Officiële opening virtueel bureau Integriteit

Vlaamse overheid15 maart 2012

auditorium Maria Baers

Over het paradoxale van integriteit

Wim Vandekerckhove

docent en onderzoeker, University of Greenwich Business School, Londen

12 april 2023 2

Drie paradoxen:

1.Het probleem is dat er geen probleem is.2.Liefst dat wat we het liefst niet hebben.3.Het nodige werkt enkel als het niet nodig is.

- cynisme maakt plaats voor moed- Moedig spreken (klokkenluiden)- Virtueel Bureau Integriteit

Het klokkenluiderdilemma is dood,lang leve het klokkenluiderdilemma.

Klokkenluiderdilemma: zwijgen of boeten• gebeurt vaker dan we denken• vaak wel succesvol (VS, Australië, Noorwegen)• Intern werkt, extern niet

• nieuw dilemma op managementvlak• hoe reageren ?

Klokkenluiden is een process

Moedige spreker – Moedige luisteraar

klokkenluidencyclus (Vandekerckhove & Tsahuridu 2010)

6(c) Wim Vandekerckhove March 2011

wangedragwangedragmeldenmelden Beantwoorden

meldingBeantwoorden

melding

Moedige sprekers verkiezen anonieme kanalen,maar die zijn nefast voor de spreker.

Ongeacht cultuur (Park et al 2008): intern, formeel, en anoniem

Ongeacht cultuur (Park et al 2008): intern, formeel, en anoniem

Beste beschermingBeste beschermingSuccesvol betekent ook dat wanpraktijk stopt

Succesvol betekent ook dat wanpraktijk stopt

??

??Minder moed nodig?Minder moed nodig?

Succesvol klokkenluidenSuccesvol klokkenluiden

Veilig ? Effectief ?Effectief ?

Men kan het raden

Je hebt het reeds aan anderen verteld

Anderen ervaren represailles

(PCaW 2011)

Anonieme meldingen zijn minder geloofwaardig

(Hunton & Rose 2011)

Anonieme meldingen zijn minder geloofwaardig

(Hunton & Rose 2011)

Minder middelen voor onderzoek anonieme

meldingen

Minder middelen voor onderzoek anonieme

meldingen

(Rains & Scott 2007)

Anonimiteit in gradatiesPerceptie van anonimiteit verschilt: spreker - luisteraar

MogelijkheidIdentiteit achterhalen

Wens Identiteit achterhalen

Klokkenluiderprocedures werken enkel inorganisaties die ze niet nodig hebben.

KlokkenluiderprocedureKlokkenluiderprocedure Vroege correctie: weinig moeite

ImplementatierisicoImplementatierisico Noodzakelijke voorwaarden mbt cultuur

Noodzakelijkevoorwaarden

organisatiecultuur

Duidelijkheid

Vertrouwen

Haalbaarheid

Ondersteuning

Interne transparantie

Bereidheid tot discussie

Bereidheid tot sancties

Als je hier goed zit

Heb je’t niet nodigAls je hier goed zit

Heb je’t niet nodig

Fatalisme

-Anoniem-Wantrouwen

Hiërarchie

-Gedragscode-Formele procedure-Rolvoorschrift

Individualisme

-Beloning-Perceptie neg. cons.

Egalitair

-Open discussie

GroepLaag Hoog

Evans 2008Loyens 2011

Het klokkenluiderdilemma is dood,lang leve het klokkenluiderdilemma.

Moedige sprekers verkiezen anonieme kanalen,maar die zijn nefast voor de spreker.

Klokkenluiderprocedures werken enkel inorganisaties die ze niet nodig hebben.

VBI: centraliseren oor (uniek meldpunt) en intervisie luisteraars

VBI: beheersen van drang identiteit spreker te kennen

VBI: opnieuw vernieuwen?

Referenties

•Evans, A. (2008). Dealing with dissent: whistleblowing, egalitarianism, and the republic of the firm. Innovation: the European Journal of Social Science Research 21(3), 267-279.•Hunton, J E & Rose, J M (2011). ‘Effects of Anonymous Whistle-Blowing and Perceived Reputation Threats on Investigations of Whistle-Blowing Allegations by Audit Committee Members’, Journal of Management Studies 48:1, 75-98.•Loyens, K. (2011). Towards a custom-made whistleblowing policy. Using grid-group cultural theory to match policy measures to different styles of peer reporting. Paper presented at the EBEN Annual Conference, Antwerp.•Park, H, Blenkinsopp, J, Oktem, M & Omurgonulsen, U (2008). ‘Cultural Orientation and Attitudes Toward Different Forms of Whistleblowing: A Comparison of South Korea, Turkey, and the U.K.’ Journal of Business Ethics, 82(4), 929-939.•Public Concern at Work (2011). Personal Communication.•Rains, SA & Scott, CR (2007). ‘To Identify or Not to Identify: A Theoretical Model of Receiver Responses to Anonymous Communication.’ Communication Theory 17, 61–91.•Vandekerckhove, W & Tsahuridu, E E (2010). ‘Next please!, or why we should focus our research on the whistle-receiver instead of the whistle-blower’. Paper presented at ICAP 2010, Melbourne, July 2010.