1

okra

mag

azin

e ju

ni 2

012

ITEM

JUNI 2012

maandblad, verschijnt niet in januari en in augustus - jaargang 45 nr. 5

5

okra.beAfgiftekantoor Aarschot - Erkenningsnummer P106333 Tijdschriften - Toelating gesloten verpakking - Antwerpen X - BC 1145

Rishan Kahsay :

“Ik kan uitbundig gelukkig zijn, maar meestal ben ik droevig.“

Win een

weekendje

in Nederland !

blz. 50

blz. 10

141826

Hou je cholesterol in de gatenLa Louvière op zoek naar de wolf Antwerpse streekgerechten

magazine

Aktiva midweek ol fosse

‘Het heeft ons deugd gedaan’.. is telkens weer een veel gehoorde reactie na alweer een geslaagde midweek voor senioren. Hier verleggen we even onze grenzen en maken we dingen mee die we al lang vergeten waren. Pootje baden in de Ourthe, ochtend oefeningen, aqua gym, wandelingen met ezels, line dance cursus, verdedigingstechnieken, conferenties over gezondheid. En niet te vergeten het lekkere eten, de verrassingsuitstap en de gezellige dansavonden. Nieuwe vriendschappen worden gesmeed en de batterijen worden absoluut opgeladen. Een weekje Ardennen…. een aanrader vooriedereen!

Busvervoer met professionele reis-begeleiding heen (maandag)

en terug (vrijdag) in bepaalde periodes. Zie beschikbaarheid hiernaast: periodes

met een sterretje: *

n HOUFFA EXPRESS 1 • Ieper – Kortrijk – Waregem – Gent• Aalst – Brussel –Leuven – Tienen

n HOUFFA EXPRESS 2 Oostende – Brugge – Gent – Sint NiklaasAntwerpen – Geel –Hasselt – Tongeren

• 48€ heen en terug• Minimum 15 deelnemers per traject.• Opstapplaatsen en uren worden tijdig meegedeeld

Inbegrepen

3 5 dagen/ 4 nachten 3 4 x ontbijt 3 4 x avondmaal in zelfbediening 3 Dranken inbegrepen tijdens de maaltijd 3 4 x middagmaal in zelfbediening: soep , hoofdgerecht en dessert3 Dranken inbegrepen tijdens de maaltijd (water,

soft, pils, wijn van het vat) 3 Welkomstdrink op maandag avond3 Uitwuifkoffie op vrijdag na het middagmaal3 Uitstap naar Durbuy op woensdag namiddag3 Dagelijks gevarieerd animatieprogramma3 2 x inkom per persoon voor het waterparadijs

Aqua l’O 3 1 x inkom per volwassen voor het fitnesscenter

na reservatie aan de receptie3 Extra uitstappen met de bus (tegen betaling) in

de midweeks: 26.03 - 30.03 en 16.04 - 20.04

Beschikbaar

Geldig volgens beschikbaarheid tijdens volgende periodes: 26-30 maart*, 16-20 april*, 23-27 april*, 30 april-4 mei, 7-11 mei*, 21-25 mei*, 4-8 juni, 11-15 juni*, 18-22 juni, 25-29 juni, 3-7 sept., 10-14 sept*, 17-21 sept*, 24-28 sept, 3-7 dec. en 10-14 dec. 2012

Prijzen per persoon

volwassen volpension e270

volwassen halfpension(geen middagmaal)

e220

Geen single supplement voor maximum 25 personen per periodeSupplement busvervoer e48

Nieuw in 2012

BUSvErvOEr... ONtSPANNEN

NAAr UW BEStEmmING!

Ook tijdens de

midweeks met busvervoer zijn autoreizigers

welkom.

Houffa Express ism Toffe Tours (lic. 6247)

INFO & rESErvAtIES

Ol Fosse d’Outh 1 • 6660 Houffalize+32 (0) 61 28 88 01 reservation@olfossedouth.comwww.olfossedouth.com

Ol Fosse d’OuthHouf falize

Ruim

30.000 OKRA leden

waren al te gast in

Houffalize.

U komt toch ook?

27 adv OKRA 12-11.indd 1 19/12/11 19:20

advertentie

3

okra

mag

azin

e ju

ni 2

012

3

Haar kostbaarste voorwerpen3dedrieEen plastic doosje op de tafel. Daarin een ijzeren staaf, een tiental vijzen en een metalen plaatje met gaatjes erin. Het lijkt op een onvolledige kit om een boekenkast te maken. “Deze ijzerwinkel stak in het been van mijn man en veranderde ons leven”, vertelt Blanche Vanbelle.

IJzerwinkel “Mijn man maakte met een groep leerlingen een avondwandeling. een auto vloog uit de bocht en reed op de groep in. Zijn linker-been hing nog met slechts één pees vast, zijn rechterbeen was op dertien plaatsen gebroken. deze ijzerwinkel stak in zijn benen om een amputatie te vermijden. Zeven maanden lag hij in de woonkamer. in die tijd was er nog geen gsm of afstandsbediening. Gelukkig kwam er veel volk op bezoek. als ik ging werken, zorgde ik dat de frigo vol zat en de achterdeur liet ik open.voor mij was het in die periode niet eenvoudig. We hadden een jong gezin, Bart was zeven en anneke een jaar. ik ging uit werken en verzorgde mijn man. We hadden lastige momenten, het beeld van amputatie spookte geregeld door zijn hoofd. Maar we zijn er door gesparteld, en hij heeft zijn benen kunnen behouden. Het heeft ons getekend: we zeuren niet meer over gewone dingen. na die zeven maanden kon hij zo dolgelukkig opstaan omdat hij zonder pijn kon stappen.”

Fotokader“Foto’s van de kleinzonen zie je bij ons overal. Ze zijn nu zeventien, veertien en elf. elke woensdag komen ze hier eten, en ja dan ver-wen ik ze natuurlijk. Mijn man zegt wel eens dat het hier een restau-rant is, ik maak wat ze vragen. Ze gaan geregeld ook mee op uitstap

met ons, daar geniet ik zo van. Zie je dat flesje champagne? dat bracht de oudste mee voor zijn opa, van op een schooluitstap naar Barcelona. Zoiets zegt genoeg. Zij zijn beste vrienden. Je beleeft het allemaal veel bewuster dan bij je eigen kinderen. dan ben je in de drive van je carrière. Het is werken en zorgen van de morgen tot de avond. Bij de kleinkinderen bekijk je dat meer van op afstand. Je ziet ze geboren worden, je ziet ze opgroeien en de eerste verant-woordelijken zijn hun ouders. Zelf kan je er meer van genieten. Wij hebben een dochtertje jong verlo-ren en dan ben je heel blij te mogen genieten van flinke kinde-ren. Zij geven je een speciale boost.”

Computer“ik bewerk de foto’s zelf, ik volgde een cursus Photoshop en nu ben ik met illustrator bezig. Mijn man is vaak weg, en dan doe ik niets lie-ver dan achter de computer weg te duiken. Ben ik aan het koken, dan ga ik tussendoor kijken of ik een mail heb ontvangen. We hebben een abonnement op een papieren krant, de andere lees ik online. en elke dag sluit ik af met een spel-letje patience. Of ik uitspeel of niet, dat maakt niet uit. Maar daarna kan ik ontspannen gaan slapen.”

Katrien vandeveegaeteFoto violet Corbett Brock

Aktiva midweek ol fosse

‘Het heeft ons deugd gedaan’.. is telkens weer een veel gehoorde reactie na alweer een geslaagde midweek voor senioren. Hier verleggen we even onze grenzen en maken we dingen mee die we al lang vergeten waren. Pootje baden in de Ourthe, ochtend oefeningen, aqua gym, wandelingen met ezels, line dance cursus, verdedigingstechnieken, conferenties over gezondheid. En niet te vergeten het lekkere eten, de verrassingsuitstap en de gezellige dansavonden. Nieuwe vriendschappen worden gesmeed en de batterijen worden absoluut opgeladen. Een weekje Ardennen…. een aanrader vooriedereen!

Busvervoer met professionele reis-begeleiding heen (maandag)

en terug (vrijdag) in bepaalde periodes. Zie beschikbaarheid hiernaast: periodes

met een sterretje: *

n HOUFFA EXPRESS 1 • Ieper – Kortrijk – Waregem – Gent• Aalst – Brussel –Leuven – Tienen

n HOUFFA EXPRESS 2 Oostende – Brugge – Gent – Sint NiklaasAntwerpen – Geel –Hasselt – Tongeren

• 48€ heen en terug• Minimum 15 deelnemers per traject.• Opstapplaatsen en uren worden tijdig meegedeeld

Inbegrepen

3 5 dagen/ 4 nachten 3 4 x ontbijt 3 4 x avondmaal in zelfbediening 3 Dranken inbegrepen tijdens de maaltijd 3 4 x middagmaal in zelfbediening: soep , hoofdgerecht en dessert3 Dranken inbegrepen tijdens de maaltijd (water,

soft, pils, wijn van het vat) 3 Welkomstdrink op maandag avond3 Uitwuifkoffie op vrijdag na het middagmaal3 Uitstap naar Durbuy op woensdag namiddag3 Dagelijks gevarieerd animatieprogramma3 2 x inkom per persoon voor het waterparadijs

Aqua l’O 3 1 x inkom per volwassen voor het fitnesscenter

na reservatie aan de receptie3 Extra uitstappen met de bus (tegen betaling) in

de midweeks: 26.03 - 30.03 en 16.04 - 20.04

Beschikbaar

Geldig volgens beschikbaarheid tijdens volgende periodes: 26-30 maart*, 16-20 april*, 23-27 april*, 30 april-4 mei, 7-11 mei*, 21-25 mei*, 4-8 juni, 11-15 juni*, 18-22 juni, 25-29 juni, 3-7 sept., 10-14 sept*, 17-21 sept*, 24-28 sept, 3-7 dec. en 10-14 dec. 2012

Prijzen per persoon

volwassen volpension e270

volwassen halfpension(geen middagmaal)

e220

Geen single supplement voor maximum 25 personen per periodeSupplement busvervoer e48

Nieuw in 2012

BUSvErvOEr... ONtSPANNEN

NAAr UW BEStEmmING!

Ook tijdens de

midweeks met busvervoer zijn autoreizigers

welkom.

Houffa Express ism Toffe Tours (lic. 6247)

INFO & rESErvAtIES

Ol Fosse d’Outh 1 • 6660 Houffalize+32 (0) 61 28 88 01 reservation@olfossedouth.comwww.olfossedouth.com

Ol Fosse d’OuthHouf falize

Ruim

30.000 OKRA leden

waren al te gast in

Houffalize.

U komt toch ook?

27 adv OKRA 12-11.indd 1 19/12/11 19:20

okramagazine juni 2012

6 OKRA-ZINGEVING Palliatieve zorg: het leven mooi afronden

8 STANDPUNT Menswaardig inkomen voor ouderen

10 OVER WAT TELT rishan Kahsay: Het geluk van geven

14 GEZONDHEID verraderlijk vet

16 BOEKEN Kiezen is delen

18 TENTOONSTELLING La Louvière, over wolfijzers en schietgeweren

20 GROEN Oosterse papavers

22 INFO Wat kost de dokter?

OKRA-magazine Ledenmagazine van de grootste beweging voor 55+. OKra, trefpunt 55+: Open, Kristelijk, respectvol en actief. Je ledenmagazine zit boordevol OKra-leven, niet te missen info, lifestyle, cultuur, ontspanning, leden-voordelen… vertel wat je ervan vindt aan Chris van riet 02 246 44 37, chris.vanriet@okra.be.

inhoud 20

24 DE KEUZE VAN LIESBET WALCKIERS Portugal: terug naar af

26 MENU echt Antwaarps

30 UITJES

31 UIT noord-Limburgse schatten

34 KRUISWOORDRAADSEL

36 WINNAARS

37 OKRA-LIDKAART = GELD WAARD

5

okra

mag

azin

e m

aart

2011

27

6

6 Het leven mooi afrondenSimone Hameryck werkt als vrijwilliger bij een palliatief

netwerk. “als begeleider ga je onvermijdelijk diep. toch is

afstand nemen noodzakelijk om het vol te houden.” een

indringende getuigenis.

22 Wat kost de dokter?Patiënten met een laag inkomen betalen sinds 1 december

2011 nog slechts één euro voor een consultatie bij de dok-

ter in plaats van 23,32 euro. Kom je in aanmerking, dan is

je huisarts verplicht dat toe te staan als je erom vraagt. Op

voorwaarde evenwel dat je huisarts geconventioneerd is.

26 Rust en bruisen in Noord-Limburg deelnemen aan een bruisend groenevenement en genieten

van de medidatieve rust en ingetogen sfeer van een kloos-

terdorp? in het nederlandse noord-Limburg vind je het

allebei.

okra.be

"Mensen sterven vaak zoals ze geleefd hebben.

Wij zijn er enkel om te luisteren."

6

okra

mag

azin

e ju

ni 2

012

OKRA-ZINGEVING

doel van de palliatieve zorg is de zieke en zijn nabestaanden psy-chisch, emotioneel en sociaal te ondersteunen bij het afscheid nemen van elkaar en van het leven. Ook pijn en andere licha-melijke ongemakken worden tij-dens het palliatief proces onder controle gehouden. “We werken ondersteunend en aanvullend bij de eerstelijnszorg,” zegt Luc de Waegeneer. “Meestal begint het met een telefoontje waarna een verpleegkundige langsgaat bij de patiënt om aan te voelen wat die precies verlangt. Palliatieve zorg gebeurt door een heel team van vrijwilligers en professionele begeleiders.”

Zij noemde mij vriendin “Mijn papa heeft in zijn laatste levensfase jammer genoeg nooit

palliatieve zorg gekregen, mijn mama wel. Zij stierf in 1997”, ver-telt Simone. “Haar laatste week bracht ze door op de palliatieve eenheid in aalst. ik was toen erg onder de indruk van de liefdevolle aandacht, de tijd en het luisteren van dokters, verpleegkundigen en vrijwilligers. Mijn moeder is heel mooi gestorven: we gingen zolang mogelijk met haar mee en konden haar dan loslaten. ‘aan hun zijde staan zolang je kan, is het mooiste souvenir voor later’, zei de dokter en hij heeft gelijk. de dood van mama heeft ons sterker gemaakt.”

toen Simone op haar 55ste met pensioen ging, koos ze resoluut voor een opleiding in palliatieve thuiszorg. “de manier waarop we afscheid genomen hebben van mijn moeder, is zo mooi dat ik ook

andere mensen die beleving van harte gun. Palliatieve begeleiding aan huis is wel een grotere uitda-ging omdat je er alleen voor staat: alleen met jezelf, met de patiënt, met de omgeving.”

Simone vertelt over Chantal*, een jonge vrouw die terminaal ziek was, maar die ze nog een hele tijd heeft begeleid. er groeide een echte vertrouwensrelatie tussen deze twee vrouwen. “de weg die ik met Chantal afge-legd heb, was heel mooi maar ook lang en bijzonder intens. Wat bij aanvang wat stroef en terughou-dend verliep, bloeide open als een echte vriendschap. Zo noemde ze mij ook, vriendin.”

Zware rugzak“ik heb veel tijd alleen met Chantal doorgebracht en enkel mijn aan-wezigheid gaf haar de kans nog veel te vertellen, de balans van haar leven op te maken. ik heb nooit vragen gesteld: wat iemand kwijt wil dat zegt hij, de rest is persoonlijk. als begeleider oordeel en interpreteer je ook niet: je bent er om te luisteren.

Weet je wat ook helpt? dat ik altijd naast Chantal zat en niet tegen-over haar, zo hoefde ze me nooit recht in de ogen te kijken. Het leek soms alsof ik er niet was en zij gewoon aan zelfreflectie deed. de ene keer ging dat vlot, de andere

In Vlaanderen begeleiden 15 palliatieve netwerken patiënten en hun omgeving tijdens het laatste gedeelte van hun leven, op de plaats waar ze zich thuis voelen. OKRA-magazine sprak met Luc De Waegeneer, coördinator van het palliatieve netwerk Aalst-Dendermonde-Ninove en met Simone Hameryck die er als vrijwilliger meewerkt.

Palliatieve zorgHet leven mooi afronden

* Chantal is een fictieve naam om de privacy te respecteren.

7

okra

mag

azin

e ju

ni 2

012

keer bracht het veel pijn aan de oppervlakte: met de pijn van kan-ker kwam ook de pijn van het leven naar boven. dat is goed, maar wel zwaar, voor ons allebei. Chantal had een zware rugzak en gaandeweg heeft ze die leeg gemaakt. Ze liet dingen los of hield ze vast zolang er leven in zat. Ondanks haar zware ziekte heb-ben we ook gelachen en samen dingen gedaan waarvan ze nooit gedacht had ze nog te doen.

Ook het contact met haar familie en dichte omgeving was de moeite waard. ik heb geprobeerd een brug te zijn tussen de machteloos-heid van beide partijen. Met de nodige discretie en respect leefde ik mij in hun wereld in.

“Het is moeilijk om die brug te zijn,” komt Luc tussenbeide. “ik maak het geregeld mee dat een vader bijvoorbeeld zijn dochter nog wil zien maar zij dat halsstar-rig weigert. dan is dat zo, je res-pecteert dat standpunt. Mensen sterven vaak zoals ze geleefd heb-ben. Wij zijn er enkel om te luiste-ren. niet alle vragen hoeven per se een antwoord te krijgen, stilte kan evenveel betekenen.”

Simone: “als begeleider ga je onvermijdelijk diep. toch is afstand nemen een noodzaak om het vol te houden. Mij lukt dat al fietsend, op de terugweg naar huis.”

Sterven op je eigen manierSimone: “Soms zijn mensen zo ziek dat hun ziekte en pijn alles overheerst. terugblikken op het leven en daarover vertellen, brengt dat onevenwicht weer wat in balans net als bij Chantal. Hoe ziek je ook bent, je blijft nog altijd jezelf: een vrouw, een partner, een moeder, een vriendin. dat heeft Chantal geholpen om af en toe haar ziekte los te laten en te genieten van kleine dingen.”

Luc: “Uiteraard krijgt niet ieder-een nog de tijd om dat te doen. als je bij mensen aankomt kort voor ze gaan sterven, kan je enkel nog comfort bieden en pijn ver-zachten. net zoals er verschil is tussen mensen, is er ook verschil in sterven. er zijn mensen van 25 die hun leven in vrede afgeven, en er zijn 80-jarigen die heel lastig en opstandig zijn. Het is onze taak om iedereen in zijn eigenheid te respecteren, ook als ze het leven niet mooi afronden of aan de ene kant van de brug blijven staan. Het gebeurt wel vaker dat mensen hun woede tegen ons uiten. Ook dan blijven we, en dat is goed.”

De last van het leven losmakenSimone: “rust verzacht alles. Wees daarom niet koortsachtig bezig bij een zieke, gewoon aan-wezig zijn volstaat. Laat met tederheid en geduld de hand van de zieke in die van jou rusten, omarm, neem vast, luister en zwijg. net dan creëer je ruimte voor een gesprek. Bij Chantal heb ik het grensmoment meege-maakt, de ziekenzalving. net voor ze stierf, voelde ik haar vol-ledig, als vrouw en moeder. ik hoorde haar laatste woorden en wist dat het goed geweest was. toen ik zei dat ze mocht gaan, is ze gestorven Op zo’n scharnier-moment is iedereen vrij om erbij te zijn of niet, niets moet.

een ander bijzonder moment was de lijktooi. ik mocht met een schaar haar slaapkleed opensnij-den, de last van het leven losma-ken. dat gebeurde heel sereen en teder, met lichte muziek op de achtergrond. een bevrijdend ritu-eel voor iedereen.”

Aanvaarden en afgeven“door mild en zacht te zijn voor een zieke, word je het ook voor jezelf en anderen in het leven. Sterven confronteert je met je eigen eindig-heid en ook die is wat het is, zegt de Liefde. Misschien is de mooiste dood wel degene waarbij je in staat bent je leven af te geven, of toch zo goed mogelijk. dat klinkt boven-menselijk maar eigenlijk komt het neer op aanvaarden.”

Luc: “iemand die stervend is, leert je hoe je kan omgaan met het leven, en ook met pijn. Hij geeft de maat van de dans aan, in ver-trouwen. Maar het is en blijft een eenzaam gebeuren, hoe dicht we ook naast hem staan.”

Simone: “Je kan maar voor een ander zorgen als je ook zorg draagt voor jezelf. Bewaak dus goed je eigen grenzen en doe iets leuks. Zelf sta ik iedere ochtend even stil en vraag me dan af waar-mee ik mijn leven kan voeden. niet vullen, maar voeden. daar streef ik naar, een gevuld en gevoed leven.”

tekst dominique CoopmanFoto Frank Bahnmüller

Als begeleider oordeel en interpreteer je niet: je bent er om te luisteren.

8

okra

mag

azin

e ju

ni 2

012

STANDPUNT

is dat het geval, dan heb je in dit land toch nog recht op een sociale bijstandsregeling: de inkomensga-rantie voor ouderen (iGO). Je krijgt deze uitkering als je mini-maal 65 jaar bent en over onvol-doende financiële middelen beschikt, zowel uit inkomen als uit vermogen. als je weet dat een op vier vlaamse ouderen in inko-mensarmoede leeft, geen overbo-dige luxe, die iGO. Het is hét instrument bij uitstek om de armoede bij ouderen te bestrijden.

Onvoldoende aanvragersvandaag krijgen zo’n 100 000 ouderen een iGO. Maar nog onvol-doende mensen die er recht op hebben, vragen het aan. volgens onderzoek zou een heel pak meer gepensioneerden in aanmerking komen voor zo’n uitkering.Waarom mensen dan toch geen uitkering vragen? vaak weten ze niet dat ze er recht op hebben. de drempel om het aan te vragen ligt bovendien hoog: mensen moeten zelf het initiatief nemen door bij-voorbeeld naar het gemeentehuis te gaan.

Automatische toekenningdaarom juichen we toe dat de rijksdienst voor Pensioenen auto-matisch onderzoekt of iemand in

aanmerking komt voor een iGO of niet bij het bereiken van de pen-sioengerechtigde leeftijd van 65 jaar. Sinds 2010 doet ze dit ook voor mensen die met vervroegd pensioen gaan. Wie voor 2010 met vervroegd pensioen ging, kreeg dit automatische onderzoek op 65 jaar niet. daarom doet de rijksdienst voor Pensioenen een inhaaloperatie, maar die vordert traag, te traag.

Minder geldin de begrotingsaanpassing van 2012 daalt het totale budget van de iGO met 32,6 miljoen euro. dit lijkt tegengesteld aan een belofte uit het regeerakkoord. daarin zegt de regering namelijk werk te maken van een snellere automati-sche toekenning van de iGO. Het stelt ons teleur dat de rege-ring wel zegt om werk te maken van armoedebestrijding, maar daar in de praktijk geen middelen voor vrijmaakt. die inkomensga-rantie-uitkering bedraagt voor een alleenstaande 972,39 euro. dit inkomen ligt nog steeds onder de armoedegrens. een inkomen waar je dus geen onbezorgd leven mee kan leiden en amper alle rekenin-gen mee kan betalen. en toch voorziet de regering geen extra middelen, maar beknibbelt

ze erop. nochtans zegt de rege-ring in het nationaal Hervormings-programma 2012, dat ze eind april aan de europese Commissie heeft overgemaakt, midden 2014 een reeks maatregelen te treffen om armoede bij ouderen en gepensio-neerden te bestrijden. Mooie woorden maar we wachten op even mooie daden.

Perverse redeneringde regering vraagt aan mensen een serieuze inspanning om lan-ger aan het werk te blijven. Maar de zekerheid op een menswaardig pensioen in ruil, is er niet. integendeel want de knip gaat op de portemonnee. Onbegrijpelijk. er blijft dus werk aan de winkel voor OKra om ervoor te zorgen dat niet nog meer ouderen in de armoede terecht komen.

Jan vandecasteelealgemeen secretaris

Menswaardig inkomen voor ouderen

Die inkomensgarantie-uitkering ligt nog steeds onder de armoedegrens. Een inkomen

waar je dus geen onbezorgd leven mee kan leiden.

Wie werkt, betaalt bijdragen voor een pensioen. Dat is de algemene regel. Soms kan je niet werken wegens omstandigheden, en telt je uitkering ook mee voor een pensioen. Maar soms had je meer tegenslag in je leven, en dan heb je geen of een veel te laag pensioen.

9

okra

mag

azin

e ju

ni 2

012

✁

www.unicef.be

Door UNICEF in uw testament op te nemen, verzekert u een toekomst aan een nieuwe generatie kinderen. U geeft hen toegang tot onderwijs, gezondheidszorg, zuiver water,… Er zijn geen grote noch kleine nalatenschappen, want ze komen allemaal uit het hart. Praat erover met uw notaris of contacteer UNICEF België en schrijf één van de mooiste bladzijden uit uw leven.

UNICEF België - Keizerinlaan 66, B-1000 Brusseltel. : 02/230 59 70 - Fax : 02/230.34.62

Uw infoaanvraag zal strikt vertrouwelijk behandeld worden.

naam : . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .voornaam : . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

straat : . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . nr : . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .bus : . . . . . . . . . . . . . . . . .

gemeente : . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .postcode : . . . . . . . . . . . .

telefoon (vrijblijvend) : . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .e-mail adres: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

WIlt U mEEr INFormatIE IN vErBaND mEt ErFENIssEN ?stUUr DaN DEzE INvUlstrooK Naar mIChEl lorgE - UNICEF BElgIë.

Laat na aan UNICEF en biedt een toekomst aan kinderen.

Een bladzijde wordt omgeslagen, een nieuw verhaal begint.

2UNI0154_Print_Legaten_297x210_FR_NL copy.indd 1 24/04/12 14:10

Het geluk van geven

rishan Kahsay: “ik ben geboren en getogen in noord-ethiopië, op de grens met eritrea. Mijn papa was rijk en machtig: hij had een onmetelijk stuk grond, paarden en koeien, knechten en meiden. en kinderen van verschillende vrou-wen. Onze band was hecht, hij liet me veel toe en leerde me zelfs paardrijden en pistoolschieten. Mijn mama was een goede en rechtvaardige vrouw. Ze hield van discipline en heeft ons goed opge-voed. de relatie tussen mijn ouders was niet zo best, zij zijn enkele keren uit elkaar gegaan.”

Rijkdom en armoede“Zo rijk als wij thuis waren, zo arm waren de kinderen in mijn omge-ving. ik vroeg mijn papa hoe dat kwam maar hij was niet gelukkig met mijn vraag: ‘Kijk, dochter, ik heb die macht en rijkdom niet gestolen. Ze komen me toe omdat ik deed wat in de Bijbel staat klop en er zal worden opengedaan. als jij nu naar armoede vraagt, zal je die ook krijgen.’

thuis stal ik boter, melk en suiker maar ook kleren en knopen, ik deelde alles uit. natuurlijk werd ik daarvoor gestraft: ze sloegen me en deden me hete rode pepers opsnuiven tot mijn keel dicht-kneep, alles om me te doen vertel-len aan wie ik dat eten gaf. Maar ik heb nooit bekend.

Het is vreselijk om tekort te heb-ben, nog meer in België dan in afrika. daar is armoede geen taboe: er is geen schaamte en iedereen helpt iedereen. Hier is arm zijn heel erg, vooral voor kin-deren. van mij mogen er heel rijke mensen zijn, ik heb daar niets op tegen maar die moeten dan wel delen en anderen werk geven. ik kan er niet goed tegen dat ceo’s in het geld zwemmen, terwijl gezin-nen kapot gaan omdat ze niet rond komen.”

Een eigen weg kiezen“toen er oorlog in mijn land woed-de, vluchtten we van het noorden naar addis abeba. ik ging er wer-ken in een vluchtelingenkamp van artsen Zonder Grenzen en toen zijn mijn ogen nog verder open gegaan. Wat me tot dan altijd was voorgeschoteld, moest ik opeens voor anderen doen: zorgen voor, koken… ik dacht ‘God, waar ben ik en wat is het leven?’ toen ben ik beginnen te schrijven.

Het leven is als de wind, de regen, de storm: een kracht die je mee-sleurt, die niemand of niets ont-

ziet. Het leven kan mooi maar ook pijnlijk zijn. Het heeft geen zintui-gen en neemt dus onze emoties niet waar. Het is een krachtige natuur waar je niet mee kan dis-cussiëren, het zet je op weg. die weg was voor mij een van inzet voor anderen, dat voelde ik gewoon. Had ik niet voor deze weg gekozen, dan zou ik nooit geluk gekend hebben.”

Liefhebben en sterven“Bij artsen Zonder Grenzen leerde ik david kennen. We zagen elkaar heel graag en david vroeg me met hem te trouwen. ik aarzelde. ik wilde absoluut niet dat ook maar iemand het slachtoffer werd van mijn engagement. Mijn familie had grote politieke problemen waarvan ik het begin noch het einde kende, ik wilde david daar niet in mee-sleuren. Maar hij zei: ‘Wat je doet voor je geliefde, maakt je geluk-kig. ik zal je helpen.’ ik trouwde met david en volgde hem naar België.

integreren vond ik niet gemakke-lijk. ik voelde me als op een ande-re planeet: waar ben ik, welke taal spreken ze hier, welke gerechten maken ze hier klaar? dankzij Kav, amber (multiculturele vrouwen-groep Kav) en het migranten-centrum in Kortrijk leerde ik snel mensen kennen en bleef ik niet lang een vreemde. Kav was voor mij het licht dat me toeliet de weg te vinden. ik ben nu lid van de

Rishan Kahsay is 47 en afkomstig uit Ethiopië. Als kind was ze zich al bewust van de verschillen tussen rijk en arm: zij kreeg zeven kleedjes terwijl haar klasgenootjes zich er niet één per jaar konden veroorloven. Stiekem stal ze maïs uit de zolder om uit te delen. Die inzet voor anderen is gebleven, ook nadat ze met haar Belgische man David in Otegem kwam wonen.

10

okra

mag

azin

e ju

ni 2

012

OVER WAT TELT

“Ik kon me niet neerleggen bij de ongelijke verdeling tussen

arm en rijk.”

beleidsgroep van Kav West-vlaanderen en beschouw dat echt als een eer.

david en ik kregen twee kinderen: Kevin en Steven. Maar toen we zeven jaar getrouwd waren, in 1998, stapte david plots uit het leven. Hij was een zachte, idealis-tische man die de wereld niet aan-kon. Hij kon erg impulsief zijn en heeft ook toen niet meer omgeke-ken. nu ik erop terugblik, heeft hij me wel voorbereid, ‘er zal iemand sterven’, zei hij. ik was bang voor mijn kinderen, niet voor david. in 1998, enkele maanden voor zijn dood, waren we in ethiopië. Hij bezocht er iedereen, alsof hij afscheid wilde nemen. Hij was niet in zijn gewone doen, weende vaak. ik heb na zijn dood veel verdriet gehad en ook een groot schuldge-voel. ik - een zwarte, vreemde vrouw - had een man die zelf-moord had gepleegd. Wat had ik gedaan? Maar dankzij zijn familie en mijn vrienden ben ik er door geraakt. ik ben er zelfs sterker door geworden.”

Een kraamkliniek in Ethiopië “Jezelf zijn in de goede zin is het belangrijkste in het leven. voor mij betekent dat er zijn voor anderen. voor mensen die arm, ziek, kwets-baar zijn. ik doe dat graag, en niemand zal het me afnemen. ik ga graag bij mensen op bezoek bij een geboorte, als iemand ziek, als iemand gestorven is. Mijn deur staat ook altijd open: hier logeert bijna altijd iemand. Mijn groot-moeder zei altijd: ‘Kijk nooit naar wie meer heeft, wel naar wie min-der heeft.’ Zij was een wijze vroed-vrouw. als er zich een geboorte

11

okra

mag

azin

e ju

ni 2

012

→

12

okra

mag

azin

e ju

ni 2

012

aankondigde, mocht ik vaak mee. ik wachtte dan buiten tot het allereerste gekrijs er was. Bij een buurvrouw liep het mis: ze had een enorm dikke buik en na drie dagen van weeën en ondraaglijke pijn stierf ze.

toen besloot ik om ooit een kraamkliniek te bouwen waar je veilig kan bevallen. die kraam-kliniek is er intussen. Zij is mijn kracht. enkel dankzij de steun en vrijwillige inzet van velen kregen we dit voor elkaar. ik ben daar heel dankbaar om. Het project kreeg steun van sponsors zoals de school Stella Maris, het Sint Carolus-rusthuis, de Heilige Familie in Kortrijk, de rotaryclub Oostrozebeke, Kiwanis, Marnix-kring, Jean-Marie Pfaff, Betafence en van de provincie West-vlaanderen. en van mensen die

maandelijks een persoonlijke gift overschreven of een schenking deden. Het verhaal van mijn buur-vrouw die stierf in het kraambed heeft veel mensen geraakt.”

Liefde geven“Senait, een ethiopische vriendin, zei onlangs tegen me: ‘rishan, waar haal jij als alleenstaande de kracht om je zo te engageren?’. Wel, die haal ik uit de liefde en vriendschap van anderen, uit mijn geloof en mijn hoop. Zonder mijn (schoon)familie, vriendenkring, mensen van Otegem was ik levend dood. elkaar liefde geven, zonder verschil van ras of stand, is onbe-taalbaar. Wie geeft, wordt geluk-kig. als ik rond me kijk, zie ik problemen en mensen die het moeilijk hebben. dan stel ik me de vraag: wat kan ik doen om hen te helpen? en hoe meer je doet, hoe

meer problemen de weg naar jou vinden. en dus zoek je verder, soms tot je moe bent van de stress en de zorgen.

als mens kan je niet alle ellende van de wereld op je nemen, maar je kan ook niet zomaar toekijken. Mijn natuur laat dat niet toe. nu de kraamkliniek er is, zijn we bezig met twee scholen en een vormingscentrum. Of mijn kinde-ren daar niet onder lijden? Ja, zij waren net als mijn man vaak het slachtoffer van mijn inzet. Maar ze klagen niet. Zij groeiden op met mijn idealisme, met de mensen die ik onderdak geef, met de drukte die hier soms heerst, met het uitdelen van wat we hebben. toch besef ik dat hun huis niet altijd een opvangcentrum kan zijn. en dat je té goed kan zijn, er bestaan mensen die je vertrou-wen misbruiken.”

Geluk en diepe eenzaamheid“ik kan uitbundig gelukkig zijn, maar meestal ben ik droevig. ik leef ook dag in dag uit alleen en eigenlijk is een mens niet gemaakt om alleen te zijn. thuis lukt me dat nog vrij goed, maar alleen naar zee of op restaurant… dat smaakt niet. een warm gesprek bij een kopje thee of een wande-ling met een vriendin, zulke inten-se momenten maken me gelukkig.

ik wil op dit moment geen partner. ik heb goede vriendinnen aan wie ik mijn zorgen en angsten kan vertellen en dat is genoeg. ik wil niet nog iemand het slachtoffer maken van mijn idealisme en inzet. nu ben ik zo vrij als een vogel, ik ga en sta waar ik wil. Had

13

okra

mag

azin

e ju

ni 2

012

ik een partner, dan zou ik veel moeten laten vallen en dat wil ik niet. Maar mocht er toch iemand mijn pad kruisen, dan is het zo. ik ben gelovig: God bepaalt mijn bestemming.

de eenzaamheid kan soms heel zwaar zijn, dat geef ik toe. als ik iemand door het venster naar bui-ten zie kijken, merk ik vaak een-zaamheid, verdriet, wanhoop. als ik zelf door het raam kijk en ver-driet voel, dan laat ik mijn tranen stromen. daarna stap ik naar de spiegel en zeg tegen mezelf: je moet volhouden. als je in afrika eenzaam bent, is dat niet zo erg, je kan er altijd buiten en er zijn altijd mensen om je heen. in België daarentegen zit je echt let-terlijk alleen. Mijn vrienden zijn mijn houvast, ze hebben me door de moeilijke perioden in mijn leven geloodst. dat is zo mooi aan vriendschap: dat je geluk en ver-driet kan delen.”

De dood, een schaduw over het leven “de dood ligt als een schaduw over mijn leven. Mijn broer was nog heel jong en dynamisch toen hij stierf, amper 16 jaar. Hij had in giftig water gezwommen. Mijn zus Harek werd ziek in 1994 en werd, dankzij de financiële steun van vele mensen, hier in België aan haar hart geopereerd. de laatste keer dat ik haar zag, was in 1998 in ethiopië. We heb-ben toen uren geweend. in 2006, werd ze opnieuw ziek, baarmoe-derhalskanker. Kort voor ze stierf, vroeg ze naar me. Maar ik ben er niet meer geraakt en dat spijt me. dat spijt me zo! Ze was amper 36 jaar en mama van een zoon.

Meer nog om haar dan om david heb ik geweend want zij heeft niet zelf voor de dood gekozen.Ook Letegebriël, de moeder van mijn schoonzus, is vroeg gestor-ven. Ze was een parel van een vrouw die veel mensen in armoe-de hielp in ethiopië. Maar in 2003 werd een hersentumor bij haar vastgesteld. We lieten haar over-brengen en ze werd geopereerd in het aZ Groeninge in Kortrijk. Het mocht niet baten… toch ben ik de dokters en verpleegkundigen erg dankbaar. Hun vriendelijkheid, respect en tijd waren beter dan de beste medicatie. de dood neemt je geliefden mee, maar de liefde die je voor hen voelt en de mooie herinneringen kan niemand ooit van je afne-men.”

Woorden als geschenk“Mijn grootmoeder zei: ‘als iemand je pijn doet, doe nooit hetzelfde terug.’ daarom reageer ik nooit op een racistische uitspraak. Je kreeg je mond om mooie woorden uit te spreken, niet om haat te zaaien. velen lopen weg van mensen in armoede of verdriet, omdat ze niet betrokken willen geraken. Maar soms heeft iemand enkel een luisterend oor nodig of wat troostende woorden. taal brengt mensen samen of drijft ze net uit elkaar in ruzie en oorlog. taal en woorden brengen verandering, ze zijn een geschenk en geven waar-de aan het leven.

naast mijn gezondheid en mijn kinderen, is mijn waardigheid het

belangrijkste. arm zijn is heel erg, maar je waardigheid verliezen is nog erger. ik werk in het rvt Sint-Carolus in Kortrijk, op de afdeling dementie. ik vraag me af hoe dat voelt, niet meer weten hoe je eten smaakt, hoe je gekleed bent, wat er aan je binnenkant zit. ik hou van mijn job en ben gezegend met heel leuke collega’s. Het enige wat me dwars zit, is dat ik niet meer tijd heb voor de mensen. een van de bewoners roept altijd: ‘Meisje, kom eens hier.’ Ze is nooit getrouwd en heeft nu zin om dat

te doen. ‘Kom,’ zegt ze, ‘kom meisje, we gaan naar China of Congo… een man voor me zoe-ken.’

als ik het ooit zelf niet meer weet, zal er dan iemand zijn die mijn hand vasthoudt? Het rusthuis is een plek waar je binnenkomt en dan plaats maakt voor anderen. Je staat er aan de poort van de dood. de bewoners hebben alleen ons, en onze tijd.

voor mij is elkaar liefhebben het allerbelangrijkste in het leven. dat lees je ook in de bijbel: al wat je de minsten van de Mijnen hebt gedaan, dat heb je aan Mij gedaan.”

tekst dominique CoopmanFoto's Swa de Heel

“De eenzaamheid weegt soms door. Gelukkig heb ik vrienden

die me doorheen moeilijke periodes leiden.”

14

okra

mag

azin

e ju

ni 2

012

GEZONDHEID

Verraderlijk vet

Mensen associëren cholesterol vaak met hart- en vaatziekten, en terecht. Wanneer er te veel choles-terol in de bloedbaan aanwezig is, kan dit leiden tot een gevaarlijke opstopping. die belemmert de vlot-te doorstroming van het bloed. Maar opgelet, ieder lichaam heeft ook cholesterol nodig. Cholesterol is een vetstof die lichaamscellen opbouwt en hormonen, vitamine d en galzuren produceert.

Wat gebeurt er met de cholesterol in je lichaam?Cholesterol komt niet alleen via de voeding in het lichaam. Ook de lever produceert de stof en levert zelfs ruim vier vijfde van de hoe-veelheid cholesterol.Het vervoer van cholesterol door het lichaam gebeurt via de bloed-baan. Omdat de vetstof niet oplost in het bloed, hecht cholesterol zich bij het transport vast aan eiwitten.er zijn twee soorten cholesterol.■ Het LDL (low density lipoproteï-

ne) is het eiwit in je bloed dat cholesterol van de lever naar de verschillende organen brengt. als er veel LdL-eiwit aanwezig is, wordt er veel cholesterol naar de organen gevoerd en kan zich dat ophopen in de bloedvaten. LdL verwijst daarom naar slechte cholesterol.

■ Het HDL (high density lipoprote-ine) verwijdert de vetstof uit de organen en brengt het terug naar de lever. de cholesterol die vast-

zit aan het HdL-eiwit, wordt bestempeld als goed, omdat het HdL-eiwit de cholesterol uit de organen wegvoert.

een aantal risicofactoren zoals erfe-lijkheid, geslacht en leeftijd heb je niet in de hand. Mannen hebben meer dan vrouwen kans op hoge cholesterolwaarden en het risico stijgt ook met de leeftijd. Je eet- en leefgewoonten heb je wel zelf in de hand.

Hoe wordt de cholesterol gemeten?Omdat diverse factoren (zoals voe-ding, infectie) het cholesterolgehal-te kunnen beïnvloeden, zal een arts niet na één meting geneesmiddelen voorschrijven. dat gebeurt pas nadat een tweede meting, ongeveer acht weken na de eerste, de ver-hoogde cholesterolwaarden beves-tigt.Behoor je niet tot een risicogroep, dan is een meting pas nodig vanaf 35 (mannen) of 45 jaar (vrouwen). de controle gebeurt het best om de vijf jaar, en dat tot de leeftijd van 70 jaar. daarna is een verhoogde cholesterol doorgaans geen belang-rijke risicofactor meer voor hart- en vaatziekten, als er tenminste geen andere risicofactoren zijn.

Wat zijn de symptomen en gevolgen van een te hoge cholesterol?als cholesterol zich in een bloedvat opstapelt, slibt dit dicht en is er

sprake van aderverkalking. Wanneer het bloedvat verder ver-nauwt, komt de bloedvoorziening in het gedrang, waardoor de organen te weinig zuurstof krijgen. Het ver-raderlijke aan aderverkalking is dat de aandoening geen waarschu-wingssignalen uitzendt. Je voelt dus niet dat het bloedvat geleidelijk minder elastisch wordt en dicht-slibt. Pas als de aderverkalking ver gevorderd is, treden er gezond-heidsklachten op. Bij aderverkal-king in de benen krijg je vooral pijn in de kuiten tijdens het lopen. Bij aderverkalking ter hoogte van het hart voel je tijdens inspanningen een drukkende pijn in de borstkas. Wanneer het zuurstoftekort te lang aanhoudt, volgt een hartinfarct.aderverkalking in de omgeving van de hersenen kan een herseninfarct veroorzaken met verlammingsver-schijnselen tot gevolg.

Hoe wordt een te hoge cholesterol medisch behandeld?de interpretatie van je gezondheid aan de hand van cholesterolwaar-den gebeurt het best door je huis-arts.Stelt je arts vast dat je te veel slechte cholesterol hebt, volstaan vaak gezonde eet- en leefgewoon-ten om het probleem aan te pakken. Hierbij is een advies voor gezonde, vetarme voeding van je huisarts en/of een diëtist heel nuttig.Blijft het cholesterolgehalte na drie

Gevaarlijke boosdoener of noodzakelijke vetstof? De meeste 55-plussers houden hun cholesterolge-halte het best goed in de gaten. Gezond leven en eten is de boodschap want dat werkt preventief.

15

okra

mag

azin

e ju

ni 2

012

Amper 1 mm dik entoch doeltre� end!

GEZIEN TELEVISIE

OP

HYDRATERENDEFILM

* Aanbevolen prijs

maanden nog te hoog, dan kan je arts je een cho-lesterolverlagend geneesmiddel voorschrijven. dat zal hij alleen doen wanneer er nog andere risicofac-toren voor hart- en vaatziekten zijn (bijv. erfelijk verhoogde cholesterol, verhoogde bloeddruk, roken en suikerziekte) of als je al een hart- of vaat-ziekte hebt gehad. is dat niet het geval, dan is het de vraag of geneesmiddelen zinvol zijn als je slechts een matig verhoogd cholesterolgehalte hebt.

Hoe kan je zelf je cholesterolgehalte laten dalen?door gezond te leven:■ rook niet■ beweeg voldoende: dagelijks ten minste een

halfuur matig intensief bewegen, zoals een goede wandeling of een fietstocht

■ bestrijd overgewicht■ houd stress in de hand■ eet gezond: evenwichtig en gevarieerd volgens

de principes van de voedingsdriehoek of de schijf van vijf, met voldoende fruit, groenten en vezel-rijke producten

■ kies voor onverzadigde vetten (bijv. olijfolie, vis en peulvruchten) in plaats van verzadigde vetten (bijv. boter, vlees en volle zuivelproducten)

■ beperk gefrituurde gerechten■ kies voor magere of halfvolle melkproducten.

Voorzichtig met margarines en yoghurtsSlimme reclamejongens prijzen margarines en yog-hurts op basis van plantenstanolen of -sterolen aan om het cholesterolgehalte omlaag te brengen. Plantenstanolen doen de cholesterol in het bloed inderdaad licht dalen, maar deze dure producten kunnen nooit de plaats innemen van een gezonde leefwijze of cholesterolverlagende geneesmidde-len.Overigens moet je deze vrij dure margarines en yoghurts combineren met gezonde voeding, onder meer omdat ze de opname van nuttige, vet-oplosbare producten uit het lichaam kunnen ver-minderen. daarnaast weet men nog niet of ze op lange termijn effectief de kans op hart- en vaat-ziekten verminderen.

Ga langs in het CM-kantoor in je buurt of surf naar www.cm.be voor de folder Cholesterol. Ook jouw risico?

Ben je al CM-lid, dan weet je dat je op CM kunt rekenen. Bent u nog geen lid, dan nodigen wij je uit om onze troeven te leren kennen. Ga langs in het CM-kantoor in je buurt of surf naar www.cm.be.

Cholesterol

Ook jouw risico?

Deze folder is een realisatie van de dienst gezondheids- promotie van CM in samenwerking met de Vlaamse Beroepsvereniging van Voedingsdeskundigen en Diëtisten.

Deze en andere folders zijn te verkrijgen bij de dienst gezondheidspromotie van je CM-ziekenfonds of via www.cm.be.

V.U.: Marc Justaert, Haachtsesteenweg 579, postbus 40, 1031 Brussel© mei 2008

FOL0

78

Voedingsaanbevelingen bij een te hoog cholesterolgehalte

• Eet volgens de principes van de actieve voedings-driehoek: evenwichtig en gevarieerd. Afwisseling in producten zorgt ervoor dat je van alle voedingsstoffen voldoende binnenkrijgt.

• Beperk de hoeveelheid vet in je voeding, vooral dierlijk vet. Kies smeer- en bereidingsvetten arm aan verzadigde vetzuren. Een dun laagje smeervet en maximaal één afgestreken eetlepel bereidingsvet per persoon voor de warme maaltijd volstaan.

• Kies zo veel mogelijk voor onverzadigde vetten in plaats van verzadigde. De verzadigde vetten vind je vooral in dierlijke producten zoals boter, vlees, vleeswaren, melk, kaas … Vetten met een hoog gehalte aan verzadigde vetzuren zijn meestal koelkasthard. Onverzadigde vetten zijn meestal afkomstig van plantaardige producten. Goede bronnen van onver-zadigde vetten zijn olijfolie, raapzaadolie, arachideolie, sojaolie, zonnebloemolie, maïsolie … Vetten met een hoog gehalte aan onverzadigde vetzuren zijn meestal koelkastzacht of vloeibaar.

• Vervang twee keer per week vlees door vis. Ook vette vis zoals haring, makreel, paling, sardienen, forel en zalm is rijk aan omega 3-vetzuren en heeft een positief effect ter preventie van hart- en vaatziekten.

• Bereid je voeding zoveel mogelijk met vetarme kooktechnieken, bv. stomen, grillen, pocheren, in de (microgolf)oven.

• Beperk het eten van gefrituurde gerechten tot één keer om de veertien dagen en gebruik geschikte frituurolie.

• Let op ‘onzichtbare’ vetten in bv. koekjes, taart, vleeswaren …

• Kies magere of halfvolle melkproducten in plaats van volle producten.

• Kies dressing, light mayonaise of light slasausen.• Eet voldoende vezelrijke producten zoals volkorenbrood,

volkorenpasta en volle rijst.

• Eet minimum twee tot drie stukken fruit en 300 gram groenten per dag.

• Vermijd zoveel mogelijk suikerrijke producten zoals frisdrank, snoep, gebak.

• Raadpleeg een diëtist(e) voor een meer gedetailleerd en gepersonaliseerd voedingsadvies.

Cholesterolverlagende voedingsmiddelen?

De markt wordt overspoeld met producten ‘rijk aan omega 3- en/of omega 6-vetzuren’ en margarines of yoghurts op basis van plantenstanolen of -sterolen. Onderzoek toont aan dat omegavetzuren een rol kunnen spelen in het verlagen van het triglyceridegehalte en dat plantenstanolen het cholesterolgehalte in het bloed lichtjes zouden doen dalen. Maar bij risicopersonen met een te hoog cholesterol-gehalte zullen die producten - die trouwens vrij duur zijn - nooit de plaats kunnen innemen van een gezonde levens-stijl of van cholesterolverlagende geneesmiddelen. Er zijn bovendien nog geen langetermijnresultaten beschikbaar. Voorzichtigheid is dus geboden. Vraag meer informatie aan je arts of diëtist.

Een behandeling met geneesmiddelen?

Een behandeling met geneesmiddelen wordt pas gestart als je een verhoogd risico hebt op hart- en vaatziekten. Voor wie een erfelijk verhoogd cholesterolgehalte of een hart- en vaatziekte heeft, is medicatie samen met een aan-gepaste levensstijl aangewezen.

Er zijn verschillende soorten vetverlagende geneesmid-delen op de markt, namelijk statines, fibraten, harsen en afgeleiden van nicotinezuur. Het is aan je arts om op ba-sis van jouw risicoprofiel te beslissen welk geneesmiddel het meest geschikt is. Meestal is een geneesmiddel uit de groep statines de eerste keuze. Daarvan hebben produc-ten op basis van simvastatine en pravastatine de meest bewezen werking en is simvastatine in generische vorm de beste koop. Geneesmiddelen kunnen echter nooit een gezonde levensstijl vervangen!

Neem het geneesmiddel liefst ’s avonds in omdat de cho-lesterolaanmaak ’s nachts het hoogst is. Lees vooraf altijd aandachtig de bijsluiter. Cholesterolverlagers kunnen na-melijk neveneffecten hebben en soms ook de werking van andere geneesmiddelen beïnvloeden.

16

okra

mag

azin

e ju

ni 2

012

BOEKEN

Kiezen is delen

Kind van sneeuween verrassende titel voor dit sei-zoen, het is aan de lezer om de temperatuur te bepalen. Schrijfster eowyn ivey neemt ons mee naar het ruwe, besneeuwde alaska waar ze zelf leeft en werkt. We schrijven 1920. Jack en Mabel, beiden afkomstig van de Oostkust, hebben zich in het onherbergzame alaska gevestigd. Maar het leven op de boerderij is hard, zeker voor mensen van hun leeftijd. Het gure klimaat doet nog een schepje bovenop hun moeilijke bestaan. Op een dag vangen ze een glimp op van een meisje aan de rand van het bos. Ze lijkt wel uit een sprook-je te komen en verwarmt het hart van dit koppel. Hun kinderwens is nooit in vervulling gegaan en dus nemen ze dit meisje maar wat graag op in hun gezin als was zij hun dochter. Het kind voelt zich echter beter in de wilde natuur dan op de boerderij en slingert gedu-rende jaren heen en weer tussen weggaan en thuiskomen. Jack en Mabel beseffen dat zij hen op een dag definitief zal verlaten.

dat hele proces van verlangen, omarmen en loslaten wordt heel

mooi beschreven, net als de sneeuwwitte landschappen.Ondanks de koude van de setting is dit een hartverwarmend en ook leerrijk boek: je komt veel te weten over de wereld van boeren, pelsenjagers, vissers en goudzoe-kers.

Het ontwakennet als De verborgen geschiedenis van donna tartt speelt ook dit boek zich af binnen een gesloten kring aan een amerikaanse universiteit.

Craig wordt verliefd op de maagde-lijke studente nicole Werner, die een reputatie heeft hoog te hou-den. Maar nicole komt om het leven bij een auto-ongeval. Craig wordt verdacht van moord maar herinnert zich helemaal niets. Perry, de kamergenoot van Craig en een jeugdvriend van nicole, raakt geobsedeerd door haar dood en wil er het fijne van weten. Ook een professor antropologie en een universiteitsmedewerkster, die getuige waren van het ongeval, bijten zich in deze zaak vast.

Het boek houdt de lezer van bij het begin stevig omkneld. de auteur

laat slechts met mondjesmaat in haar kaarten kijken en doet de lezer smachten naar een volgende onthulling. Per hoofdstuk steekt een nieuw personage de kop op en verleden en heden wisselen elkaar af. Het lijkt wel een labyrint maar toch loop je nooit een moment verloren in dit boek. niets is dan ook wat het echt lijkt.

Wie wat spanning en avontuur kan smaken, neemt dit boek het best mee op vakantie.

Op driftdeze autobiografische roman laat je kennis maken met het leven in irak tijdens de jaren '50-'60, bij de opkomst van het regime van Saddam Hoessein. de auteur (geboren in 1955) groeit op in een groot en eerder wel-gesteld gezin in het noorden van irak. de familie behoort tot de oudste bestaande christelijke gemeenschap en hun taal is het Bijbelse aramees. Ze leven er har-monieus samen met moslims, Koerden en armeniërs en proberen vast te houden aan hun aloude tradities.Maar als de Ba’ath partij van Saddam aan de macht komt, vlucht de familie naar Basra in het zuiden. Pius gaat op jonge leeftijd naar het seminarie van de Jezuïeten, maar de opleiding en bekrompenheid ontgoochelen hem. Hij geeft er de brui aan en gaat engelse letter-kunde studeren. Pas tijdens zijn lange legerdienst in de woestijn vindt hij zichzelf terug. Hij besluit

Ooit al gehoord van de literaire lente? Een overweldigend aanbod aan boeken komt dan de richting van recensenten uit, zoveel dat we ze onmogelijk de baas kunnen. Dus zit er niets anders op dan te kiezen, en dat betekent altijd delen. Hieronder volgt een greep uit dat lente- en zomerboeket.

Eowyn Ivey. Pius Alibek.Laura Kasischke. Astrid Rosenfeld.

© S

tephen n

ow

ers

© B

ern

d F

isch

er©

Patr

ice

norm

and

17

okra

mag

azin

e ju

ni 2

012

niet langer in zijn vaderland te blijven en vertrekt naar Spanje, waar hij nu nog leeft.

dit toegankelijk boek werd in Spanje een groot suc-ces. Het leert de lezer een ander facet kennen van vluchteling-zijn. Kortom, dit is een informatieve, vlot lezende bestseller.

Adams erfenisde joodse edward Cohen groeit op in Berlijn, in een moeilijke gezinssituatie. Zijn vader kent hij niet en zijn moeder is volop bezig met aan een man te geraken. Het beste contact heeft hij met zijn grootvader. die herkent in hem echter de gelaatstrekken van zijn ver-dwenen broer adam, het zwarte schaap van de familie.Het leven van edward stelt niet veel voor, tot hij meer te weten komt over adams jeugd tijdens het opkomende nazisme. als hij 18 is, wordt adam ver-liefd op anna, maar zij verdwijnt tijdens de Kristalnacht van 1938. tijdens de rest van zijn korte leven gaat edward op zoek naar haar maar dat heeft serieuze gevolgen, zeker in die woelige tijden voor de joden.

dit ijzersterke verhaal wordt ondersteund door de prachtige opbouw van dit boek. Wat zeer luchtig en frivool begint, wordt bijna onopmerkelijk grimmig en op het einde zelfs dramatisch. de ontroerende cli-max kruipt je in de kleren. Schrijfster astrid rosenfeld werd voor dit debuut in duitsland uitgeroepen tot dé auteur van 2011. terecht, dit boek is het lezen waard.

tekst annemie en Hugo verhenne

eowyn ivey, Kind van sneeuw, Uitgeverij artemis en Co, amsterdam 2012, 382 bladzijden, iSBn 978 90 472 0213 4, 19,95 euro.

Laura Kasischke, Het ontwaken, Uitgeverij Mistral/FMB uitgevers, amsterdam, 552 bladzijden, iSBn 978 90 499 5243 3 nUr 302, 19,95 euro.

Pius alibek, Op drift, uitgeverij Signatuur 2012, 312 blad-zijden, iSBn 978 90 5672 3811 nUr 3023, 19,95 euro.

astrid rosenfeld, Adams erfenis, Uitgeverij de Bezige Bij, amsterdam 2012, 349 bladzijden, iSBn 978 90234 6975 9 nUr 302, 18,90 euro.

Makkelijk de trap op en af?Met een traplift vanThyssenKrupp Encasa natuurlijk!

Vraag vrijblijvend

een offerte op maat.

Op maat

Voor alle trappen

Veilig & comforta

bel

0800 94 365Bel gratis

info@tk-encasa.be

www.tk-traplift.be

ThyssenKrupp Monolift heet voortaan

Uw partner voor comfortabelwonen in eigen huis. Een leven lang!

heet voortaan

Uw partner voor comfortabel

THYSSENKRUPP ENCASA

2110732_Okra Magazine_Nov.indd 1 8/11/11 16:07§

18

okra

mag

azin

e ju

ni 2

012

Zo’n honderd jaar geleden werd de wolf voor het laatst gezien in onze streken. Bij gebrek aan ruimte en rust en opgejaagd door de mens, schoof hij zelfs uit europa weg. “toch was hij geen bedreiging voor de mens”, zegt Benoit Goffin, wetenschappelijk medewerker van het museum van Mariemont en commissaris van de tentoonstel-ling. aan de hand van geschriften, afbeeldingen in kunst, legendes en archieven herleidt hij de Canis Lupus tot zijn ware proporties: een dier met een schofthoogte van amper één meter en gelijkend op een hond. “de wolf werd zelfs als een bescherming gezien”, laat Goffin weten en hij verwijst naar de wolvin die tweeduizend jaar

geleden in rome de tweeling romulus en remus zoogde. deze interpretatie van de romeinse beschaving verspreidde zich zelfs tot in de Waalse grafcultuur. in de abdij van Stavelot speelde Sint-remaclus het klaar om een wolf te bekeren, nadat hij een ezel had verslonden die de bouwmaterialen aansleurde. Het roofdier moest het werk van zijn slachtoffer ver-der zetten, wat het in alle nederig-heid deed. “Bovendien werden aan elk stukje van zijn lijf magische of geneeskrachtige eigenschappen toegeschreven”, gaat de commis-saris verder. “Zo was je met een wolventand om je nek onvermoei-baar en – o zaligheid - vrij van tandpijn. Omdat een wolf een uit-

zonderlijk loopvermogen heeft en een reuk- en gehoororgaan dat twintig keer gevoeliger is dan bij de mens, ontstond het idee van roofdier. Maar de wolf valt geen mensen aan. We vinden hem wreed omdat zijn behoeften soms in conflict zijn met de onze, bij-voorbeeld omdat hij dieren veror-bert die we nodig hebben voor onze voeding.”

De jacht is openalle middelen waren goed om wol-ven te vangen. in de 16de eeuw was er zelfs een reglement en een wolvenkorps om de gevreesde soort te vernietigen. de jagers gebruikten daarvoor wolfskuilen, klemmen en het vergif strychnine. Het oor van het dier diende als bewijs om de premie op te strij-ken. in 1845 zette Koning Leopold i de kroon op het werk toen hij twee wolven doodde op zijn jachtdo-mein in Custinne. Heroïsche tafe-relen, een gedenkplaat en de

In 2012 draagt La Louvière de titel van Culturele Hoofdstad. Voor deze gelegenheid ging het Waalse industriestadje terug naar de oorsprong van haar naam en kwam uit bij La Louve of de wolvin. Een tentoonstelling in het museum van Mariemont schetst hoe de wolf van bondgenoot op het platteland veranderde in het roofdier uit onze verbeelding.

over wolfijzers en schietgeweren

TENTOONSTELLING

La Louvière,

19

okra

mag

azin

e ju

ni 2

012

legende dat hij als eerste koning van België de laatste wolf zou gedood hebben, getuigen van deze twijfelachtige eer.

Van dier tot symboolOp het einde van de 19de eeuw was de wolf nagenoeg volledig uit-geroeid en zijn rol als verslinder van kleinvee of als jagersprooi leek uitgespeeld. Maar wapen-schilden en reclameaffiches ble-ven hem hoog in het vaandel dra-gen. “Hij wordt dan voorgesteld als een slim en moedig dier”, ver-telt Goffin. “Uiteraard geeft La Louvière de toon aan. de wolf prijkt er als herkenningssymbool in het centrum van de stad en siert de serviezen van de kera-miekfabrieken van Boch. de lokale voetbalploeg noemt zich nog altijd heldhaftig Les loups.” de geïllus-treerde pers bezondigde zich dan weer aan goedkoop spektakel door de wolf als roofdier te portrette-ren, met dramatische aanvallen op mensen in afgelegen gebieden. en wat te denken van de lykantroop of weerwolf, een menselijk wezen dat zich op commando kan veran-deren in een wolf en de schrik van

dorpen en steden wordt? in Wallonië vinden kunstenaars, film-makers en volkstradities hem tel-kens opnieuw uit.

Als een wolf in schapenvachtHou oud we ook worden, in onze jeugdherinneringen laat de wolf ons niet met rust. een tweede ten-toonstelling in Mariemont toont een collectie kinder- en jeugdlite-ratuur waarin hij prominent aan-wezig is. Hij verslindt geitjes en een grootmoeder in de sprookjes van Grimm en Perrault, wordt geridiculiseerd door de drie big-getjes en duikt op als sympathieke vriend in het klassieke Marlaguette. de tentoongestelde boeken komen uit vermaarde europese bibliothe-ken en verzamelingen en zijn juweeltjes van tekenkunst. Wellicht waren ze ook een inspira-tiebron voor de hedendaagse foto-

grafe en cineaste Sarah Moon. Op een bijzondere manier transfor-meert zij in een kortfilm het sprookje van roodkapje tot een onrustwekkende confrontatie tus-sen een kind en een misdadiger van de ergste soort.

Officieel komt de wolf in onze stre-ken niet meer voor maar vorig jaar kwam het dier opnieuw in de actu-aliteit, nadat een televisieploeg hem per ongeluk had gespot in het Waalse Gedinne. in het museum van Mariemont is de wolf weer even helemaal aanwezig. niet in levende lijve maar in meer dan 120 objecten die dateren vanaf de oudheid tot de moderne straten van La Louvière. Zo zal hij tot onze verbeelding blijven spreken, als emblematische figuur uit onze die-renboeken, in historische feiten, geheimzinnige mythes en fantasti-sche verhalen.

tekst Suzanne antonis

Infotentoonstelling Ô Loup, de wolf van platteland tot verbeelding, tot 2 september 2012 in het Koninklijk Museum van Mariemont, Chaussée de Mariemont 100, 7140 Morlanwelz, 064 21 21 93, www.musee-mariemont.be Open van 10 tot 18 uur, gesloten op maandag.tickets: 4 euro, eerste zondag van de maand gratisOpenbaar vervoer: trein tot La Louvière-Sud, bus 30 of 82. Programma van La Louvière Culturele Hoofdstad op www.lalouviere2012.eu

Om een ticket te winnen, kijk op blz. 37.

20

okra

mag

azin

e ju

ni 2

012

GROEN

tientallen verschillende cultuur-variëteiten wedijveren met elkaar in schoonheid. vooraleer ze ontlui-ken, beschermen twee ruwe schutbladeren de opgevouwen bloembladeren die zich pas uit-

strekken als ze voldoende zon-nestralen opvangen. enigszins verfomfaaid zitten de bloem-bladeren tussen deze schut-bladeren die afvallen zodra de bloem ontluikt. de bloem-

bladeren lijken dan op Japans crêpepapier. Het hart van de

volledig geopende, bekervormige bloem is meestal duister, soms zelfs zwart. Hommels maar ook mensen voelen zich aangetrokken tot het diepe, haast magische hart van de opvallend grote bloemen.

Omgekeerde cyclusde oosterse papavers, Papaver orientale en Papaver bracteatum, hebben een levenscyclus die in ons klimaat hoogst uitzonderlijk is. in de droge graslanden van anatolië, Koerdistan en iran over-leven ze de schroeiende hitte van de zomermaanden door onder de grond weg te kruipen. Hun vlezige wortels herbergen reservestoffen. Ook bij ons verliezen ze na de bloei alle blad om pas in het vroe-ge najaar nieuwe bladeren te vor-men. daaruit schieten na de win-ter bloemstengels omhoog.Oosterse papavers worden als moeilijke planten beschouwd omdat hun wortels in ons nat zee-klimaat vrij snel wegrotten. dat komt doordat er, na het afsterven

Oosterse papavers, tegendraads maar hemels mooi

Aan meststoffen hebben oosterse papavers een hartsgrondige hekel.

Oosterse papavers zijn forse, doorlevende planten. Ze bloeien meestal van eind mei tot half juni. Ze staan krachtig en trots in de border, met grote open bloemen in fel rood, roze-oranje of geglaceerd wit op stevige stengels. Als je weet hoe ermee om te gaan, komen ze elk jaar mooier bloeiend terug.

Papaver orientale ‘Cedric Morris’

Mooi in tegenlicht, Papaver orientale ‘Prince of Orange’

21

okra

mag

azin

e ju

ni 2

012

van de bloemstengel, een diepe holte in de wortelhals achterblijft. daarin stapelt zich niet alleen water op, maar ook slakjes, aal-tjes en vliegenmaden vinden er een schuilplaats of vreten de wor-tels aan. die rotten daardoor soms helemaal weg.

Steken om te vernieuwenWil je dat vermijden? Steek dan na de bloei de wortelhals met de spade door. doe dat een aantal keren, kort en krachtig. Het staan-de water loopt dan weg en uit elk stukje wortel groeit in het najaar een nieuwe krachtige rozet. Precies daarom is september de beste maand om oosterse papa-vers te planten. de planten veran-keren zich nog voor de winter en geven in het voorjaar krachtige bloemstengels. Papavers groeien beter op zware kleigrond en een rotsachtige bodem, liever in een kalkrijke dan in een zure bodem. in zandgrond is er vaak uitval van jonge planten: ze hebben er meer last van woelmuizen, aaltjes en andere bodemdieren. voeg daar-om in lichte gronden kleimineralen als bentoniet en vooral veel com-post toe. aan meststoffen hebben

oosterse papavers een hartsgron-dige hekel. Geef ze in het voorjaar uitsluitend een beetje Patentkali en als je het echt niet kan laten, een vleugje van een samenge-stelde organische meststof. Knip na de bloei de bloemstengels weg voordat ze zaad vormen. de gewone rode kleur is dominant. Zaailingen die rond de planten opschieten, zouden de zeldzame cultivar na een paar jaar verdrin-gen. Je kan de zaaddozen altijd nog op de composthoop gooien. naar het schijnt, zijn enkele van de mooiste, bruin-violet getinte cultivars als een toevallige zaai-ling op de composthoop ontstaan.

Aan meststoffen hebben oosterse papavers een hartsgrondige hekel.

Papaver ‘Perry’s White’

amos Perry had een kwekerij in engfield bij Londen. in 1906 ontdekte hij in een veld met roodbloeiende oosterse papavers één enkele zachtroze plant. Hij noemde die naar zijn vrouw ‘Mrs Perry’ en vermeerderde haar met wortelstek. Het was niet eenvoudig om andere kleurslagen te ontwik-kelen, ondanks alle pogingen die amos Perry ondernam. in 1913 kreeg hij een brief van een plantenliefhebber die zijn irritatie maar moeilijk kon verbergen. Hij schreef dat zijn prachtige rode border vreselijk ontsierd werd door een witte papaver, terwijl hij toch uitsluitend rode papavers had besteld. amos Perry fietste zo snel hij kon naar de klant en stelde hem voor de witte papaver te ruilen tegen een paar planten van Crocosmia. Op die manier kon hij de ergernis van de klant temperen én de nieuwe papa-ver bemachtigen waarnaar hij al zolang op zoek was. amos noemde de unieke plant niet zonder fierheid ‘Perry’s White’. de plant had zoveel suc-ces dat deze Londense kweker de rest van zijn leven zijn brood verdiende met het veredelen en verdelen van oosterse papavers.”

Het mooist groeien oosterse papa-vers tussen grassen en vaste planten als Salvia nemorosa, die een fijne aarvormige bloeiwijze hebben. Het filigraan van aren tempert het vurige rood en het glanzende roze van de papavers. Oosterse papavers bevatten geen roesmiddel zoals de onrijpe zaad-dozen van die andere papaver, de slaapbol, Papaver somniferum. alleen hun schoonheid is bedwel-mend en veel liefhebbers van bloementuinen zijn er verliefd op.

tekst en foto’s ivo Pauwels

Papaver orientale ‘Helen Elisabeth’

22

okra

mag

azin

e ju

ni 2

012

INFO

Wat kost de dokter?

dat deze maatregel nodig was, toont de meest recente gezond-heidsenquête aan. veertien pro-cent van de Belgen blijkt zorg uit te stellen omdat ze die niet kun-nen betalen. Bij de armste gezin-nen loopt dat zelfs op tot 27 pro-cent. de kans dat iemand niet naar de dokter gaat omwille van finan-ciële problemen, zou sedert 1 december zo goed als onbe-staande moeten zijn.

Ga je vandaag op consultatie bij je huisarts, dan betaal je daarvoor normaal gezien 23,32 euro, het honorarium. voorwaarde is wel dat je arts geconventioneerd is. dat betekent dat hij het akkoord met de ziekenfondsen volgt en de afgesproken tarieven toepast. van het honorarium krijg je als patiënt een groot stuk terugbetaald door de ziekteverzekering. Wat over-blijft, is het remgeld. dat is het bedrag dat je uiteindelijk zelf moet betalen.

voor patiënten met een laag inko-men is het remgeld een stuk lager. als je recht hebt op de verhoogde tegemoetkoming of het Omnio-statuut, dan betaalt de ziektever-zekering jou een groter deel van het honorarium terug. Op die manier wil de overheid gezond-heidszorg voor iedereen toeganke-lijk houden.

Het systeem zelf is ook veel een-voudiger geworden. Sedert 1 december vorig jaar betalen patiënten met een laag inkomen nog slechts één euro remgeld als ze op consultatie gaan bij hun huisarts. Wie evenwel nog geen globaal medisch dossier (GMd) heeft, betaalt een halve euro meer.

iedereen kan aan een erkende huisarts vragen om een globaal medisch dossier aan te leggen en bij te houden. de huisarts mag hiervoor per kalenderjaar een honorarium aanrekenen dat volle-

dig door het ziekenfonds wordt terugbetaald.

Ook voor gewoon verzekerden veranderde de regeling. Zij beta-len het ronde bedrag van 4 euro remgeld per raadpleging als ze een globaal medisch dossier heb-ben. Hebben ze dat niet, dan moeten ze 6 euro uit eigen zak ophoesten.

Enkel remgeldHeb je een laag inkomen, dan kan je al enkele jaren aan je gecon-ventioneerde huisarts vragen of hij rechtstreeks met je zieken-fonds wil afrekenen. als patiënt betaal je bij de consultatie enkel het remgeld. in dat geval is er sprake van een regeling betalende derde. de huisarts kan wettelijk bekeken niet meer weigeren om dit toe te passen.Geconventioneerde artsen moeten zich rechtstreeks tot het zieken-fonds wenden als de patiënt met een laag inkomen daarom vraagt.

Patiënten met een laag inkomen betalen vanaf 1 december 2011 nog welgeteld één euro voor een consultatie bij hun huisarts. De rest van het bedrag rekent de huisarts rechtstreeks af met het ziekenfonds. Hierdoor hangt de toegang tot een raadpleging bij de huisarts minder af van je portemonnee.

Laag inkomen? Voor één euro naar de huisarts!

23

okra

mag

azin

e ju

ni 2

012

Voor wie?niet alleen patiënten met de ver-hoogde tegemoetkoming of het Omnio-statuut kunnen gebruik maken van de regeling betalende derde. Geconventioneerde huis-artsen moeten ze onder meer ook toepassen bij patiënten in een uitzonderlijke financiële noodsitu-atie, patiënten die minstens zes maanden werkloos zijn en patiën-ten die recht hebben op een ver-hoogde kinderbijslag.

Hoe?Heb je recht op de verhoogde tegemoetkoming of het Omnio-statuut, dan kan je dat bewijzen aan de hand van je gele klever. daarop staat een code vermeld, bijvoorbeeld 121/121. is het laat-ste cijfer van het eerste deel van de code een 1, dan is je arts ver-plicht om de regeling betalende

derde toe te passen als je daarom vraagt. Het volstaat om aan je arts een gele klever te overhandi-gen. Je betaalt dan enkel nog één euro remgeld voor een gewone raadpleging (1,50 euro zonder glo-baal medisch dossier). Ook met je SiS-kaart of met een attest van je ziekenfonds kan je bewijzen dat je recht hebt op de regeling beta-lende derde.

Let wel, artsen die niet geconven-tioneerd zijn, kunnen de regeling

weigeren. voor huisbezoeken en andere prestaties (bijv. telefonisch advies) geldt er ook voor gecon-ventioneerde artsen geen ver-plichting.

tekst dieter Herregodts

Zeker weten of je arts geconventi-oneerd is? Surf naar www.cm.be (Self-service).Meer informatie over de regeling betalende derde krijg je bij je CM-consulent.

Gewoon verzekerden verhoogde tegemoetkoming

nummer aard verstrekking Honorarium tegemoetkoming remgeld tegemoetkoming remgeld

101032 raadpleging erkende huisarts

19,93 13,93 6,00 18,43 1,50

Met GMd 19,93 15,93 4,00 18,93 1,00

101076 raadpleging geac-crediteerde erken-de huisarts

23,32 17,32 6,00 21,82 1,50

Met GMd 23,32 19,32 4,00 22,32 1,00

Goed om te wetenSinds 1 december 2011 wordt het bijkomend honorarium dat de huis-arts mag vragen voor raadplegingen ’s nachts, tijdens het weekend of op een feestdag volledig terugbetaald door de ziekteverzekering.

24

okra

mag

azin

e ju

ni 2

012

DE KEUZE VAN LIESBET WALCKIERS

dat land was Portugal, achterop geraakt door meer dan veertig jaar dictatuur. Het was het armste land van wat toen nog West-europa heette. Het had de groot-ste ongelijkheid tussen arm en rijk. analfabetisme, vooral onder plattelandsvrouwen, was geen uitzondering. er heersten nog haast feodale toestanden en de wegen leken op sommige plaat-sen nog afrikaanse pistes.

Wie dertig jaar later terugkwam, herkende het land haast niet. in 1986 trad Portugal toe tot de europese Unie en dat was er aan te zien. Met structurele fondsen uit Brussel werden in de eerste plaats massaal veel wegen aange-legd. Het land gaat er nu prat op het grootste aantal snelwegen per vierkante kilometer van europa te bezitten. Ook in de bouwsector werden grootschalige projecten uitgevoerd: reusachtige en dure winkelcentra rezen uit de grond. rond de wereldtentoonstelling van 1998 groeide in Lissabon een luxueuze nieuwe woonwijk. en voor het europees kampioenschap voetbal in 2004 werden nagel-nieuwe stadions gebouwd. Het leek wel of het land de moderne tijd was ingestapt. Maar de sociale kloof was nog altijd even diep.

Boven zijn stand geleefd datzelfde Portugal blijkt enkele jaren later een van de europese

zorgenkinderen. Het heeft zijn financiën slecht beheerd. nee, er is geen vergelijking mogelijk met Griekenland. er is geen sprake van grootscheepse fraude of gesjoemel met de cijfers. Maar de schone schijn is doorgeprikt. terwijl er geld zat was voor pres-tigeprojecten, investeerde het land te weinig in landbouw en in een structurele ontwikkeling van de industrie. Goedkope leningen voor consumptiegoederen waren makkelijk te verkrijgen, maar boeren en kleine bedrijven raak-ten moeilijk aan kredieten. textiel- en schoenfabrieken bij-voorbeeld verloren de concurren-tieslag van india en China.

Portugal leefde jaren boven zijn stand en moet daar nu voor boe-ten. de reddende miljarden kwa-men van de europese Unie en het internationaal Muntfonds. Maar zoals eerder al bleek, hangen daar altijd beenharde voorwaarden aan vast. de laatste twee regeringen werkten elk een drastisch bezuini-gingsplan uit om hun begrotings-tekort terug te dringen tot ze aan de europese eisen voldoen. en het zijn de zwaksten in de maatschap-pij die daar in de eerste plaats door worden getroffen.

Terug naar af vooral openbare diensten, onder-wijs en gezondheidszorg krijgen het zwaar te verduren. voor het

einde van het jaar moeten zo’n driehonderd scholen sluiten. dit jaar zullen er naar verwachting zo’n 87 000 banen sneuvelen in het onderwijs. Zo’n twee procent van de ambtenaren moet afvloei-en, ondanks de talrijke ontslagen van de afgelopen tien jaar. veel werknemers in openbare dienst, onder meer een derde van het onderwijzend personeel, hebben geen vast statuut. Hun contract kan dus moeiteloos worden opge-zegd. er wordt ook zwaar gehakt in de lonen en pensioenen. Het minimumloon met 485 euro per maand is een van de laagste in europa. een miljoen oudere men-sen moet het doen met een pen-sioen dat onder de nationale armoedegrens van 434 euro ligt. door het tot 23 procent opgetrok-ken btw-tarief worden heel wat producten en diensten gewoon onbetaalbaar. verdien je als amb-tenaar of gepensioneerde meer dan duizend euro, dan worden je dertiende en veertiende maand geschrapt. europa eist dat staats-bedrijven worden geprivatiseerd. de elektriciteitsmaatschappij is intussen al verkocht aan de Chinezen. Gezondheidszorg en andere dienstverlening komen onder druk te staan, terwijl ruim 15 procent van de actieve bevol-king en 35 procent van de jonge-ren, werkloos is.

Het ziet er naar uit dat de sociale voorzieningen, het beperkte vangnet dat was uitgebouwd na de omverwerping van de dicta-tuur, vakkundig weer wordt afge-

Terug naar afBij de Anjerrevolutie in 1974 ontdekte de wereld dat er in de zuidwestelijke uithoek van Europa een land lag dat nog in de Derde Wereld was blijven steken.

25

okra

mag

azin

e ju

ni 2

012

broken. terug naar af, naar de duistere tijden.

Overleven Op de communisten en uiterst-links na bestaat er een consensus onder de politieke partijen: een Grieks scenario is voor hen uitge-sloten. Portugal wil de beste leer-ling van de europese klas zijn. Het zal koste wat het kost zijn begrotingstekort terugdringen en

indien nodig de broeksriem nog verder aanspannen. vraag is: hoe moeten de Portugezen, van wie een vijfde onder de armoede-grens leeft, dit overleven? Het meest voor de hand liggende ant-woord maakten de Portugezen bij vorige, weliswaar minder zware, crisismomenten mee. Familiale solidariteit is een diep ingeworteld Portugees begrip. als de nood het hoogst is, kan je altijd nog terecht

bij familieleden die het wat beter hebben. desnoods wanneer die in het buitenland werken.

een beproefde bron van inkom-sten is natuurlijk ook het toeris-me, dat tot nu toe niet te veel onder de crisis heeft geleden. en niet te vergeten – daar gaat de vergelijking met Griekenland dan weer wel op – het zwartwerk. volgens de schattingen zou de zwarte economie in Portugal goed zijn voor een kwart van het bruto binnenlands product.

Nieuwe migratieWie ten slotte dacht dat de grote Portugese emigratiegolven tot het verleden behoorden, zou zich kunnen vergissen. alleen, de meeste werkzoekers vertrekken niet meer naar de rijkere europese landen, zoals dat in de afgelopen decennia het geval was. Jongeren die gestudeerd hebben, trekken nu in grote drommen naar de vroegere kolonies van Portugal: angola in afrika, of Brazilië met zijn boomende economie. de vdaB, die in vlaanderen aankijkt tegen een nijpend tekort aan ingenieurs en aan informaticaspe-cialisten, heeft trouwens lont geroken. de dienst heeft een grootscheepse campagne opgezet om onder de duizenden werkzoe-kende Portugese ingenieurs kan-didaten te zoeken en naar hier te halen.

tekst Liesbet WalckiersPortugal leefde jaren boven

zijn stand en moet daar nu voor boeten.

26

okra

mag

azin

e ju

ni 2

012

MENU

Michel Van der Auwera: “Lekker antwerpen startte elf jaar geleden als eerste in de stad met culinaire wandelingen. Het begon allemaal heel kleinschalig - als culinair journalist kwam ik in heel veel restaurants en horecazaken en ik was verbaasd over het rijke aan-bod in antwerpen. Zo begon ik samen met een bevriende stads-gids culinaire wandelingen te organiseren voor vrienden en kop-pelde die aan een dinertje. dat kende zoveel bijval dat ik over-stelpt werd door aanvragen. de oprichting van de vzw Lekker antwerpen was dus een logisch vervolg op de zaken. toen de web-site er kwam, begon alles pas echt goed te draaien. vandaag werken

Echt AntwaarpsWaar kan je letterlijk met volle mond genieten van de geuren en kleuren van een stad? Een chocolade Handje laten smelten op je tong, een Bolleke achteroverslaan en ondertussen je parate ken-nis bijschaven? In Antwerpen, natuurlijk.

we met twaalf gidsen en bieden we meer dan tien verschillende wandelingen aan.

Lekker Antwerpen onderscheidt zich van de gidsenwerking van de stad antwerpen en van antwerpen averechts door een feelgood-wan-deling aan te bieden. de stadsgid-sen halen dan wel enkele histori-sche feiten aan, maar proberen de stad op een heel andere manier te benaderen: ze laten mensen typisch antwerpse lekkernijen proeven onderweg en vertellen de verhalen die eraan verbonden zijn. Ze stoppen ook bij verschillende plaatsen die in het teken staan van eten en drinken en verklaren daar veel gehoorde uitdrukkingen.

Maar natuurlijk wil de knorrende maag na afloop van zo’n culinaire wandeling ook echt gevuld wor-den. de maaltijd kan bestaan uit een driegangenmenu met keuze in voorgerecht en hoofdschotel ofwel Vlaamse Heerlijkheden (enkel voor de volledige groep). dat zijn alle-maal kleine gerechtjes uit de vlaamse keuken, in de vorm van een tapa maar zeker voldoende als volwaardige maaltijd. er is ook een halve fles wijn (of als alterna-tief water/frisdrank/bier) inbegre-pen.

de themawandelingen, zoals Proef de Stad in Chocolade, zijn zeer populair. tijdens de wandeling Cultuur Proeven maak je kennis

Schil de asperges en stoom ze beetgaar. Snijd ze in drie en houd de aspergepunten apart. Snijd het middenstuk in stukken van 5 cm en het onderste deel in kleinere stukjes. Maak de vinaigrette met een staafmixer en voeg als laatste de room toe. Snijd de ham in reepjes. Plet de Stilton met 2 eetlepels vinaigrette en doe er de kleine stukjes asperges, alsook de helft van de hamreepjes bij. verdeel de sla over de borden en schep er het mengsel op. versier met de overgehouden asperges en hamreepjes.

27

okra

mag

azin

e ju

ni 2

012

met producten en leef- en eetge-woonten uit landen als China of turkije. na afloop volgt een typi-sche maaltijd uit die cultuur.

vanaf twaalf personen kan je een privé-wandeling boeken. Wat je onderweg proeft, hangt af van wandeling tot wandeling, maar ook van gids tot gids. elke gids legt zijn eigen accenten en vertelt zijn favoriete verhaal, of het nu over antwerpse Handjes, elixir d’anvers of over een roggeverdoemmeke gaat. vast staat wel dat je onderweg vijf à zes proevertjes meepikt. Ongeacht de gids zijn de pakketten natuur-lijk altijd gelijkwaardig.”

→

Slaatje van gedroogde ham met Mechelse aspergesvoor 2: 10 mooie Mechelse asperges | 4 sneetjes gedroogde ham | 100 gr sla | 100 gr Stilton kaasvoor de vinaigrette: 1 eetlepel mosterd | 1 eetlepel balsamico-azijn | 1 eetlepel sherry-azijn | 1 eetlepel olijfolie | 1 dl room | peper en zout

28

okra

mag

azin

e ju

ni 2

012

Gratis en vrijblijvende offerte—

Korte leveringstermijn (vanaf 1 week)—

Dienst na verkoop (24u/24)—

Gratis subsidieadvies—

Conform wetgeving—

Diverse afwerkingen —

Batterijvoeding

Onze traplift ... ... Uw comfort

meer info:

0800 20 950

www.trapliftinfo.be

NV Coopman Liften

Heirweg 123 | B-8520 Kuurne

comfortlift@coopman.be | www.trapliftinfo.be

Worstenbrood uit AntwerpenVoor 2: 1 stuk bladerdeeg van ongeveer 200 gr | 300 gr gehakt | 1 losgeklopte eidooier | peper en zout | muskaatnoot

Breng het gehakt op smaak met de helft van de halve eidooier, peper, zout en muskaatnoot. verdeel het gehakt in vier en maak er kleine worstjes van. verdeel het bladerdeeg in vier vierkantjes van 12 cm.Bestrijk de randen met rest van de eidooier, leg de gehaktworstjes op de plakjes bladerdeeg en rol de lapjes op. druk de randen goed aan. Bestrijk de rolletjes met losgeklopt eigeel. Bak ze in de oven op 200°C gedurende 20 minuten.dien warm op.

Zurkelsoep uit de Kempen2 preistengels | 1 selder | 4 uien | 500 gr zurkel | 4 aard-appelen | 2 liter bouillon (water + 2 bouillonblokjes) | 1 liter melk | enkele sneden brood | bakboter | peper en zout

Snijd de groenten grof en was ze. Schil de aardappelen en snijd ze in stukken. Breng de prei, de selder, de uien, 400 gram zurkel en de aardappelen in een kookpot en overgiet met de bouillon. Laat dit alles zacht koken en mix tot soep. voeg de melk toe en breng op smaak met peper en zout. Snijd de overgehouden zurkel in reepjes en stoof ze in bakboter. doe ze daarna bij de soep. Snijd het brood in blokjes en bak ze in wat bakboter. voeg ze toe aan de soep als garnituur.

Mechelse koekoekvoor 4: 1 Mechelse koekoek | 1 ui | ½ liter bruin abdij-bier (bijv. Westmalle) | 250 gr champignons | 1 dl verse room | bakboter | gehakte peterselie | 1 glaasje jenever | peper en zout

verdeel de Mechelse koekoek in stukken.Pel en snijd de ui. Maak de champignons schoon en snijd ze in schijfjes. Bak de Mechelse koekoek aan alle kanten bruin en haal hem uit de braadpan. Fruit de ui en de champignons in de braadpan. voeg er daarna de stukken Mechelse koekoek weer bij en overgiet met de jenever. Overgiet dit alles met het abdijbier en laat gedurende 45 minuten gaar stoven. Haal de stukken Mechelse koekoek uit de pan en laat het vocht wat inko-ken. voeg de room toe en breng op smaak. dien de Mechelse koekoek op, overgoten met de saus en versier met gehakte peterselie.

Antwerpse saladevoor 2: 2 stevige braadworsten | 1 ui | 2 dikke aardap-pelen | 1 eetlepel gesnipperde peterselie | 2 tomaten | 2 eetlepels mosterd | een beetje mayonaisevoor de vinaigrette: 1 dl bouillon | 1 eetlepel olie | een scheutje azijn | peper en zout

Pel en snijd de ui in stukken. Breng water aan de kook en doe er de worsten in. Laat de worsten gaar koken op een zacht vuurtje. Kook de aardappelen met de pel gaar, pel ze en snijd ze in ronde schijfjes. Meng de aardap-pelen met de vinaigrette, de ui en de peterselie. Pel de worst en snijd ze in stukjes. Breng de aardappelsla op een bord, schik er de stukjes worst op en versier met stukjes tomaat. voeg mosterd en mayonaise toe naar eigen smaak.

tekst Blanche vanbelleFoto’s emy elleboog

29

okra

mag

azin

e ju

ni 2

012

“1001 Populaire Remedies”voor een natuurlijke gezondheid !

Net van de pers, de neder-landse vertaling van de

encyclopedie van “1001Populaire Remedies” omop natuurlijke wijze in goedegezondheid te blijven,samengesteld door erkendeexperten op dit domein.Dit boek richt zich tot elkeen die opnatuurlijke wijze in goede gezond-heid wil blijven en komaf makenmet allerhande kwaaltjes en pijntjes.Weinig gekende natuurlijke reme-dies, die nochtans duizenden men-sen geholpen hebben en een nieuwlevenscomfort geschonken hebben,worden er nauwkeurig in beschre-ven. Hieronder, ter illustratie, eengreep uit de raadgevingen die u indit boek kan vinden :uU kunt zonder moeite uw choles-terolgehalte verlagen met tomaten-sap. Blz 391.uHoe u de druk kunt verlichten vanpijnlijk en gezwollen tandvlees ...met een theezakje? Zie blz 423.

uU kent vast wel de fameuze han-deling die moet uitgevoerd wordenwanneer iemand dreigt te stikken.Wel, die kan ook gebruikt wordenbij een astma-aanval. Lees op blz55 wat u in dat geval moet doen.u5 wapens tegen depressiviteit diewerken zonder dat u medicijnenhoeft te gebruiken ... zonder dokter... en zonder vitaminen. Zondergekheid! Zie bladzijde 93.uSnelle verlichting bij verstopping(constipatie): meng hier (ontdek watop blz. 446) een eetlepel honingdoor, en u hebt een smakelijk mid-del, dat bovendien SNEL werkt ! uZo kan u een hartaanval voor-

spellen voor die kan optreden ! Menvergeet vaak dit belangrijke signaal.U zal dit signaal niet meer onopge-merkt laten voorbijgaan, eens u hebtgelezen hebt waar u op moet letten.Zie bladzijde 170.uEen onfeilbaar middel om tablet-ten te slikken zonder een ver-stikkend of misselijk makendgevoel. Een eenvoudig trucje dataltijd werkt ! Zie blz 429.

uEen goede raad aan reizigers: heteerste wat u moet doen als u denktrisico te lopen op een voedsel-vergiftiging : een eenvoudig middel,dat de bacteriën doodt voor ze uziek kunnen maken. Zie blz 472!uSlechts 3 minuten voor ONMID-DELLIJKE verlichting van uwallergieën. U maakt komaf met uwallergische aanvallen en verandertuw huis in een haven van rust. Leeser alles over op bladzijde 22.uDeze variëteit sinaasappel mag uNOOIT eten, als u een verhoogdebloeddruk hebt. Ontdek op blz 193waarom u dit moet vermijden.uHet soort ondergoed dat u draagtkan de oorzaak zijn van uwslapeloosheid ! Een nieuw onder-zoek bewijst het. Zie bladzijde 353.

uVerwarm uw koude handen enverscherp tegelijkertijd uw intellect!Wetenschappers hebben aangetoonddat dit populaire eeuwenoude mid-del op natuurlijke wijze de bloeds-omloop stimuleert. Zie blz 37.

uZie er 10 jaar jonger uit in éénnacht! Het enige dat u ervoor nodigheeft is ... een rauwe aardappel !Echt waar! kijk maar op blz 357.

uDit eenvoudige trucje bij het tan-denpoetsen VERMINDERT detandplak met 67%. Ook efficiënt ombloedingen van het tandvlees testoppen. Lees blz 421.uOnderzoek heeft aangetoond dathet eten van meer vezelstoffen hetmogelijk maakt om het aantal opge-nomen calorieën met 8 % te vermin-deren. Bij een dieet van 2.500 calo-rieën vertegenwoordigt dat onge-veer 200 calorieën per dag !

uProbeert u dit «warm en koud»middel eens tegen hoofdpijn. Hetlijkt vreemd, maar het werkt écht eninstant. Zie blz 219.uDe 5 gangbare dranken die nier-stenen SNEL doen verdwijnen! Enook dé drank die u moet vermijden,want die verhoogt het risico op nier-stenen met 44%. Zie blz 281.u Dood heel snel colibacteriën –voor meer dan 90% doeltreffend!Doe gewoon een eetlepel van hetaangegeven product bij het gehaktvlees. Zie blz 463.u Het eenvoudigste natuurlijkemiddel om pijn en zwelling vanspataderen te doen verdwijnen. Ditmiddel versterkt bovendien deaderen! Zie blz 364.u Bestrijd opvliegers OP EENSNELLE MANIER. Een wonder

van de natuur. Alle Duitse vrouwenzweren erbij ! Zie blz 305.u Ontdek de verborgen oorzaakvan een te hoog cholesterolgehalte.Tip: Het heeft absoluut NIETS temaken met uw voeding. Kijk op blz216 wat deze verbazingwekkendeontdekking inhoudt.Maak kennis met al deze geheimenvan de natuur. Dit boekwerk bevat1001 remedies om in goede gezond-heid te blijven. Een naslagwerk datgewoon zijn plaats zou moeten heb-ben in alle gezinnen.Dit boek is niet verkrijgbaar in de han-del, u kan het enkel bij DEMA bestellen.Leer deze eenvoudige methodes enremedies kennen, die u zullen toelatenom veel van uw dagelijkse gezondheids-problemen op te lossen. Om uw eigenexemplaar te bestellen van dezeEncyclopedie met 1001 PopulaireRemedies voor een natuurlijke gezond-heid, volstaat het dat u schrijft naar :

DEMA nv - promocode OK222Av. de l’Expansion 9A - 4432 Alleur

Tel. n° 070/222.067 www.dema-gezondheid.be

U kan uw boek ontvangen voor eenbedrag van 34,- € + 5,- € verzendkos-ten. Betaling aan de postbode (+ pos-tale taks 4,95€). U kan ook het bedragvoorafgaandelijk storten op n° IBAN:BE40-1960-1440-5363 of regelen metVisa of Mastercard. Vergeet in datgeval niet het nummer en de vervalda-tum van uw kaart te vermelden.

GARANTIEU geniet van “Niet tevreden, geldterug” garantie van 30 dagen. Mocht uniet tevreden zijn over dit werk, danmag u het binnen de 30 dagen terugstu-ren en zullen wij u het aankoopbedragterugbetalen.

BELANGRIJK :GRATIS GESCHENK

Indien u bestelt binnen de 7 dagen ,ontvangt u gratis het bijzonder interes-sante boek Verlies 10 kg en 10 jaarin 20 weken. Aarzel dus niet om van-daag nog uw bestelling te doen.

Wet van 8/12/1992:de informatie die u aan ons doorgeeft, kan doorgegeven worden aan derden door onze geautomatiseerde handelingen. U heeft een recht op inzage, verbetering of schrapping, ons per post mee te delen. Binnen 14 kalenderdagen, te rekenen vande dag die volgt op die van de ondertekening van dit contract, heeft de consument het recht om zonder kosten van zijn aankoop af te zien, op voorwaarde dat hij de verkoper hiervan bij een ter post aangetekende brief op de hoogte brengt. Elk beding waarbij de consu-ment aan dit recht zou verzaken, is nietig. Wat betreft het in acht nemen van de termijn, is het voldoende dat de kennisgeving verstuurd wordt voor het verstrijken van deze termijn.Indien u niet meteen wenst te bestellen, maar toch het geschenk wil ontvangen, gelieveons het dan te laten weten en een cheque van 7 € bij te voegen voor de administratieve kosten. Bedrijfsnummer BE 0424.889.197. Terugzending voldoende gefrankeerd. Portokosten niet terugbetaald. Levering binnen de 2 weken tot uitputting van voorraad.

Artritis

Natuurlijke en kalmerende oplossingen

Slapeloosheid?

Een verborgen oorzaak kan uwslaap verstoren

Constipatie ?

1 lepel honing vermengd met ....

= succes gegarandeerd !

Hoge bloeddruk de

wortel van deze

groente kan u helpen

ADVERTENTIE

Hoofdpijn ?Sneetjes rauweaardappel kunnen verlichtingbrengen

Cholesterol ?2 kopjesper dagvolstaan ! Zie blz 160

Een slecht geheugen ?Het beste “smeermiddel” voor uw hersenen(blz 121)

Verstopte aders ?deze heerlijke chinesevrucht kan u helpenBlz 173

Afslanken ?het geheim om caloriënuit uw eten te elimineren (blz. 316)

Tel. 070/222.067www.dema-gezondheid.be

LSRP_OkraMagazine.qxp:LSRP NL 8/05/12 16:26 Page1

30

okra

mag

azin

e ju

ni 2

012

Pruiken, korsetten en kniebroeken. Mode in de 18de eeuw.

de elegante dames uit de 19de eeuw wisten waarmee ze bezig waren toen ze de japonnen van hun grootmoeders lie-ten vermaken. Het werden hoepelrokken die tijdens het bewind van napoleon iii bijzonder geliefd waren. Maar ook in de 18de eeuw was het normaal dat kleding een tweede leven kreeg. Op enkele uit-zonderingen uit welgestelde families na, vertonen alle kostuums sporen van transformaties. de stof was veel te kost-baar om zomaar weg te gooien dus werd zelfs het kleinste stukje opnieuw gebruikt om er schoenen, beurzen of cultusvoorwerpen van te maken.Het was Frankrijk dat gedurende het grootste deel van die eeuw de mode voorschreef. Later verschoof het zwaar-tepunt naar engeland, dat een veel een-voudigere stijl met meer comfort deed overwaaien.

Het Middelheimmuseum breidt uit

architect Paul robbrecht bouwt een halfopen paviljoen aan het Middelheim-museum om de tentoonstellingsmoge-lijkheden te maximaliseren. Het nieu-we stalen paviljoen zal aan kwetsbare werken beschutting bieden, zonder ze van hun omgeving te isoleren. de metamorfose is ingrijpend: het muse-umterrein wordt aanzienlijk uitgebreid en de museuminfrastructuur wordt gemoderniseerd.

de nieuwe constructie werd op 26 mei 2012 ingehuldigd met een exclusieve tentoonstelling van de duitse kunste-naar thomas Schütte (1954). voor de gelegenheid creëert Schütte nieuwe keramische sculpturen.naast roman Signer en ai Weiwei zal ook Philippe van Snick nieuw werk maken op maat van het museum. in het Braempaviljoen brengen modeont-werpers Bernhard Willhelm en Jutta Kraus vanaf mei een eerste selectie van internationaal belangrijke stukken uit de Middelheimcollectie, die te kwetsbaar zijn om buiten opgesteld te worden.

Pieter Bruegel Ongezien! De verborgen Antwerpse collecties.

Het Museum Mayer van den Bergh, het enige museum in vlaanderen dat werken bevat van Pieter Bruegel de Oude, pakt uit met enkele ongekende schilderijen van deze kunstenaar. Kunstverzamelaar Frits Mayer van den Bergh verwierf een dertigtal wer-ken van hem waaronder twee wereldbe-kende prenten, namelijk de Dulle Griet en Twaalf Spreuken. die zijn voor het eerst te bewonderen tijdens deze tentoonstelling. Uiteraard kan je jouw bezoek aan de ten-toonstelling koppelen aan een herontdek-king van het hele museum, met werken van de zonen van Bruegel.

de Bruegelzaal is ook het toneel voor de presentatie van het onderzoek van de vak-groepen Kunstwetenschappen, archeologie en analytische Chemie van de universiteit van Gent. Zij onderzochten de schildertech-nische opbouw en de pigmenten van de Dulle Griet. de voorlopige resultaten onthul-len al enkele onbekende aspecten van het wereldberoemde schilderij. Zo blijkt dat Pieter Bruegel zelf zijn schilderij al doopte tot Dulle Griet. Het onderzoek geeft een gedetailleerd beeld van de ondertekening van het schilderij en brengt ook de oor-spronkelijke kleuren aan het licht.

Infotot 31 december 2012 in het Museum van het Kostuum en de Kant, violetstraat 12, 1000 Brussel, 02 213 44 50, www.museumvoorhetkostuumende-kant.be.Open van maandag tot zondag van 10.00 tot 17.00 uur, gesloten op woensdag. rondleidingen op aan-vraag op 02 279 43 71. Tickets: 4 euro.

Infovan 26 mei tot 16 september 2012 in het Middelheimmuseum, Middelheimlaan 61, 2020 antwerpen, 03 288 33 60, www.middelheimmuseum.beToegang: gratis.Bereikbaarheid:Met de auto: ring rond antwerpen, afrit Berchem of afrit Wilrijk. ruime parkeermogelijkheid.Met het openbaar vervoer: Bus 32 (antwerpen centraal station- edegem), halte Koninklijkelaan-Floraliënlaan-Berchem kerkhof, 400m).

Infovan 16 juni tot 14 oktober 2012 in het Museum Mayer van den Bergh, Lange Gasthuisstraat 19, 2000 antwerpen, 03 232 42 37, www.museummayervandenbergh.be.Open van dinsdag tot en met zondag van 10.00 tot 17.00 uur.Tickets: 8 euro; +65: 6 euroBereikbaarheid: stap aan het Centraal Station over op tram 2 of 15 richting Linkeroever, tot aan de halte ‘Meir’. Wandel vervolgens nog een 400-tal meter naar het museum. Sla de Wapper in, steek het plein over en laat de Stadsschouwburg op je linker-kant. direct na de Stadsschouwburg ga je rechtsaf, de arenbergstraat in. aan het einde van de straat kruis je op de Lange Gasthuisstraat.

UITJES

Maak kans op

een gratis duoticket.

Kijk blz. 55!

Japon à la Française. Museum voor het Kostuum en de Kant.

Noord-Limburgse schattenZe doen het slechts één keer om de tien jaar in nederland, een Wereld tuinbouw expo organiseren. Maar die mag dan ook echt gezien wor-den. de Floriade 2012 is meer dan een dagje uit voor twee miljoen bezoekers. Je maakt er op een inspirerende en interactieve manier kennis met de tuinbouwsector. voor deze editie is het centrale thema Be part of the theatre in nature, get closer to the quality of life. een mondvol om te zeggen dat hoe dichter de mens bij de natuur staat, hoe meer levenskwaliteit hij beleeft. vijf verschillende velden diepen dit thema verder uit en spreken al je zintuigen aan. Zo wordt de invloed van tuinbouw op je dagelijks leven een concrete ervaring.

dat het een evenement van wereld-formaat is, merk je zodra je aan-komt op de parking: een pendelbus brengt je in tien minuten naar de inkomhal. via de zeventig meter hoge innovatoren, die je al van op de snelweg richting venlo ziet staan, treed je 66 hectare thema-velden, inspiratietuinen en paviljoe-nen binnen. een groene wereld

wacht je op. Spectaculaire steltlo-pers en witte reuzenelfen heten je welkom. dagelijks trakteert de Floriade Show je op een combinatie van acrobatie, wereldmuziek en dans met artiesten uit ontwikke-lingslanden. een slotshow sluit de dag feestelijk af.

Ontelbare bloemenOmdat de Floriade van begin april tot begin oktober loopt, kunnen bezoekers meermaals het park bezoeken en zo de evolutie in de beplantingen volgen. in april stelen de 1,8 miljoen bloembollen de show, vanaf mei bloeien vooral de 190 000 vaste planten open en vanaf juni en juli verleiden 5000 rozen je met hun geuren en kleu-ren.

de beplanting sluit aan bij de vijf themavelden: relax & Heal, Green engine, education & innovation, environment en World Show Stage. Ze zorgt ervoor dat elk themaveld een eigen sfeer heeft. in de reus-achtige kas van villa Flora maak je kennis met de grootste indoor bloe-mententoonstelling van europa.

Je vandaag overgeven aan een uniek en bruisend groen-evenement en morgen genieten van de meditatieve rust en ingetogen sfeer van een kloosterdorp. Daarvoor moet je naar het Nederlandse Noord-Limburg.

31

okra

mag

azin

e ju

ni 2

012

Pieter Bruegel Ongezien! De verborgen Antwerpse collecties.

UIT

Schrikt de wandelafstand tussen de themaparken je af? de Floriade Kabelbaan brengt je in vijf minuten van de ene naar de andere kant van het park. terwijl je 30 meter boven het park bengelt, geniet je van een schitterend panorama. een hapje eten kan dan weer in een van de vijf restaurants die verspreid liggen over het terrein. Uiteraard mag je ook eigen picknick meene-men. Je vindt vast een leuk plekje om ervan te genieten in de inspira-tietuinen, het vriendenbos op de reusachtige ligweides.

De 30 meter hoge kabelbaan brengt je in vijf minuten naar de andere kant van het park.

Kleurrijke voorjaarsbollen

→

32

Oude charmevoorzie zeker een volledige dag om de Floriade te bezoeken. Besluit je te overnachten in de streek, trek dan nog wat extra tijd uit om het nabije kloosterdorp Steyl te bezoe-ken. verborgen achter de oude kloostermuren van Steyl ligt de botanische tuin Jochumhof, een enclave van natuur, historie en rust met een fenomenaal uitzicht over de Maas. Pater Jochum vroeg zijn paters uit heel de wereld om zaden en planten mee te brengen. Zo creëerde hij een wonderlijke col-lectie eeuwenoude bomen en bij-zondere planten.in het Grand Café zal vooral de kruidenierswinkelinrichting uit 1880 je verrassen. alles straalt hier pure charme en gezelligheid uit. Op de stoeltjes van een oude kroeg en aan oude tafeltjes uit india smaakt de Limburgse vlaai des te beter.

Bij mooi weer zit je lekker op het terras onder de ginkgoboom. in de serre vind je een bijzondere cac-tusverzameling, in de botanische tuin een unieke plantencollectie. de tuin geeft direct toegang tot het kloosterdorp Steyl met haar oude kloostertuin, monumentale gebou-wen en het Missiemuseum.

Dialoogin het beschermde kloosterdorp heerst een meditatieve rust en spi-rituele sfeer. in 1875 verwezenlijk-te de duitse priester arnold Janssen hier zijn droom: hij bouwde een missiehuis met een wereldwijde missie en stichtte daarna nog drie kloosterordes. in 2003 werd hij heilig verklaard.

Het Heilig-Hartklooster is het moe-derhuis van de missiezusters. Zij zetten zich vooral in voor de waar-digheid van vrouwen en voor de mensen aan de rand van de maat-schappij. in het Heilige-Geest-klooster wonen de slotzusters van Steyl. Zij stellen hun leven in dienst van de aanbidding. in het Missiehuis Sint-Michaël startte arnold Janssen

De kloosterkerk van Steyl.

De köpkesmert van AijenHet begon allemaal in 1712 met de openbare verkoop van een enkele varkenskop na de zondagsmis. de opbrengst was niet gering: 18 stuivers! dat succes smaakte naar meer en zo was een jaarlijkse traditie geboren. Plaatselijke boeren stelden varkenskoppen ter beschikking om bij opbod te verkopen, en dat op de feestdag van de patroonheilige van de lokale gilde. Men hoopte op deze manier bescherming te kunnen afsmeken tegen ziekten en sterfte onder het vee. Het aantal aangeboden koppen bleef maar groeien. Sterker nog, men ging zelfs over tot het halveren van koppen.

de veiling van de varkenskoppen werd en wordt nog steeds geleid door een zogenaamde ruuper of roeper. Het verschil met vroeger is dat het vlees nu van de slager komt. Het werd een traditie met een iets andere inhoud: tegenwoordig richt men zich liever tot de huis-arts dan tot de heiligen om gezond te blijven. de

opbrengst is nu bestemd voor het behoud van het kerkgebouw. na de zondagsmis trekken de kerkgan-gers richting het gemeenschapshuis waar de onderde-len van een varken te koop worden aageboden, uiter-aard bij opbod.

in Groeningen vindt ook een köpkesmert plaats. vreemd genoeg kent men het gebruik niet in Sint-anthonis, waar nota bene de heilige antonius abt patroonheilige is van het dorp. Over de köpkesmert in het Limburgse aijen wordt gezegd dat hij de authen-tiekste is van allemaal. daar wordt het vlees nog direct na de mis buiten verkocht.

okra

mag

azin

e ju

ni 2

012

33

okra

mag

azin

e ju

ni 2

012

in 1875 zijn wereldwijde missionai-re beweging. de paters leven om de boodschap van Jezus Christus te verkondigen, voor gerechtigheid, vrede en het behoud van de schep-ping. Ook vandaag nodigen zij iedereen uit om in dialoog te treden en grensoverschrijdend te werken. iedereen is hier welkom, ook onge-lovigen, moslims of joden.

Jan euwels, conservator van het Missiemuseum: “Steyl is een bij-zonder mooie plek waar je aan de Maas kan zitten en genieten. tijdens het weekend bezoeken zo’n 2000 mensen dit dorp. de paters bouwden hier een dubbelkerk: twee kerken boven elkaar naar het voor-beeld van de kloosterkerk in Schwarzrheindorf. Het leuke aan Steyl is dat alles op loopafstand ligt. en voor de prijs hoef je het ook al niet te laten: in de tuinen mag je vrij rondlopen. Om de grotten te bezoeken, moet je eerst de sleutel afhalen bij de receptie. toen Steyl bij venlo werd gevoegd, noemde men het het Vaticaan omwille van zijn ligging en allerlei kleine schatten, zoals dit museum.”

Beer als icoon“Sinds 1931, de start van het museum, werd nog niets aan de inrichting veranderd. toen we toch wat vernieuwing brachten, kwamen de mensen van het museum in tervuren kijken hoe wij dat deden. We kozen er echt voor om zoveel mogelijk te behouden, in zijn oor-spronkelijke staat.de missionarissen stuurden huiden op die hier behandeld en opgevuld werden. de mechanische beer aan

Win een gratis verblijf

in hotel De Hamert.

Kijk op blz. 37!

Missiemuseum.

Info Floriade 2012van 5 april tot 7 oktober 2012 in venlo, nederland.Open van 10.00 tot 19.00 uur. van 21 juni tot 2 september tot 20.00 uur.Tickets: dagticket: 25 euro; Combinatieticket (inclusief kabelbaan): 30 euro.Bereikbaarheid: venlo ligt aan de snelweg a73 eindhoven – venlo. volg de borden Floriade 2012. vanaf het station in venlo is eveneens een pen-deldienst voorzien.www.floriade.nl of www.holland.com

Info Kloosterdorp SteylJochumhof, Maashoek 2b, Steyl.Missiemuseum en kloostergebouwen, Sint-Michaëlstraat 7, 5935 BL, Steyl, nederland, 0031 (0)77 3 26 14 99, www.steyl.eu. tickets: 4,50 euro; +65: 4 euro.

de ingang werd de icoon van dit museum: hij rolt met zijn ogen en draait met zijn kop wanneer je er een cent insteekt. natuurlijk zijn kinderen dol op hem! dit jaar viert hij zijn 80ste verjaardag.”

de verzameling vlinders en kevers is wondermooi. Hun kleuren en motieven kunnen zonder twijfel veel modeontwerpers inspireren.

Jan euwels: “We kozen er bewust voor om geen beschrijving bij de dieren en voorwerpen te zetten. Zo kan iedereen vrij rondlopen en stil-staan waar en wanneer hij wil. toch zit er structuur in de opbouw van de vitrines en staan de dieren levensecht opgesteld.” tot slot neemt Jan ons mee naar de benedenkerk van het klooster: een

intieme, ingetogen plek die uitno-digt tot bezinning. de moderne glasramen en de sarcofaag van arnold Janssen zijn de grootste blikvangers.

Aspergesoepjede omgeving van venlo is een aan-eenschakeling van natuurgebieden, afgewisseld met uitgestrekte aspergevelden. deze streekspecia-liteit kan je overal proeven, ook in de Hamert, een familiehotel gele-gen in een gelijknamig klein natuur-gebied, nabij de Maasduinen. Wandelaars en fietsers komen heel goed aan hun trekken dankzij de zandduinen en bossen. Maar ook dorpjes zoals Well en aijen kunnen toeristen bekoren. ‘s avonds geniet je op een terras van een schitte-rende zonsondergang aan de Maas.

tekst en foto’s Chris van riet

34

KRUISWOORDRAADSEL

3434

SUDOKU

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

15 16 17 18

19 20 21 22 23 24 25 26 27

28 29 30 31 32 33

34 35 36 37 38 39

40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58

59 60 61 62 63

64 65 66 67 68 69 70 71 72

73 74 75 76

77 78

HORIZONTAAL

1 apensoort 6 muziekinstrument 10 stoot 11 voegwoord 12 onvruchtbaar 13 bovendien 15 ingooi 17 transportmiddel 18 hoofdstad van Noorwegen 19 te koop aangeboden 20 bundel 21 stomp 22 niet parkeren 24 Bijbelse figuur 26 kenteken 28 bejaard 30 periode 31 zuiging 33 bedrog 34 naaldboom 36 van zeker weefsel 39 met onderschrift 41 nonsens 43 deel van een trui 44 tongbeweging 46 en andere 48 gebrek aan moed 51 dof van geest 53 jaartelling 55 harde kern van een vrucht 56 voordeel opleverend 57 tennisterm 59 auto-wedstrijd 61 ik 63 briefaanhef 64 voorzetsel 65 gewicht 66 grond om boerderij 68 vrouw-tjesaap 70 hondenras 71 keelziekte 73 november (afk.) 74 regenvlaag 75 brandgang 76 voertuig 77 vloerkleed 78 strook land langs de zee.VERTICAAL

1 kloosterlinge 2 peulvrucht 3 Bijbelse figuur 4 hoge berg 5 verbrandingsrest 6 bruinrode vlinder 7 ingenieur 8 windstreek 9 plezier 10 muziekterm 12 derhalve 14 kookketel 16 okto-ber (afk.) 17 grote hoeveelheid 18 familielid 20 voortkomend uit overdenking 23 jong dier 24 zangvogeltje 25 vrij op naam 27 stopmechaniek 29 waterkering 31 niet rechtstreeks 32 haarversteviger 35 cijfer 37 gesloten 38 muurholte 40 beroep 42 Europeaan 45 uiting van genegenheid 47 papegaai 49 Europeaan 50 tweetal 52 hevig 54 gezamenlijke baten van een boedel 58 voormalig Russische heerser 60 lidwoord 61 nauw 62 kwade bedoeling 65 vrouwelijk dier 66 Bijbelse reus 67 krachtig 69 inzet bij het spel 70 lichte slaap 71 vlakte-maat 72 vochtig 74 insect 75 voorzetsel.

Kruiswoordraadsel

© DENKSPORT PUZZELBLADEN

N E U S A A P V I O O LP O R A L S D O R O O KI N W O R P B U S O S L OA T K A B O S B O T ON P T S E M V M E R KO U D T IJ D Z O G N E PP IJ N S A T IJ N E N M O

V K U L C O L L I K TE A L A F H E I D S U FE R A P I T N U T S E TR A C E N E G O E L SM T E R O N S E R F AA P I N D O G A N G I N AN O V B U I T R A K A RT A P IJ T Z E E K U S T

5

HORIZONTAAL1 apensoort 6 muziekinstrument 10 stoot 11 voegwoord 12 onvruchtbaar 13 bovendien 15 ingooi 17 transportmiddel 18 hoofdstad van noorwegen 19 te koop aangeboden 20 bundel 21 stomp 22 niet parkeren 24 Bijbelse figuur 26 kenteken 28 bejaard 30 periode 31 zuiging 33 bedrog 34 naaldboom 36 van zeker weefsel 39 met onderschrift 41 nonsens43 deel van een trui 44 tongbeweging 46 en andere 48 gebrek aan moed 51 dof van geest 53 jaartelling 55 harde kern van een vrucht 56 voordeel opleverend 57 tennisterm 59 autowedstrijd 61 ik 63 briefaanhef 64 voorzetsel 65 gewicht 66 grond om boerderij 68 vrouwtjesaap 70 hondenras 71 keelziekte 73 november (afk.) 74 regenvlaag 75 brandgang 76 voertuig 77 vloerkleed 78 strook land langs de zee.

VERTICAAL1 kloosterlinge 2 peulvrucht 3 Bijbelse figuur 4 hoge berg 5 verbrandingsrest 6 bruinrode vlinder 7 ingenieur 8 wind-streek 9 plezier 10 muziekterm 12 der-halve 14 kookketel 16 oktober (afk.) 17 grote hoeveelheid 18 familielid 20 voort-komend uit overdenking 23 jong dier 24 zangvogeltje 25 vrij op naam 27 stopme-chaniek 29 waterkering 31 niet recht-streeks 32 haarversteviger 35 cijfer 37 gesloten 38 muurholte 40 beroep 42 europeaan 45 uiting van genegenheid 47 papegaai 49 europeaan 50 tweetal 52 hevig 54 gezamenlijke baten van een boedel 58 voormalig russische heerser 60 lidwoord 61 nauw 62 kwade bedoe-ling 65 vrouwelijk dier 66 Bijbelse reus 67 krachtig 69 inzet bij het spel 70 lichte slaap 71 vlaktemaat 72 vochtig 74 insect 75 voorzetsel.

Stuur je oplossing naar: OKRA-magazine, Kruiswoord juni 2012, PB 40, 1031 Brussel, voor 30 juni 2012. de winnaars verschijnen in het septembernummer 2012. voeg één postzegel van 0,71 euro toe (niet vastkleven).

naam:

Straat: nr.:

Postnr.: Woonplaats:

tel.: e-mail:

OKra-lidnummer of trefpuntnummer:

extra vraag: Hoe vaak wordt de Floriade in Nederland georganiseerd?

vergeet niet een postzegel van 0,71 euro toe te voegen!

1 2 3 4 95 106 7 8 alle cijfers van 1 tot en met 9 moeten één keer voorkomen in alle kolom-men, in alle rijen en in elk van de 9 vierkantjes van 3 keer 3 vakjes.

7 3 1

5 8

6 9 5

4 6 7

7 8

4 2 5 1 6

1 6 3

2 3

4 1 8

SudokuVul het diagram zo in dat in elke rij, elke kolom en elk vierkant van

3 bij 3 vakjes alle cijfers van 1 tot en met 9 precies één keer voorkomen.

© DENKSPORT PUZZELBLADEN

873 125 649569 734 812124 869 735392 486 571651 973 284748 251 396216 397 458987 542 163435 618 927

Oplossing kruiswoordraadsel juni 2012

34

7

1 2

6

10

84

3

9

5

35

okra

mag

azin

e ju

ni 2

012

KRUISWOORDRAADSEL

Verblijf ter waarde van 125 euro

te gebruiken in de Kinkhoorn, ravelingen of Ol Fosse d’Outh. een heerlijk ontspannend verblijf gegarandeerd. aan zee of in de ardennen.

Info■ De Kinkhoorn, Zeedijk 330, 8400 Oostende, 059 70 16 97, fax 059 80 90 88, receptie@dekinkhoorn.be, www.dekinkhoorn.be.■ Ravelingen, Zeedijk 290, 8400 Oostende, 059 55 27 55,

fax 059 55 27 59, info@ravelingen.be, www.ravelingen.be.■ Ol Fosse d’Outh, rue Ol Fosse d’Outh 1, 6660 Houffalize,

061 28 88 01, fax 061 28 88 04, olfosse@olfossedouth.com, www.olfossedouth.com.

Speel en win een van deze prijzenprijzen29 Maak kans op een van onderstaande prijzen en stuur je oplossing van het kruiswoordraadsel naar OKRA-magazine.

Verblijf voor twee personen in hotel De Hamert, Wellerlooi, Nederland.Waarde: 167,50 euro, overnachting en ontbijt inbegrepen.

InfoHostellerie De Hamert, de Hamert 2, 5856 CL Wellerlooi, Nederland, www.hamert.nl, +31 (0)77 47 31 260.dineren en logeren in de Hamert is optimaal genieten van Limbourgondische gastvrijheid, met in elk jaarge-tijde streekgebonden specialiteiten: van de vermaarde asperges in het voorjaar tot de mooiste wildgerechten van de jachtbuit der Maasduinen in het najaar.

25 boeken Vijf exemplaren van Kind van sneeuw van eowyn ivey (waarde 19,95 euro).Vijf exemplaren van Het ontwaken van Laura Kasischke (waarde 19,95 euro).Vijf exemplaren van Op drift van Pius alibek (waarde 19,95 euro).Vijf exemplaren van Adams erfenis van astrid rosenfeld (waarde 18,90 euro).Vijf exemplaren van 1900. België op het breukvlak van twee eeuwen (waarde 19,95 euro).

Twee exemplaren van Onverwacht, de nieuwe cd van De Vaganten.

36

okra

mag

azin

e ju

ni 2

012

SPEEL EN WIN

Winnaars kruiswoord april 2012. Meer dan 3000 deelnemers.

■ Naar wie gaat het verblijf voor twee personen in Luik?

Petrus vandermeeren uit Wilrijk.

■ Wie krijgt de waardebon van 125 euro? Jan teuwen uit Oostende.

■ Wie leest straks De gulden middenweg? Julien Jongbloet uit ichtegem, antoon Finauk uit

Oostende, rose-Marie Huylebroeck uit Sint-Pieters-Leeuw, Marcel Beck uit Sint-Gillis-Waas, Magda de ranter uit Wilrijk.

■ Wie kan straks beginnen in De leerling-snijder? Luc verbruggen uit Mortsel, Leontine de Smedt uit

Blaasveld, Jan Meulemans uit arendonk, Magda Premereur uit deftinge, Simone deleersnijder uit aartselaar.

■ Voor wie is De kroon? van Muylder-Pardieu uit antwerpen, Maria

Magdalena Bossuyt uit ingelmunster, Maria Polfliet uit Sinaai, Josiane Persyn uit Lo, Francine Plancke uit Ledegem.

■ Wie mag Rode sneeuw in december in zijn bus verwachten?

Maria Otilia da Silva Barreira uit Lokeren, richard vonck uit Sint-Gillis-Waas, Marleen naessens uit Wingene, Maria van itterbeeck uit Sint-Katelijne-Waver, Michel de Block uit Sint-niklaas.

■ Wie kan beginnen dromen in de Reisgids Noord-Engeland?

Sonja Houwen uit Sint-andries, Yvonne Mallet uit Sint-Kruis, Marie-Louise Boeykens uit Zele, rony Wouters uit rijkevorsel, andré van Overtveldt uit Broechem.

■ Wie kan De aarde in 2050 bestuderen? Louisa Buermans uit antwerpen, Jeanne Gys uit

Hemiksem, Josée Gielen uit diepenbeek, agnes eeckhoudt uit denderwindeke, roger vergote uit Poelkapelle.

Oplossing: mobiliteitAntwoord op de extra vraag: Georges Simenon.

32 winnaars

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

11 12 13 14 15 16 17 18 19

20 21 22 23 24 25

26 27 28 29

30 31 32 33 34 35 36 37 38 39

40 41 42 43 44 45 46 47 48

49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60

61 62 63 64 65

66 67 68 69 70 71

72 73 74 75 76 77

HORIZONTAAL

1 moeder-overste 5 kunststof 7 deel van een sleutel 11 tijdperk 12 kledingstuk 13 kosten koper 15 noordwest 16 verlaagde toon 18 vreemde munt (afk.) 19 hectare 20 karwei 22 reeks 24 vervoermiddel 26 bloeiwijze 27 straat (afk.) 28 waterdoorlatend 29 Bijbelse fi-guur 30 Zuid-Afrikaanse partij (afk.) 32 effen 34 regieaanwijzing 35 broeder 36 oppervlakte 37 insect 38 achter 40 ante meridiem 41 zoen 42 en omgeving 43 klein kind 45 bundel 47 grote hoeveelheid 48 Hare Majesteit 49 ongeïdentificeerd vliegend voorwerp 51 zuiver gewicht 54 Griekse letter 56 Amerikaanse politieorganisatie 57 deksel 58 hoog aanzien 59 ampère (afk.) 61 deel van een jaar 63 vent 65 zoon van Adam en Eva 66 Olympische Spelen (afk.) 67 deejay 69 linie 70 van de (afk.) 71 muzieknoot 72 houtsoort 73 leren lap 75 geestelijke 76 haarversteviger 77 stemming.VERTICAAL

1 bedevaartplaats der mohammedanen 2 voorzetsel 3 op zekere tijd 4 grof 6 voorzetsel 7 muziekinstrument 8 telwoord 9 aankomend (afk.) 10 toneelstuk 14 gereed 16 binnenste van beenderen 17 lichtpaars 19 toevluchtsoord 21 aarden vaas 22 dans 23 verharde huid 25 mannetjeshond 31 klein muziekgezelschap 33 dringend 34 roomkleurig 35 genoeg 39 behoeftig 44 regelmatig zesvlak 46 uiting van verdriet 47 inboedel 48 werktuig 50 Euro-peaan 52 adellijk 53 twijg 55 strookje aan een systeemkaart 56 inham in een bergachtige kust 60 rechtsgeding 62 zienswijze 64 vermogend persoon 65 bloedvat 68 januari 70 boe-renbezit 72 te koop 74 met name.

Kruiswoordraadsel

© DENKSPORT PUZZELBLADEN

M A T E R P V C B A A R DE E E U W O J A C K RK K N W M O L S H H AK L U S S E R I E T R A MA A R S T R L E K E V AA N C E G A A L C U E

B R O P P C T O R N AE A M K U S E O RU K B O S U B O M H MU F O N E T T O E T A

F B I L I D E E R A M PJ U N I K E R E L A B E LO S D J L IJ N V D R ER T E A K K Z E E M ID E K E N G E L E R N S T

3

7 4 6

4 3 9 5

5 1 9

8 3

5 1

1 5 2 9

9 1 7 2 8 3

2 8 6

SudokuVul het diagram zo in dat in elke rij, elke kolom en elk vierkant van

3 bij 3 vakjes alle cijfers van 1 tot en met 9 precies één keer voorkomen.

© DENKSPORT PUZZELBLADEN

793 458 126614 239 758582 761 943469 827 315235 916 487178 345 269951 672 834327 584 691846 193 572

Oplossing kruiswoordraadselapril 2012.

Oplossing sudokumei 2012.

www.thuiszorgwinkel.be

Adressen en telefoonnummers van onze Thuiszorgwinkels vind je op de website of via 02 246 49 49.

Ergonomische zitkussens en rugsteunenAls je last hebt van je rug, is zitten vaak een probleem. Beschik je niet overal over een perfecte stoel of zetel? Profi teer nu van interessante kortingen op onze ergonomische hulpmiddelen, die je zelfs gemakkelijk kan meenemen op vakantie.

Reiskousen Draag reiskousen en voorkom vermoeide benen bij lang stilzitten. Deze kousen zijn ook bijzonder geschikt voor personen met een staand beroep. Beschikbaar in verschillende maten en trendy kleuren.

Tempur vakantie-ideeën• Tempur transit nekkussen: voorkomt

nekkpijn na een lange reis of dutje• Tempur reiskussen: kleine variant van

het Original kussen• Tempur reisset: reiskussen + oplegmatras,

comfort op reis, net zoals thuis

beroep. Beschikbaar in verschillende

-15%*

-15%*

* Acties geldig van 8/6 tot en met 30/6/2012 op ergonomische zitkussens en rugsteunen, op reiskousen en op Tempur transit nekkussen, Tempur Reiskussen en Tempur reisset en niet cumuleerbaar met andere acties en/of voordelen. Het aanbod kan verschillen per winkel, vraag naar de actievoorwaarden in de Thuiszorgwinkel.

DENK AAN JE RUG EN JE BENEN OOK TIJDENS JE VAKANTIE

Actiesvan 8/6 t.e.m.

30/6/2012

-15%*

06 Okra ziiten Tempur en reiskous.indd 1 7/05/2012 10:59:23

37

okra

mag

azin

e ju

ni 2

012

OKRA-LIDKAART = GELD WAARD

WIN GRATIS DUOTICKET Uitjes gelezen op blz. 30? nostalgie naar de 18de-eeuwse mode? Maak kans op een van de tien gratis duotickets (waarde 8 euro) voor een bezoek aan de tentoonstelling Pruiken, korsetten en kniebroeken. Mode in de 18de eeuw in het Museum voor het Kostuum en de Kant in Brussel.Stuur deze bon vóór 30 juni 2012 naar OKRA-magazine, Pruiken, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar chris.vanriet@okra.be met de mededeling Pruiken.

WIN GRATIS DUOTICKET Uitjes gelezen op blz. 30? Benieuwd naar de schatten op Frits Mayer van den Berghs zol-der? Maak kans op een van de honderd gratis duotickets (waarde 16 euro) voor een bezoek aan de tentoonstelling Pieter Bruegel Ongezien! in het Museum Mayer van den Bergh te antwerpen. Stuur deze bon vóór 30 juni 2012 naar OKRA-magazine, Pieter Bruegel, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar chris.vanriet@okra.be met de mededeling Pieter Bruegel.

4 EURO KORTING VOOR SLOTCONCERTEN ALDEN BIESENOp dinsdag 26 juni 2012 vinden de Slotconcerten plaats van de Zomeropera Alden Biesen o.l.v. Willy Claes. OKra-leden betalen slechts 25 euro i.p.v. 29 euro.Je kan kiezen tussen de matinéevoorstelling om 15.00 uur of de avond-voorstelling om 20.15 uur.

tickets bestellen kan via www.zomeropera.be ofwel telefonisch. Sms je naam en telefoonnummer naar + 32 (0)471 662 533 of laat je naam en telefoonnummer achter op het antwoordapparaat en wij bellen jou zo snel mogelijk terug.

Info zie blz. 30.

Info zie blz. 30.

naam en voornaam:

Straat en nr.:

Postnr.: Woonplaats: telefoon:

naam en voornaam:

Straat en nr.:

Postnr.: Woonplaats: telefoon:

okra

mag

azin

e ju

ni 2

012

BON VOOR TWINTIG ExTRA QUALIETPUNTENals OKra-lid ontvang je vandaag twintig extra Qualietpunten. Lever deze bon in bij een Qualietzaak in je buurt, zij zorgen ervoor dat de punten op je kaart terecht komen.

Je Passnummer:

(een bon geldig per OKra-lidkaart.)

✃

38

OKRA-magazine ledenmagazine van OKra vzwPB 40, 1031 Brussel02 246 44 37, fax 02 246 44 42,www.okra.be, magazine@okra.be

Redactienele Joostens, Chris van riet, Katrien vandeveegaete

RedactieraadHerman de Leeuw, niek de Meester, nic Fruru, Jos Lacroix, Hilde Masui, dirk van Beveren, Jan vandecasteele, Hugo verhenne

Verantw. uitgeverJan vandecasteele, vier Uitersten 19, 8200 Brugge

VormgevingGevaert graphics nv

Coverbeeld Swa de Heel

DrukCorelio Printing, erpe-Mere

ReclameregiePublicartoSylvain van der Guchtlaan 24,9300 aalst053 82 60 80fax 053 82 60 90com@publicarto.be

Oplage: 172 160 exemplaren

Zonder schriftelijke toestemming van de uitgever mag geen enkele tekst of illustratie geheel of gedeeltelijk worden gereprodu-ceerd. advertenties vallen niet onder de verantwoordelijkheid van de uitgever.

OKRA-magazine, trefpunt 55+ is aangesloten bij de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers.

Het juli-augustusnummer verschijnt uiterlijk op 25 juni 2012.

colofon OKRA-regio’sAntwerpennationalestraat 111, 2000 antwerpen03 220 12 80 fax 03 220 17 68antwerpen@okra.bewww.okra.be/antwerpen

BruggeOude Burg 23, 8000 Brugge050 44 03 81 fax 050 44 03 90brugge@okra.bewww.okra.be/brugge

BrusselBergensesteenweg 436, 1070 Brussel02 555 08 30 fax 02 555 08 39brussel@okra.bewww.okra.be/brussel

IeperSint-Jacobsstraat 24, 8900 ieper056 26 63 40 fax 056 26 63 06ieper@okra.bewww.okra.be/ieper

KempenKorte Begijnenstraat 22, 2300 turnhout014 40 33 50 fax 014 40 33 52kempen@okra.bewww.okra.be/kempen

KortrijkWijngaardstraat 48C, 8500 Kortrijk056 26 63 53 fax 056 26 63 10kortrijk@okra.bewww.okra.be/kortrijk

OKRA-Limburg vzwKoningin astridlaan 33, 3500 Hasselt011 26 59 30 fax 011 22 59 50limburg@okra.bewww.okra.be/limburg

Mechelen Begijnenstraat 18 bus 2, 2800 Mechelen015 40 57 45mechelen@okra.bewww.okra.be/mechelen

Midden-Vlaanderenwww.okra.be/middenvlaanderenMartelaarslaan 17, 9000 Gent09 269 32 15 • 09 269 32 16middenvlaanderen@okra.be■ aalst Hopmarkt 10, 9300 aalst 053 76 16 53 fax 053 76 15 16 aalst@okra.be■ eeklo Garenstraat 46, 9900 eeklo 09 376 13 40 fax 09 376 12 99 eeklo@okra.be■ Gent Martelaarslaan 17, 9000 Gent 09 269 32 15 gent@okra.be■ Oudenaarde Sint-Jozefsplein 7, 9700 Oudenaarde 055 33 47 33 fax 055 33 47 94 oudenaarde@okra.be

Oost-BrabantPlatte Lostraat 541, 3010 Leuven016 35 96 94 fax 016 35 95 55oostbrabant@okra.bewww.okra.be/oostbrabant

Oostendeieperstraat 12, 8400 Oostende059 55 26 90 fax 059 55 26 12oostende@okra.bewww.okra.be/oostende

RoeselareBeversesteenweg 35, 8800 roeselare051 26 53 07 fax 051 22 59 80roeselare@okra.bewww.okra.be/roeselare

TieltOude Stationsstraat 12, 8700 tielt051 42 38 08 fax 051 40 89 79tielt@okra.bewww.okra.be/tielt

Waas en Dender■ dendermonde Bogaerdstraat 33, 9200 dendermonde 052 25 97 90 fax 052 22 97 75 dendermonde@okra.be■ Land van Waas de Castrodreef 1, 9100 Sint-niklaas 03 760 38 66 fax 03 766 38 17 waasland@okra.be www.okra.be/waasendender

algemeen secretariaat | www.okra.be | secretariaat@okra.bewww.okrasport.be | www.okrazorgrecht.be | 02 246 44 41

02 246 57 72

02 246 44 47

02 246 44 39

02 246 44 36 02 246 44 35 02 246 42 0902 246 42 07

02 246 44 34

02 246 44 47

OKRA-CM-Pensioendienst 02 246 44 31 02 246 44 45Studiedienst 02 246 44 40 02 246 39 45Communicatie 02 246 44 3302 246 44 3702 246 57 71Websites 02 246 44 57

Haachtsesteenweg 579, 1030 Brussel, tel. 02 246 57 72, zorgrecht@okra.be

KAV heet VoortAAn

KAV heet sinds 12 mei Femma. Kort en krachtig, elegant en

vrouwelijk. open voor elke vrouw, dus ook voor jou. Femma

maakt vriendinnen. Femma beweegt vrouwen. Femma verdedigt

hun belangen. Solidair en rechtvaardig. Met actie en…

72 542 vriendinnen, 807 groepen, elk jaar 13 831 activiteiten.

Dat is Femma!

www.femma.be

OKra wenst Femma veel succes

OKRA-ZORGRECHTVereniging van mantelzorgers en gebruikers van zorg voor advies, vorming en bijstand

€9De nieuwe fi etsnetwerkkaart is verkrijgbaar via de webshop van Toerisme Vlaams-Brabant of bij de toeristische diensten.

Boek net als Romeo en Julia een romantisch fietsweekend op verliefdopvlaamsbrabant .be

Speelbos EverzwijnbadEver

knoo

ppun

tGROEN

E GORDEL1

knooppunt

GROENE GORDEL

2

knooppunt

HAGELAND

90

knooppunt

LEUVEN75

knooppunt

LEUVEN

73

knooppunt

LEUVEN

87

knooppunt

LEUVEN

13

knooppunt

GROENE GORDEL

78knooppunt

GROENE GORDEL

79

START

knooppunt

HAGELAND

88

knooppunt

HAGELAND89

LEULEULEULEULEUEULEULEULEUL VENVENVENVENVENVENVENVENVENVENENNE HEVHEVHEVEVE ERLERLERLERLERLEEEEEEEE

BLABLANDND

SINSINSINNSINSI T JT JT JT JT JORIORIRIRIRIS-WS-WS-WS-WS-WEEREEREEREEREERTTTTTT

OUDUDUDOUDUD-H-HE-HE-H- VERVERVERERERRRLEELELEELELELEE

HAAHAAHAAAAHAASSSSSS

knooppunt

Abdij van het Park

Het kasteel van

Arenberg

HAAHAAHAAHAH SSSS

Sint-Hilariuskerk

SSSSSS

Meerdaalwoud

SinSSSSSS t

HEHEVERVEVERVV

Zoet Water

"Oh Julia,

ik zit hier klaar in het

zadel om u te veroveren.

Naar welk kasteel moet

ik komen?”

“Oh Romeo, ik ben even de

pedalen kwijt - en ook de weg.”

START

START

knooppunt

2

knnoooopppuntkkkkkk

LELEUUVEN

111133

knooppunt

HAGELAND

90

DEEDENNNN

BIEBIEBIEBIEBIEBIEB RBERBERBERBEBEBEEKEKEKEKEKE

SROSROSROSROSROSS DEDEDEDEEESROROSRORODDEDD

Plas van Rotselaar

Kasteel van Leefdaal

VLABRA_Vervolg_AD_297Hx210B.indd 1 04/05/12 14:33