Gem

een

te V

else

n, I

Jmu

iden

2013

On

de

rzo

ek

rap

po

rt

sch

oo

lzw

em

me

n

In het kader van mijn stage voor de opleiding Sport, Management &

Ondernemen is dit onderzoekrapport opgesteld. Het verslag bevat het

onderzoek betreffende het schoolzwemmen ‘nieuwe stijl’ welke per

januari 2013 zal ingaan. Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht van

de gemeente Velsen en zwembad De Heerenduinen, waar de

zwemlessen gegeven worden. Het onderzoeksrapport zal gelden als

leidraad voor het nader op te stellen schoolwerkplan.

Hogeschool van Amsterdam

Sport, Management & Ondernemen

Naam: Annelies Visser

Studentnummer: 514513

Email: annelies.visser3@hva.nl

Product:

onderzoeksrapport schoolzwemmen

gemeente Velsen

1 | P a g i n a

Titelpagina

Student:

Naam: Annelies Visser

Studentnummer: 500514513

Volg +: 518599

Email: Annelies.Visser3@hva.nl

Opleiding: Sport, Management en Ondernemen

Soort rapport: Onderzoeksrapport schoolzwemmen

Stage:

Naam: Gemeente Velsen, afdeling Sportzaken

Adresgegevens: Dudokplein 1, 1971 EN IJmuiden

Zwembad De Heerenduinen

Heerenduinweg 6, 1971 JE IJmuiden

Stagebegeleider: Cor Speelman,

Functie: Manager zwembad De Heerenduinen

Datum: november 2012

2 | P a g i n a

Samenvatting

Per januari 2013 zal de gemeente Velsen de subsidie op het busvervoer van en naar het zwembad De

Heerenduinen van 24 basisscholen uit de desbetreffende stopzetten. Wegens deze bezuinigingen op het

vervoer komt indirect ook het schoolzwemmen zelf in gevaar, ook al wordt hier niet direct op

bezuinigd. Vanwege het feit dat het voor basisscholen vrijwel onmogelijk is om zeventien keer per

schooljaar zelf vervoer te organiseren, treedt het gevaar op dat zij de weg naar het zwembad niet meer

kunnen vinden.

In een waterrijk land als Nederland is het van groot belang dat kinderen al op jonge leeftijd

zwemveilig/vaardig worden gemaakt. Het schoolzwemmen speelt hierbij een grote rol, niet alleen om

de leerlingen zwemveilig/vaardig te maken maar het zwemmen heeft indirect ook op sociaal en

emotioneel vlak een toegevoegde waarde. Omdat zowel de gemeente Velsen, zwembad De

Heerenduinen en de drie schoolbesturen van de basisscholen, deze toegevoegde waarde zien en

herkennen is het noodzaak om een oplossing te vinden om het schoolzwemmen te laten voortbestaan.

In dit onderzoek zijn dan ook de verschillende mogelijkheden om het schoolzwemmen voor de

basisscholen uit de gemeente Velsen te continueren onderzocht.

Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht van de gemeente Velsen en zwembad De Heerenduinen en in

samenwerking met drie schoolbesturen te weten, BBV, OPO en Fedra. Het onderzoek toont ook aan

welke wensen en behoeften er leven onder de verschillende stakeholders.

Om de nieuwe vorm vast te stellen voor het schoolzwemmen dat in januari 2013 van start zal gaan is

er gewerkt met een project-en werkgroep. De projectgroep bestond uit afdelingshoofd sportzaken,

manager van zwembad De Heerenduinen en uit drie afgevaardigden van schoolbesturen. De

projectgroep heeft de kaders met uitgangspunten en randvoorwaarden voor het nieuwe

schoolzwemmen vastgesteld. Coördinator schoolzwemmen, die zwembadpersoneelsleden en drie

afgevaardigden van basisscholen vertegenwoordigden echter de werkgroep. In tegenstelling tot de

projectgroep heeft de werkgroep echter invulling gegeven aan het programma door het lesaanbod vast

te stellen.

Gezien het feit dat de gemeente Velsen niet de enige gemeente is die bezuinigd op het busvervoer is er

voor dit onderzoek ook gekeken hoe andere gemeenten hierop inspelen. Zo zijn er gesprekken gevoerd

met managers van zwembaden te Meppel, Hardenberg en Hengelo. Twee van deze zwembaden bieden

niet meer het zogenaamde leszwemmen volgens het ZwemABC aan maar bieden nu thematische

lessen/activiteiten. Dit zorgt voor een geheel nieuwe kijk op het schoolzwemmen. Door het research

wat gedaan is voor omtrent dit onderzoek is er getracht om in een breder kader na te denken.

In het adviesrapport dat volgt na het onderzoeksrapport worden de resultaten aan aanbevelingen

uitgebreid besproken.

3 | P a g i n a

Inhoudsopgave

Samenvatting ........................................................................................................................................... 2

Inhoudsopgave ........................................................................................................................................ 3

Voorwoord .............................................................................................................................................. 5

1. Inleiding ........................................................................................................................................... 6

2. Onderzoeksvraag en definiëring begrippen .................................................................................... 7

3. Huidige situatie schets .................................................................................................................... 8

3.1 Schoolzwemmen oude stijl ...................................................................................................... 8

3.2 Doelstellingen oude stijl .......................................................................................................... 9

3.3 Basischolen gemeente Velsen ............................................................................................... 10

3.4 Het vervoer ............................................................................................................................ 11

4. Opzet en uitvoering onderzoek ..................................................................................................... 12

4.1 Onderzoeksontwerp .............................................................................................................. 12

4.2 Plan van aanpak ..................................................................................................................... 12

5. De stakeholders ............................................................................................................................. 13

5.1 Gemeente Velsen .................................................................................................................. 13

5.2 Zwembad De Heerenduinen.................................................................................................. 14

5.3 Basisscholen gemeente Velsen ............................................................................................. 15

5.4 De schoolbesturen ................................................................................................................. 15

5.5 Ouders/ kinderen betreffende basisscholen uit gemeente Velsen ...................................... 15

5.6 Vervoersbedrijf Verhoef ........................................................................................................ 16

5.7 Potentiële sponsoren ............................................................................................................ 16

6. Vergelijkend onderzoek ................................................................................................................. 17

6.1 Research ................................................................................................................................ 17

6.2 Vergelijkbare situaties ........................................................................................................... 17

6.2.1 Gemeente Meppel......................................................................................................... 17

6.2.2 Gemeente Hardenberg ...................................................................................................... 19

6.2.3 Gemeente Hengelo ............................................................................................................ 20

7. Projectorganisatie Schoolzwemmen ............................................................................................. 21

7.1 Inleiding ................................................................................................................................. 21

7.2 De projectgroep ..................................................................................................................... 21

7.3 De werkgroep ........................................................................................................................ 22

7.4 Uitkomsten project-en werkgroep ........................................................................................ 23

8. De planning .................................................................................................................................... 24

4 | P a g i n a

9. Resultaten onderzoek.................................................................................................................... 25

10. Conclusies en aanbevelingen .................................................................................................... 26

11. Bijlage ........................................................................................................................................ 27

5 | P a g i n a

Voorwoord

In een land als Nederland dat omringt is door water is het van groot belang dat iedereen kan

zwemmen. Van groot belang is het dat kinderen al in hun vroege jaren de technieken van het

zwemmen onder de knie krijgen zodat zij zich kunnen redden in geval van nood. Naast het feit dat

zwemmen van levensbelang kan zijn draagt het ook bij aan de sociale en emotionele ontwikkeling van

een kind.

Bij het tot stand komen van dit rapport zijn een aantal personen van verschillende partijen betrokken

en behulpzaam geweest. In het bijzonder wil ik hen dan ook persoonlijk in dit voorwoord bedanken

voor hun bijdrage.

Allereerst wil ik graag F. van Geldorp, afdelingshoofd Sportzaken gemeente Velsen, bedanken voor

deze stage. Het is een interessant project geweest en ik heb het als zeer leerzaam ervaren om onderdeel

uit te maken van zowel de projectgroep als de werkgroep.

Daarnaast wil ik graag C. Speelman, manager van zwembad De Heerenduinen en tevens mijn

stagebegeleider in het bijzonder bedanken. Door middel van een goede sturing en onderlinge

samenwerking is dit onderzoeksrapport opgesteld.

Ook wil ik graag mijn coach I. Morsch bedanken voor haar kijk positieve kijk en enthousiasme

omtrent deze stage en daarmee dit rapport. Haar kijk op de zaak heeft mij in de juiste richting

gestuurd.

Het voorwoord laat geen ruimte over om iedere betrokkene bij dit voorwoord persoonlijk te vermelden

en via deze manier te bedanken. Toch gaat mijn dank ook uit naar hen die hebben geholpen dit

onderzoeksrapport tot stand te brengen, in het bijzonder naar de personen van zowel projectgroep als

de werkgroep die zijn opgesteld.

6 | P a g i n a

1. Inleiding

In het kader van de opleiding Sport, Management en Ondernemen en in samenwerking met gemeente

Velsen en zwembad De Heerenduinen is dit onderzoekrapport opgesteld. Het rapport wat voor u ligt is

geschreven door Annelies Visser, student aan de Hogeschool van Amsterdam.

Aanleiding voor het onderzoekrapport zijn de bezuinigingen van de gemeente Velsen welke kenbaar

zijn gemaakt in het Coalitieakkoord 2010, Vertrouwen in de kracht van Velsen. Onderstaande

bezuiniging gaat januari 2013 van kracht.

De gemeente betaalt niet langer het vervoer van het schoolzwemmen. Hierbij telt dat enerzijds het

overgrote deel van de leerlingen al in het bezit is van een zwemdiploma, anderzijds dat het een vorm

van bewegingsonderwijs is en kinderen stimuleert te gaan zwemmen. In overleg met de schoolbesturen

zal bekeken worden of en op welke manier het schoolzwemmen zonder deze bijdrage in het vervoer

gecontinueerd kan worden.

De betreffende basisscholen uit de gemeente Velsen hebben aangegeven dat zij geen oplossing kunnen

vinden voor het probeem dat optreedt per januari 2013. Gezien het feit dat alle partijen het nut en het

belang van het schoolzwemmen zien, is om deze reden het onderzoek gestart hoe het schoolzwemmen

in het vervolg gecontinueerd kan worden zonder subsidie op het busvervoer.

In dit rapport is onderzocht naar mogelijke oplossingen voor dit probleem door middel van meerdere

overlegmomenten met een projectgroep en werkgroep maar ook door vergelijkend onderzoek te doen.

Met het onderzoek wordt rekening gehouden met verschillende stakeholders welke allen andere

belangen hebben. Verschillende stakeholders die bij dit probleem betrokken zijn, allereerste het

zwembad De Heerenduinen, de 24 scholen uit de gemeente, de ouders met kinderen van deze scholen,

de gemeente Velsen, vervoersbedrijf Verhoef, maar ook zwemverenigingen spelen een rol.

Het onderzoek streeft ernaar om alle stakeholders te horen om tot een zo passend mogelijke oplossing

en een zo goed mogelijk advies te komen, welke u onder aanbevelingen zal treffen. Ook zal er in dit

onderzoek vergelijkend materiaal worden besproken om zo kennis uit te breiden en niet te beperken tot

alleen de gemeente Velsen. Mogelijke heeft een andere gemeente welke ook te maken heeft gehad met

bezuinigingen de juiste oplossing voor het probleem gevonden dat ook in de gemeente Velsen van

toepassing kan zijn.

De aanbevelingen die tot slot worden weergegeven zijn echter niet verplicht op te volgen, maar

dienen wel als leidraad te worden opgevolgd.

7 | P a g i n a

2. Onderzoeksvraag en definiëring begrippen

Het onderzoek dient zo spoedig mogelijk te worden uitgevoerd om tot een oplossing te komen voor

het probleem. Dit omdat de nieuwe vorm van het schoolzwemmen al per januari 2013 van kracht moet

zijn. Gezien het feit dat er meerdere stakeholders bij het wegvallen van de subsidie op het vervoer

betrokken zijn, is het zaak dat allen worden gehoord zodat er een passende oplossing gevonden kan

worden.

Voor het onderzoek naar schoolzwemmen nieuwe stijl is de volgende hoofdvraag gedefinieerd:

‘Op welke wijze is het mogelijk om het schoolzwemmen te continueren zonder de bijdrage in

het busvervoer?’

Deze hoofdvraag roept de volgende deelvragen op:

‘Zijn er wellicht soortgelijke gevallen waaruit de gemeente Velsen haar les kan trekken?’

‘Dient de oplossing te worden gevonden in de richting van vervangend vervoer, of dient de

vorm van het huidige schoolzwemmen te worden aangepast?’

In dit rapport wordt gezocht naar een antwoord op bovenstaande hoofd- en deelvraag. In hoofdstuk 9

van dit rapport treft u kort en bondig de resultaten van het onderzoek echter in het adviesrapport treft u

een uitgebreider overzicht en de aanbevelingen die gegeven zullen worden aan de hand van dit

onderzoek.

Op de afbeelding hiernaast is een foto te

zien van het schoolzwemmen gegeven in

het recreatiebad van zwembad De

Heerenduinen. Deze kinderen zijn nog

niet in het bezit van een zwemdiploma.

De kinderen die wel in het bezit zijn van

een zwemdiploma krijgen les in het

wedstrijdbad.

8 | P a g i n a

3. Huidige situatie schets

Zoals al eerder in dit rapport aangegeven, feit is dat de bezuiniging in januari 2013 zal worden

doorgevoerd. Vanaf deze datum zal er worden gestart met het schoolzwemmen nieuwe stijl. Voor het

gemak wordt in dit onderzoeksrapport het huidige schoolzwemmen op het moment van schrijven, dus

wat plaatsvindt voor januari 2013, schoolzwemmen oude stijl genoemd. Dit zodat beide niet door

elkaar gehaald kunnen worden. Met het schoolzwemmen nieuwe stijl wordt dan verwezen naar het

schoolzwemmen dat zal plaatsvinden per januari 2013. In het werkplan schoolzwemmen wordt echter

wel de nieuwe naam gehanteerd.

3.1 Schoolzwemmen oude stijl

De betreffende basisscholen uit de gemeente Velsen zijn verdeeld in twee groepen waarbij de eerste

groep zal zwemmen het eerste halfjaar van september tot en met januari en de tweede groep het

tweede halfjaar vanaf januari tot en met de maand mei. De lessen worden aangeboden gedurende 34

schoolweken, verdeeld over twee periodes van vijf maanden (17 weken).

De scholen zwemmen wekelijks en de lessen duren 60 minuten per keer. Dit is inclusief vijf minuten

wisseltijd, informatieoverdracht en dergelijke. Tijd voor vervoer, omkleden, douchen et cetera komt

erbij. Leerlingen van het speciaal onderwijs, scholen als De Boekanier en Het Molenduin zwemmen

wekelijks 30 minuten.

Met de basisscholen voor het regulier basisonderwijs wordt er gezwommen met groep vier. Voor de

kinderen van groep vijf en wellicht hoger, bestaat er een zogenaamde vangnet constructie. Op deze

manier worden zij, die nog niet in het bezit zijn van een zwemdiploma, in de gelegenheid gesteld om

deze schoolzwemlessen te volgen buitenschooltijd tot het moment waarop het diploma wel is behaald.

Het is aan de school zelf om dit te organiseren. Na een speciaal georganiseerde selectie dag worden

deze kinderen geplaatst over verschillende dagen en groepen. Deze zogenaamde vangnetlessen worden

door de weeks aangeboden en duren een half uur.

Door het buitenschoolsvangnet aan te bieden moet het mogelijk worden voor elke leerling om een

zwemdiploma te behalen en dus in het ‘diepe’ wedstrijdbad te kunnen zwemmen.

9 | P a g i n a

3.2 Doelstellingen oude stijl

Aan het schoolzwemmen oude stijl zijn een aantal doelstellingen gekoppeld welke wellicht ook zullen

gelden voor het schoolzwemmen nieuwe stijl. De onderstaande doelstellingen zijn echter opgesteld

voor het schoolzwemmen oude stijl en hebben hier dan ook betrekking op.

Te allen tijden ligt het accent op de veiligheid. Het doel van het schoolzwemmen is de kinderen

dermate zwemveilig te maken dat zij zich kunnen redden, ook bij plotseling te water geraken in tal van

situaties in, op en bij het water (zwembad, meer, plas, sloot, zee enz.).

Alle leerlingen dienen bij het verlaten van de school minimaal in het bezit te zijn van het diploma A

(methode zwem ABC). Met het behalen van het A-diploma en voor de kinderen die bij aanvang van

het schoolzwemmen, reeds één of meerder diploma’s bezitten, wordt zo mogelijk opgeleid voor het

vervolgdiploma B en het schoolzwemcertificaat.

Naast de beoogde zwemveiligheid wil men bereiken dat de leerlingen, ook buiten het schoolzwemmen

om, op een verantwoorde manier kunnen deelnemen aan activiteiten in en rond moderne zwembaden,

aan watersporten en andere activiteiten in recreatiewater. Leren zwemmen is dus van belang voor de

sociale en emotionele ontwikkeling van een kind. Een kind dat goed kan zwemmen beweegt zich niet

alleen ‘als een vis in het water, maar ook in de sociale groep’. Tevens wordt geacht dat zwemmen een

gezonde sport is in het algemeen en voor de organen en het bewegingsapparaat in het bijzonder.

Zwemmen kan een bijdrage leveren aan de gezondheid/motoriek, aan het geestelijk en lichamelijk

welzijn (ontspanning). Daarom is het van belang dat kinderen regelmatig in contact komen met het

zwembad en plezier beleven aan het zwemmen. Door middel van het schoolzwemmen wordt dit

ondersteund en gestimuleerd. Voor het schoolzwemmen nieuwe stijl zullen nieuwe doelstellingen

worden opgesteld.

Tijdens de schoolzwemlessen van 60

minuten ligt te alle tijden het accent op

veiligheid.

10 | P a g i n a

3.3 Basischolen gemeente Velsen

In het zwembad De Heerenduinen zwemmen 23 verschillende basisscholen uit de gemeente Velsen.

Waarvan er twee scholen zijn die speciaal onderwijs aanbieden te weten, De Boekanier en het

Molenduin. Basisscholen als De Klipper, Het Kompas en De Vuurtoren hebben verschillende locaties

maar zwemmen echter wel op dezelfde tijden. De basisscholen uit de gemeente Velsen zijn

onderverdeeld onder drie schoolbesturen het bijzonder basisonderwijs Velsen, Fedra bijzonder

basisonderwijs en openbaar primair onderwijs.

Hieronder een overzicht van de basisscholen uit de gemeente Velsen per schoolbestuur.

Bijzonder Basisonderwijs Velsen, BBV

De Beekvliet KBS

De St. Franciscus KBS

De Klipper CBS

Het Kompas CBS

De Parnassia IBS

Het Rozenbeek KBS

De Toermalijn IBS

De Zandloper KBS

Fedra bijzonder basisonderwijs

De Hoeksteen CBS

De Triangel OBS

De Ark CBS/ protestant

Openbaar primair Onderwijs gemeente Beverwijk, Heemskerk en Velsen (OPO)

De Boekanier

De Bosbeekschool

Brederode Daltonschool

Jan Campertschool

De Duinroos

Het Kompas

De Molenweid

De Pleiaden

De Vliegende Hollander

De Vuurtoren

11 | P a g i n a

Onder deze 24 basisscholen vallen ook een aantal loopscholen. Deze basisscholen zijn in de buurt van

het zwembad De Heerenduinen gevestigd en komen met de leerlingen van groep vier te voet naar het

zwembad. Echter hebben de scholen en daarmee ook de schoolbesturen onderling afgesproken dat

deze zogenaamde loopscholen gelijk zijn aan alle andere scholen en dus geen voordeel zouden moeten

hebben met het schoolzwemmen nieuwe stijl.

Wanneer het schoolzwemmen echter alleen aangeboden zou worden voor deze loopscholen dan zou er

concurrentie kunnen ontstaan tussen de verschillende basisscholen uit de gemeente Velsen, hetgeen

voorkomen dient te worden. Het moet in de toekomst uitgesloten zijn dat ouders kiezen voor een

school waar wel zwemles wordt gegeven omdat deze ‘toevallig’ dichtbij het zwembad De

Heerenduinen gelegen ligt. Er dient dus een gelijke behandeling voor basisscholen plaats te vinden.

3.4 Het vervoer

De gemeente Velsen, afdeling Onderwijs heeft een contract afgesloten met de bus vervoerder. Op het

moment van schrijven betreft deze bus vervoerder Verhoef. Het zwemvervoer is contractueel

gecombineerd met het leerlingenvervoer ten behoeve van het speciaal onderwijs. Een aantal

scholen/locaties komen gezien de afstand tot het zwembad op eigen gelegenheid. Dit zogenaamde

loopscholen. Het aantal in te zetten bussen en het bus rooster zijn afhankelijk van het jaarlijks op te

stellen (definitieve) zwemrooster. Vooral in geval van combinaties van scholen zijn er vice versa

beperkende factoren door de aantallen leerlingen en de te rijden route.

Het zwembadmanagement, ook wel de coördinator schoolzwemmen, verzorgt normaal gesproken de

afstemming van de roosters en onderhoudt daartoe de benodigde contacten met de busonderneming en

de afdeling Onderwijs. Het opstappunt van de school en andere praktische aangelegenheden met

betrekking tot het busvervoer worden in de eerste zwemweek in onderling overleg met de

buschauffeur en contactpersoon van de school afgehandeld en is dus geen zaak voor het zwembad.

Per groep draagt de school zorg voor minimaal 1 leerkracht ter begeleiding van de kinderen tijdens het

busvervoer. Het toezicht bij het zich begeven naar de bus (van school en zwembad), het in- en

uitstappen, alsmede het toezicht- en orde houden in de bus is een taak van de leerkracht en overige

begeleiders van de school. Ook hier staat het zwembad buiten.

12 | P a g i n a

4. Opzet en uitvoering onderzoek

4.1 Onderzoeksontwerp

Om met een oplossing te komen voor het probleem dat opspeelt nu de gemeente Velsen op het

busvervoer bezuinigd, wordt dit onderzoek ingesteld naar de eventuele mogelijke oplossingen om het

schoolzwemmen te continueren. Omdat er meerdere stakeholders met verschillende belangen bij deze

bezuiniging betrokken zijn vraagt dit om een kwalitatief onderzoek waarbij de belangrijkste betrokken

partijen zullen worden geïnterviewd.

Kwalitatief onderzoek is de juiste methode van onderzoek met betrekking tot dit onderwerp omdat het

een indicatie weergeeft van wat er leeft onder de stakeholders. Het biedt de mogelijkheid om via

interviews achter motivaties, meningen, wensen en behoeften te komen. Hetgeen belangrijk is in het

kader van het onderzoek omdat er een passende oplossing voor alle betrokken partijen gevonden moet

worden.

Naast het kwalitatief onderzoek zal er een projectgroep en een werkgroep worden opgesteld. Hierover

leest u meer bij het plan van aanpak en in hoofdstuk zeven zal hier uitgebreid bij stil worden gestaan.

4.2 Plan van aanpak

Om tot een passende oplossing te komen waarin alle betrokkenen zich kunnen vinden is het belangrijk

om alle mogelijke opties open te houden. Er zullen zich mogelijkheden op verschillende vlakken

voordoen. Het is belangrijk om in het beginstadium alle opties open te houden en het is noodzaak om

van elke stakeholders de wensen en behoeften in kaart te brengen.

Er zal ook vergelijkend onderzoek gedaan worden bij tenminste drie andere zwembaden zodat door

middel van dit onderzoek duidelijk wordt hoe het probleem ook leeft onder andere gemeenten en hoe

zij hierop inspelen. Wellicht zijn er al oplossingen voorhanden welke ook in gemeente Velsen

uitgevoerd kunnen worden.

Binnen de gemeente Velsen wordt een projectgroep en een werkgroep opgesteld. De projectgroep zal

bestaan uit F. van Geldorp, afdelingsmanager Sportzaken gemeente Velsen, C. Speelman, manager

van zwembad De Heerenduinen en per schoolbestuur zal er 1 persoon worden afgevaardigd en

deelnemen in de projectgroep. Terugkoppeling uit de projectgroep naar de scholen vindt plaats via de

schoolbesturen. Meer over de project- en werkgroep in hoofdstuk zeven.

13 | P a g i n a

5. De stakeholders

Om een zo passend mogelijk antwoord te kunnen geven op de gestelde onderzoeksvraag dienen de

behoeften van verschillende betrokken partijen, de stakeholders, in kaart te worden gebracht.

Hieronder nogmaals de onderzoeksvraag opgesteld ter verduidelijking.

‘Op welke wijze is het mogelijk om het schoolzwemmen te continueren zonder de bijdrage in het

busvervoer?’

De betrokken partijen zijn hieronder ter verduidelijking weergegeven. Zij zijn zeer betrokken bij dit

onderzoek en vragen om een verdere toelichting.

5.1 Gemeente Velsen

Velsen is een gemeente met een rijke verscheidenheid en vormt het hart van de IJmond-regio. De

gemeente Velsen1 telt meer dan 67.000 inwoners. Velsen heeft een verscheidenheid met zeven

karakteristieke woonkernen, elk met eigen tradities. Dat te midden van een rijke variatie aan natuur,

industrie, scheepvaart, toerisme, geschiedenis en cultuur.

De gemeente Velsen heeft in het coalitieakkoord van 2010 aangegeven dat zij zal gaan bezuinigen op

het busvervoer van scholen naar het zwembad. Deze bezuiniging is aanleiding voor dit onderzoek.

De gemeente betaalt niet langer het vervoer van het schoolzwemmen. Hierbij telt dat enerzijds het

overgrote deel van de leerlingen al in het bezit is van een zwemdiploma, anderzijds dat het een vorm

van bewegingsonderwijs is en kinderen stimuleert te gaan zwemmen. In overleg met de

1Website gemeente Velsen www.velsen.nl

School zwemmen

2013

Vervoers bedrijf

Gemeente Velsen

Zwembad De

Heerenduinen

Speciaal Onderwijs

Basisscholen

14 | P a g i n a

schoolbesturen zal bekeken worden of en op welke manier het schoolzwemmen zonder deze bijdrage in

het vervoer gecontinueerd kan worden.

De gemeente Velsen wil echter niet bezuinigen op het schoolzwemmen zelf maar met doorvoering van

de huidige bezuiniging wordt het schoolzwemmen wel indirect getroffen.

5.2 Zwembad De Heerenduinen

Het zwembad De Heerenduinen2 is een apart bureau binnen de gemeentelijke afdeling Sport en

Recreatie. Het combi bad volgens het zogenoemde 3-badencocept met zowel binnen als buitenbassins

heeft als missie het professioneel exploiteren van de accommodatie met als doel alle inwoners in staat

te stellen sportief, instructief, recreatief en sociaal actief te kunnen zijn tegen maatschappelijk

aanvaardbare tarieven.

Het zwembad De Heerenduinen viert in 2013 haar tienjarig bestaan maar kan nog steeds gezien

worden als een multifunctionele en ultramoderne

accommodatie. Afgelopen zomer zijn er nieuwe kleedkamers

op het buitenterrein geplaatst. Ook investeert het zwembad De

Heerenduinen in de Recron Zwem scan zodat zij kennis heeft

van de bezoekers om op deze manier beter in te spelen met

haar marketing en communicatie.

De gemeente Velsen is nauw betrokken bij de instandhouding

van de accommodatie ten behoeve van sportieve en

recreatieve voorziening.

Het zwembad De Heerenduinen wordt direct getroffen door de

bezuiniging vanuit de gemeente Velsen. Zij zal een grote

omzet mislopen wanneer er geen oplossing gevonden wordt

voor het probleem dat optreedt met de doorvoering van de

bezuiniging. Er zal echter veel zwemwater vrij komen

wanneer de scholieren niet meer in staat zijn om te komen

schoolzwemmen. Doordat de schoolkinderen niet meer met de

school het zwembad zouden bezoeken heeft dat indirect

invloed dat zij nu wellicht in hun vrije tijd ook minder vaak

naar het zwembad De Heerenduinen zouden gaan. Voor het

zwembad personeel heeft de bezuiniging ook directe

2 Website zwembad De Heerenduinen www.zwembadvelsen.nl

15 | P a g i n a

gevolgen. Wanneer het schoolzwemmen wordt beëindigd zal dit negatieve gevolgen hebben voor de

vier zweminstructeurs.

5.3 Basisscholen gemeente Velsen

Direct betrokken bij het doorvoeren van de bezuiniging op het busvervoer zijn de 24 basisscholen uit

de gemeente Velsen. Een overzicht van de betreffende basisscholen treft u onder hoofdstuk 3.2. De

basisscholen zijn vanaf januari 2013 niet meer in de gelegenheid om per bus naar het zwembad te

komen. Dit heeft tot gevolg dat er niet alleen gekort wordt op het vervoer maar dat nu ook het

schoolzwemmen zelf in gevaar komt omdat de basisscholen grote moeite hebben met het regelen van

vervoer.

5.4 De schoolbesturen

De basisscholen uit de gemeente Velsen zijn onderverdeeld in drie schoolbesturen de Openbaar

Primair Onderwijs Ijmond 3, Stichting Bijzonder Basisonderwijs Velsen

4 en Fedra Bijzonder

Basisonderwijs5. Deze basisscholen vertegenwoordigen en behartigen de belangen van de basisscholen

uit de gemeente Velsen. Van elk schoolbestuur neemt er één afgevaardigde plaats in de projectgroep.

5.5 Ouders/ kinderen betreffende basisscholen uit gemeente Velsen

Voor ouders met kinderen op basisscholen uit de gemeente Velsen is het noodzaak dat hun kinderen

het zwemdiploma behalen. Veel ouders beseffen het nut van dit diploma en laten hun kind(eren)

leszwemmen bij de gemeente of bij een zwemvereniging. maar er zijn er ook die dit minder

noodzakelijk vinden, of hier simpelweg geen geld voor hebben. Het schoolzwemmen bood in dit

laatste geval zeker uitkomst om dat de kinderen nu toch het zwemdiploma konden behalen zonder

eigen bijdrage.

De basisscholen hebben in het kader van dit onderzoek aangegeven dat het vrijwel onmogelijk is om

het vervoer van en naar het zwembad zelf te regelen met hulpouders. In de praktijk blijkt dat ouders

niet zeventien keer voor vervoer kunnen zorgen.

3 Website OPO Ijmond www.ooijmond.nl

4 Website BBV www.stichtingbbv.nl

5 Website Fedra www.fedra.nl

16 | P a g i n a

5.6 Vervoersbedrijf Verhoef

De gemeente Velsen, afdeling Onderwijs heeft in het verleden een contract afgesloten met

vervoersbedrijf Verhoef. Het busvervoer vindt plaats in goedgekeurde bussen en onder de

voorwaarden van o.a de wegenverkeerswet, wet op groepsvervoer. Het zwembadmanagement/ de

coördinator schoolzwemmen verzorgt de afstemming van de roosters en onderhoudt daartoe de

benodigde contacten met de busonderneming en de afdeling Onderwijs.

Vanaf januari 2013 zal vervoersbedrijf Verhoef geen leerlingen meer vervoeren naar het zwembad De

Heerenduinen. Dit heeft nadelige gevolgen voor Verhoef die zo een grote omzet zal mislopen.

Wellicht zouden er in het kader van dit onderzoek mogelijke onderhandelingen kunnen plaatsvinden

betreft de prijs voor het vervoer van de leerlingen. Echter moet er getracht worden om tot een

structurele oplossing te komen en niet een tijdelijke oplossing.

5.7 Potentiële sponsoren

Om het vervoer te organiseren voor de basisscholen uit de gemeente Velsen naar het zwembad De

Heerenduinen is geld nodig. Mogelijk zou het vervoer georganiseerd kunnen worden met behulp van

potentiele sponsoren. Deze potentiële sponsoren moeten affiniteit hebben met basisscholen en/of

zwemmen. De basisscholen uit de gemeente Velsen zouden mogelijk ook een sponsorloop kunnen

houden alleen doen zij dit vaak al. Echter dient er gericht te worden gezocht naar een structurele

oplossing. Over het algemeen geldt sponsoring voor een tijdelijke oplossing. In de richting van

sponsoring zou dus vooralsnog niet gezocht moeten worden.

17 | P a g i n a

6. Vergelijkend onderzoek

In de jaren ’80 trok de landelijke overheid haar handen af van het schoolzwemmen en droeg daarmee

de verantwoordelijkheid over naar de gemeenten. Door de ‘crisis’ is het schoolzwemmen een

eenvoudig doelwit geworden van de gemeentelijke bezuinigingen. Feit is dat niet alleen de gemeente

Velsen hiermee te kampen heeft maar dat het gezien kan worden als ene landelijke opspelend

probleem.

6.1 Research

In het kader van dit onderzoek is er research gedaan hoe anderen gemeenten inspelen op de

bezuinigingen. Door het doen van research kan er antwoord worden gegeven op de deelvraag. De

deelvraag die al eerder is opgesteld is als volgt:

‘Zijn er wellicht soortgelijke gevallen waaruit de gemeente Velsen haar les kan trekken?’

Met behulp van social media (LinkedIn) is er kenbaar gemaakt dat de gemeente Velsen op dit moment

op zoek is naar een oplossing voor het schoolzwemmen. Op het bericht dat op dit medium is geplaatst

zijn een aantal interessante reacties uit voort gekomen en zijn een aantal discussies ontstaan. Feit is dat

de bezuinigingen niet alleen in de gemeente Velsen spelen maar door het hele land.

Voor het onderzoek zijn er gesprekken gevoerd met verschillende gemeente te weten Meppel,

Hardenberg en Hengelo. De gesprekken zijn gevoerd met de managers van de zwembaden en met een

combinatiefunctionaris uit desbetreffende gemeenten. Door te kijken hoe andere gemeenten het

schoolzwemmen organiseren kan de gemeente Velsen wellicht hier een les uit trekken.

6.2 Vergelijkbare situaties

Voor dit onderzoek hebben er tenminste drie gesprekken plaatst gevonden welke van toegevoegde

waarde zijn voor dit onderzoek zo hoeft gemeente Velsen niet opnieuw het wiel uit te vinden. Door de

reacties op social media hebben zich drie situaties voorgedaan waar onderzoek naar gedaan kan

worden.

6.2.1 Gemeente Meppel

In de gemeente Meppel gaat sinds dit schooljaar het Swim2Play6 als proef van start. De gemeente

Meppel profileert zich met het Swim2Play dat zij een goede oplossing en een nieuw perspectief stellen

voor het schoolzwemmen. Door verschillende artikelen die zijn verschenen op het web en in het blad

de Zwembadbranche wordt de indruk gewekt dat het Swim2Play al staat als een huis. Echter werd in

het gesprek duidelijk dat zij dit jaar gestart zijn met een proefperiode. Één basisschool zal dit jaar met

groep vijf gedurende vijf blokken volgens het Swim2Play lessen volgen naast het gewone

schoolzwemmen.

6 Website Swim2play www.swim2play.nl

18 | P a g i n a

6.2.1.1 Swim2Play wat houdt het in:

Het Swim2Play ontwikkelt een lesmap met 450 lessen die gekoppeld zijn aan drie succesniveaus te

weten: slootveilig, zwembad vaardig en meer waardig. Wanneer het zwembad volgens dit concept

lesgeeft stapt men geheel af van het nu leidende ZwemABC. Aan de lesmap zal een landelijk volg

systeem gekoppeld worden waarin een bevoegd persoon lessen kan afvinken. Via het internet kunnen

de ouders en/of kinderen bijhouden welke lessen met succes zijn voldaan. De basisscholen zullen met

groep één tot en met groep acht naar het zwembad komen in blokken van vijf weken en zwemmen 45

minuten. Omdat er wordt schoolgezwommen in vijf weken is het voor de scholen gemakkelijker om

het vervoer zelf te regelen met behulp van hulpouders.

Door het schoolzwemmen voor alle groepen aan te bieden krijgen de leerlingen meer feeling met het

zwembad en zijn zij meer betrokken. In hun vrije tijd zullen zij dan ook eerder het zwembad bezoeken.

Een ander voordeel is dat alle leerlingen het badpersoneel kent en andersom. Zo kan het badpersoneel

de leerlingen ook goed in de gaten houden gezien de toegenomen obesitas etc. kan hierop eerder

worden ingegrepen. Voor de kinderen die eind groep zeven begin groep acht niet in het bezit zijn van

een zwemdiploma is er een vangnet welke buitenschooltijden plaatsvindt. Men gaat er vanuit dat

kinderen met een leeftijd van ongeveer acht, negen, tien jaar sneller vaardigheden aanleert waardoor

zij een kortere tijd nodig hebben om het zwemdiploma te behalen.

Door dat het zwembad Bad Hesslingen dicht gelegen ligt naast twee grote scholen werken zij samen

met veel stagiaires. Tijdens het Swim2Play zijn er drie zweminstructeurs welke hoofdzakelijk

toezichthouden en wordt er gebruik gemaakt van maar liefst vijftien stagiaires. De lesgroep wordt

opgedeeld in vijf groepen waar elk drie stagiaires de les geven, helpen en waarvan één stagiaire de les

beoordeeld. Gedurende de les zal dit dus rouleren.

Aan het Swim2Play zal ook een landelijke volgsysteem worden gekoppeld. Naar buiten toe profileert

Swim2Play dat dit volgsyssteem al ontwikkeld is. Het zal in de toekomst voor leerlingen mogelijk

worden om online de met succes afgeronde activiteiten te zien en tevens ook de activiteiten die nog

behaald moeten worden. Swim2Play wilt een (landelijk) systeem ontwikkelen dat deze activiteiten per

leerling op een pasje geregistreerd worden en zichtbaar zijn in alle zwembaden die het Swim2Play

hanteren.

6.2.1.2 Samenvatting:

Het Swim2Play is een leuke en creatieve oplossing met betrekking tot het schoolzwemmen. Naar

buiten toe profileert het Swim2Play als een concept dat al volledig staat, echter is Bad Hesselingen

sinds dit jaar van start gegaan met een proefperiode. De constructie betreffende het aantal stagiaires is

iets wat zwembad De Heerenduinen niet zal overnemen. Het zwembad De Heerenduinen wil de

19 | P a g i n a

veiligheid waarborgen door volledig te werken met gecertificeerde zweminstructeurs. Ook is het

zwembad niet van plan om de het werk van zweminstructeurs uit handen te geven aan stagiaires. Het

zwembad De Heerenduinen staat echter wel achter het concept om stageplekken te creëren en zij

zetten zelf ook stagiaires in echter dienen zij ter ondersteuning en niet ter vervanging van het

badpersoneel.

Het Swim2Play kan van toegevoegde waarde zijn voor het zwembad De Heerenduinen. Als advies kan

geconcludeerd worden dat zwembad De Heerenduinen ook zeker moet afwegen om af te stappen van

het huidige zwemABC en te werken met kortere periodes. Door zoals het Swim2Play te werken met

bijv. perioden van vijf weken is het voor de basisscholen gemakkelijker om zelf vervoer te regelen.

Qua lesaanbod kan zwembad De Heerenduinen zelf bepalen welke lessen zij aanbieden ook hoeft zij

niet te kiezen voor de drie thema’s slootveilig, zwembadvaardig en meerwaardig.

Een ander nadeel is het landelijk volgsysteem, deze moet echter nog ontwikkeld worden en heeft enkel

kans van slagen wanneer er meerdere basisscholen/zwembaden zich bij dit concept aansluiten. Een

uitgebreider advies treft u onder hoofdstuk 10 onder aanbevelingen.

6.2.2 Gemeente Hardenberg

Via Social Media LinkedIn is zwembad De Heerenduinen in contact gekomen met manager van

zwembad De Marsch te Hardenberg. Deze manager K. van Zanten heeft met betrekking tot het

schoolzwemmen een artikel7 geschreven welke mogelijk gepubliceerd zal worden in het blad

ZwembadBranche. In het artikel komt de historie van het schoolzwemmen aan bod en tevens de

toekomst. Zo maakt K. van Zanten duidelijk dat leerlingen met een leeftijd van acht, negen of tien jaar

sneller vaardigheden aanleren dan een leerling met een jongere leeftijd. Tot gevolg heeft dit dat

leerlingen de zwemslagen sneller vaardig zijn op een latere leeftijd.

In het artikel wordt ook een model beschreven volledig ontworpen door K. van Zanten zelf. In dit

model stelt hij het schoolzwemmen voor leerlingen met een leeftijd van negen jaar verplicht. Deze

leerlingen volgen dan schoolzwemmen maar de ouders betalen dit wel zelf. De les kan in feite gezien

worden als een particuliere les maar valt onder het schoolzwemmen.

In het gesprek en tevens in het artikel kwamen geen oplossingen naar voren welke van toegevoegde

waarde zou kunnen zijn voor het schoolzwemmen in de gemeente Velsen. Echter is het goed geweest

om stil te staan bij de feiten die genoemd zijn, namelijk dat leerlingen op een latere leeftijd motorisch

vaardiger zijn. Gedurende het gesprek werd duidelijk dat in zwembad De Marsch de leerlingen van het

vangnet deze lessen vóór de zogenaamde schoolzwemlessen volgen.

7Het artikel is in het bezit van Annelies Visser en nog niet gepubliceerd.

20 | P a g i n a

6.2.2.1 Samenvatting

Het verplicht stellen van de zwemles en ouders voor deze kosten op te laten draaien zou geen

oplossing zijn voor de gemeente Velsen waar het schoolzwemmen wordt gesubsidieerd door de

gemeente zelf. De gemeente Velsen subsidieert het schoolzwemmen wél er is echter alleen bezuinigd

op het vervoer. Een verschil met zwembad De Heerenduinen is dat het zwembad uit de gemeente

Hardenberg het vangnet, voor de leerlingen zonder diploma aanbiedt vóór het schoolzwemmen.

Wanneer zwembad de Heerenduinen dit zou doen zou dit echter te kosten gaan van de particuliere

lessen. De mogelijkheid bestaat nu dat ouders wachten met hun kind op zwemles te doen tot het

vangnet wordt aangeboden. Duidelijk mag zijn, dat de gemeente Velsen hier niet voor zal kiezen. In

het artikel wordt de leeftijd waarop leerlingen motorische sneller leren benadrukt. Wellicht is het goed

om hier dit gegeven mee te nemen in het plan.

6.2.3 Gemeente Hengelo

In de gemeente Hengelo8 is het schoolzwemmen en alle andere sporten die aangeboden worden voor

leerlingen van de basisscholen gekoepeld onder Hengelo Sport9. Hengelo Sport werkt sinds 2008 met

het Fit2School programma10

. Het Fit2School programma bevat Fit2School SWIM, Fit2School GYM,

Fit2School Event en Fit2School Tournament. Door deze sporten te bundelen is er één contactpersoon

aangesteld wat zorgt voor duidelijkheid.

Het Fit2School SWIM is voor alle basisscholen uit de gemeente Hengelo voor de groepen 3 tot en met

8. Groep 3&4 zwemmen gedurende het schooljaar maar liefst vijf keer. De groepen 5&6 zwemmen

tien keer en de bovenbouw groep 7&8 zwemmen vijf keer. Deze lessen volgen elkaar niet op maar

worden over het algemeen om de twee weken gevolgd. Het Fit2School SWIM programma is

onderverdeeld in vijf thema’s te weten: race, show, survival, spel en avontuur en een les duurt 50

minuten.

Inmiddels bestaat dit concept alweer vier jaar en dit jaar doen er 33 basisscholen mee. De leerlingen

van deze basisscholen komen allen op de fiets. Alle leerlingen ongeacht groep zwemmen in het ‘diepe’

bad. Leerlingen uit groep 3 / 4 die nog niet in het bezit zijn van een zwemdiploma krijgen vleugeltjes

om.

Door voor een aanbod te kiezen waar alle groepen het gehele jaar naar het zwembad komen krijgen de

leerlingen volgens gemeente Hengelo een betere binding met het zwembad. Een ander groot voordeel

8 Website gemeente Hengelo www.hengelo.nl

9 Website Hengelo Sport www.hengelosport.nl

10

Website Fit2School programma www.fit2school.nl

21 | P a g i n a

is dat het badpersoneel de leerlingen elk jaar ziet terug komen en hen beter in de gaten kan houden.

Natuurlijk kennen de leerlingen het badpersoneel ook wat een gunstige werking kan hebben.

6.2.3Samenvatting:

Voor zwembad De Heerenduinen kan het concept dat Hengelo Sport hanteert met het Fit2School

SWIM van toegevoegde waarde zijn. Het gehele concept is uitstekend geregeld al zal het voor de

gemeente Velsen niet mogelijk zijn om dit per januari 2013 volledig te implementeren. Wellicht zou er

in de nabije toekomst onderzocht kunnen worden wat het het concept Hengelo Sport voor de gemeente

Velsen zou kunnen betekenen. Het moge duidelijk zijn dat het deze gemeente de sport goed heeft

georganiseerd.

Zwembad De Heerenduinen zou net als het Fit2School SWIM kunnen kiezen om een aanbod te

ontwikkelen voor de groepen 3 tot en met 8. Hengelo Sport hanteert net als het Swim2Play

schoolzwemmen in periodes van vijf of tien weken aan. Voor zwembad De Heerenduinen zou dit als

uitkomst kunnen dienen gezien het feit de basisscholen dan zelf in staat zijn het vervoer te organiseren.

Net als Swim2Play stapt Fit2School ook af van het huidige ZwemABC hetgeen wat zwembad De

Heerenduinen ook zal moeten heroverwegen. Want wanneer er gekozen zal worden voor een korter

aantal weken zal het niet mogelijk zijn om de leerlingen op te leiden tot het ZwemABC. Het

Fit2School heeft net als Swim2play ook een aanbod opgesteld verdeelt onder verschillende thema’s. In

het kader van het schoolzwemmen nieuwe stijl zal hier ook naar gekeken worden.

7. Projectorganisatie Schoolzwemmen

7.1 Inleiding

Om het schoolzwemmen dat per januari 2013 van start zal gaan vorm te geven en het werkplan

schoolzwemmen voor het jaar 2013 op te stellen is er op initiatief van de gemeente Velsen gekozen

om een project- en werkgroep op te stellen. Deze twee groepen dienen samen tot een oplossing te

komen. Hieronder meer informatie met betrekking tot beide groepen.

7.2 De projectgroep

De projectgroep bestaat uit afdelingshoofd Sportzaken F. van Geldorp, manager van zwembad De

Heerenduinen C. Speelman + stagiair A. Visser en drie afgevaardigden van de schoolbesturen te weten

J. Walda, W. Schrama en M. Leewens. Als secr. ondersteuning zal C. Kamoen deelnemen namens de

gemeente Velsen.

De projectgroep is verantwoordelijk voor de hoofdlijnen. Taak van de projectgroep is het om de

uitgangspunten/doelen van de nieuwe formule, randvoorwaarden en aandachtspunten vast te stellen.

De projectgroep zal gedurende het onderzoek dat plaatsvindt van september tot en met november 2012

drie maal bijeenkomen. Wanneer er terugkoppeling vanuit de werkgroep wordt gegeven zal de

22 | P a g i n a

projectgroep hier haar goedkeuring voor moeten geven. Hetgeen tijdens de verschillende

bijeenkomsten en overlegmomenten naar besloten is zal ook worden teruggekoppeld naar de

werkgroep omdat zij invulling geven aan het programma. De notulen van beide opgerichten groepen

worden ook naar elkaar gestuurd zodat duidelijk is wat er wordt besproken tijdens de

overlegmomenten en er eventueel direct een wijziging kan worden doorgevoerd.

7.3 De werkgroep

De werkgroep bestaat uit coördinator van het schoolzwemmen W. Broekhuizen + stagiair A. Visser,

zweminstructeurs S. Bron, D. de Boer en drie afgevaardigden van de schoolbesturen te weten H.

Dinkla, M. Roozekrans, G. Bleeker.

Deze drie afgevaardigden zijn dus niet dezelfde personen die in de projectgroep deelnemen. De

afgevaardigden welke deelnemen aan de werkgroep zijn leerkracht, gymdocent of direct betrokken bij

het schoolzwemmen. Door de deze afgevaardigden te betrekken en hen inspraak te geven bij het

proces kan er maatwerk worden geleverd.

Belangrijkste taak van de werkgroep is invulling geven aan het programma. De werkgroep is

verantwoordelijk voor het schoolzwemprogramma dat gegeven wordt na januari 2013. De werkgroep

zal het programma uitwerken en dit terugkoppelen naar de projectgroep.

Projectgroep

Werkgroep

23 | P a g i n a

7.4 Uitkomsten project-en werkgroep

Tijdens het eerste overleg van de projectgroep werd door de afgevaardigden van de basisscholen

vooral gezocht naar een oplossing in de richting van vervangend vervoer. Echter afdelingshoofd

Sportzaken F. van Geldorp en manager van het zwembad De Heerenduinen C. Speelman, hebben

aangegeven dat de oplossing niet gezocht moet worden in een eventuele sponsoring van het vervoer.

Deze beslissing geeft echter direct antwoord op de gestelde deelvraag in dit onderzoek.

‘Dient de oplossing te worden gevonden in de richting van vervangend vervoer, of dient de vorm van

het huidige schoolzwemmen te worden aangepast?’

Door van dit idee af te stappen is de enige mogelijkheid om de weken op te delen onder meerdere

groepen, zodat de basisscholen met verschillende groepen wellicht voor een aantal keren zelf vervoer

kunnen organiseren.

Vanuit het de gemeente Velsen en het zwembad De Heerenduinen kwam de wens naar voren om

maatwerk te willen leveren. Ook werd duidelijk, mede door het vergelijkend onderzoek, dat wanneer

de basisscholen met alle groepen zouden schoolzwemmen dit een positief effect heeft op de binding

met het zwemmen en het zwembad De Heerenduinen. Dit doordat de leerlingen mogelijk ieder jaar

terug zouden keren naar het zwembad.

Vanuit deze gedachte is ontstaan om de basisscholen de keuze vrij te laten met welke groepen zij

kunnen komen zwemmen. Door een aanbod te creëeren voor zowel de groepen 3/ 4, 5/6 en groep 7/8

is een het probleem omtrent het vervoer direct getackeld omdat het aantal zwemuren nu verdeeld

worden onder deze groepen. Het aantal keren zwemmen zou dus minder worden terwijl het aantal

zwemuren in theorie hetzelfde blijft. Wellicht is het zelfs voor sommige basisscholen met groep 5/6

en/of 7/8 mogelijk om op de fiets te naar het zwembad te komen.

De projectgroep heeft een viertal elementen opgesteld welke als kader gelden voor het

schoolzwemmen nieuwe stijl. Deze vier elementen zijn als volgt, veiligheid en toerustig, binding met

het zwemmen en het zwembad, ervaring en beleving en gezondheid en ontwikkeling.

Besloten is dat het vangnet, dat leerlingen zonder diploma de mogelijkheid biedt om deze alsnog te

behalen, moet blijven voortbestaan. Een belangrijke voorwaarden voor het schoolzwemmen nieuwe

stijl is zoals ook in huidige vorm geldt, geen kind van de basisschool zonder zwemdiploma. Er zijn

voorwaarden gesteld omtrent dit vangnet. Het vangnet zal plaatsvinden vanaf groep zes. De drie

afgevaardigden van de schoolbesturen hebben onderling besloten hiermee akkoord te gaan wanneer

het vanget naschools zal plaatsvinden. Bij het schoolzwemmen in huidige vorm biedt het vangnet al

mogelijkheden voor leerlingen uit groep vier. Een belangrijk gevolg van het verschuiven van het

vangnet naar groep zes is het feit dat de leerlingen nu iets ouder zijn en sneller leren. Er zullen dus

wellicht minder lessen nodig zijn om deze kinderen op te leiden tot minimaal het zwemdiploma A.

24 | P a g i n a

Een ander bijkomend voordeel kan zijn dat de gemeente Velsen en zwemverenigingen positieve

effecten van deze beslissing ondervinden wat zich zal uitdrukken in meer leszwemmers.

Door af te stappen van het schoolzwemmen met alleen groep vier en nu de keuze met betrekking tot

verschillende groepen over te laten aan de basisscholen treedt er een nieuw probleem op. Het is

namelijk niet mogelijk om leerlingen op te leiden tot een zwemdiploma in minder dan zoveel weken,

uitzonderingen daargelaten. Landelijk gezien zijn er veel gemeenten, o.a. ook Meppel en Hengelo

waar vergelijkend onderzoek heeft plaatsgevonden, die afstappen van het huidige zwemABC. Gezien

het feit dat de zwemuren nu verdeeld zullen worden over wellicht meerdere groepen is het niet

mogelijk om op te leiden voor een zwemdiploma. Dit is echter een nadeel van het schoolzwemmen

nieuwe stijl. Zoals in de gemeenten Meppel en Hengelo ontwikkelt de gemeente Velsen nu ook een

thematisch aanbod.

Tijdens een overlegmoment met de werkgroep werd duidelijk dat de afgevaardigden van de

basisscholen van mening waren dat de zweminstructeurs goed in staat zouden zijn om zelf een aanbod

samen te stellen gezien het feit zij daar voldoende kennis van hebben. De zweminstructeurs hebben

een zevental thema’s opgesteld te weten, red je vriendje, vakantieplannen, de zee, waterpolo, winter,

zwemvaardigheid en spelcicuit/hindernisbaan. Deze zeven thema’s zijn voor alle groepen beschikbaar

omdat de lessen aangepast worden aan niveau. Een voordeel van deze thema’s is het hoge fungehalte

waardoor leerlingen wellicht met plezier aan het schoolzwemmen zullen beleven.

8. De planning

Het onderzoek heeft een hoge prioriteit gezien het feit dat in januari het schoolzwemmen nieuwe stijl

al moet ingaan. Eind november uiterst begin december 2012 moet er een volledig plan klaar liggen

voor het schoolzwemmen nieuwe stijl.

Een duidelijke strakke planning is dus noodzakelijk om dit onderzoek te laten slagen. Doordat er

gewerkt wordt met een projectgroep en een werkgroep wordt hebben beide een aparte planning. Echter

is er een algemene planning opgesteld, deze treft u in de bijlage. Er dient gestreeft te worden om het

overleg van de projectgroep te alle tijden voor het overleg van de werkgroep plaats te laten vinden. Dit

met betrekking tot het feit dat de projectgroep de randvoorwaarden stelt en de werkgroep invulling

geeft aan het algemene plan. Wanneer het gehele werkplan klaarligt dient er om eventuele vragen te

beantwoorden en presentatie gegeven te worden op de basisscholen. Deze presentaties zijn in de

maand december gepland.

25 | P a g i n a

9. Resultaten onderzoek

Er is besloten in overleg met de project-en werkgroep om de veertien zwemuren die elke basisschool

krijgt toegewezen te verdelen onder de groepen 3/ 4, 5/6 en 7/8. Hoe de basisscholen deze uren

verdelen bepalen zij zelf. Zo is het mogelijk om veertien keer met groep 7/8 te zwemmen maar er kan

bijvoorbeeld ook gekozen worden om 10 keer met groep 5/6 te zwemmen en vier keer met groep 3/ 4.

Gevolg van deze beslissing is dat leerlingen mogelijk elk jaar naar het zwembad terug keren wat ten

goede komt met de binding van het zwemmen en het zwembad De Heerenduinen. Er zal per januari

2013 worden afgestapt van het huidige zwemABC. Het lesaanbod zal nu bestaan uit zeven thema’s

voor elke groep wordt de les op een eigen niveau gegeven. De basisscholen naast de groepen ook uit

het thematische aanbod. De uren waarop de basisschool komt zwemmen staat echter wel vast. Door

deze manier van aanpakken kan men stellen dat het zwembad De Heerenduinen maatwerk levert. Om

alle vragen omtrent het schoolzwemmen per januari 2013 weg te nemen zal er op elke basisschool een

presentatie worden gegeven.

Het grootste voordeel dat ontstaat met dit nieuwe concept is dat het schoolzwemmen blijft

voortbestaan zonder de subsidie op het busvervoer. Het hoge fungehalte dat het nieuwe concept met

zich mee draagt is ook een absoluut voordeel. Evenals het feit dat alle groepen nu wellicht de weg naar

het zwembad De heerenduinen zullen vinden. Echter aan het invoeren van het nieuwe concept zijn ook

risico’s verbonden. Voor het zwembadpersoneel zal er nogal een verandering optreden. Waar de lessen

voor het huidige schoolzwemmen weinig voorbereiding vergen zal dit bij het nieuwe concept wel

anders zijn. Echter zal dit het zwembadpersoneel scherp houden. Toch moet men rekening houden met

mogelijke weerstand dat kan optreden bij veranadering. Een ander risico dat het nieuwe concept met

zich mee brengt is tevens ook aanleiding voor het onderzoek geweest, het vervoer. In de toekomst

moet blijken of het voor basisscholen mogelijk is om het vervoer zelf te organiseren. Een uitdaging

aan het nieuwe concept zullen de blokken van twee uur zijn. In de huidige vorm zwemmen de

leerlingen één uur, waar in het nieuwe concept per januari twee uur gezwommen zal worden. Het moet

nog blijken of dit voor jonge leerlingen niet een te grote uitdaging is.

26 | P a g i n a

10. Conclusies en aanbevelingen

Een conclusie die getrokken kan worden uit de aanleiding van het onderzoek is dat het voor

basisscholen uit de gemeente Velsen onmogelijk is om zeventien keer vervoer naar het zwembad te

organiseren. De gemeente Velsen en de basisscholen uit deze gemeente hebben aangegeven dat er

geen geld is om dit te financieren. Zowel in de projectgroep als in de werkgroep is aangegeven dat het

huidige zwemaanbod het ZwemABC geen verdere op- of aanmerkingen betreft. Het ZwemABC

werkte uitstekend, echter is het na het wegvallen van de subsidie op het busvervoer niet meer mogelijk

om de leerlingen op te leiden tot een diploma. Een kind opleiden tot een diploma vergt namelijk

minimaal deze zeventien uren en het is niet mogelijk om de leerlingen op te leiden tot een diploma in

minder weken, uitzonderingen daargelaten. Doordat dit niet mogelijk is wordt de conclusie getrokken

af te stappen van het huidige ZwemABC. Gezien het feit alle partijen het nut en de toegevoegde

waarde zien van het schoolzwemmen zal het schoolzwemmen in een nieuwe vorm worden

aangeboden.

Het resultaat dat uit deze conclusie ontstaat is dat de nieuwe vorm aangeboden moet worden voor

meerdere klassen zodat de zorg betreffende het vervoer gedeelt kan worden over verschillende

klassen. Wellicht kunnen de hogere klassen wel op de fiets naar het zwembad De Heerenduinen

komen, waar het voor de lagere klassen niet mogelijk is.

Uit het onderzoek blijkt dat de schoolbesturen, die deel uitmaakte van de projectgroep, andere ideeën

en verwachtingen hebben dan de drie afgevaardigden die deelnamen aan de werkgroep.

Wanneer er in het vervolg gewerkt zal worden met zowel een projectgroep als een werkgroep is het

zorg om allen op één lijn te liggen. Het is belangrijk dat de communicatie tussen beide goed verloopt

en dat belangrijke beslissingen genomen in de overleggen teruggekoppeld naar de andere groep.

Om eventuele vragen en zorgen weg te nemen bij de scholen die mogelijk zullen optreden wanneer

schoolzwemmen nieuwe stijl wordt geimplementeerd wordt aanbevolen om op elke school een

presentatie te geven voor de leerkrachten die direct met het programma te maken zullen krijgen.

Verder wordt ten zeerste aanbevolen om één aanspreekpunt aan te wijzen van elke basisschool welke

verantwoordelijk zal zijn voor het schoolzwemmen. Vanuit het zwembad zal Winnifred Broekhuizen

dit aanspreekpunt zijn, zij was al eerder coördinator schoolzwemmen en heeft dus al verschillende

contacten met de basisscholen. Door te werken met één contactpersoon zal het er sneller

gecommuniceerd kunnen worden en eventuele besluiten kunnen sneller vastgesteld worden.

Na een half jaar is het verstandig om het schoolzwemmen te evalueren en te kijken naar het resultaat.

Wanneer het nieuwe concept positief wordt ontvangen door de basisscholen en anderen betrokken

wordt het aanbevolen om alle uren voor de periode erop gelijk te trekken. Wanneer mogelijk is zullen

alle basisscholen dan twee uur zwemmen en bestaat er geen onderscheid meer tussen de basisscholen.

27 | P a g i n a

11. Bijlage

12. Wanneer: Wat: Wie:

1e week september Desk research + werkplan

schoolzwemmen doornemen

Annelies Visser

2e week september 1

e overleg projectgroep Projectgroep

Vormgeven aan

onderzoeksrapport

Annelies Visser

3e week september Vormgeven aan

onderzoeksrapport

Annelies Visser

Field research Annelies Visser

4e week september Field research Annelies Visser

1e week oktober Vormgeven onderzoeksrapport Annelis Visser

Voorbereiden overleg Annelies Visser

2e week oktober 2

e overleg projectgroep

+ 1e overleg werkgroep

Notulen opstellen

Projectgroep

Werkgroep

Annelies Visser

Onderzoeksrapport Annelies Visser

3e week oktober Vormgeven aan schoolzwem

werkplan

Annelies Visser

4e week oktober Voorbereiden overleg

2e overleg werkgroep

Notulen

Annelies Visser

Werkgroep

Annelies Visser

1e week november Onderzoeksrapport Annelies Visser

Adviesrapport Annelies Visser

2e week november Adviesrapport Annelies Visser

3e overleg werkgroep

Notulen

Werkgroep

Annelies Visser

3e week november Onderzoek+ Adviesrapport

klaar

Annelies Visser

Protocol schoolzwemmen Annelies Visser

28 | P a g i n a

opstellen

4e week november Werkplan schoolzwemmen

klaar

+ presentaties opstellen voor

basisscholen

Annelies Visser

Annelies Visser + C. Speelman

December Presentaties houden Annelies Visser + C. Speelman