Once upon a time

84
ONCE UPON A TIME Geen toekomst visie maar een terugblik

description

Looking back and looking forward

Transcript of Once upon a time

Page 1: Once upon a time

ONCE UPON A TIME

Geen toekomst visiemaar een terugblik

Page 2: Once upon a time

Programma van vandaag

• Van alles en nog wat over:

• Klimaatverandering

• Vroeger erger dan nu?

• Wat gaan we er aan doen?

• Wie doet mee? Alleen Europa?

• Zon is aller belangrijkst

Page 3: Once upon a time

Indirecte bronnen

• Fossielen: belemniten;ammoniten• Varens• Sporen• Plantenresten• Boomringen• Delta 18O org en delta 13C (klei)• Stuifmeel• Rots sediment• En nog veel meer…• KORTOM WE WETEN STEEDS MEER!!

Page 4: Once upon a time

Zon draait binnen de melkweg

Page 5: Once upon a time

0-1000 Mya

Page 6: Once upon a time
Page 7: Once upon a time

Zonnewarmte

Page 8: Once upon a time

Zonnewarmte

Page 9: Once upon a time

Hoeveel zonneschijn op Aarde ?

Page 10: Once upon a time

Figure 1. Oxygen change and the evolution of life on Earth.

Stamati K et al. J Tissue Eng 2011;2041731411432365

Copyright © by a Creative Commons Attribution License, unless otherwise noted.

Page 11: Once upon a time

Aarde van binnen

Page 12: Once upon a time

Milankovitch

Page 13: Once upon a time
Page 14: Once upon a time

CO² in oceaan

Page 15: Once upon a time

CO² cycle

Page 16: Once upon a time

CO² kringloop

Page 17: Once upon a time

Methaan explosie

Page 18: Once upon a time

H²O circulatie

Page 19: Once upon a time

Het IPCC verhaal

Page 20: Once upon a time

Invloed zon

Page 21: Once upon a time

Bewegingen Noordelijk halfrond

Page 22: Once upon a time

Laatste 4 ijstijden

Page 23: Once upon a time

542 Mya-0

Page 24: Once upon a time

Temperatuur tijdens 4 ijstijden

Page 25: Once upon a time

CO² en Temperatuur

Page 26: Once upon a time
Page 27: Once upon a time

Vragen over het verre verleden

• Waar komt water vandaan? Kometen??

• Waarom groei van O² van 0% via 15% vervolgens 35% en nu naar 21%: plankton+bos

Page 28: Once upon a time

Natuur versus de mens

Page 29: Once upon a time

Tipping points

• Moesson over India verandert:hitte/regen

• Zomerzee ijs noordpool 0% zeenivo ++

• Golfstroom verandert: kou in Europa

• Antarctica ijs smelt: zee +80 m.

• Amazone droogbomen:ϯ+mensen kappen

• Canada permafrost extra CO² in lucht

• El niño en la niña elke 5 jaar

Page 30: Once upon a time
Page 31: Once upon a time

9 tipping points

Page 32: Once upon a time

Ons gematigd klimaat

Page 33: Once upon a time

Het minder verre verleden

Page 34: Once upon a time

Temperatuur van 900 -2000 AD

Page 35: Once upon a time

Temperatuur verandering1880 2009

Page 36: Once upon a time

Zeespiegel stijging

Page 37: Once upon a time

Stand van zaken nu

• CO² beperking in Europa

• Niet: USA, Japan, Canada, ontwikkelingslanden

• Australie wil opeens wel meedoen

Page 38: Once upon a time

Agenda van aardplaten

Page 39: Once upon a time

Plan van Paul Crutzen

• 1991 Pinatubo zorgde voor veel sulfaat in de lucht.

• Gevolg: afkoeling

• Wat als wij ook sulfaat de lucht in sturen?

• Voorkomt verdubbeling van CO²

• Snel resultaat maar voorzichtig met ozonlaag

• Kosten: $25 biljoen : schijntje!!

Page 40: Once upon a time

Even een blik op de toekomst

Page 41: Once upon a time

Programma van vandaag

• Van alles en nog wat over:

• Klimaatverandering

• Vroeger erger dan nu?

• Wat gaan we er aan doen?

• Belasting op uitstoot

• Wie doet mee? Europa

• Zon is aller belangrijkst

Page 42: Once upon a time

CO2 en temperatuur 600 mya -nu

Page 43: Once upon a time

Dat was het dan weer!!

Page 44: Once upon a time

65 miljoen jaar geleden

Page 45: Once upon a time

Lang geleden ..en gemeten!

Page 46: Once upon a time

2.5 Mya - heden

Page 47: Once upon a time

CO2 en temp over 150 kya- nu

Page 48: Once upon a time

Zon en CH4 over 15 kya-0

Page 49: Once upon a time

CO2, CH4 en temperatuur780-750 kya

Page 50: Once upon a time

1000-2000 AD

Page 51: Once upon a time

CO2 en temperatuur 150 kya -0

Page 52: Once upon a time

Hoogtepunten 0-800 kya

Page 53: Once upon a time

24 kya synchroon

Page 54: Once upon a time

Stand van zaken nu

Page 55: Once upon a time

Cosmic Ray Flux

Page 56: Once upon a time

Aard temperatuur

Page 57: Once upon a time

Van alles gemeten over 150 jaar

Page 58: Once upon a time

Temperature + methaan

Page 59: Once upon a time

H²O cyclus

Page 60: Once upon a time

0-800 kya

Page 61: Once upon a time

Radiative forcing

Page 62: Once upon a time

Temperatuur over 1000 jaar

Page 63: Once upon a time

Laatste 120 jaar

Page 64: Once upon a time

Temperatuur veranderingen

Page 65: Once upon a time

Minder zuurstof kouder?

Page 66: Once upon a time
Page 67: Once upon a time

Toekomstmuziek??

Page 68: Once upon a time

Koud en warm

Page 69: Once upon a time

CO2 in het verleden

Page 70: Once upon a time

400 kya-0 dust-temp.-CO2

Page 71: Once upon a time

Antarctica ijsboringen

Page 72: Once upon a time

Energie balans

Page 73: Once upon a time

0-550 Mya

Page 74: Once upon a time

Global warming

Page 75: Once upon a time

Holocene

Page 76: Once upon a time

Aerosol deeltjes

Page 77: Once upon a time

0-290 kya

Page 78: Once upon a time

methaan

Page 79: Once upon a time

0- tot 4600 Mya

Page 80: Once upon a time

0-150 Mya temp

Page 81: Once upon a time

0-5.5 Mya temp + Zuurstof

Page 82: Once upon a time

O-100 Mya

Page 83: Once upon a time

Gevolgen vulkaan uitbarsting

Page 84: Once upon a time

Top van CO2

• 795 kya: 260 ppb kya • 790 : 210 5 • 772 :240 18• 764 :220 8• 758 : 220 6• 740 :180 18• 670 : 170 70• 410 : 280 260 • 320 :300 90• 230 :270 90• 120 :280 110