Voor de ervaren vorserOostvaardersland, Lelystad, Nederland (2009–2010)

paden Oostvaardersveldkoppelen watersysteem open water nieuwe situatie

1. hoog

2. middel

3. laag pijl

Type:Landschap, Water

Ontwerpteam:Bureau B+B stedebouw en landschapsarchitectuurin samenwerking metHL architecture

Programma:Natuur, 125 parkeerplaatsen, 30 fietsen, 3 ecolodges en een natuurkampeerterrein

Oppervlak:260 ha

Opdrachtgever:Staatsbosbeheer

Het tussen Lelystad en Almere gelegen natuurgebied Oostvaardersplassen zal met aangrenzende gebieden ontwik-keld worden tot een 15.000 hectare groot aantrekkelijk natuur- en recreatiegebied: het Oostvaardersland. In 2009 schreef Staatsbosbeheer als beheerder van het gebied een openbare prijsvraag uit voor een nieuw Natuuractiviteitencentrum (1.100 m²) voor de verwachte 150.000 jaarlijkse bezoekers. Bureau B+B werkte samen met HL Architecture en werd tweede met een poëtisch plan waarin de bodemgesteldheid de architectuur en het landschap op een vanzelfsprekende manier verweeft.Aan de basis van het plan ligt een ingreep die het landschap zal veranderen: het verhogen van het waterpeil en het koppelen ervan aan dat van de Oostvaardersplas-sen. Langzaam zal de grote open plas die zo ontstaat verlanden, waarna zich een nieuw dynamisch evenwicht vormt. Weers-invloeden zoals de wind, waterdieptes en

eventueel peilverschil tussen de seizoenen zullen de uiteindelijke verschijningsvorm van het gebied bepalen. Via de hoge Knardijk, vanwaar je het gehele natuurge-bied kan overzien, is het bezoekerscentrum te bereiken. Aan de voet van de dijk liggen smalle parkeerveldjes tussen wilgenbomen. Een 3,5 meter breed pad van iets uit elkaar gelegde zandkleurige betonnen bielzen slingert naar het natuurcentrum, dat hier al jaren lijkt te liggen, half weggezakt op de voormalige zeebodem. Op de nieuwe overgang van land naar water, de plek waar natuurlijke processen manifest zijn en die telkens opgezocht zal worden door fauna met allerlei pluimage, reflecteert het ringvormige, glanzende gebouw de om-liggende natuur en de voortdurend wis-selende wolkenluchten. Om, in en op het gebouw ontstaat een ruimte die fungeert als basiskamp voor lange wandeltochten, als uitkijkpunt – je loopt zo het dak op – en als rustige verblijfsplek. Binnen in de ring is de

Bouwsom:€ 3.400.000,-

huidig waterpeil

verhoogd waterpeil

Direct na het instellen van het nieuwe peil ontstaat er een grote open plas. Deze zal gedeeltelijk verlanden waarna er een nieuw dynamisch evenwicht ontstaat. Weersinvloeden als wind, diepte van het water, en eventueel peilverschil tus-sen seizoenen bepalen de uiteindelijke vorm van de nieuwe plas.

entree van het natuurcentrum, een speelplek, een stook-plaats en een lange tafel. Toch is het landschap nog zichtbaar onder het gebouw door, en loop je zo naar de oever van het water. Vanuit het centrum lopen verschil-lende soorten paden het natuurgebied in. Er zijn com-fortabele hooggelegen paden, makkelijk toegankelijk voor iedereen, die een afwisselende wandeling beloven langs natte graslanden, rietlanden, open water en wil-genbos. Voor de ervaren vorser zijn er paden die alleen met laarzen aan, en afhankelijk van de waterstanden, te belopen zijn. Ze leiden langs beschutte vogelkijkhutten

en gaan dieper het gebied in. Uit het juryrapport: ‘De variatie in waterpeil en de daarmee voorgestane land-schappelijke veranderingen, trekken het Oostvaarders-veld op overtuigende wijze bij de Oostvaardersplassen en maken het een groot gebied.’ En verder: ‘Een plan met veel sterke punten en mooie contrasten: zoals het ruime uitzicht tegenover het donkere ondergrondse. Dit ondergrondse deel biedt ook goede mogelijkheden voor gedramatiseerde exposities. Sterk in presentatie: het is duidelijk hoe alles werkt.’

Type III:Laarzenpad - Toegankelijkheid afhanke-lijk van schoeisel en waterstand. Voor de fanatieke vorser.

Type I: HoogPad op dijk - comfortabel en mede toegan-kelijk voor fietsers

Type II: Stuinpad - Ook toegankelijk voor de vastbesloten minder valide

Verschillende routes worden aange-duid met paaltjes in de vorm van een pootafdruk

Paden