Oplinie 7 - 2013
description
Transcript of Oplinie 7 - 2013
oplinie november 2013 01
Defensiepersoneel worstelt met
loyaliteit
november 2013uitgave van de algemene federatie van militair personeel
07
02 oplinie november 2013
wat jarenlang sluipenderwijs is afgebro-
ken, bouw je niet in een dag weer op.
Agenda nabije toekomstDe afgelopen maand heeft het AFmp-
bestuur met kaderleden uit alle sectoren
gediscussieerd over de belangrijkste
onderwerpen in de nabije toekomst. Het
vertrouwensvraagstuk staat daarbij met
stip op één. maar ook werkgelegenheid,
koopkracht, pensioen en het AoW-gat
en uiteraard de WUl staan hoog op
de agenda. We zijn daar al mee aan de
slag, maar we gaan er extra in inves-
teren. omdat ze belangrijk voor u zijn.
natuurlijk blijven we ook gewoon goede
dienstverlening bieden als u individueel
een probleem hebt. maar door zaken
collectief aan te pakken kunnen we
sommige problemen in één keer voor
iedereen oplossen.
Wakker schuddenen als ik daarbij de kat de bel aan moet
binden, dan doe ik dat. Dan zoek ik
de publiciteit, omdat ik vind dat de
problemen van het defensiepersoneel
gehoord moeten worden. omdat ik
inmiddels heel goed weet dat er een
gesloten cultuur bij Defensie heerst. Uit
angst voor represailles durven mensen
lang niet altijd voor hun mening uit te
komen. Dan ben ik uw spreekbuis. en als
ik me daardoor niet bij iedereen geliefd
maak? Het zij zo. De defensieleiding en
de politiek moeten nu eenmaal regelma-
tig wakker worden geschud.
en zeg nu eerlijk: dat spreekverbod van
Defensie gaat af en toe wel erg ver. Want
voor de radio of tv vertellen hoe hard de
bezuinigingen u als werknemer raken,
daarmee wordt echt geen staatsgeheim
geschonden.
Vertrouwensvraagstukik heb mooie en inspirerende verha-
len gehoord, maar ben ook enorm
geschrokken. veel van onze leden zijn
enorm teleurgesteld in hun werkgever.
Al die bezuinigingen, al die reorganisa-
ties, al die niet nagekomen afspraken
– ze hebben er enorm ingehakt. De
voortdurende onzekerheid over baan
en inkomen heeft ertoe geleid dat het
vertrouwen in de defensieleiding en
de politiek ontzettend laag is. en stel
dat je direct op missie wordt gestuurd
naar mali of Turkije, dan kan het toch
niet zo zijn dat je je ook nog zorgen
moet maken over je baan? over de
vraag of je straks de huur van je woning
nog kunt betalen en je gezin nog kunt
onderhouden? in het artikel over het
opinieonderzoek (zie pagina 4) leest u
wat leden vinden van de bezuinigingen,
de defensietop en de politiek. ik vind de
uitkomsten schokkend.
Juist bij Defensie is vertrouwen zó
belangrijk! Het is immers geen gewoon
bedrijf. De mensen die bij Defensie
werken staan voor de veiligheid van
iedereen, nationaal en als het nodig is
internationaal. Ze zijn zelfs bereid daar
zo nodig hun leven voor te geven. en
dan moet je blind kunnen vertrouwen
op je baas en de politiek, dat die de
goede besluiten nemen. en met dat ver-
trouwen is het héél slecht gesteld, dat
MOET hersteld worden. in het belang
van Defensie, maar vooral in het belang
van de mensen die er werken.
Daarover ga ik in gesprek. met de ande-
re vakbondsvoorzitters, met de leiding
van Defensie én met de politiek. ik kan u
niet beloven dat er morgen al resultaten
liggen. er is een lange weg te gaan. iets
Het leven van uw voorzitter is allesbe-
halve saai. Wàt een hectiek de afgelo-
pen weken. ik heb honderden leden en
kaderleden gesproken. Werkend en niet
meer werkend, op het kantoor van de
AFmp en op kazernes. We hebben het
gehad over wat hen bezighoudt, waar
ze wakker van liggen.
Al die verhalen helpen mij om uw stand-
punt tegenover de defensieleiding, de
politiek en journalisten nog beter te ver-
woorden. of het nu bijvoorbeeld gaat
over de bezuinigingen en de gevolgen
daarvan voor het defensiepersoneel,
de regels voor uitzendbescherming of
loopbaanbegeleiding. Want al die onder-
werpen gaan over mensen. over u.
Hectische herfst
02 oplinie november 2013
@AnneMArieSnelSvoorZiTTer AnnemArie snels
oplinie november 2013 03
Herfstakkoord
08De aangekondigde extra bezui-
nigingen op Defensie wordt
geen 348 maar ‘slechts’ 282 miljoen.
Dit zijn weer 1.000 banen opgeteld bij
de 12.000 die al moesten verdwijnen.
Hiermee blijven de bezuinigingen op
Defensie ronduit schrijnend. Die bood-
schap zal de AFMP op zaterdag 30
november aanstaande duidelijk uitdra-
gen tijdens de FNV-manifestatie ‘Voor
koopkracht en echte banen’.
AFmp hekelt defensiebeleid tijdens Haagse hoorzitting
12 De Nederlandse overheid weigert
principiële keuzes te maken over
de gewenste kwaliteit van de krijgs-
macht. Dit leidt tot gesol met het perso-
neel en een hoop onzekerheid en onrust
binnen de organisatie en bij veel families
in het hele land. Deze kritiek uitte AFMP-
voorzitter Anne-Marie Snels tijdens een
hoorzitting van de Tweede Kamer over
de toekomst van de krijgsmacht.
veiligheid in mali staat voorop
15Het kabinet heeft inmid-
dels besloten een grote
militaire bijdrage te leveren aan de
VN-vredesmissie in Mali. Eind dit jaar
zullen 368 Nederlandse militairen zijn
vertrokken naar de hoofdstad Bamako
en de noordelijk stad Gao. De AFMP
vindt dat de veiligheid van het perso-
neel voorop moet staan.
Ambitieus vU-onderzoek van start gegaan
20De afdeling Sociologie van de
Vrije Universiteit Amsterdam
voert in samenwerking met de defen-
siebonden een onderzoek uit naar de
werkgerelateerde grieven binnen de
bijzondere context van de krijgsmacht.
Deze maand ontvangen AFMP-leden
per e-mail een link naar een vragenlijst
over de zorgen, irritaties en problemen
die het werken bij de krijgsmacht met
zich meebrengt.
#07
verder in dit nummer4 Defensiepersoneel worstelt
met loyaliteit
14 Wishful budgeting
16 Verbazing over verhuisplan DMO
18 Pensioennieuws
22 Leven na Uruzgan
25 Advertorial Univé
26 Veteranenberichten
29 Verenigingsnieuws
30 FNV-Voordeel
31 Computerhoek
32 Bankzitter
33 Puzzel
34 Servicepagina
35 Strip
lidmaatschaper kan een moment komen dat u uw AFmp-lidmaatschap op moet zeggen, bijvoorbeeld omdat u een baan buiten Defensie heeft aan-vaard. Houdt u dan rekening met de opzegter-mijn van 2 volle kalendermaanden. voorbeeld: u zegt 15 januari op, het lidmaatschap wordt dan beëindigd per 1 april. U kunt opzeggen door middel van een brief aan AFmp/Fnv t.a.v. ledenadministratie, postbus 157, 3440 AD Woerden, of [email protected].
Het volgende verenigingsblad verschijnt op 24 december 2013. Kopij aanleveren is mogelijk tot en met 27 november.
salarisbetaaldatum: vrijdag 22 november 2013 (inclusief eindejaarsuitkering) en vrijdag 20 december 2013.
Cover: AvDD
inhoud20
04
08
1512
25
04 oplinie november 2013
Het is uitermate slecht gesteld met het vertrouwen van militairen en burgerpersoneel in de Defensietop en in de politiek. Dat blijkt uit een
opiniepeiling van de AFMP onder bijna duizend defensiemedewerkers. Ook andere resultaten geven ernstig te denken. Meer dan de helft is ronduit
ontevreden over Defensie als werkgever. En 70 procent (militairen en burgers) raadt anderen af om voor Defensie te gaan werken.
Defensiepersoneel worstelt met loyaliteit
werk en inkoMenTeKsT Anne-mArie snels en sKip springer
04 oplinie november 2013
De personen op deze foto hebben geen
relatie tot de inhoud van het artikel
oplinie november 2013 05
De resultaten werden op
woensdag 30 oktober
door de AFmp gepre-
senteerd. voorzitter
Anne-marie snels
maakt zich grote zor-
gen en heeft aanbevelingen: ‘De cijfers
liegen er niet om. Het vertrouwen is fors
geschaad en moeT worden hersteld.
De politiek moet aangeven wat ze van
Defensie verwacht.’
Hennis onder vuurDe AFmp is op prinsjesdag gestart
met de opiniepeiling onder haar leden.
Daarbij kregen ook niet-leden de
gelegenheid hun mening te laten horen.
De resultaten werden tijdens en vlak na
de presentatie in nieuwspoort wijd ver-
spreid door de media. naast Defensie
kwam ook minister Jeanine Hennis-
plasschaert in de pers onder vuur te lig-
gen. in een tweet liet Anne-marie snels
weten dat de AFmp niet uit was op het
vertrek van de minister, maar dat ze aan
de slag moest om het vertrouwen te
herstellen. ‘Dat is wat het personeel wil.’
Weinig vertrouwen in defensieleiding»De helft van de respondenten (49
procent) heeft geen vertrouwen in
de top van het eigen onderdeel en
twee derde (65 procent) heeft geen
vertrouwen in de top van Defensie.
»bijna 70 procent is van mening dat de
top niet weet wat er op de werkvloer
leeft en volgens bijna 90 procent is
de uitkomsten van deze opiniepeiling
spreekt urgentie, dat zou de defensie-
leiding ter harte moeten nemen. en dat
zou óók voor politici moeten gelden.
De AFmp hoopt dat die urgentie ook
onderkend wordt.’
grootste zorg baart de AFmp het
geringe vertrouwen dat het defensie-
personeel nog in de eigen leiding heeft.
snels: ‘Jaar op jaar op jaar bezuinigen
heeft er enorm ingehakt.’
Vertrouwen is cruciaalWaarom is juist het vertrouwen van
het defensiepersoneel in de leiding zo
cruciaal? snels: ‘De grondwettelijke taken
van Defensie en de omstandigheden
waaronder die taken moeten worden
uitgevoerd, vragen een krijgsmacht die
als het erop aankomt slagvaardig kan
optreden. Dat vraagt naast integer leider-
schap en goed materieel om personeel
dat blind kan vertrouwen op zijn leiding.
een defensieorganisatie valt of staat met
de mensen en hun loyaliteit aan de orga-
nisatie. Je vraagt aan de defensiemede-
werker namelijk iets heel bijzonders; of
hij bereid is zo nodig zijn veiligheid (en
leven) te riskeren voor de veiligheid (en
het leven) van een ander. vertrouwen
en loyaliteit waren altijd een groot goed
binnen de defensieorganisatie. Het zijn
de belangrijkste basisvoorwaarden om
als Defensie goed te kunnen functione-
ren. maar jarenlang loyaliteit vragen en
daar nauwelijks iets tegenover stellen,
dat heeft wel zijn prijs. Dat heeft het
vertrouwen enorm geschaad.’
dat (ook) het geval bij de minister van
Defensie.
»De helft van de respondenten vindt
dat ze door de bezuinigingen hun
werk niet meer veilig kunnen doen.
Defensie als werkgever»meer dan de helft (56,1 procent) is
ronduit ontevreden over Defensie als
werkgever. een vijfde van de respon-
denten heeft dit jaar naar een functie
buiten Defensie gesolliciteerd. bijna
70 procent (zowel militairen als bur-
gers) geeft aan dat ze anderen niet
zullen aanraden om voor Defensie te
komen werken.
»Aan de respondenten is gevraagd
of ze opnieuw zouden kiezen voor
Defensie als werkgever. bijna de
helft geeft aan dan niet meer voor
Defensie als werkgever te kiezen.
slechts een kwart zou dat wel doen.
»meer dan 40 procent kwalificeert
de werksfeer als (zeer) prettig, maar
daar staat tegenover dat maar liefst
37 procent de werksfeer als (zeer)
onprettig ervaart. slechts een vijfde
(21,8 procent) verwacht over enkele
jaren nog bij Defensie te werken. bijna
de helft van de burgers en bijna een
kwart van de militairen gaat ervan uit
dat ze binnen enkele jaren ontslagen
zijn.
De AFmp maakt zich ernstig zorgen
over de uitkomsten van deze opiniepei-
ling. AFmp-voorzitter Anne-marie snels:
‘De resultaten liegen er niet om. Uit
Meeschuivers
» ‘We hebben meer dan hon-
derd generaals, maar niet
één maakt zich werkelijk hard
voor behoud van personeel en
capaciteiten. Iedere keer weer
schuift men weer heel gemakke-
lijk mee met de nieuwe ‘noodza-
kelijke’ maatregelen.’
» ‘De leiding van de defen-
sieonderdelen verwijzen
wederom naar de bonden om een
statement te maken. Zelf lijken
ze het lef er niet meer voor te
hebben. De angst voor de eigen
positie regeert.’
» ‘Onze legerleiding leeft nog
in het verleden! Heeft geen
visie op de toekomst anders dan
vanuit een historische gedachte.
Zolang dat niet verandert zal
er steeds opnieuw worden
bezuinigd.’
» ‘De top verwacht dat het
hogere onderofficierskader
de lagere rangen blijft motiveren,
stimuleren en activeren, want zij
zijn de steunpilaar van ‘de officier’.
Maar hoe kan de top zoiets ver-
wachten als hij de motivatie en
stimulatie bij die groep weghaalt.’
“de helft zou niet opnieuw voor defensie kiezen’
In de kantlijn bij dit artikel: hartenkreten van AFMP-leden
06 oplinie november 2013
Rek is eruitsnels: ‘De bestaanszekerheid van
mensen is weg, jarenlang bezuinigen,
waarbij reorganisatie op reorganisatie is
gestapeld, heeft ertoe geleid dat de rek
er nu echt helemaal uit is bij mensen.
medewerkers hebben het gevoel dat de
ziel uit de organisatie is gesneden. Juist
defensiemedewerkers willen zekerheid.
De zekerheid dat ze zich niet druk hoeven
te maken over hun baan, hun inkomen,
hun materieel of onnodige onveiligheid.
Zij willen hun werk naar behoren kunnen
uitoefenen, zowel binnen nederland
als tijdens een missie, zonder dat hun
bestaanszekerheid voortdurend onder
druk staat. en aan al die zekerheden is
jarenlang getornd. Dat tast het vertrou-
wen en de loyaliteit enorm aan.’
Loyaliteit op het spelDe loyaliteit aan de leiding was al langer
tanende. Zeer zorgelijk is dat de laatste
jaren, door gedwongen ontslagen, ook
de onderlinge loyaliteit op het spel staat.
Anne-marie snels: ‘Collega’s zijn concur-
renten geworden in plaats van ‘kamera-
den’ die elkaar door dik en dun steunen.
Als de loyaliteit van en tussen mensen
zo op de proef wordt gesteld, brengt
dat risico’s met zich mee. Het risico dat
de veiligheid in het geding is omdat we
straks geen slagvaardige krijgsmacht
meer hebben.’
Nauwelijks vertrouwen in politiekDe grondhouding van de politici op
Defensie is de afgelopen jaren sterk ver-
anderd. Defensie bleek steeds opnieuw
een makkelijke prooi voor bezuini-
gingen. Dat was mede het gevolg
van een gebrek aan maatschappelijk
draagvlak, waarin door zowel politici als
defensieleiding volstrekt onvoldoende
geïnvesteerd is. Het vertrouwen van het
defensiepersoneel in de politiek is dan
ook laag.
Kaasschaverij
» ‘Dit gaat nu al tientallen
jaren door, dit is gewoon de
kaasschaafmethode toepassen.
Niks plannen, gewoon cijfertjes
halen en boekhouders tevreden-
stellen... ONGELOOFLIJK!’
» ‘Ik ben platitudes als ‘het
vet is van het bot’ meer dan
beu. Ze zijn daarnaast volkomen
ongeloofwaardig geworden.’
» ‘Op het AOCS in Nieuw-
Milligen zijn de laatste jaren
nog diverse gebouwen neergezet
op dit moment worden er nog
nieuwe systemen ingebouwd
(SAS en ACS). Die hebben mil-
joenen aan investering gekost
en kunnen nu over een paar jaar
naar de schroothoop.’
Meer kapot dan heel»‘Waar eens de veiligheid gegaran-
deerd kon worden, 24 uur per dag, 7
dagen per week, weet ik uit ervaring
dat we op dit moment niet meer in
staat zijn 24 uur te dekken ten tijde
van crisis in eigen land.’
»‘De krijgsmacht wordt kleiner, maar
blijft breed inzetbaar. De toekomstige
krijgsmacht is operationeel duur-
zaam, betaalbaar, toekomstbestendig
en internationaal inpasbaar. Dit
berust niet op de waarheid, dit is niet
mogelijk.’
»‘Misschien is het wel eens tijd om
gewoon in Den Haag aan te geven:
leuk dat u dit wilt, maar we kunnen
het niet, daar hebben we te weinig
mensen en materiaal voor over.’
»‘De beschikbaarheid van reserveon-
derdelen is schrijnend. En tevens de
staat van ons materieel. Er is meer
kapot dan heel. Als wij met het mate-
rieel waarmee we dagelijks werken
op missie zouden gaan zouden we de
poort niet uitgaan. Met andere woor-
den: ik zou niet met dit leger meer op
uitzending gaan.’
“we moeten prima materieel strippen voor onderdelen’
werk en inkoMen
oplinie november 2013 07
»meer dan 85 procent van de respon-
denten heeft er totaal geen begrip
voor dat Defensie opnieuw fors moet
bezuinigen. ruim 80 procent denkt
dat er binnen twee jaar opnieuw ingrij-
pend bezuinigd wordt op Defensie.
»90 procent vindt dat door alle bezui-
nigingen op Defensie de veiligheid
van nederland op het spel staat.
»bijna alle respondenten (95,7 procent)
zeggen geen enkel vertrouwen in
de politieke besluitvorming over
Defensie te hebben.
Te hoog ambitieniveauDe respondenten verwijten de politici
dat die zich er onvoldoende van bewust
zijn dat bezuinigen op Defensie altijd tot
gevolg heeft dat er navenant minder
taken kunnen worden uitgevoerd. snels:
‘Doordat de politiek de ambities voortdu-
rend op een te hoog niveau legt, zonder
daarbij de bijbehorende financiële mid-
delen te garanderen, worden tekorten
op de exploitatie steeds opnieuw afge-
wenteld op het personeel. ook hier geldt
dat jaar op jaar bezuinigen de bestaans-
zekerheid van het Defensiepersoneel
aantast, waardoor hun motivatie en hun
vertrouwen in de politiek tot bijna het
nulpunt zijn gedaald.’
AanbevelingenDe onderzoeksuitkomsten leiden
wat de AFmp betreft tot drie urgente
aanbevelingen.
1. Het is noodzaak om het vertrouwen
van het personeel in de Defensieleiding
te herstellen. ga zichtbaar voor je men-
sen staan! Toon goed werkgeverschap
en zorg voor het volgende:
»garandeer de bestaans- en inkomens-
zekerheid van het personeel, binnen
of buiten Defensie.
»Kom afspraken na, of het nu om bij-
voorbeeld functietoewijzing, opleiding
of loopbaanbegeleiding gaat.
»Zorg dat teams op sterkte zijn en er
voldoende veilig materieel beschik-
baar is.
»vermijd onderlinge concurrentie, kijk
kritisch naar het verminderen van
functiewisselingen en verplichte roula-
tie om de drie jaar.
»geef het personeel de (financiële)
waardering die hen toekomt.
2. De politiek moet veel nadrukkelij-
ker aangeven wat ze op middellange
termijn van Defensie verwacht, hoe ze
de grondwettelijke taak van Defensie wil
invullen. Daarbij horen het maken van
echte keuzes door de politiek en het
accepteren van de consequenties die
dat op financieel, personeel en
materieel gebied heeft.
3. Herstel van het maatschappelijk
draagvlak; dat is een gezamenlijke
opdracht waar de defensieleiding en de
politiek voor zouden moeten staan.
AFMP-voorzitter Anne-Marie Snels:
‘Deze aanbevelingen, eventueel
aangevuld met die van collegabonden,
willen wij graag met de defensieleiding,
de politiek en de andere militaire vak-
bonden bespreken – op hoog niveau en
op korte termijn. Het is vijf voor twaalf,
maar nog net niet te laat om het tij te
keren.’
‘altijd bereid tot een gespreK’h ‘De uitkomsten van het AFMP-onderzoek zijn serieus, maar komen niet als een verras-sing,’ meldt minister Hennis in een schrifte-lijke reactie. Dat het defensiepersoneel onte-vreden is en geen vertrouwen meer heeft in de top noemt de bewindsvrouw ‘een begrij-pelijke reactie van loyale medewerkers die al 22 jaar te maken hebben met ingrijpende reorganisaties.’
Tegelijkertijd wijst Hennis op de noodzaak van bezuinigen. ‘Nederland heeft te maken met een zeer ernstige financiële crisis, die nu eenmaal ook gevolgen voor Defensie heeft. Dat een deel van de pijnlijke maatregelen als gevolg van de recente begrotingsafspraken zijn teruggedraaid is daarbij positief te noe-men.’ Hennis zegt rust te willen brengen in de defensieorganisatie. Ze is bereid in gesprek te gaan met de AFMP.
» ‘Door de bezuinigingen zijn
er haast geen reserveon-
derdelen beschikbaar, zodat je
veel voertuigen niet kunt afma-
ken. Dat resulteert in veel dubbel
werk.’
» ‘Ik werk op de vliegbasis
Leeuwarden. En ik vind
het gewoon schrikbarend dat we
oude vrachtwagens moeten kan-
nibaliseren, omdat er geen onder-
delen zijn. Dit gebeurt dus ook al
jaren met de F16’s.’
“tekorten worden steevast afgewenteld op het personeel’
08 oplinie november 2013
tijden: het afstoten van 12.000 banen
om een besparing van maar liefst 1
miljard euro te realiseren. We beginnen
eigenlijk nu pas te merken wat dat in de
praktijk betekent en hup – daar komt de
volgende klap alweer.’
Behoud werkgelegenheidDesondanks ziet snels ook de positieve
effecten. ‘De sluiting van de Johan
Willem Friso Kazerne in Assen gaat niet
door en het 45-ste pantserinfanterie-
bataljon blijft bestaan, zij het op een
andere locatie (Havelte). in ermelo wordt
de vrijgekomen ruimte gevuld door
het instituut Defensie geneeskundige
opleidingen (iDgo) en de Koninklijke
militaire school (Kms). Dit betreft in
66 Miljoen minder‘Het is duidelijk dat het Herfstakkoord
voor Defensie relatief gunstig uitpakt,’
aldus Anne-marie snels, ‘Dat wil zeg-
gen: vergeleken bij de oorspronkelijke
kabinetsplannen hoeft de krijgsmacht
de komende jaren 66 miljoen minder in
te leveren. Dat betekent dat nog altijd 81
procent van de extra bezuinigingen op
Defensie gehandhaafd blijft. Die korting
van 19 procent is natuurlijk meegeno-
men, al vindt de AFmp eigenlijk dat
Defensie helemaal geen extra bezuini-
gingen opgelegd had moeten krijgen.
Dat was niet meer dan redelijk geweest,
aangezien de sector nog druk bezig
is met het verwerken van de grootste
bezuinigingsoperatie bij Defensie aller
In een brief aan de
Tweede Kamer geeft de
minister nadere infor-
matie over de afspraken
op Defensiegebied
in het zogenaamde
Herfstakkoord. Dat is
het akkoord over de
rijksbegroting voor
2014 dat het kabinet
rutte-ii op vrijdag 11
oktober sloot met vijf
partijen in de Tweede
Kamer (vvD, pvdA, D66, ChristenUnie
en sgp). Dankzij dat akkoord zijn de
bezuinigingsplannen die het kabinet
op prinsjesdag presenteerde op allerlei
punten teruggedraaid of aangepast.
De aangekondigde extra bezuiniging op Defensie wordt geen 348 maar ‘slechts’ 282 miljoen. Daardoor zullen bij de krijgsmacht in plaats van 2.400 ‘slechts’ 1.000 arbeidsplaatsen extra verloren gaan. Dat heeft minister Hennis-Plasschaert op vrijdag 25 oktober bekendgemaakt. ‘Op zich goed nieuws voor het Defensiepersoneel van wie de werkgelegenheid bedreigd werd,’ aldus AFMP-voorzitter Anne-Marie Snels. ‘Maar als je bedenkt dat die 1.000 banen moeten worden opgeteld bij de 12.000 die al moesten verdwijnen, dan blijven de bezuinigingen op Defensie ronduit schrijnend.’
werk en inkoMenTeKsT DiCK HArTe
Herfstakkoord verandert niets aan bezuinigingsdrift Rutte-II
oplinie november 2013 09
regeling om de inkomensdaling van
militairen door de Wet Uniformering
loonbegrip (WUl) te compenseren.
AFmp-voorzitter snels: ‘in de
rijksbegroting die op 17 september
werd gepresenteerd was voor 2014 al
een bedrag van 50 miljoen ingeboekt
om het Defensiepersoneel gedeeltelijk
te compenseren voor de inkomensach-
teruitgang door de WUl. Dat bedrag
blijft beschikbaar, maar het gaat dan
opnieuw (net als in 2013) om een rege-
ling voor slechts één jaar. De AFmp
wil een volledige compensatie die
blijvend betaald wordt uit de algemene
middelen. ondanks de afspraken met
de minister, die ze ook besprak met de
Tweede Kamer, is er géén structurele
oplossing. Dat varkentje moeten we nog
wel even wassen!’
Minder lastenverzwaringeneen belangrijk deel van het Herfst-
akkoord bestaat uit het terugdraaien
van aangekondigde lastenverzwaringen.
Zo gaat de verlaging van de kinderbij-
slag voor oudere kinderen niet door,
evenals de beperking van het nabe-
staandenpensioen tot maximaal een
jaar en het afbouwen van de belas-
totaal 700 tot 1.000 mensen (staf en
leerlingen) meer dan in de huidige situ-
atie. ook de 32-ste marinierscompagnie
op Aruba blijft behouden.’
voorlopig lijkt de werkgelegenheid van
deze collega’s dus gegarandeerd en
dat is uiteraard prettig. snels: ‘maar ik
hoop en verwacht wel dat die garan-
tie dit keer voor langere tijd geldt. De
kazerne in Assen is inmiddels al drie
keer opgeheven en even zo vaak
weer opengehouden. Als werknemer
zit je daardoor wel in een emotionele
achtbaan.’ De aangekondigde sluiting
van de van ghent-kazerne (rotterdam),
de Joost Dourlein-kazerne (Texel) en het
luchtverkeerscentrum in nieuw-milligen
gaat wel door.
WUL-compensatieop basis van het Herfstakkoord krijgt
Defensie vanaf 2015 in totaal 115 miljoen
meer uit de schatkist dan in de oor-
spronkelijke kabinetsplannen. Daarvan
komt 25 miljoen uit een subsidiepotje
voor de bevordering van regionale
werkgelegenheid en 90 miljoen uit de
algemene middelen. ondanks geruch-
ten daarover blijkt dit laatste bedrag
nieT bedoeld voor een structurele
Andere gevolgen van het Herfstakkoord op Defensiegebied
» Het plan om vliegbasis Leeuwarden te
verkleinen van Main Operating Base (MOB)
naar Deployed Operating Base (DOB) en te laten
aansturen en ondersteunen vanaf vliegbasis
Volkel gaat niet door. Na de komst van de JSF in
2019 volgt een nieuwe beoordeling.
» De voorgenomen verkoop van het nog in
aanbouw zijnde bevoorradingsschip JSS
Karel Doorman gaat voorlopig niet door. Na de
tewaterlating in 2015 zal de Doorman worden
ingezet als maritiem bevoorradingsschip, ervan
uitgaande dat ook andere NAVO-landen het
zullen gebruiken. Het schip krijgt ongeveer 100
à 120 personen aan boord. Het huidige bevoor-
radingsschip De Amsterdam wordt dan in 2015
verkocht.
» Defensie gaat extra investeren in een simu-
lator voor de Chinook-helikopter. Die zal
worden gebruikt om personeel (vliegend en tech-
nisch) op te leiden en gekwalificeerd te houden
en daardoor de operationele beschikbaarheid te
vergroten.
» De 13 Mechbrig (Gemechaniseerde
Brigade) in Oirschot wordt omgevormd tot
een Gemotoriseerde Brigade. De daar aanwezige
CV90’s worden vervangen door een combinatie
van bij Defensie aanwezige dan wel instromende
wielvoertuigen (Bushmaster, Mercedes-Benz,
Fennek en Boxer). De helft van deze CV90’s wordt
afgestoten. De andere helft wordt aangehouden
voor opleiding en training, als logistieke reserve
en voor reservedelen.
» Het aantal CLAS-bataljons wordt uit-
gebreid van zes naar zeven. Een lucht-
mobiele brigade in het Oosten (drie bataljons
in Schaarsbergen en Assen), een gemechani-
seerde brigade in het Noorden (twee bataljons in
Havelte) en een gemotoriseerde brigade in het
Zuiden (met twee bataljons in Oirschot). Deze
opzet biedt het CLAS volgens de minister meer
mogelijkheden voor samenwerking met België
en Duitsland.
10 oplinie november 2013
Totaalpakket
Daar plukt ú de vruchtenwww.unive.nl/afmp-marver
Al uw verzekeringen onder één dak? Compleet, goed en voordelig verzekerd!Heeft u één of meer verzekeringen bij Univé? Of is uw polismap een chaos? In beide gevallen ishet goed om te weten dat Univé totaaldienstverlener is. Als u meer soorten verzekeringen bij Univéafsluit, profi teert u bovendien van extra premiekorting via het Premie Voordeel Plan. Daarnaast kan decollectieve korting via AFMP/MARVER oplopen tot 11%.
De voordelen van Univé Persoonlijk advies Geen winstoogmerk Altijd dichtbij No nonsense Compleet aanbod van verzekeringen
Ga naar www.unive.nl/afmp-marver, kom langs bij een van onze 150 kantoren, of neem contactop met 0592 - 348 999.
Via AFMP/MARVERontvangt u collectieve korting op Univé verzekeringen
Unive adv Totaalpakket AFMP/MARVER 215x285.indd 1 14-10-13 14:58
oplinie november 2013 11
tingvrije voet voor hogere inkomens.
Daarnaast wordt de bezuiniging op
de zelfstandigenaftrek teruggedraaid,
blijft het lagere btw-tarief voor bouw en
renovatie het hele jaar 2014 gelden en
worden schoolboeken vanaf 2015 weer
gratis. ook wordt in 2014 het tarief in de
eerste belastingschijf eenmalig verlaagd
om de bestedingen te stimuleren.
Tegenover deze lastenverlichtingen
staat een vergroening van de belastin-
gen: de belasting bij de aankoop van
personenauto’s en motorrijwielen gaat
omhoog door een strengere milieu-
grens, drinkwater wordt duurder door
een hogere belasting op leidingwater en
er komt weer een belastingheffing op
afval storten. Tot slot krijgt het onderwijs
650 miljoen extra en worden de aange-
kondigde bezuinigingen op de publieke
omroep en defensie afgezwakt.
AFmp-voorzitter Anne-marie snels:
‘Allemaal leuk en aardig, maar er zijn
twee dingen die ons echt niet beval-
len aan het Herfstakkoord. Ten eerste
is het voornemen van het kabinet om
vanaf volgend jaar zes miljard extra te
bezuinigen op de overheidsuitgaven
niet van tafel verdwenen. Dat betekent
dat nederland in zes jaar tijd 52 miljard
euro aan lastenverzwaringen en bezuini-
gingen op overheidsvoorzieningen voor
zijn kiezen krijgt. Dat vindt de AFmp
uiterst betreurenswaardig. Ten tweede
bevat het Herfstakkoord twee beleids-
wijzigingen die niet sporen met het
sociaal Akkoord dat het kabinet in april
heeft afgesloten met de vakbonden en
werkgevers.’
»volgens het sociaal Akkoord zouden
werklozen vanaf 2016 na een half jaar
WW ook een baan onder hun niveau
moeten accepteren; nu geldt daar-
voor nog een termijn van een jaar.
op basis van het begrotingsakkoord
wordt deze maatregel al ingevoerd
vanaf 2015.
»volgens het sociaal Akkoord zou
vanaf 2016 een aangepast ontslag-
recht gaan gelden. er komt een vaste
procedure bij het UWv voor ontslag
wegens overcapaciteit of langdurige
arbeidsongeschiktheid en een vaste
procedure bij de kantonrechter voor
ontslag wegens een arbeidsconflict.
ook wordt de ruimte voor ontslag-
vergoedingen beperkt. op basis van
het begrotingsakkoord worden deze
aanpassingen al ingevoerd vanaf juli
2015.
FNV LedenparlementDrie dagen na het bekendmaking van
het Herfstakkoord kwam het ledenpar-
lement van de Fnv in beweging tijdens
een extra ingelaste vergadering bijeen
om het eenzijdig openbreken van het
sociaal Akkoord te bespreken. namens
Fnv veiligheid waren aanwezig: ben
Donkers (nederlandse politiebond),
peter lamme (marechausseevereniging)
en Claire soulages (AFmp).
Tijdens de vergadering kwamen woor-
den als ‘onfatsoenlijk’ en ‘onacceptabel’
en zinnen als ‘afspraak is afspraak’ regel-
matig voorbij. Uiteindelijk werd echter
geconcludeerd dat het niet verstandig
zou zijn om het sociaal akkoord te ont-
binden. ‘Dat bevat veel goede afspraken
en die zouden we op het spel zetten
door niet langer achter het akkoord te
staan,’ aldus AFmp-bestuurder Claire
soulages. ‘Wel vonden we dat er via
Fnv-voorzitter Ton Heerts een stevige
reactie uit ons midden zou moeten
komen. Die reactie heeft iedereen in de
media kunnen vernemen.’
Het ledenparlement nam unaniem een
motie aan waarin het bestuur van Fnv
in beweging werd verzocht de eenzij-
dige wijzigingen in het sociaal akkoord
krachtig af te wijzen. Dat was voldoende
om als Fnv in beweging het sociaal
akkoord te blijven steunen. soulages:
‘Daarnaast hebben we nogmaals duide-
lijk gemaakt dat wij tegen de zes miljard
aan extra bezuinigingen zijn!’
» Die boodschap zal de AFMP op zater-
dag 30 november aanstaande duide-
lijk uitdragen tijdens de FNV-manifestatie
‘Voor koopkracht en echte banen’. Anne-
Marie Snels: ‘Wij willen dat de politiek
ophoudt met slopen en gaat investeren in
mensen en in de economie. Het is van groot
maatschappelijk belang dat allerlei waar-
devolle werkgelegenheid behouden blijft
– zowel binnen als buiten Defensie. We heb-
ben ook een boodschap aan de werkgevers:
houd op met het bezuinigen op je belangrijk-
ste kapitaal: de mensen die het werk doen.
Maak een einde aan de al jaren durende
koopkrachtdaling. Help de economie weer
op gang te brengen door het verstrekken van
een normale loonsverhoging. En dat geldt
zeker voor politieambtenaren en defensie-
medewerkers, die nu al jaren achter elkaar
op de nullijn staan.’
“defensiepersoneel verdient na jaren nullijn een gezonde loonsverhoging’
werk en inkoMen
AFMP-vertegen-woordiger in het Ledenparlement Claire Soulages.
12 oplinie november 2013
Internationale positiein haar beleidsnota stelt minister Hennis
dat de krijgsmacht zich vooral moet
richten op internationale samenwer-
king op het hoogste geweldsspectrum.
bij die keuze horen echter investerin-
gen en geen systematische afbouw,
verduidelijkte snels in de Tweede
Kamer. “Defensie wil internationaal in
de eredivisie spelen, maar kan op dit
moment nauwelijks meedoen in de
zaterdaghoofdklasse. Dat ligt niet aan de
spelers, maar aan de trainer, de coach,
de financiën en overige randvoorwaar-
den. Want je kunt nog zo’n gemotiveerd
elftal hebben, als de randvoorwaarden
ontbreken beland je nooit in de top!”
Amputatiesop dit punt kreeg ze tijdens de hoorzit-
ting bijval van rob de Wijk van het
Den Haag Centrum voor strategische
studies (HCss). Die verklaarde dat
de minister van mening verschilt. “De
minister zegt in haar nota bijvoorbeeld
dat het personeel het belangrijkste
kapitaal van de krijgsmacht is en blijft.
nou, daar is in de praktijk weinig van
te merken. op last van de politiek is
Defensie sinds 2011 bezig met het
afstoten van maar liefst 12.000 arbeids-
plaatsen – en dat moeten er door de
politieke besluiten van deze herfst zelfs
nog meer worden. Waar heeft dat tot op
heden toe geleid? Tot teams die niet op
sterkte zijn, medewerkers die nauwelijks
loopbaanperspectief hebben, het in de
knel komen van opleiding en training,
een veel te lage instroom en onvol-
doende p&o-capaciteit. Daarnaast is er
door de bezuinigingen ook al jarenlang
een tekort aan materiële uitrusting en
reserveonderdelen. Defensie beweert
voldoende kennis, deskundigheid en
specialistische capaciteit in huis te heb-
ben. ik betwijfel dat ten zeerste.”
De hoorzitting was
georganiseerd
door de vaste
Kamercommissie voor
Defensie. Die bestaat
uit de Kamerleden
die zich namens hun politieke partij
bezighouden met het nederlandse
Defensiebeleid. meerdere (belangen)
organisaties waren uitgenodigd om
hun visie te geven op ‘in het belang
van nederland’. Dat is de beleidsnota
die minister Hennis-plasschaert van
Defensie op prinsjesdag publiceerde en
waarin zij (naar eigen zeggen) duidelijk
beschrijft hoe het er binnen de krijgs-
macht voor staat en waar zij met de
krijgsmacht heen wil.
Belangrijkste kapitaalAFmp-voorzitter Anne-marie snels
maakte tijdens de hoorzitting duidelijk
dat zij op dit laatste punt ernstig met
De Nederlandse overheid weigert principiële keuzes te maken over de gewenste kwaliteit van de krijgsmacht. Dat was de kern van de kritiek die AFMP-voorzitter Anne-Marie Snels op woensdag 2 oktober tot uiting bracht tijdens een hoorzitting van de Tweede Kamer over de toekomst van de krijgsmacht. ‘En dat leidt tot gesol met het personeel en een hoop onzekerheid en onrust binnen de organisatie en bij veel families in het hele land.’
AFmp hekelt Defensiebeleidtijdens Haagse hoorzitting
‘Politiek wil op een koopjein de Eredivisie spelen’
werk en inkoMenTeKsT DiCK HArTe
oplinie november 2013 13
nederland door het ‘amputeren van
krijgsmachtsonderdelen’ is afgezakt
naar de vijftiende plaats op de inzetbaar-
heidsranglijst. en dat is dan op basis van
de cijfers over 2012. De Wijk: “Het wordt
alleen maar erger. De inzetbaarheid van
nederland is sinds 2011 gedaald naar
het niveau van landen als Cyprus, malta,
estland, letland, luxemburg en Finland.
Dat is nederland onwaardig en niet
overeenkomstig onze zesde plaats op
de lijst van economisch sterke naties.”
ook bij de mogelijkheden om kos-
ten te besparen door internationale
samenwerking zette Anne-marie snels
overigens vraagtekens. “er zijn op dit
moment enkele tweezijdige afspraken
met andere landen, maar een intensieve
samenwerking op europese schaal lijkt
nog heel ver weg, ondanks de al jaren-
lange discussie daarover.”
Geen echte visieAl met al had de AFmp-voorzitter weinig
goede woorden over voor het werkstuk
van minister Hennis. “De nota is het
resultaat van opnieuw een forse bezui-
niging waarover een inhoudelijk sausje
is gegoten. een echte visie ontbreekt en
dat is toch echt waar Defensie en het
Defensiepersoneel op zitten te wachten.
Als je die een serieus toekomstperspec-
tief wilt bieden, dan maak je echte en
gerichte keuzes. en dan klik je daar voor
de komende jaren ook de personeels-
» Tijdens de hoorzitting werd door
de AFMP en de andere militaire
vakbonden duidelijk geventileerd dat
het defensiepersoneel woedend is en
méér dan genoeg heeft van alle bezui-
nigingen. Dat werd bevestigd door
CDA-Kamerlid Knops : ‘Ik heb regelma-
tig hoorzittingen bijgewoond waarbij
vertegenwoordigers van de vakbond
aanwezig waren, maar ik heb ze nog
nooit zó boos en woedend gezien.’
De afgelopen weken heeft de Tweede
Kamer gedebatteerd over de nota ‘In
het belang van Nederland’ (week van
4 november) en de bezuinigingen op
Defensie (week van 11 november). Kijk
voor meer info op www.afmp.nl! kosten aan vast – inclusief fatsoenlijke
arbeidsvoorwaarden. Waarom kan dat
bij het budget voor de JsF wel en bij de
rest van het Defensiebeleid niet?!”
De Kamerleden bleken zelf ook naar
een echte visie te snakken. De woord-
voerders van regeringspartij pvdA
(eijsink) en van oppositiepartij pvv (De
roon) vroegen de AFmp en andere
militaire vakbonden nadrukkelijk hoe
zij de bezuinigingen zouden invullen.
maar tot een antwoord op die vraag liet
de AFmp-voorzitter zich niet verleiden.
“De politiek moet zelf kiezen waar ze
met Defensie naar toe wil, welke rol ze
Defensie nationaal én internationaal
wil laten spelen, inclusief het daarvoor
benodigde geld voor personeel en
materieel,” zo reageerde snels.
Veiligheid in het gedingTijdens het debat liet snels ook weten
zich ernstig zorgen te maken over de
veiligheid van het personeel. “Die staat
op het spel als er onvoldoende mens-
kracht, materieel en geld beschikbaar
is.” Als voorbeeld noemde ze de krappe
bemensing van de patriotmissie. “Het
aantal specialisten zit daar in feite
onder het minimum. Als er morgen
een virus uitbreekt onder het perso-
neel zijn we niet in staat onze rol naar
behoren te vervullen. Je moet er niet
aan denken dat zoiets gebeurt in een
oorlogssituatie.”
“de inzetbaarheid van onze krijgsmacht is gedaald naar het niveau van luxemburg’
reservisten mogen militairen niet verdringenh In haar nota ‘In het belang van Nederland’ meldt minister Hennis-Plasschaert dat ze vaker reservisten wil gaan inzetten. Defensie moet volgens haar een doorstroomorganisatie worden met een kern van personeel dat gedurende hun hele loopbaan bij Defensie werkt en een flexibele schil van personeel dat er tijdelijk werkzaam is. Daarvoor is nog wel de medewerking van de Rijksoverheid en het bedrijfsleven nodig. ‘Een vergelijkbare ontwikkeling zien we in de ons omringende landen,’ aldus de minister. Dat kan zo zijn, maar wat de AFMP betreft mag de inzet van reservisten niet ten koste gaan van de inzet van actief dienende mili-tairen. Reservisten kunnen namelijk een iets te verleidelijke goedkope oplossing zijn, ook al spreekt de minister in de nota behoedzaam van een ‘reële beloning en een modern arbeidsvoorwaardenpakket’. Ze kondigt aan dat over dit onderwerp nader overleg zal plaatsvinden met de bonden. In een volgende OpLinie meer aandacht voor deze kwestie.
14 oplinie november 2013
gang naar 37 JsF-toestellen nog geen
planning opgesteld.’
minister Hennis belooft in haar nota dat
er altijd vier toestellen voor internati-
onale missies beschikbaar zullen zijn.
Dat is ‘te stellig’, vindt de rekenkamer,
aangezien bij de berekeningen over de
inzetbaarheid van de 37 JsF’s niet alle
types trainingsuren zijn meegenomen.
Minder exemplarenmochten de JsF’s (nog) duurder uitval-
len dan verwacht, dan houdt de minister
als optie achter de hand dat er (nog)
minder exemplaren zullen worden
aangeschaft. Die ingebouwde nood-
uitgang vindt de rekenkamer wat al te
gemakkelijk: ‘De nota geeft geen inzicht
in de gevolgen van (…) het aanschaffen
van minder dan 37 toestellen. De nota
vermeldt hierover alleen dat dan (…)
een heroverweging door het kabinet
van het project binnen de afgebakende
financiële kaders zal plaatsvinden. De
Algemene rekenkamer vindt dat in de
nota het aantal toestellen, de financiële
onderbouwing daarvan en de ambitie
met de jachtvliegtuigen zo met elkaar
verbonden zijn, dat dan (…) een herover-
weging van het project aan de orde
is. Daarbij zou niet alleen het kabinet
maar ook de Tweede Kamer betrokken
moeten worden.’
AFmp-voorzitter Anne-marie snels: ‘De
AFmp geeft geen waardeoordeel over
de aanschaf van de 37 jachttoestellen;
wij zijn van het personeel, niet van het
materieel. maar voor één ding staan we
pal: het opvangen van JsF-tegenvallers
mag niet ten koste gaan van het be-
schikbare arbeidsvoorwaardengeld.’
aanzienlijke aanvullende kosten voor
instandhouding en exploitatie van de te
vervangen F-16’s.
Exploitatiekostenvoor de exploitatiekosten van de JsF is
maximaal 270 miljoen per jaar inge-
boekt. Dat lijkt de rekenkamer wat te
rooskleurig. ‘Tijdens de overgangspe-
riode 2019-2023 zullen de exploitatie-
kosten hoger uitvallen. Het gelijktijdig
werken met twee typen jachtvliegtuigen
is duurder dan het werken met één
type. Het ministerie heeft voor de over-
De maatregelen die
minister Hennis in
haar beleidsnota
aankondigt, leiden
volgens haar tot een
‘financieel en ope-
rationeel duurzame
krijgsmacht’. De Algemene rekenkamer
betwijfelt dat. Ze erkent dat door de
voorgestelde beleidswijzigingen de
gewenste inzet van de krijgsmacht en
de mogelijkheden om die te realiseren
‘dichter bij elkaar zijn gebracht. maar dat
wil nog niet zeggen dat ze in balans zijn.’
volgens de rekenkamer is de werkelijk-
heid ‘rauwer’ dan Hennis haar voorstelt.
‘er is geen zekerheid dat Defensie
in staat zal zijn van jaar tot jaar alle
uitgaven binnen de gegeven financiële
ruimte te houden. Dit geldt zowel voor
de aanschaf en exploitatie van de JsF
als voor de nota als geheel.’
Vertragingsrisico’sDefensie investeert de komende vijftien
jaar achttien miljard in wapensystemen,
niet alleen in de JsF (oftewel de F-35)
maar ook in Apache- en Chinook-
helikopters. met de aanschaf van 37
JsF’s is ruim vierenhalf miljard euro
gemoeid. Al die grote investeringen zijn
vlak achter elkaar gepland en dat brengt
volgens de rekenkamer grote risico’s
met zich mee. ‘Duidelijk is dat vertraging
bij de JsF onmiddellijk invloed heeft op
de planning van de investeringen in de
andere wapensystemen.’ een dergelijke
vertraging kan bijvoorbeeld leiden tot
De kritiek van de AFMP op de beleidsnota ‘In het belang van Nederland’ wordt ondersteund door de Algemene Rekenkamer. Die concludeerde na een analyse van de nota dat de ambities op Defensiegebied dan wel zijn verlaagd, maar nog altijd niet voldoende afgestemd op de capaciteit. ‘Daardoor zullen ook in de toekomst concessies gedaan moeten worden aan de uitvoering van taken of aan de getraindheid van het personeel.’
Wishful budgeting
werk en inkoMenTeKsT DiCK HArTe
Validering nota ‘In het belang van Nederland’
“volgens de rekenkamer is de werkelijkheid ‘rauwer’ dan hennis haar voorstelt’
oplinie november 2013 15
De missie duurt in
beginsel tot eind
2015, de eerste
soldaten vertrekken
nog dit jaar. Dat
heeft het kabinet
op 1 november
bekend gemaakt. De Nederlandse
bijdrage zal bestaan uit 70 militaire
analisten voor de ‘All source information
fusion unit’, werkzaam vanuit hoofdstad
Bamako en de noordelijk stad Gao. In
het roerige noorden van het land zullen
de Nederlandse militairen inlichtingen
verzamelen over de islamitische extre-
misten die zich daar ophouden. Vanuit
Gao zal ook een verkenningseenheid
van 90 special forces opereren. Vier
Apache-gevechtsvliegtuigen en 60
militairen zullen gestationeerd worden
bij het vliegveld van Gao. Nog eens 128
militairen gaan mee ter ondersteuning.
En aan het begin en eind van de missie
zullen extra militairen helpen bij de
opbouw en terugkeer. Ook gaan twintig
medewerkers van de marechaussee en
krijgen in de cultuur en taal van het land.”
Snels hamert erop dat de regels voor
uitzendbescherming in acht moeten
worden genomen. Dit laatste betekent
dat mensen na een periode van 4 of 6
maanden uitzending, een periode van
tweemaal de uitzendperiode thuis zijn.
De AFMP wil dat Nederland duidelijke
afspraken maakt met VN-partners in het
Noord-Afrikaanse land, zodat de uitzend-
bescherming kan worden gewaarborgd.
Ook moet volgens Snels de veiligheid
van de militairen zoveel mogelijk worden
gegarandeerd. Volgens het kabinet is het
geen gevechtsmissie. Maar als soldaten
in een gevechtssituatie terechtkomen,
zullen zij zich wel mogen verdedigen,
zei minister Hennis van Defensie. “Het
dreigingsrisico is matig, maar dat wil niet
zeggen dat dat niet kan veranderen.”
Overigens dragen de Nederlandse
militairen geen gebiedsverantwoordelijk-
heid, in tegenstelling tot missies zoals in
Uruzgan en Srebrenica.
StabiliteitDe VN-missie Minusma (Multidimen-
sional Integrated Stabilisation Mission in
Mali) moet stabiliteit terugbrengen in het
land, dat begin dit jaar bijna werd over-
genomen door islamitische extremisten
uit het noorden. De missie ging op 1 juli
van start na oplaaiend geweld in Mali.
Het noorden van het land viel vorig jaar
maart in handen van moslimextremisten
en rebellen. Frankrijk greep in met een
militair offensief. Minusma moet 12.000
man sterk worden (nu is de missie nog
5.000 man groot) en staat onder leiding
van de Nederlander Bert Koenders. ‘Een
rol van Nederland zou goed zijn voor
Mali’, zei de oud-PvdA-minister voor Ont-
wikkelingssamenwerking deze zomer.
Het kabinet schrijft aan de Kamer dat
stabiliteit in de Sahel ook voor Nederland
van belang is omdat het internationale
terrorisme en de criminele netwerken de
landsgrenzen ver te buiten gaan.
tien politieagenten mee om bij te dragen
aan politietrainingen.
Volgens Anne-Marie Snels is de missie
in Mali een ‘mooie testcase’ kan zijn voor
Defensie, dat ondanks de bezuinigingen
denkt dergelijke internationale missies
goed te kunnen uitvoeren. De AFMP
vindt het volgens Snels wel belangrijk
dat er ‘echt voldoende capaciteit’ naar
het land gaat. “Want zoals ook minister
Hennis zei: we zakken langzaam door
het ijs bij Defensie. Maar dit is wel een
hele belangrijke taak en dat is ook waar
defensiemedewerkers voor staan.”
Alles bij elkaar moeten er voor de ope-
ratie in Mali dan meer dan duizend mili-
tairen beschikbaar zijn. Snels gaat ervan
uit dat het kabinet bij de personeels-
planning daar rekening mee houdt. Ze
betwijfelt of de Nederlanders al voor de
kerst naar Mali kunnen worden gestuurd.
“Degenen die uitgezonden worden
moeten nog getraind worden, niet
alleen militair. Ze moeten ook nog lessen
werk en inkoMenTeKsT Alex grooTHeDDe
Veiligheid moet voorop staanNederland gaat met 368 militairen een bijdrage leveren aan de VN-missie in Mali. AFMP-voorzitter Anne-Marie Snels ziet de missie als een belang-rijke taak voor Nederland, maar stelt als voorwaarden dat er voldoende capaciteit moet zijn, dat de regels voor uitzendbescherming worden gehanteerd en dat de veiligheid zo goed mogelijk wordt gegarandeerd.
Mali
»Mali ligt
ingeklemd
tussen Algerije,
Burkina Fasso,
Guinee, Ivoorkust
Mauritanië, Niger
en Senegal. Er
wonen circa 15
miljoen mensen,
van wie 10% in
de hoofdstad
Bamako. Mali is
een van ’s werelds
grootste goud-
producenten.
Helaas profiteert
niet de bevolking
hiervan maar wel
de buitenlandse
investeerders,
daardoor is Mali
wrang genoeg
een van de arm-
ste landen ter
wereld.
FoTo: ATTilA JAnDi / sHUTTersToCK.Com
16 oplinie november 2013
Heen en weerTot zijn verbazing heeft de mC ontdekt
dat mogelijk een groot deel van
de medewerkers van het Defensie
vastgoed bedrijf (Dvb ) die nu nog
werkzaam zijn op de Kromhout, juist
elders gaat werken. Westermeijer: ‘Wij
worden dus gedwongen de Kromhout
te bewonen terwijl er ook krachten zijn
om de huidige bewoners naar buiten
toe te verplaatsen. Terwijl er in het alge-
meen ook nog druk is om de omvang
van Defensie te verkleinen.’
Defensie lijkt echter geen kant op te
kunnen. Dat heeft vooral te maken met
de toezegging van (voormalig) minister
Hillen in juni 2012 aan de Kamer dat hij
voor het einde van dat jaar een besluit
zou nemen om een betere vulling te
bereiken. Dat staat in een nota van de
plaatsvervangend Commandant der
strijdkrachten lt.-gen J.H. Wehren. en
daarmee is het volgens hem ‘geen
optie om niet op korte termijn in te
grijpen’ om de hierboven beschreven
‘verspilling’ tegen te gaan. Daarbij is het
contract met de verhuurder volgens
de nota ‘niet van dien aard dat op korte
termijn een andere structurele oplossing
realistisch is’.
Effect op welbevindener is volgens de mC onvoldoende naar
alternatieven gekeken voor bewoning
van de Kromhout kazerne. Daar komt
Geen besparing‘Het verhuisplan wordt gebracht
als bezuinigingsmaatregel,’ zegt
Westermeijer. ‘en dat vinden we erg
onbevredigend. De Frederikkazerne
waar Dmo nu is gehuisvest, wordt voor-
lopig namelijk niet afgestoten, zo staat in
het herhuisvestingsplan. Het wachten is
alleen op herbestemming.’
De vermeende noodzaak tot verhuizen
lijkt volgens de mC-voorzitter te worden
ingegeven door de verplichting van
Defensie om de Kromhoutkazerne voor
25 jaar te huren. met als gevolg dat
er 3.000 mensen gehuisvest moeten
worden om de kostprijs te rechtvaar-
digen. De kostprijs is nu nog circa €
22.000 per benutte werkplek, terwijl
volgens Defensie bij een volledige vul-
ling van de Kromhoutkazerne de kosten
circa € 16.000 per benutte werkplek
zouden kunnen zijn. nu werken er al
2.000 Defensiemedewerkers, en daar
zouden dan maximaal 1.000 (flexibele)
werkplekken voor Dmo bijkomen. Het is
namelijk de bedoeling dat de ruim 1.200
medewerkers van Dmo Den Haag op
de nieuwe locatie versneld overgaan op
het nieuwe werken.
Het slechte nieuws over
de mogelijk aanstaan-
de verhuizing kwam
begin 2013 tijdens een
overlegvergadering.
De directeur van F&C
(Finance and Control) van de Dmo, deel-
de de mC toen mee dat de vestiging
van Dmo in de Frederikkazerne zou
worden verplaatst naar de Utrechtse
Kromhoutkazerne. Hoewel de plannen
nog lang niet concreet waren, vond de
mC deze mededeling belangrijk genoeg
om een standpunt voor te bereiden,
ook omdat de geruchtenmachine al
op volle toeren draaide. Daarom werd
besloten tot een enquête onder de
Dmo-medewerkers in Den Haag, die in
mei werd gehouden.
begin juni verscheen een bericht van
de directeur van Dmo verscheen
waarin het besluit om te verhuizen aan
de organisatie werd medegedeeld.
mC-voorzitter erik Westermeijer: ‘Dat
heeft tot heel wat onrust geleid. eerst
ging het alleen om plannen, nu lag er
opeens een besluit. volgens het besluit
medezeggenschap Defensie (bmD)
moet bij voorgenomen besluiten de
mC tenminste worden geïnformeerd.
volgens ons hadden we ook om advies
gevraagd moeten worden.’ er kwam in
de volgende overlegvergadering echter
geen toezegging dat de mC advies kon
geven.
De voorgenomen maatregel om de DMO locatie in Den Haag te verhuizen naar Utrecht roept bij de AFMP en de medezeggenschapscommissie van DMO Den Haag veel verbazing op. Een goede reden om de hele handel te verhuizen is er niet. Het risico bestaat dat de ondersteuning van de operationele inzetbaarheid eronder lijdt. Vrij lang werd de Medezeggenschapscommissie (MC) niet eens in het verhuisplan gekend.
Verbazing over verhuisplan DMO
werk en inkoMenTeKsT en FoTo Alex grooTHeDDe
»DMO is een materieel organisatie
die zich vanaf 1 november 2013
richt op het verwerkelijken van investe-
ringen. Het gaat hierbij vooral om grote
materieelprojecten, zoals wapensy-
steemmanagement, informatievoorzie-
ning (IV/ICT) en ketenlogistiek zoals het
KPU-bedrijf, het brandstofbedrijf, het
transport van brandstoffen door pijplei-
dingen (DPO) en het munitiebedrijf. In
heel Nederland werken er op 50 locaties
ca 5000 mensen. Op de Frederikkazerne
in Den Haag werken 1200 mensen.
Overigens zijn er in Utrecht al DMO’ers
werkzaam bij het munitiebedrijf en bij
het joint IV commando (JIVC).
“hillen heeft een betere vulling beloofd en dit is het gevolg´
oplinie november 2013 17
volgens Westermeijer bij dat de dienst-
leiding van Dmo geen signalen heeft
afgegeven dat de huidige huisvesting
niet aan de eisen voor een goede
bedrijfsvoering voldoet.
De mC heeft nog andere sterke
bezwaren.“Wij zijn op zich niet tegen
vernieuwing of verandering, maar dit
heeft sterke invloed op de bedrijfsvoe-
ring en het welbevinden van het perso-
neel. in de enquête werd gevraagd of
men voor of tegen de verhuizing was,.
een grote meerderheid van de duizend
respondenten (63%) blijkt tegen de ver-
huizing. van de rest is de helft neutraal
en de andere helft voor de verhuizing.
Dat laatste lijkt nog aardig veel, maar
is vooral te verklaren uit de aanwezig-
heid van landmachtmilitairen die op de
veluwe wonen en die na de verhuizing
dus een stuk sneller op het werk en
weer thuis zijn. Het leeuwendeel van
het personeel woont echter in en rond
Den Haag. voor hen zal de verhuizing
een grotere reisafstand en een langere
reisduur betekenen, nog even los van
het feit dat ze in Utrecht geen vaste
werkplek meer hebben. Wel wordt geke-
ken naar flankerende maatregelen, zoals
een oplossing voor het schrijnende
gebrek aan parkeerplaatsen en legering
op de Kromhoutkazerne. medewerkers
gaven verder aan dat ze onder meer
praktische problemen met kinderop-
vang verwachten en dat mantelzorg in
de knel komt doordat de werkdag door
dat aan de geschillencommissie
medezeggenschap bij Defensie
zou worden voorgelegd. Dit heeft
zich voortgesleept tot de dag voor
prinsjesdag. Toen besloot de sg om het
(voorgenomen) besluit toch voor advies
aan de mC voor te leggen. Het geschil
werd hierop vanzelfsprekend afgebla-
zen. De mC hoopt haar advies dit jaar
voor te leggen.
Uiteraard is de AFmp als een van de
militaire vakbonden betrokken bij dit
proces. er was volgens Westermeijer
een ‘constructief gesprek’ met de vak-
centrales. samen werd een gezamen-
lijke brief van het Defensieonderdeel
medezeggenschapscommissie (DmC)
besproken waarin ook deze kwestie aan
de kaak is gesteld. een van de aspecten
die in de brief aan de orde komt raakt
de bedrijfsvoering. De verhuizing
versterkt het irreguliere verloop; oudere
defensiemedewerkers met een her-
plaatsingsstatus geven er de brui aan
en maken gebruik van het sbK. Het zijn
juist de oudere werknemers die in het
algemeen beschikken over een ruimere
kennis en ervaring, die node zal worden
gemist; maar ook jongere collega’s
verdwijnen die juist het stokje zouden
moeten overnemen. Westermeijer: “ik
merk dat veel medewerkers opstandig
zijn geworden. Heel opmerkelijk is dat
de verhuizing meer roering oplevert
dan het mogelijke verlies van hun
baan.”
de extra reistijd met enkele uren wordt
verlengd. verenigingswerk, begeleiding
van anderen (buddies) en zorg voor
partners komt in het gedrang. verhuizen
is echter veelal niet mogelijk gezien de
slechte huizenmarkt, terwijl Utrecht ook
nog eens de duurste regio is.
Risico’s bedrijfsvoeringen wat de bedrijfsvoering betreft: bij
Dmo is 30 procent van de werkplek-
ken niet standaard. De activiteiten
zijn sterk gekoppeld aan de werkplek.
veel Dmo-medewerkers gebruiken
aangepaste software waaraan strenge
beveiligingseisen worden gesteld. op
de standaard werkplekken is dat uiterst
lastig te organiseren en dit zal naar
verwachting een kostbare zaak worden.
De kans dat Dmo minder goed gaat
presteren is volgens Westermeijer zeker
aanwezig. “in de bedrijfsvoering zien we
grote risico’s, met name voor de ope-
rationele commando’s. Als het gaat om
nieuw materieel in grote projecten heeft
dit directe invloed op de operationele
inzetbaarheid.” Toch wel iets om de mC
advies over te vragen, zou je denken.
maar niets is minder waar.
Geschil afgeblazenHet gegeven dat de mC niet om
advies werd gevraagd leidde tot
de onalledaagse situatie dat de mC
een conceptgeschil opstelde tegen
het hoofd diensteenheid (HDe),
»De huidige
planning is dat
DMO in het derde
kwartaal van 2014
overgaat naar de
Kromhoutkazerne
en er dan daad-
werkelijk aan de
slag gaat, terwijl
de afronding in
het vierde kwar-
taal van 2014
plaatsvindt.
Erik Westermeijer, voorzitter MC DMO, voor gebouw 35 van DMO op de Frederik-kazerne.
18 oplinie november 2013
MiddelloonHet gevolg is dat deelnemers aan de
pensioenregeling per jaar een minder
groot deel van hun pensioen gaan
opbouwen dan voorheen. momenteel
sparen burgerambtenaren samen met
de werkgever voor een pensioen dat na
35 dienstjaren uitkomt op ongeveer 70
procent van het gemiddeld verdiende
salaris (middelloon) per pensioenjaar.
Het daarvoor benodigde kapitaal hoeft
niet volledig via het Abp bij elkaar
gespaard te worden, want te zijner tijd
krijg je ook jaarlijks via de overheid €
V oor het burgerper-
soneel bij Defensie
gaat vanaf 2014
een nieuwe Abp-
spaarregeling gel-
den, gebaseerd op
het uitgangspunt
dat iedereen langer leeft, tot op hogere
leeftijd blijft werken en dus meer jaren
samen met een werkgever kan sparen
voor zijn pensioen. Anders gezegd: de
richtleeftijd van het aanvullend pensioen
van burgerambtenaren wordt verhoogd
naar 67 jaar, net als die van de AoW.
10.940 als AoW-uitkering. Het in uw
geval becijferde middelloon minus dat
drempelbedrag (ook wel de AoW-
franchise genoemd) is het salaris dat
het Abp gebruikt als uitgangspunt voor
uw Abp-pensioen. Dat noemt men het
pensioengevend salaris.
Langere spaartijdop basis van de nieuwe Abp-
pensioenregeling voor burgerambtena-
ren wordt vanaf 2014 niet langer 2,05
procent van het pensioengevend salaris
per jaar opgebouwd, maar 1,95 procent.
met andere woorden: je moet meer
jaren werken om uiteindelijk hetzelfde
pensioenkapitaal beschikbaar te hebben.
voorbeeld: met een gemiddeld inkomen
van € 40.000 is je pensioengevend
inkomen € 40.000 minus € 10.940 =
€ 29.060. van dat bedrag bouw je door
het belastingvrij inleggen van premie
(samen met de werkgever) nu nog 2,05
procent pensioen op. Dat is € 595,73.
vanaf 2014 wordt dat 1,95 procent
oftewel € 566,67. Je bouwt dus per jaar
€ 29,06 minder op.
voor alle duidelijkheid: deze nieuwe
regeling geldt alleen voor de opbouw
In oktober zijn de FNV-bonden tegen heug en meug akkoord gegaan met een aanpassing van de ABP-pensioenregeling voor burgerambtenaren. Er zat niet anders op, aangezien het kabinet de belastingvrije ruimte voor collectief pensioensparen vanaf 1 januari 2014 heeft beperkt. Naar verwachting gaat het lukken om ook de regeling voor militairen op tijd ‘fiscaal zuiver’ te maken. Ondertussen werkt het kabinet alweer aan de volgende beperking.
Pensioenopbouwfiscaal afgeknepen
penSioenTeKsT DiCK HArTe
oplinie november 2013 19
doende pensioen kunnen opbouwen.
ook wil men garanties dat een lagere
opbouw daadwerkelijk gepaard zal
gaan met lagere pensioenpremies.
Dat kan het kabinet wel beloven, maar
de hoogte van de premie is een zaak
van de pensioenfondsen en de sociale
partners (werknemers en werkgevers).
en aangezien veel pensioenfondsen
de premie hard nodig hebben om hun
financiële gezondheid te verbeteren,
ligt een verlaging niet voor de hand.
bovendien willen de bonden een
eventuele vrijval liever gebruiken voor
verbetering van de pensioenregeling
op punten waar dat fiscaal nog wel
mogelijk is.
»Na een urenlang debat besloot het
kabinet de Eerste Kamer toch maar
niet over het wetsontwerp te laten
stemmen. De staatssecretarissen
Weekers en Klijnsma werken nu aan
een nieuwe versie die wel voldoende
steun in de Senaat kan krijgen. Wat
de AFMP en de andere FNV-bonden
betreft kunnen ze zich de moeite
besparen en hun onzalige pensioen-
plannen maar beter helemaal intrek-
ken.
Fnv veiligheid pensioendagh Op vrijdag 27 september vond in de Jaarbeurs in Utrecht een door FNV Veiligheid georganiseerde Pensioendag plaats. Zo’n 125 kaderleden van de AFMP, de Marechausseevereniging en de Nederlandse Politiebond kregen ’s ochtends een uitgebreide uiteenzetting over het Nederlandse pensioenstelsel van Chris Driessen, senior beleidsadviseur van FNV In Beweging. ’s Middags werden ze door ABP-medewerkers voorgelicht over de eigen pensioenregeling. Tot slot werd gediscussieerd met een panel bestaande uit Robbert Coenmans (voorzitter FNV Jong), Xander den Uyl (werknemers-voorzitter pensioenfonds PWRI) en Sjaak Zonneveld (schrijver van het boek ‘Het Nieuwe Werken aan je pensioen’).
vanaf 2014. De tot en met 2013 opge-
bouwde rechten blijven gehandhaafd.
PremieverlagingDe verlaging van de pensioenopbouw
brengt met zich mee dat vanaf 2014
ook minder pensioenpremie hoeft te
worden betaald. De bonden hebben
weten af te dwingen dat het grootste
gedeelte van de vrijvallende werkge-
verspremie gebruikt zal worden om het
werknemersdeel van de zogenaamde
vpl-premie te betalen. Daardoor gaat
het netto inkomen van de werknemers
met ruim twee procent omhoog. Dat is
dus geen salarisverhoging zoals werk-
gevers willen doen geloven, maar een
netto inkomensverbetering.
De AFmp heeft de aanpassing van de
Abp-regeling met lange tanden geaccep-
teerd. bondsvoorzitter Anne-marie snels:
‘er was geen andere keus: de nieuwe fis-
cale spelregels zijn vastgelegd in een wet
waarmee de Tweede en eerste Kamer in
2012 al hebben ingestemd. De gemaakte
afspraak over de vpl-premie zien we als
een goede oplossing. Het is weliswaar
een sigaar uit eigen doos, maar dan nog
kun je die maar beter zelf oproken dan
aan de werkgever schenken.’
Nog verder terugschroevenHet kabinet rutte-ii wil de belastingvrije
ruimte voor collectieve pensioenop-
bouw vanaf 2015 nog eens met 0,2
procentpunt verlagen. voortaan zou
dan per gewerkt jaar dus maar 1,75
procent van het pensioengevend salaris
bij elkaar worden gespaard. ook wil het
kabinet dat er over het inkomen boven
de € 100.000 niet langer pensioen
wordt opgebouwd. De Fnv-bonden zijn
daar fel op tegen.
Het wetsontwerp over deze fiscale
beleidswijziging is inmiddels door de
Tweede Kamer goedgekeurd. op
dinsdag 8 oktober werd het behandeld
in de eerste Kamer, waar het kabinet
geen meerderheid heeft. voorafgaand
aan het debat demonstreerden jonge
Fnv-leden op het binnenhof tegen het
nog verder fiscaal afknijpen van de
pensioenopbouw.
Senaat ligt dwarsAl snel bleek er in de eerste Kamer geen
meerderheid voor het wetsontwerp te
vinden. net als de bonden vrezen veel
partijen in de senaat dat de maatrege-
len ertoe leiden dat jongeren onvol-
Aanpassing ABP-regeling militairen »Om een boete van de Belastingdienst
te voorkomen moeten het ABP en de
sociale partners ook de aparte pensioenrege-
ling voor militairen voor 1 januari 2014 ‘fiscaal
zuiver’ maken. Belangrijk verschil met de
algemene ABP-regeling is dat het pensioen dat
militairen opbouwen nog altijd gebaseerd is op
hun eindloon: het salaris dat ze verdienen als ze
met pensioen gaan.
Voor 2014 blijft het fiscale probleem beperkt
tot een groep militairen in actieve dienst met
een pensioengevend inkomen van meer dan €
94.000. Voor deze deelnemers wordt momen-
teel nog gewerkt aan een oplossing. Die komt
neer op het benutten van de belastingvrije
ruimte waarop ze nog aanspraak kunnen
maken voor het opbouwen van een partner-
pensioen. Zodra daarover meer bekend is mel-
den we dat uiteraard op onze website.
20 oplinie november 2013
maar tegelijkertijd merken ze dat hun
werk door allerlei ontwikkelingen steeds
meer onder druk komt te staan. om te
beginnen natuurlijk door de onophou-
delijke inkrimping van de krijgsmacht.
Daarnaast door een toenemende
nadruk op efficiëntie en een business-
achtige manier van werken. en tot slot
door een steeds minder persoonlijke
manier van omgaan met elkaar, bijvoor-
beeld doordat internet bepaalde mense-
lijke contacten overbodig maakt.’
petrovic: ‘Aan deze veranderingen zitten
ook positieve kanten, denk bijvoorbeeld
aan het terugdringen van verspilling.
maar toch zijn veel zaken die militairen
onrechtvaardig vinden tot een of meer
van deze aspecten te herleiden. Daarbij
is van belang dat zij zich niet alleen druk
maken over reorganisaties, ontslagen en
de afnemende kwaliteit van arbeids-
voorwaarden. Ze hebben ook moeite
met de niet-materiële gevolgen van de
veranderingen, zoals individualisatie,
een harde manier van omgaan met
mensen en een bureaucratische aanpak
van problemen. Tot slot betwijfelt men
of de ingezette omslag richting burger-
organisatie eigenlijk wel te combineren
is met de taken en de aard van een mili-
taire organisatie. in ons onderzoek willen
we nagaan hoe breed deze zorgen
gedragen worden en wat voor gevolgen
dat heeft voor de arbeidstevredenheid.’
zijn promotie-onderzoek te kunnen
presenteren in een verslag.
VoorstudieDe vragenlijst die de AFmp-leden deze
maand ontvangen is gebaseerd op een
voorstudie in de eerste helft van dit jaar.
Tussen februari en juli 2013 spraken de
onderzoekers met 30 militairen, indivi-
dueel en groepsgewijs. petrovic: ‘ik wil
graag van deze gelegenheid gebruik-
maken om de mensen te bedanken die
aan de interviews hebben meegedaan.
Het was geweldig om te doen en het
enthousiasme van de geïnterviewden
was groot.’ Het doel was zoveel mogelijk
verschillende meningen te horen. ‘We
hebben gesproken met mannen en
vrouwen uit alle krijgsmachtonderdelen
en van allerlei rangen. De kennis die dat
opleverde is gebruikt om de vragenlijst
zo goed mogelijk te laten aansluiten bij
de dagelijkse realiteit.’
Steeds meer onder drukpetrovic: ‘nagenoeg alle militairen die
ik heb gesproken vinden hun werk erg
mooi. Als redenen noemen ze de dyna-
mische omgeving, de uitdagingen en de
collegialiteit die je nergens anders vindt.
Deze vragenlijst is de
tweede fase van een
meerjarig onderzoek
naar de werkgerelateer-
de grieven binnen de
bijzondere context van
de krijgsmacht. om te beginnen wordt
uiteraard gevraagd naar de soorten pro-
blemen op het gebied van werk en inko-
men waar het Defensiepersoneel in de
praktijk mee te maken krijgt. vervolgens
is de vraag: hoe gaat u daarmee om?
Waarom tekent de ene militair bezwaar
aan tegen een besluit van de werkgever
en roept hij de hulp van de vakbond
in, terwijl de ander besluit om niets te
doen en stilletjes zijn lot te ondergaan?
Tot slot: wat is het effect van de grieven
op het gebied van werk en inkomen
op de bereidheid van de medewerkers
om offers te brengen? Waarom kiest de
ene militair ervoor om de krijgsmacht te
verlaten terwijl de ander blijft?
Het onderzoek wordt uitgevoerd door
de afdeling sociologie van de vrije
Universiteit Amsterdam in samenwer-
king met de vakbonden AFmp, mArver
en ACom. Het is de bedoeling de stand
van zaken drie keer te peilen onder het
Defensiepersoneel: om te beginnen
in de het najaar van 2013 en daarna
nogmaals in het najaar van 2014 en
2015. eind 2015 verwacht drs. igor
petrovic vervolgens de uitkomsten van
Deze maand ontvangen AFMP-leden per e-mail een link naar een vragenlijst over de zorgen, irritaties en problemen die het werken bij de krijgsmacht anno 2013 met zich meebrengt. Bondsvoorzitter Anne-Marie Snels: ‘Wij roepen iedereen op aan dit onderzoek deel te nemen. De uitkomsten zullen ons helpen bij het nog beter behartigen van zowel de collectieve als de individuele belangen van onze leden.’
Ambitieus vU-onderzoek van start gegaan
werk en inkoMen
“militairen gaan niet snel de strijd aan met de baas’
Ligt u wel eens wakker vanwege uw werk?
TeKsT DiCK HArTe en Alex grooTHeDDe
oplinie november 2013 21
Passiviteitin de voorstudie werd ook geïnven-
tariseerd wat militairen doen als ze
met arbeidsgerelateerde problemen
te maken krijgen. petrovic: ‘passiviteit
lijkt de meest voorkomende reactie.
nederlandse militairen hebben redelijk
veel formele mogelijkheden om pro-
blemen aan te kaarten, bijvoorbeeld
via de vakbonden of via de medezeg-
genschap. Tijdens de voorstudie gaven
sommige deelnemers aan dat ze er
weinig vertrouwen in hebben dat de
problemen dan ook echt aangepakt
worden. en als er dan sprake is van vak-
bondsacties, lijken sommige militairen te
vrezen voor repercussies. Tegelijkertijd
zie je dat de laatste tijd wel sprake is van
pogingen om voor de krijgsmacht en
het personeel op te komen, bijvoorbeeld
met open brieven. Wij hopen op basis
van ons onderzoek te kunnen vaststel-
len in hoeverre het Defensiepersoneel
bereid is de huidige actiemiddelen te
gebruiken, en zo niet waarom niet.’
LoyaliteitTijdens het vooronderzoek kwam
ook het begrip loyaliteit aan de orde.
petrovic: ‘loyaliteit kent twee kanten.
Aan de ene kant doen militairen dingen
die van andere werknemers niet
gevraagd worden. Aan de andere kant
hebben ze een werkgever die voor
hen zorgt; meer dan elders het geval
is. De steeds hardere opstelling van de
werkgever en de gewenste overgang
naar een ‘gewone’ burgerorganisatie
zou wel eens gevolgen kunnen hebben
voor de loyaliteit.’ in dat geval zijn er
volgens petrovic verschillende soorten
reacties te verwachten. Het zou kunnen
dat militairen dan steeds vaker bezwaar
aantekenen of besluiten Defensie te
verlaten, maar ook dat ze zich steeds
zakelijker of onverschilliger opstellen als
ze een probleem tegenkomen. petrovic
verwacht daarover eind 2015 meer
duidelijkheid te hebben.
»AFMP-voorzitter Anne-Marie
Snels: ‘Het is de bedoeling dat het
onderzoek van drs. Petrovic een weten-
schappelijk licht werpt op de sterke en
de zwakke kanten van de rechtspositie
van de Nederlandse militairen op het
gebied van werk en inkomen. Met die
gegevens kunnen de militaire bonden
uiteraard hun voordeel doen bij het
behartigen van zowel uw individuele
als uw collectieve belangen. Dat geldt in
elk geval voor de bonden die het onder-
zoek mede mogelijk maken (de AFMP,
MARVER en ACOM).’
Snels: ‘Doet u dus vooral mee aan het
onderzoek! Uiteraard is vertrouwelijk-
heid daarbij gegarandeerd. We stellen
het zeer op prijs als u collega’s die (nog)
geen lid zijn van een vakbond weet over
te halen om ook mee te doen. Dat kan
via www.onderzoekmilitairen.nl. Dat
geldt ook voor AFMP-leden die onver-
hoopt geen uitnodiging voor deelname
hebben ontvangen.’
Iedereen die vragen heeft of meer wil
weten over het onderzoek kan contact
opnemen met Igor Petrovic (i.petrovic@
vu.nl).
22 oplinie november 2013
den naar Cyprus. ‘ik kwam als lid van
de mobile force reserve over het hele
eiland. We zijn ook beschoten, maar dat
was meer als waarschuwing.’ Daarna
werd hij vanuit het Kenniscentrum in
oirschot nog wel voor een kort werk-
bezoek naar irak gestuurd vanwege de
daar gebruikte radarapparatuur, maar
pas in 2007 volgde zijn tweede missie:
naar Afghanistan met het 42 brigade
verkenningseskadron.
BlogAangezien hij vanaf dag één een blog
had bijgehouden wees zijn toenma-
lige partner hem op een oproep van
Defensie: men zocht een blogger voor
de site van de landmacht. ‘ik twijfelde,
want ik ben nogal ongegeneerd kritisch
over dingen en ik had geen zin in
restricties. Uiteindelijk heb ik een paar
voorbeelden gestuurd en ondanks de
kritiek vroegen ze mij voor de blog.
ik kreeg heel veel reacties en op een
geven moment begonnen ook journalis-
ten hem te raadplegen. van hen hoorde
ik dat veruit de beste blog had over
Afghanistan.’
een andere belangrijke ervaring die aan
zijn schrijverschap heeft bijgedragen is
zijn ontmoeting met de bekende roman-
‘Dan kies ik voor
het schrijven.’
niels roelen (40),
tegenwoordig
docent aan de
Defensieacademie
in breda, aarzelt wel
even na de vraag wat hij zou doen als
hij moest kiezen tussen militair zijn of
schrijven. ‘vooral omdat ik me daarin
nog kan ontwikkelen.’
maar het is voor hem een duivels
dilemma. Zijn boeken ademen de passie
en kunde voor het vak van militair. ‘De
kameraadschap, maar ook de combina-
tie van fysiek en mentaal bezig zijn en
ook je slimheid gebruiken. Dat vond ik
vanaf het begin erg leuk.’
Militaire missiesniels roelen behoorde tot de lichting
93-4. na een opleiding als dienstplichtig
bestuurder van een leopard 2-tank
kwam hij terecht bij het verkenningba-
taljon in seedorf. Het beviel zo goed
dat hij eerst bijtekende en vervolgens
een opleiding tot officier aan de KmA
voltooide. ‘Hoewel de kans daarop klein
was, kwam ik toch weer bij het verken-
ningsbataljon, eerst in seedorf, daarna in
soesterberg.’ in 1999 werd hij uitgezon-
Zijn eerste boek Soldaat in Uruzgan was een bestseller en kreeg lovende kritieken. Met Leven na Uruzgan schreef Roelen een meer persoonlijk boek. Daarbij gaat hij controversiële thema’s niet uit de weg. ‘De hoofdpersoon heeft het idee dat hij pas leeft als het risico in de buurt is.’
majoor niels roelen schrijft boek over terugkeer na Uruzgan-missie
‘Ik ben hard op mijn bek gegaan’
veterAnenTeKsT FreD lArDenoye
» Leven na Uruzgan
(ISBN 9789048816392)
is uitgegeven door Carrera
(www.uitgeverijcarrera.nl) en
in de boekhandel verkrijgbaar
voor € 18,90. Van de uitgeverij
mag de redactie vijf exempla-
ren weggeven aan lezers van
Oplinie. Stuur een mailtje met
de titel als onderwerp en je
adres naar [email protected]
oplinie november 2013 23
schrijver Arnon grunberg. roelen moest
hem begeleiden toen hij op verzoek van
Defensie naar Kamp Holland kwam voor
het schrijven van verhalen voor de NRC.
roelen had geen moeite met de als
eigenzinnig bekend staande schrijver.
‘ik ben zelf ook nogal eigenzinnig, mis-
schien dat we elkaar daarin makkelijk
vonden. van alle mensen die het gebied
inkwamen, ook journalisten, was hij
het best voorbereid. Hij kon precies
aangeven waarover hij wilde schrijven
en was erg leergierig. Hij wist ook mij te
prikkelen om op meerdere manieren
naar een omgeving te kijken.’
BoekenschrijverHij was al enige tijd terug uit Afghanistan
toen hij over een boek begon na te
Soldaat in Uruzgan na terugkeer ver-
gaat. De Wildt, net als roelen majoor bij
de landmacht, stort zich op zijn werk,
maar gaat als vader van een gezin met
twee kinderen ook vreemd en zoekt
zijn toevlucht in alcohol en drugs. voor
de hand liggende vraag is natuurlijk
hoe autobiografisch roelens nieuwe
boek is. ‘Dat is iets wat alleen ik kan
bepalen, maar de hoofdpersoon ver-
enigt meerdere bestaande personen,’
zegt roelen met een glimlach. Hij geeft
aan dat hij veel situaties in het boek
uit eigen ervaring kent. ‘mijn eigen
mannen zijn bij me gekomen omdat ze
gingen scheiden. De eerste was nog in
zak en as, maar er kwamen er steeds
meer. op een gegeven moment is het
normaal en worden er grappen over
gemaakt.’
ook het drugsgebruik onder veteranen
maakte hij van dichtbij mee. over het
zero tolerance-beleid van Defensie heeft
hij een uitgesproken mening. ‘Drugs en
het vak van militair gaan niet samen,
dat klopt. maar persoonlijk vind ik dat
je ook moet kijken naar de oorzaken
en iemand niet gelijk de dienst uit moet
gooien. Je kunt ook proberen of je ze er
weer van af kunt helpen.’
over de controverse over de omslag
van het boek is roelen laconiek. ‘ik heb
er binnenkort met Defensie een gesprek
over. niet alles is wat het lijkt, dat geldt
ook voor die cover. Het is een verwijzing
naar de spanning die een veteraan mist
als hij van een heftige missie terugkeert.
De hoofdpersoon heeft het idee dat hij
pas leeft als het risico in de buurt is. Je
moet het boek lezen om daar achter te
komen.’
denken. ‘ik raakte via Arnon in gesprek
met mijn huidige uitgever, een oud-
marinier die zelf naar irak uitgezonden is
geweest. Hij wilde graag dat ik een boek
schreef aan de hand van mijn blogs.’
na drie maanden schrijven was het
resultaat zijn debuut Soldaat in Uruzgan,
dat onmiddellijk een succes was. ‘Je
weet niet wat je moet verwachten, maar
ik ben echt alle kranten en tv- en radio-
programma’s afgeweest. Achteraf besef
je pas hoe bijzonder dat is voor een
debuut. Alsof je je eerste zwemles krijgt
van pieter van den Hoogenband.’
maar hij betaalde wel een prijs voor alle
aandacht. ‘er gebeurt iets raars. omdat
je succesvol bent, geeft iedereen je
gelijk. Je wordt daar zonder dat je er zelf
erg in hebt heel arrogant van. ik accep-
teerde niet meer dat iemand me geen
gelijk gaf. ik ben toen met mezelf gecon-
fronteerd en hard op mijn bek gegaan.’
roelen besefte dat hij zich sinds zijn
terugkeer uit Uruzgan als een waanzin-
nige op het werk had gestort. ‘Wat ik op
een dag deed, daar zou een ADHD’er
moe van worden. na het boek werd dat
nog erger. en waar eerst alles in goud
veranderde als ik het aanraakte, werd
het plots allemaal steenkool.’ net als
veel militairen na een uitzending zocht
hij steeds meer de risico’s op en liep
zijn huwelijk stuk. ‘Toen ik eindelijk mijn
droombaan kon krijgen – in Uruzgan
mensen opleiden – was ik opgebrand
en moest ik hulp zoeken. gelukkig is dat
goed geregeld bij Defensie.’
Drugs Het werd het onderwerp van zijn
tweede boek, waarin beschreven wordt
hoe het hoofdpersoon vik de Wildt uit
“journalisten vertelden mij dat ik veruit de beste blog uit afghanistan had’
Niels Roelen (r) met Arnon Grunberg in Uruzgan.
FoTo: privéColleCTie niels roelen
24 oplinie november 2013
Hoofdprijs:
Nú GRATIS kans op één van deze prijzen!
Bel 0800-1155 (gratis), geef uw unieke code en gegevens door en maak gratis kans op één van deze prijzen. Uw unieke code vindt u op de actieflyer.
10x 100x
15x
Reischeque t.w.v. € 1.000,-
iPad Mini
Dagje Slagharen 4 personen
€ 10.000,-Geen actieflyer meer bij dit magazine? Bel 0800-1155 om alsnog kans te maken op de prijzen. Geen 18? Geen kans. Spelvoorwaarden: Deelname aan deze actie is gratis. Kijk voor de volledige actievoorwaarden op www.bankgiroloterij.nl/gratiskans. Deelname vanaf 18 jaar. Deze actie wordt mogelijk gemaakt door vfonds en de BankGiro Loterij. Als u belt naar 0800-1155 wordt door de BankGiro Loterij tijdens het gesprek gevraagd of een aanbod tot deelname aan de loterij voor het vfonds mag worden gedaan.
oplinie november 2013 25
AFMP-korting op Univé verzekeringen Heeft u bij FBTO een verzekering lopen met AFMP-korting? Houd er dan rekening mee dat FBTO onlangs de kortingsafspraken heeft beëindigd en uw verzekering op enig moment zal worden stopgezet. Geen nood: u kunt via de AFMP blijven profiteren van collectieve korting op verzekeringen. En wel door over te stappen naar Univé.
oproepledenvoordeel
Het komt steeds vaker voor, in alle lagen van de bevolking: je zit in de financiële problemen en voor je het weet heb je grote schulden. De oorzaken kunnen heel verschillend zijn: het inkomen van je partner valt weg, je krijgt je te dure huis niet verkocht, je gaat scheiden of hebt onvoldoende controle op uitgaven en inkomsten. Ook militairen in actieve dienst kunnen met schulden te maken krijgen.
Groot taboemensen spreken niet graag over schulden. Daar rust
een groot taboe op. en juist doordat men vaak te
laat aan de bel trekt lopen de problemen op. op een
gegeven moment ontstaat dan een uitzichtloze situ-
atie, die zelfs tot schuldsanering kan leiden.
Als vakbond voor militair personeel willen we meer
inzicht krijgen in de schuldenproblematiek onder
onze leden. Die kennis willen we gebruiken om te
bezien voor welke zaken we oplossingen kunnen
realiseren in het overleg met Defensie.
Contact gezochtom ons verhaal kracht bij te zetten willen we in één
van de komende oplinies uitgebreid aandacht aan
dit probleem besteden. Daarom zoeken we contact
met militairen die met schuldproblemen onder
Defensiemedewerkers in aanraking zijn gekomen.
voelt u zich aangesproken of kent u een collega die
in financiële problemen zit? laat het ons dan weten!
Desgewenst is uw anonimiteit gegarandeerd. stuur
een e-mail naar [email protected].
Defensie-personeel in financiële nood »Univé is een coöperatieve verzekeraar die zonder winstoogmerk
werkt. bij Univé staan de leden centraal, niet het streven naar winst.
Dat leidt niet alleen tot lage premies, maar ook tot een eersteklas service.
Univé werkt vanuit 150 locaties in nederland, dus er zit geheid ook een
kantoor bij u in de buurt.
bij Univé heeft u de keuze uit een totaalpakket van verzekeringen. Die
blinken stuk voor stuk uit door hun uitgebreide dekking én scherpe
premie. Daarnaast kunt u kiezen uit een breed scala aan hypotheken die u
flexibel aan uw wensen kunt aanpassen.
Verzekeringen met korting via AFMP» Auto- en motorverzekering
» rechtshulpverzekering
» Aansprakelijkheidsverzekering
particulier
» Doorlopende reisverzekering
» Caravanverzekering
» Fietsverzekering
» bromfietsverzekering
» Woonhuisverzekering
» inboedelverzekering
van deskundige medewerkers krijgt u een persoonlijk advies dat naad-
loos aansluit bij uw individuele wensen en omstandigheden. loop binnen
bij één van de 150 Univé-kantoren of zoek een kantoor bij u in de buurt
op www.unive.nl/contact. ook kunt u Univé telefonisch benaderen via
nummer 0592 – 348 999 of kijk op www.unive.nl/afmp-marver.
26 oplinie november 2013
regels aanvragen gevechtsinsigne veranderdh Het ‘Besluit Insigne voor Optreden onder Gevechtsomstandigheden’ wijzigt per 1 januari 2014. In de nieuwe versie staat duidelijker beschreven wat ‘gevechtshan-delingen’ zijn. Dat was nodig omdat in het huidige besluit een verwarrende passage staat. Daardoor lijkt het of het gevechtsinsigne, zoals de onder-scheiding in de volksmond wordt genoemd, alleen wordt toegekend als er sprake is van deelname aan gevechtshande-lingen buiten het koninkrijk. In het nieuwe besluit worden gevechtshandelingen omschre-ven als ‘iedere vorm van actief en professioneel handelen binnen de taakopdracht van de desbetreffende militair waarbij tevens sprake is van vijandelijk optreden met indirect vuur, direct vuur of hiermee verge-lijkbaar gevechtscontact, dan wel van enige andere vorm van excessieve geweldsuitoefening jegens de militair. Verder gaat de aanvraagprocedure voor de onderscheiding op de schop. Vanaf 1 januari 2014 wordt alleen nog een insigne verstrekt als er binnen zes maanden na de betreffende gevechtshandelin-gen om toekenning is verzocht. Wel hoeft die aanvraag voortaan niet per se gedaan te worden door de commandant van de militair; hij of zij kan ook zelf een verzoek om toekenning indienen. Voor oude gevallen tussen 2001 (die ondergrens blijft gelden) en juli 2013 kan dus nog anderhalve maand een gevechtsinsigne worden aange-vraagd. fl
grebbeberg masters h Op 10 oktober 2013 vond op en rond de Grebbeberg een fiets- en hardloopevenement plaats om geld op te halen voor de Gewonde Soldaat – een vereniging die zich inzet voor militairen die in Afghanistan gewond zijn geraakt. Deze eerste Grebbeberg Masters was georganiseerd door de Koninklijke Landmacht. ‘De gedachte is om voor en samen met de gewonde collega’s op deze historische locatie sportieve uitdagingen aan te gaan en daarmee geld in te zamelen voor deze belangrijke doelgroep’, luidt het mission statement.Aan het evenement namen zo’n 1.200 militairen deel en ook gewonde militairen en hun familie. De lopende deelnemers legden meerdere keren een parcours van drie kilometer af. De route voor de fietsers was 35 kilometer lang. Beide onderdelen werden afgelegd in teams van zes deelnemers die zich hiervoor lieten spon-soren. Uiteindelijk bracht de Grebbeberg Masters ruim 25.000 euro op voor gewonde Afghanistanveteranen. lvd
Klachtencommissie nuldelijns-ondersteuning
» In 2012 is het Veteranen Platform een
driejarig project gestart om de zogeheten
nuldelijnsondersteuning van veteranen en hun
relaties te versterken. Het doel is het realiseren van
een landelijk dekkend systeem van genormeerde
hulp bij de verwerking of hantering van psychoso-
ciale en psychische klachten. Momenteel zijn de
opleidingen in volle gang en wordt hard gewerkt
aan het waarborgen van de kwaliteit van het
ondersteuningssysteem.
Onderdeel daarvan is een goede klachtenproce-
dure voor veteranen die niet tevreden zijn over
de ondersteuning door een nuldelijnshelper (of
zijn organisatie). Eind september heeft de voorzit-
ter van het Veteranen Platform, brigadegeneraal
b.d. Hein Scheffer, in Doorn dan ook een Centrale
Klachtencommissie Nuldelijnsondersteuning geïn-
stalleerd. Voorzitter is voormalig AFMP-advocaat
mr. Tanja ten Wolde, nu als advocaat militair recht
werkzaam bij Plieger & Saija Advocaten. Alle leden
van de commissie hebben veel ervaring met de
erkenning, waardering en zorg voor veteranen. De
klachtencommissie kan niet door individuele vete-
ranen worden aangesproken. Het is de bedoeling
dat ze veteranenorganisaties gaat assisteren bij de
behandeling van klachten die bij hen zijn binnen-
gekomen over
nuldelijnsonder-
steuning.
De klachten-
commissie is
te bereiken via
info@vetera-
nenplatform.nl fl
veterAnenTeKsT linDe vAn DeTH en FreD lArDenoye
FoTo: birgiT De roiJ
FoTo: birgiT De roiJ
Oud-juridisch mede-werkster van de AFMP
Tanja ten Wolde.
Deelnemers aan het fietsparcours van de Grebbe-berg Masters.
oplinie november 2013 27
belangrijk: het ministerie van Defensie
moet binnen vijf jaar na de diagnose
van een pTss aansprakelijk gesteld wor-
den. in eerdere gerechtelijke procedures
is gebleken dat Defensie niet aarzelt om
zich te beroepen op een overschreden
verjaringstermijn (oplinie 3-2013).
Advocaat geert-Jan Knoops vindt dat
het zover niet zou moeten komen. Hij
bepleit dat het ministerie van Defensie
contact opneemt met getraumatiseerde
militairen van wie de zaak vergelijkbaar
is met die van Dave maat. in de onlangs
verschenen editie van het blad de
Kareoler van de bond van nederlandse
militaire oorlogs- en dienstslachtoffers
(bnmo) zegt hij: ‘ik kan me nauwelijks
voorstellen dat Defensie het erop aan
laat komen dat al die mensen tien jaar
of langer moeten gaan procederen om
net als Dave hun gelijk te halen. Waarom
heeft ook de politiek die uitspraak niet
opgepakt om die groep uit te nodigen
en te kijken of je voor hen niet een uni-
forme regeling kunt treffen?’ fl
dezelfde wijze aansprakelijk kunnen
stellen. onder hen zijn libanon-, irak- en
Afghanistanveteranen, maar ook zo’n
dertig militairen die ten tijde van de val
van srebrenica in juli 1995 bij Dutchbat
3 dienden.
volgens Knoops is er na de uitspraak
van de Centrale raad van beroep een
goede kans dat zij in een vergelijkbare
rechtsprocedure (ook) in het gelijk
worden gesteld. Dat komt vooral omdat
in de uitspraak van de Centrale raad
expliciet staat dat de door Defensie
geboden nazorg in de periode 1995-
1996 onvoldoende is geweest. maar
volgens Knoops biedt de uitspraak van
de Crvb ook mogelijkheden aan getrau-
matiseerde veteranen van eerdere en
latere missies.
VerjaringstermijnDaarbij moet wel aan een aantal voor-
waarden voldaan worden. Uiteraard
moet er pTss gediagnosticeerd zijn.
Daarnaast is de verjaringstermijn
»Hoewel over de hoogte van de
schadevergoeding voor Dave
maat geen mededelingen zijn gedaan,
gaat het, afgaande op eerdere uit-
spraken van zijn advocaat, om een
aanzienlijk bedrag. De Telegraaf meldde
‘uit betrouwbare bronnen’ vernomen
te hebben dat het zou gaan om ruim
€ 600.000. Daarvan zou dan de €
120.000 al afgetrokken zijn die eerder
aan maat was verstrekt in het kader van
de ereschuldregeling.
Dertig oud-Dutchbattersbij Knoops hebben zich inmiddels
65 veteranen gemeld die menen dat
ze het ministerie van Defensie op
Zoals bekend kreeg de getraumatiseerde oud-Dutchbatter Dave Maat van de Centrale Raad van Beroep gelijk in de rechtszaak die hij tegen Defensie had aangespannen. Sindsdien hebben zich zo’n 65 oud-militairen bij zijn advocaat Geert-Jan Knoops gemeld. Ook zij claimen een schadevergoeding voor de posttraumatische stress-stoornis (PTSS) die ze na hun uitzending hebben opgelopen.
Advocaat Knoops vraagt zich af waarom Defensie geen regeling treft
Al zeventig veteranenin het voetspoorvan Dave Maat
Oud-Dutch-batter Dave
Maat voor het gebouw van de
Centrale Raad van Beroep.
FoTo: Knoops ADvoCATen
Geert-Jan Knoops: ‘Meer gevallen als Dave Maat.’
84.0
410.
10K.
1
Loyalis zorgt voor aanvullingen op je inkomen en pensioen.
We zijn er voor iedereen bij de overheid, in het onderwijs en in de bouw.
Kijk op www.loyalis.nl wat we voor jou kunnen doen.
Ik wil altijd kunnen rekenen op een goed inkomen.
Ook als ik mijn werk niet meer kan doen.
Loyalis helpt me daar gelukkig bij.
Dat is voor mij een hele zorg minder.
‘‘’’
84.0410.10K.1_KonMarech.indd 1 20-9-10 16:47
oplinie november 2013 29
verKiezing Kaderraadsleden sector pah De sector Post Actieven (PA) van de AFMP gaat nieuwe verkiezingen houden voor haar Kaderraad. De termijn van de huidige vertegenwoordigers zal binnenkort ten einde komen en daarom vindt er volgens de statu-ten een nieuwe verkiezing plaats. In de kaderraad vertegenwoordigd u de post-actieve leden van de vereniging. De sector PA heeft, op basis van haar huidige ledental, twaalf vertegenwoordigers in de jaarlijkse Bondsvergadering plus twee vertegenwoordigers van de Niet Actief Dienenden (NAD) fractie van de Marechausseevereniging.
De AFMP roept haar post-actieve leden op zich kandidaat te stellen voor de Kaderraad PA. Wij ontvan-gen uw kandidaatstelling graag per e-mail of schriftelijk ter attentie van: voorzitter verkiezingscommis-sie sector Post Actieven. Huidige vertegenwoordigers kunnen per e-mail ([email protected]) aan de verkiezingscommissie kenbaar maken indien zij zich herkiesbaar stellen. Uw opgave moet uiterlijk voor 11 januari 2014 bij ons binnen zijn.
[email protected]/fnv steinhagenseweg 2 c postbus 157 3440 ad woerden
84.0
410.
10K.
1
Loyalis zorgt voor aanvullingen op je inkomen en pensioen.
We zijn er voor iedereen bij de overheid, in het onderwijs en in de bouw.
Kijk op www.loyalis.nl wat we voor jou kunnen doen.
Ik wil altijd kunnen rekenen op een goed inkomen.
Ook als ik mijn werk niet meer kan doen.
Loyalis helpt me daar gelukkig bij.
Dat is voor mij een hele zorg minder.
‘‘’’
84.0410.10K.1_KonMarech.indd 1 20-9-10 16:47
verenigingSnieuwS
Dhr. E.H. Petersen eikelakkers 135 6711 TC ede 13 april 2013 (93)
Dhr. W.J. Kapel boekweitsdries 16 6071 eb swalmen 18 juni 2013 (88)
Dhr. G.S. Amoureus leverkruidweg 85 1508 WD Zaandam 25 juli 2013 (85)
Dhr. G.J. Holster sandenburghlaan 12 - e 4351 rm veere 12 september 2013 (95)
Dhr. G. van den Brink plataanlaan 17 3843 Jl Harderwijk 18 september 2013 (93)
Dhr. J. Kijl leeuwerikstraat 85 3853 AC ermelo 19 september 2013 (83)
Dhr. J. Meulenbrug moreelsestraat 6 7412 sT Deventer 23 september 2013 (82)
Dhr. H. Gerritse van bijnkershoeklaan 250 - 524 3527 xl Utrecht 30 september 2013 (84)
Dhr. J.B.M. Wils pr Hendrikstraat 35 4631 Kb Hoogereheide 3 oktober 2013 (71)
Dhr. A. Hartmann robinsonstraat 107 8923 Am leeuwarden 4 oktober 2013 (84)
Dhr. A. Visser Atalanta 30 5754 DW Deurne 6 oktober 2013 (69)
Dhr. F.J. Greeve Dori 6 5661 AZ geldrop 7 oktober 2013 (87)
Dhr. L.A.A. Pennings petuniastraat 18 6663 Dr lent 9 oktober 2013 (67)
Overleden
datum plaats PA-groep aanvang locatie adres telefoon sectorhoofd PA
13 nov 13 Woerden Pensioen 10.30 uur AFmp/Fnv kantoor steinhagenseweg 2-C 0348-487050 HspA/vz-nAD voorlichtingsdag
14 nov 13 Den Helder Noord-Holland-Noord 14.00 uur de mooC spoorstraat 56 0223-612896 peter verwoerd
20 nov 13 Woerden UGM dag 10.30 uur AFmp/Fnv kantoor steinhagenseweg 2-C 0348-487050 HspA/vz-nAD
21 nov 13 Amersfoort Eemland en Doorn 13.30 uur restaurant ‘De Amershof’ snouckaertlaan 11 033-4613524 peter verwoerd
28 nov 13 Apeldoorn NAD Fractie MARVER 13.30 uur Koning Willem iii kazerne sportlaan 55 055-357300 vz-nAD / HspA no
PA-bijeenkomsten
Rectificatie
» In OpLinie 6 stonden op deze pagina de vermeldingen van leden die in de afgelopen
periode zijn overleden. Bij de laatste correctie van de drukproeven is een menselijke
fout gemaakt waardoor de data van overlijden bij sommige leden verkeerd zijn vermeld.
Als bestuur willen wij aan deze nabestaanden onze oprechte excuses aanbieden.
Intern zijn maatregelen getroffen om dit in de toekomst te voorkomen.
Onderstaand de juiste gegevens van de verkeerd vermelde overledenen:
Dhr. E.A. Hovingbenedenbaantje 56 4615 Hl bergen op Zoom
4 juli 2013 (82)
Dhr. A.J.B. Martenselspeterbosweg 15 8076 rA vierhouten
4 juli 2013 (94)
Dhr. F.A. VermeltvortAsserstraat 13 9411 lH beilen
15 juli 2013 (97)
Dhr. G. OosteromWesterzicht 652 4385 bx vlissingen
17 juli 2013 (79)
Dhr. J. de Beauvesier WatsonHeilige stoel 5914 6601 Ts Wijchen
29 juli 2013 (80)
Dhr. M. Boetessmeetsmastins 124 8925 gv leeuwarden
2 september 2013 (86)
Mevr. D.M. Ritmeester- MetgodArnhemseweg 279 - k227 7333 nC Apeldoorn
5 september 2013 (85)
Dhr. C.H. SteenmeijerZorgvlietstraat 25 6825 Ax Arnhem
9 september 2013 (87)
30 oplinie november 2013
oplinie november 2013 31
Portable jukebox
» Style Jukebox is software die ervoor
zorgt dat je overal naar je muziek-
collectie kunt luisteren. Op je computer,
smartphone of tablet. Style Jukebox
bewaart je muziek in de ‘cloud’, of met
andere woorden op internet. Bij de gratis
versie kun je tot wel 1.000 muziekbe-
standen opslaan. Bij de Premium versie
zijn dat wel 20.000 nummers. Deze zijn
vervolgens te beluisteren op computers,
telefoons, tablets en andere gadgets met
het Android, Windows Phone of Apple
(IOS) besturingssysteem. Het voordeel
van Style Jukebox is dat je nooit je appara-
ten hoeft te synchroniseren. Als je op het
ene apparaat een muziekstuk toevoegt is
dat ook op het andere apparaat beschik-
baar. Ook playlists kun je op één apparaat
invoeren en op alle apparaten gebruiken.
Verder vraagt Style Jukebox nauwelijks
opslagruimte. Natuurlijk heb je wel een
internetverbinding nodig omdat je muziek
op internet wordt bewaard. Overigens
kun je de muziek wel weer downloaden
op een apparaat waar
je de muziek ook offline
wilt kunnen beluiste-
ren. Je kunt het pro-
gramma downloaden op www.get-jukebox.com
bacKup gemaKh Er zijn veel gratis backup-programma’s, dus om als backupsoftware op te vallen moet je wel met extra mogelijk-heden komen. Genie TimeLine doet dat. Het programma onderscheidt zich van de con-currentie door een bijzonder gebruiksvriendelijke interface met een tijdslijn. Hierop staan alle backups aangegeven. Wil je er een terugzetten, dan schuif je op de tijdslijn naar de datum van de backup die je wilt terugzetten en Genie TimeLine regelt dat voor je. Je kunt dus een bestand van een week
geleden terugzetten, maar ook een paar maanden teruggaan. Het backuppen zelf gaat ook heel makkelijk. Je kunt alles backuppen, bepaalde mappen, maar ook een bepaald soort bestanden. In het laatste geval geef je bijvoorbeeld aan dat je je mail wilt backuppen, of je office-bestanden, je foto’s, de map Mijn Documenten of de favorieten van je browser. En zo zijn er nog meer handige standaard backups. Er is ook nog een betaalversie die nog veel meer mogelijkheden heeft, maar echt nodig heb je die niet. Je kunt het programma downloaden op
www.genie9.com/free_products/
download.aspx
internetradio opnemenh Steeds meer websites bieden de mogelijkheid om muziek te beluisteren, maar niet om het te downloaden. Met het gratis programma StreamRipper kun je audio-streams, zoals internetradio, opnemen. Met StreamRipper kun je die streams opvangen en als mp3-bestand bewaren. Je kunt ieder muziekstuk apart in een mp3 opslaan, of een complete opname in één bestand. De mp3’tjes zijn automatisch te genummeren, zodat je ze later weer in dezelfde volgorde kunt terugluisteren. Ook kun je playlists maken. Heel handig voor Winamp-gebruikers is de plug-in voor die mediaspeler. Deze voegt een opnameknop aan Winamp toe, die je alleen hoeft in te drukken om een opname te starten. Je kunt StreamRipper ook als los programma gebruiken. Het pro-gramma haalt de muziek via een eigen datastroom binnen, dus onaf-hankelijk van de geluidskaart. Dit resulteert in een stabielere stroom, wat heel belangrijk is omdat je iedere hik later in de opname kunt terughoren. Het betekent ook dat je terwijl je aan het opnemen bent gewoon naar andere muziek kunt luisteren
en je pc andere geluiden kunt laten maken zonder dat deze op de opname terug te horen zijn. Je kunt het programma downloaden op
http://streamripper.sourceforge.net
coMputerhoekTeKsT Wim vAn Den bUrg
32 oplinie november 2013
coluMn
Verzekeren • Hypotheken • SparenTel: (040) 20 73 100 • E-mail: [email protected] • www.dfd.nl
DFD is klaar voor uw toekomst!
DFD-abonnementHelder, zeker en gemakkelijkAls militaire professional wilt u zekerheid en duidelijkheid over al uw militaire- en privérisico’s. DFD biedt dit. Zoals u als militair wereldwijd onze veiligheid garandeert, zo biedt het DFD-abonnement in combinatie met het DFD MaatwerkPakket de zekerheid dat uw verzekeringen en overige financiële zaken altijd en overal in orde zijn. Alles onder één dak! DFD biedt u de zekerheid van:
Onafhankelijk persoonlijk adviesAdvies bij u thuis, ook ‘s avonds en in het weekendEén aanspreekpunt, 24/7 bereikbaarMaatwerk oplossingen voor uw beroeps- en privérisico’sSchade- en uitvaartverzekeringen met provisieloze premiesGeen verrassingen. U weet precies hoeveel en waarvoor u betaaltGemak. U en uw thuisfront hebben er geen omkijken naar.
•••••••
KortNieuws Abonnement Groene ver1 1 23-5-2013 9:26:06
De bankzitter
Nostalgie
» Tijdens een voortreffelijk verblijf
van zeven dagen in Berlijn nam
ik de moeite om op de fiets het vroegere
vliegveld Tempelhof te bezoeken. Raar
begin voor een column, nietwaar? De
vreemde aandrang voor dit uitstapje is
ontstaan in 2008, toen ik daar toevallig
ook was en de dag van de sluiting van
Tempelhof live meemaakte. De naam
van dit voormalige vliegveld zal vooral
bij de wat oudere lezers herinneringen
losmaken. Tempelhof was het eindpunt
van de luchtweg vanuit het vrije Westen,
de levenslijn die West-Berlijn meer dan
een half jaar in leven hield. Duitsland
weet nauwelijks hoe om te gaan met dit
reliek uit de koude oorlog. De gebouwen
zijn nog steeds niet toegankelijk en
verhuurd aan bedrijven. Het vliegveld
is een enorme open en vrije ruimte.
Kunstenaars, vrije geesten, Groenen
en alternatieven vinden er hun plekje.
En dan denk ik toch, al fietsende over
tien kilometer startbaan: is voor deze
historische plek nou geen fatsoenlijker
bestemming te vinden?
De nostalgie teisterde me deze dagen.
Ik raakte verzeild in de streek boven
Hannover. De Noord -Duitse laag-
vlakte. Bergen, Bergen Hohne, kazernes,
tankbanen en heidevelden. Enorme
gebieden waar veel collega’s (alweer
de ouderen) voetstappen, kilometers,
zweetdruppels, de lach en de traan
hebben laten liggen. Waarvoor was dit
vroeger eigenlijk bestemd? Niets meer
van terug te vinden. In een sombere
bui denk ik wel eens: was dit allemaal
nodig? Wapensystemen kwamen en
gingen. Hele generaties dienstplichtigen
werden letterlijk het bos ingestuurd.
Alles om de vrede te bewaren, zei men
dan. Tegen welke prijs? Ik belandde in
Concentratiekamp Bergen Belsen. Daar
trof mij het meest een herinnerings-
steen met de namen Anne en Margot
Frank. Verse bloemen, briefjes en steen-
tjes ter herinnering. Nostalgie prima,
maar de werkelijkheid is het enige dat
indruk maakte: een eenvoudige steen
met de namen van twee vermoorde
Joodse meisjes.
Het zal de tijd van het jaar wel zijn dat
de beeldjes wat somber overkomen.
Entschuldigung!
oplinie november 2013 33
20 34 11 3 10 23 16 25 11 14 1 25 14 11
33 7 11 34 6 26 28 29 27 19 2 15 12
24 12 30 25 32 29 4 18 5 5 10 40
36 3 3 1 16 30 31 6 29 10 13
6 7 7 11 8 37 2 39 40
24 39 38 12 23 8 35 18 17
39 38 37 9 14 2 15 34
33 15 13 29 33 22 4 36
35 10 5 4 9 31 22 6
26 21 29 8 37 32 17
Boncadeau!stuur uw oplossing van de puzzel
vóór 27.11.2013 naar:
redactie oplinie postbus 1573440 ad woerden of stuur een e-mail naar:
vergeet niet uw adres te vermel-
den, want onder de juiste inzen-
dingen verloten wij een bon-cadeau t.w.v. 25 euro! Uit de
oplossingen van de puzzel uit het
vorige nummer trokken wij dhr. f. hamstra uit kollumerzwaag.
puzzelDoor Dirry KoomAns
A lokaal tentoonstellingsgebouw
B (warme) vrije periode
C vuurwerk
D bijvoorbeeld jarige of jubilaris
E zuivelproduct
F hardnekkig onkruid
G geleidelijke ontwikkeling
H huidcreme
I ooievaarsachtige vogel
J werknemersorganisatie
Gelijke cijfers zijn gelijke letters. De in te sturen oplossing is de spreuk die in het onderstaande diagram ontstaat.
Fillipienpuzzel
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14
15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26
27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40
Verzekeren • Hypotheken • SparenTel: (040) 20 73 100 • E-mail: [email protected] • www.dfd.nl
DFD is klaar voor uw toekomst!
DFD-abonnementHelder, zeker en gemakkelijkAls militaire professional wilt u zekerheid en duidelijkheid over al uw militaire- en privérisico’s. DFD biedt dit. Zoals u als militair wereldwijd onze veiligheid garandeert, zo biedt het DFD-abonnement in combinatie met het DFD MaatwerkPakket de zekerheid dat uw verzekeringen en overige financiële zaken altijd en overal in orde zijn. Alles onder één dak! DFD biedt u de zekerheid van:
Onafhankelijk persoonlijk adviesAdvies bij u thuis, ook ‘s avonds en in het weekendEén aanspreekpunt, 24/7 bereikbaarMaatwerk oplossingen voor uw beroeps- en privérisico’sSchade- en uitvaartverzekeringen met provisieloze premiesGeen verrassingen. U weet precies hoeveel en waarvoor u betaaltGemak. U en uw thuisfront hebben er geen omkijken naar.
•••••••
KortNieuws Abonnement Groene ver1 1 23-5-2013 9:26:06
34 oplinie november 2013
contActpAginA
SectorhoofdenLandmachtElze Mulder mobiel 06 – 53 51 00 73e-mail [email protected]
MarineLizet Wolters mobiel 06 - 23 89 55 07e-mail [email protected]
Luchtmacht Ron Segersmobiel 06 – 53 52 60 83e-mail [email protected]
Postactief regio Noord/OostGerard Dilleropmobiel 06 – 41 55 85 54e-mail [email protected]
Postactief regio WestPeter Verwoerdmobiel 06 – 53 52 60 84e-mail [email protected]
Postactief regio ZuidBert Weerenmobiel 06 – 53 52 60 79e-mail [email protected]
Kantoor Den HelderWiebe Herweijer van de afdeling Individuele Belangenbehartiging bemant het kantoor. adres Kerkgracht 3 1782 GJ Den Helder telefoon 0223 – 693 522fax 0223 – 693 515 (b.g.g. 0348 – 487 050)
Sluitingsdatum kopijOplinie 08 - 2013 sluit op 27.11.2013 en verschijnt 24.12.2013.
Algemene adresgegevensbezoekadres Steinhagenseweg 2-C 3446 GP Woerdenpostadres Postbus 157 3440 AD Woerdentelefoon 0348 – 487 050fax 0348 – 707 411e-mail [email protected] www.afmp.nlrekeningnr 1933098openingstijden maandag t/m vrijdag van 8.30 tot 17.00 uur
Afdeling Individuele Belangenbehartiging (IB)telefoon 0348 – 707 433fax 0348 – 487 056e-mail [email protected]
Ledenadministratietelefoon 0348 – 707 432e-mail ledenadministratie@ afmp.nl
opzegging van het lidmaatschap kan geschieden door middel van een brief gericht aan AFMP/FNV, t.a.v. Ledenadministratie, Postbus 157, 3440 AD Woerden, of per e-mail: [email protected]. Houd rekening met de opzegtermijn van 2 volle kalendermaanden. Voorbeeld: u zegt 15 januari op, het lidmaatschap wordt dan beëindigd per 1 april.
adreswijzigingen kunnen door-gegeven worden via onze website www.afmp.nl of gezonden aan:
AFMP/FNVt.a.v. LedenadministratiePostbus 1573440 AD Woerden
Bureau Ledenservice *telefoon 0348 – 487 058e-mail [email protected]
* Voor het doorgeven van ambtsjubilea, leeftijdontslag, opname in ziekenhuis, uitzendingen etc. Ook voor vragen over het lidmaatschap, ledenbenefits en verzekeringen.
Uitgave van FNV Veiligheid onder verantwoordelijkheid van de Algemene Federatie van Militair Personeel
aangesloten bij•Algemene Centrale van
Overheidspersoneel (ACOP)•Federatie Nederlandse
Vakbeweging (FNV)•EUROMIL (Europese
organisatie van militaire belangenverenigingen)
redactieAlex Groothedde, Dick Harte, Fred Lardenoye, Jos van Nieuwenhuizen, René Schilperoort, Anne-Marie SnelsredactieadresPostbus 1573440 AD Woerdentelefoon 0348 707 [email protected]
ontwerp & vormgevingWitte-en-CoMargo Witte
De inhoud van oplinie valt onder de verantwoordelijkheid van het AFmp/Fnv Algemeen bestuur, behoudens artikelen op naam en de inhoud van de opgenomen advertenties. De redactie behoudt zich het recht voor om ingezonden artikelen te weigeren of te redigeren. niets uit deze uitgave mag worden over-genomen zonder vooraf gaan de toestemming van de redactie.
oplage 20.700
internetwww.afmp.nl
drukSenefelder Misset
Colofon
oplinie november 2013 35
Tekst: Johan de Rooij Tekeningen: David de RooijonderzoekPt... Slapenjuie al?
H! Licht uit!
constant hangt onsOntslag of overpltsing
boven het hfd...Da’swr...
De bezuinigingen makenons werk stds onveiliger... Ja...
...en als je vr jezelfop wilt komen, wacht je
n papierwinkel!
Nou... Welterusten hè!
KLIK
De volgende dag...
Ja!
Snurk.
Mijn zorgenhouden me uitm’n slp...
Kom m!We heen deoploing!
?Natrlijk...
Het VU-onderzoek!Als je dr n mdoet,
worden je zorgen gehrd enkan de AFMP er wat m doen!
...en dankuen wij kwr slapen!
36 oplinie november 2013
Uw hypotheek onze zorg!Verzekeren • Hypotheken • Sparen
Tel: (040) 20 73 100 • E-mail: [email protected] • www.dfd.nl
Ook voor onafhankelijk hypotheekadvies kun je bij ons terecht!
De expertise en zorg van twee specialisten;
Ook hypotheken aan te bieden voor militairen met een FPS fase-1 of -2 contract;
Echt onafhankelijk en persoonlijk advies;
Maximale zekerheid, ook voor de toekomst;
Duidelijkheid en transparantie, u weet hoeveel en waarvoor u betaalt;
De optimale hypotheek met de scherpste tarieven;
Gezamenlijk alles voor u te regelen.
DFD is al 20 jaar de specialist op het gebied van verzekeringen voor (ex-) militairen en hun gezinsleden. Om u nog beter van dienst te zijn, is DFD een samenwerking aangegaan met De Hypotheker, de grootste onafhankelijke hypotheekadviesketen van Nederland met zo’n 160 vestigingen. De Hypotheker adviseerde inmiddels één miljoen Nederlanders succesvol bij de grootste en leukste aankoop van hun leven: hun huis.
Onze samenwerking biedt u zorgeloos woongenot en voordeel door:
Interesse in onze gezamenlijke dienstverlening op het gebied van hypotheekadvies?Bezoek onze site www.dfd.nl of bel met (040) 20 73 100.
Jazeker!
DFD Advertentie Hypotheken Oplin1 1 14-10-2013 11:23:42