Dia 1

Opbrengstgericht werken Opbrengstgericht handelen 1

Dia 2

Voorstellen O.G. Heldringschool heeft 17 groepen Aantal leerkrachten: >32 Aantal leerlingen: 430 We zijn een traditionele, klassikale vernieuwingsschool De school wordt strak, overzichtelijk geleid 2

Dia 3

Studiedag Opbrengstgericht werken - Ad Kappen3

Dia 4

organisatie We onderhouden nauwe contacten met alle collegas 4 ICTerIBer Fin. desk. IBer Boco BB Boco MB Boco OB Directeur

Dia 5

Onze school, onze leerlingen, onze prestaties Geen eiland maar een WIJ-land 5

Dia 6

Doel workshop Inzage geven in het OGH proces Wat betekent opbrengstgericht en handelingsgericht werken? Wat is onze visie? Wat zijn de consequenties? Wat betekent dit voor de praktijk van de OGH? 6

Dia 7

Wat is opbrengstgericht werken en handelingsgericht werken In een ambitieus leerklimaat moet je doelen stellen, meten of leerlingen die doelen hebben gehaald en het onderwijs daarop aanpassen. hoge doelen, hoge verwachtingen meten onderwijs aanpassen 7

Dia 8

Wat is onze visie? De visie van de O.G. Heldringschool: Zoals je bent, ben je goed Iedereen kan leren, als je maar goed onderwijs krijgt Ottho Gerhard Heldring 8

Dia 9

Visie op leren en ontwikkeling het is niet de achtergrond van je ouders, die bepaalt of je goed kunt leren lezen Kees Vernooy Vygotsky: ontwikkeling krijg je door leren : voordoen-samen doen-zelfstandig doen. Dat vraagt om ontwikkelingstimulerend onderwijs 9

Dia 10

Conclusie: Niet de verschillen tussen leerlingen, maar verschillen in instructiebehoeften zijn belangrijk 10

Dia 11

Wat zijn dan de consequenties? Doel- en resultaat gerichtheid. => Wat streef ik na? Nadruk ligt op aanbodgericht onderwijs. => Pro-actief Leerkrachtgestuurd lesgeven =>Wat gaan we doen => Hoe gaan we het doen => Welke tijd staat er voor => Wat moet de opbrengst zijn => Wat kun je doen als je eerder klaar bent 11

Dia 12

- consequenties- Koppelen van leerstof en activiteiten aan doelen. Overtuigd zijn van de toegevoegde waarde van de instructie. Maximaliseren van leertijd Stimuleren van actieve uitdagende leerhouding 12

Dia 13

Veranderingsproces: Doelen en de leerstof staan centraal Focus op kwaliteit en effectiviteit van het onderwijzen aanbodgericht werken, aanbieden van n oplossingsstrategie werken met groepsplan. geen individuele handelingsplannen, geen eigen leerweg t/m groep 5. 13

Dia 14

- Veranderingsproces - Convergente differentiatie Op basis van instructiebehoeften (tijd) 14

Dia 15

De leerkracht!, die is belangrijk !!! Robert J. Marzano: Leraren zijn de belangrijkste en meest invloedrijke factor van een effectieve school

Dia 16

Het belang van de ketenbenadering voor hogere opbrengsten Wat doet het bestuur om de kwaliteiten van het onderwijs te verbeteren? Wat doet de school(leiding) om de leerlingresultaten te verbeteren? Wat doen effectieve leerkrachten? Hoe leren leerlingen effectief?

Dia 17

Wat doet het bestuur ? aanleveren format Jos Swiers twee keer per jaar een voortgangsgesprek extern onderzoek naar OGW binnen SCOH

Dia 18

Wat doet de schoolleider? Zorgen voor een professionele cultuur Leiderschap tonen Inzetten op leerkrachtvaardigheden Leertijd effectief gebruiken Kwaliteitszorg leveren Hoge eisen stellen aan leerstofaanbod Data analyseren, denk ook aan trendanalyses Onderwijsvisie uitdragen Herontwerpen onderwijs 18

Dia 19

Format Jos Swiers 19

Dia 20

Probleem Het format van Jos Swiers schrikt de leerkrachten af, al die cijfertjes, aversie ontstaat .. Ik wil doen waar ik goed in ben: lesgeven!!

Dia 21

Samen met onze IBer (gr. 1 t/m 3) 21

Dia 22

en onze IBer (gr. 4 t/m 8)..

Dia 23

worden leerprestatie geanalyseerd Het Cito LVS wordt optimaal benut Leerprestaties worden goed gevolgd Overzicht individueel leerlingenniveau, groepsniveau, schoolniveau is voorhanden De leerlingbesprekingen (3x per jaar) zijn gedegen en effectief Plichtsmatig verloopt alles uitstekend, maar er wordt geen vuur ontstoken..totdat..

Dia 24

De aanpak la Ad Kappen

Dia 25

het vak weer terug bij de leraar! De leraar is verantwoordelijk voor: kwaliteit en effectiviteit van de instructie tijd Als wordt voldaan aan deze twee essentile voorwaarden kan elke leerling de doelen behorend bij de basisstof halen.

Dia 26

Ons OGH-doel: wij geven onze leerlingen: onderwijs van de bovenste plank Wij weten de resultaten van onze leerling: te inventariseren te analyseren te interpreteren en nu aan de slag ! Steek je handen uit je mouwen! H kom aan blijf niet staan

Dia 27

HOE gaan we opbrengstgericht handelen? Klassenmanagement Regels en routines Afspraken over zelfstandig werken Werken met datamuur Opstellen van groepsplan Toepassen gedifferentieerde directe instructie-model Convergente differentiatie 27

Dia 28

Wat doet een effectieve leraar? De resultaten van de leerlingen: inventariseren analyseren interpreteren Opbrengstgericht handelen met gebruikmaking van: Datamuur en groepsplan Lesgeven volgens het Directe Instructie Model 28

Dia 29

naarDatamuur naar Datamuur

Dia 30

30 Datamuur Hulpmiddel om leerlingen met vergelijkbare instructiebehoefte te clusteren Drie subgroepen: Instructieafhankelijk : verlengd en intensief Instructiegevoelig : basis Instructieonafhankelijk : verkort en verdiept Tussenstap tussen groepsoverzicht en groepsplan

Dia 31

Overzicht Cito scores => omzetten in de datamuur

Dia 32

Groep DATAMUUR Schooljaar: Vakgebied/toetsVerkorte instructie Basis instructie Verlengde instructie NIVEAU A/BC D/E Welke leerlingen (namen) Aime Peter Anneke Irma Julius Daan Charlotte Hans Ine Wil Kees-Jan Martijn Suzanne enz Martine Arjan Carla Maritte Bianca Emile Instructie gevoelig Janneke Desire Maurits Kees Instructie- afhankelijk 32

Dia 33

Waartoe deze kleurtjes? Laag 1: algemeen Laag 2: specifiek Laag 3: Passend

Dia 34

Directe Instructie Model 34 Voorbereiding Start van de les: terugblik - doel van de les -verwachtingen Verkorte instructie Zelfstandige verwerking Feedup, feedback en feedforward Basis instructie en begeleide inoefening Basis instructie Zelfstandige verwerking Feedup, feedback en feedforward Verlengde instructie Zelfstandige verwerking Feedup, feedback en feedforward Gezamenlijke afsluiting

Dia 35

geen resultaat ! Bron: kwaliteitskaart opbrengst gericht werken- Kappen, Frrer 2010

Dia 36

1. Voorbereiding 2. Dagelijkse terugblik doel - verwachtingen 3. Instructie 4. Begeleide in-oefening => n oplossingsstrategie => modelen!* 5. Zelfstandige verwerking 6. Afronding 7. Terugkoppeling * 16 oktober2008obds Europa - gerard regeling - steunpunt onderwijszorg enschede36

Dia 37

Ik doe het hardop- voor Wij doen het jij doet het Bron: kwaliteitskaart opbrengst gericht werken- Kappen, Frrer 2010

Dia 38

Verantwoordelijkheid leerkracht Verantwoordelijkheid leerling Introductie/uitleg/modeling Begeleide inoefening Ik doe het Wij doen het Jullie doen het samen Samenwerken Risicoleerlingen: Verlengde instructie De rest: werkt zelfstandig Je doet het alleen Een succesvol instructiemodel voor alle leerlingen Fisher, D., & Frey, N. (2008). Better learning through structured teaching

Dia 39

Wanneer: de Datamuur is samengesteld besloten is volgens het directe instructie model les te geven Dan: Starten met: Het opstellen van een groepsplan

Dia 40

Dia 41

Groepsplan Beschrijving van het onderwijsaanbod in een bepaalde periode: Wat is het doel? Welke inhouden/ activiteiten bied ik aan om dat doel te bereiken? Hoe moet ik handelen? Hoeveel tijd besteed ik daaraan en hoe organiseer ik dat? Hoe volg ik de ontwikkeling van de kinderen? Hoe ga ik na of het doel aan het eind van de periode bereikt is? De drie subgroepen maken de differentiatie zichtbaar Alle leerlingen doen mee met het groepsplan

Dia 42

Groep GROEPSPLAN Schooljaar: Vakgebied/toetsVerkorte instructie Basis instructie Verlengde instructie NIVEAU A/BCD/E DOEL WAT (inhoud) Materiaal HOE (instructie) tijd Leerkracht (monitoring) leerstofplanning Welke leerlingen (namen) 42

Dia 43

de OGH - datamuur: A+ Begaafde en talentvolle leerlingen Verdiepte instructie A - B Verkorte instructie C Basis- instructie D-E Verlengde instructie Eigen leerlijn Zeer intensieve instructie Basisstof Afname van DHH voor: Compacten versnellen Leerlijnen Basisstof Verrijken Verdiepen BasisstofKern van de basisstof Extra leertijd intensivering Aanpassingen in het HOE. Ontwikkelings- perspectief. Leerrendements verwachting Uitstroom bestemming Aanpassingen HOE Veranderingen WAT

Dia 44

Reken-groepsplan 44

Dia 45

op schoolniveau 45

Dia 46

doelen Heldringschool ABABC Voorbereidend lezen Taal voor kleuters65% Voor-en achternaam 15 letters 90% Voorbereidend rekenen Rekenen voor Kleuters65% Tellen tot 20 Cijfers 1-10 85% DMT70%95% leestempo65%85% Woordenschat65%85% Begrijpend lezen65%85% Spellen65%85% Rekenen65%90%

Dia 47

Data feedforward Basis voor schoolverbeterplan en voor groepsplan WAT VALT OP WAT IS EEN VERKLARING WAT GAAN WE DOEN IN DE KOMENDE PERIODE No blaming and no shaming Wij-land-cultuur 47

Dia 48

Datamuur op schoolniveau=> eind 2010/2011 48

Dia 49

Datamuur op schoolniveau maart 2012 49 Datamuur opbrengsten cito-lvs - resultaten laatste afname 2011-2012 toetsTvKRvKDMTLeestempoBegr.lezenSpellingRWWoordenschatBegrijpend luisteren doel in %AB >65ABC>90AB >65ABC>85AB >70ABC>95AB >65ABC>85AB >65ABC>85AB >65ABC>85AB >65ABC>90AB >65ABC>85AB >65ABC>85 groep 191,710083,396 herfstlln groep 276947696 groep 3 DMT M53,888,5 7392,379,292,575,586,866,696 groep 4 DMT M5085,261,181,579,694,48798,185,296,366,692,662,983,3 groep 5 DMT M62,789,856,984,579,791,557,686,48093,264,472,8 groep 6 DMT B80,891,572,393,653,287,26893,66895,770,295,7 groep 7 DMT B87,798,270,296,580,797,99398,289,598,287,7100 groep 8 DMT B71,480,9889873,88866,790,571,48859,592,8 doel is behaald groep 3b: DMT M3 - 1 afname volgt groep 3b: Begrijpend luisteren: 1 afname volgt doel is nog niet behaaldgroep 5a: leestempotoets --> 1 afname volgt

Dia 50

Geen plaatje zonder praatje!! = >No blaming and no shaming Wat gaat al goed? Hoe hebben we dat met elkaar gedaan? Wat is teleurstellend? Wat is het verhaal achter het plaatje?

Dia 51

Zorgleerlingen ??????????? 51

Dia 52

D en E leerlingen zijn veel succesvoller als ze zorgvuldig onderwezen worden met dezelfde methode als die goede leerlingen krijgen, maar wel met: Meer instructietijd. Beter opgebouwde instructie. Meer coaching & oefening. Meer expliciete/directe intensieve instructie. Meer zorgvuldige monitoring van de vooruitgang Effectieve instructie voor D en E leerlingen

Dia 53

Breedtezorg Als een leerling aantoonbaar en herhaald onvoldoende profiteert van het excellente onderwijsaanbod, Dan kan er sprake zijn van een leerling met ondersteuningsbehoeften of van een leerling met onderwijsbehoeften. Hierbij kunnen kind- en/of omgevingsfactoren een rol spelen: cognitieve en/of sociaal-emotionele problematiek.

Dia 54

Leerlingen Leerlingen met ondersteuningsbehoeften Geen aanpassingen in het WAT: de doelen Aanpassingen in het HOE (instructie, omgeving, test) Behoren tot het groepsplan Leerlingen met onderwijsbehoeften Aanpassingen in het WAT, de doelen Aanpassingen in het HOE OPP: ontwikkelingsperspectief en uitstroombestemming Eigen leerlijn vanaf groep 6.

Dia 55

D- en E- leerlingen Wanneer wordt een D- of een E- leerling een leerling met onderwijsbehoeften?

Dia 56

BIJLAGE GROEPSPLAN Leerlingen met een D of E-niveau Naam CITO Begr. lezen: Vaardigheids score 1 CITO Begr. lezen: Vaardigheids- score 2 CITO Begr. lezen: Prognose Verwachte vaardigheids- score CITO Begr. lezen: Doel :ambitieniveau vaardigheidsscore karel 69717378 Vaardigheids score ambitieniveau Prognose Verwachte vaardigheids score

Dia 57

evaluatie GROEPSPLAN Leerlingen met een D of E-niveau Naam CITO Begr. lezen: Vaardigheids score 1 CITO Begr. lezen: Vaardigheidssco re 2 CITO Begr. lezen: Prognose Verwachte vaardigheidssco re CITO Begr. lezen: Doel :ambitieniveau vaardigheidsscore karel 69717378 Vaardigheids score ambitieniveau Prognose Verwachte vaardigheids score En als de vaardigheidsscore niet gehaald wordt?

Dia 58

Leerlingen met onderwijsbehoeften . passend onderwijs Kan en wil de school de dieptezorg waar deze leerling om vraagt bieden? Kan de school de specifieke onderwijsbehoeften bieden? Wat heeft de school nodig aan middelen, hulp om de specifieke onderwijsbehoeften te kunnen uitvoeren (externe hulp binnenhalen)? HANDELINGSVERLEGENHEID ? GRENZEN AAN DE ZORG verwijzen naar Speciaal Onderwijs

Dia 59

1 BASISZORG Alle leerlingen 2. BREEDTEZORG LEERLINGEN met ONDERSTEUNING- EN ONDERWIJSSBEHOEFTEN 3. DIEPTEZORG Passend onderwijs Schoolverbeterplannen. Groepsplannen gebaseerd op INSTRUCTIEBEHOEFTEN: AB onafhankelijk C gevoelig DE afhankelijk CONVERGENTE DIFFERENTIATIE Intensivering groepsplan voor D en E (aanpassingen in het HOE) PEDAGOGISCHE BEHOEFTEN VAN DE GROEP. Handelingsgerichte proces- diagnostiek. Ondersteuningsbehoeften Aanpassingen in het HOE Onderwijsbehoeften Aanpassingen in het WAT en in het HOE. -Ontwikkelingsperspectief -Leerrendements verwachting -uitstroombestemming -Individueel Handelingsplan -aanpassingen in het HOE en in het WAT. LEERKRACHTCOMPETENTIES Doelen en leerstof centraal hoge doelen Hoge verwachtingen Opbrengstgericht instructiebehoeften: Kwaliteit en effectiviteit instructie Tijd Opbrengstgericht pedagogische behoeften: Pedagogisch klimaat Gedragsaspecten Interne begeleider / onderwijskundig begeleider: -co-onderwijzen -co-ondersteunen Wat betekent dit voor de leerling? Wat betekent dit voor de leerkracht? -instructie -omgeving -testen Leerkracht passend onderwijs: -Co-onderwijzen -Co-ondersteunen Handelingsgericht Oplossingsgericht. -ZAT -leerkracht passend onderwijs. -verwijzen speciaal (basis) onderwijs