ONTHEFFINGSNOTA INPLANTING VAN 6 BIJKOMENDE … · bijlage 7: inplantingkaart met aanduiding van...

INPLANTING VAN 6 WINDTURBINES IN EEN GEZAMENLIJKE AANVRAAG TE LOENHOUT/SINT-LENAARTS

Pagina 1

ONTHEFFINGSNOTA

INPLANTING VAN 6 BIJKOMENDE WINDTURBINES TE LOENHOUT/SINT-LENAARTS, TEN

OOSTEN VAN DE E19

WINDTURBINEPROJECT E 19


Pagina 2

INHOUD

INHOUD .................................................................................................................................................. 2

BIJLAGEN ................................................................................................................................................ 6

KAARTEN ................................................................................................................................................ 8

TABELLEN .............................................................................................................................................. 9

1. INLEIDING .................................................................................................................................... 10

2. INITIATIEFNEMERS. .................................................................................................................... 13

3. BESCHRIJVING VAN HET PROJECT............................................................................................. 15

3.1. ALGEMEEN ........................................................................................................................... 15

3.2. TECHNISCHE KENMERKEN VAN HET PROJECT ............................................................... 21

4. WONEN ......................................................................................................................................... 27

5. GELUID.......................................................................................................................................... 28

5.1. ALGEMEEN ........................................................................................................................... 28

5.2. HUIDIGE REGELGEVING ...................................................................................................... 30

5.3. RESULTATEN ....................................................................................................................... 32

5.4. GELUIDSPRODUCTIE DOOR TRAILING EDGE SERRATIONS ........................................... 33

5.5. INFRASOON GELUID, INFRAGELUID, LAAGFREQUENT GELUID (). ................................ 35

5.6. CONCLUSIE ........................................................................................................................... 38

6. SLAGSCHADUW ............................................................................................................................ 39

6.1. RESULTATEN VAN DE SLAGSCHADUWSTUDIE ................................................................ 39

6.2. CONCLUSIE ........................................................................................................................... 58

7. EFFECTEN OP GEZONDHEID ...................................................................................................... 59

7.1. PROBLEEMSTELLING .......................................................................................................... 59

7.2. CONCLUSIE ........................................................................................................................... 61

8. EFFECTEN OP HET AGRARISCHE GEBIED ................................................................................ 62

8.1. INLEIDING ............................................................................................................................ 62


Pagina 3

8.2. WERKPLATFORMEN EN TOEGANGSWEGEN .................................................................... 66

8.3. WERKEN VOOR HET AANLEGGEN VAN DE ELEKTRISCHE KABELS. .............................. 69

8.4. PREVENTIEVE MAATREGELEN .......................................................................................... 71

8.5. CONCLUSIE ........................................................................................................................... 72

9. EMISSIES NAAR DE BODEM. ....................................................................................................... 73

9.1. AANLEGFASE ....................................................................................................................... 73

9.1.1. BODEMTYPOLOGIE ......................................................................................................... 73

9.1.2. VERSTORING VAN DE DIEPERE GEOLOGIE .................................................................. 74

9.1.3. BODEMVERDICHTING ..................................................................................................... 74

9.1.4. GRONDGEBRUIK .............................................................................................................. 74

9.1.5. BODEMKWALITEIT ......................................................................................................... 74

9.2. EXPLOITATIEFASE .............................................................................................................. 75

9.2.1. BODEMTYPOLOGIE ......................................................................................................... 75

9.2.2. BODEMVERDICHTING ..................................................................................................... 75

9.2.3. GRONDGEBRUIK .............................................................................................................. 75

9.2.4. BODEMKWALITEIT ......................................................................................................... 76

9.3. AFBRAAKFASE ..................................................................................................................... 76

9.4. CUMULATIEVE EFFECTEN .................................................................................................. 76

9.5. GRENSOVERSCHRIJDENDE EFFECTEN ............................................................................. 76

9.6. MAATREGELEN DIE WORDEN INGEZET OM DE EFFECTEN OP DE BODEM TE

VOORKOMEN OF TE BEPERKEN. ................................................................................................... 77

9.7. CONCLUSIE ........................................................................................................................... 77

10. EFFECTEN OP WATER............................................................................................................. 78

10.1. BESPREKING VAN DE EFFECTEN ................................................................................... 78

10.2. MILDERENDE MAATREGELEN ....................................................................................... 80

10.3. CONCLUSIE ....................................................................................................................... 81

11. EFFECTEN VAN TRANSPORTEN. ............................................................................................ 82

11.1. ALGEMEEN ....................................................................................................................... 82

11.2. TRANSPORTEN EN WERKEN VOOR HET AANLEGGEN VAN DE WERKPLATFORMS

EN DE TOEGANGSWEGEN. .............................................................................................................. 82


Pagina 4

11.3. TRANSPORTEN EN WERKEN VOOR HET AANLEGGEN VAN DE ELEKTRISCHE

KABELINFRASTRUCTUUR. ............................................................................................................. 83

11.4. TRANSPORTEN EN WERKEN VOOR HET LEVEREN EN DE BOUW VAN DE

HOOGSPANNINGSINFRASTRUCTUUR (CABINES). ....................................................................... 83

11.5. TRANSPORTEN EN WERKEN VOOR HET LEVEREN EN PLAATSEN VAN DE

FUNDERINGEN. ................................................................................................................................ 84

11.6. TRANSPORTEN EN WERKEN VOOR HET LEVEREN EN PLAATSEN VAN DE MASTEN,

DE WIEKEN EN DE GONDEL; .......................................................................................................... 84

11.7. TRANSPORTEN VOOR HET NIVELLEREN VAN DE BODEM EN WEGHALEN VAN DE

BOUWMATERIALEN. ....................................................................................................................... 85

11.8. TRANSPORTEN IN HET KADER VAN DE OPSTART VAN DE WINDTURBINE. ............ 85

11.9. CONCLUSIE ....................................................................................................................... 85

12. EFFECTEN BESCHERMD EN NIET BESCHERMD ERGOED ................................................... 86

12.1. ALGEMEEN ....................................................................................................................... 86

12.2. PRIORITIZERING .............................................................................................................. 86

12.3. INPLANTINGEN VAN WINDTURBINES IN BESCHERMD EN NIET-BESCHERMD

ERFGOED. ......................................................................................................................................... 87

12.3.1. ANKERPLAATSEN ............................................................................................................ 91

12.3.2. RELICTZONES EN TRADITIONELE LANDSCHAPPEN ................................................... 92

12.4. ALGEMENE AANDACHTSPUNTEN ................................................................................. 93

12.4.1. CLUSTERING EN VORMGEVING ..................................................................................... 93

12.4.2. RICHTLIJNEN VOOR VORMGEVING VANUIT DE OMZENDBRIEF ................................ 95

12.4.3. BIJKOMENDE AANDACHTSPUNTEN .............................................................................. 97

12.5. VISUALISATIESTUDIE ..................................................................................................... 97

12.6. NOTA AANLEGINFRASTRUCTUUR ................................................................................. 97

12.7. CONCLUSIE ....................................................................................................................... 98

13. VEILIGHEID .............................................................................................................................. 99

13.1. ALGEMEEN ....................................................................................................................... 99

13.2. OVERZICHT CRITERIA VOOR PLAATSGEBONDEN MENSRISICO IN VLAANDEREN .. 99

13.3. TOEPASSING VAN DE AFSTANDSREGELS ................................................................... 100

13.4. AFSTANDEN NAAR ANDERE INFRASTRUCTUREN .................................................... 101


Pagina 5

13.5. TECHNISCHE MAATREGELEN ...................................................................................... 105

13.6. CONCLUSIE ..................................................................................................................... 106

14. EFFECTEN OP FAUNA EN FLORA ......................................................................................... 110

14.1. BESPREKING VAN DE EFFECTEN ................................................................................. 110

14.2. ADVISERING DOOR ANB ............................................................................................... 117

14.3. CONCLUSIE ..................................................................................................................... 121

15. LUCHTVAART ......................................................................................................................... 122

16. ANDERE GEBIEDEN ............................................................................................................... 125

16.1. BEDRIJVENTERREINEN ................................................................................................ 125

16.2. ZEEHAVENGEBIEDEN ................................................................................................... 125

16.3. SPORT –EN RECREATIEGEBIEDEN .............................................................................. 125

17. EINDCONCLUSIES .................................................................................................................. 126

17.1. AANLEGFASE.................................................................................................................. 126

17.2. EXPLOITATIEFASE ........................................................................................................ 126


Pagina 6

BIJLAGEN

BIJLAGE 1: INPLANTINGKAART MET AANDUIDING VAN DE VOLLEDIGE VOORGESTELDE

PROJECTZONE CENTRAAL OP DE KAART (DETAIL RONDOM 2.000 M).

BIJLAGE 2: INPLANTINGKAART MET AANDUIDING VAN DE BELANGRIJKSTE RUIMTELIJKE

STRUCTUREN VAN HET GEBIED (AANGEVEN VAN DE GROOTSCHALIGE

INFRASTRUCTUREN, NL. AUTOSNELWEGEN, HOOFDWEGEN, HOOGSPANNINGSLIJNEN,

KANALEN, HOGE GEBOUWEN, ARCEREN VAN WOONKERNEN). WEERGAVE OP

LUCHTFOTO.

BIJLAGE 3: INPLANTINGKAART MET AANDUIDING IN GROEN VAN NATUURGEBIEDEN EN

SPECIFIEKE BESCHERMINGSZONES (HABITATGEBIED, VOGELRICHTLIJNGEBIED,…)

ZOALS AANGEGEVEN OP HET GEWESTPLAN, EN AANGEVULD MET DE

PLEISTERGEBIEDEN, BROEDGEBIEDEN, TREKROUTES,….

NATUURTOETS INZAKE MOGELIJKE EFFECTEN VAN DE PLAATSING VAN

WINDTURBINES OP AANWEZIGE FAUNA (STUDIE EN TELLINGEN UITGEVOERD DOOR DE

FIRMA GRONTMIJ (SWECO)).

BIJLAGE 4: INPLANTINGKAART MET AANDUIDING IN ORANJE VAN LANDSCHAPPELIJK WAARDEVOL

AGRARISCH GEBIED ZOALS AANGEGEVEN OP HET GEWESTPLAN, EN AANGEVULD MET

DE BESCHERMDE EN/ OF WAARDEVOLLE LANDSCHAPPEN EN MONUMENTEN ZOALS

AANGEGEVEN IN DE LANDSCHAPSATLAS EN DE ATLAS BESCHERMD ERFGOED.

TOETSING VAN HET PROJECT AAN DE BESCHERMDE GEBIEDEN MET EEN BIJZONDERE

LANDSCHAPPELIJKE WAARDE.

BIJLAGE 5: INPLANTINGKAART MET AANDUIDING VAN DE VOLLEDIGE VOORGESTELDE

PROJECTZONE CENTRAAL OP DE KAART.

BIJLAGE 6: INPLANTINGKAART MET AANDUIDING VAN GEWESTPLANBESTEMMINGEN IN KLEUR.

BIJLAGE 7: INPLANTINGKAART MET AANDUIDING VAN INDIVIDUELE VREEMDE WONINGEN,

WOONGEBIEDEN, KANTOORGEBOUWEN EN ANDERE VERBLIJFSGEBOUWEN GELEGEN

OP MINDER DAN 500 METER VAN DE WINDTURBINES.

BIJLAGE 8: STUDIE MET BETREKKING TOT DE COMPATIBILITEIT VAN HET PROJECT MET DE

VLAREM SECTORALE MILIEUVOORWAARDEN INZAKE GELUID (STUDIE UITGEVOERD

DOOR DBA-PLAN).


Pagina 7

BIJLAGE 9: INPLANTINGKAART MET SLAGSCHADUWCONTOUREN VAN 4, 8, 16, EN 32 UREN PER

JAAR, EN UITGAANDE VAN EEN BEWOLKINGSGRAAD VAN 65%, EN MET VERMELDING

VAN DE AANGENOMEN ASHOOGTE EN ROTORDIAMETER, WEERGAVE OP LUCHTFOTO.

SLAGSCHADUWSTUDIE (STUDIE UITGEVOERD DOOR WINDKRACHT VLAANDEREN).

BIJLAGE 10: VEILIGHEIDSSTUDIE MET BETREKKING TOT DE REALISATIE VAN HET PROJECT.

BIJLAGE 11: BOUWPLANNEN.

BIJLAGE 12: BELANGRIJKE ADVIEZEN.

BIJLAGE 13: MER-SCREENINGSNOTA.


Pagina 8

KAARTEN

FIGUUR 1 OVERZICHTKAART VAN DE LOCATIE MET AANDUIDING VAN DE WINDTURBINES IN DE

RUIME OMGEVING, ALSOOK EEN ARBITRAIRE NUMMERING ......................................................................................... 17

FIGUUR 2 OVERZICHTKAART VAN DE LOCATIE: ................................................................................................................... 20

FIGUUR 3: ACHTERGRONDGELUID EN TURBINEGELUID .................................................................................................. 28

FIGUUR 4 GELUIDSBELASTINGSKAART DEEL SINT-LEENAARTS – LOENHOUT (NACHT). .............................. 29

FIGUUR 5 FOTOS VAN AANGEBRACHT SERRATIONS .......................................................................................................... 34

FIGUUR 6 SCHEMATISCHE VOORSTELLING VAN DE TRAILING EDGE SERRATIONS (BRON: ENERCON

GMBH): ....................................................................................................................................................................................................... 34

FIGUUR 7 SLAGSCHADUW CONTOUREN VOORAFGAAND AAN HET NEMEN VAN MILDERENDE

MAATREGELEN, OVERZICHT. .......................................................................................................................................................... 53


MAATREGELEN, ZUIDELIJK DEEL. ............................................................................................................................................... 55


MAATREGELEN, NOORDELIJK DEEL. .......................................................................................................................................... 56


MAATREGELEN, CENTRAAL DEEL. .............................................................................................................................................. 57

FIGUUR 11 FOTO'S VAN DE FUNDERING VAN EEN WINDTURBINE ............................................................................. 65

FIGUUR 12: MOGELIJK KABELTRACE VOOR AANSLUITING WINTURBINES ............................................................. 70

FIGUUR 13 SITUERING RELICTZONES, LIJNRELICTEN, ANKERPLAATSEN, LANDSCHAPPELIJK

WAARDEVOL GEBIED. ......................................................................................................................................................................... 89

FIGUUR 14 WEERGAVE VAN DE LANDSCHAPPELIJK WAARDEVOLLE AGRARISCHE GEBIEDEN. .................. 90

FIGUUR 15 VEILIGHEIDCONTOUREN ....................................................................................................................................... 108

FIGUUR 16 BEBAKENINGSVOORSCHRIFTEN IN DE DAGPERIODE ............................................................................. 123

FIGUUR 17 BEBAKENINGSVOORSCHRIFTEN IN DE NACHTPERIODE ....................................................................... 123


Pagina 9

TABELLEN

TABEL 1 EEN NIET EXHAUSTIEVE LIJST VAN WINDTURBINES (4 NOORDELIJKE WINDTURBINES) .......... 21

TABEL 2 EEN NIET EXHAUSTIEVE LIJST VAN WINDTURBINES (2 ZUIDELIJKE WINDTURBINES) ................ 22

TABEL 3 POSITIEVE MILIEUEFFECTEN. ..................................................................................................................................... 25

TABEL 4: RICHTWAARDEN GELUID ............................................................................................................................................. 31

TABEL 5 COÖRDINATEN VAN DE REPRESENTATIEVE SLAGSCHADUW GEVOELIGE OBJECTEN (SGO). ..... 39

TABEL 6 MET DE OPGAVEN VAN DE OVERSCHRIJDING IN UREN PER DAG, ALSOOK HET AANTAL UREN

NOODZAKELIJKE STILSTAND TEN EINDE AAN DE REGLEMENTERING TE KUNNEN VOLDOEN. ................... 43

TABEL 7 MET DE OPGAVEN VAN DE OVERSCHRIJDING IN UREN PER JAAR, ALSOOK HET AANTAL UREN

NOODZAKELIJKE STILSTAND TEN EINDE AAN DE REGLEMENTERING TE KUNNEN VOLDOEN. ................... 47

TABEL 8 PERCENTAGE STILSTAND VAN HET TOTAAL OPERATIONELE UREN. .................................................... 51

TABEL 9 OVERZICHT VAN DE AAN TE BRENGEN VERHARDINGEN ............................................................................. 68


Pagina 10

1. INLEIDING

Het hier behandelde project beoogt de realisatie van in totaal zes bijkomende

windturbines ten oosten van de E19 op het grondgebied van de gemeenten Loenhout en

Sint-Lenaarts. Het project wordt geïnitieerd door twee partijen die het project

gezamenlijk ontwikkelen. Eén van de zes windturbines wordt gepland door EDF Luminus

en vijf van de windturbines worden gepland door Mega Windy.

Het project werd reeds in 2014 gestart door Mega Windy met de vergunningaanvraag

voor het plaatsen van 3 windturbines. Een van de geplande windturbines zou echter een

te grote hinder hebben veroorzaakt voor de plaatselijke fauna. De vergunningaanvraag

werd ingetrokken. De stedenbouwkundige ambtenaar verzocht tevens het project ruimer

te bekijken zodat het volledig potentieel van de zone, met betrekking tot windenergie, kon

worden geëvalueerd en ingevuld. Hieruit vloeide de vernieuwde aanvraag in 2016 voor

het plaatsen van 5 windturbine in dezelfde zone. Het initiatief werd gekoppeld aan dit van

EDF Luminus die tevens een windturbine in dezelfde zone wenste te plaatsen. In totaal

werd het gezamenlijk project gebracht op 6 windturbines.

De vergunningen voor het project werden finaal aangevraagd eind 2016. Ondertussen

werden in dezelfde regio reeds andere windturbines vergund waardoor het aantal

windturbines meer dan 20 bedroeg. De initiatiefnemer nam het standpunt in dat er geen

MER – plicht voor het project is, met volgende motivering:

“De door MEGA WINDY en EDF LUMINUS geplande windturbines vormen geen

milieutechnische eenheid (MTE) met de reeds vergunde en gerealiseerde

windturbines nabij het geplande project. Hierdoor dient het project niet te worden

beschouwd als een project waarvoor een project MER moet worden opgemaakt.

Een milieutechnische eenheid wordt in artikel 1.1.2 DABM en artikel 1.1.2 van Vlarem

II gedefinieerd. Indien er geen materiele en/ of operationele samenhang bestaat

tussen de verschillende inrichtingen, is er geen sprake van een MTE. De louter

geografische nabijheid volstaat immers niet om te oordelen dat er sprake zou zijn

van een MTE (RvS, nr. 113.943,10 december 2002, Buyck). Het loutere feit dat

windturbines in de buurt van andere windturbines zijn gelegen en dus vanuit

stedenbouwkundige oogpunt een cluster vormt met die andere windturbines, kan er

dus niet toe leiden dat er sprake zou zijn van een MTE. Het stedenbouwkundig

principe van de clustering van windturbines is immers vreemd aan het concept van


Pagina 11

de MTE dat enkel betrekking heeft op de milieu hygiënische aspecten van de

inrichting.

In casu is vast te stellen dat er van enige materiele of operationele samenhang geen

sprake is: de windturbines van MEGA WINDY en EDF LUMINUS en de windturbines

van Electrabel, Storm en Aspiravi nabij het geplande project worden volledig

onafhankelijk van elkaar geëxploiteerd en er bestaat in hoofde van MEGA WINDY of

EDF LUMINUS geen enkele intentie om bij de exploitatie van de inrichting tot een

dergelijke samenhang te komen. Het feit dat in het aanvraagdossier werd rekening

gehouden met de cumulatieve effecten van het project en de omliggende projecten,

doet daaraan geen afbreuk. Er is bijgevolg geen sprake van een MTE.

Er is ook geen sprake van MTE met reeds aanwezige turbines, vermits de aanvragers

geen enkele band hebben met de uitbaters van de bestaande turbines en de turbines

uit deze aanvraag volledig onafhankelijk worden geëxploiteerd. Dit betekent echter

niet dat er geen rekening wordt gehouden met de reeds aanwezige turbines. In deze

nota en de mer-screeningsnota wordt duidelijk uitgelegd in hoeverre rekening wordt

gehouden met de reeds bestaande en/of vergunde turbines:

• Op gebied van geluid werd een cumulatieve studie gedaan, en bepaald in

hoeverre de bijkomende turbines moeten gereduceerd worden, zodat er

nergens een overschrijding is van de geluidsnormenµ

• Voor slagschaduw werd eerst bepaald hoeveel slagschaduw de objecten reeds

ontvangen van de huidige turbines, en dan gekeken of er al dan niet nog

slagschaduw is toegelaten.

• Voor veiligheid werd eveneens een cumulatieve studie gedaan.

• De passende beoordeling met betrekking tot natuur houdt in haar analyse

rekening met de 22 windturbines die in de regio vergund en gebouwd zijn

(inclusief de geplande windturbines die het voorwerp zijn van deze

aanvraag).

Bovendien is hoe dan ook vast te stellen dat uit de Lokalisatienota en het

administratief dossier blijkt dat er van een aanzienlijke invloed op een bijzonder

beschermd gebied geen sprake is. Uit de MER-screening, blijkt ook dat het project

geen aanzienlijke effecten zal hebben ten aanzien van het omgevende milieu. Ook

hierdoor is de opmaak van een MER niet noodzakelijk.”

De dienst MER bracht op 10 april 2017 een advies uit aan de heer Bart Vissers dat:


Pagina 12

”Het project in de vergunningsaanvraag valt onder rubriek 3i) van bijlage II. Er dient

dus een project-MER of ontheffing opgesteld te worden.”

In het kader van dit advies wordt deze ontheffingsnota opgemaakt. Deze Ontheffingsnota

geeft een grondige analyse van de visuele, akoestische, landschappelijke en elke mogelijke

andere impact van het project op de omgeving. Het project wordt beschreven als een

totaal project van 6 windturbines, waarbij alle effecten cumulatief worden bekeken, ook

samen met de reeds bestaande en vergunde windturbines in de regio. De verschillende

deelgebieden en specifieke aspecten die enkel één van de aanvragers aangaan werden

afzonderlijk onderzocht. De ontheffingsnota toont duidelijk aan dat het project geen

aanzienlijke gevolgen kan hebben voor het milieu. In de bijlage 12 worden eveneens reeds

de uitgebrachte adviezen opgenomen die door de verschillende administraties werden

uitgebracht gedurende de reeds gevoerde procedures.


Pagina 13

2. INITIATIEFNEMERS.

Hieronder kunnen de details van de twee initiatiefnemers worden gevonden:

Naam: MEGA WINDY Statuut CVBA Contactpersoon: Jan Philippo Adres: KRUISBOS 12 2920 KALMTHOUT Tel: +32 (0) 475 46 83 22 E-Mail: [email protected] Mega Windy cvba is een vennootschap die bestaat uit 5 lokale ondernemers uit

Kalmthout:

• Heman Delcroix van DBT bulktransport

• Jos Dejongh van bouwonderneming Jos Dejongh.

• Henk Philippo van Philippo Rozen.

• Jan Philippo van Rozenkwekerij Power Roses.

• Jan Pieter Stehouwer, Power Energy Kalmthout.

MEGA WINDY wil meewerken aan een duurzame oplossing voor de toekomstige

energieproductie. De activiteiten van MEGA WINDY zullen zich in eerst instantie

concentreren op de opwekking van elektriciteit vanuit windturbines maar ook andere

duurzame oplossingen zullen in de toekomst onderzocht worden.

Naam: EDF Luminus Statuut NV Contactpersoon David Petitfils Adres: Markiesstraat 1, 1000 Brussel Tel: +32 (0)497 511 308 E-Mail: [email protected]

EDF LUMINUS is de tweede grootste elektriciteitsproducent en energieleverancier op de

Belgische energiemarkt, EDF Luminus, maakt deel uit van de groep EDF. Het bedrijf is een

historisch groene energieproducent en beschikt over elektriciteitscentrales op aardgas,

windmolenparken en waterkrachtcentrales op verschillende sites in Vlaanderen en

Wallonië. Daarnaast bezit EDF Luminus ook enkele participaties in nucleaire installaties.

Onder het merk Luminus verkoopt het bedrijf elektriciteit en gas aan 1,7 miljoen

particuliere en zakelijke klanten. Het commercieel marktaandeel bedraagt ruim 20%. EDF


Pagina 14

Luminus is daarnaast ook actief op de nationale en internationale energiemarkten als aan-

en verkoper van gas en elektriciteit. Het bedrijf telt ongeveer 1000 medewerkers.


Pagina 15

3. BESCHRIJVING VAN HET PROJECT.

3.1. ALGEMEEN

Het totaal project van 6 windturbines wordt gesitueerd in de deelgemeenten Loenhout (4

windturbines) en Sint-Lenaarts (2 windturbines). Ten zuidoosten van de E 19 en de Hoge

snelheid treinverbinding wensen de aanvragers 6 windturbines te plaatsen met een

vermogen van maximaal 3,4 MW elk (= 3.400 kW). Dit impliceert een maximaal totaal

geïnstalleerd vermogen van 20,4 MW. De turbines zijn voorzien parallel met de E19 en de

parallel hiermee lopende Hogesnelheidslijn naar Nederland. Vijf windturbines worden

voorzien door de vennootschap Mega Windy en één van de windturbines wordt voorzien

door de vennootschap EDF Luminus.

Hieronder kan een lijst gevonden worden van de windturbines in de onmiddellijke regio van het geplande project, inclusief de geplande windturbines, die in de studies werden meegenomen: TABEL 1: OVERZICHT VAN DE IN REKENING GEBRACHT WINDTURBINES VOOR DEZE STUDIE.

X Y MERK TYPE DIAMETER MASTHOOGTE EXPLOITANT STATUS

1 172.726 233.387 VESTAS V90 90,00 m 105,00 m ELECTRABEL/ENGIE GEBOUWD




5 172.750 232.322 ENERCON E-82 82,00 m 108,40 m ASPIRAVI GEBOUWD







12 169.738 229.666 TE BEPALEN DOOR EXPLOITANT

122,00 m 139,00 m ELECTRABEL/ENGIE IN PROCEDURE


122,00 m 139,00 m ELECTRABEL/ENGIE IN PROCEDURE


117,00 m 121,50 m ASPIRAVI VERGUND


122,00 m 139,00 m ASPIRAVI VERGUND


122,00 m 139,00 m STORM VERGUND


Pagina 16


110,00 m 145,50 m MEGA WINDY IN PROCEDURE








122,00 m 139,00 m EDF LUMINUS IN PROCEDURE




Pagina 17


Pagina 18

FIGUUR 1 OVERZICHTKAART VAN DE LOCATIE MET AANDUIDING VAN DE WINDTURBINES IN DE RUIME OMGEVING, ALSOOK EEN ARBITRAIRE NUMMERING De windturbines in de ruime omgeving werden aangeduid op de bovenstaande kaart.

Deze 22 windturbines worden allen in de studies meegenomen voor de

effectenberekening en beoordeling. In de verdere studies en bijlagen worden niet steeds

deze 22 windturbines aangeduid, daar anders de schaal van de plannen niet toelaat een

duidelijk overzicht en voldoende detail te bieden. Alle windturbines binnen een straal van

2 kilometer rond de geplande windturbines worden aangegeven. Voor de geluid – en

slagschaduwstudies worden alle 22 windturbines en hun effecten aangeduid.

De nieuwe turbines zijn volgens het gewestplan gepland in een agrarisch gebied (vier

windturbines te Loenhout) en landschappelijk waardevol agrarisch gebied (twee

windturbines te Sint-Lenaarts). Ook de ruime omgeving is agrarische gebied met

uitzondering van het snelwegcomplex van Minderhout met een tankstation en

snelwegrestaurant, gelegen in dienstverleningsgebied.

Ten noorden van deze zone ligt o.a. de E10-plas van Minderhout, dewelke natuurgebied

is. Langsheen de E19 staan er actueel reeds verschillende windturbines, daarnaast zijn er

nog windturbines in ontwikkeling / reeds vergund.

De ruime omgeving van het projectgebied wordt gekenmerkt door een vrij open

landbouwgebied, met een aantal lijnvormig natuurlijke elementen zoals bomenrijen,

beekjes of houtkanten. Ten noorden van de turbines zijn er tevens enkele bosfragmenten

aanwezig. De meest noordelijke windturbine is gelegen in een open weidegebied en ligt

het dichtst (maar nog steeds op voldoende afstand) t.o.v. de voornaamste groengebieden

in de omgeving nl. de E10- plas Den Aerd.

De stroomproductie van deze windturbines wordt geschat op maximaal 8.976.000,00

kWh per windturbine per jaar. Deze stroom zal worden geïnjecteerd op het publieke

elektriciteitsnet.

Samenvatting van de belangrijkste kenmerken van de vier noordelijk gesitueerde windturbines (Loenhout): Vermogen per windturbine (in MW): Max. 3,4 MW Rotordiameter windturbines: Max. 110 m Tiphoogte maximaal: 200 meter Sturing en regeling: Pitch / variabel toerental


Pagina 19

Samenvatting van de belangrijkste kenmerken van de 2 meest zuidelijk gesitueerde windturbines (Sint-Lenaarts): Vermogen per windturbine (in MW): Max. 3,4 MW Rotordiameter windturbines: Max. 122 m Tiphoogte maximaal: 200 meter Sturing en regeling: Pitch / variabel toerental Coördinaten volgens Lambert (BE) GDII:

Windturbine X Y

Windturbine 1 173.820 233.263

Windturbine 2 173.401 232.578

Windturbine 3 172.535 231.256

Windturbine 4 171.883 230.176

Windturbine 5 170.743 229.254

Windturbine 6 170.328 228.803


Pagina 20

FIGUUR 2 OVERZICHTKAART VAN DE LOCATIE:


Pagina 21

3.2. TECHNISCHE KENMERKEN VAN HET PROJECT

De geplande 6 windturbines hebben een rotor met drie wieken, die draaien bij een laag

toerental. Traag draaiende windturbines worden als “statiger” en minder storend ervaren

dan de snel draaiende types.

De toren is van het volle type (buismast) en is in staal, beton of een combinatie van beide

uitgevoerd. De kleur van de windturbines is niet-reflecterend lichtgrijs (RAL 7035); alleen

de mastvoet kan een andere kleur krijgen.

De initiatiefnemers doen op vandaag geen definitieve uitspraak over het

windturbinetype. In praktijk zullen de initiatiefnemers pas na een prijsvraag beslissen

welk type windturbine er zal opgericht worden. Aangezien een prijsvraag niet te

verantwoorden is, vooraleer er zekerheid bestaat over het verwerven van een

bouwvergunning, wordt dit dossier verder opgemaakt op basis van de mogelijk maximale

afmetingen van de windturbine. De geplande windturbines zijn van een gelijkaardig

turbinetype als de reeds bestaande en vergunde windturbines nabij de E-19.

De initiatiefnemers maken zich sterk dat de afmetingen en specificaties qua impact van

de uiteindelijke gekozen windturbine inferieur zullen zijn aan die van de hieronder

beschreven types, die ook in de studies werden gehanteerd. In de Ontheffingsnota wordt

voor de windturbines van het project namelijk uitgegaan van de maximale kenmerken

van meerdere windturbinetypes zoals weergegeven in de onderstaande tabel. De

maximale waarden van de turbinespecificaties worden verder gebruikt voor de

beschrijving en een beoordeling van de effecten, wat bijgevolg als een worst case

benadering kan beschouwd worden. Een niet exhaustieve lijst van windturbines die

passen binnen deze specificaties is terug te vinden in de onderstaande tabel.

TABEL 1 EEN NIET EXHAUSTIEVE LIJST VAN WINDTURBINES (4 NOORDELIJKE WINDTURBINES)

Merk Type Ashoogte

(m)

Rotordiameter

(m)

Tiphoogte

(m)

Vermogen

(kW)

Kenersys K110 145,5 110 200 2400

Vensys V109 145,5 109 200 2500

Enercon E101 149 101 199,5 3050

Senvion MM100 100 104 152 3400


Pagina 22

TABEL 2 EEN NIET EXHAUSTIEVE LIJST VAN WINDTURBINES (2 ZUIDELIJKE WINDTURBINES)

Voor aansluiting op het

elektriciteitsnet wordt een

elektriciteitscabine

(aankomst- en

vertrekcellen met de

nodige beveiligings-, meet-

en telapparatuur) van 560 x

270 cm voorzien per

windturbine. De voorziene

plaats is afhankelijk van de

situatie ter plaatse en

wordt indicatief

aangegeven op het

inplantingsplan. De

transformator voor omvorming van laag- (690 V) naar middenspanning (15 kV), bevindt

zich onderaan in de mast of in de gondel.

De windturbines werken volgens een variabele toerentalregeling. Bij lage windsnelheden

werken de windturbines op een lager toerental, bij hoge windsnelheid op een hoger

toerental, om aldus het rendement van de energieomzetting te verbeteren. Er is een

verband tussen de windturbinegrootte en omwentelingstijd: hoe groter de windturbine,

des te trager de omwentelingstijd. Daardoor doen grote windturbines het visueel beter

dan kleinere. De grote windturbines met hun langzame draaisnelheid doen 'statig' aan, de

kleine eerder zenuwachtig. Eenzelfde onderscheid geldt voor windturbines met twee en

met drie wieken. Voor het oog lijkt het van opzij bekijken of de wieken van een

tweebladige windturbine voortdurend versnellen en vertragen (onrustig), terwijl de

driebladige windturbines steeds min of meer hetzelfde oogt (rustiger). Bijna alle moderne

grote windturbines zijn driebladig.

In een bebouwde omgeving kunnen obstakelverliezen optreden. Om deze

obstakelverliezen te beperken, en omdat grote rotoren visueel aantrekkelijker zijn op een

hoge mast, werd de masthoogte voldoende hoog gekozen. De masthoogte moet ook

Siemens SWT108 146 108 200 2300-3000

Vestas V105 120 105 175 3450

Merk Type Ashoogte

(m)

Rotordiameter

(m)

Tiphoogte

(m)

Vermogen

(kW)

Alstom ECO122 139 122 200 3000

Enercon E115 135 115 192,85 3000

Gamesa G97 125 114 182 2500

GE GE120 139 120 199 2500

Nordex N117 120 117 178,5 3000

Senvion 3.2M122 139 122 200 3200

Siemens SWT113 127,5 113 184 3200

Vestas V117 141,5 117 200 3300


Pagina 23

voldoende hoog zijn om de energieopbrengst te maximaliseren. De tiphoogte zal

maximaal 200 m bedragen.

Het brongeluid van een windturbine is het geluidsniveau dat die turbine produceert

indien men fictief veronderstelt dat het afkomstig is van één punt op ashoogte. Hoe verder

men van dit punt verwijderd is, hoe groter het oppervlak wordt waarover de geluidsdruk

wordt verspreid en hoe lager het geluidsniveau er zal zijn.

De windturbines kunnen uitgebaat worden in een gereduceerde modus, waarbij het

brongeluid van de windturbines een aantal decibels minder bedraagt. Bij exploitatie in

een gereduceerde modus is het geproduceerd vermogen lager dan het nominaal

vermogen.

Net als het geluid van de windturbine, varieert ook het omgevingsgeluid met de

windsnelheid. Bij hogere windsnelheden neemt het omgevingsgeluid toe.

Er wordt een permanente monitoring van de operationele werking van de windturbines

voorzien (windproductie, werking lichtbebakening, werking geluidsreductie en

slagschaduwdetectiesysteem, etc.). Hiertoe zullen de windturbines uitgerust worden met

de noodzakelijke telecommunicatieapparatuur.

De windturbines voldoen aan de hoogste veiligheidseisen en zijn gecertificeerd volgens

de geldende IEC61400-norm. Een windturbine die aan deze normen voldoet, is

ontworpen voor een levensduur van ten minste 20 jaar. Er worden eisen gesteld aan

materialen voor wat betreft de vermoeiing, corrosie, verbindingstechnieken, etc. om deze

levensduur te waarborgen. De veiligheidssystemen zijn zodanig ontworpen dat de

windturbines onder alle weercondities veilig geëxploiteerd kunnen worden. De werking

van de veiligheidssystemen wordt periodiek gecontroleerd. Verder worden er eisen

gesteld aan het elektrische systeem, arbeidsveiligheid en onderhoudsprocedures om de

veiligheid van de windturbines gedurende hun levensduur te waarborgen. Het

onderhoudsprogramma wordt vastgelegd in logboeken.

Naast eigen controles wordt met de turbineleverancier of een gespecialiseerde

onderhoudsfirma een langdurig onderhouds- en garantiecontract aangegaan, om een

correcte naleving van het onderhoudsprogramma te waarborgen.

De windturbines zullen uitgerust worden met een ijsdetectiesysteem, bliksembeveiliging,

een redundant remsysteem en een online controlesysteem. Het ijsdetectiesysteem dient

ervoor te zorgen dat, bij ijsvorming tijdens het in bedrijf zijn van de turbine, de


Pagina 24

windturbine zal stilgelegd worden. Vooraleer de windturbine terug opgestart wordt,

dient ter plaatse gecontroleerd te worden of alle stukken ijs van de bladen verwijderd zijn.

Het redundante remsysteem beveiligt de windturbine voor “overtoeren” bij hoge

windsnelheden. Mede in functie van de operationele controle is elke windturbine

aangesloten op een online controlesysteem.

De aanvragers zijn ervan overtuigd dat de inplantingsplaatsen, tussenafstanden en

windturbinekeuze de meest optimale invulling vormen van de betrokken zone.

De invloedssfeer van windturbines in kleinschalige gebieden, met veel massa dicht bij de

waarnemer, is veel geringer dan in grootschalige open gebieden. De camouflage is het

meest optimaal bij windturbines die worden geplaatst in bossen die omgeven zijn door

een coulissen-achtig landschap. Windturbines kunnen tevens nieuwe bakens in het

landschap vormen die structuren in het landschap benadrukken of een meerwaarde voor

het landschap kunnen betekenen.

Windturbines staan ook symbool voor technologie en ecologie en meer en meer bedrijven,

maar ook overheidsbesturen, wensen deze aspecten te koppelen aan hun imago en

investeren om deze redenen in windenergie.

Voor het plaatsen van een windturbine is relatief gezien niet veel oppervlakte nodig (330

m² per fundering (cirkel)). Onder de funderingssokkel bevinden zich heipalen (de lengte

en het aantal zijn aangepast aan het type bodem op de betrokken locatie). Voor het

bepalen van de diepte en het type van fundering dient een grondig bodemonderzoek te

worden uitgevoerd. Als werkoppervlak (plaatsing van materiaal en kranen) dient een

tijdelijke verharding te worden.

Er zijn geen terrein aanlegwerken gepland.

De stroomproductie van deze windturbines wordt geschat op maximaal 8.976.000,00 kWh per windturbine per jaar. Deze stroom zal worden geïnjecteerd op het publieke elektriciteitsnet. De verwachte elektriciteitsproductie van het volledige project van 6 windturbines wordt geschat op maximaal 53.856.000,00 kWh per jaar (+/-15.387 gezinnen). Dit project kan dus een duidelijke meerwaarde bieden voor het behalen van de

doelstellingen die door de verschillende overheden werden geformuleerd in het kader

van hernieuwbare energieproductie.


Pagina 25

In een studie van VITO (2011) wordt per technologie, per GWhe, een overzicht gegeven

van de kg of ton emissies van CO2, SO2, NOx, PM2.5 die vermeden of bijkomend

uitgestoten worden ten opzichte van alternatieve

elektriciteitsproductie/referentiescenario waarbij bv. enkel fossiele brandstoffen worden

ingezet. De onderstaande tabel geeft de besparing van schadelijke gassen weer door de

productie uit windenergie.

TABEL 3 POSITIEVE MILIEUEFFECTEN.

GEMIDDELD Per eenheid Per jaar Per maand Per dag

Productie van elektriciteit 2.400,00 kWh/kWp 48.960.000,00 kWh 4.080.000,00 kWh 134.136,99 kWh

vermeden emissie CO2 650,00 KG/MWh 31.824.000,00 KG 2.652.000,00 KG 87.189,04 KG

Besparing aardgas 243,00 NM³/MWh 11.897.280,00 NM³ 991.440,00 NM³ 32.595,29 NM³

vermeden emissie SO2 2,97 KG/MWh 145.411,20 KG 12.117,60 KG 398,39 KG

vermeden emissie NOX 1,32 KG/MWh 64.627,20 KG 5.385,60 KG 177,06 KG

vermeden emissie VOS 0,59 KG/MWh 28.886,40 KG 2.407,20 KG 79,14 KG

MAXIMAAL Per eenheid Per jaar Per maand Per dag



Besparing aardgas 243,00 NM³/MWh 13.087.008,00 NM³ 1.090.584,00 NM³ 35.854,82 NM³




MINIMAAL Per eenheid Per jaar Per maand Per dag



Besparing aardgas 243,00 NM³/MWh 10.707.552,00 NM³ 892.296,00 NM³ 29.335,76 NM³




Maand Deel van de productie

Productie Gem. Productie Min Productie Max.

Januari 13,62 % 6.668.352,00 kWh 6.001.516,80 kWh 7.335.187,20 kWh

Februari 10,58 % 5.179.968,00 kWh 4.661.971,20 kWh 5.697.964,80 kWh

Maart 9,77 % 4.783.392,00 kWh 4.305.052,80 kWh 5.261.731,20 kWh

April 7,87 % 3.853.152,00 kWh 3.467.836,80 kWh 4.238.467,20 kWh

Mei 7,61 % 3.725.856,00 kWh 3.353.270,40 kWh 4.098.441,60 kWh


Pagina 26

Juni 4,68 % 2.291.328,00 kWh 2.062.195,20 kWh 2.520.460,80 kWh

Juli 4,59 % 2.247.264,00 kWh 2.022.537,60 kWh 2.471.990,40 kWh

Augustus 5,20 % 2.545.920,00 kWh 2.291.328,00 kWh 2.800.512,00 kWh

September 5,64 % 2.761.344,00 kWh 2.485.209,60 kWh 3.037.478,40 kWh

Oktober 9,08 % 4.445.568,00 kWh 4.001.011,20 kWh 4.890.124,80 kWh

November 9,48 % 4.641.408,00 kWh 4.177.267,20 kWh 5.105.548,80 kWh

December 11,88 % 5.816.448,00 kWh 5.234.803,20 kWh 6.398.092,80 kWh

Totaal 100,00 % 48.960.000,00 kWh 44.064.000,00 kWh 53.856.000,00 kWh


Pagina 27

4. WONEN

Eén van de belangrijkste effecten die een windturbineproject kan hebben, uit zich in de

directe relatie van het beoogde project ten opzichte van de nabijgelegen woningen. De

afstanden van de windturbines ten aanzien van de dichtstbijzijnde woningen zijn één van

de belangrijkste parameters die de haalbaarheid van een voorgenomen

windturbineproject zal beïnvloeden. De dichtstbijzijnde woningen situeren zich voor (de

nummering is van noord naar zuid):

• Windturbine 1 op 351 meter;






De mogelijke impact van de windturbines op het wooncomfort van de omliggende

woningen, situeert zich vooral op het vlak van geluid, slagschaduw, veiligheid en de

visuele aspecten van het voorgenomen project. De uitgevoerde studies qua slagschaduw

en geluid worden verder in de nota behandeld. Alle woningen van derden bevinden zich

op meer dan 267 meter afstand van de dichtstbijzijnde windturbine. Er werd een

detailstudie opgemaakt door het studiebureau DBA-Plan om de effecten te kunnen

definiëren van de geluidemissies, voor de nabijgelegen woningen. Het berekend

geluidsniveau van de windturbines kan, mits het nemen van beperkte passende

maatregelen, binnen de norm, gesteld door de omzendbrief en de milieuwetgeving,

blijven (zie de bijgevoegde studie in bijlage 8). Er werd tevens een benaderende

slagschaduwstudie opgemaakt om de effecten te kunnen definiëren van de slagschaduw

die wordt geproduceerd door de windturbines op de dichtstbijzijnde woningen. Het

berekend slagschaduweffect van de windturbine kan binnen de norm, gesteld door de

omzendbrief en de milieuwetgeving, blijven, na het nemen van beperkte passende

maatregelen (zie de bijgevoegde studie in bijlage 9).


Pagina 28

5. GELUID

5.1. ALGEMEEN

Als windturbines draaien, maken ze geluid. Er zijn in Vlaanderen normeringen

goedgekeurd over hoeveel geluid windturbines mogen produceren. Mensen ervaren

geluid in de nacht en de avond als hinderlijker dan overdag. Vandaar dat voor deze

periodes strengere normen worden gehanteerd.

Windturbines zijn de helft van de tijd

nauwelijks hoorbaar. Als het zacht waait, staat

de windturbine nagenoeg stil en maakt hij

(bijna) geen geluid. Als het hard waait, neemt

het achtergrondgeluid (van bijvoorbeeld

wegen en blaadjes aan de bomen) sterk toe en

wordt de turbine daardoor overstemd. Bij

windkracht 3 tot 6 is de windturbine in de

meeste gevallen wel hoorbaar.

Windturbines maken geluid, dit komt door:

• De bewegende delen in de gondel, zoals de generator en de tandwielkast. Of en hoeveel geluid die onderdelen maken, hangt af van het type turbine.

• De draaiende rotorbladen. De hoeveelheid (aerodynamisch) geluid is afhankelijk van de rotordiameter, het toerental en de vormgeving van de rotorbladen.

Het waargenomen geluid bij een windturbine is afhankelijk van:

• de windsnelheid; • het type turbine; • de omgeving (invloed achtergrondgeluid).

De afgelopen jaren is veel geïnvesteerd in de ontwikkeling van geluidsarme windturbines. Dit is bereikt door :

• een betere geluidsisolatie van de gondel; • verlaging van het toerental; • verbeterd ontwerp van de rotorbladen.

FIGUUR 3: ACHTERGRONDGELUID EN TURBINEGELUID


Pagina 29

De normen voor de hoeveelheid geluid op de gevel (voor nabij liggende woningen)

worden op dit moment weergegeven in dB(A). Dat is de maat voor het geluiddrukniveau,

aangepast aan de gevoeligheid van het menselijk oor. De relevante richtwaarden voor

geluid nabij een woning is 39 dB(A), voor een woning in woongebied en 43 dB(A), voor

een woning gelegen in landbouwgebied. Ter vergelijking: het geluiddrukniveau van een

gesprek is 60 dB(A), een drukke verkeersweg op 100 meter afstand is 80 dB(A), een

opstijgend vliegtuig op 200 meter hoogte is 100 dB(A) en een drilboor op 1 meter afstand

is 110 dB(A).

Op de betrokken locatie is reeds een hoog omgevingsgeluid aanwezig. Dit blijkt reeds uit

de geluidsbelasting kaarten die door de Vlaamse overheid worden gepubliceerd:

FIGUUR 4 GELUIDSBELASTINGSKAART DEEL SINT-LEENAARTS – LOENHOUT (NACHT).

De geluidsproductie van een windturbine hangt af van de windsnelheid. Hoe groter de

windkracht, hoe meer geluid de turbine produceert. Bij stijgende windsnelheid stijgt

echter ook het omgevingsgeluid (windruis). Doordat de toename van het

omgevingsgeluid onder invloed van de windsnelheid veel sterker is dan de toename van


Pagina 30

het geluid van de windturbine, zal op een gegeven moment de turbine onhoorbaar

worden vanwege het omgevingsgeluid.

De mate waarin hinder door een windturbine kan optreden, is afhankelijk van

verschillende factoren zoals de bronsterkte van de turbine, de opstellingsvorm, de

ashoogte en het aantal windturbines. Ook de aard van de ondergrond (water, land), de

afstand tot de omwonenden en het niveau van het achtergrondgeluid spelen een rol.

Globaal genomen neemt het achtergrondgeluid bij het toenemen van de wind meer toe

dan de bronsterkte van de turbine.

Door Mega Windy en EDF Luminus werd aan dBA-Plan bvba de opdracht gegeven om een

geluidsstudie uit te voeren ter bepaling van het specifiek geluid die de plaatsing van zes

windturbines op het grondgebied van de gemeente Wuustwezel / Brecht met zich kan

meebrengen. De geplande windturbines zullen komen te liggen op naast de E19, waar er

momenteel 11 windturbines vergund of bestaand zijn. Twee windturbines van Electrabel

zijn recent vergund en worden eveneens meegenomen in de berekeningen. Het exacte

type windturbine werd op heden nog niet bepaald. Wel staat vast dat de uiteindelijk

gekozen windturbines binnen de range van volgende geluidseigenschappen zullen liggen:

Type 1

• Mega Windy WT 1 t/m 4 : Repower MM100

• Mega Windy WT 6 + EDF Luminus WT 5 : Nordex N117

Type 2

• Mega Windy WT 1 t/m 4: Siemens SWT 2.3-101

• Mega Windy WT 6 + EDF Luminus WT 5: Alston Wind Eco 122

Type 3

• Mega Windy WT 1 t/m 4: Enercon E101

• Mega Windy WT 6 + EDF Luminus WT 5: Enercon E115

5.2. HUIDIGE REGELGEVING

Nieuwe windturbines moeten aan de sectorale milieuvoorwaarden voldoen vanaf de

inwerkingtreding van het besluit begin 2012. Voor windturbines die voor 1 januari 2012

vergund zijn, gelden de verplichtingen vanaf 1 januari 2015. Windturbines die niet


Pagina 31

uitgerust zijn met een automatisch regelsysteem dat toelaat de slagschaduw en het geluid

in voldoende mate te verminderen moeten pas vanaf 2020 voldoen aan de voorwaarden.

Deze aanvraag werd dan ook specifiek, voor geluid, getoetst aan deze nieuwe

voorwaarden.

Het geluid van windturbines moet kleiner zijn dan de geluidsnorm zoals bepaald in

onderstaande tabel. Wanneer het achtergrondgeluid echter hoger is dan onderstaande

richtwaarden, dan geldt een hogere normering, met name de waarde van het gemeten

achtergrondgeluid. In dit tweede geval wordt bepaald dat wanneer het oorspronkelijk

omgevingsgeluid (gemeten als La95) in een bepaald punt hoger is dan de richtwaarde

zoals weergegeven in onderstaande tabel, dan mag het specifiek geluid maximaal gelijk

zijn aan het gemeten oorspronkelijk omgevingsgeluid, op voorwaarde dat de afstand

tussen de windturbine en de dichtstbijzijnde woning minimaal 3x de rotordiameter

bedraagt. In het voorliggende project werd hier geen rekening mee gehouden.

TABEL 4: RICHTWAARDEN GELUID

Gebiedsbestemming bij vergunning (cfr. Gewestplan) Richtwaarde bij woningen in LAeq,15min dB(A) in openlucht

overdag 7u-19u

’s avonds 19u-22u

’s nachts 22u-7u

1°a Gebieden voor verblijfsrecreatie. 44 39 39

2°a Gebieden of delen van gebieden, uitgezonderd woongebieden of delen van woongebieden, gelegen op minder dan 500 m van industriegebieden

50 45 45

2°b Woongebieden of delen van woongebieden op minder

dan 500m gelegen van industriegebieden

48 43 43

3°a Gebieden of delen van gebieden, uitgezonderd woongebieden of delen van woongebieden, op minder dan 500 m gelegen van gebieden voor ambachtelijke bedrijven en kleine en middelgrote ondernemingen, van dienstverleningsgebieden of van ontginningsgebieden, tijdens de ontginning

48 43 43

3°b Woongebieden of delen van woongebieden op minder dan 500 m gelegen van gebieden voor ambachtelijke bedrijven en kleine en middelgrote ondernemingen, van dienstverleningsgebieden of van ontginningsgebieden, tijdens de ontginning

44 39 39

4°Woongebieden 44 39 39

5°Industriegebieden, dienstverleningsgebieden, gebieden voor gemeenschapsvoorzieningen en openbare nutsvoorzieningen en ontginningsgebieden tijdens de ontginning

60 55 55

5bis°Agrarische Gebieden 48 43 43


Pagina 32

6°Recreatiegebieden, uitgezonderd gebieden

voor verblijfsrecreatie

48 43 43

7°Alle andere gebieden, uitgezonderd: bufferzones, militaire domeinen en deze waarvoor in bijzondere besluiten richtwaarden worden vastgelegd

44 39 39

8°Bufferzones 55 50 50

9°Gebieden of delen van gebieden op minder dan 500 m gelegen van voor grindwinning bestemde ontginningsgebieden tijdens de ontginning

48 43 43

Er werd door DBA-Plan een geluidstudie opgemaakt. Deze studie werd gevoegd in bijlage.

Hier worden enkel de belangrijkste elementen besproken. De impact wordt aan de hand

van geluidscontouren visueel voorgesteld en tevens wordt het specifiek geluiddrukniveau

berekend op verschillende beoordelingspunten, tevens worden de berekende waarden

weergegeven voor de verschillende beoordelingspunten. Het berekend geluiddrukniveau

is geldig voor de meest ongunstige situatie, vermits met een meewind (= wind van

windturbine richting beoordelingspunt) wordt gerekend. De specifieke waarden kunnen

in de bijgevoegde studie worden gevonden.

Zoals opgelegd in de nieuwe Vlarem-trein werd telkens gerekend met het gegarandeerd

brongeluid bij 95 % van het nominale vermogen van de windturbine.

Alle effecten van het volledige project van 6 windturbines werden tevens cumulatief met

de 11 bestaande en de 2 nieuw vergunde windturbines bestudeerd. In de berekeningen

worden tevens de twee bijkomende windturbines die zullen worden gerealiseerd door

Electrabel, aan de westkant van de snelweg, meegenomen. De resultaten voor de

berekeningen van de geluid worden in deze nota gepresenteerd, de details kunnen

worden gevonden in de bijgevoegde geluidstudie.

5.3. RESULTATEN

Op basis van de positie van de turbines, de ligging van de beoordelingspunten en de

aangeleverde emissiegegevens van de windturbines werd het mogelijke effect van de

geplande windturbines berekend en besproken. De berekeningen werden uitgevoerd

conform de ISO 9613 op basis van de geluidsemissiegegevens en dit bij een brongeluid

van 95 % van het nominale vermogen van de windturbines. De parameterinstellingen

werden gehanteerd zoals vermeld in de toelichtingsbijlage van de nieuwe Vlarem- trein.

Deze berekeningen en bevindingen zijn geldig voor de ‘worst-case’ situatie, met andere

woorden met een wind van bron naar ontvanger.


Pagina 33

Op basis van de berekeningen ter bepaling van het bijkomend effect van de geplande

windturbine kunnen we besluiten dat het Lsp geproduceerd door de geplande

windturbines bij een nominaal vermogen van 95% een bijdrage levert aan het totale

specifieke geluid van de bestaande en vergunde turbines te Wuustwezel/Brecht. De

turbines zullen dus in “reduced noise mode” moeten draaien tijdens avond- en

nachtperiode. De details kunnen worden gevonden in bijlage.

De aanvragers engageren zich dan ook om de genoemde waarden niet te overschrijden

door de instellingen van de windturbines als dusdanig aan te passen. De details zijn te

vinden in de bijgevoegde geluidsstudie.

5.4. GELUIDSPRODUCTIE DOOR TRAILING EDGE SERRATIONS

Bij de moderne technologieën is er veel aandacht voor de reductie van geluid. De nodige

maatregelen aan de bron moeten worden genomen volgens de huidige stand van de

techniek. Eventuele maatregelen zijn het werken met aerodynamische, gepolijste wieken,

isoleren van de gondel, ophanging en behuizing van de generator,… In het bijzonder wordt

hier ook gebruik gemaakt van zeer traag draaiende windturbines.

De wieken van de windturbine worden op zo een manier aangepast dat aan de gestelde

richtwaarden kan worden voldaan voor elke nabijgelegen woning, zonder rekening te

houden met het omgevingsgeluid en zonder productieverlies. Zo wordt het brongeluid

van de windturbines in de avondperiode en in de nacht fysisch beperkt tot de hierboven

vermelde waarden. Eén van de meest recente technieken die wordt aangewend om het

windturbinegeluid te verminderen, is het aanbrengen van serrations (Trailing Edge

Serrations) aan de wieken van de windturbine.

Het toepassen van deze techniek heeft geen effect op de Power Curve van de windturbine

(elektriciteitsproductie in functie van de windsnelheid). Het enige effect dat wordt bereikt

is de reductie van de geluidproductie van de windturbines waarop de technologie wordt

toegepast (geen verlies voor de productie van elektriciteit).

Zie de foto’s hieronder (Bron: Enercon Gmbh):


Pagina 34

FIGUUR 5 FOTOS VAN AANGEBRACHT SERRATIONS

FIGUUR 6 SCHEMATISCHE VOORSTELLING VAN DE TRAILING EDGE SERRATIONS (BRON: ENERCON GMBH):

Standaard uitvoering Uitvoering met serrations

Uit studies en metingen blijkt dat de geluidsproductie van een windturbine met een

gemiddelde van 3,2 dB(A) kan worden gereduceerd, ten opzichte van de standaard

geluidproductie, zonder dat er een significante invloed is op de aerodynamische

kenmerken van de wieken (en dan ook op de elektriciteitsproductie van de windturbine).


Pagina 35

De geluidsproductie van de windturbines kan aldus worden gehalveerd zonder

noemenswaardige bijkomende kosten.

Bij de moderne technologieën is er veel aandacht voor de reductie van geluid. De nodige

maatregelen aan de bron moeten worden genomen volgens de huidige stand van de

techniek. Eventuele maatregelen zijn het werken met aerodynamische, gepolijste wieken,

isoleren van de gondel, ophanging en behuizing van de generator, … In het bijzonder

wordt hier ook gebruik gemaakt van zeer traag draaiende windturbines. De studie is in

zijn totaliteit bijgevoegd bij deze nota alsook de specifieke geluidsgegevens van een

mogelijke windturbineleverancier.

De initiatiefnemers stellen alles in het werk om het geproduceerde geluiddrukniveau te

reduceren tot een niveau waarbij hinder voor de omgeving wordt vermeden. De

geluidsproductie wordt door volgende ingrepen sterk beperkt:

• De generator is steeds op zo´n manier opgehangen dat ze minimaal geluid

voortbrengt.

• De generatorbehuizing is sterk geïsoleerd.

• Er wordt gebruik gemaakt van een zeer aerodynamische wiek. Zo worden de

luchtweerstand en de geluidsproductie geminimaliseerd.

• De wieken worden sterk gepolijst en extra verglad zodat ook hierdoor de

luchtweerstand bijkomend wordt verkleind.

• Het brongeluid van de windturbines wordt verlaagd door het trager laten draaien

van de windturbines om het geluiddrukniveau te reduceren.

Uit de details van de studie (zie de gedetailleerde studie die werd bijgevoegd), blijkt

duidelijk dat er zich geen probleem kan stellen met betrekking tot geluid ten aanzien van

de nabijgelegen woningen. De geluidsnormen die worden voorzien in de wetgeving

kunnen worden behaald.

5.5. INFRASOON GELUID, INFRAGELUID, LAAGFREQUENT GELUID (1).

Een argument gebruikt door tegenstanders van windturbines is dat de turbines

infrasoon/laag frequent geluid produceren. Zulke bezorgdheden voeden beweringen

over "het Wind Turbines Syndroom" die volgens advocaten een medische aandoening is

1 Bron: ThinkProgress.org, ode.be,


Pagina 36

die psychische problemen, hart- en vaatziekten en duizeligheid teweegbrengt. Dit

‘windturbine syndroom’ (‘wind turbine syndrome’) of ‘windturbineziekte’ zou met name

veroorzaakt worden door laagfrequent geluid van windturbines (Lf-geluid) en met geluid

samenhangende trillingen.

Er is geen reden om aan te nemen dat laagfrequent geluid van windturbines directe

fysiologische effecten heeft. Trillingen zijn te gering om door mensen vastgesteld te

worden of effect te hebben op hun gezondheid. Claims dat laagfrequent geluid van

windturbines een groot effect op de gezondheid hebben, zijn niet wetenschappelijk

onderbouwd; eerder is er het bewijs dat de geluidsniveaus bijvoorbeeld het vestibulair

systeem (evenwichtsorgaan) niet kúnnen aantasten. Met andere woorden: het

geluidsniveau van de windturbines ligt lager dan wat schadelijk zou kunnen zijn. Er is

géén bewijs voor een combinatie van gezondheidsklachten door windturbines die te

kwalificeren zou zijn als een ‘Windturbine syndroom’, constateren de onderzoekers. De

belangrijkste epidemiologische studie toont aan dat er geen verband is tussen geluid van

windturbines en gezondheidsproblemen.

Metingen van laagfrequent geluid (LF), infrageluid en tonale geluid laten zien dat er

infrageluid wordt uitgezonden door windturbines, maar de storingen voor de huizen

liggen meestal ver onder de niveaus van hoorbaarheid. In Nederland werden er vier grote

turbines en 44 kleinere turbines, maar de infrageluid niveaus gaven geen problemen en

het LF geluid in woonwijken overschreed niet het niveau van andere voorkomende

geluidsbronnen zoals verkeer.

Uit een studie door een akoestisch ingenieursbureau in Australië bleek dat het infrasoon

geluid opgewekt door windturbines minder luid is dan het infrasoon geluid gecreëerd

door de eigen hartslag van een luisteraar. Het infrasoon geluid van windturbines neemt

toe als de windsnelheid toeneemt, maar dit geluid wordt vaak gemaskeerd door het

natuurlijke geluid van de wind die door het gebied waait. De Vereniging van Australische

Akoestische Consultants zei dat "de onderzoeken concluderen dat het infrasoon

geluidniveaus in de omgeving van windparken onder de drempel van perceptie en onder

de geldende grenzen ingesteld voor infrasoon geluid vallen". Die grenzen zijn niveaus van

infrasoon geluid die de mensen al ondervinden, gemaakt door natuurlijke bronnen zoals

ademhaling, wind en golven, evenals de mechanische bronnen zoals vliegtuigen, verkeer

en industrie van fossiele brandstoffen. De studie merkt op dat het geluid van de

windturbine relatief is: “Onze omgeving heeft reeds veel infrasoon geluid, de niveaus

gegenereerd door windparken zijn vanuit ons oogpunt vrij laag en ze zijn niet hoger dan

wat er al in de natuurlijke omgeving is.... Mensen genereren zelf infrasoon geluid door


Pagina 37

zaken als hun eigen hartslag, door middel van ademhaling en deze niveaus van infrasoon

geluid kunnen aanzienlijk hoger zijn dan een externe geluidsbron.”

Noteer dat het voorgenomen windturbineproject is gelegen naast de N31, een belangrijke

verkeersas en de spoorweg naar Zeebrugge, die binnenkort zal worden uitgebreid naar

een spoorbundel. Deze elementen zijn belangrijke bronnen van infrageluid.

De studie van het departement voor milieubescherming van Massachusetts stelde vast dat

er geen bewijs was voor "het Wind Turbine Syndroom". Ze vond ook geen concreet bewijs

voor het geflikker van schaduwen van draaiende windbladen die aanvallen of andere

symptomen zou veroorzaken.

Uit een experimentele studie in het tijdschrift Health Psychology bleek dat mensen de

ervaring van het Wind Turbine Syndroom veroorzaakt door infrasoon geluid alleen al zou

rapporteren als er naar wordt gesuggereerd. Deelnemers ervaren ofwel een echt

infrasoon geluid ofwel een nep-alternatief, en wat bepaalde of ze symptomen ervoeren

was niet door het type geluid maar of ze op voorhand werden verteld over de vermeende

gevaren van infrasoon geluid.

Het bekende placebo heeft een minder bekende tegenstelling, de zogenaamde "nocebo".

Dit is de verwachting van de schade van iets dat de meeste mensen waarschijnlijk nog

nooit tevoren hebben ervaren of gehoord. De studie van de akoestische experts elimineert

hiermee 1 vorm van "gecommuniceerde ziekte. "

Op 11 januari 2012 wees de Raad van State van Nederland (2) een zienswijze met

betrekking tot gezondheid en windturbines af, op basis van het RIVM-rapport (3)

‘Windturbines: invloed op de beleving en gezondheid van omwonenden’. Citaat uit de

uitspraak van de Nederlandse Raad van State: ‘In het RIVM-rapport is volgens de raad

gesteld dat het laagfrequente deel van het geluid van windturbines weliswaar tot extra

hinder kan leiden, maar dat er gelet op de bestaande onderzoeken, onvoldoende

aanleiding is om aan te nemen dat dit een factor van belang is voor het bepalen van de

oorzaak van gezondheidsklachten’. Slaapverstoring is te verwachten bij een

geluidsniveau boven 45 db in Lden; de Nederlandse norm voor de nacht ligt op 41 db. In

2 http://zoeken.rechtspraak.nl/detailpage.aspx?ljn=BV0563 3 RIVM, 2008. Windturbines: invloed op de beleving en gezondheid van omwonenden. GGD informatieblad medische milieukunde


Pagina 38

het rapport ‘Evaluatie nieuwe normstelling windturbinegeluid’4 uit 2009 geeft het RIVM

aan dat laagfrequent geluid pas boven de gehoordrempel komt bij een Lden-waarde van

ruim boven de 50 dB (A). Nieuwe windturbines moeten voldoen aan de wettelijke

normering van Lden 47 db en Lnight 41 db en dat betekent dat het Lf-geluidsniveau

aanzienlijk lager ligt, waardoor hinder door laagfrequent geluid vrijwel uitgesloten kan

worden. De Vlaamse normen liggen nog lager dan de Nederlandse normen, waardoor het

potentieel aan hinder door laagfrequent geluid nog bijkomend kan worden genuanceerd.

5.6. CONCLUSIE

Voor de inplanting van de windturbines, in cumulatie met de nieuw geplande windturbines, de vergunde windturbines en de bestaande windturbines werd, in het kader van de vergunningsaanvraag nagegaan of aan de Vlarem richtwaarden kan worden voldaan. Het studiebureel DBA-Plan concludeert dat op basis van deze bridages in alle beoordelingspunten aan de effectieve richtwaarden voor de nachtperiode volgens VLAREM is voldaan. Een bridage hoeft niet tot productieverlies te leiden. Er zijn commerciële technieken op de markt die door de exploitant kunnen worden aangewend om het brongeluid te reduceren met geen of zo min als mogelijk productieverlies.

4 RIVM, 2009. Evaluatie nieuwe normstelling windturbinegeluid, Invloed van verschillende grenswaarden op blootstelling, hinder en mogelijkheden ontwikkelingslocaties.


Pagina 39

6. SLAGSCHADUW

6.1. RESULTATEN VAN DE SLAGSCHADUWSTUDIE

Slagschaduw komt voor wanneer de zon door de rotor van de windturbine schijnt. In het

gebied dat in de projectiezone van de rotor gelegen is, zal de schaduw van de wiek waar

te nemen zijn als een intermitterende schaduw. Omdat deze schaduw in sommige gevallen

als storend kan ervaren worden, werd voor 148 woningen in de omgeving, het aantal uren

slagschaduw per jaar berekend. De exacte coördinaten van deze representatieve

slagschaduw receptoren zijn de volgende:

TABEL 5 COÖRDINATEN VAN DE REPRESENTATIEVE SLAGSCHADUW GEVOELIGE OBJECTEN (SGO).

SGO X-Coördinaat Y-Coördinaat SGO X-Coördinaat Y-Coördinaat SGO X-Coördinaat Y-Coördinaat

A 173.727 234.135 U 174.678 233.289 AO 172.153 232.027

B 173.150 232.441 V 174.655 233.329 AP 172.652 231.635

C 173.404 232.151 W 174.674 233.226 AQ 172.594 231.545

D 172.973 232.786 X 173.040 233.021 AR 171.099 230.540

E 174.029 232.664 Y 172.770 232.700 AS 171.481 229.739

F 173.971 232.879 Z 173.444 232.007 AT 171.429 229.768

G 173.978 232.932 AA 173.097 231.793 AU 171.483 229.788

H 174.098 233.683 AB 173.200 231.773 AV 171.405 229.847

I 174.468 233.815 AC 172.957 231.799 AW 171.454 229.844

J 174.160 234.364 AD 172.852 231.889 AX 171.395 229.890

K 174.009 234.339 AE 172.821 231.835 AY 171.410 229.998

L 174.302 234.415 AF 172.707 231.894 AZ 171.111 230.429

M 172.205 230.463 AG 172.713 231.971 BA 171.369 230.036

N 172.208 230.107 AH 172.662 231.972 BB 171.391 230.074

O 171.393 230.074 AI 172.581 231.920 BC 171.319 230.188

P 172.541 231.535 AJ 172.434 231.928 BD 171.250 230.229

Q 172.507 230.842 AK 172.579 231.984 BE 171.192 230.301


Pagina 40

R 172.281 230.845 AL 172.380 231.954 BF 172.291 230.310

S 173.069 231.465 AM 172.281 231.958 BG 172.251 230.390

T 172.913 231.950 AN 172.173 231.965 BH 172.124 230.547

SGO X-Coördinaat Y-Coördinaat SGO X-Coördinaat Y-Coördinaat SGO X-Coördinaat Y-Coördinaat

BI 171.144 230.736 CC 170.473 231.433 CW 171.205 232.330

BJ 171.154 230.833 CD 170.409 231.419 CX 171.181 232.387

BK 171.194 230.877 CE 170.674 231.355 CY 170.945 232.471

BL 171.231 230.775 CF 170.635 231.365 CZ 170.962 232.426

BM 171.278 230.797 CG 170.562 231.387 DA 170.905 232.473

BN 171.305 230.782 CH 170.627 231.367 DB 170.962 232.529

BO 171.289 230.748 CI 170.297 230.524 DC 170.987 232.543

BP 171.359 230.764 CJ 170.408 230.728 DD 171.277 232.732

BQ 171.417 230.706 CK 170.343 230.728 DE 171.105 232.691

BR 171.564 230.700 CL 170.513 231.409 DF 172.000 232.858

BS 171.614 230.632 CM 170.340 231.164 DG 172.443 233.139

BT 171.655 230.630 CN 171.372 231.493 DH 171.495 233.205

BU 171.722 230.631 CO 171.498 231.604 DI 171.285 233.101

BV 171.864 230.624 CP 171.838 232.145 DJ 172.100 233.493

BW 171.952 230.618 CQ 171.763 232.304 DK 171.603 233.584

BX 170.762 228.747 CR 171.706 232.340 DL 172.466 233.811

BY 171.138 229.196 CS 171.670 232.384 DM 172.481 233.852

BZ 171.256 229.299 CT 171.605 232.440 DN 172.540 233.976

CA 170.448 231.439 CU 171.554 232.504 DO 172.005 234.010

CB 170.498 231.412 CV 171.592 232.073 DP 171.472 232.140

SGO X-Coördinaat Y-Coördinaat SGO X-Coördinaat Y-Coördinaat

DQ 171.677 232.450 EK 169.713 228.693

DR 169.173 228.888 EL 170.923 229.824


Pagina 41

DS 169.375 228.929 EM 171.390 229.801

DT 169.203 228.966 EN 171.046 229.743

DU 169.193 229.004 EO 171.050 229.689

DV 169.186 229.061 EP 170.978 229.685

DW 169.193 229.194 EQ 171.215 229.866

DX 169.203 229.211 ER 171.379 229.850

DY 169.169 229.299

DZ 169.419 229.290

EA 169.429 229.344

EB 169.196 229.452

EC 169.436 229.500

ED 169.436 229.558

EE 169.419 229.650

EF 169.392 229.802

EG 170.247 228.240

EH 169.963 228.439

EI 169.889 228.643

EJ 169.835 228.629

Algemeen kan gesteld worden dat de slagschaduw het grootste is in de zone net ten

noorden, ten oosten en ten westen van de windturbines. De zon staat op onze

breedtegordel nooit pal in het noorden zodat de zone ten zuiden van de windturbine

nauwelijks slagschaduw zal ondervinden.

Het effect van slagschaduw wordt door struiken en bomen en gebouwen in de nabije

omgeving deels tenietgedaan. Hoe meer obstakels, hoe meer afscherming en hoe minder

slagschaduw er zal ondervonden worden. Daarom is het niet zeker dat voor de berekende

waarden in de praktijk effectief slagschaduw zal optreden. Er kan vanuit gegaan worden

dat de bekomen waarden maximaal zijn en dus niet overschreden zullen worden.

De slagschaduwstudie berekent de maximaal te verwachten slagschaduwduur die aan de

woningen in de directe omgeving van het project kan worden waargenomen. Het

studiebureau calculeerde door middel van erkende software een kaart waarop door


Pagina 42

middel van contouren het aantal uren slagschaduw in de omgeving van het project visueel

wordt voorgesteld

Enerzijds werd op verschillende specifieke locaties aan zogeheten schaduwreceptoren

het aantal uren slagschaduw op jaarbasis berekend en anderzijds werd een kaart

gegenereerd waarop door middel van contouren het aantal uren slagschaduw visueel

wordt voorgesteld.

Deze berekening gebeurde met behulp van het softwarepakket WindPRO. Enerzijds

werden op verschillende specifieke locaties aan zogeheten schaduwreceptoren het aantal

uren slagschaduw op jaarbasis berekend en anderzijds werd een kaart gegenereerd

waarop door middel van contouren het aantal uren slagschaduw visueel wordt

voorgesteld. Verder in deze tekst kan u een kaart vinden met de schaduwcontouren zoals

berekend.

Op basis van deze contouren worden woningen en andere slagschaduw gevoelige

woningen geselecteerd waar de schaduwduur nader wordt geanalyseerd. De

analyseresultaten worden weergegeven in grafieken. De potentiële schaduwduur is een

theoretisch maximum. Op basis van de potentiële hinder wordt de verwachte hinderduur

berekend en vergeleken met de normstelling.

De berekening van de verwachte slagschaduw gebeurde met de volgende zeer strenge

aannames:

• Voor deze berekening werd rekening gehouden met de gemiddelde inval van zonnestralen te Ukkel gemeten gedurende een periode van 7 jaar (European Solar Radiation Atlas + gegevens van het KMI).

• de frequentieverdeling van de wind over 12 windrichtingen voor de specifieke locatie (EMD);

• er werd geen rekening gehouden met de obstakels die eventueel voor de woning staan (bomen , gebouwen ...);

• de slagschaduw wordt berekend vanaf het moment dat de zon hoger staat dan een

hoek van 3° ten opzichte van de horizon (het maaiveld);

• het rotorgebied staat loodrecht op de zonnestraling;

• de wind waait uit de meest ongunstige windrichting voor slagschaduw;

• er bevinden zich geen obstakels tussen de windturbine en slagschaduwgevoelige

objecten;

• als slagschaduwreceptor wordt een standaardraam op 1 m boven het maaiveld

met een breedte van 5 m en een hoogte van 2 m genomen;


Pagina 43

• een woning wordt beschouwd als een serre die licht ontvangt uit alle richtingen

(Green House Mode).

• De uren verwachte slagschaduw werden berekend op basis van de klimatologische

maandnormalen van het gemiddeld aantal uren zonneschijn, de gemiddelde

windsnelheid en de overheersende windrichting te Ukkel.

Dit betekent in feite dat de studie als zeer conservatief mag beschouwd worden.

In de bijlagen wordt een overzicht gegeven van de slagschaduw in grafiek vorm per

representatieve slagschaduw receptor en per windturbine, dit voor de tiphoogte van 200

meter.

In de tabellen op de volgende pagina's worden de resultaten in detail weergegeven, alsook

het aantal uur of aantal minuten dat de windturbines dienen te worden stilgezet ten einde

aan de wettelijke normen te kunnen voldoen. De tabellen geven weer wat de bestaande

en te verwachte theoretische hinder door slagschaduwhinder is voor de geselecteerde 46

woningen ten gevolge van de plaatsing van de 6 windturbines. De eerste tabel wordt

uitgedrukt in uren per dag en de tweede tabel wordt uitgedrukt in uren per jaar.

De eerste kolom geeft het volgnummer weer van het slagschaduw gevoelig object zoals de coördinaten hierboven werden weergegeven (zie ook plan). De tweede kolom geeft de maximale verwachte slagschaduw weer, zonder het nemen van milderende maatregelen. De derde kolom geeft de maximale waarde slagschaduw weer, die door het Vlarem wordt getolereerd. In de vierde kolom wordt weergegeven hoeveel de windturbines dienen te worden gereduceerd om aan de norm te kunnen voldoen. De vijfde kolom geeft weer wat de verwachte slagschaduw is, na het nemen van de milderende maatregelen. De zesde en zevende kolom geeft de bestaande situatie weer, en de laatste kolom het verschil tussen de verwachte nieuwe situatie en de bestaande situatie. De waarden die uitgedrukt worden in uren per dag zijn de maximale waarden. Deze

waarden komen uiteraard niet elke dag voor. Er is per representatieve receptor een

kalender opgenomen wanneer eventueel hinder kan optreden.

TABEL 6 MET DE OPGAVEN VAN DE OVERSCHRIJDING IN UREN PER DAG, ALSOOK HET AANTAL UREN

NOODZAKELIJKE STILSTAND TEN EINDE AAN DE REGLEMENTERING TE KUNNEN VOLDOEN.

SGO SCHADUW UREN PER SCHADUW UREN PER STILSTAND SITUATIE NA BESTAANDE BESTAANDE VERSCHIL

DAG VERWACHT DAG TOEGELATEN WINDTURBINES MILDERENDE MAATREGELEN

SITUATIE * SITUATIE **

A 1:27:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:57:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 1:27:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

B 0:59:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:29:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:59:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

C 0:30:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG


Pagina 44

D 1:02:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:32:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:42:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

E 0:40:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:10:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:17:00 H/DAG 0:17:00 H/DAG 0:13:00 H/DAG

F 0:40:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:10:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:37:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

G 0:45:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:15:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:45:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

H 1:13:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:43:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 1:07:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

I 0:46:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:16:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:24:00 H/DAG 0:24:00 H/DAG 0:06:00 H/DAG

J 0:30:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

K 0:35:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:05:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:35:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

L 0:25:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG 0:25:00 H/DAG 0:25:00 H/DAG 0:25:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

M 1:02:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:32:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:14:00 H/DAG 0:14:00 H/DAG 0:16:00 H/DAG

N 1:15:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:45:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:15:00 H/DAG 0:15:00 H/DAG 0:15:00 H/DAG

O 1:06:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:36:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:35:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

P 1:25:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:55:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:49:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

Q 0:30:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG

R 0:36:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:06:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG

S 0:44:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:14:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:20:00 H/DAG 0:20:00 H/DAG 0:10:00 H/DAG

T 0:36:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:06:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:23:00 H/DAG 0:23:00 H/DAG 0:07:00 H/DAG

U 0:31:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:01:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:19:00 H/DAG 0:19:00 H/DAG 0:11:00 H/DAG

V 0:35:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:05:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:22:00 H/DAG 0:22:00 H/DAG 0:08:00 H/DAG

W 0:34:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:04:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:21:00 H/DAG 0:21:00 H/DAG 0:09:00 H/DAG

X 0:59:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:29:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:45:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

Y 1:11:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:41:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:56:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

Z 0:28:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG 0:28:00 H/DAG 0:28:00 H/DAG 0:28:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

AA 0:35:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:05:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:19:00 H/DAG 0:19:00 H/DAG 0:11:00 H/DAG

AB 0:32:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:02:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:17:00 H/DAG 0:17:00 H/DAG 0:13:00 H/DAG

AC 0:40:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:10:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:21:00 H/DAG 0:21:00 H/DAG 0:09:00 H/DAG

AD 0:40:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:10:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:23:00 H/DAG 0:23:00 H/DAG 0:07:00 H/DAG

AE 0:43:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:13:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:24:00 H/DAG 0:24:00 H/DAG 0:06:00 H/DAG

AF 0:40:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:10:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:27:00 H/DAG 0:27:00 H/DAG 0:03:00 H/DAG

AG 0:28:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG 0:28:00 H/DAG 0:26:00 H/DAG 0:26:00 H/DAG 0:02:00 H/DAG

AH 0:27:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG 0:27:00 H/DAG 0:27:00 H/DAG 0:27:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

AI 0:34:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:04:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

AJ 0:37:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:07:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:37:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

AK 0:29:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG 0:29:00 H/DAG 0:29:00 H/DAG 0:29:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

AL 0:57:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:27:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:38:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

AM 1:15:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:45:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:42:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

AN 1:19:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:49:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:44:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

AO 0:59:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:29:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:33:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

AP 1:05:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:35:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:32:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

AQ 1:22:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:52:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:38:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

AR 0:57:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:27:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:51:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

AS 0:36:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:06:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:21:00 H/DAG 0:21:00 H/DAG 0:09:00 H/DAG

AT 0:35:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:05:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:35:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

AU 0:33:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:03:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:29:00 H/DAG 0:29:00 H/DAG 0:01:00 H/DAG

AV 0:34:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:04:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:33:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

AW 0:33:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:03:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:31:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

AX 0:34:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:04:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:34:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

AY 0:53:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:23:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:34:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

AZ 1:08:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:38:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 1:08:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

BA 1:14:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:44:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:37:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

BB 1:07:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:37:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:35:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

BC 1:30:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 1:00:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:57:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

BD 1:44:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 1:14:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 1:10:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG


Pagina 45

BE 1:42:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 1:12:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 1:10:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

BF 1:02:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:32:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:14:00 H/DAG 0:14:00 H/DAG 0:16:00 H/DAG

BG 1:12:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:42:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:14:00 H/DAG 0:14:00 H/DAG 0:16:00 H/DAG

BH 0:59:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:29:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:15:00 H/DAG 0:15:00 H/DAG 0:15:00 H/DAG

BI 0:48:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:18:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

BJ 0:43:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:13:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:24:00 H/DAG 0:24:00 H/DAG 0:06:00 H/DAG

BK 0:34:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:04:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:23:00 H/DAG 0:23:00 H/DAG 0:07:00 H/DAG

BL 0:34:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:04:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:29:00 H/DAG 0:29:00 H/DAG 0:01:00 H/DAG

BM 0:35:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:05:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:28:00 H/DAG 0:28:00 H/DAG 0:02:00 H/DAG

BN 0:45:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:15:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:28:00 H/DAG 0:28:00 H/DAG 0:02:00 H/DAG

BO 0:41:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:11:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:29:00 H/DAG 0:29:00 H/DAG 0:01:00 H/DAG

BP 0:56:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:26:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:26:00 H/DAG 0:26:00 H/DAG 0:04:00 H/DAG

BQ 1:04:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:34:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:26:00 H/DAG 0:26:00 H/DAG 0:04:00 H/DAG

BR 0:58:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:28:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:23:00 H/DAG 0:23:00 H/DAG 0:07:00 H/DAG

BS 1:02:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:32:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:22:00 H/DAG 0:22:00 H/DAG 0:08:00 H/DAG

BT 1:06:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:36:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:22:00 H/DAG 0:22:00 H/DAG 0:08:00 H/DAG

BU 1:08:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:38:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:20:00 H/DAG 0:20:00 H/DAG 0:10:00 H/DAG

BV 1:00:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:18:00 H/DAG 0:18:00 H/DAG 0:12:00 H/DAG

BW 1:00:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:16:00 H/DAG 0:16:00 H/DAG 0:14:00 H/DAG

BX 1:06:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:36:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:19:00 H/DAG 0:19:00 H/DAG 0:11:00 H/DAG

BY 1:25:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:55:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:21:00 H/DAG 0:21:00 H/DAG 0:09:00 H/DAG

BZ 1:05:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:35:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:25:00 H/DAG 0:25:00 H/DAG 0:05:00 H/DAG

CA 0:26:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG 0:26:00 H/DAG 0:26:00 H/DAG 0:26:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

CB 0:27:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG 0:27:00 H/DAG 0:27:00 H/DAG 0:27:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

CC 0:26:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG 0:26:00 H/DAG 0:26:00 H/DAG 0:26:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

CD 0:25:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG 0:25:00 H/DAG 0:25:00 H/DAG 0:25:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

CE 0:17:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG 0:17:00 H/DAG 0:15:00 H/DAG 0:15:00 H/DAG 0:02:00 H/DAG

CF 0:19:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG 0:19:00 H/DAG 0:19:00 H/DAG 0:19:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

CG 0:29:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG 0:29:00 H/DAG 0:29:00 H/DAG 0:29:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

CH 0:22:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG 0:22:00 H/DAG 0:22:00 H/DAG 0:22:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

CI 1:40:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 1:10:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 1:40:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

CJ 1:23:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:53:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 1:23:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

CK 1:18:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:48:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 1:18:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

CL 0:28:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG 0:28:00 H/DAG 0:28:00 H/DAG 0:28:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

CM 0:19:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG 0:19:00 H/DAG 0:19:00 H/DAG 0:19:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

CN 0:29:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG 0:29:00 H/DAG 0:29:00 H/DAG 0:29:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

CO 0:35:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:05:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:35:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

CP 0:36:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:06:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:34:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

CQ 0:35:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:05:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:33:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

CR 1:04:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:34:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 1:04:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

CS 1:05:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:35:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 1:05:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

CT 0:54:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:24:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:54:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

CU 0:48:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:18:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:48:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

CV 0:56:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:26:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:52:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

CW 0:28:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG 0:28:00 H/DAG 0:28:00 H/DAG 0:28:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

CX 0:27:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG 0:27:00 H/DAG 0:27:00 H/DAG 0:27:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

CY 0:21:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG 0:21:00 H/DAG 0:21:00 H/DAG 0:21:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

CZ 0:25:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG 0:25:00 H/DAG 0:25:00 H/DAG 0:25:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

DA 0:21:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG 0:21:00 H/DAG 0:21:00 H/DAG 0:21:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

DB 0:21:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG 0:21:00 H/DAG 0:21:00 H/DAG 0:21:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

DC 0:22:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG 0:22:00 H/DAG 0:22:00 H/DAG 0:22:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

DD 0:41:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:11:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:41:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

DE 0:22:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG 0:22:00 H/DAG 0:22:00 H/DAG 0:22:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG


Pagina 46

DF 1:20:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:50:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 1:20:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

DG 1:21:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:51:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 1:15:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

DH 0:24:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG 0:24:00 H/DAG 0:24:00 H/DAG 0:24:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

DI 0:24:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG 0:24:00 H/DAG 0:24:00 H/DAG 0:24:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

DJ 0:34:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:04:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:34:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

DK 0:23:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG 0:23:00 H/DAG 0:23:00 H/DAG 0:23:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

DL 0:59:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:29:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:59:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

DM 0:55:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:25:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:55:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

DN 0:36:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:06:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:36:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

DO 0:34:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:04:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:34:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

DP 1:34:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 1:04:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 1:20:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

DQ 1:05:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:35:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 1:05:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

DR 0:25:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG 0:25:00 H/DAG 0:23:00 H/DAG 0:23:00 H/DAG 0:02:00 H/DAG

DS 0:30:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:29:00 H/DAG 0:29:00 H/DAG 0:01:00 H/DAG

DT 0:26:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG 0:26:00 H/DAG 0:24:00 H/DAG 0:24:00 H/DAG 0:02:00 H/DAG

DU 0:25:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG 0:25:00 H/DAG 0:23:00 H/DAG 0:23:00 H/DAG 0:02:00 H/DAG

DV 0:24:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG 0:24:00 H/DAG 0:23:00 H/DAG 0:23:00 H/DAG 0:01:00 H/DAG

DW 0:35:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:05:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:23:00 H/DAG 0:23:00 H/DAG 0:07:00 H/DAG

DX 0:37:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:07:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:24:00 H/DAG 0:24:00 H/DAG 0:06:00 H/DAG

DY 0:37:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:07:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:23:00 H/DAG 0:23:00 H/DAG 0:07:00 H/DAG

DZ 0:50:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:20:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:31:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

EA 0:44:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:14:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:31:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

EB 0:53:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:23:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:53:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

EC 0:29:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG 0:29:00 H/DAG 0:29:00 H/DAG 0:29:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

ED 1:12:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:42:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 1:12:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

EE 1:34:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 1:04:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 1:34:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

EF 1:25:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:55:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 1:25:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

EG 0:00:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

EH 0:00:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

EI 1:04:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:34:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG

EJ 1:08:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:38:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG

EK 0:47:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:17:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG

EL 0:58:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:28:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:54:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

EM 0:36:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:06:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:34:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

EN 1:09:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:39:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:56:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

EO 1:04:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:34:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:51:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

EP 1:19:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:49:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:57:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

EQ 0:45:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:15:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:32:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

ER 0:35:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:05:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:32:00 H/DAG 0:30:00 H/DAG 0:00:00 H/DAG

* = Resultaten voorafgaand milderende maatregelen door bestaande exploitanten (en vergunde windturbines) ** = Resultaten na milderende maatregelen door bestaande exploitanten (en vergunde windturbines) *** = Voor het bekomen van de gegevens van de bestaande situatie werd een berekening uitgevoerd met het softwarepakket WindPro, volgens dezelfde parameters als deze die voor de nieuwe situatie werden aangewend. Indien er overschrijdingen werden vastgesteld van de Vlarem Richtwaarden, dan werd er van uitgegaan dat de exploitant de nodige maatregelen treft om aan deze richtwaarden te voldoen.


Pagina 47

TABEL 7 MET DE OPGAVEN VAN DE OVERSCHRIJDING IN UREN PER JAAR, ALSOOK HET AANTAL

UREN NOODZAKELIJKE STILSTAND TEN EINDE AAN DE REGLEMENTERING TE KUNNEN VOLDOEN.

SGO SCHADUW UREN PER SCHADUW h/jaar STILSTAND SITUATIE NA BESTAANDE BESTAANDE VERSCHIL

JAAR VERWACHT TOEGELATEN WINDTURBINES MILDERENDE MAATREGELEN

SITUATIE * SITUATIE **

A 35:43:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 27:43:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 35:47:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar

B 16:44:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 8:44:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 16:46:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar

C 11:45:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 3:45:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 8:56:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar

D 27:32:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 19:32:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 13:28:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar

E 10:20:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 2:20:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 3:37:00 h/jaar 3:37:00 h/jaar 4:23:00 h/jaar

F 14:18:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 6:18:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 8:07:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar

G 12:48:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 4:48:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 6:55:00 h/jaar 6:55:00 h/jaar 1:05:00 h/jaar

H 28:37:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 20:37:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 17:00:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar

I 11:05:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 3:05:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 5:27:00 h/jaar 5:27:00 h/jaar 2:33:00 h/jaar

J 6:27:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar 6:27:00 h/jaar 6:27:00 h/jaar 6:27:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar

K 10:22:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 2:22:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 10:23:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar

L 4:26:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar 4:26:00 h/jaar 4:27:00 h/jaar 4:27:00 h/jaar 0:01:00 h/jaar

M 13:35:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 5:35:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:39:00 h/jaar 0:39:00 h/jaar 7:21:00 h/jaar

N 24:12:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 16:12:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:46:00 h/jaar 0:46:00 h/jaar 7:14:00 h/jaar

O 37:28:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 29:28:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 10:23:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar

P 32:54:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 24:54:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 8:17:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar

Q 3:57:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar 3:57:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar 3:57:00 h/jaar

R 5:34:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar 5:34:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar 5:34:00 h/jaar

S 9:03:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 1:03:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 1:35:00 h/jaar 1:35:00 h/jaar 6:25:00 h/jaar

T 11:46:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 3:46:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 6:49:00 h/jaar 6:49:00 h/jaar 1:11:00 h/jaar

U 9:47:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 1:47:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 4:31:00 h/jaar 4:31:00 h/jaar 3:29:00 h/jaar

V 11:31:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 3:31:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 4:55:00 h/jaar 4:55:00 h/jaar 3:05:00 h/jaar

W 10:53:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 2:53:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 3:56:00 h/jaar 3:56:00 h/jaar 4:04:00 h/jaar

X 26:20:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 18:20:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 12:09:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar

Y 40:55:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 32:55:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 29:10:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar

Z 10:03:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 2:03:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 7:49:00 h/jaar 7:49:00 h/jaar 0:11:00 h/jaar

AA 9:25:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 1:25:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 4:36:00 h/jaar 4:36:00 h/jaar 3:24:00 h/jaar

AB 7:57:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar 7:57:00 h/jaar 3:50:00 h/jaar 3:50:00 h/jaar 4:07:00 h/jaar

AC 9:55:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 1:55:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 2:48:00 h/jaar 2:48:00 h/jaar 5:12:00 h/jaar

AD 10:02:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 2:02:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 3:56:00 h/jaar 3:56:00 h/jaar 4:04:00 h/jaar

AE 9:48:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 1:48:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 2:13:00 h/jaar 2:13:00 h/jaar 5:47:00 h/jaar

AF 7:44:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar 7:44:00 h/jaar 3:37:00 h/jaar 3:37:00 h/jaar 4:07:00 h/jaar

AG 5:41:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar 5:41:00 h/jaar 4:02:00 h/jaar 4:02:00 h/jaar 1:39:00 h/jaar

AH 4:49:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar 4:49:00 h/jaar 3:40:00 h/jaar 3:40:00 h/jaar 1:09:00 h/jaar

AI 6:57:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar 6:57:00 h/jaar 4:42:00 h/jaar 4:42:00 h/jaar 2:15:00 h/jaar

AJ 9:23:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 1:23:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 6:56:00 h/jaar 6:56:00 h/jaar 1:04:00 h/jaar

AK 4:38:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar 4:38:00 h/jaar 4:20:00 h/jaar 4:20:00 h/jaar 0:18:00 h/jaar

AL 13:53:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 5:53:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 8:43:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar

AM 16:28:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 8:28:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 8:37:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar

AN 16:14:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 8:14:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 8:57:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar

AO 16:10:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 8:10:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 12:29:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar

AP 22:36:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 14:36:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 4:50:00 h/jaar 4:50:00 h/jaar 3:10:00 h/jaar

AQ 30:10:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 22:10:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 6:39:00 h/jaar 6:39:00 h/jaar 1:21:00 h/jaar

AR 18:59:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 10:59:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 13:20:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar

AS 12:12:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 4:12:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 5:48:00 h/jaar 5:48:00 h/jaar 2:12:00 h/jaar

AT 13:11:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 5:11:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 6:25:00 h/jaar 6:25:00 h/jaar 1:35:00 h/jaar

AU 15:09:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 7:09:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 9:01:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar


Pagina 48

AV 18:13:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 10:13:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 11:38:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar

AW 17:27:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 9:27:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 11:29:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar

AX 20:46:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 12:46:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 14:12:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar

AY 32:07:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 24:07:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 11:49:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar

AZ 23:20:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 15:20:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 15:57:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar

BA 38:17:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 30:17:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 12:55:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar

BB 37:26:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 29:26:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 10:27:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar

BC 22:41:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 14:41:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 11:38:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar

BD 21:09:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 13:09:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 14:26:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar

BE 21:07:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 13:07:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 15:54:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar

BF 14:04:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 6:04:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:36:00 h/jaar 0:36:00 h/jaar 7:24:00 h/jaar

BG 13:40:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 5:40:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:37:00 h/jaar 0:37:00 h/jaar 7:23:00 h/jaar

BH 14:17:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 6:17:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:45:00 h/jaar 0:45:00 h/jaar 7:15:00 h/jaar

BI 10:10:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 2:10:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 5:15:00 h/jaar 5:15:00 h/jaar 2:45:00 h/jaar

BJ 6:39:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar 6:39:00 h/jaar 2:22:00 h/jaar 2:22:00 h/jaar 4:17:00 h/jaar

BK 6:40:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar 6:40:00 h/jaar 2:10:00 h/jaar 2:10:00 h/jaar 4:30:00 h/jaar

BL 10:26:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 2:26:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 5:03:00 h/jaar 5:03:00 h/jaar 2:57:00 h/jaar

BM 10:45:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 2:45:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 4:55:00 h/jaar 4:55:00 h/jaar 3:05:00 h/jaar

BN 11:43:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 3:43:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 5:28:00 h/jaar 5:28:00 h/jaar 2:32:00 h/jaar

BO 12:24:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 4:24:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 6:09:00 h/jaar 6:09:00 h/jaar 1:51:00 h/jaar

BP 13:10:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 5:10:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 5:45:00 h/jaar 5:45:00 h/jaar 2:15:00 h/jaar

BQ 15:47:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 7:47:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 5:23:00 h/jaar 5:23:00 h/jaar 2:37:00 h/jaar

BR 16:52:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 8:52:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 4:28:00 h/jaar 4:28:00 h/jaar 3:32:00 h/jaar

BS 13:34:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 5:34:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 4:01:00 h/jaar 4:01:00 h/jaar 3:59:00 h/jaar

BT 14:01:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 6:01:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 3:43:00 h/jaar 3:43:00 h/jaar 4:17:00 h/jaar

BU 14:03:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 6:03:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 3:15:00 h/jaar 3:15:00 h/jaar 4:45:00 h/jaar

BV 13:36:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 5:36:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 1:14:00 h/jaar 1:14:00 h/jaar 6:46:00 h/jaar

BW 14:24:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 6:24:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 1:03:00 h/jaar 1:03:00 h/jaar 6:57:00 h/jaar

BX 31:29:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 23:29:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 1:57:00 h/jaar 1:57:00 h/jaar 6:03:00 h/jaar

BY 40:01:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 32:01:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 3:31:00 h/jaar 3:31:00 h/jaar 4:29:00 h/jaar

BZ 24:18:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 16:18:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 7:27:00 h/jaar 7:27:00 h/jaar 0:33:00 h/jaar

CA 5:02:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar 5:02:00 h/jaar 5:02:00 h/jaar 5:02:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar

CB 8:37:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:37:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 8:38:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar

CC 6:28:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar 6:28:00 h/jaar 6:28:00 h/jaar 6:28:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar

CD 4:31:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar 4:31:00 h/jaar 4:32:00 h/jaar 4:32:00 h/jaar 0:01:00 h/jaar

CE 2:12:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar 2:12:00 h/jaar 0:51:00 h/jaar 0:51:00 h/jaar 1:21:00 h/jaar

CF 3:55:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar 3:55:00 h/jaar 2:52:00 h/jaar 2:52:00 h/jaar 1:03:00 h/jaar

CG 7:45:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar 7:45:00 h/jaar 7:46:00 h/jaar 7:46:00 h/jaar 0:01:00 h/jaar

CH 3:31:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar 3:31:00 h/jaar 3:31:00 h/jaar 3:31:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar

CI 28:32:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 20:32:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 27:42:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar

CJ 13:37:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 5:37:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 12:41:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar

CK 12:57:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 4:57:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 12:07:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar

CL 8:55:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:55:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 8:56:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar

CM 2:51:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar 2:51:00 h/jaar 2:51:00 h/jaar 2:51:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar

CN 5:16:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar 5:16:00 h/jaar 3:39:00 h/jaar 3:39:00 h/jaar 1:37:00 h/jaar

CO 8:19:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:19:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 6:33:00 h/jaar 6:33:00 h/jaar 1:27:00 h/jaar

CP 10:26:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 2:26:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 6:52:00 h/jaar 6:52:00 h/jaar 1:08:00 h/jaar

CQ 9:08:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 1:08:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 6:55:00 h/jaar 6:55:00 h/jaar 1:05:00 h/jaar

CR 26:04:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 18:04:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 24:04:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar

CS 35:12:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 27:12:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 34:32:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar

CT 24:48:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 16:48:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 24:12:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar

CU 17:31:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 9:31:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 17:05:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar

CV 16:35:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 8:35:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 15:07:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar


Pagina 49

CW 9:52:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 1:52:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 9:04:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar

CX 7:15:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar 7:15:00 h/jaar 7:16:00 h/jaar 7:16:00 h/jaar 0:01:00 h/jaar

CY 3:50:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar 3:50:00 h/jaar 3:51:00 h/jaar 3:51:00 h/jaar 0:01:00 h/jaar

CZ 4:59:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar 4:59:00 h/jaar 5:00:00 h/jaar 5:00:00 h/jaar 0:01:00 h/jaar

DA 4:03:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar 4:03:00 h/jaar 4:03:00 h/jaar 4:03:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar

DB 3:30:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar 3:30:00 h/jaar 3:30:00 h/jaar 3:30:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar

DC 3:49:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar 3:49:00 h/jaar 3:49:00 h/jaar 3:49:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar

DD 4:57:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar 4:57:00 h/jaar 4:58:00 h/jaar 4:58:00 h/jaar 0:01:00 h/jaar

DE 1:41:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar 1:41:00 h/jaar 1:41:00 h/jaar 1:41:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar

DF 34:03:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 26:03:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 32:59:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar

DG 31:41:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 23:41:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 28:05:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar

DH 5:10:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar 5:10:00 h/jaar 5:11:00 h/jaar 5:11:00 h/jaar 0:01:00 h/jaar

DI 4:06:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar 4:06:00 h/jaar 4:06:00 h/jaar 4:06:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar

DJ 5:49:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar 5:49:00 h/jaar 4:54:00 h/jaar 4:54:00 h/jaar 0:55:00 h/jaar

DK 3:32:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar 3:32:00 h/jaar 3:33:00 h/jaar 3:33:00 h/jaar 0:01:00 h/jaar

DL 11:28:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 3:28:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 9:53:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar

DM 9:25:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 1:25:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 8:18:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar

DN 6:25:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar 6:25:00 h/jaar 5:17:00 h/jaar 5:17:00 h/jaar 1:08:00 h/jaar

DO 5:53:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar 5:53:00 h/jaar 5:54:00 h/jaar 5:54:00 h/jaar 0:01:00 h/jaar

DP 23:01:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 15:01:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 21:48:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar

DQ 31:37:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 23:37:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 31:32:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar

DR 9:06:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 1:06:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 5:10:00 h/jaar 5:10:00 h/jaar 2:50:00 h/jaar

DS 14:56:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 6:56:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 9:25:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar

DT 8:30:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:30:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 4:42:00 h/jaar 4:42:00 h/jaar 3:18:00 h/jaar

DU 7:37:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar 7:37:00 h/jaar 4:19:00 h/jaar 4:19:00 h/jaar 3:18:00 h/jaar

DV 6:36:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar 6:36:00 h/jaar 3:56:00 h/jaar 3:56:00 h/jaar 2:40:00 h/jaar

DW 6:18:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar 6:18:00 h/jaar 3:26:00 h/jaar 3:26:00 h/jaar 2:52:00 h/jaar

DX 6:29:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar 6:29:00 h/jaar 3:27:00 h/jaar 3:27:00 h/jaar 3:02:00 h/jaar

DY 5:54:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar 5:54:00 h/jaar 2:52:00 h/jaar 2:52:00 h/jaar 3:02:00 h/jaar

DZ 9:56:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 1:56:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 5:20:00 h/jaar 5:20:00 h/jaar 2:40:00 h/jaar

EA 9:25:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 1:25:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 4:58:00 h/jaar 4:58:00 h/jaar 3:02:00 h/jaar

EB 22:47:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 14:47:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 19:55:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar

EC 9:19:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 1:19:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 5:31:00 h/jaar 5:31:00 h/jaar 2:29:00 h/jaar

ED 25:54:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 17:54:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 22:24:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar

EE 52:39:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 44:39:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 49:25:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar

EF 35:10:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 27:10:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 32:02:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar

EG 0:00:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar

EH 0:00:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar

EI 19:50:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 11:50:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar

EJ 21:00:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 13:00:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar

EK 20:44:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 12:44:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar

EL 33:02:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 25:02:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 20:15:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar

EM 14:12:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 6:12:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 7:21:00 h/jaar 7:21:00 h/jaar 0:39:00 h/jaar

EN 38:47:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 30:47:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 15:47:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar

EO 37:26:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 29:26:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 15:13:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar

EP 42:17:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 34:17:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 16:04:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar

EQ 27:16:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 19:16:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 8:09:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar

ER 17:05:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 9:05:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 11:04:00 h/jaar 8:00:00 h/jaar 0:00:00 h/jaar

* = Resultaten voorafgaand milderende maatregelen door bestaande exploitanten (en vergunde windturbines)


Pagina 50

** = Resultaten na milderende maatregelen door bestaande exploitanten (en vergunde windturbines) *** = Voor het bekomen van de gegevens van de bestaande situatie werd een berekening

uitgevoerd met het softwarepakket WindPro, volgens dezelfde parameters als deze die

voor de nieuwe situatie werden aangewend. Indien er overschrijdingen werden

vastgesteld van de Vlarem Richtwaarden, dan werd er van uitgegaan dat de exploitant de

nodige maatregelen treft om aan deze richtwaarden te voldoen.

Voor alle woningen binnen de ISO- slagschaduwcontour van 8 uur dienen bijzondere

maatregelen te worden getroffen om de windturbines stil te leggen indien hinder kan

optreden. In de bijgevoegde studie werd een slagschaduwkalender in tabelvorm en op

grafiek opgenomen, waarin de verwachte slagschaduwduur voor elk relevant

slagschaduwgevoelig object wordt weergegeven, dit in vergelijking met de bestaande

toestand. De resultaten hebben steeds betrekking op het volledige project van 6

windturbines die het voorwerp uitmaak van de gemeenschappelijke aanvraag van EDF

Luminus en Mega Windy, ook de bestaande en de reeds vergunde windturbines werden

in de analyse mee betrokken.

Deze resultaten gaan echter uit van een niet – realistische situatie, gecreëerd door de

“Green House Mode”. In deze veronderstelling is er steeds een raam met een breedte van

5 meter en een hoogte van 2 meter gericht naar de windturbines per elk slagschaduw

gevoelig object. De berekening werd zo uitgevoerd omwille van de reglementering van de

bevoegde overheid. In werkelijkheid zal het zo zijn dat:

• er voor bepaalde slagschaduwgevoelige objecten geen ramen zijn;

• er geen ramen gericht zijn naar de windturbine;

• er objecten tussen het slagschaduwgevoelige object en de windturbines zijn;

• de slagschaduw gevoelige objecten worden gemaskeerd door groen of andere

elementen.

Uiteraard zal in de werkelijke situatie worden uitgegaan van de realiteit en het werkelijk

voorkomen van slagschaduwhinder, wanneer dient te worden overwogen om de

windturbines tijdelijk stil te zetten.

In de onmiddellijke nabijheid (+/- 480 meter) van de twee zuidelijke windturbines is een

serre gelegen. Gezien deze situatie bekijken we de mogelijke invloed van slagschaduw op

deze serre meer in detail. In bijlage zijn de detailstudies opgenomen, in de

slagschaduwstudie worden de resultaten van de berekening besproken.


Pagina 51

In de volgende tabel wordt de maximale stilstand weergegeven per windturbine. Voor een

juist begrip van onderstaande tabel dient te worden begrepen dat bij deze waarden de

slagschaduw op de slagschaduw gevoelige objecten (SGO) 0 uur per jaar wordt. Om

maximaal 8 uur slagschaduw per jaar te bereiken per object zullen deze percentages

stilstand nog minder bedragen. De veroorzaakte energieverliezen door stilstand om aan

de normen van het VLAREM te voldoen voor slagschaduw zijn dan ook minimaal

(gemiddeld 1,30% van de tijd per windturbine om 0 uur slagschaduw te verkrijgen per

slagschaduw gevoelig object).

TABEL 8 PERCENTAGE STILSTAND VAN HET TOTAAL OPERATIONELE UREN.

WINDTURBINE MERK TYPE MAXIMALE SLAGSCHADUW OP SGO OPERATIONELE UREN % VAN OPERATIONELE UREN

WINDTURBINE 1 KENERSYS K110 44,21 UREN PER JAAR 8.235,00 UREN PER JAAR 0,54%




WINDTURBINE 5 SENVION 3.0M122 115,80 UREN PER JAAR 8.235,00 UREN PER JAAR 1,41%

WINDTURBINE 6 SENVION 3.0M122 98,00 UREN PER JAAR 8.235,00 UREN PER JAAR 1,19%

1,30%

De impact van de stilstand voorziening van de windturbines op de productie is

aanvaardbaar.

De werkelijke slagschaduw mag niet meer bedragen dan 8 uur effectieve slagschaduw per

jaar, met een maximum van 30 minuten effectieve slagschaduw per dag voor elk

slagschaduwgevoelig object. Maatregelen zullen dus noodzakelijk zijn om het welslagen

van het project, met deze inplanting, te verzekeren.

Het aanbrengen van een schaduw detectiesysteem op de windturbine, die de windturbine

stilzet wanneer er hinder kan optreden, kan als meest realistische milderende maatregel

beschouwd worden.

Om aan de eisen te voldoen, die worden gesteld door de milieuadministratie zullen

volgende maatregelen worden getroffen:

• De windturbines worden uitgerust met een automatische stilstandvoorziening;

• Om bovenstaande waarden te bereiken zullen de windturbines zo nodig tijdelijk

worden stilgezet;

• De exploitant houdt een logboek bij voor de windturbines. Dit logboek vermeldt

de nodige gegevens om de effectieve slagschaduw voor elk relevant

slagschaduwgevoelig object te bepalen;


Pagina 52

• De exploitant stelt jaarlijks op basis van de gegevens in het logboek voor de

windturbines een controle - rapport op. Dit rapport vermeldt hoeveel slagschaduw

elk relevant slagschaduwgevoelig object effectief heeft getroffen;

• De controle - rapporten worden ter beschikking gehouden van de

toezichthoudende ambtenaren.

Op volgende kaarten zijn de verschillende ISO- schaduwcontouren opgegeven,

voorafgaand het nemen van milderende maatregelen. Binnen de ISO – Contour zone van

vier uur werden alle woningen en andere slagschaduwgevoelige elementen in detail

berekend. De rode lijn geeft de ISO- slagschaduwcontour aan van 8 uur slagschaduw per

jaar, voorafgaande het nemen van milderende maatregelen, de groene lijn geeft de ISO

contour aan van 4 uur slagschaduw per jaar, de blauwe lijn geeft de ISO contour aan van

16 uur per jaar en de lichtblauwe lijn geeft de ISO contour aan van 32 uur slagschaduw

per jaar. In bijlage 9 van de Ontheffingsnota zijn meer gedetailleerde plannen opgenomen.

In bijlage 9 wordt de bestaande toestand eveneens met de nieuwe toestand vergeleken.


Pagina 53

FIGUUR 7 SLAGSCHADUW CONTOUREN VOORAFGAAND AAN HET NEMEN VAN

MILDERENDE MAATREGELEN, OVERZICHT.


Pagina 54


Pagina 55

FIGUUR 8 SLAGSCHADUW CONTOUREN VOORAFGAAND AAN HET NEMEN VAN MILDERENDE MAATREGELEN, ZUIDELIJK DEEL.


Pagina 56

FIGUUR 9 SLAGSCHADUW CONTOUREN VOORAFGAAND AAN HET NEMEN VAN MILDERENDE MAATREGELEN, NOORDELIJK DEEL.


Pagina 57

FIGUUR 10 SLAGSCHADUW CONTOUREN VOORAFGAAND AAN HET NEMEN VAN MILDERENDE MAATREGELEN, CENTRAAL DEEL.


Pagina 58

6.2. CONCLUSIE

Zonder bijkomende maatregelen worden de normen in de meeste van deze punten overschreden. Door het instellen van stilstandsmodules, zal de slagschaduw beperkt blijven tot 8u/j en 30 min/d. De aanvragers verbinden zich ertoe een stilstandsregeling te voorzien op de windturbines, waardoor de windturbines automatisch, indien nodig, kunnen stilgelegd worden zodat de normen gerespecteerd worden. De windturbines van Aanvragers zullen bijgevolg te allen tijde de normen voor slagschaduw kunnen respecteren.


Pagina 59

7. EFFECTEN OP GEZONDHEID

7.1. PROBLEEMSTELLING

Er zijn veel studies naar gezondheidseffecten. Juist omdat het om gezondheid gaat,

verwijzen wij alleen naar die studies waaraan in belangrijke mate door onafhankelijke

medici of gezondheidsinstituten is meegewerkt. Uit de onderzoeken blijkt dat er geen

bewijs is voor een “windturbinesyndroom”.

Een van de meest recente studies - begin 2012 – is die naar de impact van windturbines

op de gezondheid in opdracht van de overheid in de Amerikaanse staat Massachusetts5.

Wonen in de nabijheid van windparken is, volgens deze studie, niet schadelijk voor de

menselijke gezondheid. De auteurs van de MIT studie onderzochten een aantal case

studies in Europa en de VS om de impact van infrageluid en de levenskwaliteit van de

bevolking dicht bij windparken te beoordelen. Deze ‘Wind Turbines Health Impact Study’

is uitgevoerd door acht onderzoekers uit verschillende medische disciplines van

onafhankelijke instituten. Zij hebben zowel wetenschappelijke als niet-wetenschappelijke

studies bekeken, waaronder ook studies naar het ‘windturbinesyndroom’. Zij constateren

dat uit de literatuur bekende metingen naar laagfrequent geluid op 400 meter afstand van

windturbines lagere waarden aangeven dan wat gehoord of gevoeld kan worden. In de

beoordeling werd rekening gehouden met effecten op de gezondheid, zoals stress, hinder

en slaapverstoring dat zouden kunnen worden geassocieerd met leven in de buurt van

windturbines. De onderzoekers constateerden dat het niet bewezen of aannemelijk is dat

windturbines rechtstreeks gezondheidsproblemen met zich meebrengen: "Er is geen

duidelijke of consistente associatie gevonden tussen geluid van windturbines en alle

gerapporteerde ziekte of andere indicatie van schade aan de menselijke gezondheid"

Uit een case studie in het noorden van Polen, gekend als de grootste studie over

windturbinegeluid, bleek dat de bewoners naast windparken de beste levenskwaliteit

hadden en mensen die verder dan 1500 meter woonden scoorden het slechtst. Het

5 Wind Turbine Health Impact Study: report of Independent Expert Panel. In opdracht van het Massachusetts Department of Environmental Protection an het Massachusetts Department of Public Health, januari 2012.


Pagina 60

rapport concludeerde dat wonen in de nabijheid van windparken niet resulteert in de

verslechtering van de levenskwaliteit.

In dit kader kan ook worden verwezen naar het onderzoek van Knopper en Ollson (6) Zij

concluderen dat windturbines wel degelijk een bon van ergernis kunnen zijn voor

mensen. Deze ergernis heeft echter vooral te maken met de houding van de waarnemer

ten opzichte van de komst van windturbines, dan omwille van windturbine specifieke

eigenschappen. Gezondheidsklachten worden dan ook eerder gerelateerd aan een uiting

van een geïrriteerde staat van de waarnemer dan aan de effecten van de windturbines

zelf. Met andere woorden, het is de verandering in de omgeving die geassocieerd is met

eventuele effecten op de gezondheid en niet de turbine-specifieke eigenschappen.

Geluid en zeker het ervaren van geluid, kan echter wel degelijk tot irritatie leiden. Uit de

onderzoeken blijkt ook dat het wel of niet kunnen zien van de windturbines een rol speelt;

er wordt meer hinder van turbinegeluid ervaren door ondervraagden die zicht hebben op

de turbines dan de ondervraagden die de turbines niet zien, maar op gelijke afstand

wonen en waar volgens metingen het geluidsniveau gelijk is. Daarnaast speelt

‘participatie’ een rol. (Mede)eigenaren van turbines of omwonenden die op andere wijze

voordeel ondervinden ervaren geen hinder.

Er is geen wetenschappelijk bewijs voor een relatie tussen windturbinegeluid en een

reeks van gezondheidsklachten, variërend van hoge bloeddruk, hart- en vaatziekten,

slechthorendheid, oorsuizen (tinnitus) tot diabetes en migraine. Eerder, in 2009, kwam

een internationale groep medici (Amerika, Canada, Denemarken en UK) uit verschillende

disciplines met een onderzoek naar windturbinegeluid en gezondheidseffecten tot

vergelijkbare conclusies (7). Net als in andere studies wordt er in ‘Wind Turbine Sound

and Health Effects’ op gewezen dat geluid en het ervaren ervan tot irritatie (annoyance)

kan leiden en dat dit gevoel van persoon tot persoon kan verschillen en effect op

bijvoorbeeld stress en slaap kan hebben. Dit is een gegeven dat voor álle vormen van

geluid kan optreden, niet specifiek voor windturbines. Opvallende opmerking in het

6 Journal of Occupational & Environmental Medicine:November 2014 - Volume 56 - Issue 11 - p e108–e130, Wind Turbines and Health: A Critical Review of the Scientific Literature, McCunney, Robert J. MD, MPH; Mundt, Kenneth A. PhD; Colby, W. David MD; Dobie, Robert MD; Kaliski, Kenneth BE, PE; Blais, Mark PsyD 7 Wind Turbines Sound and Health Effects. An Expert Panel Review, december 2009, uitgevoerd voor de Amerikaanse en Canadese windenergie associatie door een internationale groep van medici die hun onderzoek en bevindingen onafhankelijk konden verrichten.


Pagina 61

rapport is de constatering dat deze annoyance mede veroorzaakt kan worden door het

zogenaamde ‘nocebo’ effect: mentale en fysische belasting als gevolg van verwachte en

gevreesde bijwerkingen van veranderingen. Het rapport constateert dat daardoor een

sterke benoeming van mogelijke gezondheidseffecten door tegenstanders van

windturbines de effecten kan veroorzaken die ze beschrijven.

Iván Pineda, hoofd beleidsanalyse bij de Europese Wind Energie Associatie, zei: "Deze

resultaten maken een einde aan de bezorgdheden die sommige burgers kunnen hebben

met betrekking tot wonen in de buurt van windturbines."

7.2. CONCLUSIE

Uit de onderzoeken blijkt dat er geen bewijs is voor een “windturbinesyndroom”. Geluid

en zeker het ervaren van geluid, kan echter wel degelijk tot irritatie leiden. De aanvrager

neemt de nodige maatregelen ten einde de hinder tot een aanvaardbaar niveau te

brengen.


Pagina 62

8. EFFECTEN OP HET AGRARISCHE GEBIED

8.1. INLEIDING

De omzendbrief (EME/2000.01) stelt terecht dat het gebruik van landbouwgronden

nauwelijks beperkt wordt en dat er geen invloed geconstateerd is op het gewas en het vee.

“Volgens onderzoek in Nederland wordt het agrarisch gebruik van landbouwgronden

voor zover bekend, nauwelijks beperkt. Er is geen invloed geconstateerd op het

gewas, opbrengst, jongvee, schapen. Stankhinder rond bepaalde bestaande bedrijven

zou niet verder verspreid worden dan nu al het geval is. Het is van belang een

afstemming te vinden tussen de verkaveling of percelering en de inplanting.” (bron:

Omzendbrief EME/2000.01).

“Vanuit landbouwkundige overweging dient te worden gesteld dat zoveel mogelijk

de bestaande lijninfrastructuren dienen gevolgd te worden teneinde de structurele

schade en hinder in het agrarisch gebied tot een minimum te beperken. Indien dat

niet kan, moeten bij voorrang de kleinschalige structuren in het agrarisch gebied

zoals kavelgrenzen, overgangen weiland-akkerland worden gevolgd.” (cfr. Afdeling

Land Oost-Vlaanderen).

Windturbines dienen bij voorkeur geplaatst op het landbouwperceel in deze zin dat de

oorspronkelijke bewerking van het perceel niet wordt verstoord. Indien bijvoorbeeld

twee aangrenzende percelen behoren tot twee verschillende eigenaars, dan wordt de

windturbine bij voorkeur geplaatst op de grens van het perceel. Indien een perceel

behoort tot één en dezelfde eigenaar, en op de percelen twee verschillende gewassen

geteeld worden, dan wordt de windturbine het best geplaatst op de grens van deze twee

gewassen.

Dit schept bijzondere problemen bij het kiezen van de correcte inplanting van de

windturbines. In het voorliggende project was het niet mogelijk om deze optie te nemen.

De verplichte tussenafstanden tussen de windturbines, en de verplichte afstanden naar

de bestaande woningen noodzaakten de inplanting die in het voorliggende project werd

aangehouden. Indien de windturbines zouden verplaatst worden naar de grenzen van de

percelen, dan zouden problemen ontstaan bij de productie van de bestaande

windturbines en zou de hinder ten gevolge van geluid - en slagschaduw bij de

nabijgelegen woningen te hoog worden.


Pagina 63

Ook wordt een bijzondere aandacht gevraagd voor de lengte van de toegangswegen. Deze

dienen zo veel als mogelijk te worden vermeden, alsook dient zo veel als mogelijk van

bestaande wegen gebruik te worden gemaakt. Tijdelijke werfwegen kunnen een normale

breedte hebben maar permanente wegen dienen beperkt te worden tot het uiterste

minimum.

Dezelfde problematiek stelt zich bij de werkplatforms. Ook deze werkplatforms dienen zo

klein als mogelijk te worden gehouden of vermeden. Ook hier wordt een onderscheid

gemaakt tussen de permanente en de tijdelijke werkplatforms. Ook dit element stelt

bijzondere problemen bij bepaalde leveranciers voor het behouden van de standaard

garantievoorwaarden. In het project werden de werkplatforms zo klein als mogelijk

gehouden om ook de garantievoorwaarden van de windturbines niet te ondermijnen. De

windturbineleveranciers eisen de mogelijkheid om onmiddellijk toegang te kunnen

krijgen tot de plaats waar de windturbines geëxploiteerd worden, zodat bij een eventuele

storing of vervanging zo snel als mogelijk de nodige materialen (kranen) ter plaatse te

kunnen krijgen. Hoe langer de windturbine stilstaat door een eventuele storing of

vervanging, hoe hoger de productieverliezen. Indien tijd verloren dient te gaan door het

aanleggen van een nieuw werkoppervlak (wanneer er geen permanent werkoppervlak

zou blijven liggen), zal dit bijkomend de landbouwexploitatie hinderen en zal heel wat

productietijd verloren gaan. Er wordt in de aanvraag een onderscheid gemaakt tussen de

tijdelijke werkoppervlakte en de permanente werkoppervlakte.

Voor de bouw van een windturbine kunnen volgende ingrepen gedefinieerd worden:

AANLEGFASE

Voorbereidende werkzaamheden

• Aanvoer van materiaal, machines en bouwkranen • Inrichting werfkeet, afbakenen werkstrook • Tijdelijke omlegging, tijdelijke voorzieningen of aanpassen bestaande

autowegen

Grondwerken

• Uitbreken van bestaande verharding en fundering • Grondverzet en grondafvoer • Bouw funderingen windturbines (aanvoer beton, aanvoer wapening, eventueel

gebruik van heimachines, waar niet geheid kan worden (trillingen): geboorde palen…)

• Bouwen fundering kranen


Pagina 64

• Aanleg bekabeling HS, data (sleuven, onderboringen, …)

Aanleg van wegenis toegangsweg

• Aanleg van onderfundering, fundering en toplaag

Bouwen van de infrastructuur

• Aanvoer van de onderdelen van de windturbine • Monteren van de windturbine • Plaatsen van signalisatie, verlichting, beplating, omheining/afscherming • Afbraak van werfkeet

EXPLOITATIEFASE

• Ingebruikname van de windturbines

In het kader van het project kunnen de volgende effecten relevant zijn:

• structuurwijziging: structuurwijziging kan zich uiten in verdichting van de oppervlakkige en/of diepere bodem (bvb. door zware belasting van de ondergrond) enerzijds en verslemping en korstvorming anderzijds. De kans op verdichting is vooral afhankelijk van de textuur en de drainageklasse van de bodem en wordt kwalitatief bepaald.

• profielwijziging: profielwijziging is het wijzigen tot vernietigen van de oorspronkelijke gelaagdheid van het bodemprofiel door de geplande werkzaamheden bvb. door vergraving of door inbreng van funderingen. De zones waar werkzaamheden gepland zijn die kunnen resulteren in een wijziging van het bodemprofiel worden aangeduid.

• wijziging bodemgebruik en ruimtebeslag: het bodemgebruik zal wijzigen door de realisatie van het project.

• beïnvloeding bodemhygiëne (of bodemkwaliteit): beïnvloeding van de bodemkwaliteit als gevolg van de verspreiding van bodemvreemde stoffen enerzijds en sanering van verontreiniging anderzijds.

In het geval zich als gevolg van het project aanzienlijk negatieve effecten zouden

voordoen, zullen sowieso milderende maatregelen worden voorgesteld. Ook voor minder

uitgesproken negatieve effecten kunnen milderende maatregelen voorgesteld worden.

Deze maatregelen kunnen bvb. betrekking hebben op sanering van deelzones of

maatregelen om wijzigingen in bodemstructuur te vermijden of te milderen.


Pagina 65

Op het internet (http://www.windturbinesite.be/lanaken.html) wordt er een

fotoreportage weergegeven van de constructie van een windturbine in de gemeente

Lanaken. Dit fotografisch verslag geeft een chronologisch beeld van de verschillende

stappen van fundering tot uiteindelijke plaatsing van de rotor op de gondel.

De foto’s hieronder tonen hoe de funderingswerken voor een nieuwe windturbine

gebeuren.

FIGUUR 11 FOTO'S VAN DE FUNDERING VAN EEN WINDTURBINE


Pagina 66

De fundering beslaat slechts een beperkte oppervlakte. De overige voorzieningen

(toegangswegen en werkzones) zijn waterdoorlatend zodat de infiltratie van hemelwater

mogelijk blijft. Bij de aanleg van windturbines worden meestal paalfunderingen voorzien

(het type en de diepte van de fundering is afhankelijk van de plaatselijke

bodemgesteldheid en zal door middel van bodemsonderingen worden bepaald) waarvoor

de bemaling beperkt blijft. Eventuele bemalingen tijdens de bouwfase kunnen tijdelijk

aanleiding geven tot een daling van de grondwaterstand.

Indien de transformator voor de omvorming van de laagspanning naar middenspanning

niet in de gondel kan worden geïntegreerd, wordt deze in een netstation onderaan in of

naast de mast opgesteld. De windturbines worden aangesloten op het openbaar

elektriciteitsnetwerk via een ondergrondse middenspanningskabel. Een detailstudie zal

uitwijzen op welke wijze deze netaansluiting zal gerealiseerd worden.

8.2. WERKPLATFORMEN EN TOEGANGSWEGEN

Voor alle windturbines dienen werkplatformen te worden aangelegd. De totale

oppervlakte van het werkplatform, bij de bouw en montage van de winturbines, bedraagt

1.286 m² per windturbine. Na de bouw en de montage blijft hier slechts 600m² van liggen

voor eventueel toekomstig gebruik.

Voor windturbine 1 wordt een nieuwe toegangsweg van 70 m² voorzien, de toegangsweg

heeft een breedte van vijf meter. Na de bouw en montage van de windturbine blijft hiervan

slechts 56 m² van liggen. Deze toegangsweg wordt dus versmald en behouden met een

breedte van 4 meter. Deze nieuwe toegangsweg sluit aan bij de bestaande toegangsweg.

De wegen bestaan uit een steenslag verharding. De grond wordt eerst voor een 40 cm

uitgegraven waarop een geotextiel wordt geplaatst. Indien gebruik gemaakt wordt van

steenslag zal de afgegraven ruimte eerst gevuld worden met grotere stenen en afgewerkt

met fijne steenslag. De afgegraven grond kan worden aangewend door de lokale

landbouwer voor het nivelleren van andere delen van het gebied.

Voor windturbine 2 wordt een nieuwe toegangsweg van 70 m² voorzien, de toegangsweg

heeft een breedte van vijf meter. Na de bouw en montage van de windturbine blijft hiervan

slechts 56 m² van liggen. Deze toegangsweg wordt dus versmald en behouden met een

breedte van 4 meter. Deze nieuwe toegangsweg sluit aan bij de bestaande toegangsweg.

De wegen bestaan uit een steenslag verharding. De grond wordt eerst voor een 40 cm

uitgegraven waarop een geotextiel wordt geplaatst. Indien gebruik gemaakt wordt van

steenslag zal de afgegraven ruimte eerst gevuld worden met grotere stenen en afgewerkt


Pagina 67

met fijne steenslag. De afgegraven grond kan worden aangewend door de lokale

landbouwer voor het nivelleren van andere delen van het gebied.

Voor windturbine 3 wordt een nieuwe toegangsweg van 744 m² voorzien, de

toegangsweg heeft een breedte van vijf meter. Na de bouw en montage van de

windturbine blijft hiervan slechts 451 m² van liggen. Deze toegangsweg wordt dus

versmald en behouden met een breedte van 4 meter. Deze nieuwe toegangsweg sluit aan

bij de bestaande toegangsweg. De wegen bestaan uit een steenslag verharding. De grond

wordt eerst voor een 40 cm uitgegraven waarop een geotextiel wordt geplaatst. Indien

gebruik gemaakt wordt van steenslag zal de afgegraven ruimte eerst gevuld worden met

grotere stenen en afgewerkt met fijne steenslag. De afgegraven grond kan worden

aangewend door de lokale landbouwer voor het nivelleren van andere delen van het

gebied.

Voor windturbine 4 wordt een nieuwe toegangsweg van 1.798 m² voorzien, de


windturbine blijft hiervan slechts 1.278 m² van liggen. Deze toegangsweg wordt dus







gebied.

Voor windturbine 5 wordt een nieuwe toegangsweg van 1.171 m² voorzien, de









gebied.

Voor windturbine 6 wordt een nieuwe toegangsweg van 195 m² voorzien, de




Pagina 68







gebied.

In volgende tabel kan een overzicht worden gevonden van de uit te voeren noodzakelijke

verhardingen:

TABEL 9 OVERZICHT VAN DE AAN TE BRENGEN VERHARDINGEN

Overzicht verhardingen Tijdelijk & Permanent:

Toegangsweg Tijdelijk

Toegangsweg Permanent Totaal toegangsweg (tijdelijk + permanent)

Windturbine 1 (MEGA WINDY) 14,00 m² 56,00 m² 70,00 m²



Windturbine 4 (MEGA WINDY) 520,00 m² 1.278,00 m² 1.798,00 m²

Windturbine 5 (EDF LUMINUS) 513,00 m² 658,00 m² 1.171,00 m²


TOTAAL 1.462,00 m² 2.586,00 m² 4.048,00 m²

Overzicht verhardingen Fundering: Fundering Overzicht verhardingen Cabine:

Fundering

Windturbine 1 (MEGA WINDY) 330,00 m² Windturbine 1 (MEGA WINDY)

15,12 m²


15,12 m²


15,12 m²


15,12 m²

Windturbine 5 (EDF LUMINUS) 330,00 m² Windturbine 5 (EDF LUMINUS)

15,12 m²


15,12 m²

TOTAAL 1.980,00 m² TOTAAL 90,72 m²

Verharding Werkoppervlak & Toegangswegen:

Tijdelijk werkoppervlak

Permanent werkoppervlak Totaal werkoppervlak

Windturbine 1 (MEGA WINDY) 686,00 m² 600,00 m² 1.286,00 m²





Pagina 69

Windturbine 5 (EDF LUMINUS) 686,00 m² 600,00 m² 1.286,00 m²


TOTAAL 4.116,00 m² 3.600,00 m² 7.716,00 m²

Totaal permanente verharding: Werkoppervlak Toegangswegen Fundering & Cabine




Windturbine 4 (MEGA WINDY) 600,00 m² 1.278,00 m² 345,12 m²

Windturbine 5 (EDF LUMINUS) 600,00 m² 658,00 m² 345,12 m²


TOTAAL 3.600,00 m² 2.586,00 m² 2.070,72 m²

TOTAAL permanent te verharden: 8.256,72 m²

8.3. WERKEN VOOR HET AANLEGGEN VAN DE ELEKTRISCHE KABELS.

De elektrische kabels die de verbinding maken tussen het windturbinepark en het

openbare net worden geplaatst naast de openbare wegen door de firma EANDIS. Op

verzoek van de aanvragers werd een studie uitgevoerd door EANDIS ten einde een

mogelijk beeld te krijgen van de inplantingsplaats van de kopcabine (injectie in het

openbare net) en de mogelijke kabel tracés. Deze ingrepen zullen het voorwerp uitmaken

van een specifieke vergunningsaanvraag van EANDIS zelf, vermoedelijk na het toekennen

van de vergunningen aan de aanvragers.

Voorlopig wordt uitgegaan van het traject weergegeven op onderstaande kaart:


Pagina 70

FIGUUR 12: MOGELIJK KABELTRACE VOOR AANSLUITING WINTURBINES


Pagina 71

8.4. PREVENTIEVE MAATREGELEN

Om de impact van het project op het landbouwgebied zo veel als mogelijk te beperken

werden volgende maatregelen genomen:

• De inplanting van de windturbine, alsmede de werkzone en de toegangsweg

werden in overleg met de betrokken landbouwer en exploitant vastgesteld.

• Bij het uitzoeken van de inplanting van funderingen en toegangswegen werd zo

veel mogelijk aandacht geschonken aan de inpassing ervan in de huidige

exploitatie van de landbouwgronden.

• Standaard in de contracten voor het vestigen van de rechten om de windturbines

te kunnen plaatsen, is opgenomen dat de windturbine zal worden ontmanteld, en

de grond in oorspronkelijke staat hersteld, bij het einde van de twintigjarige

periode. De fundering wordt verwijderd tot en met een diepte van 220 cm ( =

volledige funderingsblok). Deze ontmanteling gebeurt op kosten van de eigenaar

van de windturbine.

• De nieuw aan te leggen permanente wegen werden zo kort als mogelijk gehouden.

• Er wordt maximaal gebruik gemaakt van bestaande toegangswegen, zonder

nieuwe verhardingen aan te brengen.

• De werkoppervlakten en de toegangswegen worden zo veel als mogelijk aan de

rand van de percelen gebouwd en aan palend aan de bestaande wegenis.

• De bestaande invals - en toegangswegen zijn onderzocht en voldoende bevonden

voor de constructie en exploitatie van het betroken windturbineproject.

• De permanente werkplatformen worden zo klein als mogelijk gehouden, slechts

600 m² van de 1.286m² wordt als permanent beschouwd.

• Ten einde de hinder ten gevolge van de werkzaamheden te verhinderen worden

volgende maatregelen genomen:

• De doorlooptijd van de plaatsing van de windturbines wordt zo kort als mogelijk

gehouden. De werf wordt aaneensluitend verder gezet en onderbrekingen worden

zo veel als mogelijk vermeden, dit om de totale termijn van de bouw zo kort

mogelijk te houden.

• De vrachten en transporten voor grote onderdelen worden uitgevoerd in periodes

van luwte op de wegen. De wieken, masten en de gondels zijn speciale transporten


Pagina 72

en mogen enkel worden aangevoerd na 22:00 uur. De andere vrachten worden

uitgevoerd in periodes wanneer er geen kinderen dienen naar school te gaan.

Transporten van vrachtwagens voor grote onderdelen worden vermeden tussen

7u30 en 9u00 en tussen 16u00 en 17u30.

8.5. CONCLUSIE

Uit de behandeling blijkt dat de effecten op het agrarisch gebied kunnen worden beperkt

door het nemen van beperkte preventieve en organisatorische maatregelen. De aanvrager

verklaart dat het nodige zal gedaan worden om de effecten tot een minimum te beperken.


Pagina 73

9. EMISSIES NAAR DE BODEM.

9.1. AANLEGFASE

9.1.1. BODEMTYPOLOGIE

Voor de aanleg van de windturbines zullen er uitgravingen en stabilisatiewerken

noodzakelijk zijn. Door de aanleg van de windturbines zal het bodemprofiel dan ook

plaatselijk blijvend verstoord worden ter hoogte van deze uitgravingen.

De opgewekte elektriciteit zal door middel van een elektriciteitskabel in de bodem naar

een aansluitpunt op het elektriciteitsnet worden getransporteerd. Om de verbinding te

maken tussen de windturbines en het aansluitpunt op het elektriciteitsnet is er een

kabeltracé voorzien. De configuratie van de kabels kan enkel worden bepaald wanneer er

geweten is hoeveel windturbines er kunnen geplaatst worden. De kabel moet wel op

minimum 120 cm diepte liggen. De breedte van de sleuf hangt dus sterk af van het aantal

kabels dat er moet geplaatst worden en van de stabiliteit van de grond.

Het voorziene kabeltracé zal zoveel mogelijk van het bestaande wegennet gebruik maken.

De kans is dan ook zeer groot dat de bodem langsheen het bestaande wegennet al

verstoord is door de vroegere werkzaamheden.

Indien het kabeltracé doorheen landbouwgebied loopt (wat niet wordt gepland) kan er

een lokale verstoring in de bodem zijn. Indien de uitgegraven grond in volgorde van

uitgraving terug in de sleuf wordt gebracht zal het effect echter beperkt zijn. Voor de

bodems zonder profielontwikkeling zal er geen effect optreden door deze

uitgravingswerkzaamheden.

Voor de aanleg van de windturbines worden twee zones voorzien met steenslag. Zo zal er

steenslag worden gebruikt aan de bestaande wegen en in de werkzone ter hoogte van de

windturbine zelf. Voor de zones waar de steenslag permanent zal blijven, zal er eveneens

geen negatief effect optreden. De steenslag kan ten allen tijden terug verwijderd worden

zonder verstoring in de bodem.

Voor de permanente toegangswegen en werkzones (zie eerder) zullen er uitgravingen en

stabilisatiewerken noodzakelijk zijn. Door de aanleg van de infrastructuurwerken zal het


Pagina 74

bodemprofiel tot een beperkte diepte (ca. 40 cm) dan ook plaatselijk blijvend verstoord

worden ter hoogte van deze uitgravingen. Door de beperkte impact op de ruimere

agrarische omgeving is het effect hiervan te verwaarlozen. Het effect zal neutraal zijn.

Het grootste deel van de bodems binnen het studiegebied hebben echter geen

profielontwikkeling. Hier zal dan ook geen verstoring plaatsvinden.

Daarnaast bevinden zich geen waardevolle bodems binnen het studiegebied. Het effect op

de bodemtypologie zal bijgevolg neutraal zijn.

9.1.2. VERSTORING VAN DE DIEPERE GEOLOGIE

De windturbines zullen gefundeerd worden op paalfunderingen. Hierdoor zal ook de

diepere ondergrond verstoord worden. Het gaat echter slechts om enkele punten. Het

effect blijft bijgevolg beperkt.

9.1.3. BODEMVERDICHTING

Afhankelijk van de locatie van de windturbines is de grond onmiddellijk tot snel

betreedbaar na een natte periode of dient voldoende tijd in acht genomen worden.

Daarnaast is de grond nu landbouwgrond. De bodem zal hier bijgevolg reeds gedeeltelijk

verdicht zijn door het overrijden met landbouwmachines. Het effect is neutraal.

9.1.4. GRONDGEBRUIK

Op de locaties waar de windturbines zullen worden geplaatst, zal het bodemgebruik

wijzigen van akker of grasland naar bebouwing. Hierdoor zal landbouwgrond verloren

gaan. Tijdens de aanlegfase zal ook een zone rond de windturbines niet bruikbaar zijn

voor de landbouw.

9.1.5. BODEMKWALITEIT

Door de fundering zal een grondverzet van meer dan 250 m3 noodzakelijk zijn per

windturbine. De betonnen funderingen zijn cirkelvormig met een diameter van ca. 20 m

en een diepte van ongeveer 3 m. Daarnaast zal grond vrijkomen bij het plaatsen van

paalfunderingen. De uitgegraven grond zal niet worden hergebruikt op de locatie van de


Pagina 75

windturbines. Een analyse van deze grond zal worden uitgevoerd en afhankelijk van de

resultaten zal de grond volgens de van kracht zijnde wetgeving (Vlarebo) worden

afgevoerd.

Gedurende de aanlegfase bestaat het risico op verontreiniging van de bodem en het

grondwater door de aanwezigheid van bouwmachines en het gebruik van oliën en

smeermiddelen. De hoeveelheden van potentieel gevaarlijke vloeistoffen aanwezig op de

locatie zijn echter beperkt. Eveneens zullen voorzorgsmaatregelen genomen worden om

elke accidentele lozing te vermijden. Het gebruikte materieel gedurende de aanlegfase zal

namelijk uitgerust zijn met antipollutiekits zodat meteen kan worden ingegrepen in geval

van een accidentele verontreiniging. Interventiekits zullen inzetbaar zijn bij

verontreiniging en zullen permanent aanwezig moeten zijn in de werkzones.

9.2. EXPLOITATIEFASE

9.2.1. BODEMTYPOLOGIE

Tijdens de exploitatiefase zal geen verdere verstoring van de ondergrond plaatsvinden.

Het effect zal bijgevolg neutraal zijn.

9.2.2. BODEMVERDICHTING

Tijdens de exploitatiefase zal er geen risico zijn op bijkomende verdichting. Tijdens het

onderhoud blijft het verkeer immers beperkt tot de bestaande wegen. Het effect zal

bijgevolg neutraal zijn.

9.2.3. GRONDGEBRUIK

Het bodemgebruik zal ter hoogte van de windturbine gewijzigd worden van een agrarisch

naar een urbaan gebruik. Het gaat hier echter om een te verwaarlozen oppervlakte ten

opzichte van de ruimere landelijke omgeving.


Pagina 76

9.2.4. BODEMKWALITEIT

Het type transformator is nog niet gekend. In principe voorziet de promotor van het

project de installatie van transformatoren zonder koelvloeistof. Indien een transformator

met koelvloeistof wordt geïnstalleerd, zal deze voorzien zijn van een stalen opvangbak

met een voldoende opvangvolume om de volledige vloeistofinhoud op te vangen bij een

lek.

Er gebeurt geen opslag van nieuwe of gebruikte oliën op de inplantingslocatie waardoor

er geen risico’s zijn naar bodemkwaliteit. Het effect zal bijgevolg neutraal zijn.

9.3. AFBRAAKFASE

Bij de afbraakfase kunnen zich verschillende situaties voordoen. In de meeste gevallen

blijven de heipalen na afbraak zitten, maar wordt de betonnen sokkel over een diepte van

0,4 m tot 2 m verwijderd. In de praktijk wordt dit meestal tot een diepte van circa 1 m

verwijderd. Andere opties zijn onder andere de afbraak van de volledige funderingssokkel

of de fundering die blijft zitten. Hoewel dus niet volledig duidelijk is wat de afwerking na

het verloop van de vergunning zal zijn, worden geen bijkomende zones verstoord en zijn

er geen bijkomende risico’s voor de bodemkwaliteit.

9.4. CUMULATIEVE EFFECTEN

Er treden geen cumulatieve effecten op tussen het gepland initiatief en de windturbines

van Eneco en Elicio voor de discipline Bodem.

9.5. GRENSOVERSCHRIJDENDE EFFECTEN

De effecten voor de discipline Bodem blijven beperkt tot de zone van de ingrepen. Er

zullen bijgevolg geen grensoverschrijdende effecten plaatsvinden.


Pagina 77

9.6. MAATREGELEN DIE WORDEN INGEZET OM DE EFFECTEN OP DE BODEM TE VOORKOMEN OF TE BEPERKEN.

Om de wijziging in grondgebruik te beperken wordt voor de aanleg van toegangswegen

naar de windturbines zoveel mogelijk gebruik gemaakt van bestaande wegen.

Bij de aanleg van de toegangswegen en werfzones kan gebruik gemaakt worden van

steenslag (in plaats van volledige verharding), zodat er geen onomkeerbare wijziging van

bodemgebruik plaatsvindt ter hoogte van deze zones. Gezien grondgebruik niet

beoordeeld wordt in deze discipline, betekent dit geen wijziging van de score.

Door een zorgvuldige keuze van de inplanting van de windturbines kunnen de

waardevolle bodems vermeden worden, waardoor er geen negatief effect zal

plaatsvinden op de bodemtypologie. Gezien het effect al neutraal was, betekent dit geen

wijziging van de score.

9.7. CONCLUSIE

Uit de behandeling blijkt dat de effecten op de bodem kunnen worden beperkt door het

nemen van beperkte preventieve en organisatorische maatregelen. De aanvrager



Pagina 78

10. EFFECTEN OP WATER

10.1. BESPREKING VAN DE EFFECTEN

Het studiegebied voor de discipline Water wordt afgebakend als de zone waar effecten

kunnen optreden op het gronden oppervlaktewater. Deze effecten beperken zich tot de

locaties waar windturbines geplaatst kunnen worden, de bijbehorende werfzones en de

toegangswegen. Het studiegebied van de discipline Water wordt afgebakend als de

directe omgeving van de inplantingslocatie Brecht-Wuustwezel.

Een aantal windturbines worden gebouwd in effectief overstromingsgebied, de overige

zijn allemaal in mogelijk overstromingsgebied gelegen. Door de bouw van de

windturbines gaat open ruimte verloren. Hierdoor kan lokaal minder water geborgen

worden en kan de overstromingszone uitbreiden. Door de verspreide ligging van de

windturbines en het beperkte ruimtebeslag per windturbine wordt het effect als beperkt

negatief beoordeeld.

Enkel de strikt noodzakelijke oppervlakte wordt verhard: de fundering en het platvorm

waarop de kraan voor de montage wordt opgesteld. De zones die gebruikt zullen worden

voor de tijdelijke opslag en voormontage van de verschillende onderdelen tijdens de

realisatiefase worden niet verhard.

Een technisch probleem (bijvoorbeeld lekkage) in een van de hulptoestellen (krui- of

pitchmechanisme, tandwielkast, lagerringen, etc.) kan eventueel voor een verontreiniging

van olie of vet zorgen. Al deze toestellen bevinden zich echter binnen in de turbine

waardoor een verontreiniging van het hemelwater uiterst zeldzaam is.

In de windturbines worden in verschillende toestellen oliën en vetten aangewend om het

goed functioneren te garanderen. Het gaat hierbij om beperkte hoeveelheden (max 250 l

in de tandwielkast). In en rond de turbines is er geen permanente opslag van

verontreinigende stoffen.

Aangezien de verontreiniging van het hemelwater uiterst zeldzaam is en de hoeveelheid

verontreinigende stoffen op de site beperkt is, worden er standaard geen

behandelingstechnieken geïnstalleerd (filters en dergelijke). Indien tijdens de opvolging

van de machine of tijdens een periodieke controle een probleem wordt vastgesteld zal dit


Pagina 79

op gepaste wijzen worden verholpen en zullen de nodige maatregelen getroffen worden

om verdere verontreiniging tegen te gaan.

Bij verschillende hulptoestellen ( bijvoorbeeld tandwielkast, transformator indien van het

oliehoudende type) zullen retentiebakken worden geïnstalleerd die de volledige inhoud

van het toestel kunnen opvangen. Op die manier wordt vermeden dat bij een probleem de

olie in de turbine terecht komt en later eventueel ook in het hemelwater.

Al het hemelwater kan naast de verharde oppervlakte van de fundering infiltreren, ofwel

rechtstreeks in de ondergrond ofwel via de waterdoorlatende materialen waaruit

toegangswegen en werkplatvormen zullen bestaan. De lozing gebeurt niet op 1 punt maar

verspreid over de ganse oppervlakte. Het hemelwater wordt dermate niet vervuild en

dient bijgevolg niet als bedrijfsafvalwater beschouwd te worden.

Er wordt in het geheel geen gebruik gemaakt van het hemelwater. Bijgevolg is er ook geen

hemelwaterput voorzien.

Al het hemelwater wordt rechtstreeks geloosd naar de aangrenzende terreinen. Al het

hemelwater kan naast de verharde oppervlakte van de fundering infiltreren, ofwel

rechtstreeks in de ondergrond ofwel via de waterdoorlatende materialen waaruit

toegangswegen en werkplatvormen zullen bestaan. De lozing gebeurt niet op 1 punt maar

verspreid over de ganse oppervlakte. De verschillende windturbines bevinden zich niet

binnen eenzelfde perceelsgrens. De afstand tussen twee installaties is ook voldoende

groot zodat er geen cumulatieve effecten optreden.

Er is slechts een beperkte kans op eventueel kleine accidentele lozingen. Tijdens de

aanlegfase kunnen deze voorkomen bij het manoeuvreren van met diesel aangedreven

kranen, vrachtwagens en ander mobiel materieel. Tijdens de exploitatie is de kans zo

mogelijk nog beperkter. Er worden transformatoren voorzien met transformatorolie.

Deze staan echter op lekbakken met het nodige volume om de volledige inhoud van de

transformator te kunnen opvangen.

De windturbine wordt uitgerust met een transformator, welke van het droge of

oliehoudende type zal zijn. Indien het gaat om oliehoudende transformatoren zal een

inkuiping worden voorzien die de volledige hoeveelheid olie uit de transformator kan

opvangen.

De enige afvalstof die mogelijks vrijkomt in dit gehele project is de olie van de

tandwielkast (indien het gaat over windturbines met een tandwielkast) die doorgaans één


Pagina 80

maal om de 5 jaar vervangen wordt. Het volume hiervan bedraagt ca. 250 l per turbine.

Deze olie wordt verwerkt in gespecialiseerde centra.

Tevens kan een mogelijk lek van de oliehoudende componenten worden opgemerkt door

de continue monitoring van de olietemperatuur zodat een interventie snel kan worden

uitgevoerd. Daarenboven vindt er een 3- tot 6-maandelijkse inspectie van de hele turbine

plaats.

Bij de productie van elektriciteit door middel van windenergie worden noch gasvormige,

noch vaste, noch vloeibare effluenten geproduceerd.

Het sanitair afvalwater afkomstig van de arbeiders in de werkzones (maximaal 10

arbeiders) zal behandeld worden d.m.v. specifieke, tijdelijke

afvalwaterzuiveringsinstallaties of wordt afgevoerd door gebruik te maken van mobiele

toiletten.

Voor de funderingen van de windturbines zullen massieve betonnen blokken met

paalfunderingen worden voorzien. Gezien de geringe oppervlakte van de funderingen

wordt er geen effect verwacht op de grondwaterstromingen (0).

De toename van de verharde oppervlakte is beperkt. Het water kan naast de verharde

zone infiltreren. De wijziging in de grondwateraanvulling zal bijgevolg zeer beperkt zijn,

er worden geen wijzigingen verwacht in de grondwaterkwantiteit (0).

Tijdens de exploitatiefase zijn er geen potentiële effecten aangezien er geen water wordt

verbruikt en er dus ook geen afvalwater ontstaat (industrieel water, koelwater of sanitair

water). Het effect op de oppervlaktewaterkwaliteit zal bijgevolg neutraal zijn (0).

Er kan geconcludeerd worden dat er geen emissies naar bodem en grondwater aanwezig

zijn.

10.2. MILDERENDE MAATREGELEN

De werfzones en toegangswegen worden aangelegd met steenslag waardoor de

infiltratiemogelijkheden gelijk blijven aan de huidige situatie en de effecten naar

infiltratiemogelijkheden in de werfzones verwaarloosbaar zijn.

Langsheen de werfzones ter hoogte van de windturbine en langsheen de toegangswegen

kunnen infiltratiegrachten aangelegd worden die de infiltratiemogelijkheden en het

bufferend vermogen van het gebied vergroten. Negatieve effecten als gevolg van een


Pagina 81

afnemende infiltratie en een toenemende afstroming van regenwater worden hiermee

voorkomen. Daarnaast kan de toename van het verhard oppervlak worden beperkt door

zoveel mogelijk gebruik te maken van bestaande wegen en paden.

Aangezien een deel van het projectgebied gelegen is in effectief overstromingsgevoelig

gebied moet, om het effect op de overstromingskans te verminderen, rondom de

windturbines een zone voor waterbuffering te worden aangelegd, waardoor de verloren

bufferruimte gecompenseerd wordt. Wanneer dit gebeurt, zal het effect neutraal zijn.

Werfzones en toegangswegen die in effectief overstromingsgevoelig gebied worden

aangelegd, mogen enkel opgehoogd worden wanneer dit gebeurt in overleg met de

waterbeheerder en wanneer voldoende compensatie wordt voorzien voor de ingenomen

waterbergingsruimte.

10.3. CONCLUSIE

Uit de behandeling blijkt dat de effecten op de waterhuishouding kunnen worden beperkt

door het nemen van beperkte preventieve en organisatorische maatregelen. De aanvrager



Pagina 82

11. EFFECTEN VAN TRANSPORTEN.

11.1. ALGEMEEN

De meest relevante transporten in het kader van een windturbineproject gebeuren bij de

bouw van de windturbines en de voorbereiding van de bouw. Bij de exploitatie zijn er

enkel interventies bij gebeurlijk onderhoud en eventuele storingen (circa 2 à 3 maal per

jaar). Slechts uitzonderlijk dienen opnieuw kraanwagens te worden aangevoerd voor

grote interventies. Dit laatste komt gemiddeld slechts één maal voor in een periode van

20 jaar per 5 windturbines.

De bouwfasen kunnen als volgt worden ingedeeld:

• Transporten en werken voor het aanleggen van de werkplatforms en de

toegangswegen;

• Transporten en werken voor het aanleggen van de elektrische kabelinfrastructuur;

• Transporten en werken voor het leveren en de bouw van de

hoogspanningsinfrastructuur (cabines);

• Transporten en werken voor het leveren en plaatsen van de funderingen;

• Transporten en werken voor het leveren en plaatsen van de masten;

• Transporten en werken voor het leveren en plaatsen van de gondel;

• Transporten en werken voor het leveren en plaatsen van de wieken;

• Transporten voor het nivelleren van de bodem en weghalen van de

bouwmaterialen;

• Transporten in het kader van de opstart van de windturbine.

Deze werken geschieden binnen een periode van circa 11 maand voor een project van 6

windturbines.

11.2. TRANSPORTEN EN WERKEN VOOR HET AANLEGGEN VAN DE WERKPLATFORMS EN DE TOEGANGSWEGEN.

Voor alle windturbines dienen werkplatform te worden aangelegd. Er zal gebruik

gemaakt worden van bulldozers en kraanwagens alsook van vrachtwagens voor de


Pagina 83

aanvoer van grind en het eventueel afvoeren aarde. De werken en bewegingen worden

beperkt tot net rond de inplantingsposities van de geplande windturbines.

11.3. TRANSPORTEN EN WERKEN VOOR HET AANLEGGEN VAN DE ELEKTRISCHE KABELINFRASTRUCTUUR.

De netaansluiting omvat het aanleggen van de ondergrondse kabels en de aanpassingen

voor de aansluiting op het distributienet. De opgewekte elektriciteit zal door middel van

een elektriciteitskabel in de bodem naar een aansluitpunt op het elektriciteitsnet worden

getransporteerd. De breedte en de diepte van de sleuf hangt af van het type bodem en het

aantal, dikte en vermogen van de kabels die gelegd moeten worden. De kabel moet wel op

minimum 120 cm diepte liggen. Het voorziene kabeltracé zal zoveel mogelijk van het

bestaande wegennet gebruik maken en men zal trachten zo weinig mogelijk

landbouwgebied te doorkruisen. Bij biologisch waardevolle vegetatie zal bij het graven

van de sleuf eerst de topgrond verwijderd worden en na de werken terug vanboven

geplaatst worden om zo de verstoring te beperken.

De elektrische kabels die de verbinding maken tussen het windturbinepark en het

openbare net worden geplaatst naast de openbare wegen door de firma EANDIS. Deze

ingrepen zullen het voorwerp uitmaken van een specifieke vergunningsaanvraag van

EANDIS zelf, vermoedelijk na het toekennen van de vergunningen aan de aanvrager. De

impact van de transporten hiertoe kunnen niet door de aanvrager worden ingeschat en

zijn het voorwerp van beoordeling in het kader van de vergunningsaanvraag van EANDIS

zelf.

11.4. TRANSPORTEN EN WERKEN VOOR HET LEVEREN EN DE BOUW VAN DE HOOGSPANNINGSINFRASTRUCTUUR (CABINES).

Ook de cabines (6 in totaal voor dit deel van het project) worden geleverd per

vrachtwagen. Drie transporten zijn noodzakelijk voor de levering en de plaatsing van de

prefab cabines.


Pagina 84

11.5. TRANSPORTEN EN WERKEN VOOR HET LEVEREN EN PLAATSEN VAN DE FUNDERINGEN.

Voor de aanleg van de funderingen zijn de meeste transporten uit te voeren. In totaal dient

circa 726 m³ beton per windturbine te worden gegoten (73 vrachtwagens per

windturbine). Daarnaast is er de aanvoer van de prefab heipalen (het aantal heipalen is

afhankelijk van de bodemgesteldheid, dit kan enkel worden bepaald na een

bodemonderzoek te hebben uitgevoerd).

Tevens dient de grond te worden uitgegraven voor hetzelfde volume. De grond kan

aangewend worden door de lokale landbouwer voor nivelleringen van zijn nabijgelegen

percelen.

Ter versteviging van de funderingsblok wordt staaldraad in de fundering gevoegd. Deze

wordt aangevoerd met zes transporten.

11.6. TRANSPORTEN EN WERKEN VOOR HET LEVEREN EN PLAATSEN VAN DE MASTEN, DE WIEKEN EN DE GONDEL;

Bij de montage van de windturbines worden de windturbineonderdelen zoveel mogelijk

geleverd onder een vorm die onmiddellijke montage ter plaatse toelaat. De mast wordt,

door middel van een kraan, op de fundering bevestigd. Vervolgens worden de gondel en

de rotorbladen gemonteerd, waarna de windturbines op het net kunnen aangesloten

worden. Elke windturbine bestaat uit verschillende mastdelen. Deze mastdelen worden

elk met één transport aangevoerd. De mastdelen worden door middel van twee kranen

geplaatst. De kranen worden steeds verplaatst wanneer één windturbine volledig is

gemonteerd. Er zijn dus slechts twee kranen actief.

Per gondel is er één vracht voorzien. De gondels worden aangeleverd op daarvoor

speciaal voorziene vrachtwagens. De gondel wordt door middel van een kraan omhoog

geheven om te worden geplaatst op de mast.

Per wiek wordt één vracht voorzien (in totaal 18 vrachten). De wieken hebben een

maximale lengte van 61 meter voor de windturbines met een rotordiameter van

maximaal 122 meter. Ook de wieken worden via een speciaal transport aangeleverd. De

wieken worden op de grond horizontaal gemonteerd. De rotor wordt in zijn geheel

omhoog getrokken om te worden gemonteerd op de gondel.


Pagina 85

11.7. TRANSPORTEN VOOR HET NIVELLEREN VAN DE BODEM EN WEGHALEN VAN DE BOUWMATERIALEN.

Hiervoor worden vier transporten voorzien en één graafwagen. De werken duren klassiek

enkele dagen voor het afwerken en opruimen van de bouwlocatie.

11.8. TRANSPORTEN IN HET KADER VAN DE OPSTART VAN DE WINDTURBINE.

De uitrusting die noodzakelijk is voor de opstart van de windturbines is zeer beperkt.

Enkel dienstvoertuigen voor kleine vracht zijn noodzakelijk. In principe zijn er twee

dienstvoertuigen aanwezig met elk twee personen.

11.9. CONCLUSIE

Uit de behandeling blijkt dat de effecten van de geplande transporten kunnen worden

beperkt door het nemen van beperkte preventieve en organisatorische maatregelen. De

aanvrager verklaart dat het nodige zal gedaan worden om de effecten tot een minimum te

beperken.


Pagina 86

12. EFFECTEN BESCHERMD EN NIET BESCHERMD ERGOED

12.1. ALGEMEEN

Windturbines hebben een zekere visuele impact op het omgevende landschap. De grootte

en soort van deze impact verschillen naargelang de aard van het landschap waar ze

worden ingepland.

Er zijn enkele beleidsondersteunende middelen ter beschikking om de verschillende

landschappelijke aspecten te toetsen. In dit hoofdstuk worden deze aspecten besproken

en geëvalueerd.

AROHM, Afdeling Monumenten en Landschappen, de voorganger van het Agentschap

Onroerend erfgoed, heeft een eerste inventarisatie gemaakt van waardevolle

landschappen en relicten in Vlaanderen. Deze studie werd gepubliceerd in vijf provinciale

landschapsatlassen, die bovendien tot één geheel zijn samengevoegd. Deze

landschapsatlas, ondersteund door het boek ‘Nieuwe impulsen voor de landschapszorg’,

werd door GIS - Vlaanderen uitgegeven onder de vorm van een CD-ROM. De omzendbrief

vermeldt eveneens de landschapsatlas als een eerste richtlijn om een projectzone te

toetsen op interferentie met landschappelijk waardevolle elementen. Behalve de

landschapsatlas met relictzones en ankerplaatsen, is ook het “Beschermd Erfgoed” erop

aangeduid, waarin verschil wordt gemaakt tussen “Beschermde landschappen” en “Stads-

en dorpsgezichten”. Bovendien worden ook stedelijke kernen en traditionele

landschappen weergegeven, zodat de landschapsatlas zoals raadpleegbaar op de website

van AGIV, een gedetailleerd toetsingskader biedt.

Deze beschermde gebieden en de mogelijke invloed die deze kunnen hebben van de

geplande windturbines worden hieronder uitgebreid besproken. Hieronder worden ook

de belangrijkste gebieden hier verder weergegeven op kaart 13.

12.2. PRIORITIZERING

Het agentschap Onroerend Erfgoed adviseert, om de inplanting van windturbines te laten

aansluiten bij de karakteristieken van het bestaande landschap en bij de bestaande

economische infrastructuur en om windturbines in te planten in landschappen met

dezelfde dimensies. Volgens het agentschap Onroerend Erfgoed wordt voor de inplanting


Pagina 87

van windturbines in de open ruimte het best aansluiting gezocht bij lijninfrastructuren

die al een impact hebben op het landschap, al dan niet versterkt door

neveninfrastructuren. Op deze manier wordt de beleving van deze landschappelijk

structurerende elementen benadrukt. Ook de omzendbrief vermeldt als een algemene

richtlijn voor het inpassen van windturbines in het landschap dat men zoveel mogelijk

aansluiting dient te zoeken bij reeds bestaande grootschalige (lijn)infrastructuren, grote

verticale elementen en andere constructies die reeds een impact hebben op het

landschap.

Het landschap ter hoogte van de projectzone wordt bepaald door de logistieke

ontsluitingen (autosnelweg E-19 en de hogesnelheidslijn, en de in de toekomst geplande

nieuwe hoogspanningsleiding). De turbines (tiphoogte maximum 200 m) sluiten aan bij

de nabijgelegen operationele, vergunde en geplande turbines langs de E-19. De

lijnopstelling van de reeds bestaande en vergunde windturbines wordt zoveel mogelijk

behouden. De 6 windturbines worden dus maximaal gebundeld met deze belangrijke

infrastructuren en de bestaande windturbines.

Door de lijn van bestaande windturbines, parallel aan de autosnelweg en de HST – lijn zo

veel als mogelijk te behouden, is er weinig bijkomende invloed te verwachten ten opzichte

van de bestaande situatie.

Deze locatie werd aangeduid in het windplan Antwerpen. Het project grenst aan de

deelgemeente Sint-Lenaarts en is gesitueerd ten noorden van de stad Brecht en ten

zuidwesten van de stad Hoogstraten. De bestemming van de gronden waar het project

wordt voorzien is agrarisch gebied (vier windturbines Loenhout) en landschappelijk

waardevol agrarisch gebied (twee windturbines Sint-Lenaarts).

Er is duidelijk sprake van een gedeconcentreerde bundeling met bestaande lokale

ruimtelijk bijzonder relevante structuren, met name de E19 en de HST-lijn, en de

bestaande windturbines. Er wordt eveneens een nieuwe hoogspanningslijn gepland die

het tracé van de E19 en de HST-lijn zal volgen.

12.3. INPLANTINGEN VAN WINDTURBINES IN BESCHERMD EN NIET-BESCHERMD ERFGOED.

De aanvraag zou ongunstig worden geadviseerd indien de karakteristieke openheid van

een gebied wordt verminderd, zichtlijnen worden geblokkeerd of wanneer een


Pagina 88

schaalverkleinend effect optreedt op kenmerkende structuren in het projectgebied. Het

agentschap Onroerend Erfgoed wil de inplanting van windturbineprojecten vermijden in

beschermd erfgoed omdat dit een negatieve impact heeft op de erfgoedwaarden die aan

de basis liggen van de bescherming. Dergelijke aanvragen worden meestal ongunstig

geadviseerd vanuit de direct werkende normen. Ook in niet-beschermd erfgoed wordt

aan de vergunningverlener doorgaans gevraagd de site te vrijwaren van windturbines.

Hier geldt de adviesplicht bij projecten in aangeduide ankerplaatsen - voor zover het

handelingen betreft van administratieve overheden (zorgplicht) en in

erfgoedlandschappen. Bij relictzones uit de landschapsatlas kan een gunstig advies

worden gegeven indien de windturbines worden ingepland op grote bedrijvenzones of

worden gebundeld met lijninfrastructuren, al dan niet gekoppeld aan

neveninfrastructuren. Indien het windturbineproject landschapsopbouwende of

versterkende kwaliteiten heeft, zal de aanvraag gunstig beoordeeld worden.

Op deze kaarten zien we dat er geen beschermd of niet bescherm onroerend erfgoed

aanwezig is in de onmiddellijke omgeving van het voorgenomen project. Het project is

niet gelegen in een relictzone of in een ankerplaats. Het dichtst nabijgelegen element die

beschermd is omwille van haar erfgoedwaarde is het “Groot Schietveld”. Verder is er ook

de relictzone “Ontginningsblok zwart Goor en vallei van de beek” en het traditioneel

landschap “Land van Brecht”

Hieronder kunnen reeds twee kaarten gevonden worden waarop het beschermd en niet -

beschermd onroerend erfgoed in de regio is aangeduid.


Pagina 89

FIGUUR 13 SITUERING RELICTZONES, LIJNRELICTEN, ANKERPLAATSEN, LANDSCHAPPELIJK

WAARDEVOL GEBIED.


Pagina 90

FIGUUR 14 WEERGAVE VAN DE LANDSCHAPPELIJK WAARDEVOLLE AGRARISCHE GEBIEDEN.


Pagina 91

12.3.1. ANKERPLAATSEN

Volgens het besluit van de Vlaamse regering van 9 mei 2008 geldt er een zorgplicht op

alle vastgestelde ankerplaatsen. Hierbij moet schade worden voorkomen aan een typisch

landschapskenmerk van een ankerplaats en moet door schade beperkende maatregelen

de betekenisvolle schade die aan de ankerplaats wordt aangebracht zo veel mogelijk

beperkt worden, en indien dit niet mogelijk is, hersteld en gecompenseerd worden. De

aanduiding van deze ankerplaatsen is nog maar voorlopig en kan na advies van

verschillende bestuurlijke entiteiten een definitieve aanduiding krijgen.

De windturbines worden niet gebouwd binnen een zone die is aangeduid als ankerplaats.

Hierdoor is het zeker dat geen enkele ankerplaats zal worden aangetast in haar typische

landschapskenmerk. De afstanden tot de erkende ankerplaatsen zijn tevens vrij groot

waardoor er ook geen sprake kan zijn van een negatieve indirecte invloed.

Aan de overzijde van de E19 is de vastgestelde ankerplaats “Groot schietveld” gelegen.

Het Groot Schietveld is bijna 1640 hectare groot en heeft zijn oorspronkelijk

landschappelijk uitzicht weten te bewaren. Het is één van de meest ongerepte bos- en

heidegebieden van Vlaanderen en is bekend om zijn adderpopulatie. Daarenboven is dit

het grootste stuk militair erfgoed dat Brecht rijk is. Het gebied is niet toegankelijk op het

Marum na. Er loopt wel een mooie weg doorheen. De Gooreindbaan, die Overbroek met

Gooreind verbindt, mag door iedereen gebruikt worden. Op die manier kan je toch

genieten van dit prachtig weidse landschap. Door het Marum lopen wel enkel

bewegwijzerde wandelpaden.

Het project en de ankerplaats “Groot Schietveld” worden van elkaar gescheiden door de

E19 en de HST-lijn. Tussen de geplande windturbines en de ankerplaats staan reeds de

windturbines van de operator Aspiravi. Ook werden recent de vergunningen aangevraagd

voor twee bijkomende windturbines aan de vennootschap Electrabel NV. Het verlenen

van de vergunningen aan Aspiravi werd niet problematisch bevonden in verband met de

aanwezigheid van deze ankerplaats. Het is dan ook duidelijk dat de geplande

windturbines op een te grote afstand staan van deze ankerplaats om een probleem te

kunnen vormen. In haar advies van 19/08/2013 doet de afdeling Onroerend Erfgoed ook

hier geen uitspraak over. De nabijheid wordt evenmin als een probleem ervaren.


Pagina 92

12.3.2. RELICTZONES EN TRADITIONELE LANDSCHAPPEN

Het is belangrijk dat de algemene kenmerken van de traditionele landschappen bewaard

blijven binnen een steeds veranderende en evoluerende ruimte. Relicten zijn

landschapselementen die nog duidelijk verwijzen naar de traditionele kenmerken van het

landschap. Naast het historische aspect in de landschapszorg, zoals vermeld in de atlas

van de relicten, zijn tevens de structurerende landschapselementen zonder relictwaarde

van belang.

De windturbines zijn gepland nabij de relictzone “Ontginningsblok zwart Goor en vallei

van de beek”. De windturbines zijn niet voorzien om te worden geplaatst binnen deze

voormelde relictzone. Gezien de windturbines niet worden gebouwd binnen deze zone

kunnen de bijzondere kenmerken en waarden van dit gebied niet verstoord worden. In

haar advies van 19/08/2013 doet de afdeling Onroerend Erfgoed hier ook geen uitspraak

over. De nabijheid wordt niet als een probleem ervaren.

De inplantingsplaats van de windturbines is gelegen binnen het traditioneel landschap

“Land van Brecht” (Code:310020). Hieronder worden de karakteristieken van het “Land

van Brecht” opgesomd (uit geopunt.be):

• Geografische streek: Kempen Noorderkempen

• Structuur dragende matrix: vlakke topografie en blokvormige patronen van

vegetatiemassa's en open ruimten

• Zichtbare open ruimten: talrijke open ruimten van sterk wisselende omvang; -

vegetatie (bossen) is meestal ruimtebegrenzend.

• Impact bebouwing: geïsoleerde bebouwing maakt deel uit van de open ruimte; -

verkavelingen en lintbebouwing in de beboste gebieden is soms storend maar

niet ruimtebepalend; - open veldverkavelingen en lintbebouwing zijn storende

elementen maar zelden ruimtebegrenzend.

• Betekenis kleine landschapselementen: lineair groen geassocieerd met

beekvalleien of wegen versterkt de ruimtelijke structuur

De omgeving van de projectlocatie binnen het traditioneel landschap “Land van Brecht”

is in de ‘Provinciale screening windenergie’ aangeduid als potentiele inplantingsplaatsen.

De inplanting van windturbines in het traditioneel landschap “Land van Brecht” is

verenigbaar met de karakteristieken van het landschap.

http://www.agiv.be/


Pagina 93

Uit het document “Traditionele Landschappen Vlaanderen: Kenmerken en

beleidswenselijkheden” opgemaakt door de Vakgroep Geografie van de Universiteit Gent

in maart 2002 blijkt dat de erfgoedwaarde van het traditioneel Landschap Land van

Brecht uit “belangrijke natuurgebieden met eveneens grote landschappelijke waarde”

bestaat. In het document worden de “wenselijkheden voor toekomstige ontwikkeling”

gedefinieerd voor elk van de traditionele landschappen. In het geval van de Traditionele

Landschappen behorend tot de Noord Kempengebied, en dus Land van Brecht, zijn de

wenselijkheden als volg gedefinieerd:

• gedifferentieerd ruimtelijk beleid volgens de subeenheden gericht op het behoud

van de verscheidenheid;

• oplossen problematiek weekendverblijven;

• vrijwaren natuurgebieden als aaneengesloten blokken;

• conflicten tussen bewoning, infrastructuur en (bio)industrie kan hier gebufferd

worden met groenschermen en concentratie van de elementen;

• aanpak mestproblematiek;

• verlaten industrie- en militaire terreinen vrijwaren van bebouwing en inpassen in

bos-, natuur- of recreatiegebieden

In voorliggend project wordt de gewenste bundeling gerealiseerd door clustering met de

bestaande turbines, de E19 en de hogesnelheidslijn. Er worden bijgevolg geen effecten

verwacht op de doelstellingen voor toekomstig ontwikkeling van het Land van Brecht ten

gevolge van de inplanting van de 6 windturbines.

12.4. ALGEMENE AANDACHTSPUNTEN

12.4.1. CLUSTERING EN VORMGEVING

• Een geclusterde opstelling is aangewezen om de impact te milderen en

ruimtelijk te concentreren;

Deze voorwaarde wordt eveneens teruggevonden in de omzendbrief die het

afwegingskader bevat voor het vergunnen van windturbines, geactualiseerd in

2014: "Bij de ruimtelijke concentratie wordt rekening gehouden met technische


Pagina 94

vereisten, optimalisatie van de energieproductie en een optimale milieutechnische

inplanting”.

Uit de verschillende studies en plannen die onderdeel uitmaken van deze

Ontheffingsnota blijkt dat bij de inplanting rekening is gehouden met:

o Het respecteren van de VLAREM-normen betreffende de exploitatie van windturbines;

o De te respecteren afstandsnormen ten aanzien van de E19, de HST-lijn en de geplande hoogspanningslijn, conform het advies van ELIA;

o De te respecteren afstand normen ten aanzien van de verbindingen tussen verschillende telecommunicatiezendmasten, conform het advies van het BIPT;

o De windturbines werden op voldoende afstand van elkaar ingeplant teneinde de parkeffecten zo veel als mogelijk te beperken en te zorgen voor een optimale energieproductie. Dit geldt voor alle 6 windturbines in het project.

We kunnen hieruit besluiten dat de windturbines zijn ingeplant volgens een

optimale ruimtelijke concentratie.

• Aanvragen voor minder dan 3 windturbines worden door het agentschap

Onroerend Erfgoed niet gunstig geadviseerd tenzij aansluitend bij een reeds

bestaand project;

Het totaal project bestaat uit een geclusterde opstelling van 6 windturbines. Voor

deze 6 windturbines werd een zo goed als mogelijke en evenwichtige opstelling

uitgewerkt rekening houdende met alle cumulatieve effecten.

• Binnen een windturbinepark wordt steeds geadviseerd om windturbines

met een gelijkaardig uitzicht en gelijke hoogte in te planten. De samenhang

in uitstraling, kleur en vormgeving van windturbines is zeer bepalend voor

de mate waarin een opstelling als eenheid wordt ervaren;

Er wordt slechts één type windturbine voorzien, namelijk een traagdraaiende

driewiekige windturbine op een gesloten metalen of betonnen mast. Alle

windturbines en toebehoren zijn in principe in eenzelfde kleur uitgevoerd,

namelijk lichtgrijs (bv. RAL 7035); alleen de mastvoet kan een andere kleur

krijgen, maar dan ook weer voor alle windturbines op een gelijke manier.


Pagina 95

• Het is ook aangewezen om gebruik te maken van volle masten;

De masten van de windturbines hebben een volle buismast en worden in staal of

beton uitgevoerd. Er wordt geen gebruik gemaakt van vakwerkmasten.

• Een helder afleesbare (= regelmatig geritmeerde, geclusterde en geordende)

opstelling en een klein horizonbeslag genieten de voorkeur;

Door de geclusterde opstelling van de 6 windturbines in een lijnopstelling, met de

bestaande windturbines verkrijgen we een zeer geordende leesbare inplanting. Er

is gekozen voor ritmische opstelling rekening houdende met lokale restricties en

de eisen die worden gesteld op het vlak van milieu. Ook worden er leesbare

geometrische figuren gevormd met de bestaande en vergunde windturbines.

• Indien de windturbines worden geplaatst langs een lijninfrastructuur die

een grote negatieve landschappelijke impact kent, adviseert het agentschap

om deze parallel en zo dicht mogelijk tegen die infrastructuur te plaatsen,

met opnieuw aandacht voor clustering en beperkt horizonbeslag.

Het project wordt geclusterd met de E19, de HST-lijn en de geplande

hoogspanningslijn. Voor de inplanting werd rekening gehouden met de bestaande

windturbines. De Afstanden werden zo ingecalculeerd dat er zo min mogelijk

productieverlies ontstaat oor parkeffecten.

12.4.2. RICHTLIJNEN VOOR VORMGEVING VANUIT DE OMZENDBRIEF

• De eenheid in vormgeving per opstelling draagt bij tot een rustige uitstraling

van de opstelling (dus 1 type kleur en uit eenzelfde materiaal; 3

rotorbladen);

Er wordt slechts één type windturbine voorzien, namelijk een traagdraaiende

driewiekige windturbine op een gesloten metalen of betonnen mast. Alle

windturbines en toebehoren zijn in principe in eenzelfde kleur uitgevoerd,

namelijk lichtgrijs (RAL 7035); alleen de mastvoet kan een andere kleur krijgen,

maar dan ook weer voor alle windturbines op een gelijke manier.


Pagina 96

• De afmeting van de rotor hangt samen met de onderlinge plaatsingsafstand

tussen de windturbines;

Tussen de windturbines wordt een zo groot mogelijke, maar evenwichtige,

tussenafstand gehanteerd rekening houdend met optimale parkeffecten, en dit in

functie van de rotordiameters van de geplande windturbines en de bestaande

windturbines en de lokale inplantingsvoorwaarden.

• De keuze voor eenheid in turbineafmeting per opstelling draagt bij aan

herkenbaarheid van opstelling;

Er wordt gekozen voor een zo sterk mogelijk eenvormige uitvoering van de

windturbines in hoogte capaciteit en uitzicht, rekening houdend met de specifieke

lokale inpassingsvoorwaarden en mogelijkheden. Zo blijkt het mogelijk om de

twee zuidelijke windturbines te voorzien van een grotere rotordiameter waardoor

de efficiëntie significant verhoogt.

• Verhouding tussen masthoogte en rotordiameter van 1:1 wordt esthetisch

als de beste verhouding beschouwd;

De verhouding tussen rotordiameter en de mast bedraagt eerder 1:1,33 (voor de

vier windturbines te Loenhout) en 1:1,13 (voor de twee windturbines te Sint-

Lenaarts) dan 1:1. Hierdoor krijgen de windturbines een slanke uitstraling. De

aanvragers menen dat deze slanke uitstraling zal bijdragen tot de positieve

perceptie van het project in de omgeving.

• De draaiende rotoren zorgen voor bijkomende verstoring. Deze wordt sterk

gereduceerd als de aanwezige windturbines langzaam en synchroon draaien

en als deze als een eenheid worden ervaren. Dit kan worden bereikt door het

ontwerpen van heldere en compacte opstellingsvorm.

Door het gebruik van een grote rotordiameter verkrijgen de windturbines een zeer

lage omwentelingssnelheid. Hoe groter de rotordiameter is, hoe trager de

omwentelingssnelheid wordt. De windturbines zullen dan ook een zeer rustig

beeld geven. Door de compacte clusteropstelling van de windturbines zal de

opstelling bijkomend positief kunnen worden gewaardeerd.


Pagina 97

12.4.3. BIJKOMENDE AANDACHTSPUNTEN

• Indien er bebakening dient te worden aangebracht, gebeurt dit best voor alle

windturbines op dezelfde wijze.

De windturbines worden aangevraagd voor een tiphoogte van 200 meter. Deze

tiphoogte is ingegeven omwille van de noodzaak voor het bereiken van een

maximale productie en tevens voor het verminderen van de hinder voor lokale

fauna. Hierdoor zal er zeker bebakening moeten worden aangebracht op de

windturbines. Deze bebakening zal voor alle windturbines gelijk zijn.

• Technische randobjecten zoals transformatoren en toegangsbeveiliging

worden best zoveel mogelijk in de mastvoet geïntegreerd. De (afdekking van

de) fundering sluit best aan bij de directe omgeving.

Voor aansluiting op het elektriciteitsnet wordt een elektriciteitscabine (aankomst-

en vertrekcellen met de nodige beveiligings-, meet- en telapparatuur) van 560 x

270 cm voorzien per windturbine. De voorziene plaats is afhankelijk van de

situatie ter plaatse en wordt aangegeven op het inplantingsplan.

De funderingen zullen net onder het maaiveld aangebracht zodat deze visueel

kunnen worden geïntegreerd in het bestaande landschap. In principe zullen enkel

de mastdelen zichtbaar zijn in het landschap.

12.5. VISUALISATIESTUDIE

In bijlage wordt een visualisatiestudie gevoegd die deel uitmaakt van de Ontheffingsnota.

De studie geeft weer in welke mate de windturbines in het landschap visueel aanwezig

zijn en de mate waarin de windturbines zichtbaar zijn vanuit diverse punten in het

landschap (dichtbij en op grotere afstand) en dit op een afstand van 2 resp. 10 km.

12.6. NOTA AANLEGINFRASTRUCTUUR

Zie ook punt 8.2 van deze nota.


Pagina 98

12.7. CONCLUSIE

Uit het voorgaande blijkt dat er geen of slechts een beperkte impact is van het voorgenomen project op het beschermd en niet beschermd erfgoed in de omgeving. Met betrekking tot de impact op archeologie werd een archeologienota opgemaakt en bekrachtigd. Ook hier blijkt dat geen significante invloed is te verwachten vanwege het voorgenomen project. Er is voor de beoordeling rekening gehouden met de de landschappelijke inpasbaarheid en de omzendbrief. Er werd tevens een visualisatie studie opgemaakt en bij het dossier gevoegd.


Pagina 99

13. VEILIGHEID

13.1. ALGEMEEN

De technologie van windturbines heeft een belangrijke evolutie ondergaan en dit voornamelijk voor wat betreft de betrouwbaarheid, de beveiliging en de kwaliteit van de elektriciteitsproductie. Als gevolg hiervan zijn moderne windturbines ontstaan die als machine aan alle eisen voldoen. Er wordt een aanvullende veiligheidsstudie opgemaakt, uitgevoerd door een erkende VR-deskundige, vermeld in artikel 6, omdat een van de situaties vermeld in artikel 1°, e), van het VLAREL zich voordoet, met name:

a) niet alle criteria uit bovenvermeld beoordelingskader worden gerespecteerd; b) er bevindt zich een Seveso-plichtige inrichtingen of andere inrichtingen met

installaties met Seveso-stoffen, die het externe risico significant kunnen verhogen binnen de effectafstand voor bladbreuk bij overtoeren voor windturbines 3 en 4.

De veiligheidsstudie werd opgemaakt door het studiebureau M-Tech (Bijlage 10) en

wordt in zijn geheel toegevoegd. Hier worden enkel, kort, de belangrijkste aspecten

behandeld.

13.2. OVERZICHT CRITERIA VOOR PLAATSGEBONDEN MENSRISICO IN VLAANDEREN

De directe risico’s van een windturbine gaan uit van een falen van de machine (het

begeven van mast of gondel of rotorbladen). Deze risico’s worden uitgedrukt als

plaatsgebonden mensrisico en groepsrisico. De afstanden waarop een plaatsgebonden

mensrisico van de orde van 10-5, 10-6 en 10-7 wordt bereikt, worden berekend aan de hand

van het beoordelingsinstrument in bovengenoemde studie.

De directe risico’s van een windturbine gaan uit van een falen van de machine (het

begeven van mast of gondel of rotorbladen). Deze risico’s worden uitgedrukt als

plaatsgebonden mensrisico en groepsrisico.

Het plaatsgebonden mensrisico wordt typisch voorgesteld als ISO – contouren of

contouren met een gelijk plaatsgebonden mensrisico. In Vlaanderen worden voor het


Pagina 100

plaatsgebonden mensrisico van windturbines de criteria gehanteerd die beschreven zijn

in het referentiedocument “Een code van goede praktijken” inzake de risicocriteria voor

externe mensrisico’s van SEVESO inrichtingen”. Het specifieke gebruik van de bedoelde

criteria voor het evalueren van mensrisico’s voor windturbines wordt verder toegelicht

in de studie “Windturbines en Veiligheid van de Vlaamse Overheid”. (zie

www.SGS.com/windturbines). De criteria die van toepassing zijn, worden hieronder

weergegeven:

• IRC - 10-5/j: Grens van de inrichting: d.i. de perceelsgrens van het perceel waarop

de windturbine (bepaald door de verticale projectie op grondniveau) wordt geplaatst en waarvoor een overeenkomst werd afgesloten.

• IRC - 10-6/j : Gebied met woonfunctie: 1, woongebied , bepaald volgens art. 5 en 6 van het KB van 28.12.1972 betreffende de inrichting en de toepassing van de ontwerpgewestplannen en de gewestplannen en de ermee vergelijkbare gebieden vastgesteld in de ruimtelijke uitvoeringsplannen met toepassing van het decreet van 18.05.1999 houdende de organisatie van de ruimtelijke ordening. 2, groepen van minstens 5 bestaande woningen.

• IRC - 10-7/j : Gebied met kwetsbare locatie: Alle terreinen waarop zich scholen, ziekenhuizen of rust - en verzorgingstehuizen bevinden. Met scholen worden alle kleuter -, lager of secundair onderwijsinstellingen bedoeld . Universiteiten en hogescholen worden niet weerhouden aangezien deze personen voldoende zelfredzaam zijn niet onteigende of in onteigeningsplannen opgenomen wooneenheden, die een ruimtelijk aaneengesloten geheel vormen, in andere gebieden dan vermeld in 1.

13.3. TOEPASSING VAN DE AFSTANDSREGELS

Deze vergunningsaanvraag gaat uit van maximale afmetingen voor de vier noordelijk gesitueerde windturbines (Loenhout): Vermogen per windturbine (in MW): Max. 3,4 MW Rotordiameter windturbines: Max. 110 m Tiphoogte maximaal: 200 meter Sturing en regeling: Pitch / variabel toerental Deze vergunningsaanvraag gaat uit van maximale afmetingen voor de

twee zuidelijk gesitueerde windturbines (Sint-Lenaarts):


Pagina 101

Vermogen per windturbine (in MW): Max. 3,4 MW Rotordiameter windturbines: Max. 122 m Tiphoogte maximaal: 200 meter Sturing en regeling: Pitch / variabel toerental Met de eigenaar van de percelen die binnen de halve rotordiameter van de geplande windturbines liggen, werd met de aanvragers een overeenkomst ondertekend zodat geen percelen extern aan het project aanwezig zijn binnen een afstand kleiner dan of gelijk aan de halve rotordiameter en derhalve voldaan wordt aan het criterium dat van toepassing is voor de IRC van 10-5/j. Rondom de voorziene windturbine zijn er verder geen groepen van minstens 5 woningen gelegen zodat besloten wordt dat er zich binnen deze afstand geen gebieden met woonfunctie bevinden en voldaan is aan het criterium dat voor de IRC van 10-6/j van toepassing is. Onder gebieden met kwetsbare locaties worden alle terreinen verstaan waarop zich scholen, ziekenhuizen, rust- of verzorgingstehuizen bevinden. De scheidingsafstand voor gebieden met kwetsbare locaties bedraagt 199 m (zie tabel III.2 van de bijgevoegde studie). Binnen deze afstand bevinden er zich geen gebieden met kwetsbare locaties. Hieruit volgt dat aan het risicocriterium betreffende de 10-7/j iso-risicocontour voor gebieden met kwetsbare locaties voldaan is. GROEPSRISICO Binnen een straal gelijk aan de max. effectafstand voor mastbreuk rond de geplande

windturbines worden geen gebouwen met een aanwezigheid van 10 of meer personen,

publiek bezochte gebieden of relevante wegen teruggevonden. Hieruit volgt dat er geen

nadere analyse dient uitgevoerd te worden. Het groepsrisico wordt bepaald door de

populatie die aanwezig is binnen een straal gelijk aan de tiphoogte van de windturbines.

Binnen deze straal is geen enkele woning gelegen. Aldus kan gesteld worden dat het

groepsrisico verwaarloosbaar is.

13.4. AFSTANDEN NAAR ANDERE INFRASTRUCTUREN

Binnen de maximale effectafstand van windturbines 3 en 4 bevinden zich enkele

controleputten die deel uitmaken van de ondergrondse aardgasopslag van Fluxys (zie de

gedetailleerde veiligheidsstudie opgemaakt door het studiebureau M-Tech (Bijlage 11)).

Het betreft meer bepaald controleputten in de bovenste watervoerende lagen, die dienen

om de dichtheid van de koepelrots te bewaken; grensvlakcontroleputten, die dienen om


Pagina 102

te weten waar zich het scheidingsvlak tussen aardgas en water bevindt; en

omtrekcontroleputten, die dienen om de omtrek van het ondergrondse gasreservoir te

bewaken. Sommige van deze putten, m.n. de grensvlak- en omtrekcontroleputten, gaan

door de koepelrots heen en staan direct in verbinding met het ondergronds reservoir.

Voor dergelijke controleputten kan een faling van het puthoofd resulteren in een

vrijzetting van aardgas aan het aardoppervlak. In de gedetailleerde veiligheidsstudie

opgemaakt door het studiebureau M-Tech wordt een nadere analyse weergegeven.

Ondergrondse transportleidingen worden mogelijk gebruikt voor het transport van

gevaarlijke stoffen en kunnen aan de basis liggen van een potentieel domino-effect. Via

het Federaal Kabels en Leidingen Informatie Meldpunt (KLIM) is nagegaan of in het

projectgebied pijpleidingen met gevaarlijke stoffen gelegen zijn. Voor wat betreft het

externe risico is uit ervaring gebleken dat de lagedruk- en middendrukaardgasleidingen

niet relevant zijn, aangezien deze een verwaarloosbare invloed hebben op de ligging van

de 10-6/j en de 10-7/j iso risicocontour. Deze pijpleidingen worden dan ook niet mee

opgenomen in een mogelijke nadere analyse. Het betreft aardgasleidingen beheerd door

Fluxys.

Uit een analyse van de mogelijke scenario’s en de mogelijke schademechanismen bij

impact op de grond (m.n. penetratie en grondtrillingen) blijkt dat mogelijke domino-

effecten van windturbines op ondergrondse pijpleidingen slechts relevant zijn indien de

afstand tussen de windturbine en de pijpleiding kleiner is dan de ashoogte vermeerderd

met 18 m. Voor de windturbines uit voorliggende studie, bedraagt de scheidingsafstand

bijgevolg maximaal 168 m. Er bevinden zich geen relevante pijpleidingen binnen een

afstand van 168 m van de windturbines. Hieruit volgt dat er geen nadere analyse dient

uitgevoerd te worden.

In de omgeving van het windturbinepark worden mogelijk gevaarlijke stoffen

getransporteerd. In de Studie “Windturbines en Veiligheid” wordt aangetoond dat bij een

ongeval met een windturbine de trefkans van een weg-, water- of spoortransport

verwaarloosbaar is. Bovendien vindt er geen wiekoverslag plaats boven een verharde,

openbare weg, een spoorweg of een bevaarbare waterloop. De indirecte risico’s als gevolg

van transport van gevaarlijke stoffen over deze transportroutes zijn daarom niet relevant

en worden aldus niet weerhouden in de risicoanalyse.

De details van de analyse kunnen worden teruggevonden in de gedetailleerde

veiligheidsstudie opgemaakt door het studiebureau M-Tech (bijlage 11).

Frequentieanalyse


Pagina 103

Ten noordwesten van windturbine 3 bevindt zich op een afstand van ca. 215 m een

controleplatform (perceelsgrens) met één of meerdere grensvlakcontroleputten. De

afstand tot de puthoofden bedraagt respectievelijk ca.242m en 251m. Uit een

trefkansanalyse volgt dat de totale kans op impact van een rotorblad op het platform ca.

2,7.10-7/j bedraagt, terwijl de directe kans op impact ca. 5,5.10-8/j bedraagt (gerekend tot

aan de perceelsgrens).

Ten zuidoosten van windturbine 4 bevindt zich op een afstand van ca. 260 m

(perceelsgrens) een controleplatform met één of meerdere grensvlak- en

omtrekcontroleputten. De afstand tot de puthoofden bedraagt respectievelijk ca.302m,

338m en 381m. Uit een trefkansanalyse volgt dat de totale kans op impact van een

rotorblad op het platform ca. 2,2.10-7/j bedraagt, terwijl de directe kans op impact ca.

1,7.10-7/j bedraagt (gerekend tot aan de perceelsgrens).

Bovenstaande trefkansen hebben betrekking op de volledige oppervlakte van het

platform, niet op één bepaalde installatie of de puthoofden. De kansen zijn derhalve

conservatief voor het treffen van een puthoofd.

De generieke kans (waarvan is uitgegaan in het omgevingsveiligheidsrapport van de

ondergrondse aardgasopslag) op het falen van een puthoofd (blow-out) bedraagt 5.10-5/j.

Hieruit volgt dat de toename van de faalfrequentie voor het falen van een puthoofd

beduidend kleiner is dan 10%, wat beschouwd wordt als een niet-significante toename.

Gelet op het resultaat van de frequentieanalyse (en de risicoanalyse uit het OVR) is er geen

relevante verhoging te verwachten van het externe mensrisico dat uitgaat van de

installaties op de controleplatformen en evenmin voor de puthoofden.

Advies Fluxys

Op 9 mei 2016 werd de studie van M-Tech overgemaakt aan Fluxys, ten einde hun reactie op deze studie te kunnen verkrijgen. Op 3 juni 2016 werden specifieke eisen gesteld, door Fluxys, ten aanzien van de exploitatie van windturbines 3 en 4. De belangrijkste passage luidt als volgt:

“De inplanting van de turbine 3 bevindt zich op 215 meter van ons platform en op 450 meter van het hoofdplatform; turbine 4 bevindt zich op 250 meter (*) van ons platform. De maximale effectafstand is groter dan de tussenafstand tussen de turbine en de platformen. De afstand tot de omheining dient hiervoor in rekening gebracht te warden. Volgende zaken dienen bijkomend gerespecteerd te worden:


Pagina 104

• ofwel wordt de inplanting van de turbines aangepast, zodat de tussenafstand tot onze platformen groter is dan de maximale effectafstand;

• ofwel dient de turbine in het betrokken hoeksegment (in de hoek van ons platform) steeds (bij alle toerentallen) te worden uitgeschakeld. Dit betekent "afschakeling" binnen hoeksegmenten met een veiligheidsmarge van 5° aan weerszijden. Hiervan dienen we een schriftelijk bewijs (aangepaste veiligheidsnota met visualisatie afschakelzone) van installatie en functionering te ontvangen;

• de aangepaste Veiligheidsnota dient goedgekeurd te zijn door LNE, dienst Veiligheid rapportage. Hiervan dienen we een schriftelijke bevestiging te ontvangen.”

(*) in werkelijkheid is dit 260 meter. Op 22 juni 2016 werd deze materie besproken met de verantwoordelijken bij Fluxys. De conclusies van de veiligheidsstudie werden niet in twijfel getrokken, echter geen enkele verhoging van het risico met betrekking tot de puthoofden, wordt toegelaten, gezien het belang van deze aardgas collectoren voor de bevoorrading van België. Op 26 juli 2016 bracht Fluxys een aangepast gemilderd advies uit, rekening houdend met de voormelde gesprekken. Het advies luidt als volgt:

“Op de overlegvergadering van 22 juni 2016 werd de problematiek van de inplanting van windturbines 3 en 4 in Wuustwezel besproken. Onze nabijgelegen installaties bestaan uit controleputten of 'puthoofden' die verbonden zijn met de ondergrondse gasopslag. Daar de maximale effectafstand groter is dan de tussenafstand turbines – puthoofden, vormt dit een ontoelaatbaar risico voor onze installaties. In onze brief TPW-OL2016705556 van 3 juni 2016 vroegen wij de inplanting aan te passen of een 'afschakelzone' te voorzien. U heeft tijdens de vergadering van 22 juni voorgesteld om de mogelijkheid voor het plaatsen van een beschermingsconstructie (kooi) boven onze puthoofden te bestuderen. Wij hebben dit voorstel eerder bestudeerd binnen onze HSEQ-afdeling en hebben besloten, rekening houdend met alle beschikbare parameters, deze optie niet te weerhouden. Met een afschakelplan, waarbij de windturbine wordt uitgeschakeld als de wieken zich binnen een hoeksegment met 2x5° marge bevinden, kunnen wij wel akkoord gaan. Indien de turbines dichter bij de installaties warden ingepland, dient het hoeksegment vergroot te warden.”


Pagina 105

De aanvragers gaan akkoord om de windturbine af te schakelen in het betrokken hoeksegment (ten opzichte van de puthoofden (controleputten)) steeds (bij alle toerentallen), met een veiligheidsmarge van 5° aan weerszijden, in functie van de meest negatieve windrichting. Voorafgaand de bouw van de windturbine zal een schriftelijk bewijs (aangepaste veiligheidsnota met visualisatie afschakelzone) van installatie en functionering ervan overgemaakt worden aan de verantwoordelijke van Fluxys. Voor de bestaande windturbine van Aspiravi werd eenzelfde regeling uitgewerkt en toegepast. Het voorwaardelijk gunstig advies werd door Fluxys bevestigd door middel van het schrijven van 12 mei 2017. De aanvragers wensen echter de gesprekken met Fluxys voort te zetten ten einde een meer optimale oplossing te bereiken inzake de gewenste stilstand tijden, daar: in het Omgeving Veiligheid Rapport (OVR) van Fluxys, worden controleputten niet vernoemd als zijnde 'risico'; De kans dat het puthoofd effectief beschadigd wordt door een wiekinslag is zeer gering. Bij een falen van een controleput is er geen extern risico (volgens Fluxys).

13.5. TECHNISCHE MAATREGELEN

Om het risico op ongevallen zo veel als mogelijk te verkleinen worden volgende

maatregelen genomen:

• De windturbine beschikt over een aantal beveiligingssystemen die periodiek op

hun werking worden gecontroleerd:

• Remsysteem: Bij het uitvallen van de belasting of bij zeer hoge windsnelheden,

wordt door middel van een aerodynamisch fail-safe remsysteem de windturbine

in een veilige toestand gebracht en gehouden. Het aerodynamische remsysteem is

gebaseerd op het verdraaien van de bladhoeken, waardoor deze letterlijk ‘uit de

wind’ worden gezet.

• Daarnaast is ook een mechanisch remsysteem als back-up op het vorige systeem

voorzien.

• De windturbines 3 en 4 zijn ten gepaste tijde worden afgeschakeld conform de

eisen van Fluxys, in functie van de meest negatieve windrichting ten opzichte van

de controleputten van Fluxys.

• Bliksembeveiligingssysteem: De windturbines worden voorzien van een

bliksemafleidingssysteem.

• IJsdetectiesysteem: Om ijsworp te voorkomen zullen de windturbines uitgerust

worden met tenminste twee ijsdetectiesystemen die diversitair redundant

uitgevoerd zijn. Dit betekent dat de werking van het ene detectiesysteem niet


Pagina 106

afhankelijk mag zijn van de werking van het andere. Bovendien moeten de

detectiesystemen volgens verschillende meetprincipes werken. Wanneer een

turbine wordt stilgelegd door het ijsdetectiesysteem moet ze manueel

heropgestart worden zodat ter plaatse dient geverifieerd te worden of de

rotorbladen ijsvrij zijn. Het ijsdetectiesysteem kan echter niet voorkomen dat er

ijs gevormd wordt op de rotorbladen. IJsafzetting op de bladen kan leiden tot

ijsbrokken die naar beneden vallen. Volgende maatregelen kunnen evenwel

getroffen worden om het risico dat verbonden is aan ijsval te beperken:

1. Indien er activiteiten plaatsvinden binnen de halve rotordiameter, zal bij

ijsdagen een visuele controle op ijsvorming te gebeuren.

2. Indien er ijs gedetecteerd wordt, zullen de wieken in een bepaalde positie

te plaatsen. Indien bijvoorbeeld de wieken over een weg draaien, kunnen

de wieken evenwijdig aan deze weg geplaatst worden, zodat de afstand

tussen de weg en het rotorvlak wordt gemaximaliseerd.

3. Indien er ijs gedetecteerd wordt, zullen personen – in het bijzonder zij die

toegang hebben tot de zone onder het rotorvlak – worden gewaarschuwd

(bv. Door het plaatsen van waarschuwingsborden) dat er zich ijsval kan

voordoen.

13.6. CONCLUSIE

Directe risico’s Uit de toetsing op basis van de scheidingsafstanden – zoals voorgesteld in de Studie Windturbines en Veiligheid [2] – wordt besloten dat het plaatsgebonden mensrisico van de windturbines voldoet aan de in Vlaanderen gehanteerde risicocriteria. Binnen de effectafstand voor mastbreuk is de lokale populatiedichtheid zo laag dat er geen 10 personen gelijktijdig kunnen getroffen worden. Het groepsrisico dient bijgevolg niet bepaald te worden. Indirecte risico’s De indirecte risico’s ten gevolge van de inplanting van de windturbines houden verband met de aanwezigheid van gevaarlijke stoffen in installaties in de omgeving van de geplande windturbines.


Pagina 107

Binnen de maximale effectafstand van windturbines 3 en 4 bevinden zich enkele controleplatformen met controleputten (puthoofden) met bovengrondse installaties horende bij de ondergrondse aardgasopslag van Fluxys te Loenhout (Wuustwezel). Uit de analyse van het omgevingsveiligheidsrapport en de resultaten van een frequentieanalyse volgt dat er geen relevante verhoging te verwachten is van het externe mensrisico dat uitgaat van de installaties op de controleplatformen en puthoofden van Fluxys door de inplanting van de windturbines. Aan de bijkomende eis om de windturbines 3 en 4 ten gepaste tijde af te schakelen, in functie van de windrichting ten opzichte van de controleputten (puthoofden), wordt tegemoetgekomen (een zelfde regeling wordt toegepast voor de windturbine van Aspiravi). De aanvragers gaan er dus mee akkoord om de windturbine af te schakelen in het betrokken hoeksegment (in de hoek van de controleputten) steeds (bij alle toerentallen), met een veiligheidsmarge van 5° aan weerszijden in functie van de meest negatieve windrichting ten opzichte van de controleputten (puthoofden). Voorafgaand de bouw van de windturbine zal een schriftelijk bewijs (aangepaste veiligheidsnota met visualisatie afschakelzone) van installatie en functionering ervan overgemaakt worden aan de verantwoordelijke van Fluxys. Er wordt besloten dat de inplanting van de windturbines op de voorgestelde locaties voldoet aan de criteria die in het kader van de externe veiligheid voor windturbines in Vlaanderen worden gehanteerd.


Pagina 108

FIGUUR 15 VEILIGHEIDCONTOUREN


Pagina 109


Pagina 110

14. EFFECTEN OP FAUNA EN FLORA

14.1. BESPREKING VAN DE EFFECTEN

De geplande bouw van 6 windturbines in de omgeving van Brecht en Wuustwezel, brengt

– vanwege de aanwezigheid van Europees en Belgisch beschermde diersoorten en de

nabijheid van belangrijke natuurgebieden en speciale beschermingszones – de wettelijke

verplichting met zich mee om een Passende beoordeling op te stellen. In opdracht van de

vergunningsaanvragers maakte Sweco (voorheen Grontmij) een passende beoordeling

op. Dit rapport onderzoekt of de geplande werken een negatieve impact zullen hebben op

deze soorten en gebieden. Het rapport wordt integraal gevoegd in bijlage 3 van deze nota.

Hier worden enkel de voornaamste conclusies, die niet reeds eerder zijn behandeld in

deze tekst, opgenomen.

Het voorliggend projectgebied is gelegen op zo’n 1.300 m ten oosten van het

Vogelrichtlijngebied ‘De Maatjes, Wuustwezelheide en Groot Schietveld’ (BE2101437).

Dit gebied is tevens beschermd als Habitatrichtlijngebied, nl. ‘Klein en Groot Schietveld’

(BE2100016).

In de wijde omgeving van het studiegebied (macroniveau) komen er nog een aantal

andere SBZ-H gebieden voor (nl. ‘Het Blak, Kievitsheide, Ekstergoor en nabijgelegen

Kamsala-manderhabitats’, BE2100019 en ‘Heesbossen, Vallei van Marke en Merkske en

Ringven met valleigronden langs de Heerlese Loop’, BE2100020). Deze liggen echter op

voldoende ruime afstand (>2,5 km) en worden niet verder besproken in het rapport van

Sweco.

De uitvoering van dit project zal geen terrein innemen dat onder de bescherming als

Habitat- of Vogelrichtlijngebied valt. Er zullen, gezien de afstand tot het projectgebied,

geen specifieke effecten (zoals rustverstoring) ontstaan ten opzichte van de naburige SBZ-

gebieden. De effecten van de ingrepen tijdens de aanlegfase, zijn vergelijkbaar met die van

een kleine bouwwerf. De verstoring door het aanvoeren van de turbine, zal vergelijkbaar

zijn met de verstoring door het gewone vrachtwagenverkeer op de aanpalende

autosnelweg of met het lokale landbouwverkeer. De verstoring door het leggen van de

kabels zal tijdelijk zijn en beperkt in ruimte. Werken tijdens het broedseizoen zullen

sowieso vermeden te worden. Dit kan gebeuren door reeds voor de start van het

broedseizoen (voor eind maart) de nodige halfverharding aan te brengen op de werkzone


Pagina 111

en werkvlakken, om alzo het gebied ongeschikt te maken als nestlocatie. Om het

permanent en mogelijk ook tijdelijk verlies aan (potentieel) broedgebied te compenseren,

zal – buiten de verstoringsperimeter – in de aanleg van een geschikt broedbiotoop

voorzien moeten worden gedurende de looptijd van de exploitatie. Werken met

verlichting dient eveneens vermeden te worden. Normaal zullen echter geen werken bij

duisternis uitgevoerd worden zodat verlichting niet noodzakelijk is.

Er worden geen betekenisvolle negatieve effecten verwacht op de door de Habitat- en

Vogelrichtlijn beschermde soorten en Habitats. Ten aanzien van beschermde Habitats en

soorten wordt het effect als verwaarloosbaar tot matig negatief beoordeeld.

Nabij het voorliggend projectgebied komen tevens gebieden voor die opgenomen zijn in

het Vlaams Ecologisch Netwerk. Het betreft hier de VEN-gebieden ‘De Maatjes’

(GEN/GENO 302), ‘De Kempense kleiputten’ (GEN/GENO 307), ‘De Vallei van de Mark’

(GEN 311), ‘De Vallei van het Merkske’ (GEN/GENO 327) en het ‘Erfgoedlandschap Abdij

van Westmalle’ (GEN/NVWG 348). Het meest nabije gebied is gelegen op >4 km ten

zuidoosten van het projectgebied en gezien de afstand tot voorliggend project worden

deze gebieden niet verder opgenomen. De uitvoering van dit project zal geen terrein

innemen dat onder de bescherming van het Vlaams Ecologisch Netwerk valt. Er zouden,

gezien de nabijheid van het projectgebied, mogelijks effecten kunnen ontstaan – zoals

toename barrièrewerking, aanvaringsrisico’s en rustverstoring – die de natuurwaarden

van deze VEN-gebieden kunnen beïnvloeden. De VEN-gebieden en natuurreservaten zijn

grotendeels gelegen ter hoogte van de SBZ. Hierdoor zijn de bovenvermelde

effectbeoordelingen eveneens van toepassing op deze gebieden.

Nabij het voorliggend projectgebied komen tevens gebieden voor die beschermd zijn als

Erkend of Vlaams natuurreservaat. Het betreft hier om de Vlaamse natuurreservaten

‘Maatjes’ (V067), ‘Hoofsweer’ (V070) en ‘Markmeanders’ (V071) en de Erkende

natuurreservaten ‘Kooldries’ (E-023), ‘De Bonte Klep-per’ (E-079), ‘Halsche Beemden en

Pimpernelgraslanden’ (E-337), ‘Marbelenven’ (E-293) en ‘Westmalse Heyde’ (E-361). Het

meest nabije gebied is gelegen op >4 km ten zuidoosten van het projectgebied en gezien

de afstand tot voorliggend project worden deze gebieden niet verder opgenomen. De

uitvoering van dit project zal geen terrein innemen dat beschermd is als Vlaams of Erkend

natuurreservaat. Gezien de overlap met VEN of SBZ, zullen naar alle waarschijnlijkheid

geen additionele effecten optreden t.o.v. de aanwezige natuurwaarden. Daarom worden

deze effecten in de studie van Sweco niet verder onderzocht.

Nabij het projectgebied komen verschillende Europees beschermde diersoorten voor.


Pagina 112

In het kader van de studie van Sweco werd een verkennend onderzoek verricht naar de

aanwezigheid van broedvogels en vleermuizen in de nabijheid van de geplande

windturbines.

Gezien de nabijheid van verschillende beschermde gebieden, zijn er in de omgeving van

de geplande windturbines ook verschillende bijzondere ecotopen terug te vinden. Het

gaat hierbij vnl. om bos en heide, maar ook grazige wegbermen en houtkanten vallen

hierbij op. De windturbines zelf worden ingeplant op minder waardevolle ecotopen (“bs”

= akker op zandige bodem) (“hx” = tijdelijk grasland)(blanco op de Biologische

Waarderingskaart). Ook de (onverharde) tijdelijke stapelplaatsen die gebruikt worden

tijdens de aanleg, als de permanente toegangswegen en funderingsvlakken in

halfverharding zijn gelegen in deze ecotopen. De inplantingsplaatsen, noch de werkzones

snijden bijgevolg als waardevol aangeduide gebieden aan of oefenen hierop een invloed

uit. De impact wordt dan ook als zeer beperkt ingeschat. Verschillende natuurgebieden in

de omgeving staan ook aangeduid als faunistisch waardevol. Dit voornamelijk vanwege

aanwezige vogeltrek, doch hierop wordt verder in het rapport van Sweco gedetailleerder

op ingegaan. Gezien de beperkte grondoppervlakte van de te realiseren infrastructuren

en de beperkte biologische waarde van het gras-/akkerland, wordt de ecotoop- en

habitatinname van het voorliggend project door Sweco als beperkt en verwaarloosbaar

ingeschat.

Naast het belang voor de hiervoor vernoemde Europees beschermde soorten, is de regio

ook gekend als een belangrijk weidevogelgebied. De weidevogelbiotopen worden

gebruikt door zowel trekvogels (bv. Regenwulp), als door broedvogels (o.a. Wulp, Kievit,

Grutto en Scholekster). Ter illustratie wordt door Sweco een beperkt overzicht

meegegeven van de lokale avifaunawaarnemingen van de laatste jaren, ingegeven op

waarnemingen.be. Hieruit blijkt ook het belang van de ruime omgeving van de geplande

windturbines voor weidevogels (o.a. Patrijs, Wulp, Scholekster, Grutto, Veldleeuwerik en

Zwart-kopmeeuw), wat ook onderschreven kan worden op basis van eigen observaties

tijdens het broedseizoen van 2015. De grootste concentraties in deze waarnemingsreeks

situeren zich echter meer noordelijk en oostelijk van de geplande windturbines. Echter

de noordelijke zone werd in het kader van de ecoduct intensiever bezocht. De oostelijke

zones zijn belangrijker voor weidevogels. Ook langs de autostrade zijn er meer

waarnemingen. Dit heeft uitsluitend als reden dat automobilisten eveneens vanaf de

autoweg waarnemingen doen en ingeven. Bij de zuidelijke en middelste turbines zelf

werden vrijwel geen waarnemingen ingegeven wat er op wijst dat deze zone iets minder

van belang is voor weidevogels. De tijdens de terreinbezoeken verrichte waarnemingen


Pagina 113

(2015) werden niet ingegeven in de databank. Hieruit kon wel afgeleid worden dat het

gebied toch enige betekenis heeft voor deze vogelgroep.

Het voorliggend windturbineproject is gelegen binnen de risicoklasse 2 (risicoatlas INBO)

en dit omwille van de ligging in weidevogelgebied. Ook de nabijheid van belangrijke

pleisterplaatsen draagt bij aan het verhoogd risico. Er zijn geen trekroutes gelegen in de

directe nabijheid van voorliggend project. Voor risicoklasse 2 stelt de Risicoatlas dat het

risico in een uitgebreide nota zal moeten worden nagegaan. Deze Passende beoordeling

en de vleermuistellingen die ter plaatse werden uitgevoerd door Sweco geven hieraan

invulling. Gezien er geen richtlijnen voorhanden zijn om compensatie voor het verlies aan

geschikt broed-habitat voor weidevogels te bepalen werd aan ANB een voorstel van

berekeningswijze gevraagd. Tijdens een overleg op 21 januari 2016 werd het volgende

voorstel geformuleerd:

• de verstoringsafstand rond de turbine wordt bepaald door de meest

verstoringsgevoelige soort die in het projectgebied voorkomt. Voor deze soort

wordt de gemiddelde verstoringsafstand gebruikt, zonder rekening te houden met

de standaarddeviatie. Voor deze soort wordt de verstoringsafstand als broedvogel

gebruikt. Indien er grote groepen pleisterende vogels voorkomen, wordt voor deze

soort de verstoringsafstand voor pleisterende vogels gebruikt. De te gebruiken

verstoringsafstanden zijn weergegeven in de Risico-atlas (INBO). Voor deze

situatie wordt Kievit als broedvogel gebruikt.

• de oppervlakte van de verstoringscirkel kan vervolgens als volgt verminderd

worden:

o de oppervlakte van de buffer rond verstoringsgevoelige elementen zoals

autostrades, landbouwwegen, andere windturbines, bomenrijen,

houtkanten, bosjes, bebouwing, … Hiervoor worden de gangbare

verstoringsafstanden uit de literatuur gebruikt

o de oppervlakte voor de percelen die niet geschikt zijn als habitat (indicaties

uit BWK, bodemkaart, bodemgebruikskaart, terreinwaarnemingen, …).

Geschikte Habitats zijn o.m. natte graslanden, natte akkers, plassen, …

(afhankelijk van de soorten).

• de compensatiegebieden (zie de kaarten gevoegd in de studie van Sweco) worden

gezocht buiten de verstoringsperimeters rond de turbines en best in

terreingedeelten die potenties hebben voor deze vogelgroep (microreliëf, natte

zones, …) en tevens gelegen zijn in weinig verstoorde zones. De afstand tot de

turbines dient minstens de verstoringsafstand voor worst case-situaties te zijn.


Pagina 114

Indien geen geschikte gebieden in de nabijheid zijn kan in tweede orde eventueel

elders gecompenseerd worden.

Toegepast op het voorliggende project werd een verstoringsafstand van 210m genomen

en werden maïsakkers beschouwd als ongeschikte broedterreinen (op basis van de

landbouwteeltenkaart 2014). De uitgevoerde GIS-berekening gaf een resultaat van 5,9 ha

te compenseren geschikt broedbiotoop.

Over de aanwezigheid van vleermuizen in het projectgebied was tot op heden slechts

beperkte informatie beschikbaar. Daarom werd in 2015 een inventarisatie uitgevoerd

met het oog op het vaststellen van de aanwezige soorten en eventuele vliegroutes in kaart

te brengen. Onderzoeken, uitgevoerd in de Verenigde Staten, doen vermoeden dat bij

vleermuizen soms zelfs meer slachtoffers vallen ten gevolge van windturbines dan onder

de vogels. Natuurlijk is zowel de locatie, de landschappelijke integratie, als het type

windmolen hierbij van belang. Onderzoeken, uitgevoerd in de Verenigde Staten, doen

vermoeden dat bij vleermuizen soms zelfs meer slachtoffers vallen ten gevolge van

windturbines dan onder de vogels. Natuurlijk is zowel de locatie, de landschappelijke

integratie, als het type windmolen hierbij van belang. Op basis van de resultaten van het

vleermuizenonderzoek tijdens de periode mei tot september 2015 blijkt dat de

vleermuizenactiviteit in het intensief landbouwgebied vrij laag is. Er werd vastgesteld dat

de activiteit in de omgeving (200 m buffer) van de middelste geplande turbines erg

beperkt is. Er komt nagenoeg enkel Gewone dwergvleermuis in erg klein aantal voor. Aan

de twee noordelijke geplande turbines en de zuidelijke turbines is de activiteit beduidend

hoger. Aan de meest noordelijke en meest zuidelijke turbine komen de risicosoorten

Rosse vleermuis en Laatvlieger voor. Voor de noordelijke turbine is het vooral Laatvlieger

die op ca. 200 m ten noorden van de geplande turbine WT1 komt foerageren, aan de

zuidelijke turbine WT6 komt naast Laatvlieger ook Rosse vleermuis op de locatie van de

geplande turbine foerageren. Van een migrerende risicosoort als Ruige dwergvleermuis

is er maar een beperkt beeld bekomen. De soort blijkt op basis van de meting met

automatische detectoren wel in kleiner aantal de bomenrij en houtkanten aan de

noordelijke en zuidelijke turbine te gebruiken als vliegroute. In onderstaande tabel wordt

op basis van de vastgestelde activiteit en soorten een inschatting gemaakt van de

mogelijke impact op vleermuizen bij plaatsing van een turbine. Tijdens de uitvoering van

deze vleermuisinventarisatie werd om andere redenen dan natuur beslist turbine 5 (in de

voormalige nummering waren er 7 windturbines, het is windturbine 5 uit de voormalige

nummering die werd geschrapt) (zie vleermuisrapport) te schrappen. De inventarisatie

werd verder gezet gezien deze al ver gevorderd was. Turbine 6 en 7 in het

vleermuisrapport werden in de passende beoordeling hernoemd tot WT5 en WT6, door


Pagina 115

deze schrapping. Door de aanwezigheid van reeds verschillende turbines binnen de 500

m van de geplande turbines kan er een cumulatief effect optreden bij plaatsing van nieuwe

turbines. Uit het onderzoek blijken bij volgende geplande turbines milderende

maatregelen nodig of wenselijk:

• Turbine WT1: de turbine is nu op ca. 50 m van de bomenrij (zomereik) langs de Vlamingstraat gepland. Het is aangewezen, indien mogelijk, om de turbine verder weg van deze bomenrij te verplaatsen, (>200 m). Het is bovendien aangewezen om de bomenrij (Am. eik) langs de Hollandse weg te vervolledigen tot aan de hoek met de Vlamingstraat (100m). Dit om de ecologische verbinding te verbeteren en te vermijden dat vleermuizen zich in het open gebied ten zuiden ervan gaan vliegen. Indien verplaatsing niet mogelijk is, dient een stilleggingsmodule geïnstalleerd te worden.

• Turbine WT2: ook deze turbine is gepland op ca. 50 m van de dubbele bomenrij (berk) langs de Weilandstraat. Ook hier is het aangewezen, indien mogelijke, om de turbine te verplaatsen, verder van de bomenrij (>200 m). Indien verplaatsing niet mogelijk is, dient een stilleggingsmodule geïnstalleerd te worden.

• Turbine WT6: de risicosoorten Rosse vleermuis en Laatvlieger komen foerageren boven deze locatie zodat er bij plaatsing een aanzienlijke impact te verwachten is. Bij plaatsing dient dan ook bij voorkeur een systeem met stilleggingsmodule op basis van meteogegevens en/of vleermuisdetecties te worden geïnstalleerd die deze turbine kan sturen om aanvaringen zoveel mogelijk te voorkomen.

Gezien na onderzoek bleek dat deze windturbines niet verder konden worden verplaatst,

wordt er wel degelijk beslist, na het advies van Sweco, om de stilstandmodules op

voornoemde windturbines aan te brengen.

Er komen geen natuurrichtplannen of natuurinrichtingsprojecten voor binnen of in de

nabijheid van het projectgebied.

In voorliggend project, worden de ingrepen op de lokale waterhuishouding beperkt tot

het – al dan niet tijdelijk – lokaal inbuizen of omleiden van bestaande perceels- of

baangrachten. De nieuwe situatie wordt gedimensioneerd volgens de bestaande situatie

en bijgevolg is de impact m.b.t. waterkwantiteit verwaarloosbaar. Ook zijn er geen

gevolgen te verwachten op het vlak van waterkwaliteit. Voor het beschouwde

windturbineproject, is er geen noemenswaardig negatief effect te verwachten op de

structuurkwaliteit van de betreffende waterlopen/grachten gezien het tevens gaat om

(goed onderhouden) kunstmatige afwateringsgrachten van landbouwpercelen met een

zeer lage structuurkwaliteit.


Pagina 116

De voornaamste mogelijke effecten van het voorliggend project kunnen voor de volgende

effectgroepen en soorten(groepen) optreden:

• barrièrewerking, verstoring en aanvaring van broed- en overwinterende vogels,

• aanvaringsslachtoffers langstrekkende en foeragerende vleermuizen.

Wat betreft biotoopinname of aantasting van de instandhoudingsdoelstellingen van de

Habitats en soorten van SBZ worden geen negatieve effecten verwacht.

Wat betreft verstoring en inname van broedgebied in het lokale weidevogelgebied wordt

– mits de inrichting van ongeveer 5,9 ha geschikt weidevogelgebied gedurende de

vergunningsperiode van de turbine en dit buiten de invloedsfeer – geen negatieve effecten

verwacht. De aanvragers contracteerden de nodige percelen met lokale landbouwers ten

einde wel degelijk het beoogde oppervlakte als compensatiegebied aan te leggen, meer

details hierover kunnen worden gevonden in de bijgevoegde studie van Sweco.

Met betrekking tot vleermuizen wordt bij toepassing een stilstandmodule bij 3

windturbines geen betekenisvolle aantasting van het leef-, foerageer- en trekgebied van

deze soortengroep verwacht.

Om de hinder voor vogels tot een minimum te beperken, zal de periode waarin de

windturbines geplaatst worden zo kort mogelijk worden gehouden en in de mate van het

mogelijke niet samenvallen met het broedseizoen (april-juli).

Wanneer (tijdelijk) tijdens de aanleg grachten gedempt of ingebuisd worden, zullen deze

na afronding van de werken terug open gelegd te worden zodat er terug

vegetatieontwikkeling kan plaatsvinden.

Daarnaast zal ondergrondse bekabeling en elektriciteitsleidingen worden gebruikt om de

verstoring en aanvaringskans te beperken.

Onder deze condities heeft de aanleg van de windturbines, volgens Sweco, slechts een

beperkte invloed op de avifauna in de omgeving. De ANB gaf op datum van 4/05/2016

een positief advies met betrekking tot het voorgenomen project, zich baserend op de

passende beoordeling van Sweco en de uitgevoerde vleermuisstudie, alsook de

voorgestelde compenserende maatregelen.


Pagina 117

14.2. ADVISERING DOOR ANB

In het kader van de milieuvergunningsaanvraag voor het plaatsen van de 6 geplande

windturbines werd op datum van 24 mei 2017 een advies uitgebracht door de

administraties Natuur en Bos. Het advies is voorwaardelijk gunstig. Het advies luidt als

volgt (zie bijlage 12):

“De initiatiefnemer heeft een uitgebreide natuurtoets met passende beoordeling

opgemaakt waarin de mogelijk negatieve effecten van de windturbines op de lokale

natuurwaarden en op de in het projectgebied voorkomende vogels en vleermuizen

wordt besproken. Deze uitgebreide natuurtoets bevat naast de passende beoordeling

(zie verder) ook een beschrijving van het te verwachten effect van de windturbines

op het weidevogelgebied waarin ze worden opgericht. In dit weidevogelgebied

komen zowel broedvogels (wulp, kievit, grutto, scholekster) als trekvogels (o.a.

regenwulp) voor. Uit lokale waarnemingen (waarnemingen.be) en eigen

terreinwaarnemingen (2015) kon worden opgemaakt dat de grootste concentraties

aan weidevogels zich ten noorden en ten oosten van het projectgebied situeren (in de

buurt van het ecoduct en in het weilandencomplex ten zuiden van het domein De

Hees). In het projectgebied zelf zijn de waargenomen aantallen beperkter. Door de

autonome evolutie van het gebied (omzetting van weiland naar akker, aanleg van

drainage…) is de geschikte biotoop voor weidevogels er in de loop der jaren achteruit

gegaan. Toch heeft het projectgebied zeker nog betekenis voor deze vogelgroep zodat

het risico op verstoring en aanvaring door de geplande windturbines wel aanwezig

blijft.

In de voorgelegde natuurtoets wordt voorgesteld om het verlies aan potentieel

broedgebied voor weidevogels door het plaatsen van de windturbines te

compenseren door elders een gelijkaardige oppervlakte geschikt leefgebied voor

weidevogels in te richten. Het Agentschap voor Natuur en Bos gaf op 4 mei 2016 al

gunstig advies over de oppervlakte (5.90 ha) van het in te richten

compensatiegebied(PB/16-05906-AN). Over de locatie van het compensatiegebied

vond echter geen voorafgaandelijk overleg met het Agentschap plaats.

In de aanvraag worden als compensatiegebied nu twee locaties voorgesteld verdeeld

over vijf kadastrale percelen:

• Brecht, afdeling 3, sectie C, nummer 841e

• Brecht, afdeling 3, sectie C, nummer 841f


Pagina 118

• Brecht, afdeling 3, sectie C, nummer 841g

• Brecht, afdeling 3, sectie C, nummer 852d

• Brecht, afdeling 3, sectie C, nummer 852e

Uit terreinbezoek is echter gebleken dat een alternatieve/derde locatie (Brecht,

afdeling 4, sectie B, nummer 128d) die van dezelfde eigenaar is (zie kaart bijlage 2

op p.7 van de beheerovereenkomst), zich beter leent als broed- en foerageerlocatie

voor weidevogels. Het betreft één blok waar recent nog twee koppels grutto’s werden

waargenomen. In de directe omgeving van dit perceel werden de laatste jaren

eveneens een paar koppels grutto vastgesteld. Ons Agentschap is dan ook van oordeel

dat deze derde locatie beter geschikt is om als compensatiegebied voor weidevogels

in te richten.

Verder meent het Agentschap voor Natuur en Bos dat de inrichtingsmaatregelen

voor weidevogels die nu in de beheersovereenkomst worden voorgesteld als volgt

dienen te worden aangevuld:

“Bijlage 3: Inrichtingsmaatregelen:

• Voor de bedrijfsvoering kan uit drie beheerregimes gekozen worden die ook

jaarlijks kunnen verschillen, namelijk:

o Graasweide: extensieve seizoensbegrazing met maximum twee dieren

per hectare. De dieren worden ingeschaard vanaf 1 april.

o Hooiland: met een verlate maaidatum afgestemd op de aanwezige

broedvogels, wat neerkomt op een eerste maaibeurt na 22 juni. Een

tweede snede dient uitgevoerd te worden in het najaar (september of

oktober indien nog gunstige weersomstandigheden). Tijdens de eerste

maaibeurt kunnen eventueel stroken van ongeveer 5 meter breed over

gelaten worden als vluchtstroken. Tijdens de tweede maaibeurt

worden deze volledig mee gemaaid.

o Hooiweide: het perceel wordt eerst gemaaid (na 22 juni) en wordt

daarna, bijvoorbeeld vanaf half augustus wanneer het gras terug

voldoende gegroeid is, (na)beweid tot in het najaar. Het aantal dieren

dat wordt ingeschaard is hierbij van minder belang.

• Indien er met een kruidenrijke strook aan de rand van het perceel wordt

gewerkt, kan dit enkel tegen de straatkant langs de Henweg.


Pagina 119

• Zowel bij hooien als (na)beweiding wordt gezorgd dat het perceel kortgrazig

(max. 5 cm) de winter in gaat. Enige polvorming is wel toegelaten. Dus een

late maaibeurt of late beweiding is nodig.

• Nieuwe ontwateringsgeultjes mogen niet worden aangelegd.

• De percelen mogen vanaf het derde jaar bemest worden, doch uitsluitend met

vaste stalmest (geen drijfmest of korrelmest) en niet tijdens het broedseizoen

(van 1 april tot 22 juni).”

Bespreking passende beoordeling

In de passende beoordeling worden de mogelijk negatieve impact van de 6 nieuwe

windturbines onderzocht op de vogelsoorten waarvoor het vogelrichtlijngebied

BE2101437 werd aangemeld. Voor de verschillende beschermde soorten worden de

instandhoudingsdoelstellingen en habitatvereisten vermeld. Gezien de vrij grote

afstand tussen het vogelrichtlijngebied en het projectgebied (1300 m) en gelet op het

feit dat tussen het projectgebied en het vogelrichtlijngebied een autosnelweg en een

reeds bestaande rij turbines gelegen zijn, wordt geconcludeerd dat de exploitatie van

de nieuwe windturbines geen betekenisvolle negatieve impact zal hebben op de

instandhoudingsdoelstellingen van het vogelrichtlijngebied.

In de passende beoordeling worden ook de mogelijke negatieve effecten van de

windturbines op het beschermde soorten van het habitatrichtlijngebied BE2100016

besproken. Het gaat om een aantal vleermuissoorten die ook buiten de begrenzingen

van het habitatrichtlijngebied en ter hoogte van het projectgebied worden

aangetroffen.

Om een duidelijk zicht te krijgen op de effectieve aanwezigheid van vleermuizen en

hun eventuele vliegroutes in het projectgebied werd in de loop van 2015 (periode

mei-september) een inventarisatie op het terrein uitgevoerd.

Uit de resultaten van deze inventarisatie blijkt dat de meest vleermuizen voorkomen

in de buurt van de winturbines 1, 2 en 6 die in een eerder kleinschalig landschap

gelegen zijn. Omdat het onderzoek ook uitwijst dat de windturbines 1 en 2 vlakbij

bomenrijen gelegen zijn die dienst doen als vliegroute voor vleermuizen, wordt

in de passende

beoordeling voorgesteld om deze turbines verder weg van deze bomenrijen te

verplaatsen (op minstens 200 m afstand). Indien dit niet mogelijk zou zijn, wordt als

milderende maatregel voorgesteld om deze turbines te voorzien van een stil-leg-


Pagina 120

module om de kansen op verstoring en aanvaring voor vleermuizen zo veel mogelijk

te beperken.

Ook voor windturbine 6 gelegen in het kleinschalige landschap van een beekvallei,

wordt omwille van de vastgestelde hogere vleermuisactiviteit een werking met stil-

leg-module voorgesteld.

Op 4 mei 2016 werd de passende beoordeling door het Agentschap voor Natuur en

Bos gunstig geadviseerd (PB/16- 05906-AN).

Conclusie

Op basis van bovenstaande uiteenzetting verleent het Agentschap voor Natuur en Bos

een gunstig advies mits naleving van de volgende voorwaarden:

• De natuurcompensatiemaatregelen voor weidevogels dienen te worden

gerealiseerd op het perceel gelegen te Brecht, afdeling 4, sectie B, nummer

128d.

• In de beheersovereenkomst die voor dit terrein wordt opgemaakt, dienen de

inrichtingsmaatregelen voor weidevogels te worden aangepast zoals hoger

vermeld.

• De oprichting en exploitatie van de windturbines mag niet worden aangevat

vooraleer de beheerovereenkomsten m.b.t. de natuurcompensatie voor

weidevogels aangepast werden en aan het Agentschap bezorgd werden.

• Voor de windturbines 1, 2 en 6 dient de stil-leg-modus voor vleermuizen te

worden toegepast, met name wanneer al de onderstaande voorwaarden van

toepassing zijn:

• In de zomerperiode van 15 juli tot en met 15 oktober tijdens de nacht

(20 minuten na zonsondergang tot 20 minuten voor zonsopgang). Dit

is de periode waarin volgens onderzoek de meeste slachtoffers vallen.

• Bij windsnelheden lager dan 6 m/sec . Dit betekent dat de cut-in-speed

(windsnelheid waarbij de turbine begint te draaien) minimum tot deze

snelheid dient verhoogd te worden.

• Bij temperaturen hoger dan 10° C.

• Indien er geen neerslag valt.

Onderstaande bepalingen zijn hierbij van toepassing:


Pagina 121

Artikel 10 Besluit van de Vlaamse Regering met betrekking tot soortenbescherming

en soortenbeheer van 15.05.2009 Artikel 36 ter §4 Decreet betreffende het

natuurbehoud en het natuurlijk milieu van 21.10.1997.”

De aanvrager verklaart tegemoet te zullen komen aan de voorwaarden die door het ANB

werden gesteld.

14.3. CONCLUSIE

In de passende beoordeling werd de mogelijke impact van de geplande windturbines bekeken op de lokale fauna en flora. De effecten werden bestudeerd voor de geplande windturbines alleen maar tevens in samenhang met de bestaande en vergunde windturbines (cumulatieve effecten). De effecten werden bestudeerd voor overvliegende en voor pleisterende vogels alsook voor vleermuizen. De administratie voor Natuur en Bos oordeelt dat milderende maatregelen noodzakelijk zijn om de mogelijk hinder tot een aanvaardbaar minimum te beperken. De aanvrager verklaart tegemoet te zullen komen aan de voorwaarden die door het ANB werden gesteld.


Pagina 122

15. LUCHTVAART

Grootschalige windturbines kunnen als grootschalige infrastructuren een obstakel

vormen voor de militaire of burgerluchtvaart. Naargelang de afstand tot luchthavens of

aanvliegroutes kunnen hoogtebeperkingen worden opgelegd of kan bebakening vereist

zijn.

In 2006 verscheen de omzendbrief CIR-GDF 03 “Circulaire bebakening hindernissen”

Deze bepaalt de toepassing en procedure rond de adviesverlening met betrekking tot de

luchtvaart. Er wordt een indeling van het grondgebied vooropgesteld in verschillende

categorieën, met voor elke categorie voorschriften in functie van de bebakening van

objecten en eventueel beperkingen qua bouwhoogte.

Voor wat betreft bebakening van de windturbines worden de voorwaarden en

specificaties omschreven in het document van de FOD Defensie “CIR-GDF 03 Circulaire

bebakening van hindernissen”. Hoofdstuk 3 deelt het grondgebied op in 5 categorieën. De

windturbines bevinden zich binnen de categorie E.

Gezien echter de windturbines hoger zijn dan 150 meter zullen ze toch bebakend dienen

te worden. De omzendbrief stelt namelijk: “Elk voorwerp of gedeelte ervan dat zich bevindt

in categorie E en waarvan de hoogte boven het grondniveau 150 m of meer bereikt, wordt

beschouwd als een hindernis en dient van signalisatie te worden voorzien overeenkomstig

de bepalingen uit hoofdstuk 6 of 7”.


Pagina 123

FIGUUR 16 BEBAKENINGSVOORSCHRIFTEN IN DE DAGPERIODE

FIGUUR 17 BEBAKENINGSVOORSCHRIFTEN IN DE NACHTPERIODE

De aanvragers zullen de voorschriften navolgen die door de bevoegde instanties

betreffende bebakening worden opgelegd.


Pagina 124

Ook voor wat betreft de burgerlijke luchtvaart is een kaart voor handen die aangeeft wat

de aanbevelingen zijn van Belgocontrol met betrekking tot windturbines.

De projectzone bevindt zich in de blauwe zone. De legende van de kaart geeft voor deze

blauwe zone het volgende aan: “Voor windturbine aanvragen zal Belgocontrol in deze

zone een vereenvoudigde studie uitvoeren.”

De windturbines bevinden zich buiten de rode CTR-zones en de oranje radarzones. Er

wordt dan ook geen impact verwacht op de burgerluchtvaart.

Op datum van 31 mei 2017 werd een advies uitgebracht door het Directoraat Generaal

Luchtvaart. In dit advies wordt gesteld dat:

“Aangezien de betrokken windturbines gelegen zijn binnen de radarzone van

Semmerzake, vraagt Defensie dat u, overeenkomstig haar radarbeleid, een "simple

engineering assessment" indient.”

Het resultaat van de bovenvermelde studie wordt gevoegd in bijlage 14. Het resultaat is

positief.

Omwille van de potentiële veiligheidsproblemen voor het luchtvaartverkeer, wordt het

effect voor Mens, veiligheid als beperkt negatief beoordeeld (-1).


Pagina 125

16. ANDERE GEBIEDEN

16.1. BEDRIJVENTERREINEN

Het project wordt niet voorzien om te worden gerealiseerd onmiddellijk in de nabijheid

van bedrijventerreinen. Het project zal dus op geen enkele manier een negatieve impact

kunnen betekenen op bedrijventerreinen.

16.2. ZEEHAVENGEBIEDEN

Er zijn geen zeehavengebieden in de buurt. Dit punt wordt dan ook niet verder besproken.

16.3. SPORT –EN RECREATIEGEBIEDEN

In de buurt van het project zijn enkele recreatiegebieden gelegen. Gezien echter de grote

afstand (>1km) tussen de recreatiegebieden en de inplantingsplaats van de windturbines

kan moeilijk gesproken worden van negatieve effecten op de aanwezige bestaande

recreatiegebieden.

Het recreatiedomein De Mosten is een zwemdomein met verschillende mogelijkheden

voor buitensporten. Er is een bistro met zaal en terras. Er is geen verblijfsmogelijkheid.

Gezien de afstand is er geen negatieve invloed te verwachten op dit domein.

Volgens het Gewestplan is de E10-put aangeduid als zone voor dagrecreatie. Het is een

zandwinningsput, gegraven voor de aanleg van de E19, die belangrijk is voor de

overwintering van watervogels. De put is in eigendom en beheer van AMINAL, Afdeling

Natuur. De zone ten noorden van de E10-put werd aangeduid als zone voor

verblijfsrecreatie; hier is echter geen hotel, nog camping aanwezig. Ook hier is, gezien de

afstand, geen negatieve invloed te verwachten op dit domein.


Pagina 126

17. EINDCONCLUSIES

Deze Ontheffingsnota geeft een grondige analyse van de visuele, akoestische,

landschappelijke en elke mogelijke andere impacten van het project op de omgeving. Het

project wordt beschreven als een totaal project van 6 windturbines, waarbij alle effecten

cumulatief worden bekeken, ook samen met de reeds bestaande en vergunde

windturbines in de regio. De verschillende deelgebieden en specifieke aspecten die enkel

één van de aanvragers aangaan werden afzonderlijk onderzocht. De ontheffingsnota toont

duidelijk aan dat het project geen aanzienlijke gevolgen kan hebben voor het milieu. In de

bijlage 12 worden eveneens reeds de uitgebrachte adviezen opgenomen die door de

verschillende administraties werden uitgebracht gedurende de reeds gevoerde

procedures.

17.1. AANLEGFASE

In de aanlegfase is de impact van het project relatief beperkt. De belangrijkste effecten

zijn te verwachten op het vlak van aanleg en transport. De werken voor het plaatsen van

de windturbines zullen door de grootte van de windturbines een zeker risico meebrengen.

Voor dit aspect worden maatregelen genomen om de hinder zo veel als mogelijk te

beperken.

De belangrijke effecten tijdens de aanlegfase kunnen allen gemilderd worden tot er

maximaal beperkt negatieve effecten over blijven. De effecten voor archeologie worden

gemilderd door een archeologisch vooronderzoek te voorzien, de effecten voor Mens,

veiligheid door voldoende werfopvolging en extra controle bij plaatsing van de

windturbines te voorzien.

17.2. EXPLOITATIEFASE

In de exploitatiefase worden hinderaspecten relevant. Bridage van de windturbines is

noodzakelijk om de geluidhinder tot een aanvaardbaar niveau te beperken, zoals

beschreven in de geluidstudie.

Zonder milderende maatregelen is er ook een effect van hinder door slagschaduw te

verwachten. Het plaatsen van een stilstandsmodule op elke windturbine is noodzakelijk

om de hinder tot een aanvaardbaar niveau te beperken.


Pagina 127

Voor de discipline Landschap sluiten de meeste windturbines aan op de huidige lineaire

structuur langs de snelweg en de bestaande windturbines, wat maar een zeer beperkt

effect heeft op de landschapsstructuur en op het landschapsbeeld.

Tenslotte wordt door het project een belangrijke oppervlakte landbouwgrond

ingenomen. Deze oppervlakte omvat zowel de windturbines zelf als de toegangswegen.

Bijna alle windturbines zijn in landbouwgebied gelegen. Bovendien zijn al de

windturbines in samenhangende landbouwgebieden gelegen. In het totaal is er circa 0,82

ha aan ingenomen landbouwgrond, waardoor de impact op landbouw als beperkt negatief

wordt beoordeeld.

Ook tijdens de exploitatiefase kunnen de meeste effecten voldoende gemilderd worden.

De negatieve effecten voor de discipline Water kunnen gemilderd worden door

infiltratiegrachten en een zone voor waterbuffering te voorzien. Het significant negatieve

effect voor Licht (slagschaduw) en Mens, lichthinder kan gemilderd worden door het

voorzien van een stilstand module op de windturbines. De negatieve effecten voor Mens,

veiligheid kunnen grotendeels wegvallen wanneer bebakening aangebracht wordt. De

mogelijke negatieve effecten op veiligheid voor de installaties van Fluxys worden

vermeden door operationele ingrepen.

Hoewel een verdere verlaging van de hinder mogelijk is, voldoen de windturbines met de

doorgerekende bridageniveaus al aan de wettelijke norm. Het brongeluid van de

windturbines verder verlagen is dan ook niet noodzakelijk.

In onderstaande tabel zijn de milderende maatregelen opgelijst.

Discipline Mogelijk effect

Maatregelen

Geluid Geluidhinder De geluidsproductie wordt door volgende ingrepen sterk beperkt:

• De generator is steeds op zo´n manier opgehangen dat ze minimaal geluid voortbrengt.

• De generatorbehuizing is sterk geïsoleerd.

• Er wordt gebruik gemaakt van een zeer aerodynamische wiek. Zo worden de luchtweerstand en de geluidsproductie geminimaliseerd.


Pagina 128

• De wieken worden sterk gepolijst en extra verglad zodat ook hierdoor de luchtweerstand bijkomend wordt verkleind.

• Het brongeluid van de windturbines wordt verlaagd door het trager laten draaien van de windturbines om het geluiddrukniveau te reduceren.

Slagschaduw Hinder door slagschaduw

Het aanbrengen van een schaduw detectiesysteem op de windturbine, die de windturbine stilzet wanneer er hinder kan optreden, kan als meest realistische milderende maatregel beschouwd worden. Om aan de eisen te voldoen, die worden gesteld door de milieuadministratie zullen volgende maatregelen worden getroffen:

• De windturbines worden uitgerust met een automatische stilstandvoorziening;

• Om bovenstaande waarden te bereiken zullen de windturbines zo nodig tijdelijk worden stilgezet;

• De exploitant houdt een logboek bij voor de windturbines. Dit logboek vermeldt de nodige gegevens om de effectieve slagschaduw voor elk relevant slagschaduwgevoelig object te bepalen;

• De exploitant stelt jaarlijks op basis van de gegevens in het logboek voor de windturbines een controle - rapport op. Dit rapport vermeldt hoeveel slagschaduw elk relevant slagschaduwgevoelig object effectief heeft getroffen;

• De controle - rapporten worden ter beschikking gehouden van de toezichthoudende ambtenaren.

Natuur Hinder weidevogels, hinder vleermuizen

• De natuurcompensatie maatregelen voor weidevogels dienen te worden gerealiseerd op het perceel gelegen te Brecht, afdeling 4, sectie B, nummer 128d.

• In de beheersovereenkomst die voor dit terrein wordt opgemaakt, dienen de


Pagina 129

inrichtingsmaatregelen voor weidevogels te worden aangepast zoals vermeld in het advies van ANB.

• De oprichting en exploitatie van de windturbines mag niet worden aangevat vooraleer de beheerovereenkomsten m.b.t. de natuurcompensatie voor weidevogels aangepast werden en aan het Agentschap bezorgd werden.

• Voor de windturbines 1, 2 en 6 dient de stil-leg-modus voor vleermuizen te worden toegepast, met name wanneer al de onderstaande voorwaarden van toepassing zijn:

• In de zomerperiode van 15 juli tot en met 15 oktober tijdens de nacht (20 minuten na zonsondergang tot 20 minuten voor zonsopgang). Dit is de periode waarin volgens onderzoek de meeste slachtoffers vallen.

• Bij windsnelheden lager dan 6 m/sec . Dit betekent dat de cut-in-speed (windsnelheid waarbij de turbine begint te draaien) minimum tot deze snelheid dient verhoogd te worden.

• Bij temperaturen hoger dan 10° C. • Indien er geen neerslag valt.

Veiligheid Mogelijk gevaar

voor de installaties van Fluxys

De windturbines 3 en 4 zijn ten gepaste tijde worden afgeschakeld conform de eisen van Fluxys, in functie van de meest negatieve windrichting ten opzichte van de controleputten van Fluxys.

Ijsworp Plaatsing van ijsdetectiesysteem en

uitzetten windturbine bij ijsvorming. Hinder voor

luchtvaart Plaatsen van bebakening

Water Gedurende de aanlegfase bestaat het risico op verontreiniging van

De hoeveelheden van potentieel gevaarlijke vloeistoffen aanwezig op de locatie zijn beperkt. Eveneens zullen voorzorgsmaatregelen genomen worden om elke accidentele lozing te


Pagina 130

de bodem en het grondwater door de aanwezigheid van bouwmachines en het gebruik van oliën en smeermiddelen.

vermijden. Het gebruikte materieel gedurende de aanlegfase zal namelijk uitgerust zijn met antipollutiekits zodat meteen kan worden ingegrepen in geval van een accidentele verontreiniging. Interventiekits zullen inzetbaar zijn bij verontreiniging en zullen permanent aanwezig moeten zijn in de werkzones. Tijdens de exploitatiefase zijn er geen potentiële effecten aangezien er geen water wordt verbruikt en er dus ook geen afvalwater ontstaat (industrieel water, koelwater of sanitair water).

Verhindering

infiltratie De werfzones en toegangswegen worden aangelegd met steenslag waardoor de infiltratiemogelijkheden gelijk blijven aan de huidige situatie en de effecten naar infiltratiemogelijkheden in de werfzones verwaarloosbaar zijn. Langsheen de werfzones ter hoogte van de windturbine en langsheen de toegangswegen kunnen infiltratiegrachten aangelegd worden die de infiltratiemogelijkheden en het bufferend vermogen van het gebied vergroten. Negatieve effecten als gevolg van een afnemende infiltratie en een toenemende afstroming van regenwater worden hiermee voorkomen. Daarnaast kan de toename van het verhard oppervlak worden beperkt door zoveel mogelijk gebruik te maken van bestaande wegen en paden. Aangezien een deel van het projectgebied gelegen is in effectief overstromingsgevoelig gebied moet, om het effect op de overstromingskans te verminderen, rondom de windturbines een zone voor waterbuffering te worden aangelegd, waardoor de verloren bufferruimte gecompenseerd wordt. Wanneer dit gebeurt, zal het effect neutraal zijn.


Pagina 131

Werfzones en toegangswegen die in effectief overstromingsgevoelig gebied worden aangelegd, mogen enkel opgehoogd worden wanneer dit gebeurt in overleg met de waterbeheerder en wanneer voldoende compensatie wordt voorzien voor de ingenomen waterbergingsruimte.

Impact op agrarisch gebied

Verstoring agrarisch gebied

• De inplanting van de windturbine, alsmede de werkzone en de toegangsweg werden in overleg met de betrokken landbouwer en exploitant vastgesteld.

• Bij het uitzoeken van de inplanting van funderingen en toegangswegen werd zo veel mogelijk aandacht geschonken aan de inpassing ervan in de huidige exploitatie van de landbouwgronden.

• Standaard in de contracten voor het vestigen van de rechten om de windturbines te kunnen plaatsen, is opgenomen dat de windturbine zal worden ontmanteld, en de grond in oorspronkelijke staat hersteld, bij het einde van de twintigjarige periode. De fundering wordt verwijderd tot en met een diepte van 220 cm ( = volledige funderingsblok). Deze ontmanteling gebeurt op kosten van de eigenaar van de windturbine.

• De nieuw aan te leggen permanente wegen werden zo kort als mogelijk gehouden.

• Er wordt maximaal gebruik gemaakt van bestaande toegangswegen, zonder nieuwe verhardingen aan te brengen.

• De werkoppervlakten en de toegangswegen worden zo veel als mogelijk aan de rand van de percelen gebouwd en aan palend aan de bestaande wegenis.

• De bestaande invals - en toegangswegen zijn onderzocht en voldoende bevonden


Pagina 132

voor de constructie en exploitatie van het betroken windturbineproject.

• De permanente werkplatformen worden zo klein als mogelijk gehouden, slechts 600 m² van de 1.286m² wordt als permanent beschouwd.

• Ten einde de hinder ten gevolge van de werkzaamheden te verhinderen worden volgende maatregelen genomen:

• De doorlooptijd van de plaatsing van de windturbines wordt zo kort als mogelijk gehouden. De werf wordt aaneensluitend verder gezet en onderbrekingen worden zo veel als mogelijk vermeden, dit om de totale termijn van de bouw zo kort mogelijk te houden.

De vrachten en transporten voor grote onderdelen worden uitgevoerd in periodes van luwte op de wegen. De wieken, masten en de gondels zijn speciale transporten en mogen enkel worden aangevoerd na 22:00 uur. De andere vrachten worden uitgevoerd in periodes wanneer er geen kinderen dienen naar school te gaan. Transporten van vrachtwagens voor grote onderdelen worden vermeden tussen 7u30 en 9u00 en tussen 16u00 en 17u30.

ONTHEFFINGSNOTA INPLANTING VAN 6 BIJKOMENDE … · bijlage 7: inplantingkaart met aanduiding van...

Documents

Transcript of ONTHEFFINGSNOTA INPLANTING VAN 6 BIJKOMENDE … · bijlage 7: inplantingkaart met aanduiding van...