TREEPORT IN BEWEGING

tot 2012

Ontwikkelingen van de

boomteelt in Zundert Treeport in historisch perspectief

Geschreven, verzameld en gebundeld door Gerard de Baaij

W W W . T R E E P O R T . E U

HET ZAL JE NIET ONTGAAN

Op 9 september 2012 is de Open

Monumentendag “Groen van toen”waarbij

Cultuurhistorisch Centrum De Weeghreyse

heeft gekozen voor het thema: ”het

ontstaan van de kwekerijsector”.

Treeport draagt bij aan deze unieke

tentoonstelling met een overzicht van de

geschiedenis van de boomteelt in Zundert

e.o..

Treeport stelt zichzelf in dit boekwerkje

voor en vertelt over haar geschiedenis en

alles wat zij wilt bereiken. Het boekje is

daarom tegelijk geschiedenis van onze

toekomst.

Zomereik

Als je in West-Brabant komt, dan kunnen de bomen en struiken je niet

ontgaan. Hier worden heel veel bomen, struiken, rozen, vaste planten en nog

veel meer gewassen geteeld. Het landschap staat er vol mee en je ziet veel

mensen hard werken in het landschap van de boomkwekerijen.

Hoe komt dat zo? Waarom zitten de boomkwekers allemaal geconcentreerd

rondom Zundert? Wat is hier aan vooraf gegaan? En, wat zijn de huidige

ontwikkelingen?

Sinds 2008 hebben boomkwekers zich verenigd in Treeport. Waarom, wat

doet Treeport en welke ontwikkelingen brengt dat met zich mee?

Op deze en andere vragen proberen we in dit boekje een antwoord te geven.

Het historische perspectief helpt bij de beleving van het landschap. Maar ook

bij de keuzes die worden gemaakt bij inrichting en beheer van het fraaie West-

Brabantse landschap voor nu en in de toekomst.

De verhalen over de ontwikkelingen van de boomteelt in West-Brabant

worden afgewisseld met wetenswaardigheden.

Sommigen beweren dat de

roos al 70 miljoen jaar oud is.

Er is fossiel bewijs gevonden

van 35 à 40 miljoen jaar oud.

Het is in ieder geval zeker dat

de koningin der bloemen er al

een aardig tijdje is.

De roos blijft eeuwig lekker

ruiken.

Ook in West-Brabant vindt je

de geur van de roos bij diverse

kwekers.

W W W . T R E E P O R T . E U

UIT ARMOEDE

Een van de eerste dennenakkers

Grove den

Er was in de zestiende eeuw tot de negentiende eeuw grote armoede in veel

Brabantse dorpen. Zo ook in Zundert waar steun van de overheid en kerken

noodzakelijk was.

De gemeente kocht in 1847, 29 bunder (hectare) heidegrond om te gaan

bebossen als werkverschaffingsprojecten. Het plan slaagde en kreeg een

vervolg in 1852 toen het Burgerlijk Armenbestuur (voortkomend uit de

Armenwet) de “Minoore” in Wernhout aankocht. Een perceel van 17 bunder

met een woning erop, waarop zij een andere vorm van werkverschaffing

opstartten, namelijk het kweken van dennen en andere bomen. Het bleek een

goede start, want in 1855 werden er ca. 15 hectoliter mastproppen en 22

pond mastzaad aangekocht en er was een toezichthouder die er voor zorgde

dat op bescheiden schaal lonen werden uitbetaald.

In 1856 werd er nog eens verlof aangevraagd om nog een deel van de

“Minoore”te kopen en in 1857 werd 12 bunder heide aangekocht om het om

te werken tot dennenbos. In 1860 hadden er 5 man regelmatig werk en

bedroeg een dagloon 50 cent. De Minoore was gelegen aan de huidige

Minoorstraat te Wernhout waar nu de Gebr. Roelands de kwekerij hebben

liggen.

Pas in 1862 werd er elders in de gemeente met kwekerij begonnen. De basis

voor de Zundertse boomkwekerij was gelegd.

De naam pijnboom is toepasselijker dan grove den. Het is afgeleid van het Latijnse woord pinus wat vlot betekent, maar misschien ook van Pinus, het vriendinnetje van de Griekse god Pan.

Hij werd ook wel mastboom genoemd want men gebruikte het hout vroeger voor boten en vlotten. Het Mastbos bij Breda herinnert aan deze oude naam.

W W W . T R E E P O R T . E U

IDEALE BRABANTSE BODEM

Spitten voor het uitplanten van de

zaailingen

Fijnspar

Een boom groeit gewoon. Dat zou je zo zeggen en dat is ook zo. Maar het

maakt nogal een verschil hoe de bodemomstandigheden zijn.

Water, lucht en voeding zijn de belangrijkste ingrediënten die de wortels nodig

hebben voor de ontwikkeling van een boom. Maar de bodem is uiteraard ook

van belang voor de verankering van de boom aan de aarde om weer en wind

te trotseren.

De samenstelling van de West-Brabantse gronden zijn over het algemeen zeer

gunstig voor de teelt van bomen vanwege de waterhuishouding, de

voedselrijkdom en de luchtigheid van de gronden. Voordat er kunstmest was,

voordat er waterbeheersingsystemen waren en voordat met grote machines

de gronden bewerkt konden worden (dus nog vóór 1900) waren de

boomkwekers afhankelijk van de oorspronkelijkheid van de gronden.

De natuurlijke dekzanden van West-Brabant beschikten over alle positieve

eigenschappen. Leem, grondwaterstanden, fijn zand, organische stof en

humus, beekafzettingen en alle andere bodemvormende factoren waren

aanwezig voor de boomcultuur en teelt.

Gronden die zijn ontstaan door overstromingen buiten de oevers van de beek, zijn beekgronden. Beekgrond heeft een dikke humuslaag van 20/40 cm. Daaronder zit een laag matig fijn en leemarm zand. Daaronder zit het moedermateriaal dat meestal geel zand is. Dus, goeie boomkwekerijgrond.

W W W . T R E E P O R T . E U

DE HEERLIJKHEDEN VAN ZUNDERT

De Heerlijkheid van Zundert

Beuk

Het bezit van een heerlijkheid is iets anders dan het bezit van grond. Het bezit

van een heerlijkheid gaf de eigenaar bepaalde rechten. Binnen de heerlijkheid

was de heer gerechtigd om lokale overheidsdienaren en gezagsdragers (zoals

een meier, baljuw of schout) te benoemen. Op zich had de heer het recht zelf

als meier of schout op te treden, maar veelal lieten de heren zich

vertegenwoordigen door een door hen benoemde schout.

Voor 1800 bestond Zundert uit drie heerlijkheden waarbij de rechten van het

gebied behoorden bij de Oranjes, Heren van Breda en anderen. De drie

heerlijkheden: Zundert Nassau (waaronder Rijsbergen), Zundert Hertog en de

Hooghe Heerlickheit Wernhout (met nog meer rechten) werden in 1795

samengevoegd tot de gemeente Zundert en Wernhout, dat later alleen nog

Zundert werd genoemd. In 1997 zijn bij een gemeentelijke herindeling

Rijsbergen en Zundert samengevoegd.

De geschiedenis, de feesten en werken zijn belangrijke heerlijkheden van het

leven. Zundert kent zo ook andere heerlijkheden: Vincent van Gogh, Corso,

Boerendag en natuurlijk de boomteelt.

De heerlijkheid van Zundert.

Tijdens de corso van 1962

reed deze prachtige wagen

met de titel “De heerlijkheid

van Zundert” door het dorp.

De wagen was gemaakt door

de groep Poteind en kreeg

ermee 383 punten. Goed voor

een achtste plaats.

W W W . T R E E P O R T . E U

GRONDBEWERKING EN BEMESTING

Citaat uit het handgeschreven verslag

Baron

van Voorst tot Voorst

Op 19 mei 1908 kwam de Commissaris van de Koningin Baron van Voorst tot

Voorst op werkbezoek in Zundert. In zijn verslag van het bezoek beschrijft hij

hoe boomtelers op een gerooid dennenbos de grond bewerken om weer welig

groeiende dennen te krijgen. Hieronder het citaat uit zijn verslag.

“Om op een uitgerooid dennenbosch weer dennen welig aan het groeien te

krijgen, wordt de grond volgende wijze behandeld: nadat de grond gelijk

gelegd is, wordt er in het najaar per hectare 2000 Kg kalk, 500 kg kainiet en

500 kg thomas slakkenmeel over gestrooid, kosten f. 16,-, f. 10,- en f. 10,-. Dan

in het volgende voorjaar 125 kg lupinen voor f. 12,50. In het najaar worden de

lupinen ondergeploegd; dan wordt weer voor f. 10,- kainiet en voor f. 10,-

thomas slakkenmeel gezaaid, en dan wordt rogge gezaaid, = f. 15,-. Op de

rogge wordt in het voorjaar weer voor f. 12,50 lupine gestrooid. Die rogge is

dan minstens f. 150,- waard. Als de rogge gemaaid wordt, dan blijven de

lupinen staan; dan in het najaar de lupinen weer omgeploegd enz, enz juist als

het voorgaande jaar; als de rogge voor de tweede maal geoogst is, worden in

het volgend najaar de lupinen weer omgeploegd, en in den winter plant men

dan de jonge dennetjes op”

Baron van Voorst tot Voorst was van 1894 tot 1928 Commissaris van De

Koningin in Noord-Brabant.

Omdat Lupine met hulp van

bacteriën stikstof uit de lucht

bindt, wordt na onderploegen

het stikstof gehalte van de

grond verhoogd.

Lupinen wortelen bovendien

erg diep, waardoor de

ondergrond makkelijker

toegankelijk wordt voor een

volggewas.

W W W . T R E E P O R T . E U

DE EVOLUTIE VAN DE BOOM

Ginkgo op de akker

Ginkgo

Ofwel, hoe is de boom ontstaan?

Meer dan drieënhalf miljard jaar geleden begon op deze wereld het leven met

cellen en primitieve eencellige en later meercellige organismen. Dierlijke en

plantaardige cellen ontwikkelden zich in de zeeën en wateren. Het begin van

bacteriën en algen.

Het duurde even, maar zo’n drie miljard jaren later ontstonden de mossen op

het land uit de algen van het water. Uit deze mossen evolueerde de eerste

‘vaatplanten’. De basis van de boom was gelegd. Want vaatplanten hadden

buizenstelsels, zoals de bloedvaten in ons lichaam, wat de plant in staat stelde

groot te worden. Water en voedsel kon door de vaten tot in de toppen van de

plant getransporteerd worden. In de eerste pre-bomen werd lignine (zeg maar

de basisstof van hout) aangemaakt dat nodig was om de plant stevig en sterk

te maken.

Ongeveer 300 miljoen jaar geleden ontstonden zo de eerste bomen die wel 40

meter hoog konden worden. Deze bomen hadden nog geen bladeren, maar

schubben.

Vervolgens ontstonden bomen met bladeren. De boom die nog het meeste

lijkt op deze oorspronkelijke bomen is de Ginkgo.

.

De Japanse Notenboom

behoort tot de weinige

bladhoudende naaktzadige

bomen. Een prehistorische

boom.

Vlak naast de Mariagrot in

Rijsbergen staat een prachtig

exemplaar, maar ook vlak

naast café Neefs aan het

Oranjeplein in Zundert

W W W . T R E E P O R T . E U

KWEKERIJ ‘DE PIJNBOOM’

Boomkwekerij Richard de Bie anno nu

Cornus

‘De Pijnboom’ startte in 1862.

Adriaan van Aalst begon achter de winkel in de Katerstraat in Zundert zijn

nevenactiviteit met de uitzaai van dennen op bedden. Zijn dochter Johanna

(beter bekend als Sjro van Aalst) verzorgde de verkoop van de planten in

binnen- en buitenland. Ze trouwde in 1875 met Piet de Bie. In 1892 trekt papa

van Aalst zich terug en doet de boomkwekerij over aan zijn dochter en

schoonzoon. Pas in 1910 krijgt het bedrijf de naam “De Pijnboom” .

Sjro verliest haar man op jonge leeftijd en blijft achter met acht kinderen.

Twee zoons, Vic en Sjef nemen het bedrijf uiteindelijk van hun moeder over en

ontwikkelen het bedrijf voortvarend met nieuw sortiment en laanbomen en

hebben contracten met het Staatsbosbeheer, Heidemij, Kroondomeinen en

gemeenten. Nog vóór de Eerste Wereld Oorlog had het bedrijf al export naar

België, Duitsland, Frankrijk, Oostenrijk en Rusland.

Boomkwekerij Richard de Bie (zoon van Sjef) is de huidige nazaat van het

oorspronkelijke bedrijf “De Pijnboom” en mag oprecht de oudst bekende

boomkwekerij van Zundert worden genoemd.

Zo zijn er meerdere boomkweker pioniers in het Zundertse, zoals Pierre

Lombarts, sinds 1899 en bekend om onder andere de prachtige beschrijvende

prijscouranten.

De Cornus is een

gemakkelijk herkenbare

plant. De nerven van de

bladeren lopen vanaf de

steelvoet in een boogje

naar de bladtop.

Ook heeft de Cornus

spiraalvaten waardoor, als

je het blad breekt de beide

helften aan elkaar blijven

hangen.

W W W . T R E E P O R T . E U

1965

Boomteelt

Berk

In 1966 verscheen het leerboek ‘Boomteelt’ van de heer P. de Vogel, van de

Rijkstuinbouwvoorlichtingsdienst te Boskoop. Daarin beschrijft hij de

belangrijke centra van boomkwekerijen in ons land. Situatie anno 1965.

Boskoop: het oudste centrum (sinds 1466) met vruchtbomen, laanbomen en heesters. 680

hectare en plm. 800 bedrijven.

Midden Limburg: gemengde bedrijven waarvan boomteelt (vruchtbomen en rozen) een

onderdeel. 580 hectare en plm. 230 bedrijven.

Oost Brabant: Vruchtbomen, park- en laanbomen en siergewassen. 177 hectare en 61

bedrijven.

Zundert: sinds 1863 zaaien van bosplanten als boomkwekerijcultuur. Teelt van bos- en

haagplantsoen. 293 hectare en 78 bedrijven.

Oudenbosch: sinds 1811 teelt van bos en haagplantsoen. 37 hectare en 12 bedrijven.

Veendam en omstreken: sinds 1900 vruchtbomen en rozen. 310 hectare.

Opheusden en omstreken: sinds midden 17e eeuw, 118 hectare en 126 bedrijven, vrucht- en

laanplantsoen.

Utrecht en omstreken: 57 hectare, 38 bedrijven, laanbomen, parkbomen, sierheesters,

coniferen, vruchtbomen en vaste planten.

Thans kent West-Brabant meer dan 450 boomkwekerijen op een oppervlakte

van ruim 2000 hectare. Zundert is het kloppend hart van de boomteelt in

West-Brabant en Nederland. Het zijn veel en veelal kleine bedrijven die de

streek en de sector groot maken.

Griffels en zinkelingen.

In het leerboek van Vogels

komen typische boom-

kwekerij woorden voor.

Bijvoorbeeld: een Griffel is

een ent, een Zinkeling het

jonge plantje na vermeer-

dering door afleggen. En

weet je wat een Muit is?

Een smalle strook grond

tussen hagen of rietmatten

om te stekken.

W W W . T R E E P O R T . E U

BEDRIJFSOPVOLGING

Hibiscus

In Nederland is het in het algemeen gewoonte dat het oudste kind, of het kind

dat daarvoor kiest, bedrijfsopvolger wordt. In West-Brabant is dat principe

anders. Daar hebben alle kinderen in principe het recht om het ouderlijk

bedrijf over te nemen. Dat betekent dat het opgebouwde bedrijf verdeeld

wordt over de kinderen. Een land- of tuinbouwbedrijf van 20 hectare van een

gezin met vijf kinderen wordt dan al snel vijf bedrijven van ieder 4 hectare.

In Zundert e.o. waren veel landbouwbedrijven en veel tuinbouwbedrijven met

aardbeien en frambozen. Na 1950 begon de baby-boom en kwamen er steeds

meer erfgenamen en bedrijfsopvolgers. Dat betekende dat na vererving de

kinderen op minder oppervlakte hun inkomen moesten genereren. De

boomteelt was in die tijd meer winstgevend dan aardbeien, frambozen of een

veeteeltbedrijf. Dus stapten veel bedrijfsopvolgers over op de boomteelt om

invulling te geven aan een goed bestaan.

In Zundert en omgeving is door dit verervingprincipe een grote groei gekomen

in het aantal boomkwekerijen.

De Hibiscus Van Gogh is ontwikkeld in Zundert, de plaats waar Vincent van Gogh in 1853 geboren is. Net als de doeken van deze schilder valt de plant op door zijn verrassende kleurencombinatie.

De Zundertse boomkweker Toon van Aert heeft deze Hibiscus ontwikkeld en in de markt gezet. Ondanks dat Van Aert is gestopt is de plant nog volop te koop.

W W W . T R E E P O R T . E U

HET KRAAKT

Een mijnschacht van

grove dennenhout

Mispel

De Zundertse boomkwekerijen staan van oudsher bekend om de teelt van

bos- en haagplantsoen. Inmiddels is het sortiment enorm veel breder.

Bos- en haagplantsoen werd begin en medio vorige eeuw veel afgenomen

door Staatsbosbeheer en ontginningsmaatschappijen voor de aanleg van bos

op de ontgonnen heidevelden. Met name de grove den werd veel gebruikt bij

de bosaanleg. Deze soort is in staat om onder arme en droge omstandigheden

tot ontwikkeling te komen, levert snel productiehout en zorgt voor

bodemverbetering.

De grove den was tevens een boomsoort die graag gebruikt werd in de

mijnbouw. De grove dennen palen waren geliefd omdat deze ‘kraken’ voordat

het breekt. Dat gaf de mijnwerkers in de Limburgse steenkoolmijnen een

veiligheid die nogal eens nodig was om te vluchten voordat een mijnschacht

dreigde in te storten.

Het hout van de grove den wordt Grenen genoemd. Grenenhout wordt veel

toegepast in de bouw, vloeren, betimmeringen en als meubelhout.

De grove dennen die in Nederland zijn aangeplant, zijn vrijwel allemaal afkomstig uit Duitsland. Op last van Graaf Hendrik van Nassau is in 1515 bij Breda pijnboomzaad afkomstig uit het gebied bij Neurenberg uitgezaaid. De grove den is de eerste boomsoort die in grote schaal in cultuur is opgekweekt.

W W W . T R E E P O R T . E U

SAMENWERKEN

Studenten uit Marokko en Nederland

samen aan de slag

Hortensia

Iedere ondernemer is voor zichzelf begonnen om zelfstandig zijn boterham

met beleg te verdienen. En dat gebeurt ook in Zundert en omgeving bij de

boomkwekers. De ondernemer onderneemt, onderscheidt zich van de andere,

is concurrerend en doet er alles aan om het bedrijf te ontwikkelen en sterk te

maken voor de toekomst.

En toch komt dat ene moment, voor iedere ondernemer, het besef dat het

niet alleen kan. Dat het ondernemen samenwerking behoeft, dat samen

sterker kan zijn en dat het solistisch gedrag onvoldoende kansen biedt.

Dat bewustzijn creëren kost veel tijd. Bij de een omdat het niet vertrouwd is

om samen te werken, bij de ander omdat het zo goed gaat dat het lijkt dat het

niet nodig is.

Hoe dan ook, er komt voor iedere ondernemer hét moment dat de behoefte

ontstaat om samen te werken. Want in deze tijd van mondiale economische

ontwikkelingen, regelgevingen vanuit de Europese, nationale en lokale

politiek, de invloed van de consument op de producten, de kennisontwikkeling

en kennisdeling vanuit onderzoek en onderwijs, nopen ondernemers tot

samenwerking. Het kan niet meer zonder. Daarvoor is de wereld teveel

veranderd en zal deze nog veel meer veranderen.

Treeport helpt ondernemers bij het onderscheidend vermogen van het bedrijf

en de samenwerking met elkaar. Alleen ga je sneller, maar samen kom je

verder!

Een mooi voorbeeld van samenwerken is het Treeport project in Marokko. Studenten uit Marokko, Nederland en Nederlandse kwekers werken samen aan innovaties, teeltonderzoek, verbetering van productie en kennisuitwisseling. Zo helpen we elkaar verder op de ladder.

W W W . T R E E P O R T . E U

VERENIGEN

Erik Hulzebosch

Veldesdoorn

Tot circa 2006 opereerden de meeste boomtelers in Zundert overwegend

'solistisch'. Er werd vooral hard gewerkt maar daarmee niet altijd effectief.

Wederzijdse onbekendheid of betrokkenheid maakten dat op

verschillende momenten en fronten hetzelfde wiel werd uitgevonden. Om

deze reden en met de ambitie in het achterhoofd om ook de toekomst het

hoofd te kunnen bieden, hebben in 2006 een aantal boomtelers, de gemeente

Zundert en andere belanghebbenden de krachten gebundeld.

Vanuit deze samenwerking is in 2008 de ondernemersvereniging 'Treeport

Zundert' opgericht als uiting van publiek-private samenwerking tussen

ondernemers en gemeente.

In 2009 verkreeg Treeport de status majeur project die bij de provincie in

aanmerking kon komen voor cofinanciering. Dat leidde in september 2010 tot

het vaststellen van een tienjarige visie voor de boomteelt die begeleidt met

een subsidieaanvraag en een actieplan in oktober 2010 door de gemeenteraad

is geaccordeerd en in februari 2011 door Provinciale Staten.

Het majeure project Treeport was een feit maar het echte werk begon toen

pas. In augustus werd de Stichting TopTree Europe opgericht en vandaar uit

werkt een slanke maar daadkrachtige organisatie samen met mensen uit het

veld in werkgroepen aan de inmiddels ruim 60 actieve projecten.

Zo’n honderdvijftig belangstellenden bezochten 14 juni 2008 de informatieavond over TreePort Zundert. Het platform presenteerde zich en ook werd de nieuwe website officieel geopend door schaatser en popster in wording Erik Hulzebosch. Hij deed dat door een groene pijl (het beeldmerk van TreeportZundert) te lanceren.

W W W . T R E E P O R T . E U

EEN BREED SORTIMENT

Innovatief

Buxus

Zundert staat vooral bekend om de teelt van bos- en haagplantsoen. Het

betreft uitgangsmateriaal tot circa 1,50 meter voornamelijk bestemd voor

wegbeplanting en als beginplant voor de teelt van laanbomen.

Zundert noteert 38% van het landelijke areaal bos- en haagplantsoen en meer

dan 56% van het provinciale areaal. Van de totale Zundertse productie neemt

bos- en haagplantsoen 72% voor haar rekening. Inmiddels zijn er ook andere

productgroepen sterk in ontwikkeling, te weten: sierheesters en klimplanten,

laan- en parkbomen, sierconiferen, rozen en vaste planten.

Hoewel het bos- en haagplantsoen nog steeds een belangrijke pijler van

boomteelt vormt, wordt met name door de jongere generatie telers in

Zundert inmiddels een breed sortiment aan producten geproduceerd,. Het

Zundertse imago van (massa)productie van bos- en haagplantsoen is dan ook

achterhaald. Er is een breed en gedifferentieerd aanbod beschikbaar in

Zundert en omgeving met unieke producten.

Planten van Sense of Nature worden met passie gekweekt in België. Samen werken Ad, Robert en Annemarie onder de naam Asra Plant bvba.

Op hun bedrijf worden talloze soorten planten zorgvuldig opgekweekt met maar één doel. De prachtige emotie van de natuur naar u brengen.

W W W . T R E E P O R T . E U

IN DE CULTUUR VAN ZUNDERT

Kennis delen met Treeport

Hazelnoot

Tot op heden heeft Treeport veel inzet en werk verzet bij het werven van

draagvlak in de sector en erbuiten. Werk dat hard nodig was om de fundering

te leggen voor succes.

Treeport is er inmiddels van doordrongen dat er nog maar één weg is voor het

succes. En dat is het vertrouwen winnen door te laten zien wat Treeport voor

de sector en de regio waard is. Dus doorpakken en uitvoeren vanuit de eigen

kracht van het doen. De West Brabantse cultuur houdt niet van flair en de

boomkwekers zijn harde werkers maar niet uitbundig. Eerst zien, dan geloven.

Binnen de regionale cultuur en streekgewoonten verandert wantrouwen in

vertrouwen als Treeport laat zien waarvoor ze staat en actief bijdraagt aan de

sector en de regionale belangen.

Binnen dezelfde regionale cultuur en streekgewoontes is het ook - not-done-

om de successen van de daken te roepen; je kop iets te ver boven het

maaiveld te steken.

Treeport zal spraakmakend zijn, zonder schreeuwerig gedrag. Treeport schuwt

de media niet als een mooi resultaat te vertellen is.

Oven voorverwarmen op 150 graden C. Klop de eiwitten met het zout stijf. Voeg in gedeelten de poedersuiker toe en blijf mixen totdat er een stevig, glanzend mengsel ontstaat. Spatel de gemalen hazelnootjes, chocola, oploskoffie en honing erdoor. Schep het mengsel in een spuitzak en spuit kleine toefjes op het bakpapier. Bak de schuimpjes ca. 30 minuten in de oven. Laat ze hierna nog even afkoelen. Hazelnootschuimpjes

www.mijnreceptenboek.nl.

W W W . T R E E P O R T . E U

HET MEEST AANTREKKELIJK

Gewone esdoorn

Treeport is een organisatie die zich inzet voor de boomteeltbedrijven in West

Brabant, met het centrum in Zundert. Treeport maakt van West Brabant het

meest aantrekkelijke boomteelt gebied van Europa. Aantrekkelijk om er te

wonen en werken, aantrekkelijk om zaken te doen, aantrekkelijk om er te

verblijven in een aantrekkelijk en schoon milieu.

Daarvoor lopen er medio 2012 meer dan 60 projecten waar door meer dan 75

mensen aan gewerkt wordt. Mensen die in de organisatie in dienst zijn,

adviseren en veel vrijwilligers vanuit de sector zelf.

Treeport organiseert bijvoorbeeld de Treerun, een vervoersdienst voor

kwekers en handelaren om er voor te zorgen dat er efficiënt wordt

getransporteerd. Met vollere vrachtwagens en slimme routes zodat er minder

vrachtverkeer in en om Zundert rijdt en er daardoor minder CO2 uitstoot is.

Boomkwekers krijgen via Treeport maatwerk cursussen aangeboden en

Treeport betrekt het beroepsonderwijs bij de activiteiten zodat ook onze

toekomstige werknemers, klaar zijn voor het prachtige vak van de

boomkweker.

Het handvormige esdoornblad is het symbool op de Canadese vlag.

De vruchtjes van esdoorn staan bekend als 'helikoptertjes': in hun val draaien ze als hefschroeven door de lucht.

De herfstkleuren van de esdoorn zijn prachtig rood.

W W W . T R E E P O R T . E U

SCHOON EN FRAAI

Zwarte populier

Treeport verzorgt een uitvoerig programma om het oppervlaktewater schoon

te krijgen en te houden. Dat doet Treeport door onder andere: minder

bestrijdingsmiddelen, eerder afvangen van vuil water, bedrijven ondersteunen

en helpen bij schoner produceren, mechanische onkruidbestrijding,

bodemleven verbeteren en biologische onkruidbestrijding.

Treeport wil graag de leefkwaliteit en leefbaarheid verbeteren. Daarvoor is

Treeport samen met de gemeente en in samenspraak met natuurbeheerders

een landschapsontwikkelingsplan aan het opstellen. Dit plan levert concrete

verbetervoorstellen om het prachtige Zundertse landschap nog aantrekkelijker

te maken en de beleving te vergroten.

Daarnaast richt Treeport 4 rotondes in, hangt in samenwerking met het

Vogelrevalidatiecentrum vogelnestkastjes op en gaat Treeport de

toegangswegen van Zundert opwaarderen met bomen en groen.

De kwaliteit van populieren- hout is niet erg hoog, maar wordt wel gebruikt voor het maken van lucifers, pulp voor kranten-papier, fruitkistjes en lucifers-dozen.

In Nederland wordt het hout ook veel gebruikt voor het maken van klompen. In kalkgebieden horen Zwarte populieren tot de belangrijkste gastheren voor Maretak.

W W W . T R E E P O R T . E U

BOMEN OP REIS

Kids over Travelling Trees

Duo bomen in Duo bossen

Enkele gasten van verblijfsaccommodaties in West Brabant krijgen bij vertrek

een boompje uit West Brabant in een biologisch afbreekbare Planty pot met

een folder waarin kort en krachtig promotie wordt gemaakt over de regio en

over de boomteelt.

Zo’n zelfde boom wordt ook door basisschoolkinderen in een Duo-bos in de

gemeente van verblijf, geplant.

Zo ontstaat een netwerk van Duo-bomen met de kern in de gemeenten van

West Brabant.

De kinderen die de boompjes planten doen dat in het educatieprogramma

“Travelling Trees” dat door de boomteeltsector wordt aangeboden.

De verblijfsgasten die een boompje hebben meegekregen zullen deze ervaring

met hun familie, collega’s en in hun vriendenkring delen.

Zij zijn daarmee ambassadeurs in hun eigen omgeving voor West Brabant en

de boomteeltsector.

Alstublieft,

Uit dankbaarheid voor uw

komst in Zundert, ontvangt u

van ons een duo-boom. We

verwachten uiteraard wel dat

u uw boompje in uw tuin of

omgeving gaat planten. Want

dat doen wij ook. Onze

kinderen planten eenzelfde

boompje in ons Duo-bos bij

ons in de gemeente.

W W W . T R E E P O R T . E U

PLANTY POTTEN

Planty Pot

Douglas

Na jaren van ontwikkeling is er een nieuwe spuitgiettechniek klaar om

biologisch afbreekbare potten prijsgunstig te fabriceren. Deze Planty Potten

zijn tot stand gekomen door het Brabants bedrijfsleven, waaronder

boomkwekers die verenigd zijn in Treeport Zundert.

De potten lijken op kunststof potten, maar ze zijn volledig gemaakt van

reststromen uit de aardappelindustrie: grijs oftewel tweede keus

aardappelzetmeel afkomstig uit spoelwater.

Minder grondstof en minder energie betekent goedkopere potten. Planty

Potten zijn evenwel stevig en daardoor goed machinaal te verwerken op

kwekerijen.

Planty Pot is ontwikkeld binnen een samenwerkingsverband van

boomkwekers en andere commerciële partijen. Het verband is onlangs een bv

geworden die onderdeel uitmaakt van Treeport.

Verschillende kwekers gaan nu de teelt in Planty Potten opstarten, waaronder

Aad Vermeer. Volgens Vermeer, die van meet af aan betrokken is bij Planty

Pot, kan er theoretisch gezien net zo goed in de biopotten worden gekweekt

als in kunststof potten. „Alle bezwaren van bestaande biopotten hebben we

nu immers getackeld.’’

Planty pot verbetert het milieu en onze gezondheid.

Uit onderzoek is gebleken dat mensen die veel vis eten PFC’s in hun bloed hebben. Dat komt omdat vissen ook plastics eten die als afval in het zeewater terecht komen.

Dus minder plastics in het milieu betekent een betere gezondheid voor de mensen.

W W W . T R E E P O R T . E U

PROMOTIE

Impressie Stand Treeport

Gaultheria

Treeport is er van overtuigd dat er in de toekomst alleen nog maar planten

afgeleverd kunnen worden die voldoen aan de verwachtingen van onze

maatschappij. Dus de planten zijn duurzaam geteeld en van een hoge

kwaliteit.

Maar ook de markt benaderen is voor boomkwekers van groot belang.

Kweken, verhandelen en zorgen dat de consumenten de planten op de beste

manier geleverd krijgen, is voor Treeport een belangrijk thema. Daarvoor zorgt

Treeport voor promotie en marketing.

Treeport helpt mee bij beurzen, promotionele uitingen, communicatie,

website en verzorgt aandacht voor de boomkwekerijproducten bij

boomfeestdagen en door fietsroutes uit te zetten.

.

W W W . T R E E P O R T . E U

WERK

Werkgelegenheid

Taxus

De boomteeltsector is de grootste werkgever en pijler van de regionale

economie.

Binnen de gemeente Zundert is de landbouw (vooral de boomteelt) met 27%

van de totale werkgelegenheid de belangrijkste werkgever.

Uiteraard heeft deze sector ook zijn weerslag op de werkgelegenheid in

andere sectoren. Wanneer Zundert en omstreken zich economisch sterk

ontwikkelt heeft dit namelijk ook positieve gevolgen voor bijvoorbeeld

koopkrachtontwikkeling en werkgelegenheid. Denk daarbij aan de horeca en

overige middenstand.

Binnen de landbouwsector in Zundert is er sprake van circa 2.000 banen.

Taxus komt in Europa van

nature voor. In tuinen, bij

boerderijen en

begraafplaatsen is deze

'wachter' veel aangeplant. Bij

voorname huizen en kastelen

vormen meters hoge hagen de

kabinetten, de coulissen van

een openluchttheater of het

ingewikkelde gangenstelsel

van een doolhof.

W W W . T R E E P O R T . E U

ZORG VOOR HET LANDSCHAP

Fraai landschap in hét boomteelt gebied

van Europa

Paardekastanje

Treeport is meer dan een stimuleringspakket voor de boomteeltsector.

Parallel aan de investeringen in agrologistiek, innovatie en marketing, omvat

Treeport investeringen in landschap, cultuur, recreatie & toerisme en

leefbaarheid.

Naast een stringent planologisch kader om verrommeling van het landschap

tegen te gaan (passieve aanpak), worden ook concrete verbeterprojecten

opgepakt (actieve inzet). Het gaat om investeringen voor onder meer

natuurversterking (EHS, beekdalen) en een kwaliteitsslag in het aantrekkelijke

coulissenlandschap.

Flankerende maatregelen op het gebied van fiets-, wandel- en ruiterroutes,

aankleding van dorpen, kunst in het landschap, toeristisch-recreatieve

informatiezuilen en cultuur- en natuureducatieve tuinen zorgen ervoor dat het

landschap ook toegankelijk en beleefbaar gemaakt wordt voor bewoners en

bezoekers.

Sinds 2004 worden

paardenkastanjes in bijna heel

Nederland aangetast door een

mysterieuze bloedingsziekte.

Bomen krijgen bruine vlekken

op de stam en 'bloeden'

donker vocht. De conditie van

veel bomen is afgenomen en

enkele bomen zijn

afgestorven. De oorzaak van

de ziekte is nog steeds niet

bekend.

W W W . T R E E P O R T . E U

TREEPORT IN BEWEGING

Auteur: Gerard de Baaij

Vandaag is een auto geland op de planeet Mars. Een voertuig dat is voorzien

van allerlei technische snufjes om onderzoek te doen. Onderzoek dat

antwoord moet geven op vele vragen uit de wetenschap, voor praktische

toepassingen in ons leven. Het is een geweldige prestatie om het mobiel te

ontwikkelen en te laten landen op de planeet die minstens 60 miljoen

kilometer van ons verwijderd is. Dat is alleen maar mogelijk doordat er

mensen zijn die decennia geleden de koppen bij elkaar hebben gestoken, hun

idealen en dromen hebben verwoord en vervolgens aan het werk zijn gegaan.

Met een visie, een duidelijk doel en met de mankracht om het samen te gaan

doen.

Zo waren medio 19e eeuw de eerste mensen in Zundert die hun visie hadden

op de economische ontwikkelingen en begonnen met het stimuleren van de

teelt van bomen voor bosaanleg. In het bijzonder Caspar van Beckhoven, die

op 27 jarige leeftijd de burgemeester van Zundert was en de gemeenteraad

wist te overtuigen om grond aan te kopen voor bosaanleg. En dat groeide uit

tot een groep van mensen die met hun innovatie en ondernemerszin de

boomteelt in Zundert een nationale en internationale grootste plaats hebben

gegeven. En ook nu nog zijn er dromers en idealisten actief in de boomteelt

van West Brabant. Zij hebben zich verenigd in Treeport om te werken aan

doelen, plannen en uitvoering ervan. Klaar zijn voor de toekomst, duurzaam

en met elkaar. Dan gaat dat mooie dingen opleveren.

Treeport blijft in beweging! 6 augustus 2012

Gerard de Baaij (1957) is sinds 2012 programmamanager van Treeport en geeft sturing aan de organisatie.

Gerard heeft een groene achtergrond en adviseert vanuit zijn bedrijf Staro op het gebied van natuur en buiten-gebied met zijn specialisme op gebiedsontwikkeling.

Zijn historisch bewustzijn geeft hij vorm als voorzitter van de heemkundekring in zijn dorp en met diverse publicaties.

W W W . T R E E P O R T . E U

.

W W W . T R E E P O R T . E U