Onderwijs in Transitie: wat is geschikte strategie?
-
Upload
janrotmans -
Category
Education
-
view
477 -
download
0
description
Transcript of Onderwijs in Transitie: wat is geschikte strategie?
Onderwijs in Transitie: wat is geschikte strategie?
Jan Rotmans
Utrecht, 24 februari 2014
www.twitter.com/janrotmans
Onderwijs in Transitie
Onderwijs zit in een Kramp
dwang en drang
scholen gevangene van systeem
tuchtiging van toetsing
Kernprobleem in het Onderwijs
mensen staan in dienst van de structuur
leerlingen zijn onderwijsconsumenten
scholen zijn onderwijsfabrieken
Persistente Probleem in Onderwijs
continue vernieuwing van lesmethodieken
bureaucratisering en schaalvergroting
controle en beheersing
uniformisering en standaardisering
efficiency-instellingen die concurreren
Persistente Probleem in Onderwijs
mens en systeem zijn vervreemd van elkaar
verbroken verbindingen tussen:
leraar en leerling
school en leerling
monitoring en werkelijkheid
imago school en identiteit school
Verbroken Verbinding
kennisoverdracht tussen leraar en leerlingpassie, aandacht, bezieling
is verworden tot
overdracht tussen onderwijsproducent & consumentdoelmatigheid, efficiency, onderwijsmethodiek
Afleren
leerlingen worden gedisciplineerd
groeien niet in hun ontwikkeling
mogen niet falen
afleren
Universiteiten
onderwijsfabrieken
leerlingen zijn onderwijsconsumenten
outputfinanciering
onderwijs ondergewaardeerd
mono-disciplinair
silo-structuur
Hoge Scholen
ondermaatse kwaliteit
devaluatie diploma’s
schaalvergroting en fusering
bureaucratie & overhead
stimulerend en motiverend
onderwijs in dienst van ondersteunende diensten
Voortgezet Onderwijs
kwaliteit taal- en rekenonderwijs
voortijdige schooluitval
zeer zwakke scholen
kennis versus compenties
leraren onvoldoende gestimuleerd
holistisch principe ontbreekt
Middelbaar Beroeps Onderwijs
hoge uitval leerlingen
kloof met arbeidsmarkt
niet transitierijp
studenten onvoldoende uitgedaagd
docenten timulerend en motiverend
MBO groter probleem dan arbeidsmarkt
Basis Onderwijs
uniformisering & standaardisering
overvolle klassen
unieke leerling niet erkend
CITO-terreur
kwaliteit leraren
bureaucratie
Onderwijssysteem is niet
toekomstbestendig
Onderwijs 3.0
Transitie Onderwijs
transitie van het onderwijs is noodzakelijk
van naar
standaard diversiteit
bureaucratisch flexibel
rendement kwaliteit & ruimte
Uitgangspunten van Onderwijs 3.0
leerling specifiek
leraar en leerling centraal
balans tussen kennis- & competenties
ruimte voor professional
stimulerend en motiverend
met zo weinig mogelijk overhead
Hoe Werken transities?
Transitie
fundamentele verandering van structuur, cultuuren werkwijzen op systeemniveau
structuur: institutionele opbouw, economischestructuur, fysieke structuur
cultuur: gedeelde beelden, waarden,paradigma’s en perspectief
werkwijzen: routines, regels, gedrag
fundamentele omslag in denken, organiseren, handelen
regime: dominante structuur, cultuur en werkwijzen met macht en gevestigde belangen
niche: opkomende, afwijkende structuur, cultuur en werkwijzen op klein schaalniveau
niche wil macht ontwikkelen en het bestaande regime overnemen; regime beschermt zich daartegen door deniche onschadelijk te maken of op te nemen
transitie = regime-wisseling = machtswisseling
Transitie = Machts Wisseling
Binnen versus Buiten Regime
een transitie mislukt als de structurele veranderingvanuit het regime plaatsvindt met alleen regime-partijen
‘een kalkoen zal zichzelf niet slachten’
een transitie mislukt als de structurele verandering vanuit niches plaatsvinden met alleen niche-partijen
‘muis en olifant stampen samen op de brug’
een transitie kan lukken als niche-partijen en veranderingsgezinderegime-spelers elkaar vinden en gaan samenwerken
Transitie Zorg
structuur: machtig zorgregimewijdvertakt en diep geworteldspecialisatie
cultuur: ‘artsen’cultuursterke autonomie en grote autoriteitgesloten, naar binnen gekeerd
werkwijzen: klacht-diagnose georiënteerd ‘Kurieren am Symptoom’specialisatie
medische maakbaarheid staat centraal
Onderwijs Regime
Regime in Onderwijsland
onderwijsraad ministerie OCW onderwijsinspectie
branche-organisaties onderwijsbonden
managerskaste
onderwijsorganisaties
besturenorganisaties bovenbestuurlijke samenwerking lerarenopleidingen
Regime in Onderwijsland
wijdvertakt en fijnmazig
dicht en hecht netwerk
is er een niche-regime?
waar bestaat dat uit?
Hoe kunnen we de
transitie versnellen?
macht = vermogen om hulpbronnen te mobiliseren voor een bepaald doel
hulpbronnen mensen, kennis, grondstoffen, materialen infrastructuur, lobbykracht, fondsen, geld
transformatieve macht herverdeling van hulpbronnen
Nieuwe Macht Nodig
nog meer kennis delen met elkaar
alles wordt ‘open source’
delen van kennis wordt machtsfactor
Kennis Delen
meer verbindingen realiseren
tussen projecten, mensen, organisaties
zijn 1000 verbinders per jaar nodig
nieuwe verdienmodel voor verbinden?
Verbinden
hybriditeit is manifestatie van kanteling
samenwerking grote bedrijven en entrepreneurs
koplopers hebben grote bedrijven nodig
grote bedrijven hebben koplopers nodig
Hybride Samenwerking
lobbykracht is essentie van nieuwe macht
vanuit gemeenschappelijk belang
vergt competenties, kennis en expertise
Lobbykracht
It is the process, stupid!
in wat voor samenleving willen we leven?
waar verdienen wij ons geld mee over 20 jaar?
geen blauwdruk, maar stip op de horizon
consistent beleid over langere periode
Visie, Strategie, Actie
Leiderschap
kantelaars: koplopers die sector/branche/domein/regio laten kantelen
uitzonderlijke mensen
inhoudelijk, organisatorisch, empathisch, authentiek