#18/04.10.12

Opinieblad vno-ncw Ondernemers, politiek en maatschappij

Al 43.000 banen weg

Hoeveel langer laten we de bouw nog lijden?

achtergrond Nationale politie: zegen of vloek voor bedrijfsleven? 18

interview Bussemaker (ser): ‘Patiënt en arts weten niet hoe duur zorg is’ 22

achtergrond Mbo: eindelijk meer oog voor de arbeidsmarkt 28

FORUM #18/04.10.122

inhoud #18

16

25

32

Rubrieken4 Opinie vno-ncw

•Weigergemeententerechtaangepakt•Overheidkanbeterontregelen•Pensioenennognietgeredmetpensioen-pakketvankabinet

•Verdelingzorgkostenmoetgepastzijn• lwv: Oudere werknemers: last of lust?

8 De foto Snoep

15 ScheerBedrijfsrisico

16Enzoon‘De werkbank is niet mijn plek’

25 Mohikanen‘Zezijndoorhetoogvandenaaldgegaan’

26 BelrondjeGeweldgebruikenmag?

26VijfvragenaanPaulBeck,directeurvandeFloriade

32 Buiten beeldFritsKorthalsAltes

33Vereniging

46 Uitspraken

47OverleversVanMelle(nu:PerfettiVanMelle)

47 Colofon

FORUM #18/04.10.123

rubrieksnaam

Artikelen10‘Wezijndooreenhelgegaan’

Eénopdezesfaillissementenwaseréénvaneenbouwbedrijf.Drieënveertigduizend mensenverlorentotnutoehunbaan.Ennogeensdertigduizendstaanopdetocht. Debouwheefthetzwaar,loodzwaar.Vierondernemersvertellenhunverhaal.

18Bangvoordenationalepolitie?Bijna60procentminderladinggestolenen75procentminderwagensopengesneden. Detransportsectorwasnetzoblij.Dankzijdespecialeaandachtvandepolitiewasdecriminaliteitforsteruggedrongen.Heeftdenationalepolitiedieaandachtstraksook?

22JetBussemakerzethetmesindezorgDestijgingvandezorgkostenmoeteenhaltwordentoegeroepen,vindtoud-staats-secretarisJetBussemaker.Zijzatdeser-commissievoordiehieroveronlangseenadviesuitbrachtaandeinformateurs.‘Wehanterennietdebottebijl.’

28Revolutieinhetmbo?Hetberoepsonderwijsbiedtalleenpretstudiesaanenhoudtgeenrekeningmetdewensenvanondernemers.Totvoorkortwasdathetbeeldoverhetmbo.Dietijdisvoorbijnuonderwijsensocialepartnersgaanoverleggen.‘Ditisnietdezoveelstepraatclub.’

42RobZandbergen,geenkoudesaneerder‘Ikkanmegeenperiodeherinnerenwaarinjetweekeerindriejaartijdeencrisishebtge-had.’RobZandbergen,bestuursvoorzittervan usg-People,moesttweekeerflinksaneren.Makkelijkheefthijdatnooitgevonden.‘Zatertegenoverjeiemanddiejevaderkonzijn.’

28

22

42

FORUM #18/04.10.124

ValsenotenOpposites attract, zeggenze.Tegenpolenvoelenzichalsvannaturetotelkaaraangetrokken.Biologischvaltdaarweleenverklaringvoorteverzinnen.Immers:hoemeergenetischevariatie,hoesterkerengezonderhetnageslacht.Hetvalttehopendatdezeregelookopgaatvoordeformatiebe-sprekingentussenvvdenPvdA.UitdelichaamstaalvanMarkRutteenDiederikSamsombijdepresentatievanhetdeelakkoordoverdebegrotingvan2013valtoptemakendathetmetdechemietussendeherenwelgoedzit.Ofdatookechttoteengoedeindresultaatgaatleiden,isnogevenafwachten.Hetdeelakkoordbevatwatdatbetreftietsteveelvalsenoten.Uiteraardishetpositiefdatdeforensentaksgeschraptgaatworden.Welbenikkritischdatdedekkingwordtgezochtindevormvaneenhogereassurantiebelasting.Hiermeekomtderekeningopnieuwbijburgersenbedrijventeliggen.Daarbovenopwordtookeenbedragvan649miljoeneurolastenverlichtingvoorbedrijvengeschrapt,datwasbedoeldalscompensatievoordehogerezorgpremie.Endatterwijlhetoverheidstekortruimtebiedtomdezelastenverzwaringenachterwegetelatenin2013endeoverheidsuitgaveninlaterejarenopordetebrengendoorbezuinigingenopdeoverheidsuitgaven.Alleenmaarlastenverzwarenalsmanieromdetegenstellingenteoverbruggen,isnietdewegdiedeonderhandelaarszoudenmoetenkiezen.Latenzeeenvoorbeeldnemenaandeovereenstemmingdiewerkgeversenwerknemersonlangsbinnendeserbereiktenoverdeaanpakvandestijgendezorgkosten.Zekergeengemakkelijkonder-werp:degezondheidszorg,dusdestebelangrijkerdaternueenbreeddraagvlakisvooreenforseeneffectievehervormingvandeawbz. Datgeldtookvoordeovereenstemmingdieisbereiktophetgebied

vandepensioenen.DaarkunnendeonderhandelaarsinDenHaagalvasthunvoordeelmeedoen.Ookeengoedvoorbeeldvaneenvruchtbaresamenwerkingdieéchtietsoplevert,vindtplaatsinhetmbo.IndeStichtingBeroepsonder-wijsBedrijfslevenmakenonderwijsinstellingenenbedrijvensindskortduidelijkeafsprakenoverhetaanbod,deinhoudendekwaliteitvanopleidingenenstages.‘Wijlatenzienhoehetpoldermodelnogsteedskanwerken’,zozegtMichaelvanStraalen,voorzittervandeMetaalunie,daaroverindezeForum.Enookdátmaakthetlevenvaneenkabinet-in-wordingbijvoorbaataleenstukjemakkelijker.Ofhetgenoegisomdeformatiebesprekingenophetgoedespoortehouden?Datzullendekomendewekenmoetenuitwijzen.Wijkunnennietmeerdoen,danwealtijdaldoen.Draagvlakleverenvooreen stabiel kabinet.

Bernard WientjesVoorzitter vno-ncw

Lees ook het interview met Jet Bussemaker op pagina 22 en verder en

Blokken voor een baan op pagina 28 en verder

opinie vno-ncw

Weigergemeententerechtaangepakt• Gebrekkigedeskundigheidbijgemeentenbreektondernemersop• MetstartRegionaleUitvoeringsdienstenkomthierinverandering• Goeddatgemeentendienietwillenmeedoen,wordengedwongen

Provincies, waterschappen, gemeenten. Waar het gaat om toezicht op en handhaving van milieuregels heb je als ondernemer te maken met flink wat instanties. Vaak blijkt bij de ambtenaren de benodigde des-kundigheid ver te zoeken. Decennialang lang werd gepraat over een alternatieve aanpak om dit probleem te ondervangen. Maar resultaat bleef uit. Bleef, want in 2008 werd een eerste echte stap in de goede richting gezet. Een commissie onder leiding van Jan Mans, oud-burgemeester van Enschede, pleitte in dat jaar voor de instelling van zogenoemde omge-vingsdiensten die de milieuwetgeving zouden moeten handhaven. Later werd daar de vergunningverlening aan toegevoegd. Mans’ inspanningen hebben hun resultaat niet gemist. Er komt een landelijk netwerk van 28 Regionale Uitvoeringsdiensten (rud’s), waarin kennis en kunde worden gebundeld. Dat is een goede zaak,

omdat daarmee de vergunningverlening, het toezicht en de handha-ving meer uniform en kwalitatief beter zullen worden uitgevoerd.Afgesproken was dat gemeenten vergunningverlening, toezicht en handhaving uiterlijk begin 2013 zouden onderbrengen bij een Regio-nale Uitvoeringsdienst (rud). Bijna alle gemeenten zijn voortvarend aan de slag gegaan om dit ook echt voor elkaar te krijgen. Maar zes gemeenten weigeren dit te doen. Joop Atsma, demissionair staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu, laat het er niet bij zitten. De bewindsman heeft aangekondigd dat hij de zes gemeenten in kwestie zal aanpakken als zij volharden in hun weigering. Terecht. Atsma legt de regie tijdelijk bij de provincies. Zij krijgen de taak ervoor te zorgen dat de ‘weigergemeenten’ hun bevoegdheden dan alsnog onderbrengen bij een rud. De kosten die hiervoor moeten worden gemaakt, komen wel voor rekening van de betreffende gemeenten. Ook dat is terecht.

www.vno-ncw.nl/omgevingsdiensten

jero

en p

oort

vlie

t

bankierseed moet wel wat voorstellen

MinisterDeJagervanFinan-ciëngaatonderzoekenofhijdebankiers eed kan uitbreiden met eensanctiebeleid.Voorhemhoeftdatnietzo.Financiëleinstellingenkunnenzelfbepalenofzijeenmedewerkerontslaanalsdezedeeednietwilafleggenofzichernietaanhoudt.Bovendienverwachthijdatervanhetafleggenvandeeedeenzekere‘impact’uitgaat.DeTweedeKamervindtdatnietvoldoende.cdaenPvdAwillendat de minister kijkt of er sancties mogelijkzijn,ofdeinstellingvaneentuchtcollege.DeJagergaatdaaroverinoverlegmetdefinanci-

elesectorencollega-minister OpsteltenvanVeiligheidenJusti-tie. vvd-KamerlidMatthijsHuizingmaaktenogweleenpuntvandeadministratievelastendiegepaardkunnengaanmeteenopgetuigdebankierseed.DaarmeezouNe-derlandzichuitdeinternationalemarktprijzen.

actal blijft beetje vooraf toetsen

Actal,hetAdviescollegetoetsingregeldruk,zoudetoetsingopnieuwewet-enregelgevingopregeldrukvoortaanoverlatenaandeministerieszelf.InoverlegmetdieministerieszouActalhooguitnoggrotedossiersvoorafdoorlich-ten,ofopbasisvanklachtenuithetbedrijfsleveneenoogjeinhetzeilhouden. Maar daar komt het col-legetocheenbeetjeopterug.Nietallenieuwewet-enregelgevingwordtvoorafgetoetst,maarActalmaakt wel een selectie, en kijkt daarbijnaardethema’sdiehetzelfheeftbepaald,zoalsdedecentrali-

satievanoverheidstakenenhetver-ruimenvandemogelijkhedenvoorinnovatie.DeheroverwegingvolgtnakritiekvandeTweedeKameroverdekoerswijzigingvanActal.ZovondD66-KamerlidGerardSchouwdathetcollegezomeeradviseurdanwaakhondzouworden.

wandelgangen

Huizing: overlast

Schouw: terug in hok

Overheidkanbeterontregelen• Nieuwkabinetkanregelwarboelstroomlijnen• Nogvoor1,3miljardeuroaanmogelijkheden• Meertransparantielevertbeteremotivatieop

De formatie voor een nieuw kabinet is in volle gang. Er zit druk ach-ter, want er moeten belangrijke besluiten genomen worden over de economie. De crisis wacht niet. Het bedrijfsleven heeft een belang-rijke rol in het overkomen van die crisis. Het is daarom van het grootste belang dat ondernemers hun werk kunnen doen. Dat bete-kent dat ze niet gevangen moeten worden in een net van regels. Het nieuwe kabinet kan daar veel aan doen.Het huidige, demissionaire kabinet heeft nog voor 1,2 miljard euro aan reductiemaatregelen op de plank liggen die nog niet zijn door-gevoerd. Maar die lossen niet alle knelpunten op. Er is de mogelijk-heid om voor nog eens 1,3 miljard aan regeldrukvermindering door te voeren. Dat kan door verdere digitalisering van overheidsdienst-verlening, risicogericht toezicht, het invoeren van de Omgevings-wet en een vereenvoudiging van het bouwbesluit. Daarnaast kan ook veel bereikt worden door de zorgsector te dereguleren.Daarnaast is het belangrijk om het proces transparanter te maken. Bij nieuw beleid wordt met een ‘integraal afwegingskader’ wel onderzocht wat de gevolgen zijn voor de regeldruk, maar de afwe-gingen die worden gemaakt, zijn niet openbaar. Het is dus nooit te achterhalen welke afwegingen zijn gemaakt en of die op de juiste gronden zijn gemaakt. Dat maakt het wel heel makkelijk om half werk te leveren. Wat dat betreft kan de Nederlandse regering een voorbeeld nemen aan de eu, waar dergelijke assessments openbaar zijn.Er kan nog veel gedaan worden om onnodige regeldruk terug te brengen. Meestal is het gewoon een kwestie van harmoniseren, nationale koppen op Europese regels afschaffen en nadenken of het wel zo verschrikkelijk nodig is dat er formulieren ingevuld moeten worden.

www.vno-ncw.nl/regeldruk

FORUM #18/04.10.125

dijk

stra

dijk

stra

cda in de maag met kipspies

cda-KamerlidJacoGeurtsheeftmoeitemetvleesvervangers.Hetstoorthemdatspiesenvansojaalskipspiesenindewinkelliggen.‘Eengrootcomplimentvoorzo’nspies,maarfeitelijkmisleidingvande consument en een onderwaar-

deringvanplantaardigevleesver-vangers.’HetstoorthemnogmeerdatdeNederlandseVoedsel-enWarenautoriteitgeenprioriteitgeeftaandevervolgingvanditsoort praktijken. Moeten de pro-ductschappen het dan maar weer doen?,vraagthijaanstaatssecre-tarisBlekervanLandbouw.

FORUM #18/04.10.126

opinie vno-ncw

Pensioenennognietgeredmetpensioenpakket • Gunstigdatopkortetermijnmindergekorthoeftte

worden op de pensioenen• Maarvoordelangetermijnisermeernodig• Nieuweafsprakenmoetenleidentotpremiestabilisatie

De kortingen op de pensioenen zullen volgend jaar minder fors uitpakken dan gevreesd. Dat is het gevolg van het pakket aan maatregelen dat staatssecretaris van Sociale Zaken De Krom vorige week presenteerde. De belangrijkste maatregel is dat De Nederlandsche Bank de rekenrente voor pensioen-fondsen aanpast. Voor het bepalen van de lange rente – waar-mee de pensioenverplichtingen over twintig tot zestig jaar worden vastgesteld – geldt sinds deze week een aangepaste methode die de rente minder gevoelig maakt voor schomme-lingen op de financiële markten. Daarnaast krijgen pensi-oenfondsen als ze aan een aantal voorwaarden voldoen, de mogelijkheid om noodzakelijke verlagingen van pensioenen over meerdere jaren te spreiden en mogen ze die beperken tot maximaal 7 procent per jaar. Pensioenfondsen met een dekkingstekort krijgen in 2013 de mogelijkheid om eenmalig af te wijken van de eis dat de pensioenpremie moet bijdragen aan herstel.Werknemers- en werkgeversorganisaties hebben al laten weten blij te zijn dat er op de korte termijn minder fors gekort hoeft te worden op de pensioenen. Dat is goed voor de economie en de koopkracht in het moeilijke jaar 2013. Op de lange termijn is er echter meer nodig om de aanvullende pensioenen in veilig vaarwater te brengen. Stabilisatie van de pensioenpremies en een evenwichtige verdeling van de las-ten en de opbrengsten voor jong en oud zijn daarbij essenti-eel. Daarvoor zijn goede afspraken nodig met de nieuwe Kamer en het nieuwe kabinet. Daarbij gaat het onder andere over de regels van De Nederlandsche Bank die pensioen-fondsen nu alsnog kunnen dwingen om de premies te verho-gen. Zoals eerder afgesproken in het Pensioenakkoord van de sociale partners is de rek eruit en zullen de pensioenpremies gestabiliseerd moeten worden. Ook zal de tussentijdse aan-passing van de lange rente opgevolgd moeten worden door een definitieve rekenrente voor de lange termijn die beter inspeelt op de Europese besluitvorming en op het nieuwe pensioenstelsel vanaf 2014.

www.vno-ncw.nl/pensioenen

lwv

Oudere werknemers: last of lust?Ouderewerknemerszijntevaakziekenweinigproductief.Hetzijnveelge-hoordeargumentenomvooralgeenouderenindiensttehoevennemen.Maarzijndieargumentenwelterecht?Recent was er in het lwv-bestuureendiscussieoverdeinzetbaarheidvanouderewerknemers.Bijdiegelegenheidwerdnogmaarweereenspijnlijkduidelijkdatvooringenomenheideneengebrekaanfeitenkennisnogtevaakleidentotverkeerdeconclusiesenvooroordelen.Hetisverbazingwekkenddathetvaakjuistdeouderenonderonszijn(óókhr-managers),dieervanovertuigdzijndatouderengeenmeerwaardemeerkunnenopleverenvooreenonderneming.Hetriedeltjedatzijbijnazonderuitzonderingopdissenomditstandpuntteonderbouwen,isheelvoorspel-baar:ouderenzoudenteduurzijn,tevaakziekenteweinigproductief.Ikdeeldemeningvandezegroepniet.Mijnervaringmetouderendieopnieuwaandeslaggaan,istotaalanders.Dezegroeptoonteenbovenge-middeldgroteloyaliteitnaarhetbedrijfenleverteenprimaproductiviteit.Hetonderzoekdatéénvandeledenvandelwvheeftgehoudennaardekostenvanziekteverzuimbinnenzijnbedrijf,isalleenmaareenbevestigingvanmijnervaring.Bijhetonderzoekisgekekennaardekostenvanziekteverzuimendatdangerelateerdaanleeftijd.Enwatblijkt?Hetzijnhelemaalnietde45-plussersdiedehoogsteziektekosten(frequentiemaalduurmaalkostenperuur)veroorzaken.Nee,hetisjuistdecategoriemedewerkersdaaronder–indeleeftijdtussen35en45jaar–diekoploperblijkttezijnalshetgaatomverzuimkosten.Wekunnennualmetzijnallenvoorziendaterdekomendejarengrotetekortenopdearbeidsmarktontstaan,vooralindetechniekendezorg.Daarnaastontstaathetbesefdatwelangerzullenmoetendoorwerkenomonspensioenstelselovereindtehouden.Redenengenoegomdebijvelenvanonsingesletenvooroordelennusnelenvooraldefinitiefvanonsafteschudden.

Jan ZuidamVoorzitter lwv

jero

en p

oort

vlie

t

wandelgangen

christenunie pakt schending van duurzaam-heid aan

ChristenUnie-KamerlidCarolaSchoutenvindtdattoezichthou-dersteveelkijkennaareconomieenteweinignaarecologieenduurzaamheid.Zijwerktaaneeninitiatiefnotametaanbevelingenom oneerlijke concurrentie door de schendingvanmensen-ofmilieu-rechten aan te pakken. Schouten steltbijvoorbeelddataangeïmpor-teerdeproductenlagereeisenwor-dengestelddanaanNederlandseproducten.Tegelijkertijdwordthetmakenvanafsprakenomtekomentoteen‘eerlijke’prijsvoorcacaoboerendoortoezichthoudersuitgelegdalskartelvorming.VolgensSchoutenisdeNeder-

landseMededingingsautoriteitalleengeïnteresseerdineenzolaagmogelijkeprijsvoordeconsument.Initiatievendieleidentoteenhogereprijs(omdatduurzaamnueenmaalduurderis),krijgenomdieredenweinigkans.

sp wil meer actie tegen valse doorstart

sp-KamerlidSharonGesthuizenwilvanministerOpsteltenvanVeiligheidenJustitiewetenwatdezedoetaandebestrijdingvanfaillissementsfraude.AanleidingiseenonderzoekvandeStichtingMalafide Doorstarten. Daarin wordtgestelddatinmeerdan40procentvandefaillissementenindetransport-enbouwsectorge-fraudeerdwordt.Vijftienfraudeursindetransportsectorzoudenereenpraktijkvanmakenfailliettegaanendanweerdoortestarten.Wordterniettevaakaange-stuurdopeendoorstart?,vraagtGesthuizendeminister.Diewijsterop dat een doorstart beschouwd moetwordenalseenpogingvandecuratoromeenonderneming(lees:verplichtingenenwerkgele-genheid)inelkgevalgedeeltelijktebehouden.

Strafrechtelijkonderzoekwordtpasingesteldalserconcretesignalenzijnvanmogelijkstrafbaarhandelen.VerdervindtOpsteltendaterdelaatstetijdgenoeginitia-tievenzijnontplooidomfaillisse-mentsfraudeaantepakken.Vooreengesprekmetdestichtingendevakbonden,zoalsvoorgestelddoorGesthuizen,ziethijdanook‘geenaanleiding’.

7 FORUM #18/04.10.12

Schouten: kostprijs

Opstelten: al gestart

dijk

stra

dijk

stra

Verdelingzorgkostenmoetgepastzijn• Zorgconsumentmoetderegiekrijgen• Marktwerkingvoortzetten,maarproductieprikkelaanpakken• Maximumaanwerkgeversbijdrage

De oplopende zorgkosten zijn een blok aan het been. Niet alleen – via de verplichte werkgeversbijdrage – voor het bedrijfsleven, maar ook voor de overheid. Het is daarom goed om nu, in het komende regeerakkoord, afspraken te maken over de aanpak van die kostenstijging. Met het oog daarop heeft de Sociaal-Economi-sche Raad vervroegd advies uitgebracht. De ser vindt dat de zorg-consument de regie moet krijgen. Hij moet weten welke zorg mogelijk is en hoe duur die zorg is. Artsen moeten ‘gepaste’ zorg bieden, zorg dus die is afgestemd op de aandoening, zonder kos-ten te maken voor zorg die niet nodig is. Om te beginnen wordt de awbz, de collectieve verzekering voor langdurige zorg, beperkt tot de echte zorg. Kosten voor wonen, verblijf, welzijn en voeding moeten zoveel mogelijk door mensen zelf worden gedragen. Zij kunnen dan zelf kiezen welk levenspa-troon bij hun oude dag hoort. Zowel de werkgevers- als de werknemersorganisaties in de ser vinden dat het systeem van gereguleerde marktwerking kan wor-den voortgezet. Wel moet de productieprikkel, die artsen ertoe aanzet om zoveel mogelijk behandelingen te verrichten, worden aangepakt. Hoe, dat moet in een vervolgadvies aan de orde komen. Dat laatste geldt ook voor de verplichte werkgeversbijdrage. Werkgevers willen niet automatisch voor de helft van de stijging van de zorgkosten worden aangeslagen. De vakbonden willen niet dat de rekening meer bij werknemers komt te liggen. Maar als de zorgconsument de regie moet krijgen, zal dat niet anders kun-nen.

www.vno-ncw.nl/gezondheidszorg

FORUM #18/04.10.128

rubrieksnaamde foto

SnoepDenHaag,1oktober–EenbezoekjeaanhetBinnenhofbrengenendanmeteenMarkRutteenDiederikSamsomtegenhetlijflopen.Dekinderenvangroep8vandeWillemdeZwijgerschooluitScheveningenvielenmaandagmethunneusindeboter.DepartijleidersvanvvdenPvdAarriveerdener’sochtendsvooreennieuweweekvanonderhandelingenenmaaktengraageventijdvoordeleerlingen.Degoedestemmingwerd’smiddagsvoortgezettijdenseenpersconferentiewaareendeelakkoordwerdgepresenteerdoverdebegrotingvan2013.RutteenSamsomkondigdenaandatdeforensentaksendelangstudeerboetedefinitiefvandebaanzijn.Definanciëledekkingvoorhetschrappenvandeforensentakszoekenzijinhetafschaffenvanhetvitaliteitsparen.Ookgaatdeassurantiënbelastingomhoog.NaafloopvandepersconferentiewildenRutteenSamsomverdernietszeggenoverdeonderhandelingen.Samsom:‘EnigedatikkwijtwilisdatRutteveelsnoepeet.’Rutte:‘Daarommoethetookniettelangduren’.Tekst:KarinBojorge|Foto:Evert-JanDaniels/anp

FORUM #18/04.10.129

rubrieksnaam

FORUM #18/04.10.1210

omslag

‘TwinTig miljoen omzeT was binnen een paar maanden verdwenen’

FORUM #18/04.10.1211

‘TwinTig miljoen omzeT was binnen een paar maanden verdwenen’

Dat het met de bouw niet goed gaat is bekend. Maar

je zult maar in die vechtmarkt moeten werken. Hoe

doe je dat? Is er een succesformule? Geef je op als je

failliet gaat? En kan de overheid nog wat doen? Vier

ondernemers vertellen hun verhaal.

Tekst: Walter Devenijns, foto’s: Ton Poortvliet

‘We zijn door een hel gegaan.’ Dennis Huiskes (26) uit het Twentse Tubbergen weet waarover hij praat. Het familiebedrijf Bouwbedrijf Huiskes gingnetvoordebouwvakfailliet.Deopdrachtenblevenuit.‘Inhetbeginvanhetjaardachtenweer nog goed voor te staan. Een half jaar later was de situatie helemaal anders. Ons bouwbedrijf kreeg minder werk, onze dakelementenfabriekkreeggeenopdrachtenmeer.Jeziethetwegglip-pen. Mijn vader heeft toen het faillissement aan-gevraagd na vele slapeloze nachten,’ verteltHuiskes.

BouwbedrijfHuiskeswaseentypischeregionaleaannemer. In1977werddeondernemingopge-richtdoorzijnvaderendiensbroers.Defamiliemaakte het bouwbedrijf groot. Het kantoor werd uitgebreid,dedakelementenfabriek kreegerin2006nogvelevierkantemetersbij.Deban-kenfinancierdendeexpansiemee.Zijn kantoor op het industrieterrein vanTub-bergen oogt nu verlaten. Hier en daar brandt eentl-buis.Stemmenklinkenerniet,geentele-foon rinkelt. Het geluid van een passerende auto breekt even de stilte. Aan de muur hangen

foto’s van woningen die door de onderneming gebouwdzijn.Stoerehuizenzijnhet,gebouwdin de populaire jaren dertig-stijl. Ooit werkten er honderd mensen voor Huiskes. Dat waren de goudenjarenindebouw.‘Tussen1996en2005schootechtallesalseenkomeetomhoog’,zegtHuiskeszacht.

gouden jarenDe gouden jaren. ‘Het was de tijd van de internethype,detijdvandezeepbel. Ikgingervrolijk inmee.’ArchitectHansKuiper (61)van

Een uitvoerder van Hurks Groep kijkt of alles wel goed wordt

afgewerkt op het Bossche industrieterrein De Brandt. Daar bouwt

Hurks een kantoor voor eigen gebruik

FORUM #18/04.10.1212

omslag

hetHaagsearchitectenbureaukow speelde mee in de top. kow, dat was pas een naam. kow behoordebijdetop-3vanNederland.Bijnatwee-honderd mensen bevolkten het kantoor in deomgebouwdefabriekshalaanhetEsperantoplein.Trendy zitplekjes, olijfbomen inde hal. Het konnietop. Kuiper: ‘Hetwasde tijdvan ambitie. Ikvondhetleukomteondernemen.Deopdrachtenblevenbinnenstromen.Datgeldinvesteerdenweallemaal in nieuwe expansie. Ons kantoor had eenvestiginginShanghai.WebouwdeninQatar,dachten aan een kantoor in Istanbul. De banken smetengeldnaarjetoeomprojectenuittevoe-ren.’Staatdedodeolijfboom inde fabriekshal sym-boolvoordeneergangvanéénvanNederlandsbelangrijkstearchitectenbureaus?Hetlijkterop.Kuipersondernemingwerdvorigjaarfaillietver-klaard.‘Ikhadnognooitvaninsolventie-advoca-ten gehoord.Nu ken ikdatwoordwel. Je leertheelwatbijineendergelijkeperiode’,zegthijhalfgrappend.Terugblikkend kan Kuiper de periodenog aanwijzen waarin het mis ging. In 2007draagthijdedagelijkseleidingvankowoveraaneenjongdirectieteam.Opdecrisisdiekorternaopduikt, reageert het nieuwe team traag. Ja, erwordtgesaneerd,medewerkersmoetenvertrek-ken.Maarhetgingnietsnelgenoeg,constateertKuiper achteraf. De kosten bleven daardoor tehoog in een markt die compleet wegzakte. ‘In2009haddenwenogvoor jarenwerk.Er stondeenbergopdrachtenuitmeteenwaardevan20miljoen. Toen viel één project stil, daarna nogéén.Ennogéén.Ennogeentje.Echt,dieomzetwasbinneneenpaarmaandenverdwenen’,ver-telthij.Navierontslagrondesstaatdepersoneels-telleropvijftig,ennogishetpersoneelsbestandte groot. Er heerst paniek. Kuiper grijpt in. Dedirectiemoetvertrekken.SamenmetdenieuwepartnerTomWeghorst (47)probeertKuiperhetbijna failliete kantoor te redden. De schuldeisers werkennietmee.Hetfaillissementiseenfeit.

paniekHeersterbijiedereendiebetrokkenisbijdebouw-wereldpaniek?Sinds2008 zijn er al43duizendbanenindebouwverdwenen.Zo’ndertigduizendstaan er op de tocht, waarschuwde een groep van vijftien branche- en werkgeversorganisatiesonlangs(ziekaderDebouwheefthulpnodig).HetRijkmoetdegeldstroombinnendesectorweeropgangbrengen,andersgaathetmis.

Op de vijfde verdieping van het EindhovenshoofdkantoorvanaannemerHurksGroepblaasteenstormachtigewindgolfjesindevijvervanhetdakterras. De platanen voor het kantoor latenmassaaldeblaadjes los.GeertHurks,devierdegeneratievandefamilieHurksenbestuursvoor-zittervanhetgelijknamigebedrijf,merkt in zijnkantoornietsvandewind. ‘Stormthet buiten?Dathebjehierinmijnkantoornietindegaten’,zegthijenkijktevennaarbuiten.Hijmeenthetecht. Je hoort de wind niet in zijn kamer. Debomenzijnnauwelijkszichtbaar.De48-jarigeziter ontspannen bij.Wie het jaarverslag van zijnbouwconcerndoorbladert, zietwaarom.De cij-ferssprekenboekdelen.Indelaatstevijfjaarlaathet concern dat bij de grotere bouwers vanNederland hoort, behoorlijke winstcijfers zien.Tenopzichtevanhetrecordjaarin2008isdenet-towinstin2011weliswaargedaald,maarmeteennettoplusvan9,3miljoenopeenomzetvan272miljoenishetresultaattochnogsterk.Desolva-biliteit(definanciëlebufferopdebalans)ismetbijna50procentzondermeerstevigtenoemen.

les uit het verledenDefamilieHurksheeftgeleerdvanhetverleden,zoblijkt.Tijdensdevorige,zeergrotebouwcrisisindejarenzeventig(nadeeersteoliecrisis)ginghet mis met de aannemersgroep. Geert Hurkskan zich nogde zware gesprekken ‘aande keu-kenktafel’herinneren.Hurks:‘ToenwasHurksaleen groot bedrijf. We zijn niet failliet gegaan,maarhetheefterwelomgespannen.’Sindsdiecrisis zit het risicomanagement bij Hurks er ingebakken. Die erfenis zorgde ervoor dat hetbedrijfgeengrotemisstappenmaakteindegou-denjaren.Oja,Hurkskanzichooknoggoedzijnconcurrent-collega’s herinnerendie hemvertel-dendathijnietondernemendgenoegwas.Eigen-lijkwas hij een sukkel,want geldmoest rollen.Waarom leende Hurks geen geld bij de bank,vroegen ze nog aan hem. Maak gebruik van jeleverage. De familie Hurks hield, en houdt, debankenopafstand.‘Ikwilnietafhankelijkvaneenbankzijn’,verteltdeondernemer.Daarnaastginghetfamiliebedrijfzuinigommetzijncentjes.Dewinst werd grotendeels teruggeploegd in hetbedrijf. ‘Dankzijdegoedetijdenvuldenweonzefinanciëlebufferflinkaan.Danzit jeervandaagde dag in tegenstelling tot veel collega’s vrijrelaxedbij’,zegthijglimlachend.Natuurlijk,ookHurksheeftproblemen.Defirma

Dennis Huiskes (Bouwgroep Huiskes) ‘In het begin

van het jaar dachten we er goed voor te staan. Een

half jaar later was de situatie helemaal anders’

Rubber wordt in de waterkering aangebracht

(Industrieterrein De Brandt, Den Bosch)

FORUM #18/04.10.1213

wil groeien in onder meer China vanwege hetgebrekaanopdrachten inNederlandbijdepre-fab-dochter.Projectenblijvenlangindelaliggenbijopdrachtgevers.Ookzijnbedrijfheeftlastvande moordende concurrentie. Maar mede door de sterkebufferkanHurkshetzichpermitterenomnatedenkenoverdetijdnádecrisis.Dat heeft ervoor gezorgd dat Hurks de Zwolseaannemer Moes onlangs na een faillissementovernam,inclusief73mensen.Moes–ooitwerk-tenerduizendmensen–beziteengoedrelatie-netwerk in de Randstad. Een van de overgeno-menkantorenvanMoes staat inAlmere. ‘IndeRandstad gaat het op bouwgebied gebeuren,zeker als je naardedemografischeontwikkelin-gen kijkt.Wewillen landelijk gaanwerken, dus

zekerindeRandstad.VanuitEindhovenkunjedieregio moeilijk bereiken. Vanuit Almere wel. DeZwolse Moes-vestiging heeft daarnaast eengoedeverbindingmetUtrecht.’Denken aande lange termijn,wantooit isookdezecrisisverdwenen,weethij:‘IkhebMoesnietgekochtvoorvandaag,enooknietvoorvolgendjaar.Opeendagtrektdemarktaan.Danwordenwoningenweerbetaalbaar.DatherstelzalindeRandstadaanzienlijk sterker zijndan indepro-vincie.’Hurks profiteerdedusvan het faillissementvanMoes. Een doorstart was bij Moes niet meer mogelijk.Daarvoorwarendeverliezenbijdepro-jectontwikkelingtehoogopgelopen.Maarsomslukt een doorstart wel. Dennis Huiskes wilde

graagverder.Zijnfamilie, inclusief zijnvaderenbroersvanzijnvader,ondersteundehemdaarbij.Hijeneenneefleidennudedoorstartonderdenaam Bouwgroep Huiskes. ‘Onze intentie wasomdoortegaanmeteennieuwbedrijf.Ikhebervoorgestudeerdomoptermijnooitdezeonder-nemingteleiden.Datisnahetfaillissementsnel-lergegaandangedacht.’Destartisbescheiden.Uitdeboedelwerdenviernog niet afgebouwde woningen gekocht. Dieworden nu afgebouwd.Tot aandewinter is defirma financieel onder de pannen. ‘Je kunt klanten niet in de steek laten’, vindt Huiskes. Nieuweopdrachtgeverszijninzicht.Eennieuwewebsitegaatbinnenkort inde lucht.Dekosten,hoekanhetookanders,zijnradicaalverlaagd.Eenfami-

‘we zijn door een hel

gegaan’

Met een beetje kit wordt een hamer gerepareerd bij de werkplaats in Tilburg-Noord. Daar bouwt Hurks

Groep sociale woningen

Rechts Hans Kuiper (kow) ‘Toen viel één project stil,

daarna nog één. En nog één. En nog eentje’

Links naast hem: Tom Weghorst

FORUM #18/04.10.1214

omslag

lielidneemtopkantoordetelefoonop.Huiskesdoetzelfdeboekhouding. ‘Erzijnkansennu.Jeweet hoe je het bedrijf moet inrichten met de ervaringenuitdelaatstetweejaar.Zo’nfaillisse-mentzalmenietsnelnogeenkeeroverkomen.Je moet hard werken om er weer bovenop tekomen.Geenexcusesmeer,gewoonerkeihardtegenaan.’Datdoetdejongedirecteurdanook:hijwerktzesdagenindeweek.

acquirerenHardwerkendoenookarchitectHansKuiperenzijnfinanciëleman,TomWeghorst.Ookzijgin-genvoor eendoorstart. Zevenentwintigmede-werkersoverleefdendemalaise,14procentvanhet oorspronkelijke personeelsbestand. kow is ondanksderadicalesaneringnogsteedseenvande grotere architectenbureaus van Nederland.

Maardeoverheadisverdwenen.‘Kijk,hierhad-denwevroegereenkoffiemeisjevoor’,graptKui-peralshijkoffiegaathalen.Nieuweafzetmark-tenwillenzeaanborenzoalsprojectmanagementvoorhelewijkenofcomplexen.kowzoektfinan-ciersvoorprojecten.Weghorst:‘kowzoektnaarprojectendievastgelopenzijn.Metmijnachter-grond als ontwikkelaar en belegger heb ik eenfinancieelnetwerk indeniet-bankensector.Wegaan op zoek naar investeerders die een goedstedenbouwkundigontwerpvlotwillen trekkenonderonze leiding.’ ‘Makkelijk is hetniet’, zegtKuiper:‘Weacquirerenonssuf,gelukkigkomteraf en toe wat binnen.’Hoedetoekomstervoordebouwuit zal zien,wetenHuiskes,Hurks,KuiperenWeghorstniet.Ooitzaldetoekomstbeterzijn,maarwanneeristotaalonduidelijk.OfzoalsKuiperhetzegt:‘De

grotesportbinnendebrancheismomenteelhetontdekken van de eerste zwaluw die de lenteaankondigt. Soms denk ik, ik heb die zwaluwgezien omdat we een bepaald soort opdrachtkrijgen.Soms.’Hurks, die pas herstel zietopduiken na ‘zware’jarenin2013en2014,snaptheelgoeddatdezeoverheid geenmiljarden tevoorschijn zal tove-ren.Hurks:‘Alszeeenpaarmiljardextrazoudeninvesteren, dan zou ik ze knuffelen hoor.Maardatgaatnietgebeuren.Watwelmoetgebeurenisduidelijkheid biedenop gebiedvande hypo-theekrenteaftrek. Een verkeerde keuze is altijdnogbeterdangeenkeuze.’OokKuiperenWeg-horst pleiten voor meer duidelijkheid op dehypotheekmarkt.Huiskes hoopt bovendiendatde overheid starters op de woningmarkt extrawilhelpen.Datbrengtdewoningmarktinbewe-

De bouw heeft hulp nodig

Vijftien partijen uit de bouw- en woningmarktsector hebben een pakket noodmaatre-

gelen voorgelegd aan Den Haag. Met dat hulppakket moet een eind gemaakt worden

aan de malaise in de bouwwereld. Volgens Neprom, ivbn, Vastgoedpro, Vastgoed-

management Nederland, VvE Belang, nvb, bna, Aannemersfederatie Nederland,

Bouwend Nederland, nlingenieurs, Fosag-Noa, Hibin, nvtb, cnv Vakmensen en

fnv Bouw zijn de maatregelen hard nodig. Drieënveertigduizend mensen verloren

hun baan al in de bouw. Eén op de zes bedrijven die failliet gingen, was een bouwbe-

drijf. Op korte termijn zouden nog eens dertigduizend banen verloren kunnen gaan.

De bedenkers van het Nationaal Stimuleringspakket Woningmarkt, zoals het plan

heet, willen onder meer dat kopers van energiezuinige nieuwbouwwoningen een

premie krijgen. Verder moeten starters financieel tegemoetgekomen worden. De be-

sluiten uit het begrotingsakkoord die het verstrekken van hypotheken belemmeren,

moeten verdwijnen. De informateurs Bos en Kamp ontvingen vorige week ook een

brief van Bouwend Nederland, waarin voorzitter Elco Brinkman het nieuwe kabinet

een aantal aanbevelingen geeft om de bouwmarkt vlot te trekken. ‘De bouwsector

heeft de afgelopen jaren harde klappen gekregen en zet nu een rem op het herstel van

de economie. Om die rem er af te halen en de bouw weer de motor van de economie

te laten zijn, is het nodig dat investeringen in nieuwbouw, onderhoud en verduurza-

ming van woningen en andere gebouwen weer op gang komen,’ aldus Brinkman.

Bouwend Nederland stelt daarom een aantal maatregelen voor. Waaronder:

• Zorg dat starters een woning kunnen kopen. Geef banken daarvoor meer ruimte.

Laat het Rijk een bijdrage leveren aan startersleningen. De overdrachtsbelasting

voor deze groep moet geschrapt worden.

• Stimuleer en beloon het aflossen van hypotheekschuld door banken de boetes bij

(vervroegde ) aflossing te laten schrappen. Geef een rentekorting als de hypotheek-

schuld kleiner wordt.

Na het werk is het omkleden geblazen

(werkplaats Tilburg-Noord)

FORUM #18/04.10.1215

column scheer

BedrijfsrisicoVanMarkRuttemochtenburgersenondernemersaleen‘fermetik’uitdelenaanovervallerseninbrekerszonderdaarmeteenvoordebakintedraaien.StaatssecretarisFredTeevenvanVeiligheidenJustitievoegdedaaronlangsaantoedatinbrekerszelfhetrisicolopenopklappen.Hijzeiditnaaraanleidingvanfataleklap-pen bij een inbraak.

Jezoukunnenzeggendatinbrekersenovervallerseenrelatiefgrootrisicolopen.Huntegenstanderszijnnamelijkvaakbraveburgersenwinkeliersdieernietdagelijksoplosslaan.Hetzijngeenervaringsdeskundigendieprecieswetenhoehardzemoetenslaan om iemand uit te schakelen maar niet te doden.Ikbenzelfookzo’nbraveburger.Alsstudenthebikooitopdegangvanmijnstudentenhuistegenovereeninbrekergestaan.Ikhadeenlegewijnflesinmijnhand,maarhebdienietgebruikt.Deinbrekermaaktezichdankbaaruitdevoeten.

Naastmijnbedligttegenwoordigeenhonkbalknuppel.Nouja,honkbalknuppel,hetiseentafelpootdiedaarvoordoorkangaan.Zo’nstukhoutdatjealskindgebruiktebijslagbal.Totdusverhebikdeknuppelniethoevengebruiken,maarhetvoeltwelgoedomhembijdehandtehebben.NaarhetschijntprobeerdenbraveburgersinHarenhetFacebook-tuigvanzichaftehoudenmeteenhockeystick.Misschiennietongewoonvooreenvillawijk,maardie maakt toch minder indruk.

TijdenseenvakantieineenafgelegenhuisinFrankrijkhadikeensteeksleutelonderhetbedliggen.Diehadikmeegenomenvoorhetgevalikietsaandeautomoestversleutelen.Zo’ndingwordtookweleenbahcogenoemd.Nietteverwarrenmeteenbaco,deindevoetbalwereldpopulairemixvanbacardiencola.

Misschienisdatnieteenszo’ngekidee,omeeninbrekermeteenbacoinplaatsvaneenbahcoteontvangen.Hetverrassingseffectzouerweleenstoekunnenleidendatdeongewenstebezoekerdenkt:ach,waarbenikookmeebezig?Proost,endangaikmaarweer eens. Voordezekerheidzouiktocheenbahcoofeenknuppelachterdehand houden.

Paul Scheer

jero

en p

oort

vlie

t

ging. Een pleidooi voor flexibele arbeidsvoor-waardenwordtgevoerdophetingekrompenkan-toorvankow.Hunmedewerkerseenbaanvooronbepaalde tijd aanbieden, durven Kuiper enWeghorstniet.Daarvoorisdesituatieteonzeker.Kuiper: ‘Dearbeidscontractenlopenmiddenvol-gend jaarvoordederdekeeraf.Danmoet jezevolgens dewet een vast arbeidscontract geven.Maardeonzekerheidisnogtegroot.kowzouzeeigenlijkeenvierdejaarcontractwillengeven.Hetzoumooi zijnalshetnieuwekabineteenvierdetermijn mogelijk maakt, hoewel we weten datonze medewerkers ook een huis willen kopen.Eigenlijkwillenweeenkeuzetussenvastoftijde-lijk helemaal niet maken, maar we moeten wel.’

Geert Hurks (Hurks Groep) ‘Dankzij de goede tijden

vulden we onze financiële buffer flink aan. Dan zit je er

vandaag de dag vrij relaxed bij’

FORUM #18/04.10.1216

& zoon

naam ReuylJuweliers,VonkJuweliersvestigingsplaats Dronten,Oldemarktaantal medewerkers 22respectievelijk1eigenaar JeroenVonk(Dronten), HenkVonk(Oldemarkt)

Ondernemen zit in de genen. In deze serie vertellen ouders, kinderen, broers en zussen die samen of ieder een eigen bedrijf hebben over hun overeenkomsten en verschillen.

FORUM #18/04.10.1217

Henk vonk (57) ‘Ik heb altijd gezegd: als je hier wilt komen werken, moet je eerst ergens anders stage lopen. Eigenlijk heb ik daar mijn eigen graf mee gegraven. Maar ik ben er niet rouwig om. Het is hier te klein voor ons beiden. Dat zou maar irritatie geven. Jeroen moet de ruimte hebben. Jaren geleden ging hij al naar vakbeurzen in Hongkong, Shanghai. Ter-wijl ik dacht: ‘Waarom ga je niet gewoon naar Utrecht?’ Daar is toch óók een vakbeurs?’‘Ik heb wat met de techniek. Ben graag bezig met reparaties. Ik vind het heerlijk als ik een klok of horloge weer aan het lopen krijg. Jeroen is meer een manager. Hij heeft veel meer met een mooi product dat hij kan verkopen. Hij heeft ook grotere zaken. Ik zou hier niet eens kwijt kunnen wat hij daar heeft staan. Ik heb weleens overwogen om de zaak uit te breiden. Maar uiteindelijk heb ik het toch maar niet gedaan.’‘Jeroen neemt veel hooi op zijn vork. Zo doet hij er ook nog bestuurs-werk bij. Dat zou ik niet kunnen. Ik wil ’s avonds even op de racefiets kunnen stappen. Ik kan ook rustig weg. Dan doet mijn vrouw de win-kel en maak ik een ommetje. Jeroen heeft daar geen tijd voor. Hij werkt vaak lang door. Ik ben ook weleens tot elf uur bezig met een reparatie. Maar ik woon bij het bedrijf; dus dat is ook gemakkelijker.’‘Ik ben veel terughoudender. Dat merkte ik weer toen Jeroen zijn eer-ste zaak kocht. Ik had zoiets van: werk nou eerst maar eens een paar jaar, doe ervaring op, zorg dat je wat meer verdient. Maar hij kan dat niet. Hij zegt weleens: ‘Als ik op jou had moeten wachten, was ik nu nóg niet voor mezelf begonnen.’ En daar heeft hij wel gelijk in. We praten overigens wél veel over het werk, kloppen regelmatig bij elkaar aan voor advies.’‘Hij heeft het best zwaar. Kijk alleen maar naar de huur van zijn pan-den. Ik zit hier al dertig jaar, die kostenpost heb ik niet meer. Dus is het voor mij veel gemakkelijker te doen. Daarom bereken ik hem ook niet te veel voor de reparaties die ik voor hem uitvoer. Dan heeft hij daar nog wat extra marge op. Ik doe het met plezier; ik vind het hartstikke leuk dat hij in het vak zit.’

jeroen vonk (28)‘Ik heb nog even gedacht dat het leger het voor mij helemaal zou zijn. Ik weet niet hoe ik dat ooit heb kunnen bedenken; ik vrees dat ik er veel te eigenwijs voor ben. Pas rond mijn 14de had ik echt het idee dat ik het juweliersvak in wilde. De vakopleiding in Schoonhoven voelde daarna als thuiskomen.’ ‘Ik heb er nooit serieus over gedacht om de zaak van mijn vader over te nemen. Tijdens mijn opleiding heb ik bij diverse andere bedrijven gewerkt. Ik was er al snel achter dat er zoveel meer was dan ik thuis had gezien. De werkbank is mijn vaders favoriete plek. Ik heb daar niet zo veel mee. Ik vind de commerciële kant van het vak veel leuker. En daarvoor moet je wél een grotere winkel hebben. Het was me snel dui-delijk dat wat ik voor ogen had, niet ging lukken in Oldemarkt.’‘Kort na mijn opleiding kon ik als bedrijfsleider aan de slag bij een juwelierszaak in Dronten. Voor mij een mooie kans om te ontdekken wat er bij komt kijken om een eigen zaak te runnen. Twee jaar later had ik het idee dat ik klaar was voor m’n eigen bedrijf. Ik had al een winkel op het oog, toen mijn werkgever mij vroeg of ik niet liever zijn zaak wilde overnemen.’‘Ik heb niet het idee dat mijn vader het jammer vindt dat ik voor een eigen bedrijf heb gekozen. Hij vond de stap wel groot. Ik begrijp dat wel. Hij is al tevreden als hij wakker wordt. Maar ik heb het gevoel dat ik dan de wedstrijd nog moet spelen. Ik wil elke dag een stapje verder komen. Zo is ook die tweede winkel er gekomen. Het zat in mijn hoofd. En dan nog een jaar of langer wachten? Nee, dat is echt geen optie. Het gaat ‘m misschien allemaal veel te snel, maar hij heeft er wél bewondering voor.’‘Ik heb dit jaar met opzet gekozen voor een bestuursfunctie bij Jong Management. Ik hoopte dat ik dan even afgeleid zou zijn van de waan van alledag. Maar met nog drie weken te gaan in deze functie, merk ik dat ik alweer onrustig word. Ik zou graag zeggen dat ik de komende twee jaar even niks extra ga doen. Puur economisch gezien, zou dat ook goed zijn. Maar ik vrees dat ik niet zo lang kan wachten.’

‘De werkbank is niet mijn plek’Zezittenbeideninhetjuweliersvak.Tochisereenverschil.HenkVonkhoudthet

lieverkleinschalig.ZoonJeroenniet.Hijheeftinmiddelstweezaken.‘Ikweetnietof

ikderusthebomzolangtewachten.’

Tekst:FrankdenHoed|Foto’s:TonPoortvliet,familieVonk

FORUM #18/04.10.1218

achtergrond

FORUM #18/04.10.1219

WIEISERBanG vooR De NATIONALE politie?

Ondernemers hebben het net een

beetje voor elkaar: de politie heeft

meer aandacht voor de aanpak van

criminaliteit gericht tegen het be-

drijfsleven. Worden die initiatieven

nu met één pennenstreek wegge-

veegd als Nederland een nationale

politie heeft?

Frank den Hoed | Foto: Peter Hilz/hh

Zesduizend euro schade aan z’n zeilgesloten opleggers. En daar bleef het ‘gelukkig’ bij, omdat ze toevallig leeg op z’n bedrijfsterrein ston-den. De transportondernemer die in de zomer van 2009 in Forum zijn verhaal deed, was not amused toen bleek dat zeilensnijders het weer op zijn wagenpark hadden gemunt. En zeker niet toen hij hoorde dat Jus-titie rond hetzelfde moment vrolijk rondbazuinde dat het de goede kant op ging met de criminaliteit in de transportsector. Terwijl het echt niet goed ging op dat moment.Sinds de zomer van 2009 is er veel veranderd. Er kwam een project-team ladingdiefstallen. Ook werd een officier van justitie benoemd die zich volledig kon richten op transportcriminaliteit. Nee, de transport-sector had niet te klagen over het effect van haar lobby. En de extra inzet was niet voor niets: er werden mooie resultaten geboekt. Het ladingdiefstalteam ontmantelde drie bendes die hun dagelijks brood verdienden met ladingdiefstal. Meer dan vijftig verdachten wer-den aangehouden; een deel van hen verdween voor langere tijd achter de tralies. En alleen al afgelopen jaar daalde het aantal ladingdiefstallen met 60 procent (zie kader Diefstal daalt). Dat werd onder meer bereikt met projecten als Secure Lane, gericht op de realisatie van voldoende beveiligde vrachtautoparkeerplaatsen langs de belangrijke Neder-landse transportaders. Een opsteker voor de branche dus. Maar tijd om tevreden achterover te leunen, is er niet.

FORUM #18/04.10.1220

achtergrond

Met de komst van de nationale politie (zie kader Een nationale politie op komst), begin volgend jaar, zou de positieve ontwikkeling van dit moment weleens hardhandig tot stilstand kunnen worden gebracht, vreest Helene Minderman, secretaris beleid en deelmarkten bij Trans-port en Logistiek Nederland (tln). Minderman is binnen de branche-organisatie onder meer verantwoordelijk voor het beleid op het gebied van criminaliteit. Ze is bang dat de sector door de komst van de natio-nale politie minder aandacht zal krijgen. Het probleem zit ‘m in de nieuwe structuur die is uitgedacht. Simpel gezegd wordt Nederland verdeeld in vier geografische units. Die units gaan zich bezighouden met onderwerpen als mensenhandel, drugs-smokkel en hennepteelt. Het is de bedoeling dat ze ook transport-criminaliteit in hun portefeuille krijgen. En daarin schuilt volgens Minderman het gevaar. ‘Je kunt op je vingers natellen dat trans-portcriminaliteit als het er op aankomt straks niet bovenaan de priori-teitenlijst komt. Dat kan niet zonder gevolgen blijven.’ Jaap Stalenburg, woordvoerder van transportverzekeraar tvm, gaat nog een stap verder in zijn kritiek. Hij stelde in De Telegraaf dat trans-porteurs en chauffeurs met de komst van de nationale politie straks weer terug bij af zijn. ‘Er mogen nu een paar dadergroepen vast zitten, over een half jaar zijn die weer vrij. En dan hebben we het niet eens

over het Europese banditisme, waarbij bendes over de grenzen heen dit soort criminaliteit plegen. Er is sprake van een wapenwedloop met die groepen. En die gaan we zo straks echt verliezen.’tln hoopt dat in elk geval een gespecialiseerd ladingdiefstalteam in stand kan worden gehouden. Al was het maar om te voorkomen dat de nu opgebouwde expertise als sneeuw voor de zon verdwijnt. Dat team zou dan kunnen gaan werken voor de vier regionale politie-units. Maar ook dit is een compromis, benadrukt Minderman. ‘Het zou natuurlijk het mooiste zijn als aan elke unit zo’n team voor ladingdiefstallen zou worden toegevoegd. Maar het is niet echt realistisch om te verwachten dat het daar ooit van komt.’ De transportsector houdt dus de adem in.

kommer en kwelIs de komst van een nationale politie dan alleen maar slecht nieuws? Nee, denken branches als de detailhandel. Eén nationale politie zou wel eens effectiever kunnen optreden tegen winkeldiefstallen en -overvallen dan plaatselijke of regionale korpsen nu doen. En dat is hard nodig, vinden winkeliers. Vorig jaar werden iets meer dan 42 dui-zend verdachten van winkeldiefstal opgepakt. In de meeste gevallen ging het om gevalletjes proletarisch winkelen zonder geweld. Maar het aantal dieven dat wél geweld gebruikt of ermee dreigt, is de afgelopen

Eén nationale politie op komstEénjanuarikomtzijuitdestartblokken:denationalepolitie.Voordevormingvanhetlandelijkekorpswordttweejaaruitgetrokken.Denieuwepolitieorganisatiebestaatuittienregionaleeenhe-den.Aanhethoofdvanzo’neenheidstaateenpolitiechef.Eénkorpschefkrijgtdeleidingoverhetlandelijkekorps.Erkomenéénofmeerlandelijkeeenheden(zoalseenlandelijkerecherche-eenheid)eneenlandelijkedienstvoordebedrijfsvoeringstaken,hetPolitiedienstencentrum.Gedachteachterdevormingvanéénnationalepolitieisdatdepolitiemeeralseenheidgaatwerkenalsiedereenvaltonderéénnationalekorpschef.Verwachtwordtdatdeverschillendeonderdelenvandepolitiebeterensnellerkunnensamenwerken(vooralquaautomatisering).Agentenzoudenmeertijdhebbenvoorstraatwerkenrecherchewerk,omdatzemindertijdkwijtzijnaanpapierwerk.Erkomtminderbureaucratie,bijvoorbeelddoorhetvereenvoudigenvanhetdoenvanaangifte.Ict,huisvesting,inkoopenpersoneelenorganisatiekunnencentraalwordengere-geldeningekocht.Ditmoetleidentotkostenbesparingen.

Diefstal daalt (maar niet altijd)Hetaantalladingdiefstallenissterkgedaald.DatblijktuitcijfersvanhetKorpslandelijkepolitiediensten(klpd).Werdeninheteerstehalfjaarvan2011nog431ladingdiefstallengeregistreerd,inheteerstehalfjaarvan2012warenheter176.Datbetekenteendalingvan59procent.Dewinstbijhetzeilensnijdenisnoggroter.Daarwerdeendalinggenoteerdvan75procent.Ondankseenlichtetoenamevanhetaantaldiefstallenvanvoertuigenencontainers(+7procent),namhettotaleaantaldiefstalleninhetwegtransport(lading,voertuigenencontainerssamen)afmetbijna40procent.DeStichtingAanpakVoertuigcriminaliteitschrijftdepositieveontwikkelingvooraltoeaandeinspanningenvanhetprojectteamladingdiefstallenvandeBovenregionaleRechercheZuid-Nederland.Ookinsectorengoudenzilverzijnvorderingengeboekt.Zonamhetaantalovervallenopjuweliersafvan58inheteerstehalfjaarvan2011tot28indeeerstehelftvanditjaar.Detoegenomenbereidheidvanhetpubliekommettipsoverdebrugtekomen,isvolgensRonLooie,woordvoerdervandeRaadvanKorpschefs,eenverklaringvoordezeontwikkeling.Mensenmeldenzichgemakkelijker:nietalleenviaMeldMisdaadAnoniem,maarookviahetregulierealarmnummer112.Watookmeespeelt,isdaterindemediadelaatstetijdmeeraandachtisvoor(gepleegde)overvallen(zoalsnaaraanleidingvandemoordopeenjuwelierinDenHaag).Mindermooiisdescoreindedetailhandel.Hetaantalovervallenwaarbijgeweldwerdgebruikt,kwamin2011uitop910,tegen855inhetjaarervoor.Wiedescoresvandelaatstejarenopeenrijzet,komttoteenschokkendeontdekking.Afgezettegen2007,toennog320gevallenvangewelddadigewinkeldiefstalwerdengenoteerd,issprakevaneenverdrievoudiging.

FORUM #18/04.10.1221

jaren flink gestegen: ten opzichte van 2007 is zelfs sprake van een ver-drievoudiging. Vaak gaat het om dieven die tijdens hun ‘werk’ zijn gesnapt en zich verzetten in een poging te ontkomen aan aanhouding. Natuurlijk, of de nationale politie daadwerkelijk effectiever zal kunnen optreden, moet nog blijken. Maar Sander van Golberdinge, secretaris winkelcriminaliteit bij Detailhandel Nederland, denkt zeker dat de landelijke aanpak positief kan uitpakken. Neem alleen al het doen van aangifte, zegt hij. Volgens Forum-onderzoek uit 2003 was dat toen al een van de grootste ergernissen van ondernemers. In al die jaren daarna is het nooit gelukt om daarvoor een uniform systeem te ont-wikkelen. Een systeem dat het voor ondernemers mogelijk maakt 24 uur per dag op elke willekeurige locatie volgens een vaste systematiek aangifte te doen. Van Golberdinge: ‘Het zal ook nu niet met één pen-nenstreek zijn geregeld, maar dat ene systeem is nu ineens wél een stuk dichterbij.’ Ook Paul Alfring, beleidsadviseur bij Thuiswinkel.org, de brancheor-ganisatie van internetwinkels, ziet vooral voordelen. Fraude kost de sector jaarlijks zeker 1 procent van de 5 miljard euro die alle branchege-noten samen jaarlijks omzetten. En die 50 miljoen euro is volgens Alfring nog maar een voorzichtige schatting: het zou net zo gemakke-lijk het dubbele kunnen zijn. Omdat er veel verborgen schade is, legt hij uit. ‘Het is als winkelier natuurlijk nooit leuk om te moeten erken-nen dat je flink bent opgelicht.’Een centraal punt om aangifte te doen, zorgt ervoor dat webwinkeliers in elk geval weten waar ze zich moeten melden. En dan gaat Alfring er gemakshalve vanuit dat op die plek ook capabele mensen zitten. ‘Als winkeliers nu een melding willen doen van fraude, worden ze over het algemeen vriendelijk te woord gestaan. Maar vaak ontbreekt het aan specialistische kennis. En de politie reageert vaak zo traag dat een frau-deur allang zijn malafide website weer uit de lucht heeft gehaald.’

erg kwetsbaarDe expertise van de politie zou wel eens kunnen toenemen, verwacht Theo Vermeulen, secretaris bij de Federatie Goud en Zilver. Hij is blij dat het aantal overvallen op juweliers fors is verminderd. Dánkzij alle aandacht voor de problemen van zijn sector die er nu is. Want waren er in het eerste halfjaar van 2011 nog 58 overvallen, in de eerste helft van dit jaar waren het er nog ‘maar’ 28. Een mooie score, die vooral is bereikt dankzij een landelijke aanpak. De vroegere aanpak met één overvallenteam ondergebracht bij het korps Noordoost-Gelderland, was in zijn ogen erg kwetsbaar. ‘Het team bouwde in korte tijd veel expertise op. Begon het net lekker warm te draaien, meldde de korpschef doodleuk: ‘Het is mooi geweest, maar we stoppen ermee.’ Omdat er in de regio ineens een andere prio-riteit is. Resultaat: de opgebouwde expertise was in één klap weg. Voor mij het bewijs dat je dit soort zaken van nationaal belang niet regionaal moet willen regelen.’ Alfring (Thuiswinkel.org) kan zich voorstellen dat ook de nationale politie het niet alleen af kan. En dat de dienst kennis van andere par-

tijen nodig heeft om zijn werk (straks) goed te doen. ‘Wij zouden daar als branche uiteraard graag bij helpen. We hebben daarvoor ook de expertise in huis. Belangrijkste is dat cybercrime eerst wordt benoemd tot prioriteit van de nationale politie.’

te veel ruimteDe komst van de nationale politie moet het ook gemakkelijker maken om criminaliteit gericht aan te pakken. Van Golberdinge (Detailhandel Nederland) heeft het bijna liefkozend over ‘het einde van de 25 konink-rijkjes’. Hij doelt daarmee op de lang niet altijd vlekkeloze samenwer-king van de huidige 25 regiokorpsen. ‘Als het goed is, ben je door het schrappen van die korpsen straks van heel veel discussies af. Waar je nu formeel nog tegen regiogrenzen oploopt, zou je daar dan eenvoudig doorheen moeten kunnen breken.’ Dat sluit goed aan bij de praktijk. Want criminelen stoppen ook niet bij regiogrenzen. Recent nog hoorde hij van een zaak die dat goed illustreert. ‘Een politie-eenheid in het noorden van het land controleerde onlangs een auto. Er bleken gestolen goederen in te liggen. Voldoende aanleiding voor nader onderzoek. Het spoor leidde naar een heler in Utrecht. Van daaruit was het spoor terug te herleiden naar de zwarte markt in Beverwijk; een ander spoor kwam uit bij een asielzoekerscentrum in Frankrijk, waar een Aziatische bende hoofdkwartier hield om van daaruit georgani-seerde winkeldiefstallen te plegen.’ Ook Alfring (Thuiswinkel.org) verwacht veel van de regio-overschrij-dende aanpak. ‘Omdat er nu zoveel regio’s zijn, wordt veel te weinig informatie gedeeld. Dat speelt fraudeurs enorm in de kaart. Zij zijn nu eenmaal niet gebonden aan de grenzen van een postcodegebied.’

www.vno-ncw.nl/criminaliteitsbeheersing

c. b

arto

n f

lym

en/h

h

FORUM #18/04.10.1222

‘Zorg is geen pot pindakaas’

De stijging van de zorgkosten moet een halt worden

toegeroepen,steltdeSociaal-EconomischeRaadineen

adviesaandeformateurs.Vooraldelangdurigezorgwordt

aangepakt.Maardeverplichtewerkgeversbijdrageniet.

‘Datligtcomplex’,zegtser-kroonlidJetBussemaker.

Tekst:PaulScheer|Foto’s:ChristiaanKrouwels

actueel

FORUM #18/04.10.1223

‘We hanteren niet de botte bijl’, zegt Jet Bus-semaker over het ser-advies van de commis-sie die zij voorzat. De commissie dacht lekker de tijd – oplevering voorjaar 2013 – te hebben voor een advies over de zorg. Maar de val van het kabinet gooide roet in het eten. Om de onderhandelaars in de formatie toch iets mee te geven, is snel een tussenadvies opgesteld. Want als je iets wilt veranderen in het zorg-stelsel, moet je dat in het regeerakkoord gere-geld zien te krijgen. Later komt het er vaak niet meer van. Het meest concreet is de ser over de awbz, die de langdurige zorg regelt en een flinke kostenpost is. De awbz wordt uitgekleed. Alles wat niet met de directe zorg voor oude-ren heeft te maken, zoals wonen, verblijf in een verzorgingshuis, welzijn en voeding,

moeten ouderen voortaan zelf gaan betalen. Tenzij ze dat niet kunnen; voor die groep zal er een financieel vangnet moeten zijn. Busse-maker: ‘Het gaat om een ander perspectief op de ouderenzorg. Er komt een generatie oude-ren aan die gewend is om zelf de regie te nemen in het leven. Ze hebben een bepaald leefpatroon en willen dat het liefst voortzet-ten als ze naar een verzorgingshuis gaan. Want waarom zou je iedereen in een kamer van dezelfde omvang onderbrengen? Variatie is prima, maar daar moeten ze in beginsel dan wel zelf voor betalen.’

En dat scheelt de overheid aan zorgkosten.‘Het gaat niet alleen over geld, maar dat klopt wel, ja. Sinds 1968 zijn er alleen maar uitga-venposten aan de awbz toegevoegd. Vorig

jaar is er 25 miljard euro aan de awbz uitgege-ven. Dat is niet meer houdbaar, zeker met het oog op de vergrijzing.’

Werkgevers hadden graag gezien dat er ook iets aan de financiering van de Zorgverzekeringswet wordt gedaan. ‘Dat ligt een stuk complexer. Daar zijn we nog niet aan toegekomen.’

Dus ook niet aan de verplichte werkge-versbijdrage aan de premie van werkne-mers? ‘Dat is ook omdat de sociale partners in de commissie hierover van mening verschillen. De werkgevers willen een maximering van hun bijdrage en willen die bijdrage onderdeel laten zijn van het cao-overleg. De vakbonden

WieisJetBussemaker?NaeenstudiepoliticologieinAmsterdambleefJetBussemaker(51)actiefindewetenschapalsonderzoekerendocent.In1998werdzijTweedeKamerlidvoordePvdA.In2007volgdedebenoemingtotstaatssecretarisvanVolksgezondheid,WelzijnenSport.NaeenkorteperiodealszelfstandigadviseurenvoorzittervandeMaatschappelijkOndernemersGroepiszijsindsvorigjaarrectorvandeHogeschoolvanAmsterdamenlidvanhetCollegevanBestuurvandeUniversiteitvanAmsterdam.Kroonlidvandeseriszijsinds2010.

FORUM #18/04.10.1224

actueel

willen dat juist niet omdat het cao-overleg dan over andere dingen kan gaan. Maar het thema zal terugkomen in een vervolgadvies’

Werkgevers dragen 12 miljard bij aan de stijgende zorgkosten, maar kunnen daar geen invloed op uitoefenen. Dat is toch raar? ‘Nou, zij kunnen wel invloed uitoefenen met preventieve maatregelen en zo het ziektever-zuim van hun werknemers terugdringen. Maar ik snap de zorg van werkgevers. Ik snap echter ook de zorg van de vakbonden die niet willen dat de rekening volledig bij de werkne-mer komt te liggen. In een vervolgadvies gaan we daar verder op in. Dan wegen we de ver-plichte bijdrage ook af tegen andere opties om de zorgkosten omlaag te krijgen. Ik kan er dus nu niets over zeggen.’

Centraal in het advies staat dat de zorg ‘gepast’ moet zijn. Wat bedoelt u daar-mee? ‘Artsen schrijven vaak medicijnen en behan-delingen voor zonder dat ze weten wat die pre-cies kosten. Of ziekenhuizen behandelen een-zelfde aandoening op verschillende manieren. Het ene ziekenhuis schrijft een echo voor, het andere doet daar nog een scan bovenop. Veel artsen hebben de neiging om voor de zekerheid eerder te veel dan te weinig te doen. Dat leidt tot onnodige zorgkosten. Dus moeten er stan-daardbehandelingen komen.’

Gaat dat niet ten koste van de concurren-tie tussen ziekenhuizen? ‘Nee, want die moeten de concurrentie meer

zoeken in het bieden van gezondheidswinst voor patiënten en de kwaliteit van de zorg. Of ze kunnen zich specialiseren in bepaalde behandelingen, zoals knieoperaties.’

U bent wel voor marktwerking in de zorg?‘Het is maar wat je daar onder verstaat. Die hele discussie is gepolitiseerd. Tegenstanders wijten alles wat slecht gaat in de zorg aan marktwerking, voorstanders alles wat goed gaat. In mijn optiek kun je de zorg niet verge-lijken met het verkopen van een pot pinda-kaas. Er zitten publieke en private elementen in. Er is nog altijd sprake van budgettering in de zorg. En marktwerking heeft wel een posi-tief effect op de productiviteit en de innova-tie, maar heeft ook bijgedragen aan de volu-megroei. Ziekenhuizen worden geprikkeld om zoveel mogelijk te behandelen.’

Die productieprikkel moet eruit. Hoe? ‘Dat is een technisch, ingewikkeld verhaal. Als ser laten we dat over aan de politiek. Je kunt kijken hoe andere landen dat doen. In Engeland wordt het realiseren van een jaar gezondheidswinst bijvoorbeeld als voor-waarde gesteld voor de financiering.’‘We moeten wel oppassen dat we de sector niet belasten met wéér een nieuw stelsel. Het huidige bestaat nu zes jaar en moet de kans krijgen om zich te ontwikkelen. Dat betekent overigens wel dat zorgverzekeraars nu hun rol in het stelsel moeten gaan waarmaken en echt selectief moeten gaan inkopen bij zorg-aanbieders. Zo worden die scherp gehouden.’

Wat gaat de politiek met dit advies doen? ‘Als we uitgaan van de huidige formatie, dan zitten er elementen in voor zowel de PvdA als de vvd. Ik denk wel dat ze hiermee kunnen leven.’

De PvdA, uw partij, wil anders de markt-werking in de zorg terugdraaien.‘En de vvd wil met vrije prijsvorming juist verder gaan dan ons advies. Gaan ze voor de absolute winst of voor een gedeeld resultaat? Formeren is altijd een kwestie van geven en nemen. De onderhandelaars moeten daarbij wel beseffen dat ons advies een breed draag-vlak heeft. En niets doen is geen optie, want dan stijgen de zorgkosten alleen maar verder.’

Is de uiteindelijke keuze: wie wordt wel en wie wordt niet behandeld? ‘Tijdens de hoorzittingen die de commissie heeft gehouden, is daar veel over gesproken. Ik ga niet zeggen hoe duur een behandeling mag zijn. Het is nooit een kwestie van alleen geld. Maar je kunt je wel afvragen of een oudere patiënt een nieuwe heup nodig heeft die veertig jaar meegaat, als er ook een goed-kopere is die 25 jaar meegaat. En bij het behan-delen van kanker moeten artsen zich afvragen hoelang het zinvol is om daarmee door te gaan. Zij willen mensen zolang mogelijk en met alle middelen in leven houden, maar mis-schien is het wel beter voor iemand om de laatste fase van zijn leven thuis bij de familie door te brengen.’

www.vno-ncw.nl/gezondheidszorg

Advies aan de formateurs•Depatiëntmoetzelfderegiekrijgenoverzijnzorg,endaardusgoedinzichtin(kunnen)hebben.

•Zowelzorgaanbiedersalszorgontvangersmoetenzichmeerbewustwordenvandekostenvanzorg.

•Dezorgmoetzoveelmogelijkindeeigenomgevingwordenverleend.Deeerstelijn(huisarts)krijgteengrotererol.

•Deprikkelvoorziekenhuizenomzoveelmogelijktebehandelenmoetwordenaangepakt.

•Deawbz(AlgemeneWetBijzondereZiektekosten)wordtbeperkttotdeechtezorgkosten.Kostenvanwonen,verblijf,welzijnenvoedingwordenzoveelmogelijkdoormensenzelfgedragen.

FORUM #18/04.10.1225

mohikanen

‘Ze gaan door het oog van de naald’

beroep:caravantechnicus

Nederland telt volgens Bovag vijfhonderddui-zendcaravans,150duizendvouwwagensenzes-tigduizendcampers.Jegaatjeafvragenhoeveiligdiezijnals jebedenktdater jaarlijkstwee,mis-schiendriegediplomeerdecaravantechniciwor-den afgeleverd. ‘De laatste jaren is erveel luxe

bijgekomen. Airco’s, movers, dat soort dingen’,zegtgediplomeerdcaravantechnicusMarcelvandenHeuveluithetBrabantseLiessel.Heb jedaar nu echt een speciaaldiplomavoornodig? ‘Hoe kun je kwaliteit leveren als je nietweetwatjemoetdoen?Ikkrijgregelmatigcara-vansdieelderszijngerepareerd,maartochweerproblemen geven. Mensen onderschatten het

belangvanonderhoudomdatzedecaravanmaareenweekof zes per jaar gebruiken. Ik zie bijnaverpulverdebandenofgasleidingenendaarzijnze dan mee naar Zuid-Frankrijk gegaan. Somsgaanzedoorhetoogvandenaald.’

Tekst:RemkoEbbers|Foto:IlyavanMarle

‘Nog maar

50in Nederland’

FORUM #18/04.10.1226

belrondje

Peter van Rijn / Interseco / Den Haag

‘Gepaste klap’‘Datjelijfengoedmagverdedigen,mitsproportioneel,daarbenikhetmeeeens.Datmensenoverlijdeniseenheel anderverhaal.Teeven loopt indit gevalmisschienwatopdezakenvooruit.Derechtermoetzichhieroveruitspreken.Maarikbegrijpdathijhetzegt.’‘Ikhebzelfnognooiteeninbrekeropheterdaadbetrapt.Maarals ikbedreigdword, zou ikweleengepasteklapuitdelen.Datmag iedereburgerdoen.Alseen inbreker

zichovergeeften rustigopeenstoelgaat zitten, isheteenandere zaak.Danmoet je gewoondedeurop slotdoen en de politie bellen.’‘Onderditkabinetishetbeeldgaankantelendatinbre-kersbeschermdwordenen je als slachtoffernietsmagdoen. Dat je niet meteen het etiket ‘verdachte’ op jehoofdkrijgtalsjeeentikuitdeelt,vindikwelgoed.Maarhetmoetwelinproportieblijven.Nederlandmoetgeenvrijstaatworden.’

Piet Zeeuw / Autobedrijf Haag Zeeuw/ Delft

‘Paar tikken’‘InprincipeheeftTeevenhonderdprocentgelijk.Watmijsteekt isdathetdoorde journalistiekhelemaaluit zijnverband wordt gerukt. Hij heeft niet gezegd dat jeiemanddoodmagslaan.Wat ikalssimpeleburgernietsnap,iswathijwilbereikenmetdieuitspraak.Eriszoveelaandehand,iedereendoetmaar.KijknuwaterinHarenisgebeurd.’‘Ikhebzestienbedrijven,daarwordtmaandelijksgesto-

len.Opklaarlichtedagwordenairbagsuitauto’sgehaald.Zestelenbanden,wielenenzerijdendesnoodsmetdeauto’s door de pui. De politie komt wel in actie, maar de daderswordennietgevonden.’‘Hetwaszodatinbrekersergbeschermdwerden.Alszewerden opgesloten, hadden ze het waarschijnlijk nogsteeds beter dan thuis in Hongarije of Roemenië. Datschrikthelemaalnietaf.Ikzouhetverschrikkelijkvindenalsiemandzouoverlijden.Maarhetluchtontzettendopals je een paar tikken kunt uitdelen.’

Peter de Bruijn / De Bruijn & Partners (assurantie­kantoor) / ’s Gravenzande

‘Uitgang blokkeren’‘Ikhebnaeenalarmmeldingeenkeerineenreflexmetmijnautodedeurvanmijnbedrijfgeblokkeerd.Zozoudeaftochtwatmoeilijkerworden.Enalszedantochoverdeautowistenteklimmen,zouhetvoormijgemakkelij-kerzijnzetegendestraattewerken.Waaropdepolitiezei:maarmeneer,datmagniet.’‘Jehebtvanandermansspullenafteblijvenenikbenhet

metTeeveneensdatheteenrisicovanhetvakisalserdanperongelukgewondenvallen.GevaarisdathetnetalsinAmerikawordttoegestaanomjespullentenkostevanallesteverdedigen.’‘Nietinelkbedrijfisietsvoorhandenomjemeeteverde-digen.Dusmoetjejebewapenen.Endatvindikbeang-stigend. Inbrekers gaan zichdanookbeter bewapenen.Hetheeftwelietswegvaneenwapenwedloop.Enikkanjenualvertellendatjedienooitgaatwinnen.’

Geweld gebruiken mag?Een 37-jarige inbreker sterft aan zijn verwondingen nadat hij op heterdaad is

betraptineenwoning.StaatsecretarisFredTeevenvanJustitiezegtdaaropin

demediadathetsterfgevaltreurigis,maareenrisicovanhetinbrekersvak.

Wat doen ondernemers als zij een inbreker tegenkomen?

Tekst:RemkoEbbers,FrankdenHoedFoto’s:HansStakelbeek,SamRentmeester

FORUM #18/04.10.1227

vijf vragen aan

Het zit er bijna op voor de Floriade, zijn de verwachtingen een beetje uitgekomen?‘Absoluut, het is een heel mooi instrument geweest. De hele regio stond in the picture, ondernemers zijn heel enthousiast en veel exposanten hadden graag gezien dat we nog wat langer open zouden blijven. Maar ja, we zijn een wereldtentoonstelling en dan is die 186 dagen het maximum. We hebben een enquête gehouden onder zestienduizend bezoekers en die gaven ons gemiddeld een 8,9. En de Amerikaanse zenders cnn en abc noemden ons als één van de tien meest inte-ressante attracties van 2012. We hebben dus ook veel Amerikanen op bezoek gehad. Ook de congressen en vergaderingen liepen erg goed. We waren bijna elke dag bezet.’

de hamvraag is natuurlijk: heeft u ook die twee miljoen bezoekers gehaald waar u vorig jaar op hoopte?‘Het exacte aantal houd ik nog even voor me, maar zo ongeveer twee miljoen dat gaan we wel halen, denk ik. Met zoals verwacht ook heel veel bezoekers uit het buitenland. Ook hoog bezoek, zoals de Turkse president. En verder veel ambassadeurs, ministers en han-delsdelegaties uit landen als Turkije, Italië, Spanje, Kenia, Vietnam, Rusland, Bolivia, Indonesië noemt u maar op. Met bedrijven uit de tuinbouw, dienstverlening en dergelijke.’

wat heeft het nederlandse bedrijven opgeleverd?‘Heel concreet: Scelta, een champignonver-werker, heeft hier nieuwe producten geïntro-duceerd. Net zoals het bedrijf Fleuren uit de regio Venlo dat met een nieuwe soort kleine fruitbomen kwam. Dat is voor veel landen interessant dus worden er contacten gelegd en ook direct zaken gedaan. En tno heeft laten zien wat we zoal in huis hebben aan nieuwe tuinbouwmethodes: hoe je zelfs in gebouwen zonder licht groenten kunt kwe-ken. Of algen, ook een ontwikkeling waarin veel landen geïnteresseerd zijn.’

de sector moet nu weer tien jaar wachten op de volgende Floriade in almere. is dat niet te lang?‘Dat duurt inderdaad nog even, maar ik denk dat deze Floriade genoeg heeft opgeleverd om voorlopig mee vooruit te kunnen. De spin­off zal zeker nog vier tot acht jaar doorlopen. Veel ontwikkelingen zullen nu wereldwijd uitge-probeerd gaan worden.’

gaat hier volgende week nu in één klap het licht uit?‘Voor de Floriade wel. En dus ook voor de meer dan zeshonderd mensen die hier aan het werk zijn geweest. Een verschrikkelijk goed team trouwens, zonder hen was het niet zo’n succes geworden. Wel zijn er twee gebouwen die blijven staan. En het idee is om van een deel van het park een bedrijvenpark te maken; dat zal in deze tijd van crisis nog behoorlijk wat energie gaan kosten.’

Tekst:KarinBojorge|Foto:Floriade

paul beck

‘Veel hoog bezoek op Floriade’

na 186 dagen gaan op 7 oktober de

poorten weer dicht bij de Floriade in

venlo. paul beck, directeur van de

Floriade, heeft in de tussentijd heel

wat hoogwaardigheidsbekleders zien

langstrekken. ‘daarvan gaat nederland

nog jaren profiteren.’

FORUM #18/04.10.1228

actueel

blokken voor een baanNa jaren van klagen over elkaar gaan het middelbaar beroepsonder-

wijs en het bedrijfsleven samen proberen om onderwijs en arbeids-

markt beter op elkaar af te stemmen. De eerste ervaringen zijn

veelbelovend.Maarwerkgeversmoetennietverwachtendatzijeen

op maat gesneden werknemer kunnen bestellen.

Tekst:PaulScheer|Foto:Apelöga/hh

FORUM #18/04.10.1229

blokken voor een baanHet beroepsonderwijs biedt alleen maar pretstudies aan, en houdt geen rekening met de wen-sen van het bedrijfsleven. Bedrijven denken dat het mbo jongeren opleidt voor vacatures die ze hebben, en komen zelf niet door met stages en leerplekken. Dat waren tot voor kort de heer-sende gedachten aan de kant van het regionale bedrijfsleven enerzijds en het middelbaar beroepsonderwijs anderzijds. Er vond wel overleg plaats, maar dat was meer tegenover elkaar dan met elkaar. Die tijd is voorbij, als we de dit jaar gestarte Stichting Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (sbb) moeten geloven. Daarin overleggen het onderwijsveld en de sociale partners over het aanbod, de inhoud en kwaliteit van opleidingen en stages. Revolutionair, een doorbraak, wordt die aanpak genoemd. ‘Dit is niet de zoveelste praatclub’, bezweert Jan van Zijl, voorzitter van de mbo Raad en sbb. ‘We laten zien hoe het poldermodel nog steeds kan werken’, zegt Michael van Straalen, voorzitter van de Metaalunie en vicevoor-zitter van sbb. De afspraken die onderwijs en bedrijfsleven centraal maken, worden door de

FORUM #18/04.10.1230

actueel

zogenoemde kenniscentra die per sector zijn georganiseerd, nader uit-gewerkt. Die kenniscentra bestonden al langer, maar werden niet altijd voldoende serieus genomen. Dat gebeurt nu wel. Moet ook, want als de polder er niet zelf uitkomt, grijpt de minister van Onderwijs in. sbb buigt zich onder meer over het aantal opleidingen, in het bijzonder het aantal opleidingen voor beroepen die niet bepaald arbeidsmarktre-levant zijn. Het is een doorn in het oog van het bedrijfsleven dat roc’s (regionale opleidingscentra) leerlingen trekken met opleidingen met hippe namen waarnaar geen vraag is op de arbeidsmarkt, terwijl bedrijven wel schreeuwen om technici die er niet zijn. Van Zijl vindt dat het bedrijfsleven overdrijft. ‘Alsof we alleen populaire opleidingen aanbieden. Daarnaast leven we niet in China; jongeren kiezen zelf hun opleiding. We zeggen niet tegen een tweejarige: ga jij maar naar het Staatscircus.’ Hij wijst er daarnaast op dat de arbeidsmarkt grillig is. De arbeidsmarkt van nu is niet die van morgen. Kijk maar naar de bouw-sector die op zijn gat ligt. Wie had dat vier jaar geleden kunnen voor-spellen?

arbitrageMaar dat betekent niet dat het mbo helemaal niet nadenkt over het onderwijsaanbod en de vraag op de arbeidsmarkt. Het is de bedoeling dat elke opleiding een ‘bijsluiter’ krijgt met informatie over de kansen op een baan na het examen. Ook wordt elke jongere die zich aanmeldt voor een opleiding aan de tand gevoeld over zijn keuze. Volgend jaar wordt een arbitragecommissie ingesteld die zich gaat bui-

gen over conflicten rond opleidingen. Als een roc bijvoorbeeld de zoveelste opleiding design wil starten, kan een naburig roc dat al zo’n opleiding heeft bij de commissie aankloppen. Of als een roc een dure opleiding uit bezuinigingsoverwegingen wil schrappen, terwijl het regionale bedrijfsleven wel hecht aan die opleiding, kan de commissie zich daar over buigen. Het bedrijfsleven zal echter ook over zijn schaduw heen moeten stap-pen, zegt Van Straalen. ‘Het aantal opleidingen moet omlaag, want het zijn er gewoon te veel. Bedrijven moeten accepteren dat de roc’s jonge-ren niet opleiden voor die ene specifieke vacature die zij zelf hebben. De roc’s leiden op voor de arbeidsmarkt, niet voor een functie.’ Bedrij-ven die dat willen, kunnen beter een bedrijfsschool beginnen. Dat gaat overigens vaak in samenwerking met een roc. ‘Bedrijfsscholen zijn een aanvulling op het mbo, die bijten elkaar niet.’De term numerus fixus wordt weliswaar niet gehanteerd in het mbo – dat is meer iets van de universiteiten – maar op hun manier doen de roc’s wel iets aan de instroombeperking voor populaire opleidingen. Richtsnoer is vaak het aantal beschikbare stageplaatsen. Want zonder stage kunnen leerlingen hun opleiding niet afmaken. roc van Twente hanteert om die reden een instroombeperking voor de opleidingen tot dokters- of tandartsassistente. Dat is opvallend, aangezien er wel vol-doende vraag is op de arbeidsmarkt. Het probleem is echter dat dok-ters- en tandartspraktijken een beperkte omvang en daardoor geen stagemogelijkheden hebben. roc van Twente beperkt de instroom ook als opleidingen weinig perspectief bieden. ‘Daar zijn we mee

Instroombeperking roc van Twente• Juridischeopleidingen(120plaatsen)•SportenBewegen(228)•Artiest(48)•Doktersassistent(40)•Tandartsassistent(45)•Kinderopvang(240)•Defensie(50)

Oplopend tekortPeroktoberheefthetmbo27duizendstage-enleerplaatsenmindertebiedendaneenjaareerder.Erzijntwaalfdui-zendleerbanenminder,eendalingvan8procent,envijftienduizendstageplaat-senminder(4procent).Intotaalheefthetmbobehoefteaan345duizendstageplaatsenen148duizendleerba-nen.Detekortendoenzichvooralvoorindebouw,zorgenwelzijn,transportenlogistiek,decarrosserieenbijbakkers,slagersendeoverheid.

FORUM #18/04.10.1231

begonnen toen het een hype was om kapster te worden’, zegt hoofd communicatie Els van Riel. ‘Om teleurstelling te voorkomen raden we jongeren aan eens te gaan kijken bij de rest van onze 220 opleidingen.’ In december worden de opleidingen met een instroombeperking bekendgemaakt, zodat middelbare scholieren en hun decanen genoeg tijd hebben om daarop in te spelen.

teleurstellingVoor zover Van Riel weet is roc van Twente tot dusver de enige mbo-instelling die zo met instroombeperking werkt. ‘Andere roc’s vragen ons wel eens of het een marketingtool is. Maar dat hebben wij niet nodig, want we zijn het enige roc hier. We willen de student op de juiste plek krijgen. Ik kan me voorstellen dat je anders met instroombe-perking omgaat als je concurreert met een ander roc.’Het roc Amsterdam zegt geen officieel beleid van instroombeperking te hebben, maar past het in de praktijk wel toe. ‘Voor opleidingen als grime, musical, sport en bewegen, en de defensieopleidingen is een beperkt aantal plaatsen’, zegt beleidsmedewerker Johan de Jong. ‘Je krijgt dan wel te maken met teleurstelling. Jongeren hebben een bepaalde ambitie, een verlangen, en begrijpen niet waarom ze niet op een opleiding terechtkunnen. Een andere opleiding kiezen is makkelij-ker gezegd dan gedaan. Dat is niet een kwestie van een knop omzetten. Ze moeten toch gemotiveerd zijn.’In crisistijd begint het tekort aan stageplekken steeds meer op te spelen. Volgens Van Straalen en Van Zijl wordt dat het bedrijfsleven niet nage-

dragen door het onderwijs. ‘Docenten erkennen dat het nu moeilijk is voor bedrijven om stages aan te bieden. Er moeten eerder mensen uit dan dat er bij kunnen’, zegt Van Straalen. ‘Dat speelt ook op moreel vlak mee: je kunt het als ondernemer bijna niet maken om je vaste per-soneel noodgedwongen te ontslaan en vervolgens een stagiair binnen te halen.’Er zit volgens hem weinig anders op dan het bedrijfsleven regelmatig op te roepen om bestaande stage- en leerplekken voort te zetten en als het even kan nieuwe aan te bieden. Hij kent regio’s waar lijsten met naam en toenaam van stagiairs rondgaan: wie heeft nog plek? Volgens Van Zijl zouden bedrijven die plek bieden belastingvoordeel moeten krijgen. Het afstemmen van het onderwijsaanbod op de vraag van het bedrijfs-leven zou ook kunnen worden afgedwongen door de overheidsfinan-ciering anders in te richten. Arbeidsmarktrelevante opleidingen krij-gen dan meer geld dan opleidingen die verder van de arbeidsmarkt staan. Beide partijen zijn daar geen voorstander van. Van Straalen: ‘Dat moet je niet vanuit Den Haag doen, maar neerleggen in de regio. Daar weten ze het best aan welke opleidingen behoefte is.’ Van Zijl ziet ook geen noodzaak voor een andere vorm van financiering. ‘Van het mbo kan het hbo nog wat leren. Daar willen ze wel eens vergeten waar die ‘b’ voor staat.’

www.vno-ncw.nl/onderwijs

‘we zeggen niet: ga jij

maar naar het staatscircus’

pete

r hi

lz/h

h

FORUM #18/04.10.1232

rubrieksnaam

32 FORUM #18/04.10.12

buiten beeld

FritsKorthalsAltes(82)

Was: ministervanJustitie,informateur Balkenende IIIs: voorzitterAdviesraadInternationale Vraagstukken(aiv)

‘Vooropgesteld dat een jongere generatie nu moet beslissen, lijkt het mij goed als de onderhandelaars van vvd en PvdA vooral doelstellingen en grenzen afspreken. Een heel gedetailleerd akkoord heeft geen zin, aange-zien je toch niet vier jaar vooruit kunt zien. De mate van gedetailleerdheid zegt ook iets over het wantrouwen tussen de onderhande-lingspartners.’‘Balkenende II, het kabinet waarbij ik als informateur was betrokken, is na drie jaar gevallen als gevolg van de frictie tussen D66-fractievoorzitter Lousewies van der Laan en vvd-minister Rita Verdonk. Dat was zo’n onvoorziene situatie. De formatie zelf was vrij vlot verlopen. Dat moest ook wel,

want de Voorjaarsnota met de bezuinigingen voor het volgend jaar moest al snel worden ingediend. Na het mislukken van de forma-tiepoging van cda en PvdA wilden de vvd en het cda het met D66 proberen. Er waren enkele zware onderhandelingsmomenten. D66 wilde investeren in onderwijs en inno-vatie, wat betekende dat er elders extra moest worden bezuinigd. We hebben een paar avonden met het cpb doorgebracht voordat het lukte om de financiële doelstelling rond te krijgen.’‘Twee jaar eerder had ik de politiek verlaten als voorzitter van de Eerste Kamer. Die beviel mij beter dan de Tweede Kamer, want die vond ik toch vluchtiger. Na mijn periode als minister heb ik weliswaar anderhalf jaar in de Tweede Kamer gezeten, maar zodra het kon ben ik overgestapt naar de Eerste Kamer. Daar wordt vooral gekeken naar de handhaafbaarheid van wetten, en of ze verenigbaar zijn met de grond-wet en internationale verdragen. Ik ben het niet eens met de kritiek dat de Eerste Kamer vertragend werkt. De meeste wetsvoorstellen worden als hamerstuk afgehandeld.’

‘In de politiek gaat de besluitvorming nu een stuk sneller dan in mijn tijd, met al die moderne hulpmiddelen. Politici sturen con-stant berichten ter algemene kennisneming. Ik ben nog wel bij de politiek betrokken via de aiv. Onlangs hebben we een advies uitge-bracht aan de formateurs over Defensie. Daar mag niet meer op bezuinigd worden, vinden wij. Nu al komt Defensie te kort bij haar taken in internationaal verband. Denk aan de pira-terijbestrijding, de Kunduz-missie, het stu-ren van F16’s naar Libië. En vergeet niet dat het zorgen voor een veilige wereld ook in het belang is van het exporterende bedrijfsleven.’‘Kunduz is een belangrijke missie. Afghani-stan heeft ons al zoveel offers gekost, die ver-plichten het ons dat we het afmaken. Ook vanwege onze reputatie. Want vno-ncw maakte zich dan wel druk over de pvv, maar het PvdA-besluit in 2010 om met de Uruz-gan-missie te stoppen was zeker zo schadelijk voor onze internationale positie.’

Tekst:PaulScheer|Foto:SamRentmeester

‘Politiek gaat stuk sneller’

33 FORUM #18/04.10.1233

ns-bestuurder benoemd tot Topvrouw van het jaar

MerelvanVroonhoven,lidraadvanbestuurvandeNederlandseSpoorwegen,isbenoemdtotTopvrouwvanhetjaar2012.Datbleeknaeenspannendefinale,op27 september in Santpoort.

DeverkiezingvandeTopvrouwvanhetjaarbestaatsinds2005.VanVroonhovenisdeachtstedeelnemerdiedezetitelachterhaarnaammagzetten.Zijonderstreeptmethaaruitverkiezingdeintentiesvandens:strevennaarmeerdiversiteitindeorganisatie.VanVroonhoventoondezichergblijmetdetitel.Ineeneerstereac-tiezeizetehopendatdeverkiezingvrouweninspireertomdoortezettennaardebedrijfstop.‘Jegeeftpaseenkrachtigsignaalafalsdiversiteitvanzelfsprekendwordtbinnenorganisaties.Tegenwoordigzieikdievanzelfsprekendheidsteedsmeerwerke-lijkheidworden.Ookinonzeeigenorganisatie.’VoordeverkiezingTopvrouwvanhetjaarwarentientopvrouwengenomineerd.OpbasisvandeaangeleverdeinformatiewarenAnnerieVreugdenhil,MerelvanVroonhovenenStephanieHottenhuisgekozentotfinalisten.Zijmoestendejuryon-derleidingvanoud-KamervoorzitterGerdiVerbeet(enmetvno-ncw-directeurNiekJanvanKesterenalseenvanhaarleden)ineenpersoonlijkepresentatieovertuigenwaaromzijdetitelTopvrouwvanhetjaar2012verdienden.VanVroonhovenwerddoordejurygeprezenalslichtendvoorbeeldvandevrouwelijkeleiderschapsstijldieuitgaatvanverbinding.‘Merelweetalsgeenanderhetbesteuitmensentehalen.Zijheeftinhaarleveningrijpendekeuzesdurvenmakendieertoehebbenbijgedragendatzijdeleiderisgewordendiezijnuis.Daarbijheeftzijdebalansgevondentussengevoelenverstandenzakelijkenprivé’,citeerdeVerbeetuithetrapport.www.topvrouwvanhetjaar.nl

veReniging

stic

htin

g to

pvro

uw v

an h

et ja

ar

V.l.n.r. Oud Tweede Kamervoorzitter Gerdi Verbeet, topvrouw Merel van Vroonhoven (ns) en de

winnares van vorig jaar, Ellen Faber

34 mens

•BijpratenopdePrinsjesdagborrel•Personalia

36 branche

•Vervoerders:‘Contractbreukgrootprobleem’

•Online-verkopenstijgentegendetrend in

•Weermannenkomenhorecategemoet

•EvenbellenmetRobvanGijzel,burgemeestervanEindhoven

• ‘Artsenbeterafmetnascholingfarmaceutischebedrijven’

•Huizenprijzenweergedaald•Zesstartupswinnentopcoach•Klantenwillenduidelijkepolis

34 regio

•AchterhoekseInnovatieprijsvoorkrooskweker

34 duurzaam

• ‘Vooruitstrevendebedrijvenwinnaarsvandetoekomst’

• ‘Tweewielerszijnschoon,stilenzuinig’

•DuurzameVastgoed50nl voorCoenvanOostrom,bestuursvoorzittervanovg

-‘Innovatiekannietzonderfundamenteelonderzoek’

FORUM #18/04.10.1234

vereniging mens

Bijpraten op de PrinsjesdagborrelDeregeringisdemissionair,waternogoverblijftvandebegrotingvanRutteIvoor2013isnogmaardevraag,maarPrinsjesdagginggewoondoor.NetalsdePrinsjesdagborrelvanvno-ncwinhetHaagseNieuwspoort,naastdeTweedeKamer.Deborrelishétevenementominformeelbijtepratenmettopmensenvanhetbedrijfslevenenpolitici.OokdebeideonderhandelaarsRutteenSamsomkwamenlangsomhetnuttigemethetaangenametecombineren.Wellichtdatbeidenideeënhebbenopgedaanvoordevolgendeformatiedag.Foto’s: Jeroen Poortvliet

Bernard Wientjes begroet Ronald Plasterk en zijn vrouw Els. De regen heeft

duidelijke sporen achtergelaten op de schouders van het PvdA-Kamerlid

Oude bekenden: Voormalig vvd-minister van volkshuisvesting Sybilla Dekker

(2003-2006, nu onder andere voorzitter van Talent naar de Top) en voormalig

cda-minister van Buitenlandse Zaken Jaap de Hoop Scheffer (2002-2003, daarna

voorzitter van de Navo)

Demissionair premier Rutte begroet zijn partijgenote Annemarie Jorritsma,

burgemeester van Almere

V.l.n.r. Hans Rijniers, ceo van Sodexo, internetondernemer Ben Woldring en PvdA-

fractievoorzitter Diederik Samsom

FORUM #18/04.10.1235

paul visschedijk stapt na veertienjaaruitdedirectievancskFoodEnrichmentinLeeuwarden.Hijwordtopgevolgddoorsanne melles.MelleswastotvoorkortalgemeendirecteurvanbiotechnologiebedrijfViaLactia,eendochter-bedrijfvanhetNieuw-ZeelandsezuivelconcernFonterra.

Nahetoverlijdenvanalgemeendirecteurad van batenburg is richard snijdersbenoemdtotzijnopvolgerbijVolvoCarsNederland.Hijdraagtzijnfunctievanalgemeendirec-teurVolvoCarsChinaoveraan Qiang Fu.

NetbeheerderEnexisheeftmaarten blacquière per 1 december benoemd tot cfo. Hijvolgtrené oudejans op, die per oktober naar aardgasbedrijfGasunieisvertrokken.BlacquièrekomtbijGasTerravandaan,hetzelfstandigezusterbedrijfvanGasunie.

Maarten Blacquière

IngenieursbureauArcadisheeft paul souaidaange-steldalsmanagingdirector.Hijvolgtdaarnicola simoninop.SouaidgaatookdeeluitmakenvandeArcadisLeadershipCouncil

enhetEuropesemanage-mentteamvanhetbedrijf.

Per1septemberisKoos pullemanaangesteldalsdirecteurvanhetNederlandsInstituutBedrijfshulpverlening.HiervoorwerktePullemanalsmarketingmanagerbijNsecure,eenbedrijfdatzichrichtopveiligheids-oplossingendoortechniekensoftware.HijblijftbetrokkenbijdeVerenigingZelfbeschermingBedrijvenenInstellingen(vzbi)waarhij bestuurslid is.

TelegraafMediaGroepvoerteennieuweorganisa-tie-managementstructuurin. In de nieuwe structuur vormtderaadvanbestuursamenmetvijfdirectiele-denvanbedrijfsonderdelenhetexecutivecommittee.DitzalbestaanuitceoHerman van Campenhout, cfo Fred arp en directeur rob eijkelenkamp. marc de vries, philip alberdingk Thijm, Frank volmer en sjors Kroon completeren ditexecutivecommittee.

personalia

gast

erra

vereniging mens

Bernard Wientjes bergoet demissionair minister Jan Kees de Jager. Tussen hen in

Bert van der Haar, voorzitter van vno-ncw Noord

V.l.n.r. Demissionair premier Mark Rutte, vno-ncw-directeur Niek Jan van Kesteren

en vno-ncw-voorzitter Bernard Wientjes

FORUM #18/04.10.1236

vereniging branche

Vervoerders: ‘Contractbreuk groot probleem’Transportondernemerswordensteedsvakergeconfronteerdmetverladersdieopcontractenterugkomen.TransportenLogistiekNederland(tln) spreekt van enzorgelijkeontwikkeling.Debrancheorganisatiewijsternogmaareensopdatcontractenbindendzijn,óókmondelinge.

tlnschrijftheteenzijdigopenbrekenvanbestaandecontractentoeaandenogaltijdvoortdurendeeconomischecrisis.Volgensdeorganisatiewordenvervoerderssteedsvakergeconfronteerdmetverladersdieopafsprakenterugkomen,vergoedingennaarbenedenbijstellenofzelfseentenderuitschrijventijdenseenlopendcontract.Zekerineentijddatdemargesalsterkonderdrukstaanenernoggeenzichtisopeeneconomischeoplevingopdekortetermijn,ishetvolgenstlnvanbelangdatgemaakteafsprakenwordennagekomen.Wantvervoerdershebbenhieropwélhuninvesteringsbeslissingenenpersoneelsbestandafgestemd.Nueenzijdigterugkomenopgemaakteafspraken,betekenteenverderedrukopdeNederlandsetransportsec-tor.Noglosvandevraagofditvaltonderfatsoenlijkzakendoen.tlnbenadruktdatcontracten,ookmondelinge,bindendzijn.Eenzijdigeaanpassingisnietzomaarmogelijk.Enhetuitnodigenvandehuidigecontractpartnerbijhetuitschrijvenvaneentenderlijktmisschiencorrect.Maaralshetgaatomeenlopendcontract,kandetenderformeelpasingaannaafloopvanhetcontractofnaverloopvaneenredelijkeopzegtermijn.www.tln.nl

Weermannen komen horeca tegemoetDeberichtgevingoverdeweersverwachtinggaatopdeschop.DathebbendevierbelangrijkstemeteorologischeinstitutenvanNederland(waaronderknmi en Meteoconsult),horecaondernemersenbrancheorganisatiesafgesprokentijdenseenweerconferentieop19septemberinHuizen.

Aanleidingvoordeconferentiewasdegroeiendeonvredeoverdeweersvoorspellin-genondervooralhorecaondernemers.Zijstellendatzijveelomzetmislopendoordeonjuisteberichtgeving.Volgensdeondernemersishetbelangvancorrecteweersvoorspellingendeafge-lopenjarensteedsgrotergeworden.Ditvanwegedeopkomstvansmartphoneseninternet,waardoordevoorspellingen24uurperdagbeschikbaarzijn.Maarookdoordesterkgestegenpopulariteitvandelangetermijnweersvoorspellingen.Devertegenwoordigersvandeweerinstitutenerkennendathetgoedzouzijnalsdelangetermijnweervoorspellingminderstelligwordtgepresenteerd.Hetweerlaatzichlangerdanvijfdagenvooruitnueenmaalnietnauwkeurigvoorspellen.Ookzijnzehetermeeeensdatmeerdenadrukmoetwordengelegdopregionaleenlokaleverschillen. www.khn.nl

Online-verkopen stijgen tegen trend inOndanksdecrisisisdeomzetdoorinternet-verkoop het eerste halfjaar gestegen naar 4,61miljardeuro.DitblijktuitdeThuiswinkel Markt Monitor,uitgevoerdinopdrachtvanThuiswinkel.org.

‘Deonlinebranchelaatziendatinnovatiefonder-nemerschaploont.Onlineretailiseenfactorvanbetekenisgeworden’,zeiEdNijpels,voorzittervandebrancheorganisatievaninternetdetailhandel,ineenreactieopdeomzetstijging(met9procenttenopzichtevanhetjaarervoor).Consumentendedendeeerstehelftvan2012gemiddeldbijnavijfkeereenonlineaankoop.Datbetekenteenstijgingmet7procenttenopzichtevandezelfdeperiodehetjaarervoor.Hetaantalinternetbestellingensteeginheteerstehalfjaarzelfsmet15procent(tot42miljoen).Erwerdennietalleenstijgingengeno-teerd.Degemiddeldewaardevaninternetbestel-lingennammet5procentaftot110euro.VolgensThuiswinkel.orgisdatondermeerteverklarendoordetoenamevandeonlineverkoopvanappsendownloads.www.thuiswinkel.org

sake

elz

inga

/hh

FORUM #18/04.10.1237

vereniging branche

even bellen met…

Rob van Gijzel,

burgemeester van

Eindhoven

boven de rivieren kennen ze ons niet, verzuchtte eindhovens burgemeester rob van gijzel vorige week tegen de volkskrant. en dat terwijl ‘zijn’ regio een van de economische motoren van ne-derland is. ‘ondernemers uit deze regio mogen vaker zeggen dat ze de beste zijn.’

Datklinktzielig.Voeltuzichmiskend?‘Helemaalniet.HetisvooralzieligvoordeRandstad. Die laat kansen lopen omdat zenietwetenwathiertekoopis.IkbenKamerlidnamensAmsterdamgeweest,dusikweethoehetdaarwerkt.Hetiseenvormvanetnocentrisme.Erzitwelverbeteringin;metAmsterdambouwenwenugoedesamenwerkingsprogramma’s.Maartoenwijwerdenuitgeroepentotdeslimsteregioterwereld,kwamdeenigefelicitatievanMaxime(Verhagen,ministervanel&I;red.).’

Even voor de mensen die het niet weten: waar is uw regio dan goed in?‘Wehebbenchipmachinemakerasml, daf mettopvrachtwagens,dedesignaca-demie, vdl, fei is wereldwijd leidend op hetgebiedvanelektronenmicroscopenenPhilipsnatuurlijk.HetisooknietvoornietsdatSamsungzijneniger&d-faciliteitbuitenKoreahierheeftzitten.Zijzienhetvoordeelvandeopensamenwerkingtussenbedrijvenindezeregio.Indeprecompeti-tievefasekunjeenormprofiterenvanallegezamenlijkekennisdiehieris.’

Watkanhetuschelen?DebedrijvenrondomEindhovendoenhettochgoed.‘Datisprecieswaarhetomgaat.Omdathetgoedgaat,betekenthetnietdaarhiergeenaandachtnaartoemoet.Alsjeziethoeveelmoeitewijhiermoetendoenom

overheidssteuntekrijgen.SamenmettweeDuitseregio’sheeftdezeregiodegrootsteeconomischegroeivandeeu. Dan moet je je niet alleen concentreren op de Rotter-damsehavenenSchipholalsmotorenvandeeconomie.Opelkeeurowordthier59centtoegevoegdewaardegecreëerd,tegenover7centindeRotterdamsehaven.Ik weet ook wel dat het Rijk aandeelhou-derisindehavenenSchiphol,ikhebzealgevraagdofzegeenaandeelhouderwillenworden in hightech.’

UmistwatRandstedelijkearrogantie, zei u.‘ArrogantieheeftvolgensVanDalewelzestienbetekenissenofzo,maarikbedoeldatdeondernemerswelwatvakermogenzeggendatzetrotszijn.Datzehetbeterdoendanderest.DatvindikhetmooievanAmsterdammers.Diezeggenzonderschroomdatzeindebestestadterwereldwonen,watnatuurlijknietzois.Amster-damisopsommigegebiedendebeste,RotterdamisopanderedingendebesteenderegioEindhovenopweeranderegebieden.Metzijndrieënvullenweelkaarheelgoedaan.’

Watlooptumisdoordiebescheidenheid?‘Wemoetenharderopdeurenkloppen.Wijmoeten smeken om 20 miljoen steun te krijgenvoordetopsectorCreatieveIndus-trie.Alsikziehoeveelmakkelijkeranderetopsectorenveelmeergeldkrijgen…Jemoet niet alleen kijken naar de sectoren, je moetookkijkenwáárhetgeldwordtver-diend.HetmagvanmijinheelNederland,datisheelergdebedoeling,maarvoorlopigzit’thier.’

gem

een

te e

indh

oven

Huizenprijzen weer gedaaldBestaande koopwoningen waren bij verkoop in augustus20128procentgoedkoperdanindezelfdemaand het jaar ervoor. Dat heeft het Centraal Bureau voor de Statistiek (cbs) bekendgemaakt.

Ookinjulidaaldendehuizenprijzenmet8procent.Hetgaathieromdegrootsteprijsdalingensindsdestartin1995vandePrijsindex bestaande koopwonin-gen.DeindexvanhetcbsenhetKadastergeeftdeprijsontwikkelingweervangeregistreerdebestaandekoopwoningendieaanparticulierenzijnverkocht.Tenopzichtevanaugustus2008,toendehuizenprijzeneenpiekbereikten,bedraagtdeprijsdalingbijna16procent. www.bouwendnederland.nl

‘Artsen beter af met nascholing farma-ceutische bedrijven’FarmaceutischebedrijvendrageninbelangrijkematebijaandenascholingvanartseninNeder-land.Zonderdiesteunzoudenascholingniethethuidigehogeniveauhebben,steltbrancheorgani-satie Nefarma.

Nefarmareageertopdenaareigenzeggenweeroplaaiendediscussieoverdewenselijkheidvanbemoeienisvanfarmaceutischebedrijvenmetdenascholingvanhuisartsenenmedischspecialisten.Deorganisatievindtdatartsenzelfdiewenselijk-heidmoetenbepalen.Nefarmabenadruktdatergeenenkeleverplichtingistothetvolgenvandoorbedrijvenondersteundenascholing.Maarinitiatievenuithetverledenomtekomentoteenalternatievefinancieringhebbengeensuccesgehad.Nefarmazietgeenproblemenindebetrokkenheidvanbedrijven,alsmaarisvoldaanaanéénbelangrijkevoorwaarde:deobjectiviteitvandegepresenteerdeinformatie.Dezemoetzijngebaseerdopwetenschappelijkeinzichtenennietzijningegevendoorcommerciëlemotieven.Daarnaastmoetdevoorlichtingaansluitenopdeinformatiebehoeftevandeartsen.www.nefarma.nl

FORUM #18/04.10.1238

vereniging branche

Klanten willen duidelijke polis Consumentenbeginnendevernieuwingindeverzekeringssectoroptemerken,maarziennogwelruimtevoorverbeteringen.Endanvooralwaar het gaat om de begrijpelijkheid van de polisvoorwaarden. Dat meldthetVerbondvanVerzekeraars.

Veelverzekeraarswerkenaanbegrijpelijkerteksteninhunpolisvoor-waarden.MaarvolgensdeConsumentenmonitorvanhetCentrumvoorVerzekeringsstatistiek(cvs)merkenklantendaarnogonvoldoendevan.Duidelijkerpolisvoorwaardenstaatbijdehelftvandeconsumentenindewensentop-3.Meerdandehelftvandeconsumentengeeftaan‘geenkleinelettertjes’hetbelangrijkstetevinden.Hetliefstwillenconsumentenhelemaalgeenuitsluitingenindevoorwaarden.Maaralsdieertochinmoeten,danmoetenzewelduidelijkzijnomschreven.Verbeteringconstaterenconsumentenwélwaarhetgaatomdeloop-tijdvanverzekeringen.Ruim80procentervaarthetals‘positieftotzeerpositief’datdelooptijdvanschadeverzekeringeninmiddelsisbeperkttotéénjaar.Tochdenkt16procentnogsteedsdatdezepolissenpasnavijfjaaroflangerkunnenwordenopgezegd.Consumentenzijnookpositieveroverdemanierwaaropverzekeraarshundienstenverlenen.Daarstaateenverminderdvertrouwentegenoverdatverzekeraarsbijeenclaimookdaadwerkelijkuitbetalen.In2009dacht56procentdateenclaimvolledigwordtvergoed,in2012verwachttenog41procentvandeondervraagdeconsumentendit.Ookwas79procenterin2009vanovertuigddateenclaimgoedwerdafgehandeld,tegen62procentin2012.www.verzekeraars.nl

Jonge, startende ondernemers verbinden met de gevestigde orde in de ict-wereld:

dat was het doel van Newbeez On Stage, op 20 september in Den Haag. Tijdens

het evenement, georganiseerd door ict-Office met steun van kpn en de gemeente

Den Haag, mochten 35 startups hun idee, concept of bedrijf voorleggen aan acht

topmensen uit het Nederlandse ict-bedrijfsleven. Hun missie: in persoonlijke gesprekjes

van drie minuten de coaches overtuigen van hun idee. Zeven startups slaagden hierin

en mochten in de finale hun idee of bedrijf nog eens presenteren voor alle aanwezigen.

De acht coaches mochten hun voorkeur in ware Voice-of-Hollandstijl laten blijken.

Werd er getoeterd, dan wist de presenterende jonge ondernemer dat hij of zij een coach

te pakken had.

Startup House of Einstein mag de koffers gaan pakken: Mei Ling Tan won met haar

pitch over het toesturen van geselecteerde kleding aan mannen die een hekel hebben

aan shoppen een ticket naar Tel Aviv. In het Silicon Valley van Israël mag zij meedoen

aan een tiendaagse ict-bootcamp voor startups, aangeboden door de Israëlische

ambassade.

www.ict-office.nl

groeikansen exportNederlandseexporteurszienondanksdeeconomi-schecrisisvoldoendekansenvoorgroei.Zokomthetgemiddeldegroeipercentagehogeruitdanbegin2012.Exporteursgingentoennoguitvaneengemiddeldegroeivan7procent.Zesmaandenlaterverwachtenzijdathunomzetuitexportmetmaarliefst10procentgroeit.Bovendienverbreedtbijna64procenthetblikveldnaarlandenbuitendeEuropeseUnie.DatblijktuitdeherfsteditievanTrends in Export, een tussentijdse peilingvanAtradius–Nederlandsgrootstekredietverze-keraar–enexportverenigingFenedex.www.fenedex.nl

Zes startups winnen topcoach

ict~

offi

ce

half wetsvoor stelPlantum,debrancheorganisatievoorplantenveredelaars,isverbaasdoverdelacunesinhetwetsvoorstelovereenbeperktekwekersvrijstellingindeRijksoctrooiwet.Daarmeekunnenplantenveredelaarsplantmateriaalwaareenoctrooioprustgebruikenvoorveredeling,maarzekunnenhetnieuwerasnietverkopenzondertoe-stemmingalshetnieuwerasnogeigenschappenheeftdieonderhetoctrooivallen.Plantumwilechtereenonbeperktevrijstelling,ietsdatvolgensdiversejuridischeanalysesookmogelijkis.Hetwetsvoorstelishetgevolgvaneenjarenlangecontroverseenvolgensdebranche-vereniginginelkgevalweleenstapvoorwaarts.www.plantum.nl

FORUM #18/04.10.1239

vereniging regio

edv-Consortium, ontwikkelaar en producent van eendenkroos, heeft op 26 september de eerste

Achterhoek Innovatieprijs gekregen. De prijs is tijdens een bijzondere bijeenkomst in Ulft uitge-

reikt. De bijeenkomst stond in het teken van innovatie met voordrachten van vno-ncw-voorzitter

Bernard Wientjes en Marian Kingma van het bedrijf Kendrion uit Zeist.

Het edv-Consortium kweekt en oogst eendenkroos als alternatieve bron voor eiwit in veevoe-

der. Arjan Prinsen van Groot-Zevert in Beltrum, partner in het project, was opgetogen over de

publieksprijs: ‘Dit is een enorme stimulans voor ons. Wij streven naar een regionale kringloop van

energie uit mest naar veevoeder met een enorme potentie voor de landbouw en de energievoor-

ziening in de Achterhoek. Fantastisch dat dit idee zo aanslaat bij het publiek.’

Tijdens de bijeenkomst prees Bernard Wientjes de kracht van juist het mkb om te innoveren. ‘Onze

industriële positie kan alleen maar behouden en versterkt worden door innovatie, door samen-

werking tussen bedrijven onderling en door samenwerking met de technische hogescholen en

universiteiten. Het is ongelofelijk hoe dat hier in de regio gestalte krijgt. Maar het begint bij on-

dernemerschap; zonder het lef van ondernemers is er geen innovatie. Juist het mkb is daar sterk in.’

www.vno-ncwmidden.nl

Achterhoekse Innovatieprijs voor krooskweker

geld voor a58DeBrabantZeeuwseWerkgeversverenigingbzw is blij datdeBrabantseProvincialeStatendevoorfinancieringvandeversneldeverbredingvandeA58verderwillenverkennen.Hetinitiatiefomdeverkeersproblemenopdiewegsnelleraantepakken,kwamvandeStichtingA58,opgerichtdoordebzw,deKvKenBouwendNederland.HetRijkheeftpasgeldbeschikbaarna2020voordezebelangrijkeverkeersaderdiedwarsdoorBrabantenZeelandloopt.Hetbedrijfslevenendepro-vincievindenditonacceptabelendaaromisdeprovinciebereidomeendeelvandekosten–170miljoeneuro–voortefinancieren.Hierdoorzoudewegtweetotvijfjaareerderverbreedkunnenworden.www.bzw.nl

boos om brugwachtersDevoorgenomennieuwebedieningstijdenvandeZeelandbrugmetextraspitssluitingenheeftdeverontwaardiginggewektvanHiswaVereniging,hetWatersportverbond,regioDeltawaterenendeanwb. Zij schrijvenineenbriefaandeprovincieZeelanddatditbesluitheteconomischbelangvanrecreatieentoerismeindeprovincieschaadt.Daarbijishetvolgensdevierorganisatiesduidelijkdathetbesluitooktegenheteigenprovinciaalbeleidomeenwatersportprovincievanallureteworden,indruist.Hetvoorstelleidtinhetvaar-seizoentotlangerewachttijdenmetonveiligesituaties.TemeeromdatgoedeenveiligewachtvoorzieningenbijdeZeelandbrugontbreken,zegtHiswa.www.hiswa.nl

Baangarantie jongerenHonderden jongeren gegarandeerd een baan. Dat is de kern van de deal die de schoolbesturen

van drie mbo-instellingen in de regio Rijnmond – het Albeda College, roc Zadkine en de

stc-group – en havenbrancheorganisatie Deltalinqs op 28 september hebben gesloten.

De scholen hebben zich er op vastgelegd dat ze binnen een paar jaar jaarlijks tweehonderd

gediplomeerde procesoperators en driehonderd gediplomeerde onderhoudstechnici gaan

afleveren. Het regionale bedrijfsleven stelt daar voor iedere leerling een zogenoemde

carrière-start-garantie tegenover. Die garantie omvat onder meer begeleiding vanaf het

eerste jaar door een bedrijfsmentor, een prestatiebeurs voor leerlingen op mbo3- en mbo4-

niveau en een garantie voor voldoende stageplaatsen. De afspraken richten zich vooral op

de procesindustrie. Deltalinqs zet zich al langere tijd in voor een betere match tussen de

verwachte vraag naar arbeidskrachten en het aanbod van goed opgeleide mensen in de regio.

Uit onderzoek blijkt dat er 1.100 banen in de pijplijn zitten, waarvan zo’n vijfhonderd voor

schoolverlaters.

www.deltalinqs.nl

Zakaria Boulboul, derdejaars op de opleiding onderhoudsmonteur industrie aan het Albeda

College komt in een ‘gespreid bedje’ terecht

delt

alin

qs

vno-

ncw

mid

den

FORUM #18/04.10.1240

vereniging duurzaam

‘Tweewielers zijn schoon, stil en zuinig’AnnemarieJorritsma,voorzittervandeVerenigingNederlandseGemeenten(vng),ontvingop17sep-tember het pamflet Van 4 naar 2 wielen in de stad. Die overhandiging vond plaats voorafgaand aan een demonstratievegroepsritpere-scooter.

MetdeforensenritperelektrischescootervanAlmerenaarAmsterdamvroegendeschrijversvanhetpamflet–Natuur&Milieu,deNederlandseStichtingGeluidshinder en de raiVereniging–ommeeraan-dachtvoortweewielersinlandelijkenlokaalbeleid.Ze willen onder meer bredere fietspaden in steden en meerparkeerruimtevoortweewielers.Ookmoethetwoon-werkverkeerpertweewielerwordenbevorderd.Volgensdeorganisatieszijnelektrischescootersenfietseneenaantrekkelijkalternatiefvoordeautovoorafstandentot20kilometer.Zenemenweinigruimtein,zijnzuinig,betaalbaar,stilenschoon.www.raivereniging.nl

‘Vooruitstrevende bedrijven, winnaars van de toekomst’ Oriëntatieopklimaatverandering,voedsel-engrondstofschaarsteenarmoedelegtookbedrijvenzelfgeenwindeieren.Datisdeeenvandecon-clusiesinhetboekDuurzaam ondernemen waarmaken, het bedrijfskundig perspectief dat op 28 september in Amersfoort is gepresenteerd.

Voorheteerstissystematischonderzoekgedaannaardemanierwaaropondernemingenduurzaamheidinvoereninhunbedrijf.Twintigvooraan-staandeNederlandsebedrijvenwerdeninopdrachtvanStichtingManagementStudiesonderdeloepgenomendooreenteamvanvierauteursvanRoyalHaskoningdhvenhetPartnershipsRescourceCentrevandeErasmusUniversiteitRotterdam.DatheeftgeleidtothetboekDuurzaam ondernemen waarmaken, het bedrijfskundig perspectief.Hoewordtduurzaamondernemenwaargemaakt?Welkerouteskaneenondernemingnemenomkansrijkteverduurzamen?Naasttheoriebiedthetboekinzichtenenpraktischehand-reikingenaanbestuurdersenmanagers.Duidelijkisinelkgevaldatbedrijvenontdekkendatduurzaamheidgeenmaatschappelijkrandverschijnselis,maardekernvanhetondernemenzelfraakt.Centraleconclusieisdatvooruitstre-vendebedrijvenzichoriënterenopdegrotemaatschappelijkevraagstukkenvandekomendedecennia,zoalsklimaatverandering,voedsel-engrondstof-fenschaarsteenarmoede.Zijbekijkenhoedithuntoekomstigondernemings-speelveldbepalen.Bedrijvendiehiergoedmeeomgaan,zijndewinnaarsvandetoekomst.Zijherkennendewaardeomindezevraagstukkeneenroltespelenvanuitdeovertuigingdatditookdeondernemingtengoedekomt.Endatzonderdatdittotopdeeurobecijferdkanworden.www.managementstudies.nl

Niek Jan van Kesteren krijgt het eerste exemplaar uitgereikt

dir

k ho

l

rai

ver

enig

ing

FORUM #18/04.10.1241

vereniging duurzaam

Links Coen van Oostrom. Naast hem juryvoorzitter Ed Nijpels

winnaar……CoenvanOostrom,bestuurs-voorzittervanovgProjectontwik-keling.VanOostromzegevierdeineenveldvan37mannenendertienvrouwen.Indetop-3stondenverderAnkevanHal(tuDelft)enGuusBerkhout(TriodosBank).

beloond met……Denummer1-positieDuurzameVastgoed50nl, een initiatief vandeDutchGreenBuildingCouncil(dgbc)enkennisplatformDuurzaamGebouwd.Aandeonderscheidingziteenchequeterwaardevan5.000eurovast.Diegeldprijsdientinzijngeheelineengoeddoeltewordengestoken.

Uitgereikt tijdens……EendrukbezochtslotfeestvandeDutchGreenBuildingWeek2012,datplaatsvondinAmsterdam.Ruim driehonderd mensen waren getuigevandeuitreiking.

reden……DeactiviteitenvanVanOostromophetgebiedvanduurzaamheidindevastgoedbranche.

jury-oordeel……DejuryonderleidingvanEdNijpelsbetiteldeVanOostromalsdéinitiatorvanduurzaamheidindevastgoedbranche.‘Hijboortzijnenormenetwerkaanomzijnvisievaneenduurzamewereldtelatenslagen.Doenwatjezegtenbelooft,iseenmottodatbijVanOostrompast.Met30tot40procentvande breeam-nl-labelsinNederlandis ovgkoploper.DaarnaastgaatdeduurzaamheidvanVanOostromookinternationaal.OpvallendisookhetinitiatiefvaneeneigenGreen Deal, die de politiek moet latennadenkenoverhetoplossenvanleegstanddoormiddelvanduurzaamheid.’

de prijsDuurzame Vastgoed 50 NL

rob

serv

erijn

en/p

hoto

wor

kx

‘Innovatie kan niet zonder fundamenteel onderzoek’De vncischaartzichachterhetpleidooivandiverse organisaties waaronder vno-ncw,om honderden miljoenen euro’s te steken in fundamenteelonderzoek.DitzegtColetteAlma,directeurvandechemie-brancheorganisatie.

VolgensAlmaishetzohelderalswatwaaromdechemischeindustriezichhardmaaktvoorfunda-menteelonderzoek.‘Alswevooropwillenblijvenlopen,zijnerconstantnieuweinnovaties,ontdek-kingenenandereEureka-momentennodig.Endieontstaanheteerstwaarjezenietverwacht:tijdensfundamenteel,ongebondenonderzoek.’ZeverwijstnaaruitsprakenvanSwedervanWijnbergen.Detopeconoomgafditvoorjaartijdensdevnci-jaar-vergaderingaandatwienustoptmetfundamen-teelonderzoek,overtwintigjaargeenmateriaalmeerheeftvoorpraktischonderzoek.‘Danstaanwestil,wordtdeNederlandsechemieomverge-lopen,endaarisookbvNederlanddedupevan’,aldusAlma.Devnci-directeurzeielkesteunvandeoverheidominnovatiesmogelijktemakenvanhartetoetejuichen.‘Enalsdeoverheiddatnietdoet?DanplukkenwedaarinNederlandovertwin-tigjaardewrangevruchtenvan.’www.vnci.nl

groene schildersRobVeraart,bestuurslidvanFosag,deverenigingvoordeschilders-enonderhoudsbranche,zetteop20septemberzijnhandtekeningondereen‘greendeal’methetminis-terievan el&iomduurzameinitiatieventestimuleren.Deoverheidwilmethetenergielabeleigenarenvanwoningenstimulerenomenergiebesparendemaatregelentenemen.DemultifunctionelevastgoedonderhoudsbedrijvenbinnenFosagwillengraagmeeliftenmetdezeontwikkelingenhunkennisopdatgebieduitbreiden.Groteopdrachtge-vers,zoalsProRail,vragenhunonderhoudsbedrijvenalom co2-reductie te realiseren.

www.fosag.nl

42 FORUM #18/04.10.12

portret

rob zandbergen

‘ik ben meer rationeel’RobZandbergenbekeekde‘vijand’door

eenverrekijker,trotseerdededonkere

rookwolkenvanJakartaenwerdondanks

allestochbestuursvoorzittervanusg-

People.

Tekst:WalterDevenijns,foto’s:JeroenPoortvliet

Het uitzicht vanuit de werkkamer van usg-People bestuursvoorzitter Rob Zandbergen is fe-no-me-naal. Daar, op de achttiende verdieping van zijn hoofdkantoor in Almere, kan hij kilometers ver kijken. Een echt adelaarsnest voor de voorzitter van een van de grootste hr-dienstverleners van de Benelux. ‘Het is vandaag een beetje heiig’, zegt Zandbergen als hij naar het zonovergoten polderland kijkt, ‘Ons uit-zicht wordt niet bedorven door andere hoge gebouwen.’Dat klopt, maar Zandbergens uitkijkpost wordt wel bedreigd. Wie ler-fanaten, skigekken en andere bergliefhebbers hebben het stoute plan bedacht om midden in de polder een berg te bouwen van liefst 2.000 meter hoog. Een van de hoofdsponsors is usg Innotiv, een dochter-maatschappij die zo’n zevenhonderd ingenieurs in de kaartenbak heeft zitten. Een projectleider van usg Innotiv is er speciaal voor vrij gemaakt om de haalbaarheidsstudie te leiden.Ach, zo’n berg. Zandbergen: ‘Ik heb er geen verstand van. Is best een aardig idee. Eeuwige sneeuw zal er niet op liggen. Is een technisch hoogstandje, dus of het er komt? I don’t know.’

indrukZandbergen werkt, zoals hij het zelf noemt, voor een mensenbedrijf. Elke dag gaan honderdduizend uitzendkrachten aan het werk. Dat zorgt voor een bepaalde verantwoordelijkheid, vindt de topman. Ach-ter bijna elke werknemer staat immers een gezin. Soms moet er gesa-neerd worden, maar gemakkelijk heeft hij dat nooit gevonden. Tijdens zijn baan als financieel directeur van een kpn-onderdeel moest Zandbergen even aan zijn vader denken. Het geval speelt zich af rond de eeuwwisseling. De ouderwetse telefooncentrales van kpn worden vervangen door digitale centrales. De monteurs van de verou-derde centrales komen op straat te staan. Zandbergen moet het slechte nieuws vertellen: ‘Zat er tegenover je iemand die je vader kon zijn. Die man vertelde me dan dat hij zijn kinderen altijd had voorgehouden dat ze altijd hun best moesten doen. Dat ze hard moesten werken. Nu kwam hij thuis om te vertellen dat hij ondanks zijn harde werken toch werkloos werd. Die gesprekken hebben een grote indruk op me gemaakt.’Ze werden niet ontslagen, omdat ze slecht waren. Dan was zo’n ont-slag easy, zegt Zandbergen. Maar ze waren niet meer nodig vanwege de verkeerde technische achtergrond. ‘Dat is wat anders. Ik besefte

FORUM #18/04.10.1243

FORUM #18/04.10.1244

portret

toen heel goed dat het leven van de monteur veranderd is als hij thuis-komt.’

U hebt bij uw huidige bedrijf ook flink moeten saneren. ‘Je moet je binnen de uitzendbranche razendsnel aanpassen aan de omstandigheden. Tachtig procent van onze kosten zijn personeelskos-ten. Ik kan me geen periode herinneren waarin je twee keer in drie jaar tijd een crisis hebt gehad. Dus moesten we in korte tijd meer dan één keer reorganiseren.’‘Daarnaast moeten we rekening houden met de veranderingen in de maatschappij. Je kunt een parallel trekken met de banksector. Wie gaat er nu nog naar een bankkantoor? Die verdwijnen dus ook. Ons bedrijf past zijn kantorennetwerk ook aan. Vroeger hadden we zeventienhon-derd vestigingen. Nu hebben we er 1.150. Over vijf jaar zitten we mis-schien op de helft.’

U hebt geen keus?‘Aan de crisis kun je weinig doen. Je moet wennen aan het feit dat de groei lager zal zijn dan in de jaren negentig. De komende decennia zul-len minder zijn dan de vorige. In Spanje, waar we ook vestigingen heb-ben, is het nog erger dan bij ons. Daar zit de jeugdwerkloosheid op 50 procent. Een drama dus en een sociale tijdbom.’

Zandbergen komt over als een nuchtere man. Niet als iemand van extreme uitspattingen. Of het moet het verzamelen van stripboeken zijn. Iets dat hij graag doet in zijn vrije tijd. ‘Volgens mijn kinderen is het een gekke hobby, een hobby voor oude mannen. Ik vind het gewoon leuk.’

Wat is uw favoriete strip?‘Ik heb er duizenden. Ik zou niet weten wat mijn meest favoriete strip-

boek is. Ik houd van Kuifje, en Blake en Mortiner. De een spaart schil-derijen, of heeft een boot. Ik spaar geen schilderijen en heb geen boot.’

Zandbergen heeft een kronkelige weg gevolgd om bestuursvoorzitter van usg-People te worden. Hij was binnen de raad van bestuur de financiële directeur en nam na het vertrek van de toenmalige bestuurs-voorzitter Icke tijdelijk diens functie over. De commissarissen gingen op zoek naar een nieuwe voorzitter. Zandbergen werd gepasseerd. De toezichthouders zochten iemand van buiten het bedrijf. De opvolger werd gevonden, en was binnen enkele maanden al weer vertrokken. Vervolgens nam Zandbergen de bestuurshamer alsnog over.

U bent toch dé bestuursvoorzitter geworden. Second best?‘De raad van commissarissen besloot na het weggaan van de eerste bestuursvoorzitter om buiten het bedrijf te kijken naar een nieuwe ceo. Ik zelf wilde wel ceo worden, niet omdat ik erop aasde, maar omdat de opportunity voorbij kwam. Ik had er wel begrip voor dat ze voor iemand gingen die niet uit het bedrijf kwam, voor iemand met commerciële activiteiten. Ik heb een financiële achtergrond, ik ben een financiële tijger van huis uit. Tuurlijk, als je hoort dat ze iemand van buiten willen nemen, is dat altijd een teleurstelling. Was even wen-nen, want ik had op zakelijk vlak nog nooit teleurstellingen gekend. Het carrièrepad verliep altijd vrij makkelijk. Ik vind dat wel een loute-rend proces. Niet dat ik weken van slag was. Dat past niet bij mij.’

Was u niet heel eventjes van slag? Een potje gevloekt thuis?‘Nee, jaa. Is niet zo’n bewust proces. Ik ben meer rationeel dan emotio-neel. Je praat er met je vrouw over die dan meer de emotionele kant inbrengt. Klaar.’‘Ik was lid van de raad van bestuur en bleef lid van de raad van bestuur. Mijn functie veranderde niet. Ik was niet actief aan het solliciteren, ik zat

FORUM #18/04.10.1245

Drie stellingen

Ikgauitmijndakmetcarnaval‘IkwooninBreda.Ikgaminderdanvroegernaarhetcarnaval,maarwevierenhetwel.Ikloopalleennietvierdagenlangladderzatalsclownverkleeddoor de stad.’

Poolseuitzendkrachtenzijnaltijddronken‘ErzullenbeslistafentoedronkenPolenzijn.MaarerzullenookdronkenNederlanderszijnineenverland.’

Ikbenbezorgdomdeeuro‘Wieniet?Inhetverledenwarendepoliticierheeldrukmeebezig,maarhadjealsbedrijfergeenlastvan.Nuishetzodatjeerheelveellastvanhebt.’

rob zandbergen

2010 Ceo, usgPeople2005 Cfo, usgPeople2003 Cfo,Solvus2001 Cfo, snt1998 Cfo kpnTelecommerce1994 Cfo kpnAsia,Djakarta1991 Corporate Controller kpn International1983 Nederlandseleger, managementfuncties

niet in de race. Dus kun je ook niet zeggen, je bent tweede. Van begin aan was het duidelijk dat de raad iemand van buiten wilde hebben. Als er nu argumenten waren die ik niet kon volgen. Maar dat was niet zo. Dat maakt het makkelijker om een bepaald besluit te accepteren.’

Zandbergen heeft niet altijd voor het bedrijfsleven gewerkt. Na zijn schooltijd volgt hij een officiersopleiding op de Koninklijke Militaire Academie (kma) in Breda. Zijn liefde voor de cijfers ontdekt hij tijdens zijn economiestudie op de kma.

Waarom wilde u officier worden? ‘Ik wist niet wat ik wilde studeren. Dat van de kma was toeval. Mijn moeder zei: ‘Ga eens naar je schooldecaan, kijk eens of die je kan hel-pen?’ Ik moest wachten en zag een folder van de kma liggen. Ik bla-derde er door heen, het sprak me wel aan. Je doet een studie, maar tege-lijkertijd is het er heel sportief. De vijand was toen nog uiterst herkenbaar. Het hoogtepunt van het jaar was dat je naar de Berlijnse muur ging. Je keek naar de overkant met je verrekijker. Daar staat ook een man met verrekijker. Dat was dan de vijand. Dat was overzichte-lijk toen. Ik heb uiteindelijk twaalf jaar gewerkt in het leger, voordat ik naar kpn overstapte.’

Hebt u wel eens nagedacht over het feit dat een militair mis-schien mensen moet doden?‘Ik ben als militair niet veel verder gekomen dan die verrekijker en de schietbaan. Aan de andere kant: als je pinda’s zou verkopen dan moet je daar de plussen en minnen ook van accepteren. Je wordt ervoor opgeleid in het leger. Je weet dat dat kan gebeuren, maar je weet ook dat in een oorlog tweederde van de militairen nooit schiet. Ik weet niet of ik een held of geen held zou zijn. Sommige omstandigheden zoals stress in een oorlogssituatie doen vreemde dingen met mensen. Gelukkig heb ik dat niet zelf ervaren. Is wat anders als je ermee te maken hebt. Veel van mijn vrienden zijn wel naar Afghanistan geweest.’

Zijn economische kennis komt van pas na zijn overstap naar het bedrijfsleven. In de Indonesische hoofdstad Jakarta geeft hij mede lei-ding aan de Aziatische tak van kpn. In 1998 breekt daar na een financi-ele crisis een opstand uit.

Was u bang? ‘Er ging een hoop mis daar. Vrijdags gingen de kinderen naar school, zaterdag zaten ze al op het vliegtuig. Vanuit mijn kantoor zag je zwarte rookwolken boven de stad, terwijl de tanks door de straten rolden. Ik was niet zozeer van bang voor mezelf, maar meer bang voor mijn fami-lie. Angstig heb ik me nooit gevoeld. Het was wel apart toen we met de bus en onder begeleiding door de wijken reden naar het vliegveld.’

Had dat ontbreken van een angstgevoel met de opleiding op de kma te maken?‘Weet ik niet. Ik ben niet zo gauw bang of van slag.’

FORUM #18/04.10.1246

uitspraken

‘Ik ben toch een beetje een politieke randgroepoudere. Ik moet uitkijken dat ik geen kwijlende mastodont word.’PvdA­coryfee Bram Peper, ad van 29 september

‘Van veel geld verdienen worden je vrouw en kinderen echt niet leuker.’Zorgondernemer Loek Winter, Elsevier van 29 september

‘De koningin heeft het heel druk, die zit echt niet te wachten op een rol in de formatie.’Gerdi Verbeet, de Volkskrant van 18 september

‘Als je verslaafd bent aan applaus, moet je geen topambtenaar worden.’Topambtenaar Ton Annink, de Volkskrant van 28 september

‘Eigenlijk is Europa de grootste economie ter wereld. Alleen weten wij dat heel goed te verbergen.’dsm­topman Feike Sijbesma, Het Financieele Dagblad van 28 september

‘Dit belooft weinig goeds: ministerie van Immigratie/Asiel verdwijnt en ministerie van Ontwikkelingshulp komt terug. Afrika kan blij zijn met PvdA-vvd.’ PVV­voorman Geert Wilders, tweet van 27 september

‘Er zijn twee soorten PvdA. Eentje die van doorpakken houdt. En eentje die voortmodderend tot weinig komt. Geef mij maar die eerste variant.’anwb­directeur Guido van Woerkom, nrc Handelsblad van 19 september

‘Vroeger dacht ik meer in cliché’s. Ik kan me herinneren dat ik naar mijn kladblok staarde en niets anders kon bedenken dan een cabriolet met blonde vrouwen.’Reclamemaker Erik Kessels, fd Weekend van 29 september

FORUM #18/04.10.1247

overlevers

Overlevers, doorzetters, bedrijven die na jaren nog steeds bestaan. Nederland telt er vele.

Deze rubriek blikt terug in de geschiedenis van Nederlandse bedrijven.

Forumishettweewekelijkseopiniebladvanonderne-mingsorganisatievno-ncw. vno-ncwvertegenwoordigtsamenmetdeaangesloten160brancheorganisatiesenvijfregionaleverenigingenintotaal115.000onderne-mingen.vno-ncwwordtinderegiovertegenwoordigddoor: vno-ncwNoord,vno-ncw Midden, vno-ncwWest,deBrabants-ZeeuwseWerkgeversvereniging(bzw)endeLimburgseWerkgeversVereniging(lwv).VoormanagerstotveertigjaariserJongManagement.

redactieadres Bezuidenhoutseweg12,2594AV DenHaag,Postbus93002,2509AADenHaag,telefoon:070-3490165,e-mail:forum@vno-ncw.nl

Forum op internetwww.vno-ncw.nl

redactieKarinBojorge(hoofdredacteur),JiskaVijselaar(eindredacteur),MarciaTimmermans(bureauredacteur),WalterDevenijns,RemkoEbbers,MirandeGroot, FrankdenHoed,PaulScheer

Colofon CorrespondentenJeroenAnsink(VerenigdeStaten),PhilipEbels(België),HenkHirs(Hongarije),MaaikeHoman(Spanje),MauritsKuypers(Duitsland),JessicaMaas(Turkije),MiriamMannak(Zuid-Afrika),HansMoleman(China),MaaikeVeen(VerenigdKoninkrijk),FrankRenout(Frankrijk),PetraSjouwerman(Denemarken),JudithStalpers(Japan),EdwinTimmer(Mexico),MaartenVeeger(Italië)

aan dit nummer werkten mee:JanvandenBroek,GertrudvanErp,GuusjeDolsma,ApFraterman,AnneVolkers,JanZuidam

abonnementen en adreswijzigingenSanderKok,telefoon:070-3490336,e-mail:kok@vno-ncw.nl,issn 1384 - 2102. Forumwordtgericht–kosteloos–toegezondenaaneengrootaantalNederlandseondernemingen,organisatiesenparticulieren. Betaalde abonnementen kosten € 45 per jaar exclusiefbtw.Opzeggingvaneenkosteloosabonnementkanperdirect,vaneenbetaaldabonnementper1januari.Hiervoorgeldtgeenopzeggingstermijn.

informatie over het lidmaatschap van vno-ncw Informatie bijRitaterSteeg,telefoon:070-3490351,e-mail:steeg@

vno-ncw.nl.Opzeggingvanhetlidmaatschapvanvno-ncwmoetvóór1septembervaneenjaarwordengedaan.Hetlidmaatschapeindigtdanper31decembervandatzelfdejaar.Deschriftelijkeopzeggingkanwordenge-richtaanRitaterSteeg,coördinatorlidmaatschapszakenvno-ncw,Postbus93002,2509AADenHaag.

vormgevingConcept,basisontwerpenvormgeving: LinkDesign,Amsterdam

CoverfotoPlainpicture/Nataliadintrans/hh

drukwerkEm.deJongbv,Visweg8,Postbus8, 5110AABaarle-Nassau

advertentieverkoopVanVlietBureauvoorMedia Advies,FrankOudman,telefoon0235714745,e-mail: f.oudman@bureauvanvliet.com,Postbus20,2040AAZandvoort

Van Melleheet nu PerfettiVanMelleopgericht in 1900wat Snoepgoedfabrikant

Een beetje grappig vinden ze het wel, de vrou-wen van snoepfabriek Van Melle. Ze zien er prachtig uit, met hun klokkende rokken en hooggehakte schoentjes. Eigenlijk veel te chi-que om bij de inpakmachine te werken. Maar wat zijn ze toch aan het doen? Ze maken tof-fees van Fruittelladeeg. Eerst wordt de lange uitgetrokken sliert in kleine stukjes gesneden. De rollen naast de hoofden van de vrouwen bevatten de wikkels. Wit voor de binnenwik-kel, transparant voor de buitenwikkel. De uit-einden worden mooi gedraaid, zodat er een echte toffe ontstaat.Mocht er eens een storing zijn, of is een stukje deeg niet zo mooi, dan wordt ie in de emmer die op de grond staat gegooid, klaar voor her-gebruik. Of zal er af en toe ook een klein stukje in de monden van deze vrouwen belan-den?

Tekst:MarciaTimmermansFoto:VanMelle,1960

entrepreneurs for entrepreneurs

Bent u op zoek naar een concrete manier om uw MVO-beleid in te vullen? Word dan bedrijfssponsor van PUM. Zo draagt u bij aan de groei van een onderneming in een ontwikkelingsland of opkomende markt, eventueel met de inzet van uw eigen medewerkers.

Meer weten? Neem contact op met Lotte Coosen, telefoon (070) 349 05 15 of kijk op www.pum.nl.

Hoe werkt het? U helpt een ondernemer uit uw eigen sector

in één van de 70 landen waar PUM actief is Uw medewerkers kunnen hier ook

aan bijdragen U ziet commerciële kansen en ontdekt

mogelijk een nieuwe markt

Hij een goed lopende zaak… ...en u nieuwe handelskansen