Offertetemplate TRITEL recto-verso1.1 Korte voorstelling van het voorgenomen project Het project...

ONTHEFFINGSDOSSIER

Dossier tot ontheffing van de project-m.e.r.-plicht voor het

verbouwen van het bestaand kantoorgebouw met retail naar een

woontoren met retail: Antwerp Tower

Opdrachtgever: Matexi nv

Titel Ontheffing project-MER Antwerp Tower

Opdrachtgever Matexi nv

Contactpersoon opdrachtgever Wim Smekens

Opdrachthouder TECHNUM (Tractebel Engineering n.v.)

Van Immerseelstraat 66 - 2018 Antwerpen

T +32 3 270 92 92

Contactpersoon opdrachthouder Anne Temmerman

Datum 03/11/2015

Versienummer 2

Projectnummer P.008092.0501

KWALITEIT

DOCUMENTGESCHIEDENIS (BOVENSTE RIJ IS HUIDIGE VERSIE)

Versie Datum Opmerkingen

1 08/07/2015 Ontwerprapport voor opdrachtgever

2 17/07/2015 Finaal rapport na opmerkingen opdrachtgever

3 03/11/2015 Finaal rapport na opmerkingen dienst Mer

DOCUMENTVERANTWOORDELIJKHEID

Datum

Auteur(s) Ine Darras, Anne Temmerman, Chris Neuteleers, Johan Versieren 03/11/2015

Datum

Documentscreener(s) Ine Darras 03/11/2015

BESTANDSINFORMATIE

Bestandsnaam P.8092-04-001-03

Laatst opgeslagen 04/11/2015

TRACTEBEL ENGINEERING N.V. Inhoud i

INHOUD

1. Inleiding __________________________________________________________ 7

1.1 Korte voorstelling van het voorgenomen project _________________________________ 7

1.2 Naam van de initiatiefnemer _________________________________________________ 7

1.3 Toetsing aan de MER-plicht __________________________________________________ 7

1.4 Procedure ________________________________________________________________ 8

2. Verantwoording van het project _______________________________________ 10

3. Ruimtelijke, administratieve, juridische en beleidsmatige situering ___________ 12

3.1 Ruimtelijke situering ______________________________________________________ 12

3.2 Juridische en beleidsmatige randvoorwaarden __________________________________ 14

4. Projectbeschrijving _________________________________________________ 31

4.1 Algemene projectinformatie ________________________________________________ 31

4.2 Noodzakelijke vergunningen ________________________________________________ 40

4.3 Planning en uitvoeringstermijn ______________________________________________ 41

5. Interferentie met projecten in de omgeving______________________________ 42

6. Alternatieven _____________________________________________________ 44

6.1 Nulalternatief ____________________________________________________________ 44

6.2 Doelstellingsalternatieven __________________________________________________ 44

6.3 Locatiealternatieven_______________________________________________________ 44

6.4 Uitvoeringsalternatieven ___________________________________________________ 44

7. Ingreep-effectenmatrix _____________________________________________ 46

8. Beschrijving van de referentiesituatie __________________________________ 48

8.1 Mens __________________________________________________________________ 48

8.2 Bodem en grondwater _____________________________________________________ 49

8.3 Oppervlaktewater ________________________________________________________ 54

8.4 Geluid en Trillingen _______________________________________________________ 58

8.5 Lucht __________________________________________________________________ 64

8.6 Fauna & Flora ___________________________________________________________ 71

8.7 Landschap, Bouwkundig erfgoed en Archeologie ________________________________ 73

9. Synthese van de milieueffecten _______________________________________ 80

TRACTEBEL ENGINEERING N.V. Inhoud ii

9.1 Mens __________________________________________________________________ 80

9.2 Bodem en grondwater _____________________________________________________ 81

9.3 Oppervlaktewater ________________________________________________________ 83

9.4 Geluid en Trillingen _______________________________________________________ 85

9.5 Lucht __________________________________________________________________ 94

9.6 Fauna en Flora __________________________________________________________ 103

9.7 Landschap, Bouwkundig erfgoed en Archeologie _______________________________ 104

10. Synthese en milderende maatregelen _________________________________ 106

10.1 Mens _________________________________________________________________ 106

10.2 Bodem en grondwater ____________________________________________________ 106

10.3 Oppervlaktewater _______________________________________________________ 107

10.4 Geluid en trillingen _______________________________________________________ 107

10.5 Lucht _________________________________________________________________ 107

10.6 Fauna en Flora __________________________________________________________ 108

10.7 Landschap, Bouwkundig erfgoed en Archeologie _______________________________ 108

11. Besluit _________________________________________________________ 109

12. Referenties ______________________________________________________ 111

13. Bijlagen ________________________________________________________ 113

Bijlage 1. Inputparameters modellering discipline Lucht ____________________________ 113

Bijlage 2. MOBER ___________________________________________________________ 116

TRACTEBEL ENGINEERING N.V. Lijst van figuren iii

LIJST VAN FIGUREN

Figuur 2-1 Grote ketens en trekkers rondom Antwerp Tower ........................................................ 11

Figuur 3-1 Stratenatlas .............................................................................................................. 12

Figuur 3-2 Luchtfoto 13

Figuur 3-3 Topografische kaart ................................................................................................... 14

Figuur 3-4 Gewestplan ............................................................................................................... 29

Figuur 3-5 Gewestelijke Ruimtelijke Uitvoeringsplannen ............................................................... 30

Figuur 4-1 Overzicht voorziene wijzigingen aan het gebouw van Antwerp Tower ........................... 34

Figuur 4-2 Schema m.b.t. de bouwhoogte, rekening houdend met randvoorwaarden vanuit de

luchtvaart ................................................................................................................. 34

Figuur 4-3 Werfzoneringsplan .................................................................................................... 35

Figuur 4-4 Overzicht geplande bouwlagen en bijhorende functies voor Antwerp Tower .................. 36

Figuur 4-5 Inrichtingsplan technische ruimte ............................................................................... 40

Figuur 5-1 Heraanleg Operaplein ................................................................................................ 43

Figuur 5-2 Vernieuwing F. Rooseveltplaats .................................................................................. 43

Figuur 8-1 Tertiair geologische kaart ........................................................................................... 51

Figuur 8-2 Bodemkaart .............................................................................................................. 52

Figuur 8-3 Grondwaterkwetsbaarheidskaart ................................................................................. 53

Figuur 8-4 Waterkwaliteit in de VMM-meetpunten ........................................................................ 55

Figuur 8-5 Zonering afvalwater ................................................................................................... 56

Figuur 8-6 Grondwaterstromingsgevoeligheidskaart ..................................................................... 58

Figuur 8-7 Wegverkeerslawaai ref. 2011– geluidsbelasting indicator Lden (Bron LNE:

Printscreen viewer ‘geluidskaarten’ – deelgemeente ‘’Antwerpen’ – Zoom

‘Antwerpen’) ............................................................................................................. 62

Figuur 8-8 Wegverkeerslawaai ref. 2011– geluidsbelasting indicator Lnight (Bron LNE:

Printscreen viewer ‘geluidskaarten’ – deelgemeente ‘’Antwerpen’ – Zoom

‘Antwerpen’) ............................................................................................................. 63

Figuur 8-9 Jaargemiddelde NO2 concentratie in 2013, uitgedrukt in µg/m³ ................................... 68

Figuur 8-10 Jaargemiddelde PM10 concentratie in 2013, uitgedrukt in µg/m³ .................................. 68

TRACTEBEL ENGINEERING N.V. Lijst van tabellen iv

Figuur 8-11 Aantal overschrijdingen van de daggemiddelde PM10 grenswaarde van 50 µg/m³

in 2013 69

Figuur 8-12 Jaargemiddelde PM2,5 concentratie in 2013, uitgedrukt in µg/m³ ................................. 69

Figuur 8-13 Biologische waarderingskaart ..................................................................................... 72

Figuur 8-14 Beschermingen .......................................................................................................... 74

Figuur 8-15 Zicht op Antwerp Tower (r) vanaf KBC Boerentoren (bron: DenBeke fotografie,

2015) 75

Figuur 8-16 Bouwkundig erfgoed .................................................................................................. 76

Figuur 8-17 Gebouw van de Vlaamse Opera (bron: inventaris onroerend erfgoed) ........................... 76

Figuur 8-18 Centraal archeologische inventaris .............................................................................. 78

Figuur 8-19 Huidige Antwerp Tower (website Stedentripper) .......................................................... 79

Figuur 9-1 Inrichtingsplan gelijkvloerse verdieping ....................................................................... 93

Figuur 9-2 Output figuren IFDM met impact geleide emissies op luchtkwaliteit inzake NO2 ........... 101

LIJST VAN TABELLEN

Tabel 4-1 Samenvattende oppervlaktetabel per functie voor de huidige situatie (m²) ................... 32

Tabel 4-2 Verdeling oppervlakte per functie, worst-case ............................................................. 37

Tabel 7-1 Ingreep-effectenmatrix voor de verbouwing van Antwerp Tower (+: effect

verwacht; *: verwacht effect van korte duur; #: mogelijk effect) ................................. 47

Tabel 8-1 Geohydrologische gegevens van het studiegebied (bron: DOV Boring GEO-06/156-

B2, 2007) .................................................................................................................. 50

Tabel 8-2 Milieukwaliteitsnormen voor geluid volgens Vlarem II .................................................. 59

Tabel 8-3 Resultaten geluidsmetingen aan gevels Antwerp Tower en indicatieve

verkeerstellingen ....................................................................................................... 60

Tabel 8-4 Luchtkwaliteitsdoelstellingen overeenkomstig de Europese Kaderrichtlijn ‘Lucht’

(herziening goedgekeurd op 14 april 2008) ................................................................. 65

Tabel 8-5 Modelresultaten luchtkwaliteit in het studiegebied (bron: VMM) .................................... 66

Tabel 8-6 Achtergrondconcentraties studiegebied opgenomen in CAR-Vlaanderen (2015) ............. 67

Tabel 8-7 Achtergrondconcentraties studiegebied opgenomen in CAR-Vlaanderen (2020) ............. 71

TRACTEBEL ENGINEERING N.V. Lijst van tabellen v

Tabel 8-8 Verschil achtergrondconcentraties studiegebied opgenomen in CAR-Vlaanderen

(2020 min 2015) ....................................................................................................... 71

Tabel 8-9 Vindplaatsen CAI nabij Antwerp Tower ....................................................................... 77

Tabel 9-1 Specifiek geluidsniveau van de inzetbare werktuigen tijdens werkzaamheden aan

de Antwerp Tower, uitgedrukt in dB(A) ....................................................................... 86

Tabel 9-2 Spreiding totale verkeersgeneratie Antwerp Tower 2015 & 2020; impact

toekomstige wijziging in verkeersgeneratie op bijdrage verkeersgeluid ......................... 90

Tabel 9-3 Geschatte verwarmingsemissies en aanname bronkarakteristieken gebruikt bij

impactberekeningen met IFDM ................................................................................... 98

Tabel 9-4 Geschatte emissies en aanname bronkarakteristieken .................................................. 99

Tabel 9-5 Geschatte totale geleide emissies ............................................................................. 100

Tabel 9-6 Impact wegverkeer na realisatie van het project met emissiekengetallen van 2015

en 2020 (worst case) ............................................................................................... 102

Tabel 7 : input CAR-model .......................................................................................................... 114

TRACTEBEL ENGINEERING N.V. Inleiding 7

1. INLEIDING

1.1 Korte voorstelling van het voorgenomen project

Het project omvat de verbouwing van een bestaand kantoorgebouw met winkelgalerij,

namelijk de ‘Antwerp Tower’ naar een woontoren met een significante aanwezigheid van

retail. Na de verbouwing wordt een combinatie van ondergrondse parking, retail, een

restaurant en woonunits voorzien verdeeld over 31 bouwlagen. Dit project past binnen de

huidige ontwikkelingen in stad Antwerpen, waarbij ook het Operaplein wordt heraangelegd.

De werken aan de Antwerp Tower zullen qua timing en werforganisatie worden afgestemd

op de infrastructuurwerken in de omgeving.

Dit dossier behandelt het verzoek tot ontheffing van de m.e.r.-plicht voor dit project.

1.2 Naam van de initiatiefnemer

De initiatiefnemer van het project is de instantie die het project wil ondernemen. De

initiatiefnemer die het project gaat realiseren is:

MATEXI PROJECTS NV, maatschappelijke zetel Franklin Rooseveltlaan 180, 8790 Waregem

Contactpersoon: Dhr. Wim Smekens, T +32 3 320 90 70

1.3 Toetsing aan de MER-plicht

1.3.1 Juridisch / beleidsmatig kader

Op 18 december 2002 is het “decreet tot aanvulling van het decreet van 5 april 1995

houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid met een titel betreffende de

milieueffecten veiligheidsrapportage” goedgekeurd (B.S. 13 februari 2003).

Het uitvoeringsbesluit van de Vlaamse Regering over de categorieën van projecten waarvoor

(al dan niet) een milieueffectrapport moet worden opgemaakt, werd goedgekeurd door de

Vlaamse regering op 10 december 2004 en gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad op 17

februari 2005 (gewijzigd bij besluit op 1 maart 2013). De categorieën van projecten

waarvoor een project-MER moet worden opgesteld zijn vermeld in bijlage I, II en III van dit

besluit.

Bijlage I projecten zijn steeds m.e.r.-plichtig.

Bijlage II projecten zijn eveneens m.e.r.-plichtig maar de initiatiefnemer kan een

gemotiveerd verzoek tot ontheffing van m.e.r.-plicht indienen bij de bevoegde overheid

(Dienst Mer). Ontheffing is mogelijk indien:

- vroeger al een plan-MER werd goedgekeurd betreffende een plan of programma

waarin een project met vergelijkbare effecten beoordeeld werd of een project-MER

werd goedgekeurd betreffende een project waarvan het voorgenomen initiatief een

herhaling, voortzetting of alternatief is, en een nieuw project-MER redelijkerwijze

geen nieuwe of bijkomende gegevens over aanzienlijke milieueffecten kan bevatten.


- een toetsing aan de criteria van bijlage II uitwijst dat het voorgenomen project geen

aanzienlijke gevolgen kan hebben voor het milieu en een project-MER redelijkerwijze

geen nieuwe of bijkomende gegevens over aanzienlijke milieueffecten kan bevatten.

Voor bijlage III projecten moet de m.e.r.-plicht geval per geval beoordeeld worden.

1.3.2 Toetsing van het project

Dit project voorziet de aanwezigheid van retail in de Antwerp Tower over een oppervlakte

van meer dan 10.000 m² en is hierdoor onder rubriek 10b van bijlage II van het project-

m.e.r.-besluit onder te brengen:

Stadsontwikkelingsprojecten, met inbegrip van de bouw van winkelcentra en

parkeerterreinen:

- met betrekking tot de bouw van 1.000 of meer woongelegenheden, of

- met een bruto vloeroppervlakte van 5.000 m² handelsruimte of meer, of

- met een verkeer genererende werking van pieken van 1.000 of meer personenauto-

equivalenten per tijdsblok van 2 uur.

In de aanlegfase van het project wordt tevens een grondwaterbemaling voorzien, maar

waarvan het debiet niet de 2.500 m³/dag overschrijdt. Deze activiteit valt onder rubriek 10j

van bijlage II van het project-m.e.r.-besluit:

Werken voor het onttrekken of kunstmatig aanvullen van grondwater, die niet zijn

opgenomen in bijlage I of bijlage II.

Het project is bijgevolg project-m.e.r.-plichtig, maar er kan door de initiatiefnemer een

verzoek tot ontheffing van de MER-plicht worden ingediend bij de bevoegde overheid

(Dienst Mer).

In voorliggend ontheffingsdossier zal aangetoond worden dat het project geen significante

negatieve milieueffecten zal veroorzaken en dat een project-MER redelijkerwijs geen nieuwe

of bijkomende gegevens over milieueffecten kan bevatten.

1.4 Procedure

De initiatiefnemer dient het verzoek tot ontheffing van de project-m.e.r.-plicht te stofferen

met voldoende informatie. De administratie beslist uiterlijk binnen de 60 dagen na ontvangst

van het verzoek. In voorkomend geval bevat de beslissing de voorwaarden die aan de

vrijstelling of ontheffing zijn verbonden. Vrijstelling en ontheffing worden verleend voor een

beperkte duur en vervallen als het project niet wordt aangevat binnen een termijn die in de

beslissing wordt opgenomen. Deze termijnen mogen niet meer dan 2 jaar bedragen in geval

van een vrijstelling en 4 jaar in geval van een ontheffing. Binnen de 70 dagen na ontvangst

van het verzoek wordt de beslissing betekend aan de initiatiefnemer.

Indien de ontheffingsaanvraag onvoldoende kan aantonen dat het voorgenomen project

geen aanzienlijke gevolgen kan hebben voor het milieu en een project-MER geen nieuwe of

bijkomende gegevens over aanzienlijke milieueffecten kan bevatten, kan de Dienst Mer één

van volgende beslissingen nemen:

- Er zijn aanpassingen of verduidelijkingen noodzakelijk. Na een eventueel tweede

adviesronde kan de ontheffing alsnog verleend worden;


- Aanzienlijke gevolgen voor het milieu kunnen niet uitgesloten worden en de

ontheffing kan niet verleend worden. Er wordt meteen gestart met een doorwerking

naar een project-m.e.r..

TRACTEBEL ENGINEERING N.V. Verantwoording van het project 10

2. VERANTWOORDING VAN HET PROJECT

Link met het Ruimtelijk Structuurplan Antwerpen

De stad Antwerpen kende de afgelopen jaren een snelle bevolkingsgroei, waardoor er

vandaag reeds meer dan 500.000 inwoners binnen de stadsgrens wonen. Dit betekent een

behoefte aan bijkomende woningen, maar ook voorzieningen en werkplekken. Stad

Antwerpen onderzoekt dan ook voortdurend waar en hoe deze nieuwe ontwikkelingen

opgevangen kunnen worden.

Momenteel wordt het huidige strategisch Ruimtelijk Structuurplan Antwerpen (s-RSA)

geëvalueerd en geactualiseerd. De stad lanceerde in het kader daarvan het ‘Labo XX’

project, waarmee ze concrete mogelijkheden tot stadsvernieuwing en –verdichting

onderzoekt. Uit Labo XX wordt duidelijk dat het binnen de Singel aangewezen is om

verbetering en vernieuwing van bestaande infrastructuur te voorzien.

Het projectgebied en zijn omgeving wordt in het s-RSA beschouwd als zone binnen een van

de 15 zogenaamde hefboomacties: projecten die voorrang krijgen om opgestart of verder

uitgevoerd te worden. Het gaat hierbij om de herinrichting van de Rooseveltplaats, het

Operaplein en het Astridplein. Concreet voorziet Antwerpen in dit gebied meer aandacht

voor de grootstedelijke functies en voorzieningen rondom deze openbare vervoersknoop. De

geplande verbouwingen van de Antwerp Tower passen helemaal binnen dit kader. Door de

ontwikkeling van woonvoorzieningen, retail en een restaurant in het gebouw, zal de locatie

in en rond het Operaplein weer leven krijgen. Een gerenoveerde Antwerp Tower kan een

nieuwe landmark worden voor Antwerpen, en het combineren van verschillende functies

binnen het gebouw zal dit ten goede komen. Bovendien staat het bestaande gebouw

momenteel voor een groot deel leeg en is het dringend aan een facelift toe. In het kader

van de actualisatie van het ruimtelijk structuurplan, werd door Stadsontwikkeling Antwerpen

in 2013 een Hoogbouwnota opgemaakt. Het structuurplan pleit uitdrukkelijk voor hoogbouw,

maar niet overal en in gelijk welke vorm. Hoogbouw in de stad moet bijdragen aan een

sterker stedelijk weefsel en een leesbare ruimtelijke structuur. Het hoogbouwbeleid heeft

aandacht voor de beeldimpact van hoogbouw op de stad, de skyline, de wijk, de buurt en de

straat. De nieuwe uitstraling van de Antwerp Tower zal hiertoe positief bijdragen, en past

binnen de principes van de Hoogbouwnota.

Versterking van het kernwinkelgebied

De Antwerp Tower is gelegen op de belangrijkste winkelas van de stad met een bovenlokale

uitstraling. Het versterken van het kernwinkelgebied en de strategische horecakernen staat

ingeschreven in het structuurplan en de verschillende beleidsplannen van de stad. Centrale

gedachte is dat Antwerpen zijn positie moet behouden als belangrijke winkelstad, zowel voor

haar eigen inwoners als voor klanten van buiten de stad. Het opheffen van het leegstaand

winkelcentrum en het herbestemmen van de sokkel biedt kansen om grote en hoge ruimtes

voor een retailtrekker te realiseren. Het versterken van de retail zal in combinatie met het

Operaplein, de eetgelegenheden van De Keyserlei de winkelas versterken. Dit is

weergegeven in onderstaande Figuur 2-1.

TRACTEBEL ENGINEERING N.V. Verantwoording van het project 11

Figuur 2-1 Grote ketens en trekkers rondom Antwerp Tower

Antwerp Tower

TRACTEBEL ENGINEERING N.V. Ruimtelijke, administratieve, juridische en beleidsmatige situering 12

3. RUIMTELIJKE, ADMINISTRATIEVE, JURIDISCHE EN BELEIDSMATIGE SITUERING

3.1 Ruimtelijke situering

De Antwerp Tower bevindt zich ter hoogte van de Van Ertbornstraat 5 te 2018 Antwerpen.

Het gebouw vormt een bouwblok omsloten door de Frankrijklei en de Van Ertbornstraat en

de Keyserlei. Het bevindt zich op ongeveer 300 meter van het station Antwerpen-Centraal en

is via de Teniersplaats en de Leysstraat verbonden met de Meir, de grootste winkelstraat

van Antwerpen. Aan de voorzijde van de Antwerp Tower ligt de premetrohalte 'Opera'. Aan

de noordzijde bevindt zich de Rooseveltplaats, het centrale busstation voor de stad

Antwerpen en zelfs de provincie Antwerpen. De ruimtelijke inplanting is weergegeven op

Figuur 3-1 t.e.m. Figuur 3-3.

Figuur 3-1 Stratenatlas


Figuur 3-2 Luchtfoto


Figuur 3-3 Topografische kaart

3.2 Juridische en beleidsmatige randvoorwaarden

In onderstaande tabel wordt een beknopt overzicht gegeven van de juridische en

beleidsmatige randvoorwaarden en hun relevantie voor voorliggend project. Indien relevant,

wordt verder ook verwezen naar de bijhorende figuren of paragrafen die de juridische en

beleidsmatige randvoorwaarden uitgebreider toelichten.


3.2.1 Juridische randvoorwaarden

RANDVOORWAARDE INHOUD EN DOELSTELLING RELEVANT1 BESPREKING RELEVANTIE DISCIPLINE

Vlaamse Codex Ruimtelijke

Ordening

Omvat bepalingen inzake de organisatie, planning, vergunningenbeleid

en handhaving. Het voorziet onder meer in de opmaak van

structuurplannen op drie niveaus (gewestelijk, provinciaal en

gemeentelijk) en legt de bevoegdheden van de genoemde

beleidsniveaus vast.

P Zie verder in deze tabel onder “Gewestplan”,

“Algemene en bijzondere plannen van aanleg” en

“Structuurplannen”.

Verschillende

disciplines

Gewestelijk Ruimtelijk

Uitvoeringsplan

RUP_02000_212_00195_00001

“Afbakening grootstedelijk

gebied Antwerpen”, definitief

vastgesteld op 19/06/2009

Een ruimtelijk uitvoeringsplan (RUP) is een instrument om uitvoering

te geven aan het gewestelijk/provinciaal/gemeentelijk ruimtelijk

structuurplan, waarin de grote beleidslijnen i.v.m. het ruimtelijk

functioneren worden weergegeven.

Een Ruimtelijk Uitvoeringsplan (RUP) bevat stedenbouwkundige

voorschriften inzake de bestemming, de inrichting en/of het beheer

van een gebied. Ruimtelijke uitvoeringsplannen komen in de plaats

van de BPA’s en het gewestplan. Zolang er geen goedgekeurd

ruimtelijk structuurplan is, kunnen geen ruimtelijke uitvoeringsplannen

worden gemaakt zoals voorzien in het decreet van 18 mei 1999.

Het is echter niet de bedoeling om de volledige provincie te bedekken

met RUP’s; deze worden enkel opgemaakt indien het noodzakelijk is

om de bestemming te wijzigen.

O Antwerp Tower is gelegen binnen de grenzen van

het RUP “Afbakening grootstedelijk gebied

Antwerpen”. (Figuur 3-5). Gezien hier geen

grondvlak van GewRUP gelokaliseerd is, is de

bestemming op gewestplan ook nog van kracht (Zie

Figuur 3-4).

Verschillende

disciplines

Gewestplan

Het gewestplan is een bij Koninklijk Besluit goedgekeurd plan. Het

gewestplan legt de bestemming en het gebruik van een grondgebied

vast. Deze gewestplannen kunnen gewijzigd worden door Bijzondere

plannen van Aanleg of Ruimtelijke Uitvoeringsplannen.

Zolang er geen structuurplannen beschikbaar zijn, blijven de

bestaande gewestplannen de basis vormen voor de ruimtelijke

ordening.

O De site van Antwerp Tower bevindt zich volgens het

gewestplan 14. Antwerpen (goedgekeurd 3/10/1979)

in woongebied (Figuur 3-4), grenzend aan

woongebied met culturele historische en/of

esthetische waarde.

Verschillende

disciplines

Bijzonder plan van aanleg Bijzondere plannen van aanleg (BPA’s) zijn gemeentelijke

bestemmingsplannen die zijn opgemaakt ter verfijning van het

Nee In en rond het projectgebied komen geen BPA’s

voor.

1 P: Proceduresturend, O: Onderzoeksbepalend



gewestplan.

Het decreet op de Ruimtelijke ordening (zie verder) bepaalt dat de

bijzondere plannen van aanleg vervangen worden door gemeentelijke

ruimtelijke uitvoeringsplannen (RUP’s), omdat deze steeds vertrekken

vanuit de visie van een ruimtelijk structuurplan.

De bestaande bijzondere plannen van aanleg blijven evenwel

rechtsgeldig tot ze worden vervangen door een gemeentelijk ruimtelijk

uitvoeringsplan.

Ruimtelijk Structuurplan

Vlaanderen (RSV), herziening

2011

(23 september 1997, wettelijke

basis in het decreet van 24 juli

1996)

Met het RSV, door de Vlaamse Regering goedgekeurd op 23

september 1997, tracht de Vlaamse regering een duurzame visie op

de ontwikkeling van het Vlaamse landschap uit te bouwen. Hierdoor

wordt het één van de belangrijkste elementen in het ruimtelijke beleid

van het Vlaamse Gewest.

O Elke constructie of verbouwing moet passen binnen

de visie van het RSV.

Algemene

beschrijving

Provinciaal Ruimtelijk

Structuurplan Antwerpen

De provincie is verantwoordelijk voor het adviseren van de

gemeentelijke ruimtelijke structuur- en uitvoeringsplannen. Sinds de

goedkeuring van het ruimtelijk structuurplan provincie Antwerpen

(RSA) staat de provincie Antwerpen in voor:

- de advisering en goedkeuring van het gemeentelijk

ruimtelijk structuurplan (GRS) van elke gemeente op haar

grondgebied

- de advisering van de gemeentelijke ruimtelijke

uitvoeringsplannen (RUP's)

Nee Stad Antwerpen (grootstedelijk gebied) wordt niet

mee opgenomen in het Provinciaal Ruimtelijk

Structuurplan Antwerpen.

Ruimtelijk structuurplan

Antwerpen

(laatste goedkeuring

22/12/2006)

Actualisatie in opmaak

Het strategisch Ruimtelijk Structuurplan Antwerpen (s-RSA), getiteld

‘Antwerpen Ontwerpen’, is een globale blauwdruk voor de ruimtelijke

toekomst van de stad. Enerzijds bevat dit document ruimtelijke

richtlijnen die van toepassing zijn op de hele stad (in verband met

water, groen, wonen, mobiliteit, publieke ruimte), anderzijds worden

in dit plan ook uitspraken en prioriteiten geformuleerd over de

gebieden waarin de stad op samenhangende wijze moet investeren

om tot een coherente ruimtelijke structuur te komen.

Het structuurplan wordt momenteel geëvalueerd en geactualiseerd. Bij

de actualisering wordt rekening gehouden met de verwachte grote

bevolkingstoename en de wijziging van de bevolkingssamenstelling in

de volgende decennia.

In het Ruimtelijk Structuurplan Antwerpen wordt als onderdeel van

O Het projectgebied kan volgens het ruimtelijk

structuurplan beschouwd worden als onderdeel van

de zogenaamde hefboomacties: projecten die

voorrang krijgen om opgestart of verder uitgevoerd

te worden. Rooseveltplaats, Operaplein, Astridplein:

aandacht voor de grootstedelijke functies en

voorzieningen rondom deze openbaar

vervoersknoop.

Voor deze ontwikkeling van de Antwerp Tower zullen

de bepalingen van de Hoogbouwnota als onderdeel

van het s-RSA worden mee beschouwd.

Landschap,

bouwkundig

erfgoed en

archeologie

Mens



het richtinggevend gedeelte tevens een HoogBouwNota opgesteld bij

de beoordeling van concrete hoogbouwprojecten. Hoogbouw is een

ruimtelijke bouwsteen die ingezet wordt om de kwaliteit van de skyline

vorm te geven. Het is tevens een instrument voor de vrijwaring van de

schaarse open ruimte en voor een intelligent en efficiënt

ruimtegebruik. De toepassing van hoogbouw als een weloverwogen

verdichtingsmiddel gaat gepaard met de uitdaging van de toepassing

van grootschalige duurzame technieken.

Decreet natuurbehoud en

natuurlijk milieu

(21 oktober 1997)

Het decreet betreffende het natuurbehoud en het natuurlijk milieu is

gericht op de bescherming, de ontwikkeling, het beheer en het herstel

van de natuur en de natuurlijke milieus, op de handhaving of het

herstel van de daartoe vereiste milieukwaliteit en op het scheppen van

een zo breed mogelijk maatschappelijk draagvlak daarvoor. Het

natuurdecreet legt met andere woorden de fundamenten voor het

natuurbeleid in Vlaanderen.

Iedereen die handelingen verricht of hiertoe de opdracht verleent, en

die weet of redelijkerwijze kan vermoeden dat de natuurelementen in

de onmiddellijke omgeving daardoor kunnen worden vernietigd of

ernstig geschaad, is verplicht om alle maatregelen te nemen die

redelijkerwijze van hem kunnen worden gevergd om de vernietiging of

de schade te voorkomen, te beperken of indien dit niet mogelijk is, te

herstellen.

Nee In de ontheffing wordt de impact bestudeerd op

zowel de biotiek als de abiotiek van het voorliggend

project.

Belangrijk hierbij is het stand-still principe, dat

steeds dient te worden toegepast.

Er bevinden zich binnen of nabij het projectgebied

geen waardevolle fauna- en floragebieden.

Bodem

Water

Maatregelenbesluit

Besluit van 21 november 2003

van de Vlaamse Regering

houdende maatregelen ten

uitvoering van het

gebiedsgericht natuurbeleid

(B.S. 27 januari 2004).

Dit besluit behelst de maatregelen die algemeen gelden in VEN en

IVON of die via natuurrichtplannen gebiedsspecifiek kunnen worden

ingevoerd.

Nee Er bevinden zich binnen of nabij het projectgebied


Besluit van de Vlaamse

Regering tot vaststelling van

nadere regels ter uitvoering

van het decreet van 21 oktober

1997 betreffende het

natuurbehoud en het natuurlijk

milieu

(23 juli 1998)

Aangevuld met het gewijzigd

natuurdecreet (Art. 13)

Het besluit beschrijft welke vegetatiewijzigingen en wijzigingen aan

kleine landschapselementen vergunningsplichtig zijn.






Regering tot instelling van een

vergunningsplicht voor de

wijziging van vegetatie van lijn-

en puntvormige elementen.

(4 december 1991)

Het besluit is o.a. van toepassing (art. 2) op gebieden met bepaalde

groene bestemmingen (natuurgebieden, bosgebieden, valleigebieden,

agrarische gebieden met ecologische waarde,…). In deze gebieden,

terreinen en landschappen is elke wijziging van vegetatie en/of

wijziging van lijnen puntvormige elementen verboden zonder

voorafgaande en uitdrukkelijke schriftelijke vergunning van het college

van burgemeester en schepenen of van de ambtenaar aangewezen

door de Vlaamse minister.



Ramsar conventie

(2 februari 1971)

De conventie is een internationale overeenkomst inzake

watergebieden die van internationale betekenis zijn, in het bijzonder

als woongebied voor watervogels. Het doel van deze conventie is “het

behoud en het oordeelkundig gebruik van alle watergebieden door

middel van plaatselijke, regionale en nationale acties en internationale

samenwerking, als bijdrage tot het tot stand komen van een

duurzame ontwikkeling in de gehele wereld”. In België zijn 9

Ramsargebieden aangeduid.

Nee Er zijn geen Ramsargebieden gelegen binnen of

nabij het projectgebied

Natura 2000 Natura 2000 staat voor een Europees netwerk van beschermde

gebieden. Het netwerk is de hoeksteen van het Europese

natuurbeleid. Door middel van Nature 2000 wil Europa de

biodiversiteit in haar lidstaten behouden en beschermen. Hiervoor

moeten de lidstaten de nodige maatregelen treffen voor het behoud,

het herstel en de ontwikkeling van de aanwezige habitats en soorten

en de aantasting van habitats en verstoring van soorten tegengaan.

Een studie moet uitgevoerd worden voor alle projecten en plannen die

niet rechtstreeks gelinkt zijn aan het beheer van de gebieden maar er

wel een invloed op kunnen hebben en compensatiemaatregelen

moeten getroffen worden.


geen waardevolle Natura-2000 gebieden.

Speciale beschermingszones in

het kader van de vogelrichtlijn

(79/409/EEG) inzake het

behoud van de vogelstand

De EG-richtlijn verplicht de lidstaten voor de in bijlage bij de richtlijn

vermelde vogelsoorten, alsook voor de geregeld voorkomende

trekvogels, speciale beschermingsmaatregelen te treffen. De

beschermingsmaatregelen ten opzichte van de bijzonder te

beschermen vogels moeten tot doel hebben dat deze soorten, waar ze

nu voorkomen, kunnen voortbestaan en zich kunnen voortplanten.

Voor de trekvogels moet rekening gehouden worden met de

behoeften van het gebied van bescherming ten opzichte van hun

broed-, rui- en overwinteringsgebieden en rustplaatsen in hun

trekzones.


geen Vogelrichtlijngebieden.

Speciale beschermingszones in

het kader van de

De Europese habitatrichtlijn beoogt het waarborgen van de

biodiversiteit en streeft naar de instandhouding van de natuurlijke

Nee Er zijn geen Habitatrichtlijngebieden gelegen binnen

of nabij het projectgebied



habitatrichtlijn (92/43/EU)

inzake de instandhouding van

de natuurlijke habitats en wilde

flora en fauna

habitats en de wilde flora en fauna die hiervan deel uitmaken.


Regering tot vaststelling van de

voorwaarden voor de

erkenning van

natuurreservaten en van

terreinbeherende

natuurverenigingen en

houdende toekenning van

subsidies.

(27 juni 2003)

De Vlaamse Regering kan terreinen die van belang zijn voor het

behoud en de ontwikkeling van de natuur of het natuurlijk milieu

aanwijzen of erkennen als natuurreservaat. In deze natuurreservaten

wordt, via een aangepast beheer, een natuurstreefbeeld behouden of

ontwikkeld. Een Vlaams Natuurreservaat wordt door de Vlaamse

Regering aangewezen op gronden die het Vlaamse Gewest in

eigendom of huur heeft of die daartoe ter beschikking worden gesteld.

De Vlaamse Regering kan tevens natuurreservaten erkennen op

verzoek van de eigenaar en/of diegene die het gebruiksrecht heeft, als

beiden toestemmen, of van de beheerder, als de eigenaar hiermee

instemt.

Nee Er zijn geen natuurreservaten gelegen binnen of

nabij het projectgebied

Bosdecreet

(13 juni 1990)

Het bosdecreet, uitgebreid met art. 90bis uit het decreet op

natuurbehoud en het natuurlijk milieu (21 oktober 1997) heeft tot

gevolg dat elke ontbossing alleen nog mag worden vergund als de

ontbossing gebeurt in functie van de uitvoering van werken van

algemeen belang of in gebieden met bestemming woongebied en

industriegebied of een met voormelde gebieden gelijk te stellen

bestemming volgens de geldende plannen van aanleg.

Nee Er is geen beboste oppervlakte aanwezig ter hoogte

van of nabij het projectgebied.


Regering met betrekking tot

soortenbescherming en

soortenbeheer (15/05/2009)

(B.S. 13/08/2009)

Dit decreet regelt:

De inventarisatie en registratie van inheemse soorten, Rode lijst

soorten en invasieve soorten

Soortenbescherming en soortenbehoud

Soortenbeheer

De werking van opvangcentra voor wilde dieren

Het houden van beschermde soorten in gevangenschap

Toezichtsbepalingen



Beschermde planten- en

diersoorten

(K.B. houdende maatregelen

ter bescherming van bepaalde

in het wild groeiende

plantensoorten – K.B.

betreffende de bescherming

Het K.B. houdende maatregelen ter bescherming van bepaalde in het

wild groeiende plantensoorten werd genomen ter uitvoering van de

Natuurbehoudswet van 1973 en bepaalt dat:

“De plantensoorten vermeld in bijlage A integraal worden beschermd;

de plantensoorten vermeld in bijlage B beschermd worden voor wat

hun ondergrondse delen betreft tot en met de wortelhals; de

plantensoorten vermeld in bijlage C onder bepaalde voorwaarden





van vogels in het Vlaamse

gewest – K.B. houdende

maatregelen ter bescherming

van bepaalde in het wild

levende inheemse diersoorten

– art. 51 van het

natuurdecreet)

worden beschermd” (de vermelde bijlagen worden niet bijgevoegd)

Het K.B. betreffende de bescherming van vogels in het Vlaamse

Gewest werd genomen in uitvoering van de Benelux-overeenkomst

van 10.06.70 op het gebied van de jacht en de vogelbescherming.

Door het B.Vl.Ex 20.11.85 werd het gewijzigd overeenkomstig de

E.E.G-richtlijn 79/409 inzake het behoud van de vogelstand. De

vogelbescherming werd ingepast in de jachtwetgeving maar maakt

een afzonderlijke regeling uit. Binnen het domein komen er een aantal

soorten voor die beschermd zijn en vogelsoorten waarvoor België als

EG-lidstaat de nodige maatregelen moet treffen m.b.t. hun leef- en

voortplantingsgebied.

Het K.B. van 22 september 1980 houdende maatregelen van

toepassing in het Vlaams Gewest, ter bescherming van bepaalde in

het wild levende inheemse diersoorten, die niet onder de toepassing

vallen van de wetten en besluiten op de jacht, de riviervisserij en de

vogelbescherming, vult het natuurdecreet aan. Artikel I zegt het

volgende: “De diersoorten vermeld in bijlage van dit besluit genieten

in het Vlaamse Gewest een volledige bescherming”.

De bescherming van planten diersoorten en van hun

levensgemeenschappen is verder geregeld in het natuurdecreet. Art

51. zegt “De Vlaamse regering neemt, na advies van de Raad, alle

maatregelen die ze nuttig acht inzake de instandhouding van

populaties van soorten of ondersoorten van organismen vermeld in de

bijlagen III en IV van dit decreet en van hun habitats.” Bijlage III

betreft de dieren plantensoorten van communautair belang van de

bijlage IV van de habitatrichtlijn, die voorkomen in Vlaanderen. Bijlage

IV betreft de vogelsoorten van de Bijlage I van de Vogelrichtlijn die

voorkomen in Vlaanderen.



nadere regels inzake

compensatie van ontbossing en

ontheffing van het verbod op

ontbossing.

(16 februari 2001)

Een compenserende bebossing kan slechts, met inachtneming van alle

wettelijke en reglementaire bepalingen, worden uitgevoerd op

terreinen die nog niet bebost zijn. Deze bebossing mag afhankelijk van

de bestemming van een grond al dan niet plaatsvinden. Daarnaast kan

een compenserende bebossing niet gebeuren op terreinen die reeds

buiten het kader van artikel 90 bis van het bosdecreet dienen bebost

of herbebost te worden.

Nee Er is geen beboste oppervlakte aanwezig ter hoogte

van het projectgebied.



De Vlaamse Regering stelt vast voor welke bossen of bosgedeelten

bijzondere beschermings- en beheersmaatregelen worden genomen

Nee Er zijn geen bosreservaten aanwezig ter hoogte van

het projectgebied.



regelen betreffende de

aanwijzing of erkenning en het

beheer van de bosreservaten

(20 januari 1993)

omdat ze een ecologische en wetenschappelijke functie te vervullen

hebben. Deze bossen worden vanaf de aanwijzing of erkenning

bosreservaten genoemd.

Beschermde planten- en

diersoorten

Het K.B. houdende maatregelen ter bescherming van bepaalde in het

wild groeiende plantensoorten werd genomen ter uitvoering van de

Natuurbehoudswet van 1973.

Nee Er komen geen te beschermen planten- en

diersoorten voor in en in de omgeving van het

projectgebied.


Regering houdende

maatregelen inzake

natuurbehoud op de bermen

beheerd door publiekrechtelijke

rechtspersonen.

(27 juni 1984)

Het Bermbesluit werd genomen in uitvoering van de Wet op het

natuurbehoud. De doelstelling van het Bermbesluit is een

natuurvriendelijk bermbeheer te stimuleren en via een aangepast

maaibeheer met daartoe geschikt materieel en met het verbod tot

gebruik van biociden. Het bermbesluit voorziet dat niet gemaaid wordt

vóór 15 juni; het maaisel steeds dient afgevoerd te worden; er niet

lager dan 10 cm gemaaid mag worden en er geen biociden gebruikt

worden.

Nee Constructie van bermen en taluds langs wegen,

waterlopen en spoorwegen wordt niet gepland in het

kader van voorliggend project.

Richtlijn 2000/60/EG van het

Europees Parlement en de

Raad van 23 oktober 2000 tot

vaststelling van het kader van

communautaire maatregelen

betreffende het waterbeleid

(Europese kaderrichtlijn water).

De hoofddoelen van de Europese kaderrichtlijn Water zijn:

bescherming van ecosystemen, duurzaam gebruik van de

waterbronnen, de bescherming van het aquatisch milieu, de

vermindering van de verontreiniging van het grondwater en de

afzwakking van de gevolgen van overstromingen en perioden van

droogte. Deze doelstellingen hebben vooral betrekking op

waterkwaliteitsaspecten en in mindere mate op

waterkwantiteitsaspecten.

P, O Voor oppervlaktewateren geldt dat in principe 15

jaar na inwerkingtreding een ‘goede toestand’ moet

zijn bereikt. Ook voor grondwater geldt dat er een

goede watertoestand moet bestaan. Naast het

bestaan van evenwicht tussen onttrekkingen en

aanvullingen dient een goede chemische toestand te

worden bereikt.

Oppervlaktewater

Decreet integraal waterbeleid Integraal waterbeleid is een beleid dat streeft naar het gecoördineerd

en geïntegreerd ontwikkelen, beheren en herstellen van het

watersysteem zodat het voldoet aan de kwaliteitsdoelstellingen voor

het ecosysteem en aan het huidige multifunctioneel gebruik, zonder

daarbij de multifunctionaliteit voor de komende generaties in het

gedrang te brengen.

Met het nieuwe decreet is de watertoets in voege getreden. Bij elke

beslissing over een plan, programma of vergunning moet de bevoegde

overheid nagaan of er schade kan ontstaan aan het watersysteem. Zij

mogen ingrepen met een schadelijk effect niet langer toestaan. Als de

schade kan beperkt worden, moeten ze compenserende maatregelen

opleggen. De nadruk ligt op het vermijden van effecten met

betrekking tot overstromingen.

Alle ingrepen in het watersysteem met een potentieel schadelijk effect

zijn bijgevolg onderworpen aan de watertoets.

Nee De doelstellingen van het decreet zijn in voorliggend

geval niet van toepassing gezien er geen bijkomende

verharde oppervlakte worden gecreëerd in het kader

van het project.





nadere regels voor de

toepassing van de watertoets,

tot aanwijzing van de

adviesinstantie en tot

vaststelling van nadere regels

voor de adviesprocedure bij de

watertoets.

(20 juli 2006)

Het besluit van de Vlaamse Regering legt de richtlijnen vast voor de

vergunningsverleners. Daarmee beoogt de Vlaamse Regering een

objectieve en uniforme toepassing door de vele beslissingnemende

overheden. Deze richtlijnen moeten vanaf 1 november 2006 toegepast

worden op alle nieuwe vergunningen.

De watertoets houdt in dat bij de beslissing over een vergunning, plan

of programma, rekening gehouden wordt met de mogelijke nadelige

gevolgen ervan voor het watersysteem en voor de functies die het

watersysteem voor de mens vervult.

Nee De watertoets kadert binnen het decreet integraal

waterbeheer (zie boven). Er wordt echter geen

bijkomende verharde oppervlakte voorzien voor het

project.

Wet op de onbevaarbare

waterlopen (28 december

1967) en het decreet houdende

de ruiming van onbevaarbare

waterlopen (21 april 1983).

Artikel 14, paragraaf 1 van de wet op de onbevaarbare waterlopen

stelt dat buitengewone werken van wijziging slechts kunnen

uitgevoerd worden nadat hiervoor een machtiging is bekomen van de

bevoegde overheid. Met buitengewone werken worden werken

bedoeld die in de bedding, het tracé of de kunstwerken die zich in of

langs de waterloop bevinden wijzigen en die zonder de waterafvoer te

schaden, er niet toe strekken deze te verbeteren.

Nee Het voorziene project bevindt zich niet in de

omgeving van een waterloop.

VLAREM I en II VLAREM I behandelt de milieuvergunningsplicht en omvat een lijst met

hinderlijke inrichtingen.

In VLAREM II zijn de milieuvoorwaarden, gekoppeld aan de

vergunning tot exploitatie van een hinderlijke inrichting opgenomen.

O Specifieke voorwaarden inzake geluidshinder,

bemaling, lozing afvalwater,… worden besproken

onder de respectievelijke disciplines.

Bodem en

grondwater

Oppervlaktewater

Mens

Kwaliteitsdoelstellingen

oppervlaktewater

Overeenkomstig de EG-richtlijnen werd hiervoor de volgende

wetgeving ontwikkeld:

1. de Wet van 24/05/83 betreffende de kwaliteitsobjectieven van oppervlaktewater met als uitvoeringsbesluiten het KB van 25/09/84 tot vaststelling van de normen die de kwaliteitsobjectieven bepalen van zoet water, bestemd voor de productie van drinkwater, het KB van 17/02/84 tot vaststelling van de algemene immissienormen voor zwemwater, schelpdierwater en zoet water dat bescherming of verbetering behoeft om geschikt te zijn voor het leven van vissen.

2. de Wet van 26/03/71 op de bescherming van de oppervlaktewateren tegen verontreiniging. De inhoud hiervan is opgenomen in VLAREM II voor wat betreft de milieukwaliteitsnormen.

3. VLAREM II houdende de algemene en sectorale bepalingen inzake milieuhygiëne, in uitvoering van het Decreet betreffende de milieuvergunning. Bijzondere milieukwaliteitsnormen voor oppervlaktewateren met verschillende bestemmingen werden

O Het project bevindt zich niet in de nabijheid van

waterlopen. Er wordt een bemaling voorzien voor

verstevigingswerken van de fundering.

Tijdens de exploitatiefase zal afvalwater worden

gegenereerd en geloosd op de openbare riolering

naar RWZI Antwerpen-Zuid.

Oppervlaktewater



hierin opgenomen.


Regering houdende

reglementering van de

handelingen binnen de

watergebieden en de

beschermingszones

(27 maart 1985)

Deze regelgeving heeft tot doel het grondwater te beschermen dat

gebruikt wordt voor drinkwater. Hiervoor worden drie verschillende

beschermingszones afgebakend met telkens strengere regelgeving

wanneer de grondwaterwinning dichter wordt genaderd.

Nee Er bevinden zich geen beschermingszones voor

grondwaterwinning in de omgeving van het

projectgebied.

Stedenbouwkundige

verordening inzake

hemelwaterputten, infiltratie-

en buffervoorzieningen en

gescheiden lozing van

afvalwater en hemelwater.

Dit besluit omvat de minimale voorschriften voor de lozing van niet

verontreinigd hemelwater, afkomstig van verharde oppervlakken. Het

algemeen uitgangsprincipe hierbij is dat hemelwater in eerste instantie

zoveel mogelijk gebruikt wordt. In tweede instantie moet het

resterende gedeelte van het hemelwater worden geïnfiltreerd of

gebufferd, zodat in laatste instantie slechts een beperkt debiet

vertraagd wordt afgevoerd.

O Bij de realisatie van het project dient men rekening

te houden met de geldende bepalingen van de

gewestelijke verordening (goedgekeurd op 1 oktober

2004).

Oppervlaktewater

Grondwaterdecreet

(24 januari 1984)

Het decreet betreffende het grondwaterbeheer vermeldt dat de

Vlaamse Regering in de waterwingebieden en beschermingszones

volgende zaken kan verbieden, reglementeren of aan een vergunning

onderwerpen:

het vervoeren, opslaan, deponeren, afvoeren, bedelven,

storten, direct of indirect lozen en uitstrooien van stoffen die

het grondwater kunnen verontreinigen;

de kunstwerken, werken en werkzaamheden, alsmede de

wijzigingen in de grond of de ondergrond die een gevaar voor

verontreiniging van het grondwater kunnen inhouden.

Door wijzigingen in de milieuwetgeving is de procedure voor het

aanvragen van een vergunning voor de onttrekking van of infiltratie

naar het grondwater, evenals voor boringen naar grondwater,

geïntegreerd in VLAREM I (rubrieken 52 tot en met 55). Specifieke

voorwaarden voor hoger genoemde activiteiten zijn opgenomen in de

hoofdstukken 5.52 tot en met 5.55 van VLAREM II, toegevoegd bij

Art. 240. De bemaling wordt onderverdeeld in drie klassen afhankelijk

van het debiet.

De milieukwaliteitsnormen voor bodem en grondwater en de

beleidstaken worden weergegeven in hoofdstuk 2.4 van VLAREM II en

bijlagen 2.4.1 en 2.4.2. Algemene milieuvoorwaarden met betrekking

tot de beheersing van bodem- en grondwaterverontreiniging zijn

weergegeven in hoofdstuk 4.3 van VLAREM II.

O In het kader van de verbouwingswerken is bemaling

noodzakelijk.

Er bevinden zich geen grondwaterwinningen voor

drinkwater in de nabijheid van het projectgebied. Er

bevinden zich geen grondwaterwinningen in het

projectgebied.

Bodem en

grondwater




regering tot vaststelling van

het Vlaamse reglement inzake

afvalvoorkoming en –beheer

(5 december 2003)

Het Vlaams Reglement inzake afvalvoorkoming en beheer

(uitvoeringsbesluit van het afvalstoffendecreet), regelt het beheer en

voorkomen van afvalstoffen in Vlaanderen. Ook het aanwenden van

afvalstoffen als secundaire grondstof wordt hierin gereglementeerd.

O Bij de afbraak van bepaalde delen van het bestaand

gebouw, kunnen mogelijk materialen vrijkomen die

bij hergebruik onder de VLAREMA-reglementering

vallen.

Algemene

beschrijving

Duurzaam Materialendecreet

(24 juni 2011) en Vlaams

Reglement voor het duurzaam

beheer van materiaalkringlopen

en afvalstoffen (VLAREMA) (17

februari 2012)

De ‘materiaalkringloop’ is het sleutelbegrip voor het duurzaam

materialenbeleid. Dit slaat op het geheel van opeenvolgende

handelingen doorheen de hele levenscyclus, vanaf het onttrekken van

materialen aan de natuur tot en met het moment dat ze terugkeren

als afvalstoffen. Het doel van het decreet is om deze kringlopen zo

lang mogelijk te laten draaien. Het VLAREMA bouwt verder op het

Vlaams Reglement inzake Afvalvoorkoming en -beheer (VLAREA) uit

1997 en voert het Materialendecreet uit dat de basis is voor de

overgang van een afvalstoffenbeleid naar een duurzaam

materialenbeleid.

O Bij de afbraak van bepaalde delen van het bestaand

gebouw, kunnen mogelijk materialen vrijkomen die

bij hergebruik onder de VLAREMA-reglementering

vallen.

Algemene

beschrijving

Bodemsaneringsdecreet

(22 februari 1995)

Het decreet vervangt de summiere regeling van het

Afvalstoffendecreet. Het decreet voorziet in een regeling voor de

identificatie van verontreinigde gronden, een register van

verontreinigde gronden, een regeling voor nieuwe en voor historische

bodemverontreiniging en een bijzondere regeling voor grondverzet.

O Er wordt voor het project Antwerp Tower een kleine

hoeveelheid grondverzet voorzien. De

uitvoeringsbepalingen van het Bodemdecreet

omvatten onder meer de grondverzetregeling. In de

grondverzetsregeling is vaak sprake van codes van

goede praktijk en van standaardprocedures. Deze

moeten worden gevolgd bij het toepassen van

grondverzet.

Bodem en

grondwater

Decreet betreffende de

bodemsanering en de

bodembescherming (27

oktober 2006) en VLAREBO

Het decreet voorziet in een regeling voor de identificatie van

verontreinigde gronden, een grondinformatieregister, een regeling

voor nieuwe en voor historische bodemverontreiniging en een

bijzondere regeling voor grondverzet.

O, P Er wordt voor het project Antwerp Tower een kleine

hoeveelheid grondverzet voorzien.

Bij OVAM worden de beschikbare gegevens opgevraagd van binnen het studiegebied gelegen bekende vervuilde percelen. De relevante dossiers worden verder besproken in discipline bodem.

De exploitatie van het gebouw is geen risico-activiteit m.b.t. bodemverontreiniging. Tijdens de aanlegfase kan mogelijks door lekkage van vloeistoffen een bodemverontreiniging ontstaan.

Bodem en

grondwater

Decreet van 12 juli 2013

betreffende het onroerend

erfgoed

(Onroerenderfgoeddecreet)


Regelt de bescherming van monumenten, stads- en dorpsgezichten en

landschappen en de instandhouding, het herstel en het beheer van

beschermde landschappen. Regelt de bescherming, het behoud, de

instandhouding, het herstel en het beheer van het archeologisch

patrimonium.

O Het gebouw grenst aan het bouwkundig relict

Vlaamse Opera (Frankrijklei 3, Van Ertbornstraat 2-8,

Franklin Rooseveltplaats 8) en Hotel Wagner

(Frankrijklei 1, Franklin Rooseveltplaats 2-4).

Volgens de Centrale Archeologische Inventaris (CAI)

bevinden zich enkele archeologische vindplaatsen in

Landschap,

bouwkundig

erfgoed en

archeologie



Regering van 16 mei 2014

betreffende de uitvoering van

het Onroerenderfgoeddecreet

van 12 juli 2013

(Onroerenderfgoedbesluit)

Het Onroerend-erfgoeddecreet, in werking sinds 1 januari 2015, wil

het behoud en het beheer van landschappen, monumenten en

archeologie verbeteren. Het nieuwe decreet vervangt drie bestaande

decreten (Monumentendecreet van 1976, Archeologiedecreet van

1993 en Landschapsdecreet van 1996). Met het decreet wil

Vlaanderen onder meer tegemoet komen aan het Europees Verdrag

voor de bescherming van archeologisch erfgoed, het zogenaamde

Verdrag van Valletta (Malta). Opvallende maatregelen zijn vooral

gesitueerd op het vlak van archeologie en de bijkomende

verantwoordelijkheden die lokale besturen kunnen opnemen.

of grenzend aan het projectgebied. Deze worden

besproken in de Discipline Landschap: 366288,

366318, 366115. Het historisch centrum van

Antwerpen dient in zijn geheel te worden beschouwd

als archeologisch waardevol.

De diepte waarop de funderingen van de toren

werden uitgezet en de bestaande parking werd

aangelegd bevind zich echter op vandaag al onder

de archeologisch interessante lagen. Om die reden

kan er geen waardevol archeologisch materiaal meer

worden verwacht in het kader van de geplande

werken, en is archeologisch onderzoek niet zinvol.

Wijzigingsbesluit van de

Vlaamse Regering van 2 juli

2010 tot wijziging van het

besluit betreffende de

dossiersamenstelling van de

aanvraag voor een

stedenbouwkundige

vergunning (28 mei 2004) en

van het besluit tot aanwijzing

van de instanties die over een

vergunningsaanvraag advies

verlenen (5 juni 2009)

De inventaris van het bouwkundig erfgoed brengt de waardevolle

gebouwen in Vlaanderen in kaart. Deze inventaris werd voor de eerste

maal vastgesteld op 14 september 2009 door de administrateur-

generaal van het Vlaams Instituut voor het Onroerend Erfgoed (VIOE),

met de intentie om deze in de maand september jaarlijks opnieuw

vast te stellen. In de vastgestelde inventaris zijn momenteel ongeveer

66.000 relicten opgenomen, waarvan er ongeveer 12.000 zijn

opgenomen in een bescherming als monument, stads- of dorpsgezicht

of landschap.

O Nabij het te renoveren gebouw komen verschillende

monumenten voor die zijn opgenomen in de

Inventaris van het bouwkundig erfgoed.

Landschap,

bouwkundig

erfgoed en

archeologie

Verdrag van Malta

(16 januari 1992)

(Deze conventie werd door

België ondertekend op 30

januari 2002 en werd nog niet

geratificeerd)

Het doel van deze conventie is de bescherming van het archeologisch

erfgoed als een bron van het Europese collectieve geheugen en als

een instrument voor historische en wetenschappelijke studie.

O Er bevindt zich in de omgeving van het projectgebied

een archeologisch waardevolle bodem. Het project

voorziet een beperkte hoeveelheid grondverzet en

bemaling voor aanpassing aan de funderingsvoet en

parking gelegen onder de geroerde archeologisch

interessante lagen en kan bijgevolg geen invloed

hebben op het archeologisch erfgoed.

Landschap,

bouwkundig

erfgoed en

archeologie

Gewest- of

grensoverschrijdende

wetgeving

Het verdrag inzake m.e.r. in grensoverschrijdend verband werd op 25

februari 1991 aangenomen te Espoo (Finland) en ondertekend door de

Europese Gemeenschap. De doelstellingen van het verdrag van Espoo

zijn dezelfde als van milieueffectrapportage in het algemeen, zei het

dat vooral de nadruk wordt gelegd op de voorkoming, beperking en

beheersing van belangrijke nadelige grensoverschrijdende

milieueffecten van voorgenomen activiteiten. Op 9 juni 1999 (B.S.

31/12/1999) heeft België via de ‘wet houdende instemming met het

Verdrag inzake milieueffectrapportage in grensoverschrijdend verband,

Nee Het geplande project is volledig op Vlaams

grondgebied (Provincie Antwerpen) gelegen. De

afstand tot de Nederlandse grens is voldoende groot.

Er worden gezien de aard en omvang van het

project dan ook geen grensoverschrijdende effecten

ten gevolge van het project verwacht.



gedaan te Espoo op 25/02/1991’ het verdrag bekrachtigd. Verder kan

er inzake gewestgrensoverschrijdende milieueffecten ook verwezen

worden naar het samenwerkingsakkoord van 4 juli 1994 tussen het

Vlaams Gewest, het Waals Gewest en het Brussels Hoofdstedelijk

Gewest, en de Europese richtlijn van 27 juni 1985 betreffende de

milieueffectbeoordeling van bepaalde openbare en particuliere

projecten (85/337EEG), gewijzigd door de richtlijn 97/11/EG van de

Raad van 3 maart 1997.

3.2.2 Beleidsmatige randvoorwaarden

RANDVOORWAARDE INHOUD EN DOELSTELLING RELEVANT BESPREKING RELEVANTIE DISCIPLINE

Vlaams Milieubeleidsplan MINA

plan 4 - 2011 – 2015

(27 mei 2011)

Geeft de doelstellingen, acties, doelgroepen en timing voor het

milieubeleid weer. Het plan is opgebouwd vanuit twaalf

milieuthema’s.

Ja Het voorziene project kan worden gekaderd binnen

de volgende thema’s van het MINA-plan:

- Duurzame productie en consumptie

- Klimaat

- Lucht

- Afval- en materialenbeleid

- Bodemverontreiniging

- Lokale leefkwaliteit

Verschillende

disciplines

Klimaatplan Antwerpen (2009) Het stadsbestuur ondertekende op 9 januari 2009 het Europese

Burgemeestersconvenant of ‘Covenant of mayors’. Dit convenant

wil alle burgemeesters van Europa’s meest vooruitziende steden

verenigen in een permanent netwerk. Deze steden wisselen goede

praktijken ter bevordering van energie-efficiëntie in de stedelijke

omgeving uit. De stad Antwerpen heeft het convenant

ondertekend en belooft een aantal doelstellingen te halen:

- tegen 2020 wil het stadsbestuur een reductie van meer

dan 20 procent van de CO2-uitstoot over heel het

stedelijk grondgebied ten opzichte van 2005.

- voor de eigen stedelijke werking wil de stad nog verder

gaan en wil ze tegen 2020 de CO2-uitstoot reduceren

met 50 procent ten opzichte van 2005.

Ja Binnen het onderzoek naar de milieueffecten voor de

verschillende disciplines wordt rekening gehouden

met de in het klimaatplan vooropgestelde principes

en thema’s. Het klimaatplan legt nadruk op aspecten

ruimtelijke ordening, wonen, mobiliteit en

energievoorzieningen.

Verschillende

disciplines

Beleidsnota duurzame stad

(2011)

De beleidsnota 'Antwerpen, duurzame stad voor iedereen'

benadert duurzaamheid vanuit de focus energie en milieu. Streven

naar een hoge ecologische kwaliteit heeft niet enkel gunstige

effecten op het milieu maar evenzeer op de mensen door onder

Ja Het projectgebied bevindt zich in het centrum van

Stad Antwerpen. De in de beleidsnota

vooropgestelde hoge leefkwaliteit dient het kader te

Verschillende

disciplines



andere een gezonde en aangename leefomgeving en kan

bovendien een financiële meerwaarde en duurzame

werkgelegenheid genereren.

vormen voor het geplande project.

Bekkencomité

Elk rivierbekken, in de eerste plaats aangeduid door de Vlaamse

Regering, moet aan een integrale bekkenplanning worden

onderworpen die betrekking heeft op de waterkwaliteit, de

waterkwantiteit en het natuur- en landschapsbehoud van de

oppervlaktewateren. Deze bekkenplanning moet deel uitmaken

van de gewestelijke algemene milieubeleidsplanning. De

bekkencomités, waarin lokale en provinciale besturen, gewestelijke

overheden (o.a. AMINAL en AWZ), en polders en wateringen

vertegenwoordigd zijn, moeten het bekkenbeleid uitvoeren.

Vlaanderen is ingedeeld in 11 rivierbekkens en voor elk bekken

wordt een comité opgericht.

Ja Het studiegebied bevindt zich in het bekken van de

Beneden-Schelde. De betreffende bekkencomités

zijn bevoegd.

Water

Mobiliteitsplan Antwerpen

(22/01/2015)

Het mobiliteitsconvenant is een overeenkomst tussen het Vlaamse

Gewest – bij delegatiebesluit de minister bevoegd voor Mobiliteit,

de Vlaamse Vervoermaatschappij De Lijn, de gemeenten en

eventuele derden (scholen, bedrijven, provincies, …).

Het mobiliteitsplan moet minstens bevatten: een beschrijving van

de huidige verkeerssituatie, voorzieningen voor alle

transportmiddelen, een toekomstplan om de doelstellingen te

bereiken en een programma van de concrete

uitvoeringsmaatregelen, gerangschikt naar prioriteit.

Ja Het studiegebied bevindt zich binnen de zone

waarop het mobiliteitsplan betrekking heeft.

Mens-

mobiliteit

Natuurinrichting Natuurinrichtingsprojecten willen een gebied zo goed mogelijk

inrichten met het oog op het behoud, het herstel, het beheer of de

ontwikkeling van de natuur of het natuurlijk milieu. De

natuurinrichtingsprojecten zijn een initiatief van de VLM.

Nee Er zijn geen natuurinrichtingsprojecten gesitueerd in

de omgeving van het projectgebied.

Landinrichting Landinrichtingsprojecten willen grote gebieden zodanig inrichten

dat alle facetten die in het gebied aanwezig zijn (milieu, natuur,

landbouw, recreatie, cultuurhistorie), zich volwaardig kunnen

ontwikkelen. De landinrichtingsprojecten zijn een initiatief van de

VLM.

Nee Er zijn geen landinrichtingsprojecten gesitueerd in


Ruilverkaveling Ruilverkaveling herschikt landbouwpercelen binnen een vooraf

afgebakend gebied. Hiermee wordt gestreefd naar

aaneengesloten, regelmatige en gemakkelijk toegankelijke kavels

die zo dicht mogelijk bij het landbouwbedrijf liggen.

Ruilverkaveling past zich hierbij in in het ruimtelijke ordenings-,

het milieu- en natuurbeleid en het plattelandsbeleid. Er wordt

gezocht naar mogelijkheden om bij te dragen aan natuur- en

Nee Er zijn geen ruilverkavelingsprojecten gesitueerd in




landschapszorg, zorg voor cultuurhistorisch en archeologisch

erfgoed, recreatief medegebruik, ... in evenwicht met de

landbouwkundige verbeteringen.

Landschapsatlas

De landschapsatlas is een gebiedsdekkende, wetenschappelijk

onderbouwde inventaris van het landschap in het begin van de

21ste eeuw. De atlas geeft aan waar de historisch gegroeide

landschapsstructuur tot op vandaag herkenbaar gebleven is en

duidt deze aan als relicten van de traditionele landschappen. De

nadruk ligt hierbij op de inventaris van de landschapskenmerken

van bovenlokaal belang met erfgoedwaarde. Deze atlas vormt het

eerste deel van een ruimer inventarisatieproject. Een inventaris

vanuit de esthetische invalshoek zal het project vervolledigen

zodat uiteindelijk een globale landschapskwaliteitskaart opgemaakt

kan worden.

Nee Het projectgebied is niet gesitueerd in of nabij een

element van geïnventariseerd landschappelijk

erfgoed.


Figuur 3-4 Gewestplan


Figuur 3-5 Gewestelijke Ruimtelijke Uitvoeringsplannen

TRACTEBEL ENGINEERING N.V. Projectbeschrijving 31

4. PROJECTBESCHRIJVING

4.1 Algemene projectinformatie

Het project omvat de verbouwing van de bestaande Antwerp Tower. Het huidige

kantoorgebouw met minimale aanwezigheid van retail zal worden omgebouwd naar een

woontoren met significante hoeveelheid retail en een restaurant.

Voor het project kunnen 2 fases onderscheiden worden:

- De aanlegfase betreft de verbouwingswerken en kan mogelijks milieuhinder

teweegbrengen omwille van werfverkeer, aan- en afvoer van bouwmaterialen en de

omleidingstrajecten en de renovatiewerken zelf, gezien de situering van het project

in het dicht stadsweefsel;

- De exploitatiefase betreft het uitbaten en onderhouden van retail en woonunits

met volgende voornaamste aspecten:

- aanwezigheid vernieuwd gebouw met functie wonen, restaurant en retail;

- aan- en afrijden van bezoekers, leveranciers, personeel, bewoners (wijziging

in verkeersgeneratie en parkeerbehoefte);

- gebruik van energie door de nutsinstallaties;

- gebruik van water, lozing van bedrijfs- en huishoudelijk afvalwater en

hemelwater;

- stockage en verwijderen van zowel huishoudelijk als bedrijfsafval.

Hierna wordt een beschrijving gegeven van de huidige Antwerp Tower, de geplande

aanlegfase en de resulterende exploitatiefase.

4.1.1 Huidige Antwerp Tower

4.1.1.1 Bouwlagen en functies

In onderstaande Tabel 4-1 worden de oppervlaktes per functie samengevat.


Tabel 4-1 Samenvattende oppervlaktetabel per functie voor de huidige situatie (m²)

4.1.1.2 Parkeren

Momenteel is er parkeergelegenheid voorzien onder het gebouw, verdeeld over 4

ondergrondse verdiepingen. In totaal zijn er 283 privé plaatsen aanwezig, waarvan 253

worden ingenomen door werknemers en bezoekers van kantoren, en 30 gekoppeld aan

gelijkvloerse retail of voor extern gebruik (buurtbewoners). Werknemers en bezoekers van

de winkels moeten gebruik maken van één van de publieke parkings in de omgeving.

Er is één in- en uitrit van de parking, die bevindt zich in de Van Ertbornstraat (zie later

Figuur 9-1).

4.1.1.3 Nutsvoorzieningen

Om te voorzien in noodstroom bij het wegvallen van de netspanning is het gebouw uitgerust

met een dieselgroep (136 kW) gekoppeld aan een elektriciteitsgenerator van 125 kW. De

dieselmotor wordt van brandstof voorzien uit een klein dubbelwandig reservoir van 500 liter.

De centrale stookinstallatie bestaat uit vier gasgestookte branders van elk 1.189 kW (totaal

4.756 kW). Op de technische verdieping staan eveneens vier centrale koelinstallaties voor

luchtkoeling van elk 181 kW. Een vijfde koelinstallatie staat opgesteld op het dak van de

zesde verdieping en heeft een vermogen van 74 kW.

Bouwlaag Kantoren Studio's Hotel Retail Parking Totaal

25 technisch verdiep - 24 950 950 23 950 950 22 950 950 21 950 950 20 950 950 19 950 950 18 950 950 17 950 950 16 950 950 15 950 950 14 950 950 13 950 950 12 950 950 11 950 950 10 950 950 9 950 950 8 950 950 7 950 950 6 950 950 5 950 950 4 950 302 317 1.568 3 1.655 302 317 2.273 2 1.655 302 317 2.273 1 2.187 263 280 2.730 0 256 67 40 2.178 114 2.655 -1 841 1.814 2.655 -2 3.062 3.062 -3 3.062 3.062 -4 3.062 3.062

Totaal 25.703 1.234 1.270 3.019 11.114 42.340

TOR

ENSO

KK

ELO

ND

ER-

GR

ON

DS


Op de technische verdieping staat een transformator van 1.250 kVA. In de kelderverdieping

staat een tweede transformator van 400 kVA.

4.1.1.4 Afvalwater

Er is momenteel geen gescheiden regenwaterafvoer.

Huishoudelijk afvalwater wordt geloosd via twee lozingspunten die elk voorafgegaan worden

door een septische put van 50 m³. Het geloosde jaardebiet bedraagt ca. 7.500 m³.

Bedrijfsafvalwater is afkomstig van het spuien van de koelinstallatie. Het geloosde debiet

bedraagt 50 m³/jaar.

De lozing van het afvalwater vindt plaats via het lozingspunt in de Van Ertbornstraat dat is

aangesloten op de openbare riolering die leidt naar de RWZI van Antwerpen-Zuid.

4.1.2 Geplande verbouwing

De voorziene verbouwingen worden in onderstaande Figuur 4-1 geschetst. De verbouwingen

gebeuren volledig binnen de huidige perceelsgrenzen van het gebouw. De door de Antwerp

Tower ingenomen grondoppervlakte zal bijgevolg niet wijzigen.

Met het oog op een duurzame ontwikkeling, wordt het volume en de verdiepingshoogtes van

de sokkel aangepast. Binnen het stedenbouwkundige ensemble van het blok wordt de

hoogte van de plint verhoogd zodat het aansluit bij de omliggende bebouwing. De nieuwe

hoogte geeft ruimte voor een hogere verdiepingshoogte van de plint welke past bij een

toekomstbestendige ontwikkeling van grootschalige retail op deze plek in de stad. Concreet

wordt de daklijn van de bestaande sokkel van de toren verhoogd en worden de 4 bouwlagen

daarbinnen herverdeeld.

Daarnaast wordt het volume van de toren deels geschikt gemaakt voor een stedelijk flexibel

woonprogramma. Door de alzijdige uitbreiding met 3,6 m bruto is het mogelijk kwalitatief

goede binnen-en buitenruimtes te maken. Op de koppen van het gebouw komt de gevel in

hetzelfde vlak te liggen als de retail gevel.

De huidige verdiepingshoogte (vloer tot vloer) van de bestaande toren is 3,1m. De

optopping met drie lagen maakt het mogelijk een high-end woonprogramma te realiseren

met een hogere verdiepingshoogte.


Figuur 4-1 Overzicht voorziene wijzigingen aan het gebouw van Antwerp Tower

Bij het verhogen van de Antwerp Tower, wordt rekening gehouden met de ligging van de

site in de “inner horizontal surface” voor de Luchtvaart (cfr. nabijheid van de luchthaven te

Deurne). In overleg met Belgocontrol en de luchthaven van Deurne, werd met Matexi

overeengekomen dat de nieuwe hoogte de huidige hoogte (incl. antennes, zijnde 108,79 m

TAW) niet zal overschrijden. Onderstaand schema geeft dit weer. Tijdens de werffase zullen

ook de werktuigen niet boven deze hoogte uitkomen.

Figuur 4-2 Schema m.b.t. de bouwhoogte, rekening houdend met randvoorwaarden vanuit de

luchtvaart

4.1.3 Aanlegfase

4.1.3.1 Grondverzet en bemaling

Voor de verbouwingswerken aan de Antwerp Tower zijn aanpassingen ondergronds en aan

de funderingen vereist. Er wordt een zeer beperkt grondverzet voorzien voor het uitdiepen

van de liftkokers. Het totale grondverzet wordt geraamd op minder dan 250 m³.

Daarnaast wordt ook bemaling voorzien voor de versteviging van de funderingszool. De

voorziene techniek is een verticale bronbemaling. Op basis van voorgaande onderzoeken kan

gesteld worden dat het grondwater zich bevindt op niet meer dan 2,5 m onder het maaiveld.

Het debiet van de benodigde bemaling is op heden nog ongekend.


Bij gelijktijdigheid van de werken aan Antwerp Tower met de werken aan het Operaplein,

zullen de bemalingsdiepte van die laatste deze van Antwerp Tower sterk overschrijden, en is

er vermoedelijk geen bijkomende bemaling nodig.

4.1.3.2 Werfinrichting

De werfinrichting wordt afgestemd op de werken in het kader van het project Brabo II, al

zijn voor deze laatste nog geen finale details over de inrichting gekend. De initiatiefnemer

zal daarom voor de bouwfase van de Antwerp Tower afspreken met zowel De Lijn als Stad

Antwerpen op welke manier en wanneer de openbare ruimte kan en mag ingenomen

worden.

Op basis van de informatie die vandaag beschikbaar is, zal de werfzonering als volgt worden

voorzien (Figuur 4-3).

Figuur 4-3 Werfzoneringsplan

4.1.3.3 Hoogtewerken

De werfinstallatie voor de optopping van de toren wordt zo voorzien om binnen het gabariet

van het gebouw te blijven.

4.1.3.4 Aan- en afvoer van materiaal

De afbraakwerken zullen plaatsvinden gedurende ca. 4 maanden. Het afbraakmateriaal

wordt afgevoerd door vrachtwagens. Gemiddeld worden hiervoor 10 vrachtwagens per dag

verwacht. Op piekdagen kan dit oplopen tot 20 vrachtwagens per dag, maar deze

piekmomenten zullen zich maximaal één maal per week voordoen.


De opbouwfase zal ca. 36 maanden duren. De aanvoer van het bouwmateriaal voor de

opbouw gebeurt eveneens met vrachtwagens. Gedurende deze fase worden gemiddeld 3

vrachtwagens per dag verwacht.

4.1.4 Nieuwe Antwerp Tower

4.1.4.1 Bouwlagen en functies

De functies die na de verbouwingen in het gebouw aanwezig zullen zijn, worden

samengevat in onderstaande Figuur 4-4.

Figuur 4-4 Overzicht geplande bouwlagen en bijhorende functies voor Antwerp Tower

Hierna worden de voorziene functies meer in detail beschreven:

- Parkeren: verdieping -4 t.e.m. -1. Er worden maximaal 250 private parkeerplaatsen

voorzien.

- Retail (of alternatief: kantoren): verdieping -2 t.e.m. +3. Momenteel bestaan

nog twee verschillende scenario’s voor de invulling van deze functies:

1. retail in verdiepingen -2 tot +1 en kantoren in verdiepingen +2 en +3

2. retail in verdiepingen -2 tot +3, er worden op deze verdiepingen geen

kantoren voorzien.

- Restaurant op verdieping +4 en lokalen voor nutsvoorzieningen en technische

installaties op verdieping +5;

- Wonen (al dan niet in combinatie met hotel): verdieping 6 t.e.m. 26.

Momenteel bestaan nog twee verschillende scenario’s voor de invulling van deze

woonfuncties:


1. 17 bouwlagen voor een totaal van 238 woonunits, en 4 bouwlagen voor een

totaal van maximaal 28 penthouses.

2. 10 bouwlagen voor short-stay doeleinden (hotelfunctie:5 lagen met elk 32

kamers en 5 bouwlagen met elk 14 appartementen), 7 bouwlagen met elk

14 woonunits en 4 bouwlagen voor maximaal 28 penthouses.

In het kader van dit project worden voornamelijk effecten verwacht m.b.t. de aan mobiliteit

gerelateerde aspecten. Ervaring bij de mobiliteitsdeskundigen leert dat aanwezigheid van

retail zwaarder weegt op de omgeving t.o.v. kantoren, en hetzelfde geldt voor woonunits

t.o.v. short-stay hotel-eenheden voor toeristen. Daarom wordt voorliggende nota met

bespreking van de mogelijke effecten uitgewerkt voor de worst-case situatie waarbij retail

en geen kantoren wordt voorzien op verdiepingen -2 t.e.m. +3, en waarbij de bovenste

bouwlagen van de toren enkel worden ingenomen voor residentieel wonen (geen

hotelfunctie). Voor deze situatie worden de totale oppervlaktes per bouwlaag en per functie

in Tabel 4-2 samengevat.

Tabel 4-2 Verdeling oppervlakte per functie, worst-case

Niv

eau

par

kin

g

re

tail

cir

cula

tie

-

be

rgin

g -

trap

pe

n -

lift

en

-

tech

nie

ken

re

sid

en

tie

el

te

rras

-se

n

ho

reca

TO

TAA

L

94 94

26 435 960 162 1.557

25 260 1.111 186 1.557

24 260 1.111 186 1.557

23 260 1.111 186 1.557

22 301 1.096 160 1.557

21 301 1.096 160 1.557

20 301 1.096 160 1.557

19 301 1.096 160 1.557

18 301 1.096 160 1.557

17 301 1.096 160 1.557

16 301 1.096 160 1.557

15 301 1.097 159 1.557

14 301 1.097 159 1.557

13 301 1.097 159 1.557

12 301 1.097 159 1.557

11 301 1.097 159 1.557

10 356 1.118 83 1.557

9 356 1.118 83 1.557

8 356 1.118 83 1.557

7 356 1.118 83 1.557

6 356 1.118 83 1.557

TECHNIEK 5 1.252 305 1.557

HORECA 4 245 - 2.517 2.762

3 2.103 659 2.762

2 2.238 524 2.762

1 2.238 524 2.762

0 181 1.665 916 - 2.762

-1 679 756 501 654 2.590

-2 1.364 1.215 363 2.942

-3 2.727 215 2.942

-4 2.698 244 2.942

TOTAAL 7.649 10.215 12.050 23.788 3.050 2.822 59.574

-4

tot

-1

PARKING

TO

REN

HIGH-END

WONEN

WONEN

SO

KK

EL

RETAIL


Opmerking: de oppervlakte van de retail en parkeervoorziening in de ondergrondse bouwlagen

kan in realiteit nog licht wijzigen om optimaal op elkaar te worden afgestemd, hieronder wordt

uitgegaan van een maximale oppervlakte retail

4.1.4.2 Parkeren

Ook in de toekomstige situatie zullen 4 ondergrondse verdiepingen worden ingenomen voor

parkeergelegenheid.

De parkeerplaatsen zullen ter beschikking gesteld worden van hoofdzakelijk bewoners (en

mogelijk ook een beperkt aandeel werknemers (management)) en zullen in een

parkeercapaciteit voorzien van 250 parkeerplaatsen.

Voor bezoekers wordt er geen specifieke parkeergelegenheid voorzien, conform de huidige

situatie.

Gezien de ligging van de site, de goede bereikbaarheid met het openbaar vervoer en de fiets

zal het autoaandeel van zowel bezoekers als werknemers beperkt zijn.

De toegang tot de ondergrondse parking blijft behouden in de Van Ertbornstraat, waarbij na

de herinrichting het gemotoriseerd verkeer vanuit beide rijrichtingen de parking onder

Antwerp Tower kan in- en uitrijden.

Voor bewoners alsook de werknemers van retail en horeca wordt een inpandige

fietsenstalling voorzien op het eerste ondergrondse niveau van de parkeergarage. Deze

fietsenstalling is via dezelfde toegang tot de ondergrondse parking te bereiken via een

afzonderlijke fietstrap (en dus gescheiden van het gemotoriseerd verkeer). In totaal worden

er 750 fietsstalplaatsen voorzien. Deze fietsstalplaatsen zijn niet toegankelijk voor bezoekers

en opnieuw enkel voorbehouden voor bewoners en werknemers.

4.1.4.3 Laden en lossen

In functie van horeca en retail zullen ook leveringen uitgevoerd worden ter hoogte van de

site.

Vooraan de Antwerp Tower is in de Keyserlei een laad- en loszone op openbaar domein

voorzien. Bijkomend voorziet Antwerp Tower ook in de Van Ertbornstraat een laad- en

loszone, al is de concrete vormgeving hiervan nog niet gekend (momenteel in overleg met

de Stad Antwerpen).

Doordat de concrete invulling van zowel retail als horeca nog niet volledig gekend is, kan het

aantal leveringen nog niet exact bepaald worden. Op basis van eigen gegevens van de

opdrachtgever en gezien de ligging van de site langsheen de belangrijke winkels De

Keyserlei –Meir worden er voor de Antwerp Tower maximaal 3 leveringen door

vrachtwagens per dag voor retail verwacht.

Voor de horeca worden een 2-tal leveringen per week verwacht. De leveringen van dagverse

producten (zowel voor wat betreft horeca als retail (etenswaren) wordt uitgevoerd door

middel van bestelwagens, maar zal ook beperkt blijven tot 6 leveringen per dag.



Volgende installaties worden voorzien in het nieuwe gebouw:

Om te voorzien in noodstroom bij het wegvallen van de netspanning is het gebouw

uitgerust met 1 dieselmotor voor de noodstroom algemene delen (400 kW) en 1

voor de noodstroom van de retail (176 kW). De dieselmotoren worden van brandstof

voorzien uit een klein dubbelwandig reservoir van 1000 liter voor de algemene

delen, en 500 l voor de retail, voorzien van overvulbeveiliging en lekdetectie.

Er worden drie koeltorens voorzien: één voor de retail (350 kWelek), één voor het

restaurant (75kWelek) en één voor de toren (350 kWelek). Het gaat om gesplitst

opgestelde installaties, waarvan het ene deel (koelmachine) op de Engelse koer op

het dak van de sokkel staat, en het andere deel in de technische ruimte op +5.

In de kelderverdieping staan verschillende transformatoren: 1 voor de algemene

delen, 1 voor de retail, 1 voor de horeca en 1 voor de toren. De individuele

vermogens zijn nog niet gekend, het totale vermogen bedraagt maximaal 3.000

kVA. Er wordt ook een transformator van Eandis geplaatst (vermogen nog

onbekend).

De ventilatie binnen het gebouw gebeurt met verschillende ventilatoren: 35 kW

pulsie en extractie voor de toren (technische ruimte +5), 35 kW pulsie en extractie

voor de retail (op het dak van de toren) en 4 kW voor de ventilatie in de

restaurantkeuken (technische ruimte +5).

Daarnaast zijn drie stookinstallaties voorzien met een totaal vermogen van 5.112

kW.

o Stookinstallatie 1 (dak van de toren) voor de toren bestaat uit drie

gasgestookte branders, twee van 600 kW en één van 870 kW (totaal 2070

kW).

o Stookinstallatie 2 (Engelse koer in dak sokkel) voor de retail bestaat uit twee

gasgestookte branders van 450 kW (totaal 900 kW).

o Stookinstallatie 3 (dak van de toren) voor het restaurant bestaat uit 2

gasgestookte branders van 160 kW (totaal 320 kW).

De inplanting van de technische ruimten wordt weergegeven op Figuur 4-5.


Figuur 4-5 Inrichtingsplan technische ruimte

4.1.4.5 Afvalwater


door een septische put van 85 m³. Het geloosde huishoudelijk afvalwaterdebiet wordt

geschat op 1.130 inwonersequivalenten, of ca. 170 m³/dag2.

Bedrijfsafvalwater is afkomstig van het spuien van de koelinstallatie. Het geloosde piekdebiet

bedraagt maximaal 9m³/u (4 m³/u koeltoren voor de retail, 4 m³/u koeltoren voor de

woningen in de toren, 1 m³/u koeltoren voor het restaurant).

De lozing vindt plaats via twee lozingspunten, 1 in de Van Ertbornstraat (bedrijfs- en

huishoudelijk afvalwater), en 1 ter hoogte van het Operaplein (huishoudelijk afvalwater). Er

wordt hydrologisch advies gevraagd aan Aquafin i.v.m. de lozingen van afvalwater.

Er is in de nieuwe situatie een gescheiden regenwaterafvoer voorzien.

4.2 Noodzakelijke vergunningen

Volgende vergunningen dienen aangevraagd te worden:

- Stedenbouwkundige vergunning: de initiatiefnemer moet een

stedenbouwkundige vergunning aanvragen voor elke activiteit die, volgens de codex

Ruimtelijke Ordening aan de stedenbouwkundige vergunningsplicht onderworpen

2 Een inwonersequivalent is de gemiddelde hoeveelheid afvalwater die één persoon per dag produceert: 150 liter

(bron: www.aquafin.be). Het volume van de voorziene septische putten (2x85 m³) werd na nauw overleg met

Stad Antwerpen en Aquafin goedgekeurd voor dit project.

http://www.aquafin.be/


is. Deze vergunning wordt uitgereikt door het Agentschap R-O Vlaanderen. In dit

kader is eveneens een goedgekeurde ontheffing van de m.e.r.-plicht noodzakelijk.

- Voor de exploitatie van het gebouwencomplex is een milieuvergunning vereist.

Met name voor de gemeenschappelijke nutsvoorzieningen, zoals elektriciteit,

noodgroepen, koeling en verwarming zijn een aantal technische installaties

aanwezig die vergunningsplichtig zijn (zie eerder). Momenteel beschikt de uitbater

van het gebouw over een milieuvergunning klasse 2.

4.3 Planning en uitvoeringstermijn

De start van de werken is voorzien voor maart 2016. De totale uitvoeringstermijn bedraagt

ca. 3 jaar. Er wordt 40 tot 45 uur gewerkt per week in dagtaak.

De renovatie van de Antwerp Tower zal worden afgestemd op de aanleg van het Operaplein

tussen de De Keyserlei en de Franklin Rooseveltplaats in het kader van het Brabo II project

in Antwerpen.

TRACTEBEL ENGINEERING N.V. Interferentie met projecten in de omgeving 42

5. INTERFERENTIE MET PROJECTEN IN DE OMGEVING

Stad Antwerpen is vandaag de dag in volle ontwikkeling. Met een steeds hoger wordende

bevolkingsdichtheid wordt het leefbaar houden van de stad de uitdaging. De Antwerp Tower

is gesitueerd in de omgeving van het momenteel in uitvoering zijnde omvangrijke project

‘Brabo II’, ook project Noorderlijn genoemd. Dit project omvat de heraanleg van de

Noorderleien en het Operaplein, een nieuwe tramverbinding naar de Havanasite (t.h.v. het

station Antwerpen-Metrodokken) en op het Eilandje. Het project moet via het openbaar

vervoer zorgen voor een vlotte, hoogwaardige verbinding tussen het stadscentrum, het

noorden van de stad en het Eilandje.

De bouwaanvraag voor het project Brabo II is in januari 2015 goedgekeurd door de Vlaamse

Overheid. De plannen voor de Noorderlijn vallen uiteen in vijf delen:

- De Noorderleien die krijgen eenzelfde wegprofiel als de zuidelijke Leien;

- Het Operaplein en de F. Rooseveltplaats worden samen met het station Opera het

belangrijkste multimodale knooppunt van de stad - zeker na de aanleg van de open

helling op de Leien en de ingebruikname van de perrons op niveau -3 door de

sneltram die het zuiden van de stad verbindt met Deurne en de park & ride in

Wommelgem;

- Aan het Eilandje worden de Londen- en Amsterdamstraat en de Kattendijkdok-

Oostkaai, de Mexicostraat en de zuidelijke Rijnkaai met tramsporen uitgerust;

- Het Hardenvoortviaduct en de Kempenstraat worden respectievelijk voor het

autoverkeer en het openbaar vervoer ingezet;

- De Noorderlaan krijgt een vrije trambusbaan aan de zijde van de wijk Luchtbal en

tweemaal twee rijstroken voor het autoverkeer.

De ontwikkelingen rond het Operaplein in het kader van het ‘Brabo II’ project zullen relevant

zijn voor interferentie met de verbouwingen aan de Antwerp Tower. Deze interferentie zal

zich voordoen tijdens zowel de aanleg- als exploitatiefase.

De verbouwingswerken aan Antwerp Tower vallen samen met de heraanleg van het

Operaplein en de F. Rooseveltplaats. Hierdoor zijn, ondanks de relatief kleine schaal van de

werkzaamheden aan de Antwerp Tower ten opzichte van het project Brabo II, mogelijks

cumulatieve effecten te verwachten, onder meer met betrekking tot werfverkeer en

geluidsproductie. Hoe de afstemming met de werf van Brabo II zal gebeuren, werd

beschreven in paragraaf 4.1.3.

De effectieve werken aan het Operaplein zijn nog niet gestart. Er worden wel reeds

voorbereidende nutswerken uitgevoerd.

Interferentie tijdens de exploitatiefase wordt verwacht in die zin dat het leven en wonen in

de Antwerp Tower zal aansluiten met de activiteiten in de omgeving. Bij het ontwerp voor de

heraanleg van het Operaplein en de F. Rooseveltplaats werden de functies die in de Antwerp

Tower aanwezig zijn reeds mee in rekening genomen.

De heraanleg van het Operaplein werd uitvoerig opgenomen in het MER “Milieueffectrapport

voor de heraanleg van de leien, de tramlijn Ekeren en de tramlijn Eilandje (Brabo II)”,

opgemaakt op initiatief van BAM nv in 2010.

TRACTEBEL ENGINEERING N.V. Interferentie met projecten in de omgeving 43

Figuur 5-1 Heraanleg Operaplein

Figuur 5-2 Vernieuwing F. Rooseveltplaats

TRACTEBEL ENGINEERING N.V. Alternatieven 44

6. ALTERNATIEVEN

6.1 Nulalternatief

In deze ontheffingsnota zullen de effecten van het project vergeleken worden ten opzichte

van het nulalternatief. Dit is de referentiesituatie waarbij het voorgenomen project niet

gerealiseerd zou worden, maar waarbij wel met gestuurde ontwikkelingen (beslist beleid,

projecten en plannen) en autonome ontwikkelingen (bv. demografische ontwikkelingen)

rekening wordt gehouden. Meer concreet betekent dit nulalternatief dat de verbouwingen

aan de Antwerp Tower niet worden gerealiseerd, maar dat het project ‘Brabo II’, inclusief de

heraanleg van het Operaplein, wel in rekening wordt genomen. Voor het nulalternatief wordt

het jaar 2020 beschouwd.

6.2 Doelstellingsalternatieven

Matexi Projects nv wenst de Antwerp Tower te verbouwen in relatie tot de noden van de

stad en diens inwoners. Hierdoor wordt antwoord geboden aan de vraag naar de combinatie

van woningen, retail en horeca. Het project beantwoordt aan de noden die uit het ruimtelijk

structuurplan Antwerpen resulteren: uit Labo XX wordt immers duidelijk dat het binnen de

Singel aangewezen is om verbetering en vernieuwing van bestaande infrastructuur te

voorzien.

6.3 Locatiealternatieven

Gezien de te verbouwen Antwerp Tower reeds op de locatie aanwezig is en wordt uitgebaat,

zijn locatiealternatieven hier niet aan de orde.

6.4 Uitvoeringsalternatieven

Zoals reeds beschreven in paragraaf 4.1.4, is de precieze functie invulling van de nieuwe

Antwerp Tower nog niet gekend. Voor de invulling van de combinatie retail/kantoren

enerzijds en residentieel wonen/hotel anderzijds bestaan telkens nog een aantal mogelijke

opties:

- Retail/Kantoren: verdieping -2 t.e.m. +3. Momenteel bestaan nog twee

verschillende scenario’s voor de invulling van deze functies:

1. retail in verdiepingen -2 tot +1 en kantoren in verdiepingen +2 en +3

2. retail in verdiepingen -2 tot +3, er worden op deze verdiepingen geen

kantoren voorzien.

- Residentieel wonen/Hotel: verdieping 6 t.e.m. 26. Momenteel bestaan nog twee

verschillende scenario’s voor de invulling van deze woonfuncties:

1. 17 bouwlagen voor een totaal van 238 woonunits, en 4 bouwlagen voor

maximaal 28 penthouses;

2. 10 bouwlagen voor short-stay doeleinden (hotelfunctie: 5 lagen met elk 32

kamers en 5 bouwlagen met elk 14 appartementen), 7 bouwlagen met elk

14 woonunits en 4 bouwlagen voor maximaal 28 penthouses.

Er is in voorliggende gekozen om de worst-case situatie te beschrijven, waarbij wel retail

(geen kantoren) wordt voorzien op verdiepingen -2 en t.e.m. +3, en waarbij de bovenste

bouwlagen van de toren enkel worden ingenomen voor residentieel wonen (geen

hotelfunctie).

TRACTEBEL ENGINEERING N.V. Alternatieven 45

Daarnaast kunnen, in het licht van het milderen van eventuele negatieve milieueffecten,

uitvoeringsalternatieven beschouwd worden onder de vorm van milderende maatregelen.

TRACTEBEL ENGINEERING N.V. Ingreep-effectenmatrix 46

7. INGREEP-EFFECTENMATRIX

De beschrijving van de ingreep-effectrelaties wordt opgevat als een omschrijving van diverse

ingrepen die residuen veroorzaken of kenmerken vertonen waarvoor milieueffecten verwacht

kunnen worden.

Voor elke ingreep wordt per discipline of aspect aangegeven of er mogelijk significante

milieueffecten te verwachten zijn.

TRACTEBEL ENGINEERING N.V. Ingreep-effectenmatrix 47

Tabel 7-1 Ingreep-effectenmatrix voor de verbouwing van Antwerp Tower (+: effect verwacht; *: verwacht effect van korte duur; #: mogelijk effect)

DEELINGREEP BODEM EN

GRONDWATER OPPERVLAKTEWATER

FAUNA &

FLORA

LANDSCHAP,

BOUWKUNDIG ERFGOED

EN ARCHEOLOGIE

GELUID LUCHT MENS

AANLEGFASE

Werfinrichting, -installatie en

mobilisatie

+ Wijziging

bodemgebruik

#

Rustverstoring

fauna

+ Landschapsbeleving *

Geluidshinder *: Opwaaiend stof # Visuele impact

# Wijziging

verkeersintensiteiten

# Beperking

toegankelijkheid

# Verkeershinder

Graafwerken en bemaling voor

versteviging fundering

+ Wijziging

bodemkwaliteit

+ Grondwater-

huishouding

+ Oppervlaktewater-kwaliteit #

Rustverstoring

fauna

# Verlies erfgoedwaarde *

Geluidshinder

* Visuele hinder

* Landschapsstructuur

# Beperking

toegankelijkheid

# Verkeershinder

# Zettingen

Aan- en afvoer van materiaal # Wijziging

bodemkwaliteit

#

Rustverstoring

fauna

# Landschapsbeleving *

Geluidshinder

*: Emissies werfverkeer

*: Opwaaiend stof

* Visuele hinder

# Beperking

toegankelijkheid

# Verkeershinder

Afbraak- en opbouwwerken #

Rustverstoring

fauna

+ Landschapsbeleving *

Geluidshinder *: Opwaaiend stof

Ontruiming van de werf #

Rustverstoring

fauna

* Landschapsbeleving

*

Geluidshinder

* Visuele hinder

# Verkeershinder

EXPLOITATIEFASE

Bijkomende bezoekers (klanten,

leveranciers, personeel,

bewoners)

+

Geluidshinder

+: Emissies verkeer + Wijziging

verkeersintensiteiten

Opslag van chemische stoffen en brandstoffen

+ Wijziging bodem- en

grondwaterkwaliteit

+ oppervlaktewater-kwaliteit

(indirect via RWZI)

Productie van afvalwater + oppervlaktewater-kwaliteit

(indirect via RWZI)

Nutsvoorzieningen (koeltoren,

verwarmingsinstallatie, …)

+ oppervlaktewater-kwaliteit

(spui koeltorens, indirect via

RWZI)

+

Geluidshinder

+: Emissies

verwarmingsinstallaties

TRACTEBEL ENGINEERING N.V. Beschrijving van de referentiesituatie 48

8. BESCHRIJVING VAN DE REFERENTIESITUATIE

Enerzijds wordt in voorliggende nota de bestaande situatie beschreven (2015). In deze

situatie wordt er rekening gehouden met de bestaande Antwerp Tower, maar niet met de

geplande werkzaamheden in het kader van project ‘Brabo II’ (waaronder de heraanleg van

het Operaplein).

De referentiesituatie is een theoretische situatie die moet toelaten om de effecten die de

voorgenomen activiteiten met zich meebrengen in kaart te brengen. Omdat die effecten zich

pas in de toekomst zullen manifesteren, is het van belang zicht te krijgen op andere

ontwikkelingen in het onderzoeksgebied die gelijkaardige effecten kunnen hebben. Dat is

belangrijk om enerzijds de effecten van de geplande ingrepen te kunnen onderscheiden,

maar anderzijds ook om cumulatieve effecten in kaart te brengen. De referentiesituatie

wordt ook het nulalternatief of het alternatief van autonome ontwikkeling genoemd. In

concreto betekent dit voor voorliggend onderzoek dat de verbouwingen aan de Antwerp

Tower niet worden gerealiseerd, maar dat het project ‘Brabo II’, inclusief de heraanleg van

het Operaplein, wel in rekening wordt genomen. Voor deze situatie wordt het jaar 2020

gehanteerd.

De heraanleg van het Operaplein werd besproken in het Milieueffectrapport voor de

heraanleg van de leien, de tramlijn Ekeren en de tramlijn Eilandje (Brabo II), opgemaakt op

initiatief van BAM NV in 2014 (BAM, 2014). In wat volgt zal per discipline, waar relevant, een

onderscheid worden gemaakt tussen de huidige situatie in 2015 en de referentiesituatie voor

2020.

Er wordt eveneens per discipline een afbakening van het studiegebied bepaald.

8.1 Mens

8.1.1 Wonen en werken

Het studiegebied voor het aspect mens-wonen en werken betreft het projectgebied van de

Antwerp Tower met bijhorende functies, evenals de belangrijkste activiteiten in de omgeving

(F. Rooseveltplaats, centraal station en winkelas De Meir).

Huidige situatie 2015

Het projectgebied is gelegen binnen de context van het stedelijk gebied Antwerpen. Het

bevindt zich in de kern van het centrumgebied. De aangrenzende F. Rooseveltplaats vormt

samen met het centraal station het belangrijkste openbaar vervoerstransferium van de stad,

waar tientallen buslijnen, tramlijnen, premetrolijnen en treinlijnen een overstap mogelijk

maken.

Binnen het bestaande gebouw van Antwerp Tower bevinden zich kantooreenheden verspreid

over 25 verdiepingen. Er zijn ook enkele studio’s aanwezig en Hotel Keyser bevindt zich op

de eerste vier bovengrondse verdiepingen. Er dient echter opgemerkt dat de Antwerp Tower

sinds de voorbije jaren een gedeeltelijke leegstand kent, zeker ook dieper in de sokkel die

voordien een winkelgalerij bevatte.


Referentiesituatie 2020

Door de aanleg van het Operaplein zal er in de nulsituatie een belangrijke centrumplek

worden gecreëerd tussen het centraal station en de belangrijkste winkelas, de Meir. Voor

deze situatie wijzigen de functies binnen de Antwerp Tower niet t.o.v. de huidige situatie

2015.

8.1.2 Mobiliteit

Het studiegebied voor het aspect mobiliteit wordt bepaald door de belangrijkste

toegangswegen van en naar de Antwerp Tower, voor gemotoriseerd en niet gemotoriseerd

vervoer: de Frankrijklei, de Keyserlei, de Van Ertbornstraat en de Rooseveltplaats.


Gezien de Antwerp Tower zich midden in het stadscentrum van Antwerpen bevindt, en

verkeer genereert, is er interferentie met de mobiliteitsaspecten in de omgeving. De

Antwerp Tower beschikt over een ondergrondse parkeergarage met 283 parkeerplaatsen.

Het bereikbaarheidsprofiel en mobiliteitsprofiel wordt beschreven in het MOBER toegevoegd

in Bijlage 2. De site is uitstekend gelegen in het hart van de stad, gekenmerkt door een

goede bereikbaarheid te voet, met de fiets, de bus, de tram en de trein, door zijn ligging

nabij het station Antwerpen-Centraal, de Via Sinjoor, De Leien en de F. Rooseveltplaats. De

Antwerp Tower is gelegen op een absolute toplocatie voor wat betreft het openbaar vervoer

en is bijgevolg zeer goed bereikbaar met de bus/tram/premetro (36 lijnen) en/of trein.

Naast de goede bereikbaarheid per openbaar vervoer, is de site ook goed bereikbaar met de

auto. De toegangswegen voor het gemotoriseerd verkeer naar de Antwerp Tower zijn de

Van Ertbornstraat, de Keyserlei, de N1-Frankrijklei en de F. Rooseveltplaats.

In de huidige situatie wordt er ondergronds privé parkeergelegenheid geboden, gespreid

over 4 ondergrondse verdiepingen. In totaal zijn er 283 parkeerplaatsen beschikbaar,

waarvan 253 parkeerplaatsen voor de werknemers in de kantoren en 30 parkeerplaatsen

voor extern gebruik (buurtbewoners). Deze privéparking is enkel toegankelijk vanuit de Van

Ertbornstraat via een enkele in- en uitrit.

Bezoekers van de site alsook de werknemers van de huidige handelszaken zijn aangewezen

op het gebruik van publieke parkings in de omgeving. In de zes parkeerlussen van de stad

zijn er voor autobezoekers 12.170 parkeerplaatsen in totaal beschikbaar (berekend om

parkeervraag op piekmomenten te kunnen ondervangen). De Antwerp Tower bevindt zich

daarbij op het kruispunt van 3 lussen (Meir-Universiteit, Meir-Schouwburg en Diamant).


Met de heraanleg van het Operaplein en de F. Rooseveltplaats, wordt voorrang geboden aan

het langzaam verkeer en krijgt het gemotoriseerd verkeer een ondergeschikte rol.

Bovengronds zal er bijgevolg voornamelijk nog bestemmingsverkeer circuleren.

8.2 Bodem en grondwater

Het studiegebied voor het aspect bodem wordt beperkt tot het projectgebied zelf. Voor het

grondwater kunnen effecten van eventuele bemaling ook buiten het projectgebied optreden.


Voor zover gekend wordt de invloedszone van de bemaling opgenomen binnen het

studiegebied.

8.2.1 Geologie


Voor voorliggend project zijn voornamelijk de Tertiaire en Quartaire sedimenten in het

studiegebied van belang voor de bespreking van de geologische opbouw. De Quartaire

afzettingen bepalen in grote mate het actuele landschap en het huidig bodemgebruik. Het

eronder voorkomend Tertiair is van belang omdat zich hier de bovenste winbare

grondwaterlaag bevindt. De formaties die onder het studiegebied voorkomen worden van

oud naar jonger besproken:

Tabel 8-1 Geohydrologische gegevens van het studiegebied (bron: DOV Boring GEO-06/156-B2,

2007)

Diepte (m) Geologische eenheden Hydrogeologische kenmerken

0-7 Quartair opgehoogde en verstoorde grond Watervoerend

7-25 Formatie van Lillo Watervoerend

25-27 Formatie van Berchem - Lid van Edegem Watervoerend

27-30 Formatie van Boom Ondoorlatend

De opgegeven dieptes geven de gemiddelde situatie weer. Plaatselijk zijn afwijkingen

mogelijk. Het watervoerend pakket wordt onderaan afgesloten door het slecht doorlatend

pakket van de Formatie van Boom.


Figuur 8-1 Tertiair geologische kaart

Voor de bespreking van de bodems kan algemeen worden uitgegaan van de

karteringsmethodiek van de bodemkaart waarbij de verschillende bodemtypes ingedeeld

worden volgens textuur, profielontwikkeling en drainageklasse. Er wordt dan gebruik

gemaakt van een vereenvoudigde bodemkaart, aangemaakt op basis van de digitale

bodemkaart (OC-Gis Vlaanderen) waarbij de bodemtextuur (korrelgroottesamenstelling) en

een indicatie van de drainagetoestand worden weergegeven. In het projectgebied en de

omgeving werden de bodems echter niet gekarteerd (zie Figuur 8-2). De zone bevindt zich

volledig in een verstedelijkt milieu, het oorspronkelijk bodemprofiel is verdwenen, verstoord

of bedekt. De bodem is niet verdichtingsgevoelig.


Figuur 8-2 Bodemkaart


De heraanleg van het Operaplein heeft geen invloed op de geologie ter hoogte van het

projectgebied voor de Antwerp Tower.

8.2.2 Hydrogeologie


De waterhuishouding van de gronden is afhankelijk van verschillende factoren: de diepte

van de grondwatertafel, de permeabiliteit van de grond, de aard van het substraat en de

topografische ligging.

Het risico van verontreiniging van grondwater hangt af van talrijke factoren, die samen de

kwetsbaarheid van de ondergrond bepalen. De aard en de dikte van de deklagen, de dikte

en de eigenschappen van de watervoerende lagen en de dikte van de onverzadigde zone

(diepte van de grondwatertafel) bepalen de grondwaterkwetsbaarheid. Volgens de

grondwaterkwetsbaarheidskaart wordt het grondwater in het studiegebied aangeduid als

zeer kwetsbaar (code Ca1). Dit betekent dat de watervoerende laag bestaat uit zand, dat de


deklaag een dikte heeft kleiner of gelijk aan 5 m en/of zandig is en dat de onverzadigde

zone dunner of gelijk aan 10 m is.

In de opgehoogde gebieden van de stad Antwerpen komt het grondwater op de meeste

plaatsen niet ondieper voor dan ca. 2,5 meter onder het maaiveld.

Figuur 8-3 Grondwaterkwetsbaarheidskaart


Tijdens de aanlegfase van het Operaplein wordt een groot volume grondwater bemaald,

waardoor er zeker grondwaterdaling optreedt. In het MER voor Brabo II (BAM, 2014) werd

vermeld dat de ondergrond binnen de invloedsstraal van de grondwaterverlaging bijzonder

complex is en niet precies gekend, en dat er tal van obstakels tot op grote diepte

voorkomen. De invloedsstraal werd geschat op ca. 350 meter. Dit betekent dat de pompput

voor de bemalingen voor de Antwerp Tower zich volledig binnen de invloedsstraal van

bemaling voor de heraanleg van het Operaplein zal bevinden.


8.2.3 Bodem- en grondwaterkwaliteit


Voor de situering van verontreinigde locaties wordt beroep gedaan op de digitale kaart van

de verspreiding van bodemonderzoeken in Vlaanderen, OVAM, Afdeling Bodemsanering en

Attestering. De kaart heeft drie verschillende kaartlagen die aangeven waar er een

oriënterend bodemonderzoek, een beschrijvend bodemonderzoek of een

bodemsaneringsproject werd uitgevoerd.

Ter hoogte van de projectlocatie is een bodemdossier gekend bij OVAM (nr. 8685). Het

laatste onderzoek was een oriënterend bodemonderzoek in 2001. Er volgde sinds die datum

tot vandaag geen beschrijvend bodemonderzoek. Hierdoor kan worden besloten dat er geen

noemenswaardige bodem- of grondwaterverontreiniging aanwezig is ter hoogte van het

projectgebied.


In het MER voor Brabo II werd beschreven dat het gecreëerde verhang door bemaling voor

de werken aan het Operaplein aanleiding kan geven tot verplaatsing en verspreiding van in

de bodem en grondwater aanwezige vervuiling, tot aan het projectgebied van de Antwerp

Tower.

Binnen de invloedszone van de grondwaterbemaling (ca. 350 meter) voor het Operaplein

bevinden zich volgens het MER een vijftiental locaties waarvoor een oriënterend

bodemonderzoek werd uitgevoerd. Voor drie hiervan werd ook een beschrijvend

bodemonderzoek uitgevoerd. Van deze locaties kan aangenomen worden dat ofwel er geen

bodemvervuiling werd vastgesteld, ofwel dat ze op termijn het voorwerp gaan uitmaken van

een bodemsanering. Er werd gesuggereerd om bij de planning van de heraanleg van het

Operaplein rekening te houden met de bestaande bodemsaneringsplannen, of het project te

laten interfereren met uit te voeren saneringen. Wel werd vermeld dat de

grondwaterbewegingen zich zullen voordoen op een diepte tussen ± 6 meter (het huidige

grondwaterpeil) en 20 meter (de te bereiken afpomping) onder het straatniveau. Op deze

diepte is de kans dat er bodemvervuiling aanwezig is merkelijk kleiner dan in de

bovenliggende, ondiepere lagen.

8.3 Oppervlaktewater

Het studiegebied voor het aspect oppervlaktewater wordt bepaald door de hydrografische

zone die door lozing van afvalwater vanuit de Antwerp Tower invloed kan ondervinden. De

afvoerleiding van het afvalwater, nl. de rioleringen ter hoogte van het Operaplein en de Van

Ertbornstraat, voeren afvalwater af naar de RWZI Antwerpen-Zuid met een finale lozing in

de Schelde.

8.3.1 Hydrografie


Er bevinden zich geen waterlopen in de nabije omgeving van het projectgebied. Het

projectgebied bevindt zich op ca. 1,5 km ten oosten van de Zeeschelde, die behoort tot het

Beneden-Scheldebekken.



De heraanleg van het Operaplein heeft geen invloed op de hydrografie ter hoogte van het

projectgebied voor de Antwerp Tower.

8.3.2 Oppervlaktewaterkwaliteit


Op basis van de Prati-index3 voor zuurstofverzadiging in VMM meetpunt 160200 wordt een

matige verontreiniging gerapporteerd (zie Figuur 8-4).

Figuur 8-4 Waterkwaliteit in de VMM-meetpunten

Het projectgebied is volgens het zoneringsplan gelegen in centraal gebied (zie Figuur 8-5).

Bijgevolg is er een afvalwaterriolering aanwezig die verbonden is met een operationele

waterzuiveringsinstallatie. Aansluiting van afvalwater op dit circuit is in dergelijke gebieden

3 De Prati-index laat toe om gemeten zuurstofwaardes om te rekenen naar een kwaliteitsindex en zo

kwaliteitsklassen te maken. Deze index wordt ongunstig beïnvloed zowel bij zuurstofgebrek als bij

zuurstofoververzadiging.


verplicht. De riolering in het projectgebied is in beheer en onderhoud van de stad

Antwerpen. De lozing van zowel huishoudelijk als bedrijfsafvalwater vindt plaats via het

lozingspunt in de Van Ertbornstraat. Deze openbare riolering is aangesloten op de RWZI

Antwerpen-Zuid.

Figuur 8-5 Zonering afvalwater

De RWZI Antwerpen-Zuid is momenteel vergund voor een capaciteit van 171.000 IE. In

normale omstandigheden stroomt het gezuiverde water van de RWZI Antwerpen-Zuid in de

bergingsvijver Houwer van waaruit het vervolgens geloosd wordt in de Schelde. Bij

regenweeromstandigheden doet de Houwer dienst als buffer waarbij het overtollige

inkomende afvalwater rechtstreeks (maximaal 27 keer/jaar) wordt opgevangen om bij

terugkeer naar normale omstandigheden alsnog te lozen op de zuiveringsinstallatie. Bij

langdurige en zware regenval kan overstort optreden van de Houwer rechtstreeks naar de

Schelde (max. 7 keer/jaar). In het Project-MER voor de hervergunning van deze installatie

(PRMER0516, 2011) werd gesteld dat de effecten op de waterkwaliteit van de Schelde

verwaarloosbaar zijn in de normale situatie.


De bemaling voor de werken aan het Operaplein kan aanleiding geven tot het oppompen en

lozen van vervuild grondwater richting de RWZI van Antwerpen-Zuid. In de omgeving zijn


een aantal aanwezige bodem- grondwaterverontreinigingen gekend, waarvoor reeds een

sanering werd uitgevoerd of gepland is. De niet gekende verontreinigingen vormen een

groter risico. De grondwaterbewegingen aan het Operaplein zullen zich echter voordoen op

een diepte tussen ± 6 meter en 20 meter onder het straatniveau. Op deze diepte is de kans

dat er bodemvervuiling aanwezig is merkelijk kleiner dan in de bovenliggende, ondiepere

lagen. Niettemin werd in het MER voor Brabo II aanbevolen om de kwaliteit van het

opgepompte water op gezette tijden te meten, om zo eventuele vervuilingen tijdig op het

spoor te komen.

8.3.3 Watertoetskaarten


Het decreet van 18 juli 2003 betreffende het algemeen waterbeleid legt voor constructies of

ontwikkelingen bepaalde verplichtingen op die onder meer wateroverlast moeten

voorkomen. Er werden zogenaamde watertoetskaarten opgemaakt die dienen ter evaluatie

van de effecten van vergunningsplichtig ingrepen of van plannen of programma’s waarbij

het bodemgebruik op een bepaalde locatie of voor een bepaald gebied wordt gewijzigd.

Het projectgebied behoort niet tot gebied met infiltratiegevoelige bodems, is niet gelegen in

of in de nabijheid van overstromingsgevoelig gebied of in het winterbed van een waterloop.

De site is op enkele plaatsen erosiegevoelig. Dit betekent dat belangrijke wijzigingen in het

bodemgebruik kunnen zorgen voor een versnelde afstroming van het oppervlaktewater van

hellingen en voor afspoeling van bodemdeeltjes.

Het projectgebied behoort tot een zeer grondwaterstromingsgevoelig gebied (zie Figuur

8-6). Indien er in type 1 gebied een nieuwe ondergrondse constructie gebouwd wordt met

een diepte van meer dan 3 meter of een horizontale lengte van meer dan 50 meter dient

advies aangevraagd te worden bij de bevoegde adviesinstantie.


Figuur 8-6 Grondwaterstromingsgevoeligheidskaart


Voor de heraanleg van de Leien in het kader van Brabo II wordt algemeen meer buffering

en infiltratie voorzien, waardoor het risico op wateroverlast in de nabije omgeving zal

worden gereduceerd.

8.4 Geluid en Trillingen

Het studiegebied voor het aspect geluid en trillingen wordt bepaald door de Antwerp Tower

en de omliggende bewoonde vertrekken vreemd aan de Antwerp Tower, meer bepaald ter

hoogte van de Frankrijklei, de Keyserlei, de Van Ertbornstraat en de Rooseveltplaats.

8.4.1 Milieukwaliteitsnormen voor geluid

In Vlarem II zijn immissierichtwaarden voor de milieukwaliteit (milieukwaliteitsnormen)

vastgelegd. Deze hebben betrekking op het achtergrondgeluidsniveau in het totaal

omgevingsgeluid. De richtwaarden zijn afhankelijk van de bestemming van het gebied, zoals

aangeduid op de bestemmingsplannen en van de periode van de dag (dag/avond/nacht). Zo

worden verschillende richtwaarden gegeven voor onder andere landelijke gebieden,

gebieden in de buurt van industrie, woongebieden, industriegebieden en recreatiegebieden

(zie Tabel 8-2). De Antwerp Tower en de omliggende bewoonde vertrekken vreemd aan de

Antwerp Tower situeren zich in een woongebied (gebied 4) en tevens op minder dan 500 m

van een gebied voor gemeenschapsvoorzieningen en openbaar nut (gebied 2). De Vlarem II


bepalingen geven aan dat als een gebied onder twee of meer bestemmingsgebieden valt

van de Vlarem II milieukwaliteitsnormen (Vlarem II bijlage 2.2.1), in dat gebied het Vlarem

II bestemmingsgebied met de hoogste richtwaarden van toepassing is. Aldus zijn voor de

Antwerp Tower en de omliggende bewoonde vertrekken vreemd aan de Antwerp Tower

enkel de richtwaarden voor een gebied op minder dan 500 m van een gebied voor

gemeenschapsvoorzieningen en openbaar nut (gebied 2) van toepassing.

Daarnaast wordt in Vlarem ook onderscheid gemaakt tussen de richtwaarden voor geluid in

open lucht en binnenshuis en wordt rekening gehouden met de aard van het geluid (gaat

het om constant geluid, om fluctuerend, incidenteel, impulsachtig, intermitterend geluid ...).

Tabel 8-2 Milieukwaliteitsnormen voor geluid volgens Vlarem II

Bovenstaande tabel geldt echter voor bestaande inrichtingen. Voor nieuwe inrichtingen

dienen deze normen met 5dB te worden verminderd. Voor de nieuwe Antwerp Tower zullen

de normen 45/40/40dB gelden voor respectievelijk overdag/avond/nacht.

Ook de Europese richtlijn schuift een aantal indicatoren naar voor:

Het Lden-niveau is het gewogen gemiddelde van de geluidsniveaus voor de dag (07.00-

19.00), de avond (19.00-23.00) en de nacht (23.00-07.00). Voor wegverkeerslawaai mag er

worden van uitgegaan dat bij een Lden-niveau van 50 dB maar weinig mensen gehinderd

zullen zijn. Vanaf 55 à 60 dB kan bij een significant deel van de blootgestelden hinder

beginnen optreden. Bij deze niveaus zal een relatief klein deel van de blootgestelden ook al

ernstig gehinderd zijn. Bij nog hogere niveaus (65 à 70 dB) kan men verwachten dat een

groter deel van de blootgestelden ernstig gehinderd wordt. Bovendien neemt het risico op

gezondheidseffecten bij dergelijke niveaus toe.

Het Lnight-niveau geeft het gemiddelde geluidsniveau aan tijdens de nachtperiode (23.00-

07.00). Europees onderzoek suggereert dat het niveau correleert met de mate van

slaapverstoring, tenminste voor wegen spoorverkeerslawaai. Men stelt dat slaapverstoring

bij een significant deel van de blootgestelden begint op te treden bij Lnight-niveaus hoger

dan 50 dB. Ernstige slaapverstoring wordt relevant vanaf Lnight-niveaus rond de 55 à 60 dB.

8.4.2 Omgevingsgeluid rondom Antwerp Tower (2015)

De beschrijving van de huidige situatie is gebaseerd op beschikbare gegevens uit de

geluidsinventarisatie uitgevoerd in het kader van een bouwakoestische gevelisolatiestudie


voor het project Antwerp Tower (D2S, 2015). In deze studie werd het invallend

omgevingsgeluid op verschillende gevelzijden van de appartementen opgemeten door

middel van een in-situ geluidsdrukmeting op het voorterras. De drie gevelzijden gelegen aan

een verkeersweg werden geïnventariseerd, meer bepaald de gevel Frankrijklei, de gevel

Keyserlei en de gevel Van Ertbornstraat. Daarbij werden de metingen uitgevoerd aan 2

bouwlagen, namelijk aan de onderste kantoorlaag (4e verdieping) en aan de bovenste

bouwlaag (24e verdieping) enkel aan de gevel Frankrijklei. Tenslotte werd aan de zijde

Frankrijklei ook op de gelijkvloerse verdieping gemeten, namelijk de bouwlaag bestemd voor

kantoren en retail.

Tijdens de metingen werd het omgevingsgeluid continu geregistreerd over een korte

meetduur van ca. 15 min. Het geluidsverloop over een etmaal werd bepaald door middel van

een continue geluidsmeting in één meetpunt (gevel Frankrijklei) over een periode van 24

uren. Simultaan met de geluidsmetingen werden indicatieve verkeerstellingen uitgevoerd in

functie van de voertuigcategorie: uurlijks aantal personenwagens, bussen, moto’s en trams.

Onderstaande tabel geeft een overzicht van enerzijds de gemeten geluidswaarden van het

omgevingsgeluid (A-gewogen equivalent geluidsniveau [LAeq] en A-gewogen

achtergrondgeluidsniveau [LA95]) en anderzijds de resultaten van de verkeerstellingen4. De

kortlopende geluidsmetingen werden uitgevoerd op 24/03/2015 tussen 15u55 en 17u30.

Tabel 8-3 Resultaten geluidsmetingen aan gevels Antwerp Tower en indicatieve verkeerstellingen

Geluidsmeting (dB(A))

(T= ca. 15min )

Verkeerstelling (#/u)

Meetpunt LAeq,T LA95,T

Personenwagens

Bussen Moto’s Trams

1: Gevel Frankrijklei

(voorterras, 4e verdieping)

62.5 54.9 2415 48 48 24

2: Gevel De Keyserlei


58.3 53.3 84 20 4 --

3: Gevel Van Ertbornstraat


59.5 55.1 670 18 30 --



62.5 56.8 2415 48 48 24


(gevel, gelijkvloers)

70 -- 2415 48 48 24

De meest belaste gevel van het gebouw Antwerp Tower situeert zich aan de Frankrijklei. De

geluidsbelasting is er afkomstig van het verkeerslawaai. De gevels gelegen aan de

zijdelingse straten tot de Frankrijklei ondervinden een geluidsbelasting die op de 4e

verdieping minstens 4 dB(A) lager is.

In het meetpunt aan de Frankrijklei (appartement 4e verdieping) werd op het voorterras een

registratie van het omgevingsgeluid uitgevoerd over een periode van een etmaal (24 uren).

In de resultatentabel wordt aangegeven dat de hoogste geluidsbelasting zich voordoet

4 Met betrekking tot deze resultaten dient wel te worden opgemerkt dat de Antwerp Tower sinds de laatste

maanden gedeeltelijk leeg staat. Gezien de verkeerstellingen in maart 2015 zijn uitgevoerd, is het marginale

aandeel verkeersbewegingen voor de Antwerp Tower hierin kleiner dan de oorspronkelijke toestand waarbij de

Antwerp Tower nog niet leeg stond.


tijdens de ochtend (7u-12u), waarbij de uurlijkse geluidswaarde constant is. Het equivalent

geluidsniveau bedroeg er 67 dB(A), het gemiddeld piekniveau (LA05) 71 dB(A) en het

achtergrondgeluidsniveau 58 dB(A). Tijdens de namiddag neemt het geluidsniveau

stelselmatig af naar een contante waarde tijdens de avondperiode (16u-22u). Het equivalent

geluidsniveau en het gemiddeld piekniveau zijn dan licht gedaald naar een waarde van

respectievelijk 65 en 69 dB(A). Het achtergrondgeluidsniveau is slechts 1 dB(A) gedaald naar

een waarde van 57 dB(A) (16u-19u). Na 22u neemt de verkeersintensiteit in een binnenstad

progressief af wat een rechtstreekse weerslag heeft op het geluidsniveau aan

verkeerslawaai. Om uiteindelijk zijn minimale waarde te bekomen in de ‘diepe’ nacht (3u-4u)

met een equivalent geluidsniveau van ca. 53,5 dB(A), een gemiddeld piekniveau van 60

dB(A) en een achtergrondgeluidsniveau van 43 dB(A). Op de stoep van Antwerp Tower

werden piekniveaus opgemeten van meer dan 75 dB(A) bij buspassages op een afstand van

7 m tot de gevel, respectievelijk van meer dan 72 dB(A) bij trampassages op een afstand

van 10 m tot de gevel.

Op basis van de continue geluidsmetingen over een volledig etmaal kan worden nagegaan of

de akoestische milieukwaliteitsdoelstellingen uit Vlarem II voor het toepasbaar

bestemmingsgebied (gebied op minder dan 500 m van een gebied voor

gemeenschapsvoorzieningen en openbaar nut (gebied 2)) waarin Antwerp Tower is gelegen,

worden gerespecteerd. Samenvattend kan gesteld worden dat de geluidsmeting die hier

indertijd uitgevoerd werd een goede indicatie geeft van de akoestische kwaliteit ter plaatse

van het terras in open lucht aan de meest geluidsbelaste appartementen van Antwerp

Tower. De periodegemiddelde waarde van het LA95,1u niveau in de periodes overdag (7u-

19u) en ’s avonds (19-22u) overschreed significant de overeenkomstige

milieukwaliteitsnormen volgens Vlarem II met meer dan 10 dB(A). Tijdens de nachtperiode

(22u-7u) voldeed de periodegemiddelde waarde van het LA95,1u niveau aan de

milieukwaliteitsnorm. Hierbij wordt opgemerkt dat volgens de Vlarem II-modaliteiten de

periodegemiddelde waarde van het LA95,1u niveau voor de nachtperiode afwijkend wordt

bepaald als het rekenkundig gemiddelde van de 3 laagste LA95,1u niveaus uit de periode.

In vergelijking met de LA95,1u waarden werden wel aanzienlijk hogere LAeq,1u waarden

opgemeten, hetgeen te wijten was aan de belangrijke impact van het verkeer. De conclusie

was dat het verkeersgeluid de enige significante geluidsbron in het gebied was. De

meetpunten waren immers allemaal in de buurt van een belangrijke verkeersweg

(Frankrijklei) gelegen.

8.4.3 Verkeerslawaai rondom Antwerp Tower (2011)

De Europese richtlijn 2002/49/EG inzake de evaluatie en de beheersing van

omgevingslawaai heeft tot doel schadelijke effecten en hinder in te perken die veroorzaakt

worden door het omgevingslawaai van belangrijke wegen, spoorwegen, luchthavens en

agglomeraties. De richtlijn werd omgezet in VLAREM via het Besluit van de Vlaamse

Regering van 22 juli 2005 (B.S. van 31.08.2005). In uitvoering van de richtlijn moeten voor

Vlaanderen ondermeer geluidsbelastingskaarten en actieplannen worden opgesteld. Op deze

geluidsbelastingskaarten wordt aangegeven wat de geluidsbelasting is in de omgeving van

de belangrijkste wegen, spoorwegen, luchthavens en agglomeraties in Vlaanderen.

De geluidskaarten voor wegen werden aangemaakt op basis van modelberekeningen voor

wegen met meer dan 3 miljoen voertuigpassages per jaar of spoorwegen met meer dan

30.000 treinpassages per jaar. Ze werden goedgekeurd door de Vlaamse Regering op

13.09.2013. De verkeerscijfers waarmee de berekeningen werden uitgevoerd zijn gericht op

prognoses voor het referentiejaar 2011. Daarnaast werden ook de geluidskaarten van de


luchthavens geactualiseerd met als referentiejaar 2011. De geluidsbelasting wordt op de

kaarten aangegeven als Lden en Lnight. De geluidskaarten hebben enkel een globaal

strategisch nut (het geven van globale informatie over de blootstelling aan geluid in

Vlaanderen). Ze zijn niet bijzonder geschikt voor het geven van specifieke informatie voor

een bepaalde lokale situatie. Informatie uit de kaarten kan dan ook niet worden ingeroepen

om aanspraak te maken op interventie vanwege de overheid.

Op onderstaande geluidskaart wordt de bijdrage aan wegverkeersgeluid afkomstig van de

dichtstbij zijnde wegen met meer dan 3 miljoen passages per jaar, namelijk de

N1(Frankrijklei) en de N12 (Franklin Rooseveltplaats), ten aanzien van het projectgebied

aangegeven.

Figuur 8-7 Wegverkeerslawaai ref. 2011– geluidsbelasting indicator Lden (Bron LNE: Printscreen

viewer ‘geluidskaarten’ – deelgemeente ‘’Antwerpen’ – Zoom ‘Antwerpen’)

Frankrijklei (N1)

Franklin

Rooseveltplaats (N12)

Antwerp Tower


Figuur 8-8 Wegverkeerslawaai ref. 2011– geluidsbelasting indicator Lnight (Bron LNE: Printscreen

viewer ‘geluidskaarten’ – deelgemeente ‘’Antwerpen’ – Zoom ‘Antwerpen’)

De eerste geluidskaart geeft aan dat de etmaalbelasting door het drukke verkeersnetwerk

ten westen van het projectgebied een hoge geluidsbelasting veroorzaakt aan de voor- en

zijgevels van de Antwerp Tower. De berekende gevelbelasting bedraagt er voor de

voorgevel (zijde Frankrijklei) Lden = 65-69 dB(A). De berekende geluidswaarde is daarmee

in goede overeenkomst met de gemeten geluidswaarden (24 uursmeting op 24/03/2015)

voor de Antwerp Tower, zijde Frankrijklei. Namelijk een Lden waarde van 68 dB(A) aan het

voorterras op de 4e verdieping.

De tweede geluidskaart geeft aan dat de nachtbelasting (23u-6u) door het drukke

verkeersnetwerk ten westen van het projectgebied eveneens een hoge geluidsbelasting

veroorzaakt aan de voor- en zijgevels van de Antwerp Tower. Bovendien is de

geluidsbelasting aan wegverkeerslawaai ’s nachts lager. De berekende gevelbelasting

bedraagt er voor de voorgevel (zijde Frankrijklei) Lnight = 55-59 dB(A).

De geluidsgevoelige receptoren voor potentiële geluidshinder rondom de Antwerp Tower

worden niet beïnvloed door het luchtvaartnetwerk van de luchthaven Deurne, noch door het

spoorwegnetwerk.

Op basis van de “strategische geluidsbelastingskaart voor de agglomeratie Antwerpen” kan

bijkomend globale informatie worden bekomen voor de geluidsbelasting aan industriegeluid

rondom het projectgebied. Het consulteren van de geluidsbelastingskaart geeft aan dat de

industriële activiteiten in de haven van Antwerpen geen geluidsbijdrage levert voor de

geluidsgevoelige receptoren rondom de Antwerp Tower.


Tijdens de aanlegwerkzaamheden van de tramlijn en de heraanleg van het Operaplein zullen

hoofdzakelijk grondverzetmachines (bulldozers, hydraulische graafmachines, vrachtwagens,

grader, enz.) worden ingezet voor de aanleg van de bedding, kunstwerken, enz. In het

Frankrijklei (N1)

Franklin

Rooseveltplaats (N12)

Antwerp Tower


project-MER van Brabo II (BAM, 2014) wordt aangegeven dat op zeer korte afstand (10 m)

van de grondverzetwerkzaamheden geluidsniveaus van 80 dB(A) kunnen optreden. Tot op

een afstand van 50 m worden nog geluidsniveaus van meer dan 65 dB(A) verwacht.

Werkzaamheden aan het Operaplein ter hoogte van Antwerp Tower kunnen tijdelijk een

geluidsniveau veroorzaken van 65 tot 80 dB(A) aan de terrassen en vensters van de

onderste bouwlagen. De opgewekte geluidsbelasting tijdens plaatselijk werkzaamheden zal

als hinderlijk worden ervaren bij werken op korte afstand tot terrassen en vensters van de

Antwerp Tower. Door de omvang van het project Brabo II zullen de werkzaamheden

gefaseerd worden uitgevoerd waarbij uitvoeringszones zich zullen verplaatsen in functie van

de tijd.

Bij de heraanleg van het Operaplein zal het bovengronds wegverkeer in grote mate

verkeersluw worden gemaakt. Het Operaplein wordt voor de verkeerstroom op de

Frankrijklei voornamelijk ondergronds gebracht met een tunnel van ca. 250 m van kruispunt

De Keyserlei tot kruispunt Franklin Rooseveltplaats. Daarnaast wordt de tramlijn en busbaan

heraangelegd waarbij deze respectievelijk op een afstand van 40m en 50m tot de gevel van

Antwerp Tower komen te liggen. Het piekgeluid van deze openbare voertuigen zal

gereduceerd worden tot ± 60 dB(A) aan alle straatgevels.

Ter hoogte van Antwerp Tower wordt een lichtput voor het ondergronds tramstation

aangelegd. Onder een worst-case scenario van twee toekomende trams wordt een

piekniveau van 62 dB(A) ten aanzien van de 1e verdieping verwacht en ca. 50 dB(A) voor de

hogere verdiepingen van Antwerp Tower.

Tenslotte werd ook de verwachte geluidsbijdrage van de tunnelmonden bestudeerd. In de

studie ‘Trillings- en geluidsstudie Operaplein’, opgemaakt door D2S, werd het geluidsniveau

aan de inrit van de tunnels ter hoogte van het Operaplein berekend bij een passage van

1200 voertuigen per uur. Uit de geluidsoverdrachtsberekening bleek dat het effect beperkt

bleef tot de directe omgeving van de tunnelmonden. Aan de gevels van Antwerp Tower

werd een daggemiddelde geluidswaarde van 45 dB(A) bepaald.

Vergelijking referentiesituatie 2020 met huidige toestand:

Bij heraanleg van het Operaplein zal de permanente geluidsbelasting van het

wegverkeerslawaai ten aanzien van de meest belastende gevel (Frankrijklei) van Antwerp

Tower sterk worden gereduceerd van een gemiddelde geluidswaarde overdag van 67 dB(A)

naar 45 dB(A). Piekniveaus zullen nog aanwezig zijn van het bovengronds openbaar vervoer

maar zullen beduidend worden verminderd met minstens 10 dB in vergelijking met de

huidige toestand (2015).

8.5 Lucht

Het studiegebied voor het aspect lucht wordt bepaald door de invloedszone van

puntbronnen zoals verwarmingsinstallaties (moet blijken uit IFDM modelresultaten) en de

belangrijkste assen inzake verkeersemissies: de Van Ertbornstraat (ten noorden en zuiden

van het projectgebied) en de Keyserlei.

8.5.1 Milieukwaliteitsnormen voor lucht

Volgende parameters, welke beïnvloed worden door verkeer en gebouwverwarming, zijn als

meest relevant te aanzien:

- NO2 (NOx);


- Fijn stof (PM10 en PM2,5);

- Ultra fijn stof (UFP) en roetdeeltjes;

- Grof stof tijdens de aanlegfase.

De luchtkwaliteit in de huidige situatie wordt in kaart gebracht op basis van modelgegevens

van VMM, gezien er geen meetposten in het studiegebied aanwezig zijn. Deze waarden

worden getoetst aan de luchtkwaliteitsgrenswaarden weergegeven in Tabel 8-4.

Tabel 8-4 Luchtkwaliteitsdoelstellingen overeenkomstig de Europese Kaderrichtlijn ‘Lucht’

(herziening goedgekeurd op 14 april 2008)

POLLUENT MIDDELINGTIJD GRENSWAARDE DATUM WAAROP AAN DE

GRENSWAARDE MOET

VOLDAAN WORDEN

Zwevende deeltjes (PM10)

Daggrenswaarde voor de bescherming van de gezondheid van de mens

24 uur 50 µg/m3 PM10 mag niet meer dan 35 keer per jaar worden overschreden. (35/365 -> P 90,40 -

1 januari 2005

Jaargrenswaarde voor de bescherming van de gezondheid van de mens

kalenderjaar 40 µg/m3 PM10

1 januari 2005

Zwevende deeltjes (PM2,5)

Jaargrenswaarde voor de bescherming van de gezondheid van de mens

kalenderjaar 25 µg/m3 PM2,5

20 µg/m³ PM2,5

Grenswaarde voor 1 januari 2015

Streefwaarde voor 2015

Indicatieve grenswaarde voor 1 januari 2020

Stikstofdioxide (NO2) en stikstofoxiden (NOX)

Uurgrenswaarde voor de bescherming van de gezondheid van de mens

1 uur 200 µg/m3 NO2 mag niet meer dan 18 keer per kalenderjaar worden overschreden (18/8760 -> P 99,79 -

1 januari 2010

jaargrenswaarde voor de bescherming van de gezondheid van de mens

Kalenderjaar 40 µg/m3 NO2

1 januari 2010

alarmdrempel uurbasis 400 µg/m3 NO2 gedurende 3 opeenvolgende uren

1 januari 2010

jaargrenswaarde voor de bescherming van de vegetatie

Kalenderjaar 30 µg/m3 NOx 19 juli 2001

In Vlaanderen zijn evenwel geen gebieden gedefinieerd waar de grenswaarde van toepassing is

8.5.2 Lokale luchtkwaliteit


De lokale luchtkwaliteit wordt beïnvloed door de achtergrondconcentraties en de emissies

van specifieke lokale bronnen. De achtergrond wordt hierbij bepaald door natuurlijke


emissies, wegverkeer, gebouwverwarming en industriële emissies. Wegverkeer is voor het

studiegebied sterk bepalend voor de luchtkwaliteit.

De luchtkwaliteit voor 2015 kan op verschillende wijze in kaart worden gebracht. Het betreft

hierbij:

Modelgegevens VMM (bron Geoloket advisering RUP)

Achtergrondconcentraties opgenomen in het model CAR-Vlaanderen

Modelgegevens atmosys-kaarten

Gezien de luchtkwaliteit in het studiegebied niet op basis van meetgegevens kan in kaart

gebracht worden, wordt beroep gedaan op verschillende bronnen modelgegevens om dit te

beschrijven. Tussen deze verschillende bronnen bestaan er verschillen omwille van enerzijds

verschillende input gegevens, verschillende schaalgrootte van de modelberekeningen,

verschillende modellen, verschillende jaartallen, prognoses,.… . De verschillen qua resultaten

kunnen hierbij beoordeeld worden als maat van onzekerheid.

NO2 en PM10 op basis van resultaten van het VMM-meetnet

Tabel 8-5 Modelresultaten luchtkwaliteit in het studiegebied (bron: VMM)

LOCATIE MEETPUNT (X;Y) 2010 2011 2012 GEM.

NO2 Jaargemiddelde

153500; 212500 - - 41 41

153500; 211500 - - 37 37

PM10 Jaargemiddelde

153500; 211000 30 31 28 30

Aantal overschrijdingen norm PM10 daggemiddelde

152000;210000 27 45 30 34

Rood: overschrijding van de grenswaarde

Uit de VMM modelgegevens kan afgeleid worden dat de luchtkwaliteit t.h.v. het studiegebied

mogelijks niet voldoet aan de wettelijke grenswaarden. Voor een deel van het studiegebied

worden overschrijdingen van de jaargemiddelde grenswaarde voor NO2 berekend.

Omwille van het grote verschil dat berekend wordt tussen 2 aanpalende rastergebieden van

1 x 1 km² (waarvan de scheidingslijn zich zowat t.h.v. De Keyserlei situeert) dient ermee

rekening gehouden te worden dat er een aanzienlijke onzekerheid bestaat ten aanzien van

de werkelijke waarde. De afstand en de windrichting tot belangrijke lokale bronnen speelt

hier wel een zeer grote rol. Enkel op basis van langdurige metingen is éénduidige uitspraak

mogelijk in hoever een bepaalde locatie voldoet aan de grenswaarde. Elke meetpost is

echter slechts representatief voor een beperkte oppervlakte, zodat in elk geval toch

modelberekeningen nodig zijn om uitspraak te doen over een groter studiegebied. Hoe meer

metingen er evenwel beschikbaar zijn, hoe beter de nauwkeurigheid van een model kan

beoordeeld worden. Uiteraard dient ook bij metingen met een onzekerheid rekening

gehouden te worden (voor jaargemiddelde grootte orde 15%) maar deze is beter

gekend/gedocumenteerd en in theorie lager dan bij modelberekeningen (waar de grootte

orde van de onzekerheid op 25 à 30% kan geschat worden).


De jaargemiddelde PM10 waarden (deze worden wel slechts voor grotere rasters berekend,

m.n. 4 x 4 km²) voldoen ruimschoots aan de grenswaarde. Uit de PM10 waarden kan ook

afgeleid worden dat er inzake PM2,5 eveneens zal voldaan worden aan de toekomstige

grenswaarden (PM2,5 maakt doorgaan 60 à 70% uit van PM10).

Het aantal overschrijdingen van de daggemiddelde grenswaarde voor PM10 is wel onderhevig

aan sterke variaties tussen de verschillende beschouwde jaren. Dit is te wijten aan de

variaties inzake meteo tussen de verschillende jaren. Bij jaren met een meteo die langdurig

gekenmerkt wordt door slechte dispersie omstandigheden (bvb weinig wind,

temperatuurinversie in de winter) wordt een overschrijding berekend voor het volledige

studiegebied. In andere jaren is dit veel beperkter en wordt voldaan aan de doelstelling van

maximaal 35 overschrijdingen per kalenderjaar. Ook hier dient met een aanzienlijke

onzekerheid rekening gehouden te worden.

In de onmiddellijke omgeving van drukke wegen dient ook nog rekening gehouden te

worden met de impact van het wegverkeer. De impact neemt relatief snel af met de afstand

tot de weg (in de modelgegevens van VMM wordt het effect van de wegen uitgemiddeld).

NO2 en PM10 op basis van achtergrondconcentraties uit het model CAR Vlaanderen

In dit kader kan verwezen worden naar de achtergrondconcentraties zoals opgenomen in

het model CAR-Vlaanderen. Hierin zit de impact van de emissies van het studiegebied als

uitgemiddelde waarde geïntegreerd. Voor NO2 wijken deze voor het studiegebied echter

sterk af van de door VMM gemodelleerde waarden. De modelwaarden van VMM liggen

aanzienlijk lager dan de achtergrondconcentraties opgenomen in CAR.

Tabel 8-6 Achtergrondconcentraties studiegebied opgenomen in CAR-Vlaanderen (2015)

NO2 (g/m³) PM10 (µg/m³) PM2.5 (µg/m³)

44,3 31,6 21,7

Omwille van toekomstige lagere emissies en te verwachten strengere emissie-eisen (op basis

van reeds beslist beleid en te verwachten aanscherping van NEC-normen), kan ervan uit

gegaan worden dat de luchtkwaliteit in de toekomst zal verbeteren (zie beschrijving van de

referentiesituatie 2020 in volgende paragraaf).

NO2 en PM10 op basis van achtergrondconcentraties uit het model CAR Vlaanderen

Uit de atmosys kaarten (gegevens 2013; geen recentere gegevens beschikbaar) kan

duidelijker de invloed van het wegverkeer langsheen de hoofdassen afgeleid worden. Dit

blijkt vooral duidelijk aan de modelgegevens inzake NO2. Vooral langs de R0, de Leien en

enkele andere hoofdassen worden hierbij verhoogde tot sterk verhoogde waarden berekend.

Grootte orde situeert de jaargemiddelde NO2 concentratie in het studiegebied zich in de

range van 36-40 µg/m³, waardoor globaal gezien aan de grenswaarde voldaan wordt.

M.b.t. de PM concentraties is het onderscheidend effect, te wijten aan de impact van

verkeer, aanzienlijk lager dan dat van NO2. Hieruit blijkt ook duidelijk dat voor de evaluatie

van de impact van verkeer best gebruik gemaakt worden van de NO2 impactgegevens.


Inzake PM10 situeert de jaargemiddelde concentratie in het studiegebied zich in de range 26

à 30 µg/m³. Langsheen de drukke binnenstedelijke verkeersassen kan deze concentratie

hierbij oplopen tot 31 à 35 µg/m³, waarmee nog aan de grenswaarde voldaan wordt.

Het aantal overschrijdingen van de daggemiddelde grenswaarde situeert zich hierbij grootte

orde op een 30-tal. Op deze waarde kan evenwel naargelang het kalenderjaar een grotere

spreiding optreden. Bij jaren met ongunstige meteo valt dan ook niet uit te sluiten dat de

grenswaarde overschreden wordt.

De jaargemiddelde PM2,5 concentratie situeert zich in de range 16 - 20 à 21 - 25 µg/m³.

Hiermee wordt voldaan aan de actuele grenswaarde van 25 µg/m³. Ten aanzien van de

waarde van 20 µg/m³ die mogelijks vanaf 2020 als grenswaarde zal opgelegd worden dient

wel nog rekening gehouden te worden met mogelijke overschrijdingen in de onmiddellijke

omgeving van drukke verkeerswegen.

Figuur 8-9 Jaargemiddelde NO2 concentratie in 2013, uitgedrukt in µg/m³

Figuur 8-10 Jaargemiddelde PM10 concentratie in 2013, uitgedrukt in µg/m³


Figuur 8-11 Aantal overschrijdingen van de daggemiddelde PM10 grenswaarde van 50 µg/m³ in

2013

Figuur 8-12 Jaargemiddelde PM2,5 concentratie in 2013, uitgedrukt in µg/m³

Overige parameters

Voor de parameters waarvoor geen modelresultaten beschikbaar zijn kan men op basis van

meetgegevens van VMM op andere stedelijke locaties of in de nabijheid van drukke wegen

stellen dat kan aangenomen worden dat globaal gezien wel aan de grenswaarden voor deze

parameters voldaan wordt.

Ten aanzien van de impact van (ultra) fijn stof dient aangegeven te worden dat de

gravimetrische parameters PM10 en PM2,5 in feite minder geschikt zijn om de impact van de

ultra fijn stof emissies van voertuigen te beoordelen, gezien de uitlaatgasemissies van

voertuigen gekenmerkt worden door de emissie van dermate fijne deeltjes (< 0,1 µm) dat

deze nauwelijks een gewichtsaandeel vertonen in het totaal van de fijn stof fractie. Om deze

impact beter in kaart te brengen zou men gebruik moeten maken van de parameters zoals

elementair koolstof (EC), van aantal deeltjes of mogelijks ook van de roetfractie


(zwartingsindex). Gezien het niet beschikbaar zijn van noch voldoende gegevens m.b.t. de

achtergrondconcentraties noch van onderbouwde emissiefactoren, kunnen deze parameters

evenwel niet kwantitatief beoordeeld worden.

Op basis van literatuurgegevens zou men kunnen stellen dat de impact van dit ultra fijn stof

afkomstig van uitlaatgassen beter kan beoordeeld worden op basis van de NOx-impact.

Omwille van het feit dat NOx niet als dusdanig modelmatig mee in kaart gebracht wordt,

wordt bij de impactbeoordeling van ultra fijn stof gerefereerd naar de NO2-fractie,

niettegenstaande de NOx-concentratie ook mee bepaald wordt door het aanwezige ozon en

door tal van chemische reacties waardoor vnl. tijdens de avondspits de correlatie ultra fijn

stof versus NO2 veel minder uitgesproken wordt.

Slijtage emissies (wegdek, remmen, banden) en opwervelingsemissies zijn omwille van de

grootte van het veroorzaakte stof wel te karakteriseren door de PM10-fractie. Deze slijtage

emissies bevatten o.a. ook zware metalen.

De impact in de actuele situatie van de exploitatie van de Antwerp Tower wordt beïnvloed

door enerzijds het verkeer van en naar het project, en anderzijds van de

verwarmingsemissies (algemeen gebruik van aardgas gestookte installaties en dieselmotoren

in noodsituaties). De impact van deze bronnen zit in feite wel reeds vervat in de hierboven

geciteerde waarden voor de lokale luchtkwaliteit. Globaal gezien kan gesteld worden dat de

impact in de actuele situatie zich vnl. voordoet ten aanzien van de parameter NO2. Voor

deze parameter kan de impact als verwaarloosbaar tot hooguit beperkt beoordeeld worden.

Voor de andere beschouwde parameters wordt de impact van de uitbating van de Antwerp

Tower als verwaarloosbaar beschouwd. Bij de bespreking van de geplande situatie wordt

hier dieper op ingegaan.

Conclusie m.b.t. de actuele luchtkwaliteit in de omgeving van het projectgebied:

Globaal gezien wordt aan de luchtkwaliteitsgrenswaarden voldaan, behoudens m.b.t. de

jaargemiddelde NO2 en het toegelaten aantal dagen met overschrijding van de

daggemiddelde PM10 waarvoor volgens de modelgegevens van VMM er wel overschrijdingen

kunnen optreden in een deel van het studiegebied.

Ten aanzien van de andere parameters kan op basis van literatuurgegevens en VMM

meetresultaten op andere locaties die sterk door verkeer beïnvloed worden, afgeleid worden

dat er geen overschrijdingen van grenswaarden verwacht worden.

De impact van het verkeer manifesteert zich het duidelijkst voor de parameter NO2. Hieruit

kan ook afgeleid worden dat er zich ook een impact inzake ultra fijn stof, elementaire

koolstof en roet voordoet.

De exploitatie van de Antwerp Tower, overeenkomstig de huidige invulling, leidt hierbij tot

een louter verwaarloosbare impact in de onmiddellijke omgeving van het project. Enkel

indien al het verkeer dat bij deze invulling via de Van Ertbornstraat zou rijden, treedt een

beperkte impact inzake NO2, UFP en roet op. Deze impact reikt enkel tot op korte afstand

van de wegrand. Voor de andere parameters en de andere wegen is de impact als

verwaarloosbaar te aanzien.


Zoals reeds aangehaald, kan ervan uit gegaan worden dat de luchtkwaliteit in de toekomst

zal verbeteren omwille van toekomstige lagere emissies en te verwachten strengere emissie-


eisen (op basis van reeds beslist beleid en te verwachten aanscherping van NEC-normen). Er

wordt op gewezen dat het model CAR-Vlaanderen in het studiegebied een zeer aanzienlijke

afname voorspelt van de jaargemiddelde NO2 achtergrondconcentratie met 3,0 µg/m³

tussen 2015 en 2020. Voor PM10 en PM2,5 wordt echter nauwelijks verschil voorspeld.

Tabel 8-7 Achtergrondconcentraties studiegebied opgenomen in CAR-Vlaanderen (2020)

NO2 (g/m³) PM10 (µg/m³) PM2.5 (µg/m³)

41,3 31,8 21,8

Tabel 8-8 Verschil achtergrondconcentraties studiegebied opgenomen in CAR-Vlaanderen (2020

min 2015)

NO2 (g/m³) PM10 (µg/m³) PM2.5 (µg/m³)

-3,0 0,2 0,1

Gezien er in de referentie situatie geen toename van aan het project gerelateerd verkeer te

verwachten is, en gezien de verbetering van de kwaliteit van de uitlaatgassen, zal de impact

in 2020 niet toenemen. Met het model CAR wordt een gelijkaardige impact berekend voor

2020 in vergelijking met 2015.

Conclusie m.b.t. de luchtkwaliteit in de omgeving van het projectgebied in 2020:

Inzake NO2 is een verbetering van de luchtkwaliteit te verwachten, maar overschrijdingen

van de jaargemiddelde concentraties zijn niet uit te sluiten. Voor de andere parameters zijn

geen overschrijdingen te verwachten, behoudens m.b.t. de daggemiddelde grenswaarde

inzake PM10, in jaren die gekenmerkt worden door slechte dispersie omstandigheden. De

impact van een eventuele exploitatie van de Antwerp Tower in 2020, overeenkomstig de

huidige invulling (referentiesituatie 2020), kan als verwaarloosbaar tot hooguit zeer beperkt

aanzien worden.

8.6 Fauna & Flora

Het studiegebied voor het aspect fauna en flora wordt afgebakend op basis van de

invloedszones voor de aspecten lucht en geluid en trillingen.

Voor deze discipline wordt geen onderscheid gemaakt tussen de huidige situatie en de

referentiesituatie.

8.6.1 Speciale Beschermingszones (Natura 2000)

Het projectgebied bevindt zich niet in een speciale beschermingszone. Het dichtstbijzijnde

Natura 2000 gebied bevindt zich op meer dan 1,3 km ten zuidwesten van het projectgebied

t.h.v. het Scheldebekken (de vaargeul in het estuarium).

8.6.2 VEN- en IVON-gebieden

Het projectgebied is niet in een VEN- of IVON-gebied gelegen. Het meest nabij gelegen

VEN- of IVON-gebied bevindt zich op meer dan 1,8 km ten zuidwesten van het projectgebied

(Slikken en schorren langsheen de Schelde).


8.6.3 Biologische waardering

De karteringseenheden binnen het projectgebied worden volgens de biologische

waarderingskaart (versie 2, 1997-2010) als biologisch minder waardevol aangeduid (ud:

dichte bebouwing). Aan beide zijden van de F. Rooseveltplaats bevindt zich een gebied

aangeduid als complex van biologisch minder waardevolle en waardevolle elementen (weg

en bomenrij). Ook de Italiëlei is aangeduid als complex van biologisch minder waardevolle

en waardevolle elementen (bomenrij met dominantie van plataan). Deze bomenrijen

bevinden zich op meer dan 100 meter van het projectgebied.

In het projectgebied zijn geen habitattypen van bijlage I van de Habitatrichtlijn aanwezig.

Figuur 8-13 Biologische waarderingskaart

8.6.4 Fauna

Volgens de Biologische Waarderingskaart, versie 2, zijn er geen gebieden met de specifieke

arcering “faunistisch belangrijk gebied” aanwezig in en rond het projectgebied. Dit geldt

voor het volledige gebied tussen de Antwerpse Ring en de Schelde. Het dichtstbijzijnde

gebied met belangrijke faunistische waarde bevindt zich op ca. 2,3 km ten zuidwesten van

het studiegebied in het Scheldebekken.


8.7 Landschap, Bouwkundig erfgoed en Archeologie

Het studiegebied voor het aspect landschap wordt, gezien de hoogte van de Antwerp Tower

en dus de visuele waarneembaarheid op grote afstand, op ruime schaal afgebakend. Voor

de aspecten bouwkundig erfgoed en archeologie wordt het studiegebied beperkt tot het

projectgebied en de direct aangrenzende gebouwen of archeologisch waardevolle sites.

Binnen een landschap kunnen verschillende erfgoedwaarden voorkomen. Voor deze

ontheffing worden onderscheiden: landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie.

8.7.1 Landschap

Het studiegebied is gelegen binnen de context van het stedelijk gebied Antwerpen. Het

bevindt zich in de kern van het centrumgebied. De Frankrijklei met het gebouw van de

Vlaamse Opera bevindt zich in de zone tussen de stationsomgeving en de historische

binnenstad.

Doordat het oorspronkelijke landschap volledig verstoord en gewijzigd werd ten gevolge van

de intensieve verstedelijking en (in ruimere omgeving) de ongebreidelde expansie van de

haven, is het landschap eerder arm aan landschapselementen. Er zijn geen beschermde

landschappen, stads- of dorpsgezichten in de buurt van de Antwerp Tower aanwezig (zie

Figuur 8-14). De dichtstbij zijnde beschermde landschappen en monumenten bevinden zich

op ca. 100 m ten westen van het projectgebied. Het betreft de Leysstraat en de aanpalende

huizen.


Figuur 8-14 Beschermingen

De Antwerp Tower is met een hoogte van 87 meter het derde hoogste gebouw binnen de

stad Antwerpen, na de Onze Lieve Vrouwekathedraal en KBC Toren. Deze

hoogbouwconstructies zijn dominant voor het vormen van de skyline. In het kader van de

actualisatie van het ruimtelijk structuurplan heeft Stadsontwikkeling Antwerpen een

Hoogbouwnota opgemaakt, die een richtinggevend kader moet vormen voor concrete

hoogbouwprojecten. In deze nota staat vermeld hoe hoge gebouwen kunnen bijdragen aan

de waarde van een stad: “Hoge gebouwen hebben historisch gezien altijd al een

oriënterende functie gehad. Het zijn bakens die plekken van centraliteit, van stedelijkheid

aanduiden. Ze maken als structuurbepalende elementen het landschap inzichtelijk. Binnenin

een stedelijk weefsel kan een toren een lokaal referentiepunt worden. Hoogbouw kan een

buurt, wijk of gedeelte van de stad ‘in beeld brengen’ en typeren. Het gebouw wordt

geassocieerd met de plek en omgekeerd. Torens vallen op door hun vorm en hoogte en

hebben een grote representativiteit.”

Het hoogbouwbeleid van stad Antwerpen heeft bijgevolg aandacht voor de positieve

beeldimpact van hoogbouw op de stad, de skyline, de wijk, de buurt en de straat.


Figuur 8-15 Zicht op Antwerp Tower (r) vanaf KBC Boerentoren (bron: DenBeke fotografie, 2015)

Recent werd gestart met de voorbereidende werken voor de aanleg van het Operaplein

naast de Antwerp Tower. De Spaanse architect Manuel de Solà-Morales ontwierp een

autoluw Operaplein van ongeveer één hectare groot. Het autoverkeer dat nu nog over de

Leien rijdt, wordt tussen de De Keyserlei en de Rooseveltplaats ondergronds geleid. Zo

wordt de De Keyserlei op de begane grond via het nieuwe plein met de Meir verbonden. Om

de naburige wijken bereikbaar te houden, komen er twee keerlussen rond de tunnelsleuven

op de Leien (ter hoogte van de Maria-Theresialei en van de Violierstraat). Zo blijven de

zijstraten van de Leien toegankelijk en kunnen het Operaplein en de Van Ertbornstraat

autovrij worden gemaakt. Met het nieuwe Operaplein wil het stadsbestuur een stukje

publieke ruimte heroveren en aan de Antwerpenaar teruggeven. De landschappelijke waarde

van het plein en zijn omgeving zal zijn opgewaardeerd tegen 2020.

8.7.2 Bouwkundig erfgoed

In de omgeving van het projectgebied komen geen punt- of lijnrelicten, ankerplaatsen of

relictzones voor.

Nabij het projectgebied komen verschillende monumenten voor die zijn opgenomen in de

Inventaris van het bouwkundig erfgoed (Figuur 8-16). De dichtstbijzijnde is de Vlaamse

Opera, grenzend ten noorden aan Antwerp Tower (Figuur 8-17).


Figuur 8-16 Bouwkundig erfgoed

Figuur 8-17 Gebouw van de Vlaamse Opera (bron: inventaris onroerend erfgoed)

8.7.3 Archeologie

Met betrekking tot archeologische vondsten wordt een onderscheid gemaakt tussen reeds

gekende en nog ongekende vondsten. Het spreekt voor zich dat de ongekende


archeologische vondsten niet gekarteerd of kwantitatief bepaald kunnen worden. Op basis

van de reeds gekende vondsten kan echter ingeschat worden hoe groot de potentie is van

een gebied als vindplaats voor ongekende archeologische vondsten.

De binnenstad van Antwerpen wordt bijna helemaal aangeduid als archeologisch

onderzoeksgebied. Dit wil zeggen dat de ondergrond archeologische sites herbergt waarvan

de locatie, omvang en aard gekend zijn. In deze zone is het zeer waarschijnlijk dat men

archeologische vondsten blootlegt als men gaat graven in de bodem. Archeologisch

(voor)onderzoek en archeologische begeleiding moeten dus geïntegreerd worden in de

planning en het bouwproces. Meer concreet wordt het projectgebied volgens de

archeologische advieskaart van Antwerpen aangeduid als “Historische dorpskern of

onderzoeksgebied”. Advies in deze zone is vereist bij bodemingrepen > 40 cm.

Op basis van de Centrale Archeologische Inventaris (CAI) blijkt dat er in de omgeving van

het projectgebied reeds enkele archeologische vindplaatsen gekend zijn. Alle vindplaatsen in

de buurt van het projectgebied worden weergegeven op onderstaande figuur. Ze worden

samengevat in Tabel 8-9.

Tabel 8-9 Vindplaatsen CAI nabij Antwerp Tower

DOSSIER NAAM OMSCHRIJVING

366288 Spaanse vest 8 Nieuwe tijd; Omwalling


366115 Vestingsmuur 1 Nieuwe tijd; Vestingsmuur


165558 Kipdorpbrug A312 Nieuwe tijd, 16e eeuw;

Stadsmuur (deel van de Spaanse omwalling), met o.a. oreillon,

dempingslaag met vele archaeologica van na de afbraak van de omwalling, bastionmuur,

Brug (binnemetselwerk van het ontmantelde bruggewelf en brugpijler van de Kipdorpbrug)


Figuur 8-18 Centraal archeologische inventaris

8.7.4 Perceptieve kenmerken

Een andere benaderingswijze van het landschap omvat een beschrijving van de perceptieve

kenmerken van een landschap.

De aanwezigheid van de Antwerp Tower en de link met zijn omgeving heeft reeds voor heel

wat kritiek gezorgd. Dit staat te lezen in tal van publieke documenten. Zo staat Antwerp

Tower volgens de reiswebsite www.stedentripper.com op de lijst van de lelijkste gebouwen

binnen Europa. 'Het prachtige oude stadscentrum van Antwerpen wordt abrupt onderbroken

voor een glimmend, 87 meter hoog kantoorgebouw.', klinkt het.

Natuurlijk blijft de perceptie een hoog subjectief karakter hebben, waardoor deze

beoordeling niet wetenschappelijk te onderbouwen valt.


Figuur 8-19 Huidige Antwerp Tower (website Stedentripper)

TRACTEBEL ENGINEERING N.V. Synthese van de milieueffecten 80

9. SYNTHESE VAN DE MILIEUEFFECTEN

Hierna volgt voor de verschillende disciplines een beschrijving en effectbeoordeling van de

geplande situatie. Deze geplande toestand bestaat uit de verbouwingswerken aan de

Antwerp Tower en de daaropvolgende exploitatiefase waarbij het gebouw dient voor functies

wonen, werken en retail. Voor iedere discipline worden de verschillende relevante

effectgroepen besproken. Tot slot wordt een algemeen besluit geformuleerd.

9.1 Mens

9.1.1 Wonen en werken

Voor de geplande wijzigingen in functies wonen en werken binnen Antwerp Tower, wordt

verwezen naar de projectbeschrijving in paragraaf § 4.1.4.1. De nieuwe voorzieningen zullen

bijkomende woon- en werkgelegenheid creëren die volledig zijn afgestemd op de

ontwikkelingen in de omgeving en op de noden van stad Antwerpen. De nieuwe ‘allures’ van

de Antwerp Tower zullen het gebouw aantrekkelijker maken voor huurders of eigenaars van

woningen en handelsruimten. Er wordt een positief effect verwacht m.b.t. de functies wonen

en werken binnen de Antwerp Tower.

9.1.2 Mobiliteit

Voor een gedetailleerde effectbespreking m.b.t. mobiliteit ten gevolge van de verbouwingen

aan de Antwerp Tower, wordt verwezen naar de MOBER in Bijlage 2.

Aanlegfase

Door de ligging van de site in het hartje van de Stad Antwerpen, zal de bijkomende

verkeersgeneratie van vrachtverkeer tijdens de afbraakwerken en de opbouwfase enige

hinder met zich meebrengen, zowel naar de afwikkeling van het werfverkeer alsook naar de

verkeersveiligheid (aanwezigheid grote concentraties voetgangers) en verkeersleefbaarheid

(woningen, stadskern) in de omgeving. Het werfverkeer toegang tot de werfzone hebben via

via de Van Ertbornstraat en kunnen uitrijden via de Keyserlei.

Het is aangewezen het werfverkeer zo snel mogelijk en via de kortste route naar het hogere

wegennet R10/E19/E34 te geleiden. Er wordt daarbij voorkeur gegeven het vrachtverkeer te

geleiden via de N1 Leien (uitrijden) of de N12 Gemeentestraat (inrijden) om hinder voor de

omgeving zoveel mogelijk te beperken.

Zoals reeds vermeld zal de werffase en organisatie van aan- en afvoer van materiaal worden

afgestemd op geplande werken voor de heraanleg van het Operaplein (Brabo II), in nauw

overleg met De Lijn en Stad Antwerpen. Momenteel zijn hiervoor nog niet alle details

geweten, maar de opdrachtgever pleegt nauw overleg met De Lijn en Stad Antwerpen. Op

die manier kan de hinder zo veel mogelijk worden gereduceerd.

Exploitatiefase

Verkeersgeneratie

In de MOBER wordt een overzicht gegeven van de totale te verwachten verkeersgeneratie

voor de Antwerp Tower voor de functies wonen en retail en horeca. In totaal kan er

gerekend worden op 608 voertuigen of 1.216 verplaatsingen per dag. Er wordt verwacht dat


237 voertuigen (of 474 verplaatsingen per dag) de parking onder Antwerp Tower binnen en

buiten zullen rijden.

Voor de toekomstige situatie zal met de geplande werken in de omgeving van het

projectgebied (Operaplein, Rooseveltplaats), de mobiliteit in de onmiddellijke omgeving

drastisch wijzigen. Echter zijn er momenteel nog geen tools of modellen voor handen die

een realistische inschatting kunnen geven over de toekomstige intensiteiten na herinrichting

van het Operaplein/F. Rooseveltplaats en de verbouwingen van de Antwerp Tower.

Wel kan, rekening houdend met het projectprogramma, algemeen aangenomen worden dat

er globaal meer bestemmingsverkeer zal zijn van en naar de site, maar dat het verkeer zich

door de diverse aanwezige functies in tegenstelling tot de voormalige kantoren meer

verspreid doorheen de dag zal verplaatsen en dus minder spitsgebonden verloopt. De

belasting tijdens de spitsuren zal vermoedelijk afnemen ten opzichte van de huidige situatie,

wanneer de intensiteiten in de nabije omgeving van de site het grootst zullen zijn. Het effect

van de verkeersgeneratie door Antwerp Tower en toedeling op het wegennet is daarom niet

significant.

Parkeren

Het project voorziet maximaal in de eigen parkeerbehoefte, rekening houdend met de

normen vanuit de bouwcode, de ligging van de site en de aanwezigheidsgraden van

personeelsleden voor verschillende functies. Daarbij wordt in eerste instantie

parkeergelegenheid voor bewoners van Antwerp Tower voorzien.

Voor bezoekers en werknemers van de retail en horeca wordt in principe geen

parkeergelegenheid voorzien (met uitzondering van het management). Echter zijn er in de

onmiddellijke nabijheid van de site op wandelafstand diverse openbare parkings (met een

grote restcapaciteit) beschikbaar en is het creëren van parkeercapaciteit voor deze

doelgroepen dan ook niet vereist. Dit is tevens ook in lijn met de visie om gezien de ligging

van de site langsheen de winkelas De Keyserlei – Meir en nabij het Centraal Station en de

bijhorende goede bereikbaarheid het gebruik van de fiets en het openbaar vervoer te

stimuleren bij zowel bezoekers als werknemers.

Er wordt aangenomen dat er voldaan wordt aan de fietsstalbehoefte, maar een periodieke

evaluatie is aangewezen om de capaciteit van de fietsenstalling blijvend te monitoren en

waar nodig uit te breiden.


9.2.1 Aanlegfase

9.2.1.1 Bodemgebruik

De uitvoering van het project legt tijdelijk beslag op de gronden waardoor de bodem niet

voor andere doeleinden kan gebruikt worden. Het gaat om een tijdelijk inname van verharde

oppervlaktes. Er is geen noemenswaardig grondverzet voorzien. Een tijdelijke verdroging

door grondwaterbemaling is niet uitgesloten. Er zullen echter geen permanente wijzigingen

in het bodemgebruik optreden. Hierdoor mag worden aangenomen dat er geen permanente

wijziging in de bodemgeschiktheid zal optreden.


9.2.1.2 Bodemkwaliteit

Voor het uitdiepen van de liftkokers en voor de nodige aanpassingen aan de funderingen

worden graafwerken voorzien in de ondergrondse bouwlagen. Er wordt een beperkte

hoeveelheid grondverzet voorzien, waarvan de hoeveelheid in elk geval minder dan 250 m³

zal zijn. Er is geen grondverzetstudie vereist. Gezien er zich geen bodem- of

grondwaterverontreiniging bevindt ter hoogte van de site, wordt geen negatief effect

verwacht m.b.t. de bodemkwaliteit.

Door het lekken van stookolie, benzine, oplosmiddelen, e.d. kan tijdens de werken zeer

plaatselijk een verontreiniging van de bodem optreden. Het betreft hier geïsoleerde

puntbronnen (van potentiële bodemverontreiniging) waardoor het areaal dat mogelijks

wordt verontreinigd eerder gering zal zijn. Het uitvoeren van de werken volgens de codes

van goede praktijk zal de risico’s tot een verwaarloosbaar minimum beperken.

9.2.1.3 Bodemstructuur en –profiel

Gezien de bodem in en rond het projectgebied een volledig verstoord antropogeen profiel

kent, worden door de beperkte graafwerken geen negatieve effecten verwacht m.b.t.

verstoring van het bodemprofiel en de bodemstructuur.

9.2.1.4 Bodemverdichting

De ingezette machines voor de bouwwerken zullen mechanische belasting veroorzaken op

de bodem. Gezien de bodem in en rond het projectgebied niet verdichtingsgevoelig is, zal de

mechanische belasting echter geen negatief effect hebben op de gronden in het

projectgebied en de werfzone.

9.2.1.5 Grondwaterkwantiteit

Er wordt een beperkte hoeveelheid bemaald voor de aanpassingen aan de funderingszool.

Het volume dat wordt onttrokken is nog ongekend, maar gezien het slechts heel

kleinschalige en kortstondige werken betreft, wordt verwacht dat de indicatieve

invloedsstraal van bemaling de projectgrenzen niet overschrijdt.

Bovendien kan met zekerheid worden gesteld dat de locatie van de bemaling voor de

Antwerp Tower zich volledig binnen de invloedszone van de grondwaterbemaling ten

behoeve van de ondergrondse constructies aan het Operaplein bevindt. In het MER voor

Brabo II (incl. heraanleg Operaplein), werd de grootteorde van deze invloedsstraal immers

ingeschat op 350 m. Indien de werken gelijktijdig met de bemaling voor het Operaplein

worden uitgevoerd, is het mogelijk dat de invloed van het Operaplein reeds voldoet aan de

nodige grondwaterverlaging voor het uitvoeren van de werken aan de Antwerp Tower, en

dat bemaling overbodig blijkt.

De lozing van het eventuele bemalingswater zal gebeuren conform Vlarem II art. 6.2.2.1.2 §

5. Dit houdt in dat niet-verontreinigd bemalingswater bij voorkeur opnieuw in de bodem

wordt gebracht. Indien dit niet mogelijk blijkt te zijn, wordt het geloosd in een

oppervlaktewater of een kunstmatige afvoerweg voor hemelwater. Het lozen in de openbare

riolering is enkel toegestaan wanneer het conform de BBT niet mogelijk is zich op een

andere manier van dit bemalingswater te ontdoen. De bronbemaling dient tevens te voldoen

aan de sectorale voorschriften voor subrubriek 53.2 van de indelingslijst van Vlarem I. Al

deze relevante voorwaarden worden mee opgenomen in het lastenboek voor de aannemer.


Aan de waterdichtheid van de ondergrondse constructie wordt niets gewijzigd ten opzichte

van vandaag.

Het effect van de werken voor Antwerp Tower ten aanzien van de grondwaterkwantiteit is

verwaarloosbaar.

9.2.1.6 Grondwaterkwaliteit

Gezien er zich ter hoogte van de site geen grondwaterverontreiniging bevindt, zal het effect

van eventuele verplaatsing van verontreiniging niet relevant zijn tijdens de

bemalingswerken.

Ook in het grondwater kan, net zoals beschreven voor de bodem, door het lekken van

stookolie, benzine, oplosmiddelen, e.d. tijdens de werken zeer plaatselijk een verontreiniging

optreden. Zoals beschreven in de referentiesituatie is het grondwater zeer kwetsbaar. Dit

heeft als gevolg dat bij eventuele lekkages het grondwater rechtstreeks gevaar loopt. In het

uitvoeringsbestek van de Bouwheer zullen daarom specifieke maatregelen moeten

opgenomen worden om accidentele lekkages te voorkomen. Zo kan het effect als

verwaarloosbaar worden beschouwd.

9.2.2 Exploitatiefase

In de exploitatiefase zullen geen Vlarebo-activiteiten worden voorzien in het gebouw. Er

wordt niet bemaald. Er zijn hier bijgevolg geen nadelige effecten wat betreft bodem of

grondwater te verwachten.


9.3.1 Aanlegfase

Er wordt in het kader van de werkzaamheden een beperkte bemaling en lozing van

bemalingswater voorzien. De voorziene techniek is een verticale bronbemaling. Het debiet

van het opgepompte grondwater is op heden nog ongekend.

Het lozen in de openbare riolering is enkel toegestaan wanneer het niet mogelijk is zich op

een andere manier van dit bemalingswater te ontdoen. Bij eventuele lozing op de openbare

riolering, wordt het bemalingswater naar de RWZI Antwerpen-Zuid afgevoerd, met een

verwerkingscapaciteit van 171.000 IE.

Ter hoogte van het projectgebied bevindt zich vandaag geen grondwaterverontreiniging. Het

is echter niet uitgesloten dat de bemaling voor de werken aan het Operaplein

grondwaterverontreiniging uit de omgeving verplaatst richting het projectgebied. Gezien het

laag volume te lozen (al dan niet verontreinigd) bemalingswater wordt geen verstoring van

de werking van de RWZI verwacht.

Er worden bijgevolg geen negatieve effecten verwacht ten aanzien van de

oppervlaktewaterkwaliteit door de lozing van het bemalingswater voor de aanlegfase.

Andere lozing in oppervlaktewater wordt niet voorzien.



Oppervlaktewaterkwaliteit en –kwantiteit

Gezien de projectzone zich in centraal gebied bevindt volgens het zoneringsplan, wordt het

afvalwaterciruit aangesloten op de openbare riolering naar de RWZI Antwerpen-Zuid.


door twee septische putten van 85 m³. Het geloosde huishoudelijk afvalwaterdebiet wordt

geschat op 1.130 inwonersequivalenten, of ca. 170 m³/dag. Bedrijfsafvalwater is afkomstig

van het spuien van de koelinstallatie. Het geloosde piekdebiet bedraagt maximaal 9m³/u.

Deze lozing vindt eveneens plaats via het lozingspunt in de Van Ertbornstraat. Het

bedrijfsafvalwater kan apart bemonsterd worden. De lozing vindt plaats via twee

lozingspunten, 1 in de Van Ertbornstraat (bedrijfs- en huishoudelijk afvalwater), en 1 ter

hoogte van het Operaplein (huishoudelijk afvalwater). Er wordt hydrologisch advies

gevraagd aan Aquafin i.v.m. de lozingen van afvalwater.

Er worden door de lozing van bedrijfs- en huishoudelijk afvalwater naar de RWZI

Antwerpen-Zuid geen negatieve effecten verwacht op de verwerkingscapaciteit van deze

zuiveringsinstallatie. De RWZI is immers vergund voor een capaciteit van 171.000

inwonersequivalenten.

Gezien het bedrijfsafvalwater van het gebouw enkel bestaat uit spuiwater van de koeltorens,

zijn hierin geen gevaarlijke stoffen aanwezig. De lozing van het afvalwater zal geen

verstoring van de RWZI Antwerpen-Zuid veroorzaken. De eventuele effecten van de RWZI

Antwerpen-Zuid ten aanzien van het oppervlaktewater werden reeds besproken in paragraaf

8.3.2.

Er worden bijgevolg geen significant negatieve effecten m.b.t. de oppervlaktewaterkwaliteit

of -kwantiteit verwacht ten gevolge van de exploitatiefase.

Watertoets

De site is op enkele plaatsen erosiegevoelig (zie §8.2). Dit betekent dat belangrijke

wijzigingen in het bodemgebruik kunnen zorgen voor een versnelde afstroming van het

oppervlaktewater van hellingen en voor afspoeling van bodemdeeltjes. Er wordt in kader van

voorliggend project echter geen wijziging in bodemgebruik voorzien, bovendien bevindt het

projectgebied zich in zone met nagenoeg enkel verharde oppervlaktes. Er worden bijgevolg

geen negatieve effecten m.b.t. erosiegevoeligheid verwacht.

Het projectgebied behoort tot een zeer grondwaterstromingsgevoelig gebied (zie Figuur

8-6). Indien er in type 1 gebied een ondergrondse constructie gebouwd wordt met een

diepte van meer dan 3 m of een horizontale lengte van meer dan 50 m dient advies

aangevraagd te worden bij de bevoegde adviesinstantie. De bestaande ondergrondse

parking heeft een diepte van meer dan 3 meter, maar gezien deze niet verder wordt

uitgediept, is voor voorliggend project geen advies vereist.

Er worden geen significant negatieve effecten m.b.t. de watertoets verwacht ten gevolge

van het project.


9.4 Geluid en Trillingen

9.4.1 Aanlegfase

Bij de realisatie van het project worden gefaseerde werkzaamheden uitgevoerd waarbij

geluidsemitterende en/of trillingsopwekkende werktuigen aan bod kunnen komen. Alvorens

met de aanleg te starten dienen een aantal voorbereidende werken te worden uitgevoerd.

Het terrein van de werfzone wordt afgebakend en ingericht, en materiaal wordt aangevoerd.

Deze activiteiten brengen echter geen noemenswaardige geluids- en trillingsbelasting met

zich mee, of zijn beperkt in duur zodat deze activiteiten voor het aspect geluid en trillingen

niet nader bestudeerd worden. Dit studiedeel bepaalt geluids- en trillingsvoorwaarden

teneinde geluids- en trillingshinder of trillingsschade aan gevoelige gebouwen (woningen,

historische gebouwen, stilte- en rustbehoevende gebouwen) te vermijden tijdens de

afbraak- en constructiefase.

9.4.1.1 Werfgeluiden

De voornaamste werktuigen die tijdens de werkzaamheden worden ingezet zijn een

torenkraan, hydraulische knijpers, bulldozers, rupskranen, verreikers, bouwliften,

betonmixers, mobiele kranen, drilboor, enz. De werken zullen echter gefaseerd uitgevoerd

worden. Over de fasering der werken en de inzetbaarheid en aantallen van het type

werktuig is momenteel nog weinig gekend.

Er wordt van uitgegaan dat de inzetbare werktuigen voldoen aan de Europese

certifiëringsvoorwaarde, omgezet in Belgisch recht, aangaande het maximaal toelaatbaar

geluidsvermogenniveau i.f.v. het vermogen (Power)5. De geluidsemissies van nieuw

materiaal voor buitenshuis wordt gereglementeerd door de ‘Richtlijn 2000/14/EG van het

Europees Parlement en de Raad van 8 mei 2000 inzake de harmonisatie van de wetgevingen

der lidstaten betreffende de geluidsemissie in het milieu door materiaal voor gebruik

buitenshuis’ en het Koninklijk Besluit van 06/03/02.

Het geluidsvermogenniveau van een werktuig kan sterk variëren, afhankelijk van het

vermogen en het type (geluidsarme uitvoering of standaarduitvoering). Het consulteren van

databanken per werktuigtype geeft aan dat het geluidsvermogenniveau voor een torenkraan

zich situeert tussen 85 en 97 dB(A), voor een vrachtwagen tussen 95 en 105 dB(A) en voor

een hydraulische kraan tussen 85 en 105 dB(A). Als richtcijfer voor het

geluidsvermogenniveau van diverse werktuigen kan 100 dB(A) per werktuig worden

vooropgesteld.

Bewoonde gebouwen bevinden zich aan de overzijde van de aanliggende straten en boven

commerciële panden. De grootste afstanden tot de gevelwerkzaamheden worden bekomen

voor de brede straten, de kleinste afstanden voor de smalle straten. Zo bedraagt de afstand

tussen de gevels (gevel Antwerp Tower – gevel overstaande lintbebouwing) minstens 35 m

aan de De Keyserlei en minstens 55 m aan de Frankrijklei. Daarentegen is de afstand slechts

15 m in de Van Ertbornstraat.

5 Koninklijk Besluit van 6 maart 2002 betreffende geluidsvermogen van material voor gebruik buitenshuis


Tabel 9-1 Specifiek geluidsniveau van de inzetbare werktuigen tijdens werkzaamheden aan de

Antwerp Tower, uitgedrukt in dB(A)

GELUIDSIMPACT WERKTUIGEN

Geluidsniveau na sferische geluidsuitbreiding (dB(A))

Frankrijklei

55m tot bebouwing

De Keyserlei

35m tot bebouwing

Van Ertbornstraat

15m tot bebouwing

Werktuig (geluidsemissie LWA in dB(A))

Demping uitbreiding geluid (dB)

Specifiek geluid aan woning





Torenkraan

(85-97)

-46

39-51

-42

43-55

-34

50-62

Vrachtwagen

(95-105)

49-59 53-63 60-70

Hydraulische kraan

(85-105)

39-59 43-63 50-70

Divers

(100)

54 58 65

Indien er op eenzelfde locatie twee werktuigen gelijktijdig werkzaam zijn met eenzelfde

geluidsemissieniveau zal het cumulatief geluidsaspect het specifieke geluid doen stijgen met

3 dB.

Voor wat betreft de beoordeling van geluid van werftuigen is er geen concrete wetgeving,

wel zijn er milieukwaliteitsnormen die werden opgesteld als basis voor de duurzame

ontwikkeling en de bescherming van een gezond leefmilieu in Vlaanderen (in uitvoering van

de kaderwet van 18 juli 1973 betreffende de bestrijding van de geluidshinder). Er worden

daarbij kwaliteitseisen aangegeven waaraan het betrokken onderdeel van het milieu in heel

het Vlaams Gewest moet voldoen. Eén van de onderdelen is het aspect geluid.

De dichtstbijzijnde gebouwen rondom de Antwerp Tower (Frankrijklei, De Keyserlei en Van

Ertbornstraat) zijn gelegen in een woongebied op minder dan 500 m van een gebied voor

gemeenschapsvoorzieningen en openbare nutsvoorzieningen (stationsomgeving Antwerpen-

Centraal). Voor deze woningen wordt volgens Vlarem II een voldoening gevend akoestisch

leefmilieu bekomen wanneer het achtergrondgeluidsniveau beperkt blijft tot 50 dB(A) in de

dagperiode, respectievelijk 45 dB(A) in de avond- en nachtperiode.

Tijdens het gebruik van de werktuigen kunnen de richtwaarden voor een voldoening gevend

akoestisch leefmilieu tijdelijk worden overschreden aan de overstaande gevels. In

werkelijkheid gaan de machines overdag niet volcontinue in werking zijn, waardoor de

periodegemiddelde geluidsbelasting overdag (LAeq,dag) lager komt te liggen dan de

berekende momentane geluidswaarde in bovenstaande tabel. Over de volledige

realisatieperiode zal dergelijke geluidsbelasting enkel zeer sporadisch en in een beperkte

periode van de realisatiefase kunnen optreden.

Indien de werkzaamheden onder het huidig geluidsklimaat zouden plaatsvinden worden de

werfgeluiden aan de gevelzijde Frankrijklei gemaskeerd door de geluidsbijdrage aan het

wegverkeer, daar er overdag al tijdens de stille momenten in het fluctuerend

omgevingsgeluid (tijdsintervallen zonder voertuigpassages) er een geluidsniveau heerst van

LA95,dag = 58 dB(A) (volgens de in-situ meetresultaten (2015)) dat de momentane

geluidsbijdrage van het werktuig aan de gevel reeds zal overtreffen. In de De Keyserlei en

vooral de Van Ertbornstraat zullen de werfgeluiden aan de overstaande bebouwing auditief


waarneembaar zijn. In realiteit zullen de werkzaamheden op deze van Brabo II worden

afgestemd zodat de periode met verhoogde geluidsbelasting wordt beperkt.

Indien de werkzaamheden plaatsvinden na de heraanleg van het Operaplein zal het

achtergrondgeluidsniveau van het omgevingsgeluid er duidelijk verminderen in vergelijking

met de huidige toestand. Onder het verwacht geluidsklimaat van de referentiesituatie 2020

(situatie huidige toren, maar met heraanleg Operaplein) zullen de werfgeluiden aan de

overstaande gebouwen tot de Antwerp Tower (Frankrijklei, De Keyserlei en Van

Ertbornstraat) auditief worden waargenomen. In realiteit zullen de werkzaamheden op deze

van Brabo II worden afgestemd (zie hieronder).

De werkzaamheden aan de Antwerp Tower zullen worden afgestemd om de aanleg van het

Operaplein (zie eerder onder paragraaf 4.1.3). Voor de bewoners aan de Frankrijklei zullen

de werfgeluiden van het Operaplein (65-80 dB(A)) domineren ten opzichte van de

werfgeluiden aan de Antwerp Tower (39-59 dB(A)). Voor de bewoners aan de De Keyserlei

en voornamelijk aan de Van Ertbornstraat blijven luidruchtige werfgeluiden aan de Antwerp

Tower bepalend voor de geluidsbelasting tijdens simultane werkzaamheden aan het

Operaplein.

Met betrekking tot de aanlegwerkzaamheden wordt beoordeeld dat het risico op

geluidshinder het grootst is voor de woningen op korte afstand tot de gevelwerkzaamheden,

namelijk de overstaande bebouwing aan de Van Ertbornstraat, en het kleinst voor de

woningen op grotere afstand tot de gevelwerkzaamheden, namelijk de overstaande

bebouwing aan de Frankrijklei. De werkzaamheden aan de Antwerp Tower zullen echter

gefaseerd uitgevoerd worden waarbij niet voor elke periode de meest geluidsbelastende

werftuigen worden ingezet, waardoor negatieve effecten kortstondig en beperkt blijven.

Gezien de aanlegfase van de verbouwingen wordt afgestemd op de heraanleg van het

Operaplein, worden slechts lokaal beperkt negatieve effecten m.b.t. geluidshinder door

werftuigen verwacht.

9.4.1.2 Werfverkeer

Het verkeersgenererend effect van het project begint reeds tijdens de aanlegfase. Tijdens de

periode van 4 maanden voor de afbraakwerkzaamheden en 36 maanden voor de

opbouwwerkzaamheden werd op basis van bouwvolumes en de vooropgestelde timing voor

de realisatie een inschatting gemaakt naar de hoeveelheid vrachtwagens en het aantal

vrachtwagenbewegingen per dag. Tijdens de afbraakwerkzaamheden schat men 10

vrachtwagens per normale weekdag of 20 vrachtwagenbewegingen per dag (1 vrachtwagen

rijdt geladen weg en komt ongeladen terug naar de werf = 2 bewegingen). Voor een

piekdag 20 vrachtwagens per dag of 40 vrachtwagenbewegingen per dag. Voor de

daaropvolgende 36 maanden neemt de intensiteit aan vrachtwagens sterk af tot gemiddeld

3 vrachtwagens per dag of 6 vrachtwagenbewegingen per dag. Voor een dagelijkse

werkingsduur van ca. 8 uren betekent dit een uurlijks gemiddeld aantal

vrachtwagenbewegingen van 2,5 vrachtwagenbewegingen tijdens de

afbraakwerkzaamheden (5 vrachtwagenbewegingen op een piekdag (1x per week)),

respectievelijk minder dan 1 vrachtwagenbeweging (0,75 vrachtwagenbewegingen) per uur

tijdens de constructiefase. Er dient opgemerkt dat dit echter om een inschatting gaat van

het werfverkeer.

Voor de woongelegenheden aan de Van Ertbornstraat (dichtstbijzijnde woongelegenheden

tot de centrale werfweg via de Van Ertbornstraat-De Keyserlei) op een gevelafstand van 7 m

tot de aslijn van de weg, veroorzaakt een uurgemiddelde van 2,5 vrachtwagenbewegingen


tijdens de afbraakwerkzaamheden aan een gemiddelde snelheid van 30 km/u (gemiddelde

snelheid voor een vertrekkende of toekomende vrachtwagen op zijn bestemming) op een

wegdektype SMA0/5 (asfalt), een uurlijkse geluidsbijdrage aan invallend gevelgeluid van 59

dB(A)6. In de veronderstelling dat enkel overdag (gedurende ca. 8 uren) werkzaamheden

plaatsvinden, bedraagt de Lden-bijdrage 54 dB(A). Tijdens de constructiefase met gemiddeld

minder dan 1 vrachtwagen per uur vermindert de uurlijkse geluidsbijdrage aan de gevels

van de Van Ertbornstraat naar 53,5 dB(A) of een Lden-bijdrage van 48,5 dB(A).

Ten opzichte van de aanwezige geluidsbelasting aan gevelzijde van de woongelegenheden in

de Van Ertbornstraat (indicatieve geluidswaarde bovenverdieping 59,5 dB(A) als LAeq,15min

overdag7) zal de gemiddelde werfperiode tijdens de afbraakwerkzaamheden het huidig

wegverkeersgeluid in de Van Ertbornstraat verhogen met max. 3 dB(A). Dit wordt

beoordeeld als een gering negatief effect voor de geluidshinder naar de omwonenden.

Tijdens een piekdag (1 dag/week) met een verdubbeling aan vrachtwagens ten opzichte van

een gemiddelde werfdag zal de uurlijkse geluidsbijdrage aan invallend gevelgeluid 62 dB(A)

bedragen of een Lden bijdrage van 57 dB(A). Ten opzichte van de aanwezige

geluidsbelasting aan wegverkeersgeluid zal een piekdag tijdens de afbraakwerkzaamheden

het huidig wegverkeersgeluid in de Van Ertbornstraat verhogen met max. 4,5 dB(A). Dit

wordt beoordeeld als een matig negatief effect voor de geluidshinder naar de omwonenden.

Tijdens de constructiefase zal het vrachtwagentransport een te verwaarlozen

geluidsverhoging van minder dan 1 dB(A) veroorzaken op het huidig wegverkeersgeluid.

Het werftransport tijdens de afbraakwerkzaamheden vormt bijgevolg een potentiële bron

van geluidshinder voor de bewoners gelegen aan de ontsluitingsweg Van Ertbornstraat.

Voornamelijk het vrachtwagentransport op piekdagen met ca. 20 vrachtwagens per dag kan

aanleiding geven tot matige geluidshinder voor de omwonenden. Daar de

afbraakwerkzaamheden worden gerealiseerd in een periode van 4 maanden met gemiddeld

1 piekdag per week is de ‘ernst van de geluidshinder’ met in het totaal 17 dagen over de

volledige duur van de werken (3 jaren) wordt het effect ten gevolge van werfverkeer tijdens

de afbraakwerkzaamheden als beperkt negatief beschouwd.

Gezien voor de aanleg van het Operaplein en de verbouwingen van de Antwerp Tower

grotendeels dezelfde werfwegen zullen worden gebruikt, zal er een cumulatieve

geluidsbelasting ontstaan tijdens het simultaan werftransport. Als Brabo II eenzelfde aantal

vrachtwagens per dag zou genereren in vergelijking met de afbraakfase van Antwerp Tower,

veroorzaakt een verdubbeling van het vrachtwagentransport langs de centrale werfweg via

de Van Ertbornstraat-De Keyserlei een verhoging van het specifiek geluid met 3 dB of een

cumulatief geluidsniveau van 62 dB(A) op een gevelafstand van 7 m tot de aslijn van de

weg. Tijdens de constructiefase van de Antwerp Tower met minder dan 1

vrachtwagenbeweging per uur zal het werfverkeer voor het Operaplein bepalend zijn voor

het werfverkeersgeluid.


Op basis van de projectbeschrijving (i.c. inrichtingsschetsen en verwachte brongegevens),

de bekomen kennis van het geluidsklimaat, de receptorgevoeligheid in de omgeving en de

6 bron: Nederlandse Standaard Rekenmethode II voor wegverkeerslawaai – versie 2012

7 informatie op basis van in-situ geluidsinventarisatiegegevens 24/03/2015 – referentie D2S 27/03/2015 –

Technische nota ‘Akoestiek: gevelisolatie/geluidsemissie’ van de Antwerp Tower


milieukwaliteitsnormen voor een akoestisch kwalitatief leefmilieu, wordt in een quickscan

toegelicht waarom de discipline Geluid en Trillingen voor het betreffende project al dan niet

relevant is. Daartoe wordt aldus gebruik gemaakt van de verworven informatie en de expert

judgement analyse. De geluidsaspecten die daarbij worden gescreend zijn: impact van het

verkeersgenererend effect, impact van laad- en losactiviteiten en impact van technische

installatie op daken en gevels.

9.4.2.1 Effect verkeersgeneratie

Na de realisatie van de Antwerp Tower zijn maximaal 250 private parkeerplaatsen voorzien

in de ondergrondse parkeergarage (verdiepingen -4 t.e.m. -1). De in- en uitrit tot de

parkeergarage wordt voorzien aan de Van Ertbornstraat. Deze is in de huidige toestand al op

dezelfde wijze voorzien. Het aantal parkeerplaatsen voor privaat gebruik wordt ondanks de

wijziging van het programma niet uitgebreid en daalt ten opzichte van de huidige toestand.

De toewijzing van de parkeerplaatsen zal hoofdzakelijk gericht zijn naar de bewoners van de

Antwerp Tower.

Globaal zullen de verkeersintensiteiten toenemen ten opzichte van de huidige situatie.

Rekening houdend met het gegeven dat er vandaag een grote leegstand is van kantoren en

retail alsook met het projectprogramma en de bruto vloeroppervlakte van de ‘nieuwe’

Antwerp Tower. Met betrekking tot bezoekers van de Antwerp Tower is ervan uitgegaan dat

het merendeel zal parkeren op publieke parkings in de omgeving of P+R-locaties, deze

zullen zich bijgevolg niet noodzakelijkerwijs met de auto verplaatsen in de omgeving van

Antwerp Tower.

Een echte toebedeling maken van de huidige verkeersgeneratie alsook de toekomstige

verkeersgeneratie op het omliggende wegennet is niet mogelijk, waardoor er enkel

uitspraken gedaan kunnen worden over de wijziging in verkeersgeneratie van het project, en

het afgeleid effect naar bijdragend verkeersgeluid. Er zijn voor de bestaande situatie wel

verkeerscijfers beschikbaar vanuit het Dynamisch Model Kernstad Antwerpen (DMKA versie

353), maar de verschillen in intensiteiten tussen de kallibratietelling in 2014 en het DMKA-

model zijn zo groot dat in de MOBER-studie werd geopteerd om geen verkeerscijfers te

hanteren voor wat betreft de bestaande situatie.

Op basis van de mobiliteitsgegevens uit de MOBER-studie zal de toename van de

periodegemiddelde uurlijkse verkeergeneratie van de Antwerp Tower en de afgeleide

geluidsbijdrage, zich wijzigen in volgende verhouding:


Tabel 9-2 Spreiding totale verkeersgeneratie Antwerp Tower 2015 & 2020; impact toekomstige

wijziging in verkeersgeneratie op bijdrage verkeersgeluid

Mober verkeersgeneratie Berekende geluidsbijdrage invallend gevelgeluid Van

Ertbornstraat, in dB(A)

(SRM II methode- ISO 9613)

2015 kantoren+ retail(werk-nemers)

2020

wonen+ retail(werk-nemers)

2015 kantoren+ retail(werk-nemers)

[LAeq]

2020

Wonen+ retail(werknemers)

[LAeq]

Dagelijks aantal voertuigbewegingen Antwerp Tower

607 1154

Uurgem. DAG 7-19u 48 87 53.3 56

Uurgem. AVOND 19-23u 9 12 46 47.3

Uurgem. NACHT 23-7u 0 7 0 45

Lden=51.1 Lden=55.2

Het uurgemiddeld aantal voertuigbewegingen overdag in de Van Ertbornstaat met

bestemming Antwerp Tower zal in 2020 met 47,9% toenemen ten opzichte van de huidige

toestand 2015. Dit vertaalt zich in een toename van de projectgerelateerde geluidsbijdrage

aan wegverkeersgeluid met +2,7 dB(A) in vergelijking met de huidige geluidsbijdrage tijdens

de dagperiode. In de avondperiode zal het uurgemiddeld aantal voertuigbewegingen

toenemen met 27,7% ten opzichte van de huidige toestand 2015. Dit vertaalt zich in een

toename van de projectgerelateerde geluidsbijdrage aan wegverkeersgeluid met +1,3 dB(A)

in vergelijking met de huidige geluidsbijdrage tijdens de avondperiode. Tijdens de

nachtperiode zal er, in afwijking van de huidige toestand, een kleine projectgerelateerde

voertuiggeneratie (uurgemiddelde intensiteit: 7 voertuigen) zijn.

Ten opzichte van de aanwezige geluidsbelasting aan gevelzijde van de woongelegenheden

Van Ertbornstraat zal het huidig wegverkeersgeluid in de Van Ertbornstraat naar verwachting

met minder dan 1 dB(A) worden verhoogd.

Volgens de toetsing van de berekende waarde aan verkeerslawaai met de randvoorwaarden

uit de consensustekst ‘Milieukwaliteitsnormen omgevingslawaai’ voor wegverkeerslawaai op

bestaande secundaire wegen en lokale wegen (zie richtlijnenboek geluid en trillingen), zal de

verkeersgeneratie naar het parkeergebouw van Antwerp Tower op zich geen schade

veroorzaken aan de leefbaarheid rond de weg. Bij de beheersing van bestaande wegen van

de categorie ‘secundaire en lokale wegen’ wordt algemeen gesteld dat ernstige hinder en

ernstige slaapverstoring, alsook het ontstaan van gezondheidsproblemen, voorkomend is bij

geluidsniveaus vanaf Lden 65 dB(A), respectievelijk vanaf Lnight 55 dB(A). Bij de beheersing

van nieuwe situaties (waaronder zowel nieuwe wegen als nieuwe woningen) wordt het

optreden van geluidshinder en slaapverstoring (voor 20-25% blootgestelden) gesuggereerd

bij geluidsniveaus vanaf Lden 55 dB(A), respectievelijk vanaf Lnight 45 dB(A). Een vergelijking

van bovenstaande verwachtingswaarde aan verkeer genererend wegverkeersgeluid, duidt op

geluidswaarden conform met de referentiewaarden voor bestaande secundaire en lokale

wegen, alsmede met de referentiewaarden voor de nieuwe woonontwikkeling (residenties

Antwerp Tower).

De verkeersgeneratie ten gevolge van de Antwerp Tower wordt beoordeeld als een

verwaarloosbaar negatief effect voor de geluidshinder naar zowel de omwonenden


(gevelgeluid in de Van Ertbornstraat) als ter hoogte van woningen langs andere secundaire

wegen.

9.4.2.2 Effect geluidsemissie technische installaties op daken en gevels

In Vlaanderen werden wetten en richtlijnen opgesteld die een voldoening gevend akoestisch

leefmilieu moeten verzekeren. Voor industrielawaai geldt de wetgeving Vlarem II.

Inrichtingen die als hinderlijk worden ingedeeld in de indelingslijst van Vlarem II moeten

voldoen aan de algemene en sectorale milieuvoorwaarden, waaronder voorwaarden ter

beheersing van de geluidshinder. Daarin werden beperkingen opgelegd voor het specifieke

geluid van de inrichting ten aanzien van bewoonde vertrekken binnen een straal van 200m

tot de perceelsgrenzen van de inrichting enerzijds en bewoonde vertrekken binnen een

straal van 200m tot de gebiedsgrenzen waarin de inrichting is gelegen in het geval het een

KMO-gebied/industriegebied/gemeenschapsvoorzieningsgebied/ontginningsgebied betreft

anderzijds. Bij ontstentenis van bewoonde gebouwen vreemd aan de inrichting binnen een

straal van 200 m tot vernoemde grenzen geldt de geluidsnorm op 200 m afstand tot deze

grenzen. Antwerp Tower is gelegen in een woongebied en bewoonde vertrekken bevinden

zich op minder dan 200 m tot de perceelsgrenzen van de inrichting.

Door het college van Burgemeester en Schepenen werd een milieuvergunning

(AN2011/603/AV) afgeleverd voor een klasse 2 inrichting. Bovendien wordt de vestiging als

een nieuwe inrichting beschouwd volgens de definities van ‘bestaande en nieuwe

inrichtingen’ van Vlarem II. In de veronderstelling dat het periodegemiddeld

achtergrondgeluidsniveau van het oorspronkelijk omgevingsgeluid, na heraanleg Operaplein,

in elke beoordelingsperiode (overdag/’s avonds/’s nachts) lager zal zijn dan de richtwaarde

van respectievelijk 50/45/45, zal de toepasbare grenswaarde voor het specifieke geluid van

in open lucht geluidsemitterende bronnen van de exploitatie beperkt moeten blijven tot

maximaal 45 dB(A) overdag, respectievelijk 40 dB(A) ’s avonds en ’s nachts. Deze

geluidsbeperkingen zijn van toepassing voor de in open lucht emitterende technische

installaties van het complex Antwerp Tower (wonen/retail/restaurant) en voor elektronisch

versterkte muziek in horecazaken.

De belangrijkste permanente geluidsbronnen zijn de installaties voor de klimaatregeling van

het gebouw. Voornamelijk de geluidsemissies van technische uitrustingen, via de

schoorsteen van de stookinstallaties, luchtgekoelde condensing units en de koeltorens,

kunnen het geluidsklimaat aan gevelzijde van de woningen binnen en buiten het complex

beïnvloeden.

In voorliggende bespreking werd het effect onderzocht aangaande de inplanting van de

vaste geluidsbronnen t.o.v. de omwonenden. Er werd uitgegaan van de voorziene inplanting

van de geluidsbronnen volgens het inplantingsplan (zie eerder Figuur 4-5).

Voor de klimaatregeling van het gebouw zal de geluidsemissie zich beperken tot het geluid

van enerzijds het afblazen van de lucht voor de luchtverversing van de lokalen in het

gebouw, de stookinstallaties en de koeltorens.

Voor de klimaatregeling van het gebouw zal de geluidsemissie zich beperken tot het geluid

van enerzijds het afblazen van de lucht voor de luchtverversing van de lokalen in het

gebouw, de stookinstallaties en de koeltorens.

In de technische ruimte op de 5e verdieping bevinden zich de ventilatoren voor de toren

(35kW pulsie en extractie) en het restaurant (4kW). Op het dak van de toren bevinden zich

de ventilatoren (35kW pulsie en extractie) voor de retail.


Eveneens op het dak staan de stookinstallaties 1 (2070kW) en 3 (320kW). Stookplaats 2

(900kW) bevindt zich binnen de Engels koer op het dak van de sokkel.

Er worden drie koeltorens voorzien: één voor de retail (350 kW), één voor het restaurant

(75kWelek) en één voor de toren (350 kWelek). Het gaat om gesplitst opgestelde

installaties, waarvan het ene deel (koelmachine) op de Engelse koer op het dak van de

sokkel staat, het andere deel in de technische ruimte op +5;

Om het geluid naar de nabije woongelegenheden (terrassen/vensters appartementen

Antwerp Tower) aanvaardbaar te houden binnen de richtwaarde van 40 dB(A) van Vlarem II

tijdens de avond- en nachtperiode, werd een inschatting gemaakt naar de haalbaarheid op

basis van het vooropgesteld vermogen van de installaties.

De koelmachines worden binnen een Engelse koer opgezet, die voorzien is van

geluidsabsorberende wanden. De Engelse koer op de sokkel is afgeschermd met een

ventilatie looprooster.

Op basis van de geluidsgegevens uit technische documentatie van koeltorens met eenzelfde

vermogen (Glider model V2F16 – Ingangsvermogen 357 kW – geluidsdrukniveau op 1m:

80,9 dB(A)) wordt besloten dat geluidshinder voor de nabije appartementen van de toren op

ca. 10 m en meer van de installatie niet uit te sluiten is, tenzij er akoestische maatregelen

worden genomen. Er wordt sowieso geadviseerd om een geluidsarme versie te plaatsen,

dewelke zijn uitgerust met geluidsarme ventilatoren en een geluidsdemper om de

geluidsemissie van de koeltoren verder te reduceren. Een globale geluidsreductie van 10 tot

15 dB(A) ten opzichte van een standaard uitvoering kan worden bekomen. Daarnaast lijkt

het aangewezen om het dak van de koer uit te voeren als een geluidsabsorberend

ventilatierooster. Op die manier zal de milderende werking voldoende zijn voor het

geluidsklimaat op de terrassen/vensters die zicht hebben bovenop de koelmachines.

Voor de luchtgroepen met een vermogen van 70 kW (pulsie 35 kW – extractie 35 kW) wordt

uitgegaan van een geluidsvermogenniveau van ca. 65 dB(A) aan de buitenzijde van de

ventilatorbehuizing. Met het opstellen van een dergelijke luchtgroep in de technische ruimte

of op het dak is het haalbaar om een specifiek geluid aan de nabije appartementen

(terrassen/vensters) te bekomen dat de geluidsvoorwaarden van de milieuvergunning

respecteert.

Voor de geluidsemissie van de stookplaats in de Engelse koer (900kW) met een uitstootpunt

op ongeveer 31 m TAW en een vooropgesteld geluidsvermogenniveau van 86 dB(A) aan de

schouwmond, is het aangewezen om een rookgasdemper met een tussenschakeldempnig

van ca. 25 tot 30 dB(A) (: rookgasdemper met minimale drukval – hoge geluidsreductie

mogelijk – temperatuursbestendig tot 700°C – ontwerp afgestemd op de toepassing) te

voorzien teneinde slaapverstoring naar de woonfuncties (vanaf verdieping +6) te

voorkomen. Voor de stookplaats op het dak (2070 kW en 320kW) met een uitstootpunt op

ongeveer 108 m TAW (dakniveau) is het hinderrisico kleiner omwille van de onderliggende

woonfuncties. Ten aanzien van de omliggende woningen tot Antwerp Tower fungeert het

dak bovendien meestal als geluidsafschermend object, omwille van de beduidend lagere

nokhoogte van de lintbebouwing in de aanliggende straten.

Mits het toepassen van de hierboven vermelde maatregelen:

de koelgroepen dienen geluidsarm te zijn;

het dak van de Engelse koer dient te worden uitgevoerd als een geluidsabsorberend

rooster;


voor de schouw van de stookplaats in de Engelse koer wordt een rookgasdemper

voorzien.

wordt de impact van de exploitatie van de Antwerp Tower als beperkt negatief beoordeeld.

Bijkomende milderend maatregelen zijn niet noodzakelijk.

9.4.2.3 Effect laad- en losactiviteiten leveringen (retail/restaurant)

Het bevoorraden van de handels- en horecazaken kan plaatsvinden in de vroegere

ochtenduren. Er wordt verondersteld dat het mogelijk is om vanaf 6u in de ochtend te

leveren. Volgens de periode-indeling van Vlarem II kunnen leveringen plaatsvinden tijdens

de nachtperiode (22u-7u). De laagste grenswaarde wordt gedefinieerd in de avond- en

nachtperiode, zoals bepaald in voorgaand hoofdstuk.

De laad- en losactiviteiten worden uitgevoerd enerzijds ter hoogte van de voorziene zone

aan de Keyserlei, en anderzijds aan een inpandige laad- en loskade (zie onderstaande Figuur

9-1), of ter hoogte van een afzonderlijke laad- en loszone in de Van Ertbornstraat (exacte

inrichting van de laad- en loszones nog in overleg met Stad Antwerpen).

Figuur 9-1 Inrichtingsplan gelijkvloerse verdieping

In voorafgaande projecten werden door de geluidsdeskundige een ruim aantal

geluidsimmissiemetingen uitgevoerd tijdens de belevering van supermarkten met een

Inpandige laad-

en losruimte

Inrit

parkeergarage


inpandige laad- en loskade. Als kengetal kan een equivalent geluidsniveau van 39 dB(A) op

25 m van het gebouw (toegangspoort laad- en losruimte dicht) worden gehanteerd.

Het aftoetsen van het specifiek geluid tijdens het inpandig laden en lossen met de

milieukwaliteitsnorm voor het bestemmingsgebied (’s nachts = 45 dB(A)) geeft aan dat de

leefkwaliteit niet zal worden verstoord met betrekking tot de gevelbelasting aan de

overstaande bebouwing in de Van Ertbornstraat.

De geluidsgeneratie door laad- en losactiviteiten tijdens de exploitatiefase van Antwerp

Tower wordt als verwaarloosbaar beschouwd.

9.5 Lucht

De realisatie van het project zou een invloed kunnen hebben op de luchtkwaliteit omwille

van:

- Emissies te wijten aan de afbraak- en bouwwerken tijdens de aanlegfase;

- Emissies gebouwverwarming tijdens de exploitatiefase;

- Verkeer van en naar de site tijdens de exploitatiefase;

- Emissies vanuit de parkeergarage;

Voor de evaluatie van de impact wordt rekening gehouden met

- Omvang van de werken, werfverkeer;

- Aard van de geplande verwarmingsinstallaties, brandstoftype, brandstofverbruik en

wettelijke grenswaarden;

- Raming van het verkeer aantrekkend effect.

9.5.1 Aanlegfase

Mogelijke invloeden op de luchtkwaliteit tijdens de aanlegfase worden besproken. In deze

fase zijn de emissies van wegwaaiend, opwaaiend stof en van werfverkeer de belangrijkste.

9.5.1.1 Werfverkeer

De impact van het werfverkeer wordt modelmatig in kaart gebracht. Hierbij dient het

voorziene werfverkeer wel over een volledig jaar uitgemiddeld te worden gezien het model

niet toelaat de impact te berekenen voor die specifieke dagen waarbij het meest werfverkeer

zal optreden. Bij de modelberekeningen wordt uitgegaan van een wekelijkse intensiteit van

60 transporten tijdens de fase van afbraak (zijnde de fase waarvoor het meest werfverkeer

verwacht wordt).

Onder deze voorwaarden wordt voor De Keyserlei t.h.v. de gevels een verwaarloosbare

jaargemiddelde impact berekend van minder dan 0,1 µg/m³, en dit zowel inzake NO2, PM10

als PM2,5. Hier dient wel aan toegevoegd te worden dat bij de impactberekeningen met CAR

geen rekening kan gehouden worden met de impact van opwaaiend stof indien de wegen in

de omgeving van het projectgebied tijdens de werken sterk vervuild zouden zijn. Bij droge

weersomstandigheden zijn hier de grootste effecten te verwachten.

Inzake impact van werfverkeer kan bijgevolg gesteld worden dat deze op jaargemiddelde

basis te verwaarlozen is. Algemeen zijn geen milderende maatregelen noodzakelijk. Dit sluit

uiteraard niet uit dat op dagen met zeer intens werfverkeer er alsnog een relevante tijdelijke


impact kan optreden. Dit kan evenwel niet begroot worden (hangt ook zeer sterk af van de

meteo omstandigheden op die dagen).

9.5.1.2 Opwaaiend stof

Op de weg

Zoals eerder vermeld, kan bij de verkeermodellering van het werfverkeer geen rekening

gehouden worden met de impact van opwaaiend stof indien de wegen in de omgeving van

het projectgebied tijdens de werken sterk vervuild zouden zijn. Bij droge

weersomstandigheden zijn hierbij in feite de grootste effecten te verwachten. Er wordt

echter geen bouwput wordt uitgegraven, waardoor stofvorming in elk geval beperkt blijft.

Het wordt noodzakelijk geacht om de (werf)wegen regelmatig te reinigen teneinde

opwaaiend stof zoveel mogelijk te vermijden. M.b.t. het reinigen van de (werf)wegen dient

wel aangehaald te worden dat bij het reinigen zelf er ook een impact ontstaat. Stofemissies

treden hierbij enerzijds op t.h.v. de veegborstels en anderzijds bij de afscheiding van het

opgeveegde stof in de vrachtwagen. Deze impact blijkt wel sterk afhankelijk te zijn van het

type veegwagen dat ingezet wordt. Natte reiniging zal hierbij veel minder effecten

veroorzaken. Maar ook binnen de verschillende types van nat reinigen blijken er aanzienlijke

verschillen te bestaan. Informatie m.b.t. lage emissie veegmachines is raadpleegbaar in de

Duitse norm VDI 2096 Blatt 1 (2014). De meest efficiënte natte veegmachines veroorzaken

hierbij minder dan 50% PM10 emissies in vergelijking met de minder efficiënte natte

machines.

Tijdens de afbraakfase

Vooral tijdens de afbraakfase van de gevel wordt een impact verwacht van mogelijks

wegwaaiend stof, dat voor een beperkt deel uit fijn stof bestaat. De ontmanteling binnen in

het gebouw wordt voorzien in een nog gesloten structuur, zodat hiervan slechts een

beperkte impact te verwachten is. Bij de werken aan de gevel kunnen daarentegen wel

relevante stofemissies ontstaan. Hiervoor is mildering in elk geval aangewezen. De duur van

deze fase is evenwel relatief beperkt. De nodige mildering kan bestaan uit het voorzien van

afscherming met stofnetten t.h.v. bijvoorbeeld minimaal de 10 laagste verdiepingen,

bevochtigen van afbraakmaterialen en inzetten van vernevelaars.

In de mate dat bij de monitoring zou blijken dat de afscherming toch onvoldoende hoog zou

zijn, en het technisch haalbaar geacht wordt om afscherming met stofnetten tot hogere

niveaus te voorzien, kan de impact nog verder beperkt worden.

Voor de asbesthoudende bouwstoffen die in het gebouw aanwezig zijn kan men stellen dat,

mits het toepassen van de wettelijke bepalingen, er geen impact te verwachten is ten

aanzien van dit aspect.

Bij toepassen van bovenstaande maatregelen kan aangegeven worden dat de tijdelijke

impact tijdens de afbraak fase voldoende kan beperkt worden. Dit sluit echter niet uit dat bij

onvoorziene omstandigheden (bvb. bij optreden van veel wind in droge perioden) er alsnog

een kortstondige belangrijke impact kan optreden.

Tijdens de opbouwfase

Omwille van het feit dat men de emissies die hiermee gepaard gaan nauwelijks of niet op

een voldoende nauwkeurige manier kan inschatten, kan geen kwantitatieve beoordeling


opgenomen worden. Gezien de relatief beperkte bouwactiviteiten die voorzien worden kan

gesteld worden dat de tijdelijke impact van bouwactiviteiten tijdens de aanlegfase als

beperkt mag beoordeeld worden bij toepassing van goed vakmanschap. Dit sluit echter niet

uit dat bij onvoorziene omstandigheden (bvb. bij optreden van veel wind in droge perioden)

er alsnog een kortstondige belangrijke impact kan optreden.


De impact situeert zich op het vlak van:

- Emissies door nutsvoorzieningen (generatoren, verwarmingsinstallaties, …)

- Impact verkeer (inclusief emissies vanuit de parkeergarage)

In bijlage 1 wordt een overzicht opgenomen van de gehanteerde modelparameters bij de

impactevaluatie.


De impact van de verbrandingsemissies van de noodgeneratoren kan als verwaarloosbaar

beschouwd worden gezien enerzijds het beperkte vermogen van deze installaties en

anderzijds van het feit dat deze installaties slechts periodiek en kortstondig opgestart

worden (voor testen).

De impact van de verwarmingsemissies wordt beoordeeld uitgaande van het huidige

aardgasverbruik8, de geplande stookinstallaties op aardgas en emissies overeenkomstig de

van toepassing zijnde emissiegrenswaarden voor nieuwe stookinstallaties (inzake NOx) en

de normaal optredende emissies inzake CO. Uit ervaring van de deskundige blijkt dat de CO

emissies van normaal onderhouden ketels quasi steeds meer dan een factor 10 lager liggen

dan de wettelijke grenswaarde inzake CO; en er geldt een wettelijke verplichting om de CV-

ketels van meer dan 20 kW periodiek door een erkende deskundige te laten onderhouden en

controleren op emissies; in die zin kan bij de impactevaluatie een lagere emissiewaarde

gehanteerd worden dan de wettelijke grenswaarde.

Het vermogen van de geplande installaties ligt iets lager dan de actueel aanwezige ketels.

Inzake brandstofverbruik wordt uitgegaan van het actueel verbruik. Door de grotere

efficiëntie die de nieuwe installaties hebben, en de hogere isolatiegraad van de gebouwen,

wordt niet verwacht dat de uitbreiding van het aantal vierkante meter te verwarmen

vloeroppervlakte zal leiden tot een hoger gasverbruik. Bij de berekeningen wordt rekening

gehouden met het verbruik gemeten in 2013 (het verbruik van 2014 lag lager dan dat van

2013).

Bij de verwarmingsemissies zijn deze van NOx veruit het meest relevant. De impact van de

stookinstallaties wordt dan ook beoordeeld ten aanzien van de parameter NO2, op basis van

een berekening met het impactmodel IFDM van VITO. Opmerking : IFDM berekent enkel de

impact, niet de emissies; voor het uitvoeren van impactberekeningen van stationaire

bronnen schrijft het Richtlijnenboek lucht voor om het IFDM model te gebruiken.

8 Hier dient opgemerkt dat het gebouw deels leegstaat. Dit heeft echter geen grote invloed op het hier gehanteerde

aardgasverbruik door de verwarmingsinstallaties, gezien de verwarming niet per zone kan worden aan- of

uitgeschakeld. Het aardgasverbruik voor de jaren 2010-2014 toonde geen significante verschillen (bevestigd

door onderhoudsfirma Ecom-Services, juni 2015).


Bij deze berekening worden ook de geleide emissies in rekening gebracht afkomstig van de

ventilatie van de parkeergarage. Deze emissies worden berekend uitgaande van de geplande

ventilatiegegevens. Vanaf een concentratie van 30 ppm CO wordt de ventilatie opgestart op

1/3 capaciteit (de sturing wordt gebaseerd op CO metingen van het binnenklimaat). De

restcapaciteit van de voorziene rook- en warmteafvoer wordt voorzien bij het optreden van

sterk verhoogde CO immissies welke kunnen optreden bij eventuele calamiteiten. Bij de

impactbeoordeling wordt echter enkel rekening gehouden met de normaal optredende

situaties. Bij de berekeningen wordt er rekening gehouden met een emissie gedurende 40

uur per week, aan een debiet van 33% van het voorziene debiet, en een CO concentratie

van 30 mg/m³. Voor het schatten van de emissies van de andere parameters wordt rekening

gehouden met een ruwe schatting in gram per afgelegde kilometer in de parkeergarage.

Hierbij wordt ervan uit gegaan dat er een verhoogd brandstofverbruik optreedt in

vergelijking met normaal verkeer, en dat bij het manoeuvreren er vooral emissies optreden

van onvolledige verbranding (zeker bij vertrekkende voertuigen gezien er op dat ogenblik

sprake is van een koude start.

Om de impact van het project gerelateerd verkeer aanwezig in het studiegebied te evalueren

wordt in de geplande situatie voor de meest relevante wegsegmenten (die segmenten

waardoor op basis van de gegevens van de deskundige mobiliteit bij de realisatie van het

project wijzigingen inzake intensiteit verwacht worden) modelberekeningen uitgevoerd

m.b.v. het CAR-Vlaanderen-V2 model ten aanzien van de parameters NO2, PM2,5 en PM10.

Voor de Van Ertbornstraat worden er hierbij berekeningen uitgevoerd op 2 punten, enerzijds

het zuidelijk deel vanaf De Keyserlei tot de in/uitrit van de parkeergarage, en anderzijds het

noordelijk deel vanaf de parkeergarage naar de Gemeentestraat.

De parameters die bij de modelleringen gehanteerd worden zijn :

- Jaargemiddelde concentratie (µg/m³) NO2 en PM10;

- Jaargemiddelde achtergrond (µg/m³) NO2 en PM10;

- Aantal overschrijdingen grenswaarde (uurgemiddelde NO2 en daggemiddelde

PM10).

Gezien het project gerelateerd verkeer in de actuele situatie quasi de helft is van dat in de

geplande situatie, kan voor de actuele situatie dan ook uitgegaan worden van quasi de helft

van de berekende impact.

Als worst case benadering wordt er bij de berekeningen van uitgegaan dat al het project

gerelateerd verkeer via de Van Ertbornstraat rijdt (niettegenstaande de capaciteit van de

parkeergarage veel lager is). Een bijkomende worst case benadering zit vervat in de

aanname dat ook in het weekend en de verlofperiodes op de desbetreffende wegsegmenten

evenveel verkeer aanwezig is in vergelijking met de werkdagen.

9.5.2.2 Verwarmingsemissies

Voor de impactbeoordeling wordt ervan uitgegaan dat de emissies van de verwarming die

gepland wordt dienen te voldoen aan de sectorale emissiegrenswaarden van Vlarem-II

(5.43) voor nieuwe kleine aardgasgestookte stookinstallaties, met eerste vergunningsdatum

na 1/1/2014.

Volgende emissiewaarden (bij 3% O2) dienen hierbij gerespecteerd te worden (voor zover

het nominaal thermisch vermogen van elke afzonderlijke ketel ligt tussen 300 en 1.000 kW):

- NOx 80 mg/Nm³


- CO 100 mg/Nm³

Doorgaans ligt bij goede afstelling van de branders de CO waarde zeer aanzienlijk lager dan

de grenswaarde.

Maar zelfs indien net aan de emissiegrenswaarde inzake CO voldaan wordt dan nog kan

gesteld worden dat de impact inzake NO2 het meest relevant kan zijn gezien de

immissiegrenswaarde inzake NO2 veel strenger is dan deze van CO (respectievelijk 40 µg/m³

als jaargemiddelde en 200 µg/m³ als maximaal uurgemiddelde voor NO2, en 10.000 µg/m³

als 8-uursglijdend gemiddelde inzake CO).

Hier kan nog opgemerkt worden dat inzake NOx de werkelijke emissies vaak aanzienlijk

lager liggen dan de grenswaarde voor nieuwe ketels. Zo kan op basis van emissiemetingen

gesteld worden dat de NOx emissies van de bestaande ketels op de locatie slechts op ca. de

helft ligt van de grenswaarde. Bij de impactbeoordeling wordt echter wel uit gegaan van een

worst case situatie waarbij inzake NOx maar net aan de emissiegrenswaarden voldaan

wordt, omdat strikt genomen de nieuwe ketels slechts aan deze waarden dienen te voldoen.

Dit betekent dus dat van zodra voldaan wordt aan de wettelijke emissiegrenswaarde, de

NOx emissies lager zullen zijn dan de in rekening gebrachte waarde. Hierdoor wordt een

zekerheidsmarge ingebouwd bij de impactevaluatie (voor het geval de nieuwe ketels die

geïnstalleerd zouden worden toch hogere emissies zouden veroorzaken dan de actueel in

dienst zijnde ketels, gezien dit cfr. de thans van toepassing zijnde Vlarem-II verplichtingen

wel degelijk het geval kan zijn).

Maar zelfs bij het in rekening brengen van hogere emissiewaarden dan deze die thans

optreden kunnen de verwarmingsemissies nog als beperkt ingeschat worden, in vergelijking

bvb met de IMJV-rapportage verplichting van 50 ton/jaar (pas bij een emissie van meer dan

50 ton per jaar dient een exploitant deze emissies te rapporteren via IMJV). De berekende

emissie ligt meer dan een factor 100 lager dan deze drempelwaarde.

Tabel 9-3 Geschatte verwarmingsemissies en aanname bronkarakteristieken gebruikt bij

impactberekeningen met IFDM

Engelse Koer kW 900

Aardgasverbruik m³/jaar 121.733

Rookgasvolume Nm³ dr/jaar bij 3% O2 1.217.331

Rookgasdebiet Nm³ dr/u bij 3% O2 390

Afgastemperatuur °C 40

Hoogte m 22

Emissies mg/Nm³

kg/jaar kg/uur bij 3% O2

CO 10 12 0,007

NOx 80 97 0,029

Lambert coördinaten X 153.348

Y 212.050

Werkingsuren aantal/jaar 3.120

Op dak kW 2.390

Aardgasverbruik m³/jaar 323.267

Rookgasvolume Nm³ dr/jaar bij 3% O2 3.232.673

Rookgasdebiet Nm³ dr/u bij 3% O2 1036



Hoogte m 22

Emissies mg/Nm³

kg/jaar kg/uur bij 3% O2

CO 10 32 0,011

NOx 80 259 0,08


Y 212.030


De berekende verwarmingsemissies zijn dermate laag dat hiervan nauwelijks of geen impact

op de luchtkwaliteit in de omgeving zal optreden. Temeer daar de emissies ervan op een

hoogte vrijkomen waardoor er nog een bijkomende verdunning optreedt. Dat de

verwarmingsemissies als (zeer) beperkt mogen ingeschat worden blijkt duidelijk uit de

vergelijking met de IMJV-rapportage verplichtingen. Inzake NOx ligt deze op 50 ton/jaar

(pas bij een NOx emissie van meer dan 50 ton per jaar dient een exploitant deze emissies te

rapporteren via IMJV), en inzake CO zelfs op 200 ton/jaar. De berekende emissies liggen

meer dan een factor 100 lager dan deze drempelwaarde.

Ten aanzien van de actuele NOx emissie kan aangegeven worden dat deze slechts de helft

bedraagt van de worst case berekening voor de geplande situatie, zodat ook voor de actuele

situatie kan uitgegaan worden van een verwaarloosbare impact.

In wat volgt wordt nog een cumulatieve kwantitatieve impactbeoordeling uitgevoerd samen

met de emissies van de parkeergarage.

9.5.2.3 Emissies parkeergarage

De emissies van de parkeergarage kunnen enkel ruw geschat worden.

Tabel 9-4 Geschatte emissies en aanname bronkarakteristieken

Emissiekengetallen, g/km

Lichte voertuigen, 2015, 25 km/u

Extrapolatie parkeergarage

Verhouding tot CO

CO 0,254 2,540 1

NOx 0,512 0,512 0,20

PM10 0,021 0,105 0,04

PM2,5 0,014 0,070 0,03

benzeen 0,0032 0,016 0,01

Emissies parkeergarage

Rookgasvolume m³ /u 14.850

Rookgasdebiet Nm³/jaar 28.584.488

Rookgasdebiet Nm³/u 13.743


Hoogte m 22

Emissies mg/Nm³ kg/jaar kg/uur

Co 30 858 0,41

Nox 6 173 0,08

Pm10 1,2 35 0,02

Pm2,5 0,8 24 0,01

Benzeen 0,2 5 0,00


Y 212.030



9.5.2.4 Totale geleide emissies verbrandingsparameters

In onderstaande tabel wordt een overzicht gegeven van de geschatte totale geleide

emissies. Deze worden vergeleken met de IMJV9 drempelwaarden. Hieruit blijkt dat deze

emissies als beperkt kunnen beoordeeld worden. In een volgende paragraaf zal de impact

van deze geleide emissies beoordeeld worden.

Tabel 9-5 Geschatte totale geleide emissies

Som emissies verwarming

Ton/jaar IMJV drempelwaarde (ton/jaar)

CO 0,9 200

NOx 0,5 50

PM10 0,04 20

PM2,5 0,02 10

benzeen 0,005 0,1

9.5.2.5 Impact totale geleide emissies verbrandingsparameters

De impact van de verwarmingsemissies en van de ventilatie emissies worden beoordeeld op

basis van een berekening met IFDM (dispersie model ontwikkeld door VITO, en

voorgeschreven in Richtlijnenboek lucht).

Bij deze evaluatie wordt uitgegaan van de impact inzake NO2, gezien hiervan veruit de

belangrijkste impact optreedt, en dit zowel ten aanzien van de verwarmingsemissies als de

emissies vanuit de parkeergarage. Hieruit kan ook de impact van de andere parameters

afgeleid worden rekening houdend met de verhouding tussen 60% van de NOx emissies ten

opzichte van de emissies van een andere parameter (cfr. Vlarem-II en cfr. het

Richtlijnenboek lucht wordt voor de beoordeling van de impact inzake NO2 uitgegaan van

60% van de NOx emissies. De reden hiervoor is dat de NOx emissies hoofdzakelijk bestaan

uit NO, en dat deze NO in de atmosfeer omgevormd wordt tot o.a. NO2. Deze omvorming

vergt echter relatief aanzienlijk veel tijd, waarbij de reactie snelheid functie is van tal van

andere factoren waaronder ozon.

In onderstaande figuren worden de resultaten van de impactberekening opgenomen. Hieruit

blijkt dat de impact zich slechts in de zeer onmiddellijke omgeving van het emissiepunt

optreedt, en als verwaarloosbaar tot hooguit beperkt kan beoordeeld worden. Omwille van

deze beperkte impact wordt het niet noodzakelijk geacht de resultaten op topografische

kaart voor te stellen.

De maximale jaargemiddelde impact inzake NO2 bedraagt nauwelijks 0,06 µg/m³. De P99,79

impact is iets meer substantieel maar met een hoogste P99,79 waarde van 2,5 µg/m³ kan

deze impact nog steeds als beperkt aanzien worden.

Uit deze beoordeling blijkt dat de impact van deze geleide emissies als verwaarloosbaar kan

beschouwd worden.

9 integraal milieujaarverslag (IMJV) bevat een overzicht van de verontreinigende stoffen die rapporteringsplichtige

bedrijven uitstoten.


Figuur 9-2 Output figuren IFDM met impact geleide emissies op luchtkwaliteit inzake NO2

9.5.2.6 Impact wegverkeer

Om de impact van het wegverkeer van en naar het project in kaart te brengen, wordt

uitgegaan van de gegevens aangeleverd door de deskundige mobiliteit. Bij de berekeningen

wordt een worst case situatie gehanteerd gezien ervan uit gegaan wordt dat ook voor de

weekends en de vakantieperioden met éénzelfde verkeersgeneratie gerekend wordt (verkeer

P99.79 (µg/m³) (tav=1h) NO2 impact geleide bronnen in geplande situatie 2015/ 6/29 16:31:36

P99.79 (µg/m³) (tav=1h) NO2 impact geleide bronnen in geplande situatie

< 2.0

<= 2.5

2 .5

152.4 154.4153.4

2.0 km

21

1.1

21

3.1

21

2.1

2.0

k

m

Gemiddelde (µg/m³) (tav=1h) NO2 impact geleide bronnen in geplande situatie 2015/ 6/29 16:31:36

Gemiddelde (µg/m³) (tav=1h) NO2 impact geleide bronnen in geplande situatie

< 0.05

<= 0.06

0 .0 6

152.4 154.4153.4

2.0 km

21

1.1

21

3.1

21

2.1

2.0

k

m


wordt als etmaalintensiteit in het model ingevoerd) en bijkomend wordt aangenomen dat al

het gegenereerd verkeer via de Van Ertbornstraat zal rijden.

De berekende impact kan dan ook aanzien worden als een overschatting van de werkelijk te

verwachten impact. Op deze wijze wordt echter wel tegemoet gekomen aan de

onzekerheidsmarge die met alle modelberekeningen gepaard gaat. Teneinde eveneens

rekening te houden met de onzekerheden inzake emissiekengetallen (uit ervaring blijkt dat

strengere Europese grenswaarden niet steeds leiden tot een gelijkaardige afname onder

praktijkomstandigheden, vooral niet ten aanzien van NOx die als meest relevante parameter

te beoordelen is), worden de berekeningen uitgevoerd met zowel de kengetallen van 2015

als deze van 2020.

De impact wordt berekend voor de geplande situatie voor die wegsegmenten waarvoor de

hoogste intensiteiten optreden. Het belangrijkste wegsegment hierbij is het zuidelijk deel

van de Van Ertbornstraat (van De Keyserlei tot de inrit van de parkeergarage). Niet alleen

omwille van het meeste verkeer van en naar het project, maar ook omdat deze weg

aanzienlijk smaller is dan De Keyserlei, de Gemeentestraat en de Frankrijklei. Naast de Van

Ertbornstraat is De Keyserlei (tot kruispunt met de Frankrijklei) het meest relevant voor het

project. Voor de andere wegsegmenten zoals de Ossystraat, Gemeentestraat,… is de

intensiteit van en naar het project dermate beperkt dat hiervan slechts een verwaarloosbare

impact te verwachten is.

Tabel 9-6 Impact wegverkeer na realisatie van het project met emissiekengetallen van 2015 en

2020 (worst case)

Beoordeling met emissiekengetallen van 2015

NO2 [µg/m³]

PM10 [µg/m³]

PM2.5 [µg/m³]

Straatnaam impact impact impact

Van Ertbornstraat (segment zuid) 0,6 0,1 0,0

Van Ertbornstraat (segment noord) 0,2 0,0 0,0

De Keyserlei 0,2 0,0 0,0

grenswaarde 40 40 25

beoordelingswaarde 40 31,3 (1) 25

%-impact NO2 PM10 PM2.5

Van Ertbornstraat zuid 1,5 0,3 0,0

Van Ertbornstraat noord 0,5 0,0 0,0


Beoordeling met emissiekengetallen van 2020

NO2 [µg/m³]

PM10 [µg/m³]

PM2.5 [µg/m³]

Straatnaam impact impact impact




grenswaarde 40 40 20

beoordelingswaarde 40 31,3(1) 20

%-impact NO2 PM10 PM2.5




(1) Door t.o.v. deze waarde te beoordelen wordt, cfr het Richtlijnenboek Lucht van LNE, ook een beoordeling

opgenomen t.o.v. de daggemiddelde grenswaarde welke per kalenderjaar 35 keer mag overschreden worden.


Uit de berekeningen blijkt dat het project voor diverse wegsegmenten nauwelijks impact

veroorzaakt.

Enkel voor het zuidelijk segment van de Van Ertbornstraat is slechts sprake van een

beperkte impact inzake NO2. Als afgeleide kan dan ook gesproken worden van een beperkte

impact door UFP en roet. Inzake PM10 en PM2,5 is de impact ook voor dit wegsegment

verwaarloosbaar.

Gezien de huidige intensiteit van het wegverkeer van en naar de Antwerp Tower slechts

zowat de helft bedraagt van de berekende intensiteit in de geplande situatie, kan gesteld

worden dat ook de impact in de actuele situatie zowat de helft zal bedragen van de impact

berekend voor de geplande situatie.

De toename voor de geplande situatie t.o.v. de actuele situatie is als verwaarloosbaar te

aanzien (minder dan 1% van de doelstelling).

Indien enkel het wegverkeer in rekening zou gebracht worden dat in- en uit de

parkeergarage rijdt, dan ligt de impact inzake NO2 net op de grens tussen verwaarloosbaar

en beperkt (zie ook de bespreking in de actuele en de referentie situatie).

9.5.2.7 Conclusie effectbespreking m.b.t. luchtkwaliteit

Uit bovenstaande kan gesteld worden dat de gecumuleerde impact van zowel de emissies te

wijten aan de verwarming en de afzuiging van de parkeergarage als verwaarloosbaar te

aanzien is.

De impact van het verkeer manifesteert zich het duidelijkst ten aanzien van NO2. Hieruit kan

ook afgeleid worden dat er zich ook een impact inzake ultra fijn stof, elementaire koolstof en

roet voordoet. De exploitatie van de Antwerp Tower, overeenkomstig de geplande invulling,

leidt hierbij tot louter een verwaarloosbare impact in de onmiddellijke omgeving van het

project. Enkel indien al het verkeer dat bij deze invulling gegenereerd wordt via de Van

Ertbornstraat zou rijden, treedt enkel op korte afstand van de wegrand een beperkte impact

inzake NO2, UFP en roet op. Voor de andere parameters en de andere wegen is de impact

als verwaarloosbaar te aanzien. De impact van het verkeer is als verwaarloosbaar tot

hooguit beperkt te aanzien in vergelijking met de luchtkwaliteitsgrenswaarden. Er worden

geen extra milderende maatregelen noodzakelijk geacht, behoudens deze opgenomen bij de

bespreking van de effecten tijdens de aanlegfase.

Ten aanzien van de verwarmingsinstallaties dient er wel op toegezien te worden dat de

emissies voldoen aan de wettelijke grenswaarden. Bijkomend kan er hier verwezen worden

naar het feit dat er op de markt installaties beschikbaar zijn die aanzienlijk lagere NOx

emissies veroorzaken dan de wettelijk toegestane grenswaarden waarmee bij deze

impactbeoordeling rekening gehouden werd.

9.6 Fauna en Flora

9.6.1 Aanlegfase

Tijdens de aanlegfase treden mogelijk effecten op als gevolg van ruimtebeslag,

versnippering, een wijziging in de grondwaterstand, verontreiniging en rustverstoring door

geluid.


Er zijn geen gebieden met biologische waarde of kwetsbare gebieden zoals SBZ/VEN

aangeduid in de omgeving waar het project een invloed op zou kunnen uitoefenen. Er wordt

geen ruimtebeslag of vesnippering verwacht.

Tijdens de werkzaamheden in het projectgebied zal geluidsproductie onvermijdelijk zijn (zie

ook paragraaf §9.4.1). Rekening houdend met de weinig kwetsbare omgeving voor fauna

(geen beschermingszones of VEN-gebieden in de omgeving, geen biologisch waardevolle

gebieden voor fauna,…) en het gegeven dat het gebied tijdens de aanlegfase volledig

binnen de invloedszone m.b.t. geluid van de heraanleg van het Operaplein valt, wordt geen

significant effect verwacht.

De invloedsstraal van de bemaling zal niet reiken tot faunistisch of floristisch waardevolle

gebieden, waardoor effecten door verdroging ten aanzien van fauna of flora uitgesloten zijn.

Tijdens de aanlegwerken worden machines en materiaal ingezet. De kans op calamiteiten

(zoals olielekken, lekkage van chemische stoffen,…) is gering doch niet onbestaande. Ter

voorkoming van calamiteiten wordt het correct volgen van de codes van goede praktijk

voorgeschreven.


Tijdens deze fase zijn in principe enkel potentiële effecten van rustverstoring ten gevolge het

bijkomend te verwachten verkeer relevant. Ook hier geldt dezelfde redenering als voor de

aanlegfase, nl. rekening houdend met de weinig kwetsbare omgeving voor fauna (geen

beschermingszones of VEN-gebieden in de omgeving, geen biologisch waardevolle gebieden

voor fauna,…), wordt geen significant effect verwacht.

De effecten ten aanzien van fauna en flora tijdens de exploitatiefase van de Antwerp Tower

worden als verwaarloosbaar negatief beoordeeld.


9.7.1 Aanlegfase

Het project zal niet rechtstreeks op de nabije omgeving ingrijpen, maar zich beperken tot de

zone van de bestaande toren.

De werken aan de Antwerp Tower blijven volledig binnen de huidige perceelgrenzen van het

bestaande gebouw en hebben geen effect op het nabijgelegen bouwkundig erfgoed, zoals

het operagebouw.

Tijdens de aanlegfase zal de uitstraling van de Antwerp Tower tijdelijk worden gewijzigd

waardoor visuele effecten optreden. Tijdens de afbraakfase zal de bestaande gevel zo lang

mogelijk in zijn geheel worden behouden. Tijdens de opbouwfase zal de gevel met stellingen

of hef- of hangsteigers worden omgeven, waarbij mogelijks ook stofnetten worden voorzien

(nog ongekend). De visuele impact is gezien de hoogte van de Antwerp Tower echter

onvermijdelijk. Er wordt tijdens de aanlegfase voor de Antwerp Tower een verwaarloosbaar

tot beperkt negatief effect verwacht m.b.t. het landschap (visuele hinder).

De verstevigingswerken aan de funderingszool in de kelderverdieping gaan gepaard met een

kleine hoeveelheid graaf- en bemalingswerken. Hierdoor bestaat risico op indirecte

beschadiging van archeologisch erfgoed. De graaf- en bemalingswerken worden echter


voorzien op niveau -4 en dus ver onder de archeologisch waardevolle zone. Hierdoor, en

gezien het type van de aanwezige sites (niet organische resten van de omwalling,

versteende resten), is er nauwelijks kans op schade. Volgens de archeologische advieskaart

van Antwerpen is in het projectgebied advies vereist bij bodemingrepen van meer dan 40

cm. De ingrepen van graafwerken en bemaling zijn echter zeer kleinschalig, en de huidige

ondergrondse voorzieningen reiken reeds tot niveau -4 (eerder uitgegraven bij de

constructie van het gebouw). Er kan daarom worden besloten dat een archeologische

advisering is in het kader van dit project niet zinvol is.

In ieder geval dient de vondstmeldingsplicht in acht te worden genomen cfr. art. 8 van het

decreet van 30 juni 1993 houdende de bescherming van het archeologisch patrimonium.

Bij het aansnijden van archeologische sporen dient de archeologische overheid onmiddellijk

te worden gecontacteerd en moeten de sporen onberoerd blijven tot na de archeologische

registraties. Onder archeologische sporen worden verstaan grondverkleuringen,

constructieresten en vondsten ouder dan de 20ste eeuw.


De kwalitatieve verbetering van de Antwerp Tower, grenzend aan het vernieuwde

Operaplein, zal in de toekomstige situatie een positieve bijdrage leveren aan de uitstraling

van de stad, de skyline, de wijk, de buurt en de straat.

Tijdens de exploitatie wordt geen effect verwacht m.b.t. nabijgelegen bouwkundig of

archeologisch erfgoed.

Er wordt door de aanwezigheid van de vernieuwde Antwerp Tower een positief effect

verwacht m.b.t. het landschap.

TRACTEBEL ENGINEERING N.V. Synthese en milderende maatregelen 106

10. SYNTHESE EN MILDERENDE MAATREGELEN

Voor de verschillende disciplines worden geen significant negatieve effecten verwacht ten

gevolge van de verbouwingswerken aan of de exploitatie van de Antwerp Tower. Er zullen

echter een aantal milderende maatregelen in acht genomen worden om negatieve effecten

te voorkomen.

10.1 Mens

M.b.t. de discipline mens-wonen en werken dienen geen milderende maatregelen te worden

voorgesteld.

Aangezien:

- De nieuwe voorziene functies wonen en retail de toren (en omgeving) helemaal

zullen doen herleven;

- De stijging in verkeergeneratie gedurende de dag verwaarloosbaar wordt

verondersteld door de geschikte alternatieve voorzieningen dan de wagen in de stad

Antwerpen;

- De verkeergeneratie tijdens de spitsuren lager zal zijn dan de huidige situatie;

- Er wordt voldaan aan de parkeerbehoefte van de bewoners in de Antwerp Tower;

wordt vanuit de discipline mens- ruimte en mobiliteit geconcludeerd dat het project een

positief effect heeft. Voor deze discipline wordt gesteld dat een m.e.r.-onderzoek geen

nieuwe of bijkomende gegevens zal opleveren voor de bespreking van de milieueffecten.


M.b.t. de discipline bodem en grondwater dienen geen milderende maatregelen te worden

voorgesteld.

Aangezien:

- er geen significante effecten worden verwacht m.b.t. de bodem- en

grondwaterkwaliteit tijdens zowel de aanleg- als de exploitatiefase;

- er geen effecten van bodemverdichting en profielvernietiging relevant worden

geacht;

- potentiële, geïsoleerde puntverontreinigingsbronnen beperkt tot verwaarloosbaar

zullen zijn;

- de te verwachten indicatieve invloedsstraal van bemaling de projectgrenzen niet

overschrijdt, en de invloedstraal zich volledig binnen de invloedstraal voor de

heraanleg van het Operaplein bevindt;

- de Vlarem-voorschriften inzake grondwaterbemaling (en lozing opgepompt

grondwater) dienen te worden nageleefd;

wordt vanuit de discipline bodem en grondwater geconcludeerd dat het project zowel in de

aanleg- als de exploitatiefase geen significant negatief effect heeft. Voor deze discipline

wordt gesteld dat een m.e.r.-onderzoek geen nieuwe of bijkomende gegevens zal opleveren

voor de bespreking van de milieueffecten.



M.b.t. de discipline oppervlaktewater dienen geen milderende maatregelen te worden

voorgesteld.

Aangezien:

- Er geen beïnvloeding is van het oppervlaktewatersysteem ten gevolge bemaling of

ten gevolge van het lozen van bedrijfs- en huishoudelijk afvalwater;

- De afvalwateropvang in een gescheiden stelsel is gegarandeerd en er zich geen

probleem stelt m.b.t. de capaciteit naar het ontvangende rioleringsnetwerk en RWZI

toe;

wordt vanuit de discipline oppervlaktewater geconcludeerd dat het project zowel in de




10.4 Geluid en trillingen

M.b.t. de discipline geluid (zie paragraaf 9.4) werden in het project enkele milderende

maatregelen geïntegreerd teneinde negatieve effecten te voorkomen. Bijkomende

milderende maatregelen zijn niet vereist.

Aangezien

- de aanlegfase van de verbouwingen wordt afgestemd op de heraanleg van het

Operaplein;

- de afbraakwerkzaamheden de meeste verkeergeneratie veroorzaken, maar worden

gerealiseerd in een periode van slechts 4 maanden;

- de opbouwfase geen significante hoeveelheid verkeer genereert;

- de laad- en losactiviteiten de leefkwaliteit niet zal verstoren met betrekking tot de

gevelbelasting;

wordt vanuit de discipline geluid en trillingen geconcludeerd dat het project zowel in de




10.5 Lucht

M.b.t. de discipline geluid (zie paragraaf 9.5) werden in het project enkele maatregelen

geïntegreerd teneinde negatieve effecten te voorkomen. Bijkomende milderende

maatregelen zijn niet vereist.

Aangezien

- de berekende gecumuleerde emissies van de verwarming en de afzuiging klein zijn;

- de verkeersstromen hooguit een beperkte impact veroorzaken in vergelijking met de

luchtkwaliteitsgrenswaarden;


- de op de markt beschikbare verwarmingsinstallaties aanzienlijk lagere NOx emissies

veroorzaken dan de wettelijk toegestane grenswaarden waarmee bij de

impactbeoordeling rekening gehouden werd;

wordt vanuit de discipline lucht geconcludeerd dat het project zowel in de aanleg- als de

exploitatiefase geen significant negatief effect heeft, mits het toepassen van de

hierboven opgesomde milderende maatregelen. Voor deze discipline wordt gesteld dat een

MER-onderzoek geen nieuwe of bijkomende gegevens zal opleveren voor de bespreking van

de milieueffecten.

10.6 Fauna en Flora

M.b.t. de discipline fauna en flora dienen geen milderende maatregelen te worden

voorgesteld.

Aangezien:

- er geen rechtstreekse of onrechtstreekse beïnvloeding te verwachten valt op de

biologisch waardevolle elementen in de omgeving;

- er geen rustverstoring tijdens de aanlegfase of na projectrealisatie relevant wordt

geacht;

wordt vanuit de discipline fauna en flora geconcludeerd dat het project zowel in de aanleg-

als de exploitatiefase geen significant negatief effect heeft op de aanwezige ecologische

waarden. Voor deze discipline wordt gesteld dat een m.e.r.-onderzoek geen nieuwe of

bijkomende gegevens zal opleveren voor de bespreking van de milieueffecten.


M.b.t. de discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie dienen geen milderende

maatregelen te worden voorgesteld.

Aangezien:

- Het project een positief effect heeft op het visuele aspect binnen de straat, buurt en

zelfs de volledige stad;

- De kans op aansnijden van archeologische sporen nauwelijks bestaat gezien de

kleinschalige graaf- en bemalingswerken op een ondergronds niveau waar nu reeds

een ondergrondse constructie van 4 bouwlagen bestaat;

- De verbouwingswerken niet reiken tot het nabij liggend bouwkundig erfgoed.

wordt vanuit de discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie geconcludeerd dat

het project in de aanlegfase geen significant negatief effect heeft en in de

exploitatiefase zelfs een positief effect. Voor deze discipline wordt gesteld dat een

m.e.r.-onderzoek geen nieuwe of bijkomende gegevens zal opleveren voor de bespreking

van de milieueffecten.

TRACTEBEL ENGINEERING N.V. Besluit 109

11. BESLUIT

In het decreet betreffende milieueffecten veiligheidsrapportage van 18 december 2002

(B.S. 13 februari 2003) staat aangegeven welke criteria van toepassing zijn voor de

mogelijke ontheffing van de MER-plicht voor projecten die weergegeven zijn in Bijlage II van

het Besluit van de Vlaamse Regering van 17/02/2005. Matexi Projects nv vraagt een

ontheffing van de project-MER-plicht aan voor de verbouwing en exploitatie van de Antwerp

Tower ter hoogte van de Van Ertbornstraat, de Keyserlei en de Frankrijklei te 2018

Antwerpen.

De bestaande toren herbergt voornamelijk kantoorruimte. Na de verbouwing wordt een

combinatie van ondergrondse parking, retail, restaurant en woonunits voorzien in een totaal

van 31 verschillende bouwlagen. Dit project past binnen de huidige ontwikkelingen in stad

Antwerpen, waarbij ook het Operaplein wordt heraangelegd. De werken aan de Antwerp

Tower zullen dan ook worden afgestemd op de infrastructuurwerken in de omgeving.

Daarnaast wordt rekening gehouden met de adviezen in het kader van de Luchtvaart,

waarbij de hoogte van de vernieuwde Antwerp Tower de huidige gebouwhoogte (incl.

antennes) niet overschrijdt.

De milieueffecten die zich als gevolg van het project kunnen voordoen, zijn voornamelijk

gelinkt met de aspecten mobiliteit, geluid en luchtkwaliteit, en werden in hoofdstuk 9

beschreven en beoordeeld.

Gezien de beperkte omvang van de effecten in een reeds verstoorde en verstedelijkte

omgeving, kan het volgende besloten worden:

Het project past binnen het hoogbouwbeleid van Antwerpen en zal de

landschappelijke beleving van de omgeving ten goede komen. Er worden nieuwe

functies als wonen en werken gecreëerd waar het gebouw vandaag voornamelijk

leeg staat.

De organisatie van de aanlegfase en de afstemming met de grote

infrastructuurwerken in het kader van Brabo II, moet worden uitgewerkt

wanneer de nodige informatie beschikbaar is. De initiatiefnemer is hiervoor in

overleg met De Lijn en Stad Antwerpen.

Het groot aantal woningen en de voorziene retailruimte genereert verkeer, maar

er wordt globaal slechts een verwaarloosbare toename van verkeergeneratie

verwacht.

Met betrekking tot parkeren worden voldoende plaatsen voorzien voor bewoners.

Voor werknemers en bezoekers worden geen effecten verwacht gezien het grote

aanbod aan openbare publieke parkings op wandelafstand van de site.

Om de geluidshinder te beperken worden in het project enkele maatregelen

geïntegreerd, waardoor het effect verwaarloosbaar is. Effecten op de

luchtkwaliteit door het verkeer worden als verwaarloosbaar of beperkt negatief

beoordeeld.

Er worden geen negatieve effecten verwacht ten aanzien van bodem en

grondwater, oppervlaktewater en fauna en flora.

TRACTEBEL ENGINEERING N.V. Besluit 110

Op basis van bovenstaande beschrijving en beoordeling van de milieueffecten

kan samenvattend gesteld worden dat er zowel tijdens de aanleg- als tijdens de

exploitatiefase geen significant negatieve effecten ten aanzien van het milieu

zullen optreden. Een m.e.r.-onderzoek zou geen nieuwe of bijkomende gegevens

opleveren voor de bespreking van de milieueffecten.

TRACTEBEL ENGINEERING N.V. Referenties 111

12. REFERENTIES

(n.d.). Retrieved april 8, 2015, from Databank Ondergrond Vlaanderen:

www.dovvlaanderen.be

(2015, juni). Opgehaald van www.stedentripper.com.

(2015, juni). Opgehaald van www.geopunt.be.

(2015, Juni). Opgehaald van www.vmm.be.

(2015, juni). Opgehaald van https://inventaris.onroerenderfgoed.be/.

(2015, juni). Opgehaald van www.lne.be/themas/milieueffectrapportage.

(2015, juni). Opgehaald van https://denbeke.be/blog/.

(2015, juni). Opgehaald van www.ruimtelijkstructuurplanantwerpen.be.

(2015, juni). Opgehaald van http://www.operaplein.be/.

Administratie Ruimtelijke Ordening, Huisvesting, Monumenten en Landschappen. (1997).

Ruimtelijk structuurplan Vlaanderen, 23 september 1997.

Aminal. (1997). Richtlijnenboeken voor het opstellen en beoordelen van

milieueffectrapporten.

AntheaGroup. (2012). Actualisering van de richtlijnenboeken inzake milieueffectrapportage -

Discipline Lucht.

Antrop, M. (1989). Het landschap meervoudig bekeken. Monografie Stichting Leefmilieu.

Antrop, M., & Van Damme, S. (1995). Landschapszorg in Vlaanderen. Vakgroep Geografie,

Gent.

Arcadis. (2009). Project-MER 'Tweede maritieme toegang tot de Waaslandhaven.

Eindrapport.' Projectnummer: 04/005671 | Versie D.

BAM. (2014). Milieueffectrapport voor de heraanleg van de Leien, de tramlijn Ekeren en de

tramlijn Eilandje (brabo II).

Beheercommissie Natuur Linkerscheldeoever. (2012). Jaarverslag 2012. Voortgangsrapport

realisatie en monitoring natuurcompensaties en natuurontwikkeling in het

Linkerscheldeoevergebied.

D2S. (2015). Technische nota 'Akoestiek: gevelisolatie/geluidsemissies'.

Databank Ondergrond Vlaanderen (informatie bodem, grondwaterwinning, geologie). (2015,

juni). Opgehaald van www.dov.vlaanderen.be.

Gyselings, R., Spanoghe, G., Van den Bergh, E., Verbelen, D., Benoy, L., Lefevre, A., et al.

(2014). Monitoring natuur havengebied en omgeving Antwerpen Rechteroever,

resultaten van het monitoringsjaar 2013. Rapporten van het Instituut voor Natuur-

TRACTEBEL ENGINEERING N.V. Referenties 112

en Bosonderzoek 2014 (INBO.R.2014.6392398). Instituut voor Natuur- en

Bosonderzoek, Brussel.

PRMER0516. (2011). Project-MER voor de hervergunning van de RWZI Antwerpen-Zuid.

Reijnen, M., & Foppen, R. (1991). Effect van wegen met autoverkeer op de dichtheden van

broedvogels (hoofdrapport). IBN-rapport 91/1.DLO-Instituut voor Bos- en

Natuuronderzoek, Leersum.

Roesems, V., & Lorquet, A. (2013). Hoogbouwnota Antwerpen.

Sertius, & Grontmij. (2011). Actualisering van de richtlijnenboeken inzake

milieueffectrapportage - Discipline Water.

Soresma. (2008). Actualisering van de richtlijnenboeken inzake milieueffectrapportage –

Discipline Bodem.

Technum. (2006). Richtlijnenboek Landschap, Bouwkundig Erfgoed en Archeologie.

TNO. (2006). Handleiding CAR-Vlaanderen, 2006-A-R0212B/versie 2.

Van Vessem, J., & Kuijken, E. (1986). Overzicht van de voorgestelde speciale

beschermingszones in Vlaanderen voor het behoud van de vogelstand (E.G.-Richtlijn

79/409/EEG van 2 april 1979). Instituut voor Natuurbehoud, Hasselt.

Pagina 113 van 121

13. BIJLAGEN

Bijlage 1. Inputparameters modellering discipline Lucht

Impactberekeningen met CAR

Overzicht van gehanteerde afkortingen en codes bij stratenbestanden van CAR

X,Y : Lambert-coördinaten t.h.v. wegsegmenten

fLV : fractie lichte vracht

fZV : fractie zware vracht

fbus : fractie autobussen

Omschrijving wegtype

1 : weg door open terrein, incidenteel gebouwen of bomen binnen een straal van 100 meter

2 : basistype

(alle wegen anders dan de andere in CAR-Vlaanderen specifiek gedefinieerde types)

3a : beide zijden van de weg bebouwing maar geen street canyon

(o.a. wegens breedte van de straat)

3b : street canyon

4 : éénzijdige, min of meer aaneengesloten bebouwing

omschrijving snelheidstype

a Snelweg : gemiddelde rijsnelheid is 100 km/uur

b Buitenweg : weg met een snelheidslimiet van maximaal 80 km/uur (gemiddeld 44 km/uur)

c Normaal stadsverkeer : gemiddelde snelheid 19 km/uur

d Stagnerend verkeer : doorstroming belemmerd (gemiddeld 13 km/uur)

e Doorstromend stadsverkeer: doorstromend verkeer binnen de bebouwde kom; stadstraat

(gemiddeld 26 km/uur)

bomenfactor

1 hier en daar bomen of in het geheel niet

1,25 één of meer rijen bomen met een onderlinge afstand van minder dan 15 meter met openingen

tussen de kronen

1,5 de kronen raken elkaar en overspannen minstens een derde gedeelte van de straatbreedte

TRACTEBEL ENGINEERING N.V. Bijlagen 114

Tabel 7 : input CAR-model

project- gerelateerd verkeer geplande situatie X Y

gemiddelde etmaal-

intensiteit fractie

lichte vracht fractie

zware vracht fractie

bus

snel- heids-

type wegtype

bomenfactor

afstand tot de weg, m

aandeel file- verkeer

Van Ertbornstraat zuid 153360 212009 857 0 0 0 c 3a 1 8 0.15

Van Ertbornstraat noord 153385 212105 367 0 0 0 c 3a 1 8 0.15

De Keyserlei 153316 211991 612 0 0 0 c 3a 1 20 0.15

impact zwaar verkeer tijdens aanlegfase X Y

gemiddelde etmaal-

intensiteit factor

lichte vracht factor

zware vracht factor

bus

snel- heids-

type wegtype

bomenfactor



De Keyserlei 153316 211991 16 0 1 0 c 3a 1 20 1

project- gerelateerd verkeer actuele situatie X Y

gemiddelde etmaal-

intensiteit factor

lichte vracht factor

zware vracht factor

bus

snel- heids-

type wegtype

bomenfactor



Van Ertbornstraat zuid 153360 212009 628 0 0 0 c 3a 1 8 0.15


Impactberekeningen met IFDM

De bronkarakteristieken gebruikt bij de modelberekeningen met IFDM staan opgenomen in

het rapport zelf


Bijlage 2. MOBER

Offertetemplate TRITEL recto-verso1.1 Korte voorstelling van het voorgenomen project Het project...

Documents

Transcript of Offertetemplate TRITEL recto-verso1.1 Korte voorstelling van het voorgenomen project Het project...