OP HET VINKENTOUW - nr. 133, juli 2015

Op Het Vinkentouw

Nummer 133, juli 2015

In dit nummer:

Geluid

Kleurringen - waar moet dat heen?

Uit oude opgave

Geringde Zwarte Stern in Steenuilenkast

Ringverslag 2014

Terugmeldingen

Periodiek van het Vogeltrekstation -

Centrum voor vogeltrek en demografie

OP HET VINKENTOUW - nr. 133, juli 2015

Periodiek van het Vogeltrekstation – centrum voor vogeltrek- en demografie (voorheen de Nederlandse Ringcentrale). Het Vogeltrekstation is een samenwerkingsverband tussen NIOO-KNAW en de Ringersvereniging.

Op Het Vinkentouw verschijnt drie maal per jaar en wordt gratis toegezonden aan alle ringvergunninghouders en relaties. Verkoop van losse nummers uitsluitend via: www.vogeltrekstation.nl/winkelDownloadbaar als pdf op: www.vogeltrekstation.nl/resultaten/op-het-vinkentouw

Vogeltrekstation Postbus 50 6700 AB Wageningen

Tel: (0317) 47 34 65 E-mail: [email protected]: www.vogeltrekstation.nl

Redactie: Ton Eggenhuizen, Henk van der Jeugd, Jan Staal, Gijs van Tol.llustraties: Wim Verholt, Christian Kampichler, VRS Castricum, auteurs Vormgeving: Mees Maas

Kopij: Bijdragen graag per email, bij voorkeur in Word. Grafieken en diagrammen in Excel inclusief data.Naamgeving van vogels volgens Voous (1980).Geciteerde literatuur in de tekst als volgt: (Jansen 1996), (De Visser & Pietersen 1984), bij meer dan twee auteurs (Klaasen et al. 1999), in volgorde van publicatie (Pietersen 1976; Jansen 1991). De literatuurlijst behoort op alfabetische volgorde te zijn op het eerste woord van de familienaam. Titels s.v.p. in de originele taal. Voorbeelden:Svensson L. 1992. Identification Guide to European Passerines. Stockholm. ISBN 91-630-1118-2.Visser K.L. de 1948. Veel Struisvogels dit jaar. Op Het Vinkentouw 12: 4-7.Voous K.H. 1980. Lijst van Europese Broedvogels, inclusief Nederlandse Vogellijst. Limosa 53: 91-103.Vragen omtrent aanlevering van kopij richten aan Henk van der Jeugd. De redactie behoudt zich het recht voor de binnengekomen artikelen te redigeren. U krijgt daarna uw kopij ter lezing retour.Kopij voor het komende nummer (OHV nr.134) inzenden voor 1 november 2015

3

InhoudsopgaveVoorwoord 5Geluid 6Ringverslag 2014 11Kleurringen – waar moet dat heen? 27Uit oude opgave 31Geringde Zwarte Stern in Steenuilenkast 32Terugmeldingen 33Mededelingen van het Vogeltrekstation 35

Certificering Ooyse Graaf (Vol)

Hanteren, leeftijdsonderscheid en biometrie van zangvogels

25JULI

Certificering Nebularia, Westenschouwen (Vol)


10 OKT

Certificering Schiermonnikoog


26 SEPT

Certificering Tungelroyse Beek, Budel (Vol)


29AUG

Certificering Zwarte Meer (Vol)


15AUG

Agenda

4

Op het Vinkentouw Nr.133 juli 2015

Henk van der Jeugd

Voorwoord

Deze zomereditie van OHV staat grotendeels in het teken van het ringverslag van 2014. In 2014 werden meer vogels geringd en ingevoerd dan ooit tevoren. De grens van 300.000 vogels wordt voor het eerst gepasseerd! Terwijl ik dit schrijf is de temperatuur buiten al opgelopen tot boven de 33 graden. De komende dagen blijft het zeer warm. Goed om eens na te denken over het ringen tijdens extreem weer. Ik denk dat iedereen het er over eens zal zijn dat bij dergelijke temperaturen het vangen beter beperkt kan blijven tot de vroege ochtenduren (niet in de laatste plaats voor je eigen gezondheid!), en dat vogels zo snel mogelijk uit de netten verwijderd moeten worden.

Na een boeiende lezing van Frits Vuyk op afgelopen Ringersdag over de technische aspecten van het gebruik van geluid bij het vangen van vogels, heeft Frits Vuyk zijn bevindingen nu ook op papier gezet. Het blijkt dat onze oren niet noodzakelijkerwijs alle geluiden kunnen opvangen die vogels produceren, en dat we bij het afspelen van geluid waarmee vogels gelokt worden vaak voorbijgaan aan de beperkingen van de gebruikte speakers. Voor iedereen die met geluid werkt verplichte kost!

In toenemende mate wordt gebruik gemaakt van kleurringen om meer waarnemingen van vogels te verkrijgen zonder deze te hoeven terugvangen. Kleurringen bewijzen zonder meer hun dienst. Maar zien we door het woud van kleurringprojecten het bos nog? Waar moet je met je informatie naar toe als je een kleurring hebt afgelezen? Ik probeer in een artikel samen te vatten waar je je als kleurringer aan moet houden en waar je als waarnemer met je informatie terecht kan.

Joop van Ardenne vond in een map met oude ringgegevens die hij heeft ingevoerd een brief van een ringer die zich niet snel uit het veld liet slaan. En Erik Kleyheeg en Cor Oskam troffen een heel bijzondere prooi aan in een steenuilkast. Leuke anekdotes, waarvoor Op het Vinkentouw een uitstekend medium is. Mocht je op zoek zijn naar artikelen uit oude OHV’s, kijk dan eens op Natuurtijdschriften.nl. Daar kun je alle jaargangen van Op Het Vinkentouw (en van vele andere natuurtijdschriften) doorzoeken op trefwoorden, auteurnaam, etcetera. Binnen een prachtige samenwerking met Naturalis Biodiversity Center zijn alle oude Vinkentouwen gescand en als doorzoekbare pdf in het systeem opgenomen.

Tenslotte lepelen we weer enkele leuke terugmeldingen op en zijn er een paar mededelingen van het VT.

Houd het hoofd koel en ring voorzichtig!

Henk van der Jeugd

Natuurtijdschriften.nl

5


Frits Vuyk

Wat is geluid?Geluid is niets anders dan een trilling van de lucht om ons heen. Wanneer deze trilling binnen een bepaalde golflengte valt, zet deze ons trommelvlies in beweging. Via ons oor, een ingenieus systeem in ons hoofd, wordt deze trilling omgezet naar wat wij als geluid ervaren. De eenheid van deze trilling wordt uitgedrukt in Hz. Daarbij is het aantal trillingen in Hz het aantal trillingen per seconde. Een laag geluid wordt veroorzaakt door een laag aantal trillingen per seconde, een hoog aantal trillingen geeft een hoger geluid. Dus, hoe hoger het aantal Hz, hoe hoger de toon klinkt. Een trilling van geluid wordt weergegeven als een zogenaamde sinus (Figuur 1).

Hoe hard een geluid klinkt heeft te maken met de uitslag van die trilling naar boven en naar beneden. Die uitslag wordt de “Amplitude” genoemd. Hoe groter deze Amplitude is, hoe harder het geluid door ons wordt ervaren. De “periode” in figuur 1 is 1 trilling.

Een trilling van 20Hz (dus 20 maal per seconde) wordt waargenomen als een hele lage toon. Een trilling van 20.000 Hz wordt waargenomen als een hele hoge toon, al zullen de meeste mensen die de 20 jaar gepasseerd zijn deze toon niet meer kunnen horen. Daarover later nog meer.

Wanneer nemen wij geluid waar?In figuur 2 kunt u mooi het bereik van het gehoor van een mens zien. Het plaatje wat hier getoond wordt, is het ideale plaatje van het gehoor van de mens op jonge leeftijd. Hoe ouder wij worden, hoe meer wij gaan missen van de hoge tonen en hoe minder wij van het totaal gaan horen. Op de Ringersdag is dat met een zogenaamde toongenerator gedemonstreerd: de toon liep gedurende een minuut van 0 Hz naar 20000 Hz, waarbij de mensen die de toon niet meer hoorden werd gevraagd hun hand op te steken. Afhankelijk van de leeftijd gingen de handen omhoog, maar er was bijna niemand die nog tonen boven de 16000 Hz hoorde.

Al sedert jaren wordt geluid ingezet als een middel om tijdens de vangst vogels te lokken. De geluidsdragers hebben de laatste decennia een hele ontwikkeling doorgemaakt. Waar vroeger gewerkt werd met een spoelenrecorder (voor

de jonge generatie waarschijnlijk onbekend), is men via de taperecorder en de CD tegenwoordig veelal uitgekomen bij de MP3-speler. De kwaliteit van het geluid is dat over het algemeen ten goede gekomen. Toch wordt nog steeds op diverse vanglocaties het geluid niet goed weergegeven. In dit artikel kijken wij naar wat geluid eigenlijk is en waar we in de praktijk rekening mee zouden moeten houden.

Geluid

Figuur 1. Een geluidstrilling

6

Op het Vinkentouw Nr. 133 juli 2015

Uit figuur 2 kunnen wij ook aflezen dat voor het horen van een hele lage toon behoorlijk wat “volume” nodig is: er moet behoorlijk wat decibel geproduceerd worden willen wij die lage tonen nog horen. Dat noemen wij de gehoordrempel: beneden een bepaalde geluidsdruk wordt afhankelijk van de toonhoogte geen geluid meer waargenomen door ons. Aan de bovenkant hebben wij de bekende “pijngrens”: geluid boven een bepaald niveau wordt als pijnlijk ervaren en kan zelfs tot gevolg hebben dat de trommelvliezen scheuren door de enorme druk die erop uit geoefend wordt.

Het valt op dat de “gehoordrempel” en de “pijngrens” van de mens dezelfde vorm vertonen. Uit deze grafiek is ook goed af te lezen dat ons gehoor het beste functioneert bij een toonhoogte van grofweg tussen de 3000 en 5000 Hz: daar hebben wij een lage geluidsdrempel, maar daar wordt ook eerder de pijngrens bereikt. Als laatste staan de begrippen infrasoon en ultrasoon in deze grafiek. Dat is het geluid wat óf te laag is om waar te nemen door ons (Infrasoon), óf te hoog om waar te nemen (Ultrasoon).

Zoals al gezegd neemt ons gehoor afhankelijk van de leeftijd af. Dat heeft te maken met de degeneratie die nu eenmaal in ons lichaam plaatsvindt. In ons gehoororgaan bevindt zich een zogenaamd “slakkenhuis” waar allemaal trilhaartjes in zitten. Deze sterven bij het klimmen van de leeftijd af en worden niet meer bijgemaakt. Ook kunnen deze vervroegd afsterven als wij ons blootstellen aan veel lawaai.

Vogels kennen dit fenomeen van afnemend gehoor overigens niet: in hun gehoororgaan, wat enigszins gelijkend is opgebouwd als de onze, worden de trilhaartjes het leven lang aangemaakt. Zij zullen dus hun leven lang het gehoor behouden.

Een laatste belangrijk punt wat ik hier moet noemen is het volgende. Ons gehoor is beperkt. Beperkt in de zin dat wij onder en boven een bepaalde grens geluid niet (meer) kunnen horen. Ons gehoor is dus geen maatstaf of geluid wel of niet aanwezig is.

Figuur 2. Het gehoor van de mens op jonge leeftijd.

7


Als een vogel een geluid voortbrengt wat buiten ons gehoorgebied is horen wij dat niet. Wij hebben geen enkele indicatie dat dat gebeurt: iets wat men niet kan waarnemen ligt immers buiten ons waarnemingsgebied en bestaat dus niet in onze beleving. Onze beoordeling bijvoorbeeld of een speaker het juiste geluid voortbrengt is daarmee ook per definitie waardeloos: als wij een deel van de zang/geluid van een vogel niet kunnen waarnemen, kunnen wij ook niet beoordelen of een speaker het hele bereik van de vogel goed kan weergeven. Bedenkt u maar eens het volgende: als wij ’s nachts geen koperwieken meer horen tijdens de trek, kan dat twee dingen beteken: of er zijn geen Koperwieken, of wij horen ze niet!

Waarom is een beetje kennis van wat geluid is belangrijk?Geluid is een trilling van lucht zoals gezegd, die door een zender wordt opgewekt en door een willekeurige ontvanger wordt ontvangen. Vaak is de zender de ene vogel en de ontvanger een andere vogel. Dat gaat meestal wel goed, die zullen elkaar naar alle waarschijnlijkheid wel begrijpen. Maar, wat gebeurt er nu als wij met verkeerde apparatuur het veld in gaan? Ik wil dat proberen aan de hand van figuur 3 een beetje te schetsen.

Het geluid van de vogel (linksboven) wordt opgenomen met een microfoon. Deze microfoon moet tenminste geschikt zijn om het bereik (“frequentiegebied”) te “vangen” van waarin de desbetreffende vogel zijn geluid produceert. Aangezien dit meestal buiten onze invloedssfeer gebeurt, gaan wij er gemakshalve vanuit dat daar rekening mee is gehouden. Vervolgens komt dat geluid op een geluidsdrager, wat tegenwoordig vaak een MP3 speler of een CD is. Nu zijn verreweg de meeste MP3 spelers en CD spelers geschikt om het bereik van 20 – 20000 Hz netjes weer te geven, dus daarover hoeven wij ons ook geen grote zorgen te maken. Als dat geluid afgespeeld wordt gaat het meestal via een versterker, maar daar geldt in principe hetzelfde voor als de MP3-speler: die zijn over het algemeen wel geschikt om deze bereiken weer te geven. Let daar overigens wel altijd goed op als een (nieuwe) versterker aangeschaft moet worden!

De laatste schakel in onze keten van het geluid is de speaker. Vaak is dit, ook bij ons, de zwakste schakel in het geheel. Speakers zijn vaak ontworpen voor specifieke bereiken en daar zouden wij terdege rekening mee moeten houden bij de aanschaf.

Binnen VRS Nebularia zijn de laatste jaren alle vogelgeluiden geanalyseerd op het frequentiespectrum wat zij beslaan. Daarmee wordt bedoeld dat van elk vogelgeluid is bepaald wat de laagste frequentie is, wat de hoogste frequentie is en wat het verloop is binnen de laagste en de hoogste frequentie. Daarnaast zijn van alle gebruikte speakers spectrumanalyses gemaakt, om te kijken binnen welk gebied zij (goed) functioneerden.

Uit die analyses bleek dat voor een aantal vogels geen goede speakers voorhanden waren. Het gevolg is dan dat een geluid van een vogel wordt afgedraaid dat slechts voor een deel wordt weergegeven. Dat dat niet echt natuurgetrouw zal overkomen mag duidelijk zijn. Als klein voorbeeld hier een speaker karakteristiek van een standaard piezo tweeter (Figuur 4) naast het geluid van een mannetje Koekoek (Figuur 5).

Het is duidelijk te zien dat de piek van het (lage) geluid van de koekoek absoluut niet

Figuur 3. Het opnemen en weer afspelen van vogelgeluiden.

8


samenvalt met de piek van de tweeter. Met deze tweeter is het dus zo goed als onmogelijk een goed geluid weer te geven van vogels met een accent in de lage geluiden. Er zijn ondergetekende overigens geen studies bekend van de reactie van vogels op een afwijkende weergave van het geluid van de eigen soort. Met andere woorden: het is niet bekend of het afspelen van geluid waarbij een deel van het specifieke geluid niet of verminderd aanwezig is een nadelig effect heeft op de reactie van soortgenoten.

Zo kunnen we nog meer voorbeelden laten zien van vogelgeluiden die niet matchen met speakers. Het gehoor van vogels beslaat vaak een ander bereik als dat van ons mensen. Sowieso is het gehoor (logischerwijs) afgestemd op het door de soort voortgebrachte

Figuur 4. Frequentie karakteristiek Piezo tweeter

Figuur 5. Frequentie karakteristiek Koekoek man 1

9


bereik. Sommige soorten daarentegen hebben een gehoor vergelijkbaar met de mens.

Het maken van deze frequentie karakteristieken kan vrij eenvoudig. Daarvoor is een programma nodig waarmee geluidsbestanden kunnen worden bewerkt. In deze software zit meestal wel een optie om een frequentie karakteristiek te maken. Het is daarbij vanzelfsprekend wel nodig dat de geluidsbestanden beschikbaar zijn om te bewerken. Vanuit het geluidskarakteristiek kan dan worden afgelezen binnen welk bereik de zang of de roep zit van de vogel.

Bij de meeste speakers wordt door de fabrikant de ‘Frequentie-Karakteristiek” aangegeven. Die geeft aan voor welk bereik deze specifieke speaker het beste ingezet kan worden. Een voorbeeld daarvan is de informatie in figuur 6.

In deze grafiek wordt aangegeven binnen welk frequentie bereik de speaker geluid gaat weergegeven en tot waar dit bereik gaat. Volgens deze grafiek begint de geluidsweergave al vrij vroeg, echter duurt het nog tot 1500- 2000 Hz voordat deze speaker het geluid duidelijk weergeeft. De weergave loopt tot 20000Hz vrij continu door. Deze speaker zou dus zeer geschikt zijn om vogels op te laten horen die hun gezang vanaf een toonhoogte vanaf 1500-2000 Hz laten horen.

ConclusieGeluid wat wij horen kan en mag niet de maatstaf zijn voor onze beoordeling van de werking van onze geluidsapparatuur. Door ons eigen, vaak falende, gehoor zouden wij daarmee verkeerde conclusies kunnen trekken. Beter is uit te gaan van het bereik van de betreffende vogel en daarbij een passende speaker te zoeken. In de praktijk wil geen enkele ringer met een arsenaal aan speakers het veld in. Men zal dus moeten bepalen welke frequenties in ieder geval afgespeeld moeten kunnen worden. Daarbij kan dan een passende speaker gezocht worden.

Frits Vuyk, VRS Nebularia

Figuur 6. Frequentie-karakteristiek van een speaker.

10


Murad Maas,Henk van der Jeugd

Ringverslag 2014

In het hier gepresenteerde overzicht zijn alle ringen terugmeldgegevens verwerkt zoals bekend bij het Vogeltrekstation op 23 juni 2015. De gepresenteerde gegevens zijn deels nog niet gechecked op fouten. Dit verslag volgt dezelfde indeling als dat van 2013 (OHV 130). Bij de terugmeldingen wordt onderscheid gemaakt tussen terugmeldingen van vogels met een Nederlandse ring in het buitenland, vogels met een buitenlandse ring in Nederland en vogels met een Nederlandse ring binnen Nederland.

Ten opzichte van vorige ringverslagen kunnen –afgezien van de in 2014 toegevoegde vangsten en terugmeldingen- kleine wijzigingen zijn ontstaan in aantallen en soorten. Dit wordt veroorzaakt door het verwijderen van foutief ingevoerde vangsten, het verbeteren van fouten of het met terugwerkende kracht invoeren van oude gegevens.

We volgen zoveel mogelijk de taxonomische indeling volgens de BOU omdat deze in de meeste EURING-landen wordt gehanteerd. De Nederlandse lijst volgens de CSNA onderscheidt meer taxa op soortniveau, maar deze visie wordt in veel EURING-landen (nog) niet gedeeld. De revisie van taxonomie en naamgeving is nog niet afgerond. De volgorde van de soorten volgt de EURING-code. Daarom is de volgorde niet strict taxonomisch, omdat sommige soorten pas later zijn toegevoegd met een hoge EURING-code en zij dus onderaan de lijst staan. Er wordt gewerkt aan een nieuwe EURING-code die de taxonomische volgorde volledig aanhoudt.

Het aantal in één jaar geringde vogels gaat voor het eerst in de geschiedenis de 300.000- grens welhaast zeker passeren. Er zijn nu ruim 297.000 ringgegevens ingevoerd, en in de wetenschap dat bijvoorbeeld nog gegevens van enkele duizenden ganzen uit het najaar van 2014 moeten worden overgeheveld uit de database van geese.org (dit gebeurt binnenkort als de nieuwe website in bedrijf is, zie elders in deze OHV), wordt de grens zeker gepasseerd. De bijna 59.000 tot nu toe ingevoerde terugmeldingen zijn een normaal resultaat.

Opvallende soorten waren: roodkeelduiker (1), geoorde fuut (1), noordse stormvogel (1), kuifaalscholver (1), woudaap (1), grote zilverreiger (1), zwarte ooievaar (1), zwarte zee-eend (1), morinelplevier (1), Amerikaanse goudplevier (1), russische stormmeeuw (1), witvleugelstern (1), kleine alk (1), middelste bonte specht (1), noordse nachtegaal (1), blauwstaart (1), krekelzanger (1), struikrietzanger (1), veldrietzanger (2), bergfluiter (1), braamsluiper ssp. blythi (2), bruine boszanger (3), raddes boszanger (2), witstuitbarmsijs (1), dwerggors (6) en grauwe gors (1). Er werden in 2014 twee hybrides boerenzwaluw x huiszwaluw geringd. Verder opmerkelijk waren drie geringde nestjongen van zowel zwarte wouw als rode wouw.

Een opmerkelijke vangst betrof een citroenkanarie die op 10 november 2014 werd gevangen op het ringstation Overdinkel. De enige citroenkanarie tot nu toe voor

In 2014 werden gegevens van ruim 297.000 geringde vogels ingevoerd, een absoluut record. Nooit eerder werden er in Nederland in één jaar zoveel vogels geringd en ingevoerd. Als er de komende tijd nog enkele achterstallige vangsten worden

ingevoerd, zal het aantal de grens van 300.000 passeren. Het aantal ingevoerde terugmeldingen bedroeg net als vorig jaar 59.000. Een opmerkelijke vangst in 2014 betrof een citroenkanarie, waarover het laatste nog niet is gezegd.

geese.org

11


Nederland stamt uit 1764, dus deze vangst zou zeer uniek zijn. Er is echter een soort die er bijzonder veel op lijkt en dat is de noordelijke ondersoort van de grijsnekkanarie Serinus canicollis uit noordoostelijk Afrika. Kees Roselaar kwam in Naturalis, naast materiaal van citroenkanarie, ook “een doos Serinus canicollis tegen ... die een verbluffende gelijkenis bleek te hebben met citroenkanarie: exact dezelfde vleugel- en staartpatronen, dezelfde verdeling van grijs en geel op het lichaam, etc. Het enige verschil tussen canicollis en citrinella is dat het culmen (bovenrand snavel) van canicollis iets gebogen is (recht en sijs-achtig bij citrinella), dat canicollis een goudgeel voorhoofd heeft ... en dat canicollis een stompere vleugel heeft”. De gevangen vogel klopt in al deze kenmerken helaas het best met Serinus canicollis, al twijfelt Kees nog steeds een beetje “omdat die paar mannetjes in onze collectie mogelijk niet de volle variatie van citrinella tonen en ik de vogel er erg wild vond uitzien”. Het kan niet worden uitgesloten dat de grijsnekkanarie in Nederland als kooivogel wordt gehouden en het dus een ontsnapte vogel van deze soort zou kunnen zijn. Enkele door de vogel ahtergelaten veertjes zijn voor taxonomisch onderzoek opgestuurd naar het Leids Universitair Medisch Centrum. DNA-onderzoek moet nu uitwijzen welke soort het betreft.

Verklaring van de gebruikte termen

Geringd (ringed):

Pull: nestjong, nog niet vliegvlug (euringcode 1) Pull: nestling or chick, unable to fly (euringcode 1)1kj: eerste kalenderjaar (euringcode 3) 1kj: first calender year (euringcode 3)Vg: volgroeid (euringcode 2 en >3) Vg: full grown + adult (euringcode 2 and >3)

Teruggemeld (recoveries and recaptures)

NL-b: Nederlandse ring teruggemeld in het buitenland. NL-b: Dutch ring recovered abroadb-NL: Buitenlandse ring teruggemeld in Nederland b-NL: Foreign ring recovered in the NetherlandsNL-NL: Nederlandse ring teruggemeld in Nederland NL-NL: Dutch ring recovered in the NetherlandsTotaal: Totaal aantal terugmeldingen Totaal: total number of recoveries


12

Geringd Terruggemeld

2014 1911-2014

2014 1911-2014

Code Soort pull 1 kj vg totaal totaal NL-b b-NL NL-NL totaal NL-b b-NL NL-NL totaal

00000 soort onbekend 6 4 20 30 1315 2 20 34 56 42 149 223 429

00020 roodkeelduiker 0 1 0 1 24 1 13 3 17

00030 parelduiker 5 0 1 0 1

00040 ijsduiker 2

00050 geelsnavelduiker 2

00070 dodaars 0 3 1 4 1163 0 0 1 1 13 14 123 150

00090 fuut 1234 0 0 1 1 24 12 7349 7385

00100 roodhalsfuut 8 1 1 4 6

00110 kuifduiker 4 0 1 3 4

00120 geoorde fuut 0 0 1 1 13 0 2 0 2

00220 noordse stormvogel

0 0 1 1 80 4 148 7 159

00360 kuhls pijlstorm-vogel

1

00430 grauwe pijlstorm-vogel

2

00460 noordse pijlstormvogel

0 4 0 4

00520 stormvogeltje 16 1 3 0 4

00550 vaal stormvogelt-je

28

00710 Jan-van-gent 0 0 2 2 188 0 4 0 4 12 255 26 296

00720 aalscholver 63 0 1 64 12366 1 33 5 39 1299 1778 914 3997

00721 aalscholver spp. carbo

0 1 0 1

00722 aalscholver spp. sinensis

538 1 0 0 1 24 3 16 43

00800 kuifaalscholver 0 1 0 1 5 0 2 0 2 0 77 0 77

00950 roerdomp 681 31 21 76 128

00980 woudaap 0 1 0 1 1628 15 5 19 39

01040 Kwak 29 0 0 2 2 1 8 13 22

01190 kleine zilverreiger 195 8 4 282 294

01210 grote zilverreiger 0 0 1 1 7 0 5 0 5 0 9 0 9

01220 blauwe reiger 14 11 3 28 31157 0 0 9 9 938 433 4415 5789

01240 purperreiger 21 0 0 21 13799 0 0 1 1 464 0 179 643

01259 reiger sp. 0 0 1 1 0 0 2 2

01310 zwarte ooievaar 0 0 1 1 3 0 4 0 4 3 22 2 27

01340 ooievaar 358 8 1 367 13481 297 212 838 1347 5706 1449 23595 30771

01360 zwarte Ibis 0 3 0 3

01400 heremietibis 0 3 0 3 0 3 0 3

01440 lepelaar 516 1 3 520 10119 22 2 17 41 26787 65 50462 77316

01470 Europese flamingo

0 0 1 1 0 3 1 4

01520 knobbelzwaan 670 110 183 963 25923 8 6 693 707 1051 804 15426 17287

01532 kleine zwaan 0 3 18 21 498 0 4 0 4 98 1877 180 2169

01540 wilde Zwaan 0 0 2 2 34 2 210 10 222


13


2014 1911-2014

2014 1911-2014


01559 zwaan sp. 1 2 0 5 7

01560 Zwaangans 1 0 1 0 1

01570 rietgans sp. 14776 2 3 0 5 1829 1958 566 4355

01571 taigarietgans 7 2 4 1 7

01573 Sushkins gans 1 0 0 1

01574 toendrarietgans 0 3 5 8 2755 4 0 1 5 190 33 33 256

01580 kleine rietgans 1984 0 8 0 8 240 119 85 444

01590 kolgans 0 149 556 705 52062 94 11 62 167 12475 653 13385 26514

01591 Europese kolgans 587 4 0 0 4 18 4 17 39

01592 Groenlandse kolgans

7 1 0 0 1

01600 dwerggans 6 0 134 0 134

01610 grauwe gans 4 2 10 16 4799 3 5 92 100 566 4969 44083 49618

01613 soepgans 23 0 0 3 3

01620 Indische gans 8 1 16 0 17

01630 sneeuwgans 0 13 0 13

01659 gans sp. 6 6 1 2 9 17 5 6 28

01660 canadese gans sp.

0 1 1 2 600 2 5 20 27 8 121 79 208

01661 grote canadese gans

0 0 18 18 33 1 3 3 7 2 8 6 16

01664 kleine canadese gans

3 0 0 1 1

01670 brandgans 1 8 240 249 11909 21 12 60 93 621 505 743 1869

01680 rotgans sp. 879 0 4 0 4 0 22 1 23

01681 zwartbuikrotgans 0 0 2 2 1247 2 0 8 10 75 222 996 1294

01682 witbuikrotgans 0 2 0 2

01683 zwarte rotgans 0 1 0 1

01690 roodhalsgans 4 1 3 2 6

01700 nijlgans 330 4 119 453 2309 4 2 65 71 17 63 2068 2149

01710 casarca 2 0 66 68 129 20 0 1 21 36 1 7 44

01730 Bergeend 0 2 8 10 2051 0 2 2 4 55 397 185 637

01770 carolinaeend 11

01780 mandarijneend 1 0 1 2 272 3 1 2213 2217

01790 smient 0 151 99 250 29148 5 0 12 17 2431 179 875 3485

01820 krakeend 0 15 27 42 2601 2 4 3 9 265 111 133 509

01840 wintertaling 0 27 236 263 58130 9 5 3 17 7275 963 2463 10706

01841 wintertaling sp. crecca

1

01860 wilde Eend 27 604 1212 1843 46866 20 12 250 282 2257 2524 6856 11644

01890 pijlstaart 0 12 15 27 12894 1 1 3 5 1711 124 906 2741

01900 bahamapijlstaart 0 0 3 3 22

01910 zomertaling 0 2 0 2 6414 692 19 153 864

01940 slobeend 0 7 22 29 7848 6 0 4 10 1027 171 319 1517


14


2014 1911-2014

2014 1911-2014


01949 eend sp. 0 0 1 1 122 17 2 2 21

01960 krooneend 1 2 1 4 151 0 0 3 3 3 4 39 46

01980 tafeleend 891 0 1 0 1 95 237 73 405

02020 witoogeend 5 1 0 1 2

02030 kuifeend 0 2 19 21 3983 188 668 273 1130

02040 topper 58 1 33 1 35

02060 eider 0 0 13 13 21849 1 0 5 6 1123 332 7819 9276

02120 ijseend 1 0 0 1 1

02130 zwarte zee-eend 0 0 1 1 684 0 0 1 1 10 4 20 34

02150 grote zee-eend 69 0 4 1 5

02180 brilduiker 27 3 41 1 45

02200 nonnetje 31 6 0 0 6

02210 middelste zaagbek

15 0 21 2 23

02230 grote zaagbek 0 0 2 2 24 2 13 0 15

02310 wespendief 63 1 14 78 1504 0 0 11 11 29 5 66 100

02380 zwarte wouw 3 0 0 3 13 0 4 0 4

02390 rode wouw 3 0 0 3 19 1 8 2 11

02430 zeearend 5 0 0 5 20 0 0 3 3 0 11 5 16

02510 vale gier 0 4 0 4

02550 monniksgier 0 1 0 1

02600 bruine Kiekendief 462 1 0 463 19864 4 0 9 13 292 61 544 898

02610 blauwe Kiekendief

14 0 2 16 3125 80 25 259 364

02630 grauwe Kiekendief

110 0 0 110 1943 8 0 0 8 138 16 177 331

02670 havik 546 10 7 563 27432 1 4 82 87 226 76 2849 3152

02690 sperwer 780 49 73 902 45221 7 7 92 106 744 786 4950 6480

02692 sperwer ssp. nisosimilis

1

02870 buizerd 1312 47 115 1474 50364 7 1 213 221 658 479 6553 7690

02871 steppebuizerd 1

02900 ruigpootbuizerd 59 18 8 15 41

02920 schreeuwarend 0 1 0 1

02940 steppenarend 2

02979 arend sp. 1

02980 dwergarend 1

03009 roofvogel sp. 2 1 0 3 4 0 0 1 1 0 2 4 6

03010 visarend 5 0 1 0 1 0 25 1 30

03040 torenvalk 3603 43 205 3851 147325 22 10 264 296 2150 889 17513 20554

03070 roodpootvalk 6 0 0 1 1

03090 smelleken 0 2 2 4 186 0 1 0 1 7 21 10 38

03092 smelleken ssp. subaesalon

1


15


2014 1911-2014

2014 1911-2014


03100 boomvalk 62 10 6 78 3739 0 0 7 7 61 11 141 213

03200 slechtvalk 179 0 2 181 1032 1 12 35 48 30 398 267 696

03320 korhoen 608 0 0 80 80

03580 rode patrijs 10 1 1 0 2

03670 patrijs 0 0 12 12 2291 0 0 110 110 6 0 203 209

03700 Kwartel 0 16 339 355 2664 5 5 6 16 55 31 64 150

03940 fazant 0 3 1 4 3847 0 0 2 2 3 10 631 644

04070 waterral 3 1180 311 1494 17805 5 3 77 85 63 28 1222 1313

04080 porseleinhoen 0 16 3 19 1193 1 0 0 1 13 0 19 32

04100 klein waterhoen 29

04110 kleinst waterhoen 16

04210 Kwartelkoning 694 5 3 42 50

04240 waterhoen 1 68 32 101 26710 0 0 13 13 300 149 1667 2116

04290 meerkoet 31 33 245 309 25665 0 4 23 27 433 272 44710 45415

04330 kraanvogel 0 3 0 3

04460 grote Trap 1 1 31 0 32

04500 scholekster 649 37 487 1173 96556 8 18 196 222 1810 1316 16700 19828

04550 steltkluut 98 3 5 2 10

04560 kluut 53 1 0 54 18518 2 4 10 16 355 153 785 1295

04590 griel 14 2 6 0 8

04690 kleine Plevier 31 0 33 64 5524 0 0 3 3 59 12 350 421

04700 bontbekplevier 0 23 13 36 4811 1 6 3 10 98 77 1484 1659

04701 bontbekplevier ssp. hiaticula

35 0 0 1 1

04702 bontbekplevier ssp. tundrae

14

04770 strandplevier 5670 0 0 2 2 60 39 771 870

04820 morinelplevier 0 0 1 1 47 1 1 0 2

04841 Amerikaanse goudplevier

0 0 1 1 4

04842 Aziatische goudplevier

3

04850 goudplevier 0 4292 3837 8129 154684 8 3 110 121 1913 66 2090 4069

04851 zuidelijke goudplevier

164 2 0 4 6

04852 noordelijke goudplevier

2 1 0 3

04860 zilverplevier 0 4 13 17 3368 0 0 1 1 38 20 72 130

04930 kievit 1105 132 298 1535 180863 4 0 46 50 3491 189 3588 7270

04960 kanoet 0 24 327 351 13946 13 40 0 53 208 617 262 1098

04961 kanoet ssp. canutus

24 1 0 0 1

04962 kanoet ssp. islandica

124 1 1 2 4

04970 drieteenstrand-loper

0 2 15 17 1849 2 0 0 2 32 28 12 72


16


2014 1911-2014

2014 1911-2014


05010 kleine strandloper 0 2 0 2 632 0 5 0 5 5 18 1 24

05020 Temmincks strandloper

26 0 1 0 1

05080 Siberische strandloper

1

05090 krombekstrand-loper

0 2 4 6 541 1 2 0 3 11 7 0 19

05100 paarse strandlop-er

648 0 9 0 9 5 58 214 277

05120 bonte strandloper 0 191 300 491 49101 5 13 2 20 516 1103 669 2293

05121 bonte strandloper ssp. alpina

292 0 9 0 9

05122 bonte strandloper ssp. arctica

7

05123 bonte strandloper ssp. schinzi

178 0 1 0 1

05129 strandloper sp. 2 4 0 0 4

05140 breedbekstrand-loper

8

05160 blonde ruiter 1

05170 Kemphaan 0 72 605 677 30965 7 2 7 16 490 142 491 1125

05180 bokje 0 7 37 44 1379 0 0 1 1 36 1 33 70

05190 watersnip 0 116 263 379 15480 2 1 7 10 561 151 280 995

05200 poelsnip 5

05270 grote grijze Snip 1

05290 houtsnip 0 21 32 53 2733 2 1 4 7 247 48 146 441

05320 grutto 148 2 110 260 44077 0 4 13 17 769 95 1238 2102

05321 grutto ssp. limosa 167 37 212 416 4709 1 0 7 8 15 1 91 107

05322 grutto ssp. islandica

0 3 0 3

05340 rosse grutto 0 3 799 802 17756 11 7 20 38 131 83 384 599

05380 regenwulp 0 4 4 8 3104 1 0 0 1 72 17 8 98

05410 wulp 22 0 10 32 9960 2 1 0 3 437 85 324 846

05450 zwarte ruiter 0 1 0 1 621 3 0 0 3 21 4 1 26

05460 tureluur 221 10 51 282 29412 3 7 58 68 413 256 1312 1982

05461 tureluur ssp. totanus

69 0 0 1 1

05462 tureluur ssp. robusta

1239 16 5 39 60

05480 groenpootruiter 0 35 17 52 2272 4 0 1 5 69 11 9 89

05530 witgat 0 150 68 218 4380 22 12 18 52

05540 bosruiter 0 3 2 5 686 9 6 1 16

05560 oeverloper 0 44 41 85 3914 0 0 2 2 20 22 28 70

05610 steenloper 0 65 110 175 9117 5 5 13 23 119 953 6392 7467

05640 grauwe Franjepoot

62

05650 rosse Franjepoot 2

05659 steltloper sp. 5


17


2014 1911-2014

2014 1911-2014


05660 middelste Jager 4 0 0 1 1

05670 kleine Jager 5 0 8 0 9

05680 kleinste Jager 3 0 0 1 1

05690 grote Jager 16 0 3 0 3 0 168 2 170

05750 zwartkopmeeuw 205 0 14 219 5223 28 4 9 41 1158 122 228 1512

05760 lachmeeuw 0 1 0 1

05780 dwergmeeuw 194 1 17 6 24

05820 kokmeeuw 1365 218 671 2254 275740 210 785 361 1356 9332 41423 146290 197138

05850 dunbekmeeuw 0 2 0 2

05900 stormmeeuw 38 0 46 84 65384 27 45 35 107 1519 4187 4285 9994

05901 stormmeeuw ssp. canus

0 0 43 43 3972 5 1 1 7 98 11 672 781

05902 russische stormmeeuw

0 0 1 1 189 2 2 51 55

05910 kleine mantelmeeuw

251 12 136 399 36400 31 69 165 265 1004 2140 3795 6950

05911 kleine mantelmeeuw ssp. fuscus

6 0 7 0 7 0 15 0 15

05912 kleine mantelmeeuw ssp. graellsii

4079 0 0 17 17 94 57 306 457

05913 kleine mantelmeeuw ssp. intermedius

0 51 0 51

05920 zilvermeeuw sp. 88 26 90 204 105534 10 278 257 545 3135 10728 25847 39737

05921 zilvermeeuw ssp. argentatus

10 2 99 8 109

05922 heuglins meeuw 1

05925 Atlantische geelpootmeeuw

0 1 0 1

05926 geelpootmeeuw 30 0 26 0 26 4 246 16 268

05927 pontische meeuw 0 2 1 3 23 0 51 0 51 0 160 6 166

05928 zilvermeeuw ssp. argenteus

86 3 30 119 1173 0 8 47 55 17 149 412 583

05980 kleine burgemeester

2 0 0 1 1

05990 grote burgemeester

11 0 1 0 1

06000 grote mantelmeeuw

8 1 4 13 346 2 27 18 47 38 1080 168 1292

06009 meeuw sp. 5 0 8 1 9 6 45 2 53

06010 ross' meeuw 1 0 0 1 1

06020 drieteenmeeuw 75 2 127 3 133

06050 Lachstern 5

06060 reuzenstern 0 855 0 855

06110 grote stern 508 0 0 508 71394 46 31 27 104 1853 1057 6821 9737

06140 Dougalls stern 0 2 0 2

06150 visdief 2206 145 161 2512 163653 11 44 627 682 1499 1651 10801 13969

06160 noordse stern 187 0 58 245 8418 2 2 452 456 51 87 2355 2503


18


2014 1911-2014

2014 1911-2014


06240 dwergstern 62 0 0 62 5383 1 1 0 2 92 48 196 336

06259 stern sp. 67 36 1 0 37

06260 witwangstern 443

06270 zwarte stern 5 144 635 784 17413 9 9 34 52 76 82 497 655

06280 witvleugelstern 0 1 0 1 406

06359 alk sp. 21 0 0 1 1

06360 alk 0 1 4 5 209 2 143 11 157

06380 zwarte zeekoet 0 12 0 12

06470 kleine alk 0 0 1 1 15

06540 papegaaiduiker 382 1 10 0 11

06650 rotsduif 0 0 0 1

06680 holenduif 60 4 52 116 10076 1 0 20 21 23 30 521 574

06700 houtduif 15 105 78 198 13717 0 3 20 23 162 91 1108 1363

06829 duif sp. 1 2 0 1 3

06840 turkse tortel 5 67 160 232 15762 36 0 61 97 569 57 1519 2146

06870 zomertortel 4250 93 4 69 166

06919 tortel sp. 0 0 1 1

07000 Verreaux' duif 0 1 0 1 1 0 0 1 1 0 0 1 1

07120 halsbandparkiet 0 16 72 88 176 0 0 4 4 0 1 14 15

07240 koekoek 11 8 20 39 2335 0 0 1 1 25 12 66 103

07350 Kerkuil 7348 98 905 8351 111233 20 12 990 1022 1087 995 24394 26479

07351 kerkuil ssp. alba 1 0 2 3 9 0 0 1 1 0 0 5 5

07352 kerkuil ssp. guttata

0 1 0 1 85 1 0 16 17

07390 dwergooruil 2

07440 oehoe 31 0 0 31 75 0 3 3 6 3 8 10 21

07570 steenuil 4785 40 377 5202 58046 8 5 1321 1334 81 91 15726 15901

07610 bosuil 639 41 69 749 19161 1 0 100 101 87 60 3455 3602

07670 ransuil 108 50 26 184 16068 1 1 17 19 181 150 2503 2834

07680 velduil 83 6 6 95 2240 1 1 4 6 42 10 168 220

07700 ruigpootuil 4 0 1 0 1

07719 uil sp. 1 0 0 1 5 2 2 4 8

07780 nachtzwaluw 4 17 31 52 644 0 0 9 9 5 3 38 46

07950 gierzwaluw 514 28 469 1011 25636 0 0 46 46 42 10 780 832

07960 vale gierzwaluw 1

08310 ijsvogel 16 179 40 235 5196 0 1 63 64 55 137 629 821

08400 bijeneter 8

08460 hop 19 0 0 3 3

08480 draaihals 0 31 15 46 1838 1 0 3 4 5 7 54 66

08550 grijskopspecht 1

08560 groene specht 0 10 7 17 2023 0 0 3 3 1 3 216 220


19


2014 1911-2014

2014 1911-2014


08630 zwarte specht 0 1 0 1 932 0 0 1 1 5 11 37 53

08760 grote bonte specht

49 236 187 472 11579 0 0 192 192 9 12 2688 2709

08761 noordse grote bonte specht

1

08830 middelste bonte specht

0 0 1 1 24 0 0 2 2

08870 kleine bonte specht

0 12 5 17 630 0 0 1 1 1 1 56 58

09610 kalanderleeu-werik

1

09680 kortteenleeuwerik 7

09720 kuifleeuwerik 552 1 0 2 3

09740 boomleeuwerik 183 2 48 233 2826 0 1 35 36 4 4 94 102

09760 veldleeuwerik 277 3 423 703 97786 0 1 45 46 129 38 755 922

09780 strandleeuwerik 455 0 1 1 2

09799 leeuwerik sp. 19

09810 oeverzwaluw 0 2721 3766 6487 146713 20 34 1743 1797 689 590 22192 23471

09920 boerenzwaluw 8412 10818 2390 21620 662641 41 21 1609 1671 989 410 20304 21704

10010 huiszwaluw 282 316 186 784 34009 1 0 40 41 30 33 1051 1114

10019 zwaluw sp. 10 0 4 0 4 2 7 0 9

10020 grote pieper 0 2 0 2 99 1 0 1 2

10040 mongoolse pieper

1

10050 duinpieper 75

10080 Siberische boompieper

4

10090 boompieper 5 206 133 344 12794 0 0 10 10 10 4 192 206

10110 graspieper 25 2066 2049 4140 204746 7 1 52 60 411 93 878 1383

10120 roodkeelpieper 4

10140 waterpieper/oeverpieper

19 0 5 0 5

10141 waterpieper 0 42 29 71 1013 0 2 7 9

10142 oeverpieper 0 2 16 18 541 0 1 0 1 3 11 3 17

10143 oeverpieper spp. littoralis

0 12 3 15 1635 3 17 5 25

10159 pieper sp. 7

10170 gele kwikstaart 21 326 19 366 15390 0 1 2 3 17 4 93 114

10172 Engelse Kwikstaart

0 12 12 24 119 0 1 0 1

10173 noordse Kwikstaart

46 1 0 0 1

10180 citroenkwikstaart 1

10190 grote gele Kwikstaart

22 162 16 200 7073 0 0 1 1 17 35 34 86

10200 witte Kwikstaart 72 186 272 530 32517 0 1 13 14 99 98 397 594

10201 witte kwikstaart ssp. alba

5 0 0 5 103 0 2 0 2 0 6 0 6

10202 rouwkwikstaart 0 0 32 32 420 0 0 1 1 2 3 2 7


20


2014 1911-2014

2014 1911-2014


10239 kwikstaart sp. 0 0 1 1 20

10480 pestvogel 0 1 0 1 213 5 18 5 28

10500 waterspreeuw 0 0 2 2 22 1 2 0 3

10503 waterspreeuw ssp. aquaticus

2

10660 winterkoning 46 1712 1336 3094 109308 2 1 1431 1434 44 33 28714 28791

10840 heggenmus 3 2790 1234 4027 128525 5 6 1412 1423 98 177 21944 22219

10940 alpenheggenmus 1

10990 roodborst 79 9084 2955 12118 289448 12 30 2249 2291 570 675 35063 36310

11030 noordse nachtegaal

0 1 0 1 35

11040 nachtegaal 1 698 158 857 22091 3 2 212 217 84 12 2549 2645

11060 blauwborst 15 357 147 519 14537 12 5 180 197 159 118 3706 3984

11061 roodsterblauw-borst

135 0 1 5 6

11062 witsterblauwborst 0 220 155 375 8580 3 5 189 197 117 80 3195 3392

11130 blauwstaart 0 1 0 1 10 0 0 12 12

11170 Perzische roodborst

2 0 0 1 1

11210 zwarte roodstaart 17 50 24 91 6611 21 9 47 77

11220 gekraagde roodstaart

258 317 202 777 62447 0 1 35 36 113 60 1130 1304

11289 roodstaart sp. 35

11370 paapje 0 92 5 97 9232 0 0 4 4 13 6 83 102

11390 roodborsttapuit 32 338 111 481 12661 1 0 80 81 47 14 504 565

11394 roodborsttapuit ssp. maura

3

11460 tapuit 232 34 37 303 11765 0 1 155 156 18 6 1645 1669

11462 groenlandse tapuit

0 5 4 9 293 0 0 5 5

11700 goudlijster 2 0 0 1 1

11860 Beflijster 0 8 17 25 1127 9 3 26 38

11861 beflijster ssp. torquatus

0 0 1 1 3

11862 beflijster ssp. alpestris

13

11870 merel 139 7199 4069 11407 364826 32 27 2268 2327 1521 1103 52186 54812

11950 vale Lijster 5

11980 kramsvogel 0 135 109 244 42180 0 0 3 3 254 101 500 855

12000 zanglijster 32 3823 1004 4859 143713 19 4 337 360 1142 182 5490 6814

12001 zanglijster ssp. philomelos

0 184 9 193 1708 4 0 3 7

12002 zanglijster ssp. clarkei

0 15 2 17 693 0 0 3 3 1 0 10 11

12010 koperwiek 0 1068 1059 2127 117394 1 1 13 15 524 99 1530 2153

12012 koperwiek ssp. coburni

67

12020 grote Lijster 4 15 9 28 9438 138 15 149 303


21


2014 1911-2014

2014 1911-2014


12069 lijster sp. 4

12200 cetti's zanger 0 10 21 31 270 0 1 15 16 3 7 86 96

12260 graszanger 12

12330 Siberische sprinkhaanzanger

9

12350 kleine sprinkhaanzanger

3

12360 sprinkhaanzanger 0 950 147 1097 22301 4 0 142 146 87 16 2666 2769

12370 krekelzanger 0 1 0 1 8 0 0 2 2

12380 snor 0 162 42 204 7700 0 0 26 26 37 6 397 440

12420 waterrietzanger 0 13 2 15 640 2 0 0 2 10 1 5 16

12430 rietzanger 0 3085 688 3773 107885 63 30 868 961 1213 568 12780 14565

12470 veldrietzanger 0 1 1 2 34 0 0 1 1

12480 struikrietzanger 0 0 1 1 30 0 0 7 7

12500 bosrietzanger 4 979 518 1501 49228 6 4 245 255 178 98 5263 5539

12510 kleine karekiet 187 12643 3417 16247 608144 215 131 2706 3052 7076 3071 69157 79319

12512 kleine karekiet ssp. fuscus

1

12530 grote karekiet 0 5 4 9 7409 0 0 2 2 49 41 356 446

12549 karekiet sp. 69

12550 vale spotvogel 2

12560 kleine spotvogel 14

12562 Sykes spotvogel 1

12590 spotvogel 120 141 144 405 18437 2 0 77 79 21 15 1003 1039

12600 orpheusspotvogel 0 1 3 4 26 0 0 1 1

12650 baardgrasmus 7 1 0 0 1

12670 kleine zwartkop 6

12730 sperwergrasmus 0 67 1 68 603 0 0 12 12 0 0 71 71

12740 braamsluiper 0 568 554 1122 25817 0 0 244 244 41 26 2709 2776

12742 braamsluiper ssp. blythi

0 1 1 2 9

12743 braamsluiper ssp. halimodendri

1

12750 grasmus 4 1546 627 2177 58554 2 2 530 534 90 49 7219 7358

12760 tuinfluiter 30 2138 949 3117 114614 10 7 540 557 339 237 10197 10777

12770 zwartkop 7 20734 6399 27140 401508 112 85 1265 1462 1785 1337 16337 19462

12779 grasmus sp. 1

12920 Swinhoes boszanger

2

12930 grauwe fitis 47

12950 noordse boszanger

19

12980 pallas' boszanger 70 2 0 2 4

13000 bladkoning 0 54 93 147 1209 0 0 5 5 2 1 78 81

13001 bladkoning ssp. inornatus

6


22


2014 1911-2014

2014 1911-2014


13002 bladkoning ssp. humei

3

13010 raddes boszanger 0 2 0 2 21 0 0 1 1

13030 bruine boszanger 0 1 2 3 40 0 0 1 1 0 1 9 10

13070 bergfluiter sp. 0 1 0 1 6 0 0 1 1

13080 fluiter 0 8 6 14 1617 0 0 1 1 3 0 12 15

13110 tjiftjaf 9 5279 7124 12412 244646 22 41 1862 1925 456 321 23678 24455

13111 tjiftjaf ssp. collybita

81 0 1 16 17

13112 tjiftjaf ssp. fulvescens

0 2 1 3 29 0 0 2 2

13113 tjiftjaf ssp. tristis 0 10 30 40 162 0 0 1 1 0 0 5 5

13114 tjiftjaf ssp. abietinus

0 0 2 2 213 0 1 9 10

13115 Iberische tjiftjaf 1

13120 fitis 5 2165 1712 3882 270847 6 13 1064 1083 334 217 32471 33022

13122 fitis ssp. acredula 0 0 1 1 41

13123 fitis ssp. yakutensis

2

13129 zanger sp. 12

13140 goudhaan 0 2982 607 3589 128280 4 10 292 306 138 200 6742 7080

13150 vuurgoudhaan 0 1155 168 1323 15490 3 1 107 111 15 14 1210 1239

13169 goudhaan sp. 1

13350 grauwe vliegenvanger

38 69 42 149 20096 0 0 21 21 27 8 584 619

13369 vliegenvanger sp. 7

13430 kleine vliegenvanger

0 2 1 3 116 0 0 3 3

13480 withalsvliegen-vanger

3

13490 bonte Vliegenvanger

4556 144 383 5083 356525 4 7 307 318 262 130 21233 21626

13640 baardman 0 689 1348 2037 97323 1 0 398 399 113 45 7675 7833

13700 bruinkopdiksna-velmees

6 0 0 1 1

14370 staartmees 1 342 1012 1355 59862 1 2 449 452 27 41 12445 12513

14371 witkopstaartmees 180 0 0 27 27

14400 glanskop 163 62 47 272 21761 0 1 114 115 2 4 3333 3339

14409 matkop of glanskop ('zwartkopmees')

0 1 0 1 1

14420 matkop 0 156 52 208 28230 0 0 76 76 1 9 4765 4775

14540 kuifmees 15 42 32 89 7878 0 0 33 33 0 2 1268 1270

14610 zwarte mees 661 63 106 830 96512 0 1 72 73 94 126 3744 3964

14620 pimpelmees 5403 9170 3770 18343 519988 9 13 5603 5625 369 571 81603 82545

14623 Pleskes mees 1

14640 koolmees 10255 10633 4824 25712 955389 14 28 7821 7863 614 886 148112 149618

14669 mees sp. 389 0 1 21 22


23


2014 1911-2014

2014 1911-2014


14790 boomklever 872 40 137 1049 30149 0 0 132 132 3 8 3890 3902

14860 taigaboomkruiper 0 2 2 4 286 0 0 26 26

14864 taigaboomkruiper ssp. macrodac-tyla

2 0 0 1 1

14870 boomkruiper 10 257 255 522 14739 0 0 160 160 0 2 2177 2179

14879 boomkruiper sp. 0 0 2 2 2

14900 buidelmees 0 10 14 24 1194 2 0 0 2 81 30 80 191

15080 wielewaal 0 0 4 4 619 7 0 6 13

15150 grauwe klauwier sp.

3581 4 4 13 21

15151 grauwe klauwier 8 2 2 12 4183 0 0 1 1 4 0 501 505

15200 klapekster sp. 0 2 0 2 742 8 5 251 264

15201 klapekster 34 0 0 2 2

15230 roodkopklauwier 35

15390 gaai 1 59 149 209 9032 0 0 43 43 36 27 1114 1177

15490 ekster 2 74 53 129 9495 0 0 3 3 2 6 955 963

15570 notenkraker 109 7 3 9 19

15571 Europese notenkraker

0 0 2 2

15572 Siberische notenkraker

1 1 0 2

15600 kauw 131 101 186 418 32332 0 12 212 224 66 243 3195 3508

15630 roek 0 3 25 28 4524 0 1 1 2 33 42 284 359

15670 zwarte / bonte kraai

1

15671 zwarte kraai 15 7 11 33 9792 0 1 9 10 31 15 4332 4378

15673 bonte kraai 399 22 49 4 75

15720 raaf 20 0 0 20 528 0 3 1 4 3 4 52 59

15820 spreeuw 2987 3415 631 7033 704922 6 11 559 576 6035 2828 7303 16172

15840 roze spreeuw 4 0 3 0 3 0 3 0 3

15910 huismus 58 3754 2574 6386 61702 0 3 5411 5414 2 4 71226 71232

15980 ringmus 308 280 1407 1995 153487 3 2 288 293 152 186 5267 5605

16009 mus sp. 0 2 0 2

16330 roodoogvireo 5

16360 vink 16 1112 1616 2744 341102 10 6 355 371 1410 529 7840 9782

16380 keep 0 129 173 302 129518 2 0 14 16 579 295 1896 2770

16400 Europese kanarie 0 1 1 2 2206 16 5 39 60

16440 citroenkanarie 0 0 1 1 1

16490 groenling 4 737 2155 2896 174245 3 16 504 523 829 919 14887 16639

16530 putter 6 179 252 437 22062 0 0 30 30 153 55 297 506

16540 sijs 0 330 215 545 172578 6 1 36 43 1233 950 4491 6675

16600 kneu 26 456 372 854 105172 1 4 139 144 547 170 936 1654

16620 Frater 31768 535 327 563 1434


24


2014 1911-2014

2014 1911-2014


16630 barmsijs 0 10 80 90 9288 0 3 5 8 53 65 133 251

16631 grote barmsijs 0 1 23 24 31260 2 0 0 2 172 38 347 557

16632 groenlandse barmsijs

2

16634 kleine barmsijs 0 80 209 289 17765 5 6 19 30 195 48 1023 1266

16640 witstuitbarmsijs 0 0 1 1 97 0 0 3 3

16642 witstuitbarmsijs ssp. exilipes

0 1 0 1

16650 witbandkruisbek 8

16660 kruisbek 0 10 19 29 4926 8 9 85 102

16680 grote kruisbek 26 0 0 1 1

16689 kruisbek sp. 1

16790 roodmus 0 3 6 9 187 0 0 3 3 0 1 45 46

16820 Mexicaanse roodmus

1

16990 haakbek 13

17100 goudvink 0 233 275 508 17393 0 0 155 155 25 12 3497 3534

17101 noordse goudvink 0 1 3 4 552 0 0 1 1 0 1 55 56

17170 appelvink 0 6 43 49 1883 0 0 4 4 16 11 73 100

18470 ijsgors 1380 4 1 7 12

18500 sneeuwgors 0 4 21 25 4097 0 2 4 6 10 24 52 86

18501 sneeuwgors ssp. nivalis

50 1 0 3 4

18502 IJslandse sneeuwgors

343 1 0 23 24

18530 maskergors 4 0 0 1 1

18560 witkopgors 20

18570 geelgors 4 61 165 230 15539 1 0 94 95 30 33 658 721

18660 ortolaan 476 2 0 1 3

18670 steenortolaan 1

18700 geelkeelgors 1

18710 geelbrauwgors 1

18730 bosgors 18 0 0 6 6

18740 dwerggors 0 5 1 6 114 2 0 3 5

18760 wilgengors 10

18770 rietgors 0 2206 2355 4561 152268 22 10 739 771 626 370 14026 15022

18800 bruinkopgors 4

18810 zwartkopgors 8

18819 gors sp. 0 13 0 13 14 0 0 2 2 0 0 2 2

18820 grauwe gors 0 1 0 1 209

19180 Baltimoretroe-piaal

1

20230 Chileense flamingo

0 2 0 2

20390 monniksparkiet 0 0 1 1


25


2014 1911-2014

2014 1911-2014


20420 napoleonwever 1

20800 zwarte zwaan 68 1 1 26 28

24995 soort niet aanvaard

1

24997 kooivogel / exoot 13

24998 hybride 74 4 0 50 54

25700 ringtaling 0 0 1 1 1

90020 hybr. grauwe gans x canadse gans

0 0 1 1

90100 hybr. boerenzwaluw x huiszwaluw

0 2 0 2 3

90170 hybr. spotvogel x orpheusspotvogel

1 0 0 1 1

90172 hybr. orpheuss-potvogel M x spotvogel V

2 0 1 0 1

90230 hybr. nijlgans x casarca

1

99999 ring verloren/vernietigd

4 13 158 175 2907 1 0 15 16 4 0 46 50

pull 1 kj vg totaal totaal NL-b b-NL NL-NL totaal NL-b b-NL NL-NL totaal

Totaal 66360 144097 86914 297371 11684778 1838 2586 54529 58953 143306 117006 1398047 1658764

26


Henk van der Jeugd

Kleurringen – waar moet dat heen?

In toenemende mate wordt binnen langlopend populatie-dynamisch onderzoek aan vogels gebruik gemaakt van kleurringen, halsbanden en andere merktekens. Het gebruik van deze merktekens kan het aantal meldingen van geringde individuen enorm vergroten en deze waarnemingen vormen de basis voor analyses van ruimtelijke en temporele verspreiding van vaak trekkende populaties en voor analyses van populatie-dynamische parameters als jaarlijkse overleving en individueel broedsucces. Er zijn in Europa inmiddels meer dan 3000 geregistreerde kleurringprojecten en dat aantal groeit per dag. Om ongebreidelde wildgroei te voorkomen zijn in EURING-verband een aantal afspraken gemaakt over het starten van kleurringprojecten. Hoewel kleurringen verreweg het meest gebruikt worden, gelden dezelfde regels voor alle additionele merktekens, dus ook voor halsbanden, neuszadels, vleugelflappen (‘wingtags’) en veerstempels. Daar waar in deze tekst wordt gesproken over kleurringen, worden ook alle andere merktekens bedoeld. Wil je als ringer dergelijke merktekens gaan gebruiken, dan is de werkwijze in elk land als volgt:

1. Je mag alleen kleurringen gebruiken als je de vogel daarnaast ook van een normale metalen ring voorziet, die uitgegeven is door de centrale van het land waar je actief bent. Om te kunnen kleurringen dien je dus ook in het bezit te zijn van een geldige ringmachtiging.

2. Leg je plan voor aan de ringcentrale, in Nederland dus aan het Vogeltrekstation. Geef aan wat je wilt gaan ringen en met welk doel. Is er een dudelijke meerwaarde? Ligt er een goede vraag aan het onderzoek ten grondslag? In Nederland vinden veel kleurringprojecten plaats binnen de kaders van RAS. Voor RAS-projecten is het gebruik van kleurringen vaak een groot voordeel omdat meer waarnemingen van de vogels kunnen worden verzameld, waardoor overlevingsschattingen betrouwbaarder worden.

3. Als het VT instemt met het project raadpleeg je de website www.cr-birding.org. Deze website wordt bijgehouden door Dirk Raes van European colour-ring Birding (EcrB) en heeft als doel informatie te verschaffen over alle Europese kleurringprojecten en te voorkomen dat er dubbele codes worden uitgegeven. Kijk op www.cr-birding.org welke projecten er al zijn voor de soort van je keuze. Kijk of het mogelijk is aan te sluiten bij een bestaand project. Als dat niet kan, gebruik dan een systeem dat niet overlapt met reeds bestaande projecten. Leg je keuze voor aan het Vogeltrekstation en aan de soortcoördinator van EcrB (kijk hier voor de lijst).

4. Als zowel het VT als de soortcoördinator van EcrB toestemming geven en de gebruikte combinaties en codes helder zijn, meld je je project aan voor plaatsing op www.cr-birding.org. Je project is dan zichtbaar voor waarnemers. Denk na over het beantwoorden van de vele emails die je kunt gaan ontvangen van waarnemers. Kun je de stroom waarnemingen aan? Heb je een database om deze in op te slaan? Maak indien mogelijk

Steeds vaker worden kleurringen ingezet als extra identificatiemiddel naast de metalen ring om meer waarnemingen te verzamelen van vogels zonder deze te hoeven terugvangen. Het aflezen van gekleurringde vogels is, vooral in Nederland,

voor veel vogelaars een echte sport geworden, en de vele waarnemingen zijn belangrijk voor de onderzoekers die de projecten beheren. Waar moet je aan denken voor je kleurringen of andere kleurmerken gaat gebruiken? En waar moet je naar toe als je een kleurring hebt afgelezen?

www.cr-birding.org

www.cr-birding.org

http://www.cr-birding.org/node/85

www.cr-birding.org

27


gebruik van één van de speciale websites die er zijn voor kleurringprojecten. Het scheelt tijd, levert veel waarnemingen op en komt de standaardisatie en bruikbaarheid van de verzamelde gegevens ten goede. Een uitstekende leverancier van kleurringen in alle soorten en maten is de firma Interrex in Polen.

5. Zorg dat je je ringgegevens, net als je normaal zou doen, tijdig invoert in GRIEL. Geef bij de invoer aan dat de vogel kleurmerken draagt (EURING-veld ‘Andere merktekens’) en gebruik de extra velden die je vervolgens ziet verschijnen om de kleurringcode in te vullen. De extra waarnemingen die je via de kleurringen van je vogels binnenkrijgt, kun je ook invoeren in GRIEL. Als het veel waarnemingen zijn kun je dat het beste via ‘bulkinvoer’ doen vanuit je eigen database. We vertellen je graag hoe dat werkt.

Als je een kleurring hebt afgelezen en je weet niet waar je met de informatie naar toe moet, dan is www.cr-birding.org, de website van EcrB, je eerste ingang (figuur 1). Daar kun je zoeken naar een kleurringproject op soort, ringtype, ringkleur en code. Vervolgens zie je een e-mailadres of een weblink waar je de informatie door kunt geven.

De grootste frustratie van een waarnemer is het niet kunnen vinden van een k l eu r r i ngp ro jec t waarvan de beschrijving voldoet aan wat je in het veld gezien hebt. Soms ligt dit aan onbekendheid met www.cr-birding.org, maar helaas komt het nog altijd voor dat projecten niet zijn aangemeld. Kom je er niet uit? Vraag dan eerst je collega- waarnemers of zij een idee hebben. Is het echt een ‘mysterie’ dan kun je dit bij laten zetten op de lijst met ‘Cr-mysteries’ op www.cr-birding.org, in de hoop op een reactie.

Om de grote stroom aan waarnemingen van kleurringprojecten in goede banen te leiden en de waarnemingen duurzaam te kunnen opslaan voor toekomstig gebruik, zijn er voor een aantal soortgroepen of soorten speciale websites gebouwd waar je de waarnemingen van gekleurringde vogels kunt invoeren. Het grote voordeel van dergelijke sites voor waarnemers is dat je snel, vaak direct, kunt zien waar en wanneer de vogel geringd is en waar deze nog meer is geweest.

Een van de oudste en waarschijnlijk bekendse invoersite voor waarnemingen van gekleurringde vogels is www.geese.org. In 2005 werd de eerste versie van deze website door Alterra gebouwd als invoerportaal voor kleurringwaarnemingen van rotganzen en kolganzen. Daarna is het aantal deelnemende projecten snel gegroeid tot de huidige circa 20 internationaal belangrijke onderzoeksprojecten aan diverse soorten zwanen, ganzen, nijlgans en casarca. Tijdens deze groeifase zijn Sovon en het Vogeltrekstation

Figuur 1. De EcrB website www.cr-birding.org geeft informatie over emer dan 3000 kleurringprojecten in Europa. Via de knop ‘info field-observer’ kun je zoeken naar kleurringprojecten.

http://interrex.nazwa.pl/colour-rings/

www.cr-birding.org

www.cr-birding.org

www.cr-birding.org

www.geese.org

www.cr-birding.org

28


aangehaakt en hebben ieder nieuwe projecten ingebracht. Geese.org is nu in vier talen (Nederlands, Engels, Duits en Deens) te benaderen, een Franse en Russische versie zijn in de maak. Geese.org biedt waarnemers de mogelijkheid op een eenvoudige en snelle manier hun waarnemingen in te voeren en ze direct van informatie te voorzien over de door hen waargenomen vogels. Waarnemers zien direct waar en wanneer ‘hun’ vogels geringd zijn en krijgen alle andere waarnemingen van ‘hun’ vogels te zien die collega-waarnemers gedaan hebben. De website brengt onderzoekers en waarnemers bij elkaar: de fascinerende reizen die de individuele vogels maken worden zichtbaar voor de waarnemers, en tegelijkertijd worden onderzoekers van belangrijke gegevens voorzien van de door hen geringde vogels. Daarmee kunnen ze de bewegingen, het broedsucces en de overleving van de gemerkte vogels bestuderen. Dit initiatief is bijzonder succesvol gebleken en ruim 9.500 waarnemers hebben inmiddels 1.848.027 waarnemingen van 130.524 individuele ganzen en zwanen ingevoerd, verdeeld over 13 soorten via het systeem. Een dezer dagen gaat een nieuwe, sterk verbeterde versie van de website online (figuur 2).

Op dit moment wordt een nieuwe invoerapplicatie gebouwd door Sovon, het Vogeltrekstation en EcrB, die onderdak moet bieden aan vele kleurringprojecten en die ook voor Nederlandse RAS-ringers die kleurringen gebruiken uitkomst kan bieden. Tabel 1 geeft een overzicht van de belangrijkste websites die momenteel in bedrijf zijn.

Figuur 2. Screenshot van geese.org v2 (2015)

www.geese.org

29


Tabel 1. Belangrijkste website waar waarnemingen van gekleurringde vogels kunnen worden ingevoerd.

Web adres Soorten Opmerking

www.geese.org zwanen, ganzen, nijlgans, casarca` Vrijwel alle belangrijke projecten aan zwanen en

ganzen doen mee

www.cr-reading.nl/ kleine zwaan, scholekster, kievit, tureluur,

kokmeeuw, visdief

deels oude niet actieve projecten (kleine zwaan,

kokmeeuw)

www.ringmerking.no/ knobbelzwaan, ganzen, steltlopers, meeuwen Overwegend projecten uit Noorwegen.

www.animaltrack.org drieteenstrandloper, grutto Gebouwd in het kader van METAWAD

Henk van der Jeugd

30


Joop van Ardenne

Uit oude opgave

Ten behoeve van het Vogeltrekstation ben ik bezig met het invoeren van oude ringgegevens daterend uit de periode tussen 1911 en 1960. Daarbij kom ik soms verrassende zaken tegen, waarvan ik hier een anekdote met u wil delen omdat ik

me er helemaal in kan vinden.

Dat ringers soms zo gedreven zijn om koste wat kost vogels te ringen, blijkt uit de volgende passage, die ik aantrof bij de opgave van geringde vogels. Een ringer uit Alblasserdam schreef op 6 juni 1940 aan de directeur van het Rijksmuseum van Natuurlijke Historie te Leiden het volgende: “Ondanks de gevechtshandelingen in deze streek zijn alle door mij geringde vogels goed uitgevlogen”. Deze ringer had op 9 mei 1940 te Woudenberg 2 nesten met zanglijsters geringd.

Hij vervolgde in zijn brief: “Tevens wilde ik u vragen of wij doorgaan met het ringonderzoek. Aangezien ik tijdens de gevechten bij Rhenen mijn gehele persoonlijke bagage verloren heb, waarin al mijn ringen kleine maten zaten, zou ik het op prijs stellen van u een hoeveelheid zangvogel – en spreeuwenringen te ontvangen. Nu ik gedemobiliseerd ben kom ik o.a. weer geregeld in het moerasgebied nabij Kinderdijk. Waar ik mij ook vorig jaar met ’t ringen van zwarte sterns heb bezig gehouden”. enz. enz.

Hij had inderdaad op 13 juli 1940 weer jonge zwarte sterns geringd in Kinderdijk.

Mij leek het zo te zijn, of in ieder geval kwam het zo op mij over: al zijn de omstandigheden nog zo bar, een vogelringer gaat als het ook maar enigszins mogelijk is gewoon door met het vangen en ringen van vogels.

Joop van Ardenne

31


Erik Kleyheeg,Cor Oskam

Geringde Zwarte Stern in Steenuilenkast

Over het aanbod van muizen voor roofvogels en uilen dit jaar komen – onder meer op Ringersnet – wisselende berichten: terwijl Torenvalken schijnbaar uitzonderlijk grote legsels hebben, wordt een gebrek aan muizen als verklaring gegeven voor

een mager jaar voor de Steenuil. Normaal schakelen Steenuilen gemakkelijk over op grote insecten en regenwormen, maar door het relatief koude (weinig grote insecten) en droge (weinig wormen) voorjaar bleef voor veel Steenuilen maar één prooigroep over: vogels.

Tijdens onze jaarlijkse nestkastcontrole van Steenuilen in de oostelijke helft van de Krimpenerwaard (Zuid-Holland) troffen wij tenminste één paartje Steenuilen aan dat zich dit voorjaar leek te hebben gespecialiseerd in vogels. Gedurende het broedseizoen kwamen de meest uiteenlopende soorten in de kast als prooirest tevoorschijn, maar het meest opvallend waren wel de vier volwassen Zwarte Sterns. Tijdens de controle op 29-05-2015 vonden we naast twee Steenuil-pullen van een week oud een bijna compleet lijf van een Zwarte Stern, waarvan alleen de kop ontbrak. Tot onze verrassing bleek de stern te zijn geringd: als juveniel op 3 augustus 2012 op de Kreupel in het IJsselmeer.

Het is niet helemaal duidelijk waar de Steenuil de Zwarte Sterns vandaan haalt. In de oostelijke helft van de Krimpenerwaard is de Zwarte Stern een tamelijk veel voorkomende broedvogel met diverse kolonies in de directe omgeving van de bewuste Steenuilenkast. De kortste afstand tussen de uilenkast en een kolonie sterns bedraagt slechts 550 meter. Echter, 480 meter de andere kant op is een klein natuurontwikkelingsgebied waar Zwarte Sterns komen slapen. Andere prooien in de nestkast wijzen erop dat de Steenuil regelmatig in dit gebied jaagt. Het is dus goed mogelijk dat de sterns werden gepredeerd op de slaapplaats en dat de kolonie niet verstoord werd.

Hoe dan ook,s de Zwarte Stern is een opvallende prooi voor een Steenuil, die voor zover wij hebben kunnen vinden niet eerder werd gerapporteerd in de literatuur. Om een beter beeld te krijgen van de diversiteit aan prooien, volgen we dit broedgeval nauwgezet. Zodra de jongen zijn uitgevlogen, zullen we de kast eens grondig doorzoeken en wie weet wat voor ringen we nog meer tegen zullen komen.

Figuur 1. Een van de daders en het geringde slachtoffer. (foto Cor Oskam)

32


Terugmeldingen

Rosse grutto, Limosa lapponica, Paris FT. 92224Op 14 mei 2007 vond ik een losse ring in een Slechtvalkennestkast op de elektriciteitscentrale bij de Eemshaven in Groningen. Via de terugmelding bleek dat de drager een Rosse Grutto is geweest die op 4 april 1986 geringd werd op de Banc d’Arquin in Mauretanië. Hij (een man) was toen ouder dan 2 kj.

De kans is groot dat de ring in 2007 via een braakbal in de nestkast terecht is gekomen. Omdat er in de ring geen braakbalresten meer te bespeuren waren, kan hij er ook langer gelegen hebben, maar zeker niet langer dan vanaf 2000 omdat de nestkast toen geplaatst is. FT 92224 moet dus op een leeftijd ergens tussen de 17 en 24 kalenderjaren uit de lucht zijn geplukt.

In de maanden april t/m juni van 2001 t/m 2007 verzamelde ik prooiresten van Slechtvalken op de centrale. Daaronder bevonden zich 13 Rosse Grutto’s die allemaal in mei gevonden werden. Precies de periode waarin de Rosse Grutto’s uit Mauretanië in het Waddengebied zijn om op te vetten. Ze zijn in die maand met 10.5% een belangrijk onderdeel van het menu van de Slechtvalken op de Eemscentrale.

Peter van Geneijgen

Spotvogel, Hippolais icterina, Arnhem AV. 35236Op 3 juli 2011 ringde ik een Spotvogel in mijn tuin in Reusel als man na 1 kj met ring AV35236. Deze ving ik in 2012 twee keer terug in het ring-MUS project, op 12 mei en 6 juni. In 2013 heb ik hem niet gevangen. Op 13 mei 2014 werd deze vogel gevangen en gecontroleerd door een ringer in Noord-Italië bij Fondotoce aan het Lago Maggiore.

Een mooie terugmelding en een illustratie van de oostelijke trekweg die spotvogels volgen. In de vogeltrekatlas van Speek en Speek staan van de spotvogel 5 terugmeldingen uit Italië. Niet duidelijk is uit welk seizoen die meldingen zijn. Deze vogel laat in ieder geval zien dat de oostelijke route ook in het voorjaar gevolgd wordt. In 2014 heb ik AV35236 niet in mijn tuin mogen begroeten.

Jan Wouters

Bonte vliegenvanger, Ficedula hypoleuca, Arnhem AN.58324Sinds 2007 doen we vanuit de Rijksuniversiteit Groningen onderzoek aan bonte vliegenvangers in Zuidwest-Drenthe. Elk jaar ringen we zo’n 1500 jongen en al hun ouders en we zien daar de volgende jaren dan altijd weer veel oude bekenden van terug. Nu worden bonte vliegenvangers niet zo oud: als ze hun eerste jaar hebben overleefd dan is de overlevingskans ongeveer een half. In het eerste jaar gaat ongeveer 80% dood, dus de kans dat een vogel de vijf jaar haalt is ongeveer 1%. Maar we hebben net een man teruggevonden die bijna 8 jaar is geworden. Hij werd op 19 mei 2007 in een nestkast vlakbij het huis van Rob Bijlsma geboren. Vervolgens verloren we hem bijna vier jaar uit het oog: pas in 2011 kwam deze vogel voor het eerst als broedvogel terug, op ongeveer 100 meter van zijn geboorteplek. Waarschijnlijk heeft hij ook in de jaren 2008-10 gewoon op en neer gependeld tussen Afrika en Wapse (retour ca 10.000 km), maar lukte het

33


hem niet om een broedplaats te vinden. In de jaren 2011-14 broedde hij hier ieder jaar succesvol, en bracht in totaal 22 jongen groot. Ook dit jaar kwam hij weer braaf terug, na dus de achtste keer 10.000 km. Het is z’n laatste keer geworden, want hij is twee dagen terug de kop in gehakt door een koolmees. Onvoorzichtig geweest, want een nestkast ingegaan terwijl er ook een koolmees thuis was. In sommige jaren sneuvelt zo wel 5% van de mannelijke bonte vliegenvangers in onze nestkasten. Dit jaar zijn de mezen vrij laat en de vliegenvangers gewoon redelijk op tijd. Dat geeft meer gedoe om nestkasten, met soms dus een fatale afloop. Deze vogel had wat mij betreft beter verdiend.

Christiaan Both

Huismus, Passer domesticus, Arnhem V.590395Deze huismus werd als man na eerste kalenderjaar geringd door Hanneke Huiskamp op 4 april 2014 in haar achtertuin in Raalte. Een jaar later, op 5 april 2015, werd de vogel drie kilometer verderop in Raalte teruggemeld, dood. In het opmerkingenveld heeft de vinder de bizarre omstandigheden waaronder deze vogel aan zijn einde kwam met ons gedeeld: “Met poot in muizenklem stal. Daarna naar buiten en in afvoerput regenwater terecht gekomen”. Hanneke schrijft: “Een voor mij niet alledaagse terugmelding van een huismus. Hij heeft weliswaar geen giga-grote afstand afgelegd, maar toch naar een gebiedje wat niet voor de hand ligt: naar een boerderij aan een provinciale (en best wel drukke) weg. Om op een uiterst ongelukkige wijze aan zijn einde te komen.......”.

Met dank aan Hanneke Huiskamp

34


Mededelingen van het Vogeltrekstation

Nieuwe website Vogeltrekstation

De afgelopen maanden is er hard gewerkt aan een nieuwe website voor HET Vogeltrekstation. Deze is nu bijna gereed. De nieuwe website zal qua uiterlijk en functionaliteit meer gaan lijken op de website van het NIOO-KNAW. Dat is logisch, want het Vogeltrekstation maakt immers onderdeel uit van het NIOO-KNAW. Omdat de technische ontwikkelingen steeds sneller gaan, was het hard nodig de website een update te geven. We streven ernaar om de inhoud van de oude website ook op de nieuwe website volledig weer te geven, maar hier en daar zal de informatie op een andere plaats of in iets andere vorm terugkeren. De nieuwe website wordt half juli in gebruik genomen. Mist u iets op de website, of werkt er iets niet, laat het ons dan weten via e-mail of telefoon.

Een nieuwe website betekent ook een nieuwe webwinkel. Geregistreerde gebruikers van onze webwinkel zullen daarover apart informatie ontvangen. Deze informatie is nu ook al in de huidige webwinkel te lezen.

Figuur 1. Impressie van de nieuwe website van het Vogeltrekstation

https://nioo.knaw.nl/

http://vogeltrekstation.nl/winkel

35


Let op: Alle ringers die in 2015 in het bezit zijn van een geldige ringmachtiging krijgen straks een account op de nieuwe website waarmee zij in de webwinkel producten kunnen bestellen die alleen door gecertificeerde ringers besteld mogen worden, zoals ringen en netten. Ook als u nooit zelf bestelt is het toch belangrijk dat u uw nieuwe account activeert. U heeft het account namelijk nodig om straks uw ringmachtiging te kunnen verlengen. Alle actieve ringers krijgen hierover via een e-mailbericht en een brief informatie. Houd uw e-mail en brievenbus in de gaten!

Certificeringsbijeenkomsten in 2015De certificeringsbijeekomsten die door de Ringersvereniging en het VT voor 2015 georganiseerd zijn, zijn vrijwel allemaal volgeboekt. Alleen voor de certificering op Schiermonnikoog op zaterdag 26 september as. is nog een aantal plaatsen vrij. Een mooie datum om een weekend op de ‘parel van de Wadden’ door te brengen. Kijk direct op http://www.vogeltrekstation.nl/kalender/26-sept-2015-certificering-schiermonnikoog om u op te geven.

http://www.vogeltrekstation.nl/kalender/26-sept-2015-certificering-schiermonnikoog%20

36


Certificering, een voortgaand procesBinnen het certificeringssysteem moet elke ringer minimaal één maal per drie jaar een bijeenkomst bijwonen. De agenda (www.vogeltrekstation.nl/informatie-voor-ringers/agenda-certificeringsbijeenkomsten) van dergelijke bijeenkomsten staat op onze website, evenals de volledige tekst van het certificeringssysteem. Aanmelden kan via het webformulier of direct vanuit de agenda op de voorpagina van de website. Op de website kunt u met behulp van uw ringersnummer ook nazien wanneer u voor het laatst een bijeenkomst hebt bijgewoond. Op uw ringvergunning wordt bovendien de datum vermeld waarop uw certificeringsstatus afloopt. Zorg dat u tijdig een nieuwe bijeenkomst heeft gevolgd! Als u op 1 maart in de voorgaande drie jaren geen bijeenkomst succesvol hebt bijgewoond (of een dienstverband met een beroeps-onderzoeks-instelling is niet aantoonbaar), dan wordt uw ringvergunning niet verlengd.

(Te) weinig geringd?Beginnend in 2006 gaan we elk jaar uiterlijk op 1 maart het afgelopen jaar evalueren: als het aantal geringde vogels van een ringer (vrijwel) nihil is dan vraagt het Vogeltrekstation u dat toe te lichten. Als er dan voor ons geen beeld zichtbaar wordt waarin verbetering gaat optreden dan wordt (dat deel van) de ringvergunning op 1 maart van dat jaar niet verlengd. (Op Het Vinkentouw nr.104, blz.5)

CES-gegevens op tijd insturenHet CES-project levert belangrijke informatie op over reproductie en overleving van Nederlandse broedvogels. Om een vlotte verwerking en snelle rapportage mogelijk te maken verzoeken we u dringend uw ringen terugmeldgegevens van het CES-project, inclusief de ingevulde overzichtslijst, uiterlijk op 1 oktober van het zelfde jaar aan het VT te melden, zodat kort daarna met de controle van de gehele gegevenset kan worden begonnen. Over te laat ingestuurde gegevens kan geen vergoeding voor de gebuikte ringen worden betaald. CES is ons belangrijkste monitoring project en die gegevens moeten op tijd binnen zijn, anders verliest het project zijn actualiteit, en daarmee zijn waarde.

Jaarlijks verlengen van uw ringvergunning.Elke ringvergunning heeft een geldigheidsduur van één jaar (1 maart - 1 maart). Bij het novembernummer van Op het Vinkentouw zit een formulier waarop u uw handtekening kunt zetten en terugsturen: ‘ja, ik wil volgend jaar weer een ringvergunning’. Een aantal mensen vergeet dat te doen, of heeft geen formulier ontvangen en merkt ook niet dat zij dan in februari geen nieuwe vergunning toegestuurd krijgen. U kunt het formulier ook downloaden van onze website. Hebben wij, om wat voor reden dan ook, uw brief met handtekening voor een nieuwe vergunning niet ontvangen dan kan dat tot 1 juli worden rechtgezet. Na 1 juli wordt uw ringvergunning beeindigd. U kunt opnieuw een aanvraag indienen, die wordt dan beoordeeld volgens de dan geldende normen.

Bestellen van ringenNormaal gesproken worden bestellingen in onze webwinkel elke week afgehandeld en verstuurd, soms vaker. Het kan echter voorkomen dat door grote drukte de verwerking van bestellingen trager verloopt. We verzoeken u dringend daarmee rekening te houden voor uw ringactiviteiten en uw bestellingen tijdig te plaatsen. We kunnen niet garanderen dat ‘last-minute’ bestellingen van ringen tijdens het veldseizoen op tijd kunnen worden afgehandeld. Bestellingen buiten de webwinkel worden niet langer geaccepteerd. We verzoeken u zoveel mogelijk te betalen met IDEAL. Let op: wegens de vakantie periode worden er van 31 juli tot 25 augustus as. geen bestellingen afgehandeld.

Klachten over verzoeken opsturen van ringgegevensRegelmatig krijgen we klachten van de ringers over het feit dat er veel verzoeken om ringgegevens (‘navragen’) bij uw berichten in GRIEL staan. Begrijpelijk, maar er is een logische verklaring. U krijgt zo’n verzoek van ons als er een terugmelding door ons ontvangen is van een ring die aan u verstrekt is en uw ringgegevens zijn er nog niet. We stellen het dan op prijs als u die ringgegevens z.s.m. aan ons door geeft, dan krijgt u ook z.s.m. de terugmelding opgestuurd. Heeft u nog geen toegang tot GRIEL en wilt u graag ringgegevens invoeren, meld het ons en u kunt aan de slag.

Maar het gebeurt ook regelmatig dat iemand een terugmelding doorgeeft waarbij er een fout in het ringnummer is geslopen. Als de ringgegevens wel aanwezig zijn krijgt de ringer een verkeerde terugmelding (bv. geringd als Tuinfluiter, teruggemeld als Boerenzwaluw); als die ringgegevens niet aanwezig zijn, dan krijgt de eigenaar van de ringstreng ten ontechte een verzoek om die ringgegevens op te sturen, terwijl de desbetreffende ring nog niet is gebruikt. Deze navragen worden veroorzaakt door lees-, tik- of schrijffouten van de melder en worden automatisch gegenereerd. Vogeltrekstation kan hier niets aan doen, maar ontvangt natuurlijk wel graag bericht van u dat de ring nog niet is gebruikt. We weten dan dat de melding onjuist is en kunnen deze verwijderen.

OP HET VINKENTOUW - nr. 133, juli 2015

Documents

Transcript of OP HET VINKENTOUW - nr. 133, juli 2015