Nieuwe tijden in onderwijs en opvang

kans of bedreiging?

Personeelsdag Prisma19 mei 2010Adri van Os

Programma

1.Presentatie• Trends en maatschappelijke ontwikkelingen• Begrippen BS/ DA/ IKC/ Sterrenschool• Toekomst naar IKC• Andere school- en opvangtijden – welke mogelijkheden?

2. Vragen /discussie n.a.v. presentatie3. Argumenten voor en tegen vanuit

verschillende perspectieven

Trends

• Kinderen als kind– ict vaardiger– Dikker /minder

bewegen– Steeds complexer

leven

• Kinderen als leerling– Populatie krimpt en

wordt heterogener– Leer- en

ontwikkelingsproces verandert ( zorg op maat)

– Meer aandacht voor overgangen ( voorschools – school –bso – vo etc.)

Trends

• Ouders– Gemakzoekende en/ of kritische consument– Werken steeds meer (doel =2x4 dagen)– Hebben hoge verwachtingen – Relatie ouders/ kind verandert

Trends onderwijs

• Lesmateriaal– Kwaliteit lesmateriaal– Behoefte aan meer

variatie– Ontwikkeling

lesmateriaal traag– Steeds meer digitaal

• Personeel– Samenstelling

verandert– Schaarste aan

leerkrachten– Houding lkr. verandert– Capaciteiten lkr.

verandert – Werk lkr verandert

Trends onderwijs• Schoolorganisatie

– Groter– Teruggang onafhankelijke

organisaties– Inzet ict neemt toe– Levert steeds meer

producten– Levert steeds meer aan

grotere doelgroepen– Management complexer

• Onderwijsbeleid– Toezicht en toetsing

intensiever– Jeugdzorg en onderwijs

dichter bij elkaar– Overheid maakt

management complexer– Financiering minder

fijnmazig

Maatschappelijke ontwikkelingen• Vergrijzing en ontgroening• Participatie vrouwen arbeidsproces• Operatie Jong• Passend Onderwijs / Zorg op Maat• Locale Educatieve Agenda (VVE)• Dagarrangementen (WPO)• Centrum Jeugd & Gezin• Harmonisatie PSZ binnen WK (KDV)• Een rijk programma voor ieder kind ( advies

Onderwijsraad )• Uitwerking concept Sterrenschool• Werkagenda voor regering• Taskforce Opvang en Onderwijs

Werkagenda voor regering1. Experimenteer en pak ruimte 2. Ontwikkel werkzame modellen3. Herdefinieer BSO-TSO-PSZ-KO-PO4. Voer nieuwe schooltijden in5. Onderzoek effecten samenwerking6. Ontwikkel integrale bedrijfsmodellen7. Maak combinaties makkelijker uitvoerbaar8. Bundel krachten-beleid-middelen9. Versterk multifunctionele accomodaties10. Zet stip op de horizon

Enkele cijfers

• 55 % 0-2 jaar bezoekt formele KO• > 80 % van peuters 2-4 bezoekt PSZ/ KO• 17% 4-12 jaar bezoekt BSO; verwachte

groei naar 55 %, op termijn 80 %!• In onderwijs tot 2020 ruim 260.000

vacatures i.v.m. vergrijzing• Ruim 70 % van vrouwen werkt ( deeltijd!)

Voorstellen Taskforcekinderopvang/ Onderwijs

1. Integreer geldstromen PSZ,KO,VVE tot integrale voorzieningen en programma’s voor 0-4 jarigen

2.Geef ieder kind vanaf 2-12 jaar recht op 3 dagdelen KO om een doorgaande ontwikkelingslijn van alle kinderen mogelijk te maken

3. Handhaaf de huidige regeling vanuit WKO4. Streef naar integrale kindcentra voor 0-12 jarigen met

dagarrangementen en ruime openingstijden. Kernpartners: onderwijs en opvang maar ook sport, cultuur,jeugdzorg en welzijn. Aansluiting KO en onderwijs is van groot belang gericht op doorgaande ontwikkelingslijnen.

5. Streef naar combi-functies in KO en onderwijs.6. Ontwerp een landelijk programma tot het wegnemen van wettelijke

en andere belemmeringen om integrale voorzieningen te bevorderen.

Veranderd denken

• Van eigen belang naar collectieveverantwoordelijkheid

• Van geïsoleerd naar samenhang: denken vanuit het totaal

• Van incidenten naar structurele koppeling van diverse kernactiviteiten

• Van vrijblijvend naar structurele samenwerking• Van samen werken naar steeds meer

samenwerken/ samengaan

Begrippen (1)

• Brede School ( BS) 0-12 jaar – Samenwerkend netwerk rondom kinderen en

hun ouders– Zorgt voor thuisnabije zorg – hulp- onderwijs-

opvang- vrije tijd– Levert bijdrage aan sociale cohesie en

leefbaarheid in de wijk/ buurt

Begrippen (2)

• Dagarrangement ( DA) 4-12 jarigen– Wettelijke verplichting voor onderwijs– Aansluitend programma van onderwijs-

opvang- vrije tijd – 11 uur per dag; 5 dagen p.w.; 52 weken– Arbeidsmarktinstrument combinatie werk-

arbeid

Begrippen (3)

• Multifunctionele accommodatie ( MFA=MFC)– Allerlei voorzieningen onder één dak –

bedrijfsverzamelgebouw)– Ruimten en voorzieningen zijn te delen en

samen te gebruiken– Vaak centraal in de buurt/ wijk

Begrippen (4)

• Sterrenschool– Werk- en denkmodel voor PO voor 21e eeuw– Vijf sterren

• School is hele jaar open• 1 adres voor alle kinderdiensten vanaf 0 jaar• Maatwerk voor ieder kind• Uitblinken in rekenen, taal en lezen• Binding met de buurt

Begrippen ( 5)

• Integraal Kindcentrum (IKC) 0-12/14 jaar– Alles onder één dak– 1 integrale visie en aanpak– 1 integrale pedagogisch / didactische aanpak– 1 passend ontwikkelingsaanbod voor elk kind– 1 integraal totaal dagarrangement– 1 integraal management– 1 loketfunctie voor alle diensten– Integratie van 4 O’s onderwijs-opvang-opvoeden-

ontspanning tot brede ontwikkeling van elk kind

Brede School/ Dagarrangement/ integraal kindcentrum

The whole child approach

- Samenhang leeromgevingen zorgen voor grotere ontwikkelingskansen van kinderen

OnderwijsOpvang

OpvoedenOntspanning

10 belangrijke criteria (1)

1. Gezamenlijke visie■ Vanaf start - samen – gelijk – gelijkwaardig - open

2. Kind centraal■ Psychologische leeftijd/kansen/mogelijkheden/wensen

3. Ouders betrekken ■ Antwoord geven op “echte”vragen van ouders/klanten

4. Maatwerk in de wijk, gemeente■ Locaal integraal jeugdbeleid, wijkaanpak, sociale cohesie

5. Multidisciplinaire samenwerking■ Verschillen maken het geheel complementair

10 belangrijke criteria (2)

6. Doorgaande lijnen■ Onderscheid 0 – 4 , onder-, midden- en bovenbouw

7. Professionele houding■ Iedereen mag mee doen, maar wel met duidelijke

kernwaarden : onderwijs, opvang, zorg, welzijn

8. Structurele aanpak■ Haal- en betaalbaar, onderdeel van brede aanpak

9. Geschikte en beschikbare ruimte■ Autonoom, gedeeld en gezamenlijk

10.Zichtbaar maken van de resultaten■ Geen vrijblijvendheid, maatschappelijk rendement!

Dagarrangementen

dagarrangement 2860onderwijs 940

opvang - vrije tijd 1920dagarrangement 52 * 5 * 11 = 2.860

Modellen voor nieuwe schooltijden ( 1)

• Vijf gelijke dagen model– Vijf identieke schooldagen – Aaneengesloten blok onderwijs ( 8.00- 14.00

of 8.30 -14.30)– Lunch met leerkrachten in de groep– Tijdstip VSO afhankelijk van startmoment – Aanvang BSO /opvang aansluitend aan

onderwijstijd

Modellen voor nieuwe schooltijden ( 2)

• Bioritme model– Aansluiten aan bioritme van kinderen ( 10.00-

12.00 leren/ presteren en 14.30 -16.30 uur herhalen/ repeteren)

– Lange middagpauze van 12.00 -14.30 uur ( eten,rusten, sport- en spel, kunst- en cultuuractiviteiten) – verantwoording opvang

– Leerkrachten gebruiken lange middagpauze voor voorbereiding, vergadering , bijscholing etc.

Modellen voor nieuwe schooltijden ( 3)

• 7 tot 7 model – Benadering als Integraal kindcentrum – Aaneengesloten programma met afwisseling

in blokken onderwijs, sport en ontspanning– Één organisatie/ team van medewerkers

vanuit verschillende disciplines – Één pedagogisch didactische visie/ aanpak– Één loket voor ouders – 52 weken p.j. open– Alle voorzieningen onder één dak

Herontwerp ( out of the box!)

• Samen• Vraaggestuurd• Vernieuwend• Vormgeven

Spelend lerenLerend spelen

IKC = zwaluwstaarten van beleid en uitvoering

» Alles onder één dak – één organisatie» 1 integrale pedagogisch didactische visie en

aanpak» 1 passend ontwikkelingsaanbod voor elk

kind» leren = ontwikkelen» binnen- en buitenschools leren vervaagt

Centrale vraag!!

Waarom willen we dit ?Waar toe doen we dit?

Aan de slag met argumenten vanuit verschillende perspectieven

Doel: Een eerste verkenning van meningen, standpunten, openstaande vragen etc.

Werkwijze: Verzamel argumenten voor en tegeneen IKC vanuit verschillende perspectieven:- kind- ouder- opvang- onderwijs

Argumenten voor en tegen vanuit verschillende perspectieven

• Een eerste verkenning van meningen, standpunten, openstaande vragen etc.

• Werkwijze:- Kies uit de categorieën kinderen, ouders,

leerkrachten- Welke argumenten voor- en tegen zijn meest relevant

per categorie? Top 3 - Uitwisseling van de top 3 argumenten per categorie- Conclusies uit deze uitwisseling

Meer informatie

Adri van OsManagement & Organisatie

Ondersteuning

a.os7@upcmail.nl06-21458078