Oriëntatie op tijd - vikom.be€¦ · sporen uit het verleden, waarde van bewaren, heden, toekomst...

Dag van de begeleidingOriëntatie op de wereld & Initiatief en verantwoordelijkheid

8/06/2017

Els De Smet en Sanne Ramaekers 1

Oriëntatie op de wereldOriëntatie op tijd

Colloquium Houffalize – 23 november 2017

2

Het ontbreken van

historisch tijdbesef is net

alsof je midden in een

boek begint te lezen.

Je zult er weinig van

begrijpen. (Frank Ankersmit – historicus en filosoof)


8/06/2017


3

4

Focus op tijd

Ik als directeur … Mijn context …

Mijn doelstellingen…


8/06/2017


5

Onze focus …

• Filosoferen rond tijd

• Werkwinkel om het begrip ‘tijd’ te verbreden + feedback

• Oriëntatie op de wereld – 4 werkwoorden – reflectie op werkwinkel

• Oriëntatie op tijd binnen Zill° webschema° waar vinden we aspecten van tijd binnen Zill?° extra aandacht voor …° nieuw/verplaatst ° erfgoededucatie° thematisch – cursorisch° ordenen/situeren in de tijd° lineair / cyclisch° verticale samenhang

6

Waar komt tijd vandaan?


8/06/2017


7

Nog meer vragen…

• Is tijd een uitvinding of een ontdekking?

• Kan tijd veranderen?

• Is een uur nu nog hetzelfde als 1000 jaar geleden?

• Komt tijd uit ons hoofd of ergens anders vandaan?

• Wanneer is tijd ontstaan?

• Zijn er grenzen aan tijd?

• Kun je tijd maken?

• Zorgt tijd voor een betere wereld?

• Is er overal tijd?

• Als er geen klokken zijn, is er dan wel tijd?

• Kan je zonder klok weten hoe laat het is?

• Gaat de tijd langzamer of sneller als de klok 10 uren heeft?

• Als er geen mensen zijn, is er dan tijd?

• Als het woord ‘tijd’ niet zou bestaan, zou er dan geen tijd zijn?

8

Werkwinkel tijd

• 2 gezichten van tijd: Chronos en Kairos

• Ordenen in de tijd

• Tijd voorstellen met lego

• Tijdmeetinstrumenten

• Van oerknal tot nu in één jaar

• Je dag in een flesje

• Uitdrukkingen rond tijd


8/06/2017


9

Ordenen …

Mao Zedong, China Joseph Stalin, Rusland

Adolf Hitler, Duitsland Leopold II, België

10

Werkwoorden geven richting


8/06/2017


11

Werkwoorden geven richting

• Ervaren:

• Er doet er zich iets voor, het kind beleeft/ondervindt dat, wordt dat gewaar en voelt er iets bij.

• Alternatieve werkwoorden: beleven, bezoeken, proeven, horen, ruiken, kijken, luisteren, voelen, in contact komen met, ontdekken, bewust worden van, zich verwonderen, bewonderen, exploreren en experimenteren…

• Onderzoeken:

• Het kind gaat vanuit een bewuste doelgerichtheid (geëxpliciteerde onderzoeksvraag) systematisch handelen.

• Alternatieve werkwoorden: (be)vragen (vragen stellen, hypotheses formuleren), gericht waarnemen, meten, opzoeken, vergelijken, uittesten, gericht exploreren en experimenteren…

• Vaststellen:

• Het kind doet door middel van ervaren, exploreren, experimenteren en/of onderzoeken een inzicht op. Het kind is zich hiervan bewust.

• Alternatieve werkwoorden: Aanwijzen, (af)lezen, inzicht verwerven, besluiten, naar waarde beoordelen, zien van wetmatigheden…

• Uitdrukken:

• Het kind maakt inzichten naar anderen toe duidelijk. Dit kan verschillende vormen van expliciteren, duiden en illustreren aannemen.

• Alternatieve werkwoorden: illustreren, in interactie gaan over, delen, (na)vertellen, schetsen, tekenen, uitbeelden, verslag uitbrengen, (be)schrijven, verwondering en bewondering tonen, oordelen, uitspreken, duiden, vieren…

12

Webschema OW tijd


8/06/2017


13

Waar vinden we aspecten van tijd

binnen Zill ?

14


binnen Zill ?

IVoc1 Nieuwsgierig zijn naar en bereidheid tonen om het nieuwe te ontdekken en erover te leren

IVoc2 Exploreren en experimenteren in de wereld rondom zich

IVoc3 Onderzoeksvragen formuleren, naar een antwoord zoeken en bevindingen formuleren

IVds1 De complexiteit van gebeurtenissen in de wereld ervaren, vaststellen en uitdrukken welke de gevolgen ervan zijn hier en elders, nu en later

IVds2 Beseffen dat wat we hier en nu doen gevolgen heeft voor later en voor anderen elders op de wereld


8/06/2017


15

MZrt2 De eigen bewegingen aanpassen aan statische en dynamische objecten door af te remmen, te stoppen, te vertragen, te versnellen en/of door van richting …

MZrt4 De eigen bewegingen afstemmen op duur, tempo, tijdsvolgorde, metrum en ritme


binnen Zill ?

16

OWsa10 Ervaren, onderzoeken en uitdrukken hoe verkiezingen een basiselement zijn van een democratie

OWru8 Een reisweg volgen, uitstippelen en begrijpelijk verwoorden

OWte3 Eenvoudige bestaande technische systemen uit de omgeving hanteren, begrijpen, vergelijken, (de)monteren, evalueren en onderhouden

OWte4 Vanuit een behoefte een technische oplossing bedenken voor een probleem, daarbij de verschillende stappen van het technisch proces doorlopen

OWte5 Vaststellen en uitdrukken hoe wetenschap, techniek en de samenleving elkaar beïnvloeden

OWna9 Onderzoeken en illustreren hoe de aarde om de eigen as draait en hoe de aarde, de zon en de maan ten opzichte van elkaar bewegen


binnen Zill ?


8/06/2017


17

MUge3 Boodschappen en symboliek in kunst en muzische expressie begrijpen en verwerken

MUge4 Diverse (kunstzinnige) cultuurervaringen opdoen en verwerken; de waarde en functie van kunst in de samenleving ervaren


binnen Zill ?

18

WDmm1 Vergelijken en ordenen zonder maateenheden

WDmm2 Inzicht verwerven in het meetproces

WDmm3 Schatten, meten en rekenen met maateenheden• Tijd


binnen Zill ?


8/06/2017


19

RKlg5 (cyclische voorstelling van het kerkelijk jaar)


binnen Zill ?

RKve1 (Stilte, gebed, bezinning) (Kairos)

RKve3 (Geloofsgemeenschappen vormen, vroeger en nu)

RKgk1 (Gewetensvol handelen, vroeger en nu)

RKgs1 (Symbolen – betekenis van feestdagen)

RKgs2 (Oud en Nieuw Testament)

RKgs3 (liturgisch jaar mee beleven)

20

Extra aandacht voor …

IVds1 De complexiteit van gebeurtenissen in de wereld ervaren, vaststellen en uitdrukken welke de gevolgen ervan zijn hier en elders, nu en later

IVds2 Beseffen dat wat we hier en nu doen gevolgen heeft voor later en voor anderen elders op de wereld

Duurzaam samenleven

Erfgoededucatie

OWti4 Vaststellen en uitdrukken hoe de geschiedenis doorwerkt in de samenleving van vandaag en morgen en hoe je als mens deel uitmaakt van de geschiedenis

OWti7 Ervaren, onderzoeken, vaststellen en uitdrukken waarom mensen sporen en verhalen uit hun leefwereld, die inzicht geven en herinneren aan een gedeeld verleden, bewaren

HerinneringseducatieOWti7 Ervaren, onderzoeken, vaststellen en uitdrukken waarom mensen sporen en verhalen uit hun

leefwereld, die inzicht geven en herinneren aan een gedeeld v…• 7 - 12 Uit de verhalen en kennis over oorlog en geweld uit het verleden en heden inzien hoe belangrijk verdraagzaamheid, vrede en solidariteit zijn


8/06/2017


21

Verplaatst …

IVzv3 Doelgericht en efficiënt handelen door taken te plannen, uit te voeren, erop te reflecteren en waar nodig bij te sturen in functie van zelfredzaam en zelfstandig functioneren

Plannen

Meetinstrumenten tijd

WDmm2 Inzicht verwerven in het meetproces• 6 - 12 In de context het passend meetinstrument, de passende standaardmaat en de passende nauwkeurigheid bepalen - meten met zelfgemaakte, geijkte meetinstrumenten

Tijd meten

WDmm3 Schatten, meten en rekenen met maateenheden• Tijd

22

Nieuw …• Indeling in 4 perioden

* Géén dubbele naam

* Leerlingen hebben verschillend historisch referentiekader

* Naar analogie en op advies van onderwijsinspectie

* Groeien naar periodisering in 1A (zie volgende dia)

OWti3 Gebeurtenissen uit het eigen leven en uit de geschiedenis verkennen en in de tijd situeren • 10 - 12 De indeling van de Europese geschiedenis kennen en daarbij de volgende perioden onderscheiden en juist ordenen:prehistorie / oudheid (tot ca. 500 n.C)middeleeuwen (van ca. 500 n.C tot ca. 1500)nieuwe tijden (van ca. 1500 tot 'onze tijd')onze tijd (de tijd waarin het voor leerlingen nog mogelijk is om levende getuigen te ontmoeten)

• Archeologie

OWti3 Gebeurtenissen uit het eigen leven en uit de geschiedenis verkennen en in de tijd situeren • 4 - 12 Nieuwsgierig zijn naar archeologie


8/06/2017


23

Groeien naar de periodisering in de eerste

graad van het secundair onderwijs

– prehistorie

– nabije oosten (3de – 2de mill. v.C.)

– klassieke oudheid (8ste eeuw v.C. – 5de eeuw n.C.)

– middeleeuwen (5de – 15de eeuw)

– nieuwe tijd (15de – 18de eeuw)

– nieuwste tijd (19de – 20ste eeuw)

– eigen tijd (na 1945)

24

Erfgoededucatie

OWti4 Vaststellen en uitdrukken hoe de geschiedenis doorwerkt in de samenleving van vandaag en morgen en hoe je als mens deel uitmaakt van de geschiedenis

OWti7 Ervaren, onderzoeken, vaststellen en uitdrukken waarom mensen sporen en verhalen uit hun leefwereld, die inzicht geven en herinneren aan een gedeeld verleden, bewaren


8/06/2017


25

Educaties en Zin in leren! Zin in leven!

VLOR: ‘Educaties ontwikkelen bij kinderen en jongeren kennis, inzicht, vaardigheden en houdingen die bijdragen tot hun persoonlijke ontwikkeling en tot hun maatschappelijk functioneren op een wijze die aansluit bij hun behoeften, mogelijkheden en ervaringen bij relevante vragen vanuit de samenleving’

26

De stadsjutter

“Mijn naam is Jodokus Jutter. Op mijn

jutterstochten door de stad valt mijn

oog telkens op iets wat de moeite

waard is om te bewaren. Iedere

vondst heeft zijn eigen verhaal. Ik

verzamel en onderzoek verrassende,

ontroerende of verbazingwekkende

dingen in de buurt.”https://verzamelenenbewaren.weebly.com/


8/06/2017


27

OWti7 - 4-12

• Erfgoed in de

omgeving opsporen

en onderzoeken

• Verwondering en

waardering tonen voor

erfgoed - voorzichtig en

respectvol omgaan met

erfgoed

28

OWti7 - 4-7

• Ervaren, vaststellen en

uitdrukken wat een

persoonlijk voorwerp voor

zichzelf of iemand anders

kan betekenen - ervaren

hoe mensen omgaan met

oud en nieuw erfgoed en

dit willen bewaren


8/06/2017


29

OWti7 - 7-10• Het verhaal dat bij het erfgoed

hoort illustreren - in interactie gaan over erfgoed in de omgeving en daarbij woorden gebruiken zoals sporen uit het verleden, waarde van bewaren, heden, toekomst en respect in verband met erfgoed

• Inzien dat het de moeite waard is om erfgoed te bewaren voor later omwille van ouderdomswaarde, schoonheidswaarde en materiaalwaarde

• Aan de hand van erfgoed overeenkomsten en verschillen

weergeven tussen heden en verleden

30

OWti7 - 7-12

OWti4

• Actuele toestanden, gebeurtenissen en erfgoed uit de omgeving verbinden met het verleden

• Vaststellen en uitdrukken dat je in de ketting verleden-heden-toekomst een rol speelt en dat je zo actief deel uitmaakt van de wereld -nadenken over de eigen toekomst in een veranderende wereld

OWti7

• De geschiedenis van veel

voorkomende culturele,

katholieke en andere religieuze

en historische feesten en

gebeurtenissen achterhalen

• Uit de verhalen en kennis over

oorlog en geweld uit het verleden

en heden inzien hoe belangrijk

verdraagzaamheid, vrede en

solidariteit zijn


8/06/2017


31

OWti7 - 10-12

• In interactie gaan over erfgoed in de eigen provincie, in België en in de wereld

• Erfgoed in de eigen omgeving situeren op de tijdband en in verband brengen met onderwerpen uit de geschiedenis

• Inzien dat het de moeite waard is om materieel erfgoed en immaterieel erfgoed te bewaren voor later omwille van gevoelswaarde, zeldzaamheidswaarde, symbolische waarde, functionele waarde, historische waarde …

32

Handige sites

• Stadsjutter Jodokus Jutter:

https://verzamelenenbewaren.weebly.com/

• Cultuur in de Spiegel (CiS) van Canon

Cultuurcel

http://canoncultuurcel.be/cultuur-de-spiegel-

inleiding

• ‘Het Archief voor Onderwijs’

https://onderwijs.hetarchief.be


8/06/2017


33

Tijd thematisch - cursorisch

• Cursorisch - Opbouwen van tijdkaders

• Thematisch - Diverse onderwijsarrangementen (waaronder thema’s)

worden gebruikt om elementen van tijd te plaatsen

binnen de tijdkaders

Alles bevindt zich in de tijd

en in de ruimte

34

Ordenen en situeren in de tijd

• Ordenen orde brengen - op orde brengen - orde in de wanorde

delen van een dag, dagen van de week, maanden van het jaar, seizoenen, levenslijn, eeuwen, perioden

• Situeren in de tijdde situatie verkennen – de situatie beschrijven, verhalen – binnen de context plaatsen

gebeurtenissen een plaats geven in de ‘geschiedenis’, het verhaal van mijn/onze/de geschiedenis vertellen


8/06/2017


35

Lineaire en cyclische voorstelling

van de tijd

• Lineair: vroeger naar nu naar de toekomst

elke dag krijgt zijn verhaal en keert niet meer terug, het verhaal van de geschiedenis

• Cyclisch: tijd in kringlopen

dagen van de week keren steeds terug

36

Verticale samenhang

• 2,5 – 4 jaar

*lineaire tijd vroeger – nu – later

*lineaire voorstelling van de dag

(van links naar rechts, maar kunnen ook verticaal –

gemakkelijker voor leerlingen met ASS)

belang van ordenen én situeren in de tijd!


8/06/2017


37

Verticale samenhang

• 4 – 7 jaar

*dagklok, -lijn

*weekklok, -lijn

*seizoensklok

*levenslijn

*(school)jaarlijn

*functioneel gebruik van (aftel)kalenders

*gebruik van bijbehorende begrippen


38

Verticale samenhang

• 7 – 10 jaar

*herhalen van tijdlijnen, indelen in perioden

*aanvullen met getallenlijnen

*afstamming tot 2 generaties terug

*eeuwband



8/06/2017


39

Verticale samenhang

• 10 – 12 jaar

*eeuwenband

*tijdband


40

Terugkoppeling …

Ik als directeur … Mijn context …

Mijn doelstellingen…


8/06/2017


41

42

Evaluatie: werkwinkel a: voorbeeld

Stap 1: Ga naar www.menti.com en typ de code 740511

Click op submit.

Stap 2 : Kies voor vote on another question

Stap 3: Geef de code in: 856474

Welke suggesties heb jij voor de werkwinkelleider?

Oriëntatie op tijd - vikom.be€¦ · sporen uit het verleden, waarde van bewaren, heden, toekomst...

Documents

Transcript of Oriëntatie op tijd - vikom.be€¦ · sporen uit het verleden, waarde van bewaren, heden, toekomst...