Oplinie05 totaal lr

oplinie juli 2013 01

nieuwe bezuinigingen:

Onacceptabele gevolgen

juli 2013uitgave van de algemene federatie van militair personeel

05

02 oplinie juli 2013

Want stel je voor dat je verhuist, je part-

ner zijn of haar baan opzegt en je voor

je kinderen een nieuwe school hebt

gezocht en je nieuwe functie alsnog ver-

valt? Dat persoonlijke leed moeten we

koste wat kost vermijden. Daarvoor heb

ik ook nadrukkelijk aandacht gevraagd

bij de defensietop.

Wat zijn mijn overige ervaringen?

De AFMp heeft betrokken kaderleden

en collega’s, die zich net als ik zorgen

maken om de nieuwe bezuinigingen.

We gaan er samen alles aan doen om

het best mogelijke resultaat voor u in de

wacht te slepen.

Veteranendag

De afgelopen weken heb ik kennis

gemaakt met een aantal krijgsmachton-

derdelen, de top van Defensie en de col-

lega’s van andere defensie-vakbonden.

Zo bezocht ik de luchtmachtdagen,

de Marinedagen en was ik uitgenodigd

om in Den Haag de Veteranendag bij

te wonen. Die dag maakte grote indruk

op me. Het ochtendprogramma in de

Ridderzaal ging in op alle aspecten waar

veteranen mee te maken hebben. er

was veel aandacht voor persoonlijke

verhalen (ondermeer Cambodja en

Bosnië) én aandacht voor de gezin-

nen van onze veteranen. Dat laatste

werd vormgegeven door een rap

van een aantal kinderen samen met

rapper Yes-R. Alles werd omlijst met

prachtige muziek van het ensemble

van de Koninklijke luchtmacht en

zang. ik merkte aan de mannen om mij

heen dat zij geëmotioneerd waren. Het

programma raakte hen en zij vonden

het ontzettend fijn erbij te zijn, waarde-

ring en erkenning te krijgen. en daar is

Veteranendag nu precies voor bedoeld.

Het was goed om erbij te zijn.

afgelopen jaren fors afgenomen. Dat

betekent dat bij deze bezuinigingsronde

de werkgelegenheid behouden moet

worden. je kunt als werkgever niet

onzekerheid op onzekerheid stapelen

en vervolgens denken dat het ‘allemaal

wel goed komt’.

Teleurstellend is dat de minister nog

steeds haar nota over de toekomst van

de krijgsmacht niet heeft gepresenteerd.

Die nota zullen wij nadrukkelijk toetsen

aan de consequenties voor de werkge-

legenheid en de vraag of onze leden op

een goede en veilige manier hun werk

kunnen blijven doen, óók tijdens missies.

Hoe sneller de minister vanuit haar visie

de nieuwe defensieorganisatie inclusief

de personele aspecten neerzet, des te

beter. Het personeel verkeert al lang

genoeg in onzekerheid, ook zij willen

een duurzame toekomst!

De AFMp houdt nauwlettend de vinger

aan de pols. indien nodig maakt de

AFMp zich op voor een ‘hete herfst’.

Het Kabinet wil immers óók nog eens

6 miljard bezuinigen. Die bezuinigings-

plannen zullen ook de nederlandse

burger raken, maar ik ga er vanuit dat

Defensie al meer dan genoeg heeft

bijgedragen en het eerder afgesloten

sociaal akkoord behouden blijft. Wij zul-

len u via de website en de nieuwsbrief

(meldt u aan!!) blijven informeren over

alle bezuinigingsplannen. Als het écht

misgaat reken ik op uw actiebereidheid!

Persoonlijke tipen mag ik u een persoonlijke tip geven?

Krijgt u binnenkort in het kader van

de lopende reorganisatie een nieuwe

functie? Maak dan even een pas op de

plaats. Geef niet huis en haard op, maar

wacht af wat deze nieuwe bezuinigings-

ronde van 333 miljoen gaat brengen.

Ik ben nét aange-

treden als nieuwe

voorzitter, nét overal

aan het kennisma-

ken, me in dossiers

aan het verdiepen en

dan wordt Defensie

geconfronteerd met

de zoveelste forse

bezuiniging. en dat

is niet mis, opnieuw

krijgt de krijgsmacht

een structurele

bezuiniging van 333

miljoen voor haar

kiezen. Waar de klap-

pen gaan vallen blijft

voorlopig ongewis.

De AFMp heeft meteen aangegeven dat

het niet acceptabel is dat er opnieuw

werkgelegenheid verloren gaat. De

grens is écht bereikt, ook voor onze

leden, Defensie is al meer dan genoeg

uitgekleed!

De vorige bezuinigingsronde waarbij

pakweg 12.000 arbeidsplaatsen zijn

geschrapt, loopt immers nog volop.

Veel mensen verkeren nog in onzeker-

heid over hun baan. Het vertrouwen

van onze leden in hun werkgever is de

Grens bereikt

voorwoordVooRZiTTeR Anne-MARie SnelS



noodoplossing pensioenen

04 In 2014 hoeft voor militairen de

pensioenopbouw niet omlaag

en kan de pensioenleeftijd en het sala-

risgedeelte waarover men geen premie

hoeft te betalen, gehandhaafd blijven.

Dat is de uitkomst van een mogelijke

tussenoplossing voor 2014 van het

Sectoroverleg Defensie, die op 11 juli

gestalte kreeg.

Terugblik op 2012

12 Hoe stond de AFMP er voor

in 2012? Uiteraard kunt u dit

lezen in het jaarverslag, maar net als in

vorige jaren biedt OpLinie hiervan een

samenvatting. Het benoemt de belang-

rijkste ontwikkelingen in collectieve en

individuele belangenbehartiging en de

samenwerking met andere organisaties

en de ontwikkelingen in de sectoren.

Veteranenhond

16Een veteranenhond maakt het

langzaam maar zeker mogelijk

dat een veteraan met PTSS weer over

straat durft. Dat blijkt alleen al uit het

relaas van Patrick Kaslander. Het ini-

tiatief van Stichting Veteranenhond,

waar oud-CLS Peter van Umh ambas-

sadeur is, draait op giften. Geef daarom

gul!

een klacht. en dan?

26 De AFMP zorgt ervoor dat je

met een klacht niet van kastje

naar de muur wordt gestuurd. Op pagi-

na 26 laten we zien waar je bij welke

klacht terecht kunt, en desgewenst kun

je ons hierbij betrekken, zodat we een

oogje in het zeil kunnen houden. Ook

bij toetsing en bemiddeling weten we

de weg naar het juiste loket.

#05

inhoud

Verder in dit nummer6 Buitenlandtoelage

9 Bankzitter

10 Nieuws uit het overleg

20 Serie gijzelingen (slot)

23 Verenigingsnieuws

24 Veteranendag

25 Verenigingsnieuws

28 Veteranenberichten

30 FNV-Voordeel

31 Ledenbenefits

32 Computerhoek

33 Puzzel

34 Servicepagina

35 Strip

lidmaatschaper kan een moment komen dat u uw AFMp-lidmaatschap op moet zeggen, bijvoorbeeld omdat u een baan buiten Defensie heeft aan-vaard. Houdt u dan rekening met de opzegter-mijn van 2 volle kalendermaanden. Voorbeeld: u zegt 15 januari op, het lidmaatschap wordt dan beëindigd per 1 april. u kunt opzeggen door middel van een brief aan AFMp/FnV t.a.v. ledenadministratie, postbus 157, 3440 AD Woerden, of [email protected].

Het volgende verenigingsblad verschijnt op 1 oktober 2013. Kopij aanleveren is mogelijk tot en met 4 september.

Salarisbetaaldata: woensdag 24 juli, vrijdag 23 augustus en dinsdag 24 september

Cover: AVDD

16

06

28

04

12


hogere franchise heeft, d.w.z. het inko-

mensgedeelte waarover geen premie

hoeft te worden betaald (€18.000) , dan

op grond van de fiscale kaders momen-

teel minimaal vereist is. Daarnaast is er

nog fiscale ruimte in het pensioenge-

vend salaris en bij het partnerpensioen

65+. uit de berekeningen volgt dat

bij de eindloonregeling slechts sprake

is van een, op onderdelen, geringe

fiscale afwijking die gecompenseerd

kan worden door andere onderdelen in

de regeling waarin de fiscale ruimte niet

(volledig) wordt benut. Hierdoor is de

regeling op totaal niveau wél zuiver.

De minister van Financiën wordt

gevraagd een uitspraak te laten doen

dat de eindloonregeling door middel

van een aanwijzing wordt beschouwd

als een fiscaal zuivere pensioenregeling.

Als de minister hier gehoor aan geeft zal

in 2014 geen lagere pensioenopbouw-

percentage worden gehanteerd en

kunnen ook de pensioenrichtleeftijd en

de franchise worden gehandhaafd.

soneel) hangt er nog geen oplossing in

de lucht. normaal zou dit een belemme-

ring zijn voor de eindloonregeling van

militairen omdat de pensioenregeling

voor overheidspersoneel met daarin

de middelen eindloonregeling als één

geheel wordt beschouwd en algemene

wijzigingen in de middelloonregeling

in principe onverkort doorwerken naar

militairen.

Voldoende speelruimteMaar ondanks dit uitgangspunt kan de

eindloonregeling worden aangemerkt

als een afzonderlijke regeling volgens

de Wet op de loonbelasting. Deze wet

geeft de minister de mogelijkheid en

de bevoegdheid om een pensioenre-

geling aan te laten wijzen als zuivere

pensioenregeling, wanneer de regeling

op bepaalde onderdelen hooguit ‘in

geringe mate’ afwijkt van de regels voor

pensioenregelingen in deze wet. Dat is

hier het geval, omdat de huidige ABp

eindloonregeling nu nog een beduidend

Volgend jaar wordt de fiscaal aftrekbare

pensioenopbouw beperkt. De gevolgen

zullen drastisch zijn; jongeren gaan veel

minder pensioen opbouwen. De bon-

den hebben voorstellen gedaan om de

pensioenen in de toekomst op niveau

en betaalbaar te houden en werkne-

mers te compenseren voor verminde-

ring van hun toekomstige pensioen.

Zonder betere voorstellen dreigt op 1

januari 2014 een giga-probleem omdat

de pensioenregeling dan niet meer aan

de voorwaarden van de belastingdienst

voldoet. Het Sectoroverleg Defensie

is met een tussenoplossing voor

2014 gekomen die van belang is voor

militairen. in hun eindloonregeling zit

nog wat ruimte. Voor degenen met een

middelloonregeling (zoals burgerper-

In 2014 hoeft voor militairen de pensioenopbouw niet omlaag en kan de pensioenleeftijd en het salarisgedeelte waarover men geen premie hoeft te betalen, gehandhaafd blijven. Dat is de uitkomst van een mogelijke tussenoplossing voor 2014, die op 11 juli gestalte kreeg. Het sectoroverleg Defensie heeft het ABP gevraagd om een verzoek tot aanwijzing in te laten dienen bij de minister, waardoor dit mogelijk wordt.

Noodverband in de maak

werk en inkomenTeKST Alex GRooTHeDDe en DiCK HARTe

“als minister instemt kan lagere opbouw pensioen in 2014 worden vermeden’

Staatssecretaris Weekers van Finan-

ciën maakte bekend dat in overleg met

de sociale partners was besloten het

maximale belasting-vrije opbouwpercen-tage niet te verlagen

naar 1,75 procent per jaar, maar naar

1,85 procent van het brutoloon.

pensioenen:


geheven, er komt een vrijstelling in box

3. onduidelijk is nog of het aanvullend

sparen collectief wordt geregeld of dat

medewerkers er al dan niet voor kun-

nen kiezen.

Ridicule aannamesop maandag 10 juni vond in de Tweede

Kamer een hoorzitting plaats over het

gesloten akkoord. Vertegenwoordigers

van de werkgeversorganisaties

Vno-nCW en MKB-nederland en de

vakcentrales FnV en CnV maakten

de volksvertegenwoordigers daarbij

duidelijk dat ze zich niet zullen neerleg-

gen bij een opbouwpercentage van 1,85

procent. jongeren

zullen daardoor aan het eind van hun

werkzame leven op een veel lager

aanvullend pensioen kunnen rekenen

dan hun ouders. Volgens Weekers is

een opbouw van 1,85 procent genoeg

om ook jonge werknemers nog altijd

een pensioen van 67 tot 79 procent van

het laatstverdiende loon te bezorgen.

Volgens peter Gortzak van ApG, de

organisatie die de pensioenen van

ambtenarenfonds ABp belegt, schetst

Weekers echter een veel te rooskleurig

beeld. Gortzak: ‘De staatssecretaris gaat

ervan uit dat iemand 46,5 jaar pensioen

opbouwt, dat zijn spaarpot volledig

meegroeit met de inflatie en hij pas met

pensioen gaat als hij 71,5 jaar is. Dat zijn

ridicule aannames, die niet stroken met

de werkelijkheid.’ in werkelijkheid zal

het pensioen van de huidige jongeren

volgens berekeningen van het ApG

uitkomen op ongeveer de helft van hun

laatstverdiende loon.

pensioen wordt opgebouwd belas-

tingvrij inleggen voor een aanvullend

pensioen bovenop de AoW-uitkering.

in zijn regeerakkoord liet het kabinet

Rutte-ii vorig jaar november weten

de mogelijkheid van werkgevers en

werknemers om samen te sparen voor

een aanvullend pensioen drastisch te

willen beperken. Het was de bedoeling

dat voortaan nog slechts belastingvrij

premie kon worden ingelegd voor het

opbouwen van voldoende kapitaal om

vanaf de AoW-gerechtigde leeftijd met

pensioen te gaan. Meer sparen om ook

vóór die leeftijd te kunnen stoppen met

werken zou niet langer door de over-

heid worden aangemoedigd door een

fiscale vrijstelling.

Het kabinet Rutte-i had al besloten het

maximale opbouwpercentage vanaf

2014 te verlagen van 2,25 naar 2,15 pro-

cent. (Dat wil dus zeggen dat vanaf 2014

over elke hogere inleg belasting moet

worden betaald.) Volgens het regeerak-

koord van Rutte-ii zou het maximale

belastingvrije opbouwpercentage vanaf

2015 nog verder wordt verlaagd naar

1,75 procent. Hiermee wilde het kabinet

vanaf 2018 structureel € 1,1 miljard

per jaar besparen. op 7 juni maakte

staatssecretaris Weekers van Financiën

bekend dat in overleg met de sociale

partners was besloten het maximale

belastingvrije opbouwpercentage niet te

verlagen naar 1,75 procent per jaar, maar

naar 1,85 procent van het brutoloon.

Dat extra procent wordt gerealiseerd

via een bijspaarregeling uit het netto

inkomen. over het gespaarde geld

zal geen rendementsheffing worden

Pensioenkas als pinautomaatDat zou in elk geval voor 2014 de ten-

dens keren dat werkgevers de pensi-

oenkas gebruiken als pinautomaat. Dat

laatste stelt jan Willem Dieten, onder-

handelaar namens de ambtenarenbon-

den van de FnV, waaronder de AFMp.

“Als werkgevers hun zin krijgen, steken

ze straks een groot deel van de vrijge-

komen premie in eigen zak. Wij roepen

de werkgevers op om hun verantwoor-

delijkheid te nemen en te werken aan

een pensioenregeling die goed is voor

nu en voor straks.” Volgend jaar wordt

de fiscaal aftrekbare pensioenopbouw

beperkt. jongeren zullen hierdoor veel

minder pensioen opbouwen. De FnV

voert druk uit op de politiek in Den Haag

om de pensioenen voor later niet nóg

verder af te breken. ook de werkgevers

denken alleen aan de korte termijn. Zij

willen deze verandering aangrijpen om

de pensioenpremie te verlagen en een

groot deel van de opbrengst in eigen

zak te steken. De vakbonden willen dat

het geld dat vrijkomt volledig en contro-

leerbaar naar de deelnemers gaat. jan

Willem Dieten: ,,De werkgevers willen

de besparingen op de premie voor een

groot deel in eigen zak steken. Met een

ander deel ervan willen ze mooi weer

spelen aan de cao-tafels. Werknemers

moeten dus hun eigen koopkracht

financieren via verslechtering van hun

pensioen. De werkgevers laten hun oren

hangen naar de roep van de overheid

om een nullijn, terwijl zij juist voor hun

personeel moeten opkomen! Het is

kortzichtig en onverantwoord.”

Noodzakelijke aftrekeen deel van je loon gebruiken om te

sparen voor een aanvullend pensi-

oen is eigenlijk alleen mogelijk als het

belastingvrij kan gebeuren. Als je over

je inleg eerst belasting moet betalen,

heb je immers veel meer geld nodig

om hetzelfde rendement te halen. op

dit moment mogen werkgevers en

werknemers samen jaarlijks maximaal

2,25 procent van het salaris waarover

Voormalig NPB- en FNV-bestuurder Peter Gortzak, nu hoofd strategie en beleid van APG, vorige maand op het FNV-congres in Rotterdam, met naast hem voorma-lige FNV-voorzitter Agnes Jongerius.


omstandigheden souperen ze toch een

deel van hun spaargeld op.

“Kijk, we missen hier onze familie en

we wonen zeer afgelegen. We hebben

maar één auto, een tweede zit er echt

niet in, en ik heb de auto nodig omdat

ik me op de basis, die heel groot is,

voor mijn werk ermee moet kunnen

verplaatsen. Hierdoor is mijn vrouw

noodgedwongen aan huis gekluisterd.

Dat is niet goed voor de thuissituatie.

We moeten er af en toe even uit, anders

loopt onze relatie serieus op de klippen.”

Rijkshuisvestingeen ander (anoniem) lid wijst erop dat

je zo ongeveer vanaf het moment dat

je de vliegtuigtrap af stapt genoodzaakt

bent een auto te kopen, vanwege de

grote afstanden en gebrek aan alterna-

tief vervoer. “Als je geplaatst bent onder

Rijkshuisvesting, heb je niet de moge-

lijkheid om een auto mee te nemen

uit nederland. Dat bevreemdt me. ik

heb mijn auto in nederland moeten

verkopen en hier een gekocht en het

omgekeerde moet ik doen als ik weer

terug ga. Dit kost veel geld en mede

hierdoor kom ik financieel niet rond.”

anoniem te blijven, zoals een AFMp-

lid die met zijn vrouw en kind op een

luchtmachtbasis in de VS woont. ook

voor hun is het verblijf geen onverdeeld

genoegen. “ik kreeg van Defensie te

horen dat de toelage was gebaseerd

op het feit dat je hier meer uitgeeft

aan je boodschappen. Dat klopt niet

helemaal, want je geeft er hier driemaal

zoveel aan uit dan in nederland, maar

je krijgt er niet driemaal zoveel voor.

Het leven is hier ongelooflijk duur. Daar

komt bij dat we afgelegen wonen en

voor de supermarkt in totaal al gauw

twee uur moeten rijden. en aangezien

we op de basis wonen ontvang ik geen

reiskostenvergoeding.” Het gezin zou op

zich kunnen rondkomen, maar door de

Op het artikel over de buitenlandtoelage

in oplinie 4 hebben 13 AFMp-leden

gereageerd. Allemaal erkennen ze dat

ze er flink erop achteruit zijn gegaan,

velen verkeren in een hachelijke

financiële situatie. De meesten wensen

In de vorige OpLinie berichtten wij over de ontoereikende buitenlandtoelage bij militairen die in de VS zijn geplaatst. Inmiddels hebben ons relatief veel reacties bereikt van mensen van wie het merendeel er flink last van heeft. Wrang is het gegeven dat Defensie allang weet dat vele militairen in financieel zwaar weer terecht zijn gekomen en doodleuk doorging met het rooskleurig afschilderen van de kosten van levensonderhoud. Wij hebben de problematiek aangekaart in het overleg en daarbij aangegeven dat we een structurele oplossing willen.

Buitenlandtoelage:

Structurele oplossing nodig

werk en inkomenTeKST Alex GRooTHeDDe


Sommige leden reageerden met relati-

verende nuanceringen. Duidelijk is dat

niet iedereen in dezelfde mate last heeft

van de gevolgen van de nieuwe metho-

diek waarmee de buitenlandtoelage

wordt vastgesteld. Voor AFMp-lid emco

jellema bijvoorbeeld vallen de financiële

beperkingen verhoudingsgewijs nog

mee. Maar als overste heeft hij naast de

buitenlandtoelage ook nog een vliegtoe-

lage en heeft hij geen huis in nederland.

Al met al kan hij hierdoor het negatieve

inkomenseffect makkelijker opvangen,

ook al is zijn buitenlandtoelage met 60

tot 70 procent gekortwiekt ten opzicht

van zijn eerdere verblijf in de VS, van

2002 tot 2005. Toch is hij met zijn

gezin anders gaan leven. “Mijn vrouw

en ik denken nu veel meer bewust na

over de aanschaf van spullen. eerder

hoefden we daar niet bij stil te staan. een

aantal zaken moeten we laten, terwijl

dat eerder niet hoefde. ieder jaar op

vakantie naar nederland is er niet meer

bij, dat is nu eens in de twee jaar via een

vergoeding op basis van de cao.”

een andere relativerende reactie komt

van een lid die reageert op het gegeven

dat de kosten van een eventueel in

nederland aangehouden onverhuurba-

re woning in nederland er stevig in hakt.

“De buitenlandtoelage is niet bedoeld

om de in nederland aangehouden

woning te financieren; daarvoor krijgt

men al een verminderde huurinhouding

(10 i.p.v. 17%) en hoeven zij bij terugkeer

niet de inspanning te doen om een

passende woning te vinden. ik ben van

mening dat het artikel de indruk wekt

dat het slecht is gesteld met alle voor-

zieningen in de VS. ik heb zelf ook een

afweging gemaakt en als het tegenvalt,

is het mijns inziens niet opportuun om

Defensie voor de ontstane financiële

IGK uIt zOrGen OVer reKenmethOdIeKh De Inspecteur-Generaal der Krijgsmacht (IGK) spreekt in het jaarverslag over 2012 zijn zorg uit over de gevolgen van de nieuwe berekeningsmethodiek voor de buitenland-toelage. ‘Bij de bezoeken aan in het bui-tenland gelegerde eenheden werden in de gesprekken met het personeel vrijwel altijd de buitenlandtoelage en onduidelijkheid over het ‘boodschappenmandje’ gemeld als zorgpunt. Men weet niet welke criteria wor-den gehanteerd, waardoor men het gevoel heeft dat de normen – ondanks periodieke metingen – geen reële afspiegeling zijn van de situatie ter plaatse. De buitenland-toelage voor bijvoorbeeld personeel in de Verenigde Staten wordt algemeen te laag gevonden. Ondanks het feit dat na eerdere klachten een onderzoek is gehouden door de Audit Dienst Defensie, waarin gecon-cludeerd werd dat de buitenlandtoelage volgens een juiste methodiek is berekend, geeft het personeel aan vaak tekort te komen.’‘Aangegeven wordt dat ondanks het feit dat het enthousiasme voor het werk bij het personeel hoog is, veel medewerkers een plaatsing in het buitenland om financiële redenen afwijzen. De zorg wordt geuit dat de kwaliteit van het werk in de Verenigde Staten onder druk zal komen te staan als niet de juiste mensen op functies in het bui-tenland solliciteren.’Overigens zijn er al militairen in de VS die hun collega’s afraden om er op een functie te solliciteren, zo blijkt uit diverse reacties. Waarbij ook wordt aangegeven dat men na 3 jaar niet meer op de eigen functie terug mag solliciteren en dus naar Nederland terug ‘moet’. Maar dan ontstaat het pro-bleem dat ze zo lang niet meer in ‘de loop’ zijn geweest dat ze dan nog heel moeilijk een functie kunnen bemachtigen - of erger nog: helemaal geen functie meer kunnen krijgen.

“mijn vrouw en ik denken nu veel bewuster na over de aankoop van spullen’


werk en inkomen

situatie aansprakelijk te stellen.”

een ander lid, die anoniem wenst te blij-

ven, geeft aan dat vooral onderofficieren

last hebben van een niet toereikende

buitenlandtoelage. Zij hebben immers

een kleinere financiële buffer. Voor

zichzelf sprekend, hij is officier, wordt

duidelijk dat hij weliswaar kan rondko-

men, maar zonder de voedingstoelage

zou dat al niet meer lukken. Hij vraagt

zich af of de buitenlandtoelage die een

percentage van het loon is wel een

juiste wijze van compenseren is. “een

officier krijgt dus een hogere toelage

dan een onderofficier, terwijl beiden wor-

den geconfronteerd met hogere kosten

van levensonderhoud.”

emco jellema vindt de ‘nieuwe’ bereke-

ningsmethodiek van de buitenlandtoe-

lage op zich wel beter dan de vorige.

“Maar de vraag is: hoe meet je, en heb

je het wel over dezelfde boterham?” Dat

laatste bedoelt hij gedeeltelijk ook letter-

lijk. “een brood bij de Walmart kost ruim

een dollar, maar wil je dezelfde kwaliteit

als in nederland, dan betaal je vier dollar.

ik wil niet beweren dat we het hier slecht

hebben, maar de in nederland verwor-

ven luxe zijn we kwijtgeraakt.”

Zwaar in de minZowel emco jellema als een anonieme

collega die aangeeft de kinderbijslag

kwijt te zijn geraakt omdat hij in de VS

ging wonen, geven aan rond te kunnen

komen. Toch kent jellema collega’s in

de VS en ook in Canada die ‘zwaar in de

min zijn gedoken.’ “De meesten leefden

in nederland van twee salarissen, maar

de meeste echtgenotes hebben hier

geen baan.” Alhoewel werken hier niet

onmogelijk is, is het wel heel lastig

en is er volgens zijn collega Marco

geen enkele ondersteuning vanuit de

Defensie organisatie om dit te vereen-

voudigen. ook een bijbaantje is niet

eenvoudig, of zelfs onmogelijk, zonder

Social Security number. De gevolgen

kunnen schrijnend zijn. er zijn zeker

twee militairen bekend die van familie

moeten lenen. jellema’s collega Cor van

der Gaag bevestigt dat er meer mensen

in financiële nood zijn. “Alleen al in Fort

Hood ken ik drie gezinnen die niet

rondkomen. Maar ook rond Washington,

waar het leven nog duurder is, zitten

mensen zwaar in de problemen. Zelf

kom ik rond, maar aan het einde van de

maand is het bakkie wel helemaal leeg.

Dit probleem is groter dan ze ons in

nederland willen laten geloven.”

Al lang bekendeen ander AFMp-lid is enige jaren bij

het jnTD-detachement op Ft. Hood

als Klu-militair werkzaam geweest. Hij

geeft aan dat de buitenlandtoelage ‘al

sinds 2010 inderdaad een probleem is,

gezien het feit dat we dit van dichtbij

zelf gezien hebben en meegemaakt

hebben.’ “Het verbaast me ook dat dit

nu pas naar buiten komt en er toenter-

tijd niet door adequaat op is gereageerd

vanuit nederland. en in 2010 is er

met de HDp van destijds een meeting

geweest op Ft. Rucker waar hij uitleg

gaf over hoe het boodschappenmandje

werkte en dat met gesloten beurzen het

buitenlandtoelage systeem verbeterd

moest worden om andere landen aan-

trekkelijker te maken voor stationering

van mensen, zoals in oost-europese

landen. Dat hield in dat mensen in

bepaalde landen, zoals de uSA, moesten

inleveren voor die in andere landen. Wat

ons zeer verbaasde was dat in Duitsland

gestationeerde mensen het bedrag erbij

kregen dat wij als uSA-gangers moesten

inleveren.”

een ander (anoniem) AFMp-lid kwam

in de uSA te werken in een tijd dat net

de hele buitenlandtoelage regeling op

de schop was gegaan. Dat voelde voor

hem erg oneerlijk vergeleken met alle

anderen die nog onder de oude rege-

ling vielen. ook hij rept van het bezoek

van de HDp. “Hij heeft ons aangehoord

en is vanaf het begin op de hoogte

geweest van de problemen. Structurele

veranderingen zijn niet doorgevoerd.

Hij was erg stellig in zijn mening dat

er geen ruimte was voor aanpassing.

Knijpen totdat mensen beginnen te

piepen, dat is het beleid tegenwoordig.

ik ben dan ook blij dat de AFMp nu dit

probleem aan de kaak stelt. Wat ik het

meest stuitend vindt, is dat er individu-

eel financiële reparatieregelingen door

krijgsmachtdelen worden getroffen.

De HDp kon dit absoluut niet goedkeu-

ren en zou een onderzoek instellen.

Wederom nooit iets van gehoord. Voor

het individu leuk maar structureel is

het niet in de haak. en met dit gegeven

speel je scheve verhoudingen in de

kaart.”

De negatieve gevolgen voor de

koopkracht als gevolg van de nieuwe

rekenmethodiek is op 20 maart 2012

ingebracht in het georganiseerd

overleg. Maar het probleem was al

langer bekend bij Defensie; anderhalf

drIe Keer betalenh AFMP-lid Marco wijst op de extra tij-delijke woonlasten. “De verhuizing van de inboedel duurt meerdere weken, gedurende deze periode ben je vaak afhankelijk van tijdelijke onderbrenging. In mijn geval was ik drie weken met het gezin in een hotel in de buurt van Washington. Een prima hotel, maar in die periode heb ik wel mijn nog steeds onverkoopbare huis moeten betalen, mijn nieuwe huis in de VS (waar we nog niet konden wonen omdat er nog geen meubels waren kan) en een bijdrage voor de tijde-lijke onderbrenging (15% van het salaris). Ik betaalde in die maand dus drie keer voor wonen! Ik vind het vreemd dat ik voor tijde-lijke onderbrenging moet betalen, terwijl dit volledig een gevolg is van de verhuizing voor Defensie. Ik kan mij voorstellen dat ik moet bijdragen als ik geen huis zou hebben, maar beide huizen waren ter beschikking, echter mijn inboedel was onderweg!”

“dit probleem is groter dan ze ons in nederland willen laten geloven’

oplinie juli 2013 09oplinie juli 2013 09

De bankzitter

column

Van de zotte» Uit de krant: het verzamelen van telefoon-

en internetgegevens door de Amerikaanse

geheime dienst NSA heeft geholpen om tientallen

potentiële terroristische complotten te verijdelen.

De directeur van de NSA, generaal Alexander,

heeft dat zelf gezegd tijdens een hoorzitting in het

Amerikaanse Congres. Het zou toch ook wel raar

zijn als hij zou gaan beweren dat de NSA geen ene

moer heeft bereikt!

Crisis? What crisis? Mart Visser, topontwerper

heeft het nieuwe uniform voor de KLu ontwor-

pen. De 9000 mannen en vrouwen dragen de

creatie zeer binnenkort. Het nieuwe uniform bun-

delt traditie, gezag, uniformiteit, herkenning en

uitstraling. ’t Is maar dat de Luchtmachtjongens

en -meisjes in deze donkere tijden weten waar ze

hun waardigheid nog aan kunnen ontlenen. Veel

meer blijft er niet over.

Oud-premiers Lubbers en van Agt hebben

mogelijk staatsgeheimen onthuld. Er gaat seri-

eus naar gekeken worden door het Openbaar

Ministerie. De twee hebben onthuld dat er inder-

tijd en blijkbaar nu nog atoombommen onder de

Vliegbasis Volkel liggen. Een uitspraak van een

oud-bewindspersoon: “ Ach ja, die dingen liggen

daar natuurlijk al heel lang, het is ook van de zotte

dat ze er nog liggen”. Voor zover dat indertijd

nog niet bekend was: je moest gewoon opletten

waar van die hele grote rood-witte masten met

allerlei antennes stonden, en waar duizenden

dienstplichtigen de ‘site-wacht’ in de buitenste

ring moesten vervullen. De Russen hadden die

plaatsen allemaal met rode stip op hun stafkaar-

ten aangetekend. Waar een klein land heel klein

in kan zijn.

Het ziet ernaar uit dat meer dan twintig JSF’s

gekocht gaan worden. Het besluit valt op enig,

niet voorspelbaar moment. Ik wil vast waarschu-

wen. Als de Luchtmacht straks laten we zeggen

veertig JSF’s aanschaft, dan staan gegarandeerd

meer dan twintig exemplaren voortdurend aan

de grond. Groot onderhoud, toestandafhankelijk

onderhoud, modificaties aanbrengen, gewoon

defecten repareren en kannibaliseren: het hoort

allemaal bij een gecompliceerd, nauwelijks

beproefd en zeer complex toestel. Je doet op deze

wijze maar heel kort dienst in het hoogste geweld-

spectrum.

jaar eerder verscheen het eindrap-

port Audit Buitenlandtoelage van de

Accountantsdienst Defensie (ADD). De

eindconclusie luidde weliswaar dat de

nieuwe Systematiek Toelage Buitenland

(nSTB) de militair in staat stelt in het bui-

tenland ten minste de levenstandaard te

handhaven die hij in nederland gewend

was en hem daarboven een aanvulling

te verschaffen voor de uit het verblijf

voortvloeiende bijzondere kosten. Maar

door een van de centrales werd al met-

een aangegeven dat die conclusie een

lachertje was en dat er naar een positief

resultaat was toegeschreven. Doordat

het arbeidsvoorwaardenoverleg kwam

stil te liggen werd ook deze discussie op

een laag pitje gezet.

Wat de AFMp betreft moet de buiten-

landtoelage in samenhang worden

gezien met de andere regelingen

die gelden voor de militair die wordt

geplaatst in het buitenland, zoals

bijvoorbeeld de regeling huisvesting, de

renteloze lening en het voorzieningen-

niveau (o.a. bijdrages voor meeverhui-

zende kinderen, familie/gezinsbezoeken

in nederland, enzovoorts). Al deze

regelingen bij elkaar bepalen namelijk

of een militair die is geplaatst in het

buitenland dezelfde levenstandaard als

in nederland kan handhaven. Defensie

stelde de centrales onlangs voor om

er in het georganiseerd overleg, tijdens

een bijeenkomst die speciaal is gewijd

aan het thema ‘buitenland’, knopen over

door te hakken. Dat vindt de AFMp iets

te vluchtig. Het is een thema dat eerst

goed moet worden uitgezocht, juist

omdat het mede door alle verschil-

lende regelingen en de veelheid aan

details een nogal complexe materie is.

Vicevoorzitter René Schilperoort: “We

willen een structurele oplossing en geen

lapmiddel, al staan we wel open voor

individueel maatwerk in schrijnende

gevallen.” Binnen de AFMp is het idee

ontstaan om niet per land maar per

regio te bekijken hoe de levensstan-

daard gelijk kan worden getrokken

met die in nederland. De regionale

verschillen in een land kunnen immers

behoorlijk groot zijn. Hier zullen we ons

in het overleg sterk voor maken.

In een volgend artikel over de buiten-

landtoelage o.a. een reactie van DCIOD.


Het gaat om de spelregels die gelden op

grond van artikel 116 van het Burgerlijk

ambtenarenreglement defensie (Bard). Die

spelregels houden in dat bij de vulling van

functies personeelsleden die ouder zijn dan

35 jaar met minder dan 35 dienst-

jaren als eerste aan de beurt zijn.

Binnen deze categorie krijgen degenen met de mees-

te dienstjaren voorrang. De door Defensie toegepaste

spelregels staan bol van het leeftijdsonderscheid. er is

sprake van direct onderscheid (leeftijdsgrens 35 jaar

en jongeren vóór ouderen) en indirect onderscheid

(hoe meer dienstjaren hoe hoger de gemiddelde

leeftijd). omdat Defensie het onderscheid niet kan

rechtvaardigen heeft de AFMp eerder dit jaar een

brief naar Defensie gestuurd met het drin-

gende verzoek pas op de plaats te maken en

gezamenlijk naar een oplossing te zoeken.

Helaas heeft Defensie geen gevolg hieraan

gegeven en zijn de reorganisaties gewoon

doorgegaan.

Voor de AFMp is het voorkomen van (leef-

tijds)discriminatie een groot goed. Daarom

zal de AFMp opnieuw aandacht bij Defensie

vragen voor de discriminerende ontslag- en

plaatsingsvolgorde. Maar zolang Defensie niet in

beweging komt en artikel 116 Bard niet is gewijzigd

zal de rechter in voorkomende gevallen uitkomst

moeten bieden. Bij de werkgever hebben wij aange-

geven met schriftelijke vragen te komen.

Leden die menen dat ze vanwege hun leeftijd en/

of dienstjaren ten onrechte niet geplaatst worden,

kunnen voor juridische ondersteuning bij de afde-

ling Individuele Belangenbehartiging van de AFMP

terecht. Stuur een mail naar [email protected] of bel naar

0347-707433.

De Rechtbank Arnhem heeft op 9 juli in een mondelinge uitspraak bepaald dat de plaatsingsvolgorde die Defensie in het kader van reorganisaties voor burgerpersoneel hanteert verboden leeftijdsdiscriminatie oplevert. Dit in navolging van het College voor de Rechten van de Mens.

Rechter: Defensie schuldig aan leeftijdsdiscriminatie

werk en inkomen

Nadere afspraken over reorganisaties nodig

» De Minister van Defensie gaf in een brief op 25

juni 2013 aan dat tot 2018 nog eens 333 miljoen

euro structureel uit eigen middelen moet worden

bezuinigd. Volgens de ACOP (Algemene Centrale

van Overheidspersoneel Sector Defensie) en het

Ambtenarencentrum zal Defensie door verdere bezuini-

gingen dusdanig worden beschadigd, dat ze niet meer aan

de grondwettelijke taken zal kunnen voldoen. Dit raakt

o.a. ook de veiligheid van onze leden op het moment dat

inzet toch noodzakelijk is. De ACOP en het AC verwachten

ook dat nieuwe ingrijpende reorganisaties onacceptabele

gevolgen zullen hebben voor de rechtspositie van haar

leden. Ter voorkoming zouden de volgende zeven afspra-

ken tussen sociale partners gemaakt moeten worden:

1. Hoe om te gaan met de evaluatie van reorganisaties van

eenheden die net nieuw worden ingericht en die in het

kader van nieuwe bezuinigingen al binnen de evaluatie-

termijn weer gaan vervallen. 2. Hoe om te gaan met

functies die tijdens de evaluatieperiode mogelijk

moeten worden hergewaardeerd maar als gevolg

van nieuwe reorganisaties komen te vervallen.

3. Wat en hoe gaan de personeelsdiensten richting

het personeel van de eenheden communice-

ren over het feit dat hun functietoewijzing een

uitgangspositie in kan houden voor een nieuwe

reorganisatie met overtolligheid als gevolg. 4. Het

behouden van opgebouwde SBK rechten a|s door

nieuwe bezuinigingen/of reorganisatie-

plannen defensiemedewerkers binnen

de kortste keren wederom getroffen

worden door het vervallen van de net

nieuw verkregen functie. 5. Hoe om te

gaan met reorganisatieplannen die als

gevolg van de nieuwe bezuinigingsronde

niet (meer) geïmplementeerd worden. 6. De

wijze waarop door de personeelsdiensten

inhoud en tijd gegeven wordt aan de indivi-

duele begeleiding van defensiemedewerkers

die als herplaatser, als gevolg van het reguliere

functietoewijzingsproces of door personeels-

vullingsplannen intern of extern opteren voor een

functie. 7. De werkingsduur en inhoud van het

Sociaal Beleidskader Defensie.

In het overleg kon hierover slechts kort

worden gesproken. Wij hebben Defensie

gevraagd schriftelijk te reageren op de geza-

menlijke brief van het ACOP en het AC waarin het

bovenstaande wordt voorgesteld.


AFMP/FNV UITZENDCERTIFICAAT

Vraag uw uitzendcerti fi caat aan. Hiermee heeft u grati s de volgende dekking voor de duur van uw uitzending:

• € 2.500 bij overlijden als gevolg van een ongeval;• € 5.000 bij algeheel blijvende invaliditeit als gevolg

van een ongeval; • In geval van gedeeltelijke blijvende invaliditeit door

een ongeval een evenredig percentage van € 5.000.

Foto

: AV

DD

Waar vraagt u uw certi fi caat aan?• Surf naar www.afmp.nl en klik op Uitzend-

certi fi caat;• Mail naar [email protected] o.v.v. Ik word uitgezonden.

Geef hierin uw persoonsgegevens, naam uitzending, vertrek- en terugkeerdatum van uw uitzending;

• Bel met 040 20 73 100 (kies 4).

Ook voor plaatsing in de West, mits korter dan een jaar, kunt u het uitzendcerti fi caat aanvragen!

DFD stuurt u het bewijs van dekking en zal u verder informeren.

U bent lid van de AFMP/FNV en wordt uitgezonden?

Zeker op uitzending

110225 Advertentie AFMP Uitzendcertificaat ACE.indd 1 10-3-2011 12:54:16


het algemeen bestuur gekozen voor

een andere opzet en wordt aansluiting

gezocht bij het overlegmodel dat bekend

staat als de ‘Harvard methode’. Bij deze

methode geldt als uitgangspunt dat er bij

de partijen belangen zijn die met elkaar

in balans moeten worden gebracht.

Ereschuld ondanks de lastige overlegsituatie zijn

er zaken afgerond die voor veel van

onze leden van grote betekenis zijn. in

het oog springen vooral de Regeling

‘inlossen ereschuld gewonde veteranen’

en de schaderegeling voor militaire

oorlogs- en dienstslachtoffers na 1 juli

2007. Hoewel een aantal zaken in het

wetgevingstraject nog verder dient te

worden geborgd, zijn met deze overeen-

komsten voor onze leden forse stappen

voorwaarts gezet naar meer erkenning,

waardering en zorg door Defensie en de

nederlandse samenleving voor vetera-

nen en militairen die door de uitoefening

van hun beroep fysiek en/of geestelijk

letsel oplopen of al hebben opgelopen.

Individuele Belangenbehartiging Het aantal nieuwe zaken is in 2012 licht

gedaald. Veel vragen en zaken had-

den betrekking op functietoewijzing,

in het bijzonder op de selectiefase.

uit de zaken komt naar voren dat het

functietoewijzingsproces voortdu-

rend aan verandering onderhevig is.

De AFMp heeft de problematiek van

InteresseDaarnaast kenmerkte vooral de tweede

helft van 2012 zich door een vaak

eenzijdige gerichtheid van Defensie op

de uit te voeren reorganisatietrajecten.

Dit heeft tot gevolg gehad dat veel

onderwerpen die in de extra vergaderin-

gen aan de orde zijn geweest nog niet

in alle gevallen tot een bevredigende

uitkomst hebben geleid. Verder werd

het gebrek aan interesse van de werkge-

ver voor de belangen van de werkne-

mers vooral zichtbaar in de houding

van de werkgever bij het bespreken

van onderwerpen die voor de leden

van de bonden van groot belang zijn.

Voorbeelden daarvan zijn de discussies

over het AoW-gat, de gevolgen van de

Wet Woonlandbeginsel, het geschil rond

de Boomoperators en vooral de lakse

houding van de werkgever omtrent

de invoering van de Wet uniformering

loonbegrip (Wul). Dat laatste leidde

ertoe dat het overleg voor het tweede

jaar op rij stagneerde; het werd op 21

december 2012 door de samenwer-

kende centrales van overheidspersoneel

opgeschort. De kwestie rond de Wul

maakte het structureel geschonden

vertrouwen van de bonden in de werk-

gever zichtbaar.

Arbeidsvoorwaarden in 2012 is een start gemaakt met de

inventarisatie van de inzet van de AFMp

voor de arbeidsvoorwaarden onder-

handelingen van 2013. Daarbij is door

In 2012 was er een groot

aantal extra vergaderin-

gen van het georgani-

seerd overleg. Dit was

noodzakelijk om de ach-

terstanden weg te wer-

ken die waren ontstaan

doordat het overleg in

2011 naar aanleiding van

de arbeidsvoorwaarden

onderhandelingen

voor 2012 lange tijd

had stil gelegen. na de

zomervakantie van 2012

werd duidelijk wat de

reorganisatie concreet voor het perso-

neel zou gaan betekenen. in augustus

heeft Defensie het contract getekend

met uSG Restart, een externe partner

die ondersteuning biedt aan BBo, de

bemiddelingsorganisatie van Defensie.

Als vereniging hebben wij in diverse

gremia veelvuldig onze zorg geuit over

de geringe menskracht bij BBo, waar-

door zij niet in staat is de grote aantallen

overtollig personeel adequaat van werk

naar werk te begeleiden.

ook in 2012 hebben uitzendingen een

belangrijke rol gespeeld. Zo hebben

heeft de vereniging bij de uitzending

van de patriot-eenheid naar Turkije

kritische kanttekeningen geplaatst bij

het voortzettingsvermogen en het

opleidingsniveau van de uit te zenden

eenheid. Spijtig genoeg toonden de

feiten achteraf aan dat we wederom

grotendeels gelijk hadden.

Hoe stond de AFMP er voor in 2012? Deze samenvatting van het op 31 mei goedgekeurde jaarverslag benoemt de belangrijkste ontwikkelingen in collectieve en individuele belangenbehartiging en de samenwerking met andere organisaties en de ontwikkelingen in de sectoren.

De AFMP in 2012

verenigingsnieuws


het niet of gebrekkig motiveren van

afwijzingsbeschikkingen bij de nationale

ombudsman aangekaart.

in een door de AFMp aangespannen

zaak oordeelde de Centrale Raad

van Beroep dat ook militairen die een

bepaalde functie niet meer vervullen

voor bevordering met terugwerkende

kracht in aanmerking moeten worden

gebracht.

een ander belangrijk wapenfeit is het

oordeel - met de status van een advies

- van het College voor de Rechten

van de Mens dat bij het verstrekken

van de tegemoetkoming in de reis- en

voedingskosten aan militairen die door

de week op de kazerne verblijven verbo-

den onderscheid op grond van burger-

lijke staat wordt gemaakt. Het college

acht het niet juist dat militairen die geen

eigen huishouding voeren minder rech-

ten hebben dan militairen die wel een

eigen huishouding voeren. naar aanlei-

ding van dit oordeel heeft de AFMp alle

leden opgeroepen een verzoek in te

dienen tot vergoeding van kosten alsof

sprake is van een eigen huishouding

en tegelijk enkele zaken aanhangig

gemaakt bij de ambtenarenrechter.

heeft alles in het teken gestaan van de

nieuwe Vakbeweging. De AFMp heeft

diverse brainstormsessies bijgewoond

en bijdragen geleverd aan de discus-

sies. De AFMp heeft steeds aansluiting

gezocht bij de andere bonden die ook

vasthouden aan de eigen onafhankelijk-

heid in de sector. De samenwerking met

de Algemene Vereniging van Reserve

Militairen is onveranderd goed. De dage-

lijkse besturen van beide verenigingen

overlegden periodiek met elkaar. Tijdens

de Bondsvergadering van 24 mei 2012

werd een geactualiseerde samenwer-

kingsovereenkomst goedgekeurd.

Vanwege de economische crisis is er bin-

nen euRoMil besloten om de jaarlijkse

bijdragen van de aangesloten lid-orga-

nisaties te halveren. Als gevolg hiervan

is de formatie gehalveerd. De beperkte

middelen en menskracht worden de

komende jaren ingezet op de bevor-

dering en bewaking van fundamentele

mensenrechten van militairen in europa

en advisering bij de verdere ontwikkeling

van jonge vakbonden (in wording).

Dagelijks bestuurHet geïntegreerd functioneren van

de Dagelijkse Besturen van AFMp

SamenwerkingHet jaar 2012 heeft laten zien dat je als

vereniging aansluiting moet zoeken met

andere gelijkgestemde verenigingen

om sterker de belangen van de leden te

kunnen behartigen. Dat geldt niet alleen

binnen het samenwerkingsverband

van FnV Veiligheid, waar de (juridische)

ondersteuning voor de collectieve en

individuele belangen van essentieel

belang is. Het gaat ook op voor de

samenwerking met de andere bonden,

zowel binnen als buiten Defensie. De

samenwerking mag niet ten koste gaan

van de eigen identiteit.

ook in 2012 wordt duidelijk dat de

samenwerking tussen de verenigin-

gen binnen FnV Veiligheid hechter

en hechter wordt. Zo is vanuit de FnV

Veiligheid in gezamenlijkheid aandacht

gevraagd voor de (medische) zorg in

Soedan, omdat daar leden van al de

drie verenigingen (AFMp, MARVeR en

npB) op missie zijn. ook zijn de drie

besturen tot een gezamenlijke meetlat

gekomen om de nieuwe Vakbeweging

(zoals dat tot medio 2012 nog werd

genoemd) te beoordelen en is ervoor

gekozen om gezamenlijk als FnV

Veiligheid naar buiten te treden. in 2012

“werkgever ontbreekt het duidelijk aan interesse voor werknemersbelangen

Leerhotel Het Klooster in Amers-foort was het decor van de Algemene Vergadering waarin het jaarverslag 2012 werd goedgekeurd.

FoTo: peTeR RoeK


verenigingsnieuws

en MARVeR werd voortgezet. een

van de aanbevelingen van de groep

Beschouwing Samenwerking was

uitbreiding en in het kader daarvan

werd in de loop van het verslagjaar het

aantal DB’ers met de komst van Skip

Springer (secretaris/penningmeester)

en René Schilperoort (vicevoorzitter/

onderhandelaar) op vier gebracht. een

andere aanbeveling - de voorzitters in

de andere vereniging geen bestuurlijke

functie meer geven, werd eveneens

uitgevoerd.

SectorenHet doel van het Sectorenberaad - infor-

meren, communiceren en adviseren

- heeft ook in 2012 zijn waarde weer

bewezen. De communicatie tussen

het bestuur, kader en leden is verder

versterkt door het structureel invoe-

ren van een (informeel) tweedaags

Sectorenberaad. Daardoor was er een

breed draagvlak voor de standpunten

van de vereniging in tal van actuele

thema’s. een belangrijk element in 2012

was het vaststellen van het toetsings-

kader met betrekking tot het eventueel

toetreden tot de nieuwe Vakbeweging.

Kaderraden en Kaderberaden een Kaderberaad is een vergadering

van groepshoofden, contactpersonen

en leden in de diverse sectoren. Vanuit

het Kaderberaad wordt de Kaderraad

gekozen. De leden van de Kaderraad

vertegenwoordigen de leden in de

Bondsvergadering. De samenstelling

en activiteiten zijn in het jaarverslag

per sector aangegeven. in deze sterk

gecomprimeerde samenvatting leest u

vooral de ontwikkelingen.

Landmacht Het afgelopen jaar werd gedomineerd

door de vele reorganisaties binnen de Kl.

Vooral het laatste kwartaal stond in het

teken van de vele BCo’s pi waar alle per-

soneelsvullingsplannen van de afgepro-

cedeerde reorganisatieplannen werden

behandeld. uitgangspunt is om bij alle

BCos aanwezig te zijn om de belangen

van onze leden optimaal te behartigen.

naast de vele formele overlegmomenten

zijn er, in het belang van onze leden, veel

informele gesprekken met (medewerkers

van) de Clas geweest.

Het overleg met de Kl verliep over het

algemeen goed. De vele contacten die

ontstaan door het overleg vereenvoudi-

gen het vinden van passende oplossin-

gen in vaak complex lijkende individuele

en collectieve problemen. De gekozen

aanpak en met name de communicatie

met de medezeggenschap werpt zijn

vruchten af en bij tot een maximale

belangenbehartiging.

Het in een vroeg stadium benaderen en

begeleiden van MC’s werkt positief door

op het vervolgtraject van de reorganisa-

ties. Het aantal individuele zaken is het

afgelopen jaar wederom flink toege-

nomen; de informele en persoonlijke

benadering heeft in veel gevallen geleid

tot een bevredigend resultaat.

KaderledenTijdens het afgelopen jaar hebben

de kaderleden van de sector land-

macht wederom een grote inspanning

geleverd. Mede dankzij hen is de AFMp

goed zichtbaar op de werkvloer en

daardoor laagdrempelig voor leden die

contact zoeken met de vereniging. nog

steeds is er een toestroom van nieuwe

kaderleden te zien. naast verenigings-

aangelegenheden waren vooral de vele

reorganisaties en de daaruit voort-

vloeiende problemen onderwerp van

gesprek tijdens deze kaderberaden.

De vereniging wordt gekarakte-riseerd door een sterke mate van betrokkenheid van de bestuursleden, maar zeker ook van de (kader)leden.

FoTo: peTeR RoeK

FoTo: peTeR RoeK


Marinein oktober 2012 is na de aanstelling van

‘dedicated’ sectorhoofd lizet Wolters

gewerkt aan uitbreiding van het netwerk

binnen de KM. Bij de leden was een

afwachtende houding zichtbaar, maar

dat veranderde tegen het einde van het

jaar in een meer actieve houding, zoals

het opvoeren van onderwerpen in het

kaderberaad en het tonen van initiatief

in het oppakken van actiepunten.

Luchtmacht De Sector luchtmacht heeft deelgeno-

men aan het overleg in de io ReoClSK

en in WG Reo en ApDo. Het blijkt een

duidelijk voordeel dat het sectorhoofd

zelf het overleg doet. Door de hierdoor

ontstane contacten zijn andere proble-

men al in de voorfase opgelost.

De sector is vooral actief geweest bij de

ondersteuning van de MC’s, individuele

belangenbehartiging, arbeidsconflicten

en werkbezoeken. Daarnaast heeft de

sector TRM’s en de medezeggenschap

speciaal op het gebied van reorgani-

saties in het kader van bezuinigingen

ondersteund. Dit gebeurde aan de hand

van presentaties, persoonlijke gesprek-

ken en bijeenkomsten. Deze activiteiten

werden door de MC leden als zeer

positief ervaren. Door deze ondersteu-

ning is de ‘bagage’ van MC-leden op het

gebied van de uRD (uitvoeringsregeling

Reorganisaties Defensie) aanzienlijk

verbeterd. Mede hierdoor is de kwaliteit

van de voorlopige reorganisatieplannen

in relatie tot algemene personeelsaspec-

ten er sterk op vooruit gegaan.

in 2012 is een beter functionerende

kaderraad neergezet. De betrokkenheid

is groter geworden, de vergaderingen

zijn constructief. De kaderberaden

werden in 2012 nog beter bezocht. ook

hierdoor heeft de Sector luchtmacht

een aantal nieuwe enthousiaste en

betrokken kaderleden gekregen.

Marechaussee Het Kaderberaad van de Sector Mare-

chaussee voorziet de leden van de

AFMp en MARVeR die in het Secto-

renberaad de Sector Marechaussee

vormen van de juiste input. Belangrijke

onderwerpen zijn themadiscussies over

de ontwikkelagenda van de KMar in

relatie tot de vorming van de nationale

politie en de plannen voor de ontwikke-

ling van een profiling Targeting en Tas-

king Center KMar, waardoor een geheel

andere wijze van inzet van het KMar-

personeel moet gaan plaatsvinden. in

de tweede helft van 2012 is voortvarend

aan de slag gegaan met de inventarisa-

tie van onderwerpen voor de arbeids-

voorwaarden onderhandelingen van

2013. Dit leverde een groot aantal opties

met bijbehorende argumenten op.

Postactievener zijn 68 pA-bijeenkomsten gehouden

in het land en zelfs twee daarbuiten.

in 2012 zijn vier uGM-dagen en vijf

pensioen voorlichtingsdagen gehou-

den in het vergadercentrum van FnV

Veiligheid te Woerden. Gemiddeld

waren 50 personen inclusief partner

aanwezig. uit enquêtes viel op te maken

dat de deelnemers en hun partners

de voorlichtingsdagen zeer waardevol

vonden en hierdoor een beter inzicht

kregen in hun financiële toekomst.

in 2012 zijn bij verscheidene herdenkin-

gen in het land kransen gelegd namens

de AFMp en MARVeR. eveneens verte-

genwoordigde een Hoofd Sector pA en/

of het groepshoofd pA, de vereniging bij

begrafenissen en/of crematies van leden.

De vereniging werd door tenminste één

of twee Hoofden Sector pA en één of

meerdere pA-groepshoofden vertegen-

woordigd tijdens open dagen en/of vete-

ranendagen bij de Krijgsmachtdelen.

Doel is naamsbekendheid en ledenbin-

ding van de AFMp en FnV-Veteranen en

het beantwoorden van vragen.

COmmIssIes en werKGrOePen » De Financiële Advies Commissie (FAC) heeft de

financiële situatie van de vereniging nauwlettend

gevolgd en hierover positief gerapporteerd aan de

Bondsvergadering.

» De Toetsingscommissie spreekt met nieuwe kandi-

daat-leden voor het Algemeen Bestuur en brengt aan

het algemeen bestuur advies uit over de geschiktheid

van de kandidaten. Vanaf het moment dat bekend

werd dat Wim van den Burg zich kandidaat had

gesteld voor FNV Bouw is de Toetsingscommissie

regelmatig geïnformeerd over het sollicitatieproces.

Op basis van die informatie heeft de TC geadviseerd

om de vacature breder binnen de vereniging bekend

te stellen.

» De Commissie van Advies en Beroep treedt op

indien daar volgens het reglement aanleiding voor

bestaat. De Commissie is in 2012 niet actief geweest.

» De belastingservice in binnen- en buitenland is

ook in 2012 weer naar volle tevredenheid verzorgd

door de Werkgroep Belastingen. In het kader van de

belastingservice is de samenwerking met de NPB

verder geïntensiveerd en is de belastingservice op

de Nederlandse Antillen gezamenlijk met de NPB

verzorgd.

“veel postactieven konden de voorlichtingsdagenzeer goed waarderen

Erelid Wim van den Burg tijdens de Algemene Vergadering.

FoTo: peTeR RoeK


Stichting Hulphond in

Herpen selecteert de

veteranenhonden als

ze nog puppy zijn en

plaatst ze eerst in een

gastgezin, vervolgens

ontfermen professio-

nele hondentrainers

zich erover met veel geduld, waarna een

match met de veteraan volgt. Dat hele

proces luistert behoorlijk nauw, want

een ‘klik’ tussen veteraan en hond is een

must. Die is er lang niet altijd, en dan

moet verder worden gezocht.

Die zorgvuldigheid en de liefde voor de

honden raakt de ambassadeur voor de

Veteranenhond, voormalig CDS peter

van uhm, diep. “ik mag wel zeggen dat

de meesten hier in het expertisecen-

De veteranenhond zorgt ervoor dat veteranen hun leven weer terug krijgen. De hond maakt het langzaam maar zeker mogelijk dat een veteraan met PTSS weer over straat durft. Daarmee krijgt ook het hele gezin weer zijn leven terug, want de psychische toestand van een veteraan met PTSS vereist zeer veel zorg en aandacht voor de partner en andere naasten. Dat stelt natuurlijk hoge eisen aan de veteranenhond.

Veteranenhond uitkomst bij pTSS:

Je leven weer terug

veteranenTeKST en FoTo’S Alex GRooTHeDDe


Peter van Uhm, ambassadeur van Stichting Hulphond, gaf zich vlak voordat deze foto werd gemaakt op als gastgezin voor een puppy van Stichting Hulphond.


trum van Stichting Hulphond misschien

nog wel meer van honden houden dan

van mensen.” Veel militairen en burgers

kennen zijn achtergrond: 18 april 2008,

een dag na zijn benoeming als CDS,

reed ten noordwesten van Tarin Kowt

in uruzgan het voertuig waarin onder

anderen zijn zoon Dennis zat op een

bermbom. Hij en Mark Schouwink

overleden ter plaatse, collega’s Roger

Hack en Toninho norden raakten

zwaargewond. patrick Kaslander was

algemeen militair verpleegkundige en

kon menselijkerwijs werkelijk helemaal

niets doen voor Dennis en Mark. Van

uhm: “Hij heeft twee levens gered, maar

dat ervoer hij toen niet zo; hij vond

dat er twee levens waren verloren.”

Kaslander sprak in Kamp Holland Van

uhm aan en gaf hem een persoonlijk

verslag van het gebeurde. Sindsdien

hebben ze altijd contact onderhouden.

Van uhm: “Als iets patrick zou helpen,

zou ik het doen.” Vandaar dat hij meteen

ja zei toen de stichting hem benaderde

met de vraag ambassadeur te worden.

“Het is geweldig wat patrick’s veteranen-

hond Vigo voor hem betekent. Hij kwam

eerder amper de deur uit.” Daar komt

bij dat het publiekelijk praten over pTSS,

zoals bijvoorbeeld bij pauw & Witteman,

patrick goed doet. en niet alleen patrick,

weet Van uhm. “Doordat patrick er

openlijk over praat, zullen veteranen

met pTSS-klachten die normaal gespro-

ken hun mond houden en daarom niet

geholpen worden, geen verstoppertje

meer spelen. Als ze erover praten is de

kans dat ze er helemaal goed uitkomen

bijna honderd procent.”

Van uhm vervolgt: “Twintig procent van

de militairen op missie heeft bij thuis-

komst aanpassingsproblemen. Hun sen-

sor staat voortdurend op ‘aan’, waardoor

ze een hoge graad van bewustzijn en

alertheid hebben. De een zet simpelweg

de knop om, maar anderen hebben tijd

nodig om die verhoogde alertheid af

te bouwen. Dat kan bijvoorbeeld in het

dagelijkse leven en in het werk. Maar

voor een militair is het weer thuis zijn

geen normale situatie, want het is verlof.

»Het is goed om in Warnsveld te

rijden en te weten dat een van

de vele caravans die er vakantieklaar

worden gemaakt toebehoort aan Patrick

Kaslander. Hij gaat er straks met zijn

gezin mee naar een camping in eigen

land, en voor een militair met PTSS is

dat heel bijzonder. Ook bijzonder is dat

hij uiterlijk onbewogen frank en vrij

vertelt over zijn in Uruzgan opgelopen

psychische wond. Dat doet hij overigens

alleen als iemand oprecht geïnteres-

seerd is. Dan heeft hij de betrekkelijke

rust en kalmte, die hij voor een belang-

rijk deel ook ontleent aan de aanwezig-

heid van zijn veteranenhond Vigo. Daar

zijn er nu drie aan veteranen met PTSS

uitgereikt, waarvan Patrick er één is. Zijn

ervaringen deelt hij graag, en met een

goede reden. “Ik vind het belangrijk dat

anderen ook geholpen kunnen worden,

nu ik zie wat het betekent om zo’n hond

te hebben.” Eén van zijn PTSS-klachten

is dat hij op straat en in winkels over-

alert is. “Waar veel mensen zijn, kom ik

liever niet. Als het gangpad in de super-

markt vol staat met mensen en ik moet

er zigzaggend doorheen, komt het me

allemaal te dichtbij en raak ik in paniek.

Ik duw mensen dan aan de kant, en als

men vervolgens opmerkingen erover

maakt ga ik er verbaal erg op in. Blijven

mensen dan ermee doorgaan, dan gaat

het bij mij op zwart en ga ik er lichame-

lijk op in, sla ik om me heen. Vigo ziet

dat tijdig en blokt me dan af. Hoe hij dat

weet? Geen flauw idee. Het is een heel

gevoelige hond. Op het moment zelf heb

ik er geen contact mee, maar achteraf

zie ik het wel aan Vigo. Soms luistert hij

niet naar me, maar dat is omdat hij dan

eerst controleert of alles veilig is voor

me; dan doet hij echt zijn eigen ding,

maar puur om mij op mijn gemak te

laten voelen. Hij bekijkt dan de omge-

ving of een kamer of er iets vreemds aan

de hand is. Vigo is geen vervanging voor

een psychiater (psyciater) of medicatie.

Wel hoop ik dat ik dankzij Vigo een deel

van de medicatie kan afbouwen.” »

Patrick Kaslander zielsblij met Vigo


Patrick Kaslander met Vigo, voor de caravan. Op het dekje

van Vigo staat ‘Niet aaien a.u.b.’ Patrck: “Vigo moet gefocust zijn

op mij; als jan en alleman hem aait loop ik de kans dat hij zijn

gerief elders gaat zoeken.”


en thuis is er gedurende de missie ook

wel wat veranderd.” Van die twintig

procent heeft de helft professionele

hulp nodig. “Als dat gebeurt benaderen

we de honderd procent herstel. Dat dan-

ken we aan preventieve maatregelen

als training, vorming en opleiding - en

een goed mandaat. Maar ook aan een

betere psychische zorg bij grote missies,

zoals de debriefing en het buddysys-

teem. Helaas zal een à twee procent

van degenen die op missie zijn geweest

structurele problemen houden.” Dat

is wellicht onvermijdelijk. “Ze maken

tenslotte dramatische dingen mee.” een

veteranenhond kan in zo’n geval de

nodige stabiliteit en rust geven.

een ‘gewone’ hulphond leert zo’n 70

trucjes, zoals schone was uit de wasma-

chine halen. een signaleringshond, zoals

een veteranenhond, moet het minder

hebben van die fysiek-technische vaar-

digheden, maar des te meer van extra

Uw gift is zeer welkom!» Ieder jaar opnieuw moet Stichting Hulphond, die voor tweederde op giften

draait, de begroting rond zien te krijgen door actief fondsen te werven. Rudolf

Strickwold, directeur Marketing & Commercie: “Het is ongelooflijk uitdagend om in

deze tijden van economische tegenwind de begroting rond te krijgen. Voor vetera-

nenhonden krijgen we helemaal niets.” Veteranen zelf ook niet, en dan te bedenken

dat een veteranenhond 21.000 euro kost (aanschaf, opleiding en nazorg). Zonder

donaties van Koninklijke PIT Pro Rege was de veteranenhond er niet eens geko-

men. Gezien de behoefte aan meer veteranenhonden en de enorme inzet van de

medewerkers verdient Stichting Hulphond alle steun. Wilt u zelf ook een financiële

bijdrage leveren, kijk dan op www.hulphond.nl. Goed om te weten: vanwege de

ANBI-status van de Stichting Hulphond zijn giften fiscaal aftrekbaar.

» Patrick lijkt makkelijk over zijn situatie

te praten. “Inderdaad, dat lijkt zo. Maar

mijn hart gaat tekeer, ik zweet en heb een

benauwd gevoel.” Werken op therapie-

basis lukte niet, wel doet Patrick nu vrij-

willigerswerk voor Hulphond Nederland;

het meer bekendheid geven aan het pro-

ject Veteranenhond. “Wat ik zelf waar-

deer is dat mijn toenmalige commandant

bij de militair geneeskundige opleiding

zei dat ik de tijd mocht nemen voor her-

stel, net zolang als nodig was. Wat ik ook

fijn vind was dat hij waardeerde wat ik

heb gedaan en dat het geen schande is

om psychische problemen eraan te heb-

ben overgehouden.”

Ook in praktische zin is Patrick vanwege

zijn PTSS tegen veel problemen aan-

gelopen. “Ik moet zelf heel veel zaken

uitzoeken. Soms loop ik ergens tegenaan

en weet niet welke regels er gelden. Ik bel

dan bijvoorbeeld met een individueel

belangenbehartiger van de AFMP, maar

dan vind ik het soms moeilijk om aan te

geven waar ik een probleem mee heb. Ik

krijg uiteindelijk wel veel adviezen, maar

vind het lastig om er iets mee te doen. De

concentratie is er gewoon niet. Als ik ’s

ochtends weet dat ik voor het gezin koffie

en thee ga zetten en mijn schoenen aan

ga doen, moet ik eerst goed nadenken in

welke volgorde ik dat ga doen. Ik merk

dat het beter gaat, maar als ik teveel

druk voel gaat het zo weer mis. Over drie

weken ga ik met mijn vrouw, alle vier de

kinderen, schoonzus, zus en zwager plus

vrienden naar een camping in Twente.

Normaal kostte me dat een week voor-

bereiding, nu doe ik er zes weken over,

vanwege die verminderde concentratie.

Door erover te praten gaan de scherpe

kantjes er vanaf, en gelukkig kan ik er

met mijn vrouw goed over praten.”

Dankzij Vigo kan ik nu naar de super-

markt. Mijn vrouw zegt wel eens gek-

scherend dat ze er qua zorg een extra

kind bij had. Ik voelde me ook geen

volwaardig lid van het gezin. Een fiets

van de kinderen repareren lukte gewoon

niet op tijd. Dankzij Vigo is het leven

voor het hele gezin een stuk makkelijker

geworden.”


veteranen

sensitiviteit.

Voor alle hulphonden geldt dat ze eerst

als puppy een jaar socialiseren in een

gastgezin, zodat ze alleen openstaan

voor prikkels van die gezinsleden. Dan

volgt er de screening: welke hond

past bij welke persoon? De fase van

screening en aanmeldingen wordt

bewaakt door eerstelijns- en gezonds-

heidzorg psycholoog dr. Annemieke

Wiersema-ouwehand. Zij heeft zich

gespecialiseerd in het individueel

behandelen van veteranen en actief

dienende militairen met pTSS. in dat

kader wordt kennis uitgewisseld met de

european Dog Assocation. Van uhm:

‘”Het klinkt misschien wat clean, maar

die wetenschappelijke aanpak levert

het beste rendement op.” nadat de

hond aan de veteraan is ‘gematched’

gaat hij weer naar het goed uitgeruste

expertisecentrum Herpen, waar profes-

sionele hondentrainers hem de nodige

trucjes leert. Dat gebeurt op basis van

positief gedrag; negatief gedrag wordt

gewoonweg genegeerd. Als een hond

iets doorheeft en er naar handelt, zoals

aan een touw aan een deurklink trekken

waardoor de deur open gaat, krijgt hij

een hondenbrokje. Dat gaat dan wel af

van de dagelijks benodigde hoeveelheid

eten, zodat het dier niet dichtgroeit. De

‘hondenfluisteraars van Herpen’bereiken

er fantastische resultaten mee; zo is er

een hulphond die bij een vrouw die aan

een rolstoel gebonden is en van wie de

arm steeds uit de kom raakt, die arm in

acht van de tien gevallen terug weet te

duwen. Van uhm: “Als je dat soort din-

gen hoort hoef je niet lang na te denken

om ambassadeur te worden.”


veteranenFoTo’S Alex GRooTHeDDe

Luchtmachtdagen 2013De Luchtmachtdagen in en boven Volkel waren weer een groot succes. De Koninklijke Luchtmacht liet er zich op 14 en 15 juni van zijn beste kant zien, het weer werkte mee en het publiek stroomde massaal toe. Liefst 220 duizend bezoekers genoten van moderne en klassieke militaire vliegtuigen en de spectaculaire shows die onder andere lieten zien waar de KLu, die honderd jaar bestaat, toe in staat is. De AFMP was natuurlijk weer aanwezig met een goed bezochte stand waar leden langs konden komen om hun cadeau op te halen, op de foto gezet te worden (die foto kregen ze ter plekke mee) en vragen te stellen. De volgende Luchtmachtdagen zijn 20 en 21 juni 2014 op Vliegbasis Gilze-Rijen.



Reint Meijer (56) was

stomverbaasd toen hij

eind vorig jaar las dat

Gerard de Graaff de

eerste oud-militair was

die het Draaginsigne

Gewonden (DiG) kreeg voor gezond-

heidschade die hij opliep tijdens

binnenlandse inzet (zie oplinie 8-2012).

Zelf kreeg hij immers in 2010 al een

DiG uitgereikt vanwege de posttrau-

matische stress stoornis (pTSS) die hij

onder meer opliep door zijn inzet bij de

gijzelingsactie van Zuid-Molukkers bij

De punt in 1977. “ik gun het De Graaff

van harte hoor. Hij is zwaargewond

geraakt en heeft het draaginsigne dik

verdiend. Maar hij was echt niet de

eerste die hem kreeg voor schade als

gevolg van militaire inzet in nederland.

nu lijkt het erop dat men mij het draag-

oud-militairen kregen Draaginsigne Gewonden voor hun inzet bij De punt

‘Erkenning binnenlandse inzet’

veteranenTeKST FReD lARDenoYe

In tegenstelling tot wat eerder door Defensie gemeld is, zijn er aan (oud-)militairen al vóór december 2012 Draaginsignes Gewonden uitgereikt voor binnenlandse acties. In 2010 al kregen zeker twee oud-militairen het draaginsigne voor hun inzet bij de Molukse gijzelingsacties in 1977. Zelf vinden zij dat het stilzwijgen daaromheen afbreuk doet aan de blijk van erkenning en waardering.


insigne heeft gegeven om van het

gezeur af te zijn en daarna is men het

snel vergeten.”

ook oud-landmachtmilitair George

lucas (59) kreeg in oktober 2010

een DiG voor zijn inzet bij de punt en

is het eens met Meijer: “Mijn stellige

overtuiging is dat men er nog steeds

zoveel mogelijk aan doet om zo min

mogelijk over De punt naar buiten te

laten komen. Het lijkt wel of alles in

de doofpot moest.” Dat onlangs naar

buiten kwam dat Molukse treinkapers

destijds standrechtelijk geëxecuteerd

zouden zijn, verbaast hem niet. “ik

speur al jaren internet af en hoewel ze

meestal ook weer verwijderd worden,

circuleren daar al langer berichten dat

mariniers de opdracht hadden om

zwaargewonde Molukse treinkapers

dood te schieten.”

op het moment dat de mariniers van de

BBe de trein ingingen, de kapers al dood

of zwaargewond waren door het vuur

van buitenaf. “op het moment dat alle

gijzelaars de trein uit waren, werden de

negen gedode treinkapers uit de trein

gehaald. Toen zag je de uitwerking van

dat schietgeweld. Die beelden blijven je

je leven lang bij.”

Gijzeling provinciehuisMeijer werd als dienstplichtig chauffeur-

artillerist aan de mariniers toegevoegd

die werden ingezet bij de Molukse trein-

kaping en bij de tegelijkertijd begon-

nen gijzeling van kinderen en enkele

leerkrachten van een lagere school in

Bovensmilde. Doordat hij werd ingezet

voor de bevoorrading van de gegijzel-

den was Meijer van dichtbij getuige van

wat er zich afspeelde. “je zag de school-

kinderen en de gegijzelden in de trein.

Die gezichten vergeet je nooit meer.”

De machteloosheid was het ergste. “je

wil die kinderen het liefst onder je arm

meenemen, maar je kon niks beginnen.

je had de strikte opdracht om niks te

ondernemen wat het leven van de gegij-

zelden in gevaar kon brengen.”

“Direct na de bevrijdingsactie werden

we weer opgeroepen om te assisteren

bij de wapenzoekacties in de Molukse

wijk in Assen. Dat was behoorlijk heftig.

Want er waren ook mensen bij die

familie waren van een van de treinka-

pers.” ook lucas kan zich deze actie

nog herinneren. “Daarbij is nog een

dodenlijst gevonden van militairen die

bij de bevrijdingsactie zijn ingezet.”

nog geen jaar later werd lucas met zijn

eenheid van de BBe-K opnieuw ingezet

bij de gijzelingsactie in het provinciehuis

in Assen in maart 1978. “Daar werden we

gelijk geconfronteerd met het neer-

schieten van een van de gegijzelden die

vervolgens vanaf de eerste verdieping

uit het raam werd gegooid. en de kogels

vlogen daar om je oren, zowel bij het

positie innemen als op het moment dat

die man werd weggehaald.” Vanwege

de toen heersende ‘machocultuur’, zoals

hij het zelf omschrijft, werd er na deze

Treinkaping De Puntlucas werd in 1977 als landmachtmi-

litair ingezet bij de treinkaping bij de

punt. “Wat me nog goed voor de geest

staat, is dat wij door onze toenmalige

commandant onder oorlogskrijgstucht

werden gesteld. Dat hield in dat als je

ook maar iets fout zou doen, je meteen

door de KMar zou worden afgevoerd.

We werden met scherpe munitie uitge-

rust en moesten bij De punt de posities

innemen. De groep waar ik in zat, heeft

daar 19 dagen gezeten.”

De ontknoping op zaterdagochtend 11

juni, zal hij niet licht vergeten. “iedereen

was volgestopt met magazijnen munitie

en kreeg het bevel om met name op

de kop en de kont van de trein te vuren.

Het was echt een oorlogssituatie met

een overdosis aan munitie die werd

verschoten.” lucas hoorde achteraf dat

Legpenning in plaats van onderscheiding

» Er komt een nieuwe onderscheiding voor

militairen voor binnenlands optreden ‘onder

verzwarende omstandigheden’. Deze onderscheiding

wordt met terugwerkende kracht ingevoerd tot 2001 en

wordt hoogstwaarschijnlijk ook voor ander geünifor-

meerd personeel beschikbaar gesteld. Dat staat in de

Veteranennota die in juni door minister van Defensie

Jeanine Hennis-Plasschaert naar de Tweede Kamer is

gestuurd.

Het jaar 2001 is ingegeven door het Permanent Overleg-

orgaan Decoratiebeleid omdat in dat jaar ook de Herinne-

ringsmedaille Vredesoperaties en het Gevechtsinsigne

zijn ingevoerd. Omdat het ministerie zich realiseert dat

militairen die hebben bijgedragen aan de Molukse gijze-

lingsacties door dit tijdscriterium buiten de boot vallen,

wordt voor hen een speciale legpenning ingesteld. Overi-

gens worden in de nota alleen de gijzelingsacties ‘in 1979’

genoemd, terwijl er ook in 1975 en 1978 sprake is geweest

van Molukse gijzelingsacties waarbij veel militair perso-

neel is ingezet (zie de vier eerdere afleveringen in deze

serie).

Gezien de eerste reacties op dit nieuwe besluit en de

eerder in Oplinie opgetekende mening van betrokken

militairen, is ook deze beslissing niet onomstreden. De

vraag is ook of de Tweede Kamer akkoord zal gaan met

deze ‘oplossing’. Het onderwerp stond op de agenda van

het overleg van de Vaste Kamercommissie van Defensie

met de minister (zie de rubriek ‘Veteranen’), maar deze

vergadering wordt pas in september voortgezet.

Reint Meijer met de foto van de uitreiking van zijn

DIG door de Groningse burgemeester Peter

Rehwinkel in 2010.

FoTo: FReD lARDenoYe


inzet nauwelijks nazorg verleend door

Defensie. “Als je dan achteraf die film

afspeelt, hadden ze op dat moment

moeten zien dat er met mij iets aan de

hand was.”

BNMODat van enige nazorg destijds geen

sprake was, ervoer ook Meijer. “je werd

niet gedebrieft, zoals tegenwoordig. je

moest gewoon je werk doen.” Tot 1999

was er volgens Meijer weinig met hem

aan de hand. “ik had wel nachtmerries.

Dat ik bepaalde dingen weer voor me

zag van de treinkaping. Maar toen kreeg

ik plotsklaps een totale black-out tijdens

het werk. en daarna heb ik dat vaker

gekregen. Ze hebben drie keer tot een

hartstilstand geleid.” Meijer werkte bij

de gemeente als chauffeur en werd

overgeplaatst naar een bureaufunctie,

maar kon het uiteindelijk niet volhouden.

Via zijn vader, die als indiëveteraan al

lid was van de Bond van nederlandse

Militaire oorlogs- en dienstslachtoffers

(BnMo), kwam hij in contact met een

maatschappelijk werker die ervoor

zorgde dat hij in 2002 onder behande-

ling kwam bij een psychotherapeut met

onder meer eMDR-therapie. “Dat heeft

de verwerking wel verbeterd, maar ik

heb het nooit helemaal van me af kun-

nen zetten.” Vanwege pTSS werd Meijer

uiteindelijk afgekeurd.

ook lucas kreeg, nadat hij in de

burgermaatschappij voor zichzelf was

begonnen met een klusbedrijf, last van

verwerkingsproblematiek. Via een lange

weg langs zorginstellingen belandde

hij uiteindelijk in een therapiegroep

met veteranen in het Sinai Centrum. Zo

kwam ook hij in contact met de BnMo

die hem de weg wees naar het Centraal

Militair Hospitaal. inmiddels krijgt hij

een Militair invaliditeitspensioen (Mip)

en zijn aanvraag voor een DiG werd in

2010 verassend genoeg gehonoreerd.

“Het gewondenkruis werd in oktober

door de burgemeester van Amstelveen

uitgereikt. Dat was wel een stukje erken-

ning en waardering. Maar het blijft aan

je knagen dat het vanuit Defensie verder

zonder enige ruchtbaarheid is verleend.”

Meijers verzoek om een Mip werd

aanvankelijk afgewezen. “ik ben met

hulp van de BnMo in beroep gegaan

waarna het alsnog met terugwerkende

kracht is toegekend.” net als zijn in 1998

overleden vader wilde hij graag een

draaginsigne. “Het is tenslotte een waar-

deringsteken voor gewonde militairen

met een Mip. Maar ik heb aanvankelijk

heel veel tegenwerking gekregen van

Defensie. Het draaginsigne was uitslui-

tend bestemd voor militairen die op

uitzending waren geweest, binnenland-

se inzet telde niet.” Tot zijn verrassing

plofte op de deurmat toch een brief van

Hoofd Directie personeel van Defensie

waarin stond dat hem het Draaginsigne

Gewonden werd toegekend. Het DiG

helpt Meijer bij de verwerking. “Het is

een stukje erkenning en het is goed

voor mijn gemoedsrust. Via social media

kan ik nu ook lotgenoten helpen.”

Direct belanglucas vindt dat naast het DiG een

onderscheiding voor militairen die bij

de Molukse acties zijn ingezet, op zijn

plaats zou zijn. “Met alle respect voor

wat veteranen op uitzending gedaan

hebben, wat wij onder crisisomstandig-

heden gedaan hebben is direct in het

belang van de nederlandse bevolking.”

Het ministerie zou kijken naar een spe-

cifieke onderscheiding voor militairen

die bij de Molukse gijzelingsacties zijn

ingezet. Maar uit de in juni verschenen

Veteranennota blijkt dat deze acties niet

meetellen voor de nieuwe onderschei-

ding voor binnenlandse inzet (zie kader).

lucas: “Als er wel een nieuwe onder-

scheiding voor ons zou komen, denk

ik dat ik eindelijk deze zaak kan laten

rusten. Want het is niet fijn dat je van je

voormalige werkgever het gevoel krijgt

dat je inspanningen niet gewaardeerd

worden.”

veteranen

George Lucas: “Het lijkt wel of alles in de doofpot moest.” FoTo: KARin STRoo

“het blijft knagen dat defensie er geen ruchtbaarheid aan gaf’


verenigingsnieuws

Dhr. M.A. DoffAletta jacobspad 14901 Mn oosterhout nB18 maart 2013 (94)

Dhr. W. HazeveldRhebruggenstraat 69402 HS Assen30 maart 2013 (86)

Dhr. A. Bilnachtegaallaan 374461 Rj Goes15 april 2013 (93)

Dhr. B. NagelhoutTribune 908561 GM Balk18 mei 2013 (82)

Dhr. S. Nijhuispostbus 3067500 AH enschede30 mei 2013 (34)

Dhr. A.J.G. WolthuisAm Ring 5941844 Wegberg30 mei 2013 (72)

Dhr. H.J. Eversnicolaas Beetslaan 129405 BD Assen2 juni 2013 (87)

Dhr. K. van AkenDelflandseweg 723119 xA Schiedam5 juni 2013 (91)

Dhr. P.J. LeunissenMuller Brauelweg 227404 Zeven6/6/2013 (69)

Dhr. A. HooydonkDorpsplein 543769 VB Soesterberg12 juni 2013 (85)

Dhr. P.H. SchipperSchaepmanstraat 626702 AZ Wageningen12 juni 2013 (58)

Dhr. S.C. HarkesDorpsstraat 25 - 0126741 AA lunteren19 juni 2013 (94)

Dhr. H.W.T. van GroenesteinBokkekamp 43848 BD Harderwijk20 juni 2013 (87)

Dhr. G. Snoekj. Buiskoolweg 149699 TT Vriescheloo22 juni 2013 (85)

Dhr. P.J. van RemoortereHoofdstraat 61 - A4564 An Sint jansteen24 juni 2013 (92)

Dhr. H. ElbertsenDe Klamp 103958 GK Amerongen24 juni 2013 (89)

Mevr. B. Dekker-KlapSmitsstraat 504623 xS Bergen op Zoom24 juni 2013 (67)

Dhr. W. HolwerdaKleefsehoek 246711 SB ede GlD26 juni 2013 (91)

Dhr. H. BerghGoudmijnhof 365348 Kj oss8 juli 2013 (88)

Overleden

datum plaats PA-groep aanvang locatie adres telefoon sectorhoofd PA

19 sep Voorburg Haaglanden 14.00 uur Hotel Mövenpick Stationsplein 8 070-3373737 peter Verwoerd

24 sep uden Brabant Noord-Oost 14.00 uur Cafe Moeke oude udenseweg 10 0413 262102 Bert Weeren

26 sep Rolde Assen 14.00 uur Zalencentrum De Aanleg Asserstraat 63 0592-241251 Gerard Dillerop

30 sep Weert Poort van Limburg 10.00 uur Dienstencentrum De Roos Beekstraat 29 0495-520580 Bert Weeren

30 sep eindhoven De Kempen 13.30 uur Zalencentrum Ambassadeur l.napoleonplein 21 040-2520673 Bert Weeren

1 okt Rosmalen De Meijerij 10.00 uur perron 3 Hoff van Hollantlaan 1 073-8507550 Bert Weeren

1 okt Tilburg Hart van Brabant 13.30 uur postelse Hoeve Dr. Deelenlaan 10 013-4636335 Bert Weeren

1 okt Harderwijk NO-Veluwe 14.00 uur Zalencentrum De Kiekemure Tesselschadelaan 1 0341-434749 Gerard Dillerop

2 okt Dordrecht Rijnmond 13.30 uur Cultureel Centrum Sterrenburg Dalmeyerplein 10 078-6171778 peter Verwoerd

3 okt Arnhem ZO-Veluwe 13.30 uur pMT De landing’ Schaarsbergen Deelenseweg 28 026-4430487 Bert Weeren

2 okt Wezep Ijsselland 14.00 uur Dorpshuis Zuiderzeestraatweg 500 B 038-372716 Gerard Dillerop

3 okt emmen Emmen 14.00 uur Wijkcentrum ‘t Brinkenhoes Mantingerbrink 140 0591-610201 Gerard Dillerop

7 okt lijnden Kennemerland 13.30 uur Dorpshuis De Vluchthaven Schipholweg 649 023-5551692 peter Verwoerd

7 okt Steenwijk Steenwijk 14.00 uur Verenigingsgebouw De Klincke Kerkstraat 16 0521-513429 Gerard Dillerop

8 okt leeuwarden Friesland 14.00 uur Zalencentrum De Schakel Havingastate 7 058-2672450 Gerard Dillerop

9 okt Rijen Rijen 10:30 uur Café De Heeren van Rijen Stationstraat 1 0161-226850 Bert Weeren

9 okt Breda De Baronie 13.30 uur Café De Toerist Teteringsedijk 145 076-5215473 Bert Weeren

9 okt Blomberg Duitsland 11.00 uur Café Bei Heini neue Torstrasse 38 05235-6070 Gerard Dillerop

10 okt Hilversum ’t Gooi 13.30 uur De Akker Melkpad 14 035-6212447 peter Verwoerd

10 okt Venlo Venlo / Roermond 14.00 uur Hotel Wilhelmina Kaldenkerkerweg 1 077-3516251 Bert Weeren

14 okt nijmegen Rijk van Nijmegen 13.30 uur Wijkcentrum Dukenburg Meijhorst 7039 024 3448963 Bert Weeren

15 okt enschede Twente 14.00 uur Zuidkamp, MFA Vliegbasis Twenthe 053-4808218 Gerard Dillerop

17 okt Zeven-Brauel Seedorf 11.00 uur Gasthof Zur linde Wallweg 2 04281-3913 Gerard Dillerop

17 okt utrecht Utrecht e.o. 14.00 uur Marcus Centrum Wijnesteinlaan 2 030-2880302 peter Verwoerd

17 okt Heerlen Zuid-Limburg 13.30 uur Café d’r Klinge pancratiusweg 47 045-5741441 Bert Weeren

PA-bijeenkomsten

Dhr. U.W. Schulze, Zoetermeer

Dhr. Th.J. Pool, Oosterhout NB

Dhr. J.C.A. Collaris, Doetinchem

Dhr. C. Rebergen, Delden

Mevr. J. de Boer, Amstelveen

Dhr. J. Kenbeek, Zoetermeer

Dhr. J.B.M. Wils, Hoogerheide

Dhr. R.F. Sparrius, Nijeveen

50 jarig lidmaatschap

AFMP-bestuur komt naar Gilze-Rijen»Op 25 september komt het

bestuur van de AFMP naar

Gilze-Rijen om met de AFMP-leden

te praten. Voor meer informatie:

[email protected]


jaar op Veteranendag extra uitgelicht

werd. ook het scholenproject ‘Verhalen

van veteranen’ werd fraai belicht door

een filmpje dat een live vervolg kreeg

met een uitvoering van een speciaal

voor dit doel geschreven rap van de

populaire Yes-R en kinderen van de

Amersfoortse school de Zonnewijzer.

na de openingsceremonie in de

Ridderzaal werden op het Binnenhof

aan zeventig militairen van alle krijgs-

machtdelen de Herinneringsmedaille

In de aanloop werden vetera-

nen nog voor een dilemma

gesteld door het initiatief van

André Rieu om uitgerekend op

Veteranendag 3.500 kaarten

ter beschikking te stellen voor

veteranen en de Kl die daar in

nauwe samenwerking met het

Veteraneninstituut gretig op

inging. een limburgse krant meldde dat

Rieu’s initiatief ook te maken had met

het feit dat op dat moment nog geen

van zijn acht concerten op het Vrijthof

in Maastricht uitverkocht was, maar dat

nam niet weg dat er een behoorlijke

run losbarstte op de vrijkaarten die voor

de gewone burger zo’n 85 euro kosten.

op Veteranendag bleek het initiatief

overigens geen enkele invloed te heb-

ben op de opkomst, hooguit werd het

na 4 uur ’s middags wat sneller rustig

op het Haagse Malieveld omdat een

aantal veteranen zich richting Maastricht

spoedden.

Actief dienende militairenTijdens de plechtige bijeenkomst in de

Ridderzaal op zaterdag 29 juni werden

de toespraken afgewisseld met informa-

tieve filmpjes, gemaakt door voormalig

nieuwslezer Gijs Wanders, waarin onder

meer aandacht werd geschonken aan

de unTAC missie in Cambodja die dit

De negende editie van Veteranendag kende net als de vorige een vrijwel vlekkeloos verloop en trok weer 85.000 bezoekers. Zij zagen onder meer een veteranendefilé van 4.000 veteranen dat voor het eerst werd afgenomen door het staatshoofd, koning Willem-Alexander. Opvallend tijdens de Veteranendag was dat zich steeds meer organisaties manifesteren die zich met name richten op veteranen die tijdens een missie gewond zijn geraakt.

nieuwe initiatieven om gewonde veteranen te verenigen

‘Veteranendag negen jaar jong’

veteranenTeKST FReD lARDenoYe FoTo’S WilliAM MooRe

V.l.n.r. premier Mark Rutte, voorzitter van het comité Nederlandse Veteranendag Boele Staal en koning Willem-Alexander bij de uitreiking van de onderscheidingen op het Binnenhof op Veteranendag.


Vredesoperaties uitgereikt. Door minister

van Defensie jeanine Hennis-plasschaert

werd daarbij gerefereerd aan het feit

dat in bijvoorbeeld de Verenigde Staten

vanuit de samenleving waardering voor

veteranen ingeburgerd is. “in nederland

is die erkenning en waardering lange

tijd niet vanzelfsprekend geweest, maar

we boeken vooruitgang”, aldus de

minister die het veteranenbeleid een

van haar speerpunten noemde. “op dit

moment wordt hard gewerkt aan invul-

ling van de Veteranenwet. ik noem de

Veteranenombudsman, de oprichting

van één loket voor veteranen en de ere-

Toezicht, stevig op de kaart te zetten.

ook op het Malieveld waren de

Wounded Warriors nadrukkelijk

aanwezig. net als overigens de eerder

in oplinie vermelde vereniging De

Gewonde Soldaat, die zich vooral richt

op in Afghanistan gewond geraakte

militairen. Deze organisatie posteerde

zich overigens niet toevallig naast de

Bond voor nederlandse Militaire oorlogs

en dienstslachtoffers (BnMo) die al

meer dan 65 jaar voor deze doelgroep

opkomt. in opdracht van de BnMo is

voormalig AFMp-voorzitter Wim van

den Burg, samen met oud-humanistisch

raadsman Bart Hetebrij, bezig met het

voorbereiden van een nieuwe koe-

pelorganisatie met de naam Stichting

Maatschappelijke ondersteuning

Geüniformeerden (Stimog). Hoewel

deze stichting zich ook nadrukkelijk gaat

openstellen voor andere geüniformeer-

den, zoals de politie, brandweer etc. zal

zij ook ruimte bieden voor deze nieuwe

initiatieven die zich richten op veteranen

die een aandoening hebben opgelopen

tijdens een uitzending.

Bezoekersrecordpremier Rutte en minister van Defensie

Hennis-plasschaert konden in elk

geval alvast met dergelijke organisa-

ties kennismaken tijdens hun rondje

over het festivalterrein. na het defilé

stroomde het terrein vol met defilanten

en dagjesmensen die de verschillende

organisaties bezochten. Daaronder ook

de AFMp, MARVeR en npB onder de

paraplu van FnV-Veiligheid met onder

anderen AFMp-secretaris Skip Springer.

Aan het eind van de dag kon het Comité

nederlandse Veteranendag trots

melden dat de negende Veteranendag

net als vorig jaar een recordaantal

van 85.000 bezoekers behaald heeft.

Daarmee werd in elk geval het gelijk

bewezen van de woorden van premier

Rutte ’s ochtends in de Ridderzaal.

“Veteranendag is pas negen jaar jong,

maar nu al is deze bijzondere dag niet

meer weg te denken uit onze samenle-

ving en ons collectieve geheugen.”

schuld waarvan inmiddels het grootste

deel is uitgekeerd.” Hennis-plasschaert

kondigde ook aan dat zij, samen met

initiatiefneemster van de Veteranenwet

Angelien eijsink, voor het eerst het

Draaginsigne Veteranen zou uitreiken

aan vier ‘actief dienende veteranen’ van

de verschillende krijgsmachtdelen. Zij

kregen het ereteken als eerste, maar het

is de bedoeling dat de krijgsmachtdelen

nog dit jaar alle 30.000 veteranen in

werkelijke dienst van de veteranenspeld

voorzien, alsmede van de veteranenpas

en het handboek veteraan.

Tegen de tijd dat het traditionele vetera-

nendefilé begon, brak in Den Haag de

zon door en de weer in groten getale

opgekomen toeschouwers zagen zo’n

4.000 veteranen, in werkelijke dienst

dan wel postactief, paraderen door de

Haagse binnenstad. Daaronder naast de

veteranen van de politie en de douane,

voor het eerst ook een speciale delega-

tie veteranen die bij beveiligingsbedrijf

G4S werken. nieuw waren ook de 12

speurhonden van de luchtmacht, die

tijdens missies explosieven opsporen en

de pony’s van het Korps Mariniers.

net als voorgaande jaren werd er extra

hard geapplaudisseerd voor het deta-

chement van Dutchbat 3 dat groter was

dan ooit. De prominenten op de eretri-

bune naast koning Willem-Alexander op

de Kneuterdijk gaven Dutchbat 3 een

staande ovatie. De Dutchbatters toon-

den zich na afloop opgetogen over het

eerbetoon. ‘Defileren langs de koning.

een kippenvelmoment!’, schreef er een

van hen op Facebook.

Wounded Warriorsnieuw in het defilé waren ook de

zogeheten Wounded Warriors, een

uit de VS overgewaaide groep die

opkomt voor bij een missie gewond

geraakte militairen. De WWnl zoals de

organisatie kortweg heet is er in korte

tijd in geslaagd om zichzelf, met een

ambassadeur als ridder MWo Marco

Kroon en prominenten als oud-iGK lex

van oostendorp en Tweede Kamerlid

Angelien eijsink in de Raad van

FoTo: WilliAM MooRe

FoTo: WilliAM MooRe

“alle 30.000 veteranen in werkelijke dienst krijgen dit jaar de veteranenspeld’

Ook de stand van FNV-Veilig-heid mocht zich verheugen in de belangstelling van de

bezoekers van Veteranendag in Den Haag.


InteGrIteIt- sChendInG/ OnGewenst GedraGVoor meldingen van of klachten

over (vermoedelijk) ongewenst

gedrag of een andere integriteits-

schending, kun je contact opnemen

met het meldpunt van de Centrale

Organisatie Integriteit Defensie

(COID). Telefoon: (0800) 22 55 733

/ +31 (70) 414 33 00 (vanuit buiten-

land). E-mail: [email protected]

szVK en/Of zOrGzaamSZVK/Univé Verzekeringen

t.a.v. team MvD

Postbus 445

5600 AK Eindhoven

Zorgzaam/Univé klachten

Antwoordnummer 9292 (geen post-

zegel nodig)

5600 VM EINDHOVEN

landelIjK zOrGsysteem VeteranenHet kan gebeuren dat ervaringen

binnen het LZV tot klachten leiden.

Deze klachten kunnen gaan over

behandelaars of behandelinstel-

lingen, of over de organisatie en

samenwerking binnen de keten.

Je kunt de klachtenfunctionaris

bereiken op klachtenfunctiona-

[email protected]. Wanneer deze

functionaris niet binnen zeven

dagen contact opneemt dan graag

zelf contact opnemen met het LZV-

projectbureau: 030 2502650 of per

mail [email protected]

VeteranenInstItuutEen klacht kun je schriftelijk

indienen bij de directeur van het

Veteraneninstituut, KTZA b.d.

F.J. (Frank) Marcus, Postbus 125,

3940 AC Doorn. In voorkomende

gevallen buigt een onafhankelijke

Klachtencommissie zich over de

klacht.

mIlItaIre GezOndheIdszOrGHeb je een klacht over de gezond-

heidszorg binnen Defensie? Probeer

dan eerst tot een oplossing te komen

met degene die de klacht heeft ver-

oorzaakt. Vaak is er sprake van een

misverstand en is de kwestie met

wat tekst en uitleg eenvoudig op te

lossen. Ben je na een gesprek of een

bemiddelingspoging nog steeds

ontevreden, dan kun je de Centrale

Klachten Commissie (CKC) inscha-

kelen. De CKC is te bereiken via een

Patiëntencontactpersoon, telefoon

06 – 10263703 of e-mail ckc@min-

def.nl.

Veteranen en dIenstslaChtOffers De Klachtenfunctionaris voor

Veteranen en Dienstslachtoffers is te

bereiken maandag tot en met vrij-

dag van 08.00 tot 12.00 uur via het

Servicecentrum DC HR, telefoon-

nummer 0800 - 2255 733 (optie 3,

daarna optie 5), of via e-mail: klach-

[email protected].

Als zaken bij Defensie niet lopen zoals je dat wenst of had verwacht hoef je dat niet te slikken. Bijvoorbeeld als jou onrecht wordt aangedaan of als er sprake is van een integriteitschending. In die gevallen kun je jouw zaak voorleggen aan een instantie, die kan beoordelen of je een punt hebt. In sommige gevallen worden er passende maatregelen genomen. Het heeft daarom vaak zin om een klacht in te dienen.

Je klacht bij het juiste loket

individuele belangenbehartigingTeKST SKip SpRinGeR

Nota bene » Dien je

klacht/

verzoek – indien

nodig met onder-

steuning van ons

- in bij die instantie

van Defensie die

uw klacht kan

behandelen.

Stel ons in kennis

van de klacht en

hou ons op de

hoogte van de

voortgang van de

klacht (secreta-

[email protected]) .

De klacht kan een

eenmalig incident

zijn, maar het kan

ook zijn dat je

collega’s dezelfde

klachten hebben.

In dat geval trek-

ken we aan de bel

bij Defensie.

tOetsInG sOCIaal beleIdsKaderDe minister van Defensie heeft de Centrale Toetsingscommissie (CTC) ingesteld, als waarborg voor een adequate uitvoering van het Sociaal Beleidskader (SBK) 2012. De CTC is in het leven geroepen om iedere werknemer, burger en militair, de kans te bieden om een bepaalde beslis-sing te laten toetsen op zorgvuldigheid. De CTC toetst de kwaliteit van de processen. Na die check wordt door de CTC een advies uitgebracht aan het defensieonderdeel dat het besluit uiteindelijk moet nemen. De verant-woordelijkheid voor het proces en de zorgvuldigheid daarvan blijft liggen bij de defensieonderdelen. Zij zullen met het advies van de CTC echter ernstig rekening houden. Indienen adviesaanvraag uitsluitend per e-mail: [email protected]

bemIddelInGSoms is een klacht niet nodig maar is bemiddeling gewenst. De Inspecteur-Generaal der Krijgsmacht (IGK) bemiddelt op verzoek in individuele kwesties die betrekking hebben op Defensie. Iedere (voormalige) Defensiemedewerker en/of zijn relatie kunnen een beroep doen op de IGK. Doel van de bemiddeling is de kwestie die door een van de partijen aan de orde wordt gesteld met inspanning van partijen op te lossen, onder regie van de bemiddelaar. De daarbij behorende ‘spel-regels’ zijn vastgelegd in een protocol.Telefoon: (035) 577 66 33, mail [email protected]

Naast een klacht kun je ook verzoeken om toetsing of bemiddeling:


Verzekeren • Hypotheken • SparenTel: (040) 20 73 100 • E-mail: [email protected] • www.dfd.nl

Een eerste huis, droom of werkelijkheid?

Uw voordelen wanneer u kiestvoor een DFD Hypotheek......Uw DFD-adviseur komt naar u toe;Wij bieden zeer scherpe rentetarieven;Wij werken transparant. U weet vooraf hoeveel en waarvoor u ons betaalt; Wij volgen het DFD hypotheekstappenplan© en komen zo uit bij de hypotheek die het best bij u past;Wij werken volledig volgens de leidraad die de AFM aan hypotheekadvies stelt;Militairen met BBT- en FPS-contracten kunnen bij DFD wel terecht;NHG en subsidieregelingen zijn voor ons gesneden koek.

DFD Hypotheek Kort Nieuws.indd 1 27-6-2013 12:25:57

Vanuit vestigingen in Harderwijk, Nunspeet, Nijkerk en Elburg leggen de 27 advocaten van OMVR Lunenberg zich toe op alle relevante rechtsgebieden voor ondernemers, overheden en particulieren.

Voor advies op het gebied van het (militair) straf- en tuchtrecht, (militair) ambtenarenrecht en letselschaderecht kunt u contact opnemen met

mr. H.J.M.G.M. van der MeijdenPostbus 873840 AB Harderwijk0341-417023

[email protected]

voor leden van afmp/fnv en marver/fnv gelden speciale tarieven

mr. P. ReitsmaPostbus 11043860 BC Nijkerk033-2458544

www.omvradvocaten.com

adv_advocatenlunenberg.indd 1 07-03-2011 16:13


veteranenTeKST linDe VAn DeTH, FReD lARDenoYe en jAnKe RoZeMulleR

Draaginsignes en medailles op uniform

»Veteranen in werkelijke dienst mogen sinds eind juni

ook hun veteranenspeld dragen op hun uniform. Op de

Nederlandse Veteranendag werden de eerste Draaginsignes

Veteranen aan de veteranen in werkelijke dienst uitgereikt

door Tweede Kamerlid Angelien Eijsink en minister van

Defensie Jeanine Hennis-Plasschaert. De vier krijgsmachtde-

len gaan komende maanden personeel met veteranenstatus

het ereteken uitreiken. Ook de inhuldigingsmedaille en het

Elfstedenkruis mogen op het uniform. In 2014 zal er ook een

stoffen uitvoering van het Draaginsigne Gewonden (DIG) te

verkrijgen zijn bij het KPU-bedrijf. Van alle bekende emble-

men zijn er stoffen uitvoeringen, zodat die gedragen kunnen

worden op het dagelijks en gevechtstenue. lvd

Ombudsman wijst Oorlogsgravenstichtingterecht

» De Veteranenombudsman Brenninkmeijer

heeft een klacht tegen de Oorlogsgravenstich-

ting (OGS) over het niet vermelden van een in Nieuw-

Guinea omgekomen militair in het slachtofferregis-

ter gegrond verklaard. De klacht was ingediend door

de dochter van een militair die is omgekomen bij het

neerstorten van Martin Mariner van de Marinelucht-

vaartdienst nabij Goa (India) in 1959. Het toestel was

op weg naar het toenmalige Nederlands Nieuw-Gui-

nea. De dochter vindt dat de graven van haar vader

en de andere omgekomen inzittenden moeten wor-

den opgenomen in het slachtofferregister dat door

de OGS op haar website wordt gepubliceerd. De OGS

stelt zich op het standpunt dat er in 1959 nog geen

sprake was van een oorlogssituatie en dus ook niet

van een oorlogsgraf. De ombudsman heeft de OGS

aanbevolen om ze wel op de site te vermelden onder

het kopje ‘Dienstslachtoffergraf’. fl

Enkele van de ‘moeders van

Srebrenica’ tijdens een terugkeerreis van

Dutchbat in 2007.

Angelien Eijsink reikt op Veteranendag het Draaginsigne Veteranen uit op het Binnenhof.

mOeders Van srebrenICa VerlIezen reChtszaaKh De Verenigde Naties heb-ben immuniteit en kunnen daarom niet worden aange-klaagd, zo heeft het Europese Hof voor de Rechten van de Mens bepaald. Deze uitspraak werd gedaan in een zaak die was aangespannen door de ‘moeders van Srebrenica’. De stichting van nabestaanden van de slachtoffers vindt dat de VN en de Nederlandse Staat rondom de val van de enclave in 1995 onrechtmatig handelden. Eerder al stelde de Hoge Raad dat de VN niet kunnen worden gedaagd door enig nationaal recht. Daarop stapten de moe-ders naar het Europese Hof voor de Rechten van de Mens. Volgens het hof leidt een zware schending van de mensenrech-ten er niet automatisch toe dat een civiele schadeclaim voor-rang krijgt boven de immuniteit van de VN. lvd

‘rehabIlItatIe IndIë- weIGeraars POlItIeKe KwestIe’h Twee Indië-weigeraars die de Hoge Raad hadden gevraagd hun veroordelingen uit de jaren vijftig te herzien zijn in het ongelijk gesteld. De Hoge Raad oordeelde dat er onvoldoende nieuwe feiten naar voren waren gekomen om de zaak te her-openen en vindt dat de politiek aan zet is als het de straffen wil rechtzetten. Kamerlid Angelien Eijsink (PvdA) vroeg de minister van Buitenlandse Zaken en de minister van Defensie of zij ook vinden dat rehabilitatie een zaak is van de politiek. Ook vraagt zij of ze het met haar eens zijn dat rehabilitatie van de voormalige dienstweigeraars niets ten nadele betekent voor de indivi-duele inzet en opvattingen van degenen die toentertijd wel heb-ben meegedaan aan de strijd in voormalig Nederlands-Indië.

jr

FoTo: WilliAM MooRe

Fo

To

: Wil

liA

M M

oo

Re


ook toe ‘dat de wijze van rapportering

anders kan en anders moet.’

ook het CDA bij monde van Hanke

Bruins-Slot zei zich zorgen te maken

over de uitvoering van de Veteranenwet

en vroeg zich af of ook de zogeheten

nuldelijnszorg (mantelzorgers e.d.) daar

geen plek in zou moeten hebben. Sp en

D66 wilden meer informatie over het

ook door de AFMp gewenste onder-

zoek naar zelfmoord onder veteranen.

D66 Tweede Kamerlid Wassila Hachchi:

“in zo’n onderzoek moet je zelfmoord

van militairen niet zonder meer gaan

vergelijken met cijfers van het CBS.

een militair is immers geselecteerd en

gekeurd, dus niet te vergelijken met een

gewone werknemer.” De minister begon

haar antwoorden op de Kamervragen

met de opmerking: “Volgend jaar komt

er weer een echte nota.” Maar de Vaste

Kamercommissie voor Defensie nam

geen genoegen met de toezeggingen.

in september moet de minister met een

‘aangepaste nota’ komen en wordt het

debat voortgezet. fl

Scherpe kritiek op minister van Defensie Hennis-plasschaert

‘Een schoffering van de veteranen’, zo noemde PvdA Tweede Kamelid Angelien Eijsink het ontbreken van cruciale informatie in de Veteranenota die in juni aan de Kamer was gestuurd. Het betrof met name het ontbreken van informatie over hoe het gaat met Afghanistanveteranen en over het in te stellen veteranenloket. Minister van Defensie Jeanine Hennis-Plasschaert beloofde een ‘aangepaste veteranennota’.

»Het is inmiddels een goede tradi-

tie dat de Vaste Kamercommissie

van Defensie aan de vooravond

van de Veteranendag een nieuwe

Veteranennota bespreekt met de minis-

ter. Maar dit jaar dreigde het al snel een

hele korte vergadering te worden. Veel

partijen, waaronder ook regeringspartij

pvdA, hadden scherpe kritiek op de

nota van minister van Defensie Hennis-

plasschaert. even dreigde het overleg

helemaal opgeschort te worden, maar

na een schorsing werd de vergadering

voortgezet.

VeteranenombudsmanVan alle partijen waren eigenlijk alleen

de VVD en de pVV in grote lijnen

tevreden over de Veteranennota,

al vroeg ook VVD-Tweede kamelid

Ybeltje Berckmoes-Duindam zich

wel af wat het betekende dat de

Veteranenombudsman op dezelfde dag

als het debat aankondigde alvast met

zijn werk te beginnen. ‘ik vind dat vetera-

nen niet langer de dupe mogen worden

van een langlopend wetgevingsproces

en daardoor bij mij een gesloten deur

aantreffen’, liet Brenninkmeijer weten

op zijn site. Hennis-plasschaert noemde

het ‘niet chique’ dat de ombudsman

zijn besluit via deze weg bekendge-

maakt had, maar reageerde verder

laconiek: “Hij kan gelijk aan de slag.

Handen uit de mouwen, zou ik zeggen.”

Desalniettemin sloot het initiatief van de

ombudsman aan bij de kritiek van de

oppositiepartijen en de pvdA dat het wel

erg lang duurt voordat de Algemene

Maatregelen van Bestuur die horen

bij de al kamerbreed aangenomen

Veteranenwet gereed zijn, ook al was

er ook begrip voor het verweer van de

minister dat de onderhandelingen daar-

over met de bonden enige tijd hebben

stilgelegen. De kritiek spitste zich toe

op het veteranenloket dat een belang-

rijke peiler is van de Veteranenwet.

eijsink: “net als veel andere zaken

wordt hierover niets toegelicht in de

Veteranennota. Het is lastig debatteren

over heel veel wat ontbreekt.”

Afghanistanveteraneneijsinks kritiek dat eerder gevraagde

informatie over hoe het gaat met mili-

tairen die hebben deelgenomen aan de

missie in uruzgan ontbreekt, werd ook

door de oppositie gedeeld. eijsink: “Zo

kan de Kamer de minister niet controle-

ren.” Het pvdA-Tweede Kamerlid sprak

zelfs van een ‘schoffering van de vete-

ranen’. Hennis-plasschaert noemde dat

‘bijna onacceptabel’ en wees erop dat

door heel veel mensen ‘met ziel en zalig-

heid’ gewerkt wordt aan de invulling

van het veteranenbeleid en ‘het belang

van de veteraan’. Maar de minister gaf

Minister van Defensie Jeanine Hennis-Plasschaert op Veteranendag.

Veteranennota krijgt onvoldoende

FoTo: WilliAM MooRe


ledenbenefits

KlassIeKe fIlm OVer straaljaGerPIlOten COmPleet Geremasterd In 3d

Top Gun » De destijds razend populaire film Top Gun vertelt het verhaal van de jonge straaljager-

piloot Pete ‘Maverick’ Mitchell (Tom Cruise) die bij de Amerikaanse marine aan de pres-

tigieuze Top Gun Fighter Weapons School wordt opgeleid tot toppiloot. Al bij een van de eerste

oefeningen in de lucht demonstreert hij tot ongenoegen van zijn superieuren dat hij grote

risico’s niet uit de weg gaat om zijn doel te bereiken. Dat dit niet zonder gevaar is, blijkt als hij zijn

beste vriend Nick ‘Goose’ Bradshaw (Anthony Edwards) verliest tijdens een missie. Naarmate

de opleiding vordert, neemt de druk op Mitchell om zijn gedrag te wijzigen steeds meer toe.

Ondertussen is hij tot over zijn oren verliefd geraakt op een van de lokale schoonheden (Kelly

McGillis).

Top Gun is na ruim 25 jaar digitaal geremasterd en in een 3D-versie op blu-ray uitgebracht, waar-

door de spectaculaire actiescènes nog beter uit de verf komen. De film zorgde eind jaren tachtig

voor een enorme run op de pilotenopleidingen van de krijgsmacht en is uitgegroeid tot een

klassieker in het genre.

De 3D limited edition van Top Gun is sinds 17 juli op blu-ray verkrijgbaar in de speciaalzaken.

VerVOlGfIlm OVer team Van elItemIlItaIren nu OP dVd

G.I. Joe: Retaliation» De succesvolle actiefilm G.I. Joe: The Rise Of The Cobra heeft met G.I. Joe: Retaliation een

minstens even succesvol vervolg gekregen. De filmserie, gebaseerd op het populaire

speelgoedmerk G.I. Joe van Hasbro, gaat over een team van elitemilitairen dat ingezet wordt

voor zeer speciale opdrachten. Dit keer wordt de eerste G.I. Joe (Bruce Willis) onder meer bijge-

staan door Roadblock (Dwayne Johnson). Het nieuwe G.I. Joe team moet het opnemen tegen

aartsvijand Cobra die heeft weten door te dringen in het hart van de regering en die daarmee

ook het voortbestaan van de G.I. Joe’s bedreigt.

G.I. Joe: Retaliation is vanaf 31 juli op dvd en blu-ray verkrijgbaar in de speciaalzaken. Tevens is

er een dvd- en blu-ray-boxset verkrijgbaar met beide delen van de serie

De redactie mag van Universal

Pictures drie exemplaren van

deze film op blu-ray verloten

onder de leden van de AFMP.

Wilt u kans maken op een van

deze exemplaren? Stuur dan

vóór 15 augustus een e-mail

met uw adresgegevens en deze

actiefilm als onderwerp naar

[email protected].

De redactie mag van Universal

Pictures drie exemplaren van

de dvd van G.I. Joe: Retaliation

verloten onder de leden van de

AFMP. Wilt u kans maken op

een van deze dvd’s? Stuur dan

vóór 15 augustus een e-mail

met uw adresgegevens en deze

film als onderwerp naar

[email protected].


300 PrOGramma’s In 1 PaKKeth Er komen steeds meer programma’s die geschikt zijn voor het werken vanaf een USB-stick. De programma’s kosten weinig opslagruimte en je hoeft ze niet eerst op een computer te installeren voordat je er mee aan de slag kunt. Handig, want dat betekent dat je meteen met de programma’s kunt werken zodra je de USB- geheugenstick in een willekeurige computer steekt. Liberkey is een verzameling van dit soort program-ma’s. De samenstellers van Liberkey beke-ken duizenden gratis portable software titels en selecteerden de beste programma’s. Het gevolg is een pakket dat je op je stick kunt zetten waarna je overal de beschikking hebt over alle mogelijke soorten software. Voor vrijwel iedere toepassing heb je een goed programma tot je beschikking, of dat nu een browser is, een messenger, een agenda, een mediaspeler of kantoorsoftware. Installeer Liberkey op je USB-stick of harde schijf en je hebt de beschikking over bijna 300 gratis programma’s... Natuurlijk hoef je niet alle programma’s op je stick te zetten. Je kunt ook aangeven welke programma’s je wilt hebben of bij het downloaden kiezen voor LiberKey Standard (circa 100 programma’s) of LiberKey Basic (alleen de belangrijk-ste software). Liberkey werkt onder alle Windows versies sinds XP. Alles is gratis en je kunt het natuurlijk ook gewoon op de har-de schijf van je pc zetten en gebruiken. De programma’s kunnen gestart worden vanuit een overkoepelend menu of via de systeem-balk. downloaden op www.liberkey.com

computerhoekTeKST WiM VAn Den BuRG

Super slideshow voor je website

»Met een slideshow kun je je website

nog aantrekkelijker maken omdat

je telkens een verse afbeelding kunt

plaatsen met een zelf te bepalen interval.

Zo blijven bezoekers langer op je site en

het ziet er - mits je mooie foto’s gebruikt -

natuurlijk ook prachtig uit. Ook kun je de

slideshows gebruiken om meerdere pro-

ducten of artikelen van je website op een

prominente plek op de homepage onder

de aandacht te brengen. Maar hoe creëer

je een ‘Wow-effect’? Met WOW Slider bij-

voorbeeld, een programma dat zijn naam

beslist verdient. Voor niet-commerciële

websites is dit helemaal gratis. De software

(voor Windows en Mac computers) bevat

naast het programma zelf een groot aan-

tal professionele templates. Ook worden

er plugins meegeleverd waarmee je de

slideshows makkelijk kunt plaatsen op

populaire website editors als Wordpress

of Joomla. WOW Slider bevat een groot

aantal visuele efecten (Blast, Fly, Blinds,

Squares, Slices, Basic, Fade, Ken Burns,

Stack, Stack vertical en Basic linear) om te

gebruiken in je slideshows. Op de website

vind je een groot aantal fraaie voorbeel-

den. downloaden op www.wowslider.com

aPPs OP je PC h Pokki is een heel bijzon-der programma. Het zorgt er voor dat je je Windows com-puter kunt voorzien van een desktop vol apps die grote overeenkomst vertonen met die van een smartphone of tablet. Pokki is te gebruiken op pc’s met alle Windows-versies vanaf XP. Het programma is het meest populair onder Windows 8 gebruikers die het oude Startmenu in hun besturings-systeem missen. Maar Pokki is veel meer dan alleen een startmenu voor Windows. Het zorgt er ook voor dat je apps op je Windows computer kunt gebruiken. Er zijn honderden gratis apps voor Pokki te down-loaden via de Pokki Store. Deze gratis apps zijn vergelijkbaar met de smartphone apps, bijvoorbeeld voor Android. Voor alle belangrijke diensten zoals Facebook, Instagram, Twitter en Gmail zijn Pokki apps beschikbaar. Ook spelletjes liefhebbers kunnen hun hart ophalen aan de vele apps die ze met Pokki op hun Windows-computer kunnen gebruiken.

downloaden op www.pokki.com


1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

Boncadeau!Stuur uw oplossing van de overlapper vóór 04.09.2013

naar: redactie oplinie postbus 157, 3440 ad woerden of stuur een e-mail naar: [email protected]

Vergeet niet uw adres te vermelden, want onder de

goede inzendingen verloten wij een boncadeau t.w.v. 25 euro! uit de goede oplossingen van de puzzel uit

het vorige nummer trokken wij m. de gruiter uit

st. oedenrode.

puzzelDooR DiRRY KooMAnS

OmsChrIjVInGDe woorden overlappen elkaar met 1 letter. De laatste letter van het eerste

woord is de beginletter van het tweede woord, enz. in de dik omlijnde kolom-

men ontstaat een zin. Dat is de oplossing van deze puzzel.

1. bijna nooit - waterval (uSA/Canada) - attaque

2. dal - Amerikaanse staat - onbrandbaar mineraal

3. loopvogel - meubilair - onzin

4. schermwapen - plaats in noord Brabant - vaartuig (Venetië)

5. fakkel - haarwasmiddel - taal/stijloefening

6. insect - olie uit vlaszaad - vrouwelijk lastdier

7. koele drank - simpelheid - medicus

8. sterke drank - snijdokter - raambekleding

9. eindstreep - verlangen naar thuis - maar

10. danskunst - waarde bepalen - erg klein

11. klus - innig - ontsluiter

12. zeezoogdier - strafmaatregel - stijl in mode en kunst

13. uitvinder van televisie - parallel aan hoofdrijbaan lopende straat -

vrouw van een graaf


contactpagina

SectorhoofdenLandmachtElze Mulder mobiel 06 – 53 51 00 73e-mail [email protected]

MarineLizet Wolters mobiel 06 - 23 89 55 07e-mail [email protected]

Luchtmacht Ron Segersmobiel 06 – 53 52 60 83e-mail [email protected]

Postactief regio Noord/OostGerard Dilleropmobiel 06 – 41 55 85 54e-mail [email protected]

Postactief regio WestPeter Verwoerdmobiel 06 – 53 52 60 84e-mail [email protected]

Postactief regio ZuidBert Weerenmobiel 06 – 53 52 60 79e-mail [email protected]

Kantoor Den HelderWiebe Herwijer van de afdeling Individuele Belangenbehartiging bemant het kantoor. adres Kerkgracht 3 1782 GJ Den Helder telefoon 0223 – 693 522fax 0223 – 693 515 (b.g.g. 0348 – 487 050)

Sluitingsdatum kopijOplinie 06 - 2013 sluit op 04.09.2013 en verschijnt 01.10.2013.

Algemene adresgegevensbezoekadres Steinhagenseweg 2-C 3446 GP Woerdenpostadres Postbus 157 3440 AD Woerdentelefoon 0348 – 487 050fax 0348 – 707 411e-mail [email protected] www.afmp.nlrekeningnr 1933098openingstijden maandag t/m vrijdag van 8.30 tot 17.00 uur

Afdeling Individuele Belangenbehartiging (IB)telefoon 0348 – 707 433fax 0348 – 487 056e-mail [email protected]

Ledenadministratietelefoon 0348 – 707 432e-mail ledenadministratie@ afmp.nl

opzegging van het lidmaatschap kan geschieden door middel van een brief gericht aan AFMP/FNV, t.a.v. Ledenadministratie, Postbus 157, 3440 AD Woerden, of per e-mail: [email protected]. Houd rekening met de opzegtermijn van 2 volle kalendermaanden. Voorbeeld: u zegt 15 januari op, het lidmaatschap wordt dan beëindigd per 1 april.

adreswijzigingen kunnen door-gegeven worden via onze website www.afmp.nl of gezonden aan:

AFMP/FNVt.a.v. LedenadministratiePostbus 1573440 AD Woerden

Bureau Ledenservice *telefoon 0348 – 487 058e-mail [email protected]

* Voor het doorgeven van ambtsjubilea, leeftijdontslag, opname in ziekenhuis, uitzendingen etc. Ook voor vragen over het lidmaatschap, ledenbenefits en verzekeringen.

Uitgave van FNV Veiligheid onder verantwoordelijkheid van de Algemene Federatie van Militair Personeel

aangesloten bij•Algemene Centrale van

Overheidspersoneel (ACOP)•Federatie Nederlandse

Vakbeweging (FNV)•EUROMIL (Europese

organisatie van militaire belangenverenigingen)

redactieAlex Groothedde, Fred Lardenoye, Jos van Nieuwenhuizen, René SchilperoortredactieadresPostbus 1573440 AD Woerdentelefoon 0348 707 [email protected]

ontwerp & vormgevingWitte-en-CoMargo Witte

De inhoud van oplinie valt onder de verantwoordelijkheid van het AFMp/FnV Algemeen Bestuur, behoudens artikelen op naam en de inhoud van de opgenomen advertenties. De redactie behoudt zich het recht voor om ingezonden artikelen te weigeren of te redigeren. niets uit deze uitgave mag worden over-genomen zonder vooraf gaan de toestemming van de redactie.

oplage 20.700

internetwww.afmp.nl

[email protected]

drukSenefelder Misset

Colofon


Tekst: Johan de Rooij Tekeningen: David de RooijklachtNou heb ik er

genoeg van... Ik ga nklacht indienen!

En ik lever hempersnlijk af!

Ik wil grg nklacht indienen...

Oh, dan moetu op de 14e

verdieping zijn!

Lift kapot,zal je net zien...

Grmbl!

Een klacht?Oh, dan moet u op de

2e verdieping zijn!

Hmpf... Zo maelijkgf ik niet op!

Een klacht?Oh, dan moet u op de16e verdieping zijn!

?

Een klacht? De AFMP ver-wijst je nr het juiste adresen ondersteunt je - indiennodig - met je klacht!

Kom mr m!

...En dus vind ik dat wij soldatenvl te weinig beweging krijgen!

!


DFD is klaar voor uw toekomst!Verzekeren • Hypotheken • Sparen

Tel: (040) 20 73 100 • E-mail: [email protected] • www.dfd.nl

DFD-abonnementHelder, zeker en gemakkelijkAls militaire professional wilt u zekerheid en duidelijkheid over al uw militaire- en privérisico’s. DFD biedt dit. Zoals u als militair wereldwijd onze veiligheid garandeert, zo biedt het DFD-abonnement in combinatie met het DFD MaatwerkPakket de zekerheid dat uw verzekeringen en overige financiële zaken altijd en overal in orde zijn. Alles onder één dak!

DFD staat voor:Onafhankelijk persoonlijk adviesAdvies bij u thuis, ook ‘s avonds en in het weekendEén aanspreekpunt, 24/7 bereikbaarMaatwerk oplossingen voor uw beroeps- en privérisico’sSchadeverzekeringen zonder provisieGeen verrassingen. U weet precies hoeveel en waarvoor u betaaltEen vlotte schadeafwikkelingGemak. U en uw thuisfront hebben er geen omkijken naar.

••••••••

DFD Advertentie Abonnement Oplin1 1 27-6-2013 15:51:14

Oplinie05 totaal lr

Documents

Transcript of Oplinie05 totaal lr