Drs. Jurgen Marechal

OMO EN HET VAK LEVENSBESCHOUWING

Het vak levensbeschouwing is bij de Vereniging Ons Middelbaar Onderwijs in veilige handen, maar soms moet je de bestuurders, leidinggevenden en docenten levensbeschouwing wel hierbij helpen. Dit in het kader van collegialiteit, de loyaliteitscompetentie en kwaliteitszorg. Ik hoop u hiermee in ieder geval van een dienst te zijn.

Drs. Jurgen Marechal

MINIMUM LESSENTABEL: LEVENSBESCHOUWING

Soms lijkt er ruis op de lijn te zitten of verwarring te bestaan onder mijn collega’s van de vereniging Ons Middelbaar Onderwijs met betrekking tot de minimum lessentabel voor het vak levensbeschouwing. Is de minimum lessentabel door OMO wel of niet losgelaten?

DE MINIMUM LESSENTABEL IS NIET LOSGELATEN!!!

OMO hanteert sinds 1997/2000 de minimum lessentabel voor het vak levensbeschouwing die is opgesteld in samenwerking met het Bisdom (Den Bosch en Breda). In de minimum lessentabel staat hoeveel uur een OMO-school levensbeschouwing/godsdienst minimaal moet geven.

OMO STATUTEN

Artikel 3.1. met betrekking tot het doel van OMO.

De vereniging stelt zich ten doel het vormen van een onderwijsorganisatie tot het bevorderen, in stand houden en doen voortbestaan van scholen voor alle vormen van bijzonder secundair (voortgezet) onderwijs met een katholieke grondslag. De vereniging wil, voor zover het katholieke scholen betreft, rekening houden met het Algemeen Reglement voor het Katholiek Onderwijs. Statuten: Vereniging Ons Middelbaar Onderwijs

ALGEMEEN REGLEMENT VOOR HET KATHOLIEK ONDERWIJS

Duidelijk vermeldt in de statuten van OMO staat dat katholieke scholen rekening houden met het Algemeen Reglement voor het Katholiek Onderwijs. Het vak levensbeschouwing is dus niet alleen door de minimum lessentabel van OMO beschermt, maar tevens door/met het Algemeen Reglement voor het Katholiek Onderwijs, waar de OMO statuten zelf naar verwijzen. Het ARKO uit 1987: ARKO: Algemeen Reglement voor het Katholiek Onderwijs

ENKELE OPVALLENDE PUNTEN UIT HET ARKO

Het Algemeen reglement voor het Katholiek Onderwijs van 17 juni 1987 stelt in artikel 2.1. het volgende:

2.1. Onderwijsinstellingen die het predikaat "katholiek" voeren of wensen te voeren of op andere wijze als katholieke instellingen optreden of wensen op te treden, en die niet door of namens het bevoegd kerkelijk gezag worden bestuurd, behoeven de erkenning door of namens het bevoegd kerkelijk gezag (can. 803, par. 1 C.N.). Voor erkenning is vereist dat voldaan wordt aan dit Algemeen Reglement. (cf. art. 2, 1 e lid. A.R.O.).

OMO en haar scholen voeren tot op heden het katholieke predicaat en wensen tot op heden dit predicaat te mogen voeren, dit houdt in dat zij zich gebonden weet aan het genoemde reglement.

Het reglement scherpt artikel 2.1. aan in artikel 6.1.

6.1. Onderwijsinstellingen, die het predikaat "katholiek" wensen te voeren of op andere wijze als katholieke instelling (wensen) op (te) treden behoeven de erkenning van de N.K.S.R. namens het bevoegd kerkelijk gezag. (cf. art. 2 A.R.O.). Voor de erkenning is de schriftelijke goedkeuring van de statuten vereist.

Artikel 11 stelt de (minimum-) eisen aan de godsdienstige vorming.

11.1. Aan katholieke scholen worden slechts personen benoemd, van wie in hun gedrag en ordening van hun leven wordt verwacht, dat zij de katholiciteit van de school zullen steunen. Zij zullen bij hun benoeming verklaren dat zij bij vervulling van hun taak loyaal meewerken aan de doelstelling van de katholieke school en de grondslag daarvan onderschrijven. Zij zullen in hun functie niet gehandhaafd mogen worden indien zij in de naleving van het bovengestelde op ernstige en blijvende wijze te kort schieten. (art. 1. B.A.K.S.)

11.2. Omdat in het basisonderwijs de docenten optreden als katecheet, kunnen slechts zij, die een voldoende katechetische opleiding ontvingen, worden aangesteld.

De directie draagt verantwoordelijkheid voor katechese aan geheel de school. De besturen van scholen voor basisonderwijs hebben de plicht aan deze voorwaarde bij benoemingen alle mogelijke aandacht te besteden. (cf. art. 2. B.A.K.S.)

11 .3. De directie van een katholieke school draagt verantwoordelijkheid voor de katholiciteit van de school en voor de godsdienstige vorming van de leerlingen. Bij de benoeming van de schoolleiders zal door alle betrokkenen hieraan voldoende aandacht besteed moeten worden. (cf. art. 3. B.A.K.S.)

11.4. Ten aanzien van de inhoud en programmering van de katechese in het katholiek onderwijs houden schoolbesturen, schoolleiders en docenten zich aan het katechetisch beleid van de plaatselijke bisschop, zoals die door diocesane en/of landelijke centra overeenkomstig de richtlijnen van de bisschop(pen) wordt ontwikkeld. (cf. art. 4. B.A.K.S.)

Tevens wordt rekening gehouden met het minimum aantal te geven uren katechese dat door het College van Bisschoppelijk Gedelegeerden na overleg met de N.K.S.A. voor de respectievelijke onderwijssoorten en - sectoren wordt vastgelegd.

11.5. leden van het bestuur van een katholieke school dienen de doelstelling actief te willen realiseren, met erkenning van de eigen verantwoordelijkheid van de diocesane bisschop.

Ieder bestuur verzekert zich voor het vervullen van zijn taak van voldoende pastorale deskundigheid. (cf. art. 5 B.A.K.S.).

LOYALITEIT RICHTING DE KATHOLIEKE KERK

De meeste docenten godsdienst/levensbeschouwing hebben van OMO de opdracht gekregen de gang naar het bisdom te maken om daar te verklaren het bijzonder onderwijs binnen OMO te bewaken en te verzorgen. De positieve intentie ten aanzien van de kerkgemeenschap moest worden uitgesproken en er werd ondertekend loyaal te zijn richting de leiding van de kerk. Een houding die volgens het ARKO uit 1987 ook verwacht mag worden van alle schoolleiders binnen OMO.

Hierboven heb ik aangegeven dat de Statuten van OMO verwijzen naar het Algemeen Reglement voor het Katholiek Onderwijs. Een Reglement waar OMO haar katholieke predikaat aan ontleent. Tevens een reglement waarin uitdrukkelijk staat dat de voorgeschreven minimumtabel in acht behoort te worden genomen.

11.4. (…) Tevens wordt rekening gehouden met het minimum aantal te geven uren katechese dat door het College van Bisschoppelijk Gedelegeerden na overleg met de N.K.S.R./N.K.S.A. voor de respectievelijke onderwijssoorten en - sectoren wordt vastgelegd.

CONCLUSIE

Enkel op het niveau van de raad van bestuur in samenspraak met het bisdom kaneen beslissing worden genomen over het wel of niet afwijken van de minimumtabel. De afspraken met betrekking tot de minimumtabel zijn namelijk ook op dat niveau gemaakt.

De afspraken gaven OMO niet alleen het recht het predicaat katholiek te mogen voeren, maar ook de verplichting zich te houden aan het Algemeen Reglement voor het Katholiek Onderwijs (en alle andere onderliggende stukken). De minimumtabel voor het vak levensbeschouwing maakt hier expliciet een onderdeel van uit.

Word jij als leidinggevende of als docent geconfronteerd met wijzigingen of spanningen op dit gebied dan lijkt het mij verstandig dit te reclameren bij de raad van bestuur van OMO in Tilburg, de commissie identiteit van OMO en/of het bisdom van de school. We staan namelijk samen borg voor het bijzonder onderwijs dat OMO wil bieden.

Wilt u op de hoogte blijven rondom het thema identiteit en levensbeschouwing, dan bent u van harte welkom bij het Kennisnetwerk Identiteit en Levensbeschouwing van OMO, in Tilburg.

Ook al heeft de katholieke identiteit in het algemeen en het vak levensbeschouwing in het bijzonder soms onze formalistische bescherming nodig, doe en denk mee dan zult u zien dat het ook, (juist) anno nu, veel te bieden heeft.

Drs. Jurgen Marechal