organische stof in de bodem - Vlaams-Brabant · 2020-01-17 · Infovergadering "Organische stof in...
Transcript of organische stof in de bodem - Vlaams-Brabant · 2020-01-17 · Infovergadering "Organische stof in...
Info
verg
ad
eri
ng
"O
rga
nis
che
sto
f in
de
bo
de
m“,
22
/8/2
01
7 B
ekke
voo
rt
- wat is organische stof, wat doet organische stof in de bodem?
- belang van organische stof in de bodem
- meting en evaluatie van organische stof in de bodem
- situatie en evolutie van organische stof in de bodem
- beheer van organische stof in landbouwpercelen
organische stof in de bodem
1
theorie en praktijk
van de opbouw van organische stof in de bodem
Info
verg
ad
eri
ng
"O
rga
nis
che
sto
f in
de
bo
de
m“,
22
/8/2
01
7 B
ekke
voo
rt
- materiaal waaruit levende organismen zijn opgebouwd
- wordt afgebroken door micro-organismen
- bestaat uit organische componenten: koolstofverbindingen
die ook waterstof bevatten
- minstens C, H, vaak ook O, ook N, P, S
- vorming organische stof:
- fotosynthese (autotrofe organismen)
- voedselkringloop
- het bodemvoedselweb
wat is organische stof?
6 CO2 + 12 H2O + lichtenergie � C6H12O6 + 6 H2O + 6 O2
ofwel
koolstof + water + lichtenergie � glucose + water + zuurstof
2
Info
verg
ad
eri
ng
"O
rga
nis
che
sto
f in
de
bo
de
m“,
22
/8/2
01
7 B
ekke
voo
rt
Bodem:
- minerale (anorganische) fractie
- organische stof
� klei-humuscomplex
3
organische stof in de bodem
Organische stof = cement waarmee bodemdeeltjes aan elkaar klitten tot
aggregaten of kruimels
aggregaten � kruimelstructuur � goede bodemkwaliteit:
groei plantenwortels
stabielere bodem
kleinere kans op erosie, verslemping en bodemverdichting
Organische stof in de bodem � groter poriënvolume, vooral mesoporiën:
zandgronden: betere structuur, beter waterhoudend vermogen
kleigronden: betere structuur, betere waterbeschikbaarheid
leemgronden: minder slemp- en erosiegevoelig
Info
verg
ad
eri
ng
"O
rga
nis
che
sto
f in
de
bo
de
m“,
22
/8/2
01
7 B
ekke
voo
rt
organische stof in de bodem
mineralisatie en humificatie
mineralisatie: het afbreken van organische stof door micro-organismen tot CO2 en minerale
elementen, die daarna opnieuw kunnen opgenomen worden door de planten.
humificatie: omzetten van organisch materiaal naar een stabielere vorm (humus), waarbij
minerale elementen vastgelegd worden.
4
Info
verg
ad
eri
ng
"O
rga
nis
che
sto
f in
de
bo
de
m“,
22
/8/2
01
7 B
ekke
voo
rt
organische stof in de bodem
bodem-
profiel
Bodemprofiel: opeenvolging van bodemlagen (horizonten) als resultaat van bodemvormende
processen.
Bodemvormende processen i.v.m. organische stof:
- ophoping van voedingsstoffen en organisch materiaal, zoals plantenresten, in de toplaag van
het bodemprofiel (Organische horizont)
- afbraak van organische stof en uitspoeling naar diepere lagen (A: uitspoelingshorizont)
- inspoeling van afbraakproducten van organische stof (B: aanrijkings- of inspoelingshorizont)
Effect van bodembewerking5
Info
verg
ad
eri
ng
"O
rga
nis
che
sto
f in
de
bo
de
m“,
22
/8/2
01
7 B
ekke
voo
rt
belang van organische stof in de bodem
6
fysische bodemkwaliteitstructuur
verluchting
verdichting
infiltratie � erosie, verslemping
waterbergend en -leverend vermogen
chemische bodemkwaliteitbuffercapaciteit
bodemvruchtbaarheid � vasthouden/vrijgeven van nutriënten
biologische bodemkwaliteitbodemleven, bodembiodiversiteit
microbiële activiteit
bodemkwaliteit
Info
verg
ad
eri
ng
"O
rga
nis
che
sto
f in
de
bo
de
m“,
22
/8/2
01
7 B
ekke
voo
rt
Beoordelingsklassen en streefwaarden voor organische koolstof
meting en evaluatie van OSB
Akker/ Groenten- of siertuin Weide/Gazon
Beoordelings-
klasse
Zand Zandleem-
Leem
Polders Alle gronden
behalve leem
Leem
1. Zeer laag < 1,2 < 0,8 < 1,0 < 2,0 < 1,5
2. Laag 1,2 - 1,4 0,8 - 0,9 1,0 - 1,2 2,0 - 2,9 1,5 - 2,0
3. Tamelijk laag 1,5 - 1,7 1,0 - 1,1 1,3 - 1,5 3,0 - 3,5 2,1 - 2,5
4. Streefzone 1,8 - 2,8 1,2 - 1,6 1,6 - 2,6 3,6 - 5,5 2,6 - 4,2
5. Tamelijk hoog 2,9 - 4,5 1,7 - 3,0 2,7 - 4,5 5,6 - 7,0 4,3 - 6,5
6. Hoog 4,6 - 10,0 3,1 - 7,0 4,6 - 10,0 7,1 - 10,0 6,6 - 9,0
7. Zeer hoog* > 10,0 > 7,0 > 10,0 > 10,0 > 9,0
Beoordeling van het organische-koolstofgehalte (in %C)
voor akkers, groenten- of siertuinen: staalname: 0-23 cm
voor weiden of gazons : staalname: 0-6 cm
in functie van de bodemtextuur, zoals gehanteerd door de Bodemkundige Dienst van België.
* zeer hoog is veenachtig;
Bron: Bodemkundige Dienst van België
7
Info
verg
ad
eri
ng
"O
rga
nis
che
sto
f in
de
bo
de
m“,
22
/8/2
01
7 B
ekke
voo
rt
1989-1991
1996-1999
1992-1995
2000-2003
2004-2007
situatie en evolutie OSB
• afname van %C
• goede OC-voorziening in de Kempen
8
Info
verg
ad
eri
ng
"O
rga
nis
che
sto
f in
de
bo
de
m“,
22
/8/2
01
7 B
ekke
voo
rt
situatie en evolutie OSB
Oorzaken dalend BOS-gehalte:
• toenemende ploegdiepte � verdunningseffect
� hogere aanvoer nodig
• erosie ∼ toenemende ploegdiepte
• verminderde aanbreng van stabiele organische stof
� beperkingen organische bemesting (MAP)
� afvoer oogstresten (bv. stro)
• gescheurde weilanden
9
Info
verg
ad
eri
ng
"O
rga
nis
che
sto
f in
de
bo
de
m“,
22
/8/2
01
7 B
ekke
voo
rt
1989-1991
1996-1999
1992-1995
2000-2003
2004-2007 2008-2011
situatie en evolutie OSB
10
Info
verg
ad
eri
ng
"O
rga
nis
che
sto
f in
de
bo
de
m“,
22
/8/2
01
7 B
ekke
voo
rt
Opnieuw ‘stijging?’ dank zij:
1. responsabilisering van land- en tuinbouwers
2. bijsturen van OS-gehalte:
•Aanpassen van landgebruik (bv. groenbedekkers)
•Verlagen van afbraaksnelheid (bv. minimale grondbewerking)
•Verhogen aanvoer OS (bv. gewasresten, organische bemesting)
3. toenemend areaal korrelmaïs (veel oogstresten)
4. geen verdere toename van de ploegdiepte
situatie en evolutie OSB
11
Info
verg
ad
eri
ng
"O
rga
nis
che
sto
f in
de
bo
de
m“,
22
/8/2
01
7 B
ekke
voo
rt
organische-stofbalans
afbraak
Jaarlijks ± 2% van de OS (≈ 1,3 ton/ha)
Hangt af van:
- het OS-gehalte,
- de bodemtextuur,
- de bemestingshistoriek,
- de bodembewerking,
- de bodembedekking,
- de drainagetoestand,
- de weersomstandigheden …
aanvoer
- gewas- en oogstresten
- organische bemesting
- groenbemesters
OS-beheer in landbouwpercelen
12
Info
verg
ad
eri
ng
"O
rga
nis
che
sto
f in
de
bo
de
m“,
22
/8/2
01
7 B
ekke
voo
rt
OS-beheer in landbouwpercelen
13
Aanvoer van effectieve organische koolstofOOGSTRESTEN kg/ha GROENBEMESTERS kg/haaardappelen wortels en loof 470 gele mosterd 630suikerbieten wortelresten, bietenkop -en blad 810 gras na maïs 430wintertarwe wortel- en stoppelresten 1040 gras groenbedekker Italiaans 930
stro 540 facelia 560zomertarwe wortel- en stoppelresten 1100 bladrammenas 620
stro 560 wikken 490winterkoolzaad 700 rode klaver 930vlas 180 witte klaver 680witloofwortelen 270snijmaïs wortel- en stoppelresten 640korrelmaïs wortel-, stengel- en bladresten 1330luzerne 730graszaad 460 ORGANISCHE MESTSTOFFEN ENerwten (droog geoogst) wortelresten en loof 770 BODEMVERBETERAARS kg/tonbonen (stamsla) wortelresten en loof 460 runderdrijfmest 15veldbonen wortelresten en loof 460 vleesvarkensdrijfmest 12spruitkool 720 zeugendrijfmest 10rode kool 730 runderstalmest 46witte kool 530 paardenmest 52bloemkool 470 konijnenmest 61broccoli 540 varkensstalmest 57savooikool 660 kippendrijfmest 20knolselder 550 leghennenmest droog 148prei 380 slachtkuikenmmest 145kropsla 190 champost 121raapkolen 370 GFT-compost 132wortelen 370 groencompost 110cihorei 270
Info
verg
ad
eri
ng
"O
rga
nis
che
sto
f in
de
bo
de
m“,
22
/8/2
01
7 B
ekke
voo
rt
OS-beheer in landbouwpercelen
belang van
perceelspecifieke
adviezen!
OC-gehalte
bodem
1414
Info
verg
ad
eri
ng
"O
rga
nis
che
sto
f in
de
bo
de
m“,
22
/8/2
01
7 B
ekke
voo
rt
Voor dit perceel berekende afbraak per rotatie: 3 x 950 kg = 2850 kg OC/ha
Aanvoer uit gewasresten: 2030 kg effectieve OC/ha
Aan te vullen saldo: 820 kg effectieve OC/ha
OS-beheer in landbouwpercelen
15
Info
verg
ad
eri
ng
"O
rga
nis
che
sto
f in
de
bo
de
m“,
22
/8/2
01
7 B
ekke
voo
rt
praktisch voorbeeld
jaar afbraak
-
aanvoer
+
balans
1 950 kg OC/ha 180 kg EOC/ha vezelvlas, wortel en stoppelresten - 770 kg OC/ha
2 950 kg OC/ha 810 kg EOC/ha suikerbieten, wortel- en loofresten - 140 kg OC/ha
3 950 kg OC/ha 1040 kg EOC/ha wintertarwe, wortel en stoppelresten + 90 kg OC/ha
rotatie 2850 kg OC/ha 2030 kg EOC/ha - 820 kg OS/ha
organische-stofbalans
3-jarige rotatie (vezelvlas, suikerbieten, wintertarwe)
OS-beheer in landbouwpercelen
16
Info
verg
ad
eri
ng
"O
rga
nis
che
sto
f in
de
bo
de
m“,
22
/8/2
01
7 B
ekke
voo
rt
praktisch voorbeeld
jaar afbraak
-
aanvoer
+
balans
1 950 kg OC/ha 920 kg EOC/ha
180 kg EOC/ha
runderstalmest, 20 ton/ha
vezelvlas, wortel en stoppelresten
+ 150 kg OC/ha
2 950 kg OC/ha 300 kg EOC/ha
810 kg EOC/ha
runderstalmest, 20 ton/ha
aardappelen, wortel en stoppelresten
+ 160 kg OC/ha
3 950 kg OC/ha 1040 kg EOC/ha
630 kg EOC/ha
wintertarwe, wortel en stoppelresten
gele mosterd
+ 720 kg OC/ha
rotatie 2850 kg OC/ha 3880 kg EOC/ha +1030 kg OC/ha
organische-stofbalans
3-jarige rotatie (vezelvlas, suikerbieten, wintertarwe)
OS-beheer in landbouwpercelen
17
Info
verg
ad
eri
ng
"O
rga
nis
che
sto
f in
de
bo
de
m“,
22
/8/2
01
7 B
ekke
voo
rt
Evolutie organische stof
Simulatiemodel en
expertsysteem
Cslim©
Organische-
stofbalans
Korte termijn Lange termijn
18
OS-beheer in landbouwpercelen
Info
verg
ad
eri
ng
"O
rga
nis
che
sto
f in
de
bo
de
m“,
22
/8/2
01
7 B
ekke
voo
rt
19
Jaar Afbraak
-
Aanvoer
+
Balans
1 950 kg OC/ha 180 kg EOC/ha vezelvlas, wortel en stoppelresten - 770 kg OC/ha
2 950 kg OC/ha 810 kg EOC/ha suikerbieten, wortel - en loofresten - 140 kg OC/ha
3 950 kg OC/ha 1040 kg EOC/ha wintertarwe, wortel en stoppelresten + 90 kg OC/ha
rotatie 2850 kg OC/ha 2030 kg EOC/ha - 820 kg OS/ha
OS-beheer in landbouwpercelen
Info
verg
ad
eri
ng
"O
rga
nis
che
sto
f in
de
bo
de
m“,
22
/8/2
01
7 B
ekke
voo
rt
20
Jaar Afbraak
-
Aanvoer
+
Balans
1 950 kg OC/ha 920 kg EOC/ha
180 kg EOC/ha
runderstalmest, 20 ton/ha
vezelvlas, wortel en stoppelresten
+150 kg OC/ha
2 950 kg OC/ha 300 kg EOC/ha
810 kg EOC/ha
runderdrijfmest, 20 ton/ha
suikerbieten, wortel- en loofresten
+160 kg OC/ha
3 950 kg OC/ha 1040 kg EOC/ha
630 kg EOC/ha
wintertarwe, wortel en stoppelresten
gele mosterd
+720 kg OC/ha
rotatie 2850 kg OC/ha 3880 kg EOC/ha +1030 kg OC/ha
OS-beheer in landbouwpercelen
Info
verg
ad
eri
ng
"O
rga
nis
che
sto
f in
de
bo
de
m“,
22
/8/2
01
7 B
ekke
voo
rt
21
OS-beheer: teeltrotatie en groenbedekkers
op basis van simulaties met Cslim©
op een zandleembodem met een te laag C-gehalte (1%):
monocultuur (haksel)maïs
hakselmaïs afwisselen met korrelmaïs ?
Info
verg
ad
eri
ng
"O
rga
nis
che
sto
f in
de
bo
de
m“,
22
/8/2
01
7 B
ekke
voo
rt
22
OS-beheer: teeltrotatie en groenbedekkers
…of hakselmaïs met groenbedekker gras ?
op basis van simulaties met Cslim©
op een zandleembodem met een te laag C-gehalte (1%):
(haksel)maïs afgewisseld met korrelmaïs
Info
verg
ad
eri
ng
"O
rga
nis
che
sto
f in
de
bo
de
m“,
22
/8/2
01
7 B
ekke
voo
rt
23
OS-beheer: teeltrotatie en groenbedekkers
andere rotatiemogelijkheden, bv. maïs afgewisseld met hakvruchten ?
op basis van simulaties met Cslim©
op een zandleembodem met een te laag C-gehalte (1%):
(haksel)maïs met groenbedekker gras
Info
verg
ad
eri
ng
"O
rga
nis
che
sto
f in
de
bo
de
m“,
22
/8/2
01
7 B
ekke
voo
rt
24
OS-beheer: teeltrotatie en groenbedekkers
…granen toevoegen aan de rotatie ?
op basis van simulaties met Cslim©
op een zandleembodem met een te laag C-gehalte (1%):
maïs – aardappelen – suikerbieten
Info
verg
ad
eri
ng
"O
rga
nis
che
sto
f in
de
bo
de
m“,
22
/8/2
01
7 B
ekke
voo
rt
25
OS-beheer: teeltrotatie en groenbedekkers
…en het stro inwerken ?
op basis van simulaties met Cslim©
op een zandleembodem met een te laag C-gehalte (1%):
maïs – aardappelen – wintertarwe – suikerbieten
Info
verg
ad
eri
ng
"O
rga
nis
che
sto
f in
de
bo
de
m“,
22
/8/2
01
7 B
ekke
voo
rt
26
OS-beheer: teeltrotatie en groenbedekkers
… of met vanggewassen ?
op basis van simulaties met Cslim©
op een zandleembodem met een te laag C-gehalte (1%):
maïs – aardappelen – wintertarwe met stro ingewerkt - suikerbieten
Info
verg
ad
eri
ng
"O
rga
nis
che
sto
f in
de
bo
de
m“,
22
/8/2
01
7 B
ekke
voo
rt
27
OS-beheer: teeltrotatie en groenbedekkers
op basis van simulaties met Cslim©
op een zandleembodem met een te laag C-gehalte (1%):
maïs – aardappelen – wintertarwe+mosterd – suikerbieten+gras
Info
verg
ad
eri
ng
"O
rga
nis
che
sto
f in
de
bo
de
m“,
22
/8/2
01
7 B
ekke
voo
rt
28
OS-beheer: gebruik van houtsnippers
gebruik van houtsnippers afkomstig van houtkantenbeheer als
organische bodemverbeteraar
� “sluiten van kringlopen”
� verbeteren van de kwaliteit van landbouwbodems
Info
verg
ad
eri
ng
"O
rga
nis
che
sto
f in
de
bo
de
m“,
22
/8/2
01
7 B
ekke
voo
rt
praktijk-demovelden aangelegd najaar 2016
leem
Gingelom
Tongeren
Hoeselt
Voeren
29
OS-beheer: gebruik van houtsnippers
Info
verg
ad
eri
ng
"O
rga
nis
che
sto
f in
de
bo
de
m“,
22
/8/2
01
7 B
ekke
voo
rt
OS-beheer: gebruik van houtsnippers
HoutsnippersGFT-
compost
Runder-
stalmestTarwestro
bron: analyses BDB VLACO BDB BDB
droge stof DS % 63 70 24 60-90
organische stof OS % vers 59 26 18 54-81
humificatiecoëfficiënt hc 0,9* 0,9 0,5 0,3
N totaal Ntot % vers 0,73 1,24 0,85 0,58
N werkzaam Nwerkz % vers 0,00 0,19 0,28 0,00
P2O5 totaal P2O5tot % vers 0,23 0,67 0,40 0,22
P2O5 werkzaam P2O5werkz % vers 0,00 0,34 0,24 0,00
C:N-verhouding 47 12 13 75
aanvoer bij toediening van 40 t vers materiaal per ha (stro aan 4 t droge stof per ha)
effectieve OC (3j) EOC kg/ha 12320* 5430 2090 630
N totaal Ntot kg/ha 292 496 340 31
N werkzaam Nwerkz kg/ha / 74 112 /
P2O5 totaal P2O5tot kg/ha 92 268 160 12
P2O5 werkzaam P2O5werkz kg/ha / 134 96 /
* humificatiecoëfficiënt en effectieve organische koolstof berekend over 3 jaar, omwille van de zeer trage afbraak van houtsnippers.
Info
verg
ad
eri
ng
"O
rga
nis
che
sto
f in
de
bo
de
m“,
22
/8/2
01
7 B
ekke
voo
rt
31
OS-beheer: gebruik van houtsnippers
Cslim© simulaties demoperceel Gingelom:
Teeltrotatie: aardappelen (2011)
wintertarwe (2011-2012) + gele mosterd (2012-2013)
suikerbieten (2013)
wintertarwe (2013-2014) + grassnede (2014-2015)
snijmaïs (2015)
wintertarwe (2015-2016) + gele mosterd (2016-2017)
suikerbieten (2017)
Organische bemesting: 15 t/ha VDM voor suikerbieten en snijmaïs
herhaald voor
de volgende
25 jaar
Info
verg
ad
eri
ng
"O
rga
nis
che
sto
f in
de
bo
de
m“,
22
/8/2
01
7 B
ekke
voo
rt
32
OS-beheer: gebruik van houtsnippers
Effect van een éénmalige toediening van verschillende organische materialen op de evolutie van
het organische C-gehalte in de bodem: simulaties met Cslim©
Info
verg
ad
eri
ng
"O
rga
nis
che
sto
f in
de
bo
de
m“,
22
/8/2
01
7 B
ekke
voo
rt
33
Effect van een vijfjaarlijkse toediening van verschillende organische materialen op de evolutie van
het organische C-gehalte in de bodem: simulaties met Cslim©
OS-beheer: gebruik van houtsnippers
Info
verg
ad
eri
ng
"O
rga
nis
che
sto
f in
de
bo
de
m“,
22
/8/2
01
7 B
ekke
voo
rt
20-jarige GFT-compost-proef
zandleem
Boutersem
34
OS-beheer: gebruik van compost
Info
verg
ad
eri
ng
"O
rga
nis
che
sto
f in
de
bo
de
m“,
22
/8/2
01
7 B
ekke
voo
rt
20-jarige GFT-compost-proef
proefopzet:
• composttoediening
variatie in dosis: 0, 15, 30 of 45 ton/ha GFT-compost van Ecowerf
variatie in frequentie: jaarlijks, tweejaarlijks of driejaarlijks
• minerale bemesting
uitsluitend minerale bemesting
GFT-compost met aanvulling tot
adviesbemesting
35
OS-beheer: gebruik van compost
Info
verg
ad
eri
ng
"O
rga
nis
che
sto
f in
de
bo
de
m“,
22
/8/2
01
7 B
ekke
voo
rt
36
20-jarige GFT-compost-proef
C-gehalte in de bouwvoor i.f.v. GFT-toediening
OS-beheer: gebruik van compost
Info
verg
ad
eri
ng
"O
rga
nis
che
sto
f in
de
bo
de
m“,
22
/8/2
01
7 B
ekke
voo
rt
37
simulaties
compostproef
Boutersem:
OS-beheer: gebruik van compost
Info
verg
ad
eri
ng
"O
rga
nis
che
sto
f in
de
bo
de
m“,
22
/8/2
01
7 B
ekke
voo
rt
bodemstructuur
jaarlijks min. bemesting 45 ton GFT/ha/3j 15 ton GFT/ha/j 45 ton GFT/ha/j
BEH nr 2 AS BEH nr 5 AS BEH nr 9 AS BEH nr 11 AS
nr 5 14 nr 36 16 nr 12 35 nr 11 27
nr 18 16 nr 37 21 nr 13 27 nr 20 32
nr 32 13 nr 46 26 nr 26 33 nr 30 33
nr 35 14 nr 47 14 nr 39 31 nr 41 24
14,5 a 19,8 a 31,6 b 28,9 b
stabiele aggregaten in %, GFT-proef
aggregatenaantaltotaal
aggregatenstabieleaantaltabiliteitAggregaats =
38
OS-beheer: gebruik van compost
Info
verg
ad
eri
ng
"O
rga
nis
che
sto
f in
de
bo
de
m“,
22
/8/2
01
7 B
ekke
voo
rt
bodemstructuur
verslempingsindex, GFT-proef
jaarlijks min. bemesting 45 ton GFT/ha/3j 15 ton GFT/ha/2 45 ton GFT/ha/j
BEH nr 2 IB BEH nr 5 IB BEH nr 9 IB BEH nr 11 IB
nr 5 2,8 nr 36 1,8 nr 12 1,9 nr 11 1,5
nr 18 2,1 nr 37 1,9 nr 13 1,9 nr 20 1,4
nr 32 2,0 nr 46 2,0 nr 26 2,0 nr 30 1,5
nr 35 2,9 nr 47 2,2 nr 39 1,8 nr 41 1,7
2,46 a 1,99 b 1,89 bc 1,54 c
op basis van metingen in 2008 (12 augustus 2008):
zeer slempgevoelig slempgevoelig weinig slempgevoelig
39
OS-beheer: gebruik van compost
Info
verg
ad
eri
ng
"O
rga
nis
che
sto
f in
de
bo
de
m“,
22
/8/2
01
7 B
ekke
voo
rt
bodemwaterinfiltratiemetingen
(dubbele-)ringmethode
0
100
200
300
400
500
600
700
minerale bemesting
45 ton GFT/ha driejaarlijks
15 ton GFT/ha jaarlijks
45 ton GFT/ha jaarlijks
Infil
trat
iesn
elhe
id (
mm
/h)
infiltratie-
snelheid
GFT-proef
40
OS-beheer: gebruik van compost
Info
verg
ad
eri
ng
"O
rga
nis
che
sto
f in
de
bo
de
m“,
22
/8/2
01
7 B
ekke
voo
rt
bodemleven
0
5
10
15
20
25
30
35
minerale bemesting
45 ton GFT/ha driejaarlijks
15 ton GFT/ha jaarlijks
45 ton GFT/ha jaarlijks
aantal per m²
gewicht in g/m²aanwezigheid
regenwormen
GFT-proef
41
OS-beheer: gebruik van compost
Info
verg
ad
eri
ng
"O
rga
nis
che
sto
f in
de
bo
de
m“,
22
/8/2
01
7 B
ekke
voo
rt
“bekende en bewezen” mogelijkheden:
- gebruik van vaste mest i.p.v. drijfmest
- gebruik van compost
- doordachte vruchtwisseling, doorbreken van monocultuur
- telen van groenbedekkers / vanggewassen
- inwerken van stro
- …
“nieuwe“ technieken, in onderzoek:
- inwerken van houtsnippers
- bokashi
- “nieuwe” teelten
- …
42
theorie en praktijk
van de opbouw van organische stof in de bodem