Opinieblad Forum 11

48
#11/31.05.12 Opinieblad vno-ncw Ondernemers, politiek en maatschappij Goodbye Griekenland? Ondernemers maken noodplan achtergrond Ontwikkelingswerk: bedelen bij het bedrijfsleven 28 reportage Polen: de groei komt uit het oosten 16&20 negen vragen aan Wim van Sluis: ‘Hetze zorgt juist voor onveiligheid’ 40

description

Het tweewekelijkseopinieblad van VNO-NCW

Transcript of Opinieblad Forum 11

Page 1: Opinieblad Forum 11

#11/31.05.12

Opinieblad vno-ncw Ondernemers, politiek en maatschappij

Goodbye Griekenland?Ondernemers maken noodplan

achtergrond Ontwikkelingswerk: bedelen bij het bedrijfsleven 28

reportage Polen: de groei komt uit het oosten 16&20

negen vragen aan Wim van Sluis: ‘Hetze zorgt juist voor onveiligheid’ 40

Page 2: Opinieblad Forum 11

FORUM #11/31.05.122

inhoud #11

14

33

Rubrieken4 Opinie VNO-NCW

• Invoereneurobondsnugeenoplossing•GIMmoetwegvrijmakenvoorfinancie-ringvanduurzaamheid

•Veertigurigewerkweek?Nogsteedseengoedidee

•LWV:Kiezenvoorkenniseconomie•HuisvoorKlokkenluidersstaptever

8 DefotoSchapenprotest

14 En dochter‘Welachenhierdeheledag’

23 ScheerInhaken

24 Podium• VijfvragenaanFransLavooij,voorzit-terNederlands-OekraïensCentrumvoorHandelbevordering

• Uitspraken• ‘Allesinditlandstaatstil’

27Vreemdeogen‘Levenhierissimpeler’

32GroengoedAfbreekbaarsanitair

33Vereniging

46OverleversCastelijn & Beerens

46Colofon27

Page 3: Opinieblad Forum 11

FORUM #11/31.05.123

rubrieksnaam

Artikelen10Hellasenverdoemenis

Erwordtnuopenlijkovergesproken.DatGriekenlandweleenskánterugkerennaardedrachmeiseenscenariowaarmeeregeringsleiders,IMFenookNederlandseondernemersrekeninghouden.Zandzakkenvoordedeur?

16 De Poolse krachtpatserHetiseenlandgewordendatzicheconomischsterkvoelt.Zelfbewustenzelfverzekerd.Polenschrijftmooiecijfers,terwijlderestvandeeurozonekwakkelt.IsPolenhetnieuweeconomischeWalhalla?

20WegaannaarPolentoe…Polenzijnenthousiastenoptimistisch.Zewillenervoorgaan,zegtGerbenKleinNulent,ceovanMediq.MetWarschaualshétfinanciëlecentrumvanCentraal-Europa.Endebeurswe-reldwijdopeentrotsetweedeplaatsquabeursgangen.‘IkraakgeïnspireerddoordePolen.’

28BedelenbijhetbedrijfslevenDestrijdombedrijfsdonateursislosgebarsten.Nudeoverheidbezuinigtendeparticuliermindergeeft,zoekensteedsmeerontwikkelingsorganisatiesalternatievegeldschieters.Hetbedrijfslevenwordtbijnadoorgeknuffeld.‘Concurrentieisalleenmaargoed.’

40‘Ikbenvooreenhardeaanpak’Hijspreektvaneenhetzetegenhetbedrijfsleven.NadebrandbijChemiePacklijkthetofhetheleBotlekgebiedonveiligis.VolgensWimvanSluis,voorzittervanDeltalinqs,werktdataverechts.‘Nudurftniemandmeerietstemeldenuitangstvoorreputatieschade.’

42JacquelineZuidwegkanincasserenZeiseenkruisingtusseneenzigeunerenpiraat.KindvaneenZeeuweneenBrabander. JacquelineZuidwegisdirecteurvanschuldhulpverlenerZuidweg&Partners.EnZaken-vrouwvanhetjaar2012.‘Ondernemenisvallen,opstaan,worstelenenweerbovenkomen.’

20

42

Page 4: Opinieblad Forum 11

FORUM #11/31.05.124

Vallen en opstaanBezuinigen,reorganiseren,afslanken:demeesteondernemerskun-nenwelleukeredingenverzinnen.Investeren,groeienenuitbreidenbijvoorbeeld.Helaasgaathetnietaltijdcrescendoinhetlevenvaneenondernemer,zekernuniet.UitdecijfersvandelaatsteConjunctuur–enquêteNederlandblijktdaternogweiniglichtaandehorizonis.Ietsmeerondernemersverwachtenvoorhettweedekwartaaleerdereenomzetstijgingdaneenomzetdaling.Maarindebouwsectorzijndeverwachtingenvanondernemersonveranderdpessimistisch.Ookoverdewerkgelegenheidzijnondernemerssomber.Ongeveereenkwartvandeondernemersverwachtinhettweedekwartaaleenkrimpvanhetaantalpersoneelsleden.Gelukkigvoorspeltdeoeso dat de Nederlandseeconomiezichindetweedehelftvanditjaarlangzaamzalherstellenvandehuidigekrimp.‘Ondernemenisvallenenweeropstaan,worstelenenweerbovenko-men’,zegtJacquelineZuidweg,directeurvanschuldhulpverlenerZuid-weg&PartnersindezeForum.Zoishet.Enzoishetaltijdalgeweestinhetbedrijfsleven.Maarnoodmaaktookvindingrijkendoorzettings-vermogenwordtvaakbeloond.IndewereldvanOntwikkelingssamenwerkingishetopditmomentnietheelanders.Langverwenddoormetdeeconomiemeestijgendebudgettenensubsidies,moeternudringendgezochtwordennaarnieuweinkomstenbronnen.Gelukkigwetenveelontwikkelingsorgani-satiesdieooktevinden.Alszemetgoedevoorstellenaankloppenbijhetbedrijfsleveniserveelmogelijk,zoblijktuithetartikel‘Vechtenomelkeeuro’indezeForum.Wantalkomtwinstalshetgaatomontwikkelingsprojectenpasopdetweedeofderdeplaats,eristoch

vaaksprakevaneenwin-winsituatie.Sommigeontwikkelingsorgani-satiesgooienhetzelfshelemaalovereenandereboegenvindeneencompleetnieuwbedrijfsmodeluit.Hettoontaandatontwikkelings-organisatiesenbedrijfslevensteedsmeernaarelkaartoegroeien,eenontwikkelingdieikalleenmaarkantoejuichen.Zoekennaarmanierenwaaropweelkaarkunnenhelpenenversterken,isookhetpadwaarvoorweinEuropamoetenkiezen.DaarombenikblijdatdekeuzevoorhetversterkenvanhetEuropeseNoodfonds,datoverigensaanstrengeregelsgebondenis,opeenruimemeerder-heidindeTweedeKamerheeftkunnenrekenen.Jehoofderbijhoudenenzoekennaardewegnaarboven.Ookdepolitiekstaatvooreenuitdaging.

Bernard WientjesVoorzitter vno-ncw

Lees op pagina 42 en verder het portretinterview met Jacqueline Zuidweg. Het artikel ‘Vechten voor elke euro’ is te lezen op pagina 28 en verder

opinie vno-ncw

Invoereneurobondsnugeenoplossing• Tweede Kamer steunt terecht Europees noodfonds• Toezichthoudende rol Europese Commissie belangrijk• Invoeren eurobonds stap te ver tijdens crisis

Een Kamermeerderheid heeft gelukkig het belang gezien van een goede onderbouwing van de euro door voor een permanent Europees Noodfonds (esm) te stemmen. Samen met de Europese afspraken over strengere begrotingsdiscipline is hiermee een belangrijke stap gezet om de economische en financiële situatie van lidstaten weer op orde te krijgen. De eventuele uitgifte van eurobonds hoort pas na de crisis op de agenda te komen.Om de financiële markt te overtuigen, moet het esm – dat in juli in werking treedt – liquide genoeg zijn om eventuele tegenslagen met gemak op te kunnen vangen. Een versterking van het noodfonds is daarvoor gewoonweg noodzakelijk. Daarbij is het belangrijk dat de Europese Commissie een grote rol speelt in het bewaken van begro-tingsdiscipline en hervormingen. De Europese afspraken om de werk-loosheid te bestrijden, de interne markt te versterken en het midden-

en kleinbedrijf te ondersteunen, zijn belangrijke peilers onder de strategie naar economische groei.De invoering van eurobonds (Europese obligaties) is geen oplossing voor de huidige problemen. Daarmee verdwijnen de schulden en te hoge begrotingstekorten niet. Ze kunnen een bijdrage leveren aan een stabiele monetaire unie en zijn daarom zeker het overwegen waard. Maar pas als de financiële situatie van de lidstaten op orde is en er vol-doende mogelijkheden zijn om in te grijpen als dit niet het geval is.

www.vno-ncw.nl/eurocrisis

jero

en p

oort

vlie

t

Page 5: Opinieblad Forum 11

�bankenbelas­ting�snel�aan­genomen

DeTweedeKamerheeftvorigeweektochalgestemdoverdeban-kenbelasting.Diemagerkomenenmoet600miljoeneuroopleveren,hetbedragdatookstaatingeboektinhetLenteakkoord.Eerderstuur-dedeKameraanopeenopbrengstvan1miljardeuroinplaatsvandeaanvankelijke300miljoen.BeginmeisprakstaatssecretarisWeekersmetdeKamerafomeersteenadviesvanDeNederlandscheBankoverdegevolgenvandebe-lastingvoordebankensectoraftewachten.Datisdusnietgebeurd.Weekersaccepteertdiegangvanzaken;deKamerbepaaltzelfhaaragenda.Bovendienhadhijaldoor laten schemeren dat hij met eenverhogingvandeopbrengst

konleven.Hetadvieswordtwelgewoonuitgebracht,maardanaandeEersteKamer,dienuaanzetisomzichoverdebankenbelastingtebuigen.

relatie�met�turkije�betrekt

ArifSag,wiekenthemniet?InelkgevaldedouaniersopSchiphol.DeTurksezangerzoueenoptredeninNederlandverzorgeninhetkadervan400jaardiplomatiekebetrekkingentussenNederlandenTurkije.HijwerdgevraagdnaarzijnreisdoelenaangezienSagal-leenTurksspreekt,werdhijineenaparteruimtemetbehulpvaneentolkondervraagd.Datoponthoudduurde35minuten.Telang,vondSag,diezijnconcertafzegdeenbeledigdterugkeerdenaarTurkije.NaophefhieroverinTurkijeriepdeTweedeKamerministerLeersvanImmigratie,IntegratieenAsielophet matje. Die stelde dat de ma-rechausseederegelscorrectheefttoegepastendatSagmetrespectisbehandeld.SP-KamerlidHarryvanBommelwilproberenomde

zangeralsnognaarNederlandtehalenvooreenoptreden.MinisterRosenthalvanBuitenlandseZakenzal,alshijdaaraaneenbijdragekanleveren,‘datvooralnietnalaten’.Dediplomatiekebetrekkingenzijnna400jaarimmersweerwatbekoelddoordezeaffaire.

wandelgangen

Vrijbaanvoorfinancieringvanduurzaamheid

• Verduurzaming economie goed voor Nederland• Financieringsknelpunten zorgen voor vertraging• Groene InvesteringsMaatschappij moet knelpunten wegnemen

De economie moet sneller groener. Groene groei zorgt namelijk voor werkgelegenheid en maakt de Nederlandse economie minder kwetsbaar voor stijgende en sterk fluctuerende energieprijzen en minder afhankelijk van politiek instabiele regio’s. Zo logisch als het klinkt, zo moeilijk blijkt het in de praktijk te brengen. Want er zijn duizend-en-een obstakels die de financiering van duurzame projec-ten in de weg staan, zo blijkt uit een onderzoek van het Holland Financial Centre onder leiding van Lex Hoogduin. Sommige van die knelpunten liggen bij de overheid, sommige bij banken en andere bij institutionele beleggers. Ieder voor zich krij-gen deze partijen er geen beweging in. Bovendien dreigt er op lan-gere termijn een tekort aan betaalbaar langjarig krediet. Een ver-snelling is daarom alleen mogelijk door een hechte publiekprivate samenwerking, zo concludeert het rapport. Het onderzoek is gestart nadat vno­ncw, mkb-Nederland en Natuur & Milieu in 2011 met het kabinet in een green deal hadden afgesproken om financierings-belemmeringen voor duurzame projecten weg te nemen. Het is goed dat financiële instellingen met steun van onderne-mingsorganisaties en natuurorganisaties de handen ineen hebben geslagen om te kijken waar de problemen precies zitten. Nog beter is dat er meteen naar oplossingen is gezocht. Vastgesteld is dat er een Groene Investerings Maatschappij (gim) moet komen waarin zowel de overheid als de private sector participeert. Deze gim moet de financieringsknelpunten voor duurzame projecten wegnemen. Hierbij kan direct gestart worden met financieringsknelpunten die energiebesparing in de gebouwde omgeving belemmeren. Daar ligt veel potentieel en is financiering een belangrijk knelpunt, naast andere randvoorwaarden zoals het energielabel. De gim moet duur-zame projecten gaan organiseren, structureren en waar noodzake-lijk financieren. Banken, waaronder ing en abn-Amro, zijn bereid om in de gim te participeren. Ook institutionele beleggers willen meedoen. Voorwaarde is wel dat de overheid haar bijdrage levert. Het gaat daarbij onder meer om een bijdrage aan de operationele kosten van de gim, het wegnemen van beperkingen in wet- en regelgeving en een consistent duurzaamheidbeleid.

www.vno-ncw.nl/financiering

FORUM #11/31.05.125

Weekers: niet ontstemd

dijk

stra

Leers: met alle respect

dijk

stra

Page 6: Opinieblad Forum 11

FORUM #11/31.05.126

opinie vno-ncw

Veertigurigewerkweek:goedidee

• Plan van D66 voor langere werkweek is een goed idee• Nederlanders werken relatief weinig uren• Maar bedrijven moeten zelf bepalen of het zinvol is

Tweede-Kamerlid Wouter Koolmees van D66 lanceerde vorige week in het televisieprogramma Buitenhof het plan om binnen een periode van tien jaar terug te keren naar een 40-urige werkweek. Nederland kan zichzelf op die manier al werkend uit de crisis helpen, is de gedachte. Bovendien past het feit dat een gemiddelde Nederlandse voltijdswerk-week tegenwoordig nog maar uit 36,7 uur bestaat, niet meer bij deze tijd. Straks moeten steeds minder werkenden zor-gen voor steeds meer niet-werkenden, aldus de D66’er.Het is een interessant idee, en Koolmees is niet de eerste die het geopperd heeft. Al in 2006 nam het cda in het concept-verkiezingsprogramma het idee op terug te keren naar de 40-urige werkweek.Het is algemeen bekend dat Nederlanders relatief weinig uren maken: gemiddeld 1.377 uur per jaar. Dat is beduidend minder dan in andere West-Europese landen. Uit Europees onderzoek blijkt dat Britten gemiddeld 1.647 uur en Finnen 1.690 uur werken. In Oost-Europa en Griekenland wordt met ruim 1.900 uur het meest gewerkt.Een langere werkweek kan op termijn een bijdrage leveren aan het betaalbaar houden van de zorg en de aow. Ook kan het een oplossing bieden voor de structurele tekorten die de komende jaren op de arbeidsmarkt zullen ontstaan als gevolg van de vergrijzing. Als werknemers meer uren maken, kan dat bovendien helpen om vakantiestuwmeren als gevolg van atv-dagen te verkleinen. Opgepotte vrije dagen benadelen de financiële positie van ondernemingen.Wel zullen bedrijven en sectoren zelf moeten uitmaken waar het zinvol is om de werkweek terug te brengen naar 40 uur en waar niet. De maatregel kan bijvoorbeeld zinvol zijn als een personeelstekort er toe leidt dat orders niet kunnen worden aangenomen of innovaties vertraging oplopen. Ook zal een eventuele loonstijging per bedrijf of sector bekeken moeten worden. Hogere lonen zijn alleen een optie als de concurrentiepositie dat toestaat.

www.vno-ncw.nl/arbeidsmarkt

lwv

KiezenvoorkenniseconomieVorigeweekkondigdedsmaandekomendetweejaarongeveer100miljoeneurotezulleninvestereninnieuwer&d-faciliteiteninSittard-GeleenenDelft.DezeaankondigingbevestigtdateensubstantieeldeelvandeNeder-landseprivateresearch&developmentplaatsvindtinBrainportZuid-OostNederland.VoorLimburghoudtdezeinvesteringeennieuwonderzoeks-gebouwvoormateriaalwetenschappeninopdeChemelotCampus.Daarbundelendiversebedrijven,institutenenonderwijsinstellingenhunkennisenonderzoekophetgebiedvanchemieennieuwematerialen.Dezeinvesteringenhebben,vanwegedesamenwerkingmetkennisinstel-lingen,overhedenenandere(mkb-)bedrijveneenbelangrijkeimpactopdeversterkingvandeNederlandsekenniseconomie,preciesopdegebiedendiezijnaangewezenalsbelangrijketopsectorenvoordetoekomst.Delaboratoria,diein2014ingebruikwordengenomen,zullenwerkge-legenheidbiedenaanzo’nzevenhonderdmensenintotaalwaarvan420inLimburg.Zijzullenwerkenaaninnovatieveoplossingenvoordegroteuitdagingenwaardewereldvoorstaatophetgebiedvanenergie&klimaatenvoeding&gezondheid.Oplossingendieeenbijdragezullenleverenaaneenduurzamerewereld.AtzoNicolaï,directeurvandsmNederlandenbestuurslidvanlwv,ver-woorddehettijdenseenpersconferentiealsvolgt:‘DezeinvesteringentonenaandatNederlandvoordsm niet alleen de bakermat is maar ook een kennisplatformenspringplanknaardetoekomst’.OokdemissionairministerVerhagenvanEconomischeZaken,Landbouw&Innovatietoondezichenthousiast:‘DitzorgtdatNederlandinagrofood,che-mieenenergietotdewereldtopblijftbehoren’,aldusdeminister.‘DekeuzevandsmlaatziendatNederlanddeplaatsisvoorinnovatievebedrijven.’DezetoekomstvereistechterweldatNederlandcompetitiefblijftquaar-beidskostenontwikkelingendatvolgendekabinettenblijveninvesterenineengoedvestigingsklimaat,intopsectoren(innovatieenfundamentelekennis),inonderwijs(metnameookintechniek)eninfrastructuur.Ikgaervanuitdatweditterugzienindeverkiezingsprogramma’s.AnderskunnenLimburg(Brainport)enNederlandgeentopspelerblijvenquakenniseconomie.

Jan ZuidamVoorzitter lwv

jero

en p

oort

vlie

t

Page 7: Opinieblad Forum 11

wandelgangen

�verdienen�aan��buitenlandse�student

StaatssecretarisZijlstravanOn-derwijswilbuitenlandsestudentenlangerinNederlandhouden.Deschatkistkandaargrootvoordeelvanhebben.AlséénopdeveertigbuitenlandsestudentennaafloopinNederlandblijftwerken,ishetsaldovankostenenbatenwaarschijnlijkalpositief.Blijft20procent,dankande‘winst’oplopen tot meer dan 700 miljoen euro per jaar. Buitenlandse studenten moeten danwelwetendatzijrechthebbenopeenextraverblijfvaneenjaaromeenbaanalskenniswerkertevinden.Veelvanhenblijkendaarnietvanopdehoogte.Ookdecontactenmethetbedrijfslevenoverhetaanbodvanbuitenlandseafgestudeerdenmoetenwordengeïntensiveerd.

Onderwijsinstellingenmogenstrengerselecterenomdekwaliteitvanbuitenlandsestudentenoppeiltehouden.ZijlstraiswelkritischtenaanzienvanopleidingendiezichvooralrichtenopDuitsestu-denten en de Duitse arbeidsmarkt. WantdaarheeftdeNederlandseschatkistweinigaan.

zijn�vacatures�echt�vacant?

cda-KamerlidEddyvanHijumwilvanministerKampvanSocialeZakenenWerkgelegenheidwetenofdieietsaanhetfenomeenvande‘spookvacatures’gaandoen.Datzijnvacaturesdiealleenzijnbedoeldomlegewinkelruitenvanuitzendbureausenlegevacature-sitestevoorkomen.Kampwijster,innavolgingvanzijnvoorgangerPietHeinDonner,opdatbedrijvennietaltijdpersoneelopdekortetermijnzoeken,maarmetbehulpvan‘permanente’va-catures de stroom sollicitanten op peilwillenhouden.Verdervindthijhetprocesvanwervingenselectieeenprivateaangelegenheid.Eeninformatieplichtvooruitzendbu-reaustenaanzienvansollicitanten

vindthijnietnodig.Inde(vrijwil-lige)sollicitatiecodediewordtgehanteerd,isalopgenomendatsollicitantenbinnenenkelewekenberichtmoetenkrijgenoverafwij-zing,uitnodigingvooreengesprekofinportefeuillehoudenvandesollicitatie.

7 FORUM #11/31.05.12

Zijlstra: behoudzucht

Van Hijum: ziet spoken

dijk

stra

dijk

stra

HuisvoorKlokkenluidersstaptever• SP wil Huis voor de Klokkenluiders• Dat is stap te ver• Advies- en verwijspunt voldoet beter

Een Huis voor Klokkenluiders moet er komen. Dat is althans de mening van�sp-kamerlid Ronald van Raak die daarom een initia-tiefwetsvoorstel heeft ingediend. In het ‘huis’ dat ondergebracht zou moeten worden bij de Nationale Ombudsman krijgen de klok-kenluiders financiële, juridische en psychologische ondersteu-ning, zo is de bedoeling. Wel moet er sprake zijn van een maat-schappelijke misstand. Als dat het geval is, kan de werkgever de klokkenluider niet meer ontslaan. Van Raak rekent op een Kamer-meerderheid voor zijn voorstel. Klokkenluiders hebben steun en advies nodig, zeker als ze zoge-noemde ‘misstanden’ aan willen kaarten. Maar een speciaal Huis voor Klokkenluiders is een stap te ver. Weer zou er – als het huis inderdaad ondergebracht wordt bij de Nationale Ombudsman – een instantie opgetuigd worden die onderzoek gaat verrichten. Dat kan andere, al bestaande instanties als de fiod of de milieu- en arbeidsinspectie bij hun onderzoek hinderen. Nederland telt al veel controle-instanties. Beter is de creatie van een speciaal advies- en verwijspunt. Dat kan de klokkenluider een luisterend oor bieden, zijn aanklacht wegen, adviseren over de juiste procedures en doorverwijzen naar de juiste instanties. Geheimhouding en regie blijven dan bij de klok-kenluider. Werknemer en werkgever kunnen beschadigd worden, zo leert de les rondom de Pettense kernreactor. Zorgvuldigheid moet daarom altijd voorop staan om imago en financiële schade te voorkomen bij werknemer en werkgever.

Page 8: Opinieblad Forum 11

FORUM #11/31.05.128

rubrieksnaamde foto

SchapenprotestEpe,25mei–IneenPinksterweekenddatvoorveleninhettekenstaatvaneenrelaxeduitjenaarhetstrandofeenpopfestival,heeftschaapherderRoelofKuipersserieuzeredingenaanzijnhoofd.Hijtrektsamenmetzijncollega’seneenkuddevan450schapenoverdeVeluwe.Uitprotesttegenhetfeitdatschaapskuddessteedsvakerwordenwegbezuinigdeningeruildvoorgrasmaaiers.Ookvindendeschaapherdersdatzeteweinigbetaaldkrijgenvandeprovincie.Alsdaarinnietsverandert,lijktheteindevoordeberoepsgroepnabij.Desituatiebijdiverseandereoudeambachtenisooknijpend.Maarhetgroteprobleemdáárisniethetgeld,maarhetfeitdatteweinigmensenvoorhetvakkiezen.Allecampagnesenplannendiedeambachtseconomieeenaantrekkelijkerimagomoetenbezorgentenspijt.Tekst:FrankdenHoed|Foto:RobVoss/WFA

Page 9: Opinieblad Forum 11

FORUM #11/31.05.129

rubrieksnaam

Page 10: Opinieblad Forum 11

FORUM #11/31.05.1210

omslag

paniek

Page 11: Opinieblad Forum 11

FORUM #11/31.05.1211

Een muntenhandelaar biedt een Griekse nul-euromunt aan voor 4,95 euro. Een grapje, zegt Jaco Groeneveld van het bedrijf in De Telegraaf. Ondertussen is de munten-handelaar wel de enige die speculeert op een duurdere Griekse munt. Regeringen in de eu praten openlijk over een eventueel faillissement van Griekenland en een uit-treding uit de euro. Het Internationaal Monetair Fonds (imf) is technisch voorbereid op een vertrek van Grieken-land uit de eurozone, zei imf-topvrouw Christine Lagarde op 15 mei tegen de Franse televisiezender France 24. Lagarde waarschuwde wel voor ernstige gevolgen als de Grieken de euro opgeven. ‘Het heeft consequenties voor de groei, voor de handel en voor de financiële markten. Je kunt er zeker van uitgaan dat het rommelig wordt’, aldus Lagarde.In juni moet Griekenland een nieuwe tranche van de toe-gezegde eurolening krijgen, maar het voldoet bij lange na niet aan de voorwaarden. Zonder Europees geld gaat het land failliet. En wat als daarna de drachme wordt inge-voerd om het land er bovenop te helpen? De afgelopen

twee jaar hebben schuldeisers en financiële instellingen zich kunnen voorbereiden. De klap wordt steeds minder groot voor de eurozone. Bedrijven die handelen met Griekse bedrijven of die er vestigingen hebben, zitten met de praktische gevolgen. Kredietverzekeraar Atradius voorspelt dat de premie voor Griekenland fors omhoog zal gaan na de invoering van de drachme. Niet alleen omdat de munt sterk gedevalueerd gaat worden, maar ook omdat de kans op sociale onrust groter wordt geacht.

afwachten‘Of ik rekening houd met de terugkeer van de drachme?’, zegt Gerrit van der Vaart, directeur van All Transport in Rotterdam. ‘Nee, je kúnt er geen rekening mee houden. Niemand weet hoe het gaat.’ Het bedrijf verzamelt goede-ren die naar verschillende bedrijven in Griekenland moe-ten in Rotterdam en vervoert die met Griekse transpor-teurs naar Athene. Daar worden de goederen verder getransporteerd naar de uiteindelijke afnemers.Van der Vaart ziet niet veel andere mogelijkheden dan

om een Griekse exit?

Een Grieks faillissement is geen taboe meer. En er wordt

gepraat over de terugkeer van de drachme. Een ‘Grexit’.

Nederlandse ondernemers lijken er kalm onder te blijven. ‘De

situatie is gewoon nog niet te overzien.’

Tekst:RemkoEbbers,FrankdenHoed|Foto:Arcangel/HollandseHoogte

paniek

Page 12: Opinieblad Forum 11

FORUM #11/31.05.1212

omslag

afwachten. ‘Het enige wat ik kan doen is de heren experts op de televisie gadeslaan. Maar zij denken er ook allemaal verschillend over. Wie moet je dan geloven? Voor banken is het anders, voor handelaren ook, maar voor ons expedi-teurs geldt toch: we zien wel wat er op ons pad komt. We werken samen met een agent. Als de drachme terugkomt, spreken we maar af dat we in euro’s blijven factureren en dan verandert er voor mij niets.’De neergang van Griekenland is al langer aan de gang dan de crisis duurt, meent Thijs van den Heuvel van het Barendrechtse bedrijf Olympic Fruit. Twintig jaar geleden begon Olympic Fruit met het importeren van pitloze olij-ven uit Griekenland. Nu maakt handel met Griekenland nog maar een procent uit van de omzet. Het land heeft stil gezeten, meent Van den Heuvel en heeft daardoor een achterstand opgelopen. Niet alleen bij de teelt van olijven en andere landbouwgewassen, maar ook op andere poten-tieel sterke punten zoals toerisme.Een terugkeer naar de drachme zou voor importeurs wel eens gunstige gevolgen kunnen hebben. Goldman Sachs verwacht dat de drachme dan 30 tot 50 procent in waarde daalt ten opzichte van de euro. Griekse producten worden goedkoper, dus aantrekkelijker. Van den Heuvel: ‘Ik ver-

wacht niet dat een euro-exit voor ons negatief uitpakt. Integendeel, ik denk dat het voor ons alleen maar een positieve invloed heeft. Omdat wij niet exporteren naar Griekenland, maar importeren vanuit dat land. Zolang je met euro’s blijft betalen, zullen de Grieken daar geen hekel aan hebben. Ik denk dat het er voor de exporterende Grieken na de terugkeer naar de drachme alleen maar inte-ressanter op wordt.’Toch is een devaluatie niet het panacee voor een snel her-stel van de Griekse economie, denkt Van den Heuvel. Het is voor hem in elk geval geen reden om de handel met het land meteen op te krikken. ‘Landen als Spanje en Italië hebben grootschalige teeltprojecten ontwikkeld en zijn daardoor dominant geworden in de levering naar de Euro-pese markt. En je ziet zelfs een ontwikkeling naar de over-kant van de Middellandse Zee, naar Marokko. Vanwege de lage arbeidskosten daar, maar ook vanwege de gunstige klimatologische omstandigheden. Daar kunnen ze ook in Griekenland niet aan tippen.’

verzekerenHet belangrijkste is dat er duidelijkheid komt, zegt Jan-Willem ter Avest, woordvoerder van FrieslandCampina.

Verrassingseffect

Achterdeschermenwordtdeterugkeernaardedrachmeal‘gepland’sindshetbeginvandeschuldencrisisin2009.DatzeiHartmutGrossman,deAmerikaansetopmanvanInternationalCardSecurity,diesamenwerktmetbankenopWallStreet,begindezemaandtegenhetpersbureauReuters.Alsereenomzettingkomt,wordtdiezosnelmogelijkdoorgevoerd.Heteconomischverkeerwordtovernighthelemaalstilgelegdtotdatpinautomatenenbankenvoorzienzijnvandrach-men.Hetverrassingseffectmoetzogrootmogelijkzijn,voorzoverdatnogkan,omeenkapitaalvluchttevoorkomen.Duszolangmogelijkvolhoudendaternietsgebeurt.Voorlopigisernogeenhorde:Alleendenationaleregeringkaneendergelijkbesluitnemen en ook daaraan ontbreekt het op dit moment inGriekenland.

Page 13: Opinieblad Forum 11

FORUM #11/31.05.1213

De zuivelmultinational is al sinds 1929 aanwezig op de Griekse markt. Haar merk Noynoy heeft er een naamsbe-kendheid van 100 procent, verklaart FrieslandCampina trots op de eigen website. ‘Wij hebben niet zo heel veel last van de crisis’, zegt Ter Avest, ‘zuivel is toch een eerste levensbehoefte en Noynoy is het grootste zuivelmerk op de Griekse markt.’ In Griekenland wordt zowel lokaal geproduceerde melk als Nederlandse melk(producten) verwerkt en verkocht. Allemaal onder het Noynoy-merk.Een terugkeer van de drachme heeft geen schokkende gevolgen voor de bedrijfsvoering van de multinational, verwacht Ter Avest. ‘Zaken zoals lonen en arbeidvoor-waarden worden lokaal geregeld. Het enige is wel dat we op de handel met Griekenland valutarisico’s gaan lopen die we moeten verzekeren. Net zoals we dat doen voor andere landen buiten de eurozone, dat is het normale trea-surybeleid. Het grootste probleem is dat niemand weet in welke vorm een eventueel faillissement gaat komen. Ik verwacht niet dat het voor ons erg ingewikkeld zal wor-den. Misschien wel belangrijker dan de vraag wel of geen drachme, is dat er duidelijkheid komt: De markt moet tot rust komen.’Waar importeur Van den Heuvel en transporteur Van der

Vaart met zorg naar kijken is de situatie van de Grieken na een faillissement en terugkeer naar de drachme. Zolang lokale Griekse producten met drachmen betaald moeten worden, is het leed te overzien. Maar geïmporteerde goe-deren worden stervensduur. Schulden in euro’s moeten terugbetaald worden in gedevalueerde drachmen.Thijs van den Heuvel: ‘Grieken met een gezond verstand zien natuurlijk ook dat er sprake is van een glijdende schaal, een drama. We zijn met z’n allen enthousiast in het Europese verhaal gestapt en zolang het noorden en zuiden niet uit elkaar worden getrokken, zullen we elkaar in leven moeten houden. Iemand in Nederland die meer verdient, draagt ook meer bij aan belastingen. Is dat erg? Het is maar hoe je het bekijkt.’Een beetje medelijden is inderdaad wel op zijn plaats, vindt Van der Vaart. ‘Wij Nederlanders hebben een nega-tieve kijk op Griekse mensen. Dat is absoluut niet terecht. Je hoort vaak dat Grieken luie mensen zijn, geen belasting betalen, lekker van onze centen in de zon zitten, maar zo is het absoluut niet. Het leven valt in Griekenland op dit moment niet mee.’

Faillissementsverkoop?

Eenstaatwordtnietgeliquideerdzoalseenbedrijf.ErkomtgeencuratordiedeAcropolisveiltomtochietsterugtekrijgenvoordeschuldeisers.Decrediteurenmoetengeheelofgedeeltelijkverliesophuninvesteringnemen.Ineengunstigergevalmoetenzelangerophungeldwachten.Hetfaillis-sementvanArgentiniëtienjaargeledenwasbijnadeondergangvanhetbaggerbedrijfBoskalisomdatopenstaanderekeningennietmeerwerdenbetaald.Dereputatievandestaatdiezijnverplichtingennietnakomtkrijgteenstevigedeuk.NiemandzalgeldaanGriekenlandlenennaeenbankroet,dushetlandmoetzijnbeleiddaarnavollediguitbelastinginkom-stenfinancieren.Enhoeweldeschuldenlastmeteenwegvaltbetekentdatvrijwelaltijdbezuinigenenlastenverzwaringen.Doorgaansiséénvandemaat-regelenhetdevaluerenvandemunt,maarzolangGriekenlandnogdeeuroheeft,kandatniet.

Geuro

Eeneigenmuntentochweerniet.DeDeutscheBankheefteeneerdervoorstelvooreenGriekse‘europauze’verderuitgewerktenkomtmetde‘geuro’.Griekenlandkrijgtdaarbijtijdelijkeeneigenmuntvoorbinnenlandsgebruiknaastdeeuro.Deregeringkanerbijvoorbeeldambtenaren,leraren,verpleegkundigenenuitkeringenvanbetalen.Hetlandkanmetdegeuroeeneigenfinancieelbeleidvoeren(devalueren)zodatGriekenconcurrerenderkunnenproduceren.DeGriekenmoetenzichindatvoorstelwelverplichtenomterugtekerennaardeeurozodradeeconomieweeropderailsis.DegeuroverhindertdusnietdatGriekenlandzijnbegrotingopordemoetkrijgen.

Lees ook ‘Alles in dit land staat stil’ op pagina 26

pasc

al r

ossi

gnol

/ r

eute

rs

Page 14: Opinieblad Forum 11

FORUM #11/31.05.1214

& dochter

naam VanderLindeLingerieactiviteit Verkoopvanlingerieenbadmodevestigingsplaats BerkelenRodenrijs,Bleiswijk,Rotterdamaantal medewerkers 16opgericht 1903eigenaren RafkevanderSleen,MarjavanderLinde

Ondernemen zit in de genen. In deze serie vertellen ouders, kinderen, broers en zussen die samen of ieder een eigen bedrijf hebben over hun overeenkomsten en verschillen.

Page 15: Opinieblad Forum 11

FORUM #11/31.05.1215

Rafke van der Sleen (40)‘Ik heb een tijdje voor mezelf gewerkt. Want ik wilde mezelf bewijzen. Maar toen mijn moeder borstkanker kreeg en vroeg of ik wilde terug-komen, heb ik die kans met beide handen aangegrepen. Ze is er een jaar tussenuit geweest. In die tijd stond ik er alleen voor. Moest ik zelf beslissingen nemen. Ik heb er onwijs veel van geleerd. Maar ik heb ook momenten gehad dat ik ’s avonds jankend thuis kwam. Dat was heavy hoor!’‘Mijn moeder ging na dat jaar verder waar ze was gebleven. Ik heb haar toen gezegd: ‘Als je het weer volledig van mij overneemt, ga ik weg. Want wat doe ik hier dan nog?’ Het was heftig. Maar het is ook heel goed geweest. We hebben in die periode goed leren samenwerken. M’n moeder heeft me haar vertrouwen gegeven. En ik ben wat voor-zichtiger geworden. Rustiger.’‘We hebben het leuk samen, lachen de hele dag. Maar we hebben zeker ook momenten van strijd. Toen ik in de zaak kwam, wilde ik alles anders. Achteraf heb ik weleens gedacht: hoe haal je het in je hoofd? Maar na mijn komst zijn er wel dingen veranderd. Bijvoorbeeld in de omgang met het personeel. Als iemand vrij vroeg, was het antwoord vroeger altijd: ‘Goed hoor’. Niemand schreef iets op, alles ging in goed vertrouwen. Personeelsdossiers hadden we niet. Laat staan dat we functioneringsgesprekken voerden.’ ‘Ik ben nu de drijvende kracht achter het bedrijf. Mijn moeder geeft steeds meer uit handen. Ze is 65. Maar ze gaat zeker nog niet stoppen. Maar wat als het wèl zover is? Ik zal het missen als ze niet meer bij me binnenloopt om me af te vallen, op me te vitten. Ja, dat komt nu echt voor. Komen er spulletjes binnen. Gaat de doos open, zegt ze: ‘Nou, dat kunnen we net zo goed gelijk in de uitverkoop gooien, want dat verkopen we nooit.’ ‘Ze heeft weleens gelijk. Maar ook weleens niet. En dan komt ze daar ook eerlijk voor uit. Ik ben vrij extreem, vind alles leuk. Voor haar is het af en toe wel slikken. Zoals toen ik lingerie van Marlies Dekkers wilde gaan verkopen. Zij zag er niets in. Ik was gek, ze zou het verlies wel ver-rekenen met mijn loon. Maar ze kwam er naderhand wel op terug.’

Marja van der Linde (65)‘Ik wil naast mijn werk ook een leuk leven, zei Rafke toen ze bij me in de zaak kwam. Dat was wel even slikken. Ik dacht dat je dag en nacht moest werken om de zaak overeind te houden. Maar de cijfers wijzen anders uit. Rafke doet haar werk afstandelijker. Ze is rechtlijniger. Behandelt iedereen op dezelfde manier. Maar er zijn nu eenmaal men-sen die als je ze hard aanpakt denken: pokkenwijf!’‘Ik heb m’n werk altijd op gevoel gedaan. Ik kocht alleen maar iets in als ik het echt mooi vond. Rafke doet het anders. Zij koopt in op basis van de cijfers.’‘Ik ben er bij als de bestellingen binnenkomen en worden uitgehan-gen. Dan moet ik echt uitkijken dat ik niet continu roep: ‘Oh mijn god, wat nou weer…’ Maar ik begrijp het ook wel weer: ik kan onmogelijk alles mooi vinden wat iemand van 30 jaar mooi vindt.’ ‘Natuurlijk zint mij weleens iets niet. Bij mijn personeel heb ik er minder moeite mee om erover te beginnen. Bij Rafke vind ik het moeilijk, omdat zij óók mijn kind is. Maar het lukt me niet mijn onge-noegen te verbergen; ze ziet het toch wel aan mijn gezicht. Ik heb me op een gegeven moment gerealiseerd hoe vervelend dat is en dat ik alles ook wat positiever zou kunnen benaderen. En dat pakt goed uit.’‘We moeten nog praten over hoe we nu verder gaan. Vorige week was Rafke jarig. Ik heb haar toen een brief gegeven. Daarin heb ik geschre-ven dat we veel lachen en dat ze heel goed is omgegaan met mijn ziekte. Ik heb mijn waardering voor haar uitgesproken. En haar uitge-nodigd samen met mij een dag uit te gaan om over de zaak te praten. Die dag sluiten we dan af met een etentje. En dan krijgt ze ook iets moois van me.’ ‘Rafke is nu 40, een mooi moment om haar het roer te laten overne-men. Maar ik weet nog niet hoe. Ik moet er zeker van zijn dat ze echt met de zaak verder wil. Ze heeft zoiets van: ga jij maar weg, dan zal ik het je weleens laten zien. Maar ik wil graag dat ze het laat zien als ik er nog ben. Ik heb het idee dat ik nog heel veel doe. Regelmatig denk ik: Mijn god, wat gebeurt er als ik er niet meer ben?’

‘We lachen hier deheledag’Rafke van der Sleen runt samen met moeder Marja een miniketen van lingeriezaken in de

regio Rotterdam. Ze geniet van haar werk. Maar er zijn ook mindere tijden geweest.

‘Ik heb momenten gehad dat ik ’s avonds jankend thuiskwam.’

Tekst:FrankdenHoed|Foto’s:JeroenPoortvliet,familieVanderLinde

Page 16: Opinieblad Forum 11

FORUM #11/31.05.1216

actueel

EK-voetballand Polen is de krachtpatser van

Europa met een groei van 2,7 procent. De

transformatie van een grauw Oostblokland naar

de financiële spil van de regio lijkt bijna voltooid.

Warschau is zelfbewust. En grijpt zelfs de wankele

eurozone onder de armen.

Tekst:WalterDevenijns,RemkoEbbers|Foto:ChinaFoto’s/GettyImages

POLEN: DE STERKE MAN VAN EUROPA?

Page 17: Opinieblad Forum 11

FORUM #11/31.05.1217

Voetballiefhebbers kunnen op weg naar de Oranje Camping een blik werpen op de bouw van de 54-verdiepingen hoge Zlota44 Tower in Warschau. Dit ‘paleis’ met marmer, tropisch hardhout, verhoogde pla-fonds, kristallen luchters en een hondenuitlaatservice is ontworpen door de Pools-Amerikaanse toparchitect Daniël Libeskind. Een derde van de appartementen is verkocht, terwijl de verkoopprijs van ruim 7.000 euro per vierkante meter al gauw twee keer zo hoog is als een toch al relatief duur appartement in het centrum.De Zlota44 Tower is het nieuwe kenmerk van de hoofdstad Warschau. Het feit dat de Poolse regering bijna 6 miljard euro uitleent aan het imf-noodfonds om de eurozone te kunnen steunen, is een ander ken-merk geworden van een natie die zich economisch sterk voelt.En terwijl in Nederland de discussie over dronken Polen en de zoge-noemde moe-landers opflakkert, eren ABN-Amro-economen Polen met de titel Sterkste man van Europa. ‘Onze economen zijn voor dit rapport juist op zoek gegaan naar positieve uitersten’, schrijft Joop Wijn, voormalige staatssecretaris en huidig abn-Amro-bestuurder, in het voorwoord van Speuren naar sterren. De analisten richten zich onder meer op landen die het in ‘winterachtige tijden bovengemid-deld goed doen’. Polen steekt er zeker bovenuit. Sinds het begin van de

jaren negentig groeit de economie na een shocktherapie en dankzij een liberaal economisch beleid. In 2004 volgt een nieuwe oppepper. Polen wordt lid van de Europese Unie, waarna het land toegang krijgt tot de Brusselse subsidiepot. Met de 67 miljard euro uit de eu-structuur-fondsen hervormt het land de infrastructuur en economie. Terwijl de West-Europese economieën in 2009 na de kredietcrisis kennismaken met een krimpende economie, blijft Polen als enige bin-nen Europa overeind met positieve cijfers. De Poolse export bereikt vorig jaar een record; de bevolking geeft het geld in de winkels ongege-neerd uit. De kredietverlening groeit in het afgelopen jaar met dubbele cijfers. De omvang van de middenklasse – met een maandinkomen van omgerekend 1.400 euro per persoon – verdubbelt zich in tien jaar tijd. Het inkomen per hoofd van de bevolking verviervoudigt zich tus-sen 1995 en 2011.

walhalla?De Polen geven hun geld makkelijk uit. Je weet maar nooit wanneer het slechter wordt, is de argumentatie. Het is ook die grote binnen-landse consumptie die Polen voor een groot deel heeft gered van de recessie. Niet voor niets bezit de Frans-Nederlandse vastgoedbelegger

De sterkste man van Polen: letterlijk. Vijf keer won de Pool Mariusz Zbigniew Pudzianowski de wereldtitel

Page 18: Opinieblad Forum 11

FORUM #11/31.05.1218

actueel

Unibail-Rodamco rondom Warschau vier megawinkelcentra met huurders als Peek&Cloppenburg, Zara, h&m en G-Star. In 2010 exporteerde Nederland 8,5 miljard euro naar Polen. Dat is evenveel als de gezamenlijke uitvoer naar China, Brazilië en India.De Nederlandse ondernemer heeft het land al lang ontdekt. Sinds het begin van de jaren negentig, als het communistische regime net plaats heeft gemaakt voor een prowesterse regering, is het land populair als lagelonenland. Zo verhuist Philips zijn lampenfabriek voor een belangrijk deel naar Polen. Nederlandse bedrijven doen een groot deel van de investeringen in Polen, al wordt daar ook Toyota toe gerekend, dat een motorenfabriek opzette vanuit de Nederlandse vestiging. De Poolse minister van staatsbedrijven en privatisering Mikolaj Budza-novski is trots op de aanwezigheid van elektronicabedrijven en van autobouwers als Opel, Volkswagen en Toyota. ‘Polen is de grootste exporteur van witgoed in Europa. Niet omdat de Poolse merken zo goed bekend staan, maar omdat buitenlandse merken hun producten graag hier willen produceren.’Is Polen het nieuwe economische Walhalla? Nee, natuurlijk niet. Het begrotingstekort is hoog, waardoor het land afhankelijk is van buiten-landse financiers (2011: 5,5 procent). De munt, de zloty, wordt regel-matig gedevalueerd. Dat houdt investeerders geïnteresseerd, maar het aflossen van de buitenlandse euro- of dollarschulden wordt lastiger. Wel wil de regering het begrotingstekort dit jaar terugbrengen tot onder de 3 procent. De staatsschuld is te hoog, vindt Polen, maar het

percentage (bijna 55 procent) is vergeleken met veel landen van de eurozone relatief laag.

eu-steunfondsenHulp bij de saneringsmaatregelen krijgt Polen door het blijven ronken van de economische motor. Die zal dit jaar rond de 2,5 procent uitko-men, een plus die de Nederlandse economie al een tijdje niet meer heeft laten zien. Die motor wordt gevoed door steeds kapitaalkrachti-ger burgers, die steeds vaker werken bij de buitenlandse bedrijven in West-Polen. Dicht bij de Duitse grens waar de infrastructuur veel beter is dan in het westen van het land. En dan zijn er nog de Europese stimuleringsfondsen voor infrastructuur, die tot 2015 zijn toegekend. ‘Natuurlijk krijgen we daarna ook nog eu-fondsen voor infrastruc-tuur’, zegt Diominik Radziwil, onderminister van Financiën, alsof er geen financiële crisis is. ‘Kregen Spanje en Italië niet ook vijftig jaar Europese steun?’Ondertussen werkt het land hard om zijn huidige positie als financieel centrum van de regio uit te bouwen. Een positie die de staat kracht probeert bij te zetten door de komende privatiseringsronde helemaal via de Poolse beurs te laten verlopen. Eind deze maand wordt in War-schau de tweedaagse Centraal- en Oost Europese Beursgangtop gehouden, bedoeld om investeerders te lokken. Gastheren zijn de Poolse beurs, het ministerie van Financiën en het ministerie dat ver-antwoordelijk is voor staatsbedrijven en privatiseringen.

Bloeiende handel

AljarenlangisNederlanddegrootstebuitenlandseinvesteerderinPolen.Definanciëlesectorliepaanvankelijkvoorop,maarin-middelsisdeNederlandseportefeuillezeerdivers.Dieinvesterin-genvertalenzichookindehandeltussenbeidelanden.Zoweldeexportalsdeimportverdubbeldesinds2004,hetjaardatPolentoetradtotdeEuropeseUnie.In2010isPolenopgeklommennaardezesdeplaatsopdelijstvanEuropeselandenwaarmeeNederlandzakendoet.Meteenexportwaardevan7,4miljardeuroisPolennogbelangrijkerdanRusland(5,6miljard),China(5miljard)enTurkije(4,5miljard).

bill

gre

enbl

att

/ g

etty

imag

es

Page 19: Opinieblad Forum 11

FORUM #11/31.05.1219

rubrieksnaam

advertentie

Page 20: Opinieblad Forum 11

FORUM #11/31.05.1220

achtergrond

De beursvloer is altijd een tegenvaller voor wie is opgegroeid met Amerikaanse films. Vrijwel nergens bepalen wild gebarende yup-pen die luid roepend en met zweet op het voorhoofd pakketten aandelen verhandelen nog de sfeer. Maar het lege zaaltje ter grootte van een fiks schoollokaal dat de Poolse beurs-vloer is, contrasteert wel heel hevig met het idee van een levendige aandeelhandel. Een beetje uit het midden, tegen een stukje muur staat eenzaam een klein plateautje van hout-fineer met een bel die aan het begin en einde van de werkdag wordt geluid. Gelukkig is er een lichtkrant die de waarde van de aandelen laat zien (weinig bekende bedrijven, veel rode cijfers). Hier zijn vorig jaar 117 beursintroduc-ties geweest, 124 meer dan in Amsterdam, waar zeven fondsen van de beurs werden gehaald.De Warsaw Stock Exchange stond aan het einde van 2011 op een trotse tweede plaats van de wereldwijde lijst van beursgangen

(ipo’s), tussen de Chinese Shenzhen Stock Exchange (226 ipo’s) en de Australian Securi-ties Exchange (93 stuks). Aan de beurs staan 433 fondsen genoteerd. In Amsterdam zijn dat er 125.Voor de regio is de beurs een baken naar de toekomst. Niet alleen Poolse, maar ook bedrijven uit omliggende landen staan geno-teerd. Slowaakse, Baltische en vooral Oekra-iense. ‘Wij zijn een goede plek voor bedrijven uit omliggende landen omdat er daar veel minder geld beschikbaar is’, verklaart Ludvik Sobolewski, ceo van de beurs in Warschau. ‘Vergeleken met beurzen in bijvoorbeeld West-Europa, is een beursgang hier goedko-per, het verbetert je zichtbaarheid op de markt en de kans op financiering is minstens zo groot.’

mont blancHet beursgebouw ligt even buiten het histori-sche centrum van Warschau, in het deel van

‘Ondernemen is hier veel leuker’Op een trotse tweede plaats van de wereldwijde lijst van beursgangen

staat de Warsaw Stock Exchange. Warschau is het financiële centrum van

Centraal-Europa en oogst bewondering van omliggende landen.

Allemaal naar Warschau?

Tekst:RemkoEbbers

Page 21: Opinieblad Forum 11

FORUM #11/31.05.1221

de stad waar op loopafstand van elkaar ook de meeste ministeries te vinden zijn. Het is een mix van Oostblokbetonbouw, gemengd met restjes vooroorlogse panden en postcommu-nistisch beton-en-staal. Toen het een jaar of twaalf geleden werd neergezet was het beurs-gebouw een wonder van moderniteit. Die glans is er wel vanaf. De heisa die er toen om werd gemaakt, kwam ook doordat het land een echt beursgebouw kreeg. Daarvoor zat het in het voormalige hoofdkantoor van de Poolse communistische partij (sic), vlakbij. In dat gebouw huist nu onder andere een Fer-rari-dealer en een winkel van het horloge-merk Mont Blanc. Ertegenover, voor Club Hustler, staan twee groene gepimpte Bentley Continental coupés.De Poolse regering werkt hard om de beurs voort te stuwen in de vaart der volkeren. ‘Wij steken veel tijd in het internationaal promoten van de Poolse financiële markt’, zegt staatssecretaris voor Treasury (staatsbe-

drijven en privatisering) en voormalig investment banker Pawel Tamborski in het veel te warme ministeriegebouw met muren vol ingelijste oude aandelen. ‘Daarmee wil-len we een kapitaalmarkt creëren voor de hele regio. We maken zelfs een speciale Oekraïne-index voor bedrijven uit dat land. Het is vrijwel onmogelijk om via de beurs van Kiev buitenlands kapitaal aan te trekken, vandaar dat die, vooral West-Oekraïnse, bedrijven hier komen. Hun alternatief is de Russische beurs.’ Behalve financiële argu-menten, ziet Polen ook een geopolitiek belang bij het aanhalen van zoveel mogelijk banden met het buurland om Russische aspi-raties in de regio in te dammen.Dat de huidige privatiseringsronde van 277 bedrijven helemaal via de beurs gaat, zal de beurscijfers behoorlijk ten goede komen. Maar om echt mee te tellen moet de beurs ook buitenlands kapitaal aan kunnen trekken. ‘Aandelen kopen is een nationale hobby van

Hoe groot is de beurs in Warschau?

Met433noteringen,waarvanveertigvanbuitenlandsebedrijvenwordteraandebeursvanWarschaudagelijks244miljoeneuroomgezet.Naastde‘gewone’beurskentdebeursvanWarschauookeenspecialemkb-beursmet375noteringen.Zevendaarvanzijnbuitenlands.DehelftvandebedrijvenaandebeursvanWarschauisookgenoteerdopeenandere beurs.Opdeobligatiebeursstaannaaststaats-leningenongeveerhonderdnoteringen,zesuitbuurlanden.Daaronderooklokaleenregionaleoverheden.Bron: wse, beurs van Warschau

De kleine beursvloer wordt vooral gebruikt voor bijeenkomsten. De echte handel vindt

achter het computerscherm plaats

sieg

frie

d la

yda

/ get

ty im

ages

pete

r m

enze

l /

holl

ands

e ho

ogte

Marx, Engels en Lenin, kan na de overgang naar de markteconomie

vertaald worden in Markt, Engels (de taal) en Lenen

Page 22: Opinieblad Forum 11

FORUM #11/31.05.1222

de Polen’, zegt de minister van Treasury, Mikolaj Budzanowski. ‘Een vijfde van de beursomzet komt door particulieren.’ Hij hoopt op Arabische en Chinese investeerders, die een welkome afwisseling zijn in de vooral lokale handel.Het is maar de vraag of het grootkapitaal erg geïnteresseerd is in het komende aanbod van hotels, transportbedrijven en veefokbedrij-ven. In een aantal bedrijven, uiteindelijk 45, houdt de staat voor onbepaalde tijd een con-trolerend aandelenpakket. Soms is dat 51 pro-cent, maar in geval van het oliebedrijf Nafto-port is 1,28 procent van de aandelen genoeg. Laten die gecontroleerde bedrijven zich pre-cies in de sectoren bevinden waarvoor op de beurs de meeste waardestijging is: energie, banken, verzekeringen, telecom, en olie en gas. De rest van de aandelen (in sectoren als chemische industrie, projectontwikkelaars en horeca) maakt elk nog geen 1 à 2 procent

van de totale beurswaarde uit.Hoewel er grote schommelingen zijn, heeft de beurs weinig invloed op de economie en zeker niet op de investeringsvoornemens van bedrijven. Terwijl de economie groeide, daalde de beurs vorig jaar met 18 procent.

monopoly‘Wij kijken net als iedereen hier naar de con-sument en de concurrent. Niet naar de beurs’, zegt Gerben Klein Nulent, ceo van het Neder-landse farmaceutische bedrijf Mediq. Klein Nulent, moet lachen om het ‘zichtbaarheidar-gument ‘ dat volgens de beursdirecteur een reden kan zijn voor een beursgang. ‘Dat lijkt op het spelen van monopoly’, zegt hij grijn-zend. ‘Naamsbekendheid zou ik op andere manieren stimuleren.’ Klein Nulent verdeelt zijn week over Nederland en de Mediq-doch-ter acp Pharma in Polen. acp was genoteerd in Warschau, maar ging een aantal jaren gele-

Mkb-beurs

Eenbeetjeweggestoptopdebe-ganegrondishetbeursvloertjevanNewConnect,despecialebeursvoorstartupsenkleinebedrijven.Hetiseenkleinekopievande‘echte’beurs,metditverschildatdekoersenhiermeergroendanroodzijn.‘Hetisdespeeltuinvoorkleinebedrijven’,zegtbeursdirec-teurLudwikSobolewski.‘Detoegangsei-senzijnminimaal,degarantiesvoordeinvesteerderook.Hetiseenbeetjeeencasino.Voordekleinebedrijvenisditbelangrijk.Zokunnenzewennenaandebeurs.Zodrahunomvanggrootgenoegis,mogenzenaardeechtebeurs.Sindsdeoprichtingin2007iseentwintigtalbedrijvennaarbovengegaan.’

De bel op de beursvloer is symbolisch, het begin en

eind van de beursdag schalt via een elektronische

gong door de ruimte. De handelaren in het

beursgebouw kunnen 24 uur per dag doorgaan

pete

r m

enze

l /

holl

ands

e ho

ogte

PeterHirth/laif/hollandseho

ogte

achtergrond

Het compacte historische centrum is na de oorlog

herbouwd en is een toeristische trekpleister

Page 23: Opinieblad Forum 11

FORUM #11/31.05.1223

column scheer

InhakenMenigvrouwenvoetbalhaterzalhetmetmijeenszijn:het ek wordtweervierwekenvanergernis.Datbegintbijdemassaleverkleedpartij.Ikdachtdatwehaddenafgesprokendatcarnavalbeperktblijfttoteenpaardageninfebruari,endangeconcen-treerdinhetzuidendeslands.Maaropdetribuneenthuisopdebankmoetenweallemaalinoranje.Ikzalerzelfookaanmoetengeloven,wantjebentjelevennietzekeralsjenietmeedoet.StrakskomenzeerachterdatikkwartDuitserben…

Completestratenwordenondergedompeldinoranje.Somsziejeeenhuisdatnietmeedoetaandegekte.Daarwoontwaarschijnlijkdieengemandiemetniemandcontactheeft.Ofdatallochtonegezindatmaarnietvolledigwilintegreren.Endatdekomendewekenschelehoofdpijnkrijgtvandieoverdosisoranjeen’snachtsnietkanslapenvanhetgeklappervandevlaggetjeslijnen.

Optvenindekrantwordjedoodgegooidmetgeinigeinhaakad-vertenties,volgeschminktefigurantendienetdoenalsofzenaareentvkijkenwaaropNederlandnetheeftgescoord.Ikbegrijpbestdatbedrijveneengraantjemeewillenpikkenvanhetek, maar het iszoveelenzovoorspelbaar.

Vluchtenkannietmeer.Ikkeniemanddiehetliefstinzijneentjevoetbalkijktindekelder.Zijnvrouwmaghooguitkoffieenbieropdetrapzettenennietverderkomen,wanterisaltijdhetrisicodatzijvoorhetbeeldlooptopeencruciaalmoment.Zosolitairbenikniet.Bovendienhebbenmijnbureneenbeamerinhuis,endatkijktwelzoprettig.

Dusbereidikmijvoorophetcommentaarvanmensen–vaakvrouwen–dieeigenlijkniksmetvoetbalhebbenentochmeewil-lendoen.‘Wiespeeltertegenwie?Wiezijndieblauweshirts?Dieeneisweleenlekkerding.Hoelangduurthetnog?Hé,nuspelenzedeanderekantop.Watisbuitenspel?Welkeruit?Hoelangduurthetnog?’Entotslot,alsweertochweerzijningetuind:‘Ach,hetismaareenspelletje.’

Paul Scheer

jero

en p

oort

vlie

t

den van de beurs. ‘De notering had voor ons geen nut’, zegt Klein Nulent. ‘Wij kunnen net zo goed geld ophalen via de Nederlandse beurs.’ De zichtbaarheid van het bedrijf heeft er niet onder geleden. acp is één van de groot-ste concerns op de Poolse farmaceutische markt met groothandels en apotheken. ‘Ondernemen is hier veel leuker dan in Nederland. Ik raak veel meer geïnspireerd door de Polen. Zij zijn enthousiast, optimis-tisch en willen er voor gaan. In Nederland zijn we een beetje verwend. Dat is de wet van de remmende voorsprong.’

Een Ferrari kijkt uit de ramen van het voormalige

hoofdkwartier van de Communistische partij

aan de drukke straat, die van de historische stad,

door het naoorlogse regeringscentrum naar de

buitenwijken met bedrijventerreinen gaat

pete

r m

enze

l /

holl

ands

e ho

ogte

l

esze

k sz

yman

ski /

an

p

Page 24: Opinieblad Forum 11

FORUM #11/31.05.1224

vijf vragen aan

Je kunt zakelijk scoren in Polen én

Oekraïne. Dat was de boodschap van

een paginagrote advertentie. Een van de

afzenders is het Nederlands-Oekraïense

Centrum voor Handelsbevordering

(NOCH). Voorzitter Frans Lavooij

wijst met het naderen van het ek op

groeimarkt Oekraïne. ‘Je moet een

langetermijnvisie hebben.’

Staat Oekraïne niet gelijk aan politieke onrust, corruptie en een moeilijke markt?‘Niet zo heel lang geleden stond Oekraïne redelijk hoog op de lijstjes van ondernemers. De grootste handelsmissies gingen naar dat land. Ik was er zelf ook bij als leider van zo’n handelsdelegatie. Soms telde een delegatie wel tachtig deelnemers. Zeker na de ‘Oranje’ omwenteling in 2004 (waarbij een zittende president onder druk van het volk moest opstappen; red.) wist iedereen de Oekraïne te vinden. Als de situatie ineens verandert, en je hebt daar als ondernemer ondertussen echt geïnvesteerd, dan kun je niet zeggen; ik breek de boel af. Je moet een langetermijn-visie hebben.’

Maar waarom dan een advertentie?‘Onze advertentie sluit mooi aan op het Euro-pese Kampioenschap dat in Polen, maar ook in de Oekraïne wordt gespeeld. We sluiten aan bij de sportieve belangstelling met het doel aandacht te krijgen voor de zakelijke kant van de twee landen.’

Dus het land valt mee?‘Het is geen land dat abnormaal afwijkt van veel andere landen. Het is groot. Je moet weten; het is ook een heel jong land dat pas twintig jaar zelfstandig is. De economische en politieke structuren zijn nog niet altijd zo vol-wassen als je eigenlijk zou willen. Maar dat geldt voor meer landen in de wereld. Ik handel in elk geval al twintig jaar met dat land. Wat belangrijk is, is dat je werkt met betrouwbare partners. Die kunnen je vertellen hoe het land reilt en zeilt. Met een puur Nederlandse hou-ding kom je er niet.’

Valt er voor Nederlandse bedrijven veel te ondernemen in Oekraïne?‘Er wonen in Polen en Oekraïne 84 miljoen consumenten. Het zijn groeimarkten met veel potentie.’‘Er zijn al Nederlandse ondernemers actief in Oekraïne. We hebben zelf vijftig Nederlandse

leden, allemaal bedrijven die in de Oekraïne werken. Dat kan een bedrijf zijn dat de ict heeft uitbesteed in het land, of bedrijven die grondstoffen winnen. Of ze doen aan afval-verwerking, energiebesparing of waterwin-ning. Het is een heel breed scala.’

Wat doet u zelf in de Oekraïne?‘Ik ben medeaandeelhouder van een Oekra-iense koffieproducent die naast de branderij ook een keten van koffiehuizen heeft. Het merk heet Galca en bestaat al bijna tachtig jaar. Het hoofdkantoor staat in Lviv. We zijn de Douwe Egberts van het land. We hebben kof-fiehuizen zoals je die in Wenen kan vinden. Galca kun je ook vinden in Wit-Rusland, Moldavië, Letland en Litouwen. Er bestaat behoefte aan zo’n dergelijke koffieplek, waar moeders met hun dochters koffie drinken. De lokale bakkers zorgen voor de taartjes en cakes. Het is een vorm van luxe die de mensen twintig jaar geleden niet kenden.’ ‘Het is jammer dat Nederland niet in Lviv speelt, waar we drie koffiecafés hebben. Nu komen er de Denen en de Duitsers. We heb-ben al extra koffie gebrand.’

Tekst:WalterDevenijns|Foto:TonPoortvliet

frans lavooij

‘Oekraïne is geen abnormaal afwijkend land’

Page 25: Opinieblad Forum 11

FORUM #11/31.05.1225

uitspraken

‘Ik kan niet veinzen. Als ik iemand een ongelooflijke zak hooi vind, kun je de ergernis van mijn gezicht schrapen.’Minister Edith Schippers van Volksgezondheid, Volkskrant Magazine van 19 mei

‘Ik ga niet toelaten dat een aantal mensen met prehistorische opvattingen de toekomst van de partij bepaalt.’Tofik Dibi, kandidaat-lijsttrekker GroenLinks, AD van 19 mei

‘Ik heb een vrouw en drie kinderen, een privéleven en, vooral: tijd. Ik vind het zo’n onzin als mensen zeggen dat ze het druk hebben.’Dirk-Jan Stoppelenburg, ceo kledingmerk Gant, FD Persoonlijk van 19 mei

‘Ik ben begonnen met roken omdat ik het niet eens was met het rookverbod voor de horeca.’PVV-Kamerlid Fleur Agema, Elsevier van 19 mei

‘Je kunt de PVV wel kapotregeren, maar niet de onderliggende woede en het onbehagen.’Diederik Samsom in HP/De Tijd van juni

‘Mensen vinden houvast in hun geloof, maar ik wil lekker geen houvast. Ik wil graag denken dat alles kan.’Modeontwerper Iris van Herpen in HP/De Tijd van juni

‘Mensen zijn tot op zekere hoogte allemaal knoeiers.’Managementgoeroe Ben Tiggelaar, NRC Handelsblad van 19 mei

‘De elite heeft van de politiek een supermarkt gemaakt waarin burgers kunnen kiezen uit voorverpakte producten. Het zou een werkplaats moeten zijn waar mensen mee bouwen aan hun eigen samenleving.’SP-Kamerlid Ronald van Raak, NRC Handelsblad van 19 mei

Page 26: Opinieblad Forum 11

FORUM #11/31.05.1226

belrondje

Elisabeth Werter / Salonica International Consultancy / Thessaloniki

‘Complete ramp’ ‘Hierweg gaan, doe ik niet. Dat heb ik al besloten. Ikwoonhieralmeerdantwintigjaar.DoordecrisisismijnaantalGriekseklantenflinkteruggelopen,zekunnenmesimpelwegnietmeerbetalen.’‘We zitten nu in een erg vreemde situatie.We hebbengeenregering, ikhadechtgehooptdatzeeruitzoudenkomen.Maarweergaathetpartijbelangvoorhetbelang

vanhetland.VeelGriekenzienEuropaalsdegroteboos-doener.Hetisookeenvoudigeromeenanderschuldtegeven. Daarom doet Syrizia, de linkse partij die hetakkoordmetEuropawilopenbreken,hetzogoedmaarzekomennieteenalternatief.Zeschreeuwenvooral.Daarkan ikme enormoveropwinden.Wanneerwede eurokwijtraken, dan is de ramp compleet. De banken gaanfailliet,salarissenwordennietuitbetaald–ooknietvande politie. Er kan zo een burgeroorlog uitbreken. Eendoemscenario, maar de Grieken zijn een emotioneelvolkje, ze kiezen nietmet hunverstandmaarmet hun

Aristotelis Thomopoulos / Holland Inn / Thessaloniki

‘Optimistisch’‘Webevindenonsnuineenvreemdesituatie.Allesinditlandstaatnustil,inafwachtingvandeverkiezingen.Ookin de toeristische sector. Boekingen worden uitgesteld.Toeristen–uitmetnameWest-Europa–wachtendesitu-atieaf.2012wordtvooronseenmoeilijkjaar.Veelhotelsstaantekoop,maarniemandkooptnuiets.’‘Ikbenzelfoptimistisch.Methardwerkenkomenweerbovenop.Wezijnniethetenige landdatooitdooreen

crisis isgeraakt. Ikverwachtdathettoerismesnelweerzalaantrekken.’‘Watermetdeverkiezingengaatgebeuren,ismoeilijktevoorspellen.Deouderegeringheeftveelfoutengemaakt,maatregelnamaatregelisgenomenzonderdegewensteeffecten.Natuurlijkmoetenwebinnendeeurozoneblij-ven,datiseendiscussiediewealgevoerdhebbenbijdeinvoeringvandemunt.Deeuroheeftonshoge inflatiegebracht,maarwezullenhetdaarnumeemoetendoen.Hetheeftgeenzinomdatdebatnogkeertjeovertedoen.Enzodenkenveelondernemers.’

Panos G. Moraitis / Aspida Maritime Security / Marousi

‘Grote zorgen’ ‘Decrisisheeftonsbedrijfgelukkignietzohardgeraakt.Dehelftvanonze klanten komtuit het buitenland.Weverzorgendebeveiligingvanschepen.Eenonderwerpdatde afgelopen jaren door de toenemende piraterij ergactueelisgeworden.Maardecrisisraaktuiteraardieder-eeninditland.Eenstabielframewerkontbreekt.Alleswaternugedaanwordt,istéweinig,télaat.Hetpessimismeinhetlandisenorm.Hetaantalzelfmoorden–totvoor-

heeneenvandelaagstevanEuropa–groeithard.’‘Alsweooknogdeeuroverliezen…Ikgeloofnietdatdatgaatgebeuren.Hetzetonsvijftigjaarterugindetijd.Hetzou ons isoleren van de buitenwereld, de armoede, decriminaliteitschietendanomhoogenveelmensenzullenhetlandverlaten.NualzienweeenverdubbelingvandeimmigratienaarDuitsland.Maarikmaakmegrotezorgenoverdeverkiezingen.IkhoopdatmensennagaandenkenendatweonshoudenaandeafsprakenmetEuropa.’

Lees ook ‘Paniek om een Griekse exit?’ op pagina 10

‘Alles in dit land staat stil’Griekenland houdt zijn adem in nu er nieuwe verkiezingen zijn uitgeschreven.

Wie maakt er daarna de dienst uit en wat gaat er gebeuren? Een faillissement,

een exit uit de euro? Of niet. Hoeveel zorgen maken Griekse ondernemers zich?

Tekst:JessicaMaas|Foto’s:HollandInn,AspidaMaritimeSecurity,SalonicaInternationalConsultancy

Page 27: Opinieblad Forum 11

vreemde ogen

FORUM #11/31.05.1227

‘De taal is in Nederland zowel een voordeelalseennadeel. Ikhebvooreenmba-studie inNederland gekozen vanwege de mogelijkheidomEngelstespreken.Opleidingen in ItaliëenFrankrijk heb ik om die reden laten schieten.Het nadeel isdatveel geschreven tekst, zoalsinformatievandeBelastingdienst,alleeninhetNederlandsvoorhandenis’‘MijneerstedaginNederlandwaswatdatbe-treft illustratief. Ik kwam ’s avondsaan inde-cember,toenerveelsneeuwwasgevallen.Mijnvluchtwasvertraagdenhetverkeerlaggroten-deels stil. Ikmoestmetde trein naarTilburg,maarwistniethoe.Deinformatiebordenwerk-ten niet en ook de conducteurs konden me niet helpen.Mensennaastmeindetreinkondenge-lukkigwelinhetEngelsuitleggenhoeikmoestreizen.Maarnogsteedsvindikhetnietfijnrei-zen met de trein, met alle informatie in hetNederlands.’‘IkvolginmiddelseenonlinecursusNederlands

via het bedrijf. Niet omdat het moet, wanthet is een internationaal bedrijf waar Engelsdevoertaalis.Maarhethelptwelinhetdage-lijks verkeer om Nederlands te kunnen lezeneneenpaarwoordentespreken.WantalseenNederlanderwaarmeeikingesprekbeneenan-dereNederlandertegenkomt,schakelthijtochvrijsneloveropNederlands.’‘WatmebevaltaanNederlandisdebalanstus-senwerkenleven.InTaiwanwasikgewendtientottwaalfuurperdagtewerken,hierisdatvan9tot6.Enjekrijgtmeerdagenvakantie.IkhebhetideedatNederlandersdiemindereurenwelefficiëntervullen.Tegelijkertijdkunnenzetraagzijninhetreagerenopverzoekenvananderen.Alszeernietaantoekomen,komthetmorgenwel.Taiwanezenzijn inzo’ngevalgeneigdeenuurtjedoortewerken.’‘Debalanstussenwerken levenhoudtook indatNederlandsecollega’snietnahetwerknogblijvenhangenomwatmetelkaartegaandrin-

ken.Zegaandanechtnaarhunleventhuis.Datmaakthet lastigvoormijomNederlandersteleren kennen. Jewordt niet echt betrokken inhunsocialeleven.’‘AlsiknuvanuitNederlandnaarTaiwankijk,valtmevooralophoehet levendaaropgemak isgericht.Winkels,dedokterenoverheidsinstel-lingenzijndeheledagopen,nietalleenvan9tot5.Inwinkelsiservolopkeuze.Teveel,denkiknu.DatgeldtvoorveelgrotestedeninAzië.HetleveninNederlandissimpeler,minderopluxegericht,enerismeerzorgvoorhetmilieu.’

Tekst:PaulScheerFoto:SamRentmeester

‘Leven hier is simpeler’

Sherry (Tzu-Yin) Wang (29)

Nationaliteit: TaiwaneseFunctie: projectanalist Stolt

TankersHier sinds: 2009

Page 28: Opinieblad Forum 11

FORUM #11/31.05.1228

achtergrond

Vechten om elke

euro

Page 29: Opinieblad Forum 11

FORUM #11/31.05.1229

De strijd om de bedrijfsdonateurs in de wereld van de ontwikkelingssamenwerking is losgebarsten. Terwijl de overheid flink bezuinigt en particuliere donateurs minder geld overmaken, zoeken steeds meer ontwik-kelingsorganisaties naar alternatieve geld-schieters. Het bedrijfsleven wordt bijna doodgeknuffeld. Farah Karimi, directeur Oxfam Novib, merkt dat de concurrentie om donaties sterker wordt. ‘Iedereen, van goededoelenfondsen tot aan onderwijs- of cultuurinstellingen, stort zich nu op het veroveren van extra dona-teurs. De concurrentstrijd wordt heel erg hef-tig bij de fondsenwerving. Oxfam Novib loopt gelukkig behoorlijk voorop. Onze samenwerking met mkb-Nederland gaat haar vierde jaar in. We hebben inmiddels zeshon-derd bedrijven die zich in ruil voor een maan-delijkse bijdrage ambassadeur van Oxfam Novib mogen noemen’, vertelt ze. Op dit moment is dat ambassadeursnetwerk goed voor een opbrengst van 1 miljoen euro. De partnerschappen, waarbij Oxfam Novib en bedrijven projecten opzetten in bepaalde landen, levert 2 miljoen op. Karimi’s organi-satie schakelt nog een tandje bij. Dit jaar moet het aantal ambassadeurs gestegen zijn tot 850. Karimi: ‘Onze ambitie: Oxfam Novib wil het grootste mkb-netwerk hebben op het gebied van duurzaamheid.’Op een totaal jaarbudget van 157 miljoen euro is een opbrengst van 5 miljoen misschien niet schokkend te noemen, maar toch is Karimi blij met de bedrijfseuro’s. Dát geld kan vrij besteed worden aan de projecten die Oxfam Novib belangrijk vindt. ‘We halen ook 32 mil-

joen binnen van donoren als de Europese Unie of de Deense overheid, maar dat geld is vastgelegd.’ Het hoge aantal ambassadeurs is ook de ruggengraat van Oxfam Novib in Nederland. Karimi: ‘Ik kan tegen de politiek zeggen dat we gesteund worden door honder-den ambassadeurs.’ De ontwikkelingsorganisaties móeten op zoek naar andere inkomsten. De overheid, een van de grootste geldverstrekkers, besloot te bezuinigen. Het percentage aan ontwikke-lingshulp werd verlaagd van 0,8 procent van het bruto nationaal product (bnp) naar 0,7. Daarnaast werd er een ander beleid inge-voerd, waarbij het bedrijfsleven meer betrok-ken moest worden. De niet-gouvernementele organisaties (ngo) hebben het gemerkt. Oxfam Novib verloor 60 miljoen euro van de jaarlijkse subsidie, terwijl ontwikkelingsor-ganisatie snv eveneens fors gekort werd. De Latijns-Amerikaanse afdeling van snv ont-vangt vanaf volgend jaar geen cent subsidie meer. Volgens Karimi is de al enkele jaren lopende Oxfam-zoektocht naar alternatieve dona-teurs ondertussen een voorbeeld geworden voor andere organisaties. ‘Je ziet ze naar ons kijken: hoe doen ze dat? Dan leggen we onze aanpak uit. We hebben al veel in ons bedrijfs-netwerk geïnvesteerd’, zegt ze. Meer concur-rentie? Karimi is er niet bang voor: ‘Concur-rentie is alleen maar goed.’

de eerste sponsorDe vrijwilligersorganisatie pum Netherlands senior experts die jaarlijks tweeduizend bijna gepensioneerde of gepensioneerde managers

naar bedrijven in ontwikkelingslanden stuurt, heeft begin deze maand zijn éérste bedrijfssponsor binnengehaald. Koninklijke Zeelandia International uit Zierikzee, maker van bakkerijingrediënten en het Vikorn vita-minebrood, zal de pum-deskundigen onder-steunen met technische kennis én bakkerij-producten. De lokale bakkerij kan daardoor beter brood verkopen en Zeelandia krijgt er een afzetmarkt bij, vertelt pum-directeur Thijs van Praag. ‘Bedrijven kunnen gebruik maken van ons netwerk. pum heeft 280

Gezocht: een suikeroom uit het bedrijfsleven.

Dat is de laatste trend binnen de wereld van

ontwikkelingsorganisaties. Bedrijfsdonateurs zouden

het gat bij de armoedebestrijding moeten vullen dat de

overheid achterlaat.

Tekst:WalterDevenijns|Foto:RobertRizzo/HH

Farah Karimi (Oxfam Novib)

‘De concurrentiestrijd

wordt heel erg heftig bij

de fondsenwerving’mou

thaan/HH

Page 30: Opinieblad Forum 11

FORUM #11/31.05.1230

achtergrond

lokale vertegenwoordigers in zeventig lan-den. Een bedrijf als Zeelandia zegt tegen ons: ‘Jullie zitten in landen waar wij niet zitten.’ De pum-expert krijgt een zakje broodverbe-teraars mee als proef. Dat willen onze experts die de bakkerijen bezoeken altijd wel hebben, want brood in die landen is vaak niet lang houdbaar. Als de bakkers wat willen kopen dan zit in het buurland de Zeelandia-verte-genwoordiger.’Guido Janssen, commercieel directeur van Zeelandia, vindt dat de samenwerking met pum een win-winsituatie oplevert. Janssen: ‘Ons familiebedrijf exporteert naar veel lan-den, maar er zijn nog steeds witte vlekken op de kaart. Daarnaast vinden we dat we als familiebedrijf dat ruim honderd jaar bestaat, ook wat terug moeten geven aan de maat-schappij. Door goede producten te leveren, kunnen bedrijven in ontwikkelingslanden beter brood bakken. Het gaat echt niet om de harde euro’s. Winst komt bij een dergelijk sponsorproject op de tweede of derde plaats.’Net als Oxfam Novib zoekt pum naar nog meer sponsors. Van Praag: ‘Binnen vier jaar willen we samenwerken met ruim tachtig bedrijven. Dit jaar willen we er twintig heb-ben. Iedere sponsor krijgt een bedrijfssector toegewezen. Ik geef toe, het is een rotperiode om te starten. Als het nu lukt, lukt het zeker in betere economische tijden.’ In ruil ont-vangt pum per bedrijf een financiële vergoe-ding. Op termijn hoopt pum dat het bedrijfs-leven een kwart van de totale begroting (12 miljoen euro) voor zijn rekening neemt. Tot nu toe wordt de begroting grotendeels gefi-nancierd door het ministerie van Buiten-landse Zaken. Volgens Van Praag werd er bin-nen zijn organisatie al langer nagedacht over een sterkere binding tussen pum en het bedrijfsleven: ‘Die bezuinigingsgolf in Den Haag heeft het denkproces bij ons versneld.’Dat samenwerken niet altijd soepel verloopt,

laat een voorbeeld bij Oxfam Novib zien. De organisatie ontvangt niet alleen geld van de bedrijfsambassadeurs, maar heeft ook part-nerschappen met enkele grote bedrijven. In de landelijke gebieden van Oeganda is een samenwerking opgezet met Philips. Die levert een financiële bijdrage waardoor Oxfam Novib ledlampen en zonnepanelen kan installeren in huisjes zonder electriciteit. Schoolkinderen studeren daardoor ook ’s avonds. De producten zijn van Philips, ook als de lokale partners vinden dat de ledlampen van het Eindhovense bedrijf eigenlijk te duur zijn. Karimi: ‘Onze partners hadden zoiets van: die ledlampen zijn wel duur. Kunnen wij geen goedkopere lampen krijgen? Philips vond het toch wel belangrijk dat ze de ledlam-pen kon blijven leveren.’

dramatischDat de gevolgen van het beleid in Den Haag dramatisch kunnen uitpakken, merkte de Latijns-Amerikaanse divisie van ontwikke-lingsorganisatie snv. Terwijl het hoofdkan-toor in Den Haag vocht voor zijn bestaan na de salarisperikelen aan de top, vond de in de Ecuadoraanse hoofdstad Quito gevestigde afdeling een nieuw bedrijfsmodel uit. Dat was een bittere noodzaak, want de subsidie-stroom uit Den Haag droogde op. Vanaf 2007 werd de subsidie elk jaar met 20 procent ver-laagd. In 2013 is de vaderlandse bijdrage gedaald tot nul. ‘Het ministerie van Buiten-landse Zaken vond dat snv door kon gaan met de projecten in Afrika en Azië, maar de activiteiten in Latijns-Amerika zouden geen cent meer krijgen’, vertelt de eind vorig jaar benoemde Reintje van Haeringen, directeur van snv Latijns-Amerika. Dat werelddeel was volgens de ambtenaren rijk genoeg. Van Haeringen is het daar niet mee eens. Ja, de rijkdom is groot, maar de armoede ook: ‘Dat maakt het beeld hier des te schrijnender,

Thijs van Praag (pum)

‘Binnen vier jaar willen

we samenwerken met

ruim tachtig bedrijven’

aren

da o

omen

Page 31: Opinieblad Forum 11

FORUM #11/31.05.1231

omdat er zoveel geld aanwezig is. Wij denken dat hier nog genoeg te doen is om de armoede te bestrijden.’De consequentie was wel dat het hele ver-dienmodel op de schop moest. De organisatie moest andere inkomsten vinden, want anders ging de deur op slot. Allereerst werd het mes gezet in de kosten. Werkten er eerst ruim tweehonderd mensen voor de organisatie; een paar jaar later stond de teller op honderd. Had snv eerst een budget van 15,5 miljoen; dat bedrag schommelt nu rond de 7 miljoen euro. De rol van snv veranderde eveneens. De projecten werden niet meer gesubsidi-eerd, maar snv werd een adviesbureau dat zich liet betalen voor zijn diensten. Van Hae-ringen noemt de Latijns-Amerikaanse orga-nisatie nu een broker die zich bezighoudt met fee-for-service diensten onder het kopje inclu-sive business. Het woord klant duikt op in de citaten van de directeur: ‘Er wordt advies gegeven aan orga-nisaties. Jarenlang hebben we die adviezen laten subsidiëren door Den Haag. De grote omslag is dat we onze klanten er nu voor laten betalen. We werken op projectbasis. Er moet een concreet resultaat zijn binnen een bepaalde tijd. snv moet op de projecten ook een marge maken. Je werkt bijna op bedrijfs-matige manier. De klant betaalt alleen voor het eindresultaat.’

Geen onmogelijke opgave, want snv heeft volgens Van Haeringen genoeg argumenten om haar bemiddelingsservice te verkopen: ‘We hebben ervaring. snv kent de kleine boe-ren en de kleine distributeurs. De cultuur hier is bekend.’Een voorbeeld over hoe de vernieuwde snv�werkt. De bananenexporteur Dole wilde meer biologische bananen verkopen, maar de grote, commerciële bananenplantages in Latijns-Amerika hadden hun productiegrens bereikt. In Peru leven nog duizenden kleine bananentelers, maar die telen alleen voor eigen gebruik of lokale markt. ‘Die boertjes hadden nog nooit van de internationale markt gehoord. We hebben in opdracht van Dole lokale adviseurs ingeschakeld die de kleine telers mobiliseerden en adviseerden, terwijl er gewerkt wordt met biologische keurmer-ken. Dole kon daardoor haar exportvolume enorm vergroten. De kleine telers zagen hun inkomen toenemen. En wij kregen onze marge. Inmiddels is het zo dat de telers zelf hun bananen verpakken voor Dole. Voordeel voor Dole is dat ze niet met elke kleine teler moesten praten. Dat hebben wij geregeld. Je brokert tussen arme bevolkingsgroepen en zo’n bedrijf.’

dilemmaToch zijn er ook dilemma’s, geeft Van Haerin-gen toe. In de race om opdrachten binnen te halen, zou snv wel eens een te commerciële organisatie kunnen worden, waarbij de bestrijding van de armoede uit beeld ver-dwijnt. ‘Dat is een dilemma waar meerdere ontwikkelingsorganisaties voor komen te staan. Doe je concessies? Hoe commercieel moet je gaan werken? Daar moet je goed over nadenken. Als je gaat voor adviesprojecten die weinig invloed hebben op de armoedebe-strijding ben je niet meer geloofwaardig’, vindt ze.

Tot nu toe werkte snv vooral met bedrijven die in Latijns-Amerika zijn gevestigd. De contacten met het Nederlandse bedrijfsleven zijn bescheiden. Zo werd er even samenge-werkt met Unilever in Honduras, maar dat was het wel. Het idee dat Nederlandse onder-nemers met een Nederlands adviesbureau de armoede in Latijns-Amerika gaan bestrijden, maakt Van Haeringen enthousiast: ‘Als je kunt laten zien dat je onder Nederlandse vlag impact hebt op de armoede zonder subsidies, dan is dat een heel erg leuke ontwikkeling.’ Binnenkort overlegt ze met het snv-hoofd-kantoor over hoe de Nederlandse onderne-mers meer betrokken kunnen worden in de strijd tegen de onderontwikkeling. De strijd om de potentiële bedrijfsdonateurs wordt zo weer wat heviger.

www.vno-ncw.nl/ontwikkelingssamenwerking

Guido Janssen (Zeelandia)

‘Winst komt bij een

dergelijk sponsorproject

op de tweede of derde

plaats’

Reintje van Haeringen (SNV)

‘We werken bijna op een

bedrijfsmatige manier’

snv

kon

inkl

ijke

zeel

andi

a

Page 32: Opinieblad Forum 11

FORUM #11/31.05.1232

groen goed

Afbreekbaar sanitairbedrijf: VanHoutuminnovatie: Cradle to cradle

wc-accessoires

‘AlleSatinoBlackpapierisgeproduceerdmetuitsluitendbiologischafbreekbarehulpstoffen,groeneenergieenopbasisvanoudpapier’,zegtVanHoutum-directeurBasGehlen.‘Onzepapier-productenuitdiecollectiepassenvolledigineenbiologischekringloop.Datisnatuurlijkprimavooreenwegwerpproduct.Wewillenervoorzorgendathetmilieudaargezondbijblijft.’Dathetbedrijfverderkijktdanalleendefabricagevantissues,blijktuitdedoelstelling:hetbedrijflevert–inmodernemanagementtaal–‘oplossin-genvoordetoiletruimte’.Ingewonemensentaal:aandepapierfabricageisondermeereenlijnaccessoirestoegevoegdzoalswc-rolhouders,zeepdispensersenhoudersvoorpapierenhand-doekjes.Allesindekleurzwart.NietalleenomdatdekleureengedistingeerdeuitstralingheeftengoedpastbijdenaamSatinoBlack.Zezijngemaaktvangerecycledkunststofendatishetmakkelijksttefabricerenindiekleur.‘Deproductievandieaccessoiresgebeurtvolgensdecradle-to-cradleprincipes’,zegtGehlen.‘Datlatenweexterndoennaaronsontwerp.Toenwedefabrikantverteldendatweeencradle-to- cradlelijnwilden,washijnietmeteenenthousiast.Datziejevakerinditsoortprocessen,datdemoeilijkhedenvooropstaan.Laterkomendeinnovaties.Ineersteinstantieisdefabrikantbegonnenmethetverwerkenvanheteigenkunststofafval,maarwewerkennuaandeinzetvangebruiktedispensersenanderepost consumer grondstoffen.Zoziejedatjeelkaarenthousias-meertenhoekleinjeookbent,jekuntdanveelbereiken.Alsjemaaruitlegtwaaromjehetwilteneengoedebusinesscasepresenteert.’‘Wehebbennunogeenfunctieaanonzedienstentoegevoegd:wehelpenklantenmetduurzaamheid.Daarondervaltookdecommunicatiezodatieder-eenziet:ditbedrijfisduurzaambezig.’

Tekst:RemkoEbbers|Foto:MarcoOkhuizen/HH

Page 33: Opinieblad Forum 11

FORUM #11/31.05.12333333

Demissionair minister van Financiën Jan Kees de Jager en prinses Máxima openden 23 mei het eerste Geldloket van Wijzer in geldzaken. Een initiatief van veertig partijen uit de financiële sector waaronder de Nederlandse Vereniging van Banken en het Verbond van Verzekeraars.

HeteersteGeldloketvanhetplatformWijzeringeldzakenwerdinAmersfoortfeestelijkgeopenddoorJanKeesdeJagervanFinanciënenprinsesMáxima.BijhetGeldloketkunnenAmersfoortseinwonersterechtmetvragenovergeldzaken.HetGeldloket,eenpilotprojectvaneenjaar,heeftalsdoelnategaaninhoeverreconsumentenbehoeftehebbenaaneenfysiekloketvoorvragenovergeldzaken.VolgensWijzeringeldzakenhebbenveelmensenmoeitewegwijstewordenindehoeveelheidfinanciëleinformatieopinternet.HetGeldloketgeeftopeenfysiekeplaatsvoorlichtingenbiedtpraktischehulpbijvragenovergeldzakenzoalspensioen,verhuizen,uitelkaargaanofrondkomen.Alshetnodigis,wordendebezoekersdoor-verwezennaarrelevante(lokale)instanties.HetGeldloketgeeftnadrukkelijkgeenfinancieeladviesaandebezoekersenverkooptgeenproductenofdiensten.Wijzeringeldzakeniseeninitiatiefvanruimveertigpartijenuitdefinanciëlesector,waaronderhetministerievanFinanciën,deNederlandseVerenigingvanBankenenhetVerbondvanVerzekeraars.www.verzekeraars.nl|www.nvb.nl

veReniging

34 mens

•Personalia•Zorgbedrijfpakt analfabetismeaan

35 branche •Werkbezoekinhetwater•Evenbellenmet SandraLutchman,directeurStichtingTalentnaardeTop

•FMEwilgratistechnischonderwijs•Miniraffinaderijgeopendvoor

scholieren

37 regio

•Agenda• ‘Vertragingeninfrastructurele projectenonacceptabel’

38 duurzaam •PhilipsInnovationAward2012vooraQysta

•Kamerledeninkleienzand• ‘Ditisverrevaneen groenelente’

•Duurzamechampignonteeltkrijgtweereenimpuls

Máxima opent eerste Geldloket

to

ussa

int

klui

ters

/an

p

Page 34: Opinieblad Forum 11

FORUM #11/31.05.1234

vereniging mens

Martin van Rijn,bestuursvoorzit-tervanpensioenuitvoerderpggm, isaangesteldalsvoorzittervandecommissiediedefinanciëleondergangvanonderwijsgroepAmaranthisgaatonderzoeken.DeonderzoekscommissiebestaatverderuitRiet de Wit,wethou-dereconomie,werkenonderwijsenlocoburgemeestervandegemeenteHeerlen,enHendrik van Moorsel, die partner is bij adviesbureauDeGalanGroep.

AirFrance-klmheeftPieter Elbersbenoemdtotlidvanhetbestuurvanklm. Elbers is coo envormthetbestuurmetPeter Hartman, Camiel Eurlings en Erik Varwijk.Hijwerktsinds1992 bij klmenheeftverschil-lendefunctiesinhetbuitenlandvervuld.Daarnaastwashijookseniorvicepresidentnetwork&alliances.

Sinds 15 mei is Sandra Lutchman denieuwedirecteurvanStichtingTalentnaardeTop.Lutchmanwaseerderonderanderebe-stuursvoorzittervanAmnestyInternationalNederland,directeurvanCommonPurposeNederland

enlidvanderaadvantoezichtbijOxfamNovib.LutchmanvolgtEsther Raats-Coster op die vanafmaart2009dezefunctievervulde.

Bert Jaarsma en Jos Kleiboer zijnaangetredenalstweehoof-digedirectievandeKoninklijkeMetaalunie.Jaarsmawordtdirecteurorganisatieenwaseerderwerkzaamalsadjunct-directeurbijdeKoninklijkeMetaalunie.Kleiboerwordtdirecteurbeleidenisafkomstigvanbrancheorganisatiebovag, waarhijmanagerwerkgevers-zakenwas.

De Brit Neil McArthurvolgtHarrie Noyopalsceoenvoorzit-tervanderaadvanbestuurvaningenieurs-enadviesbureauArcadis.McArthurwasallidvanderaadvanbestuur.Stephanie Hottenhuis wordtbenoemdalslidvanderaadvanbestuurvooreentermijnvanvierjaar.Daarnaast is Maarten Schönfeld voorvierjaarherbenoemdinderaadvancommissarissen.

VerenigingnvmpheeftJan Kammingabenoemdtotvoorzit-ter.KammingavolgthiermeeCees van Leeuwen op als boegbeeldvandeverenigingdienamens alle producenten en im-porteursverantwoordelijkisvoordeinzamelingenrecyclingvanelektrische apparaten en ener-giezuinigelampeninNederland.HiervoorwasKammingaonderanderevoorzittervandeonderne-mersorganisatievoordetechno-logischeindustriefme-cwm, en commissarisvandeKoninginvandeprovincieGelderland

Jan Kamminga

KoninklijkeWegenerheeftBart Enhus benoemdtotlidvanderaadvanbestuurvandevennoot-schap. Enhus is sinds 1 januari indienstvanWegener,waarvansinds1aprilalscfo.Dezefunctieblijfthijvervullenalslidvanderaadvanbestuur.

Thessa Menssenwordtvoor-gedragenomper1oktobertoetetredenalslidvanderaadvanbestuurvanKoninklijkebam Groep.NahaarbenoemingzalzijronddejaarwisselingJan Ruis opvolgenalscfo.Ruiszalnaeendienstverbandvanveertigjaarmetpensioengaan.Menssenismomenteel coo in de directie vanHavenbedrijfRotterdam.Zijvervultdiversenevenfuncties,waaronderlidraadvancommis-sarissen Postnlenlidraadvancommissarissen Vitens

Peter Niesinkisper1augustus2012 benoemd als directeur verenigingszakenvanbovag.Zijnverantwoordelijkheidisdaarbijvooralhetsoepellatendraaienvandewerkorganisatievanbovag inBunnik.Samenmetalgemeendirecteur Koos Burgmanvormthijdedirectievanbovag. Niesink isnudirecteurvandeNederlandseVerenigingvoorPsychiatrie(nvvp).Daarnaastishijredactielidvanhetvakbladvoorverenigings-professionalsv/m, en is hij docent onderhandelenaandeAcademievoorVerenigingsmanagement.

personalia

nvm

p

Zorgbedrijf pakt analfabetisme aan Prinses Laurentien, voorzitter van Stichting Lezen & Schrijven, was op 23 mei een van de sprekers op de bijeenkomst Zorg in Bedrijf in Zwolle. Zij ondertekende een overeenkomst om zorgleverancier Espria te helpen bij de aanpak van laaggeletterdheid.

TijdensdebijeenkomstLaaggeletterdheidinBedrijfsprakennaastprinsesLaurentien,ookAnkBijleveld,commissarisvandekoninginprovincieOverijsselenTinekeBakker-VanIngen,devoorzittervan vno-ncwMidden.Debezoekersvandezebijeenkomst,afkomstigvanruimhonderdverschillendebedrijven,kregeninverschil-lendeworkshopshandvattenomlaaggeletterdheidbinnenhunorganisatiesmeetebestrijden. www.espria.nl|www.lezenenschrijven.nl

V.l.n.r. Merel Heimens Visser (directeur Stichting Lezen & Schrijven),

Marco Meerdink (voorzitter raad van bestuur Espria), prinses

Laurentien, gedeputeerde Theo Rietkerk, Tineke Bakker-Van Ingen

(vno-ncw Midden), Anneke Raven (burgemeester Hellendoorn)

jelm

er d

e ha

as

Page 35: Opinieblad Forum 11

FORUM #11/31.05.1235

even bellen met…

Sandra Lutchman,

directeur van

Talent naar de Top

Talent naar de Top, de Stichting die meer vrouwen in de top van het bedrijfsleven wil, heeft een nieuwe directeur. Sandra Lutchman is sinds 15 mei de opvolgster van Esther Raats-Coster. ‘Vrouwen ervaren al-lemaal verschillende problemen.’

Waarom bent u directeur geworden?‘Datmoetueigenlijkonsbestuurvragen.’

U bent gedwongen?‘Ha,neehoor.Ikwasbezigmeteenvolgendestapinmijncarrière.Derodedraaddaarinisdiversiteit.Toendezepositievoorbijkwamenikzagwathetdraagvlakisendemethode,dachtik:ditispreciesietsvoormij.’

Wat is er dan zo aantrekkelijk aan die methode?‘Hetgaatnietuitvaneenproblema-tiek,maarvandekansendiebedrijvencreërenmetvrouwenindetop.Erzijnallerleionderzoekendieuitwijzendater een betere return on investment is;eenbeterebesluitvorming.Verdersti-muleerthetbedrijvenommetelkaarincontacttekomenomzakentebe-sprekendiegaanoverhundiversitei-taanpak.EndekrachtvanhetCharterisdathetvrijwilligis,maarnietvrijblij-vend.Bedrijvenleggendoelenvastenwordendaaropgemonitord.’

Wat is volgens u het belangrijkste probleem dat het glazen plafond in stand houdt?‘Alsjeeropdiemaniernaarkijktscheerjeallevrouwenoveréénkam.Iedereenheeftzijneigenreden,waaromhetwelofnietlukt.Datkantemakenhebbenmetdeindelingvanwerktijdofmetvooroordelenvandeomgeving,erisgeenalgemeneom-schrijvingvanhétprobleem.’

Ondernemers zeggen vaak: vrouwen willen niet of ze zijn er niet.‘Datzeniettevindenzijn,daargeloofiknietsvan.AlsikkijkopdebijeenkomstendiewijorganiserenendeledenvanonzeLinkedIn-groepVrouwelijkTopTalent,danzieikheelveelvrouwendiegraagintoppositieswillenzittenéndatkunnen.’

U bent lid van het internationaal bestuur van Amnesty International en was lid van de Raad van Toezicht van Oxfam Novib. Kunt u zich wel inleven in een ondernemer?‘Ikhebheelveelmetondernemerstemakengehadenikweethoezedenkenenwelkeproblematiekzeervaren.Ikhebbestuurs-enleidinggevendeervaringenervaringmetdiversiteit.Gedurendemijnloopbaanhebikveelmetondernemersomtafelgezetenenweverstaanelkaarprima.’www.talentnaardetop.nl

wil

liam

maa

nde

rs

tom

pil

zeck

er-m

aas

com

mun

icat

ie

vereniging branche

gaswolk­ontploffingVervoervangevaarlijkestoffenoverhetspoorwordtnógveiliger.Op14meion-dertekenden knvSpoorgoederenvervoersamenmetproducentenenbeladersvanpetrochemische en brandbare produc-teneenconvenant.Afgesprokenisdatwagonsmetvloeibaargas(zoalslpg)enwagonsmetbrandbarevloeistof-fenvoortaanvanelkaargescheidenworden.Hetrisicoopeenzogenoemdegaswolkontploffingwordtzovermeden.AartKlompe,vicevoorzittervanknv Spoorgoederenvervoerenceovandb Schenker:‘DitiseenbelangrijkedagvoorNederland:dechemischeindustrieende railsector slaan de handen ineen om stoffen,dievangrooteconomischbelangzijn,nogveiligertevervoeren.’www.knv.nl

Werkbezoek in het waterParlementariërs en medewerkers van zes Tweede

Kamerfracties brachten 21 mei een werkbezoek

aan de productielocatie Scheveningen van Dunea

Duin & Water. Zij werden door Vewin bijgepraat

over de belangrijkste waterdossiers, waaronder

het Deltaprogramma Zoetwater, de Structuurvisie

Ondergrond en de bescherming Drinkwaterbronnen.

Voor de Tweede Kamerleden was misschien nog

wel het meest verrassend dat Dunea ‘hun’ Hofvijver

tegenwoordig vult met Maaswater.

Page 36: Opinieblad Forum 11

FORUM #11/31.05.1236

Een miniraffinaderij in de Rotterdamse haven moet voor jongeren zichtbaar maken hoe leuk werken in de haven is. ‘We moeten vroeg beginnen jongeren enthousiast te maken.’

Jongerenkunnenzichvaaknognietzoveelvoorstellenbijdemogelijkhe-denvaneenbaanindeRotterdamsehaven,zeiJanMaartenKingma,ma-nagerbijExxonMobilbijdeingebruiknemeingvaneenkleineraffinaderijbijdeRotterdamseHaven.DieraffinaderijmaaktonderdeeluitvandehavenexpositievaneicMainportRotterdam,eeninitiatiefvanDeltalinqsenHavenbedrijfRotterdam.Kingma:‘Denieuweminiraffinaderijgeeftnueengezichtaandeindustrieindezeregio.’VierRotterdamseraffinaderijen,ExxonMobil,BP,ShellenQ,hebbensa-mengewerktomderaffinaderijoptezetten.‘Eenunieksamenwerkings-project’noemtéénvanhenhet:normaalconcurrerenzijookalshetgaatomhetwervenvannieuwtechnischpersoneelwaarnaardevraagaljarengroterisdanhetaanbod.Deraffinaderijenzienindatjedaaromvroegmoetbeginnenomjongerenenthousiasttemakenvooreenbaanindeprocesenmaintenancesector.Depermanenteeninteractievehaventen-toonstellingvanheteicstaatinhetexpositieenvergadercentrumopdeLandtongRozenburg,middeninhethavengebied.www.eic-mainport.nl,www.deltalinqs.nl

Miniraffinaderij geopend voor scholieren

V.l.n.r. Vivian Albers (bp), Ellen Ehmen (ExxonMobil), Ellen Houg (Q8) en Minke van

Tol (Shell) nemen de nieuwe raffinaderij ‘in gebruik’

vereniging branche

fme wil gratis technisch onderwijsNederland maakt zich op voor verkiezingen. Daarom presenteert fme 3x3 beleidskeuzes die de positie van Nederland moeten versterken. ‘We moeten ons uit de recessie innoveren’, stelt fme-voorzitter Ineke Dezentjé Hamming.

Hetingezettebedrijfslevenbeleid,metdepijlersinnovatie,onderwijsenexport,moetzondermeerwordenvoortgezet,vindtfme-voorzitterInekeDezentjéHamming.‘WehebbeneenstabielemeerderheidsregeringnodigdiedevolleaandachtrichtopdeverdienkrachtvanNederland.Wemoetenbetereproductenenprocessenontwik-kelen,zodatweopkenniskunnenconcurreren.Daarvoorhebbenweknappekoppennodigendiezijneronvoldoende.’Hettekortaanbèta-techniciisdegrootstedreigingvoorhetvoortbestaanvandetechnologischeindustrieinNederland.DezentjéHammingweetweleenmanieromhierwataantedoen.Zevraagtdepolitiekomeenstatement.‘Onderstreephetmaatschappelijkeneconomischbelangvantechnischestudiesnuéchtdoorhetcol-legegeldvoortechnischestudiesafteschaffen.’Maardatalleenisnietafdoende.DeNederlandseeconomiemoethethebbenvandeexport.Wantdaarwordthetgeldverdiend.Alshetaandefme-voorzitterligt,krijgenweinhetvolgendekabinetweereenfulltimestaatssecretarisvanbuitenlandsehandel.Detechnologischeindustrieneemtmeerdandehelftvanálleprivateinvesteringeninr&dvoorhaarrekening,endraagtmethaarproducteningrotematebijaanoplos-singenvoormaatschappelijkeproblemen,steltDezentjéHamming:‘Endaarkanbetergebruikvanwordengemaakt,ookbijontwikkelingssamenwerking.Datiseffectieverdanhetgevenvandirectefinanciëlesteun.Bovendienhelpthetnietalleenontwikke-lingslandenvooruit,maarishetookgoedvooronzeeconomie.’www.fme.nl

bus�de�klosAlshetaandeonderhandelaarsvanhetLenteakkoordligt,zalvanaf1januariookhetwoon-werkverkeeralsprivé-kilometerswordtgezien.Voordeinstal-latiebrancheheeftditgrotegevolgen,zegtuneto-vni-voorzitterMarcelEngels.Doorvoeringvandeplannenbetekentvoordezeondernemersnamelijkeenforsekostenverhogingenverliesaanomzet.Deinstallatiebrancheheeftmomenteelzwaartelijdenonderdeeconomischecrisisenkandezeklapernietbijhebben.Bovendienwordendepositieveeffectenvanhetnieuwefiscaleregimevoordezakelijkebestelautoinéénklapvolledigtenietgedaan.uneto-vniwildaaromdatdebestelbuswordtuitgezonderdofdatvoordezecategorieeenextreemlaagforfaitwordtingevoerdenrekenthierbijopsteunvanstaatssecretarisWeekers.www.uneto-vni.nl

eic-

mai

npo

rt

Page 37: Opinieblad Forum 11

FORUM #11/31.05.1237

vno-ncw i.s.m. Nyenrode University en mvo Nederland31/5

Henk van Luijklezing

vno-ncw West31/5 Oostland

Topondernemerschap in het

Oostland

13/6 Rijnland

Bijeenkomst aan zee

18/6Amsterdam

Nieuwe leden lunch

19/6 Rijnland

Bijeenkomst aan zee

20/6 Rotterdam

Ontbijtbijeenkomst De verkeers-

onderneming

20/6RijnGouwe

Bijeenkomst Criminaliteit en

veiligheid

21/6 Drechtsteden

Bijeenkomst Externe veiligheid

21/6Noordwest-Holland

hrm netwerk

22/6 Rotterdam

chio borrel

25/6 Rotterdam

hrm Expert Netwerk

26/5 West, vno-ncw en

mkb-Nederland i.s.m. de

Nederlandsche Bank

Voorlichtingsbijeenkomst iban/sepa

26/6RijnGouwe

Bouwpower RijnGouwe

28/6 Oostland

Bouwpower Oostland

Kijkvoormeerinformatieop

www.vno-ncwwest.nl

vno-ncw Midden6/6Twente

Kwalificatieronde Social Media

8/6Achterhoek

Summer Fair Achterhoek

8/6

Zeilregatta

14/6Arnhem-Nijmegen

Slotbijeenkomst

14/6Achterhoek

Slotbijeenkomst

15/6Flevoland

Voetbaltoernooi

19/6

Specialisten Industrietafel – Milieu

& Veiligheid

21/6Midden,vno-ncw en mkb-Neder -

land i.s.m. de Nederlandsche Bank

Voorlichtingsbijeenkomst iban/sepa

21/6Valleiregio

Bijeenkomst Food Ball

21/6Rivierenland

Slotbijeenkomst

21/6 Stedendriehoek

Slotbijeenkomst

25/6IJsseldeltaenNoordoost-

Overijssel

Meet & Greet

Kijkvoormeerinformatieop

www.vno-ncwmidden.nl

vno-ncw Noord5/6

Nieuwe Ledenbijeenkomst

8/6

Willem Lodewijk Conferentie

14/6 jno

Slotbijeenkomst

19/6

Business Lunch

20/6

Ondernemende Staten

Kijkvoormeerinformatieop

www.vno-ncwnoord.nl

bzw31/5Moerdijk

Bedrijfsbezoek Infocentrum A4

Dinteloord-Bergen op Zoom

31/5’s-Hertogenbosch

Congres Bossche energie

convenant

5/6Midden-enNoord-Zeeland

Bedrijfsbezoek aan Eastman

Chemical, aansluitend diner

6/6Zeeuws-Vlaanderen

Bedrijfsbezoek aan Dow Benelux,

aansluitend diner

6/6Helmond

Lunchbijeenkomst

7/6Eindhoven

Ladies Only

12/6 bzw, vno-ncw en

mkb- Neder land i.s.m. de

Nederlandsche Bank

Voorlichtingsbijeenkomst iban/sepa

13/6BergenopZoom

Ontbijtsessie voor nieuwe en

potentiële leden

14/6 hrm-groepNoordoost-Brabant

Bijeenkomst Opleiding en Training

18/6

Jaarcongres bzw

20/6 Breda en Oosterhout

Zomerborrel

26/6

A58 congres

Kijkvoormeerinformatieop

www.bzw.nl

lwv1/6

lwv Summercourse

5/6 Roermond

Kennismakingsbijeenkomst

5/6Midden-Limburg

Kringbijeenkomst lwv-Maatjes

20/6

lwv-Golfdag

Kijkvoormeerinformatieop

www.lwv.nl

agenda

‘Vertragingen infrastructurele projecten onacceptabel’ Ondernemers vrezen dat een aantal van de door het kabinet voorgenomen infrastruc-turele investeringen niet door zullen gaan nu het kabinet demissionair is. Dat zegt Jaco Uittenbogaard, voorzitter van vno-ncw in Utrecht. ‘Dat is onbehoorlijk.’

DedrukopdeTweedeKamerisgrootominvesteringenininfrastructuuruittestellen.Datvrezenondernemersaangeslotenbijvno-ncwMiddeninelkgeval.Maarvertragingenindeinfrastructureleprojectenzijnonac-

ceptabel,vindtJacoUittenbogaard,voorzittervanderegioUtrechtvanvno-ncwMidden.‘Hetisnormaaldatjebijeendemissionairkabinetnagaatwelkeonderwerpeneventueelcontroversieelzullenworden.Maareenhalttoeroepenaaninvesteringendiealzijngedaan,isonbehoorlijk’,aldusUittenbogaard.HijnoemtalsvoorbeeldinUtrechtdebesluit-vormingoverdeA27.‘Netnuduidelijkisgewordenhoegroothetdraagvlakisvooreenforseinvesteringinzoweldebereikbaarheidalsdeleefbaarheidzoudeinvesteringdoor

devalvanhetkabinetweeropdelangebaangeschovenworden.Datzou,opz’nzachtstgezegd,vreemdzijn.’Uittenbogaardkrijgtbijvalvanderegionalevoorzittersvan vno-ncwRobEradus(Utrecht)enLoekdeRooij(Eemland).DewerkgevershebbenaanProvincialeStatenenaandeTweedeKamerlatenwetengeenuitstelvanbesluitvormingtewillen,netnudiscussieshierovermetgoedgevolgzijnafgesloten.www.vno-ncwmidden.nl

vereniging regio

Page 38: Opinieblad Forum 11

FORUM #11/31.05.1238

helder�recyclenBijnaallebouw-enslooppuinwordthergebruiktvoorfunderingenonderwegenofverwerktinbeton.Daarmeezetderecyclingsectoreentopprestatieneer,zegtbrancheorganisatiebrbsRecycling.‘Nuishetzaakdeprofessionaliteitendetransparantieverderteverbeteren.’Aanhetvertrouwenindekwaliteitvanderecyclingendemilieuaspectenervanmoetvoortdurendgewerktworden,aldusbrbsRecycling.Andersbestaatdekansdatafnemersvanhetbouw-enslooppuinhunvertrouwenindekwaliteitvanhetproductverliezen.brbsRecyclingwerktdaaromaljarenmeteeneigencertifi-catieregeling.Onlangszijnhieraantweenieuwe‘paragrafen’toegevoegd.www.brbs.nl

Kamerleden in zand en klei

Tweede Kamerleden Helma Lodders en Erik Ziengs

(beiden vvd) bezochten 21 mei het project Over

de Maas. Dit project is een prima voorbeeld van

privaat initiatief, dat klei- en zandwinning koppelt

aan de ontwikkeling van ruim 140 hectare nieuwe

riviergebonden natuur, aldus fodi. Dat is de koepel van

bedrijven die oppervlaktedelfstoffen winnen en waarvan

de Vereniging Koninklijke Nederlandse Bouwkeramiek

(knb) lid is. De beide Kamerleden konden met eigen

ogen zien hoe je de functies van grondstofwinning met

nieuwe natuur en rivierveiligheid kunt combineren.

‘Ondernemen gaat samen met natuurontwikkeling’,

twitterde Kamerlid Ziengs na afloop. Ook collega

Lodders liet zich niet onbetuigd: ‘Goed om te zien hoe

ondernemen samengaat met natuurontwikkeling’.

www.knb-keramiek.nl|www.fodi.nl

knb-

kera

mie

k

vereniging duurzaam

‘Dit is een verre van groene lente’

Duurzame champignonteelt krijgt weer een impuls

De crisismaatregelen uit het Lente-akkoord zullen niet zonder gevolgen blijven voor de ontwikkeling van duurzame mobiliteit. Dit stelt de brancheorganisatie van bus- en taxibedrijven knv. ‘Dit doet denken aan paniekvoetbal.’

Debelastingvrijstellingvoorhetwoon-werkverkeerperautoverdwijnt.Maarookdeaftrekvoorhetwoon-werkverkeermethetopenbaarvervoerzalwordenafgeschaft–ondanksdeveellageremilieudrukvandezevervoervorm.Verderverdwijnthetlagereaccijnstariefvoordezogenoemderodediesel,debrandstofdieondermeerwordtgebruiktintreinenenindelandbouw.knv-directeurAdToetiservanovertuigd

datbeidemaatregeleneenschadelijkeffectzullenhebbenopduurzamemobi-liteit.‘Ditiseenverrevangroenelente.Devoorgesteldecrisismaatregelendoendenkenaanpaniekvoetbal.Erisnietsmismetbezuinigen,maarhierwordtdelangetermijnuithetoogverloren.Wehaddenlievergeziendathetrekeningrijdenwerdbenutomdelasteneerlijkerteverdelen.’Onderhetvorigekabinetishardgewerktaandeinvoeringvanandersbetalenvoormobiliteitofwelrekeningrijden.Hetbelangrijksteargumentomhetprojectin2010stilteleggenwasdecomplexiteitvanhetsysteem.Maardoordeinmiddelsgevorderdetechniekzouhetsysteemnualaanzienlijkgoedkoperkunnenwordengerealiseerd,aldusToet.www.knv.nl

Ruim een maand na de overhandiging van het eerste Fair Produce certificaat heeft het eerste supermarktconcern gekozen voor Nederlandse champignons die voldoen aan de normen van het keurmerk. Een doorbraak volgens voorzitter Bart Jan Krouwel van Fair Produce Nederland.

‘Hetiseenbelangrijksignaalnaardehelebranche–vantelerstothandelaren– datonsinitiatiefbijdraagtaaneenduurzameteeltenhandelinchampignons’,zeivoorzitterBartJanKrouwelvandestichtingFairProduce.Hijisdaaromblijdatsu-permarktconcernC1000alseersteheeftgekozenvoorchampignonsdievoldoenaandenormenvanhetkeurmerkvandestichting.‘WeervarendekeuzevanC1000alseenenormeopsteker.’OnderhetmottoEerlijk smaakt beterwerktdeStichtingFairProduceNederlandaaneerlijkearbeidsomstandighedenvoorallewerknemers.C1000heeftalseerstesupermarktbijdeafnamevandechampignonsbewustgekozenvoordeproductendievoldoenaandeuitgangspuntenvanFairProduce.Ditkeurmerkvormtdegarantiedatdebedrijvendiedechampignonshebbengeteeldofverhan-deld,eensociaalbeleidvoerenmetgoedearbeidsomstandighedenenwerkenvolgensdeNederlandsewet-enregelgeving.RuimeenmaandgeledenreikteministerKampvanSocialeZakenheteerstecertificaatuit.‘Hetisvanbelangdathardwerkendeondernemersniettenondergaanaanuitbuitingenoneerlijkebedrijfsvoeringdoorconcurrenten’,zeideminister.‘Deoverheidzorgtvoorhandhaving,maardebranchezelfkaneengroterolspelenmetditsoortinitiatievenomalleeneerlijkeproductenteverkopen.’FairProduceiseeninitiatiefvanondermeerltoNederland,groenten-enfruithandelsplatformFrugiVenta,fnvBondgenotenencnv Vakmensen. www.frugiventa.nl

Page 39: Opinieblad Forum 11

FORUM #11/31.05.1239

kringloop�sluitenDuurzaammaterialenbeheerisbelangrij-kerdanooit.DatvindendeledenvandeVerenigingAfvalbedrijven.Degrondstof-fenschaarstemaaktdathetnuzaakismaatregelentetreffenengrondstoffenindekringlooptehouden.Metduurzaambeheervangrondstoffendoorpreventie,recyclingenenergieproductie,levertdesectoreenbelangrijkebijdrage.Maardiekangroterwordenalshetgescheideninzamelenvanhuishoudelijkafval,metnamevangft-afval,papierenkarton,kunststoffenengrofhuishoudelijkafval,wordtverhoogd.DeVerenigingAfvalbedrijvenvertrouwteropdateennieuwkabinethetalingezettebeleid‘Meerwaardeuitafval’zalcontinueren.www.verenigingafvalbedrijven.nl

plastic�heldenDenieuwePlastic Heroes-campagneis10meivanstartgegaan.Naastadvertenties,advertorialsenradiocommercials,gaatereenpromotietourlangseengrootaantalNederlandsegemeenten.Hierbijwordteenbloemvankunststofverpakkings-materiaalaandeplaatselijkewethouderoverhandigd.PlasticHeroesstaatvoorhetgescheideninzamelenenhergebruikenvanplasticverpakkingsmateriaal.VolgenshetPlasticHeroes-teamisditzogoedvandegrondgekomendatconsumentenengemeen-teneencomplimentverdienen.‘Overderesultatenkunnenweontzettendtevre-denzijn’,zegtMarcelHoenderdosvanPlasticHeroes.‘Iedereenmagwetendatweopdegoedewegzijn,endatweverderwillenomderesultatenteverbeteren.’Decampagnekrijgtditnajaareenvervolg.www.nedvang.nl

vereniging duurzaam

Winnaars……PratapThapa(25,Nepal),SatishkumarSugavanam(25,India),FredHenny(25)enAdityaKamalapurkar(25,India),oprichtersvandeondernemingaQysta.

Beloond met……DePhilipsInnivationAward(phia)2012.DePhilipsInnovationAwardiszevenjaargeledeningestelddoorstudentenvandeErasmusUniversiteitRotterdamenFransvanHouten(ceoPhilips).Hetdoelvandephia is om ondernemerschapeninnovatietestimulerenonderstudentenenjongeondernemers. Eerdere deelnemers warenonderanderePhilipHessvanSenzUmbrellasenDouweJacobsvanFluxChairs.

Uitgereikt tijdens……DefinalebijeenkomstindeSchiecentraleinRotterdam,diewerdgepresenteerddoorserialentrepreneurMichielMuller.RaymondCloosterman(ceoRituals)sprakoverzijnervaringenalsondernemer.aQystagingnaarhuismeteen3d-geprintetrofeeeneenprijzenpakketterwaardevan28.500

euro.Ditstarterspakketbevatzoweleencashprijsalsadviezenopallerleiverschillendegebieden(ondernemen,juridisch,intellectueleeigendom,marketing,verzekering,presentatie)omaQystaeenvliegendestarttelatenmaken.

Reden……aQystaontwikkelteenmetwater-krachtaangedrevenirrigatiesysteem.Eenduurzameoplossingdiedeenergievandestromenderiviergebruiktomwateroptepompenzonderhetge-bruikvanbrandstofofelektriciteit.

Juryoordeel……DejuryvondmetnamedepersonenachteraQystauitblinken.Zijbeant-woorddenalsbestekritischevragenvandevierhonderdaanwezigegasten.Datwarenstudenten,startendeengevestigdeondernemers,investeerdersenvertegenwoordigersvanuniversiteitenbedrijfsleven.Onderhenookoud-premierJanPeterBalkenendeenHenkSchmidt(rectormagnificusErasmusUniversiteit).

phia

de�prijsPhilips Innovation Award 2012

V.l.n.r. Fred Henny, Aditya Kamalapurkar, Satishkumar Sugavanam, Pratap Thapa (allen

van winnende team aQysta) en Frans van Houten (ceo Koninklijke Philips Electronics)

Page 40: Opinieblad Forum 11

FORUM #11/31.05.1240

negen vragen aan wim van sluis

Na de brand bij ChemiePack

en een butaangaslek bij het

Noorse tankopslagbedrijf

Odfjell in Rotterdam staat

de hele petrochemische

industrie in een kwaad

daglicht. Wim van Sluis,

voorzitter van belangen-

behartiger Deltalinqs in de

Rotterdamse haven, spreekt

van een hetze. ‘Juist daardoor

komt het veiligheidsbeleid

van het bedrijfsleven op het

spel te staan.’

Tekst:PaulScheerFoto:TonPoortvliet

‘Bedrijf moet zorgen voor veiligheid, niet de overheid’

Page 41: Opinieblad Forum 11

FORUM #11/31.05.1241

WieisWimvanSluis?Na een opleiding tot registeraccountant richtte Wim van Sluis (54) met Peter Paul Daamen accountants- en belastingadviesbureau Daamen & Van Sluis op, waarvan hij nog steeds vennoot is. Van 2002 tot 2006 was hij voor Leefbaar Rotterdam wethouder haven, economie, milieu en werkgelegenheid. Sinds 2006 is hij voorzitter van Deltalinqs, belangenbehartiger van de logistieke en industriële bedrijven in het Rotterdamse haven-gebied. Daarnaast is hij voorzitter van de Rotterdam Port Promotion Council.

Een hetze? Waar bent u bang voor?‘In de Botlek hebben we een veiligheids-systeem opgezet waarbinnen elke onregel-matigheid moet worden gemeld, hoe klein ook. Zo informeren bedrijven elkaar en hun omgeving, en kunnen zij van elkaar leren. Daarmee zijn we redelijk uniek in de wereld.’‘Het gaat om duizenden meldingen. Als de media puur op basis van dat aantal roepen dat het hele Botlekgebied onveilig is, verdraaien ze de werkelijkheid. Met als gevolg dat bedrijven niks meer melden uit angst voor reputatie-schade.’

Om wat voor meldingen gaat het dan?‘Er zit van alles tussen. Van een liter gemorste olie of een brandje in een asbak van een rokershok tot een Duitse onderhoudsmon-teur die onlangs op een bedrijfsterrein door een vrachtwagen werd overreden. Op die transparantie en dat onderling vertrouwen is het systeem gebaseerd.’

Odfjell meldde een omvangrijk butaan-gaslek niet. Bent u boos op ze geworden? ‘Ik heb het bedrijf duidelijk gemaakt ze het vertrouwen hebben beschaamd door zich niet aan de afspraken te houden. Maar ik heb met-een gevraagd of we konden helpen om een herhaling te voorkomen. Momenteel voert Odfjell een verbeterpakket uit, waarbij veel aandacht wordt besteed aan de communicatie met de omgeving als dit soort zaken zich voor-doet. Met alle aandacht die er nu voor is, ben ik ervan overtuigd dat de situatie veilig is op het bedrijfsterrein. Dat is natuurlijk ook in het belang van alle bedrijven die direct en indirect schade lijden als er iets misgaat bij Odfjell.’

Ging het bedrijf dan niet vaker de fout in, zoals in de media werd gemeld?‘In de media zijn op basis van anonieme bron-nen gegevens van de afgelopen vijftien jaar gebruikt alsof ze zich recentelijk hebben voorgedaan. Daarnaast wordt over de petro-chemische industrie gezegd dat sommige

pijpleidingen wanden hebben met de dikte van aluminiumfolie. Dat is onmogelijk met vloeistoffen die er onder druk doorheen wor-den gepompt.’‘Als onderhoudsmonteurs in de media klagen over de staat van het onderhoud, heb ik namen en rugnummers nodig. Met anonieme klachten over bedrijven die niet met naam worden genoemd kan ik niets.

En, wordt er bezuinigd op onderhoud?‘Voor zover ik weet niet. Nergens wordt zoveel geïnvesteerd in veiligheid als in de Rotterdamse haven. En in de opslagsector gaat het economisch juist goed, daar is hele-maal geen reden voor bezuinigingen. In de raffinage is weliswaar sprake van overcapaci-teit, maar de vier grote partijen die daarin actief zijn hebben allemaal grote invester-ings- en onderhoudsprogramma’s lopen.’‘Let wel, het gaat hier om ingewikkelde pro-cessen, met constant nieuwe inzichten. Het is echter niet reëel om te eisen dat elk bedrijf aan de laatste stand van de techniek voldoet, want investeringen hebben nu eenmaal een bepaalde levensduur. Je kunt niet steeds tot vervanging overgaan zodra er een nieuw sys-teem is. Zeker niet als het om zulke grote investeringen gaat.’

Bedrijven controleren zelf hun installaties. Is dat niet raar?‘Nee, ze moeten zelf verantwoordelijk zijn voor de veiligheid. Dat laten ze overigens wel vaak door gespecialiseerde derden doen. Inspectiediensten doen daarnaast steek-proefsgewijs controles. Ik vind niet dat je alles naar de overheid moet overhevelen. Dat wordt ook onbetaalbaar voor de staat.’

Maar wat als bedrijven er bewust een potje van maken?‘Als ze bewust de veiligheidsvoorschriften negeren, ben ik voor een harde aanpak, met boe-tes en desnoods sluiting van bedrijven. Bij Odf-jell is dat laatste ook geopperd door de politiek.

Dat vond ik echter te ver gaan. Het gaat wel om een terrein van 70 hectare, en andere bedrijven zijn afhankelijk van Odfjell.’‘Als wethouder haven, economie en milieu in Rotterdam heb ik tien jaar geleden enkele incidenten bij grote bedrijven meegemaakt. Die vielen nog wel onder het kopje ‘te goeder trouw’, dus niet opzettelijk. Ik heb de indus-trie toen op het matje geroepen en duidelijk gemaakt dat het zo niet langer kon. In die tijd is het huidige veiligheidsbeleid opgezet, met aandacht voor het continu trainen van werk-nemers. Veiligheid mocht voortaan geen con-currentie-issue meer zijn; bedrijven moesten bij elkaar in de keuken kijken.’

Hebt u iets geleerd van ChemiePack?‘Ja, dat veiligheid kan wegzakken in de priori-teitstelling. Je kunt van alles afspreken en vastleggen, maar uiteindelijk moet veiligheid tussen de oren van mensen zitten. Ook als er een hele tijd niets onveiligs gebeurt, moet je blijven trainen. Dat is ook een van de centrale thema’s in het Actieplan Veiligheid Voorop, dat brancheorganisaties en vno­ncw naar aanleiding van de brand hebben opgesteld.’‘Verder was in Moerdijk vooral sprake van onprofessioneel handelen. De bedrijfsbrand-weer van Shell stond klaar om te blussen met schuim, maar dat mocht niet van de gemeen-telijke brandweer, die vervolgens met water ging blussen. Bij ons zou dat nooit kunnen gebeuren. De gemeente en het bedrijfsleven hebben een gezamenlijke brandweer gevormd, verdeeld over een aantal kazernes. Dan hoeft ook niet elk bedrijf een eigen brandweer te hebben. Bedrijven die desondanks vinden dat een gezamenlijke brandweer wel duur is, wijs ik nog eens op ChemiePack.’

Heeft de val van het kabinet gevolgen voor het veiligheidsbeleid?‘Veiligheid blijft de prioriteit van het bedrijfs-leven zelf, ongeacht het kabinet dat er zit. Dit was wel een kabinet van fors handhaven, maar niet van nieuwe regelgeving.’

Page 42: Opinieblad Forum 11

42 FORUM #11/31.05.12

portret

jacqueline�zuidweg

‘ik�bewaar�graag�afstand’Uithuilen en weer doorgaan. Ondernemers

die bij haar komen na een faillissement

moeten vooral in beweging komen.

Jacqueline Zuidweg is directeur van

schuldhulpverlener Zuidweg & Partners.

En Zakenvrouw van het jaar 2012.

‘Zeeuwen zijn vechters.’

Tekst:ArjanVisser|Foto’s:JeroenPoortvliet

Op kantoor wordt het een ‘Zuidwegmarathondag’ genoemd; zo een die van ’s ochtends tot ’s avonds is volgeplempt met afspraken. Het interview zit in de staart, maar de directeur van Zuidweg & Partners oogt na al die kilometers nog fit en vrolijk. Eind maart werd ze uitver-kozen tot Zakenvrouw van het jaar 2012 Prix Veuve Clicquot. Een prijs die haar alleen maar leuke dingen oplevert, zegt Jacqueline Zuidweg. ‘Het is net alsof ik al wekenlang mijn verjaardag vier.’ Van oorsprong zijn de Zuidwegjes – toen nog Zuijdwegh – zeepiraten. Nadat ze boel bij elkaar hadden geroofd, zijn ze aan land gegaan waar ze een boerenadeltitel wisten te bemachtigen en een keurig bestaan opbouwden tussen de brave burgers. Aan moeders kant domineren zigeuners het begin van de familielijn. ‘Ik ben dus eigenlijk een krui-sing van een piraat en een zigeuner,’ zegt Zuidweg, ‘maar ik voel mij vooral een Zeeuw.’

Voor iemand die naam heeft gemaakt in de schuldhulp­verlening had u niet in een betere provincie geboren kunnen worden.‘Luctor et Emergo, ik worstel en kom boven. Klopt helemaal. Zeeuwen zijn vechters. We vechten tegen het water en we laten ons niet gek maken. Rond Goes en Krabbendijke vind je de familie van mijn vader, mijn moeders familie woont in Bergen op Zoom. Geografisch liggen die plaatsen niet ver uit elkaar, maar het zijn, vooral qua geloof, werel-den van verschil. Mijn vader was protestant, mijn moeder kwam uit een zeer katholiek nest. Twee geloven op één kussen.’

Slaapt daar de duivel niet tussen?‘Dat nou ook weer niet, maar het was geen vanzelfsprekend huwelijk. Het begon er al mee dat ze moesten knokken om überhaupt te mógen trouwen. Ze kenden elkaar al zeven jaar toen ze, in 1960, eindelijk toe-stemming kregen. Mijn ouders hebben hiervoor veel opgeofferd: vrienden, familieleden zelfs. Het was niet alleen een geloofsverschil, de hele cultuur, de manier van met elkaar omgaan was anders. Als er

Page 43: Opinieblad Forum 11

FORUM #11/31.05.1243

Page 44: Opinieblad Forum 11

FORUM #11/31.05.1244

portret

een familiefeestje werd gevierd, ging het er in Zeeland een beetje afstandelijk, netjes, bijna zakelijk, aan toe terwijl ze 10 kilometer ver-derop, in Brabant, bij dat soort gelegenheden de polonaise liepen.’

U voelt zich een Zeeuw, zei u. ‘Misschien wel een beetje een mix want ik houd ook van gezelligheid, maar ik ben vooral iemand van het zaken doen, van afspraak is afspraak. Een Brabander roept: ‘O, dat komt wel goed!’ en wacht ver-volgens af. Ik houd van doorpakken. En die Zeeuwse afstandelijkheid, die ken ik ook heel goed, maar die heeft niet alleen met mijn afkomst te maken. Ik heb in mijn jeugd geleerd dat het goed is om een zekere zelf-standigheid te hebben; om een beetje afstand te bewaren.’

Waar is die afstand voor nodig?‘Het is zelfbescherming. Twee families die niet goed met elkaar over-weg kunnen; daar krijg je toch iets van mee. Die spanning voelde ik thuis ook, maar zorgde er ook voor dat ik de vrijheid had om mijn eigen keuzes te maken.’

Ze vertelt het makkelijk, niet verbitterd. Over de verhuizing, op haar 10de, vanuit het fijne vrije Goes naar het kleine dorpse ‘gecontro-leerde’ Scherpenzeel op de Veluwe. Over haar ouders die inmiddels zijn overleden. ‘Het is niet anders’: die woorden gebruikt ze vaak. Als het even niet meezit, telt ze haar ledematen: ‘Been verloren? Nee. Ben ik een arm kwijt? Ook niet. Gaat het met mijn partner en mijn twee dochters goed? Ja. Het gaat uitstekend! Gewoon doorgaan Jacq.’Het is een instelling die goed van pas komt in haar werk. In 1994 startte

ze een bedrijf dat zorg moest dragen voor een deugdelijke en betaal-bare schuldhulpverlening voor zelfstandigen. Met een familie van ondernemers – de ene opa was slager, de ander was aannemer – wist ze zowel hoe het was om hard te werken als om tegenslagen te moeten incasseren. Ondernemen is vallen en weer opstaan, worstelen en weer bovenkomen.

vijf voor twaalfHaar eenmanszaakje groeide uit tot een florerend bedrijf met negentig medewerkers, vijf regiokantoren en drie intakekantoren en een spreek-uur bij de Kamer van Koophandel in Groningen. Zuidweg & Partners is werkzaam voor zo’n 160 gemeenten die de schuldhulpverlening voor het mkb mogelijk maken. En nu is er dan uitverkiezing tot Zaken-vrouw van het jaar 2012, waardoor ze nóg meer aandacht kan vragen voor zelfstandigen die op een of andere manier in de schulden zijn geraakt. ‘Het is zo vreemd: we zijn het meest ondernemende land binnen de eu, we hebben hier het grootste aantal starters, maar helpen we ze als het minder goed gaat? We schuiven langzaam op naar een zzp-maat-schappij, maar in de leerboekjes ontbreekt nog altijd een hoofdstuk waarin staat wat je zou moeten doen als het onverhoopt misgaat. En het gáát vaak mis. Van alle ondernemers stopt 50 procent binnen vijf jaar. Van alle mensen die nog in business zijn heeft 10 procent grote financiële problemen. Wij willen het liefst aan de voorkant iets veran-deren; ervoor zorgen dat deze mensen bij de start al voldoende bagage hebben om te voorkomen dat ze in ons noodhospitaal voor lijdende ondernemers terechtkomen. Als we er eerder bij zijn – desnoods om

Page 45: Opinieblad Forum 11

FORUM #11/31.05.1245

jacqueline zuidweg

1965 GeboreninGoes1975 VerhuizingnaarScherpenzeel1983 BegintstudieNederlands

recht1988 Gaatwerkenalsjuristebij

eenadviesbureauvoorhetmkb

1994 Eenmanszaakinschuldhulp-verlening

1996 OmzettinginZuidweg&Partners

2012 UitgeroepentotdeZakenvrouwvanhetJaar

Drie stellingen

De val van het kabinet-Rutte is een zegen voor het land‘Tja,datweetikniethoor.Jehoeftvanmij niet huppelend het land door, maar ikdenkwelvaak:komopjongens,doeeensietsconstructiefs!Onslandzoubeterafzijnmeteenzakelijkeleiding;deregeringalsonderneming.Ruttehaddielijnwelgoedtepakken.’

Voedsel dichter bij huis produceren is noodzaak‘Alsietsbiologischisgeproduceerd,proefikhetverschilmeestal–enikleterookopdatik‘eerlijke’spullenkoop–maarikbennietzo’ntypedat,metgeitenwollensokkentotoverhaaroren,voorelkeboodschapnaardeNatuurwinkelgaat.Jemoetdiedingennietgaanoverdrijven.’

‘Praat graag, leidt andere mensen af’‘Datstondopmijnlagereschoolrap-port.Demeestervondhetvastnietprettig,maarikbenereeneindmeegekomen.Hetisinhetzakenleveneenprimatactiek.Anderenzijnmisschienafgeleid,maarikweetzelfheelgoedwaarikmeebezigben.’

vijf voor twaalf – is iedereen beter af: schuldenaar, schuldeiser en de overheid.’

Maar als het vijf óver twaalf is? Wat kunt u dan voor die onder­nemer betekenen?‘We hebben hier een box met tissues staan. Ze mogen van mij één keer flink uithuilen en dan gaan we er tegenaan. Gelukkig hebben de meeste ondernemers voldoende veerkracht en komen ze vrij snel in beweging. Alle schulden worden geïnventariseerd en daarna gaan we de confron-tatie aan met de schuldeisers. We maken een plan, we doen een voor-stel voor het afbetalen van een deel van die schuld en we proberen er voor te zorgen dat er een doorstart kan worden gemaakt. Een faillisse-ment is namelijk geen oplossing, voor niemand. Het meeste geld gaat in zo’n geval naar de curator en de Belastingdienst, de concurrent-schuldeiser krijgt weinig tot niets en de schuldenaar heeft bijna geen mogelijkheid meer om weer iets op te bouwen zodat hij op den duur weer aan zijn verplichtingen kan voldoen. Zestig procent van de ondernemers die bij ons binnenkomt, maakt uiteindelijk ook die door-start. Het is keihard werken, maar dat hoort nu eenmaal bij onderne-men.’

Dat geldt dus ook voor u, als ondernemer. Ik las ergens dat u dit wel een fraaie uitspraak vindt: work hard, play hard, rest hard.‘Ja, ik doe het allemaal even intens. Ik werk hard, maar ik hecht net zo veel waarde aan die speel- en rustmomenten. Elke woensdagochtend heb ik zo’n huppellesje – bodyshape – en op zondagochtend doe ik krachttraining. Heerlijk! Maar daarna wil ik ook graag een lekker kopje koffie drinken en kletsen met de andere bezoekers van de sportschool. Dat hoort er bij. Of gezellig met mijn oudste dochter op de bank naar Wie is de mol? kijken. En als we naar ons huisje in Spanje gaan, zul je mij de eerste dagen echt voorbij zien komen sloffen – even afkicken van het tempo van hier. Het gaat over balans, en over prioriteiten stel-len.’

Even terug naar het Zeeuwse meisje. Was u vroeger al zo on­dernemend?‘Ja! Daar ben ik mee geboren. Ik kan wel stilzitten, maar ik ben liever in beweging. Ik kon niet wachten tot ik eindelijk naar de kleuterschool mocht. Als ik aan mijn moeder vroeg: ‘Mam, wat moet ik nou gaan doen?’ gaf ze mij een teiltje water en zei: ‘Ga jij de ramen van het schuurtje maar even lappen.’ Ook wilde ik altijd schooltje spelen.’

En dan was u de juffrouw...‘Natuurlijk! ‘Allemaal gaan zitten, en luisteren!’ Kennelijk vond ieder een het heel vanzelfsprekend dat ik de leiding nam.’

Page 46: Opinieblad Forum 11

FORUM #11/31.05.1246

overlevers

Overlevers, doorzetters, bedrijven die na jaren nog steeds bestaan. Nederland telt er vele.

Deze rubriek blikt terug in de geschiedenis van Nederlandse bedrijven.

Forumishettweewekelijkseopiniebladvanondernem-ingsorganisatievno-ncw. vno-ncwvertegenwoordigtsamenmetdeaangesloten160brancheorganisatiesenvijfregionaleverenigingenintotaal115.000ondernemin-gen.vno-ncwwordtinderegiovertegenwoordigddoor:vno-ncw Noord, vno-ncwMidden,vno-ncw West, de Brabants-ZeeuwseWerkgeversvereniging(bzw)endeLimburgseWerkgeversVereniging(lwv).VoormanagerstotveertigjaariserJongManagement.

Redactieadres Bezuidenhoutseweg12,2594AV DenHaag,Postbus93002,2509AADenHaag,telefoon:070-3490165,e-mail:[email protected]

Forum op internetwww.vno-ncw.nl

RedactieKarinBojorge(hoofdredacteur),JiskaVijselaar(eindredacteur),MarciaTimmermans(bureauredacteur),WalterDevenijns,RemkoEbbers,MirandeGroot, FrankdenHoed,PaulScheer

Colofon CorrespondentenJeroenAnsink(VerenigdeStaten),PhilipEbels(België),HenkHirs(Hongarije),MaaikeHoman(Spanje),MauritsKuypers(Duitsland),JessicaMaas(Turkije),MiriamMannak(Zuid-Afrika),HansMoleman(China),MaaikeVeen(VerenigdKoninkrijk),FrankRenout(Frankrijk),PetraSjouwerman(Denemarken),JudithStalpers(Japan),EdwinTimmer(Mexico),MaartenVeeger(Italië)

Aan dit nummer werkten mee:ErikteBrake,GuusjeDolsma,MariovanMierlo,TonSchoenmaeckers,JanZuidam

Abonnementen en adreswijzigingenSanderKok,telefoon:070-3490336,e-mail:[email protected],issn 1384 - 2102. Forumwordtgericht–kosteloos–toegezondenaaneengrootaantalNederlandseondernemingen,organisatiesenparticulieren. Betaalde abonnementen kosten € 45 per jaar exclusiefbtw.Opzeggingvaneenkosteloosabonnementkanperdirect,vaneenbetaaldabonnementper1januari.Hiervoorgeldtgeenopzeggingstermijn.

Informatie over het lidmaatschap van vno-ncw InformatiebijRitaterSteeg,telefoon:070-3490351,e-mail:[email protected]

moetvóór1septembervaneenjaarwordengedaan.Hetlidmaatschapeindigtdanper31decembervandatzelfdejaar.DeschriftelijkeopzeggingkanwordengerichtaanRitaterSteeg,coördinatorlidmaatschapszakenvno-ncw, Postbus93002,2509AADenHaag.

VormgevingConcept,basisontwerpenvormgeving: LinkDesign,Amsterdam

Cover Foto:AngelosGiotopoulos/Redux/HH

DrukwerkEm.deJongbv,Visweg8,Postbus8,5110AABaarle-Nassau

AdvertentieverkoopVanVlietBureauvoorMedia Advies,FrankOudman,telefoon0235714745,e-mail: [email protected],Postbus20,2040AAZandvoort

Castelijn & Beerensopgericht in 1945wat Producentvan

leerproducten

Stropdas, stofjasje en een vaste hand. Deze medewerker van Castelijn & Beerens snijdt met souplesse het leer. Wat gaat het worden? Een slangenleren portemonnee? Een boeken-tas? Het assortiment is ruim. Dat was wel anders toen het bedrijf werd opgericht in 1945. Een moeilijk jaar om van start te gaan, maar gebrek aan grondstoffen en huisvesting houden stikmeester Walter Castelijn en leer-stanser Marinus Beerens niet tegen. Met rest-jes leer van oude producten, afsnijdsels van de schoenindustrie en een hoop creativiteit beginnen ze in Waalwijk hun werkzaamhe-den. Eerst worden van kleine stukjes leer schakelriemen en horlogebandjes gemaakt. Als er meer leer voorhanden komt, breidt het assortiment uit. Echte naamsbekendheid volgt na de introductie van de Porto Quick. Een portemonnee met een magnetisch vakje om munten vast te houden. Inmiddels wordt deze portemonnee niet meer gemaakt, maar de naamsbekendheid is gebleven.

Tekst:MarciaTimmermansFoto:Castelijn&Beerens,±1950

Page 47: Opinieblad Forum 11

FORUM #11/31.05.1247

Advertentie

Page 48: Opinieblad Forum 11

Advertentie