Het delirium tegemoetOp zoek naar de roze olifantIn het hartje van de Oost-Vlaamse ge-meente Melle komt men vreemde dieren tegen. Roze olifanten. De schuldige: Brou-werij Huyghe, de brouwer van het Delirium Tremensbier met het kenmerkende roze olifantje als logo. Door Thomas Eeckhout

Diezelfde olifantjes verwelkomen de bezoekers bij de ingang van de brouwerij. Een oude houten trap wijst de weg naar een grote, met oude biertonnen gevulde zaal met in de hoek een bar. Meteen is het duidelijk, Brouwerij Huyghe is geen gewone brouwerij, hier heerst de sfeer van het verleden. Wat onmiddellijk opvalt is het portret van de bestuurders van de fami-lie Huyghe, die al meer dan honderd jaar eigenaar is van de brouwerij. De zaal is gevuld met antieke brouwmachines, botteltoestellen en bierposters uit het rijke verleden van de brouwerij, waar al sinds 1654 brouwactiviteiten zijn. Van de welkomstzaal gaat het naar de brouwerij zelf, doorheen een stelsel van kleine, smalle keldergan-getjes. Hoe dichter bij de brouwzaal, hoe intenser de geur van het brouwende bier. Het is een combinatie van alcohol met het aroma van een trappistbier.

Brouwzaal

De eerste stopplaats is de oude brouwzaal, waar momenteel nog steeds bier gebrouwen wordt. Twee koperen brouwkuipen uit de jaren ’40 maken de dienst uit. Daarmee kan 2 maal per dag gebrouwen worden. Hoewel dat zeven dagen op zeven gebeurt kan er niets meer bij. Ook de brouwtechnieken, die 72 jaar oud zijn, zijn helemaal voorbijgestreefd. Daarom is de brouwerij volop bezig met de bouw van een nieuwe ultramoderne brouwzaal met 5 brouwke-tels uit inox in plaats van koper zoals momenteel het geval is. De voorgevel, die helemaal uit glas opge-bouwd is, maakt het voor de voorbijgangers op de Brusselsesteenweg mogelijk om het brouwproces te volgen van op het trottoir.

Het controlecentrum van de nieuwe brouwzaal be-vindt zich op de bovenverdieping, onder een koperen deksel van een oude brouwkuip. Momenteel is de nieuwe brouwzaal nog niet volledig afgewerkt, het controlecentrum is nog niet operationeel, de afwer-

king van de brouwkuipen moet nog voltooid worden en alle bouwafval en stof moeten nog worden opge-ruimd. “Met de nieuwe brouwzaal kunnen we zes brouwsels per dag maken en we kunnen de dagelijkse capaciteit nog optrekken tot tien per dag”, zegt Patrick De Wa-ele, de verantwoordelijke ingenieur voor de nieuwe brouwzaal. “In eerste instantie betekent het dat we op vier dagen tijd 40 brouwsels kunnen maken tegenover de huidige 14 op zeven dagen.” De nieuwe brouwzaal zal bij volledige operationaliteit ongeveer een verdubbeling van de productiecapaciteit teweeg-brengen. “Nu produceren we bij benadering 150.000 hectoliter bier, met de nieuwe brouwketels wordt dat 300.000 hectoliter bier”, weet De Waele te vertellen. De oude brouwzaal verdwijnt overigens niet. “We blijven de oude brouwzaal operationeel onderhou-den. Zo heeft de grote baas beslist, de bedoeling is dat de oude brouwketels op opendeurdagen en be-zoekdagen gekoppeld worden met de nieuwe brouw-ketels. Het brouwen van bier in de oude koperen ketels blijft nostalgie en dat wil de grote baas behou-den. Maar voor de rest zullen alle brouwactiviteiten verschuiven naar de nieuwe brouwzaal.”

Gisting

Een belangrijk, zoniet het belangrijkste aspect van bier brouwen is gisting. Het gistingsproces zorgt ervoor dat de in het brouwsel aanwezige suikers, die aanwezig zijn door de afbraak van zetmelen en eiwitten, opgenomen worden door de gist. Daardoor wordt er alcohol, ethanol, afgegeven. Daarbij komt ook CO2 vrij. In de gistingskamer van de brouwerij liggen de gis-tresten bijna een centimeter dik op de vloer. Al deze

“De nieuwe brouwzaal zal bij volledige ope-rationaliteit ongeveer een verdubbeling van de productiecapaciteit teweegbrengen.”

resten worden bijeengesproeid waarna ze hergebruikt worden. Normaalgezien kan gist ongeveer tien keer hergebruikt worden maar Brouwerij Huyghe maakt de keuze om alle gist maximum zeven keer te her-gebruiken om de werking en de kwaliteit ervan te garanderen. Uiteraard is het kwaliteitsaspect essentieel voor een bierbrouwer. Patrick De Waele: “Eén van de rede-nen waarom we geopteerd hebben voor een nieuwe brouwzaal met inox brouwketels is de kwaliteit van het bier. Ik ben ervan overtuigd dat de kwaliteit van de brouwsels alleen maar kan verbeteren. Ik denk dat de nieuwe brouwzaal een openbaring zal zijn, we wil-len streven naar een nog beter product dan dat waar we momenteel mee bezig zijn. De nieuwe brouwom-standigheden in de brouwketels en in de brouwzaal zorgen eveneens voor veel minder zuurstofopname, wat de kwaliteit van het bier ten goede komt.”

Bottelarij

Tussen de gistingsruimte, waar het bier in grote kuipen rust en waarbij gist toegevoegd wordt, en de nieuwe brouwzaal ligt de bottelarij. Brouwerij Huyghe heeft sinds vier maanden een nieuwe bot-telmachine. “Doordat de machine aanpasbaar is aan alle flesformaten gebeurt het soms dat andere brou-werijen zoals Moortgat, die brouwerij De Coninck overgenomen heeft, naar hier komen om hun flessen te bottelen”, weet gids Daniël Lemmens te vertellen. Een andere belangrijke machine in de bottelarij is de spoelmachine waar de flessen voor gebruik gespoeld en gepasteuriseerd worden. Verder worden hier ook alle bakken en vaten met bier gevuld.

Bier

Het allerbelangrijkste in een brouwerij is uiteraard het bier. Maar bier is niet zo simpel als het lijkt. “Neem nu de nieuwe brouwzaal. Hoewel die nog niet volledig afgewerkt is zijn we al volop bezig met proefbrouwen. Dat is nodig om de brouw- en ho-prendementen te leren kennen, zo kunnen we een bier maken dat gelijkaardig is aan het bier dat we nu nog in de oude brouwzaal maken. Er zal dus nog veel water door de Schelde moeten stromen vooraleer we de werking van de nieuwe brouwzaal volledig onder de knie hebben. We moeten ermee leren werken”,

zegt Patrick De Waele. Een misvatting die soms de ronde doet is die dat bierproevers en bieringenieurs mensen zijn die veel drinken. “Maar dat is zo niet”, weerlegt De Waele. “Bier moet gewoon geproefd worden om te weten hoever het product staat in de ontwikkeling. Alles hangt af van de marges waarbinnen de bieren moe-ten liggen. Die hangen af van bier tot bier. Het is zoeken naar de juiste balans. Zeker nu we een nieuwe brouwzaal introduceren, zullen we moeten samen zitten om de bieren te proeven zodat alles juist zit qua smaak en kwaliteit.”Terug aangekomen in de welkomstzaal wacht een be-loning. Een hoek van de zaal is ingericht met enkele tapkranen waar bezoekers van de plaatselijke lekker-nijen kunnen genieten.

Delirium Tremens

Het paradepaardje van Brouwerij Huyghe is natuur-lijk Delirium Tremens. Delirium Tremens is als merk zelfs bekender dan de brouwerij.

“In het buitenland zullen weinig mensen de naam Huyghe kennen, maar bij het horen van Delirium Tremens zal er bij velen wel een belletje rinkelen”, verklaart Filip Devolder, hoofd van de verkoopsafde-ling van Brouwerij Huyghe. De naam Delirium Tremens is in het buitenland meer gekend dan in het binnenland. “Dat komt omdat 80 procent van de productie bestemd is voor export. Zo is de VS het belangrijkste land op vlak van omzet.” Delirium Tremens is immens populair in de VS nadat het bier in 1997 door Stuart Kallen werd uitgeroepen tot beste bier van de wereld in zijn lijst van de 50 beste bieren.

Kallen verwoordde zijn appreciatie voor het bier als volgt: “De naam Delirium Tremens spreekt voor zichzelf. Woorden schieten te kort om de complexe smaak van dit bier te omschrijven. Maar dat zal mij er niet van weerhouden om het toch te proberen. Het bier heeft een gouden kleur en de schuimkraag is romig en licht. De eerste slok vervult meteen mijn keel en buik met warmte, net zoals een houtkachel dat doet met een blokhut. Het bier heeft een lichte hopsmaak en proeft verrassend moutachtig voor zo’n luchtig, zonnig bier. De afdronk is fruitig, met zelfs bijna een kersensmaak. Een verwarmende alcoholi-sche gloed verspreidt zich via de keel naar de maag. Dit bier moet geconsumeerd worden door er traag van te nippen, zodat je elke zoete druppel helemaal kan savoureren. Delirium Tremens heeft enorm veel

body, een rijk mondgevoel en een lange, zoete af-dronk.”

Ondertussen kreeg het Deliriumbier verschillende ‘broertjes’, zo is er de Delirium Christmas, een kerstbier dat ontwikkeld werd naar een voorbeeld uit het verleden. Toen werden alle moutoverschot-ten samengevoegd in een brouwsel dat dan als gift van de brouwer werd uitgebracht als kerstbier. Ook de Delirium Nocturne stamt af van de originele Delirium Tremens. Het is een donkere variant van Huyghes topbier. Een ander bier dat na een recept-verandering steeds beter in de markt komt te liggen, is het ‘la Guillotine’-bier. Het werd oorspronkelijk op de markt gebracht om de tweehonderdste verjaardag van de Franse revolutie te vieren. Doorheen de jaren heeft het bier zich verzekerd van de tweede plaats in het gamma van de brouwerij. Na de receptveran-dering won het ‘la Guillotine’-bier dit jaar de gou-den medaille op de Brewing Industry International Awards.

Na het proeven van het bier blijft er maar één ding meer over vooraleer de brouwerij te verlaten: een aanblik van de antieke, koperen brouwkuipen bij het verlaten van de parking.

De Geschiedenis de Delirium Tremens

Het bier had bij zijn ontwikkeling nog geen naam. Het was een douanier die met de naam Delirium op de proppen kwam: na een namiddag namen zoeken en bier drinken zei de man dat als hij nog meer dronk hij een delirium zou krijgen. De toenmalige topman van de brouwerij, Jean De Laet, vond het zo’n mooie uitspraak dat hij er zijn bier naar vernoemde.

Hierna moest de Delirium Tremens natuur-lijk nog een passend etiket krijgen. Hiervoor kreeg de brouwerij Huyghe hulp van een jobstudent die in de brouwerij werkte. In ruil voor twee kratten Delirium Tremens ont-wierp hij het etiket. Rondom de naam van het bier staan krokodillen, leeuwen en roze olifanten. Allemaal dieren die te zien zijn bij een delirium. Bovenaan het etiket staan vogels, naar de film ‘The Birds’ van Alfred Hitchcock.

“Er zal dus nog veel water door de Schelde moeten stromen vooraleer we volledig weg zijn met de nieuwe brouwzaal.”

“In het buitenland zullen weinig mensen de naam Huyghe kennen, maar bij het horen van Delirium Tremens zal er bij velen wel een belletje rinkelen.”