C2012 BSJM 3-2 C2012 BSCM 3-2 2014-2015

Opdracht MVO Groepsopdracht: groep van vier personen, zelf samen te stellen. * In te leveren product:

- verslag met verwijzing naar de geraadpleegde bronnen - presentatie over het bedrijf en gehanteerd beleid inzake MVO

* Thema van het verslag: maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO). * Doelstelling: inzicht ontwikkelen op de werking van maatschappelijk verantwoord ondernemen en de betekenis hiervan voor een specifieke organisatie. Werkwijze: Kies met je groep een multinational. Uitgangspunt is dat elke multinational die ook in Nederland is gevestigd zich verplicht acht activiteiten te ontplooien op het gebied van MVO. Door te beschrijven op welke wijze MVO een rol speelt voor desbetreffende multinational ontwikkel je een eigen visie op de werking van MVO. Het verslag; In het verslag dienen de volgende begrippen en thema’s aan de orde te komen gekoppeld aan de door jullie gekozen casus (bedrijf en project van MVO):

• Beschrijving van het bedrijf: doelgroep, missie en identiteit en uiteraard aandacht voor de middelen

• Het morele dilemma (minimaal een dilemma) welke ten grondslag ligt aan het onderwerp van MVO, benoemd in de specifieke waarden

• Beschrijving van de morele actoren en de stakeholders • Wat zijn de doelstellingen van het MVO-project? • Op welke wijze wil het bedrijf deze doelstellingen halen? • Worden deze doelstellingen ook daadwerkelijk behaald? • Wat is de rol en de betekenis van de mediacratie in deze casus? • Is hier sprake van windowdressing? • Wat is jullie conclusie over het gehanteerde beleid met betrekking tot MVO van deze

organisatie? In te leveren tijdens de presentatie;

- Verslag volgens voorwaarden (groepscijfer)

C2012 BSJM 3-2 C2012 BSCM 3-2 2014-2015

Beoordelingsmatrix Projectverslag MVO MM3B/C Checklist verslag Ja punt Kwaliteit onderdeel Omslag/voorpagina Inhoudsopgave met paginaverwijzing Uiterlijke verzorging

0.5

Woord vooraf Inleiding

0.5

Deel A 1. Beschrijving van de organisatie, de

identiteit en de missie; 2. Beschrijving van het imago van de

organisatie (hoe wordt er over het bedrijf geschreven, hoe staan ze bekend?);

2.0

Deel B 3. Beschrijving van het project of de

activiteiten op het gebied van MVO: 4. Project/activiteiten MVO verbinden aan

de identiteit van de organisatie; 5. Waarden die centraal staan in het

MVO-project;

2.0

Deel C 6. Moreel dilemma: welk dilemma ligt aan

het project ten grondslag? (wie zijn de stakeholders? Waarom nu –pas- deze ontwikkeling? Wat kost het de organisatie?)

7. Soort communicatiebeleid: betekenis voor imago. Is hier sprake van windowdressing?

8. Jullie eigen visie op het bedrijf en het MVO-onderdeel.

2.0

Correcte grammatica en spelling Stijl en lay-out: uniform Lettertype: uniform Gebruik grafieken en afbeeldingen Onderzoekbronnen

3.0

Overige opmerkingen:

Bedrijfscodes

Thema lessenreeks: Morele oordeelsvorming

Beginsituatie van de les: Leerlingen MBO Utrecht, opleiding ‘Journalistiek en Communicatie’. Niveau 4, tweede jaars, net terug van hun stage. Leeftijd: tussen de 17 en 20 jaar. De lessenserie valt onder het vak ‘Loopbaan en Burgerschap’ (L &B) wat zij nu voor het tweede jaar volgen. Hier wordt aandacht besteedt aan de morele aspecten van het beroep, persoonlijke identiteit en arbeidsidentiteit. In het tweede jaar is L & B gericht op maatschappelijk verantwoord ondernemen en moreel redeneren (communicatie en ethiek). Deze les is de vierde les uit de lessenserie ‘Duivelse Dilemma`s’. De vorige les stond verantwoordelijkheid in organisaties en het begrip ‘waardengemeenschap’ centraal. Er is besproken wat professionele verantwoordelijkheid betekent in een organisatie als samenwerkingsverband. Daarnaast is besproken hoe een organisatie ‘een waardengemeenschap vormt met bepaalde kernwaarden die richting geven aan die verantwoordelijkheid. Deze les staat het onderwerp ‘bedrijfscodes’ centraal. Leerlingen krijgen de opdracht om voor hun stage plek een bedrijfscode op te stellen. Als voorbereiding hebben leerlingen hoofdstuk 4 gelezen uit het boek MVO, en hebben zij twee vragen opgesteld naar aanleiding van het hoofdstuk.

Lesdoelen: -Leerlingen kunnen een definitie geven van een beroepscode, en de verschillende onderdelen van de beroepscode beschrijven -Leerlingen kunnen de beroepscode voor hun stage plek samenstellen -Leerlingen kunnen elkaar kritisch bevragen over hun beroepscode

Persoonlijke leerdoelen docent: Ik wil leren

Fase / Tijd Informatie (geven van nieuwe informatie; inhoudelijk of instructie)

Subjectief concept (oproepen van een ervaring of mening van de deelnemer)

Praktijk (Toepassen van informatie of subjectief concept in een nieuwe context in het hier en nu)

Benodigdheden

Inleiding 3 minuten

De docent hangt een flap over tegen de muur met daarop in vier punten zijn beroepscode:

“Dit is mijn beroepscode als docent…”uitleg vier dimensies (missie, kernwaarden, verantwoordelijkheden en normen en regels)

Aan het einde van deze les hebben jullie allemaal voor je eigen stage plek ook zo`n beroeps of bedrijfscode opgesteld.

Flap over met beroepscode

Twee van de onderdelen van de beroepscode hebben we vorige

week behandeld: Kernwaarden die gelden voor een organisatie als ‘waardengemeenschap’ en verantwoordelijkheid.

Bespreek met je buurman of buurvrouw even in twee minuten wat je nog weet over die twee onderwerpen. Ik vraag daarna willekeurig een aantal van jullie je informatie te delen.

3 minuten Leerlingen bespreken in tweetallen wat zij nog weten over ‘kernwaarden, waardengemeenschap en verantwoordelijkheid in een organisatie’.

3 minuten Plenair: Leerlingen delen wat ze hebben besproken.

1 minuut Programma van vandaag:

1) Theorie beroepscodes 2) Oefening: herkennen van

de missie 3) Bespreken

huiswerkvragen over bedrijfscodes

4) Oefening: jouw beroepscode

5) Bevragen van elkaars beroepscodes

Kern 5 minuten

Brug naar de organisatie als ‘waardengemeenschap’, met afspraken geformuleerd in een ‘bedrijfscode’. De docent geeft uitleg van een beroepscode, met de onderdelen: 1 Missie 2 Kernwaarden 3 Verantwoordelijkheden ten aanzien van stakeholders (vraag leerlingen wat stakeholders ook alweer zijn) 4 Normen en regels De docent toont voorbeelden van beroepscodes.

1 minuut Oefening ‘Missie’ Jullie gaan zo direct met z`n drieën bij elkaar zitten. Ik laat zo direct een aantal foto`s van beroemdheden voorbij komen. Ik vraag jullie bij elke beroemdheid in een zin te noemen wat zijn of haar missie is. Bepaal met je groepje wat de meest sluitende formulering is. Ik vraag een

Foto presentatie

willekeurig groepje de missie te noemen. Foto`s:

Robin Hood Obama James Bond Angelina Jolie

5 minuten Leerlingen bespreken in hun

groepje wat de missie is van de beroemdheid op de foto. Ze komen tot consensus over de meest sluitende formulering en delen deze met de klas.

2 minuten Terug naar beroepscodes: begint met een missie.

Jullie hadden als huiswerk vragen opgesteld aan de hand van het hoofdstuk over bedrijfscodes. Ik vraag jullie zo een vraag te noemen dan geven we daar samen een antwoord op.

5 minuten Plenair: bespreek de vragen van leerlingen.

2 minuten Opdracht beroepscodes:

Jullie krijgen zo direct van mij een flap over en een stift. Op de flap

Flap overs, stiften en plakband

over schrijf je de bedrijfscode op die je zelf bedenkt, voor jouw stage plek waar je stage hebt gelopen, of je beroepscode in het algemeen voor het beroep dat jij uitoefende tijdens je stage. Je beschrijft deze in de vier punten : missie, kernwaarden, verantwoordelijkheden en normen en regels. Als je klaar bent hang je je flap over tegen de muur in het klaslokaal. Daarna gaan we elkaars bedrijfscode bekijken en bevragen. Jullie krijgen hiervoor 10 minuten de tijd. Degene die al klaar zijn, die halen bij mij een opdracht op.

10 minuten

Leerlingen schrijven op de flap over de bedrijfscode/ beroepscode op van hun stage plek, en verwerken daarin de vier onderdelen: missie, kernwaarden, verantwoordelijkheden en normen en regels.

De docent vraagt leerlingen die al klaar zijn hun flap over op te hangen en de huiswerkopdracht

voor volgende week alvast te maken (het uitwerken van een casus)

1 minuut

Uitwisseling: Hang allemaal je flap over aan de muur. Loop enkele minuten langs de flap overs. Schrijf van een van de flap overs van een medeleerling een kritische vraag of opmerking over de bedrijfscode. Docent geeft voorbeelden van kritische vragen. Ik vraag daarna enkele van jullie de vraag te stellen.

5 minuten Leerlingen lopen door het lokaal, lezen elkaars bedrijfscodes en schrijven een kritische vraag op.

10 minuten

Plenair: de docent kiest leerlingen uit die hun vraag aan een medeleerling stellen. De medeleerling probeert de vraag te beantwoorden.

Afsluiting: 5 minuten

Docent geeft kort een reactie op de bedrijfscodes die de leerlingen hebben opgesteld. Wat de docent in het algemeen opvalt.

Opdracht voor de volgende keer: De volgende les gaan we oefenen met het bespreken van morele dilemma`s op de werkvloer. Jullie

Opdrachtenvellen met criteria voor een goede casus

gaan thuis een ‘casus’ beschrijven van een voorval op je stage, waarbij je tegen een dilemma aanliep. Ik deel een opdrachtenvel uit, met de criteria voor een goede casus. Die casus mail je mij toe voor donderdag, en je neemt de casus op papier mee. Als je geen casus hebt uit je stage plek, mag het ook een dilemma zijn van iets wat je buiten je stage hebt meegemaakt.

Bedank de leerlingen voor hun aandacht en medewerking

Les 5. Moreel Beraad

Thema lessenreeks: Morele oordeelsvorming

Beginsituatie van de les: Leerlingen MBO Utrecht, opleiding ‘Journalistiek en Communicatie’. Niveau 4, tweede jaars, net terug van hun stage. Leeftijd: tussen de 17 en 20 jaar. De lessenserie valt onder het vak ‘Loopbaan en Burgerschap’ (L &B) wat zij nu voor het tweede jaar volgen. Hier wordt aandacht besteedt aan de morele aspecten van het beroep, persoonlijke identiteit en arbeidsidentiteit. In het tweede jaar is L & B gericht op maatschappelijk verantwoord ondernemen en moreel redeneren (communicatie en ethiek). Deze les is de vijfde les uit de lessenserie ‘Duivelse Dilemma`s’. De vorige les zijn ‘bedrijfscodes en beroepscodes’ besproken. Leerlingen hebben nagedacht over de beroepscode, die voor hun stage plek geldt. Deze les gaan we verder met ethische dilemma`s uit de beroepspraktijk. We gaan oefenen met het onderzoeken van een ethisch dilemma aan de hand van een vast model. Zij hebben als voorbereiding een casus beschreven uit hun stage praktijk of daarbuiten.

Lesdoelen: -Leerlingen kunnen in eigen woorden uitleggen wat het nut is van een ‘moreel beraad’ -Leerlingen kunnen de basisregels voor communicatie toepassen in het moreel beraad - Leerlingen kunnen feiten van oordelen onderscheiden

Persoonlijke leerdoelen docent: Ik wil leren

Fase / Tijd Informatie (geven van nieuwe informatie; inhoudelijk of instructie)

Subjectief concept (oproepen van een ervaring of mening van de deelnemer)

Praktijk (Toepassen van informatie of subjectief concept in een nieuwe context in het hier en nu)

Benodigdheden

Inleiding 3 minuten

De docent leest een casus voor uit de beroepspraktijk.

De docent vertelt: In het werk kom je moeilijke keuzes tegen. Je komt er alleen niet uit. Het kan helpen daar met anderen over in gesprek te gaan, daarmee te oefenen.

Deze les gaan we hier mee oefenen. We gaan werken aan de competentie die bij MVO hoort: Moreel redeneren, om kunnen gaan met ethische dilemma`s in de beroepsuitoefening.

Casus

1 minuut Programma van vandaag:

1) Terug halen vorige les 2) Theorie moreel beraad 3) Oefenen moreel beraad

voor de klas 4) Introductie ‘De Vloer Op’

1 minuut Transfer: Bedrijfscodes

Docent: Ik deel zo direct een blaadje uit met daarop 3 vragen over de vorige les. Je gaat zo direct door het lokaal lopen naar een mede leerling die het antwoord weet op de vraag die je niet weet, of als je alle vragen wel weet, bespreek je je antwoorden met een medeleerling. Bespreek elke vraag met een andere mede leerling. Als je alle antwoorden hebt, en je hebt ze besproken, ga je weer aan je tafel zitten. Jullie hebben 8 minuten de tijd. Vervolgens vraag ik willekeurig iemand zijn antwoorden te noemen.

20 opdrachten vellen met drie vragen er op

5 minuten Leerlingen lopen door het lokaal en komen met mede studenten tot een antwoord op de vragen over de vorige les.

2 minuten Plenair: De docent vraagt mede leerlingen de informatie te delen.

Kern

10 minuten

Overgang naar theorie over moreel beraad: -Belangen van anderen afwegen - waarden/ principes ontdekken -Je keuze verantwoorden Theorie over ‘regels van communicatie’:

- Geen oordelen/ meningen - Feiten, gevoelens,

gedachten - Actief luisteren

Powerpoint, communicatiecirkel

2 minuten Jullie hebben voor deze les allemaal een casus meegenomen. We gaan zo direct zo`n moreel beraad oefenen aan de hand van jullie casuïstiek uit de stage praktijk. We gaan eerst voor de klas een gesprekje oefenen. Daarna komen jullie allemaal aan de beurt. Ik zal dat gesprek leiden. Daarna gaan jullie dat zelf doen.

De docent vraag wie van de leerlingen zijn casus zou willen bespreken, de docent beoordeelt of de casus geschikt is voor het moreel beraad. De docent vraagt

vervolgens wie deel willen nemen aan het gesprek samen met de casus inbrenger. In totaal wijst de docent 5 studenten aan indien ze zich niet vrijwillig melden.

3 minuten De docent heet de deelnemers welkom, benoemt de basis principes van communicatie (luisteren, niet door elkaar heen praten, geen oordelen/ meningen)

De docent maakt met de leerlingen een afspraak over de vertrouwelijkheid van dit gesprek.

We gaan nu 15 minuten in gesprek over de casus van ….Ik maak steeds aantekeningen op de flap over, zodat jullie kunnen teruglezen wat er gezegd is.

De mensen die niet deelnemen aan het gesprek zijn observanten. Zij houden nauwkeurig bij hoe het gesprek verloopt. Ik leg af en toe het gesprek stil, en stel een vraag aan dan de buitengroep.

Flap over

Leerlingen worden uitgedaagd om de casus te bespreken aan

de hand van de vijf stappen van het moreel beraad. De docent legt af en toe het gesprek stil en vraagt de buitengroep:

- Wat voor vraag is dit die …stelt?

- Is dat een mening of een feit?

- Wat gebeurt er nu in het gesprek?

- Waarom stelt…deze vraag nu denk je?

2 minuten Aan het eind van het gesprek:

Ik vraag nu alle deelnemers, ook de buitengroep om op te schrijven wat jij zou doen in deze situatie, op basis van twee argumenten. Neem daar een paar minuten de tijd voor. Ik vraag daarna een aantal mensen wat ze hebben opgeschreven.

3 minuten De studenten schrijven voor zichzelf op wat zij zouden doen in de situatie van de casus.

10 minuten

Plenair: De docent vraagt een aantal mensen hun antwoord te vertellen, en vraagt daarbij door op de onderliggende waarden en principes van de leerlingen.

5 minuten De docent schrijft op de flap over een aantal opvallende overeenkomsten en verschillen in de antwoorden van de leerlingen.

1 minuut De docent rondt het gesprek af. De leerlingen voor de klas gaan weer op hun plaats zitten.

5 minuten Evaluatie: De docent vraagt eerst aan de casus inbrenger, dan aan de deelnemers, en vervolgens aan enkele leerlingen uit de buitengroep hoe zij het gesprek hebben ervaren. Wat levert het op?

Afsluiting: 5 minuten

Introductie ‘De Vloer Op’

Volgende week gaan we op maandag avond met de klas naar de opnamens van het TV programma ‘De Vloer Op’.

Docent geeft uitleg van het programma:

- Dilemma`s - Improviseren - Geen goed of fout - Onderzoek naar mens zijn

Volgende week komt de regisseur van het programma in het tweede deel van de les hier om

met jullie een opdracht te bespreken.

5 minuten Docent toont een scene van ‘De Vloer Op’

Fragment ‘De Vloer Op’ http://www.npo.nl/de-vloer-op/15-07-2009/POW_00179483

3 minuten Vraag aan leerlingen: wat valt jullie op?

5 minuten Instructie ‘De Vloer Op opdracht’

Jullie gaan zelf een opdracht voor ‘De Vloer Op’ bedenken. Die mail je mij voor aanstaande vrijdag toe. Volgende week gaan we in het tweede deel van de les een aantal opdrachten met de regisseur bespreken.

De docent toont de ‘De Vloer op app’, en stuurt die aan leerlingen door, zodat de leerlingen zelf online de opdrachten in kunnen voeren.

Dank leerlingen voor hun aandacht

De Vloer op app: http://devloerop-beta.creativemonkeys.nl/?sid=stcfdphk0rmasqvmiekghddca1

Lessenreeks Ethiek en morele oordeelsvorming

In deze lessenreeks staat ethiek als moreel redeneren in de persoonlijke leefsfeer en de

morele aspecten van het toekomstige beroep centraal, verbonden aan Maatschappelijk

Verantwoord Ondernemen (MVO).

Doel

De student weet wat ethiek, moraliteit, waarden en normen zijn. De student kan moreel

redeneren aan de hand van casuïstiek uit de actualiteit. De student kan een essay

schrijven waarin een ethisch dilemma uit de actualiteit en een eigen moreel dilemma

beschreven en geanalyseerd worden aan de hand van de drie ethische perspectieven.

Omschrijving

1) De docent geeft een inleiding op de theorie: wat is ethiek, moraliteit, waarden en

normen. Moreel redeneren aan de hand van casuïstiek uit actualiteit.

2) Ethische perspectieven: Plichtenethiek, Gevolgenethiek en Deugdenethiek. De theorie

van deze perspectieven wordt toegepast op actuele casuïstiek.

3) In de les wordt de film ‘Een Tweede Kans’ (Duivelse dilemma’s) bekeken en

geanalyseerd. Als huiswerk werken studenten kijkvragen bij de film uit.

4) Je eigen waarden en een organisatie als waardengemeenschap: de studenten werken

aan een groepsopdracht over maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO), met

als doel inzicht te ontwikkelen in de werking van maatschappelijk verantwoord

ondernemen en de betekenis hiervan voor een specifieke organisatie. Zie download

Groepsopdracht MVO.

5) Bedrijfscodes: in deze les leren studenten hoe zij een definitie kunnen geven van een

beroepscode en de verschillende onderdelen ervan kunnen beschrijven. Ook stellen

zij de beroepscode voor hun stageplek samen en bevragen ze elkaar over hun

beroepscode. Zie download Lesuitwerking Bedrijfscodes.

6) Moreel beraad: in deze les leren studenten hoe zij om kunnen gaan met moeilijke

keuzes op het werk. Het kan helpen daar met anderen over in gesprek te gaan,

daarmee te oefenen. Deze les gaan we hiermee oefenen. Er wordt gewerkt aan de

competentie die bij MVO hoort: moreel redeneren, om kunnen gaan met ethische

dilemma`s in de beroepsuitoefening. Zie download Lesuitwerking Moreel beraad.

7) Afsluiting van deze lessenreeks is het schrijven van een essay waarin de student een

ethisch dilemma uit de actualiteit en een eigen moreel dilemma beschrijft en

analyseert aan de hand van de drie ethische perspectieven. Voor beide casussen

beschrijft de student de situatie en moet hij/zij de oplossing voor de casus

beschrijven vanuit de perspectieven plichtenethiek, gevolgenethiek en

deugdenethiek. Ook moet de student aangeven wat volgens hem/haar de beste

oplossing of benadering is en bij welk perspectief dit het meest past. Ten slotte moet

de student bepalen welke waarden er in deze oplossing naar voren komen. Zie

download Schrijfopdracht Ethiek.

Benodigdheden

Tijd

6 lessen

Materiaal

PPT-presentaties en overige materialen (zie Download)

Film ‘Een Tweede Kans’ van Duivelse Dilemma’s (Human): http://www.npo.nl/duivelse-

dilemma-s/15-11-2013/VPWON_1192758 + kijkvragen

Begeleiding

De docent heeft de rol om theorie begrijpelijk uit te leggen en studenten met de juiste

vragen te begeleiden.

Externen

-

Kosten

-

Overig

-

Burgerschapsdimensie

Politiek-juridisch/ Economisch/ Sociaal-maatschappelijk/ Vitaal burgerschap

Thema

Ethiek

Onderdeel kritisch denken

Verzamelen/ beoordelen/ analyseren/ concluderen/ houding

Niveau

Mbo niveau 4

Download

PPT-presentaties (3x) Ethische perspectieven

Kijkvragen bij de film ‘Een Tweede Kans’

Lesuitwerking Bedrijfscodes

Lesuitwerking Moreel beraad

Schrijfopdracht Ethiek

Groepsopdracht MVO

Organisatie

MBO Utrecht

WAARDEN, NORMEN EN FEITEN Les 1 Inleiding in de Ethiek

WAT IS HET GOEDE?

GOED EN KWAAD ZIJN NIET EENDUIDIG

Wij hebben het goede en het kwade in ons

Het goede en het kwade ‘staan niet op zichzelf’

GETUIGE

http://www.human.nl/duivelse-dilemmas/2011/getuige.html

DEED DE HOOFDPERSOON HET GOEDE?

Waarom wel/ niet?

Geef 2 argumenten

ETHIEK

Ethiek: De studie van normen en waarden die we nodig hebben om goed en verantwoord samen te leven

Ethiek is reflectie op wat goed is

Moraal: geheel van waarden en normen in een cultuur, bepaalt hoe mensen met elkaar omgaan. Regels in het openbare leven

ETHISCHE VRAGEN: VAN ALLE TIJDEN

MORELE WAARDEN

Morele waarden: Overtuigingen van wat goed is, wat jij belangrijk vindt

Geen morele waarde: geld

NORMEN

Gedragsregels om waarden na te leven

Afgeleid van morele waarden

Voorschriften, fatsoensregels verplichtingen: kom je belofte na, spreek de waarheid, eerlijk delen

FEITEN

Staan vast, daarover valt niet te twisten

Descriptief: hoe iets is

Prescriptief: hoe het zou moeten zijn

WAARDEN KADERS

VRAGEN MAKEN

1. Het goede leven

Mahatma Gandhi en Nelson Mandela worden vaak genoemd als voorbeelden van ‘goede mensen’

A) Waarom denk je dat juist deze mensen vaak als voorbeeld genomen worden?

B) Geef zelf een ander voorbeeld van wat volgens jou een goed mens is

C) Wat zijn de belangrijkste eigenschappen of kenmerken van een goed mens volgens jou?

D) Ben je zelf een goed mens? Waarom wel/ niet?

VRAGEN MAKEN

2. Waarden en normen

A) Geef een voorbeeld van drie waarden met bijbehorende normen die je tegenkomt in jouw dagelijks leven (bijvoorbeeld bij je thuis, op school, in het openbaar vervoer, de sportclub etc.)

B) Welke van de genoemde waarden bij a vind je het belangrijkst? Beargumenteer je antwoord.

DRIE ETHISCHE STROMINGEN Les 3 Ethiek

TERUGBLIK: GEVOLGENETHIEK

Wat is ook al weer de gevolgenethiek?

TERUGBLIK: PLICHTENETHIEK

En welke vragen stel je jezelf bij de plichtenethiek?

KRITIEK OP PLICHTENETHIEK EN GEVOLGENETHIEK•Wat geluk is voor de één hoeft dat niet te zijn voor een ander.

Voorbeeld: veel geld verdienen of veel plezier hebben in je werk

•Wat geluk is, kan per situatie verschillen

Voorbeeld: als je kind ernstig ziek is, heb je veel geld nodig om de kosten te betalen

• Algemene plichten komen niet altijd overeen met je morele intuïtie

DEUGDENETHIEK

Hoe moet ik leven?

Deugd: Gewenste menselijke (karakter) eigenschappen die een waarde uit drukken die de moeite waard is om na te streven. Een waarde die je in staat stelt goed te leven.

Welke deugd vind ik (in deze situatie) belangrijkWelk doel streef ik na?Wat betekent geluk voor mij?

ARISTOTELES

Een deugd is een handeling die ons in staat stelt om juist/goed te handelen, rekening houdend met wat belangrijk is voor de mensen om je heen.

Doel van het leven is het goede volmaakte leven waarin je je talenten en mogelijkheden verwerkelijkt (en die zijn voor iedereen anders)

http://www.human.nl/durf-te-denken/speel.VPWON_1175290.html

HET JUISTE MIDDEN

Het vinden van de gulden middenweg, niet te veel en niet te weinig

Deugden trainen zodat het goede doen steeds minder moeite kost

Geluk en het goede leven vallen samen (voor mensen om je heen en jezelf)

Lafheid Moed Overmoedigheid

Genot Gematigdheid Pijn

Verkwisting Vrijgevigheid Gierigheid

VOORBEELDEN JUISTE MIDDEN

HOE VIND JE DAN HET JUISTE MIDDEN?

Ontwikkelen van een voortreffelijk karakter

Soms overhellen naar een ‘extreme’ om vervolgenshet juiste midden te vinden

De weg van het minste kwaad zoeken

KRITIEK

Minder duidelijk: wat te doen?

Huidige multiculturele samenleving: opvattingen over het goede leven botsen

Hechten aan goede voorbeelden die voor jou deugden verwezenlijken

Willen alle mensen wel deugdelijk zijn?

KUN JE ALLE NEDERLANDERS VERPLICHTEN TOT ORGAANDONATIE?

VRAAG:WELKE DEUGDEN SPELEN EEN ROL EN WAT IS HET JUISTE MIDDEN?

Egoisme versus zelfopoffering

Wegnemen van leed

Moed

Autonomie (teveel/te weinig)?

Respect voor de schepping …

1) MORELE DILEMMA`S:

Je tante ligt in het ziekenhuis met een gebroken heup. Je hebt geen zin om te gaan. Moet dat dan toch?

1) Welke deugden spelen een rol?

2) Wat is het juiste midden?

2) MORELE DILEMMA`S

In jouw vriendengroep hebben Tycho en Christine een relatie. Tycho vertelt je vreemd te zijn na het Gin festival in Amsterdam. Hij zegt je dat je het niet door mag vertellen. Christine vraagt je een paar dagen later of je weet waarom Tycho zo vreemd doet de laatste tijd. Wat doe je?

1) Welke deugden spelen een rol?

2) Wat is het juiste midden?

3) MORELE DILEMMA`S

Na een avondje stappen wil je naar huis fietsen en blijkt je fiets gestolen te zijn. Er komt een junk naar je toe die je er voor 10 euro een redelijke fiets aanbiedt. Wat doe je?

1) Welke deugden spelen een rol?

2) Wat is het juiste midden?

STEL DAT JE IN MILITAIRE DIENST ZOU MOETEN, ZOU JE DAT DAN DOEN?

1)Leg uit welke voor en nadelen de drie ethische theorieën stellen bij deze afweging

2) Aan welke heb jij het meest?

EEN DUIVELS DILEMMA

Een tweede kans