Informatiebrochure Staaroperatie

Inhoudsopgave

WELKOM 3

OORZAAK EN SYMPTOMEN 4

BEHANDELING 5 Vooronderzoek

DE OPERATIEDAG 6 Voorbereiding thuis Voorbereiding op de OK De operatie

Speciale implantlenzen

NA DE OPERATIE 10 Medicijnen en oogdruppels Leefregels Nazorg Controle-afspraken

GOED OM TE WETEN 13 Neveneffecten en complicaties Suggesties & klachten Contact & bereikbaarheid

2 ODH INFORMATIE STAAROPERATIE

WELKOM

Staaroperaties worden door de ervaren oogchirurgen van Oogkliniek De Horsten met veel aandacht uitgevoerd. Met de huidige technieken is een staaroperatie een hoog gespecialiseerde, zeer veilig uit te voeren operatie. Een staaroperatie verbetert uw gezichtsvermogen. Wij leggen in deze folder eenvoudig uit wat u voor, tijdens en na de operatie kunt verwachten. Door de keuze tussen verschillende soorten lensimplantaten kan de afhankelijkheid van een bril minder worden. Wij informeren u graag naar de mogelijkheden tot plaatsing van multifocale, torische, of torisch multifocale implantlenzen bij een staaroperatie (de zogenoemde Premium lenzen). Ons team staat klaar om u bij de volledige behandelprocedure van de staaroperatie te begeleiden.

www.oogkliniekdehorsten.nl

ODH INFORMATIE STAAROPERATIE 3

OORZAAK EN SYMPTOMEN

Voor in het oog, vlak achter de pupil, zit de doorzichtige ooglens. Naarmate we ouder worden kan deze lens minder helder worden. Wanneer de lens troebel wordt spreken we van grijze staar of ‘cataract’. De meest voorkomende oorzaak van het ontstaan van staar is het natuurlijke verouderingsproces van de lens, de zogenoemde ouderdomsstaar. Bij sommige patiënten ontstaat deze vorm al rond het 40e levensjaar, maar doorgaans treedt ouderdomsstaar pas op latere leeftijd op. Door de vertroebeling van de lens ziet u voorwerpen waziger, het lijkt of uw bril vuil is. Soms ontstaat dubbelzien of krijgt u last van (tegen)licht. Het troebel worden verloopt soms heel snel, maar meestal is het een proces dat meerdere jaren duurt. Wanneer u veel sterkere of zwakkere brillenglazen nodig heeft, kan dat ook wijzen op ouderdomsstaar. Zodra de staar klachten gaat geven, kan uw gezichtsvermogen worden hersteld met een staaroperatie, mits er geen andere afwijkingen zijn die het zien beïnvloeden.

Door vertroebeling van de lens ziet u voorwerpen waziger, het lijkt of uw bril vuil is.

4 ODH INFORMATIE STAAROPERATIE

● Het vooronderzoek vindt plaats in de poli- kliniek te Wassenaar, duurt ongeveer 10 minuten en is niet pijnlijk.

● Het is van belang wanneer u contact-lenzen draagt deze 2 weken voor de meting uit te doen. Na het onderzoek kunt u de lenzen weer in doen en tot drie dagen voor de operatie dragen.

● Tijdens het voor- onderzoek wordt uw bloeddruk gemeten en heeft u de gelegenheid om vragen te stellen.

● Voorafgaand aan de biometrie ontvangt u van ons een preopera-tieve gezondheids- vragenlijst om in te vullen.

● De anesthesioloog zal deze ingevulde vragen-lijst beoordelen en zo nodig wordt er contact met u opgenomen.

BEHANDELING

Staar is niet te verhelpen door het gebruiken van oogdruppels of medicijnen. Om de staar te verhelpen moet de troebele lens vervangen worden door een helder kunstlensje. Wanneer de lens zodanig vertroebeld is dat de verslechtering van uw gezichtsvermogen uw levenskwaliteit vermindert, helpt alleen nog een operatieve ingreep. Uw oogarts bespreekt met u wanneer de operatie noodzakelijk is.

Vooronderzoek Voorafgaand aan de operatie wordt er door de optometrist een onderzoek uitgevoerd, de zogeheten biometrie. Hierbij worden de ogen opgemeten met behulp van de modernste meet-apparatuur. De meting is nodig om de sterkte van de te implanteren lens zo nauwkeurig mogelijk te berekenen.

Na overleg met u wordt de sterkte van het kunstlensje bepaald. Veelal wordt de sterkte zo gekozen dat u na de operatie in de verte goed kunt zien. Voor het lezen is een leesbril dan nodig.

ODH INFORMATIE STAAROPERATIE 5

6 ODH INFORMATIE STAAROPERATIE

2 De operatiedag ● Was uw gezicht

grondig en verwijder alle make-up resten.

● Gebruik geen dag-crème, zorg dat de nagels ongelakt zijn en draag geen sieraden.

● U hoeft niet nuchter te zijn, u mag gewoon eten en drinken.

● Wanneer u een hoorapparaat draagt, laat u deze uit aan de te opereren zijde.

● Draag gemakkelijke kleding, bij voorkeur geen strakke boven-kleding.

● Laat waardevolle spullen thuis.

● Wij adviseren u iemand mee te nemen, die u na afloop terug naar huis kan brengen. U kunt niet zelf autorijden en zelfs reizen met het open-baar vervoer kan moeilijk gaan.

● U bent in totaal 1½ tot 2 uur aanwezig op ons operatiecom-plex.

1 Voorbereiding thuis ● Contactlenzen minimaal drie dagen

voor de operatie uitdoen. ● U heeft (een recept voor) druppels

gekregen. ● Drie dagen voor de operatie start u

met de 2 soorten voorgeschreven oogdruppels:

● De ene oogdruppel: 3 x daags 1 druppel in beide ogen.

● De andere oogdruppel: 3 x daags in het te opereren oog.

● De druppels mogen na elkaar gebruikt worden.

● Het is niet nodig op de dag van de operatie te druppelen.

DE OPERATIEDAG

De voorbereiding op de operatiedag begint drie dagen tevoren.

Wanneer u medicijnen gebruikt, kunt u deze doorgebruiken. Ook met bloed-verdunners hoeft u niet te stoppen. Indien u andere oogdruppels gebruikt kunt u hier gewoon mee doorgaan. Wanneer u hier vragen over heeft kunt u dit te allen tijde overleggen.

3 Voorbereiding op de OK Ongeveer een half uur voor de operatie krijgt u een serie oogdruppels toegediend die o.a. uw pupil tijdelijk vergroten. De assistente neemt u mee naar de voorbereidingsruimte voor de verdoving. U krijgt hier over uw eigen kleding een jasje, muts en sloffen aan. Samen met uw oogarts heeft u op de poli-kliniek reeds bepaald op welke manier u verdoofd wordt. Voor een staaroperatie volstaat een plaatselijke verdoving; er worden hetzij oogdruppels hetzij een prik toegediend die het oog ongevoelig maken. Ons anesthesieteam beoordeelt uw gezondheid voor en tijdens de operatie. Preventief krijgt u een infuusnaaldje in hand of arm. Ook wordt u tijdens de operatie door middel van hart- en zuurstofmeters bewaakt. In verband met veiligheidsvoorschriften (de zgn. TOP-procedure) zal meer- dere keren naar uw naam, geboortedatum en het te behandelen oog worden gevraagd.

Voorbereiding op de OK.

ODH INFORMATIE STAAROPERATIE 7

Tijdens de operatie wordt de troebele lens opgezogen en een helder nieuw lensje door een

2,5 mm klein openingetje in het oog gebracht.

DE OPERATIE

Bij de staaroperatie haalt de oogchirurg de troebele lens uit het oog en vervangt deze door een kunstlensje. Tijdens de operatie is het belangrijk ca. 30 minuten stil te liggen en met uw handen bij uw gezicht uit de buurt te blijven. U krijgt een steriel laken over het oog en kunt tijdens de operatie met de oogarts praten.De operatie vindt plaats op een klasse I steriele operatiekamer. Wanneer er gekozen wordt voor een torische (cilinder) lens wordt vlak voor de operatie het oog gemarkeerd om de lens precies te kunnen plaatsen. Tijdens het eerste deel van de operatie (de zogeheten “phaco-emulsificatie”), wordt de lens met behulp van ultrasoon geluid voorzichtig verbrijzeld en opgezogen. Een ultrasone geluidsgenerator zorgt ervoor dat er een titanium tip zeer snel gaat trillen. Dankzij 40.000 trillingen per seconde valt de troebele lens in brokstukjes uiteen. De verbrijzelde lens wordt met hetzelfde instrument voorzichtig opgezogen. Tijdens het tweede deel van de operatie wordt de opgevouwen

8 ODH INFORMATIE STAAROPERATIE

kunstlens door de kleine opening in het oog geïmplanteerd. Vervolgens ontvouwt de lens zich en neemt de juiste positie in het oog in. Bij de huidige operatiemethode wordt een aanzienlijk kleinere operatiewond (ca. 2,2 tot 2,5 mm) gemaakt dan bij eerdere technieken. Dit bevordert een sneller herstel van het oog. Het wondje sluit zichzelf en hoeft niet gehecht te worden. De oogchirurg opereert altijd maar één oog per operatie, het tweede oog kan na enkele weken worden geopereerd.

Speciale implantlenzen Er bestaan ook lenzen die na de operatie naast veraf zicht ook het lezen zonder bril mogelijk maken. Deze lenzen worden de Premium lenzen genoemd. Tot de Premium lenzen horen ook de torische lenzen: dit zijn (mono- of multifocale) lenzen waar de cilinder (astigmatisme) in geslepen is. Niet iedereen is geschikt voor Premium lenzen. Wanneer een van de Premium lenstypes voor u tot de mogelijkheid behoort zullen de optometrist en oogarts dit met u bespreken. Deze speciale lenzen worden niet vergoed door uw zorgverzekeraar. Voor uitgebreide informatie zie onze folder ‘Premium lenzen’.

ODH INFORMATIE STAAROPERATIE 9

Medicijnen en oogdruppels

● Als het oog gevoelig is kunt u een tablet van 500 mg paracetamol

innemen. ● Wanneer een hevige pijn boven het oog optreedt kunt u eventueel

eenmalig een tablet Acetazolamide 250 mg (Diamox) innemen.

Indien dit niet voldoende verlichting geeft, dan kunt u met de

dienstdoende oogarts contact opnemen.

De dag na de operatie

Na het verwijderen van het verband begint u met onderstaand

druppelschema:● Acular (pijnstillende en ontstekingsremmende) oogdruppels:

druppelt u 3 maal daags in het geopereerde oog tot de druppels op

zijn, in ieder geval gedurende drie weken of tot de nacontrole. ● Tobradex (ontstekingsremmende en antibacterieel) oogdruppels:

druppelt u 3 maal daags in het geopereerde oog tot de druppels op

zijn, in ieder geval gedurende drie weken of tot de nacontrole.● Bij de nacontrole volgt verdere druppelinstructie.

10 ODH INFORMATIE STAAROPERATIE

NA DE OPERATIE

Na de operatie wordt u weer naar de voorbereidingsruimte gebracht. U krijgt een zalfverband en oogkapje op het oog. Dit kunt u de volgende dag zelf thuis verwijderen. Hierna draagt u 1 week lang ‘s nachts het (schoongemaakte) oogkapje. Het verbandje gooit u weg. Zodra u dit prettig vindt, kunt na de operatie uw bril weer opzetten.

Leefregels

- De eerste 2 weken niet in het oog wrijven. - Til de eerste dagen na de operatie geen zware voorwerpen

(+20 kg) en vermijd zware lichamelijke inspanningen. Normaal huishoudelijk werk is toegestaan, net als voorzichtig bukken.

- Autorijden en fietsen mag de dag na de operatie mits het totale gezichtsvermogen goed is, op uw eigen verantwoordelijkheid.

- In verband met infectiegevaar wordt de eerste twee weken na de behandeling zwemmen en saunabezoek sterk afgeraden.

- U kunt gewoon televisie kijken, lezen of achter de computer werken. - U kunt gewoon onder de douche of in bad. Zorg er wel voor dat

er geen shampoo of zeep in uw oog komt. U wordt geadviseerd gedurende 1 week geen oog make-up of mascara te gebruiken.

Nazorg Wat kunt u verder verwachten na de staaroperatie: - De behandeling zelf is niet gevoelig, er is meestal geen napijn.

Wel kunt u een licht ‘zandgevoel’ hebben. - De eerste dagen na de operatie kan het zicht minder zijn dan

vóór de operatie. Mogelijk ervaart u wat schitteringen en ziet u enkele zwevende vlekjes.

- In de eerste vier weken na de operatie kan de reststerkte nog licht wisselen omdat het oog moet herstellen. Ongeveer een maand na de operatie is de situatie stabiel.

- De eerste weken na de behandeling kunt u in wisselende mate last hebben van kringen rond de lampen ’s avonds of van tegenlicht (halo’s). Dit treedt vooral op in het donker en bij mensen met wijde pupillen. Deze halo’s zijn doorgaans niet hinderlijk.

- Het hervatten van uw werkzaamheden is na enkele dagen mogelijk, afhankelijk van het type werkzaamheden.

Het verdient aanbeveling om de eerste twee weken stoffige

ODH INFORMATIE STAAROPERATIE 11

omgevingen te vermijden en niet urenlang achtereen achter de computer te zitten. - Indien nodig kan de behandeling van het andere oog enkele

weken na het eerste oog plaatsvinden. In de periode tussen de 2 behandelingen kunt u last hebben van beeldgrootteverschil.

- In het begin kunt u zich na het verwijderen van het kapje in de ochtend wat duizelig voelen, maar dit is slechts gewenning.

Controle-afspraken - De dag na de operatie wordt u ‘s morgens op het afgesproken

tijdstip thuis gebeld door de optometrist of oogarts. Aan de hand van een speciaal daarvoor ontwikkelde vragenlijst wordt met u besproken hoe de operatie en de eerste 24 uur daarna verlopen zijn. Als uit het gesprek blijkt dat er een (mogelijk) probleem is, zullen we u vragen aan het eind van de ochtend voor een extra controle naar Oogkliniek De Horsten te komen.

- De tweede controle vindt twee tot drie weken na de operatie plaats.

- Vier tot zes weken na de operatie kan door uw opticien een definitieve bril aangemeten worden.

12 ODH INFORMATIE STAAROPERATIE

GOED OM TE WETEN

Neveneffecten en complicaties In het algemeen is het risico op complicaties klein bij een staaroperatie. Een bloeding of infectie kunnen het zicht blijvend doen verminderen. De kans hierop is erg klein, dit komt voor bij minder dan 1 per 5000 operaties. Als u na een staaroperatie merkt dat het zicht duidelijk minder wordt en het oog roder en pijnlijker, vragen wij u contact op te nemen met Oogkliniek De Horsten.- In ca. 1 op de 500 operaties loopt de operatie technisch iets

anders dan verwacht. Als hier sprake van is zal uw oogarts dit met u bespreken. In een aantal gevallen kan het herstel meer tijd vergen, maar het uiteindelijke gezichtsvermogen heel behoorlijk zijn. In een enkel geval lukt het niet alle lensresten te verwijderen of het kunstlensje direct te plaatsen in het lenszakje tijdens de operatie. Zo nodig moet er dan een tweede operatie aan het al geopereerde oog volgen.

- Tijdelijke, meestal goed op oogdruppels en/of tabletten reagerende problemen na een operatie kunnen zijn: verhoogde oogdruk (dit kan soms pijn veroorzaken) of het ontstaan van zwelling in de gele vlek van het netvlies (waardoor de gezichtsscherpte tijdelijk kan dalen). Dit komt ca. 1 op de 100 operaties voor. Zwelling van het hoornvlies kan soms direct na een operatie aanwezig zijn. Dit veroorzaakt dan een wazig zicht. Het zicht herstelt spontaan binnen enkele dagen.

- Nadat een staaroperatie is uitgevoerd, is het risico op het ontstaan van een netvliesloslating toegenomen tot ongeveer 1 op 3000. Verschijnselen van een netvliesloslating kunnen zijn: het optreden van lichtflitsen, het acuut gaan zien van wolken van bewegende vlekjes en/of toenemende uitval van het

ODH INFORMATIE STAAROPERATIE 13

Indien u na de operatie veel pijn heeft aan het oog, het oog erg rood wordt en/of het gezichtsvermogen plotseling sterk achteruitgaat, vragen wij u contact op te nemen met Oogkliniek De Horsten T 070 762 03 00 of buiten openingstijden met de dienstdoende oogarts van Oogkliniek De Horsten T 070 762 03 07

De oogchirurgen van Oogkliniek De Horsten

Vlnr: H.M. Van Nouhuijs, M.A. Landesz en W. van den Berg.

gezichtsveld. Bij deze verschijnselen vragen wij u contact op te nemen met Oogkliniek De Horsten.

- Na een staaroperatie kan er in de lens een nieuwe troebeling ontstaan. De troebeling wordt nastaar genoemd en ontwikkelt zich meestal pas jaren na de staaroperatie. Dit komt bij 1 op de 10 patiënten voor. Het lijkt dan of de staar terugkomt. Nastaar hoeft niet geopereerd te worden en is met behulp van de laser goed te behandelen. Hierbij wordt er een opening in de nastaar gemaakt. Deze behandeling is pijnloos. Meestal merkt u niets dan alleen een tikkend geluid en lichtflitsjes.

Een staaroperatie is een precieze operatie die onder veilige omstandigheden moet worden uitgevoerd. Ons kwaliteitsbeleid is daarom ingericht conform de eisen van de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) en de Zelfstandige Klinieken Nederland (ZKN). Wij hopen dat u, inmiddels goed voorbereid, de operatie vol vertrouwen ingaat. Heeft u nog vragen dan bent u altijd welkom deze te stellen.

14 ODH INFORMATIE STAAROPERATIE

Colofon

Ontwerp:

MP Grafische Vormgeving

paap@xs4all.nl

Fotografie:

Marc de Haan

marc.de.haan@online.nl

Druk:

Duocore Katwijk

info@duocore.nl

Suggesties of klachten: Wij proberen uw behandeling en bezoek bij

Oogkliniek De Horsten zo goed mogelijk te laten

verlopen. Als u suggesties hebt om de zorg te

verbeteren of niet geheel tevreden bent horen

wij dit graag. U kunt uw suggestie/ opmerking/

klacht doorgeven aan de balie, uw behandelend

oogarts, of aan de praktijkmanager. Door ons

op de hoogte te stellen kunnen wij de zorg voor

u en andere patiënten verder verbeteren.

Wanneer een klacht langs deze weg niet naar

tevredenheid op te lossen is, zal de klacht

in behandeling worden gegeven aan een

onafhankelijke klachtencommissie.

Deze commissie, de Klachtencommissie-EMS,

is gevestigd in Zeist.

Nadere gegevens over aard en werkwijze van

deze commissie kunt u vinden op:

http://www.klachtencommissie-ems.nl.

Deze folder is tot stand gekomen in samenwerking met AMO Nederland.

ODH INFORMATIE STAAROPERATIE 15

Versie: 18.01

Polikliniek en operatiecomplex Oogkliniek de Horsten

Rijksstraatweg 324b2242 AB WassenaarTel. (070) 76 20 300Fax (070) 76 20 304info@oogkliniekdehorsten.nl

Telefonisch te bereikenvan 8.30 tot 12.00 uuren van 13.00 tot 17.00 uur