OND20100415 GRP Borne def...DHV B.V. Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan 18 oktober 2010,...
Transcript of OND20100415 GRP Borne def...DHV B.V. Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan 18 oktober 2010,...
Gemeentelijk Rioleringsplan 2011 t/m 2016
Verbreed GRP voor Borne
Gemeente Borne
oktober 2010
definitief GRP
Gemeentelijk Rioleringsplan 2011 t/m 2016
Verbreed GRP voor Borne dossier : C9781-01.001
registratienummer : ON-D20100415
versie : 4
Gemeente Borne
oktober 2010
definitief GRP
© DHV B.V. Niets uit dit bestek/drukwerk mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt d.m.v. drukwerk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande
schriftelijke toestemming van DHV B.V., noch mag het zonder een dergelijke toestemming worden gebruikt voor enig ander werk dan waarvoor het is vervaardigd.
Het kwaliteitssysteem van DHV B.V. is gecertificeerd volgens ISO 9001.
DHV B.V.
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan 18 oktober 2010, versie 4
ON-D20100415 - 1 -
INHOUD BLAD
SAMENVATTING 3
1 INLEIDING 7
1.1 Waarom een Gemeentelijk Rioleringsplan? 7
1.2 Procedure 7
1.3 Leeswijzer, de gemeentelijke zorgplichten gesplitst 8
1.4 Positie van riolering binnen het watersysteem 9
2 EEN KORTE TERUGBLIK 11
3 DE HUIDIGE SITUATIE 17
3.1 Het rioolstelsel anno 2010 17
3.2 Kenmerken rioolstelsel 18
3.3 Beheer en onderhoud 19
3.4 Hydraulisch functioneren van het rioolstelsel 19
3.5 Gevolgen voor het milieu 20
3.6 Nieuwbouw 20
3.7 Vergunningen 20
3.8 Van rioolrecht naar rioolheffing 21
4 ZORGPLICHT AFVALWATER 23
4.1 Inleiding zorgplicht afvalwater 23
4.2 Kwaliteit oppervlaktewater 23
4.3 Ongezuiverde lozingen in het buitengebied 24
4.4 Toekomstige afvalwaterlozingen 25
4.5 Beheer en onderhoud 25
4.6 Vergunningen en monitoring 28
4.7 Samenwerking 28
5 ZORGPLICHT HEMELWATER 29
5.1 Inleiding zorgplicht hemelwater 29
5.2 Wijze van hemelwaterafvoer in Borne 29
5.3 Hemelwateroverlast 30
5.4 Afkoppelen 32
5.5 Accenten bij nieuwbouw 33
5.6 Communicatie naar de gebruikers 34
6 ZORGPLICHT GRONDWATER 35
6.1 Inleiding zorgplicht grondwater 35
6.2 Invulling grondwaterzorgplicht Borne 36
6.3 Grondwaterzorgplicht toegepast in Borne 38
6.4 Waterloket 39
6.5 Conclusies zorgplicht grondwater 39
7 SAMENVATTING MAATREGELEN 41
DHV B.V.
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan 18 oktober 2010, versie 4
ON-D20100415 - 2 -
8 VERBREDE RIOOLHEFFING, WAT IS ER NODIG 43
8.1 Lopende kapitaallasten voor investeringen t/m 2010 43
8.2 Nieuwe investeringen planperiode 44
8.3 Exploitatielasten 44
8.4 Uniformeren tariefklassen 45
8.5 Ontwikkeling rioolheffing 45
8.6 Formatiecheck 48
9 COLOFON 49
BIJLAGEN
1 ONTWIKKELINGEN IN HET WATERBELEID
2 KOSTENDEKKINGSPLAN
3 FUNCTIONELE EISEN, MAATSTAVEN EN MEETMETHODES
4 BEGRIPPENLIJST
5 AFKOPPELKANSENKAART
6 GEREALISEERDE AFKOPPELING
7 THEORETISCH BENODIGDE FORMATIE
8 PERSONELE MIDDELEN
DHV B.V.
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan 18 oktober 2010, versie 4
ON-D20100415 - 3 -
SAMENVATTING
Zoals beschreven in de Wet Milieubeheer dient iedere gemeente te beschikken over een actueel en
vastgesteld Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP). Een groot verschil met het vorige GRP wordt gevormd
door de genoemde nieuwe zorgtaken die per 1 januari 2008 aan de gemeenten zijn opgedragen. Het
gemeentelijk beleid omtrent deze twee nieuwe zorgplichten (voor grondwater en de inzameling van
hemelwater) dient vóór 2013 in het GRP verankerd te zijn. Wanneer, in een GRP beschreven is hoe
invulling wordt gegeven aan de nieuwe zorgtaken (zoals in voorliggend plan), spreekt men van een
Verbreed GRP.
Een korte terugblik
De afgelopen periode is de gemeente Borne voortvarend te werk gegaan met uitvoering van maatregelen
om de vuiluitworp van het rioolstelsel verder te verminderen (in het kader van de basisinspanning). Dit is
vooral bereikt door verhard oppervlak af te koppelen van de riolering en door de aanleg van
bergbezinkbassins. Door met name in te zetten op afkoppeling kiest de gemeente voor bronmaatregelen
die naast het behalen van de basisinspanning ook zorgen voor een robuuster systeem (waardoor
wateroverlast nu en in de toekomst beperkt wordt).
Problemen met wateroverlast (bij extreme buien) hebben zich voornamelijk voorgedaan in de omgeving
van de Van Bemmelstraat (Wensink Noord), het centrum van Borne, industrieterrein Molenkamp, de
Planetenbuurt, in de omgeving van de Casimirschool en in de Hoofdstraat in Zenderen. Tijdens de hevige
neerslag in augustus 2006 en 2010 hebben meerdere woningen waterschade opgelopen. De gemeente
zet de komende jaren in op onderzoeken (herziening basisrioleringsplannen) en de uitvoering van
maatregelen om wateroverlast op deze (en andere) locaties te beperken.
De tariefstijging heeft de afgelopen planperiode plaatsgevonden zoals voorgesteld in het oude GRP. Voor
2010 is de heffing per perceel vastgesteld op € 184,08 tot 250 m3
drinkwaterverbruik (huishouden). In
vergelijking met andere gemeenten in de provincie Overijssel ligt de rioolheffing op een gemiddeld niveau
(de gemiddelde heffing bedraagt € 182,-).
De huidige situatie
In de gemeente Borne ligt 121,5 km vrijverval riolering. Het grootste gedeelte van het vrijvervalstelsel is
aangelegd in de jaren ’70. Afvalwater vanuit de gemeente Borne wordt afgevoerd richting de
Rioolwaterzuiveringsinstallatie (RWZI) aan de Wegtersweg in Hengelo. In het buitengebied voeren de
percelen af middels drukriolering.
Momenteel is 17,5 ha verhard oppervlak afgekoppeld. Hemelwater dat op dit oppervlak valt wordt niet
langer afgevoerd richting de RWZI, maar wordt plaatselijk geïnfiltreerd of afgevoerd naar
oppervlaktewater.
Zorgplicht afvalwater
Het beleid voor het afvalwater kent twee pijlers: het verminderen van de vervuiling uit de overstorten en
een goed beheer van alle voorzieningen.
Verminderen vervuiling uit overstorten
De basisinspanning is de landelijke norm voor rioleringen om de emissies vanuit overstorten op
oppervlaktewater tot een aanvaardbaar niveau te brengen. Doel is om de lozingen vanuit
afvalwatersystemen, dus riooloverstorten en effluent van de zuivering, op oppervlaktewater te reduceren
met 50% ten opzichte van het niveau van 1985.
DHV B.V.
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan 18 oktober 2010, versie 4
ON-D20100415 - 4 -
De kernen Zenderen en Hertme voldoen kerngericht aan de basisinspanning. De kern Borne voldoet aan
de vereisten van de basisinspanning na de aanleg van een ringleiding (in samenwerking met het
waterschap). Dit zal in 2011 het geval zijn.
Het huidige waterbeleid is gericht op het creëren van een gezond en veerkrachtig watersysteem en een
duurzame waterketen. Concreet houdt dit onder meer in dat hemelwater niet wordt vermengd met
vuilwater, maar afzonderlijk wordt verwerkt. Het schone hemelwater wordt bij voorkeur op de locatie waar
het valt vastgehouden of geborgen. Als dat niet kan wordt het afgevoerd naar oppervlaktewater.
Beheer en onderhoud
De reiniging van het rioolstelsel vindt plaats in een cyclus van 7 à 8 jaar en de inspectie van het stelsel in
een cyclus van 15 jaar. Uit de inspectieresultaten blijkt dat het stelsel in een goede onderhoudstoestand
verkeert. Toch is het voorgekomen dat er incidenteel gaten in wegen ontstaan als gevolg van instorting
van riolering. Door de komende jaren de frequentie van rioolinspectie op te voeren naar een frequentie
van eens per 10 jaar wordt een beter beeld verkregen van de kwaliteit van de riolering, zodat tijdig
ingegrepen kan worden bij problemen.
De komende jaren zal de gemeente (moeten) investeren in het plaatselijk repareren van gebreken aan de
riolering. Daarnaast zullen er rioolvervangingen plaats moeten vinden. Vervanging vindt, tenzij deze
urgentie vereist, plaats in combinatie met andere ingrepen in de openbare ruimte (uit het oogpunt van
doelmatigheid).
De vervanging van pompen en gemalen vindt planmatig plaats. Voor de komende periode ligt er met name
een vervangingsopgave voor 20 minigemalen (in het buitengebied) die aangelegd zijn vóór 2005. Er zijn
de komende jaren geen bouwkundige vervangingen gepland.
Zorgplicht Hemelwater
Het beleid van de gemeente Borne is er op gericht dat hemelwater dat in het stedelijk gebied valt, niet tot
wateroverlast mag leiden. Onder wateroverlast wordt verstaan: economische schade,
(verkeers)onveiligheid, verminderde leefbaarheid en verminderde volksgezondheid. Wanneer water-op-
straat niet tot wateroverlast leidt, is het binnen grenzen acceptabel. Incidenteel mag er water-op-straat
voorkomen bij verkeersknooppunten, vaker ter plaatse van minder drukbereden wegen en (woon)straten,
maar niet in woningen of bedrijven. De gemeente hanteert hierbij als uitgangspunt dat er minimaal voldaan
moet worden aan de landelijk gehanteerde norm dat er bij bui 08 (theoretische bui) geen overlast op mag
treden.
Afkoppelen is het scheiden van de hemelwater- en afvalwaterstromen met als doel om wateroverlast tegen
te gaan en de verontreiniging van oppervlaktewater te reduceren. Door afkoppeling wil de gemeente de
komende jaren de vuiluitworp van het rioolstelsel nog verder terugdringen en wateroverlast beperken. Met
betrekking tot afkoppeling van bestaande verharde oppervlakken richt de gemeente Borne zich met name
op kansrijke gebieden. Daarnaast onderzoekt de gemeente bij herstructurering- en renovatieprojecten of
afkoppeling kansrijk is.
Door de klimaatverandering verandert ook het stedelijk waterbeheer. Door communicatie moet voor
iedereen duidelijk zijn in welke mate water-op-straat toelaatbaar is en wie waar verantwoordelijk voor is. In
de praktijk betekent dit het bijstellen van de verwachtingspatronen. Particulieren moeten leren omgaan met
de nieuwe typen hemelwatervoorzieningen en zullen moeten accepteren dat het voor kan komen dat er
water-op-straat vóórkomt. Wanneer dit beperkt blijft tot maximaal enkele uren en het water tussen de
banden blijft, is er ook geen sprake van overlast, maar slechts van hinder.
DHV B.V.
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan 18 oktober 2010, versie 4
ON-D20100415 - 5 -
Zorgplicht Grondwater
Particulieren, gemeenten, waterschappen en provincies hebben ieder hun verantwoordelijkheid bij het
voorkómen en oplossen van problemen met grondwater. Het is daarom niet eenvoudig om te spreken over
algemene maatregelen om grondwaterproblemen tegen te gaan.
Gemeenten zijn hét aanspreekpunt / loket (lees: aanspreekbaar, niet aansprakelijk) voor problemen met
grondwater. Bij dit loket kunnen alle perceelseigenaren terecht voor vragen en klachten. De gemeente
zorgt voor de afwikkeling en voert achter de schermen overleg met de verantwoordelijke instanties. Ook
het waterschap en de provincie hebben verantwoordelijkheden ten aanzien van grondwater. De provincie
is in principe verantwoordelijk voor het diepere grondwater, het waterschap voor een goed peilbeheer en
daardoor voor de grondwaterstand in de buitengebieden.
De gemeente neemt iedere melding van inwoners serieus en stelt zo nodig onderzoek in. Door een betere
structuur aan te brengen in de registratie en afhandeling van meldingen wordt een eenduidige en efficiënte
werkwijze verkregen en wordt invulling gegeven aan de zorgplicht.
Waterloket
De gemeente is al sinds jaren hét aanspreek- en informatiepunt voor iedere burger. Ook de wetgever is
zich bewust van deze speciale functie. Zowel de nieuwe waterwet als de Wabo geeft de gemeente een
officiële loketfunctie.
Wettelijk heeft de gemeente drie functies ten aanzien van haar loketfunctie “water”.
1. De gemeente is het aanspreekpunt wat betreft riolering en (grond)water in de stad. Bij elke
gemeente moet een mogelijkheid bestaan om vragen of klachten over dit onderwerp te melden.
Vooralsnog vervult de back-office van de gemeente Borne deze rol. De gemeente is zich ervan
bewust dat de waterloketfunctie bij de front-office moet liggen. Hiervoor moet er geïnvesteerd
worden in kennisontwikkeling van medewerkers van de front-office, om zodoende een goede
service te kunnen leveren en aan haar wettelijke verplichtingen te kunnen voldoen. Daarnaast is
de gemeente Borne bezig met het opzetten van een digitaal meldloket.
2. Sinds de inwerkingtreding van de Waterwet is de gemeente de frontoffice voor de aanvraag van
een watervergunning. Iedere aanvraag voor een Watervergunning kan bij de gemeente worden
ingediend, ongeacht of de gemeente bevoegd gezag is. De gemeente dient er zorg voor te
dragen dat de aanvraag of melding doorgestuurd wordt naar het desbetreffende bevoegd gezag
(Rijkswaterstaat, Provincie of Waterschap). In het kader van de Wet algemene bepalingen
omgevingsrecht (Wabo) is het de bedoeling dat er één loket bij de gemeente komt, waar de
burger terecht kan voor al zijn vergunningsaanvragen. De gemeente Borne koppelt haar
werkwijze voor de aanvraag van een Watervergunning (afvalwatervergunning, maar ook voor
hemelwater- en grondwatervergunningen) aan de Wabo-loketfunctie, per 1 oktober 2010. Voor
watergerelateerde vergunningen vereist dit samenwerking met Waterschap Regge en Dinkel en
de provincie Overijssel.
3. De waterwet stelt de gemeenten verplicht, daar waar zich overlast voordoet met grond- en of
hemelwater aan te kunnen tonen (door middel van een meetnet) wat en hoeveel de overlast is.
De gemeente Borne neemt iedere melding serieus en zoekt uit wat de oorzaak kan zijn van de
problematiek. De gemeente beschikt over een aantal peilbuizen; overwogen wordt om de
grondwaterstanden via internet inzichtelijk te maken voor haar inwoners.
DHV B.V.
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan 18 oktober 2010, versie 4
ON-D20100415 - 6 -
Vebrede rioolheffing, wat is er nodig
Om de toename van de lasten te kunnen dragen is een stijging van de rioolheffing niet te voorkomen. De
voorziening wordt enerzijds gebruikt om de stijging de komende jaren enigszins af te zwakken en
anderzijds om de sterke toename van de lasten in de toekomst op te vangen. De voorziening wordt enkel
aangewend voor vervangingen en groot onderhoud. Andere lasten worden niet uit de voorziening
gefinancierd. Uitgangspunt hierbij is dat de voorziening ten behoeve van groot onderhoud en
vervangingen ingezet wordt om de te activeren bedragen zo laag mogelijk te houden (zodat lage
kapitaallasten bereikt worden, waardoor er geen hoge lasten doorgeschoven worden naar latere jaren).
Om eventuele tegenvallers op te kunnen vangen wordt voor de voorziening een ondergrens van € 100.000
aangehouden (buffer).
Om een eenduidige en daardoor meer doelmatige uitvoering van de werkzaamheden van het
Gemeentelijk Belastingkantoor (GBT) te kunnen bereiken, wordt voorgesteld de tariefklassen van Borne
gelijk te trekken aan die van de overige gemeenten.
Het gevolg is dat er één klasse komt voor een drinkwaterverbruik van 0 tot 500 m3, in plaats van de
huidige twee klassen (0 tot 250 m3 en 250 tot 500 m
3). De consequentie hiervan is dat het huidige
basistarief à
€ 184,08 per heffingseenheid (peil 2010) met 0,96% stijgt om dezelfde inkomsten te genereren. Hierdoor
bedraagt het basistarief voor 2011 minimaal € 185,84. Het tarief voor grootverbruikers à € 188,40 per 500
m3 (bovenop het basistarief) kan gehandhaafd blijven.
Onderstaande tabel toont de voorgestelde ontwikkeling van de rioolheffing in cijfers (exclusief jaarlijkse
indexatie op basis van prijswijzigingen).
Personele middelen
De theoretisch benodigde formatie is vergeleken met de daadwerkelijk aanwezige formatie in Borne op
riolering- en watergebied. In totaal is er een formatie van 4,8 fte beschikbaar. De binnendienst
(planvorming, onderzoek en facilitair) heeft een theoretisch tekort van 0,6 fte (2,4 benodigd minus 1,8
beschikbaar). De beschikbare formatie van de buitendienst komt goed overeen met de theoretisch
benodigde formatie (onderhoud en maatregelen).
De te beperkte bezetting in de binnendienst wordt ook daadwerkelijk zo ervaren. Om deze reden wordt
geadviseerd de binnendienst met 0,5 tot 1,0 fte uit te breiden. Met de extra personele lasten is vooralsnog
geen rekening gehouden in de exploitatielasten (c.q. berekening van de kostendekkende rioolheffing).
DHV B.V.
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan 18 oktober 2010, versie 4
ON-D20100415 - 7 -
1 INLEIDING
1.1 Waarom een Gemeentelijk Rioleringsplan?
Om afvalwater uit de woonomgeving te verwijderen is de riolering een onmisbare voorziening. Het zorgt
voor de bescherming van de volksgezondheid en het milieu. De inzameling en transport van afvalwater
zijn gemeentelijk taken, die vanaf 2008 aangevuld zijn met doelmatige inzameling en verwerking van
hemelwater en voorkomen van structurele grondwateroverlast (op openbaar gebied). Daarnaast hebben
particulieren (perceeleigenaren) meer verantwoordelijkheden gekregen ten aanzien van grond- en
hemelwater. De wettelijke basis hiervoor is opgenomen in de nieuwe ‘Wet verankering en bekostiging
gemeentelijke watertaken’ die met ingang van 22 december 2009 onderdeel uitmaakt van de Waterwet.
Volgens de Wet Milieubeheer dient elke gemeente te beschikken over een Gemeentelijk Rioleringsplan
(GRP). Hierin moet staan hoe invulling is gegeven aan de drie zorgplichten (afvalwater, hemelwater en
grondwater). Indien ook de nieuwe zorgtaken beschreven worden in het GRP, spreekt men van een
verbreed GRP.
Een groot verschil met het vorige GRP wordt gevormd door de genoemde nieuwe zorgtaken die per 1
januari 2008 aan de gemeenten zijn opgedragen. Het gemeentelijke beleid omtrent deze twee nieuwe
zorgplichten (voor grondwater en de inzameling van hemelwater) moet vóór 2013 in het verbrede GRP
verankerd zijn.
In dit verbrede GRP Borne, met een looptijd van 2011 tot en met 2016, zijn deze verbredingstaken
beschreven. Een verdere uitdieping van de nieuwe zorgplichten zal in de komende planperiode
plaatsvinden.
De invulling van voorliggend plan is afgestemd op de overige beleidsterreinen van de gemeente en het
beleid van waterschap Regge en Dinkel en de provincie Overijssel.
1.2 Procedure
De beoogde afstemming is bereikt door de provincie en waterschap te betrekken bij het opstellen van het
GRP. Tijdens het ambtelijk overleg van 6 september 2010 is het concept GRP met vertegenwoordigers
van de gemeente en waterschap Regge en Dinkel besproken. Het ontwerp GRP is voor een reactie naar
waterschap en provincie verzonden. Deze reactie wordt bij de stukken voor het raadsbesluit gevoegd.
Na vaststelling van het GRP door de gemeenteraad zal een exemplaar van het definitieve GRP naar deze
instanties worden verzonden.
In een plaatselijk nieuwsblad (Bornsche Courant) wordt aangekondigd op welke wijze kennis van het plan
kan worden genomen.
Dit verbreed GRP heeft een looptijd (planperiode) van 2011 tot en met 2016. Aangezien er momenteel
geen nieuwe wetgeving wordt ontwikkeld, is de looptijd van dit GRP met een jaar verlengd ten opzichte
van het vorige GRP. Jaarlijks wordt een evaluatie gehouden, waarbij met name kosten, rioolheffing en
planning c.q. stand van zaken met betrekking tot uitvoering van maatregelen behandeld worden. Met
beknopte rapportages wordt de gemeenteraad geïnformeerd over de voortgang van de geplande
projecten, gestelde doelen en ambities.
DHV B.V.
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan 18 oktober 2010, versie 4
ON-D20100415 - 8 -
1.3 Leeswijzer, de gemeentelijke zorgplichten gesplitst
In hoofdstuk 2 is aan de hand van een aantal thema’s teruggekeken op de afgelopen planperiode.
Vervolgens is in hoofdstuk 3 de huidige situatie van het rioolstelsel beschreven.
Verbrede zorgplicht
De ‘Wet verankering en bekostiging gemeentelijke watertaken’, kortweg ‘Wet gemeentelijke watertaken’, is
op 1 januari 2008 in werking getreden (en maakt onderdeel uit van de Waterwet). De gemeente heeft (in
samenwerking met andere overheden) tot taak de volksgezondheid te beschermen, droge voeten te
houden en een goede waterkwaliteit te bereiken. De bepalingen zijn opgenomen in de al bestaande
wetten, zoals de Wet Milieubeheer.
Op grond van de uitgebreide zorgplichtbepaling uit de nieuwe wet draagt de gemeente zorg voor:
• De inzameling en verwerking van stedelijk afvalwater dat vrijkomt bij de binnen het grondgebied van
de gemeente gelegen percelen.
• De doelmatige inzameling en verwerking van afvloeiend hemelwater
• Het in openbaar gemeentelijk gebied treffen van maatregelen om structureel nadelige gevolgen van
de grondwaterstand voor de aan de grond gegeven bestemming te voorkomen of te beperken,
voorzover doelmatig.
Overigens was zorgplicht 1 (afvalwater) vanuit het verleden al een verplichting. Zorgplicht 2 (hemelwater)
bestond eigenlijk al, maar biedt gemeenten nu onder andere meer mogelijkheden om nadere eisen te
stellen voor het gescheiden afvoeren van hemelwater. Door de grondwaterzorgplicht (nr. 3) heeft de
gemeente nu specifieke taken toegewezen gekregen. Voor de zorgplicht voor grondwater moet de
gemeente uiterlijk in 2013 over beleid beschikken. Met betrekking tot de grondwaterzorgplicht wordt nog
eens duidelijk aangegeven dat de gemeente aanspreekbaar is voor waterproblemen, niet aansprakelijk!
Ten aanzien van het oplossen van grondwateroverlast heeft de gemeente een inspanningsverplichting en
géén resultaatsverplichting.
Stedelijk afvalwater bevat in ieder geval huishoudelijk afvalwater en mogelijk alle andere vormen
van afvalwater. De wetgever maakt nog eens expliciet duidelijk dat gemeenten bedrijfafvalwater
(zoals proceswater) niet hoeven te ontvangen, maar dat de houder daarvan zelf verantwoordelijk
gesteld kan worden voor de verwerking daarvan.
Onder stedelijk afvalwater wordt verstaan het huishoudelijke afvalwater en al het andere water dat
daar eventueel mee gemengd wordt.
Afvloeiend hemelwater is het water dat de perceelseigenaar, naar oordeel van de gemeente,
redelijkerwijs niet zelf kan verwerken. Dit houdt in dat afvoer van hemelwater via een gemeentelijk
systeem nodig is. Doelmatigheid en vergelijking van kosten zijn hierbij belangrijk.
De zorgplicht heeft het karakter van een inspanningsplicht. De gemeente is niet verantwoordelijk
voor handhaving van het grondwaterpeil in bebouwd gebied. Tevens werkt de zorgplicht niet met
terugwerkende kracht en leidt niet tot aansprakelijkheid voor schadesituaties uit het verleden.
DHV B.V.
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan 18 oktober 2010, versie 4
ON-D20100415 - 9 -
In de volgende hoofdstukken worden respectievelijk de afvalwaterzorgplicht (hoofdstuk 4), de
hemelwaterzorgplicht (hoofdstuk 5) en de grondwaterzorgplicht (hoofdstuk 6) beschreven. Aan de orde
komt hoe de gemeente aan haar zorgplichten invulling geeft of gaat geven en wat hiervoor nodig is. In
hoofdstuk 7 staat samengevat weergegeven wat de gemeente de komende jaren gaat doen, wanneer zij
dit gaat doen en welke investering hiermee gemoeid gaat.
De financiële en personele consequenties van de zorgplichten en de gemeentelijke ambities worden
beschreven in hoofdstuk 8.
1.4 Positie van riolering binnen het watersysteem
De riolering vormt een onderdeel van het watersysteem. Bij het beheer van het gemeentelijk deel van het
watersysteem zijn gemeente en waterschap Regge en Dinkel betrokken.
De rol van samenwerking tussen beide organen wordt als belangrijk (en steeds belangrijker wordend)
ervaren. Er is en moet van beide zijden bereidheid zijn om in diverse projecten binnen het watersysteem
mee te denken, werken en betalen. Voorbeeld hiervan is het realiseren van de ringleiding langs Borne.
De gemeente Borne heeft in 2002 een actualisatie van het basisrioleringsplan (BRP) opgesteld. In het
BRP wordt bepaald (berekend) welke maatregelen nodig zijn om de vuilvracht vanuit de riolering terug te
dringen én wateroverlast tot een minimum te beperken.
Enkele belangrijke deelsystemen van het stedelijk watersysteem
DHV B.V.
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan 18 oktober 2010, versie 4
ON-D20100415 - 10 -
DHV B.V.
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan 18 oktober 2010, versie 4
ON-D20100415 - 11 -
2 EEN KORTE TERUGBLIK
Het opstellen van een GRP vloeit voort uit de verplichting uit de Wet milieubeheer, waarin de
gemeentelijke verantwoordelijkheid voor aanleg, onderhoud en beheer van riolering is vastgelegd. In 2005
is voor Borne het GRP 2005-2010 opgesteld. In dit hoofdstuk wordt omschreven hoe er invulling is
gegeven aan het GRP en welke maatregelen uit het GRP zijn uitgevoerd.
Maatregelen basisinspanning
De afgelopen planperiode heeft de gemeenten maatregelen uitgevoerd om de vuiluitworp van het
rioolstelsel te verminderen.
Jaarlijks is ongeveer 1,5 hectare verhard oppervlak afgekoppeld. In totaal is nu circa 17,5 ha afgekoppeld
(meer dan 9% van het verhard oppervlak, zie bijlage 6). Daarnaast zijn de afgelopen jaren drie
bergbezinkbassins gerealiseerd. De kernen Zenderen en Hertme voldoen hierdoor kerngericht aan de
basisinspanning. De kern Borne voldoet hieraan na de realisatie van de ringleiding. De ringleiding wordt in
2011 in samenwerking met Waterschap Regge en Dinkel aangelegd. De gemeente Borne heeft de regierol
en is voor de aanleg financieel gezien afhankelijk van het waterschap. Hierover zijn ambtelijke en
bestuurlijke afspraken gemaakt. Door de aanleg van de ringleiding kunnen twee geplande
randvoorzieningen komen te vervallen. Tevens is de geplande aanleg van regelputten en een
telemetriesysteem overbodig. Voor de gemeente kan de maatregel kostenneutraal worden toegepast, het
waterschap heeft reeds een bijdrage (van ruim vier ton Euro) toegezegd.
Overlast voor de omgeving
In het waterplan staan de locaties met grondwateroverlast weergegeven. In de praktijk blijken dit ook de
locaties te zijn waar de meeste klachten van afkomstig
zijn. Grondwateroverlast komt voor aan de
Bornerbroeksestraat (Borne West, omgeving
Molenkamp), Erve Jenneboer (Stroom Esch) en
Wensinkstraat (Wensink Noord). Veel van de klachten
worden veroorzaakt door zogenaamd ‘hangwater’:
hemelwater dat niet snel genoeg infiltreert in de bodem
en daardoor kan leiden tot overlast. Bij wegrenovatie,
rioolvervanging of herstructurering worden (indien
mogelijk en doelmatig) maatregelen getroffen om
grondwateroverlast op te lossen. Hiermee geeft de
gemeente al voor een groot deel invulling aan haar
grondwaterzorgplicht.
Wateroverlast 4 augustus 2006, Bussemakerstraat
DHV B.V.
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan 18 oktober 2010, versie 4
ON-D20100415 - 12 -
In het GRP 2005-2010 zijn verschillende maatregelen
benoemd om wateroverlast te beperken. Problemen met
wateroverlast (bij extreme buien) komen voornamelijk voor in
de omgeving van de Van Bemmelstraat (Wensink Noord),
het centrum van Borne, industrieterrein Molenkamp, de
Planetenbuurt, in de omgeving van de Casimirschool en in
de Hoofdstraat in Zenderen. Tijdens de hevige neerslag in
augustus 2006 en 2010 hebben meerdere woningen
waterschade opgelopen.
Stankoverlast (op inprikpunten van drukriolering op het
vrijvervalstelsel) is de afgelopen periode voorgekomen in de
omgeving Oonksweg - Prins Bernhardlaan. De gemeente
verwacht dat deze problemen worden opgelost door de
aanleg van de ringleiding. Daarnaast zijn er klachten over
stankoverlast in de omgeving van het scholencomplex De
Wheele. Deze overlast doet zich met name voor in droge
periodes.
Riolering buitengebied
Op een aantal uitzonderingen na zijn alle percelen in het
buitengebied aangesloten op drukriolering of voorzien van
een IBA (systeem voor individuele behandeling afvalwater).
Voor de percelen die nog niet zijn aangesloten, is
ontheffing verleend voor de gemeentelijke zorgplicht
buitengebied tot 2015. Deze percelen kunnen en zullen
door ontwikkelingen en/of uitbreidingen (zoals
bedrijventerrein De Veldkamp en woonwijk Bornsche
Maten) in de nabije toekomst vervallen of aangesloten
worden op het vrijvervalstelsel.
Afkoppeling
De gemeente heeft de afgelopen periode circa 1,5 hectare
verhard oppervlak per jaar afgekoppeld (planperiode 2005-
2010). Hiermee is voldaan aan de afkoppeldoelstelling uit
het GRP 2005-2010. In totaal is nu ca. 17,5 ha
afgekoppeld. Dit komt overeen met meer dan 9% van het
totaal verhard oppervlak in de gemeente. Op de lange
termijn streeft de gemeente naar 20% afkoppeling van
verhard oppervlak. In bijlage 6 is een overzicht opgenomen
van de gebieden die afgekoppeld zijn.
De gemeente heeft een afkoppelkansenkaart opgesteld waarin aangegeven is op welke locaties
afkoppeling kansrijk is (zie bijlage 5). Indien op kansrijke locaties ingrepen in de openbare ruimte
plaatsvinden (wegrenovatie, herstructurering, rioolvervanging, e.d.) wordt afkoppeling gerealiseerd door
‘werk met werk’ te maken. De gemeente heeft de voorkeur uitgesproken om een hemelwaterafvoerstelsel
te realiseren, waardoor ook afkoppeling plaats kan vinden op locaties waar relatief hoge
grondwaterstanden voorkomen, weinig ruimte aanwezig is voor bovengrondse infiltratievoorzieningen
(zoals wadi’s) en geen oppervlaktewater in de nabijheid aanwezig is. De gemeente heeft de afgelopen
jaren een bijdrage van waterschap Regge en Dinkel ontvangen voor de afkoppeling van verhard
oppervlak.
Borne
Neerslag in mm van 26-08-2010 tot 27-08-2010, bron
KNMI
Wateroverlast kelder, 26 augustus 2010, Kaufmannstraat
Wateroverlast 26 augustus 2010, Kaufmannstraat
DHV B.V.
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan 18 oktober 2010, versie 4
ON-D20100415 - 13 -
Nieuwbouw
In nieuwbouwwijken wordt het watersysteem ontworpen door eerst een
waterstructuur op hoofdlijnen te ontwerpen alvorens de waterstructuur op
detailniveau wordt uitgewerkt.
Het aantal nieuwbouwwoningen dat voor de afgelopen planperiode
gepland was, is achter gebleven bij de verwachtingen. Vanaf 2005 zijn in
totaal 604 woningen gerealiseerd in plaats van de geplande 1.300
woningen in de periode 2005-2010. Dit is voornamelijk veroorzaakt door
de stagnerende woningbouw in de Bornsche Maten.
Wadi’s in de Bornsche Maten
Daarnaast wordt in de Veldkamp een bedrijventerrein ontwikkeld. Onderstaande foto’s tonen de reeds
gerealiseerde waterberging.
Waterbergingsvijvers in de Veldkamp
Kwaliteit en beheer riolering
Het reinigen en inspecteren van vrijvervalriolering heeft de afgelopen periode plaatsgevonden op basis
van ouderdom, klachten en ervaring (expert judgement). De afgelopen jaren heeft de gemeente conform
de doelstelling 7 à 8 km riolering per jaar gereinigd en geïnspecteerd. In totaal is er nu 45% van het
vrijvervalstelsel geïnspecteerd. De gegevens van de inspecties zijn opgenomen in het
rioleringsbeheersysteem. De kwaliteit van het vrijvervalstelsel is over het algemeen goed. Problemen met
bijvoorbeeld zettingen of wortelingroei komen niet bovengemiddeld voor.
DHV B.V.
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan 18 oktober 2010, versie 4
ON-D20100415 - 14 -
Beheer en onderhoud
De gemeente voert zelf het straatvegen, kolkenzuigen en kleine acute reparaties uit (putten,
huisaansluitingen). De gemeente beschikt over een eigen 24-uurs dienst, met name voor drukriolering,
verstoppingen en storingen aan pompen en gemalen. Als gevolg van capaciteitsgebrek zijn er specifieke
taken die niet uitgevoerd kunnen worden door de buitendienstmedewerkers.
Doordat de clusters Realisatie en Beheer en Onderhoud 6-wekelijks gezamenlijk overleg voeren, vindt er
afstemming plaats over het uitvoeren van werkzaamheden. Daarnaast worden door ‘korte lijnen’ te
onderhouden mogelijkheden benut om ‘werk met werk’ te kunnen maken, waardoor ingrepen in de
openbare ruimte efficiënt uitgevoerd worden.
Gemalen, pompen en randvoorzieningen
Alle hoofdgemalen in de gemeente Borne zijn voorzien van een gemaalsignaleringssysteem. De
drukrioolgemalen zijn voorzien van een rode lamp. Storingsmeldingen van drukrioolgemalen komen tijdig
binnen en worden adequaat verholpen.
De afgelopen periode zijn er bergbezinkbassins gerealiseerd aan de Hanzestraat en de Azelosestraat. De
aanleg van bergbezinkbassins aan de Oude Hengeloseweg en de Burenweg komen te vervallen door de
realisatie van de ringleiding. De realisatie van een bergbezinkleiding in de Hertme is komen te vervallen
doordat er voldoende afkoppeling heeft plaatsgevonden (hierdoor werd reeds voldaan aan de
basisinspanning). De gemeente is van mening dat bronmaatregelen hier de voorkeur hadden boven de
end-of-pipe oplossing, te weten de realisatie van een randvoorziening.
Waterplan
In het GRP 2005-2010 stonden een aantal maatregelen vanuit het Waterplan omschreven. Hieronder staat
weergegeven welke maatregelen gerealiseerd zijn:
● Onderzoek persleiding Zenderen, Molenkamp, Hertme en Stroom Esch;
● Inventarisatie gebieden met grondwateroverlast;
● Opstellen visie Azelerbeek;
● Opstellen notitie belevingswater Borne;
● Uitvoeren scan afkoppelkansen;
● Vervaardigen afkoppelkansenkaart;
● Alternatieven duurzaam bluswatergebruik;
● Opstarten communicatie richting burgers (doorlopend).
DHV B.V.
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan 18 oktober 2010, versie 4
ON-D20100415 - 15 -
Klachtenafhandeling
Meldingen en klachten komen bij de gemeente binnen middels een het ACIS-systeem. De meldingen
worden geregistreerd en vervolgens doorgestuurd naar de verantwoordelijke medewerker. De meldingen
hebben vooral betrekking op verstoppingen, water op straat, storingen aan drukrioolgemalen en
incidenteel stankoverlast.
Naast telefonisch bij de melddesk komen meldingen ook rechtstreeks bij beleids- en
buitendienstmedewerkers terecht. Ook het “ons-kent-ons” karakter binnen de gemeente zorgt ervoor dat
bewoners de medewerkers gemakkelijk weten te vinden. In onderstaande figuur staat de aard van de
meldingen weergegeven over de periode 2005-2009.
Aantal meldingen 2005-2009
Storing pomp
drukriool; 46
Stankoverlast;
25
Verstopt
drukriool; 15
Water blijft op
straat; 81
Verstopping
huisaansluiting
gemeente; 39
Verstopping
huisaansluiting
particulier; 9
Water op weg
(kolk); 9
Stankoverlast in
huis; 2
DHV B.V.
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan 18 oktober 2010, versie 4
ON-D20100415 - 16 -
Financiën
In het vorige GRP was voor 2010 berekend dat de stand van de voorziening circa € 2.875.000,- zou
bedragen. In werkelijkheid bedraagt deze op 1 januari 2010 circa € 3.815.000,-. Redenen voor het verschil
ten opzichte van de raming, zijn de uitgestelde realisatie van verbeteringsmaatregelen ten behoeve van de
basisinspanning.
De tariefstijging heeft de afgelopen planperiode plaatsgevonden zoals voorgesteld in het oude GRP. Voor
2010 is de heffing per perceel vastgesteld op € 184,08 tot 250 m3
drinkwaterverbruik. Bij een verbruik
tussen 250 m3 en 500 m
3 is de toeslag € 53,76, terwijl de basisheffing bij meer dan 500 m
3 met € 53,76
vermeerderd wordt én € 188,40 voor elk volume van 500 m3 of een gedeelte daarvan.
In vergelijking met andere gemeenten in de provincie Overijssel ligt de rioolheffing op een gemiddeld
niveau (de gemiddelde heffing bedraagt € 182,-).
Rioolheffing Overijsselse gemeenten (2010)
100
110120
130140
150
160170
180190
200
210220
230240
250
Zw
olle
Dalfsen
Old
enzaal
Enschede
Haaksberg
en
Kam
pen
Devente
r
Raalte
Sta
phors
t
Zw
art
ew
ate
rland
Om
men
Alm
elo
Born
e
Hengelo
Din
kella
nd
Losser
Ols
t-W
ijhe
Tw
ente
rand
Helle
ndoorn
Hof
van T
wente
Hard
enberg
Rijs
sen-H
olten
Wie
rden
Tubberg
en
Ste
enw
ijkerland
rio
olh
eff
ing
(m
eerp
ers
, eig
.)
Gemiddelde heffing (€ 182,-)
DHV B.V.
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan 18 oktober 2010, versie 4
ON-D20100415 - 17 -
3 DE HUIDIGE SITUATIE
3.1 Het rioolstelsel anno 2010
De gemeente Borne bestaat uit de drie kernen Borne, Hertme en Zenderen. Op 1 januari 2010 telde de
gemeente Borne 21.336 inwoners (bron: CBS Statline) en 8.943 woningen. De twee kernen Hertme en
Zenderen voeren af op het stelsel van Borne. In onderstaande figuur staan de afvalwaterstromen van de
gemeente Borne weergegeven.
Het vrijverval rioolstelsel binnen de gemeente Borne bestaat voornamelijk uit gemengde riolering. Daarnaast
is er de afgelopen decennia een aantal (verbeterd) gescheiden stelsels gerealiseerd, of is er enkel
vuilwaterriolering aangelegd, daar waar het hemelwater ter plaatse verwerkt wordt. Een voorbeeld is de
herstructurering van het Mercuriusplein (zie onderstaande foto’s).
Wadi Jupiterstraat (Borne, maart 2010) Nieuw ingezaaide wadi Mercuriusplein (Borne, april 2010)
Zenderen Hertme
Borne
RWZI Wegtersweg Hengelo
Toekomstige afvalwater-transportleiding
DHV B.V.
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan 18 oktober 2010, versie 4
ON-D20100415 - 18 -
3.2 Kenmerken rioolstelsel
In tabel 3.1 staan de kenmerken van de riolering weergegeven. Onderstaande grafiek toont de
leeftijdsopbouw van het vrijverval stelsel binnen de gemeente Borne.
Tabel 3.1: Kenmerken riolering
Beschrijving Aantal / lengte
- Verhard oppervlak aangesloten op riolering (2002) 190,8 ha
- Afgekoppeld verhard oppervlak (zie bijlage 6) 17,5 ha
- gemengd rioolstelsel 90,7 km
- gescheiden stelsel vrijverval 27,6 km
- verbeterd gescheiden stelsel vrijverval 3,2 km
- aantal overstorten gemengde stelsel 12 stuks
- randvoorzieningen (bergbezinkbassins) 6 stuks
- mechanische riolering 39,0 km
- perceelaansluitingen (op riolering) 8.747 stuks
- kolkaansluitingen ±9.600 stuks
- hoofdgemalen 26 stuks
- pompen en gemalen (buitengebied) 181 stuks
- aantal IBA’s 2 stuks
- wadi’s 20.000 m2
- drainage 70 km
- HR- slibafscheiders bij randvoorzieningen 6 stuks
0
10.000
20.000
30.000
40.000
50.000
60.000
lengte aangelegde
riolering (m)
2000-20061990-19991980-19891970-19791960-19691950-1959
Aanlegperiode
Aanlegperiode riolering
DHV B.V.
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan 18 oktober 2010, versie 4
ON-D20100415 - 19 -
3.3 Beheer en onderhoud
De gemeente houdt voor het beheer, onderhoud en reparaties aan de riolering de volgende frequenties
aan:
● Reiniging kolken: 2 maal per jaar
● Inspectie riolering: 1 maal per 15 jaar (7 à 8 kilometer per jaar)
● Reiniging riolering: 1 maal per 7 jaar
● Reiniging IT-riool: 1 maal per 5 jaar
● Reiniging persleidingen: 1 maal per 10 jaar (4 kilometer per jaar)
● Reiniging en inspectie hoofdgemalen: 3 maal per jaar
● Straatvegen: 4 tot 5 maal per jaar
● HR-slibafscheiders: 2 maal per jaar
● Onderhouden van bergbezinkbassins: 1 maal per jaar
● Reparaties: incidenteel
● Wadi-onderhoud (grasmaaien): 15 maal per jaar (circa)
(verticuteren, inzaaien): 1 maal per jaar
● Waterdoorlatende verharding nader te bepalen op basis van ervaringen
De gehanteerde frequenties voor beheer en onderhoud zijn tot stand gekomen op basis van ervaringen.
Door deze frequenties te hanteren treden geen problemen op in het functioneren van de voorzieningen.
De gemeente heeft nog weinig ervaring met het onderhoud van doorlatende verharding. De komende
jaren wordt het beheer en onderhoud hiervan afgestemd op ervaringen van de gemeente.
3.4 Hydraulisch functioneren van het rioolstelsel
Het hydraulisch functioneren1 van de rioolstelsels in de gemeente Borne is in het basisrioleringsplan (BRP)
onderzocht. Het BRP is in 2002 geactualiseerd.
Uit de hydraulische berekeningen blijkt dat er bij een bui die theoretisch eens in de twee jaar voorkomt (bui
08 uit Leidraad Riolering2), in de Kleiweg, Stroom Esch, Industrieterrein Molenkamp, Kerkdennen,
Vogelbuurt, Wensink Noord en Zuid, centrum van Borne en Zuid-Esch ‘water op straat’ voorkomt
(theoretisch).
De locaties waar ‘water op straat’ berekend is, komen overeen met de locaties met wateroverlast die bij de
gemeente bekend zijn door meldingen van bewoners. De gemeente voert maatregelen uit (met name
afkoppeling) om wateroverlast in de toekomst zoveel mogelijk te beperken. De wateroverlast in de wijk
Stroom Esch is inmiddels beperkt. Uit doelmatigheidoogpunt lift zij hierbij mee met overige ingrepen in de
openbare ruimte, waardoor niet alle bekende overlastlocaties binnen een paar jaar opgelost zijn.
Het BRP wordt vanaf 2011 geactualiseerd, zodat beter bepaald kan worden hoe het functioneren van de
riolering verbeterd kan worden, rekening houdend met de klimaatverandering.
1 Hydraulisch functioneren is de wijze waarop een rioolstelsel reageert op hevige neerslag (kan het stelsel de neerslag
verwerken of treedt er waterhinder of –overlast op). 2 Bui 08 is een standaardbui ter grootte van 19,8 mm (in 60 minuten) die theoretisch eens in de 2 jaar voorkomt. Een
rioolstelsel moet deze bui zonder noemenswaardige problemen kunnen verwerken
DHV B.V.
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan 18 oktober 2010, versie 4
ON-D20100415 - 20 -
3.5 Gevolgen voor het milieu
Het beleid dat de gemeente Borne de afgelopen jaren heeft gevoerd en ook de komende jaren
voornemens is te gaan voeren werpt zijn vruchten af; de vuiluitworp uit riooloverstorten neemt af en de
gemeente Borne krijgt (als gevolg van afkoppeling) een meer en meer robuust rioolsysteem.
Overstorten
Overstorten worden door de gemeente gemonitord op volume en tijdsduur. Bij de overstorten in de kern
Hermte en in Hoge Maat wordt nog meetapparatuur aangebracht in het najaar van 2010. Na realisatie van
de ringleiding worden de overstorten Enk-1, Enk-2, Deldensestraat en Oonksweg/ Beerninksweg
gesaneerd.
Milieubeleidsplan
Op 11 november 2008 heeft de gemeenteraad van Borne het
milieubeleidsplan 2008-2011 vastgesteld. Dit plan geeft de rode
draad weer die voor wat betreft het te voeren gemeentelijk
milieubeleid wordt gevolgd.
Het Milieubeleidsplan dient als basis voor de uitvoering van de
verschillende taken van de gemeente Borne in de komende jaren.
Het doel van het milieubeleidsplan is een bijdrage leveren aan het
creëren van een prettige, gezonde en duurzame leefomgeving
voor nu en in de toekomst. Het mileubeleidsplan heeft als leidraad
gefungeerd bij het tot stand komen van dit GRP; de ambities en
doelstellingen zoals verwoord in het milieubeleidsplan sluiten aan
op de ambities en te treffen maatregelen in dit GRP.
Het Milieubeleidsplan is digitaal in te zien op www.Borne.nl
3.6 Nieuwbouw
Bij nieuwbouwlocaties (in- en uitbreidingslocaties) wordt het stedelijk afvalwater en hemelwater
gescheiden. Het vuilwater wordt ingezameld en getransporteerd naar de RWZI, terwijl het schone
hemelwater zoveel mogelijk geborgen en geïnfiltreerd wordt. De verwachting is dat er de komende jaren
jaarlijks ongeveer 150 woningen worden gebouwd. Het grootste deel van de uitbreiding vindt plaats in de
woonwijk Bornsche Maten.
3.7 Vergunningen
De gemeente beschikt over de vereiste Wvo aansluit- en overstortvergunning. Een belangrijk gevolg van
de Waterwet, die op 22 december 2009 in werking getreden is, is dat de huidige zes vergunningstelsels uit
de afzonderlijke waterbeheerwetten worden gebundeld tot één watervergunning. De overstortvergunning
wordt afgeschaft, daarvoor in de plaats komt een Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB). De Tweede
Kamer heeft bepaald dat overstorten worden uitgezonderd van heffingsbetaling aan het waterschap. De
lozingen op de riolering zijn opgenomen in de Wabo (zie hoofdstuk 4.6). Hierbij is de gemeente het
bevoegd gezag.
DHV B.V.
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan 18 oktober 2010, versie 4
ON-D20100415 - 21 -
3.8 Van rioolrecht naar rioolheffing
Op 1 januari 2010 is de rioolheffing ingevoerd. De rioolheffing komt in de plaats van de rioolrechten. Tot 1
januari 2010 mochten gemeenten nog rioolrechten heffen. Vanaf 2010 is de rioolheffing het aangewezen
financieringsinstrument.
De rioolheffing is een belasting. Dat betekent dat het verband tussen het directe belang van de betalers en
de gemeentelijke voorzieningen is losgelaten. Toch is de rioolheffing daarmee nog niet een ‘normale’
belasting. Anders dan bij bijvoorbeeld de OZB mogen de opbrengsten van de rioolheffing maar aan één
doel worden uitgegeven, te weten: de gemeentelijke watertaken. Fiscaal-juridisch wordt de rioolheffing
daarom een bestemmingsbelasting genoemd.
De gemeente kan er voor kiezen twee afzonderlijke heffingen in te voeren. Uit de tekst van artikel 228a
Gemeentewet blijkt dat de gemeente niet de vrije keuze heeft. Als de gemeente twee heffingen wil
invoeren, moet het één heffing voor het huishoudelijk afvalwater en één heffing voor het hemel- en
grondwater zijn. Andere combinaties van twee heffingen zijn niet toegestaan.
Het lijkt op de korte termijn best lastig om over te gaan op twee heffingen. De gemeente moet hiervoor een
splitsing maken tussen de kosten die gepaard gaan met de zorgplicht voor afvalwater en de kosten voor
de zorgplichten voor hemel- en grondwater. Met name voor gemeenten waar in het verleden veel
gemengde stelsels aangelegd zijn, is dit lastig. De gemengde stelsels voeren zowel afvalwater als
hemelwater af. Het met terugwerkende kracht splitsen van de investeringskosten van deze stelsels in
kosten die gemaakt zijn voor de zorgplichten hemel- en afvalwater is een ingewikkelde klus.
Een tweede punt bij het instellen van twee heffingen is dat het overgrote deel van de percelen in de
gemeente zowel afvalwater als hemelwater aanbieden aan de gemeente. Die ontvangen dan allemaal
twee aanslagen. Dubbel werk, terwijl via differentiatie in een enkelvoudige heffing een vergelijkbaar
resultaat kan worden bereikt.
Naast het feit dat een splitsing van de heffing (en heffen op basis van afvoerend oppervlak) vereist dat de
handhavings-inspanningen toenemen, is de verdeling van de lasten naar zorgplichten (juridisch) ook
moeilijk. Geadviseerd wordt de huidige (toegestane) heffingswijze te handhaven. Het stimuleren van
particuliere afkoppeling kan eenvoudiger gerealiseerd worden door het instellen van een gebiedsgerichte
hemelwaterverordening en / of het financieel stimuleren van particuliere afkoppel-initiatieven (door
bijvoorbeeld een gemeentelijke afkoppelsubsidie).
DHV B.V.
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan 18 oktober 2010, versie 4
ON-D20100415 - 22 -
DHV B.V.
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan 18 oktober 2010, versie 4
ON-D20100415 - 23 -
4 ZORGPLICHT AFVALWATER
4.1 Inleiding zorgplicht afvalwater
De zorgplicht voor de inzameling en het transport van stedelijk afvalwater is opgenomen in artikel 10.33
van de Wet milieubeheer (Wm). De gemeente moet al het afvalwater dat binnen de gemeentegrenzen
vrijkomt inzamelen en naar een rioolwaterzuiveringsinstallatie (RWZI) brengen. Dit kan door middel van
riolering, maar er mag ook gekozen worden voor andere passende voorzieningen, zolang het effect maar
hetzelfde is. Wanneer het inzamelen en transporteren van afvalwater niet doelmatig is (denk bijvoorbeeld
aan het buitengebied), verleent de provincie de gemeente ontheffing voor deze zorgplicht.
Hoofddoel van de zorgplicht voor afvalwater is een goede volksgezondheid, waarbij het de inzet van de
gemeente is om deze taak snel en adequaat uit te voeren. Dit betekent dat het grootste deel van de
rioleringsactiviteiten bestaat uit het beheer en het onderhoud van het rioolstelsel. Goed beheer en
onderhoud voorkomt echter niet dat het rioolwater periodiek kan overstorten op oppervlaktewater en
zichtbaar wordt. Hoewel het een fractie is van de totale hoeveelheid afvalwater dat op jaarbasis wordt
afgevoerd, krijgen overstortingen (terecht) veel aandacht. De wens is zo min en zo schoon mogelijk
rioolwater over te laten storten.
Het beleid voor het afvalwater kent twee pijlers: het verminderen van de vervuiling uit de overstorten en
een goed beheer van alle voorzieningen.
4.2 Kwaliteit oppervlaktewater
Basisinspanning
In 1992 is door de Commissie Intergraal Waterbeheer (CIW, destijds nog CUWVO) bepaald dat een
“basisinspanning riooloverstorten” gerealiseerd diende te worden. De basisinspanning is de landelijke
norm voor rioleringen om de emissies vanuit overstorten op oppervlaktewater tot een aanvaardbaar niveau
te brengen. Doel is om de lozingen vanuit afvalwatersystemen, dus riooloverstorten en effluent van de
zuivering, op oppervlaktewater te reduceren met 50% ten opzichte van het niveau van 1985.
Door de aanleg van een bergbezinkbassin en afkoppeling van hemelwaterwater voldoen de kernen
Zenderen en Hertme kerngericht aan de basisinspanning. De kern Borne voldoet aan de vereisten van de
basisinspanning na de aanleg van de ringleiding (in samenwerking met het waterschap). Dit zal in 2011
het geval zijn.
Afvalwaterakkoord
De gemeente Borne (en dertien andere Twentse gemeenten) en het waterschap Regge en Dinkel hebben
op 10 september 2009 een regionaal afvalwaterakkoord ondertekend. Dit akkoord is een stap op weg naar
realisatie van de toekomstbeelden uit het plan 'Verbindend water'; de nieuwe nationale lange termijn visie
op de waterketen.
De gemeentelijke medewerkers en medewerkers van het waterschap hebben voor het afvalwatersysteem
relevante ontwikkelingen benoemd. Daarbij is breder gekeken dan de afvalwaterketen alleen. Ook
ruimtelijke ontwikkelingen, milieukwaliteit en leefbaarheidsaspecten zijn meegenomen. Deze
ontwikkelingen zijn vertaald in kansen om de dienstverlening in de afvalwaterketen waardevoller te maken
voor bewoners en bedrijven.
DHV B.V.
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan 18 oktober 2010, versie 4
ON-D20100415 - 24 -
Door het akkoord bestuurlijk te ondertekenen heeft de gemeente Borne de intentie uitgesproken om de
gesignaleerde kansen de komende jaren nader uit te werken. Voor de gemeente Borne gaat het om de
volgende kansen:
● Gezamenlijk onderzoek naar toepassen niet-uitlogende materialen;
● Aanleggen ringleiding om Borne;
● Uitwisselen personeel;
● Inhoudelijk samenwerken Netwerkstad 5;
● Samenwerken bij opzetten waterloket.
Foutieve rioolaansluitingen en illegale lozingen
De gemeente heeft de afgelopen periode enkel klachten
ontvangen van overlast door hemelwateraansluitingen op
het drukrioolstelsel (Braamhaarsstraat, Zenderen). De
gemeente heeft hier onderzoek naar uitgevoerd en de
eigenaren van woningen met hemelwateraansluitingen op
drukriolering aangeschreven deze aansluitingen ongedaan
te maken.
Indien daar aanleiding toe is, zal de gemeente Borne ook
de komende jaren onderzoek verrichten naar illegale
hemelwateraansluitingen op de drukriolering of
foutaansluitingen op gescheiden stelsels (hemelwater op
het vuilwaterriool en/of afvalwateraansluitingen op het
hemelwaterriool).
Water (bodem)kwaliteit
Hoewel het met de waterkwaliteit in Borne in het algemeen redelijk gesteld is, kan deze worden verbeterd
en is het een punt van aandacht. Een aantal vijvers moet worden gebaggerd omdat de bodem vervuild is.
De komende jaren worden vier vijvers gebaggerd (Bekenhorst, Gaspeldoorn, Stroom-Esch en ‘t Olthof).
De sliblaag in deze vijvers is veroorzaakt door overstortingen vanuit de (gemengde) riolering en
bezinkbare deeltjes die aanwezig zijn in het hemelwater van RWZ-stelsels. Om deze reden worden de
kosten die gemoeid zijn met het uitbaggeren van genoemde vijvers gefinancierd vanuit de rioolheffing. In
het baggerplan is hiervoor een planning opgenomen.
Overdracht stedelijk waterbeheer
Het waterschap heeft het voornemen al het stedelijk water dat actief deel uitmaakt van het watersysteem
te beheren en te onderhouden. Daarmee kan het duurzaam functioneren van het watersysteem worden
gewaarborgd. Het proces dat moet leiden tot de overdracht van stedelijk water is door de gemeente en het
waterschap in gang gezet.
4.3 Ongezuiverde lozingen in het buitengebied
De afgelopen jaren zijn nagenoeg alle percelen in het buitengebied voorzien van een rioolaansluiting
(drukriolering) of van een IBA-systeem. De meeste percelen die nog niet zijn aangesloten liggen in
planontwikkelingsgebieden. Daarnaast zijn er zogenaamde niet-rendabele percelen. Voor deze percelen is
een ontheffing verleend. Het merendeel wordt in de toekomst aangesloten op het vrijverval stelsel van
Borne.
DHV B.V.
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan 18 oktober 2010, versie 4
ON-D20100415 - 25 -
4.4 Toekomstige afvalwaterlozingen
Het huidige waterbeleid is gericht op het creëren van een gezond en veerkrachtig watersysteem en een
duurzame waterketen. Deze principes zijn afkomstig uit de 4e nota Waterhuishouding en de aanbevelingen
van de Commissie Waterbeheer 21e eeuw, waarbij afwenteling van lokale problemen op (boven)regionale
systemen zo veel mogelijk wordt voorkomen en aanpak van de bron prevaleert boven "end of pipe"
maatregelen.
Concreet houdt dit onder meer in dat hemelwater niet wordt vermengd met vuilwater, maar afzonderlijk
wordt verwerkt. Het schone hemelwater wordt bij voorkeur op de locatie waar het valt vastgehouden of
geborgen. Als dat niet kan wordt het afgevoerd naar oppervlaktewater.
Toekomstige afvalwaterlozingen zijn met name van belang voor de RWZI. De verwachting is dat de
woningvoorraad de komende jaren (tot en met 2015) toeneemt met circa 8,4%. De bevolkingsgroei zal
naar verwachting beperkter zijn, waardoor een lagere gemiddelde woningbezetting zal ontstaan. Er zal
derhalve geen grote toename van de omvang van de afvalwaterstroom plaatsvinden.
Bij nieuwbouw wordt (stedelijk) afvalwater en hemelwater gescheiden. De gemeente hanteert hierbij de
uitgangspunten zoals verwoord in hoofdstuk 5.4.
4.5 Beheer en onderhoud
Met een goed beheer weet de gemeente wat er in de grond ligt en hoe het erbij ligt. Inspecties geven een
beeld van de kwaliteit van de ondergrondse infrastructuur en waar nodig worden reparaties, renovaties en
vervangingen gepleegd. Dit alles met het doel de opvang en het transport van het afvalwater zo
onopvallend mogelijk te laten verlopen.
Beheerstrategie
Doordat het rioolstelsel stelselmatig wordt gereinigd en geïnspecteerd heeft de gemeente een goed beeld
van de kwaliteit van het rioolstelsel. De reiniging van het stelsel vindt plaats in een cyclus van 7 à 8 jaar en
de inspectie van het stelsel in een cyclus van 15 jaar.
Kwaliteit van de riolering
Uit de inspectieresultaten blijkt dat het stelsel in een goede onderhoudstoestand verkeert. Problemen in
het stelsel zoals wortelingroei, verdraaiingen, scheuren en instroming van grondwater komen niet
bovengemiddeld voor. Toch is het voorgekomen dat er gaten in wegen vallen door instorting van riolering.
Door de komende jaren de frequentie van rioolinspectie op te voeren naar een frequentie van eens per 10
jaar wordt een beter beeld verkregen van de kwaliteit van de riolering, zodat tijdig ingegrepen kan worden
bij problemen.
Vervangingen en reparaties
De komende jaren zal de gemeente moeten investeren in het plaatselijk repareren van gebreken aan de
riolering. Daarnaast zullen er rioolvervangingen plaats moeten vinden.
Vervangingen vinden, tenzij deze urgentie vereisen, plaats in combinatie met andere ingrepen in de
openbare ruimte. Reling wordt enkel toegepast op drukke verkeerknooppunten. Er wordt zoveel mogelijk
riolering vervangen.
DHV B.V.
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan 18 oktober 2010, versie 4
ON-D20100415 - 26 -
Ook reparaties hoeven over het algemeen niet direct uitgevoerd te worden, tenzij dit de veiligheid in het
geding brengt (instortingsgevaar), kan leiden tot overlast (verstoppingen of belemmeringen van de
doorstroming) of het milieu schaden (grote lekkages vanuit het afvalwaterriool). Minder urgente reparaties
kunnen vervallen indien deze riolering de komende jaren vervangen wordt.
Ten aanzien van de theoretische levensduur van de rioolbuizen (60 tot 80 jaar afhankelijk van de kwaliteit,
gerelateerd aan de periode van aanleg) heeft de gemeente een achterstand in rioolvervangingen. Echter,
zolang de oude buizen nog goed functioneren is autonome vervanging niet noodzakelijk. De kwaliteit van
de buizen wordt in de gaten gehouden door middel van inspecties.
Op basis van het restlevensduurmodel (DHV rioleringsbeheerpakket, gebaseerd op basis van ouderdom
riolering en inspectieresultaten (ingrijpmaatstaven)), hoeft er de komende jaren (theoretisch beschouwd)
weinig riolering vervangen te worden en vindt de vervangingspiek plaats vanaf 2045.
Aangezien echter nog niet alle riolering geïnspecteerd is (en het theoretische vervangingjaar daardoor nog
ver voor ons ligt), is de gemeente van mening dat er de komende jaren een budget van circa € 500.000
per jaar benodigd is voor rioolvervangingen. Dit wordt gestaafd door het feit dat er de afgelopen periode
riolering acuut vervangen diende te worden die op het eerste gezicht (inspectieresultaten) nog van
voldoende kwaliteit was. Daarnaast kan hierdoor gemakkelijker meegelift worden met andere ingrepen in
de openbare ruimte én wordt de toekomstige vervangingspiek (met investeringen van € 3 à € 4 miljoen per
jaar) afgevlakt.
Onderstaande grafiek toont de voorgestelde vervangingsinvesteringen voor vrijvervalriolering. De rode
kolommen tonen de uitkomsten van de restlevenduurmodelberekening. Zoals te zien is, zijn de
voorgestelde investeringen constanter in de tijd (beter afgestemd op capaciteit bezetting) en wordt de
toekomstige vervangingspiek afgevlakt. De theoretische vervanginsinvesteringen op basis van het
restlevensduurmodel zijn de komende jaren laag, waardoor het risico aanwezig is dat de rioolheffing niet
afgestemd is op eventuele hogere investeringen. Om deze reden wordt geadviseerd van de voorgestelde
vervangingsinvesteringen (gebaseerd op de afgelopen jaren en ontwikkelingen) uit te gaan (blauwe
kolommen).
Vervanging vrijvervalriolering
€ 0
€ 500.000
€ 1.000.000
€ 1.500.000
€ 2.000.000
€ 2.500.000
€ 3.000.000
€ 3.500.000
€ 4.000.000
20
11
20
14
20
17
20
20
20
23
20
26
20
29
20
32
20
35
20
38
20
41
20
44
20
47
20
50
20
53
20
56
20
59
20
62
20
65
jaar
investe
rin
g
voorgestelde vervangingsinvestering
vervanging o.b.v. restlevensduur (afgevlakt)
DHV B.V.
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan 18 oktober 2010, versie 4
ON-D20100415 - 27 -
Gemalen
Problemen met gemalen doen zich voornamelijk voor door oneigenlijk gebruik van de riolering. Door aan
te sluiten bij voorlichtingscampagnes van de rijksoverheid worden inwoners geïnformeerd over goed
gebruik van de riolering.
De gemeente beschikt over 199 pompen en gemalen. Het merendeel bestaat uit drukrioolgemaaltjes
(moeder en dochter). Daarnaast zijn er 5 pompen in bergbezinkbassins, 8 drainagegemalen, 7 centrale
voedingskasten en 11 rioolgemalen.
Er is een vervangingsplanning opgesteld voor de gemalen, waarin onderscheid gemaakt is in
mechanisch/elektrische vervangingen (inclusief kast) en bouwkundige vervanging. Mechanisch/elektrische
vervangingen vinden eens in de 15 jaar plaats (financiële en technische afschrijving), terwijl bouwkundige
vervanging eens in de 45 jaar benodigd is (technische afschrijving).
Voor de komende periode ligt er met name een vervangingsopgave voor 20 minigemalen die aangelegd
zijn vóór 2005. Er zijn de komende jaren geen bouwkundige vervangingen gepland.
In 2020 is er een grote vervangingspiek (mechanisch/elektrisch) te verwachten, aangezien de circa 100
drukrioolgemaaltjes die aangelegd zijn in 2005 op dat moment vervangen dienen te worden.
Onderstaande grafiek toont de (totale) vervangingskosten voor alle in eigendom van de gemeente zijnde
pompen en gemalen.
Beheer en onderhoud wadi’s
Het beheer en onderhoud van wadi’s kan bekostigd worden vanuit de rioolheffing, aangezien wadi’s
onderdeel uitmaken van het (hemelwater)rioleringsstelsel. Het totale oppervlak aan wadi’s binnen de
gemeente Borne bedraagt circa 20.000 m2.
De kosten voor onderhoud van de wadi’s bedragen in totaal € 30.000,- per jaar, uitgaande van toerekening
van € 1,50 per m2 aan het GRP).
Vervanging pompen en gemalen
€ 0
€ 100.000
€ 200.000
€ 300.000
€ 400.000
€ 500.000
€ 600.000
€ 700.000
€ 800.000
€ 900.000
20
11
20
14
20
17
20
20
20
23
20
26
20
29
20
32
20
35
20
38
20
41
20
44
20
47
20
50
20
53
20
56
20
59
20
62
20
65
jaar
investe
rin
g
DHV B.V.
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan 18 oktober 2010, versie 4
ON-D20100415 - 28 -
Grondroerdersregeling
Begin 2008 is de Grondroerdersregeling (Wet Informatie-uitwisseling Ondergrondse Netten, Wion) van
kracht geworden. Deze wet verplicht gemeenten informatie uit te wisselen over de ondergrondse netten
die bij de gemeente in het beheer zijn, met het Kabel- en Leidingen Informatie Centrum (KLIC). De
gegevens moeten uiterlijk 1 juli 2010 zijn aangeleverd. De gemeente is in het kader van dezelfde wet
eveneens verplicht het beheerbestand actueel te houden. Vooralsnog vormen huisaansluitingen (tot de
perceelsgrens) en kolken hierop een uitzondering.
De informatie van de gemeente moet betrouwbaar, actueel en digitaal zijn. Het doel van de wet is het
verbeteren van de informatievoorziening bij graafwerkzaamheden. De gegevens moeten volledig en
actueel worden gehouden. De gemeente heeft momenteel alle riolering ingemeten. Deze gegevens
moeten nog worden verwerkt in het rioolbeheerpakket. Na de verwerkingsslag voldoet de gemeente op
rioleringsgebied aan de in de Wion gestelde eisen.
4.6 Vergunningen en monitoring
Monitoren gemalen en overstorten
De hoofdgemalen in de gemeente zijn voorzien van telemetrie. Meldingen over storingen komen binnen op
de hoofdpost. De gemeente kiest er voor om alleen grote gemalen te voorzien van telemetrie. De
komende jaren wordt dit systeem uitgebreid voor de resterende grote gemalen en de drainagegemalen
(totaal circa 15 stuks).
De gemeente wil tevens telemetrie toepassen voor het grondwatermeetnet. Door dit systeem toe te
passen kunnen gemeten grondwaterstanden in peilbuizen automatisch worden verwerkt.
Drukrioolgemalen in de gemeente zijn voorzien van rode lamp-signalering. Uit ervaringen blijkt dat
storingen bij drukrioolgemalen tijdig bij de gemeente bekend zijn.
Bij overstorten wordt de tijdsduur en het overstortvolume van overstortingen gemonitord. Momenteel vindt
dit bij 11 overstorten plaats. Bij de overstorten in de kern Hermte en in Hoge Maat wordt de
meetapparatuur in het najaar van 2010 geïnstalleerd.
Eén loket
In het kader van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) is het de bedoeling dat er één loket
bij de gemeente komt, waar de burger terecht kan voor al zijn vergunningsaanvragen. Dit geldt ook voor
de vergunningen die bij de andere overheden thuis horen. Vervolgens worden de aanvragen doorgestuurd
naar het betreffende bevoegd gezag.
Dit geldt overigens niet alleen voor de afvalwatervergunning, maar ook voor hemelwater- en
grondwatervergunningen (Watervergunning). Voor de invulling die de gemeente Borne geeft aan de
wettelijke taken wordt verwezen naar hoofdstuk 6.4.
4.7 Samenwerking
Samenwerking met het waterschap vindt op verschillende manieren plaats. Momenteel zijn de gemeente
en het waterschap in overleg over de overdracht van stedelijk water. Daarnaast wordt er samengewerkt bij
het doorlopen van watertoetsprocedures voor bestemmingsplannen. De komende planperiode wordt
gebruikt om nader te bekijken waar winst behaald kan worden door samenwerking met het waterschap.
DHV B.V.
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan 18 oktober 2010, versie 4
ON-D20100415 - 29 -
5 ZORGPLICHT HEMELWATER
5.1 Inleiding zorgplicht hemelwater
De nieuwe wetgeving geeft gemeenten een zorgplicht voor doelmatige inzameling en verwerking van
hemelwater, dat perceelseigenaren redelijkerwijs niet zelf kunnen verwerken. In de oude wetgeving was
de gemeente ook al impliciet voor hemelwaterinzameling verantwoordelijk. De zorgplicht legt de nadruk op
de verantwoordelijkheid van de perceelseigenaar om het hemelwater zoveel mogelijk zelf te verwerken.
Nadat het hemelwater door de gemeente is ontvangen, is het aan de gemeente om te bepalen hoe het
hemelwater wordt verwerkt. Voorbeelden zijn: bergen, transporteren, nuttig toepassen, terugbrengen in
bodem of oppervlaktewater of afvoeren naar een zuiveringsinrichting. Bij hemelwater geldt dat lokale
lozing van hemelwater in het milieu (al dan niet via een gemeentelijk hemelwatersysteem) de voorkeur
geniet boven lozing op een gemengd stelsel. Uiteraard is samenspraak met de waterpartners
onontbeerlijk.
In bestaand bebouwd gebied zijn de mogelijkheden voor perceeleigenaren om zelf het hemelwater te
verwerken vaak niet aanwezig. Bijvoorbeeld omdat er geen oppervlaktewater is of de
infiltratiemogelijkheden (ruimte) en –capaciteit beperkt zijn. In deze situaties zal het vaak niet redelijk zijn
om van de particulier te vragen zelf het hemelwater te verwerken. Daarnaast is in een bestaande wijk vaak
een gemengd stelsel aanwezig. Het is dan niet redelijk van de perceeleigenaar te vragen het afvalwater en
hemelwater gescheiden aan te bieden. Bij nieuwbouwwijken kan de gemeente de perceelseigenaar
verplichten zelf het hemelwater gescheiden te leveren of naar oppervlaktewater af te voeren.
Circa 80% van het rioolsysteem in Borne bestaat uit een gemengd stelsel. Nieuwbouwlocaties worden
voorzien van (verbeterd) gescheiden systemen, waarbij er een voorkeur voor bovengrondse
hemelwaterafvoer is. Voor de gemengde stelsels is het beleid om bij vervangingen en wegreconstructies
altijd de mogelijkheid tot afkoppelen te onderzoeken en bij een positief advies ook tot uitvoering over te
gaan.
5.2 Wijze van hemelwaterafvoer in Borne
In de huidige situatie wordt het hemelwater voor het grootste deel afgevoerd middels de (gemengde of
gescheiden) riolering. Er wordt (in theorie) geen hemelwater door drukriolering afgevoerd. Percelen die
een directe aansluiting hebben op de drukriolering, zorgen voor hun eigen hemelwaterafvoer.
Dit hoofdstuk gaat in op de (rioolgerelateerde) wateroverlast in Borne, op het afkoppelbeleid en de
wijze waarop water in de ruimtelijke plannen wordt meegenomen. Het beschrijft de stand van zaken,
de voorgenomen maatregelen en het beleid voor de aankomende planperiode.
DHV B.V.
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan 18 oktober 2010, versie 4
ON-D20100415 - 30 -
5.3 Hemelwateroverlast
Klimaatverandering
Het KNMI stelt dat Nederland als gevolg van het broeikasaffect warmer wordt (is geworden) en met meer
hevige regenval te maken krijgt (en al heeft gekregen). In het rapport ‘De toestand van het Klimaat 2008’
staat dat het klimaat in Nederland sneller verandert dan in eerdere studies verwacht werd. De zomers
worden natter en de onweersbuien heviger. Ook blijft een regenwolk meer dan voorheen hangen op één
locatie, waardoor er grote neerslagverschillen kunnen optreden tussen locaties.
Het beleid van de gemeente Borne is dat hemelwater dat in het stedelijk gebied valt, niet tot wateroverlast
mag leiden. Onder wateroverlast kan verstaan worden: economische schade, (verkeers)onveiligheid,
verminderde leefbaarheid en verminderde volksgezondheid. Wanneer water-op-straat niet tot
wateroverlast leidt, is het binnen grenzen acceptabel. Incidenteel mag er water-op-straat voorkomen bij
verkeersknooppunten, vaker ter plaatse van minder drukbereden wegen en (woon)straten, maar niet ín
woningen of bedrijven.
Waterhinder en -overlast
Allereerst moet duidelijk zijn wat er onder wateroverlast wordt verstaan (onderscheid in wateroverlast,
waterhinder, of zelfs waterpret).
De afvoercapaciteit van rioolstelsels is en blijft beperkt, waardoor water-op-straat tijdens hevige neerslag
onvermijdelijk is. (Regen)water op straat bij zeer zware buien is zelfs een van de ontwerpcriteria bij nieuwe
regenwaterstelsels.
Vaak is water op straat kortdurend van aard en leidt dit niet tot noemenswaardige hinder of schade.
Bewoners accepteren een incidentele waterschijf op straat wanneer het extreem regent of geregend heeft,
maar de acceptatie is aan grenzen gebonden. Waar deze grens ligt en in welke gevallen er sprake is van
hinder of overlast hangt enerzijds af van de frequentie en locatie van water op straat en anderzijds van de
gevolgen hiervan.
Los daarvan moeten bewoners (leren) accepteren dat er als gevolg van klimaatverandering vaker sprake
kan zijn van hevige neerslag en dus ook van water-op-straat.
Naast overlast kan er sprake zijn van waterhinder. Voorbeelden van hinder zijn water tussen de
trottoirbanden of water op straat dat geen schade tot gevolg heeft (water dat slechts in beperkte mate
stinkt en/of geen of in beperkte mate verontreinigingen achterlaat), ondergelopen achterpaden of tuinen.
Dit kan overlast worden wanneer de hinder meerdere uren aanhoudt.
Met het oog op klimaatverandering dienen maatregelen getroffen te worden om wateroverlast tegen te
gaan of te voorkomen. In het BRP van 2002 is met bui 03, 04, 08 en 09 uit de Leidraad Riolering berekend
De gemeente Borne spreekt van regen- of afvalwateroverlast indien:
- puur afvalwater (als gevolg van een storing of calamiteit) op straat staat en/of huizen of gebouwen
instroomt;
- afvalwater afkomstig uit een gemengd rioolstelsel langer dan 4 uur op straat staat én dit stinkt en
/of er toiletpapier en andere visuele verontreinigingen in aanwezig zijn (volksgezondheidsrisico).
- water via de straat huizen of gebouwen instroomt;
- water verkeersaders en doorgaande (ontsluitings)wegen en tunnels gedurende meer dan 4 uur
blokkeert;
- water langer dan 4 uur hinder oplevert voor het verkeer (gemotoriseerd, fietsers en voetgangers).
- (afval)water langer dan 4 uur in een tuin staat en dit afkomstig is uit het rioleringssysteem.
DHV B.V.
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan 18 oktober 2010, versie 4
ON-D20100415 - 31 -
waar wateroverlast optreedt bij hevige neerslag (deze buien komen theoretisch tweemaal per jaar (bui 03
en 04), eens per twee jaar (bui 08) en eens per 5 jaar (bui 09) voor).
Anticiperen op klimaatverandering is een proces dat niet van de een op de andere dag gerealiseerd kan
worden. Er wordt bij rioolvervangingen en andere ingrepen in de openbare ruimte rekening gehouden met
een robuuster systeem. Uit het oogpunt van doelmatigheid kiest de gemeente Borne ervoor om mee te
liften met wegbeheer, herinrichtingen en reconstructies en niet alle projecten (ingrepen) autonoom uit te
voeren.
Borne kent locaties waar water-op-straat voorkomt bij zeer hevige buien. Dit heeft deels een relatie met de
klimaatverandering en betreft deels bestaande knelpunten.
Dit onderscheid in huidige water-op-straat locaties en toekomstige locaties als gevolg van
klimaatsverandering, worden in een nieuw BRP inzichtelijk gemaakt door het stelsel ook te toetsen aan
een zeer zware theoretische bui, te weten bui 10 (die theoretisch eens in de 10 jaar voorkomt).
Naar verwachting heeft de toename van het verhard oppervlak een grotere invloed op de kans op water-
op-straat dan de klimaatverandering.
Daarnaast worden alle rioolbuizen een keer vervangen (ze hebben niet het eeuwige leven). Dat is bij
uitstek de gelegenheid om te bekijken hoe het stelsel het beste kan worden vormgegeven, rekening
houdend met de klimaatsverandering. De vervangingscyclus wordt aangegrepen om te anticiperen op de
klimaatsverandering.
Water-op-straat-berekeningen
Periodiek worden de rioolstelsels in Borne met behulp van een model doorgerekend (Sobek). In de loop
der jaren verandert het rioolstelsel en het verhard oppervlak dat op de buizen afwatert. Daarom worden bij
elke herberekening de meest actuele rioleringsgegevens gebruikt. Aan de hand van de berekeningen
wordt bekeken welke maatregelen noodzakelijk zijn om water-op-straat situaties te verminderen. Het
streven is niet om een stelsel te maken waar nooit water-op-straat voorkomt. Dan raakt de verhouding
tussen de kosten en de baten uit balans (doelmatigheid). In plaats daarvan mag het rioolwater sporadisch
ongezuiverd op het oppervlaktewater worden afgelaten om te voorkomen dat water leidt tot overlast in
stedelijk gebied.
In 2011 worden de BRP-en van de gemeente Borne geactualiseerd. Hierin wordt rekening gehouden met
de ontwikkelingen, zoals klimaatverandering.
De actualisatie van de BRP-en kan aanleiding geven om de definitie van wateroverlast te herzien of
aan te scherpen. Dit zal vóór 1 januari 2013 gerealiseerd worden (deadline beleidsverankering conform
Waterwet).
Aanpak wateroverlast
De gemeente heeft in augustus 2010 te maken gehad met extreme hoeveelheden neerslag. Hierdoor is
op diverse plaatsen wateroverlast ontstaan. Om wateroverlast in de toekomst zoveel mogelijk te
voorkomen wordt plaatselijk gekeken of maatwerkoplossingen mogelijk zijn. Daarnaast wordt in 2011
een herberekening van het rioolstelsel uitgevoerd om te achterhalen waar hydraulische knelpunten
liggen.
Tevens wordt met behulp van hoogtegegevens van het maaiveld geanalyseerd hoe water over het
maaiveld stroomt in situaties met ‘water-op-straat’. Op basis van deze gegevens kan water naar
locaties worden afgevoerd waar het tot minder overlast leidt.
DHV B.V.
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan 18 oktober 2010, versie 4
ON-D20100415 - 32 -
Rioolvreemd water
Naast afvalwater en regenwater wordt soms ook ander water met de riolering afgevoerd naar de RWZI. Dit
water wordt rioolvreemd water genoemd en bestaat meestal uit grondwater. Belangrijke bronnen van
rioolvreemd water zijn: drainages, bodemsaneringen, negatieve overstorten (oppervlaktewater), koelwater,
bronneringen bij bouwwerkzaamheden en lekkende riolen. Aangezien het rioolvreemde water meestal
schoon grondwater is, is de afvoer naar de RWZI ongewenst. Door de verdunning verslechtert het
rendement van een rioolwaterzuiveringsinrichting. Terugdringen van rioolvreemd water komt de prestatie
van een RWZI ten goede.
Bij afkoppelprojecten kan rioolvreemd water zichtbaar worden. Het is bij uitstek de gelegenheid om de
schone waterstromen anders af te voeren, dan wel stop te zetten. Om deze reden zal de gemeente dit
onderwerp bij elk concreet project in Borne als aandachtpunt meenemen.
Uit het uitgevoerde DWAAS-onderzoek is gebleken dat drainage de grootse bron van rioolvreemd water is.
Borne ligt in een soort kom waardoor veel drainage nodig is om stabiliteit van de wegen te waarborgen. Bij
rioolvervanging wordt drainage afgekoppeld van het vuilwaterriool.
5.4 Afkoppelen
Afkoppelen is het scheiden van de hemelwater- en afvalwaterstromen met als doel om wateroverlast tegen
te gaan en de verontreiniging van oppervlaktewater te reduceren.
Het rioolstelsel van Borne bestaat voor circa 80% uit een gemengd systeem, waar het regen- en
afvalwater gezamenlijk door worden afgevoerd. Door de waterstromen te scheiden neemt de belasting van
de zuiveringinrichting af en vinden er mindere vervuilende overstortingen vanuit een gemengd stelsel
plaats. Het hemelwater wordt geïnfiltreerd in de bodem of afgevoerd naar oppervlaktewater (of een
combinatie van beide).
Om hemelwater te kunnen infiltreren, moet de ondergrond geschikt zijn voor infiltratie. In de gemeente
Borne is dit als gevolg van de voorkomende leemlagen niet overal het geval. Afhankelijk van de
bodemopbouw wordt hemelwater geïnfiltreerd of afgevoerd richting oppervlaktewater.
Tegenover de positieve punten van het afkoppelen, staan ook kanttekeningen. Als eerste ontstaan er door
afkoppelen twee systemen: een hemelwatersysteem en een afvalwatersysteem. Dit betekent hogere
aanlegkosten en hogere exploitatielasten (meer beheer en onderhoud) vooral ten laste van de gemeente.
Tegenover minder vervuiling uit het gemengde stelsel staat vervuiling uit het hemelwatersysteem door
verkeerd gebruik, foutieve rioolaansluitingen (huisaansluiting van afvalwater op hemelwatersysteem) en
door straatvuil. Dit vereist nadrukkelijke voorlichting aan de gebruikers, meer beheer, stoppen met
chemische bestrijdingsmiddelen en het (nog) actiever schoonhouden van de straten. Verder is het een
utopie om naar 100% gescheiden systemen te streven. Daarvoor moeten namelijk alle afvoersystemen in
de huizen gescheiden zijn. In de praktijk beperkt het afkoppelen zich (naast afkoppelen in openbaar
gebied) tot de voorkant van de daken van de huizen en daar is medewerking van de huiseigenaar voor
nodig.
Met betrekking tot afkoppeling van bestaande verharde oppervlakken richt de gemeente Borne zich met
name op kansrijke gebieden. De kansrijke gebieden voor afkoppeling staan weergegeven in de
afkoppelkansenkaart in bijlage 5. Daarnaast onderzoekt de gemeente bij herstructurering- en
renovatieprojecten of afkoppeling kansrijk is.
DHV B.V.
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan 18 oktober 2010, versie 4
ON-D20100415 - 33 -
Bij afkoppeling hanteert de gemeente de voorkeursvolgorde zoals aangegeven in onderstaand kader.
5.5 Accenten bij nieuwbouw
Niet-aankoppelen bij nieuwbouwprojecten
In- en uitbreidingen mogen niet leiden tot een toename van de vuilemissie en ook niet tot het vergroten
van de kans van water-op-straat. Om beide doelstellingen te bereiken worden bij alle nieuwbouwprojecten
het afvalwater en het hemelwater van elkaar gescheiden gehouden. Hier is dus geen sprake van
afkoppelen, maar van bewust ‘niet-aankoppelen’ van verhard oppervlak (lees: hemelwater) op een
gemengd rioleringssysteem. Per locatie wordt bekeken op welke wijze het hemelwater het best kan
worden verwerkt, zodanig dat aan alle doelstellingen wordt voldaan. Uitgangspunt is hydrologische
neutraal bouwen, hetgeen wil zeggen dat de waterhuishoudkundige situatie na de bouw niet afwijkt van
voor de bouw. Het hemelwater wordt bij voorkeur geïnfiltreerd, maar dat is gezien de ondergrond in Borne
niet overal mogelijk. Om deze reden wordt het hemelwater ook afgevoerd naar oppervlaktewater.
Wel of niet afkoppelen?
In de Wet milieubeheer (Wm, artikel 10.29a) is een voorkeursvolgorde opgenomen voor het omgaan
met o.a. hemelwater. De voorkeursvolgorde beschrijft een algemene voorkeur voor omgaan met
hemelwater en afvalwater aan de bron. Bij hemelwater geldt dat lokale lozing van hemelwater in het
milieu (al dan niet via een gemeentelijke hemelwatersysteem) de voorkeur geniet boven lozing op een
gemengd stelsel. Lozing op oppervlaktewater is gelijkwaardig aan lozing op de bodem. De
voorkeursvolgorde luidt:
a. Het ontstaan van afvalwater wordt voorkomen of beperkt
b. Verontreiniging van afvalwater wordt voorkomen of beperkt
c. Afvalwaterstromen worden gescheiden gehouden, tenzij het niet-gescheiden houden geen
nadelige gevolgen heeft voor een doelmatig beheer van afvalwater
d. Huishoudelijk afvalwater en daarmee vergelijkbaar afvalwater wordt ingezameld en naar een
rioolwaterzuiveringinstallatie (RWZI) getransporteerd
e. Ander afvalwater dan bedoeld in onderdeel d wordt hergebruikt (zo nodig na zuivering bij de
bron)
f. Ander afvalwater dan bedoeld in onderdeel d (in de praktijk dus met name hemelwater) wordt
lokaal in het milieu teruggebracht (zo nodig na zuivering bij de bron)
g. Ander afvalwater dan bedoeld in onderdeel d wordt als stedelijk afvalwater ingezameld en naar
een RWZI getransporteerd.
Afkoppeling in Borne
De gemeente Borne streeft naar afkoppeling van 20% van het verhard oppervlak. Momenteel is 9,2 %
afgekoppeld (17,5 ha). Bij afkoppelprojecten wordt van de burger verwacht dat medewerking wordt
verleend bij de afkoppeling van de voorzijde van de woning. Door communicatie wordt getracht zoveel
mogelijk medewerking te verkrijgen van bewoners. De gemeente heeft ook de mogelijkheid om
afkoppeling te verplichten, hiervoor kan een gebiedsspecifieke hemelwaterverordening worden
toegepast. Deze moet door de gemeenteraad worden vastgesteld.
DHV B.V.
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan 18 oktober 2010, versie 4
ON-D20100415 - 34 -
De watertoets
Voor alle nieuwbouwlocaties geldt dat het water in een zo vroeg mogelijk stadium van de ruimtelijke
plannen moet worden meegenomen. Wettelijk is dit vastgelegd door middel van de waterparagraaf in het
bestemmingsplan. De gemeente toetst de ruimtelijke plannen met betrekking tot de waterhuishoudkundige
aspecten in samenspraak met het waterschap. Met de introductie van de nieuwe Wet ruimtelijke ordening
(juli 2008) heeft de provincie alleen nog een adviserende rol en geen toetsende rol meer. Naast het
hemelwater worden in de watertoets ook het afvalwater, het grondwater en de Kaderrichtlijn Water (KRW)
in de beschouwing meegenomen.
5.6 Communicatie naar de gebruikers
Door de klimaatverandering verandert ook het stedelijk
waterbeheer. Het moet voor iedereen duidelijk zijn welke mate
van water-op-straat toelaatbaar is en wie waar verantwoordelijk
voor is. In de praktijk betekent dit het bijstellen van de
verwachtingspatronen. Particulieren moeten leren omgaan met
de nieuwe typen hemelwatervoorzieningen en zullen moeten
accepteren dat het voor kan komen dat er water-op-straat
vóórkomt. Wanneer dit beperkt blijft tot maximaal enkele uren
en het water tussen de banden blijft, is er ook geen sprake van
overlast, maar slechts van hinder.
De gemeente heeft zich bijvoorbeeld in 2009 aangesloten bij de
landelijke publiekscampagne ‘Goed Rioolgebruik’.
Nevenstaande foto toont onjuist gebruik van de riolering, te
weten het lozen van verfresten in een kolk.
Illegale lozing verfresten in kolk (Borne)
Inwoners van wijken waar hemelwater gescheiden wordt
afgevoerd, worden voorgelicht over duurzaam bouwen, de
(consequenties van) bovengrondse afvoer van hemelwater, het
gebruik van uitlogende materialen in de woningbouw en het
beheer van de infrastructuur, waaronder:
- terugdringen van chemische
onkruidbestrijdingsmiddelen
- strooien van zout in afgekoppelde gebieden
- autowassen in afgekoppelde gebieden
- uitlaten van honden
De gemeente zelf strooit slechts incidenteel in woonstraten met
een gescheiden afvoer van afvalwater en hemelwater.
Uitgangspunt is wel dat de verkeersveiligheid voor gaat (dus
mocht het noodzakelijk zijn zouten te strooien, zal de gemeente
dit niet nalaten in straten met een gescheiden waterafvoer). Poster campagne ‘Goed Rioolgebruik’
DHV B.V.
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan 18 oktober 2010, versie 4
ON-D20100415 - 35 -
6 ZORGPLICHT GRONDWATER
6.1 Inleiding zorgplicht grondwater
De aanpak van grondwaterproblemen is maatwerk. Grondwaterproblemen kennen vaak meerdere
oorzaken en oplossingen die sterk gevals- en gebiedsafhankelijk zijn. Bovendien hebben particulieren,
gemeenten, waterschappen en provincies ieder hun verantwoordelijkheden bij het voorkomen en oplossen
van problemen met grondwater. Het is daarom niet eenvoudig om te spreken over algemene maatregelen
om grondwaterproblemen tegen te gaan.
In januari 2008 is de Wet gemeentelijke watertaken in werking getreden. In deze wet is de zogenaamde
gemeentelijke zorgplicht voor het grondwater opgenomen. De letterlijke tekst van de wet luidt als volgt:
Concreet betekent de zorgplicht voor grondwater het volgende:
• De eerste verantwoordelijkheid bij grondwaterproblemen ligt bij de particulier.
Daarna is het een samenspel van particulieren, gemeenten, waterschappen en provincies.
• De gemeente is het eerste aanspreekpunt voor de burger bij structurele grondwaterproblemen.
• De gemeente treedt op als regisseur bij grondwaterproblemen.
• De gemeente is niet verantwoordelijk en aansprakelijk voor de grondwaterstand.
• De zorgplicht werkt niet met terugwerkende kracht en het leidt niet tot aansprakelijkheid voor
schadesituaties uit het verleden.
• De grondwaterzorgplicht is alleen van toepassing op de kwantiteit.
• De grondwaterzorgplicht heeft betrekking op grondwateroverlast, hetgeen is gedefinieerd als een
teveel aan grondwater. Problemen door een tekort aan grondwater heet grondwateronderlast en valt
niet onder de grondwaterzorgplicht.
• De grondwaterzorgplicht is een inspanningsverplichting en geen resultaatsverplichting.
De gemeente heeft de regie
Geen enkele instantie is [alleen] verantwoordelijk en dus aansprakelijk voor de grondwaterstand. Bij
klachten over de grondwaterstand maakt de gemeente een analyse van oorzaken, gevolgen en
mogelijke maatregelen. De maatregelen bepaalt zij zo veel mogelijk in samenspraak met alle
betrokken partijen. Maatregelen voor transport van overtollig grondwater in openbaar gebied komen
voor rekening van de gemeente en kan zij bekostigen uit de rioolheffing. De gemeente legt haar
grondwaterbeleid vast in het Gemeentelijk Rioleringsplan.
Bron: RIONED nieuws, nummer 1, januari 2008
‘Gemeenten dragen zorg voor het in het openbaar gemeentelijk gebied treffen van maatregelen
teneinde structureel nadelige gevolgen van de grondwaterstand voor de aan de grond gegeven
bestemming zoveel mogelijk te voorkomen of te beperken, voor zover het treffen van die maatregelen
doelmatig is en niet tot de zorg van het waterschap of de provincie behoort.’
DHV B.V.
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan 18 oktober 2010, versie 4
ON-D20100415 - 36 -
6.2 Invulling grondwaterzorgplicht Borne
Definitie grondwateroverlast
Calamiteiten zoals extreme neerslag en zeer hoge waterstanden in oppervlaktewater kunnen leiden tot
een tijdelijk hogere grondwaterstand. De gebruiksfunctie wordt daardoor tijdelijk verminderd, maar dat
betekent niet dat deze ook op de langere termijn wordt aangetast. Een zeker (normaal maatschappelijk)
risico wordt bij de perceeleigenaar gelegd: incidentele gevallen van overlast komen voor zijn of haar
rekening.
Grondwateroverlast op lokale schaal (wijk- of perceelniveau) wordt vooral veroorzaakt:
• doordat bouwgrond niet goed bouwrijp is gemaakt;
• doordat drainage niet goed is aangelegd dan wel niet goed (meer) functioneert;
• door bouwkundige gebreken;
• door een te laag bouwpeil (vloerpeil) of te diepe kruipruimten (in combinatie met
bouwkundige gebreken);
• door het vervangen van lekke rioleringen die jarenlang (onbedoeld) als drainagebuis werkten
en het teveel aan grondwater konden afvoeren.
Meer regionale oorzaken hangen samen met het gevoerde oppervlaktewaterpeilbeheer door het
waterschap en het stopzetten of verminderen van grondwateronttrekkingen door drinkwaterbedrijven en
industrie.
Grondwater kan ook leiden tot structurele overlast op het perceel van de perceeleigenaar. Voordat de
gemeente maatregelen kan nemen, toont ze met het grondwatermeetnet eerst aan wat de
grondwaterstand indicatief is. Naar aanleiding van de meetgegevens kan vastgesteld worden wanneer en
waar we spreken van een structureel hoge (of lage) grondwaterstand. Als gevolg van de aanwezigheid
van keileemschotten, kunnen de grondwaterstanden in de gemeente Borne lokaal sterk variëren.
Grondwaterstanden waargenomen in peilbuizen zijn om deze reden dan ook niet altijd representatief. De
gemeente kiest voor maatwerk en onderzoekt per melding of er daadwerkelijk sprake is van structurele
hoge (of lage) grondwaterstanden.
Op basis van ervaringen van andere gemeenten wordt door de gemeente Borne het volgende als
uitgangspunt genomen voor de termen “structureel nadelige gevolgen”:
• Indien de grondwaterstand op gemeentelijk terrein leidt tot nadelige gevolgen in de vorm van
structurele overlast bij een cluster (meerdere woningen in een bepaald gebied) wordt de
gemeente verantwoordelijk voor haar zorgplicht, behalve wanneer er sprake is van bouwkundige
gebreken.
• Er wordt gesproken over structurele overlast indien de grondwaterstand op gemeentelijk terrein
zorgt voor een herhaaldelijk of langdurige verslechtering van de gebruikersfunctie van het
betreffende gebied.
• De termen “herhaaldelijk en langdurig” kunnen op verschillende manieren geïnterpreteerd
worden. Omdat de gemeente op dit moment nog niet voldoende inzicht heeft in de exacte
grondwaterstanden worden voorlopig de volgende criteria gebruikt:
o Minimale eis voor herhaaldelijk is: ieder jaar terugkerend en reeds geruime tijd
aanwezig.
o Minimale eis voor langdurig is: tenminste twee maanden ononderbroken durend.
DHV B.V.
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan 18 oktober 2010, versie 4
ON-D20100415 - 37 -
Verantwoordelijkheid van burger en gemeente
De zorgplicht is van toepassing op de openbare ruimte in bebouwd gebied, dus vanaf de perceelsgrens.
Het is mogelijk om door middel van maatregelen in openbaar gebied problemen op particuliere percelen
op te lossen. In andere situaties zullen dergelijke maatregelen echter niet afdoende of niet doelmatig zijn.
In die gevallen kan het af te voeren grondwater door particulieren (huishoudens en bedrijven) aan de
perceelsgrens worden aangeboden. De gemeente neemt het water over en voert het door middel van
openbaar ontwateringstelsel af. De particulier is verantwoordelijk voor maatregelen op eigen terrein. De
zorgplicht gaat niet zover dat de gemeente ook maatregelen moet nemen op de percelen die in particulier
eigendom zijn. Eigenaren dienen zelf te zorgen voor een goede staat van hun percelen en gebouwen.
Indien nodig moeten zij zelf waterhuishoudkundige en/of bouwkundige maatregelen treffen.
Wanneer andere werkzaamheden door en binnen de gemeente leiden tot een grondwaterstandverhoging
en tot problemen in gebouwen, dan heeft de gemeente de taak de particulieren te waarschuwen en
compenserende maatregelen te treffen. Tevens is het aan de gemeente om gerelateerde klachten
adequaat af te handelen.
Rol van de gemeente
De gemeenten zijn het aanspreekpunt / loket (lees: aanspreekbaar, niet aansprakelijk) voor problemen
met grondwater. Bij dit loket kunnen perceelseigenaren terecht voor vragen en klachten. De gemeente
zorgt voor de afwikkeling en voert achter de schermen overleg met de verantwoordelijke instanties. Ook
het waterschap en de provincie hebben verantwoordelijkheden ten aanzien van grondwater. De provincie
is in principe verantwoordelijk voor het diepere grondwater, het waterschap voor een goed peilbeheer.
De gemeente is geen (grond)waterbeheerder en de zorgplicht geeft de gemeente geen specifieke
bevoegdheden binnen de verplichting. De gemeente heeft wel een ontwateringstaak om goed gebruik van
bebouwd gebied mogelijk te maken en daartoe heeft zij diverse instrumenten tot haar beschikking.
Zo bestaat er de mogelijkheid tot het vaststellen van een grondwaterverordening. Verder komt de zorg
voor het grondwater terug in het bestemmingsplan via de watertoets. Bij de inrichting van een gebied
kunnen maatregelen getroffen worden door middel van grondexploitatie en bouwvoorschriften (denk aan
het wel of niet toestaan van kruipruimtes). En via convenanten kunnen bestuurlijke afspraken worden
gemaakt met betrokken waterpartners.
De wetgeving schrijft voor dat de burger bij de gemeente terecht moet kunnen met zijn
grondwaterproblemen. De gemeente is het eerste aanspreekpunt voor de burger en dient door middel van
een probleemanalyse als regisseur richting een oplossing te werken. Deze functie wordt in 2010
vormgegeven door middel van het (water)loket dat in het kader van Wabo wordt ingericht voor het
verwerken van de vergunningsaanvragen (zie Eén loket, hoofdstuk 4.6). Verder is het de bedoeling dat bij
de aanvraag van een bouwvergunning er tevens aanwijzingen worden meegegeven wanneer er een kans
is op hoge grondwaterstanden.
DHV B.V.
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan 18 oktober 2010, versie 4
ON-D20100415 - 38 -
Doelmatige aanpak grondwaterproblemen
Aanpak van grondwateroverlast is een samenspel van perceeleigenaar, gemeente, waterschap en
provincie, waarbij de gemeente de regierol heeft. De perceeleigenaar is primair zelf verantwoordelijk voor
haar eigen grond. De gemeente treft ook maatregelen als perceeleigenaar voor haar eigen gronden.
Indien de gemeente structureel overlast veroorzaakt op grond van de perceeleigenaar, zal de gemeente
maatregelen treffen. Maatregelen moeten problemen oplossen en doelmatig zijn.
Bij de concrete vraag of eventuele maatregelen doelmatig zijn, staat in de nieuwe wet een
doelmatigheidscriterium centraal. De toelichting op de wetgeving zegt hierover:
‘Factoren als de omvang en de duur van de overlast, het aantal getroffen percelen, evenals de functie en
de hydrologische toestand van het betrokken gebied de financiële implicaties alsmede de verschillende
mogelijke oplossingen om grondwateroverlast tegen te gaan, kunnen een rol spelen bij de vraag of
maatregelen doelmatig zijn.’
De zorgplicht betekent dus niet dat de gemeente overal maar afwateringsmiddelen moet aanleggen. Waar
geen overlast is, is aanleggen niet doelmatig en daar wel overlast is moet eveneens de
doelmatigheidsvraag positief kunnen worden beantwoord.
De doelmatigheid van maatregelen dient aan de onderstaande uitgangspunten getoetst te worden:
• De perceeleigenaar ervaart structureel nadelige gevolgen. (zie beleid )
• Bouwkundige maatregelen hebben de voorkeur boven waterhuishoudkundige maatregelen. De
gemeente is voor bouwkundige maatregelen niet verantwoordelijk.
• De gemeentelijke zorgplicht geldt voor maatregelen die niet tot de verantwoordelijkheden van
andere overheden behoren. Als het doelmatiger is om problemen via maatregelen van andere
overheden op te lossen dan hoeft de gemeente niets te doen (behalve te regisseren).
• Bij de inzet van maatregelen dient er getoetst te worden op duurzaamheid (3) en effectiviteit in
combinatie met de kosten-baten analyse van de maatregel.
• Bij voorkeur, indien maatregelen te combineren zijn met andere maatregelen in de openbare
ruimte, zoals het realiseren van een gescheiden stelsel, zal er werk met werk gemaakt worden.
6.3 Grondwaterzorgplicht toegepast in Borne
Grondwateroverlast
De gemeente neemt iedere melding en klacht van inwoners serieus en stelt zo nodig onderzoek in. Door
een betere structuur aan te brengen in de registratie en afhandeling van meldingen wordt een eenduidige
en efficiënte werkwijze verkregen en wordt invulling gegeven aan de zorgplicht.
Borne kent relatief weinig grondwateroverlast. Er zijn weinig activiteiten nodig in het kader van de
zorgplicht grondwater. Het accent komt te liggen op de regisseursrol en communicatie richting de
inwoners. Daarnaast worden problemen met grondwateroverlast lokaal aangepakt door bij herstructurering
of rioolvervanging drainage toe te passen.
Bij nieuwbouw wordt het terrein bouwrijp gemaakt door grondwaterneutraal te bouwen (ophoging maaiveld
i.p.v. grondwater afvoeren).
3 Milieuvriendelijk en voor langere termijn voordeel behalen
DHV B.V.
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan 18 oktober 2010, versie 4
ON-D20100415 - 39 -
Grondwatermeetnet
De gemeente heeft diverse peilbuizen die gezamenlijk een grondwatermeetnet vormen. De komende
planperiode worden deze peilbuizen voorzien van telemetrie. Hiermee kunnen de grondwaterstanden
centraal worden verzameld en verwerkt. Daarnaast worden binnen projecten, projectspecifieke peilbuizen
geplaatst. Hiermee wordt beter inzicht verkregen in de grondwaterstanden in de gemeente.
6.4 Waterloket
De gemeente is al sinds jaren het aanspreek- en informatiepunt voor iedere burger. Ook de wetgever is
zich bewust van deze speciale functie. Zowel de nieuwe waterwet als de Wabo geeft de gemeente een
officiële loketfunctie. Hieronder wordt beschreven hoe de loketfunctie van de gemeente voor wat betreft
het waterloket er uit ziet.
Invulling wettelijke verantwoordelijkheden
Wettelijk heeft de gemeente drie functies ten aanzien van haar loketfunctie “water”.
1. De gemeente is het aanspreekpunt wat betreft riolering en (grond)water in de stad. Bij elke gemeente
moet een mogelijkheid bestaan om vragen of klachten over dit onderwerp te melden. Vooralsnog
vervult de back-office van de gemeente Borne deze rol. De gemeente is zich ervan bewust dat de
waterloketfunctie bij de front-office moet liggen. Hiervoor moet er geïnvesteerd worden in
kennisontwikkeling van medewerkers van de front-office, om zodoende een goede service te kunnen
leveren en aan haar wettelijke verplichtingen te kunnen voldoen. Daarnaast is de gemeente Borne
bezig met het opzetten van een digitaal meldloket.
2. Sinds de inwerkingtreding van de Waterwet is de gemeente de frontoffice voor de aanvraag van een
watervergunning. Iedere aanvraag voor een Watervergunning kan bij de gemeente worden ingediend,
ongeacht of de gemeente bevoegd gezag is. De gemeente dient er zorg voor te dragen dat de
aanvraag of melding doorgestuurd wordt naar het desbetreffende bevoegd gezag (Rijkswaterstaat,
Provincie of Waterschap). In het kader van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) is
het de bedoeling dat er één loket bij de gemeente komt, waar de burger terecht kan voor al zijn
vergunningsaanvragen. De gemeente Borne koppelt haar werkwijze voor de aanvraag van een
Watervergunning (afvalwatervergunning, maar ook voor hemelwater- en grondwatervergunningen)
aan de Wabo-loketfunctie, per 1 oktober 2010. Voor watergerelateerde vergunningen vereist dit
samenwerking met Waterschap Regge en Dinkel en de provincie Overijssel.
3. De waterwet stelt de gemeenten verplicht, daar waar zich overlast voordoet met grond- en of
hemelwater aan te kunnen tonen (door middel van een meetnet) wat en hoeveel de overlast is. De
gemeente Borne neemt iedere melding en klacht serieus en zoekt uit wat de oorzaak kan zijn van de
problematiek. De gemeente beschikt over een aantal peilbuizen; overwogen wordt om de
grondwaterstanden via internet inzichtelijk te maken voor haar inwoners.
6.5 Conclusies zorgplicht grondwater
Met het vaststellen van dit GRP wordt invulling gegeven aan de grondwaterzorgplicht in Borne. In dit
document staat beschreven wat wordt verstaan onder structurele grondwateroverlast, wat de rol van de
particulier en van de gemeente is en op welke wijze het begrip ‘doelmatig’ wordt ingevuld.
Borne kent relatief weinig grondwateroverlast. Er zijn weinig activiteiten nodig in het kader van de
zorgplicht grondwater. Het accent komt te liggen op de regisseursrol van de gemeente en de
communicatie richting de inwoners van de gemeente. Dit laatste wordt meegenomen in het in 2010 op te
zetten waterloket.
DHV B.V.
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan 18 oktober 2010, versie 4
ON-D20100415 - 40 -
DHV B.V.
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan 18 oktober 2010, versie 4
ON-D20100415 - 41 -
7 SAMENVATTING MAATREGELEN
In de vorige hoofdstukken staat omschreven hoe de gemeente invulling geeft aan haar zorgplichten en wat
hiervoor nodig is. In onderstaande tabel is samengevat welke maatregelen hiervoor worden uitgevoerd,
wanneer deze maatregelen worden uitgevoerd en welke investering dit vereist.
Maatregelen (afschrijven in 30 jaar) 2011 2012 2013 2014 2015 2016
Aansluiten percelen buitengebied (alsnog) 10.000 10.000 10.000 10.000 10.000 10.000
Aanleg afvalwatertransportleiding 277.133 277.133
Beperken wateroverlast bestaand stedelijk gebied (o.a. afkoppeling) 420.000 420.000 420.000 170.000 170.000 170.000
TOTAAL 707.133 707.133 430.000 180.000 180.000 180.000
Rioolvervanging (afschrijven in 30 jaar) 2011 2012 2013 2014 2015 2016
Vervanging drainage (verdisconteerd in rioolvervanging) 0 0 0 0 0 0
Vervanging riolering 500.000 500.000 500.000 750.000 750.000 750.000
TOTAAL 500.000 500.000 500.000 750.000 750.000 750.000
Gemalen (afschrijven in 15 jaar) 2011 2012 2013 2014 2015 2016
Uitbreiding telemetrie hoofd- en drainagemalen 15.000 15.000 15.000
Vervanging rioolgemalen (planmatig) 5.200 40.800 20.000 62.700 98.000 37.500
TOTAAL 20.200 40.800 35.000 62.700 113.000 37.500
Onderzoeken (afschrijven in 5 jaar) 2011 2012 2013 2014 2015 2016
Overdracht stedelijk waterbeheer 10.000
Opstellen nieuwe Basisrioleringsplannen (Borne, Zenderen en Hertme) 25.000 25.000
Opstellen nieuw Gemeentelijk Rioleringsplan (2016) 25.000
Toepassen telemetrie grondwatermeetnet 10.000
Onderzoek H2S (lozingspunten) 20.000
Simulatie SOBEK aan straatprofiel (2D) 20.000
Uitwerking afvalwaterakkoord (5 jaar) 10.000 10.000 10.000 10.000 10.000
TOTAAL 45.000 45.000 50.000 10.000 10.000 25.000
Maatregelen Groot Onderhoud (niet activeren) 2011 2012 2013 2014 2015 2016
Baggeren vijvers
- Bekenhorst 215.500
- Gaspeldoorn 20.929 20.929
- Stroom-Esch 103.816
- 't Olthof 6.493
TOTAAL 0 340.245 20.929 0 0 0
Maatregelen aanvullend op exploitatie (niet activeren) 2011 2012 2013 2014 2015 2016
Onderhoud wadi's (ca. 20.000 m2) 30.000 30.000 30.000 30.000 30.000 30.000
Opzetten waterloket (in 2010) 10.000
Communicatie over goed rioolgebruik+waterbeleid 1.500 1.500 1.500 1.500 1.500 1.500
Kennisontwikkeling medewerkers waterloket 7.500
Uitbesteding KLICmeldingen (Wion) 3.000 3.000 3.000 3.000 3.000 3.000
Actualiseren rioolbeheer (o.b.v. inmeting putten GPS) 10.000 10.000
Tijdelijke toename inspectie (2.500 m extra) 6.875 6.875 6.875 6.875 6.875 6.875
TOTAAL 58.875 51.375 51.375 41.375 41.375 41.375
DHV B.V.
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan 18 oktober 2010, versie 4
ON-D20100415 - 42 -
DHV B.V.
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan 18 oktober 2010, versie 4
ON-D20100415 - 43 -
8 VERBREDE RIOOLHEFFING, WAT IS ER NODIG
In dit hoofdstuk worden de kosten en baten (inning van de rioolheffing) van de rioleringszorg behandeld.
De Commissie Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) stelt dat de rioolheffing kostendekkend moet
zijn. Het is daarnaast toegestaan om voor toekomstige rioolvervangingen of groot onderhoud een
voorziening in het leven te roepen en voor deze toekomstige uitgaven te sparen.
Een meer dan 100% kostendekkende rioolheffing is niet toegestaan.
Aan de uitgavenzijde wordt onderscheid gemaakt in lopende kapitaallasten, nieuwe investeringen
(vervanging en afkoppeling), exploitatielasten (personele inzet en beheer en onderhoud stelsel) en overige
maatregelen (zoals onderzoeken). Deze aspecten worden onderstaand behandeld.
De inkomstenkant is de exponent van de uitgavenzijde. In hoofdstuk 8.5 wordt de heffing berekend die
nodig is om een kostendekkend geheel te hebben en in de toekomst te houden.
Om deze reden wordt een periode van 55 jaar in ogenschouw genomen. Er kan geanticipeerd worden op
een toekomstige stijging of daling van de lasten.
8.1 Lopende kapitaallasten voor investeringen t/m 2010
Investeringen in de riolering moeten op grond van de gemeentelijke financiële voorschriften worden
geactiveerd. Activeren leidt tot kapitaallasten.
De gemeente Borne hanteert een financiële afschrijvingstermijn van 30 jaar voor rioolvervangingen en van
15 jaar voor de elektrisch / mechanische vervanging van pompen en gemalen. Onderzoeken worden over
een periode van 5 jaar afgeschreven (indien er ene reëel zicht is op de verwezenlijking van de plannen en
het gaat om de verwezenlijking van tastbare zaken).
Onderstaande grafiek toont de lopende kapitaallasten van geactiveerde investeringen tot en met 2010.
Vanaf 2040 is deze nul (aangezien de langste afschrijvingstermijn 30 jaar bedraagt). Daarnaast zijn de
nieuwe kapitaallasten uitgezet. Dit betreft kapitaallasten van vervangingsinvesteringen (waarbij rekening is
gehouden met een gedeeltelijke financiering vanuit de voorziening).
Kapitaallasten riolering
€ 0
€ 200.000
€ 400.000
€ 600.000
€ 800.000
€ 1.000.000
€ 1.200.000
€ 1.400.000
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
2021
2022
2023
2024
2025
2026
2027
2028
2029
2030
2031
2032
2033
2034
2035
2036
2037
2038
2039
2040
jaar
ka
pit
aa
lla
st
nieuwe kapitaallasten
lopende kap.last (investeringen tot 2010)
DHV B.V.
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan 18 oktober 2010, versie 4
ON-D20100415 - 44 -
8.2 Nieuwe investeringen planperiode
Zoals in de tabel in hoofdstuk 7 aangegeven zullen er de komende jaren forse investeringen plaatsvinden
door rioolgerelateerde maatregelen uit te voeren.
• Vervangingsinvesteringen ten behoeve van pompen, gemalen en riolering worden geactiveerd en
afgeschreven over 30 jaar. Een eventuele bijdrage vanuit de “Voorziening vervanging en groot
onderhoud” wordt in mindering gebracht op de investeringskosten alvorens deze geactiveerd worden.
• Investeringen ten behoeve van Groot onderhoud, zoals het baggeren van vijverbodems, mogen niet
geactiveerd worden. Deze komen ineens ten laste van de rioolheffing. Een eventuele bijdrage vanuit
de “Voorziening vervanging en groot onderhoud” is toegestaan.
• Investeringen in de riolering, zoals de aanleg van de ringleiding, afkoppeling van afvoerend oppervlak
en de aansluiting van panden in het buitengebied, worden geactiveerd en financieel afgeschreven
over 30 jaar. Het is niet toegestaan deze investeringen (deels) te financieren vanuit de voorziening.
• Onderzoeken worden, zoals aangegeven in 5 jaar financieel afgeschreven. Hiervoor geldt eveneens
dat het niet toegestaan is de investeringen (deels) te financieren vanuit de voorziening.
• Tenslotte zijn er nieuwe maatregelen aanvullend op de exploitatie, zoals:
o Wadionderhoud
o Opzetten waterloket
o Communicatie richting bewoners (over goed rioolgebruik en waterbeleid)
o Kennisontwikkeling medewerkers
o Uitbesteding KLIC-meldingen (Wion)
o Actualiseren rioolbeheer (op basis van inmeting putten in GPS)
o (tijdelijke) toename inspectiefrequentie
Deze investeringen worden niet geactiveerd, maar komen direct ten laste van de rioolheffing.
8.3 Exploitatielasten
De structurele exploitatielasten bedragen circa € 623.500,- per jaar, exclusief lopende kapitaallasten.
Genoemd bedrag is inclusief € 30.000,- per jaar voor wadi-onderhoud (werd voorheen niet gefinancierd
vanuit de rioolheffing). Zie bijlage 2 voor de componenten van de exploitatielasten. Daarnaast zijn er in de
planperiode gemiddeld circa € 12.000,- per jaar aan specifieke (niet-structurele) exploitatielasten.
Straatvegen
De gemeente Borne rekent 50% van de straatveegkosten toe aan de rioolheffing. Dit percentage is
gangbaar in Nederland. Als gevolg van de toename van het percentage gescheiden stelsels, wordt het
nog belangrijker de straten en wegen goed en frequent te vegen. Hierdoor neemt enerzijds de
verontreiniging van wadi’s en andere infiltratievoorzieningen af en verzamelt zich minder afval in de kolken
(afname kosten kolkenzuigen), anderzijds neemt de kans op waterhinder en –overlast als gevolg van
verstoppingen af. De structurele lasten (toe te rekenen aan de rioolheffing) bedragen circa € 71.500,- per
jaar.
BTW
De gemeente Borne rekent Jaarlijks een constant bedrag à € 199.015,- toe als compensabele btw last aan
de rioolheffing (bestaand beleid). Dit is derhalve een grondslag voor de berekening van de rioolheffing.
Toegekende btw betreft de door derden uitgevoerde (en dus btw-plichtige) werkzaamheden behorende tot
de exploitatie. Deze systematiek wordt door verschillende gemeenten in Nederland toegepast.
DHV B.V.
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan 18 oktober 2010, versie 4
ON-D20100415 - 45 -
8.4 Uniformeren tariefklassen
De gemeente Borne werkt op het gebied van
belastinginning samen met de gemeenten
Enschede en Hengelo. De gemeentelijke
belastingen worden geïnd door het
Gemeentelijk Belastingkantoor Twente (GBT),
zie nevenstaand artikel uit Twentse Courant
Tubantia (d.d. 25 september 2010).
Om een eenduidige en daardoor meer
doelmatige uitvoering van de werkzaamheden
van het GBT te kunnen bereiken, wordt
voorgesteld de tariefklassen van Borne gelijk te
trekken aan die van de overige gemeenten.
Het gevolg is dat er één klasse komt voor een drinkwaterverbruik van 0 tot 500 m3, in plaats van de
huidige twee klassen (0 tot 250 m3 en 250 tot 500 m
3). De consequentie hiervan is dat het huidige
basistarief à € 184,08 per heffingseenheid (peil 2010) met 0,96% moet stijgen om dezelfde inkomsten te
genereren. Hierdoor bedraagt het basistarief voor 2011 minimaal € 185,84. Het tarief voor grootverbruikers
à € 188,40 per 500 m3 (bovenop het basistarief) kan gehandhaafd blijven.
De genoemde wijziging van het basistarief staat geheel los van eventuele stijgingen van de rioolheffing om
kostendekkend te kunnen zijn en blijven. Het betreft enkel een tariefswijziging als gevolg van een
herindeling van tariefklassen.
8.5 Ontwikkeling rioolheffing
Ontwikkeling aantal aansluitingen
Binnen de gemeente Borne zijn momenteel circa (2010) 8.830 aansluitingen aanwezig (2010). Deze
worden aangeslagen voor de rioolheffing. De hoogte van de heffing is afhankelijk van het
drinkwaterverbruik. Voor 2010 is de volgende heffing gehanteerd:
� Tot 250 m3 € 184,08;
� Van 250 m3 tot 500 m
3 € 237,84;
� Meer dan 500 m3
€ 237,84 vermeerderd met € 188,40 voor iedere 500 m3 of een gedeelte
daarvan.
In hoofdstuk 8.4 is aangegeven dat er uit het oogpunt van uniformiteit vanaf 2011 één tarief wordt
gehanteerd voor het waterverbruik van 0 tot 500 m3. Dit betekend dat de uitgangssituatie voor de bepaling
van de tarieven vanaf 2011 is (peil 2010):
� Tot 500 m3 € 185,84;
� Meer dan 500 m3
€ 185,84 vermeerderd met € 188,40 voor iedere 500 m3 of een gedeelte
daarvan.
DHV B.V.
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan 18 oktober 2010, versie 4
ON-D20100415 - 46 -
Het aantal huishoudens zal de komende jaren stijgen als gevolg van een aantal uitbreidingsplannen. Voor
de berekening van de rioolheffing wordt uitgegaan van de in onderstaande tabel aangegeven toename
(bron: gemeente Borne).
Om de toename van de lasten te kunnen dragen is een stijging van de rioolheffing niet te voorkomen.
De voorziening wordt enerzijds gebruikt om de stijging de komende jaren enigszins af te zwakken en
anderzijds om de sterke toename van de lasten in de toekomst op te vangen. De voorziening wordt enkel
aangewend voor vervangingen en groot onderhoud. Andere lasten worden niet uit de voorziening
gefinancierd.
Onderstaande grafiek toont de ontwikkeling van de rioolheffing in de periode 2010 t/m 2040 (exclusief
inflatie).
Uitgangspunt hierbij is dat de Voorziening ten behoeve van groot onderhoud en vervangingen ingezet
wordt om de te activeren bedragen zo laag mogelijk te houden (zodat lage kapitaallasten bereikt worden).
Om eventuele tegenvallers op te kunnen vangen wordt voor de voorziening een ondergrens van € 100.000
aangehouden (buffer).
Netto toename aantal aansluitingen
0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
200
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028
jaar
nett
o t
oen
am
e
DHV B.V.
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan 18 oktober 2010, versie 4
ON-D20100415 - 47 -
Onderstaande tabel toont de voorgestelde ontwikkeling van de rioolheffing in cijfers (exclusief jaarlijkse
indexatie op basis van prijswijzigingen).
rioolheffing
(basistarief)
grootverbruik
(extra per 500 m3)
stijging opmerking
€ 184,08 € 188,40
uitgangspunt € 185,84 € 188,40 op basis van nieuwe klasse-indeling
2011 € 186,77 € 189,34 0,5%
2012 € 187,70 € 190,29 0,5%
2013 € 188,64 € 191,24 0,5%
2014 € 189,58 € 192,20 0,5%
2015 € 190,53 € 193,16 0,5%
2016 € 191,49 € 194,12 0,5%
2017 € 192,44 € 195,09 0,5%
2018 - 2065 1,0% per jaar
2065 € 310 € 315 uiteindelijke heffing
2010
jaar
Ontwikkeling rioolheffing (klasse 0 - 500 m3)
€ 0
€ 25
€ 50
€ 75
€ 100
€ 125
€ 150
€ 175
€ 200
€ 225
€ 250
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
2021
2022
2023
2024
2025
2026
2027
2028
2029
2030
2031
2032
2033
2034
2035
2036
2037
2038
2039
2040
jaar
rio
olh
eff
ing
DHV B.V.
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan 18 oktober 2010, versie 4
ON-D20100415 - 48 -
8.6 Formatiecheck
Om inzicht te krijgen in de benodigde personele middelen is gebruik gemaakt van de module D2000
“personeel aspecten van gemeentelijke watertaken” uit de Leidraad Riolering. Hierin worden voor de
reguliere gemeentelijke rioleringszorg een aantal deeltaken onderscheiden. De gemeente Borne telt (per 1
januari 2010) 21.336 inwoners, waardoor de gemeente onder de categorie 20.000 tot 50.000 inwoners
valt. Voor een gemeente van deze grootte wordt onderstaand per onderdeel een inschatting gemaakt van
de benodigde formatie voor iedere deeltaak. Bij deze inschatting is uitgegaan van de in Borne geldende
situatie. Nieuwe taken en de verbreding van de rioleringszorg, zijn hierin meegenomen.
Tijdsbesteding FTE Samenvatting tijdsbesteding
(theoretisch benodigd, Leidraad Riolering) [dagen] (175 dagen per jaar)
Planvorming, onderzoek en facilitair 427 2,4
Onderhoud 333 1,9
Maatregelen 191 1,1
Totaal (theoretisch benodigd) 951 5,4
Voor de onderliggende berekeningen wordt verwezen naar bijlage 6.
De beschikbare formatie binnen de gemeente bedraagt 1,8 fte voor de binnendienst (2.560 uur) en 3,0 fte
voor de buitendienst (5.160 uur, inclusief straatvegen à 900 uur: 3,7 fte inclusief en 3,0 fte exclusief
straatvegen). Voor een overzicht van de beschikbare uren en uit te voeren werkzaamheden wordt
verwezen naar bijlage 7.
In totaal is er derhalve een formatie van 4,8 fte beschikbaar. De binnendienst (planvorming, onderzoek en
facilitair) heeft theoretisch een tekort van 0,6 fte (2,4 benodigd minus 1,8 beschikbaar). De beschikbare
formatie van de buitendienst komt goed overeen met de theoretisch benodigde formatie (onderhoud en
maatregelen).
De te beperkte bezetting in de binnendienst wordt ook daadwerkelijk zo ervaren. Om deze reden wordt
geadviseerd de binnendienst met 0,5 tot 1,0 fte uit te breiden. Met de extra personele lasten is vooralsnog
geen rekening gehouden in de exploitatielasten (c.q. berekening van de kostendekkende rioolheffing).
DHV B.V.
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan 18 oktober 2010, versie 4
ON-D20100415 - 49 -
9 COLOFON
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan
ON-D20100415
Opdrachtgever : Gemeente Borne
Project : Gemeentelijk Rioleringsplan
Dossier : C9781-01.001
Omvang rapport : 49 pagina's
Auteur : Marco de Kraker en Rinus Hoogeslag
Bijdrage : Stef van Wanrooij (gemeente Borne)
Projectleider : Marco de Kraker
Projectmanager : Dorine Kolkman
Datum : 18 oktober 2010
Naam/Paraaf :
DHV B.V.
Water
Verlengde Kazernestraat 7
7417 ZA Deventer
Postbus 927
7400 AX Deventer
T (0570) 63 93 00
F (0570) 63 93 01
www.dhv.nl
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan bijlage 1
ON-D20100415 - 1 -
BIJLAGE 1 ONTWIKKELINGEN IN HET WATERBELEID
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan bijlage 1
ON-D20100415 - 2 -
Op het gebied van waterbeleid vinden er veel ontwikkelingen plaats. Op Europees niveau is de KRW
ingevoerd. Het landelijke beleid is verwoord door de Commissie Waterbeheer 21e eeuw (WB21, trits
‘vasthouden – bergen – afvoeren’) en de 4e nota waterhuishouding (NW4, bronaanpak). Verder is de
nieuwe wet ‘Gemeentelijke watertaken’ vanaf 2008 geïmplementeerd.
Beleidsbrief regenwater en riolering
In het vernieuwde regenwaterbeleid staan 4 pijlers centraal:
1) Aanpak bij de bron: het voorkomen van verontreiniging van regenwater;
2) Regenwater vasthouden en bergen;
3) Regenwater gescheiden van afvalwater afvoeren;
4) Integrale afweging op lokaal niveau
Voor de toepassing van de pijlers van het regenwaterbeleid gelden de volgende bestuurlijke
uitgangspunten:
A. Doelmatigheid van maatregelen is uitgangspunt;
Uit oogpunt van doelmatigheid is een goede afstemming van maatregelen, de termijnen en een
pragmatische invulling cruciaal, zodat een te groot beslag op maatschappelijke middelen wordt
voorkomen.
B. Verantwoordelijkheden van partijen worden duidelijk geformuleerd
De primaire verantwoordelijkheid voor het omgaan met regenwater draagt diegene bij wie het
regenwater als gevolg van verharden en overkappen vrijkomt.
C. Gemeente is regisseur
De integrale afweging wordt onder regie van de gemeente gemaakt, in nauw overleg met de
waterschappen, binnen de door de provincie gegeven kaders. De gemeentelijke regierol vloeit
logisch voort uit de veranderingen, die in het stedelijk gebied moeten plaatsvinden.
Europese kaderrichtlijn water
Sinds eind 2000 is de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) van kracht. De kaderrichtlijn richt zich op een
goede toestand van oppervlakte- en grondwater. Essentiële elementen zijn het bestrijden van
verontreinigingen bij de bron (chemische doelstelling), het realiseren van een goede ecologische toestand
van oppervlaktewateren en het beschermen van het grondwater. De aanpak is brongericht en omvat naast
het verminderen van diffuse bronnen het uitvoeren van rioleringsmaatregelen en de aanpak van RWZI’s
en overstorten. De hoofdlijnen in deze kaderrichtlijn zijn:
• Behoeden voor verdere achteruitgang, beschermen en verbeteren van ecosystemen op het land
en in het water;
• Stimuleren van duurzaam watergebruik door beschikbare waterbronnen voor de lange termijn te
beschermen;
• Progressieve vermindering van de verontreiniging van oppervlaktewater en grondwater en
voorkomen van verdere verontreiniging hiervan;
• Bijdragen aan het afzwakken van de gevolgen van extreme neerslag en perioden van droogte.
Het streven is om de KRW-maatregelen zoveel mogelijk uit te voeren in combinatie met de maatregelen
die voortvloeien uit het Nationaal Bestuursakkoord Water (NBW). In het algemeen is de directe relatie van
deze maatregelen met de riolering echter beperkt.
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan bijlage 1
ON-D20100415 - 3 -
4e nota waterhuishouding en het waterkwaliteitsspoor
Het huidige waterbeleid is gericht op het creëren van een gezond en veerkrachtig watersysteem en een
duurzame waterketen. Deze principes zijn afkomstig uit de 4e nota Waterhuishouding en de aanbevelingen
van de Commissie Waterbeheer 21e eeuw, waarbij afwenteling van lokale problemen op (boven)regionale
systemen zo veel mogelijk wordt voorkomen en aanpak van de bron prevaleert boven "end of pipe"
maatregelen.
In deze lijn hebben de CUWVO/CIW in 1992 het milieubeleid uitgewerkt in een twee sporenbeleid:
emissiespoor of basisinspanning én het waterkwaliteitsspoor.
De basisinspanning betreft een inspanningsverplichting van de gemeente om de vuilemissie vanuit de
riolering zodanig te reduceren dat deze voldoet aan een referentie vuilemissie. Daarbij wordt het effect van
de vuilemissie op het ontvangend oppervlaktewater buiten beschouwing gelaten.
In het waterkwaliteitsspoor wordt gekeken naar de effecten van riooloverstorten op de zuurstofhuishouding
en naar de invloed van de overige bronnen op de algehele waterkwaliteit (nutriënten, ecologie, etc.).
Indien de vuilemissie tot knelpunten leidt, dienen aanvullende maatregelen getroffen te worden. Dat
kunnen maatregelen in de riolering zijn maar ook in het watersysteem.
Verbeteringsmaatregelen in het kader van de basisinspanning zijn de verantwoordelijkheid van de
gemeente. Maatregelen in het kader van het waterkwaliteitsspoor zijn een gezamenlijke
verantwoordelijkheid van de gemeente en waterschap.
Wet gemeentelijke watertaken (bron: www.vng.nl)
De wet gemeentelijke watertaken is op 1 januari 2008 in werking getreden. De wet maakt de verbreding
van het gemeentelijke rioolrecht tot een bestemmingsheffing mogelijk. Hiermee kunnen gemeenten ook
voorzieningen bekostigen voor regenwaterafvoer en de aanpak van grondwaterproblemen in bebouwd
gebied. De Wet gemeentelijke waterkaten is per 22 december 2009 geïntegreerd in de Waterwet.
Tevens hebben gemeenten via een zorgplicht een formele rol toegekend gekregen in de aanpak van
stedelijke grondwaterproblemen. Het gemeentelijke beleid hiervoor komt in het verbrede gemeentelijk
rioleringsplan (GRP) dat hiertoe wettelijk een bredere grondslag heeft gekregen. Dit past binnen de door
de VNG geformuleerde visie op de gemeentelijke watertaken.
Aanpak grondwaterproblemen
Het wetsvoorstel gaat uit van de verantwoordelijkheid van de perceelseigenaar voor maatregelen op het
eigen terrein. Indien er in het bebouwde gebied sprake is van structureel nadelige gevolgen van de
grondwaterstand voor de aan de grond gegeven bestemming, dan heeft de gemeente een zorgplicht. Dit
betekent dat de gemeente maatregelen in de openbare ruimte moet nemen, waarmee problemen zoveel
mogelijk voorkomen worden. Deze gemeentelijke zorgplicht geldt alleen als het gaat om maatregelen die
doelmatig zijn en niet tot de verantwoordelijkheid van waterschap of provincie behoren.
Regenwaterbeleid
Ook is de gemeente nu verantwoordelijk voor de doelmatige inzameling van afvloeiend hemelwater, voor
zover de perceelseigenaar dit water zelf niet kan verwerken. De gemeente heeft een bevoegdheid om via
een verordening regels te stellen aan het regen- en afvalwater, dat perceelseigenaren aan de gemeente
willen overdragen. Voor alle duidelijkheid: deze zorgplicht is geen plicht tot gescheiden afvoer van
regenwater.
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan bijlage 1
ON-D20100415 - 4 -
Bekostiging en planvorming
De Waterwet geeft tenslotte aan, dat alle voorzieningen die direct of indirect samenhangen met de
gemeentelijke stelsels voor afvalwater, hemelwater en grondwater uit de verbrede rioolheffing kunnen
worden bekostigd. De wettelijke verplichtingen die al golden voor gemeentelijke rioleringsplannen zijn nu
ook van toepassing op gemeentelijke voorzieningen voor regenwaterinzameling en aanpak van
grondwaterproblemen.
Klimaatveranderingen
Het klimaat verandert, waardoor de kans op extreme neerslaggebeurtenissen toe neemt. Over de
oorzaken van de klimaatverandering wordt nog veel gediscussieerd, maar met betrekking tot de
waterhuishouding zijn met name de gevolgen van belang. Het is zaak tijdig in te spelen op het feit, dat er
vaker hoosbuien voorkomen in Nederland. Het hydraulisch functioneren van de bestaande
vrijvervalstelsels is niet berekend op intensievere buien. Daardoor is de kans aanwezig, dat vaker water-
op-straat voorkomt en de overstorten meer frequent in werking treden. Water-op-straat leidt tot overlast
voor bewoners en een hogere overstortfrequentie heeft tot gevolg, dat de oppervlaktewaterkwaliteit
negatief beïnvloed wordt.
Op deze klimaatverandering kan ingespeeld worden door onder andere meer verhardoppervlak af te
koppelen van de gemengde riolering en bij geplande rioolvervangingen na te gaan of toepassing van
grotere diameters leidt tot een reductie van (voorziene) problemen. Voor nieuwe bebouwing wordt er naar
gestreefd om water conform de trits ‘vasthouden-bergen-afvoeren’ te verwerken.
Nationaal bestuursakkoord Water-Actueel
Samenwerken aan het op orde brengen en houden van het watersysteem is de rode draad van het
Nationaal Bestuursakkoord Water-Actueel dat op 25 juni 2008 door het Rijk, het IPO, de Unie van
Waterschappen (UvW) en Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) is ondertekend. Genoemde
organisaties geven hiermee aan dat zij zich in willen zetten om op zo kort mogelijke termijn en tegen de
laagst maatschappelijke kosten het watersysteem op orde te brengen.
Wat er nieuw is in het NBW-Actueel?
� Een duidelijkere omschrijving van begrip ‘Wat is op orde’ met name in stedelijk gebied.
� Hoe om te gaan met de klimaatscenario’s.
� Naast waterkwantiteit maken waterkwaliteit en watertekorten onderdeel uit van het akkoord.
� Er is meer aandacht voor de doorvertaling van de integrale wateropgave naar het ruimtelijk
domein.
� De werkwijze van gebiedsnormering voor regionale wateroverlast.
� Instrumentarium Waterwet.
� Vernieuwde rijksimpuls in de vorm van synergiegelden van € 115 miljoen en € 75 miljoen
innovatie.
� Duidelijkheid over wanneer er weer momenten zijn waarin we als NBW-partijen kunnen nagaan of
er voldoende middelen zijn om wateropgave te realiseren.
Belangrijke onderwerpen van het Nationaal Bestuurakkoord Water-Actueel zijn:
� Samen anticiperen op klimaatverandering
De nieuwste inzichten volgens KNMI klimaatscenario’s 2006 sluiten in het algemeen goed aan bij
de weg zoals die in 2000 met de WB21-strategie is ingeslagen. De afspraak is dan ook dat kan
worden vastgehouden aan de wateropgave zoals die toen in beeld is gebracht. Dit betekent dat
de uitvoering van de maatregelen doorgang kan vinden en de wateropgave niet opnieuw
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan bijlage 1
ON-D20100415 - 5 -
berekend of onderbouwd hoeft te worden. Partijen hebben afgesproken om de systemen waar dit
ruimtelijk en financieel mogelijk is extra robuust in te richten.
� Samenwerken aan het op orde brengen van het watersysteem
Met “watersystemen op orde in 2015” wordt bedoeld dat er geen onacceptabele wateroverlast
meer optreedt volgens de gemaakte afspraken in de (WB21-)gebiedsprocessen. De provincie
stelt de gebiedsnorm vast. Om aan de afgesproken norm (in het NBW) te voldoen wordt een
passend pakket maatregelen uitgewerkt, inclusief afspraken over de financiering en
uitvoeringsagenda. Partijen zijn aan te spreken op de uitvoering van de maatregelen. Als
maatregelen door bijvoorbeeld het meekoppelen met ruimtelijke ontwikkelingen in de periode na
2015 tegen substantieel lagere kosten kunnen worden gerealiseerd komen partijen onderling
overeen dat maatregelen uiterlijk in 2027 zijn gerealiseerd.
Voor het op orde brengen van het watersysteem in bestaand stedelijk gebied geldt een relatief
grote financiële inspanning. Gemeente en waterschap bepalen gezamenlijk wanneer sprake is
van onacceptabele overlast en daarmee de mate van urgentie van de wateropgave (overlast die
onwenselijk is als men kijkt naar de effecten (frequentie, duur, schade, veiligheid, etc.). In wijken
waar onacceptabele wateroverlast plaatsvindt, wordt van gemeenten en waterschap verwacht dat
zij uiterlijk in 2015 maatregelen nemen om overlast tegen te gaan. Hierbij wordt ook de
waterkwaliteitsopgave meegenomen.
Als er geen sprake is van een urgente opgave dan dient deze uiterlijk in de periode tot en met
2027 te worden uitgevoerd, zodat maatregelen kunnen meeliften met andere projecten en
goedkoper kunnen worden gerealiseerd.
� Samenwerken aan goede besluitvorming
De argumentatie en motivatie achter de besluitvorming van KRW- en WB21-maatregelen is
bijzonder van belang. NBW-partijen zullen in ieder geval een motivatie moeten kunnen geven op
de vraag waarom bepaalde maatregelen op bepaalde plaatsen niet of juist andere wel worden
voorgesteld of als uitstel aan de orde is. Over deze motivatie is publieke besluitvorming nodig en
daarbij is ook de opstelling van de provincie van belang.
Bestuursakkoord Waterketen
Op 5 juli 2007 hebben Rijk, gemeenten, waterschappen en drinkwaterbedrijven een bestuursakkoord
waterketen afgesloten. In het bestuursakkoord wordt onderkend dat lastenstijgingen als gevolg van
investeringen voor met name vermindering van het risico op wateroverlast en verbetering van de
waterkwaliteit nodig zijn. Het gezamenlijk streven vanuit het bestuursakkoord is er op gericht deze
lastenstijging zoveel mogelijk te beperken door doelmatiger te werk te gaan. Het akkoord gaat er hierbij
van uit dat een verbetering van de doelmatigheid van 10 à 20% over een periode van tien jaar haalbaar is.
Onder doelmatigheid wordt hierbij verstaan het leveren van een product (voor gemeenten: rioleringszorg)
tegen een zo goed mogelijke prijs/prestatie-verhouding. Hierbij is voor alle partijen de vrijheid behouden
om zelf de meest geschikte aanpak te bepalen. Dit biedt partijen beter de gelegenheid om aan te sluiten
bij de lokale situatie. Belangrijk onderdeel van het bestuursakkoord is het werken op een transparante
wijze. De burger mag hierbij verwachten dat de partijen helder inzicht geven in de geleverde prestaties
(kwaliteit, milieu, droge voeten, contacten met de burger) en tegen welke prijs deze prestaties worden
geleverd.
Het bestuursakkoord heeft als basis dat de huidige verantwoordelijkheidsverdeling in de waterketen
ongewijzigd blijft. Afstemming tussen rioleringsbeheer en het beheer van de openbare ruimte blijft op
dezelfde wijze gestructureerd. Daarnaast geeft het akkoord aan dat er bij waterketenoptimalisatie rekening
mee gehouden moet worden dat de riolering in veel gevallen ook een functie heeft in de afvoer van
overtollig hemelwater.
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan bijlage 1
ON-D20100415 - 6 -
Waterwet
De Waterwet is op 22 december 2009 in werking getreden en integreert de voorheen geldende wetten
voor waterbeheer, te weten:
� Wet op de waterhuishouding
� Wet op de waterkering
� Grondwaterwet
� Wet verontreiniging oppervlaktewateren
� Wet verontreiniging zeewater
� Wet droogmakerijen en in dijkringen (14-7-1904)
� Wet beheer rijkswaterstaatswerken (zgn. “natte gedeelte”)
� Waterstaat 1900
Daarnaast is vanuit de Wet bodembescherming de regeling voor waterbodems ondergebracht bij de
Waterwet.
De wet regelt het beheer van oppervlaktewater en grondwater. Daarnaast verbetert de wet de samenhang
tussen waterbeleid en ruimtelijke ordening. Een belangrijk gevolg van de Waterwet is dat de huidige zes
vergunningstelsels uit de afzonderlijke waterbeheerwetten worden gebundeld tot één watervergunning. De
overstortvergunning wordt afgeschaft, daarvoor in de plaats komt een AMvB. De Tweede Kamer heeft
bepaald dat overstorten worden uitgezonderd van heffingsbetaling aan het waterschap. De lozingen op de
riolering zijn opgenomen in de Wabo. Hierbij is de gemeente het bevoegd gezag.
Gemeenten en waterschappen zijn volgens de Waterwet verplicht bestuurlijke waterafspraken te maken.
Het gaat om afspraken over de aanpak van de wateropgave, gebaseerd op bestaande planvormen zoals
het GRP en afvalwaterakkoorden. De bestuurlijke afspraken zijn vormvrij.
Wet Informatie-uitwisseling ondergrondse netwerken (WION)
Per 1 juli 2008 is de WION van kracht. Deze wet geeft een nadere invulling en een wettelijke verplichting
voor kabels en leidingen, waaronder dus ook riolering. Doel van de WION is om het aantal graafincidenten
met kabels en leidingen te reduceren. Gevolg van de WION is dat de gemeente de gegevens van al haar
kabels en leidingen volledig en nauwkeurig in beeld moet hebben. Deze gegevens kunnen per 1 juli 2010
digitaal uitgewisseld worden met het Kadaster.
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan bijlage 2
ON-D20100415 - 1 -
BIJLAGE 2 KOSTENDEKKINGSPLAN
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan bijlage 2
ON-D20100415 - 2 -
Gemeente Borne
Kostendekkingsplan riolering
Huidige rioolheffing, 2010 (verbruik <250 m3) € 184,08
uitgaande van aanpassing tariefklassen: € 185,84
Uiteindelijke Rioolheffing: € 310
Saldo 2065: € 101.469
Inflatie: 0%
huidige lopende kap.lasten € 687.892
uiteindelijke kapitaallasten (2065): € 370.650
Uitgangspunten financiering:
- Lineaire afschrijving rioolrenovaties, BBB's en monitoring
30 jaar (Grote investeringen)
15 jaar (gemalen)
5 jaar (onderzoeken)
- Rentepercentage: 5 % (wordt jaarlijks berekend)
- alle uitgaven exclusief BTW
- Technische levensduur kan afwijken van de economische levensduur
- 100% kostendekkend tarief
- Voorziening mag niet negatief staan
- Geegaliseerde tariefstijging en inzet voorziening
(econ. levensduur)
- Afschrijvingstermijn:
stand voorziening vervangingen en groot onderhoud
0
500.000
1.000.000
1.500.000
2.000.000
2.500.000
3.000.000
2012
2014
2016
2018
2020
2022
2024
2026
2028
2030
2032
2034
2036
2038
2040
2042
2044
2046
2048
2050
2052
2054
2056
2058
2060
2062
2064
jaar
€
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan bijlage 2
ON-D20100415 - 3 -
JAAR
Procentuele
Nieuwe Heffingseenheden Riool Grootverbruikers Extra heffing Opbrengst Kwijtschelding Totaal stijging
aansluitingen verbruik <500 m3 heffing (verbruik >500 m3) per 500 m3 verbruik rioolheffing rioolheffing
woningen en niet-won. 0,8*groei # aansl.
2011 175 8.831 € 186,77 129 € 189,34 1.673.784 49.448 1.624.336 0,5%
2012 115 9.006 € 187,70 129 € 190,29 1.715.001 49.099 1.665.902 0,5%
2013 115 9.121 € 188,64 129 € 191,24 1.745.270 49.084 1.696.186 0,5%
2014 115 9.236 € 189,58 129 € 192,20 1.775.798 49.579 1.726.219 0,5%
2015 150 9.351 € 190,53 129 € 193,16 1.806.589 50.073 1.756.516 0,5%
2016 150 9.501 € 191,49 129 € 194,12 1.844.344 50.716 1.793.629 0,5%
2017 150 9.651 192 129 195 1.882.432 51.356 1.831.076 0,5%
2018 150 9.801 194 129 197 1.930.412 51.995 1.878.417 1,0%
2019 150 9.951 196 129 199 1.979.163 52.631 1.926.531 1,0%
2020 150 10.101 198 129 201 2.028.695 53.266 1.975.429 1,0%
2021 150 10.251 200 129 203 2.079.021 53.899 2.025.122 1,0%
2022 150 10.401 202 129 205 2.130.150 54.530 2.075.620 1,0%
2023 150 10.551 204 129 207 2.182.094 55.159 2.126.935 1,0%
2024 150 10.701 206 129 209 2.234.863 55.786 2.179.077 1,0%
2025 150 10.851 208 129 211 2.288.470 56.412 2.232.058 1,0%
2026 150 11.001 210 129 213 2.342.926 57.036 2.285.890 1,0%
2027 0 11.151 213 129 216 2.398.241 57.658 2.340.584 1,0%
2028 0 11.151 215 129 218 2.422.224 57.658 2.364.566 1,0%
2029 0 11.151 217 129 220 2.446.446 57.658 2.388.788 1,0%
2030 0 11.151 219 129 222 2.470.910 57.658 2.413.253 1,0%
2031 0 11.151 221 129 224 2.495.620 57.658 2.437.962 1,0%
2032 0 11.151 223 129 226 2.520.576 57.658 2.462.918 1,0%
2033 0 11.151 226 129 229 2.545.781 57.658 2.488.124 1,0%
2034 0 11.151 228 129 231 2.571.239 57.658 2.513.582 1,0%
2035 0 11.151 230 129 233 2.596.952 57.658 2.539.294 1,0%
2036 0 11.151 232 129 236 2.622.921 57.658 2.565.263 1,0%
2037 0 11.151 235 129 238 2.649.150 57.658 2.591.493 1,0%
2038 0 11.151 237 129 240 2.675.642 57.658 2.617.984 1,0%
2039 0 11.151 240 129 243 2.702.398 57.658 2.644.741 1,0%
2040 0 11.151 242 129 245 2.729.422 57.658 2.671.765 1,0%
2041 0 11.151 244 129 248 2.756.717 57.658 2.699.059 1,0%
2042 0 11.151 247 129 250 2.784.284 57.658 2.726.626 1,0%
2043 0 11.151 249 129 253 2.812.127 57.658 2.754.469 1,0%
2044 0 11.151 252 129 255 2.840.248 57.658 2.782.590 1,0%
2045 0 11.151 254 129 258 2.868.650 57.658 2.810.993 1,0%
2046 0 11.151 257 129 260 2.897.337 57.658 2.839.679 1,0%
2047 0 11.151 259 129 263 2.926.310 57.658 2.868.652 1,0%
2048 0 11.151 262 129 266 2.955.573 57.658 2.897.916 1,0%
2049 0 11.151 265 129 268 2.985.129 57.658 2.927.471 1,0%
2050 0 11.151 267 129 271 3.014.980 57.658 2.957.323 1,0%
2051 0 11.151 270 129 274 3.045.130 57.658 2.987.472 1,0%
2052 0 11.151 273 129 276 3.075.581 57.658 3.017.924 1,0%
2053 0 11.151 275 129 279 3.106.337 57.658 3.048.679 1,0%
2054 0 11.151 278 129 282 3.137.401 57.658 3.079.743 1,0%
2055 0 11.151 281 129 285 3.168.775 57.658 3.111.117 1,0%
2056 0 11.151 284 129 288 3.200.462 57.658 3.142.805 1,0%
2057 0 11.151 287 129 290 3.232.467 57.658 3.174.809 1,0%
2058 0 11.151 289 129 293 3.264.792 57.658 3.207.134 1,0%
2059 0 11.151 292 129 296 3.297.440 57.658 3.239.782 1,0%
2060 0 11.151 295 129 299 3.330.414 57.658 3.272.756 1,0%
2061 0 11.151 298 129 302 3.363.718 57.658 3.306.060 1,0%
2062 0 11.151 301 129 305 3.397.355 57.658 3.339.698 1,0%
2063 0 11.151 304 129 308 3.431.329 57.658 3.373.671 1,0%
2064 0 11.151 307 129 311 3.465.642 57.658 3.407.984 1,0%
2065 0 11.151 310 129 315 3.500.299 57.658 3.442.641 1,0%
INKOMSTEN
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan bijlage 2
ON-D20100415 - 4 -
JAAR
Exploitatie kap. last Maatregelen Aandeel Straatvegen Subtotaal
lasten oude invest. (m.u.v. vervanging) compens. Btw aandeel 50% A
constant
2011 641.827 € 687.892 0 199.015 71.379 1.600.113
2012 632.833 € 660.569 70.178 199.015 71.379 1.633.974
2013 620.711 € 641.936 138.727 199.015 71.379 1.671.768
2014 620.711 € 625.723 183.803 199.015 71.379 1.700.631
2015 620.711 € 597.440 196.829 199.015 71.379 1.685.374
2016 620.711 € 582.646 204.182 199.015 71.379 1.677.932
2017 623.586 € 565.626 216.432 199.015 71.379 1.676.038
2018 623.586 € 546.603 217.058 199.015 71.379 1.657.641
2019 623.586 € 526.211 216.834 199.015 71.379 1.637.025
2020 623.586 € 509.008 224.810 199.015 71.379 1.627.798
2021 623.586 € 491.367 232.587 199.015 71.379 1.617.934
2022 623.586 € 473.810 224.663 199.015 71.379 1.592.453
2023 623.586 € 454.745 219.439 199.015 71.379 1.568.164
2024 623.586 € 439.391 214.215 199.015 71.379 1.547.586
2025 623.586 € 422.023 208.992 199.015 71.379 1.524.994
2026 623.586 € 408.946 203.768 199.015 71.379 1.506.694
2027 623.586 € 395.869 198.544 199.015 71.379 1.488.393
2028 623.586 € 382.792 193.320 199.015 71.379 1.470.093
2029 623.586 € 369.716 188.096 199.015 71.379 1.451.792
2030 623.586 € 356.639 182.873 199.015 71.379 1.433.492
2031 623.586 € 343.562 177.649 199.015 71.379 1.415.191
2032 623.586 € 330.485 172.425 199.015 71.379 1.396.891
2033 623.586 € 317.409 167.201 199.015 71.379 1.378.590
2034 623.586 € 304.332 161.978 199.015 71.379 1.360.289
2035 623.586 € 265.800 156.754 199.015 71.379 1.316.534
2036 623.586 € 146.853 151.530 199.015 71.379 1.192.363
2037 623.586 € 104.797 146.306 199.015 71.379 1.145.083
2038 623.586 € 80.477 141.082 199.015 71.379 1.115.540
2039 623.586 € 65.496 135.859 199.015 71.379 1.095.334
2040 623.586 € 0 130.635 199.015 71.379 1.024.615
2041 623.586 0 125.411 199.015 71.379 1.019.391
2042 623.586 0 96.616 199.015 71.379 990.596
2043 623.586 0 69.000 199.015 71.379 962.980
2044 623.586 0 66.133 199.015 71.379 960.113
2045 623.586 0 43.650 199.015 71.379 937.630
2046 623.586 0 35.800 199.015 71.379 929.780
2047 623.586 0 28.250 199.015 71.379 922.230
2048 623.586 0 21.000 199.015 71.379 914.980
2049 623.586 0 14.050 199.015 71.379 908.030
2050 623.586 0 7.400 199.015 71.379 901.380
2051 623.586 0 1.050 199.015 71.379 895.030
2052 623.586 0 0 199.015 71.379 893.980
2053 623.586 0 0 199.015 71.379 893.980
2054 623.586 0 0 199.015 71.379 893.980
2055 623.586 0 0 199.015 71.379 893.980
2056 623.586 0 0 199.015 71.379 893.980
2057 623.586 0 0 199.015 71.379 893.980
2058 623.586 0 0 199.015 71.379 893.980
2059 623.586 0 0 199.015 71.379 893.980
2060 623.586 0 0 199.015 71.379 893.980
2061 623.586 0 0 199.015 71.379 893.980
2062 623.586 0 0 199.015 71.379 893.980
2063 623.586 0 0 199.015 71.379 893.980
2064 623.586 0 0 199.015 71.379 893.980
2065 623.586 0 0 199.015 71.379 893.980
Jaarlijkse lasten
LASTEN
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan bijlage 2
ON-D20100415 - 5 -
JAAR VOORZIENING VOORZIENING
Jaarruimte Stand voorz
Nw. kap.lst. baten -/- per 1 januari Investering Bruto investering Onttrekking uit Netto investering Stand voorz
tot 'jaar-1' lst A en KPL (incl. jaarruimte) Groot Onderhoud vervangingen Voorziening vervangingen per 31 december
totaal vanaf 2011 baggeren
2011 0 24.223 3.311.938 0 520.200 520.200 0 2.791.738
2012 0 31.927 2.823.666 340.245 540.800 540.800 0 1.942.621
2013 0 24.418 1.967.039 20.929 535.000 535.000 0 1.411.110
2014 0 25.588 1.436.698 0 812.700 300.000 512.700 1.136.698
2015 44.815 26.326 1.163.025 0 863.000 300.000 563.000 863.025
2016 92.454 23.243 886.267 0 787.500 300.000 487.500 586.267
2017 134.329 20.710 606.977 795.200 200.000 595.200 406.977
2018 182.475 38.302 445.279 775.200 200.000 575.200 245.279
2019 227.220 62.287 307.566 792.700 200.000 592.700 107.566
2020 273.006 74.625 182.191 1.423.500 100.000 1.323.500 82.191
2021 386.127 21.061 103.252 864.700 50.000 814.700 53.252
2022 448.813 34.355 87.606 885.200 50.000 835.200 37.606
2023 512.341 46.430 84.036 770.800 50.000 720.800 34.036
2024 560.905 70.585 104.622 910.400 50.000 860.400 54.622
2025 624.520 82.544 137.165 760.400 75.000 685.400 62.165
2026 666.851 112.346 174.511 755.200 75.000 680.200 99.511
2027 707.415 144.776 244.287 808.300 140.000 668.300 104.287
2028 747.615 146.859 251.145 770.000 150.000 620.000 101.145
2029 781.302 155.694 256.839 833.100 155.000 678.100 101.839
2030 816.688 163.073 264.913 909.000 165.000 744.000 99.913
2031 863.215 159.555 259.468 787.500 160.000 627.500 99.468
2032 884.823 181.204 280.673 795.200 180.000 615.200 100.673
2033 911.699 197.835 298.507 792.700 200.000 592.700 98.507
2034 937.000 216.292 314.800 795.600 210.000 585.600 104.800
2035 962.511 260.249 365.049 1.426.400 265.000 1.161.400 100.049
2036 1.002.576 370.325 470.374 864.700 370.000 494.700 100.374
2037 1.013.441 432.969 533.343 893.900 435.000 458.900 98.343
2038 1.029.309 473.135 571.478 770.800 470.000 300.800 101.478
2039 1.016.945 532.461 633.939 1.006.200 530.000 476.200 103.939
2040 1.026.284 620.865 724.805 766.200 620.000 146.200 104.805
2041 1.009.438 670.230 775.035 758.100 675.000 83.100 100.035
2042 987.173 748.856 848.891 802.400 750.000 52.400 98.891
2043 964.039 827.449 926.341 787.500 787.500 0 138.841
2044 934.812 887.665 1.026.506 812.700 812.700 0 213.806
2045 879.891 993.472 1.207.278 848.000 848.000 0 359.278
2046 826.157 1.083.742 1.443.020 1.037.500 1.037.500 0 405.520
2047 781.803 1.164.620 1.570.140 1.083.100 1.083.100 0 487.040
2048 752.810 1.230.125 1.717.165 1.028.100 1.028.100 0 689.065
2049 709.565 1.309.876 1.998.941 1.042.700 1.042.700 0 956.241
2050 661.493 1.394.450 2.350.691 1.960.600 1.960.600 0 390.091
2051 561.349 1.531.094 1.921.184 1.634.410 1.634.410 0 286.775
2052 510.536 1.613.408 1.900.182 1.672.210 1.672.210 0 227.972
2053 468.919 1.685.780 1.913.753 1.502.710 1.502.710 0 411.043
2054 417.968 1.767.795 2.178.837 1.630.710 1.630.710 0 548.128
2055 362.154 1.854.983 2.403.111 1.480.710 1.480.710 0 922.401
2056 325.193 1.923.632 2.846.033 2.516.803 2.516.803 0 329.230
2057 289.951 1.990.878 2.320.107 2.552.403 2.220.000 332.403 100.107
2058 304.469 2.008.685 2.108.793 2.531.603 2.000.000 531.603 108.793
2059 298.622 2.047.180 2.155.973 2.574.303 2.050.000 524.303 105.973
2060 334.004 2.044.772 2.150.745 2.609.603 2.050.000 559.603 100.745
2061 334.185 2.077.896 2.178.641 2.549.103 2.075.000 474.103 103.641
2062 344.769 2.100.948 2.204.589 2.556.803 2.100.000 456.803 104.589
2063 354.966 2.124.725 2.229.314 2.536.803 2.125.000 411.803 104.314
2064 379.860 2.134.145 2.238.459 2.554.303 2.125.000 429.303 113.459
2065 370.650 2.178.011 2.291.469 3.185.103 2.190.000 995.103 101.469
Gem
eente
Born
e/G
em
eente
lijk R
iole
ringspla
n
bijla
ge 2
ON
-D201
00
41
5
- 6 -
Investeringen gemeente Borne tbv GRP
Maatregelen (afschrijven in 30 jaar) 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025
Aansluiten percelen buitengebied (alsnog) 10.000 10.000 10.000 10.000 10.000 10.000 10.000 10.000 10.000 10.000 10.000 10.000 10.000 10.000 10.000
Aanleg afvalwatertransportleiding 277.133 277.133
Beperken wateroverlast bestaand stedelijk gebied (o.a. afkoppeling) 420.000 420.000 420.000 170.000 170.000 170.000 170.000 170.000 170.000 170.000 20.000 20.000 20.000 20.000 20.000
TOTAAL 707.133 707.133 430.000 180.000 180.000 180.000 180.000 180.000 180.000 180.000 30.000 30.000 30.000 30.000 30.000
Rioolvervanging (afschrijven in 30 jaar) 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025
Vervanging drainage (verdisconteerd in rioolvervanging) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Vervanging riolering 500.000 500.000 500.000 750.000 750.000 750.000 750.000 750.000 750.000 750.000 750.000 750.000 750.000 750.000 750.000
TOTAAL 500.000 500.000 500.000 750.000 750.000 750.000 750.000 750.000 750.000 750.000 750.000 750.000 750.000 750.000 750.000
Gemalen (afschrijven in 15 jaar) 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025
Uitbreiding telemetrie hoofd- en drainagemalen 15.000 15.000 15.000
Vervanging rioolgemalen (planmatig) 5.200 40.800 20.000 62.700 98.000 37.500 45.200 25.200 42.700 557.500 114.700 135.200 20.800 160.400 10.400
TOTAAL 20.200 40.800 35.000 62.700 113.000 37.500 45.200 25.200 42.700 557.500 114.700 135.200 20.800 160.400 10.400
Onderzoeken (afschrijven in 5 jaar) 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025
Overdracht stedelijk waterbeheer 10.000
Opstellen nieuwe Basisrioleringsplannen (Borne, Zenderen en Hertme) 25.000 25.000
Opstellen nieuw Gemeentelijk Rioleringsplan (2016) 25.000
Toepassen telemetrie grondwatermeetnet 10.000
Onderzoek H2S (lozingspunten) 20.000
Simulatie SOBEK aan straatprofiel (2D) 20.000
Uitwerking afvalwaterakkoord (5 jaar) 10.000 10.000 10.000 10.000 10.000
TOTAAL 45.000 45.000 50.000 10.000 10.000 25.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Maatregelen Groot Onderhoud (niet activeren) 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025
Baggeren vijvers
- Bekenhorst 215.500
- Gaspeldoorn 20.929 20.929
- Stroom-Esch 103.816
- 't Olthof 6.493
TOTAAL 0 340.245 20.929 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Maatregelen aanvullend op exploitatie (niet activeren) 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025
Onderhoud wadi's (ca. 20.000 m2) 30.000 30.000 30.000 30.000 30.000 30.000 30.000 30.000 30.000 30.000 30.000 30.000 30.000 30.000 30.000
Opzetten waterloket (in 2010) 10.000
Communicatie over goed rioolgebruik+waterbeleid 1.500 1.500 1.500 1.500 1.500 1.500
Kennisontwikkeling medewerkers waterloket 7.500
Uitbesteding KLICmeldingen (Wion) 3.000 3.000 3.000 3.000 3.000 3.000 3.000 3.000 3.000 3.000 3.000 3.000 3.000 3.000 3.000
Actualiseren rioolbeheer (o.b.v. inmeting putten GPS) 10.000 10.000
Tijdelijke toename inspectie (2.500 m extra) 6.875 6.875 6.875 6.875 6.875 6.875
TOTAAL 58.875 51.375 51.375 41.375 41.375 41.375 33.000 33.000 33.000 33.000 33.000 33.000 33.000 33.000 33.000
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan bijlage 2
ON-D20100415 - 7 -
Vervangingskosten Pompen en gemalen
Jaar Mech/elekt Bouwk Totaal2011 € 5.200 € 0 € 5.2002012 € 40.800 € 0 € 40.8002013 € 20.000 € 0 € 20.000
2014 € 62.700 € 0 € 62.7002015 € 98.000 € 0 € 98.0002016 € 37.500 € 0 € 37.5002017 € 45.200 € 0 € 45.2002018 € 25.200 € 0 € 25.200
2019 € 42.700 € 0 € 42.7002020 € 557.500 € 0 € 557.5002021 € 114.700 € 0 € 114.7002022 € 135.200 € 0 € 135.200
2023 € 20.800 € 0 € 20.8002024 € 160.400 € 0 € 160.4002025 € 10.400 € 0 € 10.4002026 € 5.200 € 0 € 5.200
2027 € 40.800 € 17.500 € 58.3002028 € 20.000 € 0 € 20.0002029 € 62.700 € 20.400 € 83.1002030 € 98.000 € 61.000 € 159.0002031 € 37.500 € 0 € 37.500
2032 € 45.200 € 0 € 45.2002033 € 25.200 € 17.500 € 42.7002034 € 42.700 € 2.900 € 45.6002035 € 557.500 € 2.900 € 560.400
2036 € 114.700 € 0 € 114.7002037 € 135.200 € 8.700 € 143.9002038 € 20.800 € 0 € 20.8002039 € 160.400 € 95.800 € 256.2002040 € 10.400 € 5.800 € 16.200
2041 € 5.200 € 2.900 € 8.1002042 € 40.800 € 11.600 € 52.4002043 € 20.000 € 17.500 € 37.5002044 € 62.700 € 0 € 62.700
2045 € 98.000 € 0 € 98.0002046 € 37.500 € 0 € 37.5002047 € 45.200 € 37.900 € 83.1002048 € 25.200 € 2.900 € 28.1002049 € 42.700 € 0 € 42.700
2050 € 557.500 € 287.100 € 844.6002051 € 114.700 € 49.400 € 164.1002052 € 135.200 € 66.700 € 201.9002053 € 20.800 € 11.600 € 32.400
2054 € 160.400 € 0 € 160.4002055 € 10.400 € 0 € 10.4002056 € 5.200 € 0 € 5.2002057 € 40.800 € 0 € 40.800
2058 € 20.000 € 0 € 20.0002059 € 62.700 € 0 € 62.7002060 € 98.000 € 0 € 98.0002061 € 37.500 € 0 € 37.5002062 € 45.200 € 0 € 45.200
2063 € 25.200 € 0 € 25.2002064 € 42.700 € 0 € 42.7002065 € 557.500 € 0 € 557.500
Gem
eente
Born
e/G
em
eente
lijk R
iole
ringspla
n
bijla
ge 2
ON
-D201
00
41
5
- 8 -
Exploitatielasten (gegroepeerd) 2010 2011 2012 2013
electriciteit en telefonie 33.300 33.300 33.300 33.300 **020 en **930 nummers
spec. gebruiksgoed. 29.200 29.200 29.200 29.200 **210 nummers
Onderhoud door derden (exclusief rioolinspectie) 0 0 0 0 **510 nummersKosten vuilverwerking (vrijvervalriolering) 25.000 25.000 25.000 25.000 **520 nummer
Vergoeding voor diensten (vrijvervalriolering en onderhoud drainage) 220.525 220.525 220.525 220.525 **940 nummers
Tractie (vv, drukriol., buitengebied, pompen en gemalen, rioolaansl., beerptn, onderh.drainage) 53.989 51.827 50.333 48.211 **119 nummers
Structurele Personeelskosten:
- Bestuur en Management (B&M) 1.750 1.750 1.750 1.750 **130 nummers
- Planrealisatie 76.720 76.720 76.720 76.720 **140 nummers
- B.O.R. 131.780 131.780 131.780 131.780 **150 nummersJaarlijks onderhoud riolering buitengebied door derden
Inspectie riolering 23.000 23.000 23.000 23.000 post 4343510
Vergoeding voor gel.diensten -8.550 -8.550 -8.550 -8.550 post 8340020
Lidmaatschapskosten/contributie (bv. RIONED) 1.400 1.400 1.400 1.400 post 4343901
Nieuwe lasten uit GRP:
Onderhoud wadi's (ca. 17000 m2) 30.000 30.000 30.000
Communicatie over goed rioolgebruik+waterbeleid 1.500 1.500 1.500 tot en met 2016
Kennisontwikkeling medewerkers waterloket 7.500 eenmalig
Uitbesteding KLICmeldingen (Wion) 0 0 0 jaarlijks
Actualiseren rioolbeheer (o.b.v. inmeting putten GPS) 10.000 10.000
Tijdelijke toename inspectie (2.500 m extra) 6.875 6.875 6.875 tot en met 2016
TOTAAL BEGROOT VOOR EXPLOITATIE (excl. kap.lasten) € 588.114 € 641.827 € 632.833 € 620.711
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan bijlage 3
ON-D20100415 - 1 -
BIJLAGE 3 FUNCTIONELE EISEN, MAATSTAVEN EN MEETMETHODES
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan bijlage 3
ON-D20100415 - 2 -
Doelen, functionele eisen, maatstaven en meetmethoden.
Functionele eisen Maatstaven Meetmethoden
Doel 1: Inzameling van al het op het gemeentelijk gebied geproduceerd afvalwater.
1.1 Alle percelen binnen het gemeentelijk gebied,
waar afvalwater vrijkomt, moeten van een
rioolaansluiting zijn voorzien, uitgezonderd in
situaties waar locale behandeling
doelmatiger is.
Alle percelen voorzien van een aansluiting op de
riolering, uitgezonderd in situaties waar lokale
behandeling van het afvalwater doelmatiger is
conform het provinciaal ontheffingenbeleid.
Registratie van percelen die nog niet zijn
aangesloten op de riolering en geen eigen
zuivering hebben.
1.2 Er dienen geen ongewenste lozingen op de
riolering plaats te vinden
Geen overtredingen van de lozingsvoorwaarden
conform de Wet milieubeheer
Controle en handhaving van vergunningen, ad
hoc bezoeken van overige instellingen naar
aanleiding van klachten, rioolinspecties
etc.,gegevens uitwisseling tussen gemeente en
waterschap.
1.3 De objecten dienen in goede staat te zijn. Ingrijpmaatstaven voor waterdichtheid en
stabiliteit mogen niet voorkomen.
Inspectie en beoordeling NEN 3398
1.4 De inzameling van afvalwater via
huisaansluitingen en kolken dient
ongehinderd plaats te vinden.
Plasvorming bij kolken dient in omvang en tijd
beperkt te zijn. De riolering moet voorzien zijn
van voldoende ontluchting, ook in de
binnenhuisriolering. Verstoppingen van
huisaansluitingen dient binnen 24 uur te zijn
verholpen (eigen verantwoordelijkheid van de
gebruiker).
Waarneming en klachtenregistratie
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan bijlage 3
ON-D20100415 - 3 -
Functionele eisen Maatstaven Meetmethoden
Doel 2: Inzameling van het hemelwater waarvan men zich wenst te ontdoen.
2.1 Alle percelen binnen het gemeentelijk gebied,
waar hemelwater vrijkomt waarvan men zich
wenst te ontdoen moeten zijn voorzien van
een aansluiting op de riolering.
Alle percelen zijn voorzien van een aansluiting op
de riolering, tenzij men zich niet van hemelwater
wil ontdoen en het voor de lokale
waterhuishouding of andere doeleinden wil
gebruiken of wanneer directe lozing veroorloofd
is.
Registratie van percelen die nog niet zijn
aangesloten op de riolering, waar men zich
wenst te ontdoen van het hemelwater en niet
direct mag lozen.
2.2 Schoon water is bij voorkeur niet aangesloten
op een riolering die afvoert naar de zuivering.
Afkoppelen van schoon en licht vervuild verhard
oppervlak. Drainagewater mag niet worden
aangesloten.
De gemeente koppelt bij rioolvervangingen af,
indien dit doelmatig is. Particulieren worden
gestimuleerd om af te koppelen, maar worden
hiertoe niet verplicht. De gemeente legt hiertoe,
bij gemeentelijke projecten, gescheiden
uitleggers aan tot aan de perceelgrens.
Indien daar aanleiding toe is, onderzoekt de
gemeente of er (ondoelmatig) drainagewater
aangesloten is op de gemeentelijke riolering.
2.3 De instroom in riolen via de kolken dient
ongehinderd plaats te vinden.
Plasvorming bij kolken zodanig beperken, dat de
verkeersveiligheid niet in het geding komt.
Waarneming en klachten.
2.4 Objecten dienen te zijn voorzien van een
gescheiden hemelwaterafvoer.
Alle nieuwe en gerenoveerde gebouwen zijn
voorzien van een gescheiden hemelwaterafvoer.
Controle door Bouw- en woningtoezicht.
2.5 De objecten dienen in goede staat te zijn. Ingrijpmaatstaven voor stabiliteit mogen niet
voorkomen.
Inspectie en beoordeling NEN 3398
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan bijlage 3
ON-D20100415 - 4 -
Functionele eisen Maatstaven Meetmethoden
Doel 3: Transport van het ingezamelde afvalwater en hemelwater naar een geschikt lozingspunt.
3.1 De afvoercapaciteit moet op alle plaatsen
voldoende zijn om bij droog weer het
aanbod van afvalwater te verwerken.
Optimaal stelselontwerp volgens Leidraad
Riolering, deel B “ontwerpgrondslagen”.
Hydraulische controleberekening conform
leidraad Riolering module C2100.
3.2 De afvoercapaciteit moet voldoende zijn om
wateroverlast te voorkomen, uitgezonderd
bepaalde buitengewone omstandigheden.
Geen water op straat bij bui 08 uit de module
C2100 van de Leidraad Riolering, behalve in
verzakte gebieden. Wateroverlast mag slechts 1
keer per 2 jaar voorkomen. Dit mag echter niet
leiden tot schade.
Hydraulische controleberekening conform
leidraad Riolering module C2100.
3.3 Het afvalwater dient, zonder dat overmatige
aanrotting optreedt, de RWZI te bereiken
De ledigingstijd van het stelsel is maximaal 15 uur
in de onderbemalingsgebieden.
Hydraulische controleberekening conform
leidraad Riolering module C2100. Meting en
registratie.
3.4 Riolen dienen in voldoende mate waterdicht
en stabiel te zijn en de afstroming dient
voldoende te zijn. De objecten moeten in
goede staat zijn.
Ingrijpmaatstaven (volgens NEN 3398) voor
waterdichtheid, stabiliteit en afstroming mogen
niet voorkomen.
Waterdichtheidsbeproeving voor nieuwe riolen.
Foto- en video-inspectie volgend NEN 3398 en
classificatie volgens NEN 3399.
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan bijlage 3
ON-D20100415 - 5 -
Functionele eisen Maatstaven Meetmethoden
Doel 4: Voorkomen van vuilemissie naar oppervlaktewater, bodem en grondwater.
4.1 De vuilemissie door overstortingen op
oppervlaktewater dient beperkt te zijn.
De vuiluitworp uit gemende rioolstelsel moet
kleiner of gelijk zijn aan de vuiluitworp van het
referentiestelsel volgens de eenduidige
basisinspanning van de CIW. De vuiluitworp mag
de doelstelling voor oppervlaktewaterkwaliteit niet
in gevaar brengen.
Vuilemissie berekening volgens de Leidraad
Riolering en de richtlijnen van de
waterkwaliteitsbeheerder. Waterkwaliteitsspoor
in overleg met de waterkwaliteitsbeheerder.
Meten aan gemalen en overstorten.
4.2 De vuilemissie door lozingen van vervuild
regenwater op oppervlaktewater dient
beperkt te blijven.
Alleen relatief schoon regenwater mag worden
geloosd in de bodem of op het oppervlaktewater.
Toetsing uitgangspunten en overleg met
waterkwaliteitsbeheerder.
4.3 De vervuilingtoestand van de riolering dient
acceptabel te zijn.
Ingrijpmaatstaven voor afstroming mogen niet
voorkomen.
Inspectie en beoordeling NEN 3398
4.4 Riolen en andere objecten dienen in hoge
mate waterdicht te zijn, zodat de hoeveelheid
uittredend rioolwater beperkt blijft.
Ingrijpmaatstaven voor waterdichtheid mogen niet
voorkomen.
Het lekverlies bij afpersen van nieuwe riolen mag
niet te groot zijn.
Inspectie en beoordeling NEN 3398
Waterdruk beproeving voor nieuwe riolen
volgens Standaard RAW-systematiek
25.17.01en 25.17.02.
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan bijlage 3
ON-D20100415 - 6 -
Functionele eisen Maatstaven Meetmethoden
Doel 5: Voorkomen van overlast voor de omgeving.
5.1 De bedrijfszekerheid van de gemalen en
andere kunstwerken dient in voldoende mate
gewaarborgd te zijn.
Het aantal storingen per bemalinggebied dient
beperkt te zijn.
Registratie van optredende storingen.
5.2 De stabiliteit van de riolen dient zodanig
gewaarborgd te zijn dat instortingen niet
voorkomen.
Geen ingrijpmaatstaven voor stabiliteit. Inspectie en beoordeling NEN 3398.
5.3 De riolering dient zonodig te worden be- en
ontlucht dat overlast door stank wordt
voorkomen.
Het aantal klachten per jaar dient beperkt te zijn. Registratie van klachten.
5.4 Overlast tijdens werkzaamheden aan de
riolering dient beperkt te zijn.
Afstemming met andere werkzaamheden,
bereikbaarheid handhaven.
Procedure voor afstemming.
Waarneming en klachten.
5.5 De afvoercapaciteit moet voldoende zijn om
wateroverlast te voorkomen, uitgezonderd
bepaalde buitengewone omstandigheden.
Geen water op straat bij bui 08 uit de module
C2100 van de Leidraad Riolering, behalve in
verzakte gebieden. Wateroverlast mag slechts 1
keer per 2 jaar voorkomen. Dit mag echter niet
leiden tot schade.
Hydraulische controleberekening conform
leidraad Riolering module C2100.
5.6 Voorkomen van versnelde afvoer van
(schoon) hemelwater.
Voldoen aan de trits “vasthouden, bergen en
afvoeren’.
Bij uitbreidingsplannen maximale afvoer conform
landelijke afvoer.
Beoordelen waterhuishoudkundige plannen.
5.7 De grondwaterstand in stedelijk gebied is
zodanig dat hiervan geen noemenswaardige
nadelige gevolgen wordt ondervonden.
Er zijn minimale klachten over de
grondwaterstand
Registratie van meldingen en klachten.
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan bijlage 3
ON-D20100415 - 7 -
Functionele eisen Maatstaven Meetmethoden
Doel 6: Doelmatig beheer en een goed gebruik van de riolering.
6.1 Het rioleringsbeheer dient zo goed mogelijk
te worden afgestemd met interne en externe
overheidstaken en particuliere initiatieven.
Goede communicatie bij inrichting van gebieden
en beleidsplannen door gemeente,
waterbeheerders, provincie en overige
betrokkenen.
Communicatieplan voor inrichting en
beleidsvorming. Vroegtijdig overleg met
betrokkenen over GRP. Beschrijving van de
afstemming in operationele programma’s.
6.2 De gebruikers van de riolering dienen bij de
gemeente bekend te zijn en ongewenste
lozingen op de riolering dienen voorkomen en
opgeheven te worden.
Vergunningen moeten afhankelijk van de aard van
de bedrijven, minimaal eenmaal per 5 jaar worden
gecontroleerd. Geen illegale aansluitingen en
afvoer van regenwater via drukriolering.
Steekproefsgewijs controleren van bedrijven
conform systematiek gemeentelijke Milieu-
afdeling.
Controle aansluitingen indien bij vermoeden
van foutieve aansluitingen (b.v. op aanwijzing
van waterbeheerders).
6.3 De actuele conditie van de riolering dient
bekend te zijn.
Minimaal 2 keer per jaar revisiegegevens
verwerken in geautomatiseerd
rioleringsbeheersysteem. Het rioolstelsel dient
eens per 15 jaar te worden geïnspecteerd
(camera inspectie). Automatische signalering op
de rioolgemalen.
Conform maatstaf.
Waarneming.
6.4 Er dient gebruik gemaakt te worden van
milieuvriendelijke materialen. Tevens dient
gelet te worden op ruimtebeslag en
energieverbruik.
Per werk wordt bekeken welke materialen het
beste toegepast kunnen worden en hoe met
ruimte en energie wordt omgegaan, mede
gebaseerd op het dossier “Duurzaam
materiaalgebruik”.
Beschrijving van de afweging in operationele
programma’s.
6.5 Klantgerichte benadering. Functioneel klachten- en meldingen
registratiesysteem.
Op klachten betreffende huisaansluitingen wordt
direct gereageerd.
Klachtenregistratie en rapportage
klachtenbeheer.
6.6 Uitvoeren van maatregelen tegen de laagst
maatschappelijke kosten.
Maken van kostenafweging ten opzichte van het
effect van een maatregel.
Conform maatstaf.
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan bijlage 4
ON-D20100415 - 1 -
BIJLAGE 4 BEGRIPPENLIJST
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan bijlage 4
ON-D20100415 - 2 -
Aansluitvergunning Vergunning voor het overdragen van het op gemeentelijk gebied
ingezamelde rioolwater op een zuiveringstechnisch werk van de
waterkwaliteitsbeheerder.
Aantasting Een wijziging van de structuur van de buiswand als gevolg van
(bio)chemische of mechanische processen.
Afkoppelen Het hemelwater, afkomstig van verhard oppervlak, niet langer lozen op de
riolering, maar op een andere wijze verwerken (hergebruik, infiltratie,
lozing op oppervlaktewater).
Afvalwater Verontreinigd water dat wordt geloosd door huishoudens, bedrijven en
instellingen.
Afvalwatersysteem Stelsel via welke uitsluitend afvalwater wordt ingezameld en afgevoerd.
Ook wel ‘dwa-stelsel’ of vuilwaterstelsel genoemd.
Afzetting Aankoeking van slib, vet en kalk op de buiswand; tevens afzetting van
bodemmateriaal anders dan zand ter plaatse van een buisverbinding of
scheur.
Basisinspanning De minimumeisen waaraan een rioolstelsel moet voldoen op het gebied
van berging (inclusief randvoorzieningen) en pompovercapaciteit. De
richtlijnen worden door de waterkwaliteitsbeheerder vastgesteld.
Basisrioleringsplan (BRP) Plan waarin op gedetailleerde wijze wordt aangegeven hoe de inzameling
en afvoer van afvalwater en neerslag binnen een bepaald gebied dient te
geschieden.
Bemalingsgebied Een gebied dat door één rioolgemaal wordt bemalen. Bij drukriolering het
totale gebied dat op het systeem van pompputjes is aangesloten.
Bergbezinkbassin (BBB) Vuilreducerende randvoorziening met zowel een bergings- als een
bezinkingsfunctie, in de vorm van een betonnen bassin, gelegen achter
de overstorten. Indien uitgevoerd als leiding: bergbezinkleiding (BBL).
Bergbezinkleiding (BBL) Zie Bergbezinkbassin
Berging Nuttige inhoud van een rioolstelsel uitgedrukt in m3, of uitgedrukt in relatie
tot het aangesloten afvoerend oppervlak (mm). Onderscheid wordt
gemaakt tussen statische berging, dynamische berging, verloren berging
en berging op straat.
CIW Commissie Integraal Waterbeheer.
CUWVO Commissie Uitvoering Wet Verontreiniging Oppervlaktewater. Officieel
adviesorgaan voor de minister (naam inmiddels gewijzigd in CIW).
Droogweerafvoer (DWA) Het totaal aan afvalwater dat via de riolering wordt afgevoerd.
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan bijlage 4
ON-D20100415 - 3 -
Duurzaam waterbeheer Problemen in de waterhuishouding mogen niet doorgeschoven worden
naar de toekomst, naar andere ruimten of andere milieucompartimenten
(bijvoorbeeld: waterzuivering mag geen lucht- of bodemverontreiniging
veroorzaken). Drie invalshoeken worden gebruikt om de verschillende
aspecten van een duurzaam waterbeheer inzichtelijk te maken.
Stromen: het volgen van de waterstroom van bron, gebruiker tot en met
afvoer. De gemeente kan op lokaal niveau de stromen beïnvloeden door
het voorkomen van vervuiling van waterbronnen en een goed
functionerend rioolstelsel.
Gebieden: beïnvloeden van de waterhuishouding door inrichting en
beheer van gebieden. Voorbeelden op wijkniveau zijn de inrichting van
een goed functionerend rioolstelsel, retentiemogelijkheden om
piekafvoeren tegen te gaan en groenvoorzieningen.
Actoren: collega-waterbeheerders en ‘gebruikers’. Een goede organisatie
en afstemming tussen organisaties en instellingen die betrokken zijn bij
het watersysteem bevordert een effectieve en efficiënte samenwerking.
Drukriolering Inzameling van afvalwater, via een systeem van pompputten en
persleidingen. Hierbij wordt uitsluitend afvalwater door pompunits via
(kleine) persleidingen naar het dichtstbijzijnde vrijvervalriool geperst.
Toepassingen hoofdzakelijk in buitengebieden. Hemelwater van percelen
in het buitengebied mag niet via drukriolering worden afgevoerd, maar
moet ter plaatse worden opgevangen. Het hemelwater mag worden
hergebruikt, geïnfiltreerd in de bodem of rechtstreeks worden afgevoerd
naar oppervlaktewater.
Dynamische berging De hoeveelheid water die in de riolering kan worden geborgen, gelegen
boven het niveau van de laagst gelegen overstortdrempel en dat niet via
de overstort tot afstroming (overstorting) komt.
Emissiespoor Onderdeel van het tweesporenbeleid van waterkwaliteitsbeheerders
gericht op het tot een bepaald niveau terug brengen van de emissies
(vuiluitworp) uit een rioolstelsel, ongeacht de werkelijke waterkwaliteit.
Externe overstort Rioolput voorzien van een overstortdrempel die loost buiten het in
beschouwing genomen rioolstelsel.
Gemengd rioolstelsel Rioolstelsel waarbij afvalwater en hemelwater door hetzelfde buizenstelsel
wordt ingezameld en afgevoerd naar een rioolwaterzuiveringsinstallatie.
Gescheiden rioolstelsel Rioolstelsel waarbij afvalwater en hemelwater door afzonderlijke
buizenstelsels (of andere systemen) wordt ingezameld. Het afvalwater
wordt afgevoerd naar een rioolwaterzuiveringsinstallatie. Het hemelwater
wordt geïnfiltreerd in de bodem of (al dan niet vertraagd) afgevoerd naar
oppervlaktewater.
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan bijlage 4
ON-D20100415 - 4 -
Gemeentelijk Rioleringsplan Gemeenten zijn volgens de Wet milieubeheer verplicht een Verbreed
Gemeentelijk Rioleringsplan (VGRP) op te stellen. In dit plan is de visie
van de gemeente vastgelegd met betrekking tot het aanleggen van een
geoptimaliseerd rioolstelsel en het zorgvuldig beheren van dit stelsel.
IBA Individuele Behandeling Afvalwater. Een alternatief voor een aansluiting
op de riolering in de vorm van een lokale zuivering op perceelsniveau.
Inspectie Het waarnemen, herkennen en beschrijven van de toestand van een
object.
Integraal waterbeheer Samenhangend beleid en beheer dat de verschillende overheidsorganen
met strategische (beheers)taken op het gebied van waterbeheer voeren in
het perspectief van de watersysteembenadering
Ledigingstijd Tijd waarbinnen en gemengd of verbeterd gescheiden stelsel wordt
geledigd na afloop van een overstortbui.
Leidraad Leidraad Riolering. Verzamelwerk, opgesteld door de Stichting RIONED,
waarin advies wordt gegeven voor het opstellen van rioleringsplannen.
OAS Optimalisatiestudie afvalwatersystemen.
Onderdrempelberging Inhoud van het rioolstelsel gelegen beneden het niveau van de laagste
overstortdrempel.
Onderhoud Het handhaven van het goed functioneren van het rioolstelsel.
Oppervlaktewater Water in rivieren, kanalen, meren, plassen, vennen, singels, vijvers,
watergangen en sloten.
Overstort Voorziening door middel waarvan bij regen het teveel aan rioolwater
(hemelwater, al dan niet gemengd met stedelijk afvalwater) dat niet in het
stelsel wordt geborgen, kan worden geloosd op oppervlaktewater.
Overstortvergunning Vergunning binnen het kader van de Wet verontreiniging oppervlaktewater
voor het incidenteel lozen van rioolwater op oppervlaktewater. Te
verlenen door de waterkwaliteitsbeheerder aan de beheerder van de
overstort.
Pompcapaciteit (pc) Som van de droogweerafvoer (dwa) en de pompovercapaciteit (poc).
Pompovercapaciteit (poc) De theoretische hemelwaterafvoercapaciteit (pompcapaciteit minus de
droogweerafvoer).
Randvoorziening Een tot de riolering behorend, op reductie van de vuilemissie gerichte
voorziening in of achter een rioolstelsel (veelal ter plaatse van een
overstort).
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan bijlage 4
ON-D20100415 - 5 -
Referentiestelsel Een fictief stelsel conform CUWVO VI-voorstellen, bedoeld als “meetlat”
om verschillende stelsels met elkaar te kunnen vergelijken.
Hemelwaterafvoer (hwa) Het totaal aan hemelwater dat via de riolering wordt afgevoerd.
RIONED Stichting Platform Buitenriolering Nederland. Organisatie waarin onder
andere overheden en adviesbureaus zitting hebben, die zich onder meer
bezighoudt met vraagstukken op het gebied van riolering en tevens een
standaardisatie aan wil brengen in berekeningen, beheersystematiek en
dergelijke.
RTC Real Time Control. Het beïnvloeden van het gedrag van de riolering met
behulp van regelbare schuiven, stuwen of gemalen op basis van actuele
metingen in het stelsel.
Rioolheffing Doelheffing bij eigenaren of gebruikers (huurders) van onroerend goed.
De inkomsten worden direct aangewend voor rioleringsdoeleinden.
RWA-stelsel Rioolstelsel via welke uitsluitend hemelwater wordt afgevoerd.
RWZI Rioolwaterzuiveringsinstallatie. Deze installatie reinigt afvalwater
afkomstig van de riolering.
Statische berging Zie Onderdrempelberging.
Stedelijk afvalwater Huishoudelijk afvalwater of een mengsel daarvan met bedrijfsafvalwater,
afvloeiend hemelwater, grondwater of ander afvalwater (definitie volgens
art. 1.1. Wm).
Verbeterd gemengd stelsel Gemengd stelsel voorzien van een bergbezinkvoorziening.
Verbeterd gescheiden stelsel Gescheiden rioolstelsel waarbij middels een koppeling tussen het hwa-
stelsel en het dwa-stelsel wordt bewerkstelligd dat het eerste afstromende
en verontreinigde hemelwater naar het dwa-stelsel wordt afgevoerd. Pas
na vulling van zowel dwa- als hwa-riolering stort het in de hwa-riolering
aanwezige relatief schone rioolwater over op oppervlaktewater. De
vervuiling van oppervlaktewater als gevolg van afvloeiend hemelwater
afkomstig van (potentieel) verontreinigde oppervlakken, wordt zo beperkt.
Verhard oppervlak Alle verharde oppervlakken, inclusief daken, waarvan het hemelwater
wordt afgevoerd naar de riolering en/of oppervlaktewater.
Vrijvervalstelsel Stelsel van rioleringsbuizen waarbij het afvalwater onder invloed van de
zwaartekracht van hoger gelegen buizen naar lagere stroomt.
Vuilemissie Hoeveelheid vuil welke per tijdseenheid of per gebeurtenis wordt geloosd
op het oppervlaktewater (via de overstort).
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan bijlage 4
ON-D20100415 - 6 -
Water-op-straat Het verschijnsel waarbij enige tijd water op straat blijft staan (of vanuit
putten uit het rioolstelsel terugstroomt naar straat) ten gevolge van hevige
regenval.
Wateroverlast Het verschijnsel dat ten gevolge van water op straat overlast wordt
ondervonden en/of schade ontstaat.
Waterplan Plan van een gemeente waarin wordt aangegeven hoe wordt omgegaan
met alle aspecten van het water. Een gemeentelijk waterplan wordt vaak
samen met de waterkwaliteitsbeheerder(s) opgesteld en gefinancierd.
Watersysteem Het samenhangend geheel van grond- en oppervlaktewater. Ook oever,
waterbodems en de technische infrastructuur die hiervoor nodig zijn,
worden hiertoe gerekend.
Watertoets Verplichting van gemeenten en provincies om bij het maken van
(ruimtelijke) plannen de gevolgen voor het water expliciet in beeld te
brengen.
Waterkwaliteitsspoor Voor het waterkwaliteitsspoor geldt dat na het bereiken van de
basisinspanning (zie emissiespoor) de resterende vuiluitworp uit het
rioolstelsel op het oppervlaktewater geen belemmering mag zijn voor het
bereiken van de gewenste waterkwaliteit. Is dit toch het geval, dan moeten
boven op de basisinspanning nog aanvullende maatregelen worden
getroffen.
WB21 Waterbeheer 21e eeuw
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan bijlage 5
ON-D20100415 - 1 -
BIJLAGE 5 AFKOPPELKANSENKAART
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan bijlage 5
ON-D20100415 - 2 -
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan bijlage 5
ON-D20100415 - 3 -
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan bijlage 5
ON-D20100415 - 4 -
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan bijlage 6
ON-D20100415 - 1 -
BIJLAGE 6 GEREALISEERDE AFKOPPELING
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan bijlage 6
ON-D20100415 - 2 -
vanaf BRP 2002 vóór BRP 2002
1975 Gaspeldoorn 1.930
1990 Hoge Maat 540
1990 Bornerbroeksestraat (gedeelte) 1.500
1995 De Schoener 1.395
1995 Parkeerplaats BVV 2.345
1998 Ventweg (klinkers) Azelosestraat 2.000
1999 Oostermaat provinciehuis 800
2000 Schoolcomplex en speelplaats Hooiberg 4.433
2001 Schoolcomplex en speelplaats Jan Lighthard 2.684
2001 Plan Heidelberg 5.900
2002 Parkeerplaats Azelosestraat- Twickelerblokweg 4.600
2002 Parkeerplaats ´t Wooldrik 5.878
2002 Schoolcomplex en speelplaats ´t Olthof 2.609
2002 Marktstraat 2.320
2002 CJV Dijkhuis 900
2003 Zonnebloem / Meent 7.032
2003 Lidwinaweg (gedeelte) 3.437
2003 Woonwijk Clematishof 12.972
2004 Industriestraat 38.623
2004 Parkeerplaats De Haven- wooncomplex de Aak 9.527
2004 Scholencomplex Regenboog - Iemsschelf 4.047
2005 Dijkhuis / Trivium 8.428
2005 Nieuwbouw Wingerdschool 3.335
2006 Hanzestraat Molenkamp 11.013
2006 Campina 5.910
2007 Sancta Maria 2.546
2008 Meidoornhof / Floraschool 19.645
2008 Herinrichting kern Hertme 10.473
2009 Mercuriusplein 6.838
2009 De klippen 2.309
2009 Grotestraat Zuid 4.261
2010 Nettorama 9.839
2010 De Bornse hoven 3.500
Subtotaal 175.442 28.127
Totaal
Afgekoppeld oppervlak [m2]LocatieJaar
203.569
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan bijlage 7
ON-D20100415 - 1 -
BIJLAGE 7 THEORETISCH BENODIGDE FORMATIE
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan bijlage 7
ON-D20100415 - 1 -
Areaal
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan bijlage 7
ON-D20100415 - 1 -
Investeringen
Planvorming, onderzoek en facilitair
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan bijlage 8
ON-D20100415 - 1 -
BIJLAGE 8 PERSONELE MIDDELEN
Gemeente Borne/Gemeentelijk Rioleringsplan bijlage 8
ON-D20100415 - 1 -
Uren
Geplande uren met kosten structureel per productgroep planperiode T1 T2 T3 T1 T2 T2 T3
ten laste van het product riolering 2010-2016 € 30 € 37 € 46 € 70
Planrealisatie
Riolering buitengebied 50 20 30 € 920 € 2.100
Inspectie riolering 200 150 50 € 6.900 € 3.500
Projectmatig werken (dekking uit invest./ verg. voor diensten) 0 0 0 € 0 € 0
Aansluit- en overstortvergunningen, verwerken geg. en rapp. 75 75 € 0 € 5.250
verwerken revisiegegevens riolering in beheerpakket (dekking uit invest.) 0 0 0 € 0 € 0
Behandeling van vragen en klachten op waterbeheergebied 100 30 70 € 1.380 € 4.900
Periodieke overleggen waterschap 25 25 € 0 € 1.750
inbrengen van water bij nieuwbouwplannen en herinrichting 50 50 € 0 € 3.500
instand houden notitie toepassing watertoets 20 20 € 0 € 1.400
Opstellen actieplan afkoppelen 25 25 € 0 € 1.750
Subtotaal 545 0 200 345 € 0 € 0 € 9.200 € 24.150
Toeleveranties Planrealisatie
Vrijverval riolering 325 100 225 € 4.600 € 15.750
pompen en gemalen 35 15 20 € 690 € 1.400
Rioolaansluitingen 110 85 25 € 3.910 € 1.750
Onderhoud drainage 10 10 € 0 € 700
Beheer en onderhoud rioolbeheerplan 500 110 390 € 5.060 € 27.300
Subtotaal 980 0 310 670 € 0 € 0 € 14.260 € 46.900
Beheer openbare ruimte
Rioobeheerplan 50 50 € 3.500
Vrijverval riolering 2760 2710 50 € 81.300 € 1.850
Drukriolering buitengebied 650 600 50 € 18.000 € 1.850
pompen en gemalen 525 495 30 € 14.850 € 1.110
Rioolaansluitingen 235 235 € 7.050 € 0
Ledigen beerputten 30 30 € 900 € 0
Onderhoud drainage 60 60 € 1.800 € 0
Straatveegdienst (aparte post in kostendekkingsplan) 0 0 € 0 € 0
Subtotaal 4.310 4.130 130 50 € 123.900 € 4.810 € 0 € 3.500
Bouwkunde
Riolering buitengebied 34 34 € 2.380
Subtotaal 34 0 0 34 € 0 € 0 € 0 € 2.380
Totaal geplande uren en kosten t.l.v. product riolering 5.869 4.130 640 1.099 € 123.900 € 4.810 € 23.460 € 76.930
4.260 uur € 128.710
1.609 uur € 100.390
Binnendienst
Buitendienst
Binnendienst
Tijdsbesteding Tarieven 2010-2016
Buitendienst