magazinemei 2011

maandblad, verschijnt niet in januari en in augustus - jaargang 44 nr. 4

Bijsluiters ontleedJan Renders over groei en afscheidJe badkamer in het nieuw

82038

‘Verenigingsleven is een must’ blz. 24

4

Win een

weekendje in de

Franse Ardennen

blz. 51

okra.beAfgiftekantoor 3200 Aarschot - Erkenningsnummer P106333 Tijdschriften - Toelating gesloten verpakking - 3200 Aarschot 1 - BC 1145

“Mijn vrienden moesten alles twee tot drie keer herhalen

en dat werd vervelend, zowel voor hen als voor mij. `

Gelukkig had mijn Lapperre audicien de ideale hooroplossing.

Nu kan ik weer voluit genieten, op elk moment van de dag.”

Meer dan 60 jaar ervaring, professioneel geschoolde medewerkers

en een uitgebreid netwerk aan hoorcentra maken Lapperre

tot de specialist bij uitstek in kwalitatieve dienstverlening voor

hooroplossingen. Ontdek vandaag nog het genoegen om iedereen

goed te verstaan, in elke situatie!

Jullie verdienen Lapperre!

135 audiologen in meer dan 70 hoorcentra en

170 agentschappen staan klaar om u te adviseren

Bel Dorothea van de klantendienst voor meer inlichtingen

0800/10 888www.lapperre.be

Ad Lapperre A4 TENNIS_OKRA Ned.indd 1 11/04/11 11:29

3

Ik zwem. Langzaam laat ik me in het water zakken, zet mijn zwembril op en vertrek. Twee slagen blijf ik boven water om aan de temperatuur te wennen. Daarna verdwijn ik even helemaal onder water. Eén slag. Ik houd mijn ogen open en mijn adem in. Gefascineerd kijk ik om me heen. Het is stil en overal blauw. Toch is er heel wat te zien. Spartelende voe-ten, zwoegende lijven en een zwangere buik. Daar in de diepte ligt iets te blinken. Ik kijk naar de trage bewegingen van de vrouw links van me en de lucht-bellen in de verte. Ik bewonder efficiënte halen en gespierde bovenlijven. Dan haal ik adem - boven water. Even is er opnieuw de gewone wereld. Snel duik ik weer onder. Ik geniet.

Ik dans. Ik voel de muziek in mijn lijf, laat me mee-voeren. Walspasjes, polkapassen. Traag en snel. Ik draai rond mijn as, iemand neemt mijn linkerhand vast en legt een hand in mijn rechterzij. Ik laat me meevoeren. Vooruit, opzij en weer achteruit. Walspasjes, polkapassen. Ik voel hoe we samen bewegen, hoe we samen iets moois maken. Mijn hoofd is gevuld met muziek, voor zorgen is geen plaats meer. Ik glimlach.

Voor mij betekent sporten, genieten. Van de stilte onder water, van het hoofd dat even helemaal leeg

wordt én van het gezelschap. Al zwem ik het liefst alleen, dansen gaat veel beter samen. En een lange fietstocht met enkele goede vrienden, is veel leuker dan alleen kilometers malen. Zelfs als ik een schuch-tere lentezon op mijn huid voel. Ook van de voldoening achteraf kan ik genieten. Soms voel ik mijn spieren nog nazinderen onder de warme douche. Of krijg ik mijn dorst amper gelest na een intensieve dansavond. Dan weet ik, dit was goed voor mijn lijf.

Wie sport leeft langer, wie beweegt blijft langer gezond, doe je aan sport, voel je je langer jong. We horen het zo dikwijls. Vaak zijn dit ook redenen om naar de fitness te gaan of om rondjes te lopen in het park. En vaak haal je om deze redenen ook voldoe-ning uit je sport. Maar als je sporten kan combineren met gezellig samenzijn met vrienden - je OKRA-vrienden bijvoorbeeld - wordt het toch veel leuker. Eerst sporten, dan iets drinken. Babbelen over het leven van alledag, elkaar aanmoedigen om vol te hou-den, samen zuchten als de beklimming toch iets te lastig blijkt. En waarom niet, samen nieuwe sporten ontdekken. Kubb bijvoorbeeld of curvebowls. Dat kan, samen met je vrienden in je trefpunt of wie weet wel op een van de activiteiten van OKRA-SPORT toert of op Sportrock. Geniet er van!

Nele Joostens

Zwemmen

Als je sporten kan combineren met gezellig samenzijn met vrienden

wordt het veel leuker.

© Jürgen Doom

okramagazine mei 201135 MENU ‘Onderschat de zee niet’ 38 INTERIEUR Comfort en schoonheid in je badkamer

40 TENTOONSTELLING In Mechelen staat een huis

42 BOEKEN Van beren en Balten

44 GEDICHT Onder de appelboom

45 UITJES

46 UIT Langs ruisende rivieren

49 SPEEL EN WIN 27 winnaars

50 KRUISWOORDRAADSEL

52 DE DINGEN Nest

53 OKRA-LIDKAART = GELD WAARD!

6 PRIKKERTJES

7 STANDPUNT Houd je klaar!

8 GEZONDHEID ‘Eerst lezen, dan nemen’

10 OKRA-ZINGEVING Samenleven uit overtuiging

12 INFO Wonen met zorg beloond

14 DE KEUZE VAN LIESBET WALCKIERS

Het Turkse model

16 OKRA-MOBIEL Met de bus op de boerenbuiten

18 VRAAG EN AANBOD Duvel en Red-Bull

20 OVER WAT TELT ‘Als naastenliefde verdwijnt,

sterft onze christelijke cultuur’

24 ACTUEEL ‘Ik probeer iets goeds te doen’

27 OKRA-SPORT OKRA-SPORT toert

31 OVER GENERATIES HEEN ‘De kennis die je hebt, moet je delen’

34 FILM Moois uit een doosje

OKRA-magazine Ledenmagazine van de grootste beweging voor 55+. OKRA, trefpunt 55+: Open, Kristelijk, Respectvol en Actief. Je ledenmagazine zit boordevol OKRA-leven, niet te missen info, lifestyle, cultuur, ontspanning, leden-voordelen… Vertel wat je ervan vindt aan Chris Van Riet 02 246 44 37, chris.vanriet@okra.be.

27inhoud OKRA-SPORT

TOeRTVan De Panne tot Sankt-Vith:

sporten op jouw maat.

5

okra

mag

azin

e m

aart

2011

20

46

14 Het Turkse modelEen golf van opstandige bewegingen trekt door het Midden-

Oosten. Wat was, is niet langer ideaal. Maar hoe moet het

dan wel? Vaak wordt verwezen naar Turkije. Daar is een

islampartij partij aan de macht maar die laat geen ruimte

voor fundamentalistische uitwassen.

24 ‘Ik probeer iets goeds te doen’In OKRA zijn maar liefst 16 000 vrijwilligers actief. Maar

velen onder hen laten het daar niet bij en engageren zich

ook voor andere organisaties. Hen willen we graag in de

bloemetjes zetten in dit Europees Jaar van de vrijwilliger.

46 Langs ruisende rivieren De Franse Ardennen zijn vlakbij en toch anders dan onze

Ardennen. We verkenden Givet, Revin en Monthermé.

Alomtegenwoordig zijn de Maas en de vele uitgestrekte

bossen. Ideaal om er even helemaal uit te zijn.

okra.be

Als je ’s ochtends uit je slaapkamerraam kijkt, merk

je vast een schichtige ree het bos in sluipen.

6

okra

mag

azin

e m

ei 2

011

Trek je binnenkort naar het bui-tenland, doe je er goed aan enkele documenten mee te nemen. Kwestie van de juiste papieren bij te hebben als je met medische problemen geconfronteerd wordt. Neem zeker je World Assistance Card met een klever van je zie-kenfonds mee. Dan heb je altijd het telefoonnummer van de alarm-centrale Mutas en je lidnummer bij je ziekenfonds bij de hand.

De Europese ziekteverzeke-ringskaart bewijst dat je in orde bent met de ziekteverzekering. Die is geldig in landen van de Europese Unie, Zwitserland, Noorwegen, IJsland, Liechtenstein en Australië. Voor Algerije, Bosnië-Herzegovina, Cuba, Kosovo, Kroatië, Macedonië, Montenegro, Rusland, Servië, Tunesië en Turkije heb je een specifiek formulier nodig.

Alle documenten vind je terug op de site van je ziekenfonds of in een van de kantoren van je zieken-fonds.

Vlaanderen is bezig aan de opmaak van een nieuw mobiliteitsplan, een nieuwe versie van het Mobili-teitsplan Vlaanderen uit 2011. Elke Vlaming krijgt de gelegenheid om aan te geven hoe de mobiliteit in Vlaanderen er tegen 2030 moet uitzien. Volgens minister van Mobiliteit en Openbare Werken Hilde Crevits is deze bevraging een belangrijk onderdeel bij de opmaak van het nieuwe Mobiliteitsplan Vlaanderen.

Deelnemen aan de enquête kan tot 29 mei 2011.

Meer info vind je op www.mobiliteitsplanvlaanderen.be. Daar kan je ook de enquête invul-len.

Wie dagelijks de zorg opneemt voor een chronisch ziek familielid of voor een zorgbehoevende ouder, staat er soms alleen voor. Dat veroorzaakt vaak veel stress. CM wil aan deze nood tegemoet-komen met een oppasdienst. Vrijwillige oppassers kunnen tijde-lijk de zorg overnemen zodat de mantelzorger even op adem kan komen.

Oppassers zorgen voor gezelschap en toezicht. Eventueel warmen ze een bereide maaltijd op, spelen een spelletje, ondernemen een wandeling of lezen voor uit de krant. Soms ook helpen ze de zorgbehoevende naar het toilet te gaan en helpen ze hem bij het eten en het nemen van medicatie. De vrijwilligers treden echter nooit in de plaats van professionelen en nemen geen huishoudelijke of ver-pleegkundige taken op.CM zoekt overal in Vlaanderen nieuwe vrijwilligers. Interesse? Mail naar clement.decoster@cm.be of bel 02 246 48 62.

Grote mobiliteitsenquête

CM Oppasdiensten zoeken vrijwilligers

Op vakantie naar het buitenland?

PRIKKERTJES

7

okra

mag

azin

e m

ei 2

011

STANDPUNT

OKRA heeft een traditie opge-bouwd op vlak van inspraak in het gemeentelijk beleid. Trefpunten, verzameld per gemeente, stellen een Zilverboek op. Dat heette vroeger een gemeentelijk oude-renbeleidsplan. Via bevraging bij alle leden - ook bij jou - wil OKRA te weten komen hoe zij het beleid van hun gemeente en OCMW beoordelen en wat hun vragen, bekommernissen en voorstellen zijn. De verzameling hiervan lezen we in het Zilverboek. Dat leggen we ten laatste tegen het jaareinde voor aan de democratische poli-tieke partijen.

InspraakZonder op de inhoud van de Zilverboeken vooruit te lopen, geven we al enkele bekommernis-sen mee. Ouderen en OKRA wil-len een stem hebben in het gemeentelijk beleid, niet alleen door de vertegenwoordiging in goed werkende inspraakorganen maar ook door op verkiesbare plaatsen te staan. Het is logisch dat OKRA vertegenwoordigd is in de gemeen-telijke ouderenadviesraad

maar ook in de sportraad omwille van haar erkenning als recreatieve sportfederatie. Veiligheid, mobili-teit en openbaar vervoer zijn bij-zondere aandachtspunten. Evenzo gezondheidszorg, huisvesting, toe-gankelijkheid van diensten en gebouwen. OKRA is klaar om met veel energie haar stempel te druk-ken op de voorbereiding van de gemeenteraadsverkiezingen.

Aanpassing pensioenenMaar er is meer. Intussen is het Interprofessioneel Akkoord (IPA) goedgekeurd. Voor gepensioneer-den zijn er belangrijke beslissin-gen genomen. De minimumpen-sioenen gaan in september met twee procent omhoog. Pensioenen ouder dan één jaar stijgen op dat ogenblik met 0,7 procent en in 2012 met 0,55 procent. Pensioenen ouder dan vijftien jaar gaan ook vanaf september met 0,7 procent omhoog en vanaf 2012 met 1,55 procent. Daarenboven komt er een aanpassing van de sociale uitkeringen wanneer er een index-aanpassing is. Die is deze maand voorzien. Goed nieuws dus. Want

OKRA heeft altijd aangedrongen op de welvaartsaanpassing en de verhoging van de minimumpensi-oenen. Toch plaatsen we een kanttekening. Er is nog steeds geen sprake van een structu-reel, automatisch welvaarts-mechanisme dat welvaarts-vaste pensioenen garandeert. Een volledige welvaartsaanpassing biedt de beste garantie om gelijke tred met de lonen te houden. Een nieuwe krachtdadige regering moet hier met stip werk van maken. Deze eis zullen we onder de aandacht blijven brengen.

Jan VandecasteeleAlgemeen secretaris

Het klinkt misschien wat vreemd. Maar OKRA is al volop gestart met de voorbereiding van de gemeenteraadsverkie-zingen van oktober 2012.

Houd je klaar!

OKRA zegt neen tegen de afkalving van de pensioenenMeer dan ooit ijvert OKRA voor menswaardige en welvaartsvaste pensioenen. Met het oog op de rege-ringsvorming benadrukt OKRA de bescherming van de pensioenen. Om onze eisen kracht bij te zetten, zullen we regelmatig actie voeren. Het pensioendossier moet bovenaan de tafel liggen van de onderhan-delaars. Houd u alvast klaar de komende maanden voor een eerste nationale manifestatie te Brussel. We rekenen op jullie stem en die van onze politici, ook binnen Europa. OKRA zegt neen tegen Europese maat-regelen die leiden tot besparingen in de sociale zekerheid en een afkalving van de sociale bescherming.

Praktisch: van zodra datum en beginuur van de manifestatie bekend zijn, lees je die op okra.be en in OKRA-magazine. Plaats van afspraak is wellicht de Zuidertoren, zeg maar de pensioentoren aan het Zuidstation in Brussel.

8

okra

mag

azin

e m

ei 2

011

GEZONDHEID

Waarvoor dient een bijsluiter?Luc Hutsebaut: “Een bijsluiter is in de eerste plaats een juridisch instrument. De producent stelt het op. De overheid moet het goedkeuren wil de producent toe-stemming krijgen een nieuw geneesmiddel op de markt te brengen. De bijsluiter moet bij-voorbeeld alle bijwerkingen bevat-ten die op dat ogenblik bekend zijn. Ook alle ziektes en sympto-men - dat noemen we indicaties - waarvoor het geneesmiddel van toepassing is, moeten op de bij-sluiter staan.”Frie Niesten: “Dat is belangrijk. Een geneesmiddelenproducent mag bijvoorbeeld enkel reclame

maken - bij artsen uiteraard - voor zijn product voor de indicaties die vermeld staan op de bijsluiter. Promoot hij het middel voor ande-re indicaties, is dat strafbaar. Dat kan ver gaan. Een middel tegen depressie mag niet zomaar aange-prijsd worden als middel tegen angststoornissen. Zelfs al zijn die twee nauw verwant.”Luc Hutsebaut: “Schrijft een arts een geneesmiddel voor voor een indicatie die niet vermeld staat in de bijsluiter, doet hij dat trouwens ook op eigen risico. Het belang van een bijsluiter kan je dus moeilijk onderschatten.”

En wat heeft een patiënt aan een bijsluiter?Frie Niesten: “De bijsluiter beschrijft hoe een geneesmiddel werkt en waarvoor het gebruikt wordt. Je vindt er ook de samen-stelling in, de nevenwerkingen, de frequentie, de doseringen, de omstandigheden wanneer je voor-zichtig moet zijn met het genees-middel en wat je moet doen als je het middel een keertje vergeten bent. De bijsluiter die je als patiënt ontvangt, zou opgesteld moeten zijn in een begrijpelijke taal. Er lopen projecten die de leesbaar-

heid willen testen. Naast de patiëntenbijsluiter is er trouwens nog een wetenschappelijke bijslui-ter die artsen en apothekers kun-nen raadplegen.”Luc Hutsebaut: “Een goede apo-theker overloopt de bijsluiter met zijn patiënt. Dat is zeker handig als de patiënt het middel voor het eerst gebruikt.”

Wat moet je doen als de info die je arts geeft niet overeen komt met de tekst van de bij-sluiter? Luc Hutsebaut: “Dan doe je er goed aan je te informeren bij je apotheker of je huisarts. Je apo-theker bijvoorbeeld heeft toegang tot heel wat wetenschappelijke literatuur. Daarin kan hij opzoeken wat het best is maar natuurlijk zal hij niet over één nacht ijs gaan. Is er ergens sprake van een klein risico, kan hij, steeds in samen-spraak met je arts, het gebruik afraden.” Frie Niesten: “Een bijsluiter is ook altijd een stand van zaken op een bepaald moment. Het kan zijn dat er na het opstellen nieuwe bij-werkingen of indicaties bekend worden. Daarom bevat een bijslui-ter ook altijd een datum. Sinds

‘Eerst lezen, dan nemen’Bij elk geneesmiddel zit een bijsluiter. Dat is verplicht in Europa. Zulke bijsluiter bevat een schat aan informatie voor de patiënt. Maar hij heeft nog andere functies. CM-apothekers Luc Hutsebaut en Frie Niesten vertellen er alles over.

9

okra

mag

azin

e m

ei 2

011

kort staat er trouwens op de bij-sluiter van nieuwe geneesmidde-len een zwarte driehoek. Die geeft aan dat het medicijn nog niet lang op de markt is en de kennis over bijwerkingen dus nog redelijk beperkt is. Maar wees gerust, de eisen om een medicijn op de markt te brengen, zijn streng, erg streng.”

Soms kan een bijsluiter afschrikken als je ziet welke bijwerkingen er allemaal ver-meld staan.Luc Hutsebaut: “Ook daarom is het belangrijk dat de apotheker de bijsluiter overloopt samen met de patiënt. De apotheker pikt daarbij het best in op de bijwerkingen die frequent voorkomen en degenen die kunnen vermeden worden. Sommige pijnstillers neem je bij-voorbeeld het best met wat voed-sel, anders kan je er misselijk van worden. Als je dit meegeeft, duid je de bijwerking meteen. Ik ben ook van oordeel dat je de levens-bedreigende bijwerkingen moet vermelden. Als je hier uitleg bij geeft, maakt dat de bijsluiter min-der bedreigend dan als je die in je eentje leest.” Frie Niesten: “Het is ook belang-rijk de frequentie van de bijwer-kingen te vermelden. Sommige bijwerkingen komen amper voor, de kans dat jij er last van zal heb-ben is niet zo groot. Maar omdat een producent verplicht is alle mogelijke bijwerkingen te vermel-den, is de lijst soms heel uitge-breid.Je kan bijwerkingen soms ook voorkomen door de therapie heel

langzaam te beginnen. Start je bijvoorbeeld met antidepressiva, is de kans groot dat je last hebt van misselijkheid. En dat terwijl het minstens drie weken duurt voor het middel werkt. Dan doe je er goed aan de eerste tijd slechts een half pilletje te nemen. Zo kan je de misselijkheid beperken. Doe dit echter enkel in samenspraak met je arts of apotheker.”Luc Hutsebaut: “En soms valt de bijwerking samen met de werking van het geneesmiddel. Denk maar aan bloedverdunners. Omdat het bloed minder vlug stolt, zorgen ze vaak voor onderhuidse bloedingen en veroorzaken zo blauwe plek-ken. Een wondje zal ook langer bloeden.”

Vele bijsluiters zijn erg klein gedrukt. Zijn er alternatieven?Frie Niesten: “Natuurlijk kan je een loep gebruiken maar je kan alle bijsluiters ook raadplegen op www.bcfi.be, de website van het Belgisch Centrum voor Farma-cotherapeutische Informatie. Vul het geneesmiddel in dat je zoekt, druk op het blauwe pilletje bij de beschrijving en je vindt de bijslui-ter. Die kan je dan vergroten tot de gewenste grootte. Dat is mis-schien handig.

Als je geen internet hebt, kan je ook bij je apotheker terecht. Sommige apothekers beschikken trouwens over aparte bijsluiters, soms zelfs op maat van twaalfjarigen.”

Tekst Nele Joostens

Nieuw: Honorarium eerste afleveringSinds kort ontvangen apothekers een extra honorarium als ze nut-tige informatie geven aan een patiënt die voor het eerst een bepaald geneesmiddel gebruikt. Overlopen de apothekers de bij-sluiter, geven ze aan wanneer je er goed aan doet het middel niet te gebruiken, welke de mogelijke bijwerkingen zijn en wanneer en hoe je het geneesmiddel het best neemt, mogen ze een extra hono-rarium aanrekenen voor deze service. Als patiënt hoef je daarvoor echter niet te betalen, de ziekteverzekering neemt dit bedrag op zich. Je vindt wel de vermelding ervan op je kasticket: ‘honorarium eerste aflevering’. Vandaag is deze vergoeding voor apothekers forfaitair geregeld.

Meer info op www.cm.be, zoek op bijsluiter.

10

okra

mag

azin

e m

ei 2

011

OKRA-ZINGEVING

Samenleven uit overtuiging

Technisch en financieel hadden mensen 120 jaar geleden grote mogelijkheden. Maar die kennis veroorzaakte grote tegenstellin-gen. De vernederende toestand van de arbeiders was een aanflui-ting van wat beschaving heette, de welvaart van de ene gebeurde op de rug van de andere. De samen-leving faalde. In plaats van men-sen te verheffen, werden zij beroofd van alle ontplooiingskan-sen.

En vandaag?Vandaag zien we de vernietigende gevolgen van de crisis van een ongebreidelde economie, egoïs-tisch handelen en bodemrijkdom-men die opgebruikt worden. De kloof tussen arm en rijk groeit, de voedselcrisis en de milieucrisis treffen steeds meer mensen. Moet Rerum Novarum opnieuw geschre-ven worden? In ieder geval heeft iedereen de plicht om onrecht te herstellen en een samenleving te organiseren die iedereen tot zijn recht laat komen. Samenleven is geen koers. Wie vooraan loopt moet omkijken en zich de vraag

stellen: ‘Is iedereen mee?’ Samenleven is ook geen strijd waarin die met de meeste kracht de andere omver mag blazen. Het is ook geen markt waar de hoogste bieder de hele voorraad kan opko-pen.

De grote verdienste van Rerum Novarum is dat zij arme en rijke gelovigen opriep om hun christe-lijke geloof in te zetten en mee te werken aan een rechtvaardigere samenleving. Drie sporen uit de sociale leer van de Kerk zijn essen-tieel en actueel: waardigheid, ver-antwoordelijkheid en dialoog.

Waardigheid Een menswaardig bestaan bete-kent eten, drinken en een dak boven het hoofd. Iedereen wil een gezin kunnen vormen en wil zijn deel bijdragen aan de samenle-ving. Maar dan moeten de basisbe-hoeften voldaan zijn. Samenleven is ieder zijn deel gunnen. Een mens leeft niet van brood alleen, ook respect en waardering zijn essentieel. Een mens is ook geest, cultuur, wijsheid en kracht.

Drie bekoringen ondergraven de solidariteit. Vooreerst zijn er de steeds grotere behoeften van gul-zige mensen. Ze maken misbruik van mensen in nood als goedkope arbeidskracht, ofwel door hun grond en hun goed afhandig te maken. We minimaliseren solidari-teit tot wat de wet ons verplicht en hebben geen oor naar wie toch uit de boot valt. We stellen ook voor-waarden aan onze solidariteit door bijvoorbeeld het volgen van een opleiding noodzakelijk te maken. Zo rechtvaardigen we dat wie nood heeft aan solidariteit nog minder krijgt. Telkens opnieuw moeten wij de vraag stellen. Wie komt tekort? Welke nood is het grootst? Daarna moeten we het juiste doen en zor-gen voor de gepaste middelen.

VerantwoordelijkheidAls mens leef je niet voor jezelf. Geven aan en om anderen maakt ons gelukkig. Mensen nemen graag hun verantwoordelijkheid. Ieder van ons kan leren, samenwerken en veel verwezenlijken. Een gezinsleven uitbouwen, werken, professionele en vrijwillige dienst-

120 jaar geleden schreef paus Leo XIII Rerum Novarum. Hij rea-geerde daarmee op de hachelijke levensomstandigheden van vele arbeiders. Ook nu blijft de encycliek actueel.

11

okra

mag

azin

e m

ei 2

011

verlening, expressie in kunst en cultuur. Zo voelen wij ons iemand en dragen ons steentje bij tot de samenleving. Deelnemen aan dat teamgebeuren heet ‘subsidiariteit’. Maar die wordt bedreigd door drie populaire opinies die opgang maken. Ten eerste is er het nieuwe paternalisme van de overheid die zelf ontmoeting, cultuur, vorming en dienstverlening organiseert in de plaats van het vrije initiatief van bijvoorbeeld ouderenvereni-gingen aan te moedigen. Ten tweede is er de segregatie. De filo-sofie is: ‘Laat ze maar hun gang gaan, in hun eigen wijk, hun eigen groep.’ Mensen worden aan hun lot overgelaten in hun getto, ze kun-nen zich immers niet aanpassen. Ten slotte wordt verantwoordelijk-heid herleid tot het individu. Mensen staan en leven niet op zichzelf, los van elkaar. We leven samen en werken aan gezamenlij-ke doelen. Een verantwoordelijke partner mogen zijn, is geen bij-komstig recht. Het is een voor-waarde tot persoonlijk en geza-menlijk geluk. Het stopt vernede-rende afhankelijkheid.

Dialoog Wanneer politiek herleid wordt tot een strijd om de persoonlijke belangen of de belangen van de eigen groep, loopt het mis.

Wanneer we elkaar niet begrijpen en erkennen, verdwijnt de demo-cratie. Democratie betekent dat de grootste groep geen moreel over-wicht wil op de anderen. De andersdenkenden worden niet gekleineerd door het grote gelijk. We moeten blijven ijveren voor het overlegmodel tussen sociale part-ners die mee beleid maken. Christenen kunnen hierin een belangrijke rol spelen. De woorden van Jezus ‘bemin je vijand’ zijn bevrijdend. Voor christendemocra-ten is het debat niet voldoende, er moet dialoog zijn. ‘Jij die heel anders bent, jij bent mijn waar-heid. Jij bent mijn meerdere, ik stel mij niet superieur op.’ Christenen laten zich ook bekeren door de schande van het kruis, de verwoesting van de menselijke waardigheid. Zij bestrijden de fari-zeïsche zelfrechtvaardiging van de eigen groep, erkennen andere groepen en hun rechten.In een samenleving met verschil-lende meningen is het belangrijk om een gezamenlijk geweten te vormen. Veel regeltjes en wetten worden overbodig wanneer er een gezamenlijke waardenschaal kan worden afgesproken, wanneer de echte mankementen in het samen-leven ter sprake komen. Samen bepalen we wat moet gebeuren. Die afspraken zullen we naleven.

Een groep uitsluiten van dit gesprek leidt tot een miskend gevoel bij die groep. Transparantie, inspraak en consensus maken een samenleving.

Samenleven lukt wanneer we iedereen de grondvoorwaarden gunnen waardoor een mens waar-devol kan leven. Het slaagt wan-neer mensen hun bijdrage leveren en wanneer politiek democratie wordt en stem geeft aan de kleine groep. Dat proces heet bescha-ving. Sinds Rerum Novarum wer-ken christenen mee aan de beschaving opdat niemand nog een ellendig en vergeten bestaan moet leiden.

Tekst Jef Sanen

Samenleven is geen koers.

12

okra

mag

azin

e m

ei 2

011

INFO

Wonen met zorg beloond

Ben je belastingplichtig en telt je gezin op 1 januari van het aanslag-jaar één of meerdere personen met een handicap, kan je genieten van een bijkomende belastingvrij-stelling. Het gezinslid met een handicap kan je zelf zijn, een kind of een andere persoon ten laste.

Hoeveel?Voor een volwassene met een handicap wordt 1 370 euro per persoon vrijgesteld, elk kind dat

een handicap heeft, telt voor twee kinderen ten laste. Voor elke inwo-nende ouder, broer of zus van ten minste 65 jaar geldt een vrijstel-ling van 2 730 euro. Deze broer, zus of ouder is ten laste als hij minder bestaansmiddelen heeft dan 2 830 euro per jaar na vrijstel-ling van pensioenen en renten van 22 770 euro. Dit betekent dat een ouder, broer of zus die ouder is dan 65 jaar persoon ten laste kan zijn ook al heeft hij een inkomen

uit rente of pensioen tot 25 600 euro per jaar.

Wie?Om recht te hebben op deze belastingvrijstelling, moet de handicap erkend zijn. Belangrijk is dat de handicap het gevolg is van feiten die gebeurd zijn voor de 65ste verjaardag van deze per-soon. Om de erkenning te ver-krijgen zijn er drie mogelijkhe-den.■ Het kan gaan om een lichame-

lijke of psychische toestand die het vermogen om een inkomen te verwerven verminderd heeft tot een derde van wat een gezond persoon kan verdienen.

■ Ofwel veroorzaakte de gezond-heidstoestand een verminde-ring van zelfredzaamheid van minstens negen punten.

Woont je zorgbehoevende ouder of je broer met een han-dicap bij jou in huis, zijn er enkele regelingen voorzien speciaal voor jou. Zo geniet je een belangrijk extra fiscaal voordeel.

Voor info en hulp kan je steeds terecht bij de dienst maatschappelijk werk van je ziekenfonds.

Bent U ook de smaak van uw calcium supplement beu ?

Eindelijk

in 1 slik-tablet !

60 tabletten = 11,90€

Vraag CNK 2687-630aan uw apotheker

Voor sterke botten !Vanaf de menopauze is een voldoende toevoer aan calcium en vitamine D onmisbaar. Om sterke botten te behouden en ook, wat minder bekend is, om het risico op vallen te beperken. VISTA-Cal D helpt u calcium en vitamine D, op een eenvoudige wijze, op peil te houden: 1 maal per dag, 1 slik-tablet (500 mg calcium + 7,5 mcg vit. D) of eventueel 2 sliktabletten na 60 jaar.

Calcium + Vitamine D

Nieuw !

meer info:

056 35 85 85

Gratis en vrijblijvende offerte—

Korte leveringstermijn (vanaf 1 week)—

Dienst na verkoop (24u/24)—

Gratis subsidieadvies—

Conform wetgeving—

Diverse afwerkingen —

Batterijvoeding

NV Coopman Liften | Heirweg 123 | B-8520 Kuurne

T 056 35 85 85 | F 056 35 58 65 | comfortlift@coopman.be | www.coopman.be

NV Coopman Liften

Heirweg 123 | B-8520 Kuurne

T 056 35 85 85 | F 056 35 58 65comfortlift@coopman.be | www.coopman.be

SA Coopman Liften

Heirweg 123 | B-8520 Kuurne

T 056 35 85 85 | F 056 35 58 65comfortlift@coopman.be | www.coopman.be

SA Coopman Liften

Heirweg 123 | B-8520 Kuurne

T 056 35 85 85 | F 056 35 58 65comfortlift@coopman.be | www.coopman.be

SA Coopman Liften

Heirweg 123 | B-8520 Kuurne

T 056 35 85 85 | F 056 35 58 65comfortlift@coopman.be | www.coopman.be

NV Coopman Liften

Heirweg 123 | B-8520 Kuurne

T 056 35 85 85 | F 056 35 58 65comfortlift@coopman.be | www.coopman.be

SA Coopman Liften | Heirweg 123 | B-8520 Kuurne

T 056 35 85 85 | F 056 35 58 65 | comfortlift@coopman.be | www.coopman.be

NAAM

stuur ons deze bon voor meer inlichtingen

STRAAT - NR.

POSTNR. - GEMEENTE TEL.

V04.1209

Onze traplift ... ... Uw comfort

V04_0109.indd 1 28-12-2009 17:29:44

■ Ook een erkende blijvende arbeidsongeschiktheid van ten minste 66 procent volstaat.

Steeds zal een officiële instantie de handicap moeten vaststellen en een attest bezorgen.

Hoe? Op je belastingbrief is een plaats voorzien waar je kan invullen dat je een persoon met een handicap ten laste hebt. Ook als je zelf een handi-cap hebt, kan je dat invullen op je belastingbrief. Als bewijs voeg je een attest dat de handicap bewijst bij je belastingbrief. Beschik je nog niet over een attest, kan je een aan-vraagformulier bekomen bij de con-troleur van de belastingen. Daarmee kan je een onderzoek aanvragen bij de medische dienst van de Federale Overheidsdienst Sociale Zekerheid.

14

okra

mag

azin

e m

ei 2

011

DE KEUZE VAN LIESBET WALCKIERS

Unie. Dat de godsdienst er zo sterk staat, schrikt heel wat lid-staten af. Anderen vinden dat net een troef. Het is niet zo, zeggen de voorstanders, dat we met Turkije de islam ook binnenhalen. Sinds de komst van migranten naar onze contreien maakt die godsdienst al geruime tijd deel uit van onze cul-tuur. Al willen wij dat niet altijd graag horen. Het bewijs dat een gematigde islam mogelijk is, zou bij de nu al talrijke moslim-gemeenschappen in diverse lan-den van de Unie als tegengewicht kunnen dienen voor de fundamen-talistische stromingen die daar bestaan. Overigens zullen we wil-lens nillens meer rekening moeten gaan houden met Turkije. Enerzijds omdat er al een grote Turkse gemeenschap in Europa woont maar ook omdat de helft van hun export naar de Unie gaat.

BemiddelaarDe Turken zelf zijn daarover ver-deeld. Vooral het getreuzel van de Europeanen is velen onder hen in het verkeerde keelgat geschoten. De afgelopen jaren zocht Turkije dan ook steeds meer toenadering tot het Midden-Oosten. Het land aan beide oevers van de Bosporus wil graag de link – zo niet de bemiddelaar - zijn tussen twee werelden. Traditioneel was het, als lid van de NAVO, de Noord-Atlantische Alliantie, een belang-rijke bondgenoot van de Verenigde Staten. Maar vooral sinds de oor-log in Irak is de bevolking pressie gaan uitoefenen op de leiders om afstand te nemen van de

Het Turkse modelDe golf van opstandige bewegingen in het Midden-Oosten heeft tegen-strijdige gevoelens losgemaakt in de westerse wereld. Sympathie voor onderdrukte volkeren die opkomen voor hun rechten maar ook vrees dat dit zou uitdraaien op een ruim uitdijende overwinning van het moslim-fundamentalisme.

Geen enkele van de revoltes die we dit jaar hebben meegemaakt, had een religieus karakter. Dat is intussen overtuigend aangetoond. Er wordt in zeer uiteenlopende bevolkingslagen geprotesteerd tegen armoede, discriminatie, onderdrukking en foltering, en voor vrije meningsuiting. Dit is geen islamitische revolutie. Maar natuurlijk is de hele regio nog volop in beweging. Het zal dus nog moeten blijken hoe, bijvoorbeeld bij vrije verkiezingen, de politiek-religieuze organisaties in sommige landen niet de bovenhand halen. Anderzijds kan het ook niet de bedoeling zijn hen uit te sluiten want dan keren we terug naar de dictatoriale praktijken waartegen nu net verzet is.

LekenstaatDaarom wordt als mogelijke ideale oplossing vaak verwezen naar wat gemakshalve wel eens ‘het Turkse model’ wordt genoemd. In Turkije regeert een conservatieve islam-partij. Toen die aan de macht kwam, gingen er verschrikte stem-men op in Europa en Washington. De vrees voor een radicaal religi-eus regime zat er diep in. Tot bleek hoe de politiek van premier Erdogan voorzichtig de moskee in het midden blijft houden en geen ruimte laat voor fundamentalisti-sche uitwassen. Daar is een reden

voor. Sinds het bewind van de nationale held Mustafa Kemal Atatürk, tussen de twee wereld-oorlogen, is het land bij wet een lekenstaat met een sterke schei-ding tussen Kerk en staat. Tot vandaag beschouwt het leger zich als de hoeder van die scheiding. Maar dat leger is op zijn beurt geen probleemloos gegeven. Het heeft zich vaak ontpopt tot een autoritaire, repressieve politieke speler. Zo hebben de militairen in het verleden herhaaldelijk de macht naar zich toegetrokken toen de evolutie hen niet aanstond. Dat heeft geleid tot enkele van de meest bloedige, dictatoriale episo-des uit de geschiedenis van de republiek. En nog altijd maken ze zich geregeld schuldig aan ernsti-ge schendingen van de mensen-rechten. Toch lijkt voor velen dat - hoewel vaak gespannen - even-wicht tussen leger en religie een mooi scenario voor andere landen in het Midden-Oosten. Er wordt gedacht aan Tunesië maar vooral aan Egypte, dat ook na Moebarak nog wordt geregeerd door militai-ren.

MoslimgemeenschappenDat dubbele gezicht van Turkije verklaart ook waarom er binnen Europa getouwtrek bestaat over een mogelijke toetreding van het dichtbevolkte land tot de Europese

15

okra

mag

azin

e m

ei 2

011

Amerikaanse politiek in de regio. En meteen ook van Israël, als satelliet zeg maar van Washington. De relatie kwam het duidelijkst onder druk toen Turkije weigerde zijn luchtmachtbases ter beschik-king te stellen van de Amerikaanse gevechtsvliegtuigen onderweg naar het strijdtoneel in Irak. Intussen ziet Washington met lede ogen aan hoe Ankara toenadering heeft gezocht tot Iran, dé boeman voor de Verenigde Staten. Toch is het net op dat hachelijke terrein dat Turkije zich wil profileren als bemiddelaar tussen de twee kam-pen. Een eerste poging heeft niet veel resultaat opgeleverd maar de mogelijkheid blijft open. Zowel het Westen als het Midden-Oosten

Turkije wil graag de link - of bemiddelaar - zijn tussen Europa en het Midden Oosten.

zien dat het land op termijn een rol zou kunnen spelen bij de zo nodige stabilisering van de woeli-ge regio.

MensenrechtenWaarmee niet gezegd is dat op binnenlands vlak alles koek en ei is. Inzake mensenrechten maakt het Turkse leger nog altijd zijn slechte reputatie waar. Onlangs is gebleken dat persvrijheid niet

echt tot de woordenschat van de militairen behoort. Een beetje ernstig journalist heeft er door-gaans al kennis gemaakt met de gevangenis, zo niet met foltering. En het zwaarste binnenlands pro-bleem blijft onopgelost: de onder-drukking van het Koerdische deel van de bevolking. Koerden die al jaren vruchteloos vechten voor hun rechten en het slachtoffer zijn van de militaire repressie.

Dat is de moeilijkste hindernis voor de verdedigers van de Turkse toetreding tot de Europese Unie: hetzelfde leger dat gezien wordt als een dam tegen mogelijk mos-limfundamentalisme, voldoet nog altijd niet aan de Europese ver-wachtingen voor de eerbiediging van de mensenrechten. Hun ant-woord daarop is dat precies het lidmaatschap van de Unie het makkelijker zal maken om de Turkse militairen met ferme hand de weg naar de democratie te wij-

zen. En parallel daarmee het pad zal effenen voor een

Europese islam, ver van extre-mistische uitwassen.

Tekst Liesbet Walckiers

16

okra

mag

azin

e m

ei 2

011

OKRA-MOBIEL

Je verplaatsen in dunner bevolkte

gebieden, loopt niet steeds van

een leien dakje. Zeker niet als je

aangewezen bent op je benen, je

fiets of het openbaar vervoer.

Maar dankzij de belbus van De Lijn

is er toch een en ander mogelijk.

Ten minste als je jouw verplaat-

sing even vooraf kan plannen. De

belbus helpt een handje.

Momenteel zijn er in Vlaanderen

meer dan 120 belbusgebieden.

Hoe werkt de belbus?De belbus kan en mag stoppen

aan alle belbushaltes met een hal-

tebord van De Lijn in het afgeba-

kende belbusgebied. Deze

bus rijdt niet volgens een vaste

route of dienstregeling en stopt

alleen aan haltes die werden aan-

gevraagd. Je moet dus vooraf

reserveren. Hoewel de belbus

geen taxi is die van deur tot deur

rijdt, kan je kriskras reizen door-

heen het hele belbusgebied.

Op basis van de aanvragen voor

een bepaalde rit wordt de effi-

ciëntste reisweg uitgestippeld.

Ook rolstoelgebruikers kunnen

mee met de belbus. Alle bussen

zijn immers uitgerust met een lift.

De tarieven en vervoerbewijzen

van De Lijn gelden ook op de bel-

bus. De belbus is dus even voor-

delig als een gewone lijnbus of

zelfs gratis (zie blz. 17).

Het platteland en het openbaar vervoer: niet steeds de handigste combinatie. Maar de belbus en de groene halte-wandelingen kunnen wondertjes verrichten.

Met de bus op de boerenbuiten

Hoewel de belbus geen taxi is die van deur tot deur rijdt, kan je kriskras reizen

doorheen het hele belbusgebied.

17

okra

mag

azin

e m

ei 2

011

Hoe kan je reserveren?Om een rit met de belbus te reser-

veren, moet je de belbuscentrale

minstens 2 uur (in Limburg 1 uur)

vooraf contacteren. Je kan je rit

tot twee weken vooraf telefonisch

aanvragen. In Vlaams-Brabant is

dit echter slechts een week voor

het vertrek maar in Limburg zelfs

tot een maand voor vertrek. Bij je

reservatie moet je volgende gege-

vens vermelden: je naam, gege-

vens of klantnummer, de dag en

het tijdstip van vertrek en terug-

keer, de naam van vertrek- en

aankomstgemeente en de haltes

en eventueel of je een treinaan-

sluiting moet halen.

Belbus: telefoonnummers per provincie■ Antwerpen: 03 218 14 94■ Limburg: 011 85 03 00■ Oost-Vlaanderen: 09 211 91 91■ Vlaams-Brabant: 016 31 37 00■ West-Vlaanderen: 059 56 52 56

Groene haltewandelingenMet behulp van de bussen van De

Lijn kan je ook te voet de natuur

in. Verspreid over Vlaanderen zijn

er 24 groene haltewandelingen

uitgestippeld. Deze routes ver-

trekken steeds vanaf een halte

van De Lijn en zijn tussen 7 en

15 km lang. Je kan ze terugvinden

in mooie brochures waarin je niet

alleen de routebeschrijving vindt

maar ook achtergrondinformatie

over de streek, leuke cafés en res-

taurants in de omgeving en nutti-

ge telefoonnummers. De basis-

informatie is ook aan de groene

haltes zelf aangebracht. Als je de

wandeling volgt zoals ze beschre-

ven staat, kom je aan een andere

halte van De Lijn uit. Je maakt dus

geen luswandeling. Zo kan je met

het openbaar vervoer van en naar

een wandeling reizen.

Op padWij trokken naar Middelkerke voor

een Groene Haltewandeling. Stap

je af aan tramhalte Middelkerke

Krokodiel, kan je 12 à 13 km langs

de IJzermonding wandelen tot de

halte Nieuwpoort-Bad. Je wandelt

door het gelijknamige natuur-

reservaat waar de flora en fauna

uniek zijn. Enkel in het Zwin vind

je een gelijkaardige rijkdom. De

getijdenwerking zorgde voor een

slikken- en schorrengebied, ideaal

voor wieren, schelpen en kreeft-

achtigen. En natuurlijk trekken

deze kleine dieren heel wat vogels

aan. Je vindt er scholeksters,

bonte strandlopers en wulpen. Af

en toe kan je zelfs een zeehond

spotten. Een ideaal plekje om

eens helemaal uit te waaien.

Tekst Pat RooseleersFoto Stefaan Van Hul

Info Je kan de groene haltewandelin-

gen terugvinden via

www.groenehalte.be. Daar kan je

ook de brochures bestellen. Die

vind je ook in de Lijnwinkels.

Met behulp van de bussen van De Lijn kan je ook te voet de natuur in.

Gratis met de bus?Vanaf je 65ste verjaardag kan je gratis reizen met alle bussen en trams

van de Lijn en de TEC op vertoon van je Omnipas 65+. Als je in

Vlaanderen woont, krijg je die ten laatste een week vóór je 65ste verjaar-

dag toegestuurd.

Ben je tussen 60 en 65 jaar, krijg je korting op de Omnipas. Die is het

hele jaar door geldig op alle vervoer van De Lijn. Je betaalt dan 190 euro

in de plaats van 219 euro. Je kan de Omnipas ook aanschaffen voor een

maand (24,50 euro) of drie maanden (69 euro).

Om te reizen op het MIVB-net in Brussel heb je een MOBIB-kaart nodig.

Je kan die laten aanmaken in elk BOOTIK-verkooppunt van de MIVB of via

BOOTIK online.

■ PostzegelsIk verzamel postzegels uit België en andere landen, zowel gestempelde als ongestempelde, oude en nieuwe, eender welk thema.Riquette Decroix, Westhille 14, 8210 Zedelgem, 050 20 02 79

■ JaarkalenderIk zoek oude jaarkalenders met afbeeldingen van schilders en hun werken.Tina Lenaerts, Geelsebaan 40, 2470 Retie, gustaaf.van.gompel@telenet.be

■ Luciferdoosjes en -etiket-tenIk verzamel alles over lucifers zoals etiketten, doosjes en gegevens over de vroegere fabrieken. Jacques Dewulf, ’s Gravenstraat 62, 9810 Nazareth, 09 385 57 89, jacques.dewulf@telenet.be

■ BidprentjesIk verzamel bidprentjes en prent-briefkaarten van Steenhuffel en Groot-Londerzeel maar andere gemeenten zijn ook welkom.Agnes De Block, Sint-Genovevastraat 8, 1840 Steenhuffel, 0472 70 99 04

■ LelieHeeft er iemand het recept om lelie-blaadjes op alcohol te leggen? Dit is goed om op wonden te leggen.Gilbert Schepens, Korenbloemlaan 26, 9700 Oudenaarde, 055 31 02 80

■ PianoIk heb een piano waar aan de bin-nenkant staat: grand prix, J.J. ART PARIS, jaartal, schildje J-I.H, 1871. Kan iemand me hierover meer ver-tellen?Robert De Clerck, Kleine Bogaardestraat 18, 9990 Maldegem, 050 71 48 31, declerck.robert@belgacom.net

■ LiederenIk heb prachtige kerk-, kerst- en Lieve-Vrouwliederen ter beschik-king. Wie heeft interesse?P. Selis, Rumst, 03 844 88 20

■ Te Lourdes op de bergenIk zoek de tekst, begeleiding en muziek van Te Lourdes op de ber-gen.Freddy Roosen, Tulpenlaan 12, 3510 Kermt, freddyroosen@base.be

Je zoekt wat of hebt iets aan te bieden? Commerciële aanbie-dingen nemen we niet op. Je zoekertje komt ook op www.okra.be. Stuur je vraag naar OKRA-magazine, Vraag en aanbod, PB 40, 1031 Brussel of naar chris.vanriet@okra.be. Vermeld het liefst je telefoonnummer. Dank in naam van de lezers aan wie je reageert.

Heel veel lezers sturen ons zoekertjes voor deze rubriek. Je vraag wordt zo snel moge-lijk gepubliceerd maar je houdt er het best rekening mee dat je zoekertje pas een jaar nadat je het verstuurde verschijnt op deze bladzijden. Uiteraard plaatsen we het onmiddellijk op www.okra.be.

■ Postzegels (2)Ik verzamel alle soorten postzegels maar liefst uit Midden- en Zuid-Amerika.Paul Janssens, Riddersstraat 60 b301, 3000 Leuven

■ RozaliekeIk zoek Roza Van Houdt. ‘Rozalieke’ is ongeveer zestig en woonde op de hoek van de Frissehoeken en Dungendijk en nadien op de Steenweg naar Mol. Later zou ze verhuisd zijn naar Paal waar haar ouders een café uitbaatten. Haar broer, Jef, zou verongelukt zijn. Carlo Verstappen, Hulststraat 17, 2480 Dessel, carlo.verstappen@telenet.be

■ ScharensliepWie bezorgt mij de tekst van het liedje dat als volgt begint : ‘hij stampte al op die plank en ’t spel dat schoot in gang’?J. Roelen, Koekhoven 37, 2310 Rijkevorsel

■ Harelbeke en KortrijkIk bied telefoonkaarten, biscuitbeel-den en bidprentjes aan van de omgeving Harelbeke en Kortrijk, evenals koekjestrommels en leg-puzzels van Croky.Lynda Mylle, Onze-Lieve-Vrouwstraat 25, 8870 Izegem, 051 69 43 12

■ Papier d’armenie tripleIk zoek een staaltje parfum dat je in brand steekt, uitblaast en toch een hele tijd blijft ruiken. Het heet papier d’armenie triple en is getekend met Au Lonsoi, le plus ancien désodori-sant naturel de l’air ambiant. Maria Robrecht, Leiakker 3, 9880 Aalter, 09 375 37 15

■ WoordenboekenOp aanvraag bezorg ik zeven oude woordenboeken. Ook twee postze-gelalbums verkrijgbaar.Roger Carryn, Kleidaallaan 36, 2620 Hemiksem, 03 887 44 96

■ Zilver van de armenIk zoek oude glazen heiligenbeeldjes, zilverkleurig. Ook glazen kandelaars werden vroeger met de mond gebla-zen. Men noemt deze techniek ‘argen-terie des pauvres’ of ook wel ‘zilver der armen’ of nog ‘boerenzilver’.Julien Van Coppernolle, De Akker 28, 9850 Nevele, 09 371 43 21

18

VRAAG EN AANBOD

Duvel en

Red-Bull

okra

mag

azin

e m

ei 2

011

19

okra

mag

azin

e m

ei 2

011

■ LegervriendenIk zoek contact met oude leger-vrienden, in 1948-49 gekazerneerd in K.M.S. Hobemastraat Brussel. Roger Allaerts, Aimé Levaux, Marc Pernet, Marc Clement, Jean De Mol, Alfr. Coussens, Roger Mackelberge.Frans Grysouille, Alb. Rodenbachstraat 6, 9340 Lede, 053 80 06 83 of fransgrysouille@hotmail.com

■ LiederenkransIk zoek Liederenkrans van rond de jaren 1950-1960. Ook welkom zijn een oude catechismus en kerkmis-saal.Jos Bevers, Bavelstraat 53, 2310 Rijkevorsel, 03 314 38 94

■ Avondlectuur DuitsIk zoek voor moeder Duitse romans als avondlectuur. Wie helpt met deze dunne boekjes?Heidi Bahnmüller-Faul, Vosakkerslaan 14, 9200 Grembergen, 052 21 79 93

■ Antieke merklappenIn het februarinummer 2010 van OKRA-magazine verscheen mijn oproep rond oude merklappen. Dames uit Aalst en Diksmuide rea-geerden maar hun gegevens gingen verloren.Agnes Coddens, Weibroekdreef 115, 9880 Aalter, 09 374 41 80

■ SchilderIk beschik over een schilderij dat een tafereel met vissen en bloemen voorstelt. Het is van de hand van Th. Verkoyen uit 1911. Wie heeft info over deze (Antwerpse?) schil-der?Betty Nollet, Edegem, 03 449 34 56

■ Bierviltjes en restaurantkaartjesWie helpt collectie uit te breiden? Ook ruil mogelijk.Lena Bockstal, Doorslaarstraat 117, 9160 Lokeren-Eksaarde, 09 355 62 76

■ Oude tijdschriftenIk zoek oude tijdschriften rond het vroegere volks- en boerenleven. Titels als Wereldrevue, Vlaams Leven, Overall Sportwereld, Hamer, Volk van den Arbeid en De Boerin zijn welkom. Veel ruilmateriaal.Walter Van Sinay, Moreelstraat 79, 9470 Denderleeuw, 053 66 88 71

■ KaarsrestjesBezorg me al je kaarsrestjes om een nieuwe grote kaars van te maken.Maria De Croock, mariadecroock@gmail.com

■ Postzegels (3)Wie helpt mijn verzameling Belgische en buitenlandse postze-gels uit te breiden? Ruil mogelijk.Godelieve Vandenberghe, Pollaertstraat 27, 8600 Woumen-Diksmuide

■ Chromo’s LiebigZeventig reeksen oude Liebig-chromo’s zijn gratis af te halen.Jos De Bleser, Generaal Mahieustraat 14, 2170 Merksem-Antwerpen, 03 646 59 33, jos.debleser@skynet.be

■ MissaalIk verloor mijn missaal in 1963 in Vorselaar. Hij had een grote emotio-nele waarde en heeft een naamte-kening.Liliane Brees, Schondstraat 20, 9170 Sint-Pauwels, 03 777 93 30, 0472 46 53 23, liliane.brees@telenet.be

Smyrna-tapijt■ Wie heeft interesse voor een stra-mien met bijhorende wol voor een smyrna-tapijt?Maria Avonts, 03 887 50 68, maria.avonts1@telenet.be

■ DuvelIk zoek documentatie, onderleg-gers, toogmatjes, bierkaartjes, oude glazen van brouwerij Moortgat en Duvel. Ook petje van Red-Bull gezocht.Harry Dhondt, Parklaan 133, 2650 Edegem

■ Videocassettes naar dvdWie helpt om super-8 cassettes over te zetten naar dvd?Annie Custers, August de Boeckstraat 5, 1860 Meise, 0496 05 52 09, 02 269 84 25

■ KerstmisWie heeft een foto van de kerststal met levende figuren uit de nachtmis van Kerstmis 1968 in de Heilig Kruiskerk in Mortsel? Dat vraagt het kerstkindje van toen.J. Rotty, Patronaatstraat 7 B 2, 2650 Edegem, 03 449 03 32

■ Vogels ruilenWie ruilt vogels Xaten Binzenhouwer?Marcel Vervaeke, Knokstraat 35, 8570 Anzegem Vichte, 056 77 80 26

■ ZonnelandJaargangen 1955-1959 weekblad Zonneland (Averbode) zijn gratis af te halen. Ik verzamel speelkaarten en champagnecapsules.Annie Verhoeve, Minister de Taeyelaan 1, 8500 Kortrijk, 056 20 00 05, annie.verhoeve@scarlet.be

■ BegoniaIk zoek Begonia haageana, ook ‘var-kensoor’ genoemd.Gustaaf Wouters, Hindelaan 4, 2970 ’s-Gravenwezel, 03 658 85 73

■ Postzegels (4)Ik zoek gestempelde postzegels uit Europa. Ook welkom zijn postzegels uit alle werelddelen met thema’s als voetbal, wielrennen, Olympische Spelen en klederdrachten.Noël Pannekoecke, Krombekestraat 43, 8691 Stavele, noelpannekoecke@hotmail.com

■ SpeelkaartenAlle speelkaarten met reclame over Belgisch bier zijn welkom.Eric Boerjan, Heiwijkstraat 36, 9820 Merelbeke, 0495 61 40 22, boerjan_eric@hotmail.com

■ Boek AbbevilleIk zoek het boek Het drama van Abbeville, een waar gebeurd verhaal uit WO II.Lucien Benoit, Deerlijkseweg 105, 8790 Waregem, 056 60 74 13

■ Grenadiers SoestWie was soldaat in Soest bij de Grenadiers? Welke klasse maakt niet uit.andre.brokken@skynet.be of ailly.messiaen@telenet.be

■ PaternostersWie wil mijn verzameling helpen uit-breiden? Ook andere religieuze voor-werpen als missaals, kerkboekjes, gebedenboekjes, catechismussen en alle materiaal over Kindje Jezus van Praag welkom. Net zoals oude com-munieprentjes en heiligenprentjes.Francis Verhaeghe, Bosstraat 14, 8790 Waregem, 056 60 09 12, 0495 62 46 22, francisverhaeghe@telenet.be

20

okra

mag

azin

e m

ei 2

011

OVER WAT TELT

Huizen en tuinen verklappen de leefwijze van hun bewo-ners. Nog voor ik aan de grote tafel zit, merk ik dat er in het huis van Jan Renders veel volk over de vloer komt. Dit huis met veel daglicht lijkt een fijne plek om met vrienden samen te zijn. Jan Renders, 62 jaar en onlangs afgezwaaid als voorzitter van ACW, de koepel van de christelijke werk-nemersorganisaties.

Jan Renders: “Ik ben grootge-bracht in een gezin van de chris-telijke arbeidersbeweging. Een geborgen gezin. Ik ben de oudste van zes, heb twee broers en drie zussen. Moeder was onderwijze-res, ze stond een tijdje voor de klas nadat ze trouwde. Maar toen er kinderen kwamen, lukte dat niet meer. Tot haar vreugde deed ze af en toe nog een interim als de pastoor van de vrije school dat kwam vragen.Ons ouderlijk huis stond in Averbode. We hadden een goede relatie met de abdij. Mijn grootva-der van vaders kant was koster-kleermaker. Een heel knappe kleermaker trouwens die de mooie witte pijen voor de paters maakte. Een van die norbertijnen schreef ooit een tof artikeltje over hem. De abdij verschafte aan veel men-sen werk. Meerdere nonkels en tantes werkten in de drukkerij, het washuis en de tuin van de abdij.Vader was lid van de KAJ en een tijdlang te werk gesteld bij de spoorwegen. Cardijn zelf kwam hem in die periode opzoeken en zei: “Gij moet vrijgestelde worden voor de vakbond!” Zo werd vader gewestelijk vrijgestelde voor Diest en nadien voor de mijnwerkers-centrale. Ik was net twaalf toen we verhuisden naar Heusden-Zolder, de nieuwe werkplek van vader. Zo belandde ik tijdens mijn humaniora in het pensionaat van

de franciscanen in Heusden. Wij woonden op nog geen halve kilo-meter van het college maar er was enkel internaat. De school barstte soms uit haar voegen en dan vroegen de paters of we naar huis konden gaan slapen ’s avonds na de studie. ’s Morgens voor de mis waren we weer op het appel.Mijn vader was veel uithuizig maar als hij thuis was, was hij zeer attent. Ik wil hem niet afschilde-ren als het toonbeeld van een goede man, hij stak niet veel uit in het huishouden. Wij zongen veel thuis, we gingen elke zondagna-middag naar onze grootouders. Er kwamen veel mensen over de vloer om samen plezier te maken.

Van vroegere jaren, ik was zeven, herinner ik me een traumatisch gebeuren dat met de job van vader te maken had. Hij betaalde de werklozensteun uit op zaterdag-morgen in de cafés. Vrijdag-avond ging hij het geld ophalen in de bank - in 1956 was 150 000 frank veel geld - en kwam daarmee thuis. In die tijd kwamen er veel werklozen langs en mensen die niet in orde waren met de kinder-

bijslag. Die zaten gewoon bij ons in de keuken. Iemand moet lont geroken hebben en op een ogen-blik dat vader weg was, werd moeder door twee mannen met een machinegeweer en een revol-ver overmeesterd. Mijn grootou-ders die in huis woonden hebben dat gezien, ook het gevecht nadien en het afpakken van het geld. Een drama. Voor mijn vader kwam daarbij de pijnlijke ervaring dat in de cafés beweerd werd ‘dat die van het syndicaat zeker zelf achter die overval zat’.Vader stierf aan kanker in 1988. Hij was 66. Moeder was net tach-tig toen we van haar afscheid moesten nemen in 2001. We komen met de broers en zussen nog regelmatig samen. Eens per jaar een lang weekend met broers en zussen alleen en een ander moment op een zondagnamiddag met alle neefjes, nichtjes, kinde-ren en kleinkinderen. Het valt mij op dat we altijd met tederheid terugkijken op die tijd samen. Een terugblik hoe onze ouders tegen-slagen of moeilijke situaties heb-ben doorstaan. Want al hebben we een mooie jeugd gehad, zorgen waren er ook. Maar vader en moe-der stonden altijd open voor ons.”

Een lief in Leuven“Wat zou ik studeren? Ik aarzelde tussen pedagogie en sociologie. Maatschappelijke inzet zat er bij ons thuis ingeheid en ik wou daar iets mee doen. Anderzijds, op het

21

okra

mag

azin

e m

ei 2

011

‘Als naastenliefde verdwijnt, sterft onze christelijke cultuur’

Als wij zeggen dat we het goed hebben, volgt daar een moreel appel

op om ervoor te zorgen dat andere mensen het ook beter hebben.

>

college speelde ik veel toneel en de dictieleraar vond dat ik iets in die richting moest kiezen. Ik was ook een verwoed lezer en had wel zin om Germaanse te volgen of naar het conservatorium te gaan. Maar het werd sociologie.Ik zat in Leuven in de leuke jaren tussen 1968 en 1972. Ook al wil men deze periode wat ridiculise-ren, het waren toch ook jaren van idealisme en grote verwachtingen. Men doet nu alsof het allemaal flower power was. Dat was er hier en daar bij maar er was ook veel inzet.Op een bepaald moment dacht ik eraan om franciscaan te worden. Ik had wel gekozen voor sociologie maar mijn eerste twee jaren heb ik bij de franciscanen in Vaalbeek gewoond en alle gebedsdiensten meegemaakt. Ik fietste vandaar voor de cursussen naar Leuven. Franciscus spreekt mij nog steeds aan. Ik ben twee keer te voet van

Rome naar Assisi geweest en één keer vanuit Firenze. Ik heb veel over hem gelezen. Hij is een actu-ele heilige die zoekt naar radicali-teit. Mijn ideaal - en dat zeg ik nu met een glimlach - was om in Latijns-Amerika in een bevrijdingsbewe-ging te werken. Ik droomde ervan een radicaal leven te leiden. Maar je stuurt dat bij. Want ja, in Leuven heb ik mijn vrouw ont-moet. Wij zaten in hetzelfde jaar. In de vakantie nadat ik afgestu-deerd was, zijn we getrouwd en in Leuven blijven wonen.Als oudste van zes moest ik geen legerdienst doen en was ik beschikbaar voor werk. Ik kon bij de sociologieprof Ward Leemans beginnen maar had ook gesollici-teerd bij de studiedienst van het ACV en mocht daar starten. Professor Leemans raadde me aan voor die job te kiezen omwille van de maatschappelijke relevantie

van dat werk en ook omdat zijn project slechts over drie jaar liep en hij mij geen verder werk kon garanderen. Ik vond het jammer want ik was liever nog wat blijven hangen in Leuven.”

Het ACW-verhaal“Ik had een mooie tijd op de stu-diedienst bij Ignace Lindemans, een open denker die niet alleen met syndicale dingen bezig was maar ook met de vredesthematiek en rechtvaardige wereldstructu-ren. Ik heb daar tien jaar gewerkt en werd dan secretaris van het ACW in Leuven. Dan ging ik naar de nationale zetel en ten slotte werd ik voorzitter van het ACW.Ik heb heel mijn loopbaan binnen de christelijke arbeidersbeweging gewerkt en ben daar altijd geluk-kig geweest. Nooit waren er wezenlijke conflicten tussen mijn werk en mijn opvattingen en idea-len. Het is een enorm voordeel te

22

okra

mag

azin

e m

ei 2

011

Jan Renders: “Ik denk dat ik een gelovig mens ben maar de twijfel

is een wezenlijk onderdeel van het geloof.”

23

okra

mag

azin

e m

ei 2

011

kunnen werken in een groep waar er warmte heerst omdat je voelt dat je met een zelfde maatschap-pijvisie bezig bent. De kern van ons betoog is en blijft: meer soci-ale rechtvaardigheid. Kritisch kij-ken naar de structuren omdat je moet weten waarvoor je die struc-turen inzet.Ik maak me kwaad en maak me zorgen over onrechtvaardigheid, over de uitsluitingsmechanismen in de samenleving, over de ver-schrikkelijke ongelijkheid in inko-mens en vermogens, over de into-lerantie van mensen die de macht hebben. Ik heb in mijn loopbaan vooral geprobeerd vrijwilligers en beroepsmensen te bemoedigen om geboeid te blijven voor dat project voor een betere samenle-ving. Dat ze het niet als iets puur ambtelijks zouden bekijken maar dat het een ideaal is waarvoor je je inzet.We komen uit een zeer verzuilde samenleving. Dat is nu gelukkig afgezwakt. Ik heb steeds over de grenzen van onze beweging goede zaken ontdekt in andere bewegin-gen, open contacten gehad met andere arbeidersbewegingen. Dat is niet vanzelfsprekend. Ik ben grootgebracht in een visie: hier de socialisten, daar de katholieken. Dat heb ik altijd proberen te over-stijgen. Het is goed vanuit je iden-titeit je verhaal te brengen maar dat belet niet dat we veel bondge-noten hebben uit het middenveld. Groene bewegingen, groepen die vechten tegen de armoede, zich inzetten voor gezinnen en nog veel meer. Vanuit onze grote beweging mogen we niet met oog-kleppen rondlopen. Ik heb gepro-beerd daar een steentje toe bij te dragen maar wil dat meteen ook relativeren. Een voorzitter moet niet dirigeren, wel inspiratie geven, de mensen laten aanvoelen dat je in dit ideaal gelooft.”

Gelovige twijfelaar“Ik denk dat ik een gelovig mens ben maar de twijfel is een wezen-

lijk onderdeel van het geloof. Waar ik mij niet mee kan identificeren is het nihilisme. Dat weert alle betrokkenheid en geeft een puur pessimistische kijk op het leven. Ook het fundamentalisme houd ik veraf omdat het van een radicaal misprijzen voor de andersdenken-de getuigt.In het geloof vind ik de nederig-heid essentieel. Zij erkent dat je als gewone mens niet alles in han-den hebt. Dat je je hoofd moet buigen voor het onverwachte, het mysterieuze, de dingen die je niet kan verklaren.Het is een grote uitdaging om in deze samenleving met geloofsbele-ving om te gaan. Ik houd niet van de verenging van het geloof. Ik ben grootgebracht in een geloofsbele-ving die zeer open en sociaal was, waar een engagement van uitging en die mij inzicht gaf in de structu-rele analyse van de samenleving. Het geloof verengen tot ‘ik wil indi-vidueel een goed mens zijn en mijn ziel redden via de sacramenten’, vind ik jammer. Ik heb mijn kinde-ren met christelijke waarden opge-voed. Ik heb drie kinderen en zeven kleinkinderen, ik weet niet hoe zij het zullen doen. Misschien met meer vraagtekens maar ik hoop niet met afkeer.Het hiernamaals? Ik hoop het maar geloven? Ik vind dat niet het belangrijkste. We kunnen ons de dingen nadien niet voorstellen. We kunnen alleen maar streven naar een zo aangenaam mogelijke, har-monieuze toestand. Maar wat is dat? Ik houd me daar niet mee bezig.Als gelovige ben ik verontwaar-digd dat men de mensen over de hele wereld niet als gelijkwaardig beschouwt. De grote middelmaat van denken en de negatieve gevoelens die daar uit voortko-men, ontmoedigen mij soms. Als

wij het hier goed hebben - en dat is zo voor de meesten - is dat omdat we er flink voor gewerkt hebben maar ook dankzij het gelukkige toeval dat we hier gebo-ren zijn in een welvarende omge-ving. Jammer genoeg is dit ook het gevolg van onrechtvaardige structuren: uitbuiting van grond-stoffen, twijfelachtige handels-relaties tussen landen, onrecht-vaardige fiscaliteit, machtsmis-bruik van mensen hier en in heel de wereld. Als wij zeggen dat we het goed hebben, volgt daar een moreel appel op om ervoor te zor-gen dat andere mensen het ook beter hebben. Als dat moreel besef achteruit gaat, gaat de waarde van heel de christelijke cultuur achteruit. Want die zegt toch dat we de naaste moeten beminnen zoals onszelf.”

Het moeilijke afscheid“Ik mis de collega’s en de vele mensen die ik elke dag ontmoette en de samenwerking. Ik heb een rol gespeeld maar ik ben niet onvervangbaar. Toen ik pas thuis was en het gras afreed in de tuin, had ik mijn gsm in mijn zak, met de gedachte: seffens gaan ze mij bellen. Maar ze bellen niet. Het leven op het werk gaat door zon-der mij en zo hoort het.Ik heb hier trouwens mijn handen vol. Ik ben nog voorzitter van Wereldsolidariteit, er zijn onze kleinkinderen, er is de tuin, het plaatselijk vrijwilligerswerk, de vrienden in onze buurt. Ik ben trouwens een kleine wijngaard begonnen met vrienden op een stukje landbouwgrond in de buurt.”Wijngaardenier, het heeft ten slot-te toch iets Bijbels.

Tekst Hilde MasuiFoto’s François De Heel

De kern van ons betoog is en blijft: meer sociale rechtvaardigheid.

24

okra

mag

azin

e m

ei 2

011

ACTUEEL

‘Ik probeer iets goeds te doen’

RozenroodMicheline Claeys is een bezige bij. Ze is voorzitster van het OKRA-trefpunt in De Panne, helpt ’s mid-dags in een lagere school en ook haar kinderen en kleinkinderen kunnen op haar rekenen. Bovendien zet Micheline zich in voor Villa Rozenrood. Wat dat is, legt ze zelf uit. Micheline: “Villa Rozenrood is een respijthuis of zorghotel voor zwaar zieke kinde-ren en hun gezin hier in De Panne. Ze kunnen er even tussenuit en genieten van de rust. Voor hen is het immers niet vanzelfsprekend een vakantie te boeken. De villa - een voormalig klooster - ligt vlakbij het strand en het bos. We organiseren allerlei activiteiten, ook voor de broers en zussen. Maar vele ouders en kinderen komen hier gewoon tot rust, tus-sen de behandelingen door.Er zijn ongeveer dertig vrijwilli-gers actief in Villa Rozenrood. Sommigen doen de animatie of zorgen voor de snoezelruimtes. Zelf ga ik zo vaak ik kan koken voor het avondmaal. Natuurlijk werken we niet enkel met vrijwil-ligers en zijn er ook beroeps-krachten aanwezig. Hoe ik hier terecht ben gekomen? Ze hebben me gevraagd om me te engageren in de denktank, al van voor Villa Rozenrood een feit was. Ik was actief bij CM, OKRA en gaf jarenlang vormselcatechese, ze

kennen me hier. Maar ik doe het vooral omdat ik het graag doe. Ik moet kunnen zorgen voor iemand om mij goed te voelen. Toen ik klein was, was mijn moeder ziek. Bezorgd zijn, zit er sindsdien in. Als ik van school kwam, vroeg ik me af of moeder er nog wel zou zijn. En ja, nu de kinderen het huis uit zijn, is mijn vrijwilligerswerk ook een manier om het lege-nest-syndroom te vermijden. Maar mijn engagement in Villa Rozenrood is ook belangrijk om de dood van Lowie, een van mijn kleinkinderen te verwerken. Voor hem heb ik niets kunnen doen, dat wil ik nu goed maken. Het geeft me heel veel voldoening dat ik iemand een plezier kan doen, dat ik anderen kan verwennen en ver-zorgen. En wat je daarvoor terug-krijgt, is echt onbetaalbaar. Zo’n grote dankbaarheid. Ik begrijp niet dat steeds meer mensen heel koel zijn geworden en op hun eigen tegel blijven. Het is toch aange-naam dat je kan helpen?”

Roemenen verenigenPiet Van der Wilt uit Geel is een verenigingsmens. Als jongere was hij bij de Chiro, daarna werd hij lid van de KWB en nu is hij vrijwilliger bij OKRA. “Het verenigingsleven is een must”, zegt hij. “Het is immers de basis van een gezonde demo-cratie.” Net daarom wil hij zich ook inzetten voor het verenigingsleven

in Roemenië. “Het Roemeniëcomité van Geel heeft in een klein stadje een modern gezondheidscentrum uitgebouwd, een dispensarium noemen ze dat daar. Daarmee begonnen we net na de omwente-ling, in het begin van de jaren negentig. Samen met de CM orga-niseerde het Roemeniëcomité ook een ziekenfonds. Later probeer-den we het verenigingsleven uit te bouwen, net zoals hier met een mannen- en een vrouwenorgani-satie en ziekenzorg. En daarin heb ik me geëngageerd. Dat ging met vallen en opstaan. In 1994 gingen we voor het eerst naar Slatina Timis met de bedoeling een ver-eniging op te richten. We organi-seerden een stratenloop en had-den heel wat prijzen bij. Mede daardoor was het enthousiasme groot. We slaagden erin enkele

Meer dan 16 000 vrijwilligers zetten zich in voor OKRA. Maar velen onder hen zijn ook actief voor andere organisaties of ver-enigingen. Dubbele of zelfs driedubbele vrijwilligers dus. Hen zetten we graag in de bloemetjes tijdens het Europees Jaar van de vrijwilliger.

Micheline Claeys: “Ik moet kun-nen zorgen voor iemand om mij goed te voelen.”

25

mensen te verzamelen en hadden het idee dat een echte vereniging in de maak was. Maar toen we een jaar later terugkeerden, moesten we weer van nul beginnen. Mensen waren er niet gewoon zelf initiatief te nemen, dat hoefde ook nooit tijdens het communisme. En ver-enigingen werden gewantrouwd. Ze leunen immers aan bij het cor-poratisme en daar hadden de Roemenen na de val van het com-munisme genoeg van.Maar we slaagden erin fondsen te verzamelen waardoor enkele Roemenen naar Geel konden komen. Ze proefden hier van het verenigingsleven en kregen er onmiddellijk een ander beeld van. Sindsdien groeien de verenigingen in Roemenië ook, al blijven ze kwetsbaar. Als er een paar men-sen wegvallen, kan de vereniging

in gevaar komen. Maar dat is hier ook zo natuurlijk. Met een klein groepje blijven we elk jaar naar Slatina Timis gaan. Binnenkort vertrekken we weer. Om onze werking te financieren, verkopen we dit weekend trou-wens pannenkoeken hier op de markt. In Roemenië gaan we dit jaar mensen uit omliggende dor-pen uitnodigen. Zij zien dat de verenigingen het goed doen en willen ze ook. Ze willen meer dan een babbeltje af en toe aan de poort. Als we dan zien hoe men-sen steeds meer verantwoorde-lijkheid nemen en daarin groeien, doet dat goed. Intussen maakten

we al heel wat vrienden in Roemenië. We zijn er echt kind aan huis, we logeren ook steevast bij de mensen thuis. En dat schept een band natuurlijk. De gastvrij-heid is echt fenomenaal, daar kun-nen wij nog iets van leren.”

Koude doucheWilfried Saelens heeft zijn hart verloren in Afrika. Sinds hij voor Ex-Change naar Togo en Senegal ging, is hij verslaafd. Wilfried: “Ik kwam heel toevallig in contact met Ex-Change maar deze vzw laat me niet meer los. De organi-satie wil ondernemers in het Zuiden ondersteunen door hen

‘Je weet dat jouw bijdrage een wezenlijk verschil maakt.’

okra

mag

azin

e m

ei 2

011

Piet Van der Wilt: “Als we zien hoe mensen steeds meer verantwoordelijkheid nemen en daarin groeien, doet dat goed.”

Wilfried Saelens: “De bedrijven die we onder-steunen, moeten ten dienste staan van de plaatselijke bevolking.”

>

expertise aan te bieden. De vraag moet steeds komen vanuit het bedrijf zelf. Het kan om uit-eenlopende dingen gaan. Een onderneming vraagt bijvoorbeeld ondersteuning bij de mecha-nisatie of de veredeling van de bloementeelt. Of ze vragen hulp bij de herstelling van waterpom-pen. Ex-Change gaat na of de vraag duurzaam en kwalitatief is en de plaatselijke bevolking ten goede komt. Multinationals die in Afrika geves-tigd zijn, zullen wij niet helpen. Dan zoeken we hier in België een expert en sturen die naar het bedrijf. Na enkele weken keert de expert terug naar huis maar hij blijft de onderneming opvol-gen.

Zelf was ik actief in de tuinbouwsector. Ex-Change contacteerde me voor een project in Ethiopië maar dat ging uiteindelijk niet door. De organisa-tie intrigeerde me wel en niet veel later werd ik sectorcoördinator voor Ex-Change. Als er een vraag binnenkomt rond tuinbouw, zoek ik daar-voor de gepaste expert. Maar ik trek ook nog af en toe zelf op missie. Al enkele keren ging ik naar Togo. Een landbouwbedrijf in de buurt van Lomé wilde mechaniseren. Zo kan de voedselproductie omhoog, een goede zaak in een land met een voedseltekort. Ik ging ter plaatse en hielp hen daarbij. Ze wilden ook machines aankopen maar hadden geen idee hoe die te gebruiken. Daarom kwam iemand van het bedrijf een tijdlang naar België om met grote landbouwmachines te leren werken. Joachim logeerde in die periode bij ons. Wij zijn echt zijn Vlaamse ouders geworden. Nu is hij er trouwens opnieuw, hij komt enkele machines kopen.

Als je met Ex-Change naar Afrika gaat, leef je trouwens ook bij de plaatselijke bevolking. Een comfortabel hotel met airco en een warme dou-che zijn er niet bij. Maar dat heeft zijn charmes, je krijgt er ongelooflijk veel voor terug. En je weet dat jouw bijdrage een wezenlijk verschil maakt.”

Tekst Nele JoostensFoto’s François De Heel, Violet Corbett Brock en

Mine Dalemans

www.thuiszorgwinkel.be

ELEKTRISCHE FIETSMEER ONTDEKKEN MET MINDER INSPANNING

Adressen van onze Thuiszorgwinkels vind je op onze website of kan je vragen op het nummer 02 246 49 49.

Deze handige toebehoren kan je in de Thuiszorgwinkel vinden: fi etskar, fi etsstoeltje, fi etshelm, fi etstassen, fi etszadelkussen, fi etscomputer, ...

INSPANNING Gratis

fi etscomputer en fl uo hesje

bij de EasSiFree € 1.749

CM-ledenprijs€ 1.574

Handige toebehoren

Als lid van Okra krijg je bij aankoop van de elektrische fi ets EasSyFree een fi etscomputertje en fl uohesje GRATIS! Deze bon is geldig t.e.m. 30-06-2011.

Naam:

Adres:

E-mail:

BO

N

EasSiFree elektrische fi etsDe snelheid is gemakkelijk in te stellen. Je kan kiezen tussen drie snelheden: traag (15 km/u), gemiddeld (20 km/u) en snel (24 km/u).

Zorgeloos genietenMet de nieuwe lithium polymeer 13Ah batterij ben je verzekerd van een grote actieradius, afhankelijk van de omstandigheden van 40 tot 80 km. De batterij is afneembaar zodat hij gemakkelijk kan worden opgeladen.

Doe een testritHuurprijs van € 15 per dag met een maximum van 5 aaneensluitende dagen. Vraag naar de huurvoorwaarden in je Thuiszorgwinkel.

Met onze elektrische fi ets beklim je moeiteloos een lastige helling en is tegenwind geen spelbreker meer. De EasSiFree beschikt over fi etsbekrachtiging. Hierbij blijf je actief fi etsen want de motor helpt enkel als je zelf mee trapt. Het is een trendy model met aluminium frame en met geveerde voorvork en zadelpen voor meer rijcomfort.

05 mei Okra.indd 1 13-04-2011 12:51:07

OKRA-SPORT toert

27

okra

mag

azin

e m

ei 2

011

De lente is in het land. De bomen en bloemen staan in knop. De zon komt schuch-ter piepen. De fietsen wor-den afgestoft, de wandel-schoenen terug ingelopen. Een mens zou voor minder poëtisch worden. Ook klaar voor de jaarlijkse veertien-daagse OKRA-SPORT toert?

daar is iedereen van overtuigd.Haal de fiets van onder het stof of ga wandelen met de hond.Of is het misschien een petanquebal waar je voor buigt?Maar één tip geven we al mee: trek er op uit!

OKRA-SPORT toert. Twee weken lang. Een uitgebreid sportaanbod houd je in zwang.Sport en bewegen, bewegen en sport, want doe je het met OKRA, kom je nooit iets te kort.

Sportactiviteiten houden ons jong en krachtig. Enkele nieuwe initiatieven, is het niet prachtig? Zoals een omnisportdag en lijndans non-stop, ze maken onze conditie weer tiptop.

Elk jaar zijn deze sportdagen er weer en kunnen we toeren, van de Oostkantons, Leefdaal, Merksplas tot in de Moeren.De organisatoren stippelen een uniek parcours uit langs lanen en dreven. Zo bezorgen ze jou straks een zoveelste ‘dag van je leven’.

Onderweg of nadien genieten van een of meerdere bieren, het smaakt des te beter met wat vermoeide beenspieren. Maak dus gerust je keuze uit ons uitgebreide sportaanbod. Je hebt ongetwijfeld al iets naar je goesting gespot.

Kijk op de volgende pagina’s en kies uit het ruime aanbod. Ga wandelen, fietsen, dansen, zwemmen of speel petanque.

Bewegen is gezond

Geniet er van!

OKRA-SPORT

28

okra

mag

azin

e m

ei 2

011

OKRA-SPORT TOERT

West-Vlaanderen Oost-Vlaanderen

Toeren in de Moeren7, 8 en 9 juni 2011 Sportcentrum, Sportlaan 2 in De Panne.Sneukeltocht voor wandelende en fietsende senioren. Dit jaar trek je richting Eggewaartskapelle en Lampernisse waar er in het teken van Zannekin gefeest wordt. Daarna fiets of wandel je via Zoutenaaie naar de Esplanade en de kust van De Panne. Onderweg liggen er verschillende smakelijke tussendoortjes op je te wachten. Afsluiten doe je met een heerlijk Breugelmaal.

Meer info: de OKRA secretaria-ten van de West-Vlaamse regio’s (gegevens zie blz. 54)

Omnisportdag 8 juni 2011 Provinciaal domein ‘De Gavers’ in Geraardsbergen.Je kan deelnemen aan wandel-tochten, fietstochten, volleybal en initiaties nordic walking en lijndans. Daarnaast kan je ook gebruik maken van het zwembad en alle andere accommodaties.

Meer info: Romain Haelterman via 054 50 07 61of OKRA-secretariaat Midden-Vlaanderen:Marleen Van den Eeckhout, 09 269 32 22, marleen.vandeneeckhout@okra.be of Dirk Van Beveren, 09 269 32 14, dirk.vanbeveren@okra.be.

Seniorentriatlon Meetjesland10 juni 2011 Parochiaal centrum, Veldhoek 1, Oostwinkel. Het woord ‘triatlon’ slaat niet op afstanden of moeilijkheidsgraad maar wel op het feit dat je meerdere sporten kan beoefe-nen. Wie deelneemt aan minstens drie sporten ontvangt een getuigschrift. Je kan er fietsen,

wandelen, petanque spelen, aan nordic walking doen en lijndan-sen.Meer info: Jozef Van Oost via 09 378 12 58 of OKRA-secretariaat Midden-Vlaanderen: Marleen Van den Eeckhout, 09 269 32 22, marleen.vandeneeckhout@okra.be of Dirk Van Beveren, 09 269 32 14, dirk.vanbeveren@okra.be

Sportdag16 juni 2011 Gemeenschapscentrum Hoogendonck, Nijverheidslaan 48, Waasmunster.Ruime keuze aan bewegwijzerde wandel- en fietstochten, initiatie lijndans, volleybal en softvolleybal. Tijdens de rustpauze kan je ook je kans wagen bij de volksspelen. Lekkerbekken kunnen intekenen voor de heerlijk barbecue.

Meer info: 03 760 38 66 of waasendender@okra.be.

29

okra

mag

azin

e m

ei 2

011

Limburg Antwerpen Vlaams-Brabant

Provinciale zomerwandeldagen7 en 9 juni 2011 Roth, Sankt-Vith.Onder begeleiding van ervaren wandelgidsen en met stevige wandelschoenen trek je de prachtige natuur in. Keuze uit verschillende afstanden tot een dagtocht van 20 km.Meer info: 011 26 59 37 of sport@okralimburg.be.

Provinciale wandeldag8 juni 2011 Hertehoeve in Merksplas.Keuze uit verschillende mooie wandellussen.Meer info: 014 40 33 51 of benny.vancampfort@okra.be.

Lijndansen non-stop10 juni 2011Sint-Katelijne-Waver, De Goede Herder.Hier kan je doorlopend OKRA-lijndansen.Meer info: 015 40 57 43 of mechelen@okra.be.

OKRA-sportdag 21 juni 2011 Terreinen SK Waanrode, Steenberg 10, Waanrode.Omnisportdag met accent op wandelen en fietsen maar ook andere sporten, zoals dans, petanque en spellencircuit.Meer info: 016 35 95 94 of oostbrabant@okra.be.

Onder begeleiding van ervaren wandelgidsen en met stevige wandelschoenen trek je de

prachtige natuur in.Roth, Sankt-Vith

Foto’s Emy Elleboog, Cois Van Roosendael,Michel De Block en Erik Dupont

30

okra

mag

azin

e m

ei 2

011

Muziek koppelen aan sport, ideaal toch?

Sportrock, de tofste gezinssportdag

“Sportrock is een sportdag waar sport en muziek elkaar ontmoeten. Een gezinsdag voor jong en oud die bol staat van de sportinitiaties”, ver-telt Tanja Moens van de Bloso-inspectiedienst Oost-Vlaanderen enthousiast.

De Topsporthal in Gent ligt er nog wat verlaten bij. Een verdwaalde jogger maalt zijn toertjes rond de Watersportbaan. “Nu is het hier inderdaad nog kalm maar straks, op zondag 29 mei, verwachten we hier enkele duizenden mensen, jong en oud”, lacht Tanja Moens. “In november vond hier Tofsportrock plaats. De afsluiter van het jaar van de Sport voor Allen. Een waardevol initiatief en bovenal een goed concept. Muziek koppelen aan sport. Daarom wil-den we op dat initiatief verder bouwen samen met de partners van toen en enkele nieuwe.”

Gezinsdag“Het programma staat net als vorig jaar bol van de sportinitia-ties. Die worden omkaderd met optredens van Bataclan en de Crazy Disco Show. Toch hebben we de doelgroep iets meer afge-lijnd en de datum verschoven. We mikken nu resoluut op gezinnen. Uiteraard zijn grootouders met kleinkinderen welkom. We voor-zien dan ook een zeer voordelig gezinstarief. De activiteiten en sportinitiaties zijn volledig aange-past en het leukst om in gezins-verband te doen.”

“Wat er allemaal te doen is? Te veel om op te noemen. Het domein

wordt volledig omgetoverd tot één groot sportland. Dat verdelen we dan op in vier sportsites. De Topsporthal is het centrum waar het meest te beleven valt. Je vindt er o.a. curvebowls, lijndans, een kinderdorp, petanque, de start van de aperitiefwandeling en paardrijden. In het wielercentrum Eddy Merckx vind je een familie-dorp met volkssporten en new games, de start van de familie-fietstocht, BMX, boogschieten, gocarts en zo meer. Op het rugby-veld tref je het inlineskaten, Kubbs, handbal en oriëntatieloop aan. In de tennishal van de Blaarmeersen is er ten slotte nog

minigolf en racketlon. Zoals je merkt, een hele hoop bekende en minder bekende sporten die je vrij kan uitproberen. We zouden het bijna nog vergeten, alles wordt overgoten met een muzikaal saus-je. Er is ook een spectaculaire afsluiter. Wie of wat het wordt, blijft nog even geheim.” (samen-zweerderig) “Maar we kunnen alvast meegeven dat het zal swin-gen.”

Tekst Wim Bogaert

PraktischZondag 29 mei 2011 van 10.00 tot 16.30 uur in de Topsporthal Vlaanderen, Zuiderlaan, Gent. Deelnameprijs: 2 euro per persoon, 5 euro per gezin. Meer info en inschrijven via Bloso inspectiedienst Oost-Vlaanderen, 09 243 12 80 of sportrock@bloso.be.

31

okra

mag

azin

e m

ei 2

011

31

okra

mag

azin

e m

ei 2

011

OVER GENERATIES HEEN

Noël (60 jaar) en Leen (33 jaar) Baert wonen in het landelijke Wortegem-Petegem, nabij Oudenaarde. Sara Masselang is ondertussen 89 jaar. Alle drie zijn ze gebeten door de vak-bondsmicrobe.

Als je Sara hoort vertellen, zie je nog de jonge vrouw die op haar fiets de streek van Oudenaarde rondfietste om jonge arbeidsters te overtuigen bij de kajotsters te komen. Midden de Vlaamse Ardennen dus. En midden de men-sen. Want dat bindt vader en dochter Baert en Sara: tussen, met en voor mensen zetten ze zich in. Ze doen of deden dat bij ACV,

ACW en CD&V. Dit jaar bestaat ACV 125 jaar. Dankzij de inzet en het engagement van duizenden en dui-zenden militanten kon het ACV de stem van werknemers laten horen.

Over werkenLeen: “Mijn vader is ondertussen bruggepensioneerde, hij heeft altijd in de textielsector gewerkt als wever. De textielindustrie

kreeg vele klappen. Hij maakte een paar sluitingen en faillisse-menten mee.” Noël vult aan: “Ik had wel geluk met mijn laatste baas, hij liet me werken tot ik met brugpensioen kon.”Leen: “Die moeilijke loopbaan heeft me wel gemaakt tot wie ik ben. Wat werkloos zijn met een mens doet bijvoorbeeld, heb ik persoonlijk gezien. En het belang van onze sociale zekerheid, dat zeker ook. Anders kon ik niet stu-deren.”Sara: “Ik kwam uit een landbou-wersgezin. Mijn moeder was

‘De kennis die je hebt, moet je delen’

>

Leen: “Ik vind het belangrijk dat vrouwen en jongeren hun stem laten horen.”

32

okra

mag

azin

e m

ei 2

011

naaister en had een winkel, mijn vader werkte als seizoenarbeider. Ze hebben heel hard gewerkt om mij te kunnen laten studeren. Ik deed normaalschool en wou graag verder studeren, regentaat. Maar toen werd mijn moeder ziek en kon ze de winkel niet verder zet-ten. Ook mijn vader viel zonder werk dus ik kon mijn dromen opbergen. Ik werkte voor de kajotsters maar ik had nog nooit een fabriek aan de binnenkant gezien. Dus werkte ik drie maan-den in een fabriek, ik logeerde bij een arbeidersgezin, bezocht 120 gezinnen. Het was een wereld die ik niet kende. Maar dat was wel de basis voor mijn sociaal engagement.”

‘Als je ziet dat mensen tevreden zijn, weet je weer waarom je dit

allemaal doet.’

Over kennis delenJe kennis delen en gebruiken ten voordele van anderen, dat delen de twee dames. Noël: “Ik heb het altijd belangrijk gevonden dat Leen zich engageerde. Ik heb haar daar altijd in aangemoedigd, nooit geforceerd maar we hebben er veel gesprekken aan tafel over gehad.” En Leen vindt het zelf ook normaal: “Ik zetel in het OCMW. Politiek zit in de familie. Mijn vader zelf is nooit opgekomen, hij is eer-der de man achter de schermen. Maar mijn nonkels waren wel poli-tiek actief. En voor de mensen hier in de streek wil ik wel iets doen. Mijn vader leerde me ook dat je je voor honderd procent moet inzet-ten als je iets doet, anders doe je

het beter niet. Ik steek veel op van dat engagement. Je ziet een andere wereld, leert mensen en situaties kennen die je in je eigen kring niet tegenkomt.”Sara: “De onderpastoor van onze gemeente vroeg me ’s avonds eens bij hem te komen. Ik was een schuchter, verlegen meisje. ’s Avonds alleen op pad, wat moest ik doen? Mijn moeder zei: ‘Als hij je vraagt, moet je gaan’. Hij vroeg me of ik een aantal veertienjarige meisjes, schoolverlaters, naar Oudenaarde wou begeleiden, voor de kajotsters. Ik zal nooit verge-ten wat de onderpastoor me zei. ‘Sara, denk eraan dat wat je hebt gekregen, niet voor u alleen is.’ Mogen studeren, was helemaal niet zo vanzelfsprekend in die tijd. Hij vond dat ik de kennis die ik had, ten dienste moest stellen van anderen. Het was niet met de zin van mijn moeder. Zij wou dat ik het onderwijs inging. Tot ik in Brussel mee het feest op de Heyzel voor Cardijn organiseerde. Toen is ze bekeerd, ik kreeg daarna nooit nog een opmerking over mijn loopbaan.”

Over ambitieLeen: “Ambitie? Ik wil me verder blijven inzetten en hopen dat die inzet beloond wordt. Als je ziet dat mensen tevreden zijn, dat je des-noods iets kleins voor iemand kan doen, als je appreciatie krijgt voor wat je doet, dan weet je weer waarom je dit allemaal doet. Eerste minister zijn, is niet meteen mijn grote doel. Akkoord, je moet een beetje ambitie hebben maar tege-lijk moet je jezelf wel wat relative-ren. Ik wil op maatschappelijk en structureel niveau mensen helpen, op een eerlijke manier, nooit ten koste van anderen.”Sara: “In ’57 voelde ik me te oud om nog bij de kajotsters te wer-ken, ik kondigde mijn afscheid aan. Mijn ouders hoopten dat ik terug naar huis kwam en het onderwijs in ging. Dat zag ik niet zitten. Ik kreeg het aanbod om coöperaties

Sara: “Voor de arbeidsters die met de voeten in ijswater werkten, wilde ik me inzetten.”

33

okra

mag

azin

e m

ei 2

011

in Latijns-Amerika op te richten. Maar mijn vader werd ziek dus bleef ik hier. LBC vroeg me of ik bij hen wilde komen werken. Maar dan dacht ik aan die jonge arbeidsters in een haringverwerkingsbedrijf. Die stonden met hun voeten dag in dag uit in ijs-water. Voor hen wilde ik werken. Dus koos ik voor het ACV waar ik de vrouwenwerking verder uit-bouwde.”

Over moed Leen: “Ik zou niet zeggen dat mijn inzet veel moed vraagt, ik sta er niet bij stil. Dit is vooral een microbe.” Noël: “Ik vind de sociale contacten zo belangrijk. Tijd maken voor mensen die graag eens een bab-beltje doen, is plezant. Dat maakt mij gelukkig.”Leen: “De voldoening en erkenning die je krijgt, houdt me op de been. Trouwens, hele dagen thuis opgesloten zitten, is niks voor mij. Ik wil nieuwe dingen zien en leren. Soms ben ik het wel eens beu ja en dan heb ik bij mijn vader een klankbord. En omgekeerd laat hij wel eens stoom af bij mij.”Sara: “Ik weet zelf niet waar ik die moed vandaan haalde. Ik heb gedaan wat ik moest doen. Ik dacht er niet over na.”

Over kiezenSara: “In die tijd betekende trouwen dat je buiten vloog. Dat was bij het ACV niet anders. Ik heb er nooit spijt van gehad dat ik niet getrouwd ben. Ik was zo gelukkig met mijn werk. Nu nog hoor ik regelmatig militanten van vroeger. Maar ik heb wel spijt voor al die andere vrouwen die wel wilden trouwen maar niet konden omdat ze wilden blijven werken.”Leen: “Mijn vader heeft me nooit onder druk gezet om me te engageren. Het was nooit van moeten maar een logisch gevolg. Ze vroegen in het bestuur naar jonge mensen en vrouwen. Ik vind het wel belangrijk dat vrouwen en jongeren hun stem laten horen.”

Over lerenNoël: “Ik leerde van mijn dochter relativering. Ik jaag me veel sneller op dan dat zij dat doet.”Leen: “Door de politiek leer ik dat je beter wat geduldiger wacht en zoekt naar oplossingen. Kalmte kan je daarbij helpen.”Sara: “Na de oorlog werkte ik op een school in Onkerzele. Elke dag fietste ik 28 kilometer. Ik had compagnie van mannen die ook met de fiets gin-gen werken in de stekskesfabriek. De praat die die mannen verkochten! Maar zo leerde ik me wel ver-dedigen.”

Tekst Katrien VandeveegaeteFoto’s Jürgen Doom

Ontdek onze appartementen

www.durabrik.be

0476 71 70 70

info@durabrik.be

TIELT - Briek Schotte· Diksmuidse Boterweg, 23 ruime 2slpkapp.

· Op wandelafstand van centrum, in groene omgeving· Naast het stedelijk zwembad en judo lokaal.

http://tielt-briek-schotte.durabrik.be

TERHAUWE

VARSENARE - Ter Hauwe· Oude Dorpsweg, 16 ruime en energiezuinige appartementen

· Z-georiënteerd terras of tuin, ondergr. bergruimtes en garages

· Rustige en residentiële omgeving

http://varsenare-app.durabrik.be

IZEGEM - De Neerveust· Dirk Martenslaan. Topligging! Volledig afgewerkte app.

· Vanaf € 154.000,00. Reeds 90% verkocht!

· Elke laatste zaterdag van de maand OPENDEUR (9u30-12u30)

http://izegem-de-neerveust.durabrik.be

Vg, Wg, Gdv, Gvkr, Vv

Vg, Wg, Gdv, Gvkr, Vv

Vg, Wg, Gdv, Gvkr, Vv

Vg, Wg, Gdv, Gvkr, Vv

BRUGGEDen Hertog· Laatste 2 appartementen te koop!

brugge-den-hertog.durabrik.be

BRUGGEKaaizicht· Penthouse te koop!

brugge-kaaizicht.durabrik.be

Kom naar onze INFO-AVOND

donderdag 19 mei-19u30 Taverne “The Corner”Gistelsesteenweg 636

8200 St-Andries

Vg, Wg, Gdv, Gvkr, Vv Vg, Wg, Gdv, Gvkr, Vv

kraMagazine 105x297 indd 1 06/04/11 15:36

34

okra

mag

azin

e m

ei 2

011

FILM

Moois uit een doosjeMoederschap en adoptie Regisseur Rodrigo Garcia, zoon van schrijver en Nobelprijswinnaar Gabriel Garcia Márquez, schreef zelf het scenario voor zijn film Mother and child. In deze film observeert hij drie gekwetste vrou-wen en hun gevoelens en gedach-ten rond moederschap en adoptie. Karen werd als veertienjarige gedwongen haar baby voor adoptie af te staan. Zij bleef alleenstaand, woont samen met haar moeder en werd een vrij terughoudende, stug-ge vrouw. Pas wanneer ze er toch in slaagt een relatie aan te gaan, vindt ze met de steun van haar man de moed stappen te zetten om haar dochter op te sporen.Hoewel Elizabeth en Lucy veel jon-ger zijn dan Karen, werden ook zij getekend door adoptie en moeder-schap. Elizabeth is een vrijgevoch-ten jonge advocate die ooit zelf geadopteerd werd en ongewild zwanger raakt. Hoewel schijnbaar sterk en zelfbewust, lijdt ze onder het feit dat ze haar natuurlijke moeder niet kende. Dat ze voor adoptie werd afgestaan, bepaalt haar houding wanneer ze zelf een kind verwacht.En Lucy, een jonge zwarte vrouw die zich tot het moederschap geroepen voelt, raakt niet zwanger.

Het frustreert haar sterk dat zij en haar man geen kind kunnen krijgen om hun gezin volledig te maken. Rodrigo Garcia bouwt rond de levens van deze drie totaal ver-schillende vrouwen een boeiende en emotionele film. Een film die de toeschouwer aanspreekt, zonder daardoor een tranentrekker te wor-den. Garcia’s drie vrouwenportret-ten blijven daarvoor te beheerst. Door te werken met drie verhalen liet de cineast ook spontaan een mozaïekverhaal groeien waarbij op het einde alle stukjes netjes in elkaar passen.

Beklijvend sociaal portretDe Britse cinema staat bekend om zijn sociale films. Mike Leigh, een van de coryfeeën van het genre, bewijst met zijn jongste film Another year nogmaals zijn mees-terschap. Gerri en Tom, een koppel in de herfst van hun leven, slaag-den er in om in een gelukkig huwe-lijk een goed maar weinig specta-culair leven te leiden. De film laat

hen gedurende vier seizoenen (het jaar uit de titel) het middelpunt vormen van een kring van familie-leden, vrienden en collega’s. De mensen van dit bonte groepje heb-ben hun eigen meer chaotische leven duidelijk veel minder op orde dan Tom en Gerri. Zij vormen als het ware een ankerpunt. Regisseur Leigh visualiseert de gezonde opvattingen en het geslaagde leven van Tom en Gerri via de symboliek van hun werk in hun volkstuintje. Daar werken zij met hun handen in de grond zoals ze ook met beide voeten op die grond staan en heel nuchter met de realiteit van het leven omgaan. Zoals gewoonlijk weet Mike Leigh dankzij een scherpe, rake en mild ironische observatie een treffende karakterstudie van zijn personages te brengen. Personages die overko-men als herkenbare mensen in een uiterst genietbare film rond levens-echte situaties.

Tekst Willy Verbestel

Dat de videoboer enkel minderwaardige films aanbiedt, is een vooroordeel. Bewijs zijn twee uitstekende films die nu te huur zijn.

Mike Leigh weet dankzij een scherpe en mild ironische observatie een treffende karakterstudie te brengen.

Mother and child. Another year.

35

okra

mag

azin

e m

ei 2

011

MENU

de zee niet’Heel zijn leven was hij visser. Pros: “Ik kende niets van het land, ik moest de zee op.” De visserij zit nog steeds in de familie, zes jaar geleden gaf hij de stiel door aan zijn zoon.

Pros Vanbillemont: “Mijn vader was visser, mijn twee grootvaders en mijn nonkels waren het. Op mijn veertiende werd ik het ook. Het zit in ons bloed. Er was gewoon niets anders, ik zou ook visser worden. Maar het is een harde stiel, je moet gekweekt zijn om visser te worden. Telkens was ik zestien tot achttien dagen op zee. Later verminderde dat tot tien dagen. Daarna drie of vier dagen thuis en hop, weer vertrekken. We hadden amper de tijd om uit te rusten. Het familieleven was beperkt, mijn vrouw heeft onze drie kinderen opgevoed. We trokken vooral naar het Bristolkanaal, de Keltische Zee, de Noordzee bij Denemarken, de Liverpoolbaai en de buurt van het eiland Man. Waar we naartoe trok-

ken, hing af van de periode van het jaar en van het weer. Als vis-ser ben je zo afhankelijk van het weer, dat bepaalt alles. En nog belangrijker: de zee. Die mag je nooit onderschatten. Als je dat doet, ben je verkeerd bezig.Wat we visten? Alles wat we konden vangen hé. Dat ging van tong, pla-dijs, kabeljauw, schelvis, schar, wij-ting tot rog. Zeewolf vingen we eerder uitzonderlijk, vooral als we in de buurt van Denemarken waren. Ik had mijn eigen schip en voer samen met vijf andere mannen. Dat is niet vanzelfsprekend, zo lang onderweg in zo’n kleine ruim-te, dag en nacht. Natuurlijk zorg-de dat voor spanningen. Maar je moet je rug omdraaien en kunnen zeggen ‘’t is voorbij’. En de schip-per is God aan boord.

Als reder is het net als bij elke andere job: als je het goed doet, kan je er goed je boterham mee verdienen. Alles wat je doet, moet je goed doen hé. Maar natuurlijk heb je ook wat geluk nodig. Op een schip is een accident snel gebeurd. Toen Europa zich ging moeien, kregen we het wel wat moeilijker. De visquota, die zijn echt nergens goed voor. Ik zeg altijd: ‘Die wetten worden gemaakt op het 36ste verdiep in Brussel.’ Die mensen weten niet waarover ze spreken. Daar heb ik het moeilijk mee. Maar het blijft leefbaar, de visserij. Ik ben blij als ik zie dat mijn zoon het nu ook goed doet. Hij werkt hard en verdient zijn kost. Dat een van mijn kinderen in mijn voetsporen zou treden, was mijn levensdroom.”

‘Onderschat

>

36

Gebakken zeewolf met groentestoofpotje

Voor vier: 4 zeewolffilets van 200 gr | bakboter | bloem | enkele takjes peterselie | 1 citroen | 400 gr pasta | peper en zout | 1 rode en 1 groene paprika | 250 gr champignons | 1 courgette | 1 teentje geperste look | 2 gepelde en ontpitte tomaten | 2 eetlepels tomatenpuree.

Maak het groentestoofpotje: snijd de groenten fijn en stoof in boter, voeg na enkele minuten de tomaten en de look toe en stoof gaar op een zacht vuurtje. Voeg toma-tenpuree toe en kruid met peper en zout of 1 blokje groentebouillon. Voeg naar eigen smaak sojasaus toe.Haal de vis door de bloem en kruid met peper en zout. Bak de vis aan beide kanten bruin tot die gaar is. Kook de pasta beetgaar in gezouten water.Schik de zeewolf op het bord en lepel de groenten en de pasta er rond. Bestrooi met peterselie.ok

ram

agaz

ine

mei

201

1

37

Salade met gebakken zeewolfVoor vier: 600 gr zeewolf | 300 gr gemengde salade | 2 eetlepels pijnboompitten | 2 eetlepels croutons | 1 eetlepel peterselie | 1 citroen | 1 teentje geplette look | peper en zout.

Voor de vinaigrette: 2 dl olijfolie | 1 eetlepel azijn | 1 koffielepel mos-terd | 1 mespunt curry.

Dep de zeewolf droog en haal door de bloem, kruid met peper en zout en bak gaar. Meng de salade met pijn-boompitten, croutons en look. Maak de vinaigrette door de mosterd en de azijn te mengen en druppelsgewijs de olijfolie toe te voegen. Breng op smaak met peper, zout en curry.Giet de vinaigrette over de gemeng-de salade. Schik op een bord en leg er de gebakken vis op. Versier met peterselie en plakjes citroen.

Zeewolf met prei en aardappelenVoor vier: 4 stukken filet van zeewolf | 2 aardappelen | 2 preistengels | 2 dl visfumet | 2 dl kookroom | 1 dl droge witte wijn | 100 gr boter | peper en zout.

Schil de aardappelen en snijd in fijne blokjes. Wrijf ze droog en bak in boter. Laat ze blond maar niet bruin worden. Leg ze op keukenpapier en dep de boter af. Houd warm. Snijd de preistengels in brunoise en smoor in wat boter en 1 eetlepel water.Kook de visfumet en de wijn, voeg het nat van de prei toe en laat inko-ken. Voeg de room toe en breng aan de kook. Breng op smaak met peper en zout. Meng de stukjes aardappe-len met de prei.Kruid de zeewolf met peper en zout en bak in boter goudbruin. Spreid de stukjes prei en aardappelen op een bord en leg er de gebakken vis op. Versier het bord met de saus.

Zeewolf op Vlaamse wijzeVoor vier: 4 moten zeewolf | 1 ui | 100 gr champignons | 2 tomaten | 4 plakjes gerookt spek | boter | 2 dl wit bier | 100 gr garnalen | 1 citroen | enkele takjes peterselie | peper en zout.

Kruid de vis met peper en zout. Snipper de ui, pel de tomaten en snijd in blokjes. Snijd de champig-nons in schijfjes. Verhit wat boter en voeg ui, tomaten en champignons toe en laat even fruiten. Schep in een vuurvaste schotel en leg er de moten vis op. Overgiet met bier. Dek de schotel af met folie en laat 20 min. garen in een warme oven van 180°C. Verwijder de folie en strooi de garna-len over de vis. Zet nog even in de warme oven. Versier met citroen en enkele takjes peterselie.

Zeewolf op grootmoeders wijze (voorgerecht)Voor twee: 200 gr zeewolf | 1 ui | 100 gr champignons | 50 gr gerookt spek | 50 gr gepelde garnalen | boter | 1 citroen | 50 gr veldsla | 2 tomaten | droge witte wijn | bakboter | peper en zout.

Snijd de ui in stukjes, reinig de cham-pignons en snijd in schijven. Snijd de tomaten in blokjes en doe hetzelfde met het gerookte spek. Verhit de bakboter, voeg spek en ui toe en laat 1 min. stoven, voeg de tomaten en champignons toe en laat 2 min. sto-ven. Schep de massa in een vuur-vaste schotel en leg er de moten gekruide vis op. Overgiet met witte wijn. Dek af met folie. Laat 20 min. garen in een voorverwarmde oven van 180°C. Leg de vis op verwarmde borden en versier met veldsla en een schijfje citroen. Dien op met stukjes brood.

ZeewolfDe zeewolf (catfish in het Engels) is een vrij grote vis. Hij kan een lengte van ruim een meter bereiken en weegt 3 tot 7 kg. De zeewolf heeft een donkergrijze rug en groenbrui-ne flanken. Hij heeft een forse ronde kop en een opvallend gebit met lange stevige tan-den. Hij komt voor in de Noordzee (in de buurt van Noorwegen, Schotland en IJsland) en in de buurt van Noord-Amerika.De aanvoer gebeurt regelma-tig maar beperkt. Duitse en Russische vissers vangen hem het meest. Vooral van april tot augustus vangen vissers zee-wolf. Maar omdat hij ook diep-gevroren wordt aangeboden, is hij het hele jaar verkrijg-baar. Het vlees van zeewolf is stevig en heeft een uitgesproken fris-se smaak die gebakken uitste-kend tot zijn recht komt. Elke vis, dus ook zeewolf, eet je het best zo vers mogelijk, liefst de dag van de aankoop. Je kan hem korte tijd in de koelkast bewaren op een temperatuur van 0°C of met ijs. Uiteraard kan je zeewolf zelf invriezen de dag van aankoop. Zo blijft hij zeker 2 à 3 maanden houd-baar. Zeewolf is een matig vette vis en bevat veel eiwitten en mineralen.

Tekst Nele Joostens en Blanche VanbelleFoto’s Violet Corbett Brock en Emy Elleboog ok

ram

agaz

ine

mei

201

1

38

okra

mag

azin

e m

ei 2

011

INTERIEUR

Ga je voor een snelle opfrisbeurt van je badkamer, is verf natuurlijk de ideale oplossing. Het is snel, goedkoop en praktisch. Een fel en modern kleurtje of een zachte tint. Kies welke sfeer je wil in jouw badkamer en ga voor een bijho-rende kleur. In een kleine badka-mer werken lichte en heldere kleuren ruimtelijk. Gebruik wel verf die geschikt is voor natte ruimtes. Ben je de kleur na een tijdje beu, kies je gewoon een nieuwe schakering.

Is je volledige badkamer aan ver-vanging toe, doe je er goed aan vooraf een aantal beslissingen te nemen. Is een badkamer voor jou zuiver functioneel of wil je er een ontspanningsruimte van maken? Hoeveel gezinsleden gebruiken de ruimte al dan niet samen? Is het nodig om twee wastafels te plaat-

sen? Waar bevinden zich de leidin-gen? Moeten die ook vernieuwd worden? Kies je voor een douche of een bad? Of ga je voor allebei?

Veiligheid en comfortStaan voor jou veiligheid en com-fort voorop, hebben we enkele tips. Wil je voorziend zijn, is een inloopdouche de beste keuze. Die is immers het makkelijkst als je ooit slecht te been wordt. Zorg wel voor antislip onderaan om val-len te vermijden. Je kan ook een zitje voorzien, zo wordt douchen nog makkelijker. Handgrepen ver-gemakkelijken het opstaan. Ook aan het toilet kan je trouwens opklapbare handgrepen installe-ren. Monteer je ze naast de was-tafel, kan je ze zelfs als hand-doekhouder gebruiken. Je kan er ook voor zorgen dat er geen meu-bel komt onder de wastafel, dan

rijd je er met een rolstoel zo onder. Er bestaan trouwens ook kantelbare spiegels, ideaal voor wie in een rolstoel zit.Heb je enkel een bad en ben je slecht te been, kan je gebruikma-ken van een badplank. Daarmee neem je makkelijk plaats op je bad. Wil je er toch nog kunnen inzitten, is een badlift een optie. Maar die zijn natuurlijk veel duur-der dan een badplank.

PraktischPlan je een nieuwe badkamer, maak je het best een plannetje en zet je al je ideeën op een rijtje. We helpen je op weg. Kies voor een ruime douche, dat bezorgt je heel wat extra comfort. Omwille van de stabiliteit plaats je een douche trouwens het best in een hoek. Hangtoiletten zijn hygiënischer en makkelijk in onderhoud, je kan er zo onder dweilen. Grote muur- en vloertegels doen de badkamer groter lijken dan ze is. Grote spie-

De kinderen zijn het huis uit, de badkamer begint mankementjes te vertonen. Tijd voor een opknapbeurt!

badkamerComfort en

schoonheid in je

gels hebben hetzelfde effect. Heb je een grote badkamer, hoef je niet alles langs de muren te plaat-sen. Je kan het bad bijvoorbeeld als blikvanger in het midden van de ruimte plaatsen. Het helpt ook om met scheidingsmuren, hoogte-verschillen of contrasterende kleuren en materialen te werken.

Verlichting en verluchtingEssentieel voor een vochtige ruimte, is voldoende verluchting. Voorzie je dit niet, krijg je snel last van vocht en schimmels. Ook aan verlichting besteed je het best de nodige aandacht. Zeker als je van je badkamer ook een relaxplek wil maken, is sfeerver-lichting een must. Houd er wel rekening mee dat je bij de keuze van je verlichting de veiligheid niet uit het oog verliest en kies voor aangepaste verlichting voor natte ruimtes. Die is opgedeeld in categorieën naargelang de afstand tot douche of bad.

SchoonheidKleine accessoires bepalen de sfeer van een badkamer. Kies ze dus zorgvuldig. Zorg ook voor vol-doende opbergruimte. Opge-ruimde tandenborstels, tandpas-ta’s, crèmes, parfum, make-up en scheerspullen zorgen voor rust in de ruimte. En wat had je gedacht van een mooie plant in de badka-mer? Je waant je meteen in tropi-

sche oorden. Veel kamerplanten houden van een hoge luchtvochtig-heid en gedijen uitstekend in een badkamer met voldoende daglicht. Toch zorg je er het best ook voor dat je het raam kan afsluiten voor nieuwsgierige blikken. Een licht rolgordijntje laat nog voldoende licht binnen maar waarborgt je pri-vacy. Zo kan jij zorgeloos genieten.

Tekst Nele JoostensFoto’s Van Marcke en X2O sanitair

Kies voor een ruime douche, dat bezorgt je extra comfort.

Heb je de ruimte, kan je het bad midden in de kamer plaatsen.

Hangtoiletten zijn hygiënisch en makkelijk in onderhoud, je kan er zo onder dweilen.

Omwille van de stabiliteit plaats je een douche het best in de hoek.

Een inloopdouche met een zitje en hand-grepen waarborgt comfortabel douchen als je niet meer zo goed te been bent.

39

okra

mag

azin

e m

ei 2

011

40

okra

mag

azin

e m

ei 2

011

TENTOONSTELLING

In één van de middeleeuwse hoofdstraten van Mechelen vind je ’t Vliegend Peert, het stamhuis van de familie Verhulst. Hier werd Mayken Verhulst geboren, dochter van Pieter. Hij was actief als kunst-schilder in de Mechelse schilders-gilde. Zij werd bekend als miniatu-riste en huwde Pieter Coecke, één van de belangrijkste vertegen-woordigers van de renaissance-schilderkunst in de zestiende eeuw. Hun dochter Maria trouwde later met Pieter Bruegel de Oude. In dit historisch monument is het Centrum voor Oude Kunst geves-tigd en werd de tentoonstelling De zotte schilders gerealiseerd. Die is het resultaat van jarenlang gepas-sioneerd speurwerk naar deze

zeldzame schilderijen. In dit pand bevindt zich ook een wetenschap-pelijk laboratorium en een uitge-breide wetenschappelijke biblio-theek.

Wetenschap en kunst?Conservator Jan Op de Beeck ver-richtte na zijn studies als jonge wetenschapper veldwerk bij gere-nommeerde veilinghuizen in België en Nederland. Hij begon in 1984 met de restauratie van het ver-waarloosde pand, realiseerde in 1986 een eerste tentoonstelling Mechelse manuscripten, gevolgd door de tentoonstelling Bruegel terug in Mechelen in het kader van Europalia. Vanaf 1995 fungeert Jan Op de Beeck regelmatig als expert oude kunst in het Nederlandse tv-programma Tussen kunst & kitsch. Hij verdui-delijkt: “Wat je hier ziet, is het resultaat van jarenlang weten-schappelijk werk. De benaming Zotte schilders is niet alleen geko-zen om de afbeeldingen maar tevens om ons toe te laten deze schilderijen en hun makers onder de hoed uit te halen van de grote groep schilders die algemeen gen-reschilders genoemd worden. De tentoonstelling en de wetenschap-pelijke publicatie maken duidelijk dat deze schilders hun vormentaal

niet zelf moesten uitvinden maar te rade konden gaan bij de Middelnederlandse literatuur en teksten uit de Rederijkerskamers. De schilders van deze drollen of zotte schilderijen blijken geens-zins marginalen te zijn geweest maar eerder geschoolde intellec-tuelen.” Badstoof en LabbesoetkenTijdens de rondgang langs origi-nele schilderijen uit de zestiende en begin zeventiende eeuw, ont-moet je een groot aantal monster-tjes en zeer vreemde mensen. De audiogids - of de gids als je in groep bent - vertelt heel wat anek-dotes en details. Je maakt kennis met metaforen of symbolen, zin-nebeelden of allegorieën. Je treedt binnen in de beeldcultuur van de moraalridders van het penseel uit de zestiende eeuw, een scharnier-periode tussen de Middeleeuwen en de doorbraak van de Renaissance. Je ziet de prachtige beeldentaal bij Hieronymus Bosch in het schilderij Hy soect de byle, het diabolisch gewemel bij De ver-zoekingen van Sint-Christoffel van Jan Wellens de Cock, de waarschu-wende bespotting bij De badstoof of De hekeling van de ouderlingen-liefde van Hans Baldung Grien, de raadselachtige hekeling van de menselijke dwaasheid in De nar-renhandel van Frans Verbeeck de Oude, van wie we ook De verzoe-kingen van Sint-Antonius bewon-deren, de erotische symbolen in de Bordeelscène van Jan Verbeeck de Jonge en de allegorieën van de vijf personages op het doek Labbesoetken van het atelier Verbeeck. De familie Verbeeck was een bekend schildersgeslacht uit Mechelen. Van Jan Massys kan je Het contract en Het boerenpaar bekijken. Daarop wordt de wellust

Zotte schilderijen. Je vindt ze in Mechelen. Het zijn satirisch-moraliserende schilderijen uit de zestiende eeuw die toen ook wel sot werden genoemd.

In Mechelen staat een huis

De schilders van deze zotte schilderijen waren geschoolde intellectuelen.

41

okra

mag

azin

e m

ei 2

011

van oude lieden op de korrel geno-men. Van Maerten Van Cleve han-gen er Het spinstertje en De tra-nen van de bruid.Andere titels die tot de verbeelding spreken: De dwaze boerin, De dans van nonnen en paters, Twee vrouwen in een slaapkamer, De verloren zoon, Hekeling van de geile oude vrouw en nog vele andere. Ze zijn van Vlaamse ano-nieme schilders. Je ontmoet ook werk van Pieter Bruegel de Jonge, David Teniers de Oude, Sebastian Vrancx, Otto van Veen, Pieter Liesaert, Joos van Craesbeeck, Adriaan Brouwer, Jan Steen en nog een aantal andere ‘zotte schilders’. Van publicatie tot perma-nente tentoonstelling.Conservator Jan Op de Beeck: “Deze permanente tentoonstelling is ontstaan in 2003. Toen gaven we een catalogus uit naar aanlei-ding van een tijdelijke tentoon-stelling. Die kende een enorm succes met een grote respons uit binnen- en buitenland. Zo zijn we begonnen met de verzameling van deze kunstwerken in langdurige bruikleen. In 2005 zijn we dan gestart met dit permanent muse-um. Hier hangen allemaal origine-

Praktisch Museum Het Zotte Kunstkabinet, Centrum voor oude kunst ’t Vliegend Peert, Sint-Katelijnestraat 22, 2800 Mechelen, 015 29 01 55, vliegendpeert@skynet.be, www.museumzotteschilders.be.Een individueel bezoek is mogelijk op donderdag en vrijdag van 14.00 tot 17.00 uur en zaterdag van 11.00 tot 17.00 uur. Een groepsbezoek met gids is elke dag mogelijk mits reservering. Tickets 4 euro, audiogids 1 euro. Een groepsbezoek met gids kost 6 euro per persoon. Het museum is gelegen in het historisch centrum van Mechelen, nabij de Sint-Romboutstoren.

le werken uit de zestiende en begin zeventiende eeuw. Maar er is meer: ook dit gebouw dateert uit die periode, is geklasseerd en heeft bovendien zijn historische betekenis door Mayken Verhulst, de schoonmoeder van Pieter Bruegel. Dit vormt dus één geheel”. De sfeer is er. Het kost misschien wat moeite om alle symbolen en details op de schilde-rijen te verwerken maar je ont-dekt vele wijsheden, ook in onwij-ze dingen. Ga gerust eens een dagje uit in Mechelen en stap bin-nen in ’t Vliegend Peert. De zotte schilders heten je welkom.

Tekst Erik Lauwers

Maak kans op een gratis ticket. Kijk op blz. 53!

42

okra

mag

azin

e m

ei 2

011

BOEKEN

WinterDe roman Winter van de Amerikaanse auteur Elizabeth Strout vertelt een verhaal over ouder worden en over de inwoners van het kuststadje Crosby in de staat Maine. Winter beschrijft mensen en echtparen die de zes-tig voorbij zijn. Ze hebben nog dromen maar ze schrapten er selectief in. Ze nemen afstand en blijven hunkeren naar wat voorbij is maar misschien ook naar wat nog komen gaat.Olive Kitteridge is een gepensio-neerde lerares wiskunde in de plaatselijke middelbare school. Zij is de verbindingsfiguur tussen haar leeftijdsgenoten. De Engelse titel Olive Kitteridge. A Novel in Stories geeft zeer goed de struc-tuur van het boek weer. Elk hoofd-stuk is een verhaal op zich, zonder het geheel te schaden. Kronieken van mensen ‘op leeftijd’. Dat bete-kent vreugde, verdriet, verliefd-

heid en ontgoocheling. Zo ont-staan menselijke drama’s en ook blijspelen. Tijdens de winter van het leven kijk je nog altijd uit naar de eerste knoppen die opensprin-gen, de eerste lentestreling in de wind. Met de laatste passus uit de roman: “Haar ogen vielen dicht en vermoeid als ze was, werd ze overspoeld door dankbaarheid - en spijt. In gedachten zag ze de zonnige kamer, de zonovergoten muur, de laurier en de tuin. De wereld was haar een raadsel. Ze wilde er nog niet uit weg.”

Baltische zielenWie van geschiedenis houdt en een levendige non-fictieroman wil lezen, komt vroeg of laat bij Baltische zielen van Jan Brokken terecht. De Nederlandse schrijver (1949) is niet aan zijn proefstuk toe en wordt alom geprezen om zijn literaire journalistiek. Het boek beschrijft de geschiede-

nis van de Baltische staten vanaf het begin van de twintigste eeuw tot vandaag. Dit verhaal wordt origineel gebracht aan de hand van concrete personen die elk hun eigen lotgevallen vertellen. Beroemde en anonieme personen passeren de revue. We maken onder andere kennis met de cine-ast Sergej Einsenstein, de violist Gidon Kremer, een laureaat van de Koningin Elizabeth wedstrijd van 1967, de filosofe Hannah Arendt, de schilder Mark Rothko. Allen hebben ze enkele dingen gemeen: de dramatische gebeur-tenissen van de laatste honderd jaar in Europa, vrijheids- en over-levingsdrang, de vlucht voor de wisselende totalitaire regimes van nazi’s en sovjets. Maar Tallinn, Riga en Vilnius getuigen ook van hun trots en vaderlandsliefde, hun zin voor kunst en hun aanpas-singsvermogen.Wie van mensen en geschiedenis

De boekenwereld kent obstakels noch grenzen. Het hele leven dringt zich door alle boeken heen. Lezen zijn de kleu-ren van Rubens, Picasso en Mondriaan gevat in zesentwin-tig letters. Lezen is onafgebroken wentelen in verschei-denheid.

Van beren en Balten

Elizabeth Strout. Jan Brokken. Hans Fallada. Bella Pollen.

© K

laas

Koppe

© M

. B

erk

ley

43

okra

mag

azin

e m

ei 2

011

houdt en een goed geschreven boek op prijs stelt, moet deze roman zeker ter hand nemen.

Alleen in BerlijnHans Fallada is het pseudoniem van Rudolf Ditzen (1893-1947). Na twaalf stielen en dertien ongeluk-ken schreef hij zijn roman Wat nu, kleine man. Het boek maakte hem beroemd maar de nazi’s verboden het. Een jaar voor zijn dood ver-scheen Alleen in Berlijn. Nu werd deze roman voor het eerst in het Nederlands vertaald. Volgens Primo Levi is het “de beste roman ooit over het Duitse verzet tegen de nazi’s”.Het echtpaar Quangel leeft in Berlijn. Hij is werkmeester in een meubelfabriek, zij huisvrouw. Ze leven teruggetrokken, hebben geen familie of vrienden en laten de politiek volledig over zich heen gaan. Ze hebben één zoon maar die sneuvelt in 1940. Dat zet hun hele wereld op z’n kop. In hun eentje verklaren ze de oorlog aan het nazisme en aan Hitler. Dat blijft niet onopgemerkt en de

Gestapo gaat naar hen op zoek. Hun acties kunnen alleen maar slecht aflopen, wat dan ook gebeurt.Deze roman is geen verzinsel maar gebaseerd op historische feiten. De schrijver kreeg in 1946 het dossier van deze mensen in handen. In acht weken schreef hij hun verhaal in de hoop “dat hun strijd, lijden en dood niet helemaal voor niets zijn geweest”.

De zomer van de beerZijn het de eerste lentekriebels die me zo begeesteren of is het de frisheid van het boek? De zomer van de beer van Bella Pollen is in ieder geval verrassend en origi-neel.1979. Letty en haar drie kinderen komen aan op een eiland van de Schotse Hybriden om er de zomer door te brengen. Haar man, diplo-maat in Bonn aan de Britse ambas-sade, kwam enkele maanden tevoren op een vreemde manier om het leven. Het gezin probeert in Groot-Britannië een nieuw leven op te bouwen maar niets is nog

hetzelfde nu de vader uit hun leven is verdwenen. Letty begint zich meer en meer vragen te stel-len over de dood van haar man. De zeventienjarige Georgie lijkt daar meer over te weten maar ze bewaart haar geheim. Alba, de jongere zus, heeft als puber een haatverhouding met alles en iedereen maar bovenal met zich-zelf. De negenjarige Jamie lijdt aan een zwakke vorm van autis-me, leeft volledig in zijn eigen fantasiewereld en is het gewillige slachtoffer van de pesterijen van Alba.Tijdens hun verblijf op het eiland zijn de bewoners in de ban van een ontsnapte beer. Voor Jamie is die beer de enige manier om terug in contact te komen met zijn ‘ver-dwaalde’ vader.De zomer van de beer is een mee-slepend verhaal, een combinatie van een light-thriller en een fami-lieroman.

Tekst Annemie Verhenne en Hugo Verhenne

Elizabeth Strout, Winter, Atlas, Amsterdam, 2008, 334 blz., 12,50 euro. Jan Brokken, Baltische zielen, Atlas, Amsterdam, 2010, 462 blz., 24,90 euro. Hans Fallada, Alleen in Berlijn, Cossee, Amsterdam, 2010, 495 blz., 29,90 euro.Bella Pollen, De zomer van de beer, Artemis en Co, Amsterdam, 2011, 382 blz., 21,95 euro.

Bella Pollen.

In Baltische zielen vertellen tal van personages de geschiedenis van de Baltische staten.

44

okra

mag

azin

e m

ei 2

011

GEDICHT

Ik kwam thuis, het was een uur of acht en zeldzaam zacht voor de tijd van het jaar, de tuinbank stond klaar onder de appelboom

ik ging zitten en ik zat te kijken hoe de buurman in zijn tuin nog aan het spitten was, de nacht kwam uit de aarde een blauwer wordend licht hing in de appelboom

toen werd het langzaam weer te mooi om waar te zijn, de dingen van de dag verdwenen voor de geur van hooi, er lag weer speelgoed in het gras en verweg in het huis lachten de kinderen in het bad tot waar ik zat, tot onder de appelboom

en later hoorde ik de vleugels van ganzen in de hemel hoorde ik hoe stil en leeg het aan het worden was

gelukkig kwam er iemand naast mij zitten, om precies te zijn jij was het die naast mij kwam onder de appelboom, zeldzaam zacht en dichtbij voor onze leeftijd.

Rutger Kopland Uit: Onder het vee, Amsterdam, 1966.

Onder de appelboom

45

okra

mag

azin

e m

ei 2

011

UITJES

Maurice Frydman, in 1928 geboren in Parijs uit Poolse ouders, woont en werkt in Brussel. Hij is gepassio-neerd door de menselijke anatomie en besteedt in zijn werk veel aan-dacht aan thema’s als het koppel en het kind. Menselijke liefde en geweld vormen een rode draad door zijn oeuvre. Of om het met de woorden van kunstcriticus Pierre Sterckx te zeggen: “Zijn steeds terugkerende vouw- en plooimotieven roepen het predicaat decoratieve kunst op. Maar dan niet de lege burgermans-kunst van de negentiende eeuw, wel een voor iedereen herkenbare stijl die sinds mensenheugenis in zwang is, van het oude Egypte tot en met moderne artiesten als Matisse en Wim Delvoye.”

De Vliegher schildert ‘herkenbare dingen’: glazen, porseleinen borden, marmeren bustes, interieurfragmen-ten en gevelpartijen. Als schilder lijkt hij verliefd op zijn onderwerpen die hij op een uiterst sensuele en sug-gestieve manier weet te vatten. De verbondenheid met de ‘echte’ realiteit blijft behouden maar hij voegt ele-menten toe of laat er weg. De Vliegher treedt als meester-manipulator in dialoog met de historisch beladen Gaasbeekse kasteelinterieurs. Zoals het kasteel de geschiedenis herinter-preteert tot een theatraal verhaal, zo herformuleert hij de werkelijkheid in verf en herleidt hij de wereld tot beeld.

Een jaar lang exploreerde Sandrine de Borman als artist in residence alle facetten van de Nationale Plantentuin. Ze verzamelde bladeren en bloe-men uit de levende collecties, ze sprak met medewerkers en liet zich binnenvoeren in hun werkomge-ving. Het resultaat is een fascine-rende tentoonstelling Groene omzwervingen én een uniek zak-boekje over de Plantentuin.

InfoTot 12 juni 2011 in het Paleis voor Schone Kunsten, Ravensteinstraat 23, 1000 Brussel, 02 507 82 00, www.bozar.be. Open van dinsdag tot zondag van 10.00 tot 18.00 uur, donderdag tot 21.00 uur.Tickets: 5 euro, 60+: 4 euro.Bereikbaar: Trein: Centraal station; Metro: Lijn 1 & 5: Centraal station of Park.

InfoVan 6 mei tot 26 juni 2011 in het Kasteel van Gaasbeek, Kasteelstraat 40, 1750 Gaasbeek, 02 531 01 30, www.kasteelvangaasbeek.be.Open van 10.00 tot 18.00 uur (laatste bezoek om 17.00 uur). Open op feestdagen.Tickets: 7 euro (audiogids inbegre-pen); 60+: 5 euro.Bereikbaar: met de wagen via de Brusselse ring, afrit 15 a, richting Vlezenbeek. Met de lijnbus: vanuit Brussel-Zuid, lijn 142 (Gaasbeek-Leerbeek), halte Kasteel van Gaasbeek.

InfoTot 2 oktober 2011 in de Nationale Plantentuin van België, Domein van Bouchout, Nieuwelaan 38, 1860 Meise, 02 260 09 70, www.plantentuinmeise.be. Open van 9.30 uur tot 18.30 uur en van oktober tot maart van 9.30 uur tot 17.00 uur. Tickets: 5 euro; 60+: 4 euro.Bereikbaar: met de wagen via de A12; met De Lijn: de bussen 250, 251 en 260 rijden langs de Plantentuin. Aan de chauffeur vra-gen te stoppen aan halte ‘Nationale Plantentuin’.

Maurice Frydman SchatzkammerGroene omzwervingen

Maak kans

op gratis

duoticket(s)!

Kijk blz. 53.

46

okra

mag

azin

e m

ei 2

011

UIT

Een 83 km lang fietspad slingert van Givet tot Charleville-Mezières. Het is toegankelijk voor zowel wan-delaars, rollerskaters als fietsers. Een verleidelijk vooruitzicht om op een veilige en rustige manier deze rijke vallei te ontdekken langs de schitterende bochten van de Maas. Maar ook met de wagen valt er veel te beleven.Givet heeft een leefbare binnen-stad maar het aantrekkelijkst zijn de rivierboorden waar de terrasjes lonken. Toch loont het de moeite even het Centre International des Métiers d’Arts binnen te lopen. Dit internationaal centrum voor kunst-ambachten zal je aangenaam ver-rassen. De stuk voor stuk unieke voorwerpen in glas, hout en aarde-

De Franse Ardennen strekken zich uit van Givet, juist over de Belgische grens tot voorbij Vouziers in het zuiden van dit depar-tement. Wij verkennen de valleien van de Maas en de Semoy, de meest noordelijke regio die als een opstekende vinger Frankrijk België induwt.

werk en ook de zilveren juwelen zijn gegeerde maar prijzige heb-bedingen. Dat alles te koop is, maakt de verleiding des te groter. Langs pittoreske dorpjes zoals Haybes en Fumay arriveren we in Revin. Dit stadje ligt langs een dubbele bocht in de Maas en is omringd door dichte Ardense bos-sen. Op de hoek van de Quai des Bateliers en de rue Victor Hugo vind je het Spaanse Huis, een prachtig oud gerenoveerd pand dat je meer vertelt over het oude Revin tijdens de jaren 1920-1930 en het ambacht van de smid, een beroep dat hier vroeger veel werd uitgeoe-fend. De kacheltjes van Arthur Martin zijn inderdaad familie van Nestor Martin.

Goed gezelschapZelfs Georges Sand, die wat af reisde tijdens haar leven, kwam in 1869 in Revin terecht. Zij verklaar-de nooit zo’n prachtig oord gezien te hebben. Haar volgende roman speelde zich af op deze plek en ze noemde hem Malgré Tout (‘ondanks alles’), in herinnering aan de berg die Revin domineert. Hoe die dan weer aan zijn naam kwam? Langs de weg die omhoog leidt naar Hauts-Buttés, een dorp verderop, bezat een boer een stuk land dat hem zo dierbaar was dat hij besloot zich er te vestigen met zijn gezin. Dat was echter niet naar de zin van de plaatselijke notabelen die een onverbiddelijk njet gaven.Niettemin zette hij zijn plannen door en bouwde er een boerderij. De plaatselijke bevolking noemde hem sindsdien ‘die van Malgré Tout’. Jean-Marie Grand-homme verbouwde deze boerderij in 1975 tot een gastenverblijf. Ondertussen runt hij zijn herberg boven op de Malgré Tout al vijfendertig jaar. Van hieruit vertrekken twee wan-delingen, een van 13 en een van 24 km. Het is even klimmen met de wagen om deze prachtige locatie te bereiken. Onderweg geniet je van het schitterende uitzicht over Revin. Het logement ligt dan ook

Langs ruisende rivieren

Panorama van op La Roche aux 7 Villages.

47

okra

mag

azin

e m

ei 2

011

op 432 meter hoogte. Je beloning? Totale stilte, donkere nachten, een vogelparadijs en wanneer je ’s och-tends uit je slaapkamerraam kijkt, merk je vast een of ander ever-zwijn of schichtige ree het bos in sluipen. Jean-Marie Grandhomme gooit nog even enkele houtblokken in de haard. “Het leven is hier vooral kwaliteitsvol. Wij bieden onze gasten eerlijke kost, lekkere woudhesp, terrines, ganzenlever en wildstoofpotjes met producten van eigen bodem. ’s Avonds is het hier steevast ambi-ance en komen de verhalen boven bij de haard. Wanneer je de gezel-ligheid proeft van het knetterende haardvuur bij goed gezelschap, vergeet je al je kwalen.” Verder vertrouwt hij ons nog toe dat zijn zoon Bertrand een tijdje achter het fornuis stond in de Comme chez soi in Brussel en dat topchef Alexandre een persoonlijke vriend is. Dat zijn referenties!

’s Ochtends ligt een mistig watten-deken over Revin. Wij staan in de zon en kijken een beetje ontgoo-cheld over de vallei. “Niet getreurd”, oppert een toevallige voorbijgan-ger, “over een uurtje ligt ook Revin in het zonnetje!” Inderdaad, rond elf uur kunnen we onze geplande fotosessie afwerken.

In het bedevaartkerkje van Sint-Antonius van Padua, op 7 km. van de Auberge du Malgré Tout, wordt nog iedere zondag een druk bijge-woonde mis opgedragen door een Belgisch priester, weet mevrouw Grandhomme nog. De muren van de kerk zijn behangen met twee-duizend dankplaatjes of ex-voto’s. De heilige staat over heel de wereld bekend voor het terugvinden van verloren voorwerpen. Zijn heilige relieken zijn authentiek.

Versteende damesBrochures en folders staan bol met legenden en streekverhalen. Iets verderop voorbij het dorpje Laifour stroomt de Maas langs drie enorme rotsen, Les Dames de Meuse. Op deze plek zou de duivel geregeld met de heksen uit de wijde omtrek vergaderen. De legende verhaalt dat drie jonge maagden hun eeu-wige liefde beloofden aan drie jon-gelingen die op kruistocht vertrok-ken naar Palestina. Doch de maag-den verbraken hun gelofte. Toen de jongelingen hen met hun min-naars betrapten, veranderden de maagden prompt in drie enorme rotsen die voor eeuwig deze spook-achtige vorm zouden behouden. We vervolgen onze weg stroomop-waarts door de vallei richting Monthermé. Wanneer je onderweg

het bord Madagascar ziet staan, heeft dat niets te maken met je kater van de avond voordien. Het is simpelweg de naam van een rij arbeidershuisjes. Hoe zij aan hun naam komen, kwamen we niet te weten. Tot het patrimonium van Monthermé hoort zeker het twaalf-de eeuwse vestingkerkje van Saint-Léger en de abdijkerk van Laval-Dieu. Het CDT of Comité Départe-mental du Tourisme tekende enkele toeristische routes uit in de streek. De Vestingkerkenroute, de Bossen-,

Het Spaanse Huis in Revin. De typische leisteen van de Franse Ardennen.

De kerk van Saint-Léger in Monthermé.

>

48

okra

mag

azin

e m

ei 2

011

InfoComité Départemental du Tourisme des Ardennes, 24 place Ducale – B.P. 419, 08107 Charleville-Mézières – France, +33 (0)3 24 56 67 77, www.ardennes.com, http://be-nl.franceguide.com.

Win een weekendje Franse Ardennen. Kijk blz. 51!

Meren- en Abdijen-route, de Vestingwerkenroute en de Legende- route van Maas en Semoy leiden je langs de bekoorlijkste en meest authentieke plekjes van de regio.

Woinic en BeiaardVanop La Roche aux 7 Villages tuur je over zeven dorpen in de omge-ving van Monthermé. Maar het ontbreekt hier uiteraard niet aan uitzichtpunten. Soms moet je nog een kleine klim wagen om optimaal van het panorama te genieten maar alle punten zijn met de wagen bereikbaar. In Bogny-sur-Meuse, het volgende dorp, staat een beeld van het paard Beiaard en de vier Heemskinderen. Ik vraag me af hoeveel verhalen in omloop zijn over dit beroemde Ros en de vier knechten die rebelleerden tegen Keizer Karel. Zak je af tot in Bogny-sur-Meuse kan je nog kennismaken met Woinic, het werk van Eric Sleziak. Dit stalen everzwijn meet tien meter hoog en is daarmee het grootste everzwijn ter wereld. Wij richten de gps op Renwez en zoeken het Woudmuseum op. Op de weg erheen spotten we twee-maal een Vlaamse Gaai. De bossen waar we doorrijden blijken een waar vogelparadijs. In het Woud-museum volgen kinderen een

workshop. In de immense chalet zijn een onthaal, cafetaria, winkel en diverse expositieruimtes gehuis-vest. Het openluchtmuseum stalt talloze zaag- en andere houtbe-werkingmachines uit. Tientallen houten personages vervaardigd door de stichter van het museum Henri Vastine, bevolken het par-cours.

VaubanRichting Belgische grens houden we nog even halt in Rocroi, een unieke vestingstad. De stadswallen in stervorm zijn nog grotendeels aanwezig en via een wandelpad van vier kilometer ontdek je de mooiste hoekjes van de stad. Al in de zestiende eeuw werd met de vestingwerken gestart. Onder Vauban werden de bouwwerken afgerond. Ze omhelzen vijf basti-ons met een eerste verdedigings-wal en een tweede verdedigings-gordel. Tussen de twee gordels ligt een diepe, brede gracht. Vanuit de Place d’Armes in het midden van de stad vertrekken tien straten naar de vestingwallen. De meeste gebouwen ogen een beetje flets en verjaard maar aan de stad is dan ook een paar eeuwen niets veran-derd. Het draagt in ieder geval bij tot de typische Franse nonchalante manier van leven. En vinden we dat nu net niet zo charmant?

Tekst en foto’s Chris Van Riet

Als je ’s ochtends uit je slaapkamerraam kijkt, merk je vast een of ander everzwijn of

schichtige ree het bos in sluipen.

De toegangspoort naar Rocroi met de vestingwallen.

49

okra

mag

azin

e m

ei 2

011

49

okra

mag

azin

e ap

ril 20

11

SPEEL EN WIN

■ Wie kan zich laten verwennen in Aparthotel Bommeljé in Domburg?

Simonne Castelein uit Gent.

■ Wie krijgt een waardebon van 125 euro in de bus?

Felix De Meester uit Boom.

■ Wie kan zich verdiepen in Brooklyn? Jacqueline Bruneel uit Wingene, Frans Roelands uit

Opwijk, Lionel Van Den Brande uit Drongen, Roger Van den Berghe uit Izegem, Louisa Smolders uit Hemiksem, Christel Gevers uit Diegem, Germaine Mallet uit Brugge, André Leyman uit Sint-Amandsberg, Agnes De Greef uit Overmere, Ginette Rossel uit Beernem.

■ Wie mag straks verslaafd worden aan Vaslav? Alida Huybrechts uit Hove, Jeannine Smekens uit

Mechelen, Henriette Tersago uit Breendonk, Odile Van Hoecke uit Gent, Annie Govaerts uit Turnhout.

■ Wie mag binnenkort Wolf Hall in de bus verwach-ten?

Freddy Mertens uit Lede, Jeanne Moons uit Helchteren, Josée Janssen uit Hasselt, Leo Nollet uit Gent, Maria Mariën uit Lille.

■ Wie kan Wereldberoemde dwarsliggers, ettertjes en doordouwers verkennen?

L. De Koninck uit Lembeek-Halle, Leopold Van Campenhout uit Mechelen, Mariette Vanderschueren uit Zaventem, Yvonne Boogaerts uit Rijkevorsel, Loranda Van Wanseele uit Sleidinge.

Oplossing: Hongarije. Antwoord op de schiftingsvraag: Salustiana.

27 winnaarsWinnaars kruiswoord maart 2011.Meer dan 1 600 deelnemers!

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

13 14 15

16 17 18 19

20 21 22 23 24

25 26 27 28

29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39

40 41 42

43 44 45

46 47 48 49 50 51 52 53 54

55 56 57 58 59 60 61

62 63 64 65

66 67 68

69 70 71

HORIZONTAAL

1 kleine hoeveelheid 5 drinkbakje 8 wereldberoemd hertje 13 bewerkte dierenhuid 14 spij-kerstof 15 zangvogel 16 toegangsweg voor voertuigen 18 enzovoort 19 manieren 20 schelpdier 22 windrichting 24 touwkleurig 25 onbenullig, dwaas 27 rechtsterm 30 hoger bod 32 honingdrank 34 communicatiemiddel 36 strijdmacht 38 calorie 40 besluit 41 hout-soort 42 balletrokje 43 bevel 44 prik 45 teken in de dierenriem 46 vaatwerk 47 arbeidzaam 50 vlinder 52 zuiver, onvermengd 55 Bijbelse figuur 57 stormloop 59 volkomen 62 rommel 63 muurholte 65 voorval 66 schaakstuk 67 toegang 68 vorstentitel 69 begin 70 lidwoord 71 als in de stad.VERTICAAL

1 flauw schijnsel 2 plaats in de VS 3 aanvankelijk 4 bloem 5 ontkenning 6 in het jaar 7 Itali-aans gerecht 9 eencellig organisme 10 dank je 11 roofdier 12 thema 17 vaart 21 werkplaats 23 van zekere houtsoort 26 dun bladmetaal 28 Europeaan 29 Caraïbische staat 30 of iets dergelijks 31 dekkleed 33 een bepaalde dag 34 zaak (Lat.) 35 erfelijk materiaal 37 nijdig ge-twist 38 regieaanwijzing 39 windvrij 41 wondvocht 42 voorzetsel 44 zeepwater 45 buigzaam 46 schoolartikel 48 telwoord 49 gewoon 50 leesteken 51 maaltijd 53 Guinees biggetje 54 niets uitgezonderd 56 kameraad 58 plaats in Frankrijk 60 broedplaats 61 inborst 64 sportterm.

Kruiswoordraadsel

© DENKSPORT PUZZELBLADEN

G R E I N N A P B A M B IL E E R D E N I M M E E SI N R I T E N Z M O R E SM O S S E L O Z O E C R UP T M A F A L I B I EH O P B O D M E E D

R A D I O L E G E R C A LE I N D E I K E N T U T US T A S T E E K L E E U WI P O T N IJ V E R M

A K A P E L F IJ N C AA M O S R U N F I N A A LR A M S J N I S G E V A LD A M E A C C E S S I R ES T A R T H E T S T A D S

2

9

2 1 7

8 5 2 1

2 3

4

3 9 7 4 8 2

2 7 9 4 1 3

7 5 3 4

8

SudokuVul het diagram zo in dat in elke rij, elke kolom en elk vierkant van

3 bij 3 vakjes alle cijfers van 1 tot en met 9 precies één keer voorkomen.

© DENKSPORT PUZZELBLADEN

674 839 521219 475 836835 216 479186 952 347452 367 918397 148 652528 794 163761 583 294943 621 785

Oplossing kruiswoordraadselmaart 2011.

Oplossing sudokuapril 2011.

Bel gratis

info@monolift.be

Thys

senK

rupp

Makkelijk de trapop en af?

Met een traplift vanThyssenKrupp Monolift natuurlijk!

§

KRUISWOORDRAADSEL

SUDOKU

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

11 12 13 14 15 16 17 18 19

20 21 22 23 24 25

26 27 28 29

30 31 32 33 34 35 36 37 38 39

40 41 42 43 44 45 46 47 48

49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60

61 62 63 64 65

66 67 68 69 70 71

72 73 74 75 76 77

HORIZONTAAL

1 stoer 5 onderricht 7 mondvocht 11 deel van Azië 12 soort boomschors 13 stoomschip 15 tussentijds 16 aanwijzend voornaamwoord 18 dierengeluid 19 senior 20 soort röntgen-foto 22 begeleider van een ploeg 24 oorspronkelijk bewoner van Peru 26 uitroep van ver-rassing 27 nieuw (in samenst.) 28 hierheen 29 ultrahoge frequentie 30 voorzetsel 32 af-voerkanaal 34 bruto 35 rivier in Rusland 36 kloosteroverste 37 dwaas 38 per uur 40 voor-zetsel 41 uitroep ter afkeuring 42 verbrandingsrest 43 uitroep 45 sprookjesfiguur 47 deel van het hoofd 48 junior 49 transportmiddel 51 wapen 54 biljartstok 56 noorderbreedte (afk.) 57 heidemeertje 58 voorzetsel 59 rivier (Spaans) 61 eenmaal 63 propvol 65 sluithaak 66 Verenigde Naties 67 ten laatste 69 sterkedrank 70 vanaf 71 telegraaf restant 72 zangstuk voor twee personen 73 damesmode 75 soort loterij 76 ontastbare stof 77 vertegenwoordi-ger.VERTICAAL

1 grote mensenmenigte 2 honderdste liter 3 deel van een geweer 4 vrouwelijk dier 6 Bij-belse figuur 7 onder (Latijn) 8 groente 9 klein kind 10 Afrikaans dier 14 deel van een vis 16 smelting van ijs 17 weergalm 19 graafwerktuig 21 streling 22 certificaat 23 duingras 25 voordeel opleverend 31 Spaanse borrelhapjes 33 oogje aan de buitenzijde van kant-werk 34 zonder kleur 35 uitroep 39 tijdmaat 44 van zekere houtsoort 46 begrip 47 moeilijk-heid 48 goed 50 aarden vaas 52 uniek 53 plaats in Engeland 55 roem 56 mist 60 oprijstrook 62 steun 64 leve 65 deel van een maaltijd 68 pausennaam 70 over 72 debet 74 dat is.

Kruiswoordraadsel

© DENKSPORT PUZZELBLADEN

M A C H O L E S S P U U GA L A O S L K U R K IS S A I D I E B E S RS C A N C O A C H I N C AA H A N E O H E R U H FU I T R I O O L B T O

O B A B T M M A L P UC O P B O E A S UH E A L I O K I N J RB U S D E G E N K E U

N B R V E N T E R R I OE E N S E I V O L G E S PV N T L G I N V A T RE D U E T V M I N I IL O T T O G A S A G E N T

4

HORIZONTAAL1 stoer 5 onderricht 7 mondvocht 11 deel van Azië 12 soort boomschors 13 stoom-schip 15 tussentijds 16 aanwijzend voor-naamwoord 18 dierengeluid 19 senior 20 soort röntgenfoto 22 begeleider van een ploeg 24 oorspronkelijk bewoner van Peru 26 uitroep van verrassing 27 nieuw (in samenst.) 28 hierheen 29 ultrahoge frequentie 30 voorzetsel 32 afvoerkanaal 34 bruto 35 rivier in Rusland 36 klooster-overste 37 dwaas 38 per uur 40 voorzet-sel 41 uitroep ter afkeuring 42 verbran-dingsrest 43 uitroep 45 sprookjesfiguur 47 deel van het hoofd 48 junior 49 trans-portmiddel 51 wapen 54 biljartstok 56 noorderbreedte (afk.) 57 heidemeertje 58 voorzetsel 59 rivier (Spaans) 61 een-maal 63 propvol 65 sluithaak 66 Verenigde Naties 67 ten laatste 69 ster-kedrank 70 vanaf 71 telegraaf restant 72 zangstuk voor twee personen 73 dames-mode 75 soort loterij 76 ontastbare stof 77 vertegenwoordiger.

VERTICAAL1 grote mensenmenigte 2 honderdste liter 3 deel van een geweer 4 vrouwelijk dier 6 Bijbelse figuur 7 onder (Latijn) 8 groente 9 klein kind 10 Afrikaans dier 14 deel van een vis 16 smelting van ijs 17 weergalm 19 graafwerktuig 21 streling 22 certificaat 23 duingras 25 voordeel opleverend 31 Spaanse borrelhapjes 33 oogje aan de buitenzijde van kantwerk 34 zonder kleur 35 uitroep 39 tijdmaat 44 van zekere houtsoort 46 begrip 47 moei-lijkheid 48 goed 50 aarden vaas 52 uniek 53 plaats in Engeland 55 roem 56 mist 60 oprijstrook 62 steun 64 leve 65 deel van een maaltijd 68 pausennaam 70 over 72 debet 74 dat is.

Stuur je oplossing naar OKRA-magazine, Kruiswoord mei 2011, PB 40, 1031 Brussel, voor 30 mei 2011 en maak kans op een van de prijzen op blz. 51. De winnaars verschijnen in het juli-augustusnummer 2011. Voeg één postzegel van 0,61 euro toe (niet vastkleven). Winnaars maart 2011 zie blz. 49!

1 2 3 4 5 6

Naam:

Straat: Nr.:

Postnr.: Woonplaats:

Tel.: E-mail:

OKRA-lidnummer of trefpuntnummer:

Schiftingsvraag: Hoe heet het Zotte kunstkabinet in Mechelen?

Vergeet niet een postzegel van 0,61 euro toe te voegen!

7 Alle cijfers van 1 tot en met 9 moeten één keer voorkomen in alle kolom-men, in alle rijen en in elk van de 9 vierkantjes van 3 keer 3 vakjes.

5 4 1

2 9 8 1

3 7

2 8 7

5 9 1 4 3

6 8 9 2

2 5 7 9

6 8

SudokuVul het diagram zo in dat in elke rij, elke kolom en elk vierkant van

3 bij 3 vakjes alle cijfers van 1 tot en met 9 precies één keer voorkomen.

© DENKSPORT PUZZELBLADEN

895 413 276426 579 381137 268 954974 136 825213 854 697568 792 143681 947 532342 685 719759 321 468

Oplossing kruiswoordraadsel mei 2011

50

2

3

5

4

6

1

7

Twintig boeken ■ Tien exemplaren van Winter van Elisabeth

Strout (waarde 12,50 euro).■ Vijf exemplaren van De zomer van de beer van

Bella Pollen (waarde 21,95 euro).■ Vijf exemplaren van Baltische zielen van Jan

Brokken (waarde 24,90 euro).

SPEEL EN WIN

Een arrangement voor twee personen in Auberge Le Malgré Tout in de Franse Ardennen (waarde 150 euro).Inclusief diner, een overnachting en ontbijt voor twee personen.Info: Auberge Ferme du Malgré Tout, Chemin des Balivaux, 08500 Revin, +31 3 24 40 11 20, (in Revin richting Hauts-Buttés volgen). www.aubergeferme-malgretout.com.

Waardebon van 125 euro Te gebruiken in De Kinkhoorn, Ravelingen of Ol Fosse d’Outh. Een heerlijk ontspannend verblijf gegarandeerd. Aan zee of in de Ardennen.

Info■ De Kinkhoorn, Zeedijk 330, 8400 Oostende, 059 70 16 97, fax 059 80 90 88, receptie@dekinkhoorn.be, www.dekinkhoorn.be.■ Ravelingen, Zeedijk 290, 8400 Oostende, 059 55 27 55, fax 059 55 27 59,

info@ravelingen.be, www.ravelingen.be.■ Ol Fosse d’Outh, rue Ol Fosse d’Outh 1, 6660 Houffalize, 061 28 88 01,

fax 061 28 88 04, olfosse@olfossedouth.com, www.olfossedouth.com.

prijzen22

51

okra

mag

azin

e m

ei 2

011

52

okra

mag

azin

e m

ei 2

011

DE DINGEN

Maar ook zoogdieren zoeken een nest. De favoriete mand van de hond of het geliefkoosde dekentje van een kat. En ligt het niet in hun natuur dat ze een nest of een afgezonderd plekje zoeken om te baren of te sterven? En mensen natuurlijk ook. Stellen niet alle sociologen, psychologen en peda-gogen vast dat een warm, veilig nest een goede start in het leven betekent? Het nest hoeft niet luxueus te zijn. De meesten van onze generatie hebben als kind geen weelde gekend. Wij sliepen met drie in één slaapkamer en maakten ons huiswerk aan de grote eettafel. Tot onze frustratie moesten wij de afdankertjes van grote zus dragen. En toch voelden we ons veilig ook als onze ouders niet voordurend met ons bezig waren.

Ook bij kinderen uit een veilig en warm nest kan het later nog mis-gaan. Het leven van jonge mensen vandaag is zo complex, zo vol ver-lokkingen en uitdagingen. Ze moeten steeds weer kiezen en dat maakt het niet makkelijk. Als ouder ben je bovendien maar één van de velen die hun zegje doen. Het is zeer pijnlijk als je je uiterste best hebt gedaan en je kind toch de verkeerde weg opgaat. Om niet te spreken over de roddels, de uitspraken en de wijze raad die je dan moet aanhoren. En toch geloof ik dat een goede jeugd, de invloed van een warm nest nooit helemaal verloren gaat. Zingt ook Boudewijn de Groot niet in het mooie Testament:‘Er zijn alleen nog een paar din-gen, die ik hou omdat geen mens er iets aan heeft, dat zijn mijn goede jeugdherinneringen die neem je mee zolang je verder leeft.’

Maar in een nest grootgebracht worden, betekent ook: eruit vlie-gen, zelfstandig worden. Dieren weten perfect hoe ze hun jongen

moeten leren om het zelf te rooi-en. Bij mensen kan dat nestelen soms heel lang duren. Leren losla-ten, is niet altijd makkelijk maar wel noodzakelijk. Anders krijg je taferelen van een vader die geïr-riteerd naar zijn 35-jarige zoon roept: “Kom je nu eindelijk uit je luie nest, het middagmaal staat op tafel!” Of van een moeder die stil-letjes hoopt dat dochterlief alleen gaat wonen of een lief vindt want ‘hotel mama’ begint zwaar te wegen.Veel dramatischer is opgroeien in een nest waar geen liefde, geen solidariteit, geen verbondenheid is, waar geweld schering en inslag is. Of waar kinderen overbe-schermd opgevoed worden. Hoe kunnen zij op hun beurt een goed nest bieden aan hun kinderen als ze dat nooit ervaren hebben?Gelukkig hebben de meeste ouders genoeg gezond verstand om hun nest in orde te brengen. En laat de volgende generaties ook maar hun eigen nest bouwen. Elk op hun eigen unieke manier.

Griet Trioen

NestIn mei leggen alle vogels een ei. Iedereen kent deze volkswijsheid. Maar om een ei te kunnen leggen, moet er eerst een nest worden gebouwd. Wonderlijk hoe die vogels dat klaarspelen. Ze weten precies hoe het er moet uitzien en waar ze kunnen nestelen. De ooievaar bouwt een groot rond nest, het liefst op een schoorsteen. Ze hebben er een mooi uitzicht. Het meesje bouwt een klein nestje, verscholen in een boom of grote struik. Het zijn verbazingwekkende bouwsels die een architect niet kan verbeteren.

In een nest grootgebracht worden, betekent ook:

eruit vliegen, zelfstandig worden.

53

OKRA-LIDKAART = GELD WAARD

WIN GRATIS DUOTICKET Uitjes gelezen blz. 45? Ook gepassioneerd door de decoratieve kunst van Maurice Frydman? Maak kans op een van de twintig gratis duotickets (waarde 10 euro) voor een bezoek aan de ten-toonstelling Maurice Frydman in het Paleis voor Schone Kunsten te Brussel.Stuur deze bon vóór 31 mei 2011 naar OKRA-magazine, Frydman, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar chris.vanriet@okra.be met de mededeling Frydman.

WIN GRATIS DUOTICKET Uitjes gelezen blz. 45? Natuurlijke materialen verweven zien in leuke stoffen? Maak kans op een van de twintig gratis duotickets (waarde 10 euro) voor een bezoek aan de tentoonstelling Groene omzwervingen in de Nationale Plantentuin van België te Meise. Stuur deze bon vóór 31 mei 2011 naar OKRA-magazine, Groene omzwervingen, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar chris.vanriet@okra.be met de mededeling Groene omzwervingen.

WIN GRATIS DUOTICKET Uitjes gelezen blz. 45? Eens kijken hoe schilder Jan De Vliegher de historische werkelijkheid op doek vastlegt? Maak kans op een van de twintig gratis duotickets (waarde 14 euro) voor de tentoon-stelling Schatzkammer in het Kasteel van Gaasbeek te Gaasbeek.Stuur deze bon vóór 31 mei 2011 naar OKRA-magazine, Schatzkammer, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar chris.vanriet@okra.be met de mededeling Schatzkammer.

WIN GRATIS TICKET Tentoonstelling gelezen blz. 40-41? Ga je je graag eens vergapen aan de zotte schilderijen uit de zestiende eeuw? Maak kans op een van de tien gratis tickets (waarde 4 euro) voor een bezoek aan het Museum Het Zotte Kunstkabinet in Mechelen.Stuur deze bon vóór 31 mei 2011 naar OKRA-magazine, Zotte kunstkabinet, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar chris.vanriet@okra.be met de mededeling Zotte kunstkabinet.

Info zie blz. 45.

Info zie blz. 45.

Info zie blz. 45.

Info zie blz. 41.

Naam en voornaam:

Straat en nr.:

Postnr.: Woonplaats:

Telefoon: E-mail:

Naam en voornaam:

Straat en nr.:

Postnr.: Woonplaats:

Telefoon: E-mail:

Naam en voornaam:

Straat en nr.:

Postnr.: Woonplaats:

Telefoon: E-mail:

Naam en voornaam:

Straat en nr.:

Postnr.: Woonplaats:

Telefoon: E-mail:

© Jürgen Doom

okra

mag

azin

e m

ei 2

011

SPAAR PUNTEN MET JE LIDKAART!Vind je bij een kleinhandelaar deze OKRA-sticker, weet je dat je hier terecht kant met je lidkaart. Spaar Qualietpunten en ontvang een aankoopcheque van 5 euro.

OKRA-magazine ledenmagazine van OKRA vzwPB 40, 1031 Brussel02 246 44 37, fax 02 246 44 42,www.okra.be, magazine@okra.be

RedactieNele Joostens, Chris Van Riet

RedactieraadHerman De Leeuw, Nic Fruru, Erik Lauwers, Hilde Masui, Griet Trioen, Dirk Van Beveren, Jan Vandecasteele, Cois Van Roosendael, Hugo Verhenne, Kristel Wijshof

Verantw. uitgeverJan Vandecasteele, Vier Uitersten 19, 8200 Brugge

VormgevingGevaert graphics nv

Coverbeeld Mine Dalemans

DrukCorelio Printing, Erpe-Mere

ReclameregiePublicartoSylvain Van Der Guchtlaan 24,9300 Aalst053 82 60 80fax 053 82 60 90com@publicarto.be

Oplage: 172 930 exemplaren

Zonder schriftelijke toestemming van de uitgever mag geen enkele tekst of illustratie geheel of gedeeltelijk worden gereprodu-ceerd. Advertenties vallen niet onder de verantwoordelijkheid van de uitgever.

OKRA-magazine, trefpunt 55+ is aangesloten bij de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers.

Het juninummer verschijnt uiterlijk op 26 mei 2011.

colofon OKRA-regio’sAntwerpenNationalestraat 111, 2000 Antwerpen03 220 12 80 fax 03 220 17 68antwerpen@okra.bewww.okra.be/antwerpen

BruggeOude Burg 23, 8000 Brugge050 44 03 81 fax 050 44 03 90brugge@okra.bewww.okra.be/brugge

BrusselBergensesteenweg 436, 1070 Brussel02 555 08 30 fax 02 555 08 39brussel@okra.bewww.okra.be/brussel

IeperSint-Jacobsstraat 24, 8900 Ieper056 26 63 40 fax 056 26 63 06ieper@okra.bewww.okra.be/ieper

KempenKorte Begijnenstraat 22, 2300 Turnhout014 40 33 50 fax 014 40 33 52kempen@okra.bewww.okra.be/kempen

KortrijkWijngaardstraat 48C, 8500 Kortrijk056 26 63 53 fax 056 26 63 10kortrijk@okra.bewww.okra.be/kortrijk

OKRA-Limburg vzwKoningin Astridlaan 33, 3500 Hasselt011 26 59 30 fax 011 22 59 50limburg@okra.bewww.okra.be/limburg

Mechelen Begijnenstraat 18 bus 2, 2800 Mechelen015 40 57 45mechelen@okra.bewww.okra.be/mechelen

Midden-Vlaanderenwww.okra.be/middenvlaanderenMartelaarslaan 17, 9000 Gent09 269 32 15 • 09 269 32 16middenvlaanderen@okra.be■ Aalst Hopmarkt 10, 9300 Aalst 053 76 16 53 fax 053 76 15 16 aalst@okra.be■ Eeklo Garenstraat 46, 9900 Eeklo 09 376 13 40 fax 09 376 12 99 eeklo@okra.be■ Gent Martelaarslaan 17, 9000 Gent 09 269 32 15 gent@okra.be■ Oudenaarde Sint-Jozefsplein 7, 9700 Oudenaarde 055 33 47 33 fax 055 33 47 94 oudenaarde@okra.be

Oost-BrabantPlatte Lostraat 541, 3010 Leuven016 35 96 94 fax 016 35 95 55oostbrabant@okra.bewww.okra.be/oostbrabant

OostendeIeperstraat 12, 8400 Oostende059 55 26 90 fax 059 55 26 12oostende@okra.bewww.okra.be/oostende

RoeselareBeversesteenweg 35, 8800 Roeselare051 26 53 07 fax 051 22 59 80roeselare@okra.bewww.okra.be/roeselare

TieltOude Stationsstraat 12, 8700 Tielt051 42 38 08 fax 051 40 89 79tielt@okra.bewww.okra.be/tielt

Waas en Dender■ Dendermonde Bogaerdstraat 33, 9200 Dendermonde 052 25 97 90 fax 052 22 97 75 dendermonde@okra.be■ Land van Waas de Castrodreef 1, 9100 Sint-Niklaas 03 760 38 66 fax 03 766 38 17 waasland@okra.be www.okra.be/waasendender

Algemeen secretariaat | www.okra.be | secretariaat@okra.bewww.okrasport.be | www.okrazorgrecht.be | 02 246 44 41

02 246 57 72

02 246 44 47

02 246 44 39

02 246 39 44

02 246 44 36 02 246 44 35 02 246 42 0902 246 42 07

02 246 44 34

02 246 44 47

OKRA-CM-Pensioendienst 02 246 44 31 02 246 44 45Studiedienst 02 246 44 40 02 246 39 45Communicatie 02 246 44 3702 246 57 71Websites 02 246 44 57

02 246 57 72

www.

.com

GirlsStyle: Mjus*Spm*ZapaNegra*K&S*Apple♥*Riverwoods*NeroGiardini*Fidji*FlyLondon*Brako*Terre-Bleue*Laura*Harlot*G-Star*Replay*Jhay*Lady: PeterKaiser*Gabor*Mephisto*Think!*Geox*TalkingFrench*Timberland*Clarks*Ara(GORE-TEX®Surround™)

WAARDEBONEURIKA-SHOE BVBAHANDELSSTRAAT 1411840 LONDERZEELMALDEREN-STATIONTEL. (052) 33 30 01e-mail: eurika@skynet.be

Open:werkdagen van 9 tot 20 u.zaterdags van 9 tot 19 u.gesloten zon- en feestdagen.

€ 13 bij aankoop van een paar schoenen vanaf € 93 en niet cumuleerbaar met andere kortingen.

ELKE DAG OPNIEUW : VELE NIEUWE EN TEVREDEN KLANTEN !!

KIDS: Rondinella*Scapa*Gaastra*Kotf*Replay&Sons*Stones&Bones*Geox*Lowa*K3*LeCoqSportif*LaCoste*RicostaPepino*Dc*Mistral*CanBe*Kipling*Panotfola d’Oro*TerreBleue*Mistral*Guma*LelliKelly*Crocs*

Met uitneembaar voetbed EN kleine/grote maten !PoccoPazza*PiediNudi*Durea*Verhulst*Ponsquintana*AppleLove*MephistoMobils*Gabor*Romika*Livingstone*Vabene*Rieker*Wolky*Platon*Finest*Peron*CD*Ara*Chroomvrij/arm: Think! *El Naturalista*MissClair*Brako/Anatomics*Durea*ChelseaBlues*FinnComfort*FITFLOP*Crocs*Vital*Stuppy*Birkenstock*Newdress*Diabetici/Strech: Solidus*Varomed*Xsensible*

Nie

t gel

dig

tijde

ns d

e sp

erpe

riod

e.

VOLG WEGWIJZERS! Malderen - station

MBT: (+30 mod.) Testdag op 7 mei 2011 !!MEPHISTO (+120 mod.) the sano*technologie Helpen bij Rug-,Heup-,Voet-,en Spierklachten.Walking/Running: Lowa*Asics*Mephisto*Meindl*Rockport(TruWalk)*NewBalance*Teva*Allrounder*

voor losse steunzolen

YouthStyle: LaCoste*G-Star*Gaastra*LeCoqSportif*Asics*All-Star*Converse*Feiyue*Vans*DC*Mistral*Nike*Adidas*Goliath*Replay*Diesel*Pantofola d’Oro*In elk merk keuze uit vele modellen en kleuren !!

MensStyle: HugoBoss*Giorgio*Think!*Diesel*G-Starraw*Replay*TommyHilfiger*Maruti*FlorisVanBommel*NeroGiardinni*Riverwoods*Classic: VanBommel*Ambiorix*Scapa*Wolky*Timberland*Rieker*Lloyd*Geox*Sebago*Specials: Bugarri(+8cm)*Ara(GORE-TEX®Surround™)Rockport(300gr MARATHON-COMFORT)* El Naturalista*

Naam Adres Datum / /

Naam

Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / / Datum / /

Uw schoenenspecialist: ook voor grote maten !

1000m2 TOPMERKEN

Terre-Bleue*Laura*Harlot*G-Star*Replay*Jhay*PeterKaiser*Gabor*Mephisto*Think!*Geox*

TalkingFrench*Timberland*Clarks*Ara(GORE-TEX®Surround

)))

Adv Eurika A4 Z011 -13.indd 1 9/02/11 10:04

Wat uw plannen ook zijn, ontdek nu onze oplossingen*. Geïnteresseerd?

Surf naar www.dexia.be/kredietformules, bel gratis 0800 13 222 of

maak een afspraak met uw Dexia-kredietspecialist. Let op, geld lenen

kost ook geld. *Onder voorbehoud van aanvaarding van uw dossier.

Wat is de lente? Het seizoen waarin u plannen maakt? Of waarin u ze uitvoert?

samen naar de essentie

Dexia Bank NV, Pachecolaan 44, 1000 Brussel – IBAN BE23 0529 0064 6991 – BIC GKCC BE BB – RPR Brussel BTW BE 0403.201.185 – FSMA nr. 19649 A.

P-DXIA-7502_Adv_Lentelening_297x210.indd 1 07/04/11 10:07