Opladen in 5 stappen (versie 2)

Opladeninstappen5

MRAelektrisch

1

2

3

4

5

Interne voorbereiding - 5

Regelen locaties - 6

Gezamenlijke financiering oplaadpalen - 8

Beheer - 13

Aanleggen - 11

Er broeit iets onder de motorkap. Elektrisch rij-den is al een paar jaar bezig aan een indrukwek-kende opmars, zelfs tijdens een economischecrisis. Er komen steeds meer automerken metelektrische modellen op de markt. De actieradiusvan elektrische auto’s wordt steeds groter en deprijs lager, waardoor zij voor iedereen binnenhandbereik komen. Wat zijn de hoofdredenen omover te stappen op elektrisch rijden?

• Elektrisch vervoer is schoon, stil en zuinig;• Het helpt om de lucht gezonder te maken (NOx en fijnstof);

• Het zorgt voor een aantrekkelijk, innovatief vesti-gingsklimaat voor wonen en werken in steden;

• De uitstoot van CO2 wordt miljoenen tonnen lager,mits de elektriciteit duurzaam wordt opgewekt;

• Het maakt ons minder afhankelijk van fossiele brandstoffen. Als de prognose van 200.000 elek-trische auto’s; in 2020 uitkomt, dan scheelt dat Nederland jaarlijks 1 miljoen vaten olie;

• Elektrisch rijden is zeer comfortabel en heeftfinanciële voordelen voor de consument.

Geen paal = geen autoIn Nederland rijden nu zo'n 10.000 elektrische auto'srond en en daar komen op korte termijn nog 10.000bij. Daarmee neemt de vraag naar een netwerk vanoplaadpalen uiteraard ook toe: de meeste typen e-auto’s moeten na 100-200 kilometer kunnen laden.Dat is geen probleem als er oplaadpunten zijn bijde woning, op het werk en in de openbare ruimte.De laders op eigen terrein en op het werk zijn hetprobleem niet, want die zijn goedkoop en wordenveelal meegeleverd met het voertuig. De uitdagingis vooral het plaatsen van oplaadpalen op straat.

Tot vorig jaar werden die palen hoofdzakelijk doorE-laad (stichting van elektriciteitsnetbeheerders) ge-plaatst. De minister van EZ heeft in 2012 aangege-ven dat het plaatsen van oplaadpalen een taak isvoor private marktpartijen en E-laad hiermee moetstoppen zodat de markt haar rol over kan nemenHet probleem is echter dat er nog onvoldoendeelektrische auto’s zijn om oplaadpalen rendabel te

exploiteren. Marktpartijen beginnen er dus nog nietaan. Tientallen gemeenten vragen zich af hoe zijhun ambities op het gebied van elektrisch rijden nukunnen realiseren. Want zonder nieuwe oplaadpa-len komen er geen elektrische auto’s bij.

Helpende handOok gemeenten in de regio Amsterdam vroegenzich af hoe zij aan de vraag naar oplaadpuntenzouden kunnen voldoen. Wij zijn hier echter in degelukkige omstandigheid dat de regio al veel prak-tijkervaring met elektrisch rijden heeft opgedaan.Bovendien beschikt de regio over een projector-ganisatie: Metropoolregio Amsterdam Elektrisch(MRA-E). MRA-E bestaat uit een team ervaren amb-tenaren op het gebied van elektrisch rijden, diekennis met gemeenten deelt, binnen en buiten deregio. De projectorganisatie wordt door de provin-cies Noord- Holland en Flevoland, de StadsregioAmsterdam, en de gemeenten Amsterdam en Almeregefinancierd. Daarnaast wordt een deel van dewerkzaamheden gedekt door bijdragen van het Rijken twee EU samenwerkingsprojecten.

MRA-E heeft inmiddels een pragmatische oplossinggevonden voor het plaatsen van oplaadpunten,door de kosten ervan te delen tussen partijen die ersamen belang bij hebben. Een aanpak die gemeen-ten zo min mogelijk tijd en procedures kost. In dezebrochure beschrijven we niet alleen de stappen omoplaadpalen in uw gemeente te plaatsen, maar ookwelke zaken wij van u zouden kunnen overnemen.Dat is uiteraard geen must, maar voor een ge-meente met weinig kennis over elektrisch rijden, enmet een klein ambtelijk apparaat, is dat wellicht eenaantrekkelijk aanbod.

Waarom deze brochure?

3

Voor wie bedoeld?Deze brochure is een ‘no nonsens’ handleiding voorhet plaatsen van oplaadpalen in uw gemeente. Hetbevat daarom geen beleidsmatige beschouwingen,interessante cases of argumentaties. Onze doel-groep bestaat uit ambtenaren, bestuurders die alovertuigd zijn van het nut en noodzaak van elek-trisch rijden en hieraan willen bijdragen, maar opzoek zijn naar een concreet handvat om morgen tebeginnen. Lezers die behoefte hebben aan achter-grondinformatie verwijzen wij naar een paar goedewebsites op de achterflap. Daarnaast wijzen we ugraag op de startgids 'De stekker in elektrisch ver-voer, maar hoe?' van Agentschap NL, waaruit wijvoor deze brochure ook dankbaar hebben geput.

LeeswijzerNa deze inleiding bestaat de brochure uit vijf stap-pen. In de eerste stap beschrijven we het voorbe-reidend papierwerk om in uw gemeenteoplaadpalen te kunnen plaatsen. In de tweede stapstaat hoe u locaties voor oplaadpalen kunt bepalenen daarvoor de juiste eisen meegeven. In de derdestap staat hoe u financieel kunt regelen dat diepalen er ook daadwerkelijk komen. Stap vier is hetpraktisch aanleggen van de oplaadplek en de laat-ste stap zegt iets over het beheer van palen en lo-caties. Bij elke stap vermelden we steeds:

• Wat MRA-E eventueel voor u kan doen• Waar u een handig voorbeelddocument kunt vinden

MRA-E wenst u veel succes met elektrisch rijden inuw gemeente! Neem gerust contact op als u ver-dere vragen heeft.

4

1 Interne voorbereiding

Stap

Voordat parkeerplaatsen aan elektrische auto’sworden toegewezen, en een oplaadpaal wordtgeplaatst, zijn een paarvoorbereidingen nodig.Die nemen we hieronder stapsgewijs door.

Interne organisatieAllereerst is het noodzakelijk om op ambtelijk ni-veau een vast aanspreekpunt te organiseren voorelektrisch vervoer, bijvoorbeeld in het werkpakketvan een verkeers- of milieumedewerker, en dezemedewerker wat ruimte te geven om zich op dat ge-bied in te werken.

DraagvlakDe volgende stap is het waarborgen van voldoendedraagvlak voor elektrisch rijden bij de verantwoor-delijk wethouder, het college van B&W en de raad.Communicatie is hier het sleutelwoord. Het is nietperse nodig om eerst een beleidsplan op te stellen.Een notitie, voorafgegaan door een stafbespreking

en misschien een informele themabijeenkomst ismogelijk al genoeg. Dat laatste dient met name omenthousiasme te kweken, bijvoorbeeld door een ex-terne spreker uit te nodigen en een testritje met eene-auto te doen.

De genoemde notitie is een nuttig tussenstation,waarin het college van B&W wordt gevraagd om inte stemmen met het faciliteren van burgers en be-drijven die elektrisch willen rijden. Faciliteren bete-kent in dit geval het beschikbaar stellen vanparkeerplekken en openbare oplaadpalen. Zo’n notitie is inhoudelijk niet moeilijk: de argumen-ten voor elektrisch vervoer liggen overal voor hetoprapen. Het is echter wel belangrijk om de even-tuele angst voor hoge gemeentelijke kosten directin het begin al te ontzenuwen. In stap drie zullen wevoorrekenen dat een paar oplaadpalen en parkeer-plaatsen absoluut geen gat in de gemeentebegro-ting slaan.

Wat kan MRA-E in deze stap voor u doen?

• Als externe spreker op een themabijeenkomst een enthousiast praktijkverhaal komen vertellen

• Voorbeeldnotitie leveren met argumenten voor elektrisch rijden

• Zorgen voor elektrische auto’s waarmee collega’s, wethouders en raadsleden een proefritkunnen maken

• U in contact brengen met een gemeente die deze stap al eerder heeft gezet.

5

2 Regelen locatiesStap

Met steun van het college van B&W uit Stap 1kunnen in Stap 2 parkeervakken worden aange-wezen voor mensen die elektrisch willen rijden.De aanpak is in wezen hetzelfde als de toewijzingvan parkeerplekken voor minder validen. De ge-meente anticipeert niet door in het wilde wegoveral oplaadpalen neer te zetten, maar reageertop een concreet verzoek van een ingezetene dieeen e-auto koopt en dichtbij huis een oplaadpaalnodig heeft. Op het moment dat zo’n verzoekbinnenkomt is het handig om te weten waar zo’noplaadplek aan moet voldoen, zodat u een ade-quate locatie kunt aanwijzen:

1. Een oplaadplek bevindt zich bij voorkeur niet ver-der dan 200 meter van de aanvrager, zo mogelijk opeen plek die omwonenden niet bezwaarlijk vinden;

2 . Een oplaadpaal bevat twee oplaadpunten (dat iskostenefficiënt). Wijs daarom meteen twee parkeer-vakken naast elkaar aan, zodat later twee auto’stegelijk aan dezelfde paal kunnen opladen. Mocht het vrijmaken van een tweede parkeervakgevoelig liggen in die buurt, wacht er dan meetotdat u kunt aantonen dat regelmatig een tweedee-auto aan dezelfde paal staat te laden;

3. Situeer de vakken liefst vlak na een kruising vandwarsstraten. Dat vergroot het sociaal toezicht ende wervende uitstraling ervan;

4. Zorg voor de juiste markeringen: tegels met e-logo(of een kruis op de parkeervakken) in het wegdeken verkeersborden (E4 of E8) met speciaal onder-bord. Die borden zijn niet alleen een handige mar-kering, maar vormen ook de verplichte juridischebasis om foutparkeerders te kunnen beboeten, ofin het uiterste geval weg te slepen.

Verkeersbesluit Deze fase wordt formeel voltooid met het vaststel-len en publiceren van een gemeentelijk Verkeersbe-sluit. Dat besluit wijst op de openbare weg één ofmeer parkeervakken aan waar uitsluitend elektrischeauto’s mogen parkeren. Daarnaast regelt het besluit(dat is van essentieel belang) dat foutparkeerdersvan die parkeerplaatsen een proces verbaal kunnenkrijgen of worden weggesleept. Op het Verkeersbesluit kunnen mensen binnen achtweken zienswijzen indienen, maar u mag eventueelal wel de parkeerplek aanleggen.

6

1:Verzoektot plaatsenoplaadpaalkomt binnen

2:

Keuzemaken

oplaadlocatie

3:

Publiceren verkeersbesluit

Intermezzo: laden op eigen terreinBewoners en/of bedrijven met parkeergelegenheid op

eigen terrein (bedrijventerrein, oprit, erf, garage) hebben

geen oplaadpunt in de openbare ruimte nodig. Voor deze

mensen bestaan allerlei betaalbare oplaadmogelijkheden

(kastje aan de muur, eenvoudige paal) waarvoor men bij

de regionale netbeheerder alleen maar een krachtstroom-

aansluiting hoeft aan te vragen. In deze situaties heeft de

koper van een elektrische auto de gemeente dan ook niet

nodig.


• Indien gewenst kunt u ons vragen om de verkeersborden en de tegels met e-logo voor u te bestellen.

• Bij vragen of problemen rond het Verkeersbesluit kunnen wij u adviseren.

3Gezamenlijkefinancieringoplaadpalen

Stap

Er zijn diverse leveranciers die openbare oplaad-palen aanbieden en exploiteren. De kosten lig-gen in de range van € 6.000 á 8.000 euro perstuk, voor de exploitatie en beheer van een peri-ode van drie jaar en de inrichting van de parkeer-plek. U kunt een oplaadpaal dus bij wijze vanspreken morgen bestellen, maar het is verstandi-ger om dat samen met andere gemeenten tedoen. Niet alleen omdat grootschalig inkopenmeestal voor een lagere prijs zorgt, maar ookomdat u dan niet alle onderhandelingen, admini-stratie en afspraken zelf hoeft te regelen. MRA-Ezocht dan ook naar een andere aanpak, om te be-ginnen voor de gemeenten in onze regio.

Die hebben we gevonden! Dit jaar organiseren weeen aanbesteding voor 1.000 oplaadpunten, waar-bij overheden en marktpartijen per paal de kostendelen. U bent van harte uitgenodigd om mee tedoen. Een aanbestedingstraject kost echter veeltijd. Daarom hebben we een versnelde aanpak ont-wikkeld.

Eerst 100 oplaadpalen In veel gemeenten in de metropoolregio Amsterdamwaren begin 2013 een groeiend aantal mensen datop korte termijn een oplaadpunt nodig had. Anderenstelden de aanschaf van een elektrische auto uitomdat gemeenten een voorlopige aanvraagstophebben ingesteld. Voor deze mensen moesten wesnel iets organiseren, want als deze ‘koplopers’ af-haken is het onwaarschijnlijk dat later nog een groot‘peloton’ van nieuwe e-rijders zal volgen. We heb-ben de aanbesteding van oplaadpunten in tweeëngeknipt. De eerste 100 palen (oftewel 200 oplaad-punten) zijn aangeschaft via een verkorte procedure.

Op 5 juli 2013 zijn de eerste palen geplaatst in degemeenten Almere en Haarlemmermeer en ook derest vindt de komende maanden zijn weg naar en-kele tientallen gemeenten in de provincies Noord-Holland en Flevoland.

• Per oplaadpaal betaalt de gemeente een bijdragevan € 1.000 euro. De resterende kosten worden gedekt uit een gezamenlijk fonds van overheid en marktpartijen;

• De inrichtingskosten van de parkeerplek zijn voor rekening van de gemeente;

• De gemeente wordt eigenaar van de oplaadpalen,terwijl de leverancier verantwoordelijk blijft voor het beheer, onderhoud en eventuele verwijderingvan de palen. Daar heeft een gemeente dus geenomkijken naar.

8

Aanbesteding 400 oplaadpalenOm aan de toenemende vraag van bewoners en be-drijven in de provincies Noord-Holland en Flevolandte kunnen blijven voldoen organiseert MRA-E inhet najaar van 2013 een Europese aanbesteding

voor de volgende 400 palen. Het totale aanbe-stedingsbedrag is boven de wettelijke grens van€ 200.000 euro en daarom wordt een Europeseaanbestedingsprocedure gevolgd. >


• Op korte termijn realiseren van een aantal oplaadpalen voor uw gemeente(uw geschatte bijdrage is circa € 1.000 voor de paal plus de inrichtingkosten van de parkeerplek). • Gezamenlijk zorgen voor dekking van de overige kosten van de oplaadpaal.

• Realiseren van de gewenste oplaadpalen voor uw gemeente, door het organiseren van eengezamenlijke aanbesteding voor oplaadpunten. Hieruit kunt u de komende drie jaar naar behoefte palen afnemen.

Specificaties van de paalDoor een gezamenlijke aanbesteding hoeft een ge-meente in principe niet het hoofd te breken over alletechnische specificaties van een oplaadpaal. MRA-Eweet wat er nodig is. MRA- E regelt met de leveran-cier dat de paal op het elektriciteitsnet in de straatwordt aangesloten. Voor uw achtergrondinformatieis het echter wel zinvol om een paar dingen te weten.De oplaadpaal voldoet minimaal aan de eisen:

• Hij heeft twee laadpunten, zodat twee auto’stegelijk kunnen laden;

• Is geschikt voor stekkers van het type 2, mode 3;• Het totale vermogen is minimaal 7,4 kilowatt(bij twee laadpunten dus twee maal 3,7 kilowatt);

• Oplaadpassen van verschillende aanbiedersmoeten erop terecht kunnen (interoperabel).

De provincie Noord-Holland is (als ambtelijk op-drachtgever voor de MRA-E) opdrachtgever voor deaanbesteding. Het financieringsmodel berust op hetverdelen van de investering per paal over de ver-schillende overheden en een paar vooruitstrevendemarktpartijen zoals leasebedrijven.

Het is de eerste keer in Nederland dat oplaadpun-ten op deze manier, met een cofinanciering dooroverheid en marktpartijen, worden aanbesteed.Voor gemeenten is het slim om deel te nemen, nietalleen omdat de lasten over de partners worden ver-deeld, maar ook omdat het aanbestedingsvolumeleveranciers uitdaagt om met een lage prijs te komen.

10

11

4 Aanleggen

Stap

We gaan ervan uit dat u in de voorgaande stap-pen een Verkeersbesluit heeft gepubliceerd,waarin één of meer oplaadplekken zijn aangewe-zen, en dat u samen met ons oplaadpalen heeftbesteld. In Stap 4 zijn alle voorwaarden dus aan-wezig om de oplaadpunten daadwerkelijk telaten plaatsen.

Communiceer dat u ze plaatstZodra uw gemeente een aantal oplaadpalen in be-stelling heeft is het van belang dat bewoners en be-drijven in uw gemeente dat ook weten. Diewetenschap kan immers net het duwtje zijn waar-door mensen besluiten om ook een elektrische autoaan te schaffen. U kunt dat op verschillende manie-ren communiceren:

• Bericht op uw website en in sociale media van degemeente;

• Flyers in de brievenbus, in de buurten waar u op-laadpalen gaat plaatsen;

• Artikel en bericht in lokale kranten en huis-aan-huisbladen;

• Organiseren van (of bijdragen aan) evenementenover elektrisch vervoer, zoals een EV-roadshow;

• Dealers van elektrische auto’s op de hoogte brengen van oplaadpunten in uw gemeente.

Gebruik bij al uw communicatie-uitingen het ken-merkende e-logo van elektrisch rijden. Dat vergrootde eenduidige ‘branding’ van elektrisch rijden,waardoor het beter te promoten is.

>


• Indien gewenst kunt u ons verzoeken om de aanleg van oplaadplekken voor u te regelen(leverancier oplaadpaal, inschakelen aannemer).

• Het e-logo voor uw gemeente laten ontwerpen.

Plaatsen oplaadpalenDe concrete realisatie van een oplaadplek gaat alsvolgt in zijn werk:

1. De aannemer van de leverancier plaatst de op-laadpaal op de aangewezen plek en heelt hetopengebroken trottoir weer aan;

2. De gemeente plaatst een speciale tegel met e-logo (of markering) om te laten zien dat het eenplek is voor elektrische auto’s;

3. De gemeente plaatst het speciale verkeersbordmet onderbord.

4. Zorg ervoor dat deze werkzaamheden allemaal inéén dag gebeuren.

Het is verstandig om in de dagen daarna wat inten-siever parkeertoezicht te houden, omdat mensen inde buurt waarschijnlijk even moeten wennen aandeze gereserveerde parkeerplaatsen. Een goede tipis om in de eerste weken foutparkeerders niet met-een te bekeuren, maar te volstaan met een waar-schuwingsflyer onder de ruitenwisser.

Voorbeeld van een goed ingericht laadpunt. Ove-rigens komt de CROW eind 2013 met landelijkerichtlijnen voor oplaadplekken.

5Beheer

Stap

Het beheren van een oplaadpunt voor elektrischrijden is een eenvoudig verhaal. De straat en hetparkeervak maakt gewoon onderdeel uit van de inuw gemeente gebruikelijke beheeraanpak. De op-laadpaal zelf wordt geëxploiteerd en onderhou-den door de leverancier (zie Stap 3). Bij storingenof vandalisme is het de taak van de leverancier omde paal te repareren of te vervangen.

Het bekeuren, of in sommige gevallen verplaatsenof wegslepen van foutparkeerders is een taak vande gemeente en de politie. Gebruikers van eenelektrische auto moeten er zeker van zijn dat er al-tijd een oplaadpaal bij hen in de buurt beschikbaaris, dus afspraken over de handhaving moeten hel-der op schrift zijn gesteld.

Hoelang blijft zo’n paal staan?De ontwikkelingen in de markt van oplaadpalengaan snel. Het is dus mogelijk dat er over een paarjaar alweer goedkopere, geavanceerdere palen be-staan. Daarom nemen we in de leveringscontracteneen exploitatieperiode op van drie of zes jaar.Daarna volgt in principe een nieuwe aanbestedingvan oplaadpalen, die naar verwachting gunstigergeprijsd zal zijn omdat de aansluitingen op het netal jaren eerder zijn gemaakt. Mocht de oude paalnog steeds prima voldoen, dan volgen gesprekkenover het verder exploiteren van de palen.

13


• Wij kunnen u informatie geven over de mogelijkheden voor handhaving van parkeerplekken voorelektrische auto’s.

Meer informatiewww.mrae.nl

www.nederlandelektrisch.nl

www.e-mobility-nsr.eu

Dit is een uitgave van MRA-EKijk voor meer informatie op de portal:

www.mraelektrisch.nl

Volg ons op Twitter: #mraelektrisch

Abonneer u op de digitale nieuwsbrief met een mailtje naar:

[email protected]

ContactHeeft u vragen of wilt u een afspraak maken?

Neem dan contact op met Christine van ’t Hull:

[email protected]

06 51 914 135

Tekst: MRA Elektrisch

Redactie: Endre Timár

Vormgeving: Wisselwerking | Vanessa Rutgers

September 2013

Wie is MRA-E?

Vanaf 2009 begonnen diverse gemeenten in de metro-poolregio Amsterdam voortvarend met elektrisch ver-voer. Door als regio van elkaar te leren, en samen tewerken, kunnen we zorgen voor een snellere uitrol vanelektrisch rijden. Om dat te faciliteren ging in 2012 hetproject Metropoolregio Amsterdam Elektrisch van start.

MRA-E focust de komende jaren op drie voorwaardenvoor elektrisch rijden: kennis delen, een regionale oplaad-infrastructuur en meer e-auto’s op de weg. Om te beginnendoor het vervangen van dieselauto’s die veel kilometersmaken, zoals taxi’s, bestelauto’s en het wagenpark vanoverheden. MRA-E doet dit alles niet zelf, maar gaat actiefde boer op als aanjager, luisterend oor en wegwijzer. Hetteam heeft directe toegang tot alle noodzakelijke ‘know-how’ om e-rijden tot een succes te maken. U hoeft dusniet het wiel opnieuw uit te vinden.

MRA-E werkt ook nauw samen met internationale partners,bijvoorbeeld in het North Sea Region Electric MobilityNetwork. Hoofddoel van dat EU project is om elektrischvervoer over grotere afstanden in de Noordzeeregiomogelijk te maken.

Opladen in 5 stappen (versie 2)

Documents

Transcript of Opladen in 5 stappen (versie 2)