OKRA-Magazine november 2009
description
Transcript of OKRA-Magazine november 2009
magazinenovember 2009
Afgiftekantoor 3200 Aarschot - Erkenningsnummer P106333 Tijdschriften - Toelating gesloten verpakking - 3200 Aarschot 1 - BC 1145
maandblad, verschijnt niet in januari en in augustus - jaargang 42 nr. 9
blz. 22
Hang me aan je raam!
Filosoof over diversiteit
www.okra.be www.okrasport.be
blz. 28
2
ITEM
Je groeit met
OKRA verwent haar nieuwe leden. Bel 02 246 44 41 of surf naar www.okra.be.
Groei jij ook met OKRA?
Nodig je vrienden uit!
2
ITEM
Omringd
VOORWOORD
Het valt me moeilijker dan anders om te schrijven. Omdat het onderwerp veertien
dagen geleden zo plots en koud op me viel. Een ziekenwagen scheurt laat en luid door
de straat. En stopt vlakbij. Ik ben er niet zo eentje dat dan meteen naar buiten holt.
Mijn buurvrouw wel. Een uur later belt ze aan. Ze vertelt een onwaarschijnlijk verhaal.
Op de derde verdieping van een klein appartementsblok is een jonge man van nauwe-
lijks vijfendertig gestorven. De oorzaak is onduidelijk. Het zal wel iets met het hart of
de hersenen te maken hebben. “Luc, je weet wel, altijd met zijn voetbaltas op stap.”
Intussen weten we dat een hevige hersenbloeding Luc fataal werd. Op de uitvaart was
de kerk te klein. Een grote familie, vrienden en collega’s, de voetbalclub. En de buren
natuurlijk. Het verdriet van zijn ouders benam me de adem. Je voelt je zo machteloos.
Toch lijkt het alsof de vele meevoelende mensen het verlies minder kolossaal maken.
Ik was ontroerd toen de broer van Luc hun kindertijd beschreef, eenvoudig zoals het
leven van twee broertjes is. En dacht: stel dat ik vooraan in de kerk zit om een van mijn
geliefden uitgeleide te doen.
Een uitvaart heeft die zeldzaam ingetogen sfeer waarbij je je bijna lijfelijk bewust wordt
van je sterfelijkheid. Het leven is kort. En de dood kent dag noch uur. Misschien vreemd
om dan goede voornemens te maken. ‘Ik zal proberen er te zijn voor de mensen die ik
graag zie en nog veel meer van elk moment genieten.’ Wat later gaan vreemde vragen
door mijn hoofd. Waar, wanneer en hoe zou ik sterven? En dan besluit ik in stilte: goed
dat je het niet weet, goed dat je het niet kiest. Geboren worden en sterven doe je in
de grootste onzekerheid en eenzaamheid. Alleen. Zelfs al ben je omringd door mensen
voor wie jij alles betekent en die voor jou alles betekenen.
Als de dood onverwacht komt, kan niemand met warmte omringen. Misschien is dit het
zwaarst om te dragen. ‘We waren er niet. We konden niet doen wat we zo vurig wens-
ten.’ Ouders van een verongelukt kind, de vrouw van een man die aan een hartader-
breuk overleed. Maar als dat wel kan, is het een zegen. Ook al is de stervende jong,
ook al lijkt de dood onrechtvaardig. Het verlies en het gemis worden er niet minder door
maar je kon een eind mee op weg naar de overkant. Misschien werd je ondersteund en
begeleid door de engelen van de palliatieve zorg.
Tijdens de koffietafel of maaltijd na de uitvaart gaat het omringen van de overledene
over in het omringen van wie achterblijft. ‘Ik kom elke dag langs als ik de kinde-
ren op school ga halen.’ ‘Je komt toch supporteren hé als de ploeg speelt?’
‘Als we met OKRA gaan fietsen, kom ik je halen. Dan moet je niet alleen
vertrekken.’
Een ingetogen feest van Allerheiligen en Allerzielen gewenst, omringd
door wie je dierbaar is.
Lieve Demeester
ITEM
OKRA november 2009
4
ITEM
42
OKRA-magazine
Ledenmagazine van de grootste beweging voor 55+. OKRA, trefpunt 55+: Open,
Kristelijk, Respectvol en Actief. Je ledenmagazine zit boordevol OKRA-leven, niet te
missen info, lifestyle, cultuur, ontspanning, ledenvoordelen… Vertel wat je ervan vindt
aan Chris Van Riet 02 246 44 37, [email protected].
inhoud
november 2009
OKRA november 2009
30
Te oud om een auto te hurenSommige ouderen hebben al eens de indruk
dat ze gediscrimineerd worden omwille van
hun leeftijd. De Belgische wetgeving biedt
hiertegen nochtans bescherming. Wat je kan
doen als je het gevoel hebt gediscrimineerd te
worden, legt Huib Hinnekint uit.
De stille rebelPriester, kapucijn, echtgenoot, vormingswer-
ker en echtscheidingsbemiddelaar. Het levens-
verhaal van Luc Hessel is allesbehalve alle-
daags. Wat deze geëngageerde zeventiger
bezielt en bezighoudt, vertelde hij aan OKRA-
magazine.
Parels in het MeetjeslandHet Meetjesland herbergt enkele onbekende
maar boeiende musea. Fiets door het mooie
landschap en ontdek het jeneverhuis Van
Hoorebeke, de Huysmanshoeve en het Canada
War Museum. Alle drie meer dan de moeite!
14
20
42
7
ITEM
OKRA november 2009
4
ITEM
In je volgende OKRA-magazine
48 40
Op stap in Troyes.
6 STANDPUNT Waardeer inzet van ouderen
7 GEZONDHEID Goed horen: doe de test!
10 PRIKKERTJES
12 ZINGEVING Iedere rol betekenisvol
14 INFO Te oud om een auto te huren
16 DE KEUZE VAN LIESBET WALCKIERS Brief uit Frankrijk
18 VRAAG EN AANBOD
20 ANDERS OUD De stille rebel
22 SAMEN HET LEVEN KLEUREN Maak het verschil zichtbaar
26 RECHTSINFO Is schenking goede oplossing?
27 IN JE PORTEMONNEE Mijn energiefactuur, een beetje minder
graag
28 OKRA LEEFT Hangt je affiche al voor je raam?
30 OKRA-SPORT En wat als het regent?
31 OVER WAT TELT Een huisdokter die droomt van India
37 MENU Vegetarisch
40 GROEN Een notenboom in je tuin
42 TENTOONSTELLING Parels in het Meetjesland
44 BOEKEN Onbekend en onterecht onbemind
46 GEDICHT Futurum
47 UITJES
48 UIT Laat je verrassen langs de Samber
51 58 WINNAARS!
52 SPEEL EN WIN
54 OKRA-LIDKAART = GELD WAARD!
OKRA november 2009
6
STANDPUNT
‘Iedere rol betekenisvol’ is het thema van de oude-
renweek dit jaar. Die loopt van 16 tot 22 november
en is een initiatief van de Vlaamse Ouderenraad
waarvan ook OKRA deel uitmaakt. Met deze slogan
wil de raad duidelijk maken dat ouderen nog steeds
meerdere rollen op zich nemen in onze maatschap-
pij. Van leesouder in de lagere school tot vrijwilli-
ger in het ziekenhuis. Van begeleider van jonge
voetballertjes tot mantelzorger voor hun kind met
een chronische ziekte. Ouderen engageren zich
her en der en vervullen allerlei opdrachten.
Eigenaardig toch dat een campagne in het kader
van de ouderenweek nog moet aantonen dat oude-
ren zich maatschappelijk inzetten en daarvoor de
nodige waardering willen.
Politieke rol?
Het zou interessant zijn voor een student economie
om eens te berekenen hoe groot de economische
waarde is van het vrijwilligerswerk van alle Vlaamse
ouderen gedurende één jaar. Wie dacht dat deze
inzet gehonoreerd wordt door de volwaardige rol
die ouderen op politiek vlak vervullen, heeft het
verkeerd voor. Eén op de drie kiezers is gepen-
sioneerd. Dan zou je ook mogen verwachten
dat gepensioneerden een derde van de lijsten
invullen. En dat de plaats die zij krijgen garant
staat voor een evenredig aantal ouderen dat verko-
zen wordt en een mandaat kan opnemen. Maar wat
blijkt? Na de Vlaamse verkiezingen zetelen slechts
vier 60-plussers in het Vlaams Parlement. Ieder rol
is betekenisvol behalve de politieke.
Het wordt hoog tijd dat de samenleving zich
bezint over de rol en de waardering die ze aan
ouderen willen geven. Ouderen willen volwaar-
dig opgenomen worden in de samenleving en vol-
ledig betrokken worden bij de opbouw ervan. Deze
eis staat met evenveel woorden in het recente
memorandum van OKRA.
Waardeer inzet van ouderen
Ouderen zijn onontbeerlijk als babysitter, mantelzorger, klusjesman of
-vrouw, hulp bij kinderen, kleinkinderen, buren en familieleden. Als
vrijwilliger zetten ze zich in bij allerlei verenigingen en sportieve en
feestelijke activiteiten. Voor al de taken die ouderen op zich nemen,
vraagt de Vlaamse Ouderenraad aandacht tijdens de ouderenweek.
Geen halve maatregelen bekendmaken
We vroegen in ons memorandum ook om maatre-
gelen pas bekend te maken als er zekerheid is dat
ze ook uitgevoerd worden. Nu worden er al te vaak
proefballonnetjes opgelaten die mensen aan het
schrikken brengen waarna het ballonnetje door-
prikt en de maatregel afgevoerd wordt. Wij vra-
gen dat aan deze praktijk een einde wordt
gemaakt en maatregelen pas bekend worden
gemaakt als er een politiek akkoord is dat
voor iedereen klaar en duidelijk is.
Bij het schrijven van dit standpunt kenden we
enkel de inhoud van de proefballonnetjes over de
begroting. Bij het verschijnen van dit nummer
weten we wellicht meer. We hopen dat de regering
de moed had om geen bijkomende lasten op te leg-
gen aan iedereen die leeft van een vervangingsin-
komen, die chronisch ziek of werkloos is of die een
klein bedragje gespaard heeft.
Jan Vandecasteele
Algemeen secretaris
7
GEZONDHEID
Je gaat veiliger door het leven
als je goed hoort. Een daveren-
de vrachtwagen, een spurtende
mountainbiker of een tractor kan
je moeilijk ontwijken wanneer je
het obstakel achter jou niet
hoort aankomen. Gehoorverlies
vermindert ook je sociale con-
tacten. Niet kunnen deelnemen
aan een gesprek werkt een-
zaamheid en isolement in de
hand.
Goed horen is daarom belang-
rijk. Maar met het ouder worden
gaat het gehoor achteruit. Vanaf
je dertigste vang je hoge tonen
geleidelijk minder goed op. Net
die tonen zijn belangrijk om
goed te verstaan wat er wordt
gezegd. Wist je echter dat we de
grootste gehoorschade zelf toe-
brengen? Slechthorendheid kan
aangeboren zijn of veroorzaakt
worden door bepaalde genees-
middelen. De voornaamste oor-
zaken zijn echter het natuurlijke
verouderingsproces en een lang-
durige blootstelling aan lawaai.
De laatste jaren is het aantal
Goed horen: doe de test!
Een wereld zonder lawaai! Dat sprookje kan je enkel nog beleven aan
de Noordpool of midden in de woestijn. Soms is lawaai ook genieten:
een wervelende storm, ruisende golven, je favoriete muziek.
slechthorenden sterk toegeno-
men door langdurige blootstel-
ling aan lawaai. Soms is de
schade, ook bij jonge mensen,
niet meer te herstellen.
Hoe schadelijk lawaai is, hangt
af van de duur tijdens dewelke je
aan het lawaai bent blootge-
steld, de geluidssterkte uitge-
drukt in decibel, je persoonlijke
gevoeligheid voor lawaai en de
frequentie van het geluid. Vooral
doffe tonen (lage frequenties)
zijn heel schadelijk.
Een te lange blootstelling aan
lawaai kan leiden tot oorpijn,
oorsuizingen (tinnitus), slecht-
horendheid of overgevoeligheid
voor geluid. Tal van andere
gezondheidsrisico’s hebben een
rechtstreekse link met lawaai,
denk maar aan verhoogde hart-
slag, slaapmoeilijkheden, ver-
hoogde bloeddruk en verhoogd
ademhalingsritme, verstoorde
voedselvertering, verminderde
aandacht en concentratieproble-
men. Combineer je lawaai met
andere factoren zoals drugs of
alcohol, worden de gevolgen nog
versterkt. Lawaai verhoogt
bovendien de kans op arbeids-
en verkeersongevallen.
Knallers
Volgens de Belgische wetgeving
zijn werknemers vanaf 85 deci-
bel verplicht zich te beschermen
en moet de werkgever een pre-
ventieprogramma opstellen.
Vanaf langdurige blootstelling
aan geluid van 75 decibel loop je
echter al risico op gehoorscha-
de. In cafés, op fuiven en in
dancings mag het geluidsniveau
niet hoger zijn dan 90 decibel. In
de praktijk is er weinig controle.
Bij ondraaglijk lawaai tussen
zonsondergang en -opgang kan
je de politie bellen. De wet pre-
Een sirene en vuurwerk knallen met 170 decibel letterlijk je
oren aan stukken.
ciseert echter niet wat ‘ondraag-
lijk lawaai’ is.
De blootstellingstijd zonder risi-
co aan 75 decibel (een elektrisch
scheerapparaat, een haardro-
ger, stadslawaai) bedraagt acht
uur. De blootstellingstijd zonder
risico aan 99 decibel (popcon-
cert, iPod) bedraagt één minuut
en twaalf seconden. Een gras-
maaier of kettingzaag zorgt met
105 decibel bijgevolg al snel
voor gehoorschade. Wat te den-
ken van een autoradio op
het hoogste volume of een
discotheek, allebei goed voor
140 decibel? Een sirene en vuur-
werk knallen met 170 decibel
letterlijk je oren aan stukken.
Beschermen
Met gehoorbeschermers kan je
het geluid dempen en zo de
schade beperken. Er bestaan
verschillende mogelijkheden om
je oren te beschermen.
Wegwerpoordopjes passen zich
aan aan de vorm van je gehoor-
gang. Je kan ook otoplastieken
aanschaffen. Dat zijn op maat
gemaakte oordopjes die je oor
perfect afsluiten. Je kan ze laten
maken bij een audicien.
Oorkappen zijn verstelbaar en
hebben brede afdichtringen
zodat ze je oren perfect kunnen
inkapselen en dus beter bescher-
men dan oordopjes. Meestal
dempen ze alle geluidsfrequen-
ties evenveel.
Beperk de schade
■ Zorg ervoor dat er in huis niet
meer apparaten tegelijk aan
staan dan nodig.
■ Hoor je het tikken van de klok? ❏ ja = 0 ❏ nee = 2
■ Slaap je af en toe door de wekker? ❏ ja = 4 ❏ nee = 0
■ Heb je moeite met telefoneren? ❏ ja = 4 ❏ nee = 0 ❏ soms = 3
■ Vinden je huisgenoten dat je de radio of tv te hard zet? ❏ ja = 6 ❏ nee = 0 ❏ soms = 3
■ Hoor je het zingen van de vogels? ❏ ja = 0 ❏ nee = 2 ❏ soms = 1
■ Merk je een naderende auto soms pas op het laatste moment op? ❏ ja = 4 ❏ nee = 0
■ Vind je het moeilijk een gesprek met meerdere personen te volgen?
❏ ja = 6 ❏ nee = 0 ❏ soms = 3
■ Hoor je goed in een zaal of tijdens een vergadering? ❏ ja = 0 ❏ nee = 6 ❏ soms = 3
■ Kan je gefluister op een afstand van circa twee meter verstaan? ❏ ja = 0 ❏ nee = 3
■ Hoor je tijdens een concert violen en fluiten even goed als andere instrumenten?
❏ ja = 0 ❏ nee = 3
■ Hoor je de deurbel altijd? ❏ ja = 0 ❏ nee = 4
■ Heb je het gevoel dat de meeste mensen onduidelijk praten? ❏ ja = 6 ❏ nee = 0 ❏ soms = 3
Totaal
OKRA november 2009
8
GEZONDHEID
Hoe goed hoor jij? Doe de test!Beantwoord volgende vragen.
Bereken jouw punten en lees onderaan het resultaat.
Bron: Nationale Vereniging voor Slechthorenden in Nederland (http://www.nvvs.nl/)
Bereken je resultaat
0 punten: Je gehoor is uitstekend.
1-6 punten: Je gehoor is niet meer honderd procent maar je ondervindt nau-
welijks hinder.
7-17 punten: Je gehoor is duidelijk verminderd. Misschien heb je nog weinig
last maar je huisarts raadplegen kan geen kwaad.
18-36 punten: Je hebt behoorlijk gehoorverlies. Raadpleeg een deskundige.
37 punten of meer: Je gehoor is slecht. Zonder hoortoestel versta je ande-
ren wellicht niet. Laat je helpen bij het kiezen van een hoortoestel.
Maken uw gewrichten u het leven zuur? Doe wat!
Kies de milde wegHet is bekend dat de bevolking van de Noord-Europese landen veel minder last hebben van zwakke gewrichten dan de rest van Europa. Hun geheim: een voeding geba-seerd op de consumptie van vette vis zoals haring, zalm en sardientjes, rijk aan bestanddelen die zeer goed zijn voor het kraakbeen. Het is tegenwoordig mogelijk van al heil-zame werking te profi teren zonder uw voedingspatroon te veranderen.
Met Phytalgic voelt u zich in 3 weken beter!Het researchcentrum van Phythea heeft dat goed begre-pen en Phytalgic is daarvan het resultaat! Dit natuurlijke geconcentreerde supplement in capsules met wilde vis-olie gecombineerd met zink en brandnetel voor groter ge-wrichtscomfort. Om op natuurlijke wijze het comfort van uw gewrichten te behouden wordt een dosis van 3 capsu-les per dag aanbevolen. De eerste resultaten zijn over het algemeen al na 3 weken gebruik merkbaar. Vanwege de perfecte verdraagbaarheid kunt u Phytalgic het gehele jaar door continu worden gebruikt.
Onze mening: een uitstekend product dat de beloften waar maakt: gewrichten die geleide-lijk aan soepeler worden, blijven-de verlichting, een levenscom-fort hervonden in slechts enkele weken tijd!
Phytalgic van PhytheaTe koop bij uw apotheekCNK: 2399-202en NUT/PL-code: 968/1Ongeveer 16,80€ per doos
Met het stijgen der jaren
slijten de gewrichten. De
dagelijkse handelingen
zijn niet altijd zo gemak-
kelijk. Er bestaat tegen-
woordig milde methodes
om uw gewrichten op
natuurlijke wijze soepel
te houden.
BETTER LEVEN
2 dozen gekocht = de 3de gratis van Phythea!
Om een gratis doos te ontvangen stuurt u vóór 31/12/09 het origineel van de kassabon, de 2 bar-
codes CNK uit de verpakking van het product en uw adresgegevens naar:Aanbod Phytalgic - c/o PromoControl - P.B. 3582 - 1414 Waterloo
Aanbod beperkt tot 2 zendingen per persoon - Aankoop en zending van bewijs van aankoop tussen 15/08/09 en 31/12/09.
AanbodPhytalgic
PUBLIREPORTAGE
Okra_01_10_09.indd 1 02/09/09 16:32
■ Zet het volume van radio en tv niet te luid. Zo
wordt dit ook een gewoonte voor je
(klein)kinderen.
■ Gebruik in je auto liever de handsfreekit voor je
gsm in plaats van oortjes. Zo belast je je trom-
melvliezen minder.
■ Werk je met lawaaierige machines, zorg dan voor
voldoende oorbescherming.
■ Ga op feestjes of concerten nooit in de buurt van
luidsprekers zitten.
■ Pas op met vuurwerk.
■ Bescherm je oren met oordopjes als je langere
tijd in een lawaaierige omgeving verblijft.
■ Gun je oren minstens 24 uur rust nadat je lan-
gere tijd in een lawaaierige omgeving was.
■ Raadpleeg een neus-, keel- en oorarts bij een
gevoel van gedempt geluid, oorsuizingen of fluit-
tonen die langer dan 24 uur aanhouden.
Hulpmiddelen
Als je signalen van slechthorendheid herkent, kan
je het best zo snel mogelijk je gehoor laten testen.
Daarvoor kan je terecht bij een neus-, keel- en
oorarts of bij een audioloog in een erkend hoorcen-
trum. Naargelang de diagnose zal de arts een
behandeling opstarten. Een beperkt aantal patiën-
ten is gebaat bij medicatie of een chirurgische
ingreep. Anders pogen de arts of de audioloog met
een hoorapparaat het contact met de omgeving te
verbeteren. Sommige toestellen versterken de
hoge tonen, andere de lage en weer andere de
middentonen. Ze verschillen ook in de hoeveelheid
versterking die ze bieden. Bovendien zijn er ver-
schillende modellen: toestellen die achter of in het
oor gedragen worden. Hoewel er al heel ingenieuze
apparaten op de markt zijn, kan geen enkel hoor-
apparaat je gehoor honderd procent herstellen en
je opnieuw laten horen zoals vroeger.
Tekst Chris Van Riet
Info
Meer info vind je in de CM-folder Goed
gehoor(d)? Die is gratis te verkrijgen
bij de dienst Gezondheidspromotie
van het CM-ziekenfonds. Je kan hem
ook bestellen of downloaden via
www.bewustgezond.be (Publicaties).
OKRA november 2009
10
PRIKKERTJES
PrikkertjesLaat je vaccineren!
Door alle heisa rond de Mexicaanse griep wordt
soms vergeten dat de gewone seizoensgriep ook
niet zonder gevaar is. Het is een erg besmettelijke
ziekte met koorts, koude rillingen, hoofd- en spier-
pijn, een rauwe keel en een
droge hoest als symptomen.
Soms kan de griep ernstige ver-
wikkelingen veroorzaken die in
bepaalde gevallen zelfs dodelijk
kunnen zijn. Gelukkig kan een
vaccin je beschermen tegen deze
griep. Ook dit jaar krijgen
65-plussers en mensen met een
chronische ziekte de raad zich te
vaccineren. Je laat je het best
inenten in de maand november.
Zolang de griep niet is doorge-
broken, blijft vaccinatie nuttig.
50-plussers en mensen uit de risicogroep krijgen
trouwens veertig procent van het vaccin terugbe-
taald. Vraag aan je arts een voorschrift met de
vermelding ‘derdebetalersregeling’. Op vertoon van
je SIS-kaart verrekent de apotheker de tegemoet-
koming meteen.
Meer info vind je in de CM-folder Griep, meer
dan een verkoudheid. Die is gratis te verkrij-
gen bij de dienst Gezondheidspromotie van
het CM-ziekenfonds. Je kan hem ook bestellen
of downloaden via www.bewustgezond.be
(Publicaties).
1
Rookvrije kleinkinderen
In 65 procent van de gezinnen waar wordt
gerookt, rookt een ouder in het bijzijn van de kin-
deren. Dat betekent dat in Vlaanderen maar liefst
115 000 kinderen thuis dagelijks in de sigaretten-
rook zitten. De Vlaamse Liga tegen Kanker (VLK)
vindt dat dit niet kan en bindt de strijd aan. De
vereniging roept opa’s en oma’s op hun rokende
kinderen op een ludieke wijze op andere gedachten
te brengen. Op www.seniorennet.be kan je leuke
cartoons personaliseren met eigen foto’s en door-
sturen naar je kinderen. Zo steun je het ‘Front voor
Rookvrije Kleinkinderen’.
Meer info op www.seniorennet.be/ecards.
2
Vrij blijven bewegen
Meer weten? Bel de A.Vogel infolijn op 011 31 51 72, stuur een e-mail naar [email protected] of surf naar www.avogel.be. Schrijf u in voor de gratis maandelijkse nieuwsbrief, boordevol tips en interessante weetjes om goed voor uzelf te zorgen. §
2090407
A.Vogel Alchemilla + Glucosamine• Voor behoud van soepele gewrichten en veerkracht• Opbouw van kraakbeen• Dagdosering van 1500 mg plantaardige glucosamine
Verkrijgbaar bij uw apotheker.
2090407_adv_okra.indd 1 02-10-2009 16:04:47§
OKRA november 2009
12
OKRA-ZINGEVING
De levensverwachting van Vla-
mingen stijgt jaar na jaar. In
combinatie met een daling van
het geboortecijfer, zorgt dat
voor een snelle veroudering van
de bevolking. Vaak wordt deze
vergrijzing als een probleem
bestempeld: het prijskaartje van
de pensioenen zal steeds groter
worden. Maar de vergrijzing
biedt ook kansen. Ouderen heb-
ben een groot potentieel aan
ervaring en kennis. Als die opti-
maal worden ingezet, kunnen ze
de toenemende ‘lasten’ opvan-
gen. Bovendien zorgt de vergrij-
zing voor economische kansen,
bijvoorbeeld op het vlak van
tewerkstelling. En we mogen
Heel wat ouderen zetten zich in als vrijwilliger, als grootouder, als mantelzorger, als lid
van een ouderenvereniging. Hun bijdrage is onbetaalbaar. Tijdens de ouderenweek die
loopt van 16 tot 22 november wil de Vlaamse Ouderenraad aantonen dat ouderen nog
veel in hun mars hebben en daarvoor waardering verdienen.
Iedere rol betekenisvol
bovendien de ouderen als con-
sument niet onderschatten.
Zorgen
Ouderen dragen als mantelzor-
gers heel wat bij tot de samen-
leving. Zo hielp bijna vier op de
tien Vlaamse 50-plussers het
afgelopen jaar een familielid,
buur of vriend. Ze boden huis-
houdelijke hulp, hielpen bij de
verzorging of staken een handje
toe bij de administratie. Meer
dan een op de vijf bood dagelijks
hulp, nog eens veertig procent
deed dat wekelijks. Veel mantel-
zorgers combineren verschillen-
de zorgtaken. Ze zorgen voor
hun zieke partner, de eenzame
buurvrouw en hun ouders, staan
hun kinderen bij en springen in
om te babysitten op de kleinkin-
deren. Met de vergrijzing van de
bevolking zal de vraag om infor-
mele zorg enkel toenemen. Het
aandeel dat ouderen in deze
zorg op zich nemen, mag niet
worden verwaarloosd.
Werken
Nog een gevolg van de vergrij-
zing, is de grote uitstroom van
oudere werknemers van de
arbeidsmarkt. Omdat er minder
jongeren aan het werk gaan, zal
er een krapte op de arbeids-
markt ontstaan. Een manier om
dat tekort op te lossen, is gebruik
maken van mensen die nu niet
aan de slag zijn zoals oudere
werknemers. Om de werkzaam-
heid bij 50-plussers te verho-
gen, moeten meer oudere werk-
zoekenden aangeworven wor-
den. In Vlaanderen is slechts
34,3 procent van de 55-plussers
aan het werk tegenover het
Europese gemiddelde van
44,7 procent. Investeren in
oudere werknemers en in hun
Ouderen hebben een groot potentieel aan ervaring en kennis.
Heel wat 60-plussers nemen zorgtaken op zich.
opleiding is dus nodig. Dit rendeert trouwens.
Een werkgever heeft meer kans dat een 50-
plusser vijf jaar later nog bij het bedrijf werkt
dan een 25-jarige. Ouderen zijn trouwer aan
het bedrijf.
Ouderen zijn ook vaak aan de slag als vrijwil-
liger. Zeker de groep tussen zestig en zeven-
tig is zeer actief in het vrijwilligerswerk.
23 procent van deze groep geeft aan zich de
afgelopen maand belangeloos te hebben
ingezet. Bij de groep tussen zeventig en
tachtig is dit nog 14 procent. Onderzoek
stelde ook vast dat evenveel ouderen zich
zouden willen inzetten als vrijwilliger maar
het nog niet doen. Ouderen zijn vooral actief
in de erfgoedsector, de sport, de zorg en de
politiek. Voor vele organisaties is de inzet van
ouderen van onschatbare waarde.
Consumeren
Ouderen spelen ook een belangrijke rol als
consument. Ze vormen een interessante en
actieve groep van consumenten die steeds in
aantal toeneemt. Marketeers beschouwen
oudere consumenten vaak als trouwe klan-
ten. Dat blijkt niet te kloppen. Gepensio-
neerden hebben namelijk de tijd om produc-
ten en prijzen te vergelijken. Ze kunnen net
zo goed trendsetters zijn en belangstelling
tonen voor nieuwe producten en technolo-
gieën. Ouderen zijn kritisch en kwaliteitsbe-
wust en hechten veel belang aan een goede
dienstverlening. Aangezien er de volgende
jaren steeds meer ouderen zullen zijn, zal de
vraag naar bepaalde vormen van dienstver-
lening en specifieke producten toenemen.
Bovendien is de nieuwe generatie gepensio-
neerden kapitaalkrachtiger dan de vorige. Dit
biedt marketeers en productontwikkelaars
heel wat nieuwe kansen.
Foto Cois Van Roosendael
Alle informatie over de ouderenweek
vind je in de brochure ‘Iedere rol
betekenisvol’. Surf naar
www.vlaamse-ouderenraad.be
of vraag de brochure aan via
02 209 34 55.
Yvette, 60
7.00 uur: Mijn dochter en kleinkinderen arriveren. Lize en
Milan kijken me met slaapoogjes aan. Nog even
wassen en een boterhammetje eten.
8.10 uur: Met Milan achterop en Lize naast me, fietsen we
naar school.
10.10 uur: Maria, onze buurvrouw van 72 komt langs. Terwijl
we samen een kopje koffie drinken, vraagt ze of ik
haar morgen naar het ziekenhuis wil brengen.
11.40 uur: Ik pik de kinderen terug op aan de schoolpoort.
Hun oogjes glinsteren als ik hen vertel dat we van-
middag frietjes eten.
13.30 uur: Suzanne komt me oppikken om samen te gaan
linedansen. Vandaag start onze vereniging met een
nieuwe cursus.
16.45 uur: Terug thuis. Dat uurtje sporten heeft me goed
gedaan en is zeker voor herhaling vatbaar.
20.45 uur: Een uur aan de telefoon gehangen met mijn oudste
dochter. Ze was helemaal van slag omdat haar oud-
ste zoon voor de derde keer op rij niet geslaagd is.
Anna, 62
10.00 uur: Ik sorteer de boeken in de bibliotheek en help een
meisje dat de laatste dvd met Johnny Depp zoekt.
12.15 uur: Op zaterdag ga ik telkens eten bij mijn moeder.
Volgende week wordt ze 85. We zijn volop bezig
met de voorbereiding van het verjaardagsfeest.
14.45 uur: Ik spring even binnen bij mijn dochter. Ze was haar
bril bij mij vergeten.
16.30 uur: Ik help mijn buurvrouw van 82 met haar admini-
stratie.
19.50 uur: Juist op tijd in het cultureel centrum. Gelukkig heeft
Isabel een plaatsje voor mij gereserveerd zodat ik
de toneelvoorstelling van dichtbij kan volgen.
13
OKRA november 2009
14
INFO
Wat is
leeftijdsdiscriminatie?
Huib Hinnekint: “Vele mensen
voelen zich wel eens gediscrimi-
neerd. Bijvoorbeeld als ze ouder
worden en meer moeten betalen
voor hun hospitalisatieverzeke-
ring. Ze voelen zich ongelijk
behandeld maar daarom worden
ze nog niet gediscrimineerd in
de wettelijke zin. Meestal heeft
leeftijdsdiscriminatie te maken
met de arbeidsmarkt. Als vijftig-
plussers niet meer in aanmer-
king komen voor een job die hen
op het lijf geschreven is. Maar
ook zestigplussers kunnen gedis-
crimineerd worden enkel omwille
van hun leeftijd. Zo waren er
landen in Europa waar je als zes-
tigplusser geen auto mocht
Te oud om een auto te hurenMisschien heb je wel eens de indruk dat je gediscrimineerd wordt om je
leeftijd. Maar is dat ook zo? En wat kan je er dan aan doen? Huib
Hinnekint, deskundige bij het Ouderen Overleg Komitee (OOK) licht toe.
huren, ongeacht je gezondheid.
Ook bij ons werd gediscussieerd
over een maximumleeftijd voor
het rijden met de auto. Gelukkig
had het gezonde verstand het
laatste woord. Een tijdje geleden
werd ook beslist dat je vanaf een
bepaalde leeftijd geen lid meer
mocht zijn van een kerkfabriek.
Daartegen hebben verschillende
organisaties flink geprotesteerd.
OKRA stapte hierover naar de
rechtbank en kreeg uiteindelijk
gelijk.
België heeft al sinds 2003 een
brede wetgeving rond discrimi-
natie. Leeftijdsdiscriminatie is
daarin opgenomen. Nadat
Europa hierover enkele beslis-
singen nam, stuurde de Belgische
overheid haar wetgeving bij.
De huidige wet over discrimina-
tie dateert van 10 mei 2007.”
Welke vormen van discrimi-
natie zijn er?
Huib Hinnekint: “Ruim gezien,
zijn er drie soorten discrimina-
tie. In de eerste plaats kan er
sprake zijn van directe discri-
minatie: een ongelijke behan-
deling op grond van leeftijd.
Een tweede vorm is indirecte
discriminatie. Dan is een ogen-
schijnlijk neutrale bepaling
aanleiding tot een ongelijke
behandeling. Een openbare
bibliotheek die bijvoorbeeld
enkel toegankelijk is met trap-
pen, geeft aanleiding tot discri-
minatie. Personen met een
handicap en ouderen die slecht
te been zijn, raken er immers
niet in. Intimidatie is een derde
vorm van discriminatie.
Daarvan is sprake als
Mensen moeten weten dat leeftijdsdiscriminatie strafbaar is.
Het gratis busvervoer voor 65-plussers is een voorbeeld van positieve discriminatie.
15
ongewenst gedrag tot doel of
gevolg heeft dat de menselijke
waarde wordt aangetast en er
een vijandige, vernederende of
kwetsbare sfeer wordt gescha-
pen.”
En positieve discriminatie?
Huib Hinnekint: “Ongelijke
behandeling kan natuurlijk wel
als het om specifieke maatrege-
len gaat die een nadeel compen-
seren. Denk maar aan het gratis
busvervoer voor 65-plussers.
Dat komt tegemoet aan de gerin-
ge mobiliteit van ouderen.
Natuurlijk moeten er enkele
voorwaarden vervuld zijn wil
positieve discriminatie een goede
zaak zijn. Zo moet de maatregel
gerechtvaardigd zijn, moet hij
een legitiem doel dienen en moe-
ten de middelen nodig om de
maatregel uit te voeren, passend
en noodzakelijk zijn. Ouderen uit
hun isolement halen, is bijvoor-
beeld een legitiem doel.”
Wat kan je doen als je wordt
geconfronteerd met leef-
tijdsdiscriminatie?
Huib Hinnekint: “De grootste
kracht van de wetgeving is het
feit dat ze er is. Ze werkt pre-
ventief en draagt bij tot de
bewustwording. Mensen moeten
weten dat leeftijdsdiscriminatie
strafbaar is.
Als je het gevoel hebt dat je
wordt gediscrimineerd omwille
van je leeftijd, kan je klacht
neerleggen bij de rechtbank.
Maar dat is niet vanzelfspre-
kend. Je hebt ook andere moge-
lijkheden. Zo kan je je richten
tot het Centrum voor gelijkheid
van kansen en voor racismebe-
strijding. Zij zullen je klacht
onderzoeken en indien nodig
bemiddelen. Volstaat dit niet,
kunnen zij samen met jou een
juridische procedure opstarten.
Je hoeft je echter niet recht-
streeks te wenden tot het
Centrum. In verschillende regio’s
zijn regionale meldpunten waar
je terecht kan.
Maar het kan nog eenvoudiger:
je kan met je klacht naar OKRA
stappen. OKRA zal bemiddelen
en indien nodig zal ze juridische
stappen ondernemen.”
Hoeveel klachten zijn er over
leeftijdsdiscriminatie?
Huib Hinnekint: “Dat valt mee,
al worden die niet allemaal gere-
gistreerd. Zes procent van de
klachten die het Centrum voor
gelijkheid van kansen en voor
racismebestrijding ontvangt,
handelt over leeftijdsdiscrimina-
tie. Maar daarvan heeft zestig
procent te maken met de
arbeidsmarkt. De andere klach-
ten hebben betrekking op het
bankwezen, vrijetijdsbesteding,
mobiliteit en huisvesting. Slechts
enkele gevallen worden voor de
rechtbank gebracht. Meestal
lossen de klachten vanzelf op als
een organisatie bemiddelt. Extra
informatie en advies geven, kun-
nen ongenoegen oplossen.”
Tekst Nele Joostens
OKRA eist!OKRA zette een aantal eisen
rond leeftijdsdiscriminatie op
papier. Naar aanleiding van de
Vlaamse en Europese
verkiezingen werden die in juni
van dit jaar overhandigd aan de
beleidsvoerders.
■ OKRA verzet zich tegen elke vorm van
onterechte discriminatie op basis van
leeftijd en pleit voor de oprichting van
een instantie die informatie verzamelt
en verspreidt op het vlak van leeftijdsdis-
criminatie.
■ Er moet een grondig onderzoek gebeuren
naar het belang van leeftijdsgrenzen op het
terrein van arbeid en tewerkstelling,
gezondheidszorg en vrijetijdsbesteding.
■ OKRA eist dat de expliciete leeftijdsdiscri-
minatie ingeschreven in het Vlaams
Agentschap voor Personen met een
Handicap geleidelijk afgebouwd wordt.
Vandaag hanteert het Agentschap een leef-
tijdsgrens van 65 jaar.
■ OKRA eist dat ook ouderen opleidingen
moeten kunnen volgen. Dit moet voor hen
financieel aantrekkelijk en betaalbaar zijn.
De overheid moet hiervoor voldoende
mogelijkheden creëren zoals ze dit ook doet
voor wie nog werkt.
Heb je een klacht rond leeftijdsdiscriminatie? Dan kan je
je wenden tot OKRA of het Centrum voor gelijkheid van
kansen en voor racismebestrijding, Koningsstraat 138,
1000 Brussel, 02 212 30 00, www.diversiteit.be. Op deze
site vind je ook de regionale meldpunten.
OKRA november 2009
16
DE KEUZE VAN LIESBET WALCKIERS
Politiek zit de Fransen in het bloed. Uren discussi-
eren over essentiële vragen zoals de verhouding
tussen individu en staat, arbeid en kapitaal, de rol
van Frankrijk in de wereld of - nog niet zo lang -
het voortbestaan van ons milieu, ze kunnen er niet
genoeg van krijgen. Een prachtvoorbeeld kon je
meemaken in 2005, in de aanloop naar het refe-
rendum over het voorstel van Europese grondwet.
Elke Fransman had een tekst van het voorstel in
zijn bus gekregen. Je kon - zeker als Belg - bij nie-
mand op het aperitief komen zonder te worden
gevraagd naar je mening: moest het ja of neen
worden? Het werd neen. En elke kiezer had niet
nagelaten zijn stem vooraf vurig te argumenteren.
Een hemelsbreed verschil met het totale gebrek
aan interesse voor het onderwerp in ons land.
Niemand heeft ons daar trouwens onze mening
over gevraagd.
Brief uit FrankrijkJe kan je bij onze zuiderburen geen familiemaaltijd indenken die - zo
tegen het uur van de koffie - niet uitdraait op een hoogoplopende
discussie over politiek. Fransen komen graag uit voor hun politieke
opvatting. Ze vertellen gretig voor wie ze gestemd hebben.
Sarkozy populair?
Zo was het, tot voor kort. De jongste tijd lijkt het wel
of de inhoudelijke discussies niemand nog bezighou-
den. Rechts van het politieke veld is volledig ingeno-
men door president Nicolas Sarkozy. Hij is er met
zijn stoere beloften over de aanpak van criminaliteit
zelfs in geslaagd een goed deel van het uiterst-
rechtse publiek in te palmen. Maar na ruim een jaar
aan het bewind hebben zelfs zijn meest overtuigde
bewonderaars zijn verkiezingsretoriek ontmaskerd.
Hij zou de bezem halen door een verouderd land,
waar de staatsstructuren elke vernieuwing verlam-
den, zo klonk het. En hij zou de werkloosheid dras-
tisch aanpakken. Maar van zijn grote messianisti-
sche aankondigingen is weinig heel gebleven.
Toegegeven, hij heeft het niet makkelijk. Ook hij had
de wereldwijde financiële en economische crisis niet
voelen aankomen en kan alleen maar de brokken
lijmen. En dat hij hoogstpersoonlijk zowat elke rege-
ringsbeslissing op zijn conto schrijft, is hem uitein-
delijk zuur opgebroken. Zijn populariteit is op korte
tijd veel dieper gezakt dan die van zijn eerste minis-
ter, François Fillon, die in zijn schaduw weggedoken
zit. Wat wel de dagelijkse media voedt, zijn de anek-
dotes over zijn privéleven. Dat gaat van zijn achter-
eenvolgende huwelijken eerst met Cecilia, daarna
met fotomodel en zangeres Carla Bruni, tot zijn truc-
jes om wat groter te lijken. Wanneer hij een bedrijf
bezoekt mogen alleen de werknemers mee op de
foto die kleiner zijn dan hij.
En links?
Gouden tijden voor de oppositie, zo zou je denken.
Niet dus. De socialistische partij, ooit de eerste
Van de grote messianistische
aankondigingen van Nicolas Sarkozy is
weinig heel gebleven.
17
politieke formatie van het land, ligt aan diggelen.
Het begon allemaal in de aanloop naar de jongste
presidentsverkiezingen. Tegen het partijapparaat
in stuwde een enthousiaste socialistische basis
Ségolène Royal naar de kandidatuur voor het
hoogste ambt. Ze werd gezien als een verfrissend,
moderner, minder ideologisch alternatief voor de
traditionele kopstukken van de partij. De ‘olifan-
ten’, zoals ze smalend worden genoemd. Maar haar
populistisch socialisme moest het afleggen tegen
het nog heel wat populistischer neoliberalisme van
Sarkozy. Onmiddellijk daarna barstte de oorlog los
binnen haar partij. Er zijn daar nu al meer dan een
half dozijn kandidaten voor het presidentschap, die
elkaar het licht in de ogen niet gunnen. Het gaat al
lang niet meer over politiek of goed bestuur. Het
zijn persoonlijke vetes die openlijk in de media
worden uitgevochten. De conservatieve regerings-
partij mag zich in de handen wrijven. In een poging
om de rangen te sluiten hebben de socialisten nu
beslist dat er - op zijn Amerikaans - voorverkiezin-
gen zullen komen. De winnaar of winnares moet
zich dan volledig kunnen concentreren op de echte
rivaal en niet op het interne gekissebis. De vraag
is wel of het dan niet nog meer zal gaan over per-
sonenkwesties in plaats van over ideeën.
Is uiterst-links een alternatief?
Het veld ligt dus open voor de talrijke ontgoochelde
socialistische kiezers. Maar bij de afgelopen
Europese verkiezingen zijn die er niet in geslaagd
zich eensgezind achter één alternatief te scharen.
De pogingen van de centrist François Bayrou om
zowel rechts als links stemmen binnen te halen,
zijn uitgedraaid op een flop. En uiterst-links is het
landschap al even verdeeld als binnen de Parti
Socialiste. Het overblijfsel van wat ooit de machtige
communistische partij was, heeft een front gevormd
met een groep socialistische dissidenten. Maar de
meest succesvolle uiterst-linkse figuur, de
trotskistische postbode Olivier Besancenot, weigert
zich bij dat front aan te sluiten. Ook daar is de ver-
snippering troef. Net op het ogenblik dat de inter-
nationale economische toestand het bewijs levert
dat ze met hun kritiek op het kapitalisme al die tijd
niet zo ver van de waarheid hebben gezeten.
Groen dan maar?
De enige groepering waar op de avond van de
Europese verkiezingen gelukkige gezichten te zien
waren, was Europe-Ecologie. Het groene boeg-
beeld Daniel Cohn-Bendit (‘rode danny’ in ’68) is er
in geslaagd uiteenlopende groenen en andersglo-
balisten, zoals de bekende boerenleider José Bové,
achter een gezamenlijk programma te scharen.
Met succes, want met hun uitslag staken ze de
socialisten ei zo na naar de kroon. Een hele pres-
tatie, als je weet dat Cohn-Bendit ten tijde van het
referendum zich had uitgesproken voor Europa,
terwijl Bové tegen had gestemd. Bijna als enigen
voerden ze een campagne die ging over ideeën. Uit
hun puike resultaat mag blijken dat de Fransen de
personenruzies stilaan beu zijn.
Binnenkort mag politiek misschien weer over
inhoud gaan. Nu nog de hoofdrolspelers van de
Franse politiek daarvan overtuigen.
Tekst Liesbet Walckiers
OKRA november 2009
18
■ SpeelkaartenIk verzamel speelkaarten, zowel van 32 als van 52 kaarten, liefst met joker. Ruilen is mogelijk.
Marc Vanderplasschen, Klijtstraat 19, 8570 Ingooigem, 056 77 81 84
■ PostzegelsIk zoek iemand die graag met postzegels werkt en mij wil helpen bij het sorteren en verzamelen.
Mia Luyten, De Wilders 39 b23, 2382 Poppel, 014 41 35 58, 0497 06 01 90
■ Jules De MeyerIk bezit een soldatenkoffertje, afmeting 28 cm hoog, 70 cm lang en 30 cm breed, vervaardigd in gewoon hout en zwart geschil-derd. Op het deksel staat de naam De Meyer Jules, Dendermonde, 1 Regiment de Ligne, 2 battellon, 3 compagnie, 54908. Ik wil dit kof-fertje graag schenken aan de familie of aan Jules zelf.
Martine Vanrenterghem, 057 33 53 55, [email protected]
■ Oude aandelenIk verzamel oude en/of vervallen aandelen en obligaties van alle lan-den en thema’s: speciaal België, Belgisch Congo, Brazilië, Luxemburg en Nederland. Ook koolmijnen, Tramways, spoorwegen en planta-ges. Wie heeft nog wat?
Lucien Huyghe, Kalmthoutsesteenweg 6, 2950 Kapellen, 03 664 09 18, [email protected]
■ Vlaamse deuntjesIk zoek populaire Vlaamse deuntjes op kaart voor orgeltje om te gebrui-ken bij ontspanning voor 65+.
P. Vandenberg, 0477 37 88 18, [email protected]
VRAAG EN AANBOD
Je zoekt wat of hebt iets aan te bieden? Commerciële aanbiedingen nemen we niet op.
Je zoekertje komt ook op www.okra.be. Stuur je vraag naar OKRA-magazine, Vraag en
aanbod, PB 40, 1031 Brussel of naar [email protected]. Vermeld het liefst je
telefoonnummer. Dank in naam van de lezers aan wie reageert.
Vraag en aanbod
■ PuzzelEen groepje serviceflatbewoners zoekt een puzzel, 1 500 stukken, met spreekwoorden van Bruegel.
Godelieve Voet, St.-Jozefsdreef 1a b1.1, 3020 Herent, 016 21 99 01 (na 20.00 uur)
■ SchilderijIk zoek een schilderij van een hoeve. Deze stadshoeve van voor 1914 was eigendom van Gustaaf-Florent Devolder-Pylyser en gele-gen in de Duinkerkestraat te Nieuwpoort. Het schilderij was tot 1989 in het bezit van mevrouw A. Duyck-Vandevelde Yvonne. Graag zouden we als aandenken een foto nemen van dit schilderij.
Antoinette Augustijns, Onze-Lieve-Vrouwstraat 11, 8620 Nieuwpoort, 058 23 34 41
■ Boek gezochtIk zoek al jaren naar het boek De Tempelridder van Jan Guillon, tweede deel van een trilogie, uit-gegeven bij Van Holkema en Warendorf, Nederland.
Alex Kleyn, L. Vissenaekenstraat 50 b32, 2600 Berchem, 03 440 25 80
■ Zangeres Zonder NaamIk verzamel alles over de Zangeres Zonder Naam, Will Tura en Bobby Prins. Verder verzamel ik ook hum-meltjes of namaak-hummeltjes.
Anny Peeters, Grotebaan 5, 2235 Hulshout, 015 22 21 28
■ In de aanbiedingOngeveer honderd Maria- en andere oude devotieprentjes en afbeeldingen en 42 oude biervilt-jes zijn gratis af te halen.
R. Venken-Slomers, Molenlei 40 b7, 2170 Merksem, 03 645 14 14
■ DrainagebuisjesIk zoek ouderwetse, rode terra cotta drainagebuisjes om mijn insectenwand voor solitaire wes-pen en bijen af te werken.
Geert Mommerency, Boerkestraat 8, 8700 Aarsele-Tielt, 051 63 63 50, [email protected]
■ TypecassettesIk zoek typecassettes voor mijn elektrische typemachine, type Brother 8300.
Josée Froyen, Kretenborg 16, 2860 Sint-Katelijne-Waver, 015 55 67 34
■ YoghurtbloempjesKan iemand mij helpen bij het vinden van yoghurtbloempjes?
Antoon Matelaer, H. Consciencestraat 16 b22, 8500 Kortrijk
■ JaklienIk zoek alle info over de tekenares Jaklien.
Marleen Smeets, Kruisherenlaan 14, 3500 Hasselt, [email protected]
■ Huis van AlijnHet Huis van Alijn, een museum rond het dagelijks leven in de 20ste eeuw, is op zoek naar tijdschriften en foto’s uit de jaren tachtig. Wie kan iets missen?
Els Vanaverbeke, Het Huis van Alijn, Kraanlei 65, 9000 Gent, 09 269 23 56, [email protected], www.huisvanalijn.be
■ GeluidsbandenIk bezit geluidsbanden maar geen bandopnemer (groot model). Kan iemand deze geluidsbanden over-
19
zetten op cd? Liefst uit de omgeving van Antwerpen.Isa Goossens, [email protected]
■ Dia’sIk wil graag dia’s bekijken met mijn projector GAF 603 maar helaas is de lamp van 500W, 220V stuk en onvind-baar. Kan iemand me helpen?
Jean Minnaert, Nekkersputstraat 176, 9000 Gent, 09 226 06 31
■ ZottegemIk verzamel alles dat te maken heeft met Zottegem, vroeger en nu.
Annie Lapaige, Grotenbergestraat 131, 9620 Zottegem, 09 361 28 25, 0473 46 42 19
■ KerstliedjeWie helpt me verder met de tekst van het liedje dat vroe-ger van deur tot deur gezongen werd? Het begint als volgt: ‘Herderkens van buiten, spoedig op de been, met trommeltjes en fluiten, zijn we al bijeen. Want er is gebo-ren ene God van al die ons het leven heeft gegeven.’
Lieve Van den Wyngaert, Jules Draeyersstraat 7 b2, 2610 Wilrijk, 03 828 18 69, [email protected]
■ LiebigWe bezitten honderden dubbele reeksen FR-VL-IT-DU-HOLL (1872-1962) en zoeken ruilpartners.
P. Van der Poten, Pastoor Claeysstraat 1, 9200 Dendermonde S.G., 052 21 17 57 (na 18.00 uur)
■ OorlogIk verzamel alles wat ik kan vinden over de Tweede Wereldoorlog. Wie helpt mijn verzameling vergroten?
Johnny Bosmans, Grotebaan 5, 2235 Hulshout, 015 22 21 28
■ Tekst gevraagdWie kan me helpen met de ontbrekende stukken tekst die als volgt begint: ‘tien dat zijn je kinderjaren, twintig gaat men aan het sparen, dertig moet men zijn getrouwd…’ Ik zoek vooral de nummers zeventig, tach-tig en negentig.
Angèle Van Pottelberghe, Jozef Mulsstraat 33, 2170 Merksem, [email protected]
■ FietsbatterijIk zoek een fietsbatterij van het merk Sparta Pharos, Nic d nikkel/cadmium, bij Yamaha.
Jaklien Van Maele, Zuidstraat 11, 8770 Ingelmunster, [email protected]
■ MoederfeestIk zoek de tekst van een gedicht dat wij graag willen hebben voor ons Moederfeest. Het start als volgt: ‘Lief Vrouwtje dat daar zo eenzaam staat…’.
F. Verbruggen, Zwaantjeslei 93 b301, 2170 Merksem
19
■ SigarenbandenWij bezitten een hele reeks sigarenbanden, in vele boe-ken geklasseerd maar ook losse exemplaren. Wie heeft interesse? Eventueel om te ruilen tegen postzegels en/of kaarten.
François en Maria Pedus-Vermeiren, 03 325 82 56, [email protected]
■ NieuwjaarsconcertWie kan mij een opname bezorgen van het nieuwjaars-concert uit Wenen, uitgezonden op één op 1 januari 2008?
Lea Delagaye, Nieuwburcht 21, 9200 Dendermonde, 052 21 31 86
■ Onder de wuivende palmenIk zoek het boek Onder de wuivende palmen, uitgege-ven in de volksreeks van het Davidsfonds nr. 350 in 1947-3. Het werd geschreven door Simon Smets, hij leefde en werkte in Wetteren.
Lucie Faingnaert, Laarnesteenweg 118, 9230 Wetteren, 09 369 33 21
www.allesoveruitvaart.be
Het beste advies krijg je immers van de onafhankelijke begrafenisondernemers
www.coronadirect.be
OKRA november 2009
20
ANDERS OUD
“Ik was zes toen mijn vader opgepakt werd. Hij
stond aan de verkeerde kant in de oorlog en heeft
zwaar moeten boeten. Wij allemaal eigenlijk. Ik
werd uitgelachen en uitgescholden voor Duitser.”
Die gebeurtenis heeft Luc Hessels leven helemaal
bepaald. 71 jaar is hij nu en zijn huidige levenskeu-
zes zijn ingegeven door toen. “Ik ben opgegroeid
in een Vlaams-nationalistisch nest. Die ideologi-
sche trek heb ik zeker meegekregen. Toen mijn
vader opgepakt werd, stond mijn moeder er alleen
voor met vier kinderen. Ik was de oudste, mijn
jongste zusje was amper zes weken. Mijn moeder
was zo bang als een wezel. Ze sloot zich thuis op.
Daarom nam ik alle contacten met de buitenwereld
op mij: het gemeentehuis, de boodschappen, zelfs
de Sinterklaas voor mijn jongere broers en zussen
ging ik kopen.”
Vrijzinnige katholiek
“Door die jeugd heb ik altijd gedacht dat ik me het
beste als religieus kon inzetten voor het levensge-
luk van mensen, voor de verheffing van het volk,
zo je wil. En dus trad ik in bij de kapucijnenorde. Ik
heb vier jaar in Rome gestudeerd - in het Latijn -,
theologie en kerkelijk recht. Dat was in de jaren
’60. Ik noemde mezelf een ‘vrijzinnige’ katholiek.
Ik had andere opvattingen over geboortebeper-
king, ik kwam op voor echtgescheidenen. Tot van-
Priester, kapucijn, echtgenoot,
vormingswerker, leraar,
echtscheidings-bemiddelaar,
gekwetste jongen, weerbare
gedreven man. Luc Hessel heeft
het allemaal in zich.
daag eigenlijk, ook nu nog doe ik aan echtschei-
dingsbemiddeling.
Als je celibatair leeft, kan je vanuit de praktijk niet
meepraten over huwelijksbeleving. Maar ik was
organisator. Ik maakte het mogelijk dat mensen
die wel kennis van zaken hadden, hun ervaringen
konden delen. Zo waren we de eersten in Vlaanderen
die zelfhulpgroepen startten voor mensen met een
nieuwe relatie. Ongezien in de jaren ’70. Je moet
dit zien in het kerkelijk klimaat van toen. Iedereen
wist dat echtscheidingen en nieuwe relaties een
uitdaging waren maar niemand wilde zijn handen
er aan vuil maken. Ik was een buffer tussen het
kerkelijk denken en wat mensen werkelijk beleef-
den. Ik had door de jaren heen wel wat autoriteit
opgebouwd.”
Opkomen voor wie niet meetelt
“Opkomen voor de onderdrukten is mijn rode
draad. Als overste van de kapucijnenorde kon ik
heel wat projecten opstarten. Pionierswerk. In een
groot kloostergebouw richtten we een rusthuis
voor dementerende bejaarden op. We hadden een
biologische tuin waar mensen die elders niet aan
werk geraakten, toch aan de slag konden. Er was
een vormings- en bezinningscentrum en mensen
konden er beschut en beschermd wonen.
Ik heb me altijd gedragen gevoeld. Vaak stond ik
De stille rebel
21
met angst en zweet in de handen, maar ik heb wel
mijn intuïtie gevolgd. En dat ging soms in tegen
wat ik geleerd had. Mensen die bij mij kwamen
biechten, moest ik volgens die regels laten boeten
voor hun zonde. Maar ik stelde mensen gerust, ik
ondersteunde hen, hielp hen. Daar ben ik nu tevre-
den over, dat ik dit heb mogen doen.
Heel af en toe kreeg ik wel binnen de Kerk last.
Dan moest ik eens bij de bisschop komen. Maar
mijn orde stond achter mij, dat maakte dat ik mijn
gang kon gaan. Ik kende het kerkelijk apparaat van
binnenuit, dus ik wist de mogelijkheden.”
Bloem te groot voor bloempot
“Op mijn 61ste ben ik uitgetreden. Ik kon me niet
meer vinden in de kerkelijke ideologie. Mijn leven
paste niet meer met wat er van mij als religieus en
priester verwacht werd. Ik wou van binnenuit de
Kerk veranderen. Maar de kloof werd te groot om
authentiek te kunnen blijven. Daar ging wel een
hele worsteling aan vooraf. De dogma’s, de sacra-
menten in de Kerk gewoon aanvaarden, dat was
lastig. De eerste keer dat ik kon toegeven dat er
naast de katholieke Kerk nog andere evenwaardige
godsdiensten bestaan, was niet simpel.
Ik heb collega’s zien wroeten met hun celibatair
leven. Voor mezelf had ik er een weg in gevonden.
Ik kon graag zien zonder seksualiteit. Ik beleefde
innige vriendschap, ik had en gaf affectie. De Kerk
zou veel bevrijde voorgangers hebben, moest ze
het celibaat voor priesters een vrije keuze laten.
De aanpassing met het gewone leven viel goed
mee. Eens ik was uitgetreden, stopte de worste-
ling. Pas op, ik blijf wel zoekend geloven. Maar nu
in een context van vrijheid, niet meer van moeten.
Uittreden was voor mij geen breuk. Wel met het
broederschap en met de collega’s-confraters. Al de
rest was een proces van jaren. Wat ik wel mis, is
voorgaan in de liturgie. Dat deed ik heel graag en
dat kan nu niet meer. Maar ik voel mezelf nog altijd
‘priesterlijk’.”
Kinderen in huis
“Met Linda had ik jarenlang een intense vriend-
schap. Een paar jaar nadat ik ben uitgetreden,
gingen we samenwonen. Sinds drie jaar zijn we
getrouwd. We wonen in een kangoeroewoning. Ons
grote huis delen we met een jong koppel met
kleine kinderen, een alleenstaande en een alleen-
staande met kinderen. De tuin en de kelder gebrui-
ken we samen, de rest doet ieder apart. Een keer
per week eten we samen en dan bespreken we de
concrete engagementen. Wat we met de verwar-
ming zullen doen, wie voor de boodschappen zorgt
enzovoort. Maar het gaat verder. We dragen ook
zorg voor elkaar. De kinderen komen af en toe
aanlopen, soms breng ik ze naar school of passen
we op hen. Ik vind het een schitterende vorm van
wonen, het houdt me jong.”
Met enthousiasme
“Nu hol ik mezelf niet meer zo achterna. We enga-
geren ons nog wel maar ik maak geen plannen
meer. De uitdagingen die mijn pad kruisen, neem
ik aan. Voor de rest houd ik voldoende tijd over
voor het proces van verinnerlijking van het ouder
worden. Daar bedoel ik mee dat je terugkijkt op je
leven, dat je bewust bent van het einde. Ooit stopt
het leven en dat moment komt elke dag een stapje
dichter. Als je weet dat je deel bent van een groter
geheel is de dood niet zo angstaanjagend. Ik ben
niet bang om dood te gaan. Wat me wel angst
inboezemt, is de mogelijke aftakeling die er aan
vooraf gaat. En dat ik Linda dan alleen moet ach-
terlaten. Maar voor mezelf hoop ik dat ik met het-
zelfde enthousiasme zal sterven als ik geleefd heb.
Met volle overgave.”
Tekst Katrien Vandeveegaete
Foto Violet Corbett Brock
OKRA november 2009
22
SAMEN HET LEVEN KLEUREN
De voorbije jaren werd steeds
duidelijker dat de multicultu-
rele samenleving moeilijk
loopt. Hoe komt dat?
Rudi Visker: “Niet enkel in
België, ook in Nederland gaat het
minder goed. Dat hangt samen
met de aanslagen in New York en
de moord op Theo van Gogh. In
Nederland ligt de nadruk sinds
enkele jaren op de eigen normen
en waarden. In België gebeurt
hetzelfde. Tot voor kort over-
heerste een ander gevoel: de
vreemdeling was interessant.
Van hem kon je iets leren. Hij
heeft andere eigenschappen en
ervaringen dan ik. Hij bood me
de kans mij te verruimen. Maar
niet elke vreemdeling bleek inte-
ressant. De niet-interessante
andere heeft mij niets te bieden
of heeft eigenschappen of ideeën
die ik afkeur. Zij doet bijvoor-
beeld aan vrouwenbesnijdenis.
Met haar wil ik liever niets te
maken hebben.”
Hoe zou je de ander kunnen
definiëren?
Rudi Visker: “Voor de Franse
filosoof Levinas is de ander al
een persoon op zichzelf en niet
een ding dat anders is door de
eigenschappen die het anders
maken. Zo gaat Levinas er vanuit
dat wie iemand is, losstaat van
zijn eigenschappen. En dat is niet
zo. Een voorbeeld. Stel, ik ben
verliefd op een meisje en zij
vraagt mij waarom ik haar graag
zie. ‘Omdat je zulke lange benen
hebt en omdat je geïnteresseerd
bent in cultuur.’ Zelfs als ik al
haar eigenschappen opsom, zal
mijn geliefde teleurgesteld zijn.
Misschien loopt er een tweede
rond met dezelfde eigenschap-
pen, zal ze denken. Ze zal het
uitmaken. Ik word nog een keer
verliefd en krijg dezelfde vraag.
Ik heb mijn lesje geleerd en pak
het helemaal anders aan. ‘Of je
nu blond of bruin bent, lange
Maak het verschil
zichtbaar
“Samenleven met wie anders is, confronteert ons met onze
eigen vreemdheid. Dat maakt de multiculturele samenleving
zo moeilijk”, aldus Rudi Visker, hoogleraar wijsbegeerte aan
de KULeuven. Hij wil geen grote mening verkondigen maar
laat ons even stilstaan bij de betekenis en de gevolgen van
onze eigen meningen en keuzes.
23
benen of korte benen hebt, ik
houd van je’, antwoord ik.
Opnieuw word ik gedumpt. Zo
kom ik te weten dat sommige
eigenschappen die voor mijn
geliefde van betekenis zijn, ook
voor mij van betekenis zouden
moeten zijn. Al weet ze niet wat
die eigenschappen voor haar
betekenen, ze is er kwetsbaar in.
In die kwetsbaarheid moet ik
haar bijstaan.”
Hoe past multiculturaliteit in
dit plaatje?
Rudi Visker: “Multiculturaliteit
heeft te maken met verschillen in
wat voor mensen betekenisvol is.
Vroeger werd gedacht dat als we
maar ons best doen en ons open-
stellen, de verschillen tussen
mensen wegvallen. Maar zo werkt
het niet, zo ontken je ook je
eigen eigenheid. Wie anders is,
confronteert me immers met
mijn eigenheid. En dat zorgt voor
een gevoel van onbehagen want
ik weet niet wat die eigenheid
betekent. Stel, ik geef een lezing
in Nederland. Het publiek rea-
geert er net hetzelfde als in
Vlaanderen. Ze vonden het boei-
end, leerrijk of te moeilijk. Maar
ze zeggen ook dat ze mijn smeu-
ig Vlaams zo leuk vonden. Terwijl
ik me daarvoor helemaal niet
bewust was van mijn Vlaming-
zijn en ik ook niet helemaal kan
uitleggen wat dat Vlaming-zijn
voor mij betekent. Ik zit vast aan
mijn Vlaming-zijn maar die eigen-
heid blijft me vreemd. Daarom
voel ik me een beetje onbehaag-
lijk bij die opmerking. Ik kan bij-
voorbeeld ook niet uitleggen wat
het betekent man of vrouw of
allochtoon te zijn. En toch hang
ik vast aan dit verschil.”
Verklaart dit onbehagen het
moeilijke samenleven in een
multiculturele maatschappij?
Rudi Visker: “Ja. De multicultu-
rele structuren leggen onze
eigenheid en die van de ander
bloot. Maar we hebben de nei-
ging ons te concentreren op het
verschil van de ander. Die zal de
schuldige voor ons eigen onbeha-
gen zijn. Maar hij is niet schuldig!
Door zijn andersheid confron-
teert hij ons ongewild met ons
eigen verschil waarvan we de
betekenis niet helemaal begrij-
pen. De ander laat me de scheur
in mezelf zien. Die was er al maar
de confrontatie met wie anders
is, legt dat verschil bloot.
Daardoor voel ik mij ongemak-
kelijk, angstig of verveeld.”
Hoe kunnen we beter omgaan
met dit verschil zodat samen-
leven aangenamer wordt?
Rudi Visker: “We moeten de
verschillen - die van mij en die
van de ander - een plaats geven
in de publieke ruimte. Dat heeft
een woordje uitleg nodig. Stel, er
is een conflict in een bedrijf. Je
belegt hierover een vergadering.
Dan zijn er twee mogelijkheden.
Ofwel blijft het conflict broeien
op elk moment van de dag ofwel
concentreer je het meningsver-
schil tijdens de vergadering. Dan
geef je de ruzie een concrete tijd
en plaats: maandagochtend van
10.00 tot 12.00 uur in de verga-
derzaal. De andere plaatsen en
de rest van de week blijven vrij
van dit conflict.
Met ons onbehaaglijk gevoel kun-
nen we hetzelfde doen. Het
gevoel van ongemak dat ik
gewaar word zonder de betekenis
te vatten als ik geconfronteerd
word met een ander, zou ik bui-
ten mezelf moeten kunnen plaat-
sen en achterlaten. Dan blijft de
rest van mijn leven dit onbe-
haaglijk gevoel bespaard.”
Wat versta je onder de publie-
ke ruimte?
Rudi Visker: “Het is geen plaats
waar je kan doen wat je privé ook
doet, waar je jezelf moet kunnen
zijn. Het is geen neutrale, publie-
ke ruimte maar een actieve die
de verschillen een plaats moet
kunnen geven. Ook de manier
waarop we denken en praten
over deze publieke ruimte maakt
er deel van uit.
Op zulke plaats kunnen we ons
onbehagen achterlaten. Een
voorbeeldje. Homoseksualiteit is
toegelaten in de publieke ruimte.
Mannen worden niet gestraft of
vreemd bekeken als ze hand in
hand op straat lopen. Als ze dit
doen, plaatsen ze hun verschil,
hun anders zijn dat ze niet hele-
maal begrijpen, buiten zichzelf.
Zo ontlasten ze de rest van hun
leven van dit verschil, ze hoe-
ven er niet de hele tijd mee
bezig te zijn. Het verschil wordt
draaglijk.”
Ik kan niet uitleggen wat het betekent man of
vrouw of allochtoon te zijn en toch hang ik eraan vast.
Is de hoofddoek ook een
manier om dit onbehagen in
de publieke ruimte te depone-
ren?
Rudi Visker: “Vandaag wordt de
discussie gevoerd tussen twee
groepen die eigenlijk van dezelf-
de veronderstelling uitgaan.
Enerzijds zijn er mensen die vin-
den dat de hoofddoek een teken
is van de onderdrukking van de
vrouw. Daarom vinden ze dat de
hoofddoek niet mag gedragen
worden in de openbare ruimte.
Een andere groep werpt op dat
de hoofddoek geen teken is van
onderdrukking maar een manier
om zich te emanciperen. Beiden
zijn ervan overtuigd dat de hoofd-
doek een teken is van wat al
aanwezig was: de onderdrukking
van de vrouw of de wil tot eman-
cipatie.
25
OKRA november 2009
24
ITEM
25
OKRA november 2009
24
ITEM
OKRA november 2009
24
ITEM
Maar je kan de hoofddoek ook anders bekijken: de
hoofddoek als symbool, niet als teken. Een symbool
verandert iets, geeft het betekenis, een plaats. Als de
hoofddoek een symbool is, is hij voor moslima’s een
manier om met hun geloof om te gaan. Het geloof is iets
wat je overvalt, waartegen je weerloos bent, dat ver-
schroeiend is. Rituelen, symbolen en teksten zijn
manieren om het religieuze draaglijk te maken. Ze cre-
eren een afstand en maken een omgang met het god-
delijke mogelijk.
Nu hoor je vaak: ‘Als we de hoofddoek toelaten, laten we
het fundamentalisme toe.’ Ik vraag me af of het niet eer-
der omgekeerd is. Moslima’s die een hoofddoek dragen,
worden niet voortdurend met hun geloof geconfronteerd.
Ze hebben bewegingsvrijheid. Ze kunnen afstand nemen
van hun geloof en er ook naar terugkeren. Ze hoeven
zich niet voortdurend gelovig te voelen.”
Je pleit er dus voor om je verschillen in de publie-
ke ruimte te deponeren.
Rudi Visker: “Als je terecht kan in de publieke ruimte
met je verschil, je onbehagen, zal dat je minder bezig
houden, ben je ervan ontlast. Pas wanneer het verschil
teruggedrongen wordt naar het private, blijf je zitten
met je andersheid. Maar die publieke ruimte kan natuur-
lijk niet alles oplossen. Sommige verschillen zijn er niet
toegelaten, denk maar aan negationisme of perversies.
Deze oplossing voor de multiculturele samenleving ver-
onderstelt bovendien dat we op een andere manier
denken over de publieke ruimte en over het multicultu-
rele. We moeten meer vertrekken van het eigen onbe-
hagen, het eigen verschil.”
Tekst Nele Joostens
Foto’s Jürgen Doom
Op 8 februari 2010 om 19.30 uur spreekt Rudi
Visker over multiculturele verschillen in de
publieke ruimte in het kader van de Lessen
voor de XXIste Eeuw in Aula Pieter De Somer in
Leuven. Meer info via 016 32 63 28.
�
�
Incontinentie�hoeft�geen�belemmering��
te�zijn�bij�een�actief�leven�
�
�
�
Een�compleet�assortimentvoor�zeer�licht�tot�zwaar�urineverlies.�
Gratis�proefpakket�en�inlichtingen�via�service�lijn�015/50�95�97�
www.attends.be�
25
OKRA november 2009
24
ITEM
25
OKRA november 2009
24
ITEM
VOOR EENGEVARIEERD
DAGJE UIT
Wens je een onvergetelijke familiereünie te organiseren in Knokke-Heist? Of wat denk je van een uitwaaidag voor je kookclub? Is de beklimming van de watertoren van Duinbergen een haalbare kaart voor je bridgeclub? Toerisme Knokke-Heist levert gesneden koek voor jouw dagexcursie.
We stellen je een mooi aanbod dagtrips voor die je familie, vereniging of bedrijf zeker kan bekoren. Je uitstap naar onze badstad wordt kant en klaar en op maat georganiseerd, zodat je er optimaal kunt van genieten.
VRAAG NU UW GRATIS EXEMPLAAR VAN DE BROCHURE AAN:
���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������
Ja, ik wil de “DAGTRIPS IN KNOKKE-HEIST” brochure ontvangen.
�����
�����������������
���������������������������������� � � � �������
������������� � � � �������
��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������
nieuwnu verkrijgbaar
skinn.be
OKRA november 2009
26
RECHTSINFO
Wie zullen je vermoedelijke erfgenamen zijn?
Ben je gehuwd of samenwonend
en heb je kinderen, zal een
schenking minder voordeel ople-
veren dan wanneer enkel broers,
zussen, neven of nichten zullen
erven. Voor deze laatste groep
is het verschil tussen de succes-
sierechten en de schenkings-
rechten heel groot. De succes-
sierechten voor neven en nich-
ten schommelen tussen de 45
en 65 procent. De schenkings-
rechten bedragen slechts zeven
procent, ongeacht het bedrag.
Bovendien is het schenkings-
recht van zeven procent enkel
vereist wanneer je de schenking
laat opnemen in een akte bij de
notaris of wanneer je - zonder
tussenkomst van een notaris -
de schenking laat registreren bij
de ontvanger van registratie en
domeinen. Dit kan op basis van
een typedocument dat de admi-
nistratie ter beschikking stelt.
Wens je een schenking te doen
aan een nicht of neef zonder
schenkingsrechten te betalen,
kan dit ook zonder dat je een
regel overtreedt. Hiertoe kan je
bijvoorbeeld een som overschrij-
ven op een rekening van een
neef met een begeleidende
- aangetekende - brief waaruit
duidelijk blijkt dat je een schen-
king wil doen aan die neef. Dit
wordt een bankgift genoemd.
Mocht je echter binnen de drie
jaar na deze gift overlijden, zal
je neef deze som toch moeten
aangeven in de aangifte succes-
sierechten. Hij zou dit kunnen
vermijden door vóór je overlij-
den de schenkingsrechten als-
nog te betalen. Dit kan bijvoor-
beeld wanneer je gezondheid
plots achteruitgaat.
Hoe groot is het vermogen?
Heb je een groot vermogen bij
elkaar gespaard, zou het wel
eens nuttig kunnen zijn om een
schenking te doen. Omdat in de
meeste gevallen een erfgenaam
belast wordt op het erfdeel dat
hij concreet ontvangt, zal je
moeten schatten hoeveel iedere
erfgenaam zal krijgen. Hier
bespreken we enkel de hypo-
these dat er kinderen zijn. Is
het erfdeel dat je kinderen zul-
len ontvangen lager dan 50 000
euro, is een schenking minder
(of niet) voordelig. Op de eerste
schijf van 50 000 euro betalen
de kinderen immers een suc-
cessierecht van drie procent.
Dat is evenveel als het schen-
kingsrecht dat verschuldigd is
op een schenking van roerende
goederen (spaargeld) aan je
kinderen.
Overweeg je om een schenking
te doen aan je kinderen via een
notariële akte, moet je bij het
berekenen van het voordeel
zeker rekening houden met de
kosten van de notaris. Een
belangrijk deel van het voordeel
dat je eventueel kan doen, gaat
immers verloren als ereloon aan
de notaris. Wil je toch een deel
van je vermogen schenken aan
je kinderen, kan dit het best via
een bankgift waarop je al dan
niet schenkingsrechten betaalt
via registratie bij de ontvanger
van registratie en domeinen.
Om een antwoord te geven op
de vraag uit de inleiding is dus
wat rekenwerk vereist. Staar je
echter niet blind op het bespa-
ren van successierechten. Zorg
er in de eerste plaats voor dat
je nog voldoende spaargeld
hebt om al je toekomstige kos-
ten te kunnen betalen. Niet
iedereen kan rijkelijk leven met
zijn pensioen. Troost je met het
idee dat het betalen van de suc-
cessierechten op jouw nalaten-
schap jouw probleem niet meer
zal zijn.
Tekst Pascal Hoedt
“Kan ik successierechten besparen als ik nu al een schenking
doe van een deel van mijn spaargeld?” Hoewel deze vraag
vaak wordt gesteld, is ze niet makkelijk te beantwoorden.
Verschillende factoren spelen een rol.
Is schenking goede oplossing?
IN JE PORTEMONNEE
27
Naar de radio luisteren, een
kopje koffie zetten, de lichten
aandoen, de verwarming opzet-
ten. Elke dag opnieuw gebruiken
we energie. En voor we het goed
en wel beseffen ligt er een flinke
energierekening in onze bus.
Niet alleen onze portemonnee
maar ook het milieu is gebaat bij
een zuiniger energieverbruik.
Ons hoog energieverbruik zorgt
immers voor te veel broeikas-
gassen en zo dragen we allemaal
bij tot de klimaatopwarming.
Kopenhagen
In december beslissen de
wereldleiders in Kopenhagen
over de inhoud en doelstellingen
van het nieuwe internationale
klimaatverdrag. Dat moet vanaf
2012 in werking treden. Nu al
staat vast dat er heel wat
inspanningen geleverd moeten
worden om de uitstoot van
broeikasgassen terug te draaien
willen we onze kinderen en
kleinkinderen een goede toe-
komst verzekeren.
Mijn energiefactuur, een beetje minder graag
Je kan zelf heel wat doen om je
energieverbruik terug te schroe-
ven. Je dak isoleren, de binnen-
deuren gesloten houden als de
verwarming aanstaat, de gor-
dijnen toetrekken ’s avonds,
kiezen voor spaarlampen. Het
zijn maar enkele voorbeeldjes.
We geven er nog enkele en
rekenden uit hoeveel besparing
ze opleveren.
Tekst Isabel Rainchon
Benieuwd naar meer?
In tal van OKRA-trefpunten worden de volgende maanden
activiteiten georganiseerd over milieu, klimaat en energie.
Kijk ook eens op www.ecolife.be of www.acw.be.
Besparing1 in CO2 per jaar
Gemiddelde besparing1 per jaar
■ Overschakelen op groene stroom.
95 procent Afhankelijk van je leverancier.
■ Koken met het deksel op de pot.
3 tot 6 procent 24-44 euro
■ IJslaagje in je diepvriezer verwijderen (10mm).
1 tot 2 procent 7-17 euro
■ Een half uur voor je gaat slapen de thermostaat op 16°C zetten.
2 procent 17-28 euro
■ Eén dag per week een stuk vlees door vis vervangen.
5 procent
1 Berekeningen Ecolife maart 2009.
Energie is duur. Brandstof, gas- en elektriciteitsprijzen
schieten de hoogte in. Ons energieverbruik voelen we niet
enkel in onze portemonnee, ook het klimaat heeft eronder
te lijden. En toch kunnen enkele eenvoudige ingrepen ons
verbruik spectaculair doen dalen.
OKRA november 2009
28
OKRA LEEFT
Rik Hessel uit Oostnieuwkerke
Lena Moeyaert uit Oostnieuwkerke
Mariette Decaestecker uit
Oostnieuwkerke
Noël Degryse uit Oostnieuwkerke
Rita Vanhee uit Staden
Benigna Defour uit Izegem
Nicole Demaegt uit Izegem
André Vierstraete uit Izegem
Paul Vandecandelaere uit Roeselare
Godelieve Crombez uit Roeselare
Paul Luttun uit Roeselare
Cecile Vanderplaetse uit Hooglede
Willy Vandewalle uit Hooglede
Pierre De Meersseman uit Zwevegem
Lucien Windels uit Kortrijk
Lieve Guillemyn uit Kuurne
Rita Rigolle uit Sint-Denijs
Romain Waegebaert uit Heestert
Trees Loosveldt uit Lendelede
Eric Lefebure uit Avelgem
Rita Rigolle uit Sint-Denijs
Roger Beernaert uit Bissegem
Marc Beunens uit Heestert
In het septembernummer van OKRA-magazine zat een leuke affiche. Vele
lezers hingen ze voor het raam en maakten zo kans op een mooie prijs.
Hieronder vind je de 180 winnaars. Zij zullen een waardevol boek en een
flesje aromatische olie ontvangen.
Ook jij maakt kans op een mooie prijs! Haal deze affiche uit je magazine en
hang ze meteen aan je raam! In een van de volgende nummers maken we
nog eens 180 winnaars bekend.
Hartelijk dank.
Hangt je affiche al voor je raam?
OKRA LEEFT
In het septembernummer van
lezers hingen ze voor het raam en maakten zo kans op een mooie prijs.
Hieronder vind je de 180 winnaars. Zij zullen een waardevol boek en een
flesje aromatische olie ontvangen.
Ook jij maakt kans op een mooie prijs! Haal deze affiche uit je magazine en
hang ze meteen aan je raam! In een van de volgende nummers maken we
nog eens 180 winnaars bekend.
Hartelijk dank.
Aloïs Raes uit Evergem
Annie Vandaele uit Oostakker
Zoë Verdonck uit Merelbeke
Etienne Delespaul uit Bottelaere
Nicole Thienpondt uit Gent
Godelieve Mertens uit Sint-Amandsberg
Mark Thienpondt uit De Pinte
Monique Smeets uit Sint-Denijs-
Westrem
Rita Vandenbussche uit Gistel
Monique Vanpaemel uit Handzame
Bolle-Baillieu uit Ichtegem
Aurel Decanq uit Merkem
Hendrik Reynaert uit Merkem
Herman Lips uit Nieuwpoort
Zanders-Denys uit Nieuwpoort
Raymonde Claeys uit Werken
Vervaele-Vanhaeverbeke uit Torhout
Christiane Quintens uit Oudenburg
Jozef Heremans uit Begijnendijk
Aline Goedhuys uit Bekkevoort
Marie-Louise Vingerhoedt uit Rotselaar
Ida Titeux uit Duisburg
Raymond Debie uit Leuven
Suzanne Veekmans uit Ottenburg
André Fillé uit Hoegaarden
Josephine Jacobs uit Schaffen
Alice De Hert uit Kersbeek-Miskom
Maria Parton uit Heverlee
Jan Smits uit Bonheiden
Phillippe Driessens uit Mechelen
Rogier Moorkens uit Nijlen
Jozef Dillen uit Kessel
Marie-Louise Lauwers uit Hombeek
Jozef Nijs uit Heist o/d Berg
Norma Aerts uit Putte
Karel Keulemans uit Blaasveld
Edwin Van de Veken uit Mariekerke
Alfons Vergauwen uit Sint-Amands
Theo Vanbeselare en Derluyn Margriet
uit Ieper
Etienne Ortibus-Breckpot uit
Langemark
Daniël Staessen-Misplon uit Poelkapelle
Paula Railly uit Ieper
Antoine Gisquiere uit Ieper
29
Roza Billiau uit Ieper
Antoinette Lermitte uit Langemark
Margriet Vandecaveye uit Kemmel
Frans Couchez - Verstraete uit Brielen/
Ieper
Brigitte Laconte uit Poperinge
Marianne Verleyen uit Oeselgem
Frieda Van Thuyne uit Oeselgem
Daniël Tassaert uit Oostrozebeke
Jan Baerelle uit Ruiselede
R. Desmet en Y. Defauw uit Ruiselede
Christine Seynhaeve uit Ruiselede
Antoinette Delaere uit Dentergem
Margaretha Denolf uit Dentergem
Lena Rosseel uit Wakken
Jaak Byls uit Wakken
Vic Dierckx uit Kasterlee
Jan Leemans uit Meerle
Leonie Verschueren uit Ravels
Lisette Vandendungen uit Retie
Maria Schoonis uit Balen
Luc Beyens uit Turnhout
Staf Peerlinck uit Wortel
Leo Aarts uit Retie
Anny Stoops uit Hoogstraten
Familie Mast-Matthijs uit Mol
Anna Foret uit Kluisbergen (Ruien)
Adrienne De Cock uit Horebeke
Monique Goedertier uit Brakel
Gerarda De Waele uit Horebeke
Paula ’t Kindt uit Kruishoutem
Christiane Bruyneel uit Oudenaarde
Marc De Zitter uit Nukerke
Raoul Sap uit Ronse
Georges Ghistelinck uit Wortegem-
Petegem (Elsegem)
Clara Goeman uit Zingem
Simonne Vanderstraeten uit
Wortegem-Petegem
Gabriëlle Leyman uit Everbeek
Mimi Borremans uit Everbeek
Gisèle Vincke uit Everbeek
Christiane Bral uit Adegem
Lucien Leuntjens uit Oostwinkel
Jacques Tack uit Assenede
Godelieve Ryckaert uit Adegem
Roza Claeys uit Sint-Margriete
Robert Vermeire uit Kaprijke
Rita Cornelis uit Eeklo
Georges De Smet uit Sint-Laureins
Cyriel Verstraete uit Kluizen
Agnes Van Den Broecke uit Maldegem
Jeanine Goossens uit Sint-Michiels
Jenny Manhout uit Sint-Michiels
Florentine Verbruggen uit Assebroek
Agnes Lampaert uit Oostkamp
Henri De Coussemaeker uit Assebroek
Ludwine Blondeel uit Sint-Michiels
Adrienne Fourmanoïr uit Zedelgem
Marie-Thérèse Verstraete uit Zedelgem
Sylveer Deruwe uit Zedelgem
Gilbert Vervenne uit Zedelgem
Agnes De Gendt uit Welle
Julien De Swarte uit Welle
Anaïs Bavens uit Erondegem
Jozef De Vroe uit Erondegem
Roger en Jeanne De Bolle - De Jaeger
uit Haaltert
Johny en Paula Verhofstadt - Van der
Eecken uit Haaltert
André Platteeuw uit Burst
Jooris Firmin uit Aalst
Jozef Braeckman uit Sint-Lievens-
Houtem
Jozef Mertens uit Ninove
Lahey-De Groof uit Deurne
Jos Verhaert uit Lint
Lucienne Heinckiens uit Antwerpen
Laverijsen-Borgmans uit Schoten
Karel Van Winckel uit Zoersel
Hilda Dierickx uit Oostmalle
Catharina Tuerlings uit Deurne
Roger De Herdt uit Antwerpen
Gerard Lenaerts uit Zoersel
Helene Van den Camp uit Deurne
Griet Bollen uit Peer
Jozef Put uit Heusden
Yvonne Geraerts uit Lanaken
Gerarda Vaes uit Koersel
Simonne Van Doren uit Genk Bret-
Gelieren
Simonne Achten uit Hasselt Katarina
Julien Cabergs uit Heer
August Horions uit Opitter
Marie-Jeanne Tilkin uit Tongeren
Maria Meynkens uit Paal
Germaine Van Breusegem uit Itterbeek
Andrea Kesteloot uit Ternat
De Win-Van Praet
uit Kapelle-op-den-Bos
Marcel Smessaert uit Dilbeek
Ben Lamberts uit Steenhuffel
Jef De Bonte uit Grembergen
Paul Bracke uit Kalken
Yvonne De Fré uit Kalken
Marie-Louise De Bock uit Kalken
Denise Cours uit Kalken
Clazina Roest uit Zele
Paul Bracke uit Zele
Denise Galle uit Wichelen
Monique Baert uit Wetteren
Jozef Meert uit Belsele
Marie-Josée De Bosschere
uit Sint-Niklaas
Simonne De Meyer uit Sint-Niklaas
Annie Geeraerts uit Sint-Niklaas
Godelieve De Block uit Haasdonk
Irene Coppens uit Haasdonk
Lutgardis Hoskens uit Kieldrecht
Anita Pierssens uit Meerdonk
Maria Van Puyvelde uit Sint-Pauwels
Maria Poppe uit Temse
OKRA november 2009
30
OKRA-SPORT
En wat als het regent?
Ben jij ook een van de vele enthousiaste deelnemers aan
‘Elke stap telt!’? En bekijk jij ook dagelijks je opbouwplan?
Schitterend! Tel je wandelfiches er maar eens op na. Je bent
al halfweg. Ongetwijfeld voel je dat je conditie er stilaan op
vooruit gaat. Maar soms heb je misschien geen zin om je
dagelijkse wandeling te maken. Geen nood!
Als je weet dat er iemand op je wacht, geef je ook
minder snel toe om niet te wandelen.
Als je wandeling eens niet past in je agenda of je
hebt echt geen zin, hoef je ‘Elke stap telt!’ niet
helemaal op te geven. “Het is normaal dat je al
eens minder goesting hebt om te wandelen. Maar
als je je dagelijks leven ietwat anders organiseert,
kan je dit gevoel opvangen en tegengaan”, zegt
Mia Van Laeken van het ViGeZ (Vlaams Instituut
voor Gezondheidspromotie en Ziekte-preventie).
“Het herfstweer nodigt inderdaad niet altijd uit om
een stapje te zetten. Je voelt je wat vermoeid na
een drukke dag of bent gewoon niet in de stem-
ming.”
Onder de paraplu
Willy Verspecht is een fervent deelnemer en toch
heeft hij al eens een dipje. “De herfst heeft zo zijn
grillen. Vertrekken als het regent, vind ik niet leuk.
Maar mijn paraplu staat altijd klaar. En als de wind
te hard blaast, neem ik mijn wandelcape. Zo blijf ik
altijd droog. Trouwens de kop koffie achteraf doet
dan extra deugd.”
Ook Christine Ghesquière heeft een oplossing.
“Eindelijk rust, denk ik als ik vermoeid in de zetel
plof na een dagje met mijn zes kleinkinderen. Toch
heeft het geen zin om in de zetel te blijven hangen.
De vaat vult het hele aanrecht. Dan heb ik geen zin
om daaraan te beginnen. Op zulke momenten
speld ik mijn stappenteller op en volg het opbouw-
plan. Na het wandelen voel ik me terug vijf man
sterk. En daarna is de vaat in een mum van tijd
gedaan, door mijn man.” (lacht)
Vast moment
Marleen Helderweirt: “Ik probeer elke dag op een
vast moment mijn oefensessie te doen. ’s Morgens
onmiddellijk na het ontbijt. Als ik het dan niet doe,
komt het er die dag niet van. Bovendien stap ik
nooit alleen. Ik spreek af met mijn beste vriendin.
We pikken elkaar om beurt op. Als je weet dat er
iemand op je wacht, haak je ook minder snel af.”
“Ik vertrek binnenkort op vakantie”, vertelt Leo
Joosen. “Beetje genieten van zon, zee en strand.
Op reis gaan, wil toch niet automatisch zeggen dat
je niet meer kan oefenen. Integendeel. Al wande-
lend leer je de omgeving kennen. Een tochtje
neemt ook geen uren in beslag zodat we ook volop
van de rust, het eten en de uitstappen kunnen
genieten.”
“Afwisseling. Daar draait het om”, zegt Romain
Windels. “Wij nemen nooit dezelfde route. Eenzelfde
traject gaat vlug vervelen. Daarom variëren we:
kerkwegels, landelijke wegen, verharde of onver-
harde banen. Op die manier blijft het spannend en
aantrekkelijk. Trouwens, ik dacht dat ik mijn dorp
van binnen en buiten kende maar nu heb ik het
gevoel dat ik het pas echt ontdek.”
Tekst Wim Bogaert
OVER WAT TELT
31
Een huisdokter die droomt van India
Rabindranath Tagore en Guido Gezelle in één ziel. Zeven jaar geleden ging Jan Gysen als Genkse huisdokter met pensioen. Maar hij bleef meer dan ooit in de weer voor zijn droomproject in India. Jan Gysen, een bewogen dokter, die heel wat in beweging bracht.
OKRA november 2009
32
OVER WAT TELT
In zijn ruim, sober huis met een
eettafel waaraan twintig man
royaal kan aanschuiven en een
tuin waar elk kleinkind een plant-
perceeltje heeft, heerst grote
rust. Net als in de wijze ogen
van de 72-jarige huisdokter.
Dokter worden
“Ik kom uit een gezin van acht
kinderen. We hadden thuis een
drukkerij. Maar voor vier zonen
en vier dochters was er geen
werk in dat bedrijf. Mijn oudste
broer volgde vader op. Ik mocht
naar de humaniora en toen had
je maar twee richtingen: je kon
dokter worden of priester. Ik
droomde ervan dokter te wor-
den. In die (oorlogs)tijd was een
dokter iemand. En je wilde toch
iemand zijn! Maar het was niet
vanzelfsprekend dat een kind uit
een eenvoudige middenstands-
familie naar de universiteit ging.
Dat was voor de high society.
Mijn vader zei eens tegen een
notabele: ‘Jan wil naar Leuven
en dokter worden.’ Daarop ant-
woordde die man: ‘Jef, gij weet
niet wat dat kost! En eigenlijk is
dat toch niks voor die jongen!’
Terwijl de zoon van die notabele
op de retorica met de hakken
over de sloot slaagde en wel
naar Leuven mocht. Op die leef-
tijd neem je zulke onrechtvaar-
dige beslissing niet. Ik trok als
werkstudent naar Leuven.
Zelfstandigen kregen immers
geen studiebeurs voor hun kin-
deren. Ik verdiende wat geld bij
met lesgeven. In het begin was
het heel moeilijk maar zo word
je hard gemaakt en kan je veel
aan. Ik kreeg mijn droom niet op
een schoteltje aangeboden. Ik
heb ervoor gevochten.”
Geen biechtvader
“Toen ik huisdokter werd, gingen
de mensen nog te biechten.
Onze patiënten hadden ons daar
niet voor nodig. Bovendien had
ik wetenschappen gestudeerd
en voelde ik mij niet geroepen
om psychotherapeut te spelen.
Maar toen de biecht verwaterde,
was je huisdokter de enige per-
soon met wie je nog kon praten.
Indien hij bereid was te luisteren
- en in die tijd waren huisartsen
dat - kon je bij hem terecht.
Onze huisdokter kwam destijds
met de fiets. Hij zette zich aan
tafel met zijn malletje en luis-
terde. De dokter passeerde niet
zomaar in de straat. Als hij
ergens stopte, was dat een
gebeurtenis voor de andere
bewoners want dan scheelde er
iets in dat huis.”
Geboorte en dood
“Wij hadden weinig middelen
voor onderzoek en medicatie.
Een bloedonderzoek, onze ste-
thoscoop, röntgenopnames, een
aspirientje, een druppeltje, een
pilletje tegen de hoge bloed-
druk. Dat was het. Maar het bij-
zondere en boeiende aan die job
waren de twee geweldige polen
waartussen je werkterrein zich
afspeelde: geboorte en dood
met het leven middenin. Ik had
het geluk zo’n tweehonderd
thuisbevallingen te mogen doen.
De geboorte en alle blijheid die
eraan vooraf ging, maakte ik
mee. Maar ik begeleidde thuis
ook stervende mensen. Ik zag
de droefheid van het sterven. Er
was toen maar één ziekenhuis in
Genk. De mensen bleven thuis
om te sterven en de dokter was
erbij. Men mocht sterven.
Vroeger kon je op tijd sterven.
De levensverwachting lag niet zo
hoog. Vijfenzestig, zeventig, de
uitzonderingen niet te na gespro-
ken. Nu is daar minstens tien
jaar bijgekomen, met alle pro-
blemen die daarbij horen.
Sterven wordt niet meer aan-
vaard. De dood is verhuisd van
de familie naar het ziekenhuis en
daar mag je niet sterven of het
moet ‘gedaan’ worden.
Doodgaan is gebannen uit het
leven. Eén pool is weg. Wat in de
westerse wereld dramatisch is,
is in het Oosten helemaal anders.
Daar mag je sterven. Als je het
sterven afsnijdt van het leven, is
de spanning weg die tussen
geboorte en dood hangt. Je
zoekt een nieuwe spanning in
allerhande verzekeringen. Dat
kost alleen veel geld. Ik ben een
kleine filosoof maar sta wel met
mijn twee poten op de grond. De
verzekeringsmaatschappijen rij-
zen als paddenstoelen uit de
grond. Hun enorme winsten
maken mensen niet gelukkiger.
Ik verzorg een paar nachtdien-
sten op de palliatieve afdeling
van het ziekenhuis in Genk. Ik
33
ben daar gewoon aanwezig, zorg
ervoor dat de mensen geen pijn
hebben. Ik zet me bij hen met
de krant. ‘Zal ik eens wat vertel-
len uit de gazet?’
‘Ja, want ik kan dat toch niet
meer lezen.’ En terwijl ik voor-
lees, vallen ze rustig in slaap.”
Schoenen met veters
“Ik had destijds patiënten uit
alle lagen van de bevolking. Alle
soorten. Ik heb veel plezier
gehad aan dat gemengde
publiek. Zo droeg ik nooit schoe-
nen met veters want bij de mos-
lims deed ik mijn schoenen uit.
Ik moest dat niet maar ik wist
dat de vloer van de woning voor
hen heilig was. Ze apprecieer-
den het dat ik mijn schoenen
aan de deur liet staan. Mijn
vrouw zorgde er wel voor dat ik
sokken zonder gaten droeg.
Moslimvrouwen onderzocht ik
nooit thuis. In hun keel kijken
deed ik wel eens maar voor een
gynaecologisch onderzoek
moesten ze naar hier komen
met hun man erbij. In de rama-
dan schreef ik medicijnen voor
die ze maar één of twee keer per
dag moesten innemen. Daar
hield ik rekening mee. Ik wilde
hen niet bekeren. Als ik bij hen
thuis kwam, ging ik zitten, zette
mijn malletje neer maar deed
het niet meteen open. Ik vroeg:
‘Hoe gaat het nog met u?’ ‘Met
mij goed maar met die kleine
niet!’ Het tonen van interesse.
Dat was de sleutel, dat deed de
deur open.
Het lange wachten in de wacht-
kamer probeerde ik te doorbre-
ken met een kwinkslag en
meestal begonnen de mensen
met elkaar te praten, dat hielp
een beetje. Sommige patiënten
van wie ik wist dat ze meer tijd
nodig hadden, liet ik op donder-
dagvoormiddag komen. Dan had
ik geen spreekuur want er was
markt. Die regeling maakte het
voor iedereen rustiger en de
wachttijden korter.”
Angst maakt ziek
“De eerste taak van een huis-
dokter is om zelf geen angst te
hebben. Je neerzetten bij de
patiënt en luisteren, is vaak al
de helft van de genezing. Maar
het lukt niet altijd om de angst
weg te nemen.
Angst maakt ziek en is daarom
ook de motor van de hele medi-
sche industrie. Een gesprek
met de dokter en een gewoon
onderzoek zijn voor sommigen
lang niet genoeg. Men wil een
scan, bijkomende onderzoeken,
de mening van een specialist.
En dan is er vandaag de angst
voor de Mexicaanse griep die
men hier en daar aanwakkert.
Mensen denken snel dat een
flinke verkoudheid een griep is.
Griep, dat is dagen met hoge
koorts, niet kunnen eten, nau-
welijks drinken en bijna uitdro-
gen. De mensen die van Mexico
terugkomen, krijgen meestal
een goede verkoudheid, meer
niet. Er zijn wel patiënten die
de Mexicaanse griep krijgen en
er aan sterven. Maar in aantal-
len overtreft dat helemaal niet
de slachtoffers van een gewone
griep. Toen ik een jonge dokter
was, telde men in Genk in de
griepperiode zo’n vijftig geval-
len. Daar kraaide geen haan
naar, dat was de ‘normale
selectie’.
Het tonen van interesse.
Dat was de sleutel, dat deed de deur open.
Jan Gysen: “De eerste taak van een huisdokter is om zelf geen angst te hebben.”
OKRA november 2009
34
OVER WAT TELT
Het belang van een dokter is dat
hij de mensen geruststelt. Maar
hij moet op dezelfde manier
leven, geruststellend. Toen ik de
eerste jaren tijdens de zomerva-
kantie bij moeder Theresa ging
werken in Calcutta, hadden som-
mige patiënten er last mee dat ik
zo lang weg was. Vooral voor de
oude mijnwerkers was dat moei-
lijk, die bleven aan mijn deur
staan kijken tot ik wegreed. Maar
ik zei: ‘Je mag niet sterven ter-
wijl ik weg ben, wacht tot ik terug
ben want ik alleen heb een tic-
ketje voor u!’ Flauwe kul natuur-
lijk maar het hielp. Altijd aan de
dood denken, is moordend.
Vandaag is er onmiskenbaar
meer kanker dan vroeger. Dat
komt omdat mensen ouder wor-
den maar ook veel jonge men-
sen hebben kanker. Boosdoeners
zijn onder meer de uitwasemin-
gen van de industrie, onze
manier van leven en de voe-
dingsproductie. Daar mag je
echter niet te veel over zeggen
of ze schieten je af. De bewaar-
stoffen in onze voeding blokke-
ren de nieren enorm. Ik kan wat
vergelijken met India. Daar
gebeurt dat veel minder. Het is
ontstellend met hoeveel procent
de nierdialyses gestegen zijn de
voorbije jaren. Er kwamen apar-
te afdelingen in de ziekenhuizen
en er blijven lange wachtlijsten.
Dat roept toch vragen op.
Geneeskunde is een industrie
geworden en als je daarin als
huisdokter niet mee stapt, kan
je nog moeilijk functioneren. Je
moet je associëren in een
groepspraktijk en de mensen
kunnen tevreden zijn want de
dienst is verzekerd.”
Slecht nieuws
“Een slechte tijding brengen,
was altijd het grote probleem. Ik
had er veel moeite mee. Dikwijls
reed ik driemaal in de richting
van het huis en reed het toch
voorbij. Zou ik niet beter telefo-
neren? Neen, dat doe je niet, dat
is onpersoonlijk, dat is afstand
nemen. En dan ging ik toch. Er
was één ding dat mij hielp: ik liet
mijn malletje thuis. Ik ben eigen-
lijk met mijn malletje getrouwd,
ik had het altijd bij me. Het was
het eerste dat ik in mijn auto
legde. Zelfs als ik naar een bij-
eenkomst of een feestje ging,
vergat ik het nooit. Nu nog trou-
wens, er gebeurt immers bijna
altijd iets.
Maar als ik slecht nieuws moest
brengen, ging ik zonder malletje
binnen.
‘Is er iets gebeurd?’
‘Ja, we moeten er eens over pra-
ten, kom even zitten.’
En dan ging dat tamelijk vlot.
Mijn patiënten hadden mij nooit
bij hen thuis zonder malletje
zien komen. Als dat toch gebeur-
de, werkte dat als een rood
lampje.”
Arts op een ander
“Zowel voor Artsen zonder
Grenzen als voor Artsen zonder
Vakantie heb ik veel respect.
Artsen zonder Grenzen doet mij
denken aan de scheutisten van
vlak na de oorlog. Het waren
jonge idealisten die niet terug-
schrokken voor gevaarlijk gebied
en daar enthousiast gingen wer-
ken. Artsen zonder Vakantie
groepeert mensen met jaren-
lange ervaring die naar streken
trekken waar al een structuur is
maar te weinig opleiding en mid-
delen. Oogartsen gaan er bij-
voorbeeld cataract behandelen,
anderen voeren operaties uit
waarbij ze hun kennis, vaardig-
heid en durf aan de mensen ter
plaatse meegeven. Ik vind dat
geweldige initiatieven.
Ik wou ook niet aan de zee gaan
liggen tijdens mijn vakanties.
Waarom ik naar India trok? Je kan daar gewoon meer doen dan hier.
35
En ik droomde er altijd van om mij te engageren voor
mensen die minder aan hun trekken konden komen.
Waarom ik naar India trok? Je kan daar gewoon meer
doen dan hier. Het werd vrijwilligerswerk bij moeder
Theresa in de armenwijken van Calcutta. Kinderen
overbrengen van India naar hier, lag me niet omwille
van de heel andere cultuur. Moeder Theresa had ook
het liefst dat de kinderen in eigen land een vader en
moeder hadden. Zo ontdekte ik een pientere weesjon-
gen, een Bengaal, Sujut Kumar Mandal, die doodgraag
dokter wilde worden. We hebben hem gesponsord en
het is hem gelukt. De drie Brahmanen uit de rijkste
kaste met wie hij een kot deelde, mochten zich speci-
aliseren in het buitenland. Ik wist dat Sujut graag kin-
dergeneeskunde had gedaan. We hebben ervoor
gezorgd dat hij vier jaar in Leuven kon studeren op
voorwaarde dat hij terug naar India ging. ‘Wat wij voor
jou gedaan hebben, moet jij voor jouw mensen doen’,
zeiden we hem. Het werd hard werken hier. In de
weekends verdiende hij geld om een praktijk in India
op te starten. Met zijn diploma onder de arm is hij nog
twee jaar gratis gaan werken bij moeder Theresa.”
Schoolkinderen
Het indrukwekkende veldwerk dat Jan Gysen in Calcutta
realiseerde, is niet in één gesprek te vatten. Hij lan-
ceerde onder meer een project om bedelaars van de
straat te halen. Hij bood hen de kans materiaal te ver-
kopen en zo hun gezin een medische behandeling te
geven en hun kinderen naar school te sturen. Na
enkele jaren had dit succes. Hij zette een scholenpro-
ject op poten waar nu al 3 000 leerlingen les krijgen.
Hij richtte met Sujut in een koeienstal een kliniekje op
en na vijftien jaar staan er vier kliniekjes met vijftien
dokters. Hij hielp mee aan het microkredietproject
Grameen dat arme huishoudens met goedkope lenin-
gen aan een inkomen helpt. Gestart met 22 vrouwen,
zijn er nu 13 000 spaarders.
“Maar ik vind het project voor de bedelaars een van de
beste dingen die wij doen. In de hele omtrek in Calcutta
waar we actief zijn, zie je geen enkele bedelaar meer.
En wat een voldoening is het om te zien dat die kinde-
ren naar school gaan. De school, dat is het begin.”
Tekst Hilde Masui
Foto’s François De Heel
LIG- EN ZITCOMFORT
Het drukverlagend Tempur materiaal vormt zich onder invloed van lichaamstemperatuur en gewicht naar de contouren van het lichaam. Door de druk op uw gewrichten en ruggengraad evenredig te verdelen wordt pijn verminderd en slaap je rustiger en dieper.
www.thuiszorgwinkel.be Lees meer over onze aanbiedingen op
gratis *bedbodem
t.w.v. € 425
- matras: 80 x 200 of 90 x200- dikte: 15 of 20 cm- jersey of incontinentie hoes- vanaf € 815
+- hoofdkussen naar keuze- vanaf € 90
=gratis
* niet verstelbare bedbodem 80 x 200 of 90 x 200
Informeer naar de andere Tempur voordelen
Alle acties zijn geldig in de Thuiszorgwinkel van 14 oktober tot en met 14 november 2009.
Niet cumuleerbaar met andere acties of voordelen.
- matras: 80 x 200 of 90 x200- dikte: 15 of 20 cm- jersey of incontinentie hoes- vanaf € 815
+- hoofdkussen naar keuze- vanaf € 90
=- vanaf € 815
gratis* niet verstelbare bedbodem 80 x 200 of 90 x 200
Informeer naar de andere Tempur voordelen Informeer naar de andere Tempur voordelen Informeer naar de andere Tempur voordelen Informeer naar de andere Tempur voordelen Informeer naar de andere Tempur voordelen Informeer naar de andere Tempur voordelen Informeer naar de andere Tempur voordelen
Alle acties zijn geldig in de Thuiszorgwinkel van 14 oktober tot en met 14 november 2009.
Niet cumuleerbaar met andere acties of voordelen.
november Tempur.indd 1 02-10-2009 13:21:51
OKRA november 2009
OKRA november 2009
Je ziet niet meer hoe goed je hoort
����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������
������������������������������������������������������������������������������������������
����������������� ������������������ �����������
���������������������������������
by ®
����������������������������������������������
��
MENU
37
“Ik woon intussen al meer dan vijftien jaar in
België. Maar Nicaragua is nooit ver weg. Moeilijk
vond ik het niet om te beslissen naar België te
komen. Hier krijg ik kansen, kan ik dingen doen die
in Nicaragua onmogelijk zijn. Toen ik nog klein
was, vertrok mijn moeder naar België. Ze wilde
geld verdienen voor haar gezin. Mijn vader bleef in
Nicaragua, hij werkte op het veld. Wij bleven bij
hem. Maar toen mijn moeder hier een paar jaar
was, leerde ze iemand kennen. Ze stuurde steeds
minder geld naar huis.
Intussen werden we ouder en zag mijn vader hoe
meer en meer jongens belangstelling voor mij kre-
gen. ‘Binnenkort komt er iemand om je hand vra-
gen, ben je getrouwd en heb je kinderen. Ik kan dat
niet voorkomen, ik heb niet de middelen om je ver-
der te laten studeren’, zei hij. Daarom stuurde hij
me naar mijn moeder in België. Ik kon me daarin
vinden, ik wilde de kansen grijpen die ik kreeg.
Dinsdagavond zes uur. Elizabeth komt thuis van haar werk. “’t Spijt me dat ik een beetje te laat ben, er was echt heel veel verkeer.” Dochter Athénaïs van twee heeft honger, Elizabeth duikt snel de keuken in en tovert een heerlijke maaltijd op tafel. Made in Nicaragua.
Hier kreeg ik eerst les in een speciale klas voor
nieuwkomers. Ik leerde heel intensief Nederlands
en na drie maanden kon ik de gewone lessen vol-
gen in het vierde middelbaar. Ik ben blij met mijn
diploma kantoor administratie en gegevensbe-
heer maar na het zevende specialisatiejaar moest
ik aan de slag, geld voor bijkomende studies was
er niet.
Maar ik ben tevreden met mijn huidige job. Ik
werk als educatief medewerker bij de Federatie
van Zelforganisaties in Vlaanderen en in Brussel.
En ik ben heel actief in de sociaal-culturele sec-
tor. Zo ben ik voorzitster van het Comité de
Ayuda Nicaragua. Ja, Nicaragua blijft belangrijk in
mijn leven. Ook in de keuken: ik kook nog vaak
gerechten uit Nicaragua. Mijn vader bezorgt me
trouwens regelmatig ingrediënten die ik hier
moeilijk kan vinden. De maïsbloem voor de tor-
tilla heeft hij zelf gemalen. En dat proef je!”
Vegetarische kip
MENU
Gallo Pinto Gekleurde kip (zonder kip)
2 uien ■ 400 gr rode bonen ■ olijfolie ■ 400 gr rijst ■ peper ■ zout ■ look-
poeder ■ 4 bakbananen ■ 1 advocaat ■ 200 gr zachte kaas (Turkse kaas of
feta).
1 2 3 4 5
Rosquilla tostada (ringvormige koekjes)
100 gr maïsmeel ■ 50 gr zelfrijzend bakmeel ■
80 gr boter ■ 100 gr geraspte kaas ■ 2 eetlepels
water ■ 1 theelepel zout.
Meng alle ingrediënten in een kom en
kneed tot een homogeen deeg. Maak met
de hand platte koekjes en maak in het
midden een gat met behulp van een
stokje. Vet de bakplaat in en bak de koek-
jes een halfuur op 175°C. Laat de koekjes
afkoelen alvorens ze op te dienen.
TajadasGroene bakbananen ■ (zonnebloem)olie.
Pel de bananen en snijd ze in plakjes van
1 cm dik. Verhit de olie in een wokpan en
bak de bananenschijfjes tot ze goudgeel
zien. Laat ze uitlekken.
Serveer warm als bijgerecht bij vlees of
vis.
Gebakken bonen
200 gr zwarte bonen ■ 1 teentje look ■ 1 ui ■
1 tomaat ■ 1 citroen ■ olie ■ zout ■ koriander-
blaadjes.
Was de bonen. Snij de ui fijn en de tomaat
in kleine stukjes. Verhit wat olie in een
pan en bak de fijngesneden ui. Voeg de
bonen bij de ui, giet er water op en laat
koken tot ze zacht zijn. Roer de stukjes
tomaat en het sap van de citroen er bij.
Pureer de bonen en de tomaat. Versier
met verse korianderblaadjes en dien op
met gebakken rijst.
Tekst Nele Joostens en
Kristien Descheemaeker
Foto’s Emy Elleboog
Gebruik je gedroogde bonen (1), week ze dan een nacht en
kook ze een kwartiertje in de hogedrukpan. Je kan ook kiezen
voor een blik rode bonen.
Snipper de uien fijn, snijd de bakbananen in dikke plakken (2).
Spoel de rijst grondig onder stromend water.
Bak de rijst in olijfolie tot hij geel kleurt (3). Voeg dan pas water
en zout toe en kook 20 min.
Bak de uien in olijfolie tot ze glazig zijn en voeg de bonen toe.
Kruid met lookpoeder, peper en zout.
Bak de bakbananen aan beide zijden. Neem ze uit de pan en
druk ze plat tussen een
servet. Bak opnieuw (4).
Als de rijst gaar is, schep
je hem bij de boontjes.
Meng goed. Maak het
mengsel indien nodig
smeuïger met een beetje
olie of het vocht van de
boontjes (5).
Serveer met de bakbana-
nen, een stukje avocado
en een plakje kaas.
OKRA november 2009
38
3939
De Nicaraguaanse keuken
■ Nacatamales: maïsbolletjes gevuld met vlees, groente en rijst gekookt in bananenblad.
■ Tajadas: knapperige dunne chips van groene banaan.
■ Chancho con yuca: varkens-vlees met gekookte yuca en koolsalade.
■ Tamal: deeg met vulling van kaas of vlees, gewikkeld in een maïsblad.
■ Cossayarno: maïs-kaascake.■ Gallo pinto: rijst met bonen,
geserveerd met eieren en que-sillos.
Enkele specialiteiten■ Quesillos: tortilla met kaas en
ui.■ Enchilada: opgerolde tortilla
met vulling van vlees en kaas, geserveerd met guacamole of salsa-saus.
Enkele typische drankjes:■ Pinol: kruidendrankje van
geroosterd maïsmeel met kaneel.
■ Pinolillo: energierijke drank van gemalen maïs en cacaobo-nen, water en suiker.
■ Cebada: gerstdrankje.
De Nicaraguaanse keuken is vooral eenvoudig en goed te vergelijken met de Mexicaanse. Er wor-den veel bonen, maïs, rijst, kaas en kip gegeten. De variaties zijn eindeloos. Tortilla’s staan ook vaak op het menu. Dat zijn pannenkoeken gemaakt van maïs of tarwemeel. Vlees wordt meestal op spiesjes gestoken. Aan de kust eet men vooral vis en worden de gerechten pittiger gekruid. Fruitsappen zijn er in overvloed. De nationale drank is een soort rum, flor de caña. Vele typische gerechten zijn op straat te koop in kraampjes. Enkel in de steden zijn er restaurants.
DE GENEESHEREN VAN DE CLINICAL PHARMACOLOGY UNIT ANTWERPEN,
GESPECIALISEERD IN GENEESMIDDELENONDERZOEK, ZOEKEN
GEZONDE MANNELIJKE EN VROUWELIJKE VRIJWILLIGERSTUSSEN 65 EN 80 JAAR VOOR DEELNAME AAN MEDISCHE ONDERZOEK
Bezoek ook onze website:
www.resunit.com
VOORWAARDEN:
����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������≤������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������
VOOR DE STUDIE BE-80-1090613 :
������������������������������������������������������������������������������������������������������������������
WIJ BIEDEN:
���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������
INTERESSE:
�����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������
Nadat u bent ingeschreven zullen uw persoonlijke gegevens worden opgenomen in de databank van SGS Belgium NV/SA, divisie SGS Life Science Services. In overeenstemming met de Belgische Wet op de Privacy van 8 december 1992 en latere zullen uw gegevens vertrouwelijk worden behandeld en heeft u recht op toegang en correctie van deze gegevens.
ADRES:
������������������������������������������������������������������������������������������������������������
SGS is the world’s leading inspection, verification,testing and certification company
GROEN
Vanaf half november kan je een notenboom plan-
ten. Doe het als je er de plaats voor hebt en kies
een geënt ras dat zonder kruisbestuiving al op
jonge leeftijd grote, lekkere noten draagt.
Hoog in aanzien
Juglans regia heet de okkernoot, vrij vertaald
koninklijke godseikel. Dat wijst erop hoe hoog onze
voorouders de boom schatten. Daar is ook alle
reden toe. Zijn noten zijn een delicatesse. Zijn
kruin laat net genoeg en net niet te veel zonlicht
door. Onder een notenboom is het heerlijk zitten.
Een zacht briesje speelt met de milde zonnevlekken
op de tuintafel en geen mug haalt het in haar hoofd
je als een speldenkussen te gebruiken. Vermoedelijk
komt dat door de sterke tanninegeur die de okker-
noot afgeeft. Die bittere geur van looistoffen komt
ook vrij wanneer je een deelblaadje onder je neus
kneust. Okkernoten hebben geveerde bladeren en
het groen ervan is heel apart. Ook de schors heeft
een heel eigen tint. Daarmee is een notenboom van
ver te herkennen, ook in de winter. De cultuurnoot
is ontstaan in Klein-Azië. Zelfs in de Bijbel is er al
Een notenboom in je tuin
Van alle bomen die sinds eeuwen in onze streken
groeien, is de notenboom een van de boeiendste. De
groene tint van zijn grote samengestelde bladeren is
uniek, zijn schaduw verkwikkend en zijn noten tokkelen
een van de mooiste symfonieën van de herfst.
sprake van, onder andere in het Hooglied. Koning
Salomo had een landgoed met tal van okkernoten-
bomen.
In het volksgeloof
Aan de okkernoot worden talloze krachten toege-
schreven. Vaak hadden onze voorouders duidelijk
een tegengestelde visie. In sommige tijden ver-
dacht men de okkernoot van contacten met de
duivel en was de boom een landingsplaats voor
heksen. Ook zou hij de bliksem aantrekken. Veel
indruk hebben die verhalen niet gemaakt, want de
boom kreeg steeds weer een ereplaatsje. Geen
boerenerf of hij mocht er zijn kruin spreiden. Toch
vinden we vooral in Vlaanderen maar weinig okker-
noten ouder dan tachtig jaar. Dat heeft de boom
aan een andere goede eigenschap te danken. Zijn
hout is uitermate geschikt voor geweerkolven. De
Duitse bezetters hebben de bomen tijdens de Grote
Oorlog dan ook in groten getale geveld. Het hout
van Juglans regia is trouwens ook heel gegeerd
voor vredelievende doeleinden. Tafels, kasten,
stoelen en siervoorwerpen allerhande zijn uit noten-
Groene vruchten van de notenboom.
OKRA november 2009
40
41
hout vervaardigd. Het mooiste kwastenpatroon
geeft wortelnotenhout, verzaagd van de dikke
stronk in de grond. Het hout daarvan diende onder
andere voor dure meubels en voor Amsterdammers,
typische staande klokken uit de 17de eeuw.
De allerbeste voor de tuin
Het enten van notenbomen is geen eenvoudige
bezigheid. Slechts enkele gespecialiseerde boom-
kwekers wagen zich er aan. Dat verklaart de vrij
hoge prijs die voor deze geënte bomen wordt
gevraagd. Maar deze wat duurdere bomen blijken
zich al gauw terug te betalen in lekkere, gemak-
kelijk te kraken noten. In vele kwekerijen zijn deze
geënte cultivars op naam te koop. Bekend zijn
onder andere Broadview en Buccaneer. Broadview
heeft vrij lange noten. De noten van Buccaneer zijn
rond. Beide rassen zijn zelfbestuivend, dragen rijk
en dat al op zeer jonge leeftijd. Bovendien worden
de bomen niet echt reuzengroot en hebben de
noten een relatief dunne schil. In mijn tuin en in
vele andere zijn het de allerbeste. Temeer omdat
beide notenrassen ongevoelig zijn voor bacterie-
brand en brandvlekkigheid, twee ziekten die zwarte
vlekken veroorzaken op de bladeren en de bolsters
waarna een deel van de noten rot.
Notenolie
In Frankrijk en Zuid-Europa wordt olie uit okkerno-
ten geperst. Notenolie is een voortreffelijke slaolie,
geen bakolie. Jammer genoeg is deze culinaire olie
uitgesproken vet en dus minder geschikt voor wie
wil lijnen.
Tekst en foto’s Ivo Pauwels
Voor kamergeleerden?
Enkele jaren geleden heb ik een keertje noteninkt
gemaakt. Het is een bruine, bistere inkt die erg prettige
effecten geeft. Noteninkt is geliefd bij vele artiesten. Ik
heb speciaal voor jou het recept nog even opgediept.
‘Kook de groene bolsters van okkernoten in regenwa-
ter. Zeef de vloeistof wanneer ze koud geworden is door
een doek. Laat ze één dag staan. Giet ze voorzichtig af,
zodat de droesem achterblijft. Voeg er een weinig
borax bij, kook de vloeistof tot de gewenste dikte in.
Vul er kleine flesjes mee.’
In de middeleeuwen en de renaissance gingen heel-
meesters ervan uit dat de natuur zelf aangaf waarvoor
een plant helende eigenschappen bezat. Men noemde
dat de signatuurleer. Omdat noten zonder schil op her-
senkwabben lijken, lag het gebruik voor de hand.
Wie veel noten at, moest wel slim worden. Helemaal is
dat idee nog niet verdwenen. In studentenhaver zitten
nog steeds okkernoten. In mijn studententijd leek deze
lekkernij niet te helpen. Ik ga er daarom van uit dat het
gunstige effect van noten op de hersenen pas vele, vele
jaren later te meten is. Misschien moet ik mijn compu-
ter aan de kant schuiven, mijn oude verroeste pen in de
noteninkt dopen en een uilenbrilletje op mijn neus zet-
ten. Misschien word ik dan een echte kamergeleerde.
Noteninkt.
Notenboom boven hosta’s.
OKRA november 2009
42
TENTOONSTELLING
Het Meetjesland telt verschillen-
de musea en bezoekerscentra
die een licht werpen op het regi-
onale erfgoed en de streekge-
schiedenis. Ambacht en nijver-
heid, tradities en volkscultuur,
markante gebeurtenissen en uit-
zonderlijke figuren komen aan
bod. Trouwens, ook kinderen zul-
len geboeid zijn. De brochure
Meetjesland, niet voor mietjes
staat boordevol grappige be-
schrijvingen en tekeningen. Vijf
figuren uit het Meetjesland leg-
gen de geschiedenis en de
bezienswaardigheden van dit
gebied uit.
Natuur en cultuur combineren? Fietsen langs kreken en
riviertjes en het regionale erfgoed ontdekken in kleinschalige
musea? En daarna verpozen in een typisch café of een
sfeervol restaurantje? In het Meetjesland kan het allemaal.
Een druppel of drie
In het centrum van Eeklo vind je
het jeneverhuis Van Hoorebeke.
Als oudste jenevermerk in ons
land stond Van Hoorebeke aan
de wieg van de ambachtelijke
graandistillatie. De eerste jene-
verstokers legden een open
vuurtje aan onder glazen distil-
leerkolven. Zo traden zij in de
voetsporen van middeleeuwse
monniken en alchemisten. De
sterk geurende jeneverbes die
de lichtjes aangebrande smaak
neutraliseert, schonk haar naam
aan de geestrijke drank. De
graanjenever was geboren. In
dit museum vind je, naast de
productieketen, de historiek van
deze jeneverstokerij. Na een
periode als bierbrouwers, scha-
kelden de Van Hoorebekes over
op jenever. Dat gebeurde in
1669 toen Pieter het levenslicht
zag. Zijn fopspeentje werd vaak
in jenever gedoopt en hij kreeg
de smaak te pakken zodat hij
later zelf begon te stoken. De
gids verklapt je het geheim van
de echte jenever, loodst je langs
mooie decors, toont je de weg
van korrel tot borrel, ontrafelt
samen met jou het geheim van
het volle aroma en laat je bij het
afscheid de proef op de som
nemen. Daarna zweef je terug
naar buiten, de nasmaak van de
onvervalste jenever in de mond
en met de wetenschap dat
gekoelde jenever het best wordt
gedronken in een gekoeld glas.
Boerderij met stijl
Net buiten Eeklo ligt de
Huysmanshoeve, een hoevecom-
plex dat waarschijnlijk in de der-
tiende eeuw werd opgetrokken.
Een bezoekerscentrum in het
gerestaureerde woonhuis toont
je het Meetjesland vanuit vier
invalshoeken: cultuur, natuur,
geschiedenis en landschap. Je
vindt hier een prachtig voorbeeld
van een authentiek achttiende-
eeuws interieur. De inkomplaats
die gebruikt werd voor familie-
Parels in het Meetjesland
De imposante poort van de Huysmanshoeve.
Het jeneverhuis Van Hoorebeke staat in het centrum van Eeklo.
43
feesten of tijdens de kermis, is
typisch voor oude boerderijen.
Misschien ontdek je de bel die
gebruikt werd bij etenstijd. Langs
een smal houten trapje kom je op
de voute, waar de alkoven
bewaard zijn. Hier sliepen de
meisjes vanaf hun dertiende.
Onder de trap ontdek je de vlees-
kelder en er tegenover de brood-
kelder voor het brood, de boter
en de kaas. Je vindt er een was-
tafel in baksteen. Een derde kel-
der is de aardappelkelder, waar
de voorraad steeds werd aange-
vuld zodat moeder niet buiten
naar de put moest. In de beste
kamer werden gasten ontvan-
gen. Hier zagen de kinderen het
levenslicht en werd afscheid
genomen van overleden gezins-
leden. Je merkt hoe de bakste-
nen van de trap in de loop van de
eeuwen zijn uitgesleten. Op de
hoogkamer sliepen moeder en
vader en de kinderen tot hun
dertiende. Achter een deurtje
bevindt zich de appelzolder, waar
van alles werd bewaard. Van op
de zolderverdieping heb je een
prachtig uitzicht op het monu-
mentale poortgebouw. Dat bood
rond 1400 onderdak aan pestlij-
ders en melaatsen en deed later
dienst als verblijfplaats voor
schaapherders. Hier op zolder
sliepen de jongens vanaf hun
dertiende en werden de hespen
gedroogd. De rommelzolder is
omgebouwd tot een interactieve
plek. Je kan er iets bijleren over
de geluiden van het krekenge-
bied, je kan zelf reiger spelen en
zo veel mogelijk vissen vangen of
braakballen uitpluizen. Op het
einde van je bezoek kan je een
kijkje nemen in het achterhuis,
de vroegere leefkamer van de
familie. Verder kan je het geres-
taureerde ovenhuis bekijken of
gewoon uitrusten, genieten en
dromen van een ver verleden.
Canada boven
In Adegem, deelgemeente van
Maldegem, ontdek je het Canada
War Museum. Dat is een realisa-
tie van Gilbert Van Landschoot
die hiermee een belofte nakwam
aan zijn vader. Die had zijn leven
te danken aan Canadese solda-
ten. Veel Canadezen zijn hier
trouwens gesneuveld, getuige
het Canadese kerkhof in de buurt.
In het museum wordt de bevrij-
ding van Vlaanderen op een
levendige manier voorgesteld
aan de hand van diorama’s,
authentieke filmbeelden en The
Maple-Leafmuseum, een minia-
tuurmuseum op schaal 1/35. In
dit indrukwekkende interieur
word je geconfronteerd met mili-
taire acties, de Duitse bezetter,
de Canadese en Poolse bevrij-
ders en het Belgische leger. Het
geheel wordt ondersteund met
foto’s en beeldmateriaal, kledij
en instrumenten, wapens en uit-
rustingen.
De tentoonstelling is in voortdu-
rende ontwikkeling want Gilbert
Van Landschoot zit niet stil. Hij
vertelt je onverbloemd de
geschiedenis en vertaalt de aan-
gebrachte symbolen. In de pijlers
van de tearoom zitten bijvoor-
beeld heel wat boodschappen
verborgen. Het smeedwerk aan
de bar was ooit een communie-
bank en de zuilen achter de bar
zijn van een doksaal van een
middeleeuwse kerk.
Deze prachtige streek heeft nog
meer te bieden. In een volgende
bijdrage gaan we nog eens op
stap in het Meetjesland.
Tekst Erik Lauwers
Parels in het Meetjesland
Info
■ Jeneverhuis Van Hoorebeke, Van Hoorebekeplein 2, 9900 Eeklo, 09 378 45 69.
Individueel bezoek: dinsdag, woensdag, vrijdag en zaterdag van 10.00 tot
12.00 uur. Tickets: 2 euro (één druppel inbegrepen).
Groepen: elke dag (behalve zondag). Reserveren via 09 378 44 44 of 09 373 46 75.
Tickets: 2,50 euro per persoon (minimum tien personen) (gids en drie druppels
inbegrepen).
■ De Huysmanshoeve, Bus 1, 9900 Eeklo, 09 327 04 47.
Open van midden april tot de eerste week van november: dinsdag tot vrijdag van
10.00 tot 17.00 uur, weekend en feestdagen van 14.00 tot 17.00 uur.
Gratis toegang. Zie ook op www.degrootstereiziger.be.
■ Canada War Museum, Heulendonk 21, 9991 Adegem, 050 71 06 66.
Open elke dag behalve maandag: van april tot september van 10.00 tot 18.00 uur,
van oktober tot maart (ook op dinsdag gesloten) van 12.00 tot 18.00 uur.
Tickets: 5 euro, groepen 4 euro per persoon.
In het Canada War Museum bewonder je levensechte
opstellingen uit de Tweede Wereldoorlog.
BOEKEN
Allemaal willen we de hemelEen echt boek van bij ons. Waarom niet? Het loont
meer dan de moeite. Els Beerten ontving talrijke
prijzen voor Allemaal willen we de hemel. Dit boek
is bedoeld als jeugdboek maar het is veel meer dan
dat. Geen enkel ogenblik had ik de indruk dat dit
boek louter voor jongeren is geschreven. Lezers
die geïnteresseerd zijn in de Tweede Wereldoorlog,
zullen zich zeker geboeid weten.
Limburg 1942. De twee jeugdvrienden Jef en Ward
dromen ervan oorlogsheld te worden. Ze bewande-
len echter een verschillende weg. Ward kiest voor
het Oostfront uit Vlaams idealisme. Jef mag niet
vertrekken maar wordt toch een held tegen wil en
dank. Els Beerten brengt het verhaal vanuit ver-
schillende perspectieven: Ward, Jef, zijn zus Renée
en hun broertje Remi. Alles draait rond goed en
kwaad, heldendom en lafheid, trouw en verraad. In
oorlogstijd blijken de grenzen hiertussen flinter-
dun.
Beerten zet levensechte figuren neer waarin de
lezer zich kan herkennen. Ze biedt situaties aan die
alledaags zijn en toont hoe de gewone man in
Vlaanderen de oorlog heeft ervaren. De kleine
Soms liggen literaire kleinoden hopeloos verborgen in wouden van
literaire wildgroei. Maar een onooglijke recensie, een gelukkig
plaatsje in de etalage van een boekhandel of een plotse blik op een
verborgen boek in de lange bibliotheekrekken kunnen je doen
besluiten zulk onbekend boek te lezen. Zo was het deze maand.
Twee prachtige romans en een knappe biografie vielen ons te beurt.
Remi wordt vertederend getekend als de eeuwige
vraagstaart die overal buiten wordt gehouden
wegens te jong. Dat belet niet dat hij toch een
belangrijke rol speelt in de plot van de roman.
Het boek bestaat hoofdzakelijk uit vlotte dialogen
en leest bijgevolg als een trein.
De roman kreeg weinig weerklank en dat is jam-
mer want dit boek verdient beter!
Kaart van een onzichtbare wereldDe literatuur uit het Verre Oosten komt meer en
meer tot bij ons. Dat is een goede zaak want ze
heeft heel wat te bieden. Zo ook de boeken van
Tash Aw. Hij werd geboren in Taipei uit Maleisische
ouders en groeide op in Kuala Lumpur. Nu woont
hij al jaren in Londen. Zijn debuutroman De zijde-
handelaar werd bekroond met verschillende prij-
zen. Na het lezen van zijn tweede boek Kaart van
een onzichtbare wereld is er geen twijfel meer. De
auteur verdient alle lof!
Zijn jongste boek vertelt het verhaal van de twee
broers Johan en Adam. Ze groeien op in een wees-
huis in Indonesië en hebben enkel elkaar nog.
Els Beerten, Allemaal willen we de hemel, Querido, Amsterdam, Antwerpen, 2009, 498 blz., 17,95 euro.
Tash Aw, Kaart van een onzichtbare wereld, Mouria, Amsterdam, 2009, 398 blz., 22,50 euro.
Geert van Istendael, Gesprekken met mijn dode God, Atlas, Amsterdam, Antwerpen, 302 blz., 19,90 euro.
Els Beerten.
OKRA november 2009
44
Onbekend en onterecht onbemind
© J
an S
imoen
Johan waakt over zijn kleine broer en zweert hem
nooit te verlaten. Maar de broers worden geadop-
teerd door twee verschillende families. Johan komt
terecht bij een rijke familie in Kuala Lumpur. Adam
wordt opgevoed door een Hollandse schilder op
een Indonesisch eiland. Ze verliezen elkaar uit het
oog zonder dat ze de traumatische gebeurtenis van
de scheiding helemaal vergeten.
Het verhaal begint in 1964 als er een burgeroorlog
dreigt op Indonesië en alle Nederlanders en andere
vreemdelingen worden geviseerd. Adam is op dat
ogenblik zestien. Karl, zijn pleegvader, wordt gear-
resteerd en Adam besluit hem te zoeken. Tijdens
deze zoektocht ontmoet hij heel wat personages
die het boek inhoud en kleur geven. Het brengt
hem ook dichter bij zijn verloren broer Johan.
Kaart van een onzichtbare wereld bevat niet enkel
een degelijk en mooi verhaal, het leert ons ook
verrassend veel over de geschiedenis van Indonesië
onder het bewind van Soekarno. Tash Aw kent het
schrijversvak. Hij hanteert een taal die aanspreekt
en vertelt een degelijk onderbouwd verhaal. Een
aangename en vlotte roman!
Gesprekken met mijn dode GodGeert van Istendael tekent een portret van zijn
vader. Dat was voldoende om mij op het boek te
gooien, zijn vader komt immers uit dezelfde
kweekvijver als die van ons: Cardijn, de Katholieke
Arbeidersjeugd (KAJ) en de vakbond. Het boek
heeft me geboeid maar ook ontroerd. Geert van
Istendael beschrijft op plastische wijze uit welk
bloedrood proletarisch nest ‘Gustje’ kwam: een
overvloed aan kinderen, armoede, overmatig alco-
holgebruik. Dankzij een alerte priester kreeg hij de
kans om te studeren. Zijn studies kon hij echter
niet tot een goed einde brengen want hij moest per
se een religieuze roeping hebben. En die had hij
niet. Gust werd lid van de KAJ en kwam via die weg
bij de christelijke vakbond (ACV) terecht. Die vak-
bond ging zijn lust en zijn leven vormen. Europa
werd te klein voor hem en hij trok naar Afrika, Azië
en vooral Zuid-Amerika om de christelijke arbei-
dersbeweging te verspreiden. Maar Gust was niet
alleen een vakbondsman, hij was ook een over-
tuigde, breeddenkende katholiek die niet altijd zo
hoog opliep met de hiërarchische Kerk. Ontrouw
wilde hij echter niet worden, hij was zelfs een van
de weinige leken die als waarnemer het Tweede
Vaticaans Concilie kon bijwonen. Gust was ook een
poëtische ziel die op alle mogelijke plaatsen zijn
pennenvruchten neerschreef. En bovenal was hij
een man met een sterke visionaire kijk op de
wereld.
Zijn zoon Geert heeft een prachtig beeld geschetst
van zijn vader, zonder sentimentaliteit en met een
enorm respect. Gesprekken met mijn dode God is
een zeer levendige kroniek omdat van Istendael nu
eens in de ik-vorm, dan in de jij- of de hij-vorm
schrijft. Dit boek is een absolute must voor wie uit
de Cardijn-leerschool stamt. Voor anderen is het
een leerzaam en interessant tijdsdocument over
een grote persoonlijkheid.
Tekst Annemie Verhenne en Hugo Verhenne
Tash Aw. Geert van Istendael.
Allemaal willen we de hemel bestaat hoofdzakelijk uit vlotte dialogen en
leest als een trein.
45
© J
ürg
en D
oom
© A
lex
Lake
OKRA november 2009
46
GEDICHT
gewoon meegaan met de tijd
niet sneller rusten, trager denken
niet losgescheurd van dag
niet ingeplant in nacht
gewoon, geen te opmerkelijk
verlangen naar geschenken
stap voor stap als de seconden
uur na uur dichter bij het licht
de schaduw verlaten
en door de reeds vergeten straten
de sporen volgen van de geest
weten dat zelfs de diepste wonde
ooit, ooit eens geneest
FuturumErik Lauwers
47
Delvaux 1829-2009
Een Delvaux tas. Wie wil er niet eentje bezitten? In afwachting dat je spaarvarken vol is, kan je al eens een kijkje gaan nemen in het MoMu in Antwerpen.De tentoonstelling Delvaux 1829-2009 schetst een beeld van het huis Delvaux doorheen de tijd. Vanaf de productie van reisgoede-ren voor de plaatselijke adel in de 19de eeuw, via de opkomst van de moderne handtas in de 20ste eeuw tot de hedendaagse visie van het bedrijf. Met Veronique Branquinho als toekomstig artistiek directeur staat deze visie garant voor een nieuwe elegantie.In samenwerking met het Huis Delvaux worden heel wat publieks-activiteiten georganiseerd.
Uit het geheugenOver weten en vergeten.
Deze tentoonstelling brengt een overzicht van wat ons als men-sen zo kenmerkt: weten en ver-geten. Waarom vergeten we? Wat is heimwee? Ze haakt in op de brandende actualiteit van de ziekte van Alzheimer maar ver-breedt het perspectief: hoe dachten kunstenaars en weten-schappers eeuwen geleden over het geheugen? De tentoonstel-ling vraagt aandacht voor de eeuwenoude zoektocht naar de werking van het geheugen. Maar ze toont ook hoe kunstenaars het geheugen ‘verbeelden’.Uit meer dan zestig collecties in binnen- en buitenland worden stukken getoond.
Brussel keer op keerMensen van hier van elders gekomen.
Brussel is altijd al een toe-vluchtsoord geweest. De meeste Brusselaars hebben dan ook een of andere voorouder afkomstig uit het buitenland. Maar wie zijn deze buitenlanders? Waarom komen ze naar ons? Hoe leven ze en wat brengen ze ons bij? Op deze vragen tracht het Archief van de Stad Brussel te antwoor-den aan de hand van documen-ten en beeldmateriaal uit zijn rijke collecties maar ook met frappante getuigenissen. Een gelegenheid om het brede pano-rama te schetsen van de Brusselse immigratie vanaf de 16de eeuw.
Info
Tot 21 februari 2010 in het Modemuseum, Nationalestraat 28, 2000 Antwerpen, 03 470 27 70, www.momu.be, [email protected] reservaties en meer informa-tie over het publieksaanbod kan je terecht bij Frieda de Booser 03 470 27 74, fax 03 470 27 71, [email protected] Open van dinsdag tot zondag van 10.00 tot 18.00 uur.Tickets: 6 euro, 55+ 4 euro.Bereikbaar met tram 4 vanaf Antwerpen-Zuid, halte Kammenstraat. Of lijn 5 vanaf Antwerpen Centraal, halte Groenplaats.
Info
Tot 2 mei 2010 in het Museum Dr. Guislain, J. Guislainstraat 43, 9000 Gent, 09 216 35 95, www.museumdrguislain.be. Open van dinsdag tot vrijdag van 9.00 tot 17.00 uur: zaterdag en zondag van 13.00 tot 17.00 uur.Tickets: 6 euro.Bereikbaar met tram 1 aan station Gent Sint-Pieters, stop Guislain-straat.Met de wagen: afrit Gent, dan Gent alle richtingen, volg ‘Eeklo’ gedurende ca. 5 km via de hoofd-weg. Aan T-kruispunt naar rechts en onmiddellijk naar links.
Info
Tot 29 januari 2010 in het Archief van de Stad Brussel, Huidevettersstraat 65, 1000 Brussel. Open op weekdagen van 8.00 tot 16.00 uur, op zondag van 11.00 tot 17.00 uur, 02 279 53 20, www.brussel.be.Gesloten 1, 2, 10 en 11 november 2009 en van 21 december 2009 tot 4 januari 2010.Gratis toegang. Rondleidingen op aanvraag.Bereikbaar: met de trein tot Brussel-Centraal of Brussel-Kapellekerk.
Maak kans op een gratisduoticket! Kijk op blz. 54.
UITJES
Maak kans op een gratisduoticket! Kijk op blz. 54.
© Archief van Stad Brussel
© Piet Pollet, Poetical Brain, galerie s&h de buck.
OKRA november 2009
48
UIT
De Samber meandert door het
landschap. Turende vissers aan
de oever. Een jachthaventje met
sas en houten ophaalbrug. Files
noch wegwijzers te bespeuren.
Geen wonder dat we ons in de
vallei van de vrede bevinden. Na
een kronkelige weg langs de
rivier doemt plots de dreigende
wand van de reusachtige abdij-
ruïne voor ons op. In de laatgoti-
sche cisterciënzerabdij van Aulne
wordt duidelijk niet meer gebrou-
wen. Haar oorsprong gaat terug
tot 656 toen de berouwvolle
struikrover Landelinus ze sticht-
te. De onlangs opnieuw aange-
legde boomgaard vormde de bin-
nenplaats van de voormalige zie-
kenboeg. Op de plaats van de
conciërgewoning bevond zich de
tuin met geneeskrachtige plan-
ten. Kuieren tussen de stenen
van deze mastodont doet je mij-
meren over zoveel vergane glo-
rie. Let vooral op het maaswerk
van het grote spitsboogvenster
in de zuidelijke kruisbeuk van de
zestiende-eeuwse abdijkerk. Ook
Hangende Tuinen, abdijruïnes, een Ecomuseum,
een stokerij, een belfort. Je vindt het allemaal in
en rond Thuin. Dit Henegouwse stadje tussen
Binche en Charleroi verdient meer aandacht
dan het krijgt.
de luchtbogen en de enorme lan-
cetvensters zijn spectaculair.
Deze abdij behoort terecht tot
het Werelderfgoed.
Later stichtte Landelinus even-
eens de abdij van Lobbes. Hier
rest alleen de collegiale Sint-
Ursmaruskerk, de oudste kerk
van België. Dit logge, ruwe bouw-
werk boezemt ontzag in door zijn
monumentale schip en ontroert
tegelijk door zijn eenvoud.
Hamers en zwaarden
Het middeleeuwse stadje Thuin
is verdeeld in een boven- en een
benedenstad. “De verstandhou-
ding tussen de bevolking van
beide stadsdelen is bijzonder
koel”, beweert Christine Charue,
directrice van het Toerismehuis
van Val de Sambre et Thudine.
“De bewoners gaven elkaar spot-
namen die hun oorsprong von-
den in een ver verleden. De
Makas of de bewoners van de
benedenstad danken hun naam
aan een hamer (marteau of
maca). Talrijke molentjes aan de
rivier brachten die hamers in
werking. De Makas waren vooral
schippers die ruilhandel bedre-
ven in het buitenland. Catula is
de bijnaam die de Makas aan de
bewoners van de bovenstad
gaven. Die naam gaat terug tot
1654. Toen kreeg de bourgeoisie
van Thuin, de inwoners van de
bovenstad, het voorrecht een
zwaard te dragen. De andere
inwoners reageerden hierop
uiterst jaloers met de opmerking
‘qu’as-tu là?’ of ‘wat heb je daar?’
Sindsdien heten zij Catulas. Een
vestingring beschermde het
domein van de Catulas perfect.
De betere sociale klasse, de reli-
gieuzen en de stadsinstellingen
liepen geen gevaar.”
“Begin 1900 telde Thuin meer
dan 1 100 binnenschippers op
een bevolking van minder dan
vijfduizend inwoners. Bovendien
waren er vijf scheepswerven.
Thuin leefde van de scheepvaart.”
Ik kan me moeilijk voorstellen
waar al die schepen aangemeerd
Laat je verrassen langs de Samber
De Hangende Tuinen van Thuin.
49
lagen want het haventje stelt
vandaag niet zo veel voor. Het
antwoord op dit vraagstuk en
nog veel meer kom je te weten in
het Ecomuseum van de binnen-
scheepvaart. De museumboot
Thudo ligt aan de rechteroever in
de benedenstad. Het leven draai-
de hier rond de binnenscheep-
vaart. In de schipperswijk Le
Quartier du Rivage proef je nog
de sfeer van het schippersvolk
uit die tijd. Maak een rondje op
de Samber en je maakt zelf deel
uit van die wereld.
Tien kilo fruit
In het dorpje Ragnies vind je een
groot familiebedrijf, de distilleer-
derij van Biercée. Een proefses-
sie in de Grange des Belges
brengt je dadelijk op tempera-
tuur. En je leert wat bij over het
stoken van likeur. Hoe tover je
tien kilo fruit om in een fles lek-
kere eau-de-vie of fruitlikeur?
Hoe wordt de Eau de Villée en de
P’tit Peket gebrouwen? Je komt
het hier te weten. De stokerij
produceert op het ritme van de
fruitoogsten. Daarom is het hier
soms erg druk en op andere tijd-
stippen heel kalm.
De vier koperen distilleertoestel-
len zijn indrukwekkend. Koper is
een uitstekende warmtegeleider
en wordt niet aangetast door
fruitzuren. Het rusten en rijpen
gebeurt in roestvrij stalen kui-
pen. Wil je weten wat je favoriete
likeurtje doormaakt vooraleer
het in zijn gestroomlijnde flesje
verdwijnt? Je kan het allemaal
van dichtbij meemaken tijdens
een bezoek en/of een degustatie
in de Grange des Belges.
Groene waterval
In de Hangende Tuinen van Thuin
plantte men enkele jaren gele-
den Regent-wijnstokken aan.
Hiervan produceert de stokerij
de wijn Clos des Zouaves,
genoemd naar de folkloristische
wijnoogst. De tuinen op zich zijn
trouwens ook de moeite. Dichter
Jean de la Biesmelle beschreef
ze als volgt: ‘de in terrassen
aangelegde tuinen, die trapsge-
wijs als een waterval op de heu-
vels lagen, boden, van de rivier
tot aan de hemel, manden vol
planten, vruchten en bloemen.’
Het uitzicht van op deze terras-
sen op de zuide-
lijke helling van
het stadje moet
inderdaad fan-
tastisch geweest
zijn. Bezoekers
vinden er van-
daag probleemloos hun weg via
elf borden. Wanneer je vertrekt
aan de voet van het belfort op de
Place du Chapitre zie je onder-
weg het begin van de Chaussée
Notre Dame, ook de muur van
Thuin genoemd. Deze straat was
een belangrijke toegangsweg tot
de middeleeuwse stad. De rue
Saint Jacques heeft net als in de
middeleeuwen een gootje in het
midden. De Grand’Rue herken je
aan de statige herenhuizen uit
de 16de tot 18de eeuw. Rechts zie
je de Posty des Soeurs Grises.
Vanuit hun klooster daalden de
zusters dit steegje af om de zie-
ken te verzorgen in het toenma-
lige Sint-Elisabethziekenhuis.
Wanneer je beneden aan de
splitsing de trapjes aan je linker-
kant neemt en vervolgens de
grindweg, kom je bij het uitkijk-
punt Le Chant des Oiseaux. Hier
heb je niet alleen een prachtig
zicht op de Hangende Tuinen,
ook op de kerk Notre Dame des
Carmes, het belfort en het voor-
Een proefsessie in de Grange des
Belges brengt je dadelijk op temperatuur.
De distilleerderij van Biercée.
malige vluchthuis van de abdij
van Lobbes is het zicht betove-
rend. Keer terug naar het parkje.
Halverwege de rue Alphonse
Liégeois merk je op je rechter-
kant het oude kanon Le Spantole.
Even verder sla je rechtsaf rich-
ting Les Remparts du Nord, de
oude vestingmuur. De Samber-
vallei schittert aan je voeten.
Waterloo
Een kasteelbezoek is altijd mee-
genomen. Op de N559 tussen
Lobbes en Beaumont ligt het
Château du Fosteau. Dit ver-
sterkte veertiende-eeuwse kas-
teel bevat een rijke collectie
antieke meubels en kunstvoor-
werpen die ook te koop zijn. Op
aanvraag leiden de eigenaars je
eigenhandig rond in het
Nederlands. Het kasteel bevat
onder andere een ridderzaal, een
museum van de apotheek en een
kamer ter nagedachtenis van
generaal Reille. Op weg naar de
beroemde slag van Waterloo
verbleef deze graaf op 14 juni
1815 met meer dan 24 000 man-
schappen op het kasteel van
Fosteau. Vervolgens leverde hij
strijd aan de Vier Armen en bij
Waterloo. In de kamer vind je
enkele authentieke documenten
over zijn leven.
Parade!
Nu je toch in de buurt bent, kan
je moeilijk om Binche heen. Ook
Amerika tot de fascinerende
tradities van Azië en Oceanië.
Honderden maskers en ver-
mommingen in een ongelooflijk
spectrum van kleuren, vormen
en materialen. Travestieten en
gay parades passeren de revue.
Een confrontatie met de besnij-
denisrituelen blijft evenmin uit.
Vanaf nu is carnaval nooit meer
hetzelfde.
Tekst en foto’s Chris Van Riet
al ben je geen gekke bekken-
trekker, het Internationaal
Museum van het Carnaval en
het Masker mag je niet voorbij-
lopen. Je krijgt er niet alleen
een lesje over het ontstaan van
het carnavalsgebeuren in Binche
maar evengoed een gemasker-
de reis door de wereld. Je maakt
er kennis met de gemaskerde
ceremonieën van Noord-
Info
■ Toerismedienst van Thuin, Place Albert I 2, 6530 Thuin,
071 59 54 54, www.thuin.be, open van 1 april tot 30 september,
van woensdag tot zondag van 14.00 tot 18.00 uur. De folder met
de beschreven wandelingen vind je bij de dienst voor toerisme.
■ Grange des Belges, Ferme de la Cour, rue de la Roquette,
Ragnies. In maart, oktober, november, tot 15 december: zaterdag
en zondag van 14.00 tot 19.00 uur, rondleiding om 15.00 uur. Van
april tot september is de stokerij elke dag (behalve op maandag)
open van 11.00 tot 19.00 uur. Rondleiding om 15.00 en om
16.30 uur. Gesloten in januari en februari;
Tickets: 6,50 euro, kinderen tot zes jaar gratis, jongeren van
zeven tot achttien: 3 euro.
■ Internationaal Museum van het Carnaval en het Masker,
Rue Saint-Moustier 10, 7130 Binche, 064 33 57 41. Open van
dinsdag tot vrijdag van 9.30 tot 17.00 uur en op zaterdag en zon-
dag van 10.30 tot 17.00 uur.
Tickets: 6 euro, 60+ 5 euro, kinderen 3,5 euro.
■ Château du Fosteau, open tot 31 maart van 14.00 tot 18.00 uur,
van 1 april tot 31 oktober van 14.00 tot 19.00 uur, 071 59 23 44,
www.chateaufosteau.be. Tickets: 3 euro, 60+ 2,50 euro, bezoek
aan de tuinen en park 1 euro.
Bereikbaar
■ E19 Brussel-Parijs, afrit 20 Feluy. N59 richting Thuin.
■ E42 Bergen-Charleroi, afrit 18 Chapelle-lez-Herlaimont,
N59 richting Thuin.
■ Met de trein: de lijn Charleroi-Erquelinnes.
OKRA november 2009
50
UIT
De abdijruïnes van Aulne zijn
indrukwekkend.
Het kasteel van Fosteau.
51
SPEEL EN WIN
58 winnaars!
■ Wie wint een weekend in Chinon, de Loirestreek?Francine Vercammen uit Sint-Katelijne-Waver.
■ Wie mag overnachten en ontbijten in De Linde te Retie?Dirk Steenkiste uit Aartrijke.
■ Wie wint een tienbeurten-kaart voor het Provinciaal Recreatiedomein Zilvermeer te Mol?Maria Reymen uit Hechtel, Hilda De Coensel uit Okegem, Roger De Grauwe uit Schellebelle, Noppe Devroe uit Harelbeke, Simone Diels uit Hove.
■ Wie krijgt een waardebon van 125 euro?Mia Leyman uit Merksem.
■ Wie kan beginnen in Verbrande schaduwen?Joseph Van Laer uit Adinkerke, Walburga Vande Casteele uit Wondelgem, Elza Van Haver uit Tielrode-Temse, Lea Riemis uit Beerse, Christiane Destoop uit Middelkerke-Westende, Léona Caestecker uit Menen, Jacqueline Vander Linden uit Denderwindeke, André Knockaert uit Sint-Michiels-Brugge, Ann Mergaert uit Roeselare, Victor Van Reepingen uit Burst.
■ Wie krijgt De geheimen van de zee?Lea Proost uit Temse, Willy Van Eynde uit Tielrode, Terese Vervueren uit Wemmel, Liliane De Plecker uit Grimbergen, Therese Vanden Bempt uit Kessel-Lo, Michel Migom uit Wondelgem, Denise Maertens uit Oostende, Greta Nuyens uit
Ekeren, Daniel Reynaert uit Gits, Rita Vandenborre uit Kortrijk.
■ Voor wie is De paleisraad?Stephaan Windey uit Moerzeke, André Terrijn uit Vichte, Margareta Pallemans uit Deurne, André Vanhoeck uit Puurs, Josée Wuestenberg uit Landen, Monique De Groof uit Bazel, Marc Himpe uit Roeselare, Marcel Van Meervenne uit Temse, Marc Vervoort uit Temse, John Demesmaeker uit Bertem.
■ Wie kan op stap met Brussel onder vriendinnen?Chris Van Rompaey uit Knokke, Agnes Elebaut-Vander Beken uit Oudenaarde, Trees Basyn uit Koekelare, Simonne Vanhoutte uit Roeselare, Leonia Desmedt uit Oostrozebeke.
■ Wie krijgt Fietsen door Noord-Frankrijk?Pierre D’Hondt uit Sint-Amands, Antoon Hollevoet uit Sint-Kruis, Jos Volders uit Scherpenheuvel, Louis Van Loy uit Retie, Monica Dehaes uit Bonheiden, Felix De Meester uit Boom.
■ Voor wie is Mannen die vrouwen haten?Marcel Sterckx uit Meerhout, Marc Roefs uit Tielen, Willy Michiels uit Sint-Katelijne-Waver.
■ Wie kan beginnen in De vrouw die met vuur speelde?Gilbert Govaert uit Belsele, Eugeen Lochs uit Mol, Arlette Vandevijvere uit Kuurne.
■ Wie krijgt Gerechtigheid?Roger Roelands uit Anderlecht, Monique De Winter uit Mortsel, Rachella Jouck uit Herk-de-Stad.
Winnaars kruiswoord september 2009. Meer dan 4 000 deelnemers!
��������
����
���������������������
�������
���������������
������������������������������������������������������
���������������������������������������������������������������������������������������
�������������������������������������������������������������������������������������������
����������������������������������������������
����
�����
����
���������������������������
�����������������������
����������������
�����������������������������
��������������������
���
����������
�������������
Oplossing kruiswoordraadselseptember 2009.
Oplossing sudokuoktober 2009.
Oplossing: academie. Antwoord op de schiftingsvraag: kerkwerk multicultureel samenleven.
Beleef de gezelligheid van Kerst aan zee in HOTEL SANDESHOVED
NIEUWPOORT
ZEEDIJK 26 TE 8620 | NIEUWPOORT- BAD 058/22 23 60 | Fax 058/23 95 [email protected] Website: www.sandeshoved.be
Informeer ook naar onze andere promoties & arrangementen, wij sturen u graag onze folder!
Hotel Sandeshoved, gelegen op de verkeersvrije Zeedijk van Nieuw-poort-Bad, heeft een fantastisch pakket samengesteld om de mooi-
ste tijd van het jaar in alle heerlijk-heid te beleven. U verblijft naar keus 2, 3 of 4 nachten op een kamer of studio/appartement.
Inbegrepen: halfpension (ontbijt + middag- of avondmaal)Kerstbanket op 24/12 (5-gangen met aperitief, wijn, water & koffie inb.)Kerstbrunch op 25/12 (buffet van vis & schaaldieren, vleesbereidingen, wokscho-tels, hoofdschotels en kaas- en dessertbuffet, apero, wijn, water & koffie inb.)
Formule: U kiest zelf: 2, 3 of 4 nachten
prijzen 2 nachtenarrangement*: prijzen 3 nachtenarrangement*:
€ 174 p.p. met 2 op een tweepers.kamer € 210 p.p. met 2 op een tweepers.kamer
€ 206 p.p. met 2 op een studio/app € 255 p.p. met 2 op een studio/app
€ 184 p.p. alleen op een kleine single € 224 p.p. alleen op een kleine single
€ 220 p.p. alleen op een grote single € 270 p.p. alleen op een grote single
prijzen 4 nachtenarrangement*:
€ 240 p.p. met 2 op een tweepers.kamer • € 290 p.p. met 2 op een studio/app€ 259 p.p. alleen op een kleine single • € 312 p.p. alleen op een grote single
*speciale prijzen voor kinderen t.e.m. 15 jaar tarief 2009
OKRA november 2009
52
HORIZONTAAL 1 zuigorgaan van sommige dieren 6 bewaarplaats van thee 12 lekkernij 14 lucht (voorvoeg.) 15 kind, baby 17 boezemvrienden 19 doelpunt 20 appel-soort 23 schrander 24 tijdperk 25 vol wondvocht 27 Europese Tolunie 28 plaats in Frankrijk 30 dof van geest 31 aanvankelijk 33 windrichting 35 bar 36 te voet 37 maalinrichting 39 eigenlijk (afk.) 41 mannetjesbij 43 schelp van de porseleinslak 46 moderne muziek 48 gifslang 51 houterig meisje 52 speeltuintoestel 55 grootmoeder 56 bijwoord 58 verdovend middel 59 scheepskabel 60 zeeroverij 62 vol-strekt arm persoon 64 denkbeeld 65 rivier in Duitsland 66 naaiwerk 67 armoedig.
VERTICAAL 1 geld voor kleine uitgaven 2 droom-beeld 3 nuk 4 kloosterzuster 5 duidelijk 7 Caraïbische staat 8 lidwoord 9 delf-stof 10 warmwatertoestel 11 hoofd-deksel 13 geest, strekking 16 halfaap 18 op voorwaarde dat 21 grafisch kunstwerk 22 grond om boerderij 25 uit één ei ontstaan 26 oud-Europeaan 29 schaakstuk 32 ontzag 34 ongeveer 35 gelofte 38 ijkmerk 40 verplaatsbaar 42 met welig gras begroeid 44 bijzon-dere uitstraling 45 land van volmaakt-heid 46 rookgerei 47 plaats in Frankrijk 49 drempel 50 soort struisvogel 53 vrouwelijke gast 54 nauwelijks 57 het zuiden van Frankrijk 59 zacht buisje 61 landtong 63 bergweide.
SPEEL EN WIN
Winnaars september 2009 op blz. 51!
Stuur je oplossing naar
OKRA-magazine, Kruiswoord november 2009, PB 40, 1031 Brussel, voor
30 november 2009. De winnaars verschijnen in het februari nummer 2010.
Voeg één postzegel van 0,59 euro toe (niet vastkleven).
Oplossing kruiswoord november 2009
1 2 3 4 5 6
Naam:
Straat: Nr.:
Postnr.: Woonplaats:
Tel.: E-mail:
OKRA-lidnummer of trefpuntnummer:
Schiftingsvraag: Waar vind je het Internationaal Museum van het Carnaval en het Masker?
Vergeet niet een postzegel van 0,59 euro toe te voegen!
Kruiswoordraadsel
7
Kruiswoordraadsel
8
2
1
7
9
4
8
6
5
3
9
53
KruiswoordraadselSudokuAlle cijfers van 1 tot en met 9
moeten één keer voorkomen in
alle kolommen, in alle rijen en in
elk van de 9 vierkantjes van
3 keer 3 vakjes.
SPEEL EN WIN
37 prijzen!
■ Waardebon van 125 euro.Te gebruiken in De Kinkhoorn, Ravelingen of Ol Fosse d’Outh. Een heerlijk ontspannend verblijf gegarandeerd. Aan zee of in de Ardennen.
Info
De Kinkhoorn, Zeedijk 330, 8400 Oostende,
059 70 16 97, fax 059 80 90 88,
[email protected], www.dekinkhoorn.be.
Ravelingen, Zeedijk 290, 8400 Oostende,
059 55 27 55, fax 059 55 27 59,
[email protected], www.ravelingen.be.
Ol Fosse d’Outh, rue Ol Fosse d’Outh 1,
6660 Houffalize, 061 28 88 01, fax 061 28 88 04,
[email protected], www.olfossedouth.com.
35 boeken Tien exemplaren van Allemaal willen we de hemel van Els Beerten (waarde 17,95 euro).Tien exemplaren van Gesprekken met mijn dode god van Geert van Istendael (waarde 19,90 euro).Vijf exemplaren van Kaart van een onzichtbare wereld van Tash Aw (waarde 22,50 euro).Vijf exemplaren van Steen van verdriet. Vorm geven aan rouw (waarde 16,95 euro).Vijf exemplaren van Onuitwisbare tekens van lief-de. 100 gedichten over de liefde van Claire Vanden Abbeele (waarde 12,95 euro).
■ Gratis weekend in Thuin.Overnachting met ontbijt voor twee personen in Hotel Le Manoir de la Drève (waarde 85 euro).
Info
Le Manoir de la Drève, Drève des Alliés 30, 6530 Thuin, 071 598 827.
Uitjes gelezen blz. 47? Maak kans op een van de twintig gratis duotic-kets (waarde 12 euro) voor de ten-toonstelling Uit het geheugen in het Museum Dr. Guislain te Gent.Stuur deze bon vóór 30 november 2009 naar OKRA-magazine, Joke Callens, Uit het geheugen, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar [email protected] met de mededeling Uit het geheugen.
Info zie blz. 43.
Naam en voornaam:
Straat en nr.:
Postnr.: Woonplaats:
Telefoon: E-mail:
Tentoonstelling gelezen blz. 42?Op vertoon van je lidkaart krijg je 1 euro korting voor een bezoek aan het Canada War Museum in Adegem.
Info zie blz. 47.
Naam en voornaam:
Straat en nr.:
Postnr.: Woonplaats:
Telefoon: E-mail:
Tentoonstelling gelezen blz. 42? Zin in een gratis druppel tijdens je bezoek? Maak kans op een van de zes gratis tickets (waarde 2 euro) voor het Jeneverhuis Van Hoorebeke in Eeklo.Stuur deze bon vóór 30 november 2009 naar OKRA-magazine, Joke Callens, Jeneverhuis, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar [email protected] met de mededeling Jeneverhuis.
Info zie blz. 47.
Naam en voornaam:
Straat en nr.:
Postnr.: Woonplaats:
Telefoon: E-mail:
Uitjes gelezen blz. 47? Maak kans op een van de vijf gratis duotickets (waarde 12 euro) voor de tentoon-stelling Delvaux 1829-2009.Stuur deze bon vóór 30 november 2009 naar OKRA-magazine, Joke Callens, Delvaux, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar [email protected] met de mede-deling Delvaux.
Info zie blz. 43.
Naam en voornaam:
Straat en nr.:
Postnr.: Woonplaats:
Telefoon: E-mail:
✂1 euro korting
Info zie blz. 50.
Naam en voornaam:
Straat en nr.:
Postnr.: Woonplaats:
Telefoon: E-mail:
Uit gelezen blz. 48? Op vertoon van deze bon krijg je 1 euro korting voor een rondleiding in de Distillerie de Biercée te Ragnies. Je betaalt 5,50 i.p.v. 6,50 euro.
OKRA-LIDKAART = GELD WAARD ✂Win gratis duoticket
Info zie blz. 50.
Naam en voornaam:
Straat en nr.:
Postnr.: Woonplaats:
Telefoon: E-mail:
Uit gelezen blz. 48? Maak kans op een van de twintig gratis duotic-kets (waarde 12 euro) voor het Maskermuseum in Binche.Stuur deze bon vóór 30 november 2009 naar OKRA-magazine, Joke Callens, Maskermuseum, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar [email protected] met de mededeling Maskermuseum.
Win gratis duoticket1 euro korting
Win gratis ticketWin gratis duoticket
55
OKRA-magazine ledenmagazine van OKRA vzwPB 40, 1031 Brussel02 246 44 37, fax 02 246 44 42,www.okra.be, [email protected]
RedactieLieve Demeester, Nele Joostens, Chris Van Riet
RedactieraadMagriet Daenen, Herman De Leeuw, Erik Lauwers, Hilde Masui, Griet Trioen, Dirk Van Beveren, Jan Vandecasteele, Cois Van Roosendael, Hugo Verhenne
Verantw. uitgeverJan Vandecasteele, Vier Uitersten 19, 8200 Brugge
Vormgevinggevaert graphics nv
Coverbeeld Jürgen Doom
DrukCorelio Printing, Erpe-Mere
ReclameregiePublicartoSylvain Van Der Guchtlaan 24,9300 Aalst053 82 60 80fax 053 82 60 [email protected]
Oplage: 175 090 exemplaren
Zonder schriftelijke toestemming van de uitgever mag geen enkele tekst of illustratie geheel of gedeeltelijk worden gereprodu-ceerd. Advertenties vallen niet onder de verantwoordelijkheid van de uitgever.
OKRA-magazine, trefpunt 55+ is aangesloten bij de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers.
Het december 2009 - januari 2010 nummer verschijnt uiterlijk op 28 november 2009.
colofon OKRA-regio’sAntwerpenNationalestraat 111, 2000 Antwerpen03 220 12 80 fax 03 220 17 [email protected]/antwerpen
BruggeOude Burg 23, 8000 Brugge050 44 03 81 fax 050 44 03 [email protected]/brugge
BrusselBergensesteenweg 436, 1070 Brussel02 555 08 30 fax 02 555 08 [email protected]/brussel
IeperSint-Jacobsstraat 24, 8900 Ieper056 26 63 40 fax 056 26 63 [email protected]/ieper
KempenKorte Begijnenstraat 22, 2300 Turnhout014 40 33 50 fax 014 40 33 [email protected]/kempen
KortrijkWijngaardstraat 48C, 8500 Kortrijk056 26 63 53 fax 056 26 63 [email protected]/kortrijk
OKRA-Limburg vzwKoningin Astridlaan 33, 3500 Hasselt011 26 59 30 fax 011 22 59 [email protected]/limburg
Mechelen Begijnenstraat 18 bus 2, 2800 Mechelen015 40 57 [email protected]/mechelen
Midden-Vlaanderenwww.okra.be/middenvlaanderenPoel 8, 9000 Gent09 269 32 15 • 09 269 32 [email protected]■ Aalst Hopmarkt 10, 9300 Aalst 053 76 16 53 fax 053 76 15 16 [email protected]■ Eeklo Garenstraat 46, 9900 Eeklo 09 376 13 40 fax 09 376 12 99 [email protected]■ Gent Poel 8, 9000 Gent 09 269 32 15 [email protected]■ Oudenaarde Sint-Jozefsplein 7, 9700 Oudenaarde 055 33 47 33 fax 055 33 47 94 [email protected]
Oost-BrabantPlatte Lostraat 541, 3010 Leuven016 35 96 94 fax 016 35 95 [email protected]/oostbrabant
OostendeIeperstraat 12, 8400 Oostende059 55 26 90 fax 059 55 26 [email protected]/oostende
RoeselareBeversesteenweg 35, 8800 Roeselare051 26 53 07 fax 051 22 59 [email protected]/roeselare
TieltOude Stationsstraat 12, 8700 Tielt051 42 38 08 fax 051 40 89 [email protected]/tielt
Waas en Dender■ Dendermonde Bogaerdstraat 33, 9200 Dendermonde 052 25 97 90 fax 052 22 97 75 [email protected]■ Land van Waas de Castrodreef 1, 9100 Sint-Niklaas 03 760 38 66 fax 03 766 38 17 [email protected] www.okra.be/waasendender
open k
riste
lijk
resp
ectvol actief
02 246 57 72
02 246 44 47
02 246 57 72
02 246 39 44
02 246 44 36 02 246 44 35 02 246 42 0902 246 42 07
02 246 44 34
02 246 44 47
OKRA-CM-Pensioendienst 02 246 44 31 02 246 44 45Studiedienst 02 246 44 40 02 246 39 45Communicatie 02 246 44 3702 246 44 3302 246 57 71Websites 02 246 44 44
Algemeen secretariaat | www.okra.be | [email protected] | 02 246 44 41
1 euro korting
Win gratis duoticket
Win gratis ticket
PB
100% natuurlijk: speciaal voor de rijpere huid
Natuurlijk mooi op iedere leeftijd
www.weleda.be
Granaatappel Lichaamsverzorging
In harmonie met mens en natuur
� natuurlijk � gezond � veilig � eerlijk � menselijk � milieuvriendelijk � maatschappelijk betrokken
Granaat OKRA.indd 1 21-09-2009 13:31:03