Onderdeel jacht en prooi

27
DEEL 8 BIOTISCHE RELATIES Onderdeel jacht en prooi

Transcript of Onderdeel jacht en prooi

DEEL 8

BIOTISCHE RELATIES

Onderdeel jacht en prooi

Inhoud 3 Korte toelichting

4 Jager-prooi-relaties

5 Ontdek stap voor stap!

6, 7 Lepus americanus en Lynx canadensis

8 Reproductive rates & prey eaten per predator

9 Wiskundig via de Lotka-Volterravergelijking

10 Game theory: hawk-dove game of fighting

11 Strategische varianten met sociale elementen

12 Bourgeois strategie geïllustreerd door bonte zandoogjes vechtend voor zonnige paringsplaats

13 Pokerende bidsprinkhaankreeften

14 Optimale jachttheorie – Video scholekster

15 Het uitsterven van de Neanderthaler-specialist

16 Vb. van een specialist – de iiwi (Vestiaria coccinea)

17 Profabiliteit van de prooi is meer dan de energie

18 Coöperatieve jacht als ‘evolutionary stable strategy’

19 Coöperatieve jacht maakt sociale evolutie mogelijk

20 Een optimale jachttechniek bij schaarste prooi

21 Sonar en teamwork drijven scholen in het nauw

22 Tandbaarzen nodigt reuzenmurene uit op jacht

23 Op land lokt de grote honingspeurder de honingdas

24 Vloeibare sociale organisatie bij vampiervleermuizen

25 – 27 Referenties

Korte toelichting

De onderdelen van ‘Deel 8 Biotische Relaties’ waarvan ‘Jacht en prooi’ het eerste deeltje is, zijn vooral toepassingen, verdiepingen, uitwijdingen en

illustraties met weinig concrete uitleg

U kan er zelf vele wegen mee uit – u kan kiezen via de referenties of het hoofdwerk, via de vele links de

inhoud te benaderen of gewoon genieten van het verhaal en het beeldmateriaal

De referenties vindt u achteraan

De IUCN-status van de betrokken diersoorten is aangegeven, indien deze bedreigd zijn

Links naar videofragmenten of animaties

Jager-prooi-relaties

Belangrijk voor ecologische of economische impact?

‘Human hunters help no species’ Edward O. Wilson

Reproductive rates & prey eaten per predator

Game theory: hawk-dove game of fighting

Bij ‘stable evolutionary equilibrum’ is ‘fitness’ van duif en havik gelijk In dit voorbeeld waarbij V=2 en C=10, maken havikstrategieën 20%

(=p) en duifstrategieën 80% uit van de populatie (p = V/C)

Strategische varianten met sociale elementen

‘Selfishness’ is het criterium voor de keuze van strategie in de

‘Game theory’

Bourgeois strategie geïllustreerd door bonte zandoogjes vechtend voor zonnige paringsplaats

Een bluffende bidsprinkhaankreeft schrikt een belager af om de holte te verdedigen waarin ze vervelt

Neogonodactylus bredini

Pokerende bidsprinkhaankreeften

Vluchten Verschuilen, belager geeft op

De belager dringt binnen Dreigen en overwinnen

E/h = profabiliteit prooi

E = energie die een prooi verschaft

h = behandelingstijd van de prooi

Een grote mossel levert de scholekster

(Haematopus ostralegus) meer energie

h is ook hoger - een grote mossel vraagt meer tijd

om open te breken

De mossel van gemiddelde grootte heeft de

grootste profabiliteit

Optimale jachttheorie – Video scholekster

Als E1/h1>E2/h2 wordt prooi 2 gegeten als E2/h2>E1/(h1+S1) *

S1 is de zoektijd voor prooi 1

*omgezet: S1>[(E1h2)/E2] – h1, met een drempel-S1 voor generalisten en een lagere S1 voor specialisten van prooi 1

Het Neanderthalers-dieet was minder flexibel, waardoor ze 30 000 jaar geleden door de cro-magnonmensen werden verdreven

Het uitsterven van de Neanderthaler-specialist

Ook in andere context vullen specialisten hun niche perfect in

Ze zijn gevoelig aan verandering van hun omgeving

De iiwi verkiest de lehua nadat de lobeliapopulatie sterk achteruitging

Sinds 1600 zijn 16 van de 39 soorten Drepanididae uitgestorven

Vb. van een specialist – de iiwi (Vestiaria coccinea)

Lehua (Metrosideros polymorpha) )

Sommige prooien waarschuwen voor hun oneetbaarheid

Een giftige prooi is vaak fel gekleurd of door mimicry vermomd

Oneetbaarheid of giftigheid zorgen voor een hogere behandelingstijd

Profabiliteit van de prooi is meer dan de energie

Gestreepte skunk (Mephitis mephitis))

Een ‘evolutionary stable strategy’ (ESS) is een strategie die niet kan verdrongen door een afwijkende strategie

Natuurlijke selectie voorkomt dat een ESS wordt doorbroken

Een populatie jaagt coöperatief als 2 of meer individuen meer succes hebben op een (grotere) prooi dan bij individuele jacht

Coöperatieve jacht als ‘evolutionary stable strategy’

Afrikaanse wilde hond (Lycaon pictus), EN – IUCN 2000 Wildebeest (Connochaetes gnou)

Cheating van wijfjes is een ESS door de kost van verlies van de baby

Drivers, blockers, chasers en ambushers verdelen de buit in de groep

Coöperatieve jacht maakt sociale evolutie mogelijk

Chimpansee (Pan troglodytes) Procolobus sp., beide EN IUCN 2008

Met gekrijs geven woestijnbuizerds (Parabuteo unicinctus) de start van de jacht op prooien groter dan zichzelf

De prooi insluitend worden ze de leeuwen van de woestijn genoemd

Een optimale jachttechniek bij schaarste prooi

‘Drivers’ gooien U-vormige muren van modder op

De prooivissen kiezen in verwarring de slechtse weg uit en springen in de lucht

‘Barriers’ dringen het slachtveld binnen en

hebben enkel hun bek te openen

In minder modderige habitats produceert de

aanjager schokgolven met de staart waardoor de

prooien even effectief uit het water worden geslagen

Sonar en teamwork drijven scholen in het nauw

Als de baarzen (Plectropomus pessuliferus) hongerig zijn geven ze de murene (Gymnothorax javanicus) visuele signalen om holtes te

verkennen waar zij zelf niet bij kunnen – it’s a fishy deal

De murene boekt weinig succes zonder baars om hem te leiden

Tandbaarzen nodigt reuzenmurene uit op jacht

Op land lokt de grote honingspeurder de honingdas

De vogel kan niet bij de raten en krijst de das de weg er naartoe Interspecifieke coöperatieve jacht is zeldzaam maar op en top ESS!

Indicator indicator

Mellivora capensis

Vampiervleermuizen (Desmodus rotundus) kunnen geen 60 uren zonder bloed, waardoor een jong bij de moeder of een

ander vrouwtje met likjes bij de vleugel solliciteert voor bloed

Deze zeldzame vorm van altruïsme zorgt voor een betere overlevingskans van de hele populatie en wordt in stand

gehouden door het proces van natuurlijke selectie

Vloeibare sociale organisatie bij vampiervleermuizen

Toemaatje – chimpansee gooit prooi uit de boom

Referenties 3 http://www.slideshare.net/Ecologie12/deel-8-biotische-interacties

4 http://www.eea.europa.eu/data-and-maps/figures/trends-in-spawning-cod-biomass-and-in-fishing-mortality

5 http://www.bbc.co.uk/schools/gcsebitesize/science/edexcel_pre_2011/environment/populationsandpyramidsrev5.shtml

6 http://www.mhhe.com/biosci/genbio/tlw3/eBridge/Chp30/animations/ch30/predator_prey_interaction.swf

7 http://cdn2.arkive.org/media/A7/A730E596-5644-4546-BFEC-DD6E659F8404/Presentation.Large/Canada-lynx-with-snowshoe-hare-prey.jpg

8 http://nortonbooks.com/college/biology/animations/ch34a03.htm

9 http://nl.wikipedia.org/wiki/Lotka-Volterravergelijking http://www.math.psu.edu/tseng/class/Math251/Notes-Predator-Prey.pdf http://mathinsight.org/applet/lotka_volterra_versus_time_population_display http://www.hhofstede.nl/modules/prooiroofdier.htm

10 https://www.youtube.com/watch?v=OmwERBoeLZU

10, 11 http://en.wikipedia.org/wiki/Evolutionarily_stable_strategy

12 https://www.youtube.com/watch?v=Uwtm_B3YB38 http://evolution.berkeley.edu/evolibrary/article/0_0_0/mantisshrimp_08

13 http://evolution.berkeley.edu/evolibrary/article/0_0_0/mantisshrimp_08

Referenties 14 http://www.arkive.org/oystercatcher/haematopus-ostralegus/video-

01.html http://en.wikipedia.org/wiki/Optimal_foraging_theory

15 http://thescientistgardener.blogspot.be/2009/11/omnivores-advantage.html http://nl.wikipedia.org/wiki/Neanderthaler http://www.huffingtonpost.com/2013/03/05/rabbits-neanderthal-extinction-early-humans-prey_n_2807210.html http://en.wikipedia.org/wiki/Optimal_foraging_theory http://io9.com/5854582/neanderthals-were-enjoying-the-finer-things-in-life-250000-years-ago

16 http://www.aloha-hawaii.com/hawaii/iiwi/ http://www.futureblind.com/2011/07/generalists-vs-specialists-and-the-specialists-dilemma/ http://en.wikipedia.org/wiki/Hawaiian_honeycreeper http://en.wikipedia.org/wiki/Metrosideros_polymorpha http://en.wikipedia.org/wiki/%CA%BBI%CA%BBiwi http://franslanting.photoshelter.com/image/I0000Qu1AkTRr2h8 http://ibc.lynxeds.com/family/hawaiian-honeycreepers-drepanididae

17 http://en.wikipedia.org/wiki/Optimal_foraging_theory https://www.youtube.com/watch?v=VZwlKANA43w&index=5&list=PLbPhJdEXzeOjsLHhLrWVXD8c1d37t0cX1 http://jaymanntoday.ning.com/profiles/blogs/may-21-2013-weekly-blog-about

18 http://www.arkive.org/african-wild-dog/lycaon-pictus/video-08e.html http://www.arkive.org/african-wild-dog/lycaon-pictus/image-G4168.html http://en.wikipedia.org/wiki/Cooperative_hunting

Referenties 19 https://www.youtube.com/watch?v=309_ceqWkmg

http://en.wikipedia.org/wiki/Common_chimpanzee http://en.wikipedia.org/wiki/Cooperative_hunting http://www.animal-dino.com/wild_kingdom.html http://en.wikipedia.org/wiki/Red_colobus

20 http://www.raptorrehab.org/harris-hawk.html http://manu1.deviantart.com/art/harris-hawk-chase-78152391 http://en.wikipedia.org/wiki/Cooperative_hunting#Aplomado_falcons http://www.dailymotion.com/video/x2mrze8

21 http://en.wikipedia.org/wiki/Cooperative_hunting https://www.youtube.com/watch?v=AxuyLLhumpo http://en.wikipedia.org/wiki/Bottlenose_dolphin http://en.wikipedia.org/wiki/Shoaling_and_schooling

22 https://www.youtube.com/watch?v=kn5Vhr9Tz7I http://www.animal-dino.com/wild_kingdom.html http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17147471

23 http://www.agefotostock.com/en/Stock-Images/Rights-Managed/DAE-15006333 https://www.youtube.com/watch?v=D544WoTj5qI http://en.wikipedia.org/wiki/Greater_honeyguide http://nl.wikipedia.org/wiki/Honingdas http://animaldiversity.org/accounts/Mellivora_capensis/

24 http://www.life.umd.edu/faculty/wilkinson/Wilkinson90SciAm.pdf https://www.youtube.com/watch?v=rZTAW0vPE1o http://www.arkive.org/chimpanzee/pan-troglodytes/video-sc08d.html

Achtergrond: http://www.arkive.org/predator-prey/image-G15944