Onlinehulp in GGZ in 2026 - Zorgnet-Icuro · 2016-06-03 · 3-6-2016 3 Onlinehulp in GGZ in 2026 -...

3-6-2016

1

Onlinehulp in GGZ in 2026 5 UITDAGINGEN VOOR BLENDED HULP IN DE GEESTELIJKE GEZ ONDHEIDSZ OR G IN VLAANDEREN

H E R W I G C L A E Y S , D A N I Ë L L A P R O V O S T, P H I L I P P E B O C K L A N D T

Wat u mag verwachten: 5 uitdagingen met telkens: Een idee Enkele vragen Welke aanzetten zijn daarvoor reeds

zichtbaar ? Wat zijn bevorderende factoren? Wat zijn belemmerende factoren?

Onlinehulp in GGZ in 2026 - Open minds congres Zorgnet-Icuro - 26 mei 2016 2

3-6-2016

2

Uitdaging 1: Wat als in 2026 de helft van de zorgtrajecten online of blended plaatsvinden?



50 % zorgtrajecten online of blended Stel je even voor …

Marjan heeft last van angst en paniekaanvallen. Ze

ging hiervoor in begeleiding bij een CGG. Eerst vulde

ze een online screening in, kort daarna volgde het

eerste contact. In het begin zag Marjan haar therapeut

wekelijks. Nu is ze ook buiten de therapie aan de slag

via een online programma dat zowel op haar laptop als

haar smartphone bereikbaar is. Af en toe stuurt haar

therapeut haar een aanmoedigend bericht of herinnert

haar aan enkele ‘tips voor noodgevallen’ die ze samen

opstelden. Ze heeft al geruime tijd geen wekelijkse

afspraak meer nodig. In plaats daarvan voelt ze zich

voldoende geholpen door een kort chatgesprek of een

beeldbel sessie.

Ze ondervindt ook heel wat steun van haar vriendinnen

op het forum, waarmee ze ervaringen uitwisselt.

Ze weet ook dat haar therapeut een oogje in het zeil

houdt, omdat ze dagelijks op een willekeurig moment

een stemmingsmeter invult over hoe het met haar gaat.

3-6-2016

3


Peter heeft al enkele weken last van vermoeidheid en een

sombere stemming. Hij sleept zich elke dag naar het werk en

thuis is hij snel geïrriteerd wanneer de kinderen drukte

maken. Hij wil een afspraak bij zijn huisarts. Hij surft naar

de online afsprakenmodule en doorloopt een korte vragenlijst.

Het antwoord is duidelijk: het is aanbevolen om op consultatie

te komen want hij vertoont tekens van burn-out of beginnende

depressie.

De huisarts heeft echter niet onmiddellijk ruimte vrij in zijn

agenda. Gelukkig kan Peter snel een afspraak maken met een

eerstelijnspsycholoog om te beeldbellen, hoewel die niet in

zijn regio werkzaam is. De psycholoog biedt een luisterend oor

en vraagt enkele bijkomende tests in te vullen. Na het gesprek

geeft Peter toestemming om de bevindingen van de psycholoog in

het online dossier van Peter te noteren.

Korte tijd later neemt de huisarts, die toegang heeft tot het

dossier, contact op om een afspraak vast te leggen.

50 % zorgtrajecten online of blended Stel je even voor …

Enkele vragen

Is je vertrouwen in deze ontwikkeling eerder groot of eerder klein ?


50 % zorgtrajecten online of blended

Wat vind je het grootste voordeel aan deze mogelijke ontwikkeling ?

Wat vind je het grootste nadeel aan deze mogelijke ontwikkeling ?

3-6-2016

4

Welke aanzetten zijn daarvoor reeds zichtbaar ?

Drie voorbeelden:



Online aanmelden in CGG http://www.caw.be/chat-met-een-hulpverlener https://www.fitinjehoofd.be/de-10-stappen




18%

8%

64%

26%

10%

33%

33%

3%

15%

10%

21%

13%

23%

31%

18%

10%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90%

Chat

Groeps-chat

E-mail

Forum

Voice over IP

SMS

Sociale netwerksites

Webinar

reeds beschikbaar overwogen of gepland

Percentage respondenten uit de ambulante GGZ en verslavingszorg dat communicatietools inzet of overweegt

https://www.fitinjehoofd.be/de-10-stappen

3-6-2016

5

Wat zijn bevorderende factoren ?

Steeds meer mensen hebben vlot toegang tot internet

Mensen zijn steeds meer online … ook op zoek naar gezondheids- en welzijnsinfo

Overheidsbeleid heeft intentie om belemmerende regelgeving weg te werken … zowel Vlaams als Federaal

Er zijn steeds meer goed werkende, stabiele, beveiligde onlinehulptoepassingen beschikbaar


50 % zorgtrejecten online of blended

Wat zijn belemmerende factoren ?

Vele cliënten en hulpverleners kennen online mogelijkheden niet

Wet- en regelgeving houdt weinig rekening met online mogelijkheden (o.a. vergoedingen zijn niet geregeld)

Hulpverleners vrezen voor ‘ontmenselijking’

Er zijn zorgen rond privacy

Ontwikkelen van onlinehulpaanbod vraagt inspanning

Implementeren van onlinehulpaanbod is nog een grotere uitdaging



3-6-2016

6

Uitdaging 2: Wat als in 2026 alle cliënten gezondheids-waarden zelf meten en zelf diagnoses stellen?



Stel je even voor … Cliënten meten zelf Kristel is aan het herstellen van boulimia, maar heeft

ook diabetes waardoor ze steeds op haar voedingspatroon

moet letten. Vroeger moest ze steeds prikken om haar

bloedsuikerwaarden te meten. Nu registreert een slimme

pleister dat automatisch voor haar.

Met een voedselscanner kan ze haar eetpatroon opvolgen.

Na het scannen krijgt ze onmiddellijk feedback over het

aantal calorieën en de voedingswaarde.

Om een nieuwe beweeggewoonte aan te leren draagt ze

slimme shirts die haar activiteit, hartslag en ademhaling

monitoren. Via de bijhorende app krijgt ze een overzicht

van haar beweegpatroon. Ze stelt de app in om haar te

stimuleren elke dag minstens een uur te wandelen of te

fietsen.

Kristel krijgt steeds beter in de gaten hoe haar

dagindeling en eet- en beweegpatroon haar gezondheid en

welbevinden beïnvloeden. Haar hulpverlener kijkt vanop

afstand mee, stuurt regelmatig een aanmoedigend bericht

of stelt voor om een afspraak te maken.

3-6-2016

7


Stel je even voor … Cliënten meten zelf

David is in behandeling geweest voor depressie. Bij de

afronding is besproken dat herval in depressie vaak

voorkomt, maar dat David zelf een belangrijke rol kan

spelen om dit te voorkomen. Via een app op zijn smartphone

krijgt hij dagelijks op willekeurige momenten een korte

vragenlijst aangeboden. Via ‘experience sampling’

registreert de app zijn stemming en welbevinden in

allerlei omstandigheden. David kan online grafieken

bekijken van deze registraties. Na korte tijd ziet hij

verbanden tussen zijn stemming, gedrag en situaties. Hij

ontdekt o.a. dat actieve ontspanning hem meer goed doet

dan passief rusten en past zijn gedrag aan.

Een smartwatch geeft hem een seintje wanneer het tijd is

om op te staan en een wandeling te maken. De smartwatch

geeft ook het afbouwschema voor zijn medicatie weer en

registreert wanneer deze genomen wordt.

Alle registraties worden automatisch opgeslagen in het

online gezondheidsdossier van David, waar ook zijn

hulpverleners toegang toe hebben. Indien nodig stellen ze

voor om een afspraak te maken.


Stel je even voor … Cliënten meten zelf

Frank werkt als zelfstandige en heeft net een scheiding

achter de rug. Die ging gepaard met heel wat conflicten en

stress. Zo lang hij aan het werk is, vindt hij voldoende

afleiding, maar eens alleen thuis krijgt hij het moeilijk.

Bijna elke dag drinkt hij dan enkele glazen om zichzelf tot

rust te brengen. Dat werkte vaak goed, maar de gewoonte om

te drinken begint zich uit te breiden. Hij drinkt steeds

meer en steeds vaker. Hij kan moeilijker doorslapen en

overdag voelt hij zich niet fit en somber.

Omdat hij er met niemand over durft te praten zoekt hij

online naar informatie. Hij voert een zelftest uit die hem

meedeelt dat zijn drinken riskant aan het worden is.

Frank start een online zelfhulpprogramma. Het minderen met

alcohol verloopt minder vlot dan hij eerst hoopte. Het wordt

echter wel duidelijk dat er een verband is tussen drinken,

slaapproblemen en somberheid. Via het forum van het

programma kan hij anoniem contact hebben met andere

deelnemers. Die raden hem aan een periode volledig te

stoppen met alcohol. Maar ook om niet alleen te blijven

zitten met zijn problemen…

3-6-2016

8

Enkele vragen





Cliënten meten zelf


Drie voorbeelden:



https://onlinedagboek.be http://www.alcoholhulp.be/ Quantified self

3-6-2016

9


Patiënten en cliënten willen meer zelf de regie over hun gezondheid nemen

Zorgverleners kunnen gerichter advies geven omdat ze een vollediger en meer continu beeld hebben van de patiënt of cliënt

Tijsbesparing omdat monitoren en overzichten maken automatisch gebeurt.




Zorgverleners vrezen voor onnodig angstige patiënten en cliënten

Twijfel over de betrouwbaarheid van zelfmeettools

Twijfel over de zelfmeetvaardigheden bij cliënten

Overaanbod van apps en tools (‘de bomen en het bos’)

Ontbreken van een ‘koppeltaal’ om applicaties met elkaar te verbinden

Zorgen over de privacy: van wie zijn de zelfmeetdata en waarvoor worden ze gebruikt?



3-6-2016

10

Uitdaging 3: Wat als in 2026 cliënten eigenaar zijn van hun gezondheidsdossier en zelf beslissen met wie ze dit delen ?



Stel je even voor … Cliënt beslist over dossier

Yoeri kende als 18-jarige een eerste psychotische episode. Omdat hij in

zijn waan zichzelf iets dreigde aan te doen werd hij gedwongen opgenomen.

Hij reageerde goed op de behandeling en de medicatie, en kwam in

aanmerking voor begeleid zelfstandig wonen.

Via ‘experience sampling’ op een smartphone app, krijgen Yoeri en zijn

hulpverleners een beter beeld van zijn stemming en belevingswereld. Na

ontslag uit de instelling moet hij nog geruime tijd stabiliserende

medicatie nemen. Dit is slimme medicatie die een signaal uitzendt wanneer

ze wordt ingenomen. Zo weten Yoeri, zijn begeleider en zijn psychiater of

de medicatie regelmatig wordt genomen en zelfs wat de effecten zijn van

de dosering. Af en toe heeft de psychiater hierover een overleg met Yoeri

via een beeldgesprek. Nieuwe medicatie kan Yoeri in de online apotheek

bestellen, waarna die de volgende dag aan huis geleverd wordt.

Alle verzamelde informatie komt samen in het persoonlijke

gezondheidsdossier van Yoeri. Zo heeft hij een totaaloverzicht van zijn

gezondheid. Die kan hij delen met wie hij wil, zoals bijvoorbeeld met een

arts in het buitenland wanneer hij op reis is.

3-6-2016

11

Enkele vragen





Cliënt beslist over dossier


Drie voorbeelden:



Welkom op mijn CGG …

Mijn CGG … in ontwikkeling Mijn doelen stellen … cliënt bepaalt met wie hij deze deelt

3-6-2016

12


Er wordt ingezet op online gegevensdeling in zorg en welzijn

Veel mensen willen inzage in hun gezondheids- en welzijnsgegevens

Cliënt wordt gestimuleerd om zelf verantwoordelijkheid voor eigen gezondheid en welzijn op te nemen

Zorgverleners zien meer en meer het belang in van inter- en multidisciplinair werken




Een groot deel zorgverleners is niet enthousiast over het geven van inzage in ‘hun’ dossiers

Business case voor epd is nog niet volledig uitgewerkt

Welzijns- en gezondheidsgegevens worden nog niet gestandaardiseerd (of met dezelfde standaarden) vastgelegd

Veiligheid en betrouwbaarheid van informatie-uitwisseling

Zorgverleners vrezen overkill door administratie



3-6-2016

13

Uitdaging 4: Wat als in 2026 mensen zo lang mogelijk thuis kunnen wonen met online hulpmiddelen en domotica?



Stel je even voor … Elly begint begint tekenen van dementie te vertonen en woont

alleen. Haar familie is bang dat ze zal vergeten wanneer er

eten staat op te warmen of dat ze ‘s nachts zou gaan

ronddwalen. Toch wil Elly zelfstandig blijven wonen in haar

vertrouwde omgeving waar ze goede contacten heeft in de

buurt.

In overleg met de huisarts, de familie en de thuisverpleging

wordt besloten om domotica en ‘zorg-op-afstand’ in te

zetten. De domotica zorgt er o.a. voor dat de temperatuur

geregeld wordt, dat het fornuis zich automatisch uitschakelt

na een bepaalde tijd en dat een robotstofzuiger dagelijks de

vloer doet. Camera’s en sensoren in huis registreren wanneer

er ongewone beweging is en sturen dan een signaal door naar

de familie of de thuisverpleger.

Via een handige tablet kan Elly contacten onderhouden met

mensen die verder weg wonen. Maar ook een boodschappenlijst

doorgeven aan de supermarkt of beeldbellen met de

verpleegkundige als ze zich ergens zorgen over maakt.

Thuis met domotica

3-6-2016

14

Enkele vragen





Thuis met domotica


Drie voorbeelden:


Thuis met domotica

Domoticamogelijkheden zijn er http://youtu.be/10yAER8MeOU

Online buurten https://youtu.be/an4nmRUV4m8

http://youtu.be/10yAER8MeOU

https://youtu.be/an4nmRUV4m8

3-6-2016

15


Nieuwe generatie ouderen wordt of is gewend aan online technologie

Domotica maakt burger minder afhankelijk van zorgverleners en welzijnswerkers

Vermaatschappelijking van de zorg stimuleert langer thuis blijven


Thuis met domotica


Hulpverleners, zorgverstrekkers en cliënten kennen online hulpmogelijkheden niet of zijn er niet vertrouwd mee

Zorgverleners zijn bang dat zorg minder persoonlijk wordt

Zorgaanbieders investeren slechts met mondjesmaat in het ontwikkelen van online en domotica-aanbod

Het ontstaan van verschillende domotica systemen die niet op elkaar afgestemd zijn


Thuis met domotica

3-6-2016

16

Uitdaging 5: Wat als in 2026 cliënten de kwaliteit van geboden hulp online evalueren?



Stel je even voor … Cliënten evalueren hulp

Zohra heeft net een vervolgafpraak gehad met haar begeleider

van het ambulante centrum. Zoals de keren daarvoor is ze

achteraf niet tevreden over het gesprek. Haar hulpverlener

toonde weinig interesse en leek haar niet ernstig te nemen. Hij

zat ook meer op zijn computerscherm te kijken dan dat hij haar

aankeek.

Via de website van het centrum krijgt ze nadien de vraag of ze

tevreden is over het gesprek. Ze kan verschillende aspecten

beoordelen: of de begeleider goed luisterde, of ze tevreden is

over de werkwijze en of ze bruikbare informatie kreeg. Deze

keer vindt Zohra dat het tijd is om haar ervaring te delen met

anderen.

Als het centrum herhaaldelijk gelijkaardige klachten verneemt

van andere cliënten, dan zal de betreffende hulpverlener

hierover worden aangesproken. Bovendien volgt de inspectie van

de gezondheidszorg de beoordelingen op. Bij toenemende klachten

wordt er contact opgenomen met het centrum.

3-6-2016

17

Enkele vragen





Cliënten evalueren hulp


Drie voorbeelden:



Feedbackformulier na chat met Tele-Onthaal

Overzichtsite met gezondheidsapps met cliëntenwaardering

Beoordeling ziekenhuizen medira.be & zorgkwaliteit.be

3-6-2016

18


Zorg en hulp worden (nog) meer cliëntgericht

Ook in andere sectoren groeit transparantie over de kwaliteit van de dienstverlening

Mensen worden stilaan vertrouwd met keuzes maken op basis van online ‘gebruikers-’beoordelingen

Steeds meer organisaties schakelen vorm van tevredenheidsbevraging in om kwaliteit te bevorderen




Weinig hulpvragers maken zelf actief een keuze voor een hulpverlener of zorgverstrekker

Beoordelingen door cliënten zijn anoniem en ongecontroleerd … is de info betrouwbaar?

Naast subjectieve beoordelingen blijft objectieve kwaliteitsinfo nodig om kwaliteit van de zorg en hulpverlening te beoordelen

Zorgverstrekkers en hulpverleners hebben weerstand tegen deze ratings



3-6-2016

19

Waar haalden we onze mosterd:

Grutters, I., van Rest, B. & Cath, G.-J. (2015) Spelen met de zorg van morgen. Trendboek eHealth in de eerste lijn. Den Haag: Nictiz


Waar haalden we onze mosterd:

Bocklandt, P. & Vanhove, T. (2015) Onlinehulp in verscheidenheid – onlinehulptoepassingen voor welzijn en gezondheid in Vlaanderen anno 2015 in kaart. Leuven: Steunpunt Welzijn, Volksgezondheid en Gezin


3-6-2016

20

Voor meer info


Diksmuidelaan 36a, 2600 Berchem

www.knooppunt-online.be

[email protected]

facebook.com/knooppunt.online

@knoopptonline

http://www.knooppunt-online.be/



mailto:[email protected]



Onlinehulp in GGZ in 2026 - Zorgnet-Icuro · 2016-06-03 · 3-6-2016 3 Onlinehulp in GGZ in 2026 -...

Documents

Transcript of Onlinehulp in GGZ in 2026 - Zorgnet-Icuro · 2016-06-03 · 3-6-2016 3 Onlinehulp in GGZ in 2026 -...