onderzoeksopdracht

het documentaire beeld

Samurai - rond 1000 A.D.Duidelijk is de strijdlust en heldhaftigheid in de pose van deze Japanse Samurai te zien. Goed bewapend en sterk getraind verdedigde hij een hoger doel, bijvoorbeeld de eer van zijn heer of de verdediging van land tegen rovers. Desondanks was het vooral de eervolle instelling die de Samurai kenmerkte. Een instelling die leidde tot een eenzaam bestaan benadrukt door de witte achtergrond voor deze ets.

M.C. Escher - 1950Als bouwkunde student flopte hij. Zijn geest vloog voorbij de codes en conventies van de bouwdiscipline om een onmogelijke wereld te creëren. In toenemende mate integreerde hij wiskunde in zijn tekeningen. De manier waarop hij zijn omgeving hercreëerde inspireerde velen, niet alleen in de architectuur en de wetenschap. Zijn grensverleggende expressie is kenmerkend voor snelle maatschappelijke ontwikkelingen in de 19e eeuw.

Kruistochten – rond 1200Geloof is in alle tijden reden voor oorlog geweest. Hierboven zweert een kapitein trouw af alvorens af te reizen naar het Heilige Land. Met als doel dit te bezetten en het katholicisme als superieur neer te zetten. Wat me opvalt aan dit beeld is ogenschijnlijke chaos in de mensenmassa. De nadruk gaat enigszins naar de in het wit geklede paus die bijna smekend de koning aanschouwt hiermee de heersende machtsverhouding duidend.

Columbus - 1492Ondanks de heersende angst voor een platte wereld, was de drang naar meer te groot. In de persoon van Columbus werd Amerika ontdekt. Afgebeeld als een held zet hij voet aan land. Zijn manschappen liggen al op de grond, graaiend naar goud. Terwijl de inboorlingen zich onderdanig aan zijn voeten werpen. Het besef dat de wereld letterlijk groter was dan gedacht beïnvloedde het denken van de gehele Westerse wereld.

9-11In een brandende hemel vliegt een stel samengepakte ogen zijn einde tegemoet. Hierheen geleid door Mr. Skull die precies lijkt te weten waar hij mee bezig is. De ogen hebben iets onschuldigs, zoals ze verbijsterd en in paniek aanzien hoe de dood hen bedrogen heeft.

VoetbalVoetbal, de sport van de massa die in veel opzichten buitenproportioneel is gegroeid. De kunstenaar lijkt dat beeld te willen vernietigen. Een omgevallen voetballer wiens gezicht tot een zwarte, anonieme vlek is verworden. Met een laatste wanhopige schop probeert hij een bloedende bal weg te trappen.

KinderarbeidVanachter een hek kijken kwetsbare ogen je aan. Gevangen en omringd door zware machines die zijn speelgoed zijn geworden. Zorg voor dit jonge kind is verdwenen. Vies geworden door stof houdt hij het monster van de economie draaiend.

BPEen natuurramp raakt ons allemaal. Het olielek lijkt ver weg plaats te vinden, maar de wereld is klein. Deze zwemmer zit er midden in. De smerigheid komt zo wel heel dicht bij.

Overstroming - 1963In een oogopslag is duidelijk waar dit over gaat. De woeste golven die tegen een dijk beuken, zeggen al genoeg. Pas daarna zie je in het donkere gedeelte achter in de foto de daken van huizen. De donkere lucht maakt de dreiging nog groter.

WaterDeze foto spreekt me aan omdat het verschillende verhalen vertelt. Het kan gaan om een overstroming in India of de nasleep van de tsunami. Tegelijk kan het ook een meisje zijn dat zich spelend in een modderige rivier gooit.

PostkoetsDe eerste inwoners van Amerika vervoerden zichzelf via de postkoets. Deze foto lijkt geposeerd door het grote aantal mensen. En de nette kledij en de vele dames op het dak. Dat roept wel de vraag op waarom ze poseren. Is dit de laatste rit en stappen ze over op de trein? Of is een bezoek van de koets zo zeldzaam dat het iedereen ermee op de foto wil?

BoerkaIn deze dagen is de boerka een politiek statement geworden. Het roept associaties op met islamisering, radicalisering en terrorisme. Daardoor vergeten we bijna dat ze gedragen worden door mensen net als iedereen. De vrouw die in de lens kijkt, maakt ons daar weer van bewust.

In aanbouwAmsterdam is op de schop. Het lijkt alsof er een bouwmanie heerst. De skyline wordt gevuld met kranen. Wat wordt er hier gebouwd? Dat wordt overgelaten aan de fantasie van de kijker.

DodenherdenkingDe witte obelisk laat zien dat we ons op de Dam in Amsterdam bevinden. Het grote scherm toont hoe de mensen staan opgesteld voor de dodenherdenking. Bezoekers arriveren nog steeds, vlak voordat de paniek uitbreekt.