legitimiteit– Toegevoegde waarde vrijwilligerswerk– Eigen waarde vrijwilligers

• Managen van vrijwilligersvraag– Flexibiliseren van mogelijkheden– Motiveren van de vrijwilligers– Ontwikkelen van vrijwilligers

• Combineren vrijwilligerspotentieel en vrijwilligersvraag– Vragen om mee te helpen– Onderhandelen over wat te doen

Samenleving Organisaties


http://www.ecsp.nl/


Op de ‘markt’ van vrijwilligerswerk

is de vrijwilliger de baas


http://www.ecsp.nl/


Vrijwilligerswerk is

een beloningsstructuur,

geen functieomschrijving


http://www.ecsp.nl/


Vrijwilligerswerk moet

plug and play


http://www.ecsp.nl/


Vrijwilligersmanagement

1. mensen kunnen betrekken

2. kwaliteiten van mensen snappen

3. met kwaliteiten aan de slag gaan

4. belonen voor de inzet van kwaliteiten

5. goed afscheid kunnen nemen


http://www.ecsp.nl/


Sturen op legitimiteit

Toegevoegde waarde vrijwilligerswerk

Eigen waarde vrijwilligers


http://www.ecsp.nl/


Eigen waarde vrijwilligers

• Vrijwilliger als contrast tegenover beroepsmatig werk– Andere verhoudingen

• Vrijwilliger is baas over contract• Vrijwilliger(s) als zelfsturend team

– Maar soms ook als slaafse uitvoerder…• ‘bevrijdde burger’


http://www.ecsp.nl/


Managen van vrijwilligersvraag

Flexibiliseren van mogelijkheden

Motiveren van de vrijwilligers

Ontwikkelen van vrijwilligers


http://www.ecsp.nl/


Flexibiliseren mogelijkheden

• Van match naar onderhandeling• Van organisatie naar vrijwilliger• Met ieder aanbod moet u wat kunnen

doen– Ik kom wanneer ik zin heb en ik doe dan waar

ik zin in heb– Als de organisatie belt kom ik en doe wat de

organisatie van me vraagt om dan te doen


http://www.ecsp.nl/


Motiveren van vrijwilligers

Gaan doen• Waarde-expressief• Sociale aanpassing• Carrière• Ego-defensief

• Verschil maken• Actief blijven• Giving back

Blijven doen• De andere vrijwilligers• Actief zijn

Organiseer een beloningmoment(maandelijks….)“one size doesnot fit all”


http://www.ecsp.nl/


Ontwikkelen van vrijwilligers

• Pas op voor Clubbiness• Vrijwilligers die niet functioneren moet u uit

hun ‘lijden’ verlossen• Een cursus / training krijgen is niet voor

iedere vrijwilliger een beloning• Andere werkzaamheden moeten worden

aangeboden

Vrijwilligerswerk is geen excuusom slecht werk te leveren.


http://www.ecsp.nl/


Combineren vrijwilligerspotentieel en vrijwilligersvraag

Vragen om mee te helpen

Onderhandelen over wat te doen


http://www.ecsp.nl/


Vrijwilligers potentieel

–Bereidheid = hoog maar niet voor iedere organisatie

–Bekwaamheid = hoog maar wordt niet altijd gegeven

–Beschikbaarheid = de uitdaging is om in de agenda’s van mensen te komen

F: (bereidheid, bekwaamheid, beschikbaarheid)


http://www.ecsp.nl/


Vrijwilligers-scenario’s bouwen

• Normatieve druk– Antwoord op de grote culturele

veranderingen:Vrijwilligerswerk moet uitgelegd en aangeleerd worden

– Gaat om bereidheid

Boodschap:– We willen dat jij

vrijwilligerswerk doet

• Functioneel organiseren– Antwoord op structurele

veranderingen:Mensen moeten de kans krijgen om vrijwilligerswerk te doen

– Gaat om beschikbaarheid

Boodschap:– Dit kan jij doen als

vrijwilliger

Hustinx en Meijs, under review


http://www.ecsp.nl/


Vragen……

• Waarom zijn mensen vrijwilligerswerk gaan doen– Een positieve grondhouding– Gevraagd (80 tot 90%)

• Barrières om vrijwilligerswerk te gaan zoeken– Afgewezen worden– Tijd verspillen

• VOORBEREIDEN context

Vertel en leg uit


http://www.ecsp.nl/


Vragen…..

• Wie?– Niet alleen OSM– Didactische

vaardigheden– Specifieke kennis

• Waar?– PIZ cursussen / via

HRM– PABO en Middelbare

scholen

• Hoe?– Persoonlijk– Flyers – Centrales / gildes– Denk om taalgebruik

• Waarvoor?– Concrete opdrachten– onderhandelen

VRAAG, VRAAG, VRAAG


http://www.ecsp.nl/


Onderhandelen voor organisaties

De Match veranderen in de Onderhandeling


http://www.ecsp.nl/


Vrijwilligerswerkfruitautomaat

Kloppend vrijwilligerswerkscenarioAvailability

(beschikbaarheid)

Assets (geschiktheid)

Assignment

Meijs, L.C.P.M, Brudney, J.L. 2007. Winning Volunteer Scenarios: The Soul of a New

Machine. http://www.ijova.org/PDF/VOL24_NO6/IJOVA_VOL24_NO6_Meijs.pdf

A A A


http://www.ecsp.nl/


Advertentiespel

Biedt zich aan een verpleegster

kan goed koken

Wie help mij aan

goede vliegenvangers

voor 25 cent

Direct over te nemen

partij beddekruiken

in goede staat

Te huur gevraagd

poffertjeskraam met stromend water


http://www.ecsp.nl/


Vrijwilligerswerk fruitautomaat

Availability Assets Assignment

Tijd

- dagdelen jaar

- dagdeel maand

- dagdelen week

Plaats

- organisatie

- thuis

Algemeen

- Sociaal

Specifiek:

- Bestuurlijk

- Rijbewijs

Contacten

De Vrijwilligerswerkfruitautomaat is ontwikkeld door Lucas Meijs en Jeff Brudney (2004).

Taken

- Bloemen verzorgen

- Collecteren

Doelen

- Eenzaamheid

- Verveling


http://www.ecsp.nl/


Vrijwilliger Organisatie Client Samenleving



Voorzitter Zwem links

WO opleiding1 dag

per jaar

X X X

HOLDHOLD



http://www.ecsp.nl/



Vrijwilliger Organisatie Client Samenleving

WO opleidingVoorzitter lokale

UVV4 dagen

per maand


HOLDHOLD



http://www.ecsp.nl/


Geleid Vrijwilligerswerk: een nieuw conceptueel kader

Prof dr Lucas C.P.M. Meijs* Strategic Philanthropy

* Volunteering, civil society and businesses

RSM Erasmus UniversityErasmus Centre for Strategic Philanthropy


http://www.ecsp.nl/


Kern artikel

Hustinx, L., Meijs, L.C.P.M. en Hoorn, E.M. Ten (2009). Geleid vrijwilligerswerk: Over het vrijwilligers potentieel van de Nederlandse samenleving(en nieuwe strategieën om het te bevorderen).

In P. Dekker en J. De Hart (Eds.), Vrijwilligerswerk in meervoud: Civil Society en vrijwilligerswerk 5 (pp. 257-275). Den Haag: Sociaal en Cultureel Planbureau.


http://www.ecsp.nl/


Aanpalende artikelen

• Meijs, L.C.P.M., Ten Hoorn, E.M. and Brudney, J.L. 2006. ‘Improving Societal Use of Human Resources: From Employability to Volunteerability’ Voluntary Action 8(2): 36-54.

• Hustinx, L. & Meijs, L.C.P.M. (2011). Re-embedding volunteerism: In search of a new collective ground. Voluntary Sector Review, Vol. 2 (1), pp. 5-21

• Haski-Leventhal, D., Meijs, L. C. P. M. & Hustinx, L. (2010). The third party model: Enhancing volunteering through governments, corporations and educational institutes. Journal of Social Policy, vol 39, nr 1, 139-158


http://www.ecsp.nl/


Meijs, L.C.P.M., Ten Hoorn, E.M. and Brudney, J.L. 2006. ‘Improving Societal

Use of Human Resources: From Employability to Volunteerability’

Voluntary Action 8(2): 36-54.


http://www.ecsp.nl/


Vrijwilligers potentieel

–Bereidheid = hoog maar niet voor iedere organisatie

–Bekwaamheid = hoog maar wordt niet altijd gegeven

–Beschikbaarheid = de uitdaging is om in de agenda’s van mensen te komen

F: (bereidheid, bekwaamheid, beschikbaarheid)


http://www.ecsp.nl/


vergroten volunteerability • “improving volunteerability is not just about

increasing skills and human capital, but also about overcoming a whole array of barriers that prevent people from accessing volunteer assignments,”– Individueel– Samenleving– Organisatie


http://www.ecsp.nl/


mensen willen zich inzetten, beschikken over voldoende tijd om zich in te zetten en hebben ook de nodige kennis, vaardigheden en ervaringen

organisaties hebben een grote wervingskracht, ze creëren aantrekkelijke en flexibele mogelijkheden, en zijn succesvol in het behouden van vrijwilligers

in de samenleving bestaat draagvlak voor en is voldoende ruimte voor vrijwillige inzet. beleidsmatige initiatieven om het draagvlak voor en om de tijd beschikbaar voor vrijwillige inzet te vergroten


http://www.ecsp.nl/


De toekomst…..

• Omgaan met vrijwillige energie– Duurzaamheid– vrijwilligerspotentieel

• Verhogen vrijwilligerspotentieel van samenleving– Herembedden– Functioneel en

normatief

• Managen van vrijwilligersvraag– Flexibiliseren– Motiveren

• Bij elkaar brengen van vrijwilligerspotentieel en vrijwilligersvraag– Vragen– Onderhandelen

Samenleving Organisatie


http://www.ecsp.nl/


Hustinx, L., Meijs, L.C.P.M. en Hoorn, E.M. Ten (2009). Geleid

vrijwilligerswerk: Over het vrijwilligers potentieel van de

Nederlandse samenleving(en nieuwe strategieën om het te bevorderen).


http://www.ecsp.nl/


Geleid vrijwilligerswerk

• inzet waarbij de deelname, voorwaarden en/of wijze door anderen wordt geïnitieerd en/of ingericht.– verplichtend vanuit andere institutionele

domeinen (arbeid, onderwijs, justitie, overheid),

– planmatige en calculerende binnen vrijwilligersorganisaties.


http://www.ecsp.nl/


Glijdende schaal…

• Absolute Vrijwillige inzet 1) geen beloning, en 2) geen beperking van de keuzevrijheid van de vrijwilliger.

• Vrijwillig geleid is 1) vrijwillige keuze om te beginnen maar dan 2) verplichting (bv keuzevak of rooster sportvereniging).


http://www.ecsp.nl/


• Verplicht geleid onbetaalde, maatschappelijk georiënteerde vormen van inzet in georganiseerd verband maar verplicht (alternatieve straffen, korting op de uitkering, algemene maatschappelijke stages, sociale dienstplicht)– Verplicht hoeft niet slecht te zijn (passend in

gebroken levensverhaal, Tonkens, vorige week opening Europese week)


http://www.ecsp.nl/


Voorbeelden… Vrijwillig geleid Verplicht geleidZelfwerkzaamheid in verenigingen en op basisscholen

Roosters voor (uitvoerende) taken in sport- en andere verenigingen

Ouderparticipatie op (basis)scholen

Vrijwilligerswerk als leermethode op scholen en universiteiten

Maatschappelijke stages / service learning met een vrijwillig karakter

Maatschappelijke stages / service learning met een verplicht karakter

Sociale periode Mensen die vrijwillig een sociaal verlofjaar opnemen

Mensen die verplicht aan een sociaal jaar gaan

Vanuit belonen en straffen

‘Wederzijds ‘vrijwilligerswerk’ via tijdbanken

TaakstraffenKorting op uitkering


http://www.ecsp.nl/


Verschuivende definitie(maatschappelijke stage)

Streng Soepel

Keuze-Vrijheid

Vaak verplicht

Beloning Studiepunten

Organisatie Heel formeel

Doelgroep Zorg (voor anderen)

Sport (ook beetje voor jezelf)


http://www.ecsp.nl/


4 geleidende katalysatoren Vrijwillig geleid Verplicht geleid

Zelfwerkzaam-heid

Roosters voor (uitvoerende) taken in sport- en andere verenigingen

Ouderparticipatie op (basis)scholen

Leren / ontwikkelen

Maatschappelijke stages / service learning met een vrijwillig karakter

Maatschappelijke stages / service learning met een verplicht karakter

Sociale periode Mensen die vrijwillig sociaal sabatical

Mensen die verplicht aan een sociaal jaar

Vanuit belonen en straffen

‘Wederzijds ‘vrijwilligerswerk’ via tijdbanken

TaakstraffenKorting op uitkering


http://www.ecsp.nl/


Hustinx, L. & Meijs, L.C.P.M. (2011). Re-embedding volunteerism: In search of a new collective ground. Voluntary Sector

Review, Vol. 2 (1), pp. 5-21


http://www.ecsp.nl/


Vrijwilligers-scenario’s bouwen

• Normatieve druk– Antwoord op de grote culturele

veranderingen:Vrijwilligerswerk moet uitgelegd en aangeleerd worden

– Gaat om bereidheid

Boodschap:– We willen dat jij

vrijwilligerswerk doet

• Functioneel organiseren– Antwoord op structurele

veranderingen:Mensen moeten de kans krijgen om vrijwilligerswerk te doen

– Gaat om beschikbaarheid

Boodschap:– Dit kan jij doen als

vrijwilliger

Hustinx en Meijs, under review


http://www.ecsp.nl/


• GELEIDEN– Maatschappelijk

e stages– Service learning– Werknemers-

vrijwilligerswerk– Roosters bij sport– Ouder participatie– Time banks– Alternatieve straf

• COMBIMEREN– Jaarclub-

vrijwilligerswerk– Single volunteers– Vrijwilligers-

toerisme– Familie-

vrijwilligerswerk– Service-clubs

Nieuwe strategie….


http://www.ecsp.nl/


Noodzaak derde partij….

• Bedrijven en Educatieve instelling zijn een nieuwe derde partij in het maken van de match tussen het aanbod van en de vraag naar vrijwillige energie


http://www.ecsp.nl/


Nieuwe vormen van vrijwillige inzet

Sociale periode (sabbatical) Voluntourism Episodisch vrijwilligerswerk E-volunteering Time banking Werknemersvrijwilligerswerk Family volunteering Microvolunteering


http://www.ecsp.nl/


Sociale PeriodeEen langere tijd waarin mensen (jongeren, maar ook andere sabbaticals)

zich beschikbaar stellen – of beschikbaar worden gesteld –

voor vrijwilligerswerk (Hustinx et. al, 2007)

Voobeelden• Voortzetten alternatieve dienstplicht (Italie, Duitsland)• International uitwisseling & hulp (Peace Corps in de V.S.)• European Voluntary Services (EVS)

Voor wie?• Mensen die vrijwillig een sociaal verlofjaar opnemen • Mensen die verplicht aan een sociaal jaar deelnemen


http://www.ecsp.nl/


VoluntourismVrijwilligerstoerisme

The World of JoHo: http://www.joho.nl/


http://www.ecsp.nl/

http://www.joho.nl/


Family volunteeringVrijwilligerswerk met het hele gezin of andere familieleden

• Het combineren van familieverplichtingen

en vrije tijd met het doen van iets positiefs

voor de samenleving• Impact op kinderen:

Kennismaken met vrijwilligerswerk op

jonge leeftijd heeft invloed op de toekomstige

bereidheid van kinderen om zich vrijwillig

in te zetten

http://www.thevolunteerfamily.org/


http://www.ecsp.nl/

http://www.thevolunteerfamily.org/


Episodisch vrijwilligerswerk• Eenmalig en op korte termijn• Flexibel• Persoonsgebonden thema’s• Aantrekkelijk voor jongeren

•

• http://www.nldoet.nl


http://www.ecsp.nl/

http://www.nldoet.nl/


E-volunteering & Microvolunteering

Online vrijwilligerswerk• Het leveren van technische expertise

(advies)• Het ondersteunen van projecten & resource

management (planning, vrijwilligersmanagement)

• Bijdragen aan kennis / wetenschap (data collectie, ontwikkelen database)

• Het faciliteren van communicatie & netwerken (vertalen, nieuwsbrieven opstellen, online forums en discussie groepen)

http://www.onlinevolunteering.org/en/index.html

http://www.sparked.com/microvolunteering


http://www.ecsp.nl/

http://www.sparked.com/microvolunteering


Werknemersvrijwilligerswerk

» http://www.amsterdamcares.nl/ » http://www.workmate.nu/

• Vrijwilligerswerk voor personeel wordt gefaciliteerd door de werkgever

• Als onderdeel van MBO• Sociale uitdaging (teambuilding)

Click hier voor de video:http://www.youtube.com/watch?v=0jd7Qo9TZbA&feature=player_embedded


http://www.ecsp.nl/

http://www.amsterdamcares.nl/

http://www.workmate.nu/

http://www.youtube.com/watch?v=0jd7Qo9TZbA&feature=player_embedded

Over hedendaagse vrijwillige inzet meijs

Documents

Transcript of Over hedendaagse vrijwillige inzet meijs