AcademyINTER-PSY

Sint Maarten onderzoek 2014

Marleen Bezemer, Carl Blijd &

dr. Els Blijd-Hoogewys

info@inter-psy.nl

Inleiding

Sint-Maarten

Het Sint-Maartenfeest wordt op 11 november (de naamdag van Sint-Martinus) gevierd.

Vroeger was het een bedelfeest voor armen. Nu maken kinderen, in o.a. Groningen en

omstreken, lampionnen op school en zingen van deur tot deur Sint-Maartenliedjes in ruil voor snoep.

Aanleiding voor dit onderzoek

Er was eens … een Sint-Maartenfeest waarop er uitzonderlijk veel kinderen langskwamen.

Er kwamen meer dan 100 kinderen langs. Het snoep was niet aan te slepen. Wat opviel was dat meisjes meer gericht leken

op contact, terwijl jongens meer gericht leken op snoep.

Is dat inderdaad zo? En waarom?

Meisjes zijn contactgericht

Van jongs af aan wordt verwacht dat meisjes socialer en empathischer zijn (Goldman, 2013).

Moeders stimuleren hun dochters meer tot communicatie (Clearfield & Nelson, 2006).

Meisjes zijn meer dan jongens geneigd tot het vertonen van prosociaal gedrag (Blakermore e.a., 2009). Dit geslachtsverschil neemt toe met het ouder worden (Baillargeon e.a., 2011).

Zelfs meisjes met autisme (een contactstoornis) lijken vaak meer contactgericht dan jongens met autisme (Attwood, 2008).

Meisjes met autisme

Ze laten vaak meer sociale interesse zien dan jongens met autisme (Connellan e.a., 2000; Knickmeyer e.a., 2005).

Ze kopiëren vaak sociaal gedrag van leeftijdsgenoten (Attwood, 2008).

Toch hebben ze moeite om vriendschappen te onderhouden (Mc Lennan e.a., 1993).

Het camoufleren en compenseren van hun problemen kan er toe leiden dat een autismediagnose bij meisjes en vrouwen lang onopgemerkt blijft (Blijd-Hoogewys, 2014).

Jongens zijn beloningsgericht

Jongens zijn meer dan meisjes gericht op directe behoeftebevrediging (Chapple e.a., 2010).

Meisjes kunnen hun behoeftebevrediging beter controleren. Ze hebben een betere zelfbeheersing (Jo & Bouffard, 2014; Tao e.a., 2014).

De superieure zelfbeheersing bij meisjes zorgt er voor dat zij betere schoolresultaten hebben dan jongens (Duckworth e.a, 2015).

Vraag onderzoek

Is het contactgerichte van meisjes ook zichtbaar tijdens het lampion-zingen?

Hypotheses– Meisjes zijn meer contactgericht– Jongens zijn meer snoepgericht

Methode

Opzet onderzoek

Op 11-11-2014 hebben diverse collega’s van INTER-PSY kinderen geobserveerd die bij hen thuis aanbelden tijdens Sint-Maarten.

De volgende variabelen werden per kind bijgehouden op een, snel in te vullen, scoreformulier: leeftijd, geslacht, aantal kinderen in de groep en contact- of snoepgericht.

Proefpersonen & observatoren

Er waren 125 kinderen:– 67 jongens (M=8.13 jr; SD=2.76, min=3 jr, max=13 jr)– 88 meisjes (M=7.84 jr; SD=2.62, min=2 jr, max=13 jr)

Er waren 13 observatoren:– Medewerkers van INTER-PSY, een GGZ-instelling in

het Noorden van het land.

Protocol onderzoek (1/2)

“Als er kinderen bij je thuis aan de deur komen voor Sint-Maarten, vraag hen dan na het zingen, nog tijdens het geven van snoep, ...”– Hoe oud ben jij?– Indien het geslacht van het kind niet duidelijk is: Hoe

heet jij?– Indien je het geslacht van het kind dan nog steeds niet

kunt bepalen: Ben jij een jongen? of Ben jij een meisje? Vul gelijk na vertrek van het kind/groepje het

scoreformulier in.

Protocol onderzoek (2/2)

Scoringsformulier– Kruis aan jongen/meisje– Kruis aan: 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13 jaar– Kruis aan: contact of snoep– Kruis aan: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10 in groep– Opmerkingen

Contact- vs. snoepgericht

Voorbeelden van gericht zijn op contact: – Kind zegt hallo, kind gaat in op vragen, kind kijkt

naar je reactie op het liedje, kind lacht naar je, kind kijkt naar je, kind neemt afscheid, …

Voorbeelden van gericht zijn op snoep:– Kind raffelt liedje af, kind pakt snoep snel en is

weer weg

Resultaten

Groepsgrootte

De kinderen kwamen alleen of in een groepje. De groepjes wisselden van 2 tot 6 kinderen.

De meeste kinderen kwamen in een klein groepje (M=2.95 kinderen, SD=1,38). – Een logistische regressieanalyse liet zien dat er

geen effect was van geslacht of leeftijd op de groepsgrootte.

Jongens vs. meisjes Jongens zijn meer snoepgericht dan meisjes: – 58% van de jongens is snoepgericht, 72% van de

meisjes is contactgericht.– Zie de kruistabel hieronder (X2=13.94, p<.001).– Een logistische regressie liet zien dat geslacht een

significante voorspeller is voor snoep- dan wel contactgerichtheid (niet leeftijd of groepsgrootte).

Snoepgericht Contactgericht TotaalJongens 39 28 67Meisjes 25 63 88Totaal 64 91 155

Discussie

Bij het lampion-zingen tijdens Sint-Maarten blijken meisjes contactgerichter en blijken jongens snoepgerichter.

Contact dan wel snoepgericht zijn, is niet afhankelijk van de leeftijd van het kind of van de groepsgrootte waaraan het deelnam.

Conclusie

Anekdotes: trucs om meer snoep te krijgen

Drie jongens komen na het 1e bezoek, nogmaals langs bij hetzelfde huis, maar nu met capuchon op en met de rug naar de huiseigenaar en zingen hetzelfde liedje. – De mannelijke huiseigenaar vond dit stoer en

beloonde dit gedrag. Een meisjes vraagt of ze een extra snoepje

mag nemen, voor haar zieke broertje thuis …– De vrouwelijke huiseigenares vond dit schattig.

Beperkingen van het onderzoek

Dit is geen experimenteel onderzoek, waarbij condities gecontroleerd konden worden.

Factoren als soort snoep en eigenschappen van de snoepgevers zijn ook niet onderzocht.

Vervolgonderzoek is aangewezen. Dit dient gezien te worden als een eerste

verkennend onderzoek.

Hoe zelfbeheersing verbeteren?

Zie filmfragment Sesamstraathttps://www.youtube.com/watch?v=9PnbKL3wuH4