2018-2020

OPDRACHTFICHE

Gedifferentieerd evalueren Voorbereiding: Grasduin in de verschillende concrete voorbeelden van gedifferentieerd evalueren: Begin – Tijdens – Einde van de les Formatief – summatief Opdracht: 1) Tafelminuut: Zorg er samen voor dat iedereen aan je tafel binnen 2’ weet wat formatieve en wat summatieve evaluatie is. 2) Inspiratiehoek:

- Grasduin in de verschillende concrete voorbeelden van gedifferentieerd evalueren. Bekijk en lees.

- Elk lid van de groep kiest vervolgens één voorbeeld uit, dat zijn/haar aandacht grijpt. - Deel je voorbeeld uptempo met de groep - Bespreek:

o Hoe wordt hier gedifferentieerd o Hoe herkenbaar is dit? Hoe zou deze evaluatievorm inzetbaar zijn in jullie

praktijk? o Wat zijn kansen? Valkuilen? Voorwaarden? o Hoe zouden jullie jullie partners (bv. leerkrachten) overtuigen om hiermee

(samen) aan de slag te gaan? Output: Wat haal je hier voor je eigen praktijk uit? Noteer in je groeiportfolio. Inspiratie Formatief evalueren: - de basis leggen (peilen naar BS, leerling zz laten inschalen tov kerndoelen, bekend-benieuwd-bewaard)

- tijdens de les ( laat lln aangeven met toiletrolletjes, waarom niet?

https://www.youtube.com/watch?v=wvnHJp2Ulds&index=10&list=PLVN5gqwR1rQT_M1Y5Z_

_Xx6mp87F-VpAD , Doe aan spaceracen met Socrative een e-tool waarmee je competitieve

quizzen in elkaar steekt. Een voorbeeld vind je hier: ‘Battle’

https://www.youtube.com/watch?v=xfthrRgwlbk&index=8&list=PLVN5gqwR1rQT_M1Y5Z__X

x6mp87F-VpAD , één-minuut-examen , Joker inzetten

https://www.youtube.com/watch?v=gcVSmFqVjj0 , spiekbriefje of 5 minuten praten voor de

2018-2020

toets (Bron: Heylen, L. (2006). Competentiegericht evalueren. In: Bertrands, E. (Red). Draagkracht geven. Uitkomst voor de toekomst. Leuven: Cego Publisher, p 65-79.)

- na de les: flitskaarten met Quizlet, lesopbouw volgens taxonomie van Bloom, exit-ticket

https://www.teachingchannel.org/videos/student-daily-assessment of

https://www.youtube.com/watch?time_continue=117&v=PWUxFSXE , kleurrijke zelfevaluatie

met wasknijpers,…

Lijst met links naar blogs, video’s, voorbeelden

gedifferentieerd evalueren - Aan de slag met de taxonomie van Bloom - Werkvorm Bekend/benieuwd/bewaard - Gedifferentieerd toetsen: zo kan het! - Wat is gedifferentieerd evalueren? - Hoe kan je vorderingen van leerlingen efficiënt en effectief bijhouden? - Hoe geef je leerlingen keuzevrijheid in je lessen? - Tien voordelen van testen van Tim Surma - Reflectie na de toets van Karen Van de Cruys - Twee blogs van Daisy Christodolou The Wing to heaven blog over 'Assessment for learning' (formatieve evaluatie) The no more marking blog over Comparatief beoordelen. In Vlaanderen zijn de mensen van D-PAC hier sterk mee bezig. - Spiekbriefje voor de toets op Klasse - Jeroen Heremans over Classcraft in een Podcast of testimonial. - E-book op de schouders van reuzen (inzichten uit de cognitieve psychologie) - Exit tickets van Klasse - Brain book buddy boss - Intentiegesprekken van Erik Schrooten - Goal setting aan de hogeschool van Rotterdam - De nakijkcommissie van Frans Droog - Two-stage-exams - Heeft iedereen het begrippen? Tips voor formatief evalueren - Blog van Johannes Visser: Tijdens het schooljaar allemaal uniek, tijdens het examen allemaal hetzelfde. - Gedifferentieerde evaluatie op het rapport - Jouw rapport is het mijne niet - Artikel: Differentiatie in de klas, differentiatie op de toets?! - Werken met jokers - Sprekend Leren van Jan 't Sas

2018-2020

Meer lezen?

Contractwerk & begeleid zelfstandig werken

Voorbereiding

(1) Bekijk eerst de verschillende websites met meer informatie en concrete materialen over contractwerk:

2018-2020

http://www.contractwerk.be/

https://dejuffrouwzegt.wordpress.com/2015/09/16/cont

ractwerk-aanpak-en-voorblad/

(2) Wil je meer weten over contractwerk in de lagere school? Lees de fiche ‘themagebonden contractwerk in het 4e leerjaar

door’ OF

Wil je meer weten over begeleid zelfstandig werken in de

middelbare school? Lees de fiche ‘begeleid zelfstandig werken in het 4e middelbaar’

Opdracht

Discussie in groep:

1. Welke vormen van opdrachten bestaan er? 2. Zie jij voordelen in het werken met themagebonden

contractwerken voor je doelgroepen? Waarom wel/niet? 3. Welke concrete differentiatiemogelijkheden zie jij in

contractwerk? 4. Hoe zou jij het aanpakken om in partnerschap met leerkrachten

contractwerk waar te maken in de klas?

Inspiratiefiche 1 Contractwerk

1. Opdrachten in contractwerk

Vormen van opdrachten

- Open & gesloten opdrachten - Individuele & groepsopdrachten

2018-2020

- Keuze (‘mag’) & verplichte (‘moet’) opdrachten meer flexibiliteit &

eigen tempo - Explorerende & routine opdrachten

- Creatieve & reproducerende opdrachten - Opdrachten met & zonder correctiesleutel (bv. bij 2 fouten,

leerkracht raadplegen) - Reflectie-opdrachten

- …

Instructie & nieuwe leerstof binnen contract

- Opdracht rond nieuwe leerstof - Kunnen beginnen zonder instructie; instructie wordt vrijblijvend

aangeboden op een vaste dag maar je kan vooraf al proberen om de oefeningen te maken. Als dat lukt, hoef je niet aan te sluiten bij de

instructie.

Miniklas - Terwijl anderen aan contract werken, wordt voor een beperkt aantal

leerlingen een mini-klas gehouden (staat bv. ook zo in hun contract).

- De miniklas is een interactieve les met een beperkt aantal leerlingen rond de leerstof waar ze het moeilijk mee hebben.

Inspiratiefiche 2 Contractwerk

Fragment (p. 87-88) uit Castelein E., Coens J., et al. (2016)

Binnenklasdiiferentiatie. Een beroepshouding, geen recept. Leuven: Acco

Inspiratiefiche 3 Contractwerk

Dumoulin, A., Mommaerts, S., Willems, K. et al. (2018) ‘Gedifferentieerd lesgeven in het secundair onderwijs inspiratiebundel.,In het kader van het PWO-project: Binnenklasdifferentiatie in goede en evaluatietijden

2018-2020

Meersporenbeleid en

differentiatie op het vlak van instructie

Materiaal: fiche werking 4-sporenbeleid van een rekenles.

Voorbereiding: bekijk deze rekenles.

Inleiding Niet iedereen heeft dezelfde instructiebehoefte. Leerlingen kunnen zelf

aangeven of ze behoefte hebben aan instructie of niet.

- Groep 3: kan zonder instructie onmiddellijk beginnen. - Groep 2: geven aan elkaar instructie en kunnen samen beginnen

aan de oefeningen. - Groep 1: heeft graag de instructie van de leerkracht maar kunnen

na gezamelijke oefeningen verder de andere oefeningen afmaken.

Opdracht:

Bediscussieer in groep enkele uitspraken en formuleer concrete tips waar zinvol:

- Leerlingen kunnen zelf aangeven of ze al dan niet behoefte hebben aan een instructie.

- Het klaslokaal is te klein voor een meersporenbeleid - Een meersporenbeleid zie ik niet haalbaar in het secundair

onderwijs.

- Differentiatie begint pas na de instructie.

2018-2020

Werking 4-sporenbeleid: rekenles (bron: http://hhheverlee.weebly.com/4-sporenbeleid.html)

De klas wordt onderverdeeld in 3 of 4 groepen. Deze groepen zijn variabel en kunnen elke rekenles wisselen. De groepen kunnen een naam krijgen, een kleur, een nummer, … - groep 1: volgt klassikale instructie en krijgt verlengde instructie. Ze maken beperkte basisoefeningen. - groep 2: volgt klassikale instructie en gaat nadien zelfstandig aan het werk of peer-tutoring. (ze maken basisoefeningen) - groep 3: verwerkt de instructie zelfstandig (stappenplan, filmpje, …) en ze maken zelfstandig de oefeningen (enkele basisoefeningen en enkele moeilijkere oefeningen, verdieping). - groep 4: deze leerlingen hebben geen moeite met het leerstofonderdeel en volgen een apart traject (het zijn vaak leerlingen met een leervoorsprong). Ze gaan wel rekenen, maar maken verdiepende oefeningen. Het is belangrijk dat de leerkrachten bij elke les goed nagaan: - wat de doelstellingen zijn. - wat de basisleerstof is. - welke oefeningen verdieping kunnen zijn. ð Het leerplan en de eindtermen zijn zinvol om hier te raadplegen. Er moet met andere woorden kritisch gekeken worden naar elke les en de oefeningen die de leerlingen moeten maken. Bij de start van de les worden de doelen gevisualiseerd voor de leerlingen. Leerlingen kunnen zichzelf nu inschatten in welke groep ze voor deze les zullen werken, vaak is dit moeilijk voor leerlingen. Wanneer het 4-sporenbeleid een doordreven vorm van differentiatie is binnen de hele school, zullen de leerlingen zichzelf beter leren inschatten. Bij de start van het 4-sporenbeleid zullen de leerlingen hierin ondersteund moeten worden. Een mogelijkheid kan zijn dat de leerlingen zelf hun naamkaartje op bord komen hangen in welke groep ze willen werken. De leerkracht op voorhand zelf ook groepen maken en deze nadien ook even visualiseren aan bord. Er kan dan gekeken worden waar de leerkracht de leerlingen geplaatst had en of er verschil is bij de inschatting van de leerlingen. In dialoog kan er een uiteindelijke keuze gemaakt worden. Het is een leerproces dat tijd vraagt, maar rendeert. Door zelf de ruimte tot keuze te laten wordt er rekening gehouden met autonomie bij leerlingen. Een voorbeeld van een bordplan:

2018-2020

Groep 4 is een groep die vaak vast ligt per rekensprong/rekenblok. Bij de start van het blok krijgen leerlingen die zeer sterk zijn in rekenen de bloktoets of herhalingen aangeboden. Indien zij hier voldoende op scoren kunnen zij bepaalde rekenlessen overslaan. Enkel de rekenlessen waarin de oefeningen aan bod komen waarop de leerlingen onvoldoende scoorden dienen nog gemaakt te worden. Deze leerlingen verwerken die leerstof dan ook zelf. Indien zij klaar zijn met het maken van de bloktoets en het verwerken van de leerstof die nog onvoldoende gekend was, krijgen ze verdiepende en uitdagende oefeningen. Het is belangrijk deze kritisch te selecteren en dit ook op te volgen. Voor de opvolging kan een lid van het zorgteam ook instaan. Er mag niet zomaar een bundel extra oefeningen aangeboden worden. Er moet op zoek gegaan worden naar verdiepende oefeningen die in de lijn liggen van de leerstof. Het werk dat ze maken moet gewaardeerd worden. Er kan ook ruimte zijn om eens een W.O.-project uit te diepen. Deze leerlingen moeten echter ook actief aan het werk gaan, net zoals hun klasgenoten! Samen met de collega van het zorgteam kan deze werking opgestart worden. De leerkracht en het lid van het zorgteam zitten op voorhand samen om af te stemmen hoe ze te werk zullen gaan. Er moet nagedacht worden bij de start van een blok over: - welke les(sen) op deze manier zullen gegeven worden (sommige lessen dienen gewoon voor iedereen klassikaal onderwezen te worden)? - welke groepen? - welk materiaal groep 4 (verdieping)? Wie voorziet dit materiaal? - wat zijn basisoefeningen? - welke oefeningen moet iedereen gemaakt hebben? - zelfcorrectie? - op welke manier verwerft groep 3 de instructie? - wie geeft de instructie? wie gaat begeleidend rond? Vaak zal de leerkracht groep 1 en 2 voor zijn rekening nemen en de collega van het zorgteam groep 3 en 4 opvolgen. Immers vraagt groep 4 een extra inspanning van de leerkracht. De collega van het zorgteam kan (in overleg) de opvolging hiervan grotendeels overnemen, materiaal voorzien, … Op deze manier hoeven er geen aparte “hoogbegaafdenklassen of projectklassen” georganiseerd te worden.

2018-2020

De leerkracht voelt zich ondersteund en de collega van het zorgteam is een volwaardig teamlid in de klas, op school en is niet meer de taakleerkracht.

Samen werken ze aan co-teaching

Inspiratiefiche Meersporenbeleid

Dumoulin, A., Mommaerts, S., Willems, K. et al. (2018) ‘Gedifferentieerd lesgeven in het secundair onderwijs inspiratiebundel.,In het kader van het PWO-project: Binnenklasdifferentiatie in goede en evaluatietijden

Castelein, E., Coens, J., De Witte, K., Houben, A., Lauwers, W., Segers, J., Van den Branden, K. (2016) Binnenklasdifferentiatie, een beroepshouding, geen recept. Praktijkgids voor leraren, student-leraren en lerarenopleiders. Leuven: ACCO.

Berben, M., & van Teeseling, M. (2014). Differentiëren is te leren. Omgaan met verschillen in het voortgezet onderwijs. Amersfoort: CPS onderwijsontwikkeling en advies.

Filmfragment driesporenbeleid Prins Van Oranje Diest: https://vimeo.com/149262159 (5:30-

10:00)

2018-2020

Coöperatief leren Materiaal: www.cooperatiefleren.be

Voorbereiding: surf naar deze website en beantwoord onderstaande

vragen.

Opdracht: Groepsdiscussie:

- Waarin verschilt coöperatief leren van groepswerk? - Wat is volgens jou de grootste meerwaarde van coöperatief leren?

- Bij coöperatieve structuren vind je heel wat opstellingen terug. Welke opstelling lijkt je wel zinvol om eens in te zetten? Waarom?

Welke meerwaarde zou dit kunnen hebben voor je doelgroep?

Inspiratiematerialen: - Zie materialen CLIM

- Zie infobundel CLIM

Inspiratiefiche Coöperatief leren

- Dumoulin, A., Mommaerts, S., Willems, K. et al. (2018) ‘Gedifferentieerd lesgeven in het secundair

onderwijs inspiratiebundel.,In het kader van het PWO-project: Binnenklasdifferentiatie in goede en evaluatietijden

- Werkvormen: tweepraat, mix en ruil, toon mij!, rondpraat, … - www.cooperatiefleren.be

2018-2020

Flipped leren

Materiaal: Fragment (p. 53-54) uit Struyven K., Coubergs C. et al ( 2015). Ieders

leerkracht. Binnenklasdifferentiatie in de praktijk. Leuven: Acco

Filmpje: What is a flipped classroom? (in 60 seconds) https://www.youtube.com/watch?v=r2b7GeuqkPc

Voorbereiding:

Lees het fragment uit “Ieders leerkacht”. Surf naar het fragment en bekijk het.

Opdracht:

- Wat zijn belangrijke randvoorwaarden om dit toe te passen in de

klas? - Vanaf welke leeftijd zie je dit haalbaar?

- Voor welke leerlingen kan dit een kracht zijn? Voor welke leerlingen zal dit een valkuil zijn? Waarom?

2018-2020

2018-2020

Inspiratiefiche 1 Flipped Learning

Uit Dumoulin, A., Mommaerts, S., Willems, K. et al. (2018) ‘Gedifferentieerd lesgeven in het secundair onderwijs inspiratiebundel.,In het kader van het PWO-project: Binnenklasdifferentiatie in goede en evaluatietijden

Een concreet idee

Mogelijkheden om flipped learning maximaal in te zetten:

- Powerpoint: maak je slides en spreek je tekst in (Invoegen:

video/audio/schermopname) Je hebt een headset nodig.

- https://edpuzzle.com/: overloop de stappen om een eigen filmfragment/ingesproken

powerpoint zinvol in te zetten (in het Engels).

- https://www.activelylearn.com/: overloop de stappen om een tekstfragment/artikel

zinvol in te zetten als flipped learning (vragen toevoegen, tekst laten

2018-2020

voorlezen/vertalen, woord/tekst aanduiden die een leerling niet begrijpt, …). Je dient

je wel eerst even in te loggen.

- Voor de gevorderde: http://perusall.com/ (gaat vooral over het lezen van langere

teksten (literatuur, …). Je kan een korte samenvatting lezen over wat Perusall is en

hoe het werkt (in het Engels):

https://drive.google.com/file/d/0B02yxNT6OV_IQnl2WDBObDZHVTg/view

Wil je meer weten?

What is a flipped classroom? https://www.youtube.com/watch?v=r2b7GeuqkPc

The flipped classroom model: https://www.youtube.com/watch?v=qdKzSq_t8k8

Inspiratiefiches 2 Flipped Learning

Schematische voorstelling “Flipping the classroom”

2018-2020

Inspiratiefiche 3 Flipped Learning

Artikel Klasse “Flipping the classroom zet de les op zijn kop.”

Inspiratiefiche 4 Flipped Learning

Filmpje: Leraar Ben speelt met actieve werkvormen: 'Future Classroom' https://www.youtube.com/watch?v=0qXIKMWV21A

2018-2020

2018-2020