Opleidingsplan Manschap a - IFV · Het opleidingsplan Manschap a is in 2007 met bovengenoemde...

Brandweeracademie

Postbus 7010

6801 HA Arnhem

T 026 355 24 10

F 026 351 50 51

[email protected]

Opleidingsplan Manschap a

Herziene versie, 20 mei 2010

mailto:[email protected]

Opleidingsplan leergang Manschap a (herziene versie)

BRANDWEERACADEMIE

Voorwoord

Voor u ligt het opleidingsplan voor de leergang Manschap a. Dit opleidingsplan sluit

aan bij het Besluit Personeel Veiligheidsregio's en het bijbehorende landelijke

functiehuis brandweer.

Het opleidingsplan is afgeleid van het kwalificatiedossier Manschap a en de proeve

van bekwaamheid Manschap a.

Aan de totstandkoming van dit opleidingsplan is bijgedragen door de leden van de

ontwikkelgroep Manschap a:

Peter Butter coördinator Brandweer Opleidings Centrum Brandweer

Amsterdam

Noud van Erp opleidingscoördinator Veiligheidsregio Zuid-Oost Noord-

Brabant

Annemieke Hendriks onderwijskundige Brandweeracademie (Nifv)

Willem van Laar vakgroepcoördinator Repressie Koninklijke Luchtmacht

Ivo Leijten teamleider Opleidingen, Brandweer Brabant-Noord

Maarten Leune beleidsmedewerker Nbbe

Jaap Molenaar vakgroepdecaan repressieve opleidingen

Brandweeracademie (Nifv)

Gaby Peters coördinator oefenen brandweer Eindhoven

Esther Smeitz-Cohen beleidsmedewerker Nbbe

Frans van der Veen hoofd opleidingen Regionale Brandweerorganisatie Gooi

en Vechtstreek

Toelichting op de gewijzigde versie

Het opleidingsplan Manschap a is in 2007 met bovengenoemde ontwikkelgroep

ontwikkeld en in deelprojectgroep 3 vastgesteld op 1 december 2007. Dit

opleidingsplan was gebaseerd op het eveneens in 2007 ontwikkelde

kwalificatieprofiel Manschap a.

De aanleiding tot deze door het NIFV gewijzigde versie is tweeledig.

In mei 2009 heeft de stuurgroep van het project Besluit kwaliteit

brandweerpersoneel het kwalificatiedossier Manschap a vastgesteld. In dit

kwalificatiedossier worden de kerntaken uit het oorspronkelijke kwalificatieprofiel

taakgebieden genoemd; de kerntaken zijn afgeleid van de fasen van de

incidentbestrijding: uitruk, verkenning, inzet en afbouw/nazorg. In deze gewijzigde

versie van het opleidingsplan wordt uitgegaan van de kerntaken zoals die in het

kwalificatiedossier zijn vastgelegd.

Daarnaast hanteert het NIFV sinds enige tijd een nieuw format voor

opleidingsplannen. Om eenduidigheid tussen de opleidingsplannen voor de diverse

functies te bewerkstelligen, wordt in deze gewijzigde versie het nieuwe format

gehanteerd.

Arnhem, 20 mei 2010

Annemieke Hendriks, onderwijskundige, NIFV


BRANDWEERACADEMIE

Inhoud

Voorwoord 2 Inleiding 4 Uitgangspunten 5

1.1 Kerntaken en competenties 5 2. Basisontwerp leergang Manschap a 6

2.1 Blok 1: Oriëntatie 9 2.2 Blok 2: Taakgebied Brandbestrijding 10 2.3 Blok 3: Taakgebied Technische hulpverlening 13 2.4 Blok 4: Taakgebied Optreden bij incidenten met gevaarlijke

stoffen 16 2.5 Blok 5: Taakgebied Ondersteunen bij waterongevallen 19

3. Studiebelasting leergang Manschap a 22 3.1 Vaststelling studiebelasting 22

4. Werkend leren 24 4.1 Werkend leren in de leergang Manschap a 24 4.2 Leerwerkplek 24 4.3 Leerwerkplekbegeleider 24 4.4 Verhouding werkend leren t.o.v. andere onderwijsvormen 25

5. Overige adviezen 26 5.1 Instroomniveau leergang Manschap a 26

Bijlage 27


BRANDWEERACADEMIE 4

Inleiding

Dit document is bestemd voor alle personen die betrokken zijn bij (de verdere

inrichting en organisatie van) de leergang Manschap a: ontwikkelgroep,

onderwijskundige(n), ontwikkelaars, etc. Dit document vormt voor hen de leidraad

bij het uitwerken van de leergang.


BRANDWEERACADEMIE 5

Uitgangspunten

1.1 Kerntaken en competenties

De leergang Manschap a richt zich op de kerntaken en competenties van de functie

Manschap a zoals deze in het kwalificatiedossier zijn vastgelegd. De onderstaande

tabel is afgeleid van de competentiematrix uit het kwalificatiedossier. Het betreft

hier de strategische en organisatorische competenties die vooral betrekking hebben

op het geven van richting aan de organisatie en de inrichting van het werk.

Kerntaken

Competenties

Kerntaak 1 Uitruk

Kerntaak 2 Verkenning

Kerntaak 3 Inzet

Kerntaak 4 Nazorg

Probleem oplossen

Niveau 1

Niveau 1

Niveau 1

Innoveren en creativiteit

Niveau 1

Niveau 1

Plannen, organiseren en coördineren

Niveau 1

Leren en reflecteren

Niveau 1

De uitwerking van de competenties is terug te vinden in het kwalificatiedossier en in

de bijlage van dit opleidingsplan.

Kerncompetenties

In aanvulling op bovengenoemde competenties zijn de kerncompetenties Accuraat,

Stressbestendigheid en Samenwerken van toepassing op alle operationele functies

bij de brandweer. Ze zijn dus functieoverstijgend en spelen een belangrijke rol bij

werving en selectie. Zie voor de volledige omschrijving de bijlage.

Vakmatige competenties (professie).

Vakmatige competenties zijn competenties op vakgebieden die specifiek voor de

brandweer zijn. Bij deze functie is het basisniveau (1) van het vakgebied

Incidentbestrijding van toepassing:

“Is in staat om informatie en gegevens te reproduceren en deze kennis toe te

passen binnen het eigen expertgebied.”

Kerntaken

De kerntaken vormen het centrale uitgangspunt voor de invulling van dit

opleidingsplan. De competenties zijn vooral gekoppeld aan de werkzaamheden per

kerntaak en komen in het onderwijs terug in de vorm van leeractiviteiten. In dit

opleidingsplan worden deze leeractiviteiten benoemd. De leeractiviteiten vormen de

basis voor het te ontwikkelen onderwijs. Hierna volgt een beknopte beschrijving van

de kerntaken van de Manschap a.

Kerntaak 1: Voert uitrukwerkzaamheden uit

Voert werkzaamheden uit met betrekking tot de voorbereiding op de verkenning en

inzet.


BRANDWEERACADEMIE 6

Kerntaak 2: Voert verkenningswerkzaamheden uit

Verzamelt informatie over het incident ten behoeve van de inzet.

Kerntaak 3: Voert inzetwerkzaamheden uit

Voert werkzaamheden uit met betrekking tot de bestrijding van het incident en het

redden van mens en/of dier.

Kerntaak 4: Voert nazorgwerkzaamheden uit

Levert een bijdrage aan een juiste afwerking van het incident en neemt deel aan

evaluatie- en nazorggesprekken.

De kerntaken worden uitgevoerd in vier te onderscheiden operationele

taakgebieden:

• brandbestrijding

• technische hulpverlening

• optreden bij incidenten met gevaarlijke stoffen

• ondersteunen bij waterongevallen.

1.2 Werkzaamheden, beoordelingscriteria en keuzes & dilemma's

De kerntaken uit het kwalificatiedossier Manschap a zijn nader uitgewerkt in

werkzaamheden, beoordelingscriteria en keuzes & dilemma's. De werkzaamheden

komen in dit opleidingsplan terug (zie hoofdstuk 2). De beoordelingscriteria en de

keuzes & dilemma's worden verwerkt in de lesplannen en leeropdrachten, en komen

niet afzonderlijk terug in dit opleidingsplan. Daarnaast komen de

beoordelingscriteria en keuzes & dilemma's terug in de proeve van bekwaamheid bij

deze leergang.

De leergang Manschap a is opgebouwd uit 5 blokken.

De leergang start met het blok Oriëntatie (blok 1); een algemene inleiding waarin

de functie Manschap a en de kerntaak- en taakgebiedoverstijgende basiskennis aan

de orde komen. De basiskennis is essentieel en speelt een grote rol in alle volgende

blokken.

Vervolgens komen in de blokken 2 tot en met 5 achtereenvolgens de operationele

taakgebieden Brandbestrijding, Technische hulpverlening, Optreden bij incidenten

met gevaarlijke stoffen en Ondersteunen bij waterongevallen aan de orde. In

volgorde van de uitruk worden binnen elk taakgebied de kerntaken 1 tot en met 4

behandeld.

2. Basisontwerp leergang Manschap a

De leergang Manschap a is opgebouwd uit de volgende vijf blokken, conform de

opzet zoals toegelicht in paragraaf 1.2.


BRANDWEERACADEMIE 7

Blo

k 1

Kerntaak- en taakgebiedoverstijgend Oriëntatie

• Verkenning leergang en functie • Theorie en elementaire vaardigheden

Blo

k 2

Taakgebied Brandbestrijding

theorieto

ets

Bra

ndbestr

ijdin

g e

n

Levensre

ddend

handele

n

pra

ktijk

sim

ula

tie

Inzet

bra

ndbestr

ijdin

g

formatieve toetsen Brandbestrijding en LRH (toetskaarten)

Uitruk (kerntaak 1) Verkenning (kerntaak 2)

Inzet (kerntaak 3) Afbouw en nazorg (kerntaak 4)

Blo

k 3

Taakgebied

Technische hulpverlening

theorieto

ets

Technis

che

hulp

verlenin

g

pra

ktijk

sim

ula

tie

Inzet

TH

V

formatieve toetsen Technische hulpverlening (toetskaart)

Uitruk (kerntaak 1)

Verkenning (kerntaak 2)


Blo

k 4

Taakgebied Optreden bij incidenten met gevaarlijke stoffen

theorieto

ets

OG

S e

n

wate

rongevallen

pra

ktijk

sim

ula

tie

Inzet

OG

S

formatieve toetsen Optreden bij incidenten met gevaarlijke stoffen

(toetskaart)

Uitruk (kerntaak 1)



Blo

k 5

Taakgebied Ondersteunen bij waterongevallen

theorieto

ets

OG

S e

n

wate

r-

ongevallen

Uitruk (kerntaak 1)




BRANDWEERACADEMIE 8

Hierna wordt de opzet van elk blok afzonderlijk uitgewerkt. Per blok worden (in een

afzonderlijke tabel) de volgende aspecten beschreven:

kerntaken

De kerntaken zijn overgenomen uit het kwalificatiedossier Manschap a.

werkzaamheden

De werkzaamheden zijn overgenomen uit het kwalificatiedossier Manschap a.

thema's

Van deze vakinhoudelijke thema's moet de cursist kennis, inzicht en

vaardigheden hebben, om de genoemde werkzaamheid als beginnend

beroepsbeoefenaar goed uit te kunnen voeren.

leeractiviteiten

Bijeenkomst, leerwerkplekopdracht en dergelijke.

studiebelasting

Het aantal uren dat met de leeractiviteit is gemoeid.


BRANDWEERACADEMIE 9

2.1 Blok 1: Oriëntatie

Kerntaken Werkzaamheden

Thema’s Leeractiviteiten Studiebelasting

opleidings-

instituut

Studiebelasting zelfstudie en

werkend leren

Kerntaak-

overstijgend

- Verkenning van de leergang en

de functie: - de brandweerorganisatie - verzorgingsgebied

- wet- en regelgeving - tankautospuit - verbindingen - verloop van een uitruk - omgaan met traumatische

ervaringen.

Bijeenkomst (2)

Leerwerkplekopdracht - De brandweerorganisatie

(Kennismaking met de eigen brandweerorganisatie)

- Verzorgingsgebied (Kennismaking met het verzorgingsgebied van de brandweerorganisatie van

de Manschap a)

Toetskaart Geen

6 uur theorie

6 uur zelfstudie

7 uur werkend leren

6 uur 13 uur

Totaal blok 1 = 19 uur


BRANDWEERACADEMIE 10

2.2 Blok 2: Taakgebied Brandbestrijding



opleidings-instituut

Studiebelasting zelfstudie en werkend leren

Uitruk De Manschap a:

- selecteert de persoonlijke

beschermingsmiddelen (afhankelijk

van de situatie), maakt deze

gebruiksgereed

- handelt volgens vaste procedures

- herkent gevaarssituaties en is in

staat adequaat hiernaar te handelen - communiceert zijn bevindingen met

de bevelvoerder en de rest van de ploeg.

Uitrukfase Bijeenkomsten (18)

Leerwerkplekopdrachten

- Verbindingen (Kennismaking en oefenen met verbindingsmiddelen die in het korps worden gebruikt.)

- TS

(Bekijken van TS waarmee in het korps wordt uitgerukt; beschikbare middelen, gebruiksmogelijkheden, etc.)

- Kennismaking persoonlijke

beschermingsmiddelen bij brand (Uitzoeken van welke pbm’s in het korps voor brandbestrijding gebruikgemaakt wordt en

wat daarvoor geregeld is; nadruk op adembescherming.)

- Praktijk adembescherming

(Oefenen met apparatuur die in het korps gebruikt wordt.)

- Veilig werken op hoogte

27 uur theorie

30 uur praktijk

25 uur zelfstudie

15 uur werkend leren

Persoonlijke

beschermingsmiddelen

Brand en

brandontwikkeling

Brandbestrijding: - materiaal - bluswater-

voorzieningen - materieel +

inzetgereed maken

voertuig - aflegsysteem

Gebruik adembescherming

Veilig werken op hoogte

Levensreddende handelingen

Verkenning De Manschap a:

- verkent op eventuele slachtoffers

- verkent uitbreidingskansen

- verkent de brandhaard - herkent het stadium van de brand

Verkenningsfase

Verbindingen



Verkenning en voortbeweging

(Uitzoeken welke (persoonlijke) beschermingsmiddelen in het korps beschikbaar zijn

en daarmee oefenen.) Toetskaart Levensreddende handelingen - Protocollair handelen - ABCDE-methode deel A - ABCDE-methode deel B en C

Brandbestrijding - Praktijk adembescherming

‘ademlucht lopen’ - Veilig werken op hoogte bij

brandbestrijding

Inzet De Manschap a redt slachtoffers:

- stelt het slachtoffer(s) veilig

- past levensreddende handelingen

toe.

De Manschap a assisteert de

chauffeur/ pompbediener bij het

verzorgen van de waterwinning:

- bij open water/ bassin/

aanjaagverband

- bij open of gesloten geboorde put

- bij ondergrondse of bovengrondse

brandkraan.

De Manschap a past het aflegsysteem

toe:

- bij hoge/lage druk water

- bij poeder en schuim.

De Manschap a voert

Inzetfase Bijeenkomsten (5)

Leerwerkplekopdrachten - Aflegsysteem

(Oefenen met het aflegsysteem.)

Toetskaart Levensreddende handelingen - Reanimatie met de AED - Zuurstof toedienen - Letsels - Slachtoffertransport Brandbestrijding

- Realistische oefening ‘straalpijpvoering’

- Realistische oefening ‘kleine

blusmiddelen’ - Realistische oefening

‘hittegewenning’ - Realistische oefening

‘flashover/backdraft’ - Realistische oefening ‘inzet

3 uur theorie

19 uur praktijk

4 uur zelfstudie

3 uur werkend leren

Gevaren bij brandbestrijding

Waterwinning en aflegsysteem

Blussing en

blustechnieken

Slachtofferbehandeling



(na)blussingswerkzaam-heden uit:

- past verschillende blustechnieken

toe

- voert salvagewerkzaamheden uit.

HD’ - Realistische oefening ‘inzet

LD’ - Realistische oefening ‘inzet

kelderbrand’ - Realistische oefening ‘inzet

schuim’

Nazorg De Manschap a maakt, samen met de

chauffeur/ pompbediener/ technische

dienst, het ingezette voertuig

inzetgereed:

- vervangt en vult de

bepakkingmiddelen aan

- neemt met de ploegleden deel aan

een evaluatiegesprek over de inzet

- neemt, na een traumatische

ervaring, met de ploegleden deel

aan een nazorggesprek.

Afbouw- en nazorgfase Bijeenkomst Geen; inhoud komt aan de orde in lessen overige

kerntaken

Leerwerkplekopdrachten Geen Toetskaart Levensreddende handelingen

- Nazorg

Traumanazorg

79 uur 47 uur




2.3 Blok 3: Taakgebied Technische hulpverlening








van de situatie), trekt deze aan en

controleert deze



staat adequaat hiernaar te handelen - communiceert zijn bevindingen met

de bevelvoerder en de rest van de ploeg.

Achtergronden en

soorten hulpverlenings-werkzaamheden

Bijeenkomsten (12)


- Hulpverleningsincidenten in de eigen werkomgeving (Beeld krijgen van veelvoorkomende en recent incidenten in het eigen

verzorgingsgebied.) - TS en HV

(Kennismaken met materiaal en gereedschap dat bij hulpverleningsinzetten

wordt gebruikt.)

21 uur theorie

15 uur praktijk

16 uur zelfstudie

6 uur werkend leren

Betrokken diensten

Soorten incidenten, onder andere:

- verkeersongevallen - treinongevallen - lifthulpverlening - ongevallen met dieren - natuurgeweld - bouwkundige

hulpverlening/schade

bij gebouwen.

Materieel ten behoeve van technische hulpverlening

Materiaal ten behoeve

van technische hulpverlening

Elektriciteit

Levensreddende handelingen


- verkent de situatie

- verkent op eventuele slachtoffers

- verkent op uitbreidingskansen.

Situatieherkenning en

sporenonderzoek

Bijeenkomsten (15)

Leerwerkplekopdrachten - Stroomaggregaten en

diverse

15 uur theorie

36 uur praktijk

12 uur zelfstudie

10 uur werkend leren

Gevaarsinschatting en

inschatten reddingskansen



Uitbreidingskansen en risico’s bij hulpverlening

redgereedschappen (Oefenen met middelen die in korps worden gebruikt.)

- Hydraulisch

redgereedschap (Oefenen met middelen die in korps worden gebruikt.)

- Werken op hoogte (Oefenen met middelen die in korps worden gebruikt.)

Toetskaart Levensreddende handelingen - ABCDE-methode deel D en E Technische hulpverlening - Realistische oefening ‘inzet

verkeersongeval personenauto’

- Realistische oefening ‘inzet verkeersongeval vrachtauto of bus’

- Realistische oefening ‘inzet

ongeval bij instorting / natuurgeweld’

- Realistische oefening ‘inzet werken op hoogte’

Inzet De Manschap a zorgt dat er veilig

gewerkt kan worden - zet incidentlocatie af - stelt het object veilig - bewaakt de veiligheid van

slachtoffers en hulpverleners. De Manschap a redt slachtoffers

- stabiliseert het object - zet het hulpverleningsmateriaal in - stelt slachtoffers gerust - past de protocollen levensreddend

handelen toe.

De Manschap a treedt op bij natuurincidenten - bestrijdt de gevolgen van

stormschade en/of wateroverlast.

De Manschap a werkt samen met de overige hulpverleningsdiensten.

Incidentmanagement en

veilig werken

Stabiliseren object

Stabiliseren slachtofer

Gereedschappen hanteren

Slachtoffers redden

Werken op hoogte




inzetgereed:








Afbouw- en nazorgfase Bijeenkomsten Geen; inhoud komt aan de orde in lessen overige kerntaken

Leerwerkplekopdrachten Geen

Toetskaart Geen

Traumanazorg



87 uur 44 uur




2.4 Blok 4: Taakgebied Optreden bij incidenten met gevaarlijke stoffen








(afhankelijk van de situatie),

trekt deze aan en controleert

deze

- handelt volgens vaste

procedures


staat adequaat hiernaar te

handelen

- communiceert zijn bevindingen

met de bevelvoerder en de rest

van de ploeg.

Soorten incidenten Bijeenkomst (4)


- Kennismaking persoonlijke beschermingsmiddelen (Uitzoeken van welke pbm’s in het korps voor ongevalsbestrijding

gevaarlijke stoffen gebruikgemaakt wordt en wat daarvoor geregeld is; nadruk op chemicaliënpak en meetapparatuur.)

- Werken in chemicaliënpak

(Oefenen met

chemicaliënpak, inclusief procedures en communicatie.)

Toetskaart Geen

8 uur theorie

4 uur praktijk

5 uur zelfstudie

6 uur werkend leren

Uitgangspunten van

ongevalsbestrijding

gevaarlijke stoffen

Procedure ongevalsbestrijding

gevaarlijke stoffen

Herkenning en eigenschappen van gevaarlijke stoffen

Persoonlijke

bescherming (chemicaliënpak, meetapparatuur)


- past de benodigde persoonlijke

beschermingsmiddelen toe

- kan omgaan met

meetapparatuur

- verzamelt gegevens om de

stof(fen) te identificeren

- verkent op eventuele

slachtoffers

- verkent op uitbreidings-

mogelijkheden.

Situatieherkenning en gevaarsinschatting

Procedures

Meetapparatuur

Persoonlijke bescherming



Inzet De Manschap a:

- maakt het benodigde materiaal

voor inzet gereed

- werkt met persoonlijke


afhankelijk van de situatie

- neemt beperkende maatregelen

m.b.t. het gevaar/verspreiding

van gevaarlijke stoffen

- verricht een grijpredding in

chemicaliënpak

- richt het ontsmettingsveld in

- assisteert bij het ontsmetten:

spoelt chemie/gaspakdragers af,

stopt besmette kleding in

container

- ruimt ontsmettingsveld c.q. –

straat op

- voert het registratieonderdeel bij

de inzet in chemie/gaspak uit

- voert het registratieonderdeel

van de ontsmettingsprocedure

uit

- voert metingen uit.

Bronbestrijdingswerk-zaamheden

Bijeenkomst (6) Leerwerkplekopdrachten

- Bronbestrijding en ontsmetting (Oefenen met beschikbare middelen, procedures en werkwijze die in het korps worden gehanteerd.)

Toetskaart - Realistische oefening ‘inzet

OGS als chemicaliënpakdrager’

- Realistische oefening ‘inzet OGS als helper’

2 uur theorie 16 uur praktijk

3 uur zelfstudie 3 uur werkend leren Slachtofferbehandeling

Ontsmetting

Nazorg De Manschap a maakt, samen met

de chauffeur/ pompbediener/

technische dienst, het ingezette

voertuig inzetgereed:



- neemt met de ploegleden deel

aan een evaluatiegesprek over

de inzet

Afbouw- en nazorgfase Bijeenkomsten Geen; inhoud komt aan de

orde in lessen overige kerntaken

Leerwerkplekopdrachten Geen

Toetskaart Geen

Traumanazorg





aan een nazorggesprek. 30 uur 17 uur




2.5 Blok 5: Taakgebied Ondersteunen bij waterongevallen








van de situatie), trekt deze aan en

controleert deze



staat adequaat hiernaar te handelen

- communiceert zijn bevindingen met

de bevelvoerder en de rest van de

ploeg.

Soorten waterongevallen Bijeenkomst (1)


Geen Toetskaart Geen

3 uur 2 uur

Persoonlijke beschermingsmiddelen


- traceert het voertuig/slachtoffer aan

de hand van sporen en met behulp

van omstanders.

Veilig stellen sporen

Inzet De Manschap a maakt incidentlocatie gereed voor de inzet van de duikploeg: - gebruikt afzetmiddelen - plaatst ladder voor te water gaan - zorgt eventueel voor verlichting

- plaatst duikvlaggen.

De Manschap a redt slachtoffers: - helpt slachtoffers de kant op

(grijpredding) - helpt duikploegleden bij het op de

kant brengen van slachtoffers

- past de protocollen levensreddend

Assistentie duikteam

Assistentie drenkelingentransport

Drenkelingen en duikletsels



handelen toe.






inzetgereed:








Afbouw- en nazorgfase

Traumanazorg

3 uur 2 uur




3. Studiebelasting leergang Manschap a

3.1 Vaststelling studiebelasting

De studiebelasting van de leergang Manschap a omvat de uren die een

onderwijsdeelnemer gemiddeld besteedt aan het leren op het

brandweeropleidingsinstituut (contacturen), de benodigde zelfstudie (bestuderen en

verwerken van theorie), het werkend leren en de uitvoering van proeve-onderdelen.

Vanzelfsprekend zijn vooral de uren die worden besteed aan zelfstudie en werkend

leren afhankelijk van de studievaardigheden van de onderwijsdeelnemer, de

regionale faciliteiten en de mogelijkheden voor het werkend leren.

De studiebelasting van de leergang Manschap a is gebaseerd op alle leeractiviteiten

die de ontwikkelgroep per kerntaak nodig vond, om deze kerntaak als beginnend

beroepsbeoefenaar in voldoende mate te beheersen. Bij het uitwerken van

kerntaken in leeractiviteiten heeft de ontwikkelgroep zowel onderwijskundige als

vakinhoudelijke keuzes gemaakt. Deze keuzes zijn gemaakt op basis van ervaringen

met bepaalde leeractiviteiten in de praktijk. De studiebelasting is de som van de

tijdsduur van alle leeractiviteiten en de toetsbelasting.

De tijdsduur per leeractiviteit is gebaseerd op een schatting. De ervaring op basis

waarvan de schatting plaatsvindt, is via de ontwikkelgroep Manschap a ingebracht

door docenten, instructeurs en andere vertegenwoordigers van de

opleidingsinstituten. Zo is er binnen brandweer Nederland een brede consensus over

de gemiddelde duur van een klassikale of praktijkles. Deze studiebelasting is een

adviserende indicatiestelling.

Na invulling van de diverse leeractiviteiten per kerntaak, in overleg met de

ontwikkelgroep, wordt de studiebelasting van de leergang Manschap a vastgesteld

op 375 uur, waarvan 205 uur contactonderwijs (inclusief toetskaartonderdelen). Het

contactonderwijs is opgebouwd uit 85 uur theorie-onderwijs en 120 uur

praktijkonderwijs.

Vergelijking met modulaire opleidingsstructuur

De studiebelasting van de leergang Manschap a (375 uur) is vergeleken met die van

de volgende modules uit de modulaire brandweeropleidingsstructuur (totale

studiebelasting 370 uur):

- Brandwacht Repressie, Persoonlijke bescherming en Levensreddende handelingen

(totaal 180 uur)

- Brandwacht eerste klasse Repressie (50 uur)

- Brandwacht eerste klasse Hulpverlener (60 uur)

- Hoofdbrandwacht Repressie (50 uur)

- Hoofdbrandwacht Hulpverlening (30 uur).

De studiebelasting van de leergang Manschap a komt dus vrijwel overeen met de

totale studiebelasting van de modules die als input dienden voor de nieuwe

leergang.

In de studiebelasting van de functie- en competentiegerichte leergang Manschap a

is 47 uur toetsbelasting (uitvoering van proeve-onderdelen, inclusief examentraining

en zelfstudie ter voorbereiding op de theorietoetsen) opgenomen. Deze

toetsbelasting is opgebouwd uit: 20 uur voor blok 2 (Brandbestrijding), 17 uur voor

blok 3 (Technische hulpverlening), 10 uur voor blok 4 (Optreden bij incidenten met

schadelijke stoffen) en 5 (Ondersteunen bij waterongevallen) gezamenlijk. De

benodigde tijd voor uitvoering van de toetskaartonderdelen wordt niet apart



vastgesteld, maar maakt integraal onderdeel uit van het praktijkonderwijs in de

leergang.

3.2 Studiebelasting per werkvorm per blok

Blok Opleidings-

instituut Werkplek Zelfstudie

Totaal

Blok 1 6 7 6 19

Blok 2 79 18 29 126

Blok 3 87 16 28 131

Blok 4 30 9 8 47

Blok 5 3 0 2 5

Totaal

205

50

73

328

Toetsbelasting (inclusief examentraining en zelfstudie)

47

Totaal 375



4. Werkend leren

4.1 Werkend leren in de leergang Manschap a

Werkend leren kan op verschillende manieren worden ingevuld. De meest ultieme

vorm is de 'echte' beroepspraktijk en daar waar dit mogelijk is, wordt hier binnen

het brandweeronderwijs voor gekozen.

In deze leergang is gekozen voor werkend leren door middel van leren in een

gesimuleerde omgeving en door leren in het korps.

De werkplek van manschappen bestaat uit de tankautospuit en de plaats incident.

Binnen de leergang Manschap a wordt deze werkplek gesimuleerd met behulp van

realistische praktijkoefeningen. De onderwijsdeelnemer voert deze

praktijkoefeningen uit tijdens het praktijkonderwijs, in een zo realistisch mogelijke

context (bijvoorbeeld een realistisch oefencentrum).

Leren in het korps gebeurt aan de hand van een zestiental leerwerkplekopdrachten.

De leerwerkplekopdrachten stellen de deelnemer in staat om vaardig te worden in

het gebruik en de toepassing van de middelen en procedures die in het korps

aanwezig zijn. De deelnemer wordt dus tijdens de leergang korpsspecifiek opgeleid.

Op deze manier wordt voorkomen dat een deelnemer na het doorlopen van de

leergang Manschap a alsnog een korpsspecifiek deel moet doorlopen.

4.2 Leerwerkplek

Een leerwerkplek kan gedefinieerd worden als de omgeving waarbinnen de

werkplekopdracht naar behoren kan worden uitgevoerd, begeleid en beoordeeld.

Het wat van de werkplekopdracht bepaalt waar deze het beste kan worden

uitgevoerd en wie de begeleiding ter hand neemt.

Tijdens de leergang zijn de deelnemers aangesteld in het korps, en zo veel mogelijk

praktisch inzetbaar. Ze gebruiken hun (toekomstige) werkplek om aan de hand van

leerwerkplekopdrachten theorie en praktijk met elkaar te verbinden. Hierbij past

men het geleerde in de praktijk toe, doet men praktijkervaring op, reflecteert men

op deze praktijkervaring en verdiept men de praktijkervaring met nieuwe

(theoretische) inzichten. Tijdens de uitvoering van werkplekopdrachten krijgt de

onderwijsdeelnemer begeleiding van zijn leerwerkplekbegeleider.

Trajectbegeleider

Overigens bepaalt de trajectbegeleider in overleg met de werkgevers in de regio de

uiteindelijke leerwerkplek(ken). Uitgangspunt dient daarbij wel te zijn dat de

deelnemer in staat wordt gesteld om alle werkplekopdrachten naar behoren te

kunnen uitvoeren. De trajectbegeleider is binnen het brandweeronderwijs

verantwoordelijk voor het monitoren van de kwaliteit van de leerwerkplek. Kijk voor

het profiel van de trajectbegeleider op www.bkbp.nl.

4.3 Leerwerkplekbegeleider

De leerwerkplekbegeleider begeleidt de onderwijsdeelnemer tijdens het leren op de

werkplek. Het gaat om een rol binnen een reguliere functie in een brandweerkorps.

Kijk voor het profiel waar een leerwerkplekbegeleider aan dient te voldoen op

www.bkbp.nl.

http://www.bkbp.nl/



4.4 Verhouding werkend leren t.o.v. andere onderwijsvormen

In de leergang Manschap a wordt de volgende indeling aangehouden:

62,5 % onderwijstijd: Contactonderwijs (inclusief leren in gesimuleerde omgeving)

15 % onderwijstijd: Werkplekleren (leren in het korps)

22,5 % onderwijstijd: Zelfstudie

Ritmiek

De leergang Manschap a kent geen vaste ritmiek zoals één dag(deel) werkend leren

per week. Het werkend leren in de leergang Manschap a wordt bepaald door de

leeractiviteiten en leerwerkplekopdrachten per kerntaak.



5. Overige adviezen

5.1 Instroomniveau leergang Manschap a

In het kwalificatiedossier is als instroomeis het volgende opgenomen: ‘Om in te

kunnen stromen in de opleiding Manschap a dient men minimaal over een VMBO-

werken denkniveau te beschikken’.

5.2 Docenten en instructeurs leergang Manschap a

Onderwijsgevende functionarissen in de leergang Manschap a beschikken in

beginsel over het Rijksdiploma Instructeur en/of Docent. Deze diploma’s dekken de

pedagogisch-didactische competenties waarover een instructeur dient te

beschikken.

Daarnaast wordt in de kwalificatiedossiers aangegeven dat de benodigde

brandweervakinhoudelijke kennis per leergang zal verschillen. Het gaat hier om de

verdiepende kennis die een docent/instructeur in staat stelt om boven de stof te

kunnen staan. Docenten en instructeurs voor de leergang Manschap a moeten

beschikken over ruime repressieve ervaring (bij voorkeur minimaal 3 jaar) ten

aanzien van de functie Manschap a.



Bijlage

Niveaubeschrijvingen competenties (bron: Kwalificatiedossier,

Competentiewoordenboek):

Probleem oplossen (niveau 1):

Het signaleren van (potentiële) problemen/knelpunten en deze zelfstandig of in

samenwerking met anderen verhelpen.

Signaleert tijdig knelpunten binnen het eigen organisatieonderdeel en lost

deze binnen de gestelde kaders op.

Formuleert binnen gestelde kaders verschillende alternatieven of

oplossingen.

Dringt door tot de kern van het probleem; achterhaalt onderliggende

oorzaken om herhaling te voorkomen.

Voorziet problemen en anticipeert hierop.

Innoveren en creativiteit (niveau 1):

Creëren van nieuwe en originele ideeën, werkwijzen en toepassingen door het

combineren van formele en informele informatie, bestaande en nieuwe

oplossingen/aanpakken.

Heeft niet voor de hand liggende, frisse ideeën voor nieuwe werkwijzen of

methoden.

Genereert nieuwe ideeën in het werk; ook samen met partners/experts.

Betreedt bij tegenslagen nieuwe paden of bedenkt alternatieve oplossingen.

Speelt met nieuwe ideeën en benaderingen in op veranderingen.

Plannen, organiseren en coördineren (niveau 1):

Vanuit een vastgesteld doel bepalen welke taken/activiteiten georganiseerd en

gepland moeten worden en daar naar handelen. Bepalen van prioriteiten en

aangeven van een volgorde van werkzaamheden.

Plant eigen werkzaamheden, stemt deze planning af met partners/experts.

Werkt ordelijk en systematisch volgens vooraf opgestelde planning.

Heeft overzicht over eigen werkzaamheden; toetst eigen voortgang.

Wendt de juiste middelen aan die nodig zijn om de planning te realiseren.

Stelt doelen en prioriteiten voor zichzelf.

Leren en reflecteren (niveau 1):

Terugkijken op het eigen functioneren en het gedrag daaraan aanpassen of

ondernemen van ontwikkelacties om tot verbetering van eigen functioneren en

vaardigheden te komen. Je kwetsbaar op durven stellen en fouten durven maken.

Actief werken aan zelfontwikkeling.

Stelt zich vragend op en toont wil om te leren.

Vraagt feedback op eigen functioneren, luistert actief en vraagt door.

Zet met behulp van feedbackgever concrete feedback om in acties.

Volgt (nieuwe) ontwikkelingen in eigen vakgebied.

Accuraat (niveau 1):

Zorgvuldig en stipt handelen, gericht op het voorkomen van fouten. Nauwkeurig

uitvoeren van activiteiten.

Toetst eigen werk aan geldende procedures, regels en afspraken.

Levert correct en volledig werk af.

Werkt ook onder druk kwaliteitsgericht, nauwgezet, gedegen en let op

details.



Samenwerken (niveau 1):

Zich inzetten om met anderen resultaten te bereiken en daarmee bijdragen aan een

gezamenlijk doel. Denken en handelen vanuit gemeenschappelijke belangen.

Draagt bij aan het gemeenschappelijke doel en komt afspraken na;

informeert partners/experts over eigen activiteiten en houdt zich op de

hoogte van activiteiten van partners/experts.

Toont belangstelling voor collega’s en helpt hen op verzoek.

Vraagt collega’s naar hun mening en geeft eigen mening.

Stressbestendig (niveau 1):

Kalm, objectief en effectief blijven functioneren bij tijdsdruk, tegenslag,

teleurstelling of tegenspel. Om kunnen gaan met weerstanden.

Geeft bij (tijds)druk voorrang aan bepaalde zaken in het eigen werk en blijft

doeltreffend handelen.

Bewaakt eigen grenzen van kennen en kunnen.

Accepteert tegenwerpingen als onvermijdelijk, ziet het betrekkelijke hiervan

in.

Laat zich niet meeslepen in emotionele meningsverschillen.

Opleidingsplan Manschap a - IFV · Het opleidingsplan Manschap a is in 2007 met bovengenoemde...

Documents

Transcript of Opleidingsplan Manschap a - IFV · Het opleidingsplan Manschap a is in 2007 met bovengenoemde...