Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1...

76
Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1 2014 Versie 1.3 1 Marchel Kaspers 1 (C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1 Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1 2 (C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1 Het NIL heeft zitting in de NEN normcommissie 341008 (Lassen).

Transcript of Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1...

Page 1: Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1 lasgroep...Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen. Na 2 draft

Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1

2014

Versie 1.3 1

Marchel Kaspers

1(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1

Ontwikkelingen op het

gebied van

NEN-EN-ISO 9606-1

2(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1

Het NIL heeft zitting in de NEN normcommissie 341008 (Lassen).

Page 2: Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1 lasgroep...Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen. Na 2 draft

Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1

2014

Versie 1.3 2

De nieuwe ISO 9606-1 werd gezamenlijk door CEN en ISO ontwikkeld onder

het akkoord van Wenen.

Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen.

Na 2 draft versies van de DIS 9606-1 de norm werd afgekeurd met maar liefst

54 blz. aan commentaar.

ISO 9606-1

3(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1

Elke lidstaat heeft de vrijheid om parallel met de NEN-EN-ISO 9606-1,

de EN 287-1 nog verder te laten bestaan tot uiterlijk oktober 2015.

NEN-EN-ISO 9606-1

4(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1

NEN-EN 287-1:2011en ingetrokken norm sinds 22-10-2013

Vervangen door: NEN-EN-ISO 9606-1: 2013 en

Status: Ingetrokken

Page 3: Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1 lasgroep...Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen. Na 2 draft

Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1

2014

Versie 1.3 3

Tot nu toe is het nog niet mogelijk om NEN-EN-ISO 9606-1 te gebruiken onder PED ondanks het feit dat deze standaard een ANNEX ZA heeft.

De PED commissie heeft de ISO 9606-1 nog steeds geblokkeerd voor de toepassing onder PED (Pressure Equipment Directive)

5

Is EN-ISO 9606-1 te gebruiken onder PED

De PED richtlijn is van toepassing op het ontwerp, de fabricage en de

overeenstemmingsbeoordeling van drukapparatuur en samenstellen

waarvan de maximaal toelaatbare druk meer dan 0,5 bar bedraagt.

(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1

De PED(Pressure Equipment Directive) richtlijn

Te denken valt aan:

Drukapparatuur zoals drukvaten, leidingen,

Installatieleidingen en onderdelen van leidingenstelsels zoals slangen,

fittingen, buizen, expansieverbindingen, pijpen e.d..

Samenstellingen van verschillende drukapparaten die een fabrikant

integreert tot een functioneel geheel.

6

De PED richtlijn

(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1

Page 4: Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1 lasgroep...Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen. Na 2 draft

Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1

2014

Versie 1.3 4

Hij wordt geblokkeerd op hoofdstuk 9.3 optie C en dat is de twee

verlengingen van het lassers certificaat.

Hoofdstuk 9.3 optie C

De kwalificaties van een lasser voor een certificaat is geldig zolang

deze wordt bevestigd volgens 9.2 en mits aan de volgende

voorwaarden is voldaan:

de lasser werkt voor dezelfde fabrikant bij wie hij of zij zijn

kwalificatie behaalde, en die verantwoordelijk is voor de vervaardiging

van het product;

7

Is NEN-EN-ISO 9606-1 te gebruiken onder PED

(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1

Hoofdstuk 9.3 optie C

Het kwaliteitsprogramma van de fabrikant is geverifieerd in

overeenstemming met ISO 3834-2 of ISO 3834-3;

de fabrikant heeft aangetoond dat de lasser lassen van aanvaardbare

kwaliteit heeft geproduceerd op basis van toepassingsnormen, de

onderzochte lassen

moeten de volgende condities bevestigen : laspositie(s ), las-type (FW,

BW), lassen met smeltbadondersteuning ( mb ) of zonder ( nb ).

8

Is EN ISO 9606-1 te gebruiken onder PED

(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1

Page 5: Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1 lasgroep...Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen. Na 2 draft

Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1

2014

Versie 1.3 5

Lasserskwalificatie certificaat

Met dit document wordt aangetoond dat een lasser

voldoende vaardigheid (en kennis) bezit om volgens

een bepaalde lasmethodebeschrijving (WPS) te

lassen. Zodanig dat zowel aan de eisen van de

vereiste kwaliteit, als aan de betreffende

specificaties wordt voldaan.

Lasserskwalificatie certificaat (LK)

Het certificaat!Garandeert het ACTUELE

kunnen!

9(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1

Lasserskwalificatie

Bij een lasserskwalificatie gaat het om de handvaardigheid

van de lasser en niet om de mechanische eigenschappen van het verbinding.

Bij uitvoer van de lasserskwalificatie en lasmethodekwalificatie is er een aantal

variabelen (afhankelijk toegepaste norm/code) die van belang zijn.

10(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1

Page 6: Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1 lasgroep...Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen. Na 2 draft

Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1

2014

Versie 1.3 6

Verschil in essentiële variabelen

EN 287-1:2011

Lasproces

Productvorm (P/T)

Type verbinding (BW/FW)

Materiaalgroep

Lastoevoegmateriaal

Afmetingen

Laspositie

Lasdetail

NEN-EN-ISO 9606-1:2013

Lasproces

Productvorm (P/T)

Type verbinding (BW/FW)

Toevoegmateriaalgroep

Lastoevoegmateriaal

Afmetingen (t / D)

Laspositie

Lasdetail

11(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1

12(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1

NEN-EN-ISO 9606-1:2013 en

Kwalificatie van lassers

Smeltlassen - Deel 1: Staalsoorten

NEN-EN-ISO 9606-1:2013

Page 7: Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1 lasgroep...Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen. Na 2 draft

Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1

2014

Versie 1.3 7

13(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1

Niet essentiële variabelen

N

Niet-essentiële variabelen moeten op de lasserskwalificatie certificaat

worden aangegeven maar hebben geen geldigheidsgebied.

14(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1

Page 8: Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1 lasgroep...Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen. Na 2 draft

Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1

2014

Versie 1.3 8

niet-essentiële variabelen

De niet essentiële variabelen staan hieronder weergegeven:

Type beschermgas;

Lastoevoegmateriaal classificatie;

Basismateriaal subgroep (NPR-CEN/TR 15608);

a-hoogte;

Aantal lagen bij een stompe lasnaad (BW);

Stroomsoort en polariteit.

15(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1

De niet-essentiële variabelen moeten op het certificaat worden vermeld!

Essentiële variabelen

16

De essentiele variabelen hebben bepalen het geldigheidsgebied van de lasserskwalificatie certificaat!

Essentiële zijn variabelen zijn: Lasprocessen: zie 4.2, 5.2, EN-ISO 4063, Het soort product: plaat (P), pijp (T), zie 4.3.1 en 5.3, Soort las: stompe las (BW), hoeklas (FW), zie 5.4, Lastoevoegmateriaalgroep of basismateriaalgroep (autogeen lassen): zie 5.5, Lastoevoegmateriaal: zie 5.6, Afmetingen van het proefstuk: neergesmolten dikte, s, of materiaaldikte, t, en

buitendiameter van de pijp, D, zie 5.7, Lasposities: zie ook 5.8 en EN-ISO 6947, Lasdetails: zie 5.9.

(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1

Page 9: Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1 lasgroep...Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen. Na 2 draft

Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1

2014

Versie 1.3 9

17(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1

18(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1

Page 10: Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1 lasgroep...Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen. Na 2 draft

Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1

2014

Versie 1.3 10

Essentiële variabelen

19

1A. Lasproces(sen)

2A. Plaat P/pijp T + stomp /hoek

3A. Toevoegmateriaalgroep

4A. Neergesmolten materiaaldikte s [mm]

5A. Materiaaldikte t + pijp D [mm]

6A. Beschermgas/ poeder EN-ISO 14175

7A. Laspositie EN-ISO 6947

8A. Stroomsoort, polariteit

9A. Gutsen/ poeder backing

10A. Materiaal backing/ backing gas

11A. Één laag/ meer lagen

12A. Lasdetails(Eenzijdig/ tweezijdig)

13A. Naar rechts- of linkslassen

(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-11A

1 13 14

De gangbare hoofdgroepen van de lasprocessen volgens NEN-EN-ISO 4063

201A

(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1

Page 11: Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1 lasgroep...Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen. Na 2 draft

Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1

2014

Versie 1.3 11

Lasprocessen volgens NEN-EN-ISO 4063

Lasprocessen volgens NEN-EN-ISO 4063

1 Booglassen

101 Metaalbooglassen

11 Booglassen zonder gasbescherming

111 Booglassen met beklede elektroden

112 Zwaartekrachtlassen met beklede elektroden

114 Booglassen met poedergevulde draad (gasloze draad)

211A

(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1

Lasprocessen volgens NEN-EN-ISO 4063

Lasproces: 111 - Booglassen met beklede elektrode.

221A

(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1

Page 12: Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1 lasgroep...Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen. Na 2 draft

Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1

2014

Versie 1.3 12

Lasprocessen volgens NEN-EN-ISO 4063

13 Gasbooglassen met afsmeltende elektrode

131 MIG-lassen met massieve draad onder bescherming van een inert gas

132 MIG-lassen met poeder gevulde draad

133 MIG-lassen met metaal gevulde draad

135 MAG-lassen met massieve draad

136 MAG-lassen gevulde draad

138 MAG-lassen met metaalpoeder gevulde draad onder bescherming van een actief gas

23

Lasprocessen volgens NEN-EN-ISO 4063

1A(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1

Lasprocessen volgens NEN-EN-ISO 4063

Lasproces: 131 - Gasbooglassen met een massieve draad

onder bescherming van een inert beschermgas.

24(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-11A

Page 13: Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1 lasgroep...Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen. Na 2 draft

Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1

2014

Versie 1.3 13

Lasprocessen volgens NEN-EN-ISO 4063

Lasproces :135 - Gasbooglassen met een massieve draad

onder bescherming van een actief beschermgas.

Lasproces: 136 - Gasbooglassen met een gevulde draad onder

bescherming van een actief beschermgas.

25(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-11A

Lasprocesen volgens NEN-EN-ISO 4063

14 Gasbooglassen met niet-afsmeltende elektrode

141 TIG-lassen met massieve draad

142 TIG-lassen zonder toevoeging van materiaal

143 TIG-lassen met gevulde draad

145 TIG-lassen met massieve draad in een reducerend beschermgas

146 TIG-lassen met gevulde draad in een reducerend beschermgas

147 TIG-lassen met een wolfraam-elektrode onder bescherming van een actief gas (TAG)

26

Lasprocessen volgens EN-ISO 4063

(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-11A

Page 14: Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1 lasgroep...Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen. Na 2 draft

Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1

2014

Versie 1.3 14

Lasprocessen volgens NEN-EN-ISO 4063

Lasproces: 141 – TIG-lassen

Booglassen met niet-afsmeltende wolfram elektrode.

Onder bescherming van een inert gas.

27(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-11A

Lasprocessen volgens NEN-EN-ISO 4063 Lasproces :142 - TIG-lassen (lassen met wolfraamelektrode

onder bescherming van een inert gas) zonder lastoevoeg materiaal.

28(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-11A

NEN-EN-ISO 14732: Laspersoneel - Het kwalificeren van bedieners en instellers voor geheel gemechaniseerd en automatisch lassen van metallische materialen

Page 15: Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1 lasgroep...Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen. Na 2 draft

Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1

2014

Versie 1.3 15

Lasproces 311- autogeen lassen.

29(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-11A

lw: naar links lassenrw: naar rechts lassen

Lasproces 311- autogeen lassen.

30(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-11A

lw: naar links lassen rw: naar rechts lassen

Page 16: Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1 lasgroep...Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen. Na 2 draft

Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1

2014

Versie 1.3 16

Geldigheidsgebieden lasprocessen

31(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-11B

Elke kwalificatieproef kwalificeert gewoonlijk slechts één lasproces.

Een wijziging van lasproces vereist een nieuwe kwalificatieproef.

Geldigheidsgebieden lasprocessen

32(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-11B

Het is echter toegelaten om een lasser te kwalificeren voor

twee of meer lasprocessen door het lassen van een enkel

proefstuk (verbinding met meervoudig proces) of door twee

of meer afzonderlijke kwalificatieproeven.

De geldigheidsgebieden van de neergesmolten dikte (s) voor

elk toegepast lasproces en voor stompe verbindingen met

meervoudig processen zijn van toepassing.

Lasproces: 141

Lasproces: 141, 136

Page 17: Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1 lasgroep...Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen. Na 2 draft

Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1

2014

Versie 1.3 17

Geldigheidsgebieden lasprocessen 135, 138

Geldigheidsgebied lasprocessen: Proefplaat gelast met: 135 Geldigheidsgebied: 135, 138

33(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-11B

wijziging van een massieve draad elektrode

135 naar een metaal gevulde draad

elektrode 138 of omgekeerd,

vereist geen nieuwe kwalificatieproef.

Lasproces: 135:Booglassen onder bescherming van een actief gas

Lasproces:138:MAG-lassen met metaal gevulde draadelektrode

MAG-lassen gasbooglassen met afsmeltende draadelektrode onder actieve gasbescherming

Geldigheidsgebieden lasproces 136

Geldigheidsgebied lasprocessen:

Proefplaat gelast met: 136

Geldigheidsgebied: 136

34(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-11B

136= MAG-lassen met gevulde draadelektrode

Page 18: Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1 lasgroep...Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen. Na 2 draft

Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1

2014

Versie 1.3 18

Geldigheidsgebieden lasprocessen 141, 142

Geldigheidsgebieden lasprocessen:

Lasproces: 141 kwalificeert : 141, 142, 143 en 145

Let op: Lasproces: 142 kwalificeert alleen 142

35(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-11B

Lasproces 141: TIG-lassen met massief lastoevoegmateriaal (draad of staaf)

Lasproces 142: TIG-lassen zonder gebruik van lastoevoegmateriaal

Essentiële variabelen

36

1A. Lasproces(sen)

2A. Plaat P/pijp T + stomp / hoek

3A. Toevoegmateriaalgroep

4A. Neergesmolten materiaaldikte s [mm]

5A. Materiaaldikte t + pijp D [mm]

6A. Beschermgas/ poeder EN-ISO 14175

7A. Laspositie EN-ISO 6947

8A. Stroomsoort, polariteit

9A. Gutsen/ poeder backing

10A. Materiaal backing/ backing gas

11A. Één laag/ meer lagen

12A. Lasdetails(Eenzijdig/ tweezijdig)

13A. Naar rechts- of linkslassen

(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-12

Page 19: Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1 lasgroep...Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen. Na 2 draft

Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1

2014

Versie 1.3 19

37(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1

Geldigheidsgebied Plaat (P) / Pijp (T) / Stompe las (BW) / Hoeklas (FW)

2B

T, BW Geldigheidsgebied T, P, BW

Lassen van pijp met een uitwendige pijpdiameter van

D > 25 mm geeft ook goedkeuring voor het lassen van plaat.

BW

38(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1

Geldigheidsgebied Plaat (P) / Pijp (T) / Stompe las (BW) / Hoeklas (FW)

2B

P, BW

tt

P, T, BW

Geldigheidsgebied

Geldigheidsgebied

Lassen in platen omvatten ook lassen in vaste pijpen met een

uitwendige diameter D ≥ 500 mm, volgens de Tabellen 9 en 10

Lassen in platen omvatten ook het lassen van roterend buizen met een

uitwendige diameter D ≥ 75 mm voor de posities PA, PB, PC en PD

BW

Page 20: Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1 lasgroep...Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen. Na 2 draft

Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1

2014

Versie 1.3 20

39(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1

Geldigheidsgebied Plaat (P) / Pijp (T) / Stompe las (BW) / Hoeklas (FW)

2B

P,T, FW P,T, FW Geldigheidsgebied

P, T, FW P, T, FW Geldigheidsgebied

Lassen in platen omvatten ook het lassen van roterend

buizen met een uitwendige diameter D ≥ 75 mm

voor de posities PA, PB, PC en PD

FW

FW

40(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1

GeldigheidsgebiedenPlaat (P) / Pijp (T) / Stompe las (BW) / Hoeklas (FW)

2B

Hoeklas (FW)

Geldigheidsgebied: FW

FW FW

Page 21: Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1 lasgroep...Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen. Na 2 draft

Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1

2014

Versie 1.3 21

41(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1

GeldigheidsgebiedenPlaat (P) / Pijp (T) / Stompe las (BW) / Hoeklas (FW)

2B

Stompe naad: BW

Geldigheidsgebied: BW

BWBW

GeldigheidsgebiedenPlaat (P) / Pijp (T) / Stompe las (BW) / Hoeklas (FW)

42(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1

Stompe naad: BW + Hoeklas: FW

Geldigheidsgebied: FW, BW

21

21

Stalen backing strip

Stalen backing strip

Page 22: Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1 lasgroep...Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen. Na 2 draft

Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1

2014

Versie 1.3 22

Essentiële variabelen

43

1A. Lasproces(sen)

2A. Plaat P/pijp T + stomp /hoek

3A. Lastoevoegmateriaalgroep

4A. Lastoevoegmateriaal type

5A. Neergesmolten materiaaldikte s [mm]

6A. Materiaaldikte t + pijp D [mm]

7A. Beschermgas/ poeder EN-ISO 14175

8A. Laspositie EN-ISO 6947

9A. Stroomsoort, polariteit

10A. Gutsen/ poeder backing

11A. Materiaal backing/ backing gas

12A. Één laag/ meer lagen

13A. Lasdetails(Eenzijdig/ tweezijdig)

14A. Naar rechts- of linkslassen

(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-13A

Groep Toevoegmateriaal voor het lassen van

Voorbeelden van toepasbare ISO normen ([xx] verwijst naar de bibliografie in de norm)

Voorbeelden van toepasbare AWS normen

FM1

Ongelegeerde en fijnkorrelige staalsoorten

ISO 2560, ISO 14341,[8] ISO 636,[1] ISO 14171,[6] ISO 17632[14]

AWS A5.1, AWS A5.18, AWS A5.17, A5.20

FM2Hoge sterkte staalsoorten ISO 18275,[21] ISO 16834,[13] ISO 26304,[25] ISO

18276[22] AWS A5.5, AWS A5.28, AWS A5.28, AWS A5.23, AWS A5.29

FM3

Kruipbestendige staalsoorten

Cr < 3,75 %

ISO 3580,[3] ISO 21952,[23] ISO 24598,[24] ISO 17634[16]

AWS A5.5, AWS A5.28, AWS A5.23, AWS 5.29

FM4

Kruipbestendige staalsoorten

3,75 ≤ Cr ≤ 12 %

ISO 3580,[3] ISO 21952,[23] ISO 24598,[24] ISO 17634[16]

AWS A5.5, AWS A5.28, AWS A5.23, AWS 5.29

FM5Roestvaste en hittevastestaalsoorten

ISO 3581,[4] ISO 14343,[9] ISO 17633[15] AWS A5.4, AWS A5.9, AWS A5.22

FM6Nikkel en nikkel legeringen ISO 14172,[7] ISO 18274[20] AWS A5.11, AWS A5.14

44

Lastoevoegmateriaal groep

(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-13A

Page 23: Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1 lasgroep...Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen. Na 2 draft

Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1

2014

Versie 1.3 23

Lastoevoegmateriaal groep

45

Europe AWS specificationsLasprocessen

311 111 141 135/136 121A 5.1 Carbon steel covered arc-welding electrodes X

A 5.2 Iron & steel gas welding rods X

A 5.3 Aluminum & aluminum alloy arc welding electrodes X

A 5.4Corrosion-resisting chromium & Cr-Ni steel covered welding

ElectrodesX

A 5.5 Low-alloy steel covered arc welding electrodes X

A 5.6 Copper & copper alloy covered electrodes X

A 5.7 Copper & copper alloy welding rods X X

A 5.8 Brazing filler metal

A 5.9

Corrosion -resisting chromium & chromium- nickel steelbare & composite metal cored & standard arc weldingelectrodes & rods

X X X

A 5.10 Aluminum & aluminum alloy welding rods & bare electrodes X X X

A 5.11 Nickel & nickel alloy covered welding electrodes X

A 5.12 Tungsten arc welding electrodes X

A 5.13 Surfacing welding rods & electrodes X X

A 5.14 Nickel & nickel alloy bare welding rods and electrodes X X X X

(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-13A

Lastoevoegmateriaal groep

46

Europe AWS specificationsLasprocessen

311 111 141 135/136 121

A 5.15 Welding rods & covered electrodes for welding cast iron X X

A 5.16 Titanium & titanium alloy bare welding rods & electrodes X X

A 5.17 Bare carbon steel electrodes & fluxes for submerged-arc welding X

A 5.18 Carbon steel filler metals for gas shielded arc welding X X

A 5.19 Magnesium alloy welding rods & bare electrodes X X X

A 5.20 Carbon steel electrodes for flux cored arc welding

A 5.21 Composite surfacing welding rods & electrodes X X X

A 5.22 Flux cored corrosion-resisting chromium & Cr-Ni steel electrodes

A 5.23 Bare low-alloy steel electrodes and fluxes for submerged arc welding X

A 5.24 Zirconium & zirconium alloy bare welding rods and electrodes X X

A 5.25 Cons. used for ES welding of carbon & high strength low alloy steels

A 5.26Cons. used for EG welding of carbon and high strength low-alloy

steelsX

A 5.27 Copper and copper alloy gas welding rods X

(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-13A

Page 24: Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1 lasgroep...Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen. Na 2 draft

Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1

2014

Versie 1.3 24

Toevoegmateriaal Geldigheidsgebied

FM1 FM2 FM3 FM4 FM5 FM6

FM1Ongelegeerde en fijnkorrelige staalsoorten x x ---- ----- ---- ----

FM2Hoge sterkte staalsoorten x x ----- ----- ----- ----

FM3

Kruipbestendige staalsoorten

Cr < 3,75 %x x x ----- ----- ----

FM4

Kruipbestendige staalsoorten

3,75 ≤ Cr ≤ 12 % x x x x ----- -----

FM5Roestvaste en hittevaste staalsoorten ---- ----- ----- ----- x ----

FM6Nikkel en nikkel legeringen ----- ----- ----- ----- x x

x duidt het toevoegmateriaal aan waarvoor de lasser gekwalificeerd wordt.---- duidt het toevoegmateriaal aan waarvoor de lasser niet gekwalificeerd wordt.

Geldigheidsgebied toevoegmateriaal groep

47(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-13B

Essentiële variabelen

48

1A. Lasproces(sen)2A. Plaat P/pijp T + stomp /hoek

3A. Lastoevoegmateriaalgroep

4A. Lastoevoegmateriaal type

5A. Neergesmolten materiaaldikte s [mm]

6A. Materiaaldikte t + pijp D [mm]

7A. Beschermgas/ poeder EN-ISO 14175

8A. Laspositie EN-ISO 6947

9A. Stroomsoort, polariteit

10A. Gutsen/ poeder backing

11A. Materiaal backing/ backing gas

12A. Één laag/ meer lagen

13A. Lasdetails(Eenzijdig/ tweezijdig)

14A. Naar rechts- of linkslassen

(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-14A

4B

Page 25: Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1 lasgroep...Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen. Na 2 draft

Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1

2014

Versie 1.3 25

49(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-14A

Lassen met een lastoevoegmateriaal kwalificeert ook voor lassen zonder

lastoevoegmateriaal, maar niet vice versa.

Voor de processen 142 en 311 (zonder lastoevoegmateriaal), is de lasser

gekwalificeerd voor de materiaalgroep die gebruikt is in de proef.

Lastoevoegmateriaal type

Lasproces:142: TIG-lassen zonder gebruik van lastoevoegmateriaal

Lasproces: 311: autogeenlassen met een zuurstof-acetyleen-gasmengsel

50(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-14A

Page 26: Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1 lasgroep...Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen. Na 2 draft

Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1

2014

Versie 1.3 26

Coating type Gedetailleerde informatie

03 Rutiel basische bekleding Titaandioxide, calciumcarbonaat

10 Cellulose bekleding Cellulose, natrium

11 Cellulose bekleding Hoog cellulose, kalium

12 Rutiel bekleding Hoog titaandioxide, natrium

13 Rutiel bekleding Hoog titaandioxide, kalium

14 Rutiel + ijzerpoeder bekleding IJzer poeder, titaandioxide

15 Basische bekleding Laag waterstof, natrium

16 Basische bekleding Laag waterstof, kalium

18 Basische + ijzerpoeder bekleding Laag waterstof, kalium, ijzerpoeder

19 Limoniet bekleding IJzeroxide, titaandioxide, kalium

20 IJzeroxide bekleding Hoog ijzeroxide

24 Rutiel + ijzerpoeder bekleding IJzer poeder, titaandioxide

27 IJzeroxide + ijzerpoeder bekleding Hoog ijzeroxide, ijzerpoeder

28 Basische + ijzerpoeder bekleding Laag waterstof, kalium, ijzerpoeder

45 Basische bekleding Elektroden voor neergaand lassen van pijpleidingen

48 Basische bekleding Laag waterstof, kalium, ijzerpoeder

51

Aanduiding type bekleding voor lastoevoegmateriaal

(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-14A

Het symbool voor het type

bekleding of voor de kern is

gebaseerd op die welke in

verschillende internationale

normen voor toevoegmaterialen

worden gegeven.

Aanduiding type bekleding voor lastoevoegmateriaal

52(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-14A

Het symbool voor het type

bekleding of voor de kern is

gebaseerd op die welke in

verschillende internationale

normen voor toevoegmaterialen

worden gegeven.

A zure bekledingB basische bekleding of basische kernC cellulosebekledingR rutielbekleding of elektrodekern – rutiel, traag stollende slakRA rutiel-zure bekledingRB rutiel-basische bekledingRC rutiel-cellulosebekledingRR dikke rutielbekledingM elektrodekern – metaalpoederP elektrodekern – rutiel, snel stollende slakS massieve draad/staafV elektrodekern – rutiel of basisch/fluorideW elektrodekern – basisch/fluoride, traag stollende slakY elektrodekern – basisch/fluoride, snel stollende slakZ elektrodekern – andere typen

Page 27: Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1 lasgroep...Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen. Na 2 draft

Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1

2014

Versie 1.3 27

LasprocesType bekleding gebruikt

in de test

Geldigheidsgebied

A, RA, RB, RC, RR, R

03, 13, 14, 19, 20, 24, 27B

15, 16, 18, 28, 45, 48

C

10, 11

111

A, RA, RB, RC, RR, R03, 13, 14, 19, 20, 24,

27x ----- -----

B15, 16, 18, 28, 45, 48 x x -----

C10, 11 ----- ----- x

x duidt het toevoegmateriaal aan waarvoor de lasser gekwalificeerd is.---- duidt het toevoegmateriaal aan waarvoor de lasser niet gekwalificeerd is.

a Voor de afkortingen, zie 4.3.2b Het type bekleding gebruikt in de lasserskwalificatieproef voor het lassen van de grondlaag

zonder smeltbadondersteuning (ss nb) is het type bekleding goedgekeurd voor het lassen van degrondlaag in de productie zonder backing (ss nb)

Geldigheidsgebied voor beklede elektroden

53(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-14B

Toevoegmaterialen gebruikt in proef Geldigheidsgebied

S M B R, P, V, W, Y, Z

Massieve draad, staaf (S) x x ---- ---

Metaal gevulde draad, staaf (M) x x ---- ---

Gevulde draad, staaf (B) ---- ---- x x

Gevulde draad, staaf (R, P, V, W, Y, Z) ---- ---- ---- x

x duidt het lastoevoegmateriaal aan waarvoor de lasser gekwalificeerd wordt.---- duidt het lastoevoegmateriaal aan waarvoor de lasser niet gekwalificeerd wordt.

a Voor de afkortingen, zie 4.3.2

b Het type gevulde draad gebruikt in de lasserskwalificatieproef voor het lassen van de grondlaag zonder

smeltbadondersteuning (ss, nb) is het type gevulde draad goedgekeurd voor het lassen van de

grondlaag in de productie zonder backing (ss, nb)

Geldigheidsgebied voor toevoegmaterialen

54(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-13B

Page 28: Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1 lasgroep...Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen. Na 2 draft

Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1

2014

Versie 1.3 28

Essentiële variabelen

55

1A. Lasproces(sen)

2A. Plaat P/pijp T + stomp /hoek

3A. Lastoevoegmateriaalgroep

4A. Lastoevoegmateriaal type

5A. Neergesmolten materiaaldikte s [mm]

6A. Materiaaldikte t + pijp D [mm]

7A. Beschermgas/ poeder EN-ISO 14175

8A. Laspositie EN-ISO 6947

9A. Stroomsoort, polariteit

10A. Gutsen/ poeder backing

11A. Materiaal backing/ backing gas

12A. Één laag/ meer lagen

13A. Lasdetails(Eenzijdig/ tweezijdig)

14A. Naar rechts- of linkslassen

(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-15A

5B

Diktegebied van het lasmetaal voor stompe verbindingen met enkel- en meervoudig proces

56(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-15A

De lasserskwalificatie proef van stompe lassen is gebaseerd op de

neergesmolten dikte per proces en uitwendige pijp diameters.

s: 12 mm (141)

t 12 mm

Page 29: Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1 lasgroep...Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen. Na 2 draft

Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1

2014

Versie 1.3 29

lasproces toegepast

voor het proefstuk

Geldigheidsgebied neergesmolten dikte gekwalificeerd volgens Tabel 6

enkelvoudig procesmeervoudig

proces

1 lasproces 1 (ss nb)2 lasproces 2 (ss mb)

bij lasproces 1: s = s1

bij lasproces 2: s = s2s = s1 + s2

Diktegebied van het lasmetaal voor stompe verbindingen met enkel- en meervoudig proces

57(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1

OPMERKING: Zie 4.3.1 voor definities van de variabelen5A

GeldigheidsgebiedNeergesmolten materiaaldikte s [mm]

58(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-15B

Geldigheidsgebied voor neergesmoltendikte van stompe lassen (BW)

neergesmolten dikte per proces in de proef s Geldigheidsgebied a,b

s < 3

s tot 3c

of s tot 2sc

grootste van beide

3 ≤ s <12 3 tot 2s d

s ≥ 12e,f ≥ 3f

Page 30: Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1 lasgroep...Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen. Na 2 draft

Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1

2014

Versie 1.3 30

GeldigheidsgebiedNeergesmolten materiaaldikte s [mm]

59(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-15B

Geldigheidsgebied voor neergesmolten dikte van stompe lassen (BW)

a Voor een enkelvoudig lasproces en hetzelfde type toevoegmateriaal is s gelijk aan de moedermateriaal dikte t.

b Voor aftakkingen is het geldigheidsgebied voor de neergesmolten dikte :

‐ Opgezette verbinding zie voorbeeld, Figuur 1 a), de neergesmolten dikte van de aftakking

‐ Ingezette of doorgestoken verbindingen: zie voorbeeld, Figuur 1 b) en c), de neergesmolten dikte van de

hoofdpijp of mantel

c Voor autogeen lassen (311): s tot 1,5s

d Voor autogeen lassen (311): 3 tot 1,5s

e De kwalificatieproef moet in tenminste 3 lagen gelast worden

f Voor meervoudig processen, s is de neergesmolten dikte per proces.

GeldigheidsgebiedNeergesmolten materiaaldikte s [mm]

60(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1

s: 12 mm (141)

t 12 mm

5B

Proefplaat (t): 12 mmGeldigheidsgebied s ≥ 12e,f = ≥ 3f

Geldigheidsgebied (s): ≥ 3

Page 31: Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1 lasgroep...Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen. Na 2 draft

Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1

2014

Versie 1.3 31

GeldigheidsgebiedNeergesmolten materiaaldikte s [mm]

61(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-15B

Geldigheidsgebied s1: < 3 = s tot 3c of s tot 2scGrootste van beide

Geldigheidsgebied s2: s ≥ 12e,f = ≥ 3f

Geldigheidsgebied 141 s1: 2,5 – 5,0 mmGeldigheidsgebied 136 s2: ≥ 3,0

GeldigheidsgebiedNeergesmolten materiaaldikte s [mm]

62(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-15B

Proefplaat (t): 12 mmGeldigheidsgebied s: ≤ 3,0 - 12 mm = 3,0 tot 2s d

Geldigheidsgebied s: ≥ 12e, f = 3,0 tot 2s d

Geldigheidsgebied 141: (s): 3,0 – 8 mmGeldigheidsgebied 136: (s): 3,0 – 32 mm

Advies:Lasproces 141: s min. 6,0 mm. (ml)

sl ?

Page 32: Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1 lasgroep...Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen. Na 2 draft

Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1

2014

Versie 1.3 32

GeldigheidsgebiedNeergesmolten materiaaldikte s [mm]

63(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-15B

Geldigheidsgebied 141: (s1): 3,0 – 10 mmGeldigheidsgebied 136: (s2): ≥ 3 mm

Geldigheidsgebied s1: 3 ≤ s < 12 = 3 tot 2sc

Geldigheidsgebied s2: s ≥ 12e,f = ≥ 3f

Essentiële variabelen

64

1A. Lasproces(sen)

2A. Plaat P/pijp T + stomp /hoek

3A. Lastoevoegmateriaalgroep

4A. Lastoevoegmateriaal type

5A. Neergesmolten materiaaldikte s [mm]

6A. Materiaaldikte t + pijp D [mm]

7A. Beschermgas/ poeder EN-ISO 14175

8A. Laspositie EN-ISO 6947

9A. Stroomsoort, polariteit

10A. Gutsen/ poeder backing

11A. Materiaal backing/ backing gas

12A. Één laag/ meer lagen

13A. Lasdetails(Eenzijdig/ tweezijdig)

14A. Naar rechts- of linkslassen

(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-16A

6B

Page 33: Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1 lasgroep...Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen. Na 2 draft

Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1

2014

Versie 1.3 33

GeldigheidsgebiedMateriaaldikte t + pijp D [mm]

65(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-16A

Geldigheidsgebied voor de materiaaldikte van het proefstuk voor hoeklassen

Materiaaldikte van het proefstuk t Geldigheidsgebied

t < 3,0 mm t tot 2t,

of 3, grootste van beide

t ≥ 3,0 mm ≥ 3,0

6B

GeldigheidsgebiedMateriaaldikte t + pijp D [mm]

66(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1

Proefplaat (t): 2,0 mm

Geldigheidsgebied (t): 2,0 - 4,0 mm

6A6B

Page 34: Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1 lasgroep...Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen. Na 2 draft

Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1

2014

Versie 1.3 34

GeldigheidsgebiedMateriaaldikte t + pijp D [mm]

67(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1

Proefplaat (t): 15 mm

Geldigheidsgebied (t): ≥ 3,0

6A6B

Uitwendige pijpmiddellijn van het proefstukª D

GeldigheidsgebiedD in mm

D ≤ 25 D tot 2xD

D > 25 ≥ 0,5 x D (25 mm min.)

a Voor holle profielen is D is de afmeting van de kleinste zijde.

GeldigheidsgebiedMateriaaldikte t + pijp D [mm]

68(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1

D in mm

6A6B

Page 35: Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1 lasgroep...Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen. Na 2 draft

Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1

2014

Versie 1.3 35

Essentiële variabelen

69

1A. Lasproces(sen)

2A. Plaat P/pijp T + stomp /hoek

3A. Lastoevoegmateriaalgroep

4A. Lastoevoegmateriaal type

5A. Neergesmolten materiaaldikte s [mm]

6A. Materiaaldikte t + pijp D [mm]

7A. Beschermgas/ poeder EN-ISO 14175

8A. Laspositie EN-ISO 6947

9A. Stroomsoort, polariteit

10A. Gutsen/ poeder backing

11A. Materiaal backing/ backing gas

12A. Één laag/ meer lagen

13A. Lasdetails(Eenzijdig/ tweezijdig)

14A. Naar rechts- of linkslassen

(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-17A

7B

Beschermgas / poeder EN-ISO 14175

(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1 707A

Page 36: Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1 lasgroep...Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen. Na 2 draft

Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1

2014

Versie 1.3 36

Beschermgas / poeder NEN-EN-ISO 14175

Beschermgassen

Aanduiding volgens NEN-EN-ISO 14175

Voorbeeld:

Voor lasproces 141 – 100% Argon = (I1)

Voor lasproces 135 – 80%Ar/20%C02, (M21)

(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1 717A

Beschermgas / poeder NEN-EN-ISO 14175

(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1 72

Geldigheidsgebied beschermgas: N.A.

7B

Page 37: Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1 lasgroep...Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen. Na 2 draft

Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1

2014

Versie 1.3 37

Essentiële variabelen

73

1A. Lasproces(sen)

2A. Plaat P/pijp T + stomp /hoek

3A. Lastoevoegmateriaalgroep

4A. Lastoevoegmateriaal type

5A. Neergesmolten materiaaldikte s [mm]

6A. Materiaaldikte t + pijp D [mm]

7A. Beschermgas/ poeder EN-ISO 14175

8A. Laspositie EN-ISO 6947

9A. Stroomsoort, polariteit

10A. Gutsen/ poeder backing

11A. Materiaal backing/ backing gas

12A. Één laag/ meer lagen

13A. Lasdetails(Eenzijdig/ tweezijdig)

14A. Naar rechts- of linkslassen

(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-18A

8B

(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1 74

Lasposities volgens

NEN-EN-ISO 6947:2011

8A

Page 38: Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1 lasgroep...Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen. Na 2 draft

Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1

2014

Versie 1.3 38

(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1 758A

Lasposities volgens

NEN-EN-ISO 6947:2011

Lasposities volgens NEN-EN-ISO 6947:2011

(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1 768A

Lasposities volgens

NEN-EN-ISO 6947:2011

Page 39: Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1 lasgroep...Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen. Na 2 draft

Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1

2014

Versie 1.3 39

Proef positie

Geldigheidsgebied

PAOnder

de hand

PCHorizontaal

PEBoven het hoofd

PFVerticaal opgaand

PGVerticaal neergaand

PA x --- --- --- ---

PC x x --- --- ---

PE (plaat) x x x --- ---

PF (plaat) x --- --- x ---

PH (pijp) x --- x x ---

PG (plaat) --- --- --- --- x

PJ (pijp) x --- X --- x

H-L045 x x X x ---

J-L045 x x X --- xOpmerking: Zie ook 5.3. Soort product

x duidt die lasposities aan waarvoor de lasser gekwalificeerd wordt.---- duidt die lasposities aan waarvoor de lasser niet gekwalificeerd wordt.

Geldigheidsgebied voor lasposities voor stompe lassen

77(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1

8B

Geldigheidsgebied voor lasposities voor hoeklassen

78

Proefpositie

Geldigheidsgebied

PAOnder

de hand

PBHorizon-taal

PCHorizon-taal

PDBoven het

hoofd

PEBoven het

hoofd

PFVerticaal opgaand

PGVerticaal

Neer-gaand

PA x --- --- --- --- --- ---

PB x x --- --- --- --- ---

PC x x x --- --- --- ---

PD x x x x x --- ---

PE (plaat) x x x x x --- ---

PF (plaat) x x --- --- --- x ---

PH (pijp) x x x x x x ---

PG (plaat) --- --- --- --- --- --- x

PJ (pijp) x x --- x x --- x

Opmerking: Zie ook 5.3. Soort product

x duidt die lasposities aan waarvoor de lasser gekwalificeerd wordt.---- duidt die lasposities aan waarvoor de lasser niet gekwalificeerd wordt.

(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-18B

Page 40: Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1 lasgroep...Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen. Na 2 draft

Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1

2014

Versie 1.3 40

Lassen in pijpen met dezelfde uitwendige diameter

79

PH

PC

H-L045

(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-18B

NEN-EN-ISO 6947:2011

Lassen in pijpen met dezelfde uitwendige diameter

80

PJ

PC

J-L045

(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-18B

Page 41: Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1 lasgroep...Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen. Na 2 draft

Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1

2014

Versie 1.3 41

Meerder lasposities in één werkstuk D ≥ 150 mm

81(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-18B

Essentiële variabelen

82

1A. Lasproces(sen)

2A. Plaat P/pijp T + stomp /hoek

3A. Lastoevoegmateriaalgroep

4A. Lastoevoegmateriaal type

5A. Neergesmolten materiaaldikte s [mm]

6A. Materiaaldikte t + pijp D [mm]

7A. Beschermgas/ poeder EN-ISO 14175

8A. Laspositie EN-ISO 6947

9A. Stroomsoort, polariteit

10A. Gutsen/ poeder backing

11A. Materiaal backing/ backing gas

12A. Één laag/ meer lagen

13A. Lasdetails(Eenzijdig/ tweezijdig)

14A. Naar rechts- of linkslassen

(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-19A

9B

Page 42: Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1 lasgroep...Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen. Na 2 draft

Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1

2014

Versie 1.3 42

Stroomsoort, polariteit

Lasproces: 111, (Booglassen met beklede elektroden)

- Doorlassen, elektroden op DC – pool

- Vullen en sluiten, elektroden op DC + pool

(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1 83

Geldigheidsgebied stroomsoort, polariteit: N.A.

9B

Essentiële variabelen

84

1A. Lasproces(sen)

2A. Plaat P/pijp T + stomp /hoek

3A. Lastoevoegmateriaalgroep

4A. Lastoevoegmateriaal type

5A. Neergesmolten materiaaldikte s [mm]

6A. Materiaaldikte t + pijp D [mm]

7A. Beschermgas/ poeder EN-ISO 14175

8A. Laspositie EN-ISO 6947

9A. Stroomsoort, polariteit

10A. Boogtype

10A. Gutsen/ poeder backing

11A. Materiaal backing/ backing gas

12A. Één laag/ meer lagen

13A. Lasdetails(Eenzijdig/ tweezijdig)

14A. Naar rechts- of linkslassen

(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-110A

10B

Page 43: Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1 lasgroep...Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen. Na 2 draft

Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1

2014

Versie 1.3 43

Boogtypen: 135, 136, 138

85(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-110B

Een lasser die in het kortsluitbooggebied (proces 131, 135 of 138) is

gekwalificeerd, mag ook met andere materiaal overdrachtsvormen lassen

(globulair, open, sproei), echter niet omgekeerd.

Dit geeft direct de vraag: hoe bepaal ik of ik in het kortsluitboog

gebied aan het lassen ben?

Boogtypen: 135, 136, 138 volgens NEN-EN-ISO 4063

86(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-110B

Kortsluit-overgang Globulaire overgang Sproei-overgang Puls-overgang

Page 44: Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1 lasgroep...Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen. Na 2 draft

Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1

2014

Versie 1.3 44

Globale werkgebieden 135, 136, 138

Diameter lasdraad

mm

Kortsluitboog Sproeiboog

Ampère Volt Ampère Volt

0,81,01,21,6

50 . . 12070 . . 160120 . . 200150 . . 200

14 . . 1816 . . 1917 . . 2018 . . 21

140 . . 180180 . . 250230 . . 360260 . . 390

23 . . 2824 . . 3025 . . 3226 . . 34

Toepassing Dunne platen, middelmatig dikke en dikke platen 'in positie', doorlassen bij platen en pijpen

Vullagen en hoeklassen in positie PA en PB.

De beste laseigenschappen worden bereikt indien de spanning en de draadsnelheid (lasstroom) goed op elkaar zijn afgesteld. Bij gebruik van CO2-gas dient de spanning ongeveer 3 Volt hoger te worden ingesteld.

Globale werkgebieden van de verschillende diameters massieve lasdraad

87(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-110B

Materiaalovergang bij booglasprocessen volgens NEN-EN-ISO 4063

Materiaalovergang bij lasprocessen: 131, 135 enz.

Noem het type boog achter het procesnummer:

Kortsluit-overgang

Globulaire overgang

Sproei-overgang

Puls-overgang

88(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-110B

Page 45: Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1 lasgroep...Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen. Na 2 draft

Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1

2014

Versie 1.3 45

Geldigheidsgebied boogtypen lasprocessen 135, 136, 138

Eigenshappen Kortsluitboog lassen (135, 138)

Draaddiameter

Stroomsterkte

Boogspanning maximaal

Booggeluid

Warmte inbreng

Druppelgrootte

Aantal kortsluitingen

Aantal druppels per sec.

Inbranding

1,0 mm

70 – 160 Ampere

16 - 19 Volt

Sterk knetterend

Gering

Gem. 1 a 2 x draad diameter

60 – 180

Gering

Smal

(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1 89

Kortsluitboog lassen kwalificeert

ook de ander booggebieden:

Globulair-, Sproei- en Pulsboog.

10B

Einde kortsluitfase en hernieuwde brandfase

KortsluitingBoog brandt

Kortsluit booglassen

Fase 3

Fase 2

Fase 1

Stroom-en spanningsverloop bij normaal kortsluitbooglassen

10B(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1

Page 46: Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1 lasgroep...Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen. Na 2 draft

Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1

2014

Versie 1.3 46

ColdArc

Einde kortsluitfase en hernieuwde brandfase

KortsluitingBoog brandt

Fase 1 Fase 2 Fase 3

Stroom en spanningsverloop bij het ColdArc-lasproces

10B(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1 91

Stroom en spanningsverloop bij het STT-lasproces

(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1 9210B

Page 47: Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1 lasgroep...Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen. Na 2 draft

Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1

2014

Versie 1.3 47

Principe van het CMT-proces

Cold Metal Transfer-proces (CMT)

(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1 93

Geldigheidsgebied boogtypen lasprocessen 135, 136, 138

Globulair-, Sproei- en Pulsbooglassen kwalificeert

niet het kortsluitbooglassen.

Eigenshappen Sproeiboog (135, 136)

Draaddiameter

Stroomsterkte

Boogspanning

Booggeluid

Warmte inbreng

Druppelgrootte

Aantal druppels per sec.

Inbranding

1,2 mm

230 – 360 Ampere

25 – 32 Volt

Zoemend

Hoog

Kleiner dan draad diameter

Groot

Breed

(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1 9410B

Page 48: Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1 lasgroep...Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen. Na 2 draft

Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1

2014

Versie 1.3 48

Geldigheidsgebieden STT, Coldarc en andere type

(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1 9510B

Indien de stroombron gesteld als een conventionele lasmachine met

CV of CP stroom – spanningskarakteristiek, kan men een lasser voor

kortsluitboog kwalificeren.

Procesvarianten

(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1 9610B

Naast de verschillende beschikbare boogtypes is er per applicatie specifieke apparatuur die de mogelijkheid biedt om het proces te optimaliseren.

Voor hogere neersmelt en/of lassnelheid kan gebruik gemaakt worden van: Tandem en Twin-arc lassen; TIME; SpeedArc ForcArc Rapid-melt; Speed Weld Rapid Weld Speed Pulse Plasma-Mig Laser-MIG/MAG-Hybride Pro-Pulse™; Enz

Page 49: Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1 lasgroep...Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen. Na 2 draft

Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1

2014

Versie 1.3 49

Geldigheidsgebieden STT, Coldarc en andere type

(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1 9710B

Wat te doen met een moderne stroombron, die op soms zeer vernuftigewijze met de materiaaloverdracht omspringt?

Moderne stroombronnen die een “gemodificeerde kortsluitboog” kunnen instellen zijn waar een lage warmte-inbreng wenselijk is bieden o.a.:

CMT;

Cold-arc;

Cold Weld;

STT;

SpeedRoot;

RMD™ CMT

STT

Geldigheidsgebied STT

(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1 98

Geldigheidsgebied STT:

Globulair-, Sproei- en Pulsboog,

behalve kortsluitbooglassen

10B

Page 50: Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1 lasgroep...Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen. Na 2 draft

Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1

2014

Versie 1.3 50

Geldigheidsgebied Coldarc

(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1 99

Geldigheidsgebied Coldarc:

Globulair-, Sproei- en Pulsboog, behalve kortsluitbooglassen.

10B

Geldigheidsgebied boogtypen lasprocessen 135, 136, 138 volgens NEN-EN-ISO 4063

kortsluitboog lassen kwalificeert ook de ander

booggebieden: (Globulair-, Sproei- en Pulsboog)

Globulair-, Sproei- en Pulsbooglassen kwalificeert

niet het kortsluitbooglassen

100(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-110B

D: Kortsluit-overgang

G: Globulaire overgang

S: Sproei-overgang

P: Puls-overgang

NEN-EN-ISO 4063

Page 51: Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1 lasgroep...Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen. Na 2 draft

Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1

2014

Versie 1.3 51

Hoe vullen we dit in op het lasserkwalificatiecertificaat

101(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-110B

Test pieceRange of

qualification

Transfer modeD (Dip transfer or short circuit)

Other/all transfer modes

NEN-EN-ISO 4063

Hoe vullen we dit in op het lasserkwalificatiecertificaat

102(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-110B

Test piece Range of qualification

Transfer mode

G S P CMT; Cold-arc; Cold Weld; STT; SpeedRoot; RMD™

All transfer modes

except

D, (Dip transfer or short

circuit)

Page 52: Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1 lasgroep...Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen. Na 2 draft

Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1

2014

Versie 1.3 52

Lasproces 135 gelast in 5 en 15 mm plaat

103(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-110B

5,0 mmA: 2,5

15 mmA: 4,0

Vraag:

Met welke stroomsterkte en boogspanning moet de binnenhoeklassen gelast worden?

Las 1: Boogtype?

Las 2: Boogtype?

Aantal lasserskwalificaties?

Lasproces: 135Laspositie: PBDraad diameter: 1,0 mmBeschermgas: M21

Las 1 Las 2

Essentiële variabelen

104

1A. Lasproces(sen)

2A. Plaat P/pijp T + stomp /hoek

3A. Lastoevoegmateriaalgroep

4A. Lastoevoegmateriaal type

5A. Neergesmolten materiaaldikte s [mm]

6A. Materiaaldikte t + pijp D [mm]

7A. Beschermgas/ poeder EN-ISO 14175

8A. Laspositie EN-ISO 6947

9A. Stroomsoort, polariteit

10A. Boogtype

11A. Gutsen/ poeder backing

12A. Materiaal backing/ backing gas

13A. Één laag/ meer lagen

14A. Lasdetails(Eenzijdig/ tweezijdig)

15A. Naar rechts- of linkslassen

(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1

11A12A14A

11B12B14B

Page 53: Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1 lasgroep...Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen. Na 2 draft

Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1

2014

Versie 1.3 53

Lasdetail van het proefstuk

Geldigheidsgebied

Geen smeltbad

onder-steuning(ss, nb)

Met smeltbadonder-steuning

(ss, mb)

Twee-zijdiglassen

(bs)

Gas smeltbadonder-

steuning(ss, gb)

Consu-mableinsert

(ci)

Poeder smeltbad

onder-steuning(ss, fb)

Geen s.o. (ss,nb) x x x x --- x

Met s.o. (ss, mb) --- x x --- --- ---

Tweezijdig lassen(bs) --- x x --- --- ---

Gas s.o. (ss, gb) --- x x x --- ---

Consumable insert (ci) --- x x --- x ---

Poeder s.o. (ss, fb) --- x x --- --- x

x duidt die lassen aan waarvoor de lasser wordt gekwalificeerd.--- duidt die lassen aan waarvoor de lasser niet wordt gekwalificeerd.

s.o. smeltbadondersteuning

Geldigheidsgebied voor lasdetails

105(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1

11B12B14B

Essentiële variabelen

106

1A. Lasproces(sen)

2A. Plaat P/pijp T + stomp /hoek

3A. Lastoevoegmateriaalgroep

4A. Lastoevoegmateriaal type

5A. Neergesmolten materiaaldikte s [mm]

6A. Materiaaldikte t + pijp D [mm]

7A. Beschermgas/ poeder EN-ISO 14175

8A. Laspositie EN-ISO 6947

9A. Stroomsoort, polariteit

10A. Boogtype

11A. Gutsen/ poeder backing

12A. Materiaal backing/ backing gas

13A. Één laag/ meer lagen

14A. Lasdetails(Eenzijdig/ tweezijdig)

15A. Naar rechts- of linkslassen

(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-113A

13B

Page 54: Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1 lasgroep...Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen. Na 2 draft

Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1

2014

Versie 1.3 54

Proefstuk

Enkele laag (sl)

Meer lagen (ml)

Enkele laag (sl) x ---

Meer lagen (ml)ª x x

x duidt de laagtechniek aan waarvoor de lasser wordt gekwalificeerd--- duidt de laagtechniek aan waarvoor de lasser niet wordt gekwalificeerd

a Gedurende de uitvoering van de lasproef moet de keurmeester de eerste laag visueel beoordelen in overeenstemming met paragraaf 7.

a Als een lasser wordt gekwalificeerd voor een meer lagen stompe las en hij/zij maakt de aanvullende hoeklas zoals omschreven in 5.4 e), wordt hij/zij gekwalificeerd voor zowel meer lagen als enkele laag hoeklassen.

Geldigheidsgebied voor laagtechniek bij hoeklassen

107(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-113B

Tabel 12 Geldigheidsgebied voor hoeklassen

Proefstuk Geldigheidsgebied

enkelelaag (sl)

meerlagen (ml)

enkele laag (sl) X -

meer lagen (ml) X X

108

108(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-113B

Tijdens het lassen van het proefstuk moet de keurmeester visuele inspectie verrichten op de 1e laag volgens de eisen van Par. 7.

B Als een lasser gekwalificeerd is voor een meerlaags stompe las en hij of zij maakt een aanvullende hoeklas zoalsomschreven in 5.4 e), dan is hij of zij gekwalificeerd voor meerlaags en enkellaags hoeklassen.

Page 55: Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1 lasgroep...Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen. Na 2 draft

Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1

2014

Versie 1.3 55

Niet essentiële variabelen

109

16 Aantal lagen bij butweld

17 a-hoogte

18 Middelen/ opmerkingen

19 Basismateriaal subgroep (NPR-CEN-ISO/TR 15608

20 Verlenging a/b/c

21 Aanvullende hoeklas

22 Kenmerk

23 Datum van uitgifte

(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-116

110(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1

Aantal laslagen

16

1 laslaag

2 laslagen

/ meer laslagen

Page 56: Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1 lasgroep...Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen. Na 2 draft

Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1

2014

Versie 1.3 56

111(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1

Aantal laslagen

16

Snoer 1

1e laslaag

Snoer 2 en 3

2e laslaag

Niet essentiële variabelen

112

16 Aantal lagen bij butweld

17 a-hoogte

18 Middelen/ opmerkingen

19 Basismateriaal subgroep (NPR-CEN-ISO/TR 15608

20 Verlenging a/b/c

21 Aanvullende hoeklas

22 Kenmerk

23 Datum van uitgifte

(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-116

Page 57: Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1 lasgroep...Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen. Na 2 draft

Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1

2014

Versie 1.3 57

113(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1

a-hoogte

a: Ontwerpkeelhoogte

17

114(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1

a-hoogte

a: Ontwerpkeelhoogte

PB

a 3

17

Page 58: Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1 lasgroep...Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen. Na 2 draft

Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1

2014

Versie 1.3 58

Niet essentiële variabelen

115

16 Aantal lagen bij butweld

17 a-hoogte

18 Middelen/ opmerkingen

19 Basismateriaal subgroep (NPR-CEN-ISO/TR 15608

20 Verlenging a/b/c

21 Aanvullende hoeklas

22 Kenmerk

23 Datum van uitgifte

(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-116

De kwalificatieproef

De kwalificatieproef moet uitgevoerd worden met lastoevoegmateriaal

uit één van de groepen vermeld in

Tabel 2. Wanneer gelast wordt met een lastoevoegmateriaal niet

vermeld in Tabel 2, dan is een afzonderlijke proef vereist.

Het basismateriaal dat gebruikt wordt voor de kwalificatieproef dient

geschikt te zijn en afkomstig van een materiaalgroep uit ISO/TR 15608,

groepen 1 tot en met 11

(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1 11619

Page 59: Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1 lasgroep...Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen. Na 2 draft

Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1

2014

Versie 1.3 59

Basismateriaal subgroep (NPR-CEN-ISO/TR 15608

De staalsoorten zijn in groepen met gelijke metallurgische en

lastechnische eigenschapen ingedeeld volgens

Dezelfde groepen kunnen nu gebruikt worden voor de

lasmethode beschrijvingen volgens EN ISO 15609-1 : 2004

CR ISO/TR 15608

(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1 11719

Trekproef

Minimale rekgrens ReH

(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1 11819

Page 60: Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1 lasgroep...Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen. Na 2 draft

Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1

2014

Versie 1.3 60

Basismateriaal subgroep (NPR-CEN-ISO/TR 15608Groep Sub-groep Staaltype

1

Staal met gespecificeerde minimale rekgrens ReH 460 N/mm² a en analyse in % :C 0,25 ; Si 0,60 ; Mn 1,80 ; Mo 0,70b; S 0,045; P 0,045 ; Cu 0,40b; Ni 0,5b;Cr 0,3 (0,4 voor gietwerk)b; Nb 0,06; V 0,12b; Ti 0,05

1.1 Staal met een gespecificeerde rekgrens ReH 275 N/mm²

1.2 Staal met een gespecificeerde rekgrens 275 N/mm² ReH 360 N/mm²

1.3 Genormaliseerd fijnkorrel staal met een gespecificeerde rekgrens ReH > 360 N/mm²

1.4 Weerbestendige staalsoorten waarvan de chemische samenstelling voor de enkelvoudige elementen de onder 1 gespecificeerde waarden te boven gaat

2

Thermo mechanisch behandeld fijnkorrel staal en gietstaal met een gespecificeerde minimale rekgrens van ReH > 360 N/mm²

2.1 Thermomechanisch behandeld fijnkorrel staal en gietstaal met een gespecificeerde minimale

rekgrens van 360 N/mm² < ReH 460 N/mm²

2.2 Thermomechanisch behandeld fijnkorrel staal en gietstaal met een gespecificeerde minimale

rekgrens van > 460 N/mm²

3

Afgeschrikt en ontlaten staal en precepitatie hardend staal (behalve roestvast staal) met een minimale rekgrens van ReH > 360 N/mm²

3.1 Afgeschrikt en ontlaten staal en precipitatie hardend staal (behalve roestvast staal) met een minimale rekgrens van 360 N/mm² < ReH 690 N/mm²

(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1 11919

Niet essentiële variabelen

120

16 Aantal lagen bij butweld

17 a-hoogte

18 Middelen/ opmerkingen

19 Basismateriaal subgroep (NPR-CEN-ISO/TR 15608

20 Verlenging a/b/c

21 Aanvullende hoeklas

22 Kenmerk

23 Datum van uitgifte

(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-120

Page 61: Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1 lasgroep...Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen. Na 2 draft

Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1

2014

Versie 1.3 61

Eerste kwalificatie

De geldigheid van de lasserskwalificatie begint op de datum van het lassen van het (de)

proefstuk(ken), onder voorwaarde dat de vereiste proeven zijn uitgevoerd en de

beproevingsresultaten aanvaardbaar zijn.

De geldigheid van het certificaat mag verlengd worden zoals gespecificeerd in 9.3.

De gekozen methode van verlengen van de kwalificatie volgens 9.3, a) of b) of c), moet op het

certificaat vermeld worden op het moment van uitgifte.

121(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-120

Een lasserskwalificatie is aan een geldigheidsduur gebonden.

Dit vereist een hele organisatie in bedrijven.

122 M.K.122(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1

30

Page 62: Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1 lasgroep...Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen. Na 2 draft

Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1

2014

Versie 1.3 62

Bevestiging van de geldigheid

De kwalificaties van een lasser voor een proces moeten elke

6 maanden door de persoon die verantwoordelijk is voor laswerkzaamheden of door een

keurmeester/keuringsinstantie worden bevestigd.

Hierbij wordt bevestigd dat de lasser heeft gewerkt binnen het bereik van de kwalificatie en

verlengt de geldigheid van de kwalificatie voor een nieuwe periode van 6 maanden.

123(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-120

6 maanden 6 maanden 6 maandenUitgifte

Geldigheidstermijn NEN-EN-ISO 9606-1Verlenging (vooraf a, b, of c aangeven)

a. Na drie (3) jaar, opnieuw kwalificeren

b. Na twee (2) jaar, onderzoek uit laatste periode van zes maanden middels

RT, UT of DT

c. Onbeperkt geldig zolang:

Werkzaam bij dezelfde werkgever

Werkt volgens laskwaliteitssysteem EN-ISO 3834-2 of -3 (aantoonbaar)

Lasser maakt lassen van acceptabele kwaliteit (gedocumenteerd m.b.t. positie, type, en lasdetail)

124(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-120

Page 63: Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1 lasgroep...Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen. Na 2 draft

Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1

2014

Versie 1.3 63

Geldigheidstermijn NEN-EN-ISO 9606-1Methode b:

Elke 2 jaar moeten er twee lassen worden gemaakt tijdens de laatste 6maanden van de geldigheidsperiode worden beproefd door middel van radiografisch of ultrasoon onderzoek of destructief onderzoek en worden geregistreerd.

De aanvaardbaarheidseisen voor onvolkomenheden moeten overeenkomstig hoofdstuk 7 zijn. De beproevingsresultaten moeten aantonen dat de lasser met inachtneming van de oorspronkelijke lasomstandigheden heeft gewerkt, met uitzondering van de dikte en de uitwendige diameter.

Deze proef verlengt de kwalificaties van de lasser voor een volgende 2 jaar.

125(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-120

Geldigheidstermijn NEN-EN-ISO 9606-1Methode c:

De kwalificatie van een lasser is geldig zolang deze wordt bevestigd volgens 9.2 en aan de volgende voorwaarden is voldaan:

de lasser werkt voor dezelfde fabrikant bij wie hij of zij zijn kwalificatie heeft behaald, en die verantwoordelijk is voor de vervaardiging van het product;

het kwaliteitssysteem van de fabrikant is geverifieerd in overeenstemming met ISO 3834-2 of ISO 3834-3;

de fabrikant kan aantonen dat de lasser lassen van aanvaardbare kwaliteit heeft geproduceerd op basis van toepassingsnormen. De onderzochte lassen moeten de volgende condities bevestigen: laspositie(s ), las-type (FW, BW), lassen met smeltbadondersteuning ( mb ) of zonder ( nb ).

126(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-120

Page 64: Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1 lasgroep...Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen. Na 2 draft

Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1

2014

Versie 1.3 64

Niet essentiële variabelen

127

16 Aantal lagen bij butweld

17 a-hoogte

18 Middelen/ opmerkingen

19 Basismateriaal subgroep (NPR-CEN-ISO/TR 15608

20 Verlenging a/b/c

21 Aanvullende hoeklas

22 Kenmerk

23 Datum van uitgifte

(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-119

Geldigheidsgebied BW en FW

BW niet geldig voor FW

Volgens NEN-EN-ISO 9606-1 is dat een lasserskwalificatie van

een stompe las geen hoeklas kwalificeert!

128 M.K.(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1 128

Page 65: Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1 lasgroep...Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen. Na 2 draft

Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1

2014

Versie 1.3 65

Lasserskwalificatie van een stompe las geeft geen kwalificatie voor een hoeklas, maar door

een extra binnen hoeklas proefstuk te lassen, samen met de kwalificatie van de stompe las,

kan er gekwalificeerd worden.

FW, BW

Er wordt in de norm de mogelijkheid geboden om tegelijk met de kwalificatie van je stompe

las een extra hoeklas te lassen met platen van minimaal 10 mm dikte

met 1 las snoer in de PB positie.129 M.K.

(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1 129

Herstart in de grondlaag en de sluitlaag

130(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1

In de beoordelingslengte van de proefstukken moeten ten minste één stop en één

herstart in de grondlaag en de sluitlaag aanwezig zijn.

Open V-naad

Herstart grondlaag

Indien er meerdere processen gebruikt worden dan dient er voor ieder proces ten minste één stop en één

herstart in de grondlaag en de sluitlaag aanwezig te zijn.

Herstart sluitlaag

Herstart

Page 66: Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1 lasgroep...Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen. Na 2 draft

Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1

2014

Versie 1.3 66

Herstart in de grondlaag en de sluitlaag

131(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1

In de beoordelingslengte van de proefstukken moeten ten minste één stop en één

herstart in de grondlaag en de sluitlaag aanwezig zijn.

Stompe lassen mogen een hoeklas kwalificeren indien er een aanvullend hoekproefstuk

is gelast met elk proces, lastoevoegmateriaal (FM) groep en elektrode kern of bekleding.

Het proefstuk moet tenminste 10 mm dik zijn, of gelijk aan de dikte van het proefstuk gebruikt

voor de stompe las indien de dikte kleiner is dan 10 mm, en gelast met een hoeklas in één

laag in de PB positie.

Met deze aanvullende proef zal de lasser gekwalificeerd zijn voor alle hoeklassen waarbij de

kwalificatievariabelen van de stompe las gebruikt moeten worden om het geldigheidsgebied

te bepalen voor hoeklassen ( bv tabellen 7, 8, 10 en 12).

De hoeklas posities PA en PB worden gekwalificeerd met deze proef.

132 M.K.(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1 132

Geldigheidsgebied BW en FW

Page 67: Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1 lasgroep...Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen. Na 2 draft

Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1

2014

Versie 1.3 67

Soort las

133(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1

Stompe naad: BW + Hoeklas: FW

Geldigheidsgebied: FW, BW

21

21

Stalen backing strip

Stalen backing strip

Niet essentiële variabelen

134

16 Aantal lagen bij butweld

17 a-hoogte

18 Middelen/ opmerkingen

19 Basismateriaal subgroep (NPR-CEN-ISO/TR 15608

20 Verlenging a/b/c

21 Aanvullende hoeklas

22 Kenmerk

23 Datum van uitgifte

(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-122

Page 68: Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1 lasgroep...Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen. Na 2 draft

Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1

2014

Versie 1.3 68

LasserskwalificatiecertificaatAlle essentiële variabelen (13x incl. materiaalovergang)

Vermelding van de volgende niet-essentiële variabelen

Stoomsoort en polariteit

Basismateriaal groep / subgroep

Beschermgas

Meerdere werkstukken op één certificaat kan alleen bij verschil in:

Soort las (BW/FW)

Laspositie (PA, PB,…)

Neergesmolten lasdikte (s)

135(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-122

136

Kenmerk NEN-EN-ISO 9606-1 Normnummer: ISO 9606-1

Essentiële parameters

Proces volgens EN ISO 4063

Soort product: P/T

Soort las: BW/FW

Toevoegmateriaalgroep: FM

142 en 311(nm): materiaalgroep vlgs: CR ISO/TR 15608

Lastoevoegmateriaal: A/B/C/R/M/S/nm/…

Afmeting proefstuk: s, t en D

Laspositie volgens: EN ISO 6947

Lasdetails: fb/bs/ci/lw/mb/gb/ml/nb/rw/sl/ss

(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-122

Page 69: Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1 lasgroep...Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen. Na 2 draft

Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1

2014

Versie 1.3 69

137

Kenmerk NEN-EN-ISO 9606-1

(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-122

Kenmerk:

Designation:EN-ISO 9606-1:2013 141 P BW FM1 S t10 PF ml ss nb

Kenmerk:

DesignationEN-ISO 9606-1:2013 135 P FW FM1 S t12 PB ml

Het kenmerk van een lasserskwalificatie bestaat uit de volgende onderdelen in de aangegeven volgorde (het systeem is zo ingericht dat het kan worden

gebruikt voor automatisering)

Het type bescherm- en backinggas mogen niet in het kenmerk worden opgenomen, maar worden opgenomen in het lasserskwalificatiecertificaat.

Niet essentiële variabelen

138

16 Aantal lagen bij butweld

17 a-hoogte

18 Middelen/ opmerkingen

19 Basismateriaal subgroep (NPR-CEN-ISO/TR 15608

20 Verlenging a/b/c

21 Aanvullende hoeklas

22 Kenmerk

23 Datum van uitgifte

(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-123

Page 70: Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1 lasgroep...Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen. Na 2 draft

Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1

2014

Versie 1.3 70

Datum van uitgifte

Vanaf datum waarop de proefstukken zijn gelast, mits de vereiste onderzoek zijn uitgevoerd en de resultaten acceptabel zijn.

Het certificaat dient elke 6 maanden te worden herbevestigd door:

Persoon verantwoordelijk voor lasactiviteiten of inspecteur.

Anders wordt/worden het/de certificaat/certificaten ongeldig.

139(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-123

6 maanden 6 maanden 6 maandenUitgifte

140

pWPS voorlopige lasmethodebeschrijving of WPS

Afmetingen vereiste proefstukken

Afname lasserskwalificatie

Aanvaardbaarheidseisen onvolkomenheden

Beproevingsmethoden

(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1

Page 71: Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1 lasgroep...Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen. Na 2 draft

Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1

2014

Versie 1.3 71

Kwaliteitsniveau NEN-EN-ISO 5817

Beoordelingscriteria per kwaliteitsniveau:

Niveau B Streng

Niveau C Gemiddeld

Niveau D Matig

141

Kwaliteitsniveaus van onvolkomenheden per lasonvolkomenheid

ingedeeld met volgnummer en nummer volgens

NEN-EN-ISO 6520 een onderverdeling van de grenswaarden

(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1

Aanvaardbaarheidseisenvoor onvolkomenheden volgens NEN-EN-ISO 5817

142(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-132

Page 72: Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1 lasgroep...Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen. Na 2 draft

Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1

2014

Versie 1.3 72

Kwaliteitsniveau NEN-EN-ISO 5817

Een lasser is gekwalificeerd indien de onvolkomenheden voldoen aan EN-ISO 5817,

kwaliteitsniveau B.

Behalve voor de volgende soorten onvolkomenheden waarvoor kwaliteitsniveau C moet

gelden:

Bovenmatige lasdikte 1.9 ;

Bovenmatige convexiteit 1.10;

Bovenmatige keelhoogte 1.21;

Bovenmatige doorlassing 1.11;

Inkarteling 1.4).

143(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1

144

pWPS voorlopige lasmethodebeschrijving of WPS

Afmetingen vereiste proefstukken

Afname lasserskwalificatie

Aanvaardbaarheidseisen onvolkomenheden

Beproevingsmethoden

(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1

Page 73: Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1 lasgroep...Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen. Na 2 draft

Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1

2014

Versie 1.3 73

145(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1

Beproevingsmethoden

Beproevingsmethoden

146(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1

BeproevingsmethodenStompe las

(in plaat of pijp)Hoeklas en aftakking

Visueel onderzoek volgens EN-ISO 17637 voorgeschreven voorgeschreven

Radiografisch onderzoek volgens EN-ISO 17636 voorgeschrevena,b,c niet voorgeschreven

Buigproef volgens EN-ISO 5173 voorgeschrevena,b,d niet van toepassing

Breekproef volgens EN-ISO 9017 voorgeschrevena,b,d voorgeschrevene,f

a Of een radiografisch onderzoek, of een buigproef of een breekproef moeten worden uitgevoerd.

b Indien een radiografisch onderzoek wordt uitgevoerd, dan zijn aanvullende buig-of breekproeven voorgeschreven voor de lasprocessen 131, 135, 138 en 311.

c Het radiografisch onderzoek mag worden vervangen door een ultrasoon onderzoek volgens ISO 17640[19] voor diktes ≥ 8 mm in ferritische staalsoorten. In dit geval zijn de aanvullende testen genoemd in voetnoot b niet vereist.

d Voor uitwendige diameter s D ≤ 25 mm, mogen de buig-of breekproeven worden vervangen door een kerftrekproef van het completeproefstuk(een voorbeeld is te zien in figuur 9).

e De breekproeven mogen worden vervangen door een macroscopisch onderzoek volgens ISO 17639[18], van ten minste tweedoorsneden, tenminste één doorsnede moet genomen zijn uit een stop/herstart locatie.

f De breekproeven op pijp, mogen vervangen worden door radiografisch onderzoek

32

Page 74: Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1 lasgroep...Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen. Na 2 draft

Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1

2014

Versie 1.3 74

147

Een tegenbreek- of een tegendwarsbuigproefstaafof een zijbuigproefstaaf

(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1

Legendalf beoordelingslengte1 een tegenbreek- of een tegendwarsbuigproefstaaf of een zijbuigproefstaaf2 een normaalbreek- of een normaaldwarsbuigproefstaaf of een zijbuigproefstaaf3 een tegenbreek- of een tegendwarsbuigproefstaaf of een zijbuigproefstaaf4 een normaalbreek- of een normaaldwarsbuigproefstaaf of een zijbuigproefstaaf

32

(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1 148

Uitvoeren van de buigproeven

Standaard buigproeven:

2 stuks grondlaag buigproef ;

2 stuks sluitlaag buigproef.

Page 75: Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1 lasgroep...Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen. Na 2 draft

Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1

2014

Versie 1.3 75

Soort product Breedte van het proefstuk voor de breekproef in mm

Plaat (P) Uitwendige middellijn D, van pijp (T)ª

x ≥ 100 ≥ 35

--- 50 ≤ D < 100 ≥ 20

--- 25 < D < 50 ≥ 10

a Voor een pijpen met een uitwendige middellijn D ≤ 25 mm, wordt voor het kerfslagproefstuk figuur 9 aanbevolen.

Breedte van het proefstuk voor de breekproef

149(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-132

Voor vragen

Marchel Kaspers

[email protected]

Bedankt voor uw aandacht

Vragen ????

150(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1

Page 76: Ontwikkelingen op het gebied van NEN-EN-ISO 9606-1lasgroepnoord.nl/index_htm_files/EN 9606-1 lasgroep...Het doel was om na goedkeuring een NEN-EN-ISO 9606-1 te bekomen. Na 2 draft

Het opstellen van lasserskwalificaties volgens de NEN-EN-ISO 9606-1

2014

Versie 1.3 76

Voor vragen

Marchel Kaspers

[email protected]

Auteursrecht voorbehouden.

Behoudens uitzondering door de wet gesteld mag zonder schriftelijke toestemming van het

Nederlands Instituut voor Lastechniek niets uit deze presentatie worden verveelvoudigd

en/of openbaar gemaakt door middel van fotokopie, microfilm, opslag in computerbestanden

of anderszins, hetgeen ook van toepassing is op gehele of gedeeltelijke bewerking.

151(C) Marchel Kaspers NEN-EN-ISO 9606-1